قسمت هفدهم

کنون بهمن نامور شهریار

□

و ابرو که تو داری ای پری زاد

□

رفتن یک منزلی بر بوی ناف

□

جان بتلخی می‌دهد خواجو چو فرهاد

□

که روز و شبان بر تو فرخنده باد

□

تا تو اجازت دهی که در قدمم ریز

□

قصد در معراج دید دوست بود

□

بشد چو لعل تو بگشود درج لل را

□

چو بازارگانی بدین دژ شوم

□

مرد اگر شیر در کمند آرد

□

پیشتر از خلقت انگورها

□

هر بتی در راهت از روی حقیقت کعبه‌ئی

□

از افگندنیهای دیبا هزار

□

همه عالم گر این صورت ببینند

□

موی کژ چون پرده‌ی گردون بود

□

مرغ ببوی نسترن واله و مست می‌شود

□

بدو گفت رستم کزین غم چه سود

□

آن چه بر من می‌رود دربندت ای آرام جان

□

چون ز علت وا رهیدی ای رهین

□

لعل میگون آبدار بنوش

□

همانا چو سهراب دیگر سوار

□

هر که خواهد در حق ما هر چه خواهد گو بگوی

□

آن چه دیدی که چنین خشمت نشست

□

فدای جان تو خواجو اگر قتیل تو گردد

□

وزان پس که شد سوی هاماوران

□

شکر نعمت می‌کنم گر خلعتی

□

آنک از بادی رود از جا خسیست

□

خواجو از دامش رهائی چون تواند جست از آنک

□

بخندد همی بلبل از هر دوان

□

به خنده گفت که سعدی از این سخن بگریز

□

گفت هرچند این جزای کار تست

□

آن نفس ای مشفق طفلان راه

□

سخن هرچ بر گفتنش روی نیست

□

ماجرای دل دیوانه بگفتم به طبیب

□

هی بیا با من بران این خرس را

□

دایم از تلخی مرگم این چنین

□

برآشفت با سگزی آن نامدار

□

گر حلالست که خون همه عالم تو بریزی

□

این چه ژاژست این چه کفرست و فشار

□

گر به سر راه عشقی مبتلا

□

گوی نامدارست و شاهی دلیر

□

اگر به خوردن خون آمدی هلا برخیز

□

قهر و لطفی جفت شد با همدگر

□

روز بودی کز غم عشقش هزار

□

تو فردا چو در منزل آیی فرود

□

منکر سعدی که ذوق عشق ندارد

□

باز اسپیدم شکارم شه کند

□

ای و او فو العهد برنا خوانده

□

مهان جهان را که دارند گنج

□

بر خسته نبخشاید آن سرکش سنگین دل

□

جان ابراهیم از آن انوار زفت

□

آزاد زبند امر تکلیف

□

یکی کار پیشست فردا که مرد

□

کاش باری باغ و بستان را که تحسین می‌کنند

□

آب رحمت بایدت رو پست شو

□

من چه کردم، هرچ کرد او کرد و بس

□

چنین تا به لشکرگه رومیان

□

من از تو پیش که نالم که در شریعت عشق

□

قسمتش کاهی نه و حرصش چو کوه

□

جمله‌ی شهرش جوابش داد راست

□

بریدند پرخاشجویان سرش

□

درم از دیده چکانست به یاد لب لعلت

□

ساعد شه مسکن این باز باد

□

کاشکی صد چاه بودی جاه نی

□

به یاد شهنشاه رستم بخورد

□

گر نبارد فضل باران عنایت بر سرم

□

ولوله افتاد اندر خانقه

□

گفت آخر پیش چون من پادشاه

□

به شاهی ز گشتاسپ نارد سخن

□

پیش از این گویند سعدی دوست می‌دارد تو را

□

کی کند دل خوش به حیلتهای گش

□

تانیفتد بر تو مردی را نظر

□

همه پادشاهی و لشکر تراست

□

چه خوش باشد سری در پای یاری

□

زندگی تن مجو از عیسی‌ات

□

چون شنید این حجت محکم عمر

□

دلم گشت زان کار چون نوبهار

□

همه عالم سخنم رفت و به گوشت نرسید

□

کرد نیکو چون بگفت او راز را

□

ما صوفی صفه‌ی صفاییم

□

چهارم عرب روی برگاشتند

□

ای در دل ما داغ تو تا کی فریب و لاغ تو

□

زین شکست آن رحم شاهان جوش کرد

□

گر همه دنیا مسلم آیدت

□

بفرمود تا جام زرین چهار

□

تو شبی در انتظاری ننشسته‌ای چه دانی

□

یا محک باید میان جان خویش

□

روی این ساعت بگردان از همه

□

چه بازی کند پاسبان روز جنگ

□

درویش را که نام برد پیش پادشاه

□

نور هر گوهر کزو تابان شدی

□

گفت می‌گوید خداوند جهان

□

پشین بود از تخمه‌ی کیقباد

□

تا چه رویست آن که حیران مانده‌ام در وصف او

□

از وی این دنیای خوش بر تست تنگ

□

چون منی را عشق دریا بس بود

□

سراپرده را گفت بد روزگار

□

دهان غنچه بدرد نسیم باد صبا

□

یکسواره می‌رود شاه عظیم

□

عاشق آتش بر همه خرمن زند

□

شما را که باشم به گوهر کیم

□

سعدی مبر اندیشه که در کام نهنگان

□

شوم ساعت که شدم بر تو پدید

□

شاه گفتا زانک او عاشق نبود

□

دگر بهره تا بر در دژ شوند

□

عاشقان را کشته می‌بینند خلق

□

با همه بنشین دو سه دستان بگو

□

مرد خونی چون نهد سر سوی دار

□

ببینی تو فردا که با نره‌شیر

□

حکیم بین که برآورد سر به شیدایی

□

مخزن آن دارد که مخزن ذات اوست

□

چون نیم من مرد او، این جایگاه

□

چنین داد پاسخ ورا گرگسار

□

ای که ملامت کنی عارف دیوانه را

□

یک قدم چون رخ ز بالا تا نشیب

□

اهل جنت چون نباشد اهل راز

□

بیامد چنان تا لب هیرمند

□

احتمال نیش کردن واجبست از بهر نوش

□

آن یکی پران شده در لامکان

□

مرغ همتشان به حضرت شد قرین

□

بگویش که هرکس که گردد بلند

□

سعدی از پرده عشاق چه خوش می‌گوید

□

عرضه کردی نور آدم را عیان

□

کین وصف چنین به رمز عشاق

□

که داند که با پیل روباه شوم

□

هم زخم تو به چو می‌خورم زخم

□

آن حسودان بد درختان بوده‌اند

□

گفت لشگر را که پیری بارکش

□

چو چشمش به روی تهمتن رسید

□

من از این هر دو کمانخانه ابروی تو چشم

□

من نگردم پاک از تسبیحشان

□

چشم بد بدکاری بسیار کرد

□

تو تا باشی ای خسرو پاک و راد

□

ترسم که مست و عاشق و بی‌دل شود چو ما

□

روز بر جست و دو چشم کور دید

□

هرک بیماری و سستی یافتی

□

ز انبوه پیلان و گرد سپاه

□

فتنه باشد شاهدی شمعی به دست

□

از حضور اولیا گر بسکلی

□

مرا از خلق ناهموار تا چند

□

پر آتش دل ابر و پر آب چشم

□

به ملامت نبرند از دل ما صورت عشق

□

پس شهیدان زنده زین رویند و خوش

□

ور شدت از نامرادی تیره حال

□

نشینیم یکجای و پاسخ دهیم

□

من نه به وقت خویشتن پیر و شکسته بوده‌ام

□

ور نباشد قطب یار ره بود

□

جبرئیل آمد از آن حالت بجوش

□

چو من برگشادم در بسته باز

□

آزمودیم زور بازوی صبر

□

آن سگ عالم شکار گور کرد

□

در ناز بسی شام و سحر خوردم و خفتم

□

سپارم ترا تاج شاهنشهی

□

لیکن چه توان کرد که قوت نتوان کرد

□

تا ترا اسپم نپراند لگد

□

گر چو تو پر کینه بودی مرتضی

□

بدو گفت کار من اندر گذشت

□

گفته بودم غم دل با تو بگویم چندی

□

او چنین خوش می‌خورد کز ذوق او

□

من نه بیش از تو نه کمتر آیمت

□

به پیشش سه مجمر پر از بوی کرد

□

نه حریف مهربانست حریف سست پیمان

□

ای بسا کز وی نوازش دیده‌ایم

□

آتشی در پیش و راهی سخت دور

□

دو جنگی چو نوش‌آذر و مهرنوش

□

تو ملولی و دوستان مشتاق

□

گفت بسیار آن بلیس از مکر و غدر

□

آنک چندینی غم دشمن خورد

□

چنین گفت کاین پاک‌تن چهرزاد

□

گرفتم آتش پنهان خبر نمی‌داری

□

مسجد روز گلست و روز ابر

□

نه شما را دوستم نه دشمنم

□

اگر برگشایم سراسر سخن

□

سعدی نگفتمت که مرو در کمند عشق

□

چون شود از رنج و علت دل سلیم

□

ذره در خورشید والا اوفتد

□

که آمد که بر تو سرآید زمان

□

ابنای روزگار غلامان به زر خرند

□

همچو پروانه شما آن سو دوان

□

کی بود سیمرغ را پروای من

□

سپردم بدو کشور و گنج خویش

□

سعدیا دی رفت و فردا همچنان موجود نیست

□

بر امید شفقت آن نیکخواه

□

گفت یا رب تیره بود این گلخنم

□

بریده بش و دم اسپ سیاه

□

آخر نه من و تو دوست بودیم

□

حرمت این اختیار و این دخول

□

گر تو می‌خواهی که کس را در جهان

□

که کس در جهان این شگفتی ندید

□

مرا تا پای می‌پوید طریق وصل می‌جوید

□

تو تبار و اصل و خویشم بوده‌ای

□

چون مرا با آب افتادست کار

□

بشد ناخوشی بوی و کامش بسوخت

□

وان گه که به تیرم زنی اول خبرم ده

□

هشت جنت هفت دوزخ پیش من

□

دختر از پیشش چو آتش برگذشت

□

ز گیتی خور و بخش و پیمان مراست

□

امروز چنانم از محبت

□

آن رهی که زر بیابد قوت ازو

□

گفت بر سر می‌نهد سیبی مرا

□

چنان دان که نادان‌ترین کس توی

□

تمیل بین یدینا و لا تمیل الینا

□

جهل را بی‌علتی عالم کند

□

تو علی دانی و بوبکر ای پسر

□

چنین رزمگاهی که غران دو شیر

□

گفتند میهمانی عشاق می‌کنی

□

والله ار سوراخ موشی در روی

□

چون کسی می‌بشکند نان کسی

□

به دریا نهنگ و به خشکی پلنگ

□

زخم شمشیر غمت را به شکیبایی و عقل

□

سنگهاش اندر حدث جای تباه

□

ندارد هیچ کس با پشتی تو

□

عاقلان خود نوحه‌ها پیشین کنند

□

من چه شایسته آنم که تو را خوانم و دانم

□

هیچ بغضی نیست در جانم ز تو

□

ذرات عالم از علی تا نقطه‌ی تحت الثری

□

گفت حق که کژ مجنبان گوش و دم

□

ما خود نمی‌رویم دوان در قفای کس

□

دانه‌ای کش تلخ باشد مغز و پوست

□

چون ندارم ره روی را پایگاه

□

چون وزیر شیر شد گاو نبیل

□

سعدی اگر داغ عشق در تو مثر شود

□

در فرو بستند و صیقل می‌زدند

□

تو کفی خاکی درین ره خاک شو

□

گفت زن ای خواجه عیبی نیستت

□

شگفت نیست گر از غیرت تو بر گلزار

□

یا ز زندان تا رود این گاومیش

□

گنگ از دل درج سر به مسمار

□

گوش را اکنون ز غفلت پاک کن

□

به خون سعدی اگر تشنه‌ای حلالت باد

□

بانگ او چون بانگ اسرافیل شد

□

آنچه آن کس نیافت و جان درباخت

□

ترس و عشق تو کمند لطف ماست

□

نه سعدی در این گل فرورفت و بس

□

زان به ظاهر کو شد اندر جاه و حکم

□

سخت کارست این که ما را اوفتاد

□

صد هزاران ماهی از دریای پر

□

نالیدن بی‌حساب سعدی

□

بس عجب در خواب روشن می‌شود

□

چون ز دستت هر دمم گنجی رسد

□

هین بحل کن مر مرا زین کار زشت

□

هر که دیدار دوست می‌طلبد

□

گر از آن معنی نهم من بر شما

□

دل سوار مملکت آمد مقیم

□

که بهاران خطه‌ی ده خوش بود

□

اگر زبان مرا روزگار دربندد

□

ما به فتوی تو نانی می‌خوریم

□

لکن از بی طاقتی از جان پاک

□

از پی فرزند صد فرسنگ راه

□

شکر خوشست ولیکن حلاوتش تو ندانی

□

چون شما این نفس دوزخ‌خوی را

□

چون نداری ذره‌ای را گنج و تاب

□

نفس نمرودست و عقل و جان خلیل

□

تو مست خواب نوشین تا بامداد و بر من

□

آن جلود و آن عظام ریخته

□

هم ز فرعون بهیمی دور شو

□

گفت اشتر تا ببینم حد آب

□

با یاد تو گر سعدی در شعر نمی‌گنجد

□

در هوا چون بشنود بانگ صفیر

□

در حساب یک جو از زر حرام

□

سیر جسمانه رها کرد او کنون

□

صبر از تو کسی نیاورد تاب

□

آن توهمهات را سیلاب برد

□

یک عین متفق که جز او ذره‌ای نبود

□

چونک بسپارید دل را بی دغل

□

در دجله که مرغابی از اندیشه نرفتی

□

محتسب گفت این ندانم خیز خیز

□

چون ببرد وقت مردن دل ز خویش

□

او سگ فرخ‌رخ کهف منست

□

عذرست هندوی بت سنگین پرست را

□

فحش آغازید و دشنام از گزاف

□

هرک او عیب گنه‌کاران کند

□

باد پر را هر طرف راند گزاف

□

در پارس چنین نمک ندیدم

□

تو که می‌گویی که فردا این بدان

□

تا به دست آرد جوی زر از حرام

□

بر قرین خویش مفزا در صفت

□

دوست چندان که می‌کشد ما را

□

جمله راضی رفته‌اند از پیش ما

□

آنک شه خیزد ز ظل پر او

□

خود ورا بکشید اول ای شهان

□

چرا و چون نرسد دردمند عاشق را

□

اشتهای گول‌گردی آمدت

□

تو آخر در چنین چاهی چرا بنشینی از غفلت

□

که مگر سالوس بود او در طریق

□

مگو سعدی مراد خویش برداشت

□

هست او مقراض احقاد و جدال

□

مهدی اسلام و هادی سبل

□

آن خیالش اندکی افزون شود

□

سپرت می‌بباید افکندن

□

وحدتی که دید با چندین هزار

□

خسرو هندوش گفت ای پادشاه

□

تو خر احمق ز اندک‌مایگی

□

کنار سعدی از آن روز کز تو دور افتاد

□

تو بدان بز مانی ای مجهول‌داد

□

چون حریم عز ما نور افکند

□

گفت جوحی با پدر ای ارجمند

□

چه وجود نقش دیوار و چه آدمی که با او

□

احولی از چشم ایشان دور کرد

□

دل عطار مجنون غم تو

□

که حملناهم علی البحر بجان

□

هر کو نصیحت می‌کند در روزگار حسن او

□

جز به رمز ذکر حال دیگران

□

کی تواند یافت جانم گوهر دریای دین

□

ور خورد هر چار دور از اوسط است

□

حریف را که غم جان خویشتن باشد

□

چون جهنم گریه آرد یاد آن

□

چون سوخت سپند خوش برآسود

□

گور او هرگز چو گور او مدان

□

تو به سیمای شخص می‌نگری

□

چونک دو مثل آمدند ای متقی

□

هم به عهد او شد ایمان منتشر

□

از کدامین بند می‌جویی خلاص

□

سعدیا شرط وفاداری لیلی آنست

□

رو سگ کهف خداوندیش باش

□

بعد از آن چون مح وشد اجزای او

□

دل نگه دارید ای بی حاصلان

□

من کیم کان جا که کوی عشق توست

□

من همی‌دانم که تو پاکی نه خام

□

بایزید از جمله مرد مرد خاست

□

آن سلاحت حیله و مکر توست

□

مردی که ز شمشیر جفا روی بتابد

□

ترک را آن شب نبرد از غصه خواب

□

لیک چون من سر دین بشناختم

□

که اشتری دیدیم می‌رفت این طرف

□

حدیث حسن تو و داستان عشق مرا

□

چون به آخر فرد خواهم ماندن

□

بعد از آن بادی فرستد تیزرو

□

گرز عزرائیل را بنگر اثر

□

سعدی نتوان به هیچ کشتن

□

این درشت و زشت‌تر یا خود طلاق

□

بحر را بگذاشت در تسلیم خویش

□

بر حواس خود نلرزی وقت خواب

□

گروهی عام را کز دل خبر نیست

□

پس ز کنج آخر آمد غژغژان

□

عشق بر سیمرغ جز افسانه نیست

□

تکیه بر وی کرد و می‌گفت ای عجب

□

ترسم که به عاقبت بماند

□

این سگان شصت ساله را نگر

□

سلطان چو خزینه نقل فرمود

□

این همه کردیم و دولت تیره شد

□

من اختیار خود را تسلیم عشق کردم

□

مدت شش ماه و افزون پادشاه

□

چون نماندش هیچ، با هیچی بساخت

□

همچو تو سالوس بسیاران بدند

□

ما را سر دوست بر کنارست

□

ور بود چغدی و میل او به شاه

□

گر به کل گم گشت در خورشید او

□

چونک موصوفی باوصاف جلیل

□

همه شاهدان عالم به تو عاشقند سعدی

□

روی در روی خود آر ای عشق‌کیش

□

پیر رفت و کرد زاریها بسی

□

پیش زیرک کاندرونش نورهاست

□

لب شیرین لبان را خصلتی هست

□

خفته باشم بر یمین یا بر یسار

□

تورا چون حارس و چون حاجب آمد

□

گفت پس من نیستم معشوق تو

□

گویی آن صبح کجا رفت که شب‌های دگر

□

مظهر عزست و محبوب به حق

□

سنگ زان بودی به حکمت در دهانش

□

صد هزاران همچنین در جادوی

□

نی مپندار که حرفی به زبان آرم اگر

□

از ضمیر او بدانست آن جلیل

□

سالها از شوق من می‌سوختی

□

کفر از روی قضا خود کفر نیست

□

سعدیا ترک جان بباید گفت

□

زانک غیر حق همه گردد رفات

□

شمع جنت بود واندر هیچ جمع

□

فهو لا یرضی بحال ابدا

□

به خاک پای تو داند که تا سرم نرود

□

پس حکم کرد آتشی را و نکر

□

چو تو برتر ز افلاکی بجز حق

□

پس زره سازید و در پوشید او

□

حبیب آن جا که دستی برفشاند

□

چون به دریا راه شد از جان خم

□

نگینش چون نشد مهر نبوت

□

این چنین فکر دقیق و رای خوب

□

حیات سعدی آن باشد که بر خاک درت میرد

□

هم‌چنان هر کاسبی اندر دکان

□

چون نشان یابم ز آب زندگی

□

قوت حق بود مر بابیل را

□

آن چه سرپنجه سیمین تو با سعدی کرد

□

مرکبی را که آخرش تو ده دهی

□

گفت هر یاریم نجمی روشن است

□

گر بگویم آنچ او دارد نهان

□

اگر تو سرو خرامان ز پای ننشینی

□

بر سر خرقه شدن بار دگر

□

عشق چون بر جان من زور آورد

□

بلک هفتاد و دو ملت هر یکی

□

از دامن که تا به در شهر بساطی

□

عاشق خود را فتاده خفته دید

□

از نام و نشان و دل مجرد

□

گر زند آن دود بر دیگ نوی

□

ما سپر انداختیم با تو که در جنگ دوست

□

گاو آوردش سعادت عاقبت

□

کو کسی کز سینه کرسی کرد واز دل عرش ساخت

□

حاصل اندر خواب نقصان بدن

□

ما را دگر معامله با هیچ کس نماند

□

گرز را بگرفت سرهنگی بدست

□

شده مستغرق نور مسما

□

چون بیارایند روز حشر تخت

□

گیسوت عنبرینه گردن تمام بود

□

آل موسی کو دریغا تاکنون

□

وگر به شب طلبم بوسه‌ای بگویی روز

□

چون در آید نام پاک اندر دهان

□

بازآی که در دیده بماندست خیالت

□

مسکن ما را که شد رشک اثیر

□

گر درآید بنده بی حرمت به راه

□

در فرو بستند اهل خانه‌اش

□

عقل را با عشق زور پنجه نیست

□

چونک این را پیشه کرد او بر دوام

□

بی‌شکی فردا خوشی در عز و ناز

□

چون زنان جمله بدو گرد آمدند

□

دور جوانی گذشت موی سیه پیسه گشت

□

هرکه دوراندازتر او دورتر

□

معلوم شد مرا که منم تا که زنده‌ام

□

گفت جامم را چنان پر کرده‌اند

□

با خویشتن همی‌برم این شوق تا به خاک

□

گفت کودک گریه‌ام زانست زار

□

هرچ در بعد دلست از قرب حس

□

ساعتی بی‌هوش و بی‌عقل اندرین

□

بشنو نفسی دعای سعدی

□

سهل باشد نیز مهترزادگی

□

جبرئیل آمد سوی موسی دوان

□

سالها جستم ندیدم یک نشان

□

پای درنه، ترک ریش خویش گیر

□

گفت آن خاتون ازین ننگ مهین

□

عیب بین زانی که تو عاشق نه

□

زشتیت پیدا شد و رسواییت

□

چون ترا در عشق نقصان شد پدید

□

این رئیس زفت باشد که بمرد

□

با کسی آسان چو پیوندش نبود

□

من مناره پر کنم آفاق را

□

چون نمی‌آمد ز خورشیدش خبر

□

ور نه‌ای آگه برو بر خود گری

□

هست آن در جنب عقبی مختصر

□

بر امید راست کژ را می‌خرند

□

هر نفس ز انفاس عمرت گوهریست

□

بر لب جو صوفیی بنشسته بود

□

شاه گفتا من ندیدم رخنه‌ای

□

رزق را می‌ران به سوی آن حزین

□

در خزانه‌ات جامها جمله بسوخت

□

کوزه‌ی آن تن پر از آب حیات

□

مرگ بنگر تا چه راهی مشکل است

□

آن حقیقت را که باشد از عیان

□

گفت می‌گوید شما را پیش ازین

□

چون نمی‌گویی که روز و شب به خود

□

در میان سنگ و آتش مانده‌ام

□

تا شما را رو نماید بی نقاب

□

گشته اندر کعبه آن صاحب قبول

□

مر عدم را خود چه استحقاق بود

□

چون بگیرم ماهیی با صد زحیر

□

نیستم حافظ مرا نوری بده

□

بر زنان مصر چون حالت بگشت

□

باز نفسش حمله می‌آورد زود

□

هم نشینی بود شه را رازجوی

□

مشفقی خلق و نافع همچو آب

□

حب دنیا ذوق ایمانت ببرد

□

حازمی باید که ره تا ده برد

□

همچو مردان دل خرد کرد اختیار

□

این و صد چندینی ای صادق ولیک

□

پیرزن گفتا که دانستم یقین

□

بین که با این جمله تلخیهای او

□

گه ز پیش کعبه بازت می‌دهند

□

و آنک نشناسم تو ای یزدان جان

□

بدان که چشمه‌ی حیوان نیافت اسکندر

□

آن زمان از ترس بستم من دهان

□

خدمت تو چو نمازست مرا واجب و فرض

□

گفتم ار سوی حقایق بشکفند

□

عمریست تا که نشو نبات فساد نیست

□

هر شکستی پیش من پیروز شد

□

هفت کشور زیر فرمان کرد و هم نوبت سه زد

□

این نجاسه‌ی ظاهر از آبی رود

□

زمین تاب عنان تو ندارد

□

این بگفت و دست خود آن مژده‌ور

□

ز فرقش تا قدم در ناز و کشی

□

آن شفای جان رنجورت شود

□

هم بر آن طالع که با زهرا علی و مرتضی

□

هم‌چو قوم موسی اندر حر تیه

□

مقیم منزل هفتم مهندسی دیدم

□

رحمت جزوی بود مر عام را

□

شربهاییست نطق و لفظ تو عذب

□

که در افکندم به کیوان گوی را

□

فتنه را رایت نگون کن هین که اقرار قضا

□

در حقیقت مادح ماهست او

□

خورشید غم ز چشمه‌ی دل سر برآورد

□

ز آتش رشک گران آهنگ من

□

با کمال تو فلک یک نقطه است

□

پاره پاره کرده ساعدهای خویش

□

باد با آب شمر آن کند اندر بستان

□

میر را گفتند که آن سلطان رسید

□

مرا درین غم وتیمار ودرد دل مگذار

□

ایستاده پیش یزدان اشک‌ریز

□

خسروی کز آب لطف و آتش شمشیر او

□

دیده‌ی این هفت رنگ جسمها

□

دشمنان خاک درین کار همی اندازند

□

بچه بیرون آر از بیضه نماز

□

برد ز دردی لطفش حسد شراب طهور

□

تا نگشتند اختران ما نهان

□

باست فروگشاید از خاک صبر و صولت

□

با خدا با صد تضرع آن زمان

□

کرگ تو پیل کشته بر تارک

□

حبذا اسپان رام پیش‌رو

□

نه مرا مطربان چابک‌دست

□

حرمت آن که دعا آموختی

□

آن دوستکام خواجه‌ی دنیا کز اعتقاد

□

لاابالی عشق باشد نی خرد

□

روضه‌ی خلد مجلسش ز خواص

□

همچنین تا وهم او قوت گرفت

□

باد نوروز سحرگه چو به بستان بگذشت

□

رنگ طین پیدا و نور دین نهان

□

ای جهان لفظ و تو درو معنی

□

بانگ می‌آمد ز سوی هر درخت

□

دستی چنان قویست ترا در نفاذ فرمان

□

چون ترا دیدم بدیدم خویش را

□

پروین چو وقت حمله گران‌تر کنی رکاب

□

گفت نی من آن ندانم عمرو را

□

سایه‌ی عدل تو واصل به وجود و به عدم

□

او ز بی‌چونی دهدشان استخوان

□

در موکب تو به میخ پروین

□

موسی و فرعون در هستی تست

□

کسی ندیده فرازش مگر به چشم ضمیر

□

دیو و غول ساحر از سحر و نبرد

□

رتبت تو بر تو مقصورست چون خورشید و نور

□

ناامیدانیم و اومیدی رسید

□

زهی موافق احمام تو زمین و زمان

□

چون درینجا نیست وجه زیستن

□

شبکی چند احتباس شراب

□

من رباح الله کونوا رابحین

□

داعی شر که همی نعره به عیوق کشد

□

این کنم یا آن کنم او کی گود

□

سهمش ار بانگ بر زمانه زند

□

در تگ دریا گهر با سنگهاست

□

گاه چون شمع قوت آتش تیز

□

چون بسی می‌کرد فن و آن می‌فتاد

□

نسیم لطفت ار با او بکوشد

□

پس بگفتندش که طاوسان جان

□

چیده گوش از نطق تو در ثمین

□

که درونشان صد قیامت نقد هست

□

کدامین سعادت بود بیشتر زین

□

تو ببینی پیش خود یک دو سه گام

□

ای قضا داده به حکم تو رضا

□

هم‌چنین بار سوم ترک خطا

□

از ترش‌رویی و تاریکی که بود

□

این نشان راست دادم جان باب

□

در سایه پر همای چتر

□

باز احد بشنید و ضرب زخم خار

□

گفت ویحک خبر نداری تو

□

دست شد بالای دست این تا کجا

□

ای جوان بخت سروری که ندید

□

ماند حیران گفت با میری دگر

□

از بهر قضیم تو شود جو

□

ور سگی آید غریبی روز و شب

□

زمانه تیره و رای تو روشن

□

تا بگویندت به لب نی بل به حال

□

تو سر به نای و نوش فرو برده‌ای و من

□

یا منافق‌وار عذر آری که من

□

سری بود مشاهده بی‌صورت و بی‌حروف

□

کافران قانع بنقش انبیا

□

حلم او جوهرست و خاک عرض

□

ای بسا از نازنینان خارکش

□

کرده هرچ آن در نفاذ امر گنجد جز ستم

□

چالش است آن حمزه خوردن نیست این

□

محدث صد هزار آرامش

□

یک کمین و امتحان در راه بود

□

هزار توبه بکردی ز می هنوز دمی

□

بهر خشنودی حق پیش آر دست

□

هر کرا چرخ به تیغ سخطش کرد هلاک

□

گر بود آن سود صد در صد مگیر

□

طوف حاجت را به از کوی تو کو رکن مقام

□

او کامین من بد و لالای من

□

اگرنه برج ثور و شاخ انگور

□

مات و برد از شاه می‌دان ای عروس

□

نیست یقین را و گمان را وقوف

□

کی توان حق گفت جز زیر لحاف

□

ای عجب لا اله الا الله

□

چون ز استغراق باز آمد فقیر

□

گر ترا یزدان و سلطان برکشید

□

بعد از آن دادش به دست حاجبی

□

به کینش اندر مضمر عنا و محنت و مرگ

□

خوش دوان و شادمانه سوی خان

□

هرکجا صولتت فشرده قدم

□

سر ببرش تا تو هم غازی شوی

□

رخم ز دیده پر از خالهای شنگرفی

□

زانک نیم او ز عیبستان بدست

□

روح‌الله اگر چه بود عیسی

□

جرعه‌ای زان جام راهب آن کند

□

بدانکه مبدع ابداع اوست بی‌آلت

□

گفت از درد این فراغت نیستم

□

جنبش رایت تو داند داد

□

شادی هر روز از نوعی دگر

□

آسمان گر سلاح بربندد

□

مستجاب آمد دعای آن شکم

□

در شیوه‌ی اختراع و ابداع

□

ای خنک آنک فدا کردست تن

□

آنکه گفتت که مرا بر سر آتش بنشان

□

پس عوانان بی مراد آن سو شدند

□

بر آستانه‌ی قدرت قضا نیارد گفت

□

زود شمشیر از غلافش بر کشید

□

تا بیفزود گرد دامن او

□

ور همه گویند او را گم‌رهی

□

بشکند امتداد انعامش

□

ای همه دریا چه خواهی کرد نم

□

گیتی ز خشم تو به رضای تو درگریخت

□

جست و جوی چون تو زیرک سینه‌صاف

□

جوزا به پیش طالع سعدت کمر ببست

□

پس سگ شیطان که حق هستش کند

□

گر با زمانه کلک تو گوید که در زمین

□

سالها پرم بپر و بالها

□

بزرگوارا یاری خدای داد ترا

□

هیچ این سودا نمی‌رفت از سرش

□

خود چو معطی تویی و سایل من

□

آن یکی همره نخورد و پند داد

□

نبود بر سخاوتش منت

□

گفت نادر چیز می‌جویی ولیک

□

به شبه باغ شود آسمان به وقت غروب

□

گفت از روح خدا لا تیاسوا

□

سپر برشده را رای او به خدمت خواند

□

چون ملخها بی‌عدد بر گرد کشت

□

لب ناییت می‌سراید نای

□

شحنه‌ی تقدیر گوید راست گو

□

خسرو عادل خاقان معظم کز جد

□

یا گریزی از وزیر و قصر او

□

در موالید عالم از جودش

□

گفت این دم کارها دارم مهم

□

ز سنگ خاره برآرد به تف هیبت خون

□

آلتش بشکست و ره‌زن زنده ماند

□

فنا بارها کرد عزم مصمم

□

چون بروبی خاک را جمع آوری

□

خواستم گفتن که دست و طبع او بحرست و کان

□

نیست آگه آن کشش از جرم و داد

□

در چنین مستی مراعات ادب

□

آنک صد میلش سوی ایمان بود

□

مس اگر از کیمیا قابل نبد

□

لیک دعوت واردست از کردگار

□

از نظرگه گفتشان شد مختلف

□

هست دریا خیمه‌ای در وی حیات

□

بس بکوشیدی ندیدی گرمیی

□

بر دمد آن از دهان و از لبش

□

کین همه کردیم و ما زندانییم

□

سر فرود انداختند آن مهتران

□

چوب حق و پشت و پهلو آن او

□

تو انا رب همی‌گویی به عام

□

چون یقین گشتش که خواهد کرد مات

□

خواست کشتن مرد زاهد را ز خشم

□

حق میان داد و میان به از کمر

□

چون حقیقت پیش او فرج و گلوست

□

روح کی گشتی فدای آن دمی

□

تا نگردد ملزم از اشکال خصم

□

بعد از آن مهمان ز خواب و از سمر

□

حکم حق گر عذر می‌شاید ترا

□

ای به دیده لذت امر مرا

□

پس ترا خود هوش کو یا عقل کو

□

با همه سالوس با ما نیز هم

□

هر دو روزی هر سه روزی آن پدر

□

خاصه آن را که یقینش باشد این

□

چون ز رخت من تهی گشت این وطن

□

چون نباشد نور دل دل نیست آن

□

گوشت نیم من بود و افزون یک ستیر

□

چون بمیرد می‌رود نان پیش پیش

□

نفس از باطن مرا آواز داد

□

هیچ نندیشد که چندین سال من

□

فرق بنهادم میان خیر و شر

□

کای غلام بسته دست اشکسته‌پا

□

دایما غفلت ز گستاخی دمد

□

کس نگوید سنگ را دیر آمدی

□

ز آفتاب ار کرد خفاش احتجاب

□

تو یکی قصر و سرایی ساختی

□

وزان جام نوشین‌روان خواستی

□

لیک هین از که جداکن دانه را

□

که تیغ می‌کشد و می‌کشد ز تاخیرم

□

لیک بس جادوست عشق و اعتقاد

□

که بیدار دل بود و گنجور بود

□

مجرمان را از عذاب بس شدید

□

دست بر زال زر افشان و ز دستان درگذر

□

فرق بنهادم ز بد هم از بتر

□

پژوهنده ویافته یادگیر

□

علم را علت کژ و ظالم کند

□

که سینه را بر تیرش سپر توان کردن

□

گفت سر خنده واگو ای پلید

□

همان کشور و تاج و گاه و سپاه

□

تا امیران را نماید راه و حکم

□

دل چو خون شد خون دل او خورد و بس

□

غافل از حکم و قضایی بین تو نیک

□

همت خوبی و کامرانی دهاد

□

فارسان گشته غبار انگیخته

□

چون خواجه‌ای که می‌نگرد بر غلام خویش

□

که به گوش حس شنیدم بامداد

□

فری برتر از فر جمشید نیست

□

تا چنان برقی نمود و باز جست

□

تا بیایم با تو جان می‌پرورم

□

که چه ارزد این به پیش طالبی

□

گر ای دون که پاسخ دهی اندکی

□

تا پس این پرده پرورده شود

□

کز التفات ملک فارغ از گزند شدم

□

که آن به مقدار کراهت آمدست

□

مزن بر سرش تا دلش نشکنی

□

مر ورا ای کور کی خواهی شناخت

□

چون توان پیچید سر از فر او

□

فکرت هر روز را دیگر اثر

□

توانگر همانا ندارد خرد

□

زانک الناس علی دین الملوک

□

پیرهن از برگ گل بر بدن آورده‌ای

□

هست گربه نیم‌من هم ای ستیر

□

بیابد ز من هرکسی توشه‌یی

□

تا ابد بر خلق این در باز باد

□

کرا با او توانم کرد مانند

□

شد در آن پستر که بد آن سوی در

□

سرافراز با دانش و آبروی

□

بشکند سوگند مرد کژسخن

□

گر افعی گزنده بود زیر کام او

□

دختر خود را بفرمودی حذر

□

ز کژی شود شاه پیکارجوی

□

شد نماز جمله‌ی خلقان قبول

□

گشته کژ، بر عهد خودنا مانده

□

وی همه هستی چه می‌جویی عدم

□

چو نپذیرد از خونش افسر کنم

□

بیش زندانش نخواهم کرد من

□

غافل مشو ز خاک گرفتار بند خویش

□

بط را لیکن کلاغان را ممات

□

چنان هم که ما یافتیم از پدر

□

بر ملایک گشت مشکلها بیان

□

چو باد بگذرد از پیش من نسیم شمال

□

اندکی خوش گشت صوفی دل‌قوی

□

بنام بزرگی که زیباترست

□

هر کجا شد می‌شود حاجت روا

□

اگر در گریه شب ها دیده را فواره می‌کردم

□

با قبول و ناقبول او را چه کار

□

به فرجام بد با تن خود کند

□

ای خنک آن را که روی تو ندید

□

جنگ جستی پیش خیل مصطفی

□

گر کسی تاجی دهد او داد سر

□

نجستی ز ناز از برش تندباد

□

بهتر از صد منزل گام و طواف

□

تا به چشم خود جمال شاهد معنی نبینم

□

تا پدید آید ضمیر و مذهبش

□

جهان آفرین را ستایش گرفت

□

میل این ابله درین بیگار چیست

□

بی حرف صوت سازم بی‌لب حدیث رانم

□

مرد زاهد گشت پنهان زیر پشم

□

بر شاه شد پور او یزدگرد

□

خورده میها و نموده شورها

□

هم پرده درش بنگر، هم پرده نشینش بین

□

عذرجویان گشه زان نسیان به جان

□

همه نامداران شدند انجمن

□

با جماع رستمی و غازیی

□

برکشید آهی به غایت دردناک

□

با تو ای خشم‌آور آتش‌سجاف

□

نمایم سوی داد راهی تو را

□

تو هلاکی زانک جزوی بی کلی

□

ز دور گشتن او تازه گشت ماه عرب

□

خاینش کرد آن خیانتهای من

□

یکی مرغ رفت از هوا سوی او

□

هست مهمان جان ما و خویش ما

□

که فراخست جهان و دل غمگین تو تنگ

□

داد او و صد چو او این دم دهم

□

خنبک و مسخرگی و افسوس بر صاحب دلان

□

که نباشی در وفای ما درست

□

زیرا که من ندیدم جنسی بدین کسادی

□

فوت اسپ و پیل هستش ترهات

□

یک زخمی اوضح الدلایل

□

عنکبوتی کی بگرد ما تند

□

برفکن برگستوانی از بلا

□

قاصد اهلاک اهل شهر گشت

□

گر رغبت ما بینی این قصه غرا کن

□

تلخ گوهر شوربختان بوده‌اند

□

بسته‌ام دل را به زلف تاب داری

□

نفس زنده‌ست ارچه مرکب خون فشاند

□

بدین دارو ز علت رست نتوان

□

خرس را مگزین مهل هم‌جنس را

□

کاخ را زینتی از شمع شبستان دادند

□

کم بیان کن پیش او اسرار دوست

□

دانی چه جوشش‌ها بود از جرعه‌اش بر خاک من

□

کم پذیر از دیومردم دمدمه

□

که آگه نیستم از خود که هستم

□

پندها می‌داد چندین کافرش

□

بباید کردن امشب سازگاری

□

زانک باد ناموافق خود بسیست

□

نازنینی را چو تو بیمار کرد

□

بهر آن کارزد فدای آن شدن

□

ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن

□

که بیفتی بر نخیزی تا ابد

□

آفرین بر نرگس سحر آفرینت»

□

من غلام و آلت فرمان او

□

که گلزار شب از زاغ سیه رست

□

تو بدان قالب بمنگر گبروش

□

راه امید بسر قدم رهروان دراز

□

که نگاریده‌ست اندر دیرها

□

پرده بود انگشتری کای چشم بد بر وی مزن

□

وین سگ بی‌مایه قصد کور کرد

□

حالیا لشکر کشی بر روم و بر ری می‌کنی

□

کز نسیمش حامله شد مریمی

□

فلک بیدار و از چشم آب رفته

□

در گلستان رضا گردیده‌ایم

□

لبان خویش نیلی کرد ازین غم

□

که هزاران جره و خمدان کند

□

ای هم حیات جاودان ای هم بلای ناگهان

□

کام فرعونی مخواه از موسی‌ات

□

زین کان ملاحت چه نمکها که چشیدیم

□

که بود غم بنده‌ی اهل یقین

□

هم والی عهد و هم ولیعهد

□

لاجرم غافل درین پیچیده‌ای

□

تا دگر زنده گردد از دم خم

□

اندرو صد فکرت و حیلت تند

□

نمودم سنگ خاکی را به عامه گوهر و مرجان

□

تو فروغ شمع کیشم بوده‌ای

□

گفتا که جعد خم به خم چین به چین من

□

تا خوری می ای تو دانش را عدو

□

شناسائی بس آن کو راشناسی

□

طعم کذب و راست را باشد علیم

□

از وجود خویش کی یابی خبر

□

جان سپرده بهر امرم در وفا

□

برخورد او ز دست من هر کی کشید بار من

□

تلخی و مکروهیش خود نهی اوست

□

تا درو مدحت فرزند وزیرالوزراست

□

غافل از ماهیت این هر دو نام

□

با خلق خدا ادب نگه‌دار

□

وامبر ما را ز اخوان صفا

□

که چرا درد دل ریش گدا می‌خواهند

□

تا بود محجوب از اقبال خصم

□

گه سگ بر من گمار های کنان چون شبان

□

یک قدم چون پیل رفته بر وریب

□

آب گردد ز درد آن پولاد

□

تا تو برمالی بخوردن آستین

□

نثار تخت سلطان را نشاید

□

از پی او با حق و با خلق جنگ

□

بهترین قرنها قرن منست

□

تر و خشک خانه نبود آن من

□

جذبه کهربا بیاموزم

□

هستی او دارد که با هستی عدوست

□

تا تو این سلسله را سلسله جنبان شده‌ای

□

اندرو صد نقش خوش افراختی

□

به بامی بر چو هندو پاسبانی

□

حق و باطل را ازو فرقان شدی

□

لعل ناب از صدف للی لالا بنمود

□

پس بیاموز و بده فتوی مرا

□

وی از آن شیرینتر که همی‌پنداریم

□

زیرکی باردت را خواب برد

□

دگری را به کمند آر که من نخجیرم

□

نیزه برگیر و بیا سوی وغا

□

که کشتن دیر باید کاشتن زود

□

تا ببینم صورت عقلت نکو

□

گم شود تا چشم بر هم آیدت

□

چون شما را دید آن فاتر شود

□

مدارید از مزح خاطر پریشان

□

آنک بیند حیله‌ی حق بر سرش

□

ما را به هیچ حالت فارغ نمی‌گذاری

□

نیست محجوب از خیال آفتاب

□

فرس گلگون و آب دیده گلرنگ

□

دوزخ از تهدید من خاموش کرد

□

قدحی می ز پی دفع خمار آوردند

□

این نباشد جست و جوی نصر او

□

لیک کو گوش که داند سخنت بشنیدن

□

لطف آواز دلش آواز را

□

من از عشق مجنون صحرانشینم

□

که برد تعظیم از دیده رمد

□

چون خوشه بدانه آرزومند

□

بی حذر در شعله‌های نار رفت

□

گفت شاها سر این با من بگوی

□

چون نباشد روح جز گل نیست آن

□

تا هندوی شب سوزی از روی چو صد پروین

□

زانک این را من نمی‌دانم ز تو

□

به خلاف من فروغی که ز چشم دوست مستم

□

یا که چوبا تو چرا بر من زدی

□

صلای احمدی روزی نبودش

□

تو سواره ما پیاده می‌دوان

□

دامن یار بدست آر و ز اغیار بپوش

□

که حدیث آن فقیرش بود یاد

□

صد گلستان بیش ارزد زعفران عاشقان

□

در کف طفلان چنین در یتیم

□

ترسم نکرده باشی رحمی به خسته جانی

□

پا درو بنهاد آن اشتر شتاب

□

که معشوقیش باشد در جهان بس

□

همچو کشته و گاو موسی گش شوم

□

بی خود ز خودیم و از خداییم

□

این درمتان می‌کند چندین عمل

□

چو مه سرگشته و دوار می بین

□

گفت او دیوانگانه زی و قاف

□

شحنه مکرر شنید نعره‌ی مستانه‌ام

□

در دهان هر یکی در و چه در

□

کانگشت بر او نهی بسوزد

□

طبعها شد مشتهی و لقمه‌جو

□

بصحن گلستان آید خزان گل

□

بر من محجوبشان کن مهربان

□

فرازآید لشکرت بر فراز علم

□

درتبع عرش و ملایک هم نمود

□

به دست کافری دادم گریبان مسلمانی

□

روح در عینست و نفس اندر دلیل

□

جوابش هر زمان خونریزتر بود

□

پنبه‌ای اندر دهان خود فشار

□

بر قد قبای او بود راست

□

کز خیالی عاقلی مجنون شود

□

تا خانه صنع آفریدن

□

شه نباشد فارس اسپه بود

□

که باز داشته سودای عشق از همه کارش

□

آن سگانش می‌کنند آن دم ادب

□

بجز مشک از هوا گردی ندیده

□

وانگهان خور خمر رحمت مست شو

□

جان بده خواجو دلم گوید که شلتاقش نگر

□

بر زمین ماندی ز کوته‌پایگی

□

بلبل جان هم نیافت راه به گلزار من

□

زانک حالی دید و فردا را ندید

□

در عرصه‌ی میدانش گوی خم چوگان باش

□

گه چپ و گه راست با صد اختلاف

□

به تفضیل امانت رفته در پیش

□

یا وظیفه کن ز وقفی لقمه‌ایش

□

شیرمردیش آن زمان آید به کار

□

بد بنایی بود ما بد بانییم

□

چه تحفه آری ماورد را که ما وردیم

□

میر ازو نشنید کرد استیز و صبر

□

که آفت بشر و فتنه پری زادی

□

می‌رود بی‌چون نهان در شکل چون

□

چنینت چند خاکی بر زمین است

□

هست پیدا همچو بت پیش شمن

□

همچو یعقوب شد از یوسف کنعان محروم

□

تا بترسم من دهم زر را نشان

□

تا همه شب نظر کنی پیش طرب کنان من

□

مبتلای گربه چنگالی شوی

□

آن چه در مزرع دل تخم امل پاشیدم

□

که خدا رسواش کرد اندر فریق

□

همه آکنده از لولوی شهوار

□

چون همه اجزات کژ شد چون بود

□

در طریق عشق من صادق نبود

□

آن مدان از ما مکن بر ما فسوس

□

دستگیر روز سخت و کافل فرداست این

□

از هوا آید شود اینجا اسیر

□

توتیای مژه را خاک زمین باید کرد

□

عاقبت در مصر ما رسوا شدند

□

در کن فیکون تو آفریده

□

زاد ازین هر دو جهانی خیر و شر

□

سهی سروی ببامی برنیاید

□

او بگردد در حنین و آه آه

□

مستم مهل از دستم و اندر خطر افتادن

□

مسجد روز ضرورت وقت فقر

□

یارب که در زمانه بماند زمان او

□

والله این را خانه‌ی ما می‌برند

□

رهم کردی چو مهد خویش زیبا

□

دام باشد این ندانی تو چرا

□

تا شوی فارغ چو مردان از همه

□

کشت‌زار و لاله‌ی دلکش بود

□

مستند و می نخوردند آن سو یکی گذر کن

□

هر دو دست من شده پروانه‌ران

□

دیگر کسی نبیند جان را در آستینم

□

در حضور حضرت صاحب‌دلان

□

دریای ز جوش نانشسته

□

می‌دمید از سنگها دود سیاه

□

دل خسته در زلف سرگشته بستش

□

حق را کافر مخوان اینجا مه‌ایست

□

زیرا فراق صعب است خاصه ز حق بریدن

□

دزد را بگذاشت باز آمد براه

□

چو چشم بیدلی کز دیدن دلبر شود بینا

□

هم ز تو زایید و هم جان تو خست

□

سر از خاک سرایت بر ندارم

□

و آن رهی که سنگ شد یاقوت ازو

□

چون در اول توبه کردی ای فلان

□

همچو گم کرده پسر رو سو بسو

□

چون دم عیسی به حضرت زنده و باساز بین

□

اشتری سرخی به سوی آن علف

□

چه رشک ها که نبرد آسمان ز تمکینش

□

باید این دو خصم را در خویش جست

□

که سیمین نار تو بر نارون رست

□

زهر در قندی رود آنگه خورند

□

اگرش عقل بود روی بدریا نکند

□

بر امید گل‌عذار ماه‌وش

□

سبزه را تیغ برهنه غنچه را در کف سنان

□

وین یکی در کاهدان همچون سگان

□

که روزنامه‌ی اندوه بی حساب منی

□

خود چه گویم حال فرق آن جهان

□

چرا شد شاد و چون شد باز دلتنگ

□

ور ندانی ره مرو تنها تو پیش

□

هم ز دنیا در گذشت و هم ز دین

□

از حملناهم علی البر پیش ران

□

چون گفتشان لا تقنطوا ذو الامتنان ذو الامتنان

□

که نماید او نبرد و اشتیاق

□

که بسی گنج در این خانه‌ی ویران دارم

□

بر شما احسان کند بهر ثواب

□

به خاک افکندیم در خون میفکن

□

نور فایض از دو چشمش ناپدید

□

مسلسل در شب تاری بگوئید

□

سرنگون افتادی از بالاییت

□

چند رود سوی ثریا دلم

□

پاک هم ایشان شوند و درفشان

□

بر قمر عقرب جرار نداری، داری

□

گر نبینی چوب و آهن در صور

□

نخستین جنبشی کامد الف بود

□

سرکه را بگذار و می‌خور انگبین

□

از میان آب چون گیرم کنار

□

پیش لقمان کریم صبرخو

□

هله خوردم هله خوردم چو منم پیش تو تعیین

□

آنچ بردی شرح وا ده مو بمو

□

تو و لعل آبدارت من و کام آتشینم

□

ز آتش امراض بگذر چون خلیل

□

سیه گشت از نفیر داد خواهان

□

وجه نه و کرده تحصیل وجوه

□

مگر بخون دل او را جواب بنویسند

□

او اسیر حرص مانند بط است

□

گناهی نیست در عالم تو را ای بنده چون رفتن

□

یا بشب مر قبله را کردست حبر

□

کش زیر و زبر نکرده باشم

□

لا بضیق لا بعیش رغدا

□

برداشته تیغ لاابالی

□

دل درون خواب روزن می‌شود

□

با خری می‌آید از پس خارکش

□

چون ز اسم حرف رسمی واقفند

□

کهنه ده و نو ستان دانه ده انبار بین

□

ما به پر دانش تو می‌پریم

□

تا کی توان فروغی دنبال دل دویدن

□

تا بیزدان که الیه المنتهی

□

گذشت از پایه خاکی و آبی

□

مرده را زین زندگی تحویل شد

□

که یار نوش کند باده و تو گوئی نوش

□

استماع هجر آن غمناک کن

□

بی‌معانی ترک این اسما مکن

□

همچو گردون ساده و صافی شدند

□

کاندیشه‌ای نبود ز فردای محشرش

□

عین این آواز معنی بود راست

□

دولت به یتاق نیزه داریت

□

کامشبان لوت و سماعست و شره

□

همچو دریا جان من شور آورد

□

من به بلغار و مرادت در قتو

□

مر مرا بسته این جادوی سحاره مکن

□

آتشی گبر فتنه‌جوی را

□

بایدش زنجیر کرد از طره‌ی مشکین من

□

ان ربی لا یحب الفرحین

□

خدایا ترک زادم را تو دانی

□

ما سخی و اهل فتوت بوده‌ایم

□

بگو خواجو سلامت می‌رساند

□

بلک او هم‌درد و هم‌لهف منست

□

گوسفندان را چه کردی با کی گویم کو شبان

□

معرفت متراش و بگذار این ستیز

□

که به تفسیر قضا فاعل مختار شدیم

□

چون ز عکس ماه ترسان گشت پیل

□

ترا شاهی رسد یا عشقبازی

□

که بهر روزی که می‌آید زمان

□

بس بود فردوس عالی جای من

□

رحمت کلی بود همام را

□

گر چه ز بیرون ذره‌ای صد آفتابی از درون

□

به بیشه درون شیر گم گرد راه

□

تا سرو کاری است با آن غمزه‌ی پنهانیم

□

نه پلیدی ماند و نه اندهان

□

رکابش کرده مه را حلقه در گوش

□

همان گنج با تخت و افسر تراست

□

از دهانت سر موئی بنشان آوردیم

□

خود شفیع ما توی آن روز سخت

□

بنگر ز کدامی ای غزل خوان

□

به شب دشت پیکار بگذاشتند

□

که پاره‌ی جگرش پاره کرد پهلویش

□

خواجه شد زین کژروی دیوانه‌وش

□

کبابش خواه‌تر خواهی نمکسود

□

یکی کوه خاراست اندام اوی

□

از تبرا و تولا پاک شو

□

روح واله که نه پس بیند نه پیش

□

که اندیشه کجا گشته‌ست جویان

□

نبد باره و مرد جنگی درست

□

یک سر مو در میانه فاصله باشد

□

نیست باک و نه دوصد پاره شدن

□

نه از دل نیز بارت برگرفتن

□

که رستم همی دیر شد سوی جنگ

□

برسطح دل بساط الم گستریده‌اند

□

ور نه مرغی چون کشد مر پیل را

□

خاموش کن وگر نی صحبت مدار با من

□

ز فرش جهان شد چو رومی پرند

□

که ز سر تابه قدم صاحب صد تقصیرم

□

فتنه‌ی افهام خیزد در جهان

□

وز شغل جهان تهی نشینم

□

برفتند چندی ز گردنکشان

□

سوی حضرت بازآمد در خروش

□

اوفتادم بر سر خاک زمین

□

همچو سر خر میان بستان

□

همی نو کند کین اسفندیار

□

با خبر نیست ز کیفیت ما هشیاری

□

فخرها اندر میان ننگهاست

□

به خلوت گفت شیرین را که برخیز

□

همیشه به رای تو پوینده‌ام

□

آن فتنه که شمع انجمن بود

□

ینفعن الصادقین صدقهم

□

شکنش باد همیشه تو بگو نیز که آمین

□

که ای از بلند اختران یادگار

□

تا کند پاک ز آرایش چندین گنهش

□

رنگ روی و صحت و زورت شود

□

زدن بر مستمندی ریشخندی

□

که از درد ایشان برآمد خروش

□

تو از زلف خودش زنجیر داده

□

بی‌خبر از یکدگر واندر شکی

□

شاد آمدی ای سلطان ای چاره هر مسکین

□

به کشتن دهد نامداری چو ماه

□

نه زر به ترازویم و نه زور به بازو

□

آن اثر بنماید ار باشد جوی

□

فرزند عزیز خود کند گوش

□

ز من سود دیدی ندیدی زیان

□

غبار خاطر او را بب چشم قلم

□

وز کدامین حبس می‌جویی مناص

□

کیست که داند جز تو بند و گشای دل من

□

نتابد بپیچد سر از کارزار

□

گوید اندوخته‌ی طبع گوهر زای منی

□

تو چنین عریان پیاده در لغوب

□

در صدف ملک منوچهر

□

به هنگام یازد به خورشید دست

□

وز خدای عقل و جانی بی‌خبر

□

ابر را باران به سوی هر زمین

□

زانک ماهم را بپوشد ابر من اندر بدن

□

یکی باد سرد از جگر برکشید

□

زد مهر تو مهر بر دهانم

□

جز که طنز و تسخر این سرخوشان

□

چو گرگ ایمن نشد بر مادر خویش

□

ز دستان مر او را خورش بود کام

□

گرم به کعبه‌ی وصل افتد اتفاق وصول

□

زید چون زد بی‌گناه و بی‌خطا

□

به گرد خاک ما باید تنیدن

□

یکی را نبد ترگ و رومی کلاه

□

کز سر کوی بتان زنده به ننگ آمده‌ای

□

گرچه می‌گردد پریشان و خراب

□

رنجور دل از برای فرزند

□

همی از جگرشان بجوشید خون

□

که کس نداشت بدین شام تا سحر روزه

□

در دو دیده وقت خواندن بی‌گره

□

دمشان جمله ز نوری است ظلامات شکن

□

ز بیچارگی ماتمش سور شد

□

که داد دل رسد آخر به شاه دادگرم

□

خوش شفعیی و دعااش مستجاب

□

لیلی لیلی زنان به هر سوی

□

همه مهتران پیش تو بنده باد

□

دوری ز وی از چه باب خواهد

□

زان جماعت زنده‌ی روشن‌ضمیر

□

چهار حد جهان را به تک دو گام کنیم

□

بران طاق آزرده اندر گذشت

□

که تو ز شهر دگر، من ز عالم دگرم

□

وآن دگر نیمش ز غیبستان بدست

□

جرس جنبان خراب و پاسبان مست

□

زبان را به دشنام بگشاد خوار

□

نامرادی چون دمی باشد منال

□

آن نجاسه‌ی باطن افزون می‌شود

□

عیش‌ها بر کوری ایشان مکن

□

نگویم که شیر جهان پهلوم

□

کام همه طالبان روا کردی

□

بر مثال راست‌خیز رستخیز

□

چو قارونم چرا در خاک ماندی

□

بزرگان و بیداردل بخردان

□

دهانش در گمان خرده دانان

□

گرچه جهل او بعکسش کرد رو

□

یار منی تو بی‌گمان خیز بیا به غار جان

□

بفرمود تا برنهادند بار

□

چو ساقی دهد باده‌ی ارغوانی

□

عهدها و نذرها کرده بجان

□

دلم را چون پیری دیوانه کرده

□

که این ز آسمان بودنی کار بود

□

از گناه امتت نبود نشان

□

سوی ما آیید خلق شوربخت

□

که تو شیرگیر حقی به کفت مهار مستان

□

به پیشت زن جادو آرد درود

□

چون می به قدح کردی بر چشمه‌ی زمزم زن

□

در چنین ظلمت چراغ افروختی

□

توانم کرد بر آتش کبابی

□

درختی بود کش بر و بوی نیست

□

زانکه به آزادگی سرو بود سرفراز

□

مانده‌ام در نفقه‌ی فرزند و زن

□

همه درمانده و عاجز ز خاص و عام و مرد و زن

□

نبودست جنگی گه کارزار

□

بیش ازین جور به عشاق جگر خسته نشاید

□

رفته بودند از مقام خود تمام

□

از آن می خور که آنت سازگارست

□

ببستند پایش به بند گران

□

گر رسد از تیرش آسیبی مرا

□

کور گردانم دو چشم عاق را

□

فتنه حکم است این آفت قاضی است آن

□

نداریم زان نیکویها به رنج

□

تا رنگ ز آیینه‌ی دل پاک زدودم

□

باز غمازان کز آن واقف بدند

□

بریده چون قلم انگشت خود را

□

چو بر گل نشیند گشاید زبان

□

وصل در جدائی و هجران در اتصال

□

هرچه بود آن نر ز مادر بستدند

□

چون پی اسپش ندوم خواجه یقین دان که خرم

□

نیندیشد از روزگار نبرد

□

نتوان برید حنجرش از هیچ خنجری

□

صرصرش چون کاه که را می‌ربود

□

خشکی سوداش در آهنگ بود

□

همی تاخت بر سان شیر ژیان

□

رفتم اینک تا نسوزد خرمنم

□

گر بیایم آن نگردد منتظم

□

اینت گویای بی‌زبان که منم

□

نیندیشد از جنگ یک دشت شیر

□

که پراکنده و شوریده و سرگردانی

□

جلوه‌ها دارند اندر گلستان

□

بر او خطبه و سکه نام اوست

□

بسوزد ترا تابش آفتاب

□

مگر کسی که ز جان و جهان نیندیشد

□

پیش ما خورشید و پیش خصم شب

□

خفته دیدم دل ستان با دلستان ای عاشقان

□

گزیدم ز هرگونه‌یی رنج خویش

□

وان خال و زنخدان حجرالاسود و زمزم

□

بوده منشی و نبوده چون روی

□

آنت بشیر اینت مبشر به نام

□

خردمند شاهی دلش پر ز داد

□

اره بر فرقش نهند او تن زند

□

دشمن شه هست گشت و چیره شد

□

دل نیست مرا من خود چه کنم

□

شوی کشته در دام آهرمنان

□

بگو سکندر ظلمت دویده حیران باش

□

جاهلان آخر بسر بر می‌زنند

□

از تو کند بیشتر اندیشه‌ای

□

برین نامداران شود کار تنگ

□

مو بمو ازخم گیسوی شما می‌شنوم

□

دانه بینی و نبینی رنج دام

□

بدان چو فاتحه تان در نماز می خوانم

□

دمادم ببستند بر گرگسار

□

من در این مساله با عالم بالا زده‌ام

□

بهر زر مگسل ز گنجور ای فقیر

□

به نفس خود از آفرینش بهی

□

پیاده شد از باره کو را بدید

□

تن ضعیف و دل اسیر و جان نفور

□

هیچ تاویلی نگنجد در میان

□

که ز جوی تو بود رونق شعر تر من

□

چگونه شوم من به جنگش دلیر

□

تازه کن عهد کهن با مه جبین تازه‌ای

□

راندگانیم و کرم ما را کشید

□

قرعه زدم نام تو آمد به فال

□

به نزدیک گازر ز بهر چیم

□

درین کشور ز راهی برنیاید

□

کان فراق آرد یقین در عاقبت

□

پس نهان زو چنگ اندر دولت بیدار زن

□

جهاندار وز هر بدی بی‌گزند

□

وه که در کار سمن و سنبل و ریحان کردی

□

که درین فکر و تفکر بیستم

□

گفته و ناگفته پشیمانیست

□

همی کین سگالد بران مرز و بوم

□

در سرم این شیوه سودا بس بود

□

کی تهی باشد کجا باشد گزاف

□

صد چو مرا بس بود خرمن آن ماه من

□

که ای پیل جنگی گه کارزار

□

تا جام شراب آمد و برداشت حجابم

□

وهم و ظن لاش بی معنیستت

□

تنومند شد جوهری درمیان

□

که جمشید را داشتی بر کنار

□

کانکه عاقل بود اندیشه‌ی فردا نکند

□

شرح کن این را بیان کن نیک نیک

□

که کسی خورت نبیند طرب از می احد کن

□

ز پیکار و خون ریختن نغنوند

□

کنون اسیر غزالان عنبرین مویم

□

پس ز شید آورده‌ای بی‌شرمیی

□

پایه دهی را که ولی نعمتست

□

مرنجان کسی را که دارد نژاد

□

من کیم تا من برابر آیمت

□

از دعای او شدندی پا دوان

□

صفت پلید را هم صفت طهارتی کن

□

همه دل پر از باد و لب پر ز پند

□

عقده ز کار همه وا کرده‌ام

□

کوه پنداری و تو برگ کهی

□

جواهر به دریا در انداختن

□

هم از رستم و هم ز اسفندیار

□

تا چه آید ز دست تو ما را به سر

□

ای کریم و سرور اهل بهشت

□

به شب نتیجه یأجوج را یقین می‌دان

□

که او تاج نو دارد و ما کهن

□

که خال گوشه‌ی چشم تو کرده گوشه‌نشینم

□

سر مزن چون مرغ بی تعظیم و ساز

□

که این مملکت بر که آید درست

□

پشوتن همی برد پیش سپاه

□

از کرم در غرقه‌ی خود کن نگاه

□

کیمیا از مس هرگز مس نشد

□

که خر ماده را تکین گفتم

□

به دیدار آن خردم آمد نیاز

□

چه شاهدی تو که بهتر ز جان شیرینی

□

خود نباشد ور بود باشد عجب

□

خرد را چو پرسی به دوره برد

□

خروش مغانی و پرتاب خشم

□

تا ز پیکان جفا بر جگر او چه رسد

□

گوییم غلبیر خواهم ای جری

□

محروم میندازم هاده چه به درویشان

□

همی در سخن رای فرخ نهیم

□

آفرین بر جانش از جان آفرین شد

□

آن یکی دالش لقب داد این الف

□

گره بست گردون و جنبش نمود

□

بدو بازگشت آن زمان اخترش

□

سایه‌ی سیمرغ بر ما اوفتد

□

سالها چه بود هزاران سالها

□

ای مه مه رو زهره تابان

□

به گیتی فراوان نبودست شاد

□

که خود رایی ندارد ره به بازار خدای من

□

کاندرو اندر نگنجد یک سپند

□

روشنی دیده تاریک عقل

□

برآورد ازان چشمه‌ی زرد گرد

□

آنکه شاهان جهان پیش رخش مات آیند

□

شورش حاجت بزد بیرون علم

□

چوگان دو زلف و گوی دل و دشت لامکان

□

سر مرد نو گردد از غم کهن

□

هرگز خبرم نیست نه از صبح و نه از شام

□

زیر هر یا رب تو لبیکهاست

□

سلسله شیفتگان موی تو

□

هم از تارکم آب برتر گذشت

□

زان جگر خوردن ز سرگیردند باز

□

بر نویس الله اعلم بالصواب

□

هرچ خواهی کن ولیکن آن مکن

□

ز خون جگر بر دو رخ جوی کرد

□

از خیل بتان جز تو کسی را نگزیدم

□

ماند اندر حال خود بس در شگفت

□

که چون پرنیان بود در پرزاغ

□

به جنگ اندر آیند هر دو دلیر

□

کانها که مفلسند بمعنی توانگرند

□

که نژاد گرگ را او شیر داد

□

که این دم مه گردون روان گشت به میزان

□

به کردار دیبا رخش برفروخت

□

به آفتاب نبخشد کسی ضیا جز تو

□

پس جهنم خوشتر آید از جنان

□

ز خشکی دگر نیمه آرام گیر

□

بزرگی و شاهی و فرمان مراست

□

با عتیقش دشمنی چون ظن برد

□

تا زمین شد عین چرخ لاژورد

□

روشن و فرخنده چو باغ ارم

□

اگر پند دانندگان نشنوی

□

از همه محتشمان هر که بود کهتر اوست

□

مرده‌ی اویید و ناپروای او

□

همین تازه روئی بس است از قیاس

□

نه از موبد پیر هرگز شنید

□

نوای نغمه‌ی بلبل شنو بجای صریرم

□

مانده‌ای بر جای چل سال ای سفیه

□

مست گردند نام و القابم

□

همان گنج بی‌رنج و تخت مهی

□

نقد نشاط صرف شد بر سر غم خریدنی

□

که دو دست و پای او بسته بود

□

در غله دان عدم اندازشان

□

فرو ریخت از دیده خون برکنار

□

سرفرازی میکنم بر دست شاه

□

نیست ای مفتون ترا جز خویش خویش

□

جوی روان حکمت حق صخره و خارا دل من

□

ورا کس ندیدی گریزان ز جنگ

□

کز جان غلام شاه فریدون فر آمدی

□

این ترا مکروه‌تر یا خود فراق

□

خطرناکی گوهر آرد به باد

□

پیاده شد و برد پیشش نماز

□

مطربه‌ی پرده‌سرا عود ساز

□

خو نباید کرد با هر مرد و زن

□

از آنک شیشه گر عشق ساخته‌ست آن جام

□

عهد داود لدنی معدلت

□

عشق را بین که از آن کوه گران شد کمری

□

قاطع جن دو خصم و قیل و قال

□

کنند آن چه دانش بود ترجمه

□

جمله شبها پیش چشمم روز شد

□

یک برادر بود حسنش بیش ازین

□

برنگردم جز چو گو بی‌اختیار

□

از تو نباشد خوبتر در جمله آن انجمن

□

شرح حالت می‌نیارم در بیان

□

چرا گلهای رنگارنگ در دامان من کردی

□

در جنابت تن زن این سوره مخوان

□

طاقت عشق از کشش نام تو

□

فجفجی در شهر افتاد و عوام

□

باز آی و دلم را خبر از عالم جان آر

□

تیر می‌انداخت و برمی‌کند چاه

□

ویرانه ماست ای مسلمان

□

از همه کروبیان برده سبق

□

بهر چه پیوسته مستعد شتابی

□

صد هزاران جنبش از عین قرار

□

فروزنده نوریست صافی و پاک

□

تا شود حل مشکل آن دو نفر

□

همی هموار و ناهموار دارم

□

دانک پنهانست خورشید جهان

□

خوردن نان هیچ نگذارم پی این عار من

□

حزم نبود طمع طاعون آورد

□

فارغ از کشمکش شورش فردای توام

□

خم با جیحون برآرد اشتلم

□

به چندین تولد نباشد نیاز

□

بهر خود کوشد نه اصلاح جهان

□

مگر از چشمه‌ی نوش تو سخن می‌راند

□

او ز شادی بی‌دل و جان برجهید

□

تا که ز دستم شکار جست سوی گلستان

□

که به شهری مانی و ویران‌دهی

□

تا محشر از این شادی برخیزم و بنشینم

□

خود دهانم کی بجنبد اندرین

□

که بالاترین طاق این گلشن است

□

در دعا کردن بدم هم بی‌هنر

□

هم به میقات آی و مرغ طور شو

□

وز چنین گنجست او مهجورتر

□

تا نرسد به هر کسی عشرت و کار و بار من

□

زانک در انکار نقل و حشری

□

طلب وصل تو از شیخ و برهمن کردم

□

عابدان عجل را ریزند خون

□

که گر خوبی از خویشتن در هراس

□

که بود غره به مال و بارگی

□

تا نپنداری که از باد هوا باز آمدیم

□

جمع مرغان هر یکی سویی پرد

□

چونک سرسبز شدی جمله گل و ریحان بین

□

او سر بازست منگر در کلاه

□

در مرحله عشق نشاید که نپویم

□

گفت نه مطرب کشی این دم بدست

□

مشو جز به فرمان فرهنگ و هوش

□

این چه اولیتر از آن در خالقی

□

برتراز جنگ و مدارا اوفتاد

□

با خیال دزد می‌کرد او حراب

□

بفروش یک جامم به جان وانگه ببین بازار من

□

آفرین آن آینه‌ی خوش کیش را

□

داغ جفا به سینه‌ام، طوق وفا به گردنم

□

تو خرابه خوانی و نام حقیر

□

گلشکر از گلشکری توبه کرد

□

در کشید ای اختران هم روی را

□

انکار مکن وز غم این کار میندیش

□

یا ملولی وطن غالب شدت

□

چون آب آتش آمد الغوث ز آتشان

□

این چنین مجمع نباشد کار خرد

□

کایشان گویند جهان چون گیاست

□

انبیا را در نظرشان زشت کرد

□

زمین گشت و بر جای خویش ایستاد

□

بی‌خداوندی کی آید کی رود

□

ز جرم جمله‌ی روی زمین باک

□

با دو چشم و گوش خود در جنگ من

□

آیینه بربگوید خوش منظر است مردن

□

عقل آن جوید کز آن سودی برد

□

کودکان در پیم افتند به صد هایا هوی

□

کل آت بعد حین فهو آت

□

میل به میلش به تبرک ربود

□

بر دل او زد که رو زحمت ببر

□

نه ز حالم خبری می‌دهی ای مشکین خال

□

که برو لطفت چنین درها گشود

□

می بینم و می گویم از رشک کدام است آن

□

این زمان هیهای و فریاد و فغان

□

گردیده قبا از هوس پیرهن تو

□

تا رهاند زین تغارت اصطفاش

□

نگاریدنش را ندانم که چون

□

نه سپس‌رو نه حرونی را گرو

□

کی به یک تلخی مرا رنجی رسد

□

اندکی از آستین او درید

□

نعره زن کالحمد لک یا مستعان

□

برفروزید از دلش سوز و شرار

□

مگر که بنده شاهنشه سپهر جنابی

□

زین تعرف در دلش چون کاه دود

□

هم سخنست این سخن اینجا بدار

□

هر پیمبر این چنین بد در جهان

□

که صد چون من بدام آرد کسی کو می‌کشد شستم

□

روی بر پایش نهاد آن پهلوان

□

از خداوند شمس دین آن شاه تبریز و زمن

□

بر چنین خانه بباید ریستن

□

بس قیامت که به پا خواهم دید

□

در نیابد زین نقاب آن روح را

□

پس شعرا آمد و پیش انبیا

□

گفت صد لعنت بر آن ابلیس باد

□

هم حرام افتد بلا شک هم نجس

□

کمترین آنک شود همسایه مست

□

همچو شیطان طرب شده مرحوم

□

گفت لاغی گوی از بهر خدا

□

من و امید گیسویش من و سودای زنجیرش

□

هر دمی دندان سگشان تیزتر

□

تا که شد دانه پذیرنده زمین

□

وین سالت هست از بهر عوام

□

دریغ این چشم بیدارم که خوابی هم نمی‌ارزد

□

دست و رو می‌شست و پاکی می‌فزود

□

دل خود بر تو نهادم به خدا نیک نهادم

□

کوزه‌ی این تن پر از زهر ممات

□

ز هر سو صدهزاران یوسف گم گشته پیدا کن

□

هم ز نور دل بلی نعم الدلیل

□

خشک ما بحرست چون دریا توی

□

که مرا مادر در آن شهر و دیار

□

ایمن ز فضولی من و ما

□

که برو وا پرس رخت آن نفر

□

شبی که مه نباشد غلس بود فراوان

□

که ز دریا کن نه از ما این سال

□

خون خوردن و فریاد غریبانه نکردی

□

پای او را نیارد اندر بند

□

که زدم من بر سر آن خوش زبان

□

یکی جشنگه ساخته بر کران

□

که سلطنت نکند هر که او گدای تو نبود

□

داده‌اندی فتنه را قطبی بلا را محوری

□

بگه ز غیب بیایی کشان کشان دامن

□

تا بدانی نخل و دخل بوستان

□

زیر لب خنده زنان گفت که جان افشانی

□

تا پشت سمک رنگ و نم گرفته

□

یک به یک اندام زمین برگشاد

□

به هر جای پشت دلیران توی

□

زانک عشقش کار هر مردانه نیست

□

ز عدل تو بر دست ظلمست حنی

□

چون تو خیال گشته‌ای در دل و عقل خانه کن

□

زان بدین سیر مایل افتادست

□

اگر به درد تو چندین هزار چاره کنم

□

که جهانیت ریشخند کنند

□

او به خویش آمد خیال از وی گریخت

□

برافشان که دانش نیاید به بن

□

از آن دردی که درمان می‌نهندش

□

که معتکف بنشیند بر آستانه‌ی تو

□

با طبق سیم نثار آمدیم

□

اندرو حیوان مرفه در امان

□

خواجه‌ی پاکطبع پاکنژاد

□

چونانکه نشانه‌ی جهانست

□

تازی و ترک آمده در ترکتاز

□

به خواب و به خوردن نپرداختند

□

خوش درو خندید خوش خوش برگذشت

□

نهاده هریکی از چار طبع و نغنودست

□

تو به چه مانی به کسی ای ملک یوم الدین

□

چو گویی اندرین میدان ز پای و سر فرو ماندم

□

بر آسمان میکده جز جام جم مزن

□

این شربت مبارکت آب حیات باد

□

گفت جوابی که در آن پرده بود

□

همه تازیان یمن بیش و کم

□

هر که خنجر خورد افغان چه کند گر نکند

□

که ولی نعمتی بس آزادست

□

تو او را آدمی مشمر برون کن

□

وحی و مکشوفست ابر و آسمان

□

چون گریه کند مینا ساغر کش و خندان باش

□

شمعی دو نهاده در میانه

□

سخت خوفم بود افتادن ز تو

□

فرستاد قیصر به آباد بوم

□

تسبیح تو گوید همی کای غیب دان سبحانه

□

که بر چارم فلک طنزش زند سفت

□

آن من است و این من نیست از او گذار من

□

بر زده بر غیبه‌های آبگون برگستوان

□

بس فتنه که خیزد و بلا هم

□

تا خرمن فتنها همی سوزی

□

مرکبش جز گردن بابا نبود

□

چو خواهی که این خورده نگزایدت

□

بب دیده بشوید سیاهی از طومار

□

در حمله چپ و راست‌روی ماهی

□

بیا چنانک رهد جانم از چنان و چنین

□

گفت چون ریزم بر آن ریش این نمک

□

من که پیر سالخوردم صید طفل خردسالم

□

سمر رسم دوده‌ی برمک

□

کفر باشد پیش خوان مهتری

□

به زرین کمرها و زرین ستام

□

می‌بمردند اینت عشق و اینت کار

□

نوبهار تو در این گنبد گیتی‌فرسای

□

برفشانید نثار گهر و در عدن

□

که صاحبدل اگر زهری خورد آن انگبین باشد

□

شکسته دل من از آن پسته‌ی شکرخندم

□

که ترا از سر پندار در آن پی خستست

□

خرده آن خرد گیا خواره‌اید

□

هم از تخم نرسی کنداورم

□

گر کند بیگانگانرا محرم اسرار خویش

□

کاین زبده‌ی صنع می چه باید

□

چون تو را عشق لب ماست نگهدار زبان

□

رو فسونش خوان فریبانش بیار

□

شبی را می‌توانی روز کردن در شبستانم

□

جایی که دو دم بایستادیم

□

با که وفا کرد که با ما کند

□

نبد مغز بادامش اندر نهفت

□

چون گشت ظاهر این همه اغیار آمده

□

راست می‌دارند از نعلین تا انگشتری

□

مفخر تبریزیان بر تو شدی غمزه زن

□

بر بوی وصال جاودان است

□

که فتنه راست شد از فر کج کلاهی من

□

دل خورشید با یک خانمان درد زلیخایی

□

یافتم آن گنج که میخواستم

□

به موبد چنین گفت هست این درود

□

هر نفس زو سخن سرد چرا می‌شنوم

□

چون حوادث هزار زندانی

□

مشک مشک آورده از اشک روان

□

در دهان و گوش و اندر هر شکاف

□

هم معنی اوضاعم، هم صورت احوالم

□

بچه به زیور مسحی و زینت رانین

□

رد مکنم کز همه رد گشته‌ام

□

برفت آنک بودند یکسر مهی

□

سوی حق هر ذره‌ای نو رهبریست

□

قصه‌ی درد ز بی‌درمانی

□

که آفتاب نتابد مگر که بر عوران

□

در رسته‌ی کاروان ما باش

□

که غزلهای مرا شاه خریدار بود

□

عکس مهتاب شکل خرمن ماه

□

هاویه آمد مرورا زاویه

□

دو چشمم شب و روز گریان شود

□

شراب و دامن صحرا ز دست نگذارند

□

تا ازو قسم آز رسد

□

که عاشق زر پخته ز عشق باشد خام

□

گفت ما را در دعایی یاد دار

□

هرگز نکرده‌ست لیلی به مجنون

□

گشته ز انگشت کرم چهره‌گشای

□

تا پدرش چاره آن کار کرد

□

گذر کرد بر گور پیکان و پر

□

بعد ازین کس را مده هرگز دگر

□

تا رسیدست برو دایه و زن می‌گاید

□

به پای وهم نیم من درازپهنایم

□

خرف شد عقلم و رست از خرافات

□

آه از این گندم‌نمای جوفروش

□

بگو تا مطرب آرند و چغانه

□

چاپلوسی کرده پیش میهمان

□

کنون گشت یکسر همه خارستان

□

شرطست که یاران وفادار نویسند

□

نور خورشید وام سایه‌ی چاه

□

همچو عشق تو بود در رفعت و بالا شدن

□

پا رود سوی خطر الا که خر

□

گاهی به خراش دل و گاهی به خروشم

□

دست چنگیت می‌نوازد چنگ

□

کم خور و کم گوی و کم آزار باش

□

نخواندش بخشنده یزدان‌شناس

□

روز و شب این نفس سگ او را ندیم

□

ای ساکن کشتی شکسته

□

هم پیر خردپیشه هم جان جوان ای جان

□

در جمال تو عیان می‌یابم

□

افزوده کن ز کرم بر قدر من قدری

□

گر برحمت سوی آباد و خرابش نگری

□

پس سلیمان گفت عزرائیل را

□

کجا موبد موبد اکنون کجاست

□

جز آه دل سوخته دمساز نیاید

□

آه و واویلا که تا این چند مسکین چون کنند

□

کو آن نغولی‌های تو در فعل و مکر ای ذوفنون

□

بلک هم‌چون دو تنی یک گشته روح

□

بیرون نرفت جان وی از جلوه‌گاه تو

□

به آب لطف برآرد ز شوره مهر گیاه

□

تا ندانند خصم از سر پای را

□

وز آواز تو روز فرخ نهیم

□

موی بشکافد به طراری مدام

□

بنامیزد زهی شیرین و زیبا

□

صد خوان زرین می نهد هر شب دل خون خوار من

□

خاک شد و در بر او گشت پست

□

من هم ز دهان تو به جز هیچ نخواهم

□

رستم دستان صف گردان لشکر چون درید

□

شربت زهر که هلاهل‌ترست

□

ز بینیش گه‌گه همی رفت خون

□

عیبش مکن ار چاره‌ی اینکار نداند

□

رفعت چتر تو یابد جرم ماه

□

سجده‌ای کن پیش آدم زود ای دیو لعین

□

یک کفی بربود از آن خاک کهن

□

گر سرو فروغی را سنبل به قفا بینی

□

وقت تسلیم هم قدم نفشرد

□

مغز دو گوهر بهم آمیخته

□

ز شمشیر تیزت نیامد رها

□

هیزم آرد گرد خود ده خر، مه بیش

□

لیکن مثلست آنکه چناری و کدویی

□

به شکر و گفت درآرد مثال نجارم

□

جام نخواهیم ز جم ای غلام

□

که تو سرمست خرامنده به هر ره گذری

□

بر چرخ سراسیمه مگر مخطی و ساهی

□

باز یکی کرم بریشم خورست

□

ز پیران و خنجرگزاران تو

□

تماشای گل و ریحان نخواهد

□

که بندگیش کند سرو و سوسن آزاد

□

آن موی بصر باشد باید ستریدن

□

نعره‌ی عقل آن زمان پنهان شده

□

هم پرده برانداختی از راز نهانم

□

هر آن اثر که ببینی هزار چندانست

□

تو به نورش در نگر کز چشم رست

□

همم کردگار جهان یاورست

□

خویش را از خیل جباران کند

□

روح برو از غم هجرم بمرد

□

از برق این زمرد هی دفع اژدها کن

□

اثر گرد ره یار کجاست

□

دیدی که ناامیدی شد مایه‌ی امیدم

□

نماند مردمک دیده‌ای که دیده نخست

□

خود به پای خویش تا س القضا

□

دل غمگنان شاد و بی‌غم کنید

□

خاطر خواجو عظیم از دل بماند

□

زانتقامش به جان بخواهی رست

□

چه رغبت دارد آن آتش سپندان را فریبیدن

□

کو بت تن را فدی کردن بنار

□

جز قول بتان نمی‌نیوشم

□

نیز کس چهره‌ی خورشید نبیند بی خوی

□

لشگر بد عهد پراکنده به

□

تهی ماند و هم تن ز آرام و ناز

□

تا کیت زین ریش، ره در پیش گیر

□

چه شود ساعتی به فضل به پای

□

نظاره کرم کن و ترک کلام کن

□

ذره به ذره را درو، عشق نشانه یافتم

□

چشم آبادی مدار از خانمان ویران عشق

□

آنکه بی‌تمکین او ناید ز افسر افسری

□

پیره‌زنان را به جنایت برند

□

ز دیدار لشکر برون راند دور

□

که روز عید مسیحا حواریان انجیل

□

بادی اندر حفظ حی لایموت

□

تو جان کندن همی‌خواهی همی‌کن

□

ز انبهی عشق و وجد اندر جگر

□

تو برو دیده نگه‌دار که حیران نشوی

□

بنکوهد اگرت نستاید

□

و از فنش انبار ما ویران شدست

□

که باشد به خوبی مرا رهنمون

□

غافلان خفته را دور افکند

□

آسمان پیش‌بین دولت و دین

□

بر شه عاریت و تاج و کمر خندیدن

□

هیچ زاهد مرا ندارد باز

□

شهریار عجبی بود و دیار عجبی

□

مانده اندر ششدر حبس قفس ناباخته

□

عشق اصطرلاب اسرار خداست

□

که دانش سراید به آواز نرم

□

برگرفتم ز دل سوخته و وارستم

□

که ز بختت چه کار بگشادست

□

سگان نامعلم را رها کن

□

با نوا و فربه و خوب و جدید

□

گه بکردار یکی بیجاده‌گون مجمر شود

□

تا ماه دهد بر آن گوایی

□

گرنه خری خر به وحل درمکش

□

تو بشنو که دانش نگردد کهن

□

پای و سر گم شد ز سر تا پای او

□

به زمین بوس صدر ثانی شاه

□

بوی رحمان به محمد رسد از سوی یمن

□

ولی چه سود که آن نیز برگذر دیدم

□

منت خدای را که سلیمان عالمم

□

ره به دشواری توان برد از طریق شاعری

□

ورنه برو دامن افلاس گیر

□

کسی زین نشان شهریاری ندید

□

در بزم سلاطین که دهد راه گدایان

□

آن بلند اختر مبارک فال

□

زان سوی جهان نور بی‌چون

□

تا بدین حد می‌ندانستم فتور

□

کز دست دل ای کاش چنین زار نبودم

□

بیم دست تو چرخ را از دست

□

گه شده من گازر و او آفتاب

□

کزو بی‌گمانی نیابد رها

□

زهی حسرت که خواهد دید جانت زین تن آسانی

□

چون پلنگان فسادی انگیزد

□

چونک گفتیم ممارات مکن

□

با شادکامی، وز صید با کام

□

کز کمندش به هیچ رو نجهیم

□

خانه چون راه کهکشان دارند

□

گفت جان هر دو در دست شماست

□

نوشتن همین نامه بر پرنیان

□

رخت بر بستیم و دیگر سوی کرمان آمدیم

□

ماه را پرده دری کرد و قبادوزی کرد

□

من دو سبو بیشتر از تو خورم

□

ز آتشم آگه نه‌ای چندین مجوش

□

رهین منت سرپنجه‌ی نگارین باش

□

هرکه اندر زمانه وصافست

□

خار در دل چون بود وا ده جواب

□

ز گیتی بجز نام زشتی نبرد

□

نا به سنگ و هنگ هو گوید زفانش

□

به سر راه باز گرد چو کرد

□

وز عشق تو گل دریده دامن

□

به تو در گریخت غمگین، ز تو شادمان برآید

□

زان که در دست نیفتد گهری بهتر از این

□

که از وکیل دربد تباه گردد کار

□

وان مریدان در شناعت آمدند

□

دلت را بدین‌گونه رنجه مدار

□

از تکبر نفسی پیش گدا بنشیند

□

تعجیل زمان در ره عزم تو دویده

□

چو ماهی بر تنت روید به دفع تیر او جوشن

□

او طمع فرمود ذل من طمع

□

تا از این سلسله صد سلسله بر هم نزنی

□

شرح کردن زانچه می‌دانی خطاست

□

گشته ز سر تا قدم انقاس گون

□

همی خواست کاید بدان ده فرود

□

تا بود این پنج حس و چار گوهر لنگرم

□

فتنه و جور و ستم هر سه شده زندانی

□

ز عمربخش مگر عمر جاودان داریم

□

گاه گفتی بیا و شعر بخوان

□

رحمی به گدایان نکند پادشه تو

□

زهی قضا و قدر لا اله الا الله

□

نیک حالی جست کو عقبی بجست

□

چو شد سال گوینده بر شست و سه

□

بتو مشغولم و ز خویش نفور

□

گهی چو خاک به هر بارگاه در خوارم

□

مشعله در دست یا رب کیست آن

□

که در اندازد ترا اندر چهی

□

بعد از هلاک هم به مزارم نیامدی

□

حالی از بی‌کاغذی دستم به نظمش درنشد

□

فارغ آید او ز تحصیل و سبب

□

پدر مرده و زنده مادرش بود

□

کین غلامان عمید شهرماست

□

لاجرم احیاء آن ایام کرد ایام تو

□

که گفت تو و قول تو مزد است شنیدن

□

در سینه‌ی او گوهر اسرار نهادند

□

گفت خاموش که من خود سر مکارانم

□

که برو ذات او نبخشاید

□

از کرم دریا نگردد بیش و کم

□

کمند افگنی نامداری بلند

□

ندارد نافه‌ئی در طبله عطار

□

بر هزار اطلس انتخاب منست

□

بستم قبای عطلت هم چاره کمر کن

□

آب شیرین را ندیدست او مدد

□

ای جوان سرو بالا دستگیری کن که پیرم

□

دادن دین و داد بگزیده

□

تا نگیرد شیر از آن علم بلند

□

به گرد اندر آمد ز هر سو سپاه

□

هیچ کس را سایه‌ای نبود ز شمع

□

چند ازین ترهات شو هاشو

□

ذره به ذره را نگر نور گرفته در دهن

□

مهر مطلق بر زبان خواهم نهاد

□

چون خسروی که ناز کند بر سپاه خویش

□

گویمش نی‌نی منک چو اوئلوالامر بخوان

□

توبه فریبی چو مل دوستان

□

بپرداختند آن دلاور مهان

□

دل بسوی عراق و رو بحجاز

□

آفرینش نامدی الا تباه

□

بردار دل روشن باقیش فرو می خوان

□

دیو در مستی کلاه از وی ربود

□

وین منزلت از گوشه‌ی ابروی تو دارم

□

که در وجود همان لذتست و آسانیست

□

می‌دواند اسپ خود در راه تیز

□

ز فرزند و نعمان تازی به راه

□

کوه را افسرده کرد از بیم خویش

□

کسی کاندر بیابان این دهد طبع مرا یاری

□

چرخ خم داده از این بار گران

□

از حرص و آز چون بچه‌ی نا رسیده‌ام

□

گفت من هم به خلافش دل پر کین دارم

□

مهدی شده نامزد به بوابی

□

وصل جویی بعد از آن واصل شوی

□

نه دانش پژوهم نه فرزانه‌ام

□

باشد که بود روزی در میکده پروازم

□

وگرنه یوسفی کردی نه چاهی

□

مانند طور تو چه صدا می‌کنی مکن

□

چون بدیدم آن عذاب بی‌حجاب

□

یا چو اسکندر دل از سرچشمه‌ی حیوان بکن

□

با عدم برد تنگدستی رخت

□

هیچ هنر خوبتر از داد نیست

□

چو از باد چندی گذاری به دم

□

چون بدست آرد بمیرد والسلام

□

گریهای به های های آرد

□

روا بود که نفختش بود شراب و طعام

□

در گذر از خود ره بسیار نیست

□

عیبم مکن که تازه به دولت رسیده‌ام

□

وین محمد هست از صلب براهیم سری

□

دست او بگرفت و برد اندر حرم

□

که ای گرد و چابک سوار دلیر

□

طوطی منطق شیرین شکر گفتارش

□

گشته از طعنه‌ی حلمت دل خاک اندروای

□

چو بفروشی تو سرگی را به سرگین

□

هست ره‌رو را یکی سدی عظیم

□

بوسه بر پایت ندادم تا نکردی خاک راهم

□

آنچنان کز ره و بی‌راه نبودم آگاه

□

حمله‌شان از باد باشد دم‌بدم

□

جز از تاج شاهی چه افزایدت

□

زانک ما را خواست هیچ از ما نخواست

□

آفتاب سپهر ذره‌نمای

□

گر این اطلس همی‌خواهی پلاس حرص را برکن

□

زین بیش چو زلف خود متابم

□

پاک بازان را بهر تو نه خواب و نه قرار »

□

فتنه را پنجاه ساله نان در انبان یافته

□

چون شکست او شیشه را دیگر نبود

□

چنان هم که من دارم از اردشیر

□

گاهی از آفتاب کشد تیغ پور زال

□

هر دو نازان ز روی دمسازی

□

مپران تیر دعوی را کمانش کن کمانش کن

□

نقل افتادش به صحرای فراخ

□

شاید که روز حشر نیاید کسی به هوش

□

رفتم به در سرای والا

□

کوه کوه اندر هوا زین گرد خاست

□

همیشه دل و بخت او زنده باد

□

کان چراغ او بکش، برخیز و رو

□

گر خواجه شهریار نبودی چه کردمی

□

صد چو مرا بس است و بس خرمن نور ماه من

□

پس یقین می‌دان که عینت غیب جاویدان توست

□

آسوده دل از گریه‌ی شام و سحر ستی

□

آنکه روز عالمی ذکری همی میمون کند

□

خیز و بشو تاش بیاری بجای

□

که با من بباید یکی رهنمای

□

از لب جانبخش دلارام برآمد

□

روزگار از عرصه‌ی او یک عرض را جوهری

□

ز من آن جو که من همان دارم

□

هم‌چو دست حق گزافی رزق پاش

□

خلاصش کردی از ناز طبیبان

□

انصاف او به دولت دایم گواه اوست

□

چاره آن ساز که چون جان بری

□

بغرید و چنگش به اندام کرد

□

نفس سگ را هم خر خود ساختم

□

به یک صولت دلت بازش رهاند

□

مست را حد نزند شرع مرا نیز مزن

□

با او به سفر نخواهم آمد

□

که شبی دست کشد شاه بلند اقبالش

□

کیک و عماری نه محالیست خرد

□

پیش امر و حکم او می‌مرد خلق

□

شنیدی مگر پاسخ راستان

□

مگر کنند تیمم بخاک رهگذرش

□

کز فلان چند شد ز بهمان چند

□

شرح دهد از لبم ده بزنش بر دهان

□

عکس بیرون باشد آن نقش ای فتی

□

داغ فراوان را نگر، درد نهانی را ببین

□

بر سرم خاک غم همی بارد

□

تو رها کن بدگمانی و نبرد

□

به شادی نظاره شود سوی طوس

□

مشکی مکن از جمال خوبان

□

که دهر خرد بساطی ز ملک در ننوشت

□

لب بر لبش نهاده سرنا که همچنین کن

□

سخن عقل مختصر گردد

□

مژگان چشم ساحر مردم ربای تو

□

ز غم چو باطن او پاره‌پاره شد جگرم

□

صیرفی گوهر یکساعتند

□

که خوانند هرکس برو آفرین

□

مرغی که برون شد ز قفس باز نیاید

□

آن خواهد کانجم برو فشاند

□

خاموشم و جوشان تو مانند دریای عدن

□

تا ز خواری عاشقان بویی بری

□

کش تو به بالین گذری داشتی

□

که شود با دماغ مستان جفت

□

کرده او از مکر در گوزینه سیر

□

ز هند و ز چین و ز آباد بوم

□

از دم او تن درستی یافتی

□

که در پناه تو من شیر شیر او دوشم

□

عاقلان دانند کان خود در شرف اولی است آن

□

لاجرم چون خانه‌ی زنبور شد

□

که گرفتم همه جا دامن آن سلسله موی

□

چون به آب حیات ذوالقرنین

□

هر که این آتش ندارد نیست باد

□

که گیرد ترا مرد داننده خوار

□

در آن نفس همه بوی کباب می‌شنوم

□

که باد عالمت از دوستان دلسوزه

□

خورشید شد جفت قمر در مجلس آ عشرت گزین

□

ان فی موتی حیاتی می‌زدی

□

بنای کفر فکنده‌ست و کنده از بنیاد

□

کز شش و هفت جام درباید

□

لاله خودروی تو خیری چراست

□

سخن گفتن خوب و آواز نرم

□

که داند تا چه نوری و چه نقشی

□

جاه و بخت ترا جوانی باد

□

بس بارد و سرد است کنون لخلخه سودن

□

عهد ندارد درست هر که درین پاره نیست

□

که ز مقصود گذشت آن که به مقصود رسید

□

چون زدی باری مردانه بیفشار قدم

□

هر جو صبرش درمی سود کرد

□

پسند آمدش زیستن برزوی

□

کان عهد که با زلف تو بستم نشکستم

□

این توقع نبود از آن توقیع

□

و افزوده ز هر دوری از وی دوران من

□

بر گزین خود هر دو عالم اندکست

□

که آفت من و حال تباه من باشی

□

چو بدخدمتانم به صحرا نهادی

□

هرچه آن را گفت این را گفت نیز

□

هم از زیچ رومی بجستند راه

□

سلطنت دستم دهد در بندگی

□

جای مغلوبی فلک را گر کنون با او چخی

□

گر سماعت میل شد این بی‌نوا را تازه کن

□

تا قیامت روز بازاری بود

□

جانانه را ببینی و جان را فدا کنی

□

عالم تحصیل را هم وارد و هم صادرم

□

ای خنک آنکس که سبکتر گذشت

□

مگر خود به گفتار او بگروید

□

که التفات به نیک و بد جهان نکند

□

تا دمت در همه احوال بود روحانی

□

من چون رسن بازی کنم اندر هوای آن رسن

□

جرات او بر اجل از احمقیست

□

همه اسیر کمندند و تو سوار سمندی

□

ما را بدو وعده شادکامه

□

بر درم قلب همان سکه بود

□

نوازنده‌ی رود و می خواستند

□

هم بود یک ذره تا جاوید او

□

آبستن روزهای مسعود

□

مگیر کاسه به هر مطبخی دوانه مکن

□

مست در خواب دیده‌ام دوشت

□

مرد فروغی ز مداوای تو

□

پیادگی و فراغت به از عقیله و شاهی

□

از وزیر شوم‌رای شوم‌فن

□

فرستاده آمد بدین بارگاه

□

بنزد عقل به یکتای نان نمی‌ارزد

□

بیم آنست که آبم ببرد بی‌نانی

□

لعبت‌هااند این سلاطین

□

دایما با حق مکلم آمدی

□

بس بود سرخ روی خواجه‌ی ما

□

از پس سور مهر ماتم دی

□

عود شکرساز و شکر عود سوز

□

که ای مرد داننده و راه‌جوی

□

کار ازین حجت برو شد سخت تر

□

معنیش هر آینه بدانی

□

امشب که آشتی است همان می‌کنی مکن

□

که در هر ذره‌ای هفت آسمان دید

□

بگذر از چشم نامسلمانش

□

گوییا از نژاد کاووسیست

□

گر غریبی آیدت فردا ز ماست

□

بگسترد و شادان برو ریخت سیم

□

از لوح کائنات فرو شو غبار خویش

□

شعر او مرغی که آسان اندرون افتد به دام

□

پر شوند آدمچگان اندر زمن

□

کای ز بیم بی‌نوایی کشته خویش

□

به خنده یاد کنی کارهای اسکندر

□

چو شیر رایت تو سر بر آسمان سوده

□

یوسفیی کرد و برون شد ز چاه

□

برفت و بیاورد چندی ردان

□

لاجرم این شیوه را لایق نه

□

ایمن شده از طعنه‌ی آسیب تباهی

□

تا بدیده صد هزاران خویشتن بی‌خویشتن

□

زمرد را ز مرجان می برآرد

□

کسی که جان به ارادت نداده بر سر راهی

□

ممکن ظهور جنت ماوی، فتلک هی

□

و آب چشمه می‌زهاند بی‌درنگ

□

ز اندیشگان دل به خون در نشاند

□

از سواد خط سبزت نسخه‌ی سودا برند

□

قطره در ابر همچو بی‌شویان

□

تیغ و کفن بپوش و رو چند ز جیب و آستین

□

هست تمییزش سمیعست و بصیر

□

برخیز و فروغی را آسوده ز محشر کن

□

آب گردد روان صاحب ری

□

غمز نخواهی مده آوازشان

□

همه خانه دیبا و دینار بود

□

تا ستد جاروب و غربال از کسی

□

تا خرمن فتنها همی سوزی

□

آب است آتش‌های او بر وی مکن رو را گران

□

آن مایه که عطار توانست بیان کرد

□

هم جامه‌ی صدپاره، هم سینه‌ی صد چاک

□

رایت و چتر و تخت و تاج و کلاه

□

بر سر راهی که باشد چارسو

□

بسازم نگویم به کس در جهان

□

از درد سر و محنت خواجو بنرستم

□

جور و انصاف در صدور و ورود

□

پس دروغ است آنک می جان است کان ثانی است آن

□

که سبک آید وظیفه یا که دیر

□

آهوی چشم تو را دیدم و نخجیر شدم

□

مرا ز سایه به خورشید عمر نیست امید

□

زان صدف سوخته دندان سپید

□

چو ایمنی کنم باشم از داد شاد

□

سهو کردم، هرچ گفتم آن منم

□

آتشی آمد که دودش جمله آب کوثرست

□

مشکن ببین اشکست من خیز ای سپه سالار من

□

قصه‌ی خویش پیش شاه انام

□

بلبل به خروش و غنچه خاموش

□

نه تو در بصره‌ای نه من در بست

□

کاسه آلوده و خوان تهیست

□

نخواهد که در خانه باشد به نیز

□

ننگ غم اندوختگان چیست نام

□

کز پی پنچ دانگ پنجاهست

□

گفتا که پرسش‌های ما بیرون ز گوش است و دهن

□

هر چپی را راست فضل او کند

□

مهری که همچو روح فرورفته در تنم

□

در ناستدن هزار چندانست

□

پیش حرف امیی‌اش عار بود

□

دلاور ز هر دانشی بهره داشت

□

مه و خورشید در لیل و نهارت

□

خود که گرفتست گریبان عور

□

گویی بیا حجت مجو ای بنده طرار من

□

عطار کنون بی تو قوت از جگری سازد

□

لیکن به هیچ حیلت از بند او نجستم

□

در نما نفس نباتی را صبا یاری کند

□

آب نیابی جو دهقان مکار

□

نیارم به چیزت ازان پس به رنج

□

هیچ سالک نشنیدیم که واصل می‌شد

□

از آتش سینه پر دخانست

□

خنده زنان سری نهد در قدم قضای من

□

دست او در جرم این باید شکست

□

که به انگشتری جم ندهم

□

درخشی به خورشید رخشان فرستم

□

خشت تو از قالب دیگر بزن

□

دلاور به جای ستودن بود

□

نه شام پدید است کنون نه سحر من

□

هین در ورق هجو کشم صورت این حال

□

سوخته اسرار باغ ساخته اسرار من

□

تا شود روشن که او هندوی اوست

□

با تیر و کمان در همه راهی به کمین باش

□

تا ترا گویند کاندر ملک چون اسکندرست

□

گر کنی اندیشه به اندیشه کن

□

دوان هر یکی چون هیونی یله

□

سودا زده‌ی سلسله‌ی موی تو باشد

□

زانکه چون سایه بر تو آموزم

□

در پیش آن سلیمان بر هر رهی حشر کن

□

طوطیان کور را بینا کند

□

عقلم همه سودا شد از آن طره‌ی طرار

□

از ورای قلعه‌ی نه چرخ برتر یافته

□

نغزتر از نغزتری میرسد

□

فراوان زنان نژادی بجست

□

من اگر خوانم خداوندش چه سود

□

نی کسی کاو بال را طیار سازد جعفر است

□

بر خلق نبخشوده رو کم ترکوا برخوان

□

چون پرده کنم ازین سخن باز

□

پای بنه مسیح وش بر سر خاک خامشان

□

زاد همین بود به راه اندرم

□

نیز چنین چند سپاری به ما

□

ز تیر و کمانشان شود دست نرم

□

ازو شمامه‌ی باغ کرم دریغ مدار

□

الغخان معظم سوی «جهائن»

□

گم کنم کاین خود منم یا شکر و حلوای من

□

گشته از توبه شکستن خوک و خر

□

تا نرود بر سر سودای تو

□

که آن خورشید را اندام شد گرم

□

روشنی آب درین تیره خاک

□

شب تیره گفتش که از راه برد

□

تا به مرغی آخرم بفروختی

□

بکش، کان خون، بی حرمت حلال است

□

ای آن بیش از آن‌ها ای آن من ای آن من

□

در غم و رنج بی شمار افتاد

□

این چهره که او دارد گلگون ز شراب اولی

□

مات شده صد شه از آن پیل بند

□

هر دو به فتراک تو بربسته‌اند

□

بدان جام می تاخت و بر پای جست

□

چو موی گردم از آنرو که چون میان تو باشم

□

خضر همان است و مسیحا همان

□

کان و مکان قراضه جو بحر ز توست دانه چین

□

باز کرده خرق عادت معجزه

□

پیک صبا روانه‌ی شهر سبا ببین

□

حلاوت پرور لبهای چون قند

□

قدرت او را بدانیم آن زمان

□

ببیند سپه نیز و او را سپاه

□

گفت همی مشغول ریشی این زمان

□

خضر خان کاب خضر آرد فرادست

□

با لب بسته گشاد بی‌کران

□

یار می‌گوید کنون عطارم اینک می‌رسد

□

عشق هم راه بر من شد و هم راهزنم

□

عین چو ابرو شده بر چشمها

□

بعد مهی چند بدان سو گذشت

□

که پیمان چنین کرد شاپور شاه

□

چرا دور از پری رویان چنین دیوانه بنشیند

□

مشو خالی ز حمد لایزالی

□

وگر نی این غزل می خوان و بر خود می دم این افسون

□

وقت خاکست و حدیث مستفیض

□

گذری به خاک جم کن چو به دست جام داری

□

خار و خسش از گل و گلنار به

□

خرقه درانداز و جهانی بگیر

□

ز بنده نخواهد بجز داد و مهر

□

چون شرح دهد زبان گنگم

□

در نظر عیب شناسان بپوش

□

سرسبز و سبزپوشی جانم بماند حیران

□

کاندرو از نیکویی حیران بماند روزگار

□

هر زمان کز خود گذشتی واصلی

□

صد در تعظیم گشاده به سند

□

گاه کوه و گاه دریا گاه دشت

□

به روز و به شب‌گاه و بی‌گاه رفت

□

که نبود عاشق شوریده را نام

□

شکر ندارد آنجا بهایی

□

کی بوی وام خواهد گلبن ز یاسمین

□

چار جو در زیر او پر مغفرت

□

نگذاشت آب دیده که خاکی به سر کنی

□

راه مده بی خبران را به خویش

□

واقفم بر علم دینش نیک‌نیک

□

بماند نیازش همه ساله نو

□

هرچ دستش داد در هیچی به باخت

□

که هندوستان با خراسان یکی شد

□

اگر یک نیست از همشان جدا کن

□

خورشید بقا تابدش از طالع مسعود

□

تا بدانند که زنجیر دل شیدایی

□

به دیدارت چنانم آرزومند

□

طفل صفت از پی خوشخواب تست

□

هوا را مدارید فرمانروا

□

بکوی یار کند منزل و بیار رساند

□

که هر حرفی ازو می‌کرد صد ناز

□

در هر قدمی هزار ویران

□

حشر اکبر را قیاس از وی بگیر

□

یک سر همه کامیاب دیدم

□

خود نتوان بود به شرکت خدای

□

می‌زند در دل بهر دم کوبشان

□

ز دریا گذشتی به کردار شیر

□

وز هستی و نیستی تن پاک

□

عروسان دگر بگزاشت از دست

□

سینای موسی را نگر در سینه افکار من

□

نیستی پخته، چون بگویی خام

□

چنین که مست و خراب از پیاله‌ی دوشم

□

ملک صف بسته و انجم صف آرای

□

پیش حق این نقش بد که با منی

□

به کردار سیمین سپر گشت ماه

□

که در عطیه شکورند و در بلیه صبور

□

چون هیچ کسی محرم اسرار ندارم

□

لعلم به گوهرها روم یا تاج باشم یا نگین

□

اندکی دارد ز لطف روح تن

□

در بزم امیر الامرا تازه نگاریست

□

کز تنگی رو به دگر سو نمود

□

هرچه بنویسی فنا گردد شتاب

□

ز لشکر هرانکس که بد نیک‌خواه

□

شد شاه و وزیر و شحنه آزاد

□

آب گرفتش لب و سبزه کنار

□

تا سر و پای گم کند زاهد مرتضای من

□

مرد راه از سر این عربده دست‌افشان شد

□

جز بلند اختر فرخ ملک ملک ستان

□

جان نه ازان دگری ، زان من !

□

از برای عرضه خود را می‌ستود

□

بیامد در خانه سوراخ کرد

□

از زلف کژ و غمزه‌ی جادوی تو نبود

□

که هست الحمد لله جفت اخلاص

□

به جای توتیا و کحل ناگه خار شمس الدین

□

دوستی خویش باشد بی‌گمان

□

به خون ناحق او ناخنت خضابستی

□

که تا در پیش با نور یزدان راز

□

می‌شکافد بی‌محابا درز سر

□

روانش ز بیشی به نیرو بود

□

تا مثال عالم صغریش از بر گویمی

□

حلقه مگو یک مه سی روزه گوش

□

جز سوی آنک تکت داد تکاپوی مکن

□

از زحمت تخت و دار بیرون است

□

حکمی بر آب و آتش، دستی به خاک و بادم

□

توان رفت و فزون شد ناتوانی

□

شعله‌ها از گوهر پیغامبری

□

بر کودک خرد و مهمان خویش

□

گوئی ز کرمان قاصدی سوی سپاهان می‌رود

□

که فردا مست خیزم از می عشق

□

کز درون باغ و یاسمین دارم

□

هر یکی می‌گفت کای شاه جهان

□

کاکل تو کمند من، طره‌ی تاب دار هم

□

که گشته شهر سلطان شهر یزدان

□

هر کجا اشکی روان رحمت شود

□

که آیند با رای شنگل به راه

□

مفتی غیب و امام جز و کل

□

خاطرم از شمع شبستان گرفت

□

کو را همی‌نماید آتش به شکل روزن

□

بس سوز که در شکر فکندم

□

که هم آسایش رنجوری و هم مرهم ریش

□

چو موری در دهان اژدهائی

□

زانکه یکی نکنی و گوئی هزار

□

دل غمناک نباشد مکن بانگ و علالا

□

فتنه چو طوطی بر شکرستان

□

نموده هر یکی دیگر نمونه

□

جعد تو کفر من آمد روی تو ایمان من

□

پس دوان شد سوی خانه شادمان

□

گهی به حال من آن ماه رو نکرد نگاه

□

شجره‌ی طیبه هر سوی چو طوبی بجنان

□

از سر آنست چنین دیر پای

□

که بوسه تو رخ ماه را بیالاید

□

هم برانگیزی تو جاهل فتنه‌ای

□

قوی ماند این بنا چون اعتقادش

□

آن زهر را حریف شکر می‌کنی مکن

□

خویش را درباخت و سرگردان نشست

□

رفتی کنون علاج دل پاره پاره کن

□

نیست جهاندیده‌تر از من بکار

□

باشد برخاسته گردی ز راه

□

از می احرار جز در یشربون

□

حکایتش ز لب جویبار می‌شنوم

□

کس نفشاند بدو سه بدره زر

□

زان گلشن خود بادی بر چادر مریم زن

□

می‌پرد آن باز سوی کیقباد

□

مکرر قند می‌ریزد لب لعل شکربارش

□

ساخته با کوکبه‌ی خسروان

□

روح او نه در خور صورت بود

□

و از زبان تو تمنای دعایی دارد

□

یوسف خود باز می‌جویم ز چاه

□

گهی مهمان بغار عنکبوتی

□

از تو در این آستین همچو فراویز من

□

بسوخت همچو دل لاله ز انتظار دریغ

□

که ستم پیشه و عاشق کش و بی‌پروایی

□

حنامی می‌بست گوئی بر کف پای

□

ز سر مستی در او مجلس بیاراست

□

خمش که بس شکسته شد عبارت‌ها و عبرت‌ها

□

دور از رخ تو شناور چشم

□

زیر و زبر هیچ نماند از جهات

□

گل و نسرین و بید و سرو و سوسن

□

گفت حق ان تنصروا الله تنصروا

□

باید ز انتقام شهنشه حذر کنی

□

یک درمی ده طلبند از خدای

□

گزیدند از حسد لبهای زیرین

□

چشم مستش که به هر گوشه خرابی دارد

□

کاندرین ره گورش اول منزل است

□

مرا هم گشته شد ویرانه‌یی چند

□

چو چشمت را بپیچاند خمش کن

□

وین شیوه کمانی نه به بازوی گمان است

□

شیرین دهنا رحمی بر چشم پرآبم کن

□

تا چو توئی را به من آید نیاز؟

□

شود راضی چو بنیوشد پیامی

□

لقینا الدر مجانا فلا نبغی الدنانی را

□

که در دلم گذرد یاد کوه ابراهیم

□

ز «سبحان الذی اسری» طرازش

□

هوس و رغبت او بین تو به گلدسته من

□

وا نکرد از امتحان هم او بصر

□

تا اسم اعظم دوست نقش است بر نگینم

□

تشنه و ازدیده همی راند سیل

□

که باز آن شیشه را هم سنگ نشکست

□

این نقش ماند از قلمت یادگار عمر

□

زود راند از بساطش پادشاه

□

سایه گریزان به پناه درخت

□

رختمان نیست ما چه بار کنیم

□

آنچه من از دلربایی یافتم

□

روز قیامت است و شب انتظار من

□

راست شد این چند خط نادرست

□

نمود آنگه که خواهم گشت بیمار

□

بال مرا بازگشا خوش خوش و منورد مرا

□

ببند و چون سر زلفم برآفتاب انداز

□

که نارد چرخ چون آمد مه به صد قرن

□

نام و نان جستن به عشق اندر دلا خامی است آن

□

می‌خورم زین سبزه‌زار و زین چمن

□

کنون بیا به تماشای حشمت و جاهش

□

ناله‌ی بر بط و طنبور و رباب

□

و گر هست از سر پا گفتنی نیست

□

هر بهاری که به دنباله خزانی دارد

□

من نمی‌گریم ز بهر ملک و جاه

□

نفسی به عرش و کرسی که ز نور اولیایی

□

کز جمال یوسفی دف تو شد چون پیرهن

□

بر سر کوی تو قدم ننهم

□

در بهار عشق کامم خشک و چشمم تر ببین

□

زانکه دود هر دو بر می‌خیزد از یک دودمان

□

نه ز آهن کز زرش زنجیر سازیم

□

که عشقی هست در دستم که ماند ذوالفقاری را

□

ای بسا جان عزیزش که خریدار آید

□

ز چه خاک می‌پرستی نه تو قبله دعایی

□

چرخ‌ها ملک من است و برج‌ها ارکان من

□

وانگه او گندم‌نمای جوفروش

□

چشم سیاهش ببین، روز فروغی نگر

□

ز خاکش برده عطر طره حور

□

دهان در بست از آن شکر که شه داشت

□

بدرقه رهت شود همت شحنه نجف

□

درروم در دشت محشر سرفراز

□

جان پرور هر خویشی شور و شر هر دوری

□

بهاری برآور از این برگ ریزان

□

گل سیراب چنین تشنه چرا می‌آید

□

بر چهره نقابی کش، کشوب جهان داری

□

بی‌زاد به رفتن نیت کنی

□

گره بر دل زده چون غنچه دل

□

که هست اندر قفای او ز شاه عشق رایت‌ها

□

شکیب کم ز کم و اشتیاق بیش از بیش

□

که درد کهنه را تو سودمندی

□

خشک نشد ز اشک و خون یک نفس آستان من

□

صدر عالم بودم و فخر زمن

□

یا چراغ خانه یا آتش به جان پروانه باش

□

نهد یک روز بار خویش حامل

□

درو گوهر به کشتی در به دریا

□

زیرا که چون تو شاهی کس در جهان ندارد

□

هم معطل هم مشوش مانده‌ام

□

که گاهش تاب خورشید است و گاهش طره شامی

□

چشم برآر و خوش نگر سوی سما که همچنین

□

به دست می ز شادی هر زمان ما را جواز آید

□

ای شب انتظار تو روز جزای عاشقان

□

یکی به صدر سمر شد یکی به وصف نعال

□

بجای نیزه در دستش عصا داد

□

رباب و دف به پیش آور اگر نبود تو را سرنا

□

به خون سوخته بر پای دار بنویسد

□

وگر خفته بدانستی که در خوابم چه غم بودی

□

درآ به باغ جمالت درخت‌ها بفشان

□

قدرت آتش همه بر ظرف اوست

□

تا به جرم مهربانی بر سر کینش تویی

□

با مردم روستایی و شهری

□

گه از بیداد می‌زد دست بر دست

□

فتاد در سر حافظ هوای میخانه

□

عیب در چشمم چنین زان شد پدید

□

ای جان و جهان می‌زد ای مه تو که را مانی

□

ما را سوار اشقر و پشت سمند کن

□

سر بر خطش نهاد و خطی بر جهان کشید

□

گر شبی شانه بر آن جعد معنبر نکنی

□

هیچ دانی که چرا بر لب جو کرده گذار

□

برو زانو زده کشور خدائی

□

که شیرانند بیچاره مر آن آهوی مستش را

□

بود چو ابروی شوخت بچشم بندی طاق

□

از تابش خورشیدت هرگز خطری دی نی

□

و باقی تن غباری دان که پیدا می شود از طین

□

هر دو امرند آن بگیر از راه علم

□

که سر دشمن دارای صف آرا فکنی

□

سخنی بر دلش از ملک معما نشود

□

عبیرآمیز گشته نافه خاک

□

زاغ کلک من به نام ایزد چه عالی مشرب است

□

در نیابد جز تو کس دیگر مرا

□

کمترین پایه فراز چرخ پیروزی کنی

□

عید منم طبل تو سخره تکوین من

□

زیرا که اگر دل دهدت بی جگری نیست

□

نازلترین مکانی، عالی ترین مقامی

□

نهد به هر کف پارو چو کیسه دلاک

□

وزان بر خاطرت گردی ندیدند

□

صد گنج فدا بادا این سیم و زر ما را

□

همچو بلبل ز چمن رفت و دگر باز آمد

□

به غیر تو نمی‌باید تویی آنک همی‌بایی

□

در دام خویش ماند عیار تا به گردن

□

حرف می‌رانیم ما بیرون پوست

□

یکی کشیده به بر، بر مراد خویشتنش

□

به شیرین هر چه جوید گفت میجوی

□

نوشتن را و گفتن را نشاید

□

کیست که او داغ آن سیاه ندارد

□

جمع کن خاکسترش یک روز تو

□

والله که از این خوشتر نبود به جهان کاری

□

ای آن پیش از آن‌ها ای آن من ای آن من

□

ز زلفش خادمی را عنبر آورد

□

بس که در صورت زیبای تو حیران شده‌ایم

□

بر سر چار سوی ارکان است

□

بزرگی کن به خردان بر ببخشای

□

دل شکسته سینه‌خسته گو بزار

□

در میانی بیا چو عود بسوز

□

تخلف دیده‌ای در روی او مال

□

همی‌گدازد مه منیر کز وزیرانم

□

انبیا را ساحر و کژ خوانده‌اند

□

مقهور و نگونسار و نژند دو جهان باد

□

چون چهره‌ی نشسته بر او قطره‌های خوی

□

نهاده خسرو پرویز نامش

□

یا رب مکناد آفت ایام خرابت

□

گفت بس دورید از راه صواب

□

ز چه رفتی ز چه مردی تو چنین سست چرایی

□

درمیفکن دگر به تأخیرم

□

که هر دو عطا کرد روزی به من

□

از قید او نرستی وز بند او نجستی

□

ناهی خنده زعفران باشد

□

حدیث باج برسم را نگه داشت

□

ای استن این خیمه تا روز مشین از پا

□

زاغ آشیانه ساخته بر شاخ عرعرش

□

ماننده تقدیر خدا حکم روانی

□

ور زانک کنی مسکن بر طارم خضرا کن

□

نه غم صبحی، نه پروای شبی

□

زند بافیست با هزار شغب

□

سرم بی‌شور با سامان نگردد

□

بگفت این چشم دیگر دارمش پیش

□

هر که دانسته رود صرفه ز اعدا ببرد

□

گفت از خورشید بگذشتم مگر

□

که تا شد دیده‌ها محروم و کند از سیر و سیاری

□

ولی چو آینه گشتم بر حسد گردم

□

قطره نبود لل لالا بود

□

وز فرش مرا خانه چو بتخانه‌ی فرخار

□

چون حکم خدایگان روان است

□

پدرکش پادشاهی را نشاید

□

رستم چه کند در صف دسته گل و نسرین را

□

عمر بسر برد و کرانش ندید

□

اگر بستند درها را ز بند در چه غم داری

□

کمانچه رانده آهسته مرا از خواب او افغان

□

حمله نمیکرد به دیگ و به خم

□

قبله حسد می‌برد از بت و زنار من

□

جهان گشته ست از خوشی بسان لات و العزی

□

ز موقان سوی باخرزان گذر کرد

□

از این دریای ناپیداکرانه

□

خاشه روبی بودمی و شاه نی

□

که شرح آن نگنجد در دهانی

□

از آن حکمت که گردد جان خدابین

□

تا به صورت خانه‌ی تن استخوانی باشدت

□

جز از عدوی او نتوان کرد احتراز

□

گرد بازار نکبت و ادبار

□

شمار شکر بر خود بیش دیدی

□

بنده خود را بنما بندگشاها

□

سروری دیدم که فرقش سطح گردون می بسود

□

مر دهان شکر او را پر ز شکر داشتی

□

در فرازی در وصال و ملک باز راستین

□

گاه رویم میکشد، گاه آستر

□

تا جهانی را کشی در انتظار خویشتن

□

چفته باید چنگ تا در چنگ ترک آوا کند

□

به دلگرمی فتد بر من شراری

□

غلام حافظ خوش لهجه خوش آوازم

□

کین همه ژنده همی بایست دوخت

□

سوی تبریز واگردی و مستوری روا داری

□

ناله کنم بگویدم دم مزن و بیان مکن

□

وآنچه کرد از همت عطار کرد

□

دل سودازده هر لحظه کشد موی توام

□

آن نظم که کرده طبعت انشا

□

در آن تمثال روحانی نظر کرد

□

غریبست غریبست ز بالاست خدایا

□

چرا کاین هر دو تکراری نیرزد

□

همایی و همایی و همایی

□

یا چو او شد ز میانه تو درآیی به میان

□

شرارت ریشه‌ی اندیشه را سوخت

□

گوهر اشکم بریخت بر در دکان دل

□

وان هر سه بدین مجلس ما در، نه صوابست

□

زمین را در به دریا گل به کشتی

□

حافظ که دوش از لب ساقی شنید راز

□

مجبور در صفت که به صورت مخیرم

□

چون گوهر کانی شد غیرت شده ستاری

□

یا قریب العهد من شرب اللبن

□

به دام چون تو دلداری فتادست

□

ممنون به یک تبسم، قانع به یک نظاره

□

زیر دامان گرفته خنجر گل

□

مزن پنجه در این حرف ورق مال

□

پرگوهر و روتلخ همی‌باش چو دریا

□

دلنوازان عود سوز و پرده سازان عود ساز

□

به هر لحظه چه افروزی شراری

□

شرق تا مغرب بروید از زمین‌ها گلستان

□

همیشه خسته و پیوسته رنجبر بودی

□

آن که می‌خندد به کار چشم گریانم تویی

□

به سر همچون خم می آمدش جوش

□

بپرسید از رقیبان داستانش

□

تسبیح شیخ و خرقه رند شرابخوار

□

هم ز حکمش گشت قرآن منتشر

□

در میان جان او در پرده ترسان تویی

□

که تا گردد رخ زرد تو رنگین

□

در شکر این همه نمک نبود

□

هنوز آن طره‌ی مشکین پریشان است پنداری

□

زنگار غم گرفت مرا طبع غم زدای

□

بدان مشگین چمن خواهند پیوست

□

غم نیست اگر ره نبود لاشه خری را

□

گفت خواجو من نیم هر دم چه می‌پرسی ز من

□

به دست او است در قدرت نمایی

□

نرگس چه خیره می‌نگرد سوی یاسمین

□

مرا ز خوان قضا، قسمت استخوان دادند

□

در باغ می خورند به دیدار یار

□

دیناربخش باشد، دیناربار باشد

□

پس از سرخی همی گیرد سیاهی

□

که مکدر شود آیینه مهرآیینم

□

قوت ما آنست تا شب، ای امیر

□

ز هر شش سو برون رفتم که آن ره بی‌نشانستی

□

زان چهره و خط خوشت هر دم فزون ایمان من

□

غم دو چشمش بر چشمهای من بگمار

□

هر کجا با طره‌ی پرپیچ و تابت دیدمی

□

چند گیرم به سر کوچه‌ی اندوه قرار

□

سکندر ز اینه جمشید از جام

□

نارسیده عمر او آخر رسید

□

ز لوح چهره‌ی خواجو غبار می‌شویند

□

بیرون کشدش زان چه بی‌آلت و قلابی

□

تو ده کل را کلاهی ای برادر

□

کم نور بود چراغ کم روغن

□

هزار ناوک پران رها شد از شستم

□

که تو عیسی دمی من درد مندم

□

کلنگی نه که آن باشد کلنگی

□

که حافظ توبه از زهد ریا کرد

□

بت شکن بر پشتی دوش رسول

□

صدر شمس الدین تبریزی تو ره گم کرده‌ای

□

مشعله‌های جان نگر مشغله زبان مکن

□

صافی نمی‌دهد که مکدر نمی‌شود

□

که مار بوالعجبی خفته در میان کلاهش

□

به جای برگ زبان بردهد به گاه سال

□

که باشد موج آن دریا همه نوش

□

همی‌پرسد ز خر این را و آن را

□

شاهان جهاندار گدا را نشناسند

□

ره باز کنم سوی خیالات هوایی

□

ور فقیهی پاک باش از انهم لا یفقهون

□

بجز گریه‌ی کودک شیرخوار

□

نتوان نهفت در پس صد پرده راز من

□

مرغان بر شاخ گشته نالان از صد

□

هراسان شد کهن گرگ از جوان شیر

□

حسن تو دو صد غلام دارد

□

کین پسر را کس بنفروشد بدین

□

بیابان در بیابان خوش عذاری

□

دانک بسی شکرهاست در گله یا مسلمین

□

اول قدم درین ره بر چرخ هفتمین است

□

که چشم چرخ شبیهش ندیده سلطانی

□

در دیده‌ی ستاره‌ی بد نیشتر زند

□

به دو روزی همان بد باز گردد

□

پذیرا شو شراب احمری را

□

ولی چو در بکف آرد چه غم خورد غواص

□

شهید هر نشان و بی‌نشانی

□

که ای گزیده سرآخر تویی مخصص من

□

همه یکباره میبازی، نه میپرسی، نه میدانی

□

که سرش را ننهد بر سر هر سودایی

□

دلی داشتم ناصبور و قلیقا

□

به آتش سوختن باید در آموخت؟

□

که تا به قبضه‌ی شمشیر زرفشان گیرد

□

آب من زانست ناشیرین چنین

□

نه هر پاره ز گاو نفس آویز قناره ستی

□

ای سبک روح جهان درده آن رطل گران

□

بو که در خورد دلنواز آیند

□

که بدین مقام عالی نرسی مگر ز پستی

□

که در می‌پرورد در بحر و زر می آکند در کان

□

فسانه است آن طرف در خوبروئی

□

میان جان بجو صدر معلا

□

کز درد عشق غرقه‌ی خونست دفترش

□

چو نی پر از شکر آکنده باشی

□

دو چشم باز نگردد مگر به پیراهن

□

چند برم حسرت باغ و چمن

□

سرمایه‌ی قلم را مشک تتار کردم

□

ستبرق ز بالای سر تا به ران

□

ز گوران تک ز مرغان پر کنم وام

□

عاقبت روزی بیابی کام را

□

سوی غیری چون توان کردن نگاه

□

شرح تو رسد به منتها نی

□

گهی رود به شمال و گهی دود به یمین

□

جای دیگر در میانی دیگر است

□

ذره‌ی پاکیم و آفتاب پرستیم

□

پای سالک را در این راه است گلگون آبله

□

چو برق ار فتنه‌ای زاد است مردست

□

نشان و رنگ اندیشه ز دل پیداست بر سیما

□

وز اعتراض مردم هشیار غم مخور

□

تر کنم از فرات تو امشب خشک نانه‌ای

□

هزاران زبان و هزاران بیان

□

این تن سوخته خاکستر نیست

□

امروز اگر ندیدی فردای محشرش بین

□

به للی پیوسته هر سهل و جبلی

□

پر آتش باد چشم نازنینم

□

خدایا هیچ عاقل را مبادا بخت بد روزی

□

آرزو و آز تو جانت ببرد

□

بی‌رحمت او صعوه زین دام کجا خستی

□

ان فی هذا و ذاک عبره للعالمین

□

شاید اگر به بوی او لاف سروش می‌زند

□

خشم فرزند سیدالوزراست

□

که سر آمد زمان فتنه و شر

□

از آن بهتر که با خود شیرباشی

□

ببین کز جمله دولت‌ها کدام آورد مستان را

□

برلب خشکم سرشک از دیده‌ی تر می‌چکد

□

که تو رنجور این خوف و رجایی

□

در قعر دریا گرد بین موسی عمرانی است این

□

هر کجا مار است، آنجا حکم افسون داشتن

□

ای بسا کشته که بر یکدیگر انداخته‌ای

□

هر که نبود بنده‌ی تو بی‌ریا و بی‌نفاق

□

جهان از سر گرفتش زندگانی

□

تنم وکیل قضا و دلم ضمان فراق

□

کرد بر استادگان عزت نثار

□

در انگشتش کند خاتم دهد ملکی و اسبابی

□

من بنمایمت خوشی چون برسد بهار من

□

وانکه درویش دید ایمان بازیافت

□

گویا کمند پر خم شاه معظمی

□

در انتظار ثمر زان نهال نوخیز است

□

نهاد از ماه زرین حلقه در گوش

□

یکی اصلست ایشان را و منش

□

در کفر بماندیم و بایمان نرسیدیم

□

ای تو آب زندگی چون از رسن پنهان شدی

□

تویی فردا و پس فردای مستان

□

بخر پاتابه و پیراهنی چند

□

تا گسستی دستم از زلف رسای خویشتن

□

به رغم هر که خواهد باش گو باش

□

بد و نیک جهان ناآزموده

□

من از آن روز که دربند توام آزادم

□

زانک مخلوقی به دیشان برگذشت

□

ور صد هنرت باشد آخر نه در آن شستی

□

آب حیوان خوردن است و تا ابد باقی شدن

□

با خاک راه رهگذر او برابرم

□

صاحب بار کند شاه فلک دربارش

□

من و داغ دل و کنج فراق و سد پشیمانی

□

چو حالی بر نشست او بر نشستند

□

از آن ره باش با ارواح گویا

□

ترک این منزل ویران نکند چون نکند

□

صلای عیش می‌گوید به هر مخمور و خماری

□

که تا آندم که باشد بر تنم جان

□

ره گریز، ز تقدیر آسمانی نیست

□

نتوان نگاه داشت به زنجیر آهنش

□

چرا که فکرت ایام را همی‌نسزی

□

گهر خیزد به جای گل گیا را

□

ما را خدا ز زهد ریا بی‌نیاز کرد

□

چون توانی جست گنج از آفتاب

□

همه ره جوی از باده مثال دجله‌ها جاری

□

زمانه سال و مه فرخنده بادت

□

خواب خوش بادش که خوش افسانه‌ای است

□

تا آتشی ز ناله نزد در سرای خویش

□

دایم از شکر عطای تو به شکرخایی

□

صلا در داده کار افتادگان را

□

که خوان آراسته‌ست و یار تنها

□

بر سر خاک بخواری که هوا دار توایم

□

تو باز چتر سلطان را چه دانی

□

که دردی داشت کان درمان پذیرفت

□

لیک روزی نگرفتندش دست

□

کز سر مهر به کام دگرانند هنوز

□

بربسته به شاخ اندر هم سنبل و هم عنصل

□

که از دنبال می‌زد بر هوا گرد

□

زهی مراتب خوابی که به ز بیداریست

□

گه درون دیر رازت می‌دهند

□

نداند شیر از روبه عیاری

□

یکی مشگین کمند افکنده بر دوش

□

قسم دل بی خبر نهادم

□

قدمی همرهم ای چشم گهربار بیا

□

همه در شب گذرد تا به گه روز قیام

□

جناح و قلب را صف بر کشیدند

□

کرد تا گویند ذواللطف الخفی

□

مه فرو رفت می بیار غلام

□

بهل نقش و به دل رو گر ز مایی

□

به رفتن با ملک همدست گشتند

□

چنانکه رسم و ره پاست ره نوردیدن

□

که دلها را نشان غمزه‌ی ناوک فکن داری

□

آنکه از ولوالج آمد آنکه آمد از هری

□

در شرف کنگر الله کمند

□

نکردی شکر ایام وصالش

□

حق گزاری می‌کند آن کس بسی

□

در حلقه درآ که خوش نگینی

□

فتاد از بی خودی چون شیشه در سنگ

□

تو بسی، مه این مه آن یکتا خوش است

□

خس به سر شعله صبور ای صنم

□

لاله از بهر همین کرده فروزان منقل

□

جویای غرض سخن برانداخت

□

که حشر آمد که حشر آمد شهیدان رفاتی را

□

نار دل شکسته و آب روان جان

□

بنگر که چه مبدل شد آن چوب از آن چوبی

□

خسرو چو ستاره چاکرش باد

□

ز دیوانگانش چه امید، دیگر

□

دشوار خویشتن ز چه آسان نمی‌کنی

□

تا بر نشست گرد به رویش بر، از زریر

□

مگر روزی ز نامت خوش کنم گوش

□

می‌داندت وظیفه تقاضا چه حاجت است

□

تغیری نپذیرفت چشمه‌ی حیوان

□

دوا جستن ز هر جراح تا کی

□

شد مهدی خاص هفتمین مهد

□

کس نیامد هنوز محرم عشق

□

پس چرا بر سر این راه بسی می‌آید

□

لل بدان دیار پراکندی،

□

جهان را مژده‌ی امن و امان داد

□

عثمان و علی مرتضا را

□

وز لعل پیاله کام بستان

□

به صد صورت جهان را می‌نمایی

□

نادانی خود شفیع سازیم

□

مرگ را میدید، اما زنده بود

□

کز دست غیر ساغر صهبا گرفته‌ای

□

قمری نگرداند زبان، بر شعر ابن طثریه

□

ممان گو هیچ سروی بر لب جوی

□

تا نامه سیاه بخیلان کنیم طی

□

ز اعداد و ز اسما بر گذشته

□

آن را تو ز سادگی عطا دیدی

□

سرش گشت از جفا کاران سرانداز

□

ور کسی را هست سر همپای توست

□

چه سحرها که بدین واسطه بیدار شدیم

□

اولش بسیار منت دار می‌بایست کرد

□

هم شربت عاشقان چشیده

□

پر شد همه شهر این خبر کامروز عیش است الصلا

□

هر صبح بیتو چون گسلد ز آسمان چشم

□

من مردم و زنده شدم از داد ثوابی

□

تا نبود شعله‌ی هستی فروز

□

خواهی اگر شمع راه: دانش و عرفان

□

که باید روی جانان دیدن و جان را فدا کردن

□

چون نزاری پیش روی فربهی

□

دو چشم شوخ هم هشیار و هم مست

□

که با جام و قدح هر دم ندیم ماه و پروینم

□

هرگز به چنین قامت و رفتار نباشد

□

در کان عقیق آی چه دربند دکانی

□

دلش پر مینگشت از توشه‌ی چشم

□

جان نمود این قصر یا سلطان نمود

□

تا بر نیارم از تو همه آرزوی خویش

□

سعد گردون دارد آثار سعادت مستعار

□

فزونتر زان ز بهر بی نصیبیش

□

پیدا ز کی می‌شود نهان‌ها

□

اگر نه کارگر آید چگونه کار برآید

□

که به لطف و به گوارش تو به از آب فراتی

□

فرود آورد هر مرغی به یک تیر

□

از هوی و از هوس، کم کرده‌اند

□

یار ندیده واله‌ام، می نچشیده بیهشم

□

گویی که زر به تیغ مهند کند همی

□

فلسفه را نیز در آن صد شتلم

□

تا به حدیست که آهسته دعا نتوان کرد

□

وین ره نه قاصد می‌روم کز کف عنانم می‌رود

□

کی تو را قربان کند چون لاغری میش آمدی

□

ماند در ران حال تحیر پذیر

□

کاندوه تو در جهان نمی‌گنجد

□

دستها بر سر و سرها زده اندر دیوار

□

هرگز عنایتی به تو پیدا نمی‌کنند

□

سوی دگر شعله گرفتش چو برق

□

در میان هر دو بحر این لب مرج

□

که بوصف تو رساندست سخن را بکمال

□

چون به دمشق قحط شد آب به جند می‌دهی

□

چشمه‌ی حیوان خور و تشنه ممیر

□

تا ساعتی است، تا که شکفته‌است عبهری

□

مر ددانرا به صیدگاه اندر

□

حقا که میش مه دهی و هم قدحش مه

□

گرمی به سوی مطبخ خورش تاخت

□

جز جام نشاید که بود محرم رازم

□

میان این همه خواهندگان به من چه رسد

□

که تا باری ببینی قصه خوانی

□

ماند سرافگنده چو سیلاب کوه

□

تا ابد از تشنگی رنجور باش

□

ز شرم دو رخ او زرد گشت چون دینار

□

هر کرا دل نگه آهوی صحرا ببرد

□

کرد ز ته صید مخالف رها

□

چه لوتست و چه قوتست و چه حلواست خدایا

□

خون ببار از مژه‌ی چشم و حیا باز گذار

□

چنان کاندر زمین لطف بهاری

□

باغ بخندد چو لب دوستان

□

زغن در جای بلبل کرد مسکن

□

حله‌ی دو روی را ماند ز بس نقش و نگار

□

که همی‌ماند بر تخت چو کیکاووسی

□

کت عمر ابد بود سرانجام

□

نصیبه ازل از خود نمی‌توان انداخت

□

تردامنی که جانش در آستین نباشد

□

ای بسته تو بر اشتر شش تنگ به سرباری

□

ز بستان در قفس رغبت کند باز

□

باز از آن ماه مهربان برخاست

□

پیغام او رسیده‌ست بی منت سروشم

□

جان برون بردن از آن ورطه نیارد به شناه

□

کس آهن دلت را ز چو بینه بهرام

□

تقدیر و قضای مستوی را

□

بدرستی که من آن عهد که بستم نشکستم

□

چهره زرد جو ز من وز رخ خویش احمری

□

نبشته نقش شیرین بر پرندی

□

که می‌نتوانم از دل کرد فریاد

□

هر که بیند جمال قاتل من

□

اگر شادی میندیش از فراقم

□

غبار غم جهان را کرد بدرود

□

که شنید این ره دلسوز که فریاد نکرد

□

خرم آن روز که از خانه به صحرا آیند

□

در شمس الدین گریز باری

□

خویشان به تحیر از چنان کار

□

هستند جمله نعره‌زنان از تو بی خبر

□

در گوشه‌ی تنهایی من بنده‌ی گمنامم

□

ارنی گوی همان منتظر دیدار است

□

دو گان را عقد می بستند با هم

□

کرد خیال تو گذر دید بدان صفت ورا

□

ای عزیزان کی حجاب راه گردد پیرهن

□

ما را به دوا چه می‌فریبی

□

به تر کردن لبی بگذار باری

□

در صفحه‌ی ایام، نه گل باد و نه گلزار

□

که باید پیش بالای تو طوبی را قلم کردن

□

به بود دشمنی از دوستی پنهانی

□

غبار خود بروبم ز آستانت

□

غبار زرق به فیض قدح فروشویم

□

همچنان قصه سودای تو را پایان نیست

□

مگر بدخدمتی کردم که رو این سو نمی‌آری

□

نگارد بدان سان که باید نگاشت

□

سینه برآورد جوش دل خفقان در گرفت

□

یا رب که دیگری ننشیند به جای ما»

□

ور مدد خواهی به خون ، دست آشنا یاریم هست

□

بدان اندازه کاری پیش گیریم

□

بر اسب فلک نهاد زین را

□

تو بدین زهد چهل ساله چه باشی مغرور

□

بگوید وصل خوش نکته به گوش هجر یک رازی

□

که صد فرسنگ دور افتادم از خویش

□

که مانند کمان فردا دوتائی

□

گر ز آمدن شاه بر ما خبر آید

□

که بستان این قدح از دست شیرین

□

چو تو بیدار نتوان دید در خواب

□

در هیچ سری نیست که سری ز خدا نیست

□

از آب دیده تو گویی کنار جیحونست

□

ز چرخ تو نمی‌یابد رهایی

□

سوادی پر از آب زندگانی

□

تا بدیدم ناپدیدار توام

□

بسته‌ی زلف سیاهش با هزار ابرام باش

□

کباب خام‌سوز روی آتش می‌کند جان را

□

گله بر گیسوی شیرین چه بندم

□

هست مایه‌ی تهمت و پایه‌ی گمان

□

خویشتن را نوح و آب دیده طوفان یافتم

□

بفرست خبر زیرا در عین خبر رفتی

□

سزاوار شمردن استخوانش

□

پیش از این چون بودی، اکنون چون شدی

□

هم چشمه‌سار زهریم، هم کاروان قندیم

□

جرعه بر خاک همی‌ریزد آزاده ادیب

□

بر خاک، مراغه کرد چون آب

□

که شعر حافظ شیرین سخن ترانه توست

□

حلوا به کسی ده که محبت نچشیدست

□

ای دوست ز پیدایی گویی که نهفتستی

□

کای جان تو گشته با خرد جفت

□

چکنی کشتن من ساز امشب

□

با چنین می آشامی غایت خمارم بین

□

چو سوسن برگها یکسر زبان باد

□

بنشست به گوشه‌ای دل افگار

□

درریز تو ساقیا از این جا

□

جان شیرین را فدای جان شیرین کرده‌اند

□

در حلق تو این شربت فانی چو خسستی

□

بهانه بر فراق مریم افگند

□

بر من هر آنچه از تو رسد، خواری و جفاست

□

نکته به دردی کشان خام گرفتم

□

در فکنده به گلو حلقه‌ی مشکین رسنا

□

تذرو نازنین در چنگل باز

□

ساقیا آن قدح آینه کردار بیار

□

به عمر خود نبری نام پارسایی باز

□

بگنجیدی ولی اکنون نگنجی

□

من خود چه توانمت ستودن

□

عطار را ز دست مشقت خریده باز

□

چو گنجشکی که افتاد ناگهان در چنگ شاهینی

□

در عاج شفشه، شفشه به شمشاد من

□

به خواهم مردن از شب زنده داری

□

چه عذر آورد کسی کز تست عذرا

□

همه شب کار لعل آبدارش درفشانی بود

□

پران شده جان‌ها و روان‌ها ز نواحی

□

به «پل بر رخ باد بستن» توانا

□

زین روی وصله کردم، از آن رو ز هم درید

□

فغان اگر نرسد روزی معین من

□

تو آن زمانه قوامی که آفتاب توی

□

آن که خدائیست برانم چه کار

□

یسر الله طریقا بک یا ملتمسی

□

نمیرد آن که به دست تو روح بسپارد

□

آن دل و زهره کو کز آن دم بزند اشارتی

□

شده مست از شراب عشق بازی

□

گرچه بیرون است ازآن آهن بدان آهن در است

□

باید که بر بام فلک زین خاک دان پریدنم

□

جحیم افروز روح حاتم و نوشیروان باشد

□

فراوان موم و اندک انگبین است

□

در عربده‌های در علالا

□

نه عاقلست که او تکیه بر زمانه کند

□

بر کف پای کوششم خار نکرد خاریی

□

روان شد سوی منزل گاه خسرو

□

خویشتن را دیده و بر خویشتن خندیده‌اند

□

مرا ز همچو منی ای رفیق باز مدار

□

اندر ملکان هر چه هنر بود عوارست

□

بهتر ز هزار باغ بی بر

□

همچو زلفت همه را در قدمت اندازم

□

نه نیک رفت خطا کردم و ندانستم

□

وی موج چه بی‌قرار می‌آیی

□

سیاست کردن از رحمت برون است

□

تیز برون تازد و جولان کند

□

هرگه سخن از صف زده مژگان تو کردم

□

جلوه‌اش مرغ چمن دید و در افتاد به دام

□

آن بدر آرد که به دکان اوست

□

در باطن خویشتن تو کانی

□

لیکن ز زبان و قلم ما چه برآید

□

دست دو هزار مست خستی

□

چه کم گردد ز دریا قطره‌ای آب

□

تمام روز در نخجیرگاهم

□

راستی بین که عجب روی سالی دارم

□

چون زاد بچه، زادن و خوردنش همانست

□

متاع صلح‌جو، نه مایه‌ی جنگ

□

چه باشد گر بسازد با غمینی

□

از سبزه بگسترد و بر او لاله فشان کرد

□

که زهی امید زفتی که زند در خدایی

□

گهی دشنام گفتند و گهی لعن

□

چنو یکی نبود در میان بیست هزار

□

چه زخم ها که بخوردم ز حقه‌ی نمکینش

□

خود نمودش غنچه بر شکل دهان مار گل

□

ز کلک افشاندم آب زندگانی

□

اقبال دل فلانه ما

□

دانم که بیک جو نخرد باده فروشم

□

خنک آن دم که سلامی کند آن نور بهاری

□

چونش بودی طاقت این دیده و خون

□

ز درد و خستگی و رنج، دردمند رهید

□

دانه‌ی بی‌حاصل از برای چه کشتی

□

بلبل شبخیز گشت، کبک گلو برگشاد

□

چسان گویم دو چندان پاسخ این را

□

ور نه این سیل دمادم ببرد بنیادم

□

کز باغ دلش بوی گل یار برآمد

□

که پیش چون ویی گویا چرایی

□

سپید و نغز چون گلبرگ خندان

□

وز هم لب عذرخواه برگیرد

□

آه اگر فردا بیفتد چشم امیدم به رویش

□

از فیض یک توجه سلطان نامدار

□

کنند آئین ترتیب سواران

□

تا نشکند کشتی تو در گنگ ما در گنگ ما

□

زنده دل آمد چو شمع خواجوی آتش زبان

□

مگرد از ما که آب خوشگواری

□

سوار سایه شد خورشید پر نور

□

تو ازو خیره چه داری طمع مرهم

□

تا لب جان بخش را آب بقا کرده‌ای

□

برق چنانچون ز زر یک دو طراز علم

□

مشبک سینه‌ها چونخان زنبور

□

مهری که مرا با تو پیدا شده پنهان به

□

کان در ضمیر نیست که اظهار می‌کنم

□

نبودی سینه او را صفایی

□

چه سرها پست شد بر آشیانم

□

بر لب دریا بمانده خشک لب

□

بر سر این کوچه بوده‌ام از اوایل

□

کش چشم لطف و مرحمت شاه مظهر است

□

یوسف صفتی شود چو یعقوب

□

استاد کتاب آمد صابی و کتابی را

□

لیک با او داشتم گر زانکه کاری داشتم

□

که حیلت گر به پیش او نبیند غیر رسوایی

□

بار کمر ندانم تا چون کشد میانت

□

آرزوی صحبت خورشید رخشان داشتن

□

بی روی تو دیو است کنون حور مرا

□

نبیذ خور که گناهان عفو کند ایزد

□

آن ازرق منافق غدار را بکش

□

پیاله گیر و کرم ورز و الضمان علی

□

ره به تو دانم دگر به هیچ وسایل

□

کاین دست گشاده در دعایی

□

اگر خود را بگنجانند در شبهای درویشان

□

هرچه در وصل آن میان گفتم

□

کان قوت مغز او هم از پاست

□

صورت خود را ببین معنی اشیا طلب

□

تنق بند آفتاب برج عفت

□

یا بیا و محو کن از مصحف این

□

فتوی بده ای خواجه که مستوجب داریم

□

ز نهی منکر و شیر غزایی

□

تو نیز قصه‌ی خود بازگو، زبان داری!

□

نکردم هیچگه ناسازگاری

□

پس دو صد برگ دو صد شاخ چه لرزان شده است

□

بسان قطره‌های قیر باریده بر اخگرها

□

جسته مبارز ز بنان سنان

□

کیست آن کش سر پیوند تو در خاطر نیست

□

در جراحت بماند پیکانش

□

زان شیر تباشیر سعادت بمزیدی

□

از من، ببین چگونه کند هر کسی فرار

□

مصیبت‌های زارم اوفتادست

□

که طور یافت ربیع و کلیم جان میقات

□

ترا چو موج برآرد محیط طبع جواد

□

سخن شاهدی بود کوته قبا

□

تا ببیند لطف من بی‌واسطه

□

عبادتی که بکار عبید باز آمد

□

همه شش ز چیست روشن اگر آن شرر نداری

□

دام تضرع بنه به وقت سحر گیر

□

ماندنی نیست نه بنیاد و نه بنیانش

□

نور تو هم متصل با همه و هم جداست

□

بسان ساقهای عرش پای او

□

فرقت آن عالم عزلت گزین

□

دیگران هم بکنند آن چه مسیحا می‌کرد

□

پادشاهیست که بر ملک یمین می‌گذرد

□

می‌ناز بدین که عالم آرایی

□

«کس ندانم که درین شهر گرفتار تو نیست»

□

ولی چون ناقصم محکم ندارم

□

هجرم ببرده باشد دنگ و اثر به رقص آ

□

به گردش درآور می ارغوانی

□

منعم به سیدالوزرا اشرف‌الانام

□

هم‌چو مه اندر گدازش تازه‌رو

□

بسی بخون جگر نسخ کرده‌ایم رقاع

□

جمع کردی آخر آن را که جدا می‌ریختی

□

پندی که بداد عقل پیرم

□

نرخ ما، نرخ گندم و کاهی است

□

سوی آن دور سفر کن چه کنی دور زمان را

□

تا چو تو، چاکر تو نیز دعای تو کند

□

کرد یک باره ز انفعال هلاک

□

ببین که تا به چه حدم همی‌کند تحمیق

□

چو بر امید وصالست خوشگوار آید

□

از او انوار دین یابد روان و جان بی‌دینی

□

گر چه رنگین سخنی، نقش مکن دیواری

□

چنین دخلی به تنها می‌درآرد

□

بقای گنج تو بادا که آن برونینست

□

اسب و زینی چو چرخ و جرم هلال

□

که نیاید ز خلق چشم گزند

□

هست گنجی سخت نادر بس گزین

□

دست در گردن و لب برلب جامست امروز

□

عسسی دان غم خود را به در شحنه و والی

□

اشک خونین به جز از چشم ممرها دارد

□

در بر گرفته اژدر دهرت تنگ

□

بر آب و باد و آتش و غبرا مبارکست

□

پرده زبرجدین و عقیقین رمد بود

□

لب از کرده‌ی خود گزید آسمان

□

طمع مدار که کار دگر توانی کرد

□

که نه بحریست محبت که کرانی دارد

□

غم نسترد آن دل را کو را ز غم استردی

□

عقرب شمر مگس را کش انگبین نباشد

□

شاید که ز ننگ آن بسوزد

□

کلا الله تبریزا باحسن ما کلا

□

به قصد عربده شمشیر جز بر وی فسان

□

در دست او اشاره‌ای از ابروی کمان

□

ز معشوق لطیف اوصاف خوب بوالعجب ما را

□

بیش ازین گوی دلم در خم چوگان مگذار

□

تو را این حرف گشته ارمغانی

□

تا نخوانند بر این صفحه، پریشانی من

□

آنکه آورد ترا، ما را برد

□

کمتر ز زر نباشی معشوق بی‌زبانست

□

تا فرو بارد باری که براشجار بود

□

به بار از دیده هر اشگی که داری

□

ور نه تشریف تو بر بالای کس کوتاه نیست

□

گله از دوست به دشمن نه طریق ادب‌ست

□

هر لحظه به دست تو گر ز آنک نه سلطانی

□

بهر مزید حسن به زیور تجملش

□

دیدنش روح را جهان بین است

□

منهم تواری قم فاسقنیها

□

این یار خوش قاعده دانی که مرا هست

□

سر به صحراش میدهم ناگاه

□

تا ابد معنی بخواهد شاد زیست

□

باغ مینو و راغ مینا فام

□

من از گولی دهم پندت نه ز آنک قابل پندی

□

بسان آبی تر دان و ناردانی خشک

□

بخور در سفره‌ی ما، هر چه خواهی

□

چون بسوزد دل رسد وحی القلوب

□

بوستان آراسته چون کلبه‌ی تاجر شود

□

بوده شیرازه‌ی اوراق ایام

□

حدیث بی زبانان بشنو از نی

□

آن را که صبر نیست محبت نه کار اوست

□

کز خاک همان رست که در خاک دمیدی

□

که تو با من ترش و با دگران شیرینی

□

زان صید که اوفتاد در شستم

□

دوانه تا سر میدان و گه ز سر تا پا

□

می‌کند بلبل غزلخوانی به آواز حزین

□

علیق یکشبه‌اش را نمی‌شود ضمان

□

زانک بی شد یار خرمن می‌برند

□

زانکه مرغی که شد از دام که آرد بازش

□

شد داروی هر خسته آن را که توش خستی

□

لب خود همچو غنچه باز مکن

□

بدام بلای تو افکند و کشت

□

زانک اندر عین دل او را عیانی دیگرست

□

همی‌زد زننده به مضرابها

□

سنگین‌تر است کفه میزان اعتبار

□

که التجا به در دولت شما آورد

□

کن مرغ نداند که گرفتار نباشد

□

ز تو خود هزار چندان که تو معدن وفایی

□

هراس کم دلی بره‌ی جبان دارم

□

تا تخت پسر بینی بر جایگه جم

□

که تا وا می‌خرد هر جا اسیریست

□

لیک ایمنست کوه ز مقراضه گراز

□

پیش او با صد هزاران در و گوهر بی‌بهاست

□

ان فی متی حیاتی می‌زنم

□

نامش بقدح شوئی خمار برآرید

□

کاندر سوداش طمع بستی

□

شوم ز خار و خسی نیز، عاقبت کمتر

□

ز هر بیراهه و ره بودن آگاه

□

بلبلی مستی بکن هم ز بوتیمار ما

□

دل ناشاد شیرین را شکستی

□

به آسمان اگر ازشان او دهند نشان

□

بضاعت سخن درفشان نمی‌بینم

□

ور گنه از توست غرامت بیار

□

چه پژمردی چه پوسیدی در این زندان غبرایی

□

نشنیدی که فلک، عربده‌جو است

□

که فلک بر تو به در می‌آید

□

هذا کفانی لا تظلمونا

□

ز بسکه روز جهان تیره بود و ظلمانی

□

حلیمی و بی‌کبری و بردباری

□

حیله را دانسته باشد آن همام

□

دارم از لطف تو آن چشم که داری گوشم

□

تو گر سیری ز جان بشنو صلایی

□

کعبه ویران نگردد از حجاج

□

کاش میگفتی کجائی، کیستی

□

باشد خاکستر تو کیمیا

□

جز به گرد خم خرامش جز به گرد دن دنه

□

دردسر سگان در آن جهان مدار

□

آفرین بر نفس دلکش و لطف سخنش

□

می چو فروشد به کام عقل به ناکام رفت

□

دل خود بدو سپردم هم از او طلب تو یاری

□

گل سیمتن می‌کند زر شکوفه

□

که خورشید خواندم به بانگ بلندت

□

بنمایم ز دور بام تو را

□

چو دوران اقبال دارای دوران

□

شود نار از شجر ثابت شود آب از حجر جاری

□

درویش خورد زر غنی را

□

دل برگرفته و پی دلبر گرفته‌ایم

□

وز میوه دلکش تو چینیم

□

تا غم تو می‌کشد تنگی زندان دل

□

غم مخور، میتابد امشب ماهتاب ای رنجبر

□

که گشت طعمه گربه زهی ذلیل و بلا

□

پای بطانست گویی برگ بر شاخ چنار

□

کرده خنگ بی‌لجام چرخ را بر سر لجام

□

اتحادیست که در عهد قدیم افتادست

□

چرا که از سر جان بر نمی‌توانم خاست

□

از جمله خامشان گذشتی

□

پیوسته صحیح ناتوان است

□

روح محضیم و صورت دیوار

□

و خذ الکبد للشراب کباب

□

بایدش کشت اگر نام مداوا نبرد

□

از نهیب پاسبان در دل هراس

□

لیک چوپان واقفست از حال میش

□

که دایم آب خواهد طبع محرور

□

سحری چو آفتابی ز درون خود برآیی

□

آب خامش چون گذر بر سنگ داشت

□

خدمت آن گل و سوسن کردم

□

گر چه شتربان و قطاریم نیست

□

سیمین گرهی بر سر هر ریشه‌ی دستار

□

که هفت دایره‌ی چرخ را مدار آمد

□

ای که منظور بزرگان حقیقت بینی

□

گر بهاری باز باشد لیس بعد الورد برد

□

دل کیست تو را بنده جان کیست گرفتاری

□

غم تو در دل من همچو کرم در دندان

□

گردید خدای یا خدا گردد

□

مرگ بر او نافذ و میسور نیست

□

ما چه داریم که از ما نبرد یا ببرد

□

جهان داوری مثل دارا و کی

□

جان رب خلصنی زنان والله که لاغست ای کیا

□

کند مستی ببادامش تنقل

□

سیلی زندت آرد استاد دبستانی

□

به نزد چون تو توانگر عزیز همچون مال

□

فرصتی بهر گریه کردن نیست

□

گر چشم ببسته‌ست بیناست

□

برداشت پنجه‌های همه ساعد چنار

□

رشگ مردودان به صحرای هلاکش دادسر

□

به جای اشک روان در کنار من باشی

□

به ترک بار بگفتند و خویشتن رستند

□

یا به تراش نردبان باز کن از فلک دری

□

وز طره‌ی لعل او گه نیستم و گه هست

□

پر برآور هین که بالا شد پدید

□

گر ز زخم خشم دست خود گزیدستی دلا

□

زهری که آشکار شد از طرف شکرش

□

برخیا زاده آصف لقب اقرار نمود

□

وقت روی زرد و چشم تر نماند

□

گفت خواجو از پی شکرانه می‌باید شدن

□

نالان شده مست همچو نایی

□

ز روح نامیه اندر تن گل

□

گداخت سینه، چنین درد را چه درمانی است

□

هر کس سخنی ز خاندان گفت

□

همی درد به من بر پوست زنبور

□

بهر آن فرزانه فراش ره صاحب زمان

□

آه از این راه که در وی خطری نیست که نیست

□

کاین حدیثیست که از وی نتوان بازآمد

□

متاع هستی خلقان برون زین آسیایستی

□

راستی معنی دین و نیکویی مضمون عدل

□

جهان خرم از جمال، ملک خرم از شکار

□

هم دهی آسان و هم یابی ثواب

□

مشو ملول گرت چرخ ناتوان دارد

□

که مانده است برو چشم عالمی حیران

□

از ستم‌کاری شو شرحم دهی

□

از وطن با چشم گریان رو بدریا کرده‌ایم

□

ور نی دهن ماهی پرگفت و زیانستی

□

من گلم وقت بهاران به سر خار رسم

□

برون ز عالم تدبیر و فکر امکانی

□

صله ز من خواه زانک مخزن و انبارم اوست

□

بانگ پای مورچه از زیر چاه شصت باز

□

قدر طرح ولی سلطانی انداخت

□

زبان آتشینم هست لیکن در نمی‌گیرد

□

سخن چه فایده گفتن چو پند می‌ننیوشم

□

پس بسوز این عقل را گر بیت احزانیستی

□

مسکین برفت و اینک بر تو گذاشت جا را

□

با تو به هم دوش به دوش توام

□

او خمر بی‌خمارست او سود بی‌زیانست

□

گل آزادگیت خار نداشت

□

به حسن فطرت او در جهان نداد نشان

□

قالی بدست این حال‌ها حالی بدست این قال‌ها

□

که روانم هدف تیر بلایت باشد

□

که بوی شمس تبریزی بیابی

□

گر بدوزخ بری عنان به تو داد

□

ببین و بدان تا که روزی بدانی

□

جان حلقه را گرفته و تن گشته مبتلا

□

زعفران گر کاری، آزد بر دو دندان گراز

□

شاهد یوسف جمال عهد او کردش جوان

□

وین قبا در ره آن قامت چالاک انداز

□

با کبوتر نکند پنجه که با شاهینست

□

چون نگریزم از همه چون نرمم ز سامری

□

مصحف کون پر ز آیت اوست

□

که زمی جان چو در درخشان یافت

□

کوه جودی عاجز آید پیش ایشان در ثبات

□

همی بشکنم هر زمان دفتری

□

ز بسیاری برونست از قیاس و فهم انسانی

□

در غیر تو چون بنگرم اندر زمین یا در سما

□

فرخنده روز آنکه در ایام ما بود

□

نه نی دارد نه شکر آنچ داری

□

می‌کند صبر و خویشتن داری

□

چنین معامله را باد با غبار نکرد

□

برهانید به آخر کرم مظلمه پوشت

□

بلای زلف معشوقان جدا کردی ز عشاقش

□

زنگ ظلمت توان ز دود زدود

□

وقت آن است که بدرود کنی زندان را

□

که مرا طاقت نادیدن دیدار تو نیست

□

فعندی منه آثار و انی مدرک ثاری

□

هنوز شیفته‌ی این بنا و بنیانند

□

هر دم ز پی بوسی جانی دگرم نبود

□

گر نه‌ای چون خاره و مرمر بیا

□

با دشمن نهفته به دامن چگونه‌ای

□

امارتی که زخانی و خسرویست زیاد

□

که تا عبرت شود لایعلمون را

□

با آن رسن در چه مرو کان از سیه کاری کند

□

خشونت‌ها گرفتی لطف و هر اخشن بخندیدی

□

عیب بخت است نه آن تو چو وامی‌نگرم

□

ز جهل، این بار را با خود کشاندیم

□

هر یک جز درد و دوای تو نیست

□

بر سماع چنگ خوشتر باده‌ی روشن چو زنگ

□

من از صفات زبون ننگ شهر ایشانم

□

همره کوکبه آصف دوران بروم

□

دریغ آهو اگر بگذاشتی یوز

□

دل ذرات خاک از جان و جان از شاه شادستی

□

محتاج نیست شب که سیاهش کنی به زاج

□

که تو بیوفا در جفا تا کجایی

□

تا پاک کند ز سیاتت

□

کان ز طبع او خجل بحر از کف او شرمسار

□

پشت ایمان ورکن اسلام است

□

یا بگذرد یا بشکند کشتی در این گرداب‌ها

□

بترک کام کن و جور روزگار مکش

□

به پیش این و پیش آن فرستی

□

با آن کمال حسن، نیازی به زیورش

□

که بی رنگ و بی بوی، چون خاک کوئی

□

با مصطفای حسن در آن غارم آرزوست

□

تیغ کش، باره فکن، نیزه زن و تیرانداز

□

چراغ فرح کشتی از باد حرمان

□

که این عجوز عروس هزاردامادست

□

که مطربش بزند بعد از آن که بنوازد

□

ورای بحر روحانی بدان شرطی که نگریزی

□

ز دین درویشی، ار باشد به دنیا افتقار تو

□

لیک نکو کرد که تاخیر کرد

□

تا روح اله بیند ویران کند جسد را

□

که بر من موکل کم از ده نبود

□

چون تیغ شعله‌اش ز نیام‌آوری به در

□

خود تو می‌دانی چه تلخ آمد مرا

□

بخون لاله بباید گرفت دامن راغ

□

بیزارم از این فضل و مقامات حریری

□

آنرا که از گریبان شمس و قمر برآید

□

من ز دیوار و تو از در میبری

□

نه از حلاوت حلواش دمل و تب‌ها

□

هر چند به خدمت در، تقصیر نمایی

□

بشیری آمد از پی نوای احسان داد

□

شیر سرخیم و افعی سیهیم

□

و گر هزار ملامت رسد به جان و سرم

□

سفر درشت گردد چو بهشت جاودانی

□

پیوسته چنین بریده از یار

□

به بوستان شود از باد زاد سرو نوان

□

به دو صد سال خون چشم و عنات

□

در بر مردکی چنان باشد

□

خوش خوش برآرد از دم پیل دمان دمار

□

در شری و بیع و در نقص و فزون

□

نیک نام آنها که ترک نیک نامی‌کرده‌اند

□

شکر است که ذوفنون نگشتی

□

شتر در چشمه‌ی سوزن نیاید

□

گهی دار بینم، زمانی طناب

□

ز لامکانش برانی که رو که جای تو نیست

□

آمدی در شان جودش آیت از عرش خدای

□

خوانند چون حکایت دستان به داستان

□

پیش رندان رقم سود و زیان این همه نیست

□

پای ننهاده بود سر بنهاد

□

مکشش زود زمان ده که تو قسام زمانی

□

خود مرا دست طلب جز به دعایی نرسد

□

ماند از اندک از معانی باز

□

یعنی خبر ندارم کی دیده‌ام گهر را

□

سایه با تیغ رود خصم ترا در دنبال

□

که شود در صف هیجا سپه آشوب ذباب

□

پر مشو که آسیب دست او خوشست

□

برگ سمن و خاطر گلزار نداریم

□

کز حرص چو جارویی پیوسته در این گردی

□

که خواجه چاکر بنده است در امارت عشق

□

مور ندیدم چو تو کوته نظر

□

ذوق آن اندر سرست و طوق آن در گردنست

□

دشمن خویشیم هر دو دوستدار انجمن

□

در القاب تنزیلی آسمانی

□

هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم

□

اکنون که بسوختش خطر نیست

□

تن معدن ترس آمد تو عیش و تماشایی

□

بوی از طره‌ی مشکین تو دارد عنبر

□

جز زردی رخ گوای من کیست

□

طلب کن درس خاموشان کدامست

□

کنند کسب مراتب ز نام او القاب

□

صورت لطف و قهر سبحانی

□

در تعدی و هلاک تن نگر

□

کز کنار او دمی خالی نیفتادی ز رود

□

که سلطان بلی شاه الستی

□

که هرکجا که دلی هست اندر آن سوداست

□

چه خبر داشت که دارند اکراه

□

و سقی الله مکانا بحبیب التقینا

□

تو دوستیم جانا بر دشمنی انگاری

□

وقت کرم گر ز موج چین نزند بر جبین

□

به لطفش گفت رندی ره‌نشینی

□

خلوت خوشست و صحبت اصحاب خوشترست

□

کند لطفش ز لطف تو گدایی

□

در اگر بر تو ببندند ز دیوار بگو

□

عالمی فتنه به روی بی قراران می‌رسد

□

سلم الله علیک ای دم یحیی الموتی

□

اگر به مهر دهی پرتوی زرای منیر

□

دری ز ابواب دعوی باز می‌کرد

□

همسایه و خویش و آشنا را

□

زیرا که نخواهم که کسی نام تو داند

□

آن مه تویی ای شاه که شمس الحق و دینی

□

کان ذره به آفتاب پیوست

□

بناگه طائری آواز در داد

□

کش سما سجده‌اش برد وان عرش گوید مرحبا

□

چون نیمه‌ای به عنبر سارا بیاکنی

□

انتقام اول ز خویش و آشنا خواهم کشید

□

که جود بی‌دریغش خنده بر ابر بهاران زد

□

یالیت اگر به جای تو من بودمی رسول

□

تو ای دل جوینده و پرسنده کجایی

□

درکشم از پی گوش تو به زر مروارید

□

به رنگ چون شبه کرده رخ چو نقره‌ی خام

□

آوارگی و کوه و بیابانم آرزوست

□

او هر دو تازه نخلش او را بجا بماند

□

بر شکستم من وزین درهم شکست آن کار و بار

□

بر دل خیالی می‌دود یعنی به اصل خود بیا

□

کنار و پر گل و خواجو ز گل گرفته کنار

□

وی بلبل آن بستان با ناشنوا چونی

□

که دارد شکوه و صفای تمامی

□

چرخ، روزی صد ره از من کند پوست

□

بر چنین خوانی چه چینی خرده تتماج را

□

زده گردش نقط از آب روین

□

عذر آورند کاین ز الاغان دیگر است

□

گر راه زن تو باشی صد کاروان توان زد

□

این بت نه عجب باشد اگر من بپرستم

□

نه آن شیر است کش گیری به مستی

□

بده زکات که مستظهری به چندان در

□

در میان آن صدف دردانه‌اند

□

که در این جا وفا نکرد وفا

□

مزاجش را به آن می‌آزموده

□

مصاحب با شه دانا دل صاحبقران آمد

□

خوابت که می‌بندد چنین اندر صباح و در مسا

□

ور کسی را این سخن باور نباشد گو مباش

□

شوی همرنگ او در حین به لطف و ذوق و زیبایی

□

روی معشوق بدیدند به ثابت رایی

□

آدمی بودی و گشتی دیو خوی

□

نکند والده ما را ز پی کینه حجامت

□

اینت بغضی آشکارا، اینت جهلی راستین

□

چو تیغش آسمان پیوند سازد موجهای خون

□

دعای نیم شب و درس صبحگاهت بس

□

تا جان داری نمی‌توان جست

□

هم ناطق عشق هم خموشی

□

آنکه در و گوهر و اشک آفرید

□

گردنان را زیر بار توست سفت

□

حقیقت بود و صد چندین فزونست

□

بیهوده سالها نکنم باغبانیت

□

فخر بر مردمک دیده‌ی اعیان دارد

□

براق احمد مختار ما را

□

تا خود چه ازین خواب پریشان بدر آید

□

هم نور زمینی تو و خورشید سمایی

□

غم عشق تو گفت کار من است

□

هایهوئی و بازی و هوسی است

□

خاموش که جوش کرد سودا

□

یگانه کرد به توفیقش از جمیع الناس

□

کند به کبر نگاه و کند به ناز خرام

□

شاهد مقصود را از رخ نقاب انداختی

□

چون دوست یگانه شد با غیر نیامیزم

□

چو در قعر چنین آبی از آن آذر چه اندیشی

□

بر ذره به مهر دل داده مه و خور بوسه

□

چون من دمی به کام دلم کم برآورم

□

چشمه شهد از او در بن هر دندان چیست

□

شیر و آهو باز و تیهو بچه‌ی گنجشک و مار

□

شدی کمترین ذره‌ی خورشید کامل

□

زیرا که سرمست و خوشم زان چشم مست دلربا

□

گرش مراد نهد چرخ در کنار چه غم

□

دل تاریک تو میدان نگشتی

□

در گلشن جمالت یک غنچه از هزاران

□

چه رای خطا و چه فکر صوابی

□

اندر گلوی تو رود ای یار باوفا

□

کجا نبیذست آنجایگه بود برکه

□

از حرکات نسیم غالیه افشان رسید

□

که کارهای چنین حد هر سیاهی نیست

□

تا همی ممکن شود جز در پی ممکن مباش

□

که هزار جوحی این جا نکند بجز مریدی

□

ای که از بهر تو آفاق گرفتند جنود

□

عاشقی را بساز دیگر بار

□

ای دل دریاصفت سینه بیابان کیست

□

کاب و رنگ صبحگاهش چاشت زایل می‌شود

□

به صد منت‌کشی طغراکش احکام او طغرل

□

خاک گه گندم شدی و گاه صاع

□

طبیب منع کند از طبیعت محرور

□

چو بازآیم به سوی خود من این سویم تو آن سویی

□

چون مرغ کجا باشد مور ارچه پری دارد

□

گریزنده چنان کز دیو، مردم

□

هر چه خویش ما کنون اغیار ماست

□

از سرخترین باده بشویید تن من

□

که اکثر گشته صرف خلقت او صنع یزدانی

□

کشفته گشت طره دستار مولوی

□

شبی به دست دعا دامن سحر گیرد

□

تا به هر دم دورتر باشی ز مرو و از هری

□

دیوانه‌ی دلم را زین بند رستگاری

□

تا به ابد پای شب ز قیر بر آورد

□

روان شوید به میدان پی تماشا را

□

نه به اندام تاج‌های قدیم

□

گر نویسد بر پر خود آیت عونش ذباب

□

روز شدشت گو بشو بی‌شب و روز تو بیا

□

و زسیل اشک ماست که دریا پدید شد

□

می‌نگری تو سو به سو پله چشم می‌زنی

□

جان خود پیوسته بر درهای دل

□

چو نور هست، چرا گشته‌ای قرین ضلام

□

گنج حق را می‌نجویی در دل ویران چرا

□

خواهم که دل به رافت تو باز من سپاری

□

به بال همت او موری ارکند طیران

□

که بر در تو نهد روی مسکنت بر خاک

□

هر ستم کان دوست با ما می‌کند

□

همی‌تابد عجب نقش و نگاری

□

که به شنگرف کسی نقطه زند بر زنگار

□

آن باده که کیمیای جان است

□

تا ز حیرانی گذشته دیده حیران ما

□

زبان را کرد مفتاح در گنج

□

گوش حوران جنان هم می‌شنید

□

جانب دولت آمدی صدر تراست مرحبا

□

آنرا مکن اقرار کز انکار بنالد

□

تو سوی زیان چه می‌گریزی

□

آنکه سر تا قدم، اندر شرر است

□

گه درافتادی، گهی برخاستی

□

خود چیست جان صوفی این گنج شایگان را

□

برافروختم زروار آذری

□

ورنه چون بین‌المسارع منقطع شد التیام

□

شهید ناوک شاطر جلال تاریخم

□

تیر نظر بیفکند افراسیاب را

□

ازیرا گنج پنهانی و اندر قصد اظهاری

□

چون گران بار جفاهای تو در گل برود؟!

□

ز زیر خرقه گر مردید آن زنار بنمایید

□

تا ببینم بعد ستین شیوه‌ها

□

مهیا کرد دور زندگانی

□

گر به ایجاد چنین ذاتی بنازد بی‌نیاز

□

ننشاند صد طوفان آن فتنه و غوغا را

□

ادا کن گر سری داری که آن فرضیست برگردن

□

تا بقایی دیده آید در جهان فانیی

□

آنچه بردیم از تو، باز آریم باز

□

رونق باغ، از گل و برگ و گیاست

□

که فارغست معانی ز حرف و باد و هوا

□

ولیکن یکی شاه بی‌پاسبانی

□

ز داب او همه شاهان و خسروان آداب

□

آب حیوان می‌رود هر دم ز اقلامم هنوز

□

به اول خود نمی‌بایست پیوست

□

آن ساعت هست بر کمالی

□

آن طعنه‌ها، که چشم ز دشمن نداشتم

□

بر دلم پیوسته از ابروی توست

□

زو آتش تیزاب سیماست

□

چودل در سینه‌ی پاکش نهان بود

□

یعنی که مجرمی و تو را نار در خور است

□

وز آمدنش شاید گر دل بجهد ما را

□

که پشت بر دو جهان کرد و روی بر دیوار

□

نه مست غمزه خماره گشتی

□

گفت: ای بیهوده‌گو، حرف کم و بسیار نیست

□

آتش اما در دل خاکستریم

□

از طاعت و از فساد بی‌ما

□

پیل گام و کرگ سینه، رنگ تاز و گرگ پوی

□

چه باشد گر بود بر یک و تیره

□

به سمع پادشه کامگار ما نرسد

□

گو برو گرد کوی عشق مگرد

□

خاموش که بازآید بلبل به گلستانی

□

بهر سراب چشمه‌ی حیوان فروخته!

□

کز حقیقت ماجرایی پی برم

□

کاین زر گازدیده در معدنست امشب

□

که چشمی لطف کردیمش، درآید

□

در ترازو می‌نهم بهر تو سنگی بس گران

□

در گوش یک باران خوش موقوف یک باد صبا

□

وگرنه روی تو بینم مرا ز دیده چه حاصل

□

چو رنجوران گهی اندر جوابی

□

رنگ رخش از پی چه زیباست ؟

□

در پشت سر نهند کسی را که عیبجوست

□

آفرین آن سیف را و مرحبا سیاف را

□

مدام از دست آن دلبر مدامست

□

ز رخش عزم فرودآ و نوحه کن بنیاد

□

عکسیست در حدیقه بینش ز خال تو

□

بوستانیست که هرگز نزند باد خزانش

□

مطلب ز سایه قصدی مطلب ز سایه جانی

□

نماند از عمر بسیاری دریغا

□

چند گردی گرد خون چون آسیا

□

همچو اشتر زیر بارم روز و شب

□

زدش سد بوسه بر پا نقش ارژنگ

□

به رزم ازو متوهم ملوک ملک ستان

□

بر دگر کس آن کن از رنج و گزند

□

که بیتو از گل و بلبل چو سوسن آزادم

□

افتاد مرا چشم و بگفتم چه نگاری

□

مر تو را نبود شعور ار شاعری خوانی مرا

□

که به پروازگه تست قضا شاهین

□

روحست و نهان و آشکاریست

□

که بخشد ناگهان دیبای افلاک

□

به منزل می‌برد از شاه آرام

□

این زمان او از خدنگ کین نشانم می‌کند

□

بنشینم و روی دل به دیوار

□

می‌پنداری به اختیاری

□

قلندوار در میخانه بنشست

□

رو گوشه‌نشین و در میان باش

□

وز سگی نفس برستن گرفت

□

پر از در کرده راه کهکشان را

□

بی‌جایزه‌اش به ره نکردی

□

کای هر که خواهد نردبان تا جان سپارد در بلا

□

ما کام دل فدای رخ یار کرده‌ایم

□

چرا شاید که بفروشی تو دیداری به دیناری

□

که گل پژمرده‌ای گشته نهان

□

مردم بسیار، بدان مرز و بوم

□

همه عالم چو گلدسته‌ست هیهات

□

شرح کمال چمن آرا در اوست

□

در مکان مصطفی داند بلا فصلت مکین

□

کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را

□

اگر مراد تو قتلست وارهان ای دوست

□

چون یارک خویش را نبینی

□

بگو تا جای خود ویران ندارد

□

حزرها باشد آویخته از مدحت شاه

□

تنگ شکر معسکری را

□

که ای دور از گل روی تو گلشن

□

هر جا که داد او سر بیداد را برید

□

شهره مکن فاش مکن بر سر بازار مرا

□

گفت خواجو باش کز آتش ندیدی بوی دود

□

آن چیست عجب جز تو کو را تو نگهبانی

□

هم بر چراغدان شما نیز بگذرد

□

ز مردم کشی، خواستن زینهاری

□

ز خون عاشقان و زخم شهمات

□

نیش مگو دشنه‌ی زهراب دار

□

خلعتی خسروانه می‌خواهم

□

آیینه‌ای ندارم از آن آه می‌کشم

□

که طیب عیش بی همدم نباشد

□

ای جان سراسیمه پری دار چرایی

□

دهانت ار بنماید ز ناردان گوهر

□

تا عجایب بینی از دریا عشق

□

کان جا که افتادست او نی مفسقه نی معبده‌ست

□

نه هر کس را بود روشن که چون شد

□

در هوای زمهریر از وی دماند زنجبیل

□

هر دم تجلی می‌رسد برمی‌شکافد کوه را

□

چه یاری بود کو بجانی نیرزد

□

کز شمس حق تبریز پر کردم خرجینی

□

سوختم زار و ناله کردم زار

□

در مزرعی که وقت عمل برزگر نداشت

□

بیاشامد ز بحر بی‌کران آب

□

به چنگ بی‌نوایی نغمه سازی

□

از نظم پر غرابت سحر انتظام تو

□

با همه پادشهی بنده تورانشاهم

□

بند پایی که به دست تو بود تاج سرست

□

نبود عشق فسانه که سمایی است سمایی

□

مرا خار تو خوشتر آید از آن گل

□

نیست عجب گر ز دل فغان نشکیبد

□

دوستان ز اقرار مست و دشمنان ز انکار مست

□

مجو این در که خود هم می‌شوی گم

□

افکند از تک چو به ساحل گوهر

□

منگر به تن بنگر به من چیزی بده درویش را

□

حدیث بلبل شیرین مقال خواهد بود

□

تو عذرش نه مگویش گرد کردی

□

زند در پیش بالای تو زانو

□

چه شدی خیره برین منظر بوقلمون

□

آن گهری را که بحر در نظرش سرسریست

□

بر این سودا بخندد چون نخندد

□

شد مصاحب لقب از غایت صاحب شانی

□

با پادشه بگوی که روزی مقدر است

□

از خم زلف همچو چوگانش

□

وگر ناید بیا واپس تو باری

□

پاسبان وار بر سر کو بود

□

اصغرند از صورت و از راه معنی اکبرند

□

والله که هیچ مرگ بتر ز انتظار نیست

□

فروغ این چراغ آسمانی

□

یک نهال و دو نخل افکنده

□

اندر دل بیچاره‌ام چون غیر تو شد لا بیا

□

جان من با سگ کوی تو بواز آید

□

چو تو بی‌دست و بی‌پایی که سبحان الذی اسری

□

با رخ و روی تو کس را نیست در خور آینه

□

بعد ازین کردار خود نیکو کنی

□

کز کرم بر می فشانی باده موعود را

□

گشته دندانه دار تیغ اجل

□

که کبریایش برون از جهات و امکان است

□

در دل مدار هیچ که زیر و زبر شوی

□

وز دست شما زهر نه زهرست که حلواست

□

کز حلقه مایی نه غریبی نه غرابی

□

چو سگ بیرون در خسبم من مسکین ز بی جایی

□

آن را که به قعر چاه روی است

□

از طبع سست باشد و این نیست سوی دوست

□

نه خود را در قفس دیدی نه در دام

□

میسفت ز طبع خسروانه

□

بهشت و حوض کوثر شد پر از رضوان پر از حورا

□

چون بمجلس بنشینی نفسی بنشانش

□

ز بی‌خویشی از آن سوتر چه شیرین است بی‌خویشی

□

چون کسی را دل ز درد عشق تو بیمار نیست

□

نه به گلشن اثر پائی هست

□

گوش به غیر زه مده تا چو کمان خمانمت

□

نهاده رسم دست انداز از سر

□

فتوی آزارشان از هیچ مفتی معتبر

□

گدای گوشه نشینی تو حافظا مخروش

□

مترس ای باغبان از گل که می‌بینم نمی‌چینم

□

پرسند تو را هر دم کز رنج و عنا چونی

□

خرما به بصره زیره به کرمان همی بری!

□

مگر اینجایگه جای ادب بود

□

بدان گمان که مگر سرمه است و خاک و دواست

□

نه بزم خسروی دید و نه اسباب

□

که سرو سرور اماثل شد

□

دزدیده رباب از کف بوبکر ربابی را

□

جان برشوة می‌دهم گر این تفضل می‌کند

□

تو گویایی و ناگویا چو اسطرلاب و میزانی

□

در عشق تو دیده تر ندارد

□

کازین سموم، هنوزت بجان شراری نیست

□

در دو ده این چاکرت مهتر مبادا بی‌شما

□

قاعده‌ی داد ندید از کسی

□

جهد از بیم تا عدم بدو گام

□

اگر چه یادش از چاکر نباشد

□

ور نکنی چه بر دهد بیخ امید باطلم

□

در سحر نمی‌بندد جز سینه آگاهی

□

غذا و آتشت، از خون و اشک و آهی نیست

□

خطت از غالیه دانی که توراست

□

جز که صورت آفرین جستیم نیست

□

نه آن لیلی‌ست کز من برده آرام

□

در آغوش او بوده نسرین و عنبر

□

نعره زنان در گوش ما که سوی شاه آ ای گدا

□

ای دوستان چه چاره چو من در سلاسلم

□

چنان حلمی در استغنا تو دیدی

□

چگونه شکر کنم نعمت بلای تو را

□

عار از ناچیزی سرو و صنوبر داشتن

□

کل مدح قالها فیه ازدرت اقوالها

□

نبی را دین ز بازویش قوی دست

□

زد رقم معمور شد بیت الحزن

□

کنون ز حلقه زلفت به در نمی‌آید

□

به غیر شمع و همین ساعتش زبان ببرم

□

چرا از عشق تصحیحش تو حرفی کم نمی‌گردی

□

سوی طاوس زاغی را نشاید پر فرستادن

□

آخر افتاده را که رنجاند

□

ای شده تبریز چین آن رخ گلنار را

□

در و دیوار نورش در پذیرد

□

قریب پنجاه مجلسی جان داد

□

ساکن نشین وین ورد خوان جاء القضا ضاق الفضا

□

خلوتش در خانه خمار می‌یابم هنوز

□

الحق صنما هیچ تو تقصیر نکردی

□

چو دست یابی، ازین حرف برمدار انگشت

□

ترا برگ و توشی در انبار نیست

□

غرقه را آشنا در آن دریاست

□

اهل جنت راست سد حسرت بر این جنت سرا

□

غیرت گل رشک سرو، در شرف و در صفا

□

بر من چو عمر می‌گذرد پیر از آن شدم

□

می‌نکند التفات آن که به دستش کمند

□

همان بخت همایون شو که بودی

□

همه آفاق پر در ثمین کرد

□

امسال چون ز پار فزون ساخته نگار

□

چون بگیرد در بر سیمین کنارت ساقیا

□

جهان را عشق در کار است، در کار

□

یا ز ما خود دلش دگرگون است؟

□

چنان سرمست شو این دم که نشناسی مقامی را

□

کار دل همچو فلک زیر و زبر می‌کردم

□

هر طرف دیوانه جانی هر سوی شیداییی

□

از تو به جز تو گریزگاه ندارد

□

گرچه شبگرد چرخ، غدار است

□

جوهرین یا از زمرد یا زرین تبریز را

□

به صدق دعویش جستند شاهد

□

زاهد که بودش از می سرخ اجتنابها

□

فکر معقول بفرما گل بی خار کجاست

□

گرت معاونتی دست می‌دهد دریاب

□

که او مر ابر گریان را دراندازد به خندانی

□

زبان قرآن، در کام اژدهای حروف

□

ترک جهانی به یک خطا نتوان کرد

□

او ز حسد دست گزیدن گرفت

□

امید خاطری آزاد می‌داشت

□

که نکو نام یابد آب حیات

□

زان سیلشان کی واخرد جز مشتری هل اتی

□

گام برگیر و کام دل بردار

□

که ما را تا قیامت دست یاری

□

پادشازاده‌ی ملکی چه کنی مزدوری؟

□

خریده‌اند همه ملک شادمانی را

□

بنهی قدم چو موسی گذری ز هفت دریا

□

گوی برون برده ز میدان باد

□

اثر آن ظهور پیدا کرد

□

قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد

□

هر که در سر هوس چون تو غزالی دارد

□

تا تو نلافی از هنر هان که قرابه نشکنی

□

ما را بسر زنند، عروسان گلعذار

□

هوای بوستان همچون هوای دوستان باشد

□

طالع شد آفتابت از جانب مغارب

□

ز هر جامی خورد سرمست گردد

□

وز روی گل به لطف کشد معجر

□

تا نشناسیم این و آن را

□

ز غلغل جرس و ناله‌ی گرفتاران

□

خرابی گشتمی گر می ز جام شاه شنگستی

□

آبها سر به جوی او دارد

□

مار ادبار شما را نگزید

□

در خطابات و مجابات بلی‌اند و الست

□

که می‌بودند با هم فارغ البال

□

چون بدین دیده آن تواند دید؟

□

برو از درگهش این ناله و فریاد ببر

□

حکیم را نرسد کدخدایی بهلول

□

سکونت از کجا آخر سوی مسکن نمی‌آیی

□

دروغگو و بداندیش را گواه کنند

□

هر زمانی درد و تیماری دگر

□

یا رب آن سایه به ما واده برای طبع‌ها

□

به فرهاد آنچه کرد آن یک نظر کرد

□

کش بود روح‌القدس بیرون درگه چاکری

□

زهی امن و شکرریزی میان عالم غوغا

□

لیکن ز میان تو بامید کناریم

□

برو می‌چر چو استوران در این مرعای شهوانی

□

گر بگویم مرا زبان برود

□

چو روشن است که پژمردگان فردائیم

□

به راه کهکشان بازار امشب

□

دمی بی‌دیدن هم بر نیارند

□

وآیم از روزگار حال به قال

□

آه از این کبریا و جاه و جلال

□

من پیش او از حد برون خونابه راندم از جفون

□

نماند بنده برجا ای افندی

□

که آن به گفتن اشعار بر نمی‌آید

□

تا یوسف گم گشته درآمد به چه افتاد

□

هر مسخره را رهست و گنجاست

□

توان از سر به آسان کرد بازش

□

به خرابات عاشقان آمد

□

زین ره بسی کشتی پر بشکسته شد بر گنگ‌ها

□

ای بسا کز خواجوی شیرین سخن یاد آورید

□

کز عیب بروید آنچ کاری

□

که از جوعی بدین سان اوفتاده،

□

خوشتر از باد صبا، همدم نیست

□

از همدگر رمیده چو آبی و روغنیست

□

نور وفا نیافت زشمع مه وخورت

□

خاصه دعوی گری درین صورت

□

عملت چیست که فردوس برین می‌خواهی

□

دعای نیکان از چشم بد نگهبانت

□

ای وای چو او شود نهانی

□

آنچنان جوشد دلم کز آتش آب

□

تا در رهت چو گویی بی پا و سر نیامد

□

دانه را دردانه کردی عاقبت

□

کلید آرزوها یافت در مشت

□

دیده‌ی دل به دوست نگشایی

□

این معیت را کی او را جستمی

□

ز فردوس برین بابیست روشن

□

که کمین خار فنا را سوی گلزار فریبی

□

نه میدانست شرط پاسبانی

□

درو دیدن، جهان یکسر ندیدن

□

روی سوی قبله کن بیمار را

□

در او سد گونه لطف و دوستداریست

□

به روی سبزه‌ی نورسته زیر چتر نسترون

□

از شمع بپرسید که در سوز و گداز است

□

برگ چشمان ما همیشه ترست

□

دو چشم خویش می‌کندی و می‌گشتی تماشایی

□

آنچه ز دوست یافته‌اند آن همی برند

□

از بس که سوخت این دل حیران پدید نیست

□

بتر از هستیت جنایت نیست

□

مزاج خویش کن آماده عشق

□

گه نوای خوب نوآیین زن

□

عیسی علامت‌ها ز تو وصل قیامت وار را

□

که ننگ باشد ار از عاشقان برآید نام

□

ندارد زهره تا گوید بیا این جا اغا پوسی

□

با قفس انس ندارند هوا می‌خواهند

□

که شد بیگاه وقت کار کردن

□

نقل بخیلانه‌ات طعمه خمار نیست

□

براقی برق سیر چرخ پیما

□

در حلقه‌های زلفش نشناخته پناه؟

□

کی ره به خاطر خود می‌دادم این گمان را

□

همچو بتش بشکنیم هر چه مصور شود

□

جان‌ها بندید جان فزایی

□

گل آنجا می‌شود پیدا که بلبل آشیان دارد

□

طفل بودم ز جهل بشکستم

□

کز الست این عشق بی‌ما و شما مست آمدست

□

که تا آخر به دشتی برگذشتند

□

چنان کز طوق دیبای مزرکش

□

ای خرد خفته برو دولت بیدار بیا

□

ز سوز فارغ و از ساز بی نیاز آید

□

در این ده گر چه مشهور و وحیدی

□

ره زد به حسن بر پسر آزر آفتاب

□

هر آنکودم ز جانان زد، ز جان کاست

□

کی شود زنده تنی که سر او گشت جدا

□

دمی خود را کنم دمساز با او

□

کین گذشت از حکایت آن کرد

□

زان پیش که گویند که از دار فنا رفت

□

چو لاله لال بکردی زبان تحسینم

□

صد غلغله در سقف سماوات افندی

□

آشکارا و نهانی ساقیا

□

پسندیده چون مهر هر مهربان

□

آشنایی آشنایی آشنایی آشنا

□

ز یخ خود را کشیده در پناهی

□

تا ببینم مگر به خواب تو را

□

تشنه شده و جویان باران سحابی را

□

زیرا که بکنهش نرسد خاطر وصاف

□

روزگاری می‌بری و اندر غم بیهوده‌ای

□

ذکر تو طاعتی‌ست، تا که کند

□

چو سال عمر تبه شد، چه یک، چه صد، چه دویست

□

ندا می‌کن که یوسف خوب سیماست

□

بود خس کو به هر بادی شد از جا

□

رخت هستی خویش بربستیم

□

صلایی به شاهان پیشینه زن

□

قیدی نکرده‌ای که میسر شود گریز

□

بازار چنین خوشتر خوش بدهی و بستانی

□

بهر بازی چو کودکان در وی

□

عرش را با خاک هامون می‌کند

□

توی مفتاح و حق مفتاح ابواب

□

بیا خوش پای کوبان پیش نه پای

□

شاه آمد و شد کند، گدا هم

□

جسمشان چون درج پر در ثمار

□

تو خفته مست با شاهد چه دانی حال بیداران

□

که درد کهنه را تو سودمندی

□

جز بر تو ای نگار گمانم نمی‌رود

□

آسیا چون زمانه گرداندن

□

رو به تماشا که تماشا خوشست

□

بنه در مسلخ وارستگی پای

□

نتوان کرد به عمران تازه

□

که همچو صنع خدایی ورای ادراکی

□

مرا هرگز کجا گنجی در آغوش

□

گر خسته جگر خواهی نک خسته جگر باری

□

گلزار نو شکفته، فردوس در گشاده

□

به جای غالیه، اندر میان غالیه‌دان

□

ای وصال موسی وش اندرربا این مار را

□

به گلگون پا درآورد از سرناز

□

قلبی یقاسیه فی نبذ من الکلم

□

نفس بهیمی در چرا چندین چرا باشد چرا

□

کز عقیق جانفزایت آب کوثر می‌رود

□

کز او دارد خداوند افتخاری

□

از گلشن و لاله هر که بیناست

□

هرگز دلیل را نتوان گفت، ادعاست

□

زاد العقول و مدها بلقاح

□

کشیده خویشتن را بر کناری

□

که هرچه گفتم و گویم هزار چندان بود

□

فکم بحر عمیق من سواقی

□

می‌نرود صنوبری بیخ گرفته در دلم

□

از آن مه بر تو تابد ماهتابی

□

کوته نظر که دارد طبع درازگوشان

□

کی توان گفتن که این کس آشکارا یا نهان شد

□

گفتا بگیر هین که گه اعتذار نیست

□

سرا بستان خسرو چون قفس تنگ

□

ز انبوه دوستان زبانی

□

در حسرت تست ای معلا

□

که مست عشق نداند حدیث توبه و پرهیز

□

با تو مکیس چون کنم گر تو شکر گران دهی

□

جستن وصلت مرا مایه‌ی نادانی است

□

وین شمع، روشنائی ازین بیشتر نداشت

□

ایمنیم از دوزخ و از نارها

□

فلک را هست این سیر از چه تأثیر

□

تا همچو کودکان به کف آورده استره

□

قبول دولتیان کیمیای این مس شد

□

پای بر سر ننهد دست وی آن جا نرسد

□

از آن جام سخن بخش لطیف افسانه‌ای ساقی

□

بسا که کیسه تهی گردد از چنین توفیر!

□

جز گفت میان تهی نشان چیست

□

کی خاک گردد آن کسی کو خاک این درگاه شد

□

فروزان کن چراغ مرده‌ام را

□

پنج نوبت به هفت خانه زدند

□

موری بده ماری شده وان مار گشته اژدها

□

از من دلخسته بسکه آه برآمد

□

وگر خواهی که ره بینم درآ ای چشم و بینایی

□

بکشت و نپرسید این کشته کیست

□

نه قصه‌ای ز نشیب و نه از فراز کنیم

□

سبزه سخن فهم کرد گفت که فرمان تو را

□

پی تعلیم گردیدند حاضر

□

که: «علیک محبت منی»

□

ای ابر لطف بر من خاکی ببار هم

□

مهر آنان که به نادیدن ما خرسندند

□

باقی تو بگو اگر توانی

□

گر چه نگوید دروغ هیچ مکن باورش

□

کای غالیه زلف زلف برکش

□

که تو بس مفلسی و چرخ فلک پاک برست

□

ترا در عاشقی دعوی دروغ است

□

شبیخون زد به یزدان توانا

□

گه باده‌های لعل گون گه شیر و گه شهد شفا

□

چون دلم افکند درین آتش چکنم با دل

□

هم مقیم عشق باشد هم ز عشق آواره‌ای

□

بلبل از بهر گل کند آواز

□

بهر بساط که ابریشمی است، کار من است

□

یوسف گرفت آن دلو را از چاه سوی جاه شد

□

آنقدر اسرار که خواهی در او

□

می‌برد عقل و می‌فریبد دل

□

بر امید عفو جان بخش گنه فرسای تو

□

چاره آن دانم که در پایش بمالی روی را

□

هله ای قدح به پیش آ بستان عقار باری

□

مقدور نیست، خوشدلی جاودانه‌ای

□

خواهم که نخواهم، دگرم هیچ نظر نیست

□

ور انگشت شکر خود رایگانست

□

اسیر حلقه‌هایت اهل سودا

□

به امید آمد و شود مایوس

□

کو گوش هوش آورد تو تا بشنود برهان ما

□

ورنه در پیش خدنگ تو چرا آمده‌ایم

□

به نشان رسی تو آن دم که تو بی‌نشان بمانی

□

حساب رنگ و بوئی، در میان نیست

□

پیش هزار دیده‌ی بینا چه می‌کنی

□

یک کوزه مثلثم ندادی

□

به روز خود شکایت ساز کردم

□

سوی نزهت سرای دار سرور

□

در آن هوس که شود آن نگار رام و نشد

□

گر محتسب به خانه خمار بگذرد

□

جز عشق نبینی گر صد بار بپالایی

□

ببخشی دیده را صد نور اگر تو روی بنمایی

□

که نه من مرغ آشیان توام

□

منتقلا مغتربا مثل شهاب فی السما

□

که گردد پخته خامی زین کشاکش

□

که در دل تماشای آن غم نهشت

□

در دولت شاه جهان آن شاه جان افزای ما

□

نالد همه شب چو مرغ شبگیر

□

به خوان آن جهان زیرا پزیدی

□

خمر عشق تو بود و ساغر چشم

□

صفائی، جلوه‌ای، پاکیزه‌روئی

□

صد هزاران جان قدسی هر دمش منقاد چیست

□

به شهری دیگرش سازد روانه

□

لاله زین غم ز سرافکنده کلاه

□

و از خطر چشم بدش دار گوش

□

به سر نرفت و به پایان رسید طومارم

□

که تو هستی فصولی او اصولی

□

دولت آنکه تو یک شب بر او آیی نیست

□

دایم هم ازین صفت نفور است

□

منگر بدانک زرد و ضعیف و مکرمش است

□

سزد گر سنگ و پولادم بخوانی

□

مر خسرو علوی را گویی مگر پسرم من

□

بی سببی قد جعل الله لکل سببا

□

فرهاد در محبت شیرین بود مقیم

□

آه چه شدی که پیش او من شده ترجمانمی

□

که چشم جادوی تو چنین در ابروان انداخت

□

نخورده‌ایم بسان تو هیچگه غم دان

□

تا که نگار نازگر عاشق زار آیدت

□

کای همه را گشته درون از توشاد

□

رخ ندید آفتاب و مهتابش

□

شعر حافظ ببرد وقت سماع از هوشم

□

درد با یار مهربان گفتن

□

رهیده جان ز کوری و کبودی

□

همچو بیگانگان شجر دیدن

□

گهر پاک‌زاده می‌آید

□

منقطع درد را نزل وطن واجبست

□

که خوار او شدن کاریست دشوار

□

بیش ازین طاقت شکیبایی

□

تا بازآیند این طرف از غیب هشیاران ما

□

خوابگه نیست برون از در خمارانش

□

تویی آن نور جاویدان نخسبی

□

چو دست وجد گریبان حال بگشاید

□

بفروشمت اگر بخرد کس، به ارزنی

□

تا نفکند ز چشمت آن شهریار بینا

□

لب خندان چو رحل مصحفم ده

□

ذوق پیش آمده به وصافی

□

به بال سعی پرواز از زمین تا آسمان کردم

□

چنان موافق طبع آیدم که ضرب اصول

□

همی‌پرید اندر لاله زاری

□

از آنکه گوهر نفس است در خزانه‌ی تو

□

دیوانه‌ی عشق و عاقل از ما

□

بربند این دم محکمش کالصبر مفتاح الفرج

□

به هر نزهتگهی جشنی کند ساز

□

تو نجویی بجز بلای دل من

□

ناگهان وا کرد از سر روی‌پوش

□

که همچو سرو بزادگی برآری نام

□

که گریزد به دو فرسنگ وی از بوی پلیدی

□

دور از تو رباب‌وار می‌نالم

□

که تا ز پای نیفتیم، تا که پا و سریست

□

فربه و لاغر شده حیران کیست

□

هر روز تو عید باد و نوروز

□

بندی پنهان به زیر هر شکن اندر

□

از که می‌پرسی که دور روزگاران را چه شد

□

چارپایان بار بر پشتند و ما را بر دلست

□

نیم دگرم دارد عزم شکرافشانی

□

عید شد نزدیک و قربان لاغری

□

اگر بر قد تو زیبنده نبود

□

پس ز جان عقل بگشاید رگ شیران ما

□

که دیگر باشدم اینجا سر وکار

□

چون بمیرد شهید عشق بود

□

عیدانه فراوان شد تا باد چنین بادا

□

آب برخاک سر کوی تو می‌افشانند

□

باقی بود این جهان فانی

□

ور کسی سرو ندیده‌ست که رفته است این است

□

چون نقطه تو در حصار پرگاری

□

کاین دیگ بس نیاید یک کاسه شوی ما را

□

گاو ماهی ندیدش از ته آب

□

دادمش: تا نوشت این غزلم:

□

از تو کرشمه‌ای و ز خسرو عنایتی

□

تفریق میان جسم و جانست

□

دوزخ کی رود آخر از جنت مأوایی

□

ترا آخر، متاع گوهری ساخت

□

تا قیامت ماتمی می‌بایدت

□

معراجیان نهاده در باغ نردبان را

□

سبک در تاخت گلگون سبکرو

□

شیخ در روی آن پری حیران

□

چرخ من از رنگ زمین پاکتر از چرخ سما

□

که چه فریاد بپای علم او کردیم

□

چو او مشک است و تو بویی چرا خود را نیفشانی

□

ندهد شهد شفا و نکند زهر گزند

□

ز شاخی مادرش آواز در داد

□

طال ما بتنا مریضا نبتغی هذا الشفا

□

بهار عدل روی خرم او

□

وز غمت داغ مرکب تازه است

□

گمگشته‌ای که باده نابش به کام رفت

□

هم پیش یار گفته شود ماجرای یار

□

گفتم که مپرس از این معانی

□

تا به دلی در فتد ازین سخنان سوز

□

که فتنه از گره زلف تو ز خواب درآمد

□

کز تشنگان خاک بجوشید اضطراب

□

وجود لاغرش پیچیده مویی

□

با قهر اوست دوزخ و با بغض او عذاب

□

این نور خداییست تبارک و تعالی

□

چون بدیدیم هم از صحبت ما می‌نالد

□

گاه قباد و شاه را بنده آز می‌کنی

□

که چشم مست تو از خواب سرگران برخاست

□

بر گل رخساره‌ای تابید و رفت

□

امامست و امامست و امامست

□

چه مبحث این زمان در پیش دارد

□

دیگر از دیگران سخن نشنید

□

تا خرقه‌ها بشوییم از عجب خانقاهی

□

زین پس من و دردی خرابات

□

خون مباح است بر عشق اگر زین رده‌ای

□

حاجب روز بار خویشتنی

□

مرغ دل در دام هجران اوفتاد

□

حسرت روزی و تمنای شب

□

چو دندان از لب اژدر نمودار

□

گو بیا ظاهر و پیداش به کاشان بنگر

□

پر کند از خمار خود دیده خون چکیده را

□

خواجو بزیر بام تو با نالهای زار

□

درختی مر درختی را کناری

□

چاره وصل است بی‌شمایی را

□

شدند یکسره، شاگرد این دبیرستان

□

حد ما خود ای برادر لایق پرگار نیست

□

به سیر مختلف کردی دوانشان

□

خاطر شیخ گشت رسته ز بند

□

هان ای زیان رسیده وقت تجارت آمد

□

ترسم که عشق در سر سعدی جنون شود

□

افتاد به پایم عشق در عذر گنه کاری

□

مکن عیبش که کم باشد اصولی قول نادان را

□

در همه آفاق یک نشانه ندارم

□

چون او بود قلاوز آن راه و پیشوا

□

که محکم کار را بر کهرباست

□

قدر نبود خود آب حیوان را

□

هیچ ندید و نبود چون تو بهاری صنما

□

رضای دوست بدست آر ورنه جمله قضا کن

□

خوش بنگر و خوش بشنو آنچ نشنیدی

□

ور چو انگشت تو از آن تواند

□

عالم افروز چون خور و قمر است

□

به عذار جان نگر که خوش و خوش عذار بادا

□

نباشد این کشش تا زو نباشد

□

جان همی داد و حسرت اندر دل

□

برهان ملک و ملت بونصر بوالمعالی

□

ساخت هم از بهر خویش از دل و طبعش سلب

□

که همچون بو سبک رفتار گشتی

□

کنون در وی انسان نخواهیم یافت

□

به دام اندر که را پروای دانه است

□

هست اختیار خلق ولیک اختیار نیست

□

برای کار او فرمود جایی

□

شد به اجداد گرامی لاحق

□

چون فرصت‌هاست مر مهان را

□

دل خواجو که ببند سر زلف تو کشید

□

در جمله مذهب‌ها او راست سزاواری

□

چون دود و سیل تیره شد آب و هوای خاک

□

خنده‌ها با پسر و دختر کرد

□

از آنک هر سببی با نتیجه مقرونست

□

صبحدمی جلوه نما همچو مهر

□

به طنازی آیین لعبتگری

□

که بی رخ تو فروغ از چراغ دیده ندیدم

□

و گر قبول کنی کار کار ما باشد

□

و آن باقی را تو خود بدانی

□

که بی آتش نشاید شمع برکرد

□

آه از آنجا مشک بویش می‌کند

□

کاین دم قیامت‌ست روا کو و ناروا

□

هنر را پایه‌ی قیمت شناسیم

□

وی قلب فراخ! تنگ شو در بر

□

از تابش تو یابد این شمس حرارت را

□

گو درین کوی منه پای که عیارانند

□

چو دیدی یوسفم را کف بریدی

□

شهرها خانه‌ی شطرنج شد از بی‌شاهی

□

بس عمر شد تمام و نشد روز و شب تمام

□

پیش او یاسمن است آن گل تر یا سمنست

□

می از تنها نشستن شیر گیر است

□

نه اسیر خمر و بنگی بودمی

□

از جناب حضرت شاهم بس است این ملتمس

□

در نمی‌گنجد حدیث ما و من

□

تو با شیران مکن زوری که روباهی به سودایی

□

کژ می‌رود از کمان معقول

□

در صفت حسن او بحر درافشان خوش است

□

از برای خشم فرعی اصل را رانی چرا

□

که زر گردید خاک راه امید

□

فرشی کش از بنفشه و سبزه است تار و پود

□

هست خیال بام تو قبله جانش در هوا

□

بیرون ز روی چون زر وجهی دگر نباشد

□

چو ماهی گشت پیر از خوش عذاری

□

روی چون آینه بنما و مرا خودبین کن

□

تجلی از تو گیرد باده در جام

□

دیدار یار و دیدن ایشانم آرزوست

□

جز ضرر خار نیندوختم

□

ز هر تخم برخاست هفتاد تخم

□

آن که او را پادشاه خویش میدانم توئی

□

نازنینا که پریشانی مویی ز سرت

□

که او را نیست در آفاق ثانی

□

تو روشن‌دلی تیره‌رایی مکن

□

زنجیر نعت صورت عیسی برید زود

□

آرام عقل مست و دل بی‌قرار ما

□

ثمر چون پخته شد خود افتد از شاخ

□

که به رنجیم ز آفت بهمن

□

شود لرزان چو دزدی چو دزدی کز نهیب پاسبان لرزد

□

کسی که در نظرش سیم و زر نمی‌آید

□

تو را خود نیست خوی حق گزاری

□

آیینه‌ی روح را صفایی

□

که ما را هر چه بود، از دست دادیم

□

زانک بود جنس صفا با صفا

□

نازم جگرت گر آوری تاب

□

کاهن گردد چو موم در کف هر پنجه‌ور

□

از می لعل حکایت کن و شیرین دهنان

□

آن را که جان عزیز بود در خطر بود

□

تو خود هستی چنانک هستی

□

شهید غمزه‌ی مردافگن تست

□

گر طالبی فنا شو مطلوب بس عیان است

□

باز همش آفتاب برکشد اندر علا

□

این چنین آب سیه نگشودیی

□

روشن از نور حق، نه از نیران

□

بعد از عروج روی کند در ره زوال

□

تا خود چه برآید ز پس پرده‌ی تقدیر

□

همه را نظاره می‌کن هله از کنار بامی

□

که دایم خار دارد همنشین گل

□

جز سفله و بخیل، درین بارگاه نیست

□

زانک نگنجد در او هیچ زمانی مرا

□

گر ز داغ تو سیه پوشید سر تا پای من

□

پادشا هم نموده است غضب

□

غرقه گشتند در این بادیه بسیار دگر

□

یار شیرین زبان شورانگیز

□

کلبتین عشق نامانده در او دندانه‌ای

□

به زیر خاک شهیدان سوخته کفنش

□

جای دل و جان گرفت جمله‌ی اجزای عشق

□

هزاران جان همی‌بخشد چه شد گر خصم یک جانست

□

کی بدانی ثم وجه الله را

□

کین کرم از خدای ایشان است

□

از آن بازار در آزار از آن آزار در آذر

□

کسی که ملک وصالش بود مسخر دل

□

که جز دکان نان داری دکانی

□

در میکده رها کن از سر فضول و طامات

□

که سرانجام هوی و هوس است

□

حسن تو چون یوسفیست تا چه کنم خوی‌ها

□

مس و نقره بنده‌ی آن کیمیا

□

گفت بیرون از جهان شد یوسف مصر جلال

□

بر در میکده‌ای با دف و نی ترسایی

□

تا زنده‌ام از چنگ منش کس نرهاند

□

به راه دور و ناهموار رفتی

□

از تن نشود جدا بگریید

□

چیست آن دم، شیر و روغن درهم است

□

و حکینا لمشاه و شهدنا و الینا

□

خوب را آیینه باشد مشتغل

□

به مسمار تایید بستش طناب

□

عدیل وار حیات و ممات یکسان داد

□

که بیدلان همه محکوم و دلبران حکمند

□

بخت شدی مساعدش ساعد خود نخستیی

□

کز پوست بود هلاک روباه

□

ایمن از فتنه‌ی ایام مشو چندان

□

زان پرده دوست را منگر زشت منظریست

□

در تگ هفتم زمین زیر آردت

□

گوش واکردی و بخواباندی

□

و آصف ملک سلیمان نیز هم

□

تو گرو بردی اگر جفت و اگر طاق آید

□

به هر دم پرده می‌سوزد ز آتش‌های هشیاری

□

«دست به جان نمی‌رسد تا به تو برفشانمش»

□

چون وصل تو دسترس نمی‌آید

□

کز نهیب و موج او گردان شد صد آسیا

□

خلق عالم عاطل و باطل بدی

□

یکی است شاد به چنگ و یکی است شاد به رود

□

بگداخت مغز در تن بی‌شکر آفتاب

□

رو بنا کامی رضا ده تا رسانندت بکام

□

کز غلبه جان آن جا جای سر سوزن نی

□

بنگرم کز چه این فغان برخاست؟

□

دین چه فرمان دهدت؟ بنده‌ی دیناری

□

که سیل پست رود کی رود سوی بالا

□

پس ز خاکش خوشه‌ها بر ساختند

□

خواه تیر جفا و خواه وفا

□

کان کس که پخته شد می چون ارغوان گرفت

□

که آب دیده گواهی دهد به اقرارم

□

که به دولت تو رستم ز ملولی و گرانی

□

نه شیر مانده ز جورت، بکاسه‌ی چوپان

□

بی جهت در رقص آییم از الست

□

چو آب چشمه حیوان‌ست یحیی الموتی

□

کی رمد قصاب از خیل غنم

□

ناظرم در تو دایم، ای دلبند

□

شد برون تاب غریب از رشته‌ی باریک جان

□

لیکن نبود جنت ماوای گنه کاران

□

کاین جا تو به منزل مخوفی

□

اگر در لحد مرده بالین خوهد

□

که بخندند چو بینند که گریانی

□

عشق و هجران ابر آتشبار ماست

□

هر سه را بر گیر و بستان و برو

□

چون ببارد به تشنه ای باران

□

بخت جوانت از فلک پیر ژنده پوش

□

خبر از دشمن و اندیشه ز دشنامم نیست

□

در آب نماید او لیک او است ز بالایی

□

چو افگند سر زلف تو بر کمر سایه

□

نه راهرو و نه راهبر بود

□

که آسمان ز کجایست و ریسمان ز کجا

□

پس چه پیوندندشان چون یک تنند

□

عمر باقیمانده را بر پا نهادن پالهنگ

□

به شرح محتشم پیش بین رسیدم و رفتم

□

نبود مبارک آنکس که سیه بود زبانش

□

که او آن است و صد چون آن که صوفی گویدش آنی

□

توئی ز دست شهی، من ز پای کارگری

□

آب و دان مور اندر جوی و جر

□

خمش که فکر دراشکست زین عجایب‌ها

□

گفت از چه عضو کردی ابتدا

□

عاقبت هم برای شیرین بود

□

جهان بگیرد اگر دادگستری داند

□

ز ما فریاد می‌آید تو خاموش

□

تا برآید ز عدم خوف و رجایی عجبی

□

راضیم چون نرخش ارزانی گرفت

□

زین قبل گه گه بر چرخ سیه گردد ماه

□

که مستجاب شد او را از آن بهار دعا

□

تا رهی زان دشمن پنهان‌ستیز

□

اندرو هست مندرج ده فصل

□

مشکل اگر به نعل سمندش کند قران

□

آئینه مصفا و رخ آراسته باید

□

تو چو پروانه چه سوزی که ز نوری نه ز ناری

□

آن که هر ساعت کند پیراهنی پر گل تنش

□

از آن زمان که نشیمن درین کرو کردیم

□

در کف او خنجر قهاریست

□

بی‌ادب چون گرگ بگشاید دهان

□

جانب حق روی کن به نیت صادق

□

روزی بود که یاد کند پادشاه از او

□

چه ریحان دسته بندم چون جهان گلزار می‌بینم

□

مستانه به پیش آیی بی‌نخوت و جباری

□

مرا بر آتش محنت میازما ای دوست

□

اختلاف از بهر چه در کاروان آید پدید

□

چون فروماند از جواب گریخت

□

هر یکی لوله همان آرد پدید

□

بلبل خوش نوای باغ جهان

□

ز بندگان به جناب خدایگان برسان

□

دعوی دانش کند لبیب نباشد

□

رسدت ز نازنینی که سر بشر نداری

□

چو وجد گفته‌ی شیرین اوست شورانگیز

□

فروتن بود، گر سرمایه‌ای داشت

□

هر جا که بینی ناخوشی آیینه درکش در نمد

□

گاه گریه‌ی زار را قبله زنی

□

گویی از روزگار من تاری

□

قبول کرد به جان هر سخن که جانان گفت

□

نه به صدق آمده بود این که به آزار برفت

□

زهی طرفه که دریایی چو ماهی چون در این شستی

□

ندهی بوسه، وگر من بدهم نستانی

□

ناخسته گشته نگذرد از رزمگاه تو

□

بگرد اطلس رخسار چونست

□

بر همه شاهان عالم رحم کرد

□

زانکه آشفته گم کند منزل

□

گشت قوی خلق را رابطه‌ی جسم و جان

□

گلرا چه غم از نعره‌ی مرغان سحرخیز

□

چه بی‌ترکیب ترکیبی عجب مجبور مختاری

□

خاک جمشید و استخوان قباد

□

حقیقت را کتاب و دفتر، اینجاست

□

احاطت ملک کامکار بینا را

□

این چنین جان را بباید زار مرد

□

سر لهو و لعب دارند زین سان فاحش و رسوا

□

خرقه رهن می و مطرب شد و زنار بماند

□

چند گویی که مرا پرده به چنگ تو درید

□

که آن یک دم بود این جاودانی

□

وی معالی جمع در تو چون معانی در صور

□

گو عاشق زلف پر شکن باش

□

جویا گشتست آن عیان را

□

بر سر مسهای اشخاص بشر

□

خویشتن را فگنده در آتش

□

تا پای تخت رابعه‌ی آسمان رسید

□

خون می‌دهدم ز ساغر دل

□

گهی زانوت بگشایم که تا از جای برخیزی

□

وقت رستن، هوس نشو و نمائی دارد

□

خنجر روزگار، خون پالاست

□

که برد صبر و قرارم چه خوش بود به خدا

□

با روان انبیا آمیختی

□

که فضل گلبن، در فضل آب و خاک و هواست

□

که نقش جور و نشان ستم نخواهد ماند

□

سعدی بنالیدی ز ما مردان ننالند از الم

□

ز غنچه بسته لب بشنو ز خاموشان خبر باری

□

تاختن آورد و عشق برد اسیرم

□

وز دل تو تا کی گویم سخن

□

فغان برآورم آن جا که داد داد مرا

□

تا بگیرد کوزه‌ی من خوی بحر

□

به صبوحی اربعین صباح

□

که در دلم نگذارد بنای عیش آباد

□

نرگس افسونگرش افسانه می‌گرداندم

□

اندیشه جانان به کاندیشه نان بینی

□

چو فکر در دل و در دیده‌ای چو بینایی

□

چون تو، بسیار درین نارون است

□

برای دیدنت از جا بدی به بستانت

□

از خزینه‌ی قدرت تو کی گریخت

□

یکی هشته تاجی به سر خوشنما

□

و ذکرک مونسی فی کل حال

□

خیز تا سرو بماند خجل از بالایت

□

مگو مرگم درآمد ناگهانی

□

وز پی روی رئیس همه اعضا شد سر

□

تا ابد گردد به یک پیمانه خوش

□

ندانستم که حق ما را مریدست

□

مانده‌اند این بی‌رهان بی این و آن

□

مذن بر فرازش با خروش عرش همدستان

□

مبارک باد شاهی از در و دیوار می‌آید

□

اینهمه جور جفا با وی ازین باب چه سود

□

هست همچون جنت و چون حور کش هاتی کنی

□

شیرها بی ناخن و دندان شدند

□

من همی خون جگر خوردم ز شرم

□

بیار جام که جان آمدم ز عشق بیات

□

همچو قرص بدر بی‌نقصان شوند

□

زانکه در نگرفت با من شعله‌ی گیرای او

□

از بهر معیشت مکن اندیشه باطل

□

سعدی امروز تحمل کن و فردای دگر

□

پوشیده لباس پاسبانی

□

پایی که همی بردت هر سو به سفر بشکن

□

گر تو گویی سوزنی با عیسی مریم رواست

□

و آنچ ز لوحش نمود آن همه اسمای ماست

□

جفت انصافم نیم جفت دغل

□

به لطف نسیم سحر می‌فرستم

□

پیوسته چو بی‌روان روان باد

□

بگذران از من که همچون من گنهکاران بسند

□

شمس دین گر او بخواهد لیک نی زان‌هاستی

□

به بوسه می‌توان خوردن شرابی زان لبان روشن

□

بخروشیم، لیک بی آواز

□

خفاش شمس گشت از آن بخشش و عطا

□

کان همه انفاقهاشان حسرتست

□

هرگز او را زیاد نگذارد

□

پای دل بندد پس از تحقیق این مضمون مرا

□

آشفته حال را نبود معتبر سخن

□

پیش تو غلام زندگانی

□

الحذر از ناله‌ی پنهان من

□

چون رسیدم با میانش از میان برداشتند

□

چو درد عشق قدیمست ماند بی ز دوا

□

هوشیاری آب و این عالم وسخ

□

خواجه‌ی روزگار شمس‌الدین

□

شد بارگه نشین ملک پادشه نشان

□

بخون دیده‌ی گرینده دمبدم تحریر

□

بر مرغ حکایت همایی

□

هر کجا توشی است، آنجا بوده‌ایم

□

دوست میدارند طفلان رخت نو

□

این نفس ما زن‌ست اگر چه که زاهده‌ست

□

لیک چون گفتم پشیمانی چه سود

□

درافتد گاو را بر شاخ، بند ترکش جوزا

□

بخوان ز نظمش و در گوش کن چو مروارید

□

هم صبر بر حبیب که صبر از حبیب نیست

□

تا کشف شود همه معانی

□

جان تو آیتی‌ست که تفسیرش آن بود

□

تشنه‌تر باشد ولیکن بی سبب

□

خر می‌طلب مسیح از این سوی جوی نیست

□

آید از انفاسشان در نیکبخت

□

صاحبان خلیفه را خلف است

□

کز اقتدار که زین سان قویست دست قوا

□

که در ازل سبق عشق کرده‌ئی تعلیم

□

و اندر تبریز راه یابی

□

از تو اومید این قدر دارد دلم

□

که غنچه و گل این باغ، بهر چیدن نیست

□

برو بگو تو به دریا مجوش ای دریا

□

از ضمیر جان من واقف بدی

□

ز حلقوم مظلوم آهی برآید

□

پیوسته شد این سلسله تا روز قیامت

□

از لبش بوسی گدایی می‌کند

□

کجایی ای سگ مقبل که اهل آن چنان کویی

□

لون دو رنگی بشست از آل حقیقت

□

مرا به عشق ز عقل سخن نیوش بر آورد

□

نگفتمت که چنان کن که آن به این کشدا

□

کو بود ز اسرار پریان اعجمی

□

از گلستان جنان بر شاخ طوبی آشیان

□

کی کند با باز صید انداز از تیهو نگاه

□

در حال که خواجو بخرابات درآمد

□

اگرت بیند منکر برهد او ز نکیری

□

«خفته خبر ندارد سر بر کنار جانان»

□

چه رونق، باغ بیرنگ و صفا را

□

سزای جبه و دستار اینست

□

ورنه خرگوشی کی باشد در جهان

□

مهر رویت به جان خریده بود

□

ای کاشکی که پاش به سنگی برآمدی

□

گر بگردم ز وفای تو نه مردم که زنم

□

برو آینه طلب کن بنگر که روی بینی

□

کنون خورشید تابان کرد ما را

□

این را تو از قیاس دگر حله‌ها مدان

□

هم اول ما رحمت هم آخر ما رحمت

□

تا به فقر اندر غنا بینی دوتو

□

صد چو یوسف رکابدار شده

□

داغیست هر ستاره‌ای از دود آه او

□

در پیش منطق تو نیارد زدن نطق

□

فی الروح لذیذه الثمار

□

تا دل ندهد به چون تو دلدار

□

من چو خفتم، ساعتی بیدار باش

□

بیامدی و بگفتی که این چه کارافزاست

□

زخم طاس آن ربی الاعلای من

□

دیگران را و خود ز خود غافل؟

□

آصف صاحب قران جرم بخش عیب پوش

□

همه کس را نتوان گفت که بینایی هست

□

هم صورت کل شهره و هم بحر معانی

□

میدان به سر همی سپرد چرخ مستدیر

□

بر دل آن پیر آمد کارگر

□

نی عیش ماند نی فرح نی زخم بر مرهم زند

□

ور بمانم از عیادت چون شوم

□

خصمان منافق را چیره ننماید

□

که ای دل غمزده‌ات تیز الم را آماج

□

ز ما از ساغر و پیمانه پرسید

□

بر زخم جراحت جدایی

□

گویند با قبیله‌ی ما، باز دشمن است

□

چه دولت بی گلستان باغبان را

□

شمعی که اندر نور او خورشید و مه پروانه شد

□

خاصه آن خمری که باشد من لدن

□

مرغی به زبان بی‌زبانی

□

که حیف باشد از او غیر او تمنایی

□

نظر به سیب زنخدان و نار پستانست

□

لیک آن‌ها هیچ نبود جان به جای بیخودی

□

سوی ابر غرنده باران فرستم

□

ور حرامست حرامیست کزو نیست وبال

□

عدل سلطان بهار آمد برای فتح باب

□

از طمع می‌گوید او پی می‌برم

□

با زهر خند، ناله‌ی زارم را

□

بر مرکب گلین به صبا همعنان کند

□

که دستگیر من خسته جام خواهد بود

□

لطفی که هزار نوبهاری

□

این شاهباز را سخنش با جلاجل است

□

لیک کم خایش که دارد صد خطر

□

پیش جام او بدیدم مست افتاده وفا

□

در گشاد آسمانهاشان نبود

□

نیست دعوای این سخن ز گزاف

□

کامگارا نظری کن سوی ناکامی چند

□

از تن برود سخن روانست

□

که هر یک گفت ما را نیست ثانی

□

ازین معامله ترسیده و گران شده‌ایم

□

ماه و خورشید خوشه‌چین دیدم

□

زر هر دمی خوشتر شود از زخم کان زرگر زند

□

بهر خود چه می‌کنی اندازه کن

□

شکر لبی که خداوند طبع شیرین بود

□

دگر از ذوق نیابد به زبان نام خمار

□

صبحدم نغمه‌ی مرغ سحرم یاد آمد

□

کز غیب رسید لن ترانی

□

پارسی و اویس را قرنی

□

که از آن اجزای تو زنده و نوست

□

میان بحر و نبینی تو موج دریا را

□

چونک یکتایی درین سوزن در آ

□

الیه سلامی ثم بثوا غرامیا

□

باشد که مرغ وصل کند قصد دام ما

□

مشکل به دست آرد کسی مانند تو شهباز را

□

کشته‌ست هزار و خونبها نی

□

بی‌جمال دوست شورستان ماست

□

درمان همه جهان نهان یافت

□

کنچ دست شه برآمد نیست مر احراق را

□

باز خوان فابین ان یحملنها

□

پای خود شیخ دین به امرد داد

□

شود پیش او محتشم وار تیغ

□

برآور از دل و در دم بسمان برسانش

□

که از سردان و مردودان شود جوینده مردودی

□

از میان برخاست، صلح و کشمکش

□

کی ببیند وقت گفت و ماجرا

□

چرا رمید ز ما لطف کردگار چرا

□

نیستی کین هستهامان هست ازوست

□

و بین عینیک مذبوح و مقتول

□

بدین سان کار او در پا میفکن

□

دست من گیر که دست از دو جهان وادارم

□

نی تهی گشت از آن یافت ز وی دمسازی

□

بیرون منه ز دایره پرگاروار پای

□

صد هزاران هزار شیب و فراز

□

ذخیره ساز شبی را و زینهار مخسب

□

دعویش افزون ز شیث و بوالبشر

□

حضرت ستار خان

□

به دست چشم سیه مست جان شکار مده

□

بقدح اشک چو یاقوت روان در فکند

□

به بحر کم زنان رفته شده اندر کم افزونی

□

چنان که پنهان در گفتهای اندیشه

□

در پناه طاعت حق پایدار

□

کت عشق ز عاشقان گزیده‌ست

□

مدتی سگ حارس درگه شدست

□

نگشود و بر خودش نگذاشت

□

با درد صبر کن که دوا می‌فرستمت

□

چنان بکند که صوفی قلندری آموخت

□

ز دم تو مرده زنده تو چنین شکر چرایی

□

زانکه یکره خوش و یکدم زیباست

□

از خری جو می مکش گر کهکشان می‌بایدت

□

که سوی بخت خندانش ایابست

□

چون بهارست و حیات برگ و تاک

□

ماتمش خاکستر غم ریخت بر فرق جهان

□

من ندارم جز دلی آیا نهم دل بر کدام

□

سبکساری گران سیرم سبک روحی گرانجانم

□

به دعا چه خواهمت من که همه تو رام داری

□

در اوفتادن بیجا و جستن بیگاه

□

تا شود کم گردد افزون نور جان

□

کم کسی داند که او مهمان کیست

□

کو چو مشک از دیده‌ی خود اشک راند

□

چنگ‌زنی بهر وی آواز کرد

□

شد منت مواهب او طوق گردنم

□

چو دل به مرگ نهاد از بلا چه غم دارد

□

که به چشم شوخ منگر به بتان به طبل خواری

□

خم هستی، خم شراب نبود

□

چو کوهی خویش را برجای می دار

□

میان هوای کهستان ما

□

یافت بار آنجا و بیرون شد ز کار

□

بهر پناه مردم مسکین دری نماند

□

دیروز به ایمائی امروز به ابرامی

□

خبرت هست که من بیخبرت یافته‌ام

□

نمرود را به دشنه ز وجود کرده فانی

□

زین بوسه‌های شیرین درده به شکرین لب

□

ایتلاف خرقه‌ی تن بی‌مخیط

□

کیست کز این ناطقه وارست نیست

□

این چرا بندیم بر رب کریم

□

فتد به جان آدمی عنای او

□

نام دیوان غزل کن دفتر بی‌غیرتی

□

با تو پرداختمش وز همه عالم رفتم

□

خرد هر دو جهان را بربایی به تمامی

□

زانکه هست امروز و دیگر روز نیست

□

در طشت فنا روزی بی تیغ سرت افتد

□

که فقرست دریای در وفا

□

کرد فعل خود نهان دیو دنی

□

کرده معنی روان، چو آب به جوی

□

از دست ساقیان ملک پیکرت شراب

□

لا تلوموا فی التصابی قلب صلب مستهام

□

گر نه اندر پیش او فراش لا لالاستی

□

برد بدن از جوار روح گرانی

□

خواجگی خواجه را آن کم نکرد

□

یطفی النیران نار من رآی

□

آن مجاز او حقیقت‌کش شود

□

جانب عاشق، نگه ای تازه گل! از این

□

در حلقه‌های آن خم گیسو نهاده‌ایم

□

بر او گو دشمن اندر خون من کوش

□

برانگیزد اندر جهان رستخیز

□

دلم هست «انوری» دیده «سنایی»

□

گمشده در عدم برای توام

□

در نظرش سنجر و سلطان گداست

□

چون توی گویا چه گویم من ترا

□

با خیالت حکایتی است دراز

□

یک دو روزی دیگرش باقی ز عمر مختصر

□

کز دیدن آن نور دل و دیده فزاید

□

مانده جاوید در عذاب وبیل

□

مرا نصیحت ایشان بسی مباهات است

□

هم نه چیزند و هواشان هم نه چیز

□

کز راحت تو دردست مرا

□

تا دم آخر دمی فارغ مباش

□

همی نازد به اصفاهان ازین دلکش بنا کاشان

□

برشکن طرف کلاه و برقع از رخ برفکن

□

دیوانه سر خواهد نهاد آن گه نهد از سر هوس

□

زو ستاننده غنی گردد و بخشنده فقیر

□

چو ماهی که در آبدانی خوش است،

□

که در هر لحن صد سور و سرور است

□

کاین چشم من پر از در و رخسار از زرست

□

آنگه او ساکن شود از کن فکان

□

ز آنکه ما مردمان بلعجبیم

□

که دو راست به دوران او عظیم جلائی

□

آری چه درمان چون دردمندم

□

که حقیری تو یا بزرگ و خطیر؟

□

هر درمسنگ مرا قیمت دیناری هست

□

نیست لایق تیغ اندر دست من

□

از شراب عشق گشتست این در و دیوار مست

□

در بیانش قصه‌ای هش‌دار خوب

□

بپیچد و خمید مانند مار

□

در پای دم به دم گهر از دیده بارمت

□

نمی‌باید که وامق را شکایت بر زبان آید

□

وین قاعده زی عقل درست است و مقرر

□

زخم خوری چون هدف از پر بی تیر او

□

گره بر طره‌ی زیر و زبر زد

□

مر حاتم را مگو کریمست

□

همچو در حکم بهشتی چار جو

□

خوشا شراب خوردن بر نودمیده خوید

□

فرشته بر تو برین بام چرخ کوس وفا

□

قلب دشمن نشکند آنرا که باشد جان عزیز

□

نوحه‌ی نوحه‌گر ز معدن سور

□

چرخ که گویی مدبرش دبران بود

□

گفت تا این حد ندارم مهر و داد

□

از بهر من و تو شد مرکب

□

زانک اندر دام تکلیفست و ریو

□

یوسف من ماند تا آخر زمان در چاه آه

□

جمله می‌داند خدای حال گردان غم مخور

□

زبان درکش امروز کان دوش بود

□

یک قطره آب نادره باشد زچشم کور

□

چاره‌ام فردا به خواری مردن است

□

چندین ز هم از چه در زبان است

□

گفت یک دم ثنا مگو که دوی هست در ثنا

□

جان دهم اینجا بمیرم در فراق

□

ازین دو کار بدانم کدام خواهم کرد

□

به این حجت که تو خورشیدی و در ظل یزدانی

□

درج خاطر همه پر للی خوشاب شود

□

یکی ماننده‌ی گزدم ولیکن نیش او در فم

□

کب بر وی گذرد محو کند آثارش

□

بعد از آن لاتسرفوا آن عفتست

□

که از دامش رهایی مصلحت نیست

□

مدتی خامش بود او جمله گوش

□

تا مگر بیرون کند سلطان از این کشور مرا

□

که بر نظم تو افشاند فلک عقد ثریا را

□

به روی دوستان خوش باش و خرم

□

گه خوب‌حال و باز گهی بی‌نوا شدم

□

نکهتی گر میرسد، از بوی ماست

□

گفت چشمم نکرد مژگان کرد

□

جمع اضداد از کمال عشق او گشته روا

□

کان نمی‌گنجد ز پری زیر پوست

□

هزاران سیمگون ماهی در این سیمابگون دریا

□

کیسه پرداز بحر و کان باشد

□

از طرف باغ و باده‌ی ناب اجتناب کن

□

نگردد جز که از خورشید فرسوده گریبانش

□

به وصف آن دورخ همچو گلستان که توراست

□

بر مکن آن پر ره‌پیمای را

□

کجا پرم نپرم جز که گرد بام و سرا

□

کینه‌ها از سینه‌ها بر می‌کند

□

سپهر بر درش از بهر سجده باز خمیدم

□

خوش میکشی میل فسون در چشم این گمره دگر

□

نتوانم که حکایت کنم الا به حضور

□

بندیش و مقر آی به یزدان و به مینوش

□

کنندت پایمال، اندر گذرگاه

□

چون نگارین خانه‌ی دستور گردد سربسر

□

بند هستی بشکست او و ز پیوند گذشت

□

غیر آن پیر او ندید آنجا کسی

□

نیکی و پاکی به دخت احمد مختار

□

به جای میوه برآید حجر ز شاخ شجر

□

دل برگشته‌ی خواجو بسفر می‌نشود

□

آن نیست بسوی خدای مبهم

□

که در جهان به سخن می‌شوی هویدا تو

□

ابر تاب آفتابش می‌شود

□

از کرم بحر در مکنون را

□

مر شما را بیش نپذیرد سما

□

به آیین نو نقش دیگر زنیم

□

وان کس که چو ما نیست در این شهر کدام است

□

شور از متمیزان برآورد

□

گنگ است سوی بی‌خرد و بی‌سخن و لال

□

می‌رو اندر پی مقدم خویش

□

کی تواند نفسی سایه بدان صحرا شد

□

بس بودت دفتر جان سر نوشت

□

درمیان پنبه چون باشد شرار

□

مرحمت فرما، ز ویرانی عمارت کن مرا

□

که شیشه‌ی دل مردم شکستن آسان است

□

باشد بسحر باد هوا بانگ هزاران

□

مشک دمد بر رخ شسته صباش

□

چو مه دیدم کجا ماند دگر پروای پروینم

□

تا به بی‌حد در رسی ای خاک‌بیز

□

من دکان بستم کو فاتح ابواب شدست

□

گشت دلها را طمعها جامعی

□

صافی آب ایستاده مرا

□

که رفت عمر و هنوزم دماغ پر ز هواست

□

نگاه می‌نکنی آب چشم پیدا را

□

وان آب بنگر چو تیغ رستم

□

نهاده چون سر مجنون بر آستانه‌ی لیلی

□

که او دایم ورای جست و جوی است

□

از زبان و دل سخنور ما

□

نور یزدان سغبه‌ی کفار نیست

□

گفت: «طوبی لهم و حسن مب»؟

□

از بهر نثارت در نابیست معلق

□

خاک کف نعلین گدایان جهانیم

□

در جنبش او عقل تو را مردم هشیار

□

ناگویا چون زبان سوسن

□

کرد دعوی کین حلل ملک منست

□

ندای رب برهاند ز تفرقه ارباب

□

بر همه طفلان و معنی بس بعید

□

وز قضا سعی و از قدر امداد

□

بسی پادشایی کنم در گدایی

□

که سعی دشمن خون خوار در نمی‌گنجد

□

باید خوردنت ز کشتار خویش

□

گفت: چون باشد کسی کز دوستان باشد جدا؟

□

به جز اشک خونین گواهی ندارم

□

بی صورت مراد مرادش میسرست

□

از بخار و گرد باد و بود ماست

□

نفی و اثبات «لا» و «هو» را راه

□

طعمه از مغز استخوان باشد

□

کاندرین راه نه با توشه و ساز آمده‌ایم

□

کافریده‌ی توست محدث یا قدیم

□

در پی این سروران از دست دادی پار دین

□

خویش را بینی در آن شهر کهن

□

رفت در حلوا ز انبار قضا

□

پس چرا در طعن کل آری تو دست

□

بر ری بنواز ضربتی چند

□

گذری بر سرت از گوشه کناری بکند

□

برخیزد و خلقی متحیر بنشاند

□

سیری شمرد خیر و همه گرسنگی شر

□

اندوه و غم تو غمگسار است

□

کایزد شریف کرد بدو روزگار او

□

نه همه خلق خدا را صفت و فطرت تو است

□

غنچه باشی کودکانت بر کنند

□

تا چند گول گردی و آواره سو به سو

□

که تا ابد نکنی عرض احتیاج به جم

□

لطف تو بی حساب و عطای تو بیشمار

□

زانکه در زیر فلک نیست چو تن جانم

□

قسم دل عشاق همه سوز و گداز است

□

کی مرورا حرص سلطانی بود

□

او را برون و اندرون شیرین و خوش چون تین کند

□

در عرب تو همچو اندر خط خطا

□

بلبل جان خطبه کند بر فنن

□

رموز عشق مکن فاش پیش اهل عقول

□

که احتمال ندارد بر آتش افسردن

□

باز نیاید به تو، ای پور، پار

□

جان همه مشتاقان در سوز و گداز است

□

دیری است که بوی مشک می‌آید

□

درون دیده پرنور او خمار لقاست

□

من به هفت اندام لرزان چیست این

□

ملکی گشته هر گدا به دم ترجمان تو

□

صاحب نام آن که می‌نازد به او دنیا و دین

□

صوفیان نیز چو رندان همه دردی نوشند

□

فاضل نشود کسی جز از فاضل

□

از لب آن بت خندان چه خوش است

□

نفخ صور حرص کوبد بر سگان

□

بهر بلادالله حافظ کجا

□

کاه خرمن غیرت مردم بود

□

که هر جزوت شود خندان اگر در خود حزینی تو

□

بر آن غریب ما چه گذشت ای صبا بگو

□

چون در نظر دوست نشینی همه کامست

□

او بی‌گنهی چراست مضطر؟

□

پیوسته بوی باغ و گلستانم آرزوست

□

چه عبری و چه تازی و چه دهقان

□

ذوق آن برقی بود تا در دهان آکلست

□

بحر اسرارت نهد بر فرق سر

□

چون صدف‌ها گوهرافشانت کنم نیکو شنو

□

که در هر ذره از اجزاش باشد دوزخی مضمر

□

کام دل زان لب جان‌پرور شیرین دادند

□

سخت در دامنش زده‌ستی چنگ

□

که عراقی نه در خور کین است

□

جوز را و لوز را و پسته را

□

امروز مه اندر بن انبار مرا یافت

□

رحمتم کن مهر من در دل نشان

□

سپیدت جامه باشد چون در این غم سوگواری تو

□

عمری بود آن لحظه که جان را به لب آرم

□

وقعیست ای برادر نه زهد پارسا را

□

بس لاغر بازگشتم از سور

□

فاتحه خوانیم جمله‌ی سورت را

□

به دم گردون گردان می‌بسوزد

□

وصل همچون شکر ناگه بشنیده خوش است

□

بپیچ گرد چنان سر مثال دستاری

□

خود پاره دهم او را تا او کندم پاره

□

کمند ربط و مساوات بگسلند ز هم

□

نازک دلست غنچه از آن می‌شود دژم

□

که ما به جمله بدین بوستان در اشجاریم

□

روز از مردم، شب از خود شرمسار

□

کو ندارد آب کوثر در کدو

□

شکر که امروز به میدان ماست

□

ظل خیال طیفکم دولة کل ماجد

□

زان سان که سوی کهربا بی‌پر و پا پرد کهی

□

کان طره شبرنگ او بسیار طراری کند

□

مرغ عاشق بریده پر باشد

□

همواره چنین سال و ماه و ایام

□

چاره تسلیم و ادب تمکین است

□

دست بر نه برتر از گردون میا

□

دم ده آن نای سگالنده را

□

پاکی، و همرنگ بقا بوده‌ای

□

در مکافات رنج پیچیدن

□

هم داعی فدائی هم مدح گسترت باد

□

برگیر دل ز ملک جهان و جهان بگیر

□

کز قاف تا به قاف رسیده است دعوتش

□

زمرد، همسر یاقوت احمر

□

چشم بد محصول قهر و لعنتست

□

که نماند روح صافی چو شد او به گل مرکب

□

آن جا خدای داند کاندر چه لاله زاری

□

حور شده نور شده جمله آثارم از او

□

کش صد هزار منزل بیش است در بدایت

□

که رحمتی مگرش بر اسیر می‌آید

□

پیشت آمد روزگاری مرد مال

□

به دست جور مزن بر چو من غضنفر سنگ

□

عطار سبک‌دل را خرم نکنی دانم

□

در دو جهان همچو او شاه خوش آیین که راست

□

تو خویش قفل گمان برده‌ای کلیدستی

□

بال و پری است عاریت روز وفات ریخته

□

این اثر مانده که نگذاشته از من آثار

□

گر چه دانست که اسرار بباید پوشید

□

که دست باز نیابی مگر شکسته و شل

□

چشم املم چهار کردی

□

کز چنین شهری ابوبکری مخواه

□

نور فرستی مه و استاره را

□

که تا ز تابش نورش رسد به هر جایی

□

گر نشکستم تمام هیچ تو دادم مده

□

نمونه‌ای ز خم طاق بارگه دانست

□

زهر مذابم بده که ماء معینست

□

چرا شد رمیده کبیر و صغیر؟

□

تو چرا شوخ تن نمیشوئی

□

که در کف باده و در کام قند است

□

حشر شدم از تک گور فنا

□

زیرا که بی‌دلان را وقت سحر کشیدی

□

روزی که ره نماید ای وای وای توبه

□

چرخ بتابد به عنف روی سهیل از یمن

□

ز خوابگاه عدم نیمه مست برخیزد

□

به خاکستر اندر بخیره مدم

□

ره دراز است و روز من کوتاه

□

از کف این جان جان جامی ربود

□

پست کند صد دل فرزانه را

□

تا برد تحفه‌های پنهانی

□

پیش آر و مده وعده بر شنبه و پنجشنبه

□

بی مدد سرشک من در عدن نمی‌کند

□

در کوی وفا مرد مخوانش که زنست آن

□

بر تو ای خیرالبشر پس بی گمانند، ای رسول

□

هیچ پرسیدی چه خوردم شام و چاشت

□

خوش خوشی زنهار بر جان می‌خورم

□

بنگر کاین خاک چه زیور گرفت

□

هان تا میان ایشان جز با حذر نخسپی

□

بخوان بر خود مخوان این را فسانه

□

تا کنم بر قدمت صد در یک دانه نثار

□

بیا در آندم و از قصه مسیحا پرس

□

جز گهری بی‌نیاز و ساکن و کامل؟

□

هیچ از شکستگی شد بازار زر شکسته؟

□

چون قلاووز آن خبیر و ره‌شناس

□

در سخنی زاده ز تحت الثری

□

زیر این دام گران افکنده‌ای

□

چیزی است کو نه ماست و نه جز ماست آرزو

□

نه میل لاله و نسرین نه برگ نسترن دارم

□

کان چنان شوریده سر پایش به گنجی در فروست

□

تا کور بدم چو دیو ز ستم

□

چرا که عادت من، با زمانه ساختن است

□

کوری شود و کبود گردد

□

جمله شب قصه کنان با خدا

□

ولی مرا مددی ده چو خنب بگشادی

□

ز عاشق وین حشر از شیوه تو

□

سپاه غم به صد آشوب می‌کشید حشر

□

قتیل عشق نجوید رهائی از کف قاتل

□

زیرا که نیاید او به کارم

□

با سگان انس دهد آهوی صحرایی را

□

حیله کم کن کار اقبالست و بخت

□

عجب عجب ز خدا مر تو را چنان خور نیست

□

در نور روی آن شه شاهانه می‌گرازی

□

نوره بناطق اصبح ترجمانه

□

لطف آن چه تو اندیشی حکم آن چه تو فرمایی

□

عجب دارند از آه سینه من

□

آنچه کان بود نخواهد مطلب، مست مباش

□

بر سر خم رفت و جدا شد زدرد

□

هر ساعتی چو تیر سرم در جهان دهد

□

نو شدن حال‌ها رفتن این کهنه‌هاست

□

زیرا ز خودپرست و ز انکار آگهی

□

گویی که مگر خداست دیده

□

ترنج مهر ز طبع جهان به جز سودا

□

کانکه روز مهر ورزیدست نیک اختر شود

□

مال بی‌رنج بهره‌ی انباز

□

کین غصه‌ی نهانی ناگه کند سرایت

□

گشته در پیری دو تا هم‌چون کمان

□

در صف نقصان نشست است از حیا مثقال‌ها

□

ز جام خویش نپرسی که مست از چه شرابی

□

چاره آب و زاد و خرجین کن

□

عقل و جان گوهر هستی به نثار افشانند

□

عقل از کجا و دل کو تا برقرار دارم

□

که همی هر سه ببرند به دنبه گلوم

□

الهی عاقبت محمود گردان

□

در معرض صد گرفتکاری است

□

که دل را با تو پیوند عظیمست

□

چو زمان برگذری و چو مکان نستیزی

□

ز این دلیر جان خود جان نبری

□

ما قلم بشکسته آتش در کتاب افکنده‌ایم

□

واله شود و خامه درافتد ز بنانش

□

جائی فراخ و پهن چو میدان کنم

□

خود گرفتم که نویسم،که به عرض تو رساند؟

□

گر ز خود دانند آن باشد خداج

□

قصه شیرین غریبانه را

□

که می‌گفت اینی که می‌گفت آنی

□

تخمه اثر خوردن مستی اثر روزه

□

که بستگان کمند تو رستگارانند

□

با همه تیغ برکشم وز تو سپر بیفکنم

□

به خرد کوش، چو دیوان چه دودی باز فراز؟

□

هر آن شکسته که این تیرش از سپر بگذشت

□

کار دو جهانیش چو عطار برآمد

□

و نورا عظیما لم یذر دونه سترا

□

بتان و لاله رخان جمله زار و زردندی

□

و للروح منها زخرف و سوار

□

می‌آید از خجسته نسیمی به التهاب

□

به از آن ماجرا نخواهد بود

□

چونکه چنین دشمنان شدند سگانم؟

□

دوستی چون راست ورزی دشمن اقرار آورد

□

ز آکلی که اندر کمین ساکن بود

□

الزمه و اعلم ان ذا من غیره لا یرتجی

□

دو سبو شکستی نه دو صد سبویی

□

آنک نگویم آن برد اینت عظیم منزله

□

که چنان کشنده‌ای را نکند کس انتقامی

□

باغ طبعت همه مرغان شکرگفتارند

□

بیالایدش رخ به مشکین عذار

□

آن سخن از دل مگر نیست که در جان نرفت

□

رونق از حسن در افزون تو یافت

□

چو تو به دست خودی رو به دست راست بخسب

□

تخته بندی ز استخوان و عرق و پی

□

آن قراضه چین ره را بین کنون در کان شده

□

حکم مطاع است ز دیوان عشق

□

گل صد برگ کی از بانگ هزار اندیشد

□

ولیکن ندزددش ازو کس چو مال

□

زانکه وقت آمد کزین زندان ناسوتم برند

□

چون حقیقت شد نهان پیدا خیال

□

عالم به چه در حدیث دوش است

□

از یکی باری خطا آموختی

□

خواهی که غواصی کنی دم دار شو دم دار شو

□

که نصیب دگران است نصاب زر و سیم

□

لاجرم چون شعر می‌آید سخن تر می‌شود

□

«بنگر به فر و نعمت و جلالم

□

بگذار تا گذار نباشد سروش را

□

باری است گران و مرکبی لنگ

□

ببین ز دولت عشقش نشانه را چه شدست

□

همچو که بادام‌ها در صفت روغنی

□

بگشای دستم قصد لقا کن

□

زلزله انگیزیش غلغله در آسمان

□

هر چه دانی موبموی از بیش و کم تقریر کن

□

صورت مردم همی بینم تو را و فعل خر

□

جان بر کف و خرقه در میانست

□

شد تفحص را دمادم مستعد

□

برنتابد خم نه چرخ کف و جوش مرا

□

وی زهر ناب با تو چو حلوا چگونه‌ای

□

پس از آن سو جز سماع و جز شراب ناب کو

□

ز اثر تربیت آصف ثانی دانست

□

در همه شهری غریب در همه ملکی گداست

□

چند گذاری جهان چنین به تغافل؟

□

با تو میگفتم که: این کارت نمی‌آید به کار

□

در عشق تو کفر مختصر نیست

□

در کف صد گون نبات بازگذارد مرا

□

نظر به سنبله تر یکی ستمکاری

□

بی‌همگان خوشترم با همگانم مده

□

یکی فرد و دو از نسبت بهم یار

□

دود آهی که برون می‌رود از روزن دل

□

«خوش مخوراد آن عدو که کرد مرا خوار»؟

□

جز این کبر و ریا و عجب و هستی است

□

در قفص بودن به غیر جنس خود

□

چون باشد آن غریب که همسایه هماست

□

که تا به نقد ببینی که در درونه چه کانی

□

بشنو ز آسمان‌ها که سلام علیکم

□

ترسم برادران غیورش قبا کنند

□

کدام عیب که سعدی خود این هنر دارد

□

چون تو کس نیست اندر این اقلیم

□

گروهی کندرین معنی نمی‌دارند معذورش

□

هر دم من از آن نگار درگیرم

□

لیکن بدین تلوین‌ها مقبول و رامت می‌کند

□

چه ملکی که راند کسی کش بخوانی

□

لعنت ابلیس هم با اصطفا آمیخته

□

دست عدلش بخیه زد بر تارک نوشیران

□

از اقالیم جهان خطه‌ی کرمان کم گیر

□

هم شاطر و ظریفم و هم شاعر و دبیر

□

زبان او، که در وصل او سفتم

□

نه به طبع پر زحیر پر گره

□

قد الف چون جیم شد وین جیم جامت می‌کند

□

می‌گریزی همه شب گر چه شه باحشری

□

گر چه شب آفتاب را کرد نهان مصادره

□

این قدر دانم که از شعر ترش خون می‌چکید

□

حاصل آنست که چون طبل تهی پربادم

□

در خنب و خنبه ریگ شود ارزنش

□

زان ستمگر کار بی‌سامان به سامان کی رسد؟

□

لشکر آرای شه شیرشکر

□

وان شاه خوش خو را بگو مستان سلامت می‌کنند

□

محو شدم در تف آن ناظری

□

ببرده سر از او از انس و جان کو

□

پشت گرمند بمانائی سنجاب و قنک

□

ز شوق لعل لبت آب در دهان آید

□

هم با ازلت ابد مجاور

□

روزها شد که بخود نیز نگفتیم این راز

□

در شکایت که نگفتم یک سخن

□

کان دانه‌ها زیر زمین یک روز نخلستان شود

□

به شکر آنک به اقبال و بخت پیوستی

□

های از این کش مکش‌های از این کار تو

□

کی طمع در گردش گردون دون پرور کنم

□

به شرط آن که سودای تو باشد

□

با سیب و ترنج آمد و گوز و بهی و نار

□

توبه بی‌کارست و استغفار ما

□

پای بدین در نهاد باز به اقرار شد

□

خورشید هم جان باخته چون گوی غلطان می‌رود

□

کز سخن دیگر سخن زاید بلی

□

بی‌واسطه و پیام برگو

□

بس نکته در آن ناله‌های زار است

□

از نظر تربیت پیر عشق

□

خوش خوش بی‌رنج و جفا برکنم

□

از سخن اوحدی گر خبری داشتم

□

تا ببندمشان به حبل من مسد

□

آن کس که از جوع البقر ده مرده ماش و رز خورد

□

باغ دل ما حبس و حصاری

□

به زیر دم او بنهاد خار او

□

تو شاد گشته به فرماندهی و من به غلامی

□

کاین همه شیرین زبانی می‌کند

□

وشی بایدت مگذر از جویبارش

□

ازل را با ابد ضم کن، حدث را با قدم درکش

□

زانکه سرگشته گشت در کارت

□

تنتن تنتن شنو ای تن پرست

□

که لطیف کیشی، نه چو زخم تیری

□

نصرت بر میمنه دولت بر میسره

□

آنکه در دریای تشبیه است غرق

□

دفتر از خون دلم پرشد و تر شد سخنم

□

گر نشد دیگر به گوهر عنصرم؟

□

ما که باشیم که اندیشه‌ی ما نیز کنند؟

□

کز گزاف و لاف می‌بافد سخن

□

کز آفتاب آن سنگ را لعل بدخشان می‌رسد

□

زیرا ز دلبران زمینی رمیده‌ای

□

کیف العقول به معشقیه فناده

□

تا چو صبحت آینه رخشان کنند

□

الا دمی که یاری با همدمی برآرد

□

به جرش درون نوفتم گر بصیرم

□

اوحدی، سود ندارد، مکن انکار مرا

□

با مشک خط تو جگر سوخته ضم شد

□

چون شب جهان را شد تتق پنهان روان را کار شد

□

در چشم من درآی که نور بصارتی

□

نبود گرو در دفتری در حجره‌ای بنهاده‌ای

□

بین چه حکمتهاست در تنویر مهر

□

ز مقیمان سر کوی ستم یاد کنید

□

نه غم هجران و نه شوق وصال

□

محنت گیتی بهل، تا دگری می‌کشد

□

ظن افزونیست و کلی کاستن

□

حاجت دهد عشقی دهد کافغان برآرد از گزند

□

ور نی چو عقل کلی جمله زبانیی

□

گر گرد درد گردی فرمان من گرفته

□

گفت این دعا ملایک هفت آسمان کنند

□

سیمرغ چه می‌کند به عصفور

□

روز حشر از نبیره‌ی عباس

□

معلوم شد که نیست گناه از فراق یار

□

من به راه امیر بدهم جان

□

واله شده مرغان که چه دامست و چه دانه‌ست

□

تا نعره‌ها برآید از لعل‌های کانی

□

دو سه روز شمرده را چو منم در شمار تو

□

هم به فکر و عبرت آمد، ای پسر!

□

زانکه ما چشم امید از خورد و خواب افکنده‌ایم

□

نماند همی ملک و مال و ثقل

□

که هر چه داشتم از دین و دل تمام ببرد

□

که آن مثالی دان ز لاف جاهلان

□

بر همه اصحاب و همه اقربا

□

و اطلع علی افق کالشمس و القمری

□

هم آینه برسوزد هم آینه گوید خه

□

خیز تا از در میخانه گشادی طلبیم

□

نه چنانست که دل دادن و جان پروردن

□

چو دیوانگان زان به بند اندریم

□

که اوحدی ز ازل بود رند و شاهد باز

□

این چه باشد بیش از آن در بسته‌ام

□

همه ماندند چون خران به خلاب

□

کو به جان هست ز عرش و به بدن تبریزی

□

ای آب حیات ابد از شاه چشیده

□

برتر پری بعلم ز مرغی که در هواست

□

گمرهی گر عقل را رهبر نگیرد گو مگیر

□

راستیشان کرد شیر و انگبین

□

بسیار می‌دانی، ولی حدیست قیل و قال را

□

نما به قیصر رومش که تا مرید شود

□

کی کند این جا مقام مرغ کز آن بحر خاست

□

تا از دل و جان تحسین نکنی

□

بنمایم آزادانت را و هم تو را آویخته

□

از ازل تا به ابد فرصت درویشان است

□

چشمم ز غمت نمی‌برد خواب

□

آسوده و پاکیزه و بلور است اوانیش

□

شاهان، گر التفات سوی چاکری کنند

□

که حلقه‌ی در معشوق ما سماوات است

□

گر تو خلیل وقتی این هر دو را بگو لا

□

چشمت گشاده گردد کز بخت در مزیدی

□

تن زن چون کبوتران بازمکن بقوبقو

□

حیرتی دارم ز کار و بار او

□

کزین میان نتواند رسید کس بکنار

□

هرگه که شدی به حق مطوق

□

خرمن عمر، ضروریست، که بر باد کند

□

قتول عشق حسنت را از این مقتل به قاتل کش

□

گفتا که کیست رهزن گفتم که این ملامت

□

فها ان لم تکن صرفا، فما زجه ببلوایی

□

نادیده مکن ما را چون دیده مایی تو

□

چو حافظ بنده و هندوی فرخ

□

دولتی دارد که پایانیش نیست

□

بر طمع راحت شخص جوان

□

چون قبول دوست داری هم‌چنان، اندیشه نیست

□

که این برپا شد و آن برفشاند

□

چو به سر باید رفتن چه کنم پای دوان را

□

چرا به جان نگری چون به جان جان رفتی

□

پس آن پرده می‌گوید پیام او

□

الهی به باقر، شه کشور حلم

□

ای دوستان از آمدن سوی وطن باز آمدم

□

خوب سخن کرد تو را خوب نام

□

جهد آن کن که به مهری گذرانی ایام

□

بنهادم مست پای بر خار

□

که از درون دلم موج‌های فریادست

□

همه حلم و علمی همه کیمیایی

□

نیم شبان آتش میقات من

□

کاین کارخانه‌ایست که تغییر می‌کنند

□

چون ناله کسی که به چاهی فرو بود

□

همچو من هیچ مدار از قبل دنیا بیم

□

که چون واقف شوی غیر از خدا نیست

□

تا بو که راه یابد در زلف شب مثالت

□

چون زبانه ش راست نبود آن ترازو مایلست

□

که سعد اکبری و نیکبخت افتادی

□

پرنبات و شکر پنهان تو

□

پیوسته کشت و کندنگشت، این چه خنجر است

□

یعنی قمر به عقرب روز سفر نباشد

□

چون خاک نیاغازد چون آب زلالش؟»

□

دلیر در شکن طره‌ی ایاز مکش

□

شاد شبی که باشد او بر سر کوی دل عسس

□

سایسی و عدل شهریار نه این بود

□

چو مست کار امیر منی نکوکاری

□

عار آید آن استاره را کو تافت بر کیوان تو

□

جای در گوشه محراب کنند اهل کلام

□

که پیر گشت و تغیر در او نمی‌آید

□

یکی زبرین دگر فرودین

□

جز خاک درت وطن نباشد

□

برفکن از رخ چو مه، خیز نقاب ای پسر

□

همچو گل خندد چون خار جفایی برسد

□

که ره دهی دل و جان را به غصه نسپاری

□

چو سیبش می‌برد غلطان به باغ خرم بی‌سو

□

قل فقد اذهبت عن قلبی الحزن

□

از شکر ریزان پرشور سخن شیرین بپرس

□

ای پسر، گر تو به دنیا بنهی گردن

□

خوار گردد که سخن‌های چنین خوار گرفت

□

به دستم آن قدح پرشرار بازآید

□

شکر که دودل نماند یک دله شد دل نهاد

□

صد آفتاب زمان را چو بندگان بنشانی

□

جمالش می‌نماید در خیال نانماینده

□

که دست زهدفروشان خطاست بوسیدن

□

ما حسبت الان الا قد هجم

□

پیشت چو یافت از تو به دین کابین

□

که خسرو دل به شیرین داد هیلا

□

سلطنت عشق را نه سر نه کرانه است

□

خود را پی دو سه خر آن مسخره خر سازد

□

ور نه ز الا هر دو عالم لاستی

□

نیمیم ز ترکستان نیمیم ز فرغانه

□

هان! تا نشوی بدان گرفتار

□

سر خم بر کن و داروی خمارم برسان

□

فعل بدش کرد زشت و فاسق و ملعون

□

اوحدی، گر بچشد زهر، که در کام منست

□

کی عشوه خورد حریف خون خوار

□

وز بیم مسبب همه اسباب درآمد

□

تو بر سرش نهادی بنگر چه دور دوری

□

خوش مگسی را که تویی مانع و راننده او

□

کاندر این ره کشته بسیارند قربان شما

□

عاجز بماند در تو زبان فصاحتش

□

دور باش و بجز از خار مپندارش

□

به مسلمان ننمودیم، که کافر زده بود

□

نه زمان است و نه زمانه پدید

□

از پی تربیت تو ز یمن می‌نرود

□

و گهی نی چپ و نه راست و نه ترس و نه ایمنی

□

قاضی خرد بی‌دل و دستار رسیده

□

هیچ نارد یاد، آن الله را

□

گو مکن آنکار کز حکم قضا افتاده‌ام

□

بسی زان به که خواهم نان ز نادان

□

بیچاره اوحدی، نه چنان اوفتاد باز

□

چونک بی‌تو شب بود استاره‌ها بشمرده گیر

□

بی خمر وصال در خمارید

□

با صبر تو ندارد این چرخ طاقتی

□

عذر گناهی که کنون گفت زبانم که تویی

□

که عاشقان ره بی‌همتان به خود ندهند

□

گمان برند که پیراهنت گل آکندست

□

یله کن بر این کره‌ی دور تازش

□

بند کن و جز به سگانش مبر

□

که او را سزد تاج و تخت کیانی

□

که بی‌کاهش جمال افزاش نبود

□

چون تشنه را ز چشمه کوثر اشارتی

□

بازبیایی به وطن باخبری پرهنری

□

بر قدت تشریف خدمت کرد راست

□

بر دمد از خاک من لاله‌ی نعمان عشق

□

بودنی‌ها زین زبان‌ها چون کلام

□

کی بی‌پریشانی بود، دل، کو به زلف آونگ شد؟

□

ندا کند که شدم سیر هین قدم بردار

□

برشکستم عاشقان را کار و بازاری چه شد

□

پس وای بر فقیران چون ذوالفقار گشتی

□

که او ناگفته دریابد چو گوش غیب گو آمین

□

کاندر این دریا نماید هفت دریا شبنمی

□

هیهات از افتقار من و احتشام دوست

□

زنهار ناصح مشمرش

□

تا من خوف دیده را،دعوت « لاتخف» کند

□

من چنین جاهل کجا خواهم رسید

□

جبریل امین را ز پی خویش دوان کرد

□

تو چو بحری همه سیل‌اند و فرات و ارسی

□

در باغ نصرت بشکفم از فر گل رخساره‌ای

□

بهر قوتی آمد آن عابد به زیر

□

گر چه کبکیم چه اندیشه‌ی شهباز کنیم

□

زی لشکر او گناه‌کارم

□

که بر چهره زین رنگ خالی نداشت

□

سر نکشم من ز دوست بهر چنین کار و بار

□

کسی مر زهر را چون آزماید

□

ای مرغ روح وقت نیامد که برپری

□

زین سوی بحر است از آن سو شهر یا اقلام کو

□

از یکدگر جدا شود اجزای توأمان

□

جایی که سلطان خیمه زد غوغا نماند عام را

□

بزد دست‌زمان خوش خوش به صابون

□

تا ریاضت نکشد چون به تو واصل کنمش؟

□

می‌طپید از شوق چون ماهی بشست

□

ور بروی عدم شوم بی‌تو به سر نمی‌شود

□

تو کجایی به چه اندیشه دری

□

تا به ابد روم و ترک برخورد از خوان تو

□

رفت و با خود برد عقل و دین من

□

سایر ببال همت و طائر بپر شود

□

زین است جهان در زوال و سیلان

□

شهرتست، این عشق ورزیدن جداست

□

که هر سحر من و تو گشته‌ایم از او مسرور

□

کو خود چه کس است یا چه دارد

□

نور بتابد ز تو گر چه سیه چرده‌ای

□

که به هنگام برشدن برسد نردبان تو

□

نسیم باد مصلا و آب رکن آباد

□

حدیث دوست بگویش که جان برافشاند

□

یکی باز داند گران را ز ارزان

□

اوحدی خون دل از دیده بپالود، بیا

□

سرگشته‌ی راه بیشتر شد

□

قراضه ایست که جان را ز کان حجاب کند

□

بکند دیده ماران زمرد راقی

□

چه آهویم که شیران را نگهبانم به جان تو

□

تا تیغ اجل، سپر ندیدیم

□

وز غم او هست یک مویم بدن

□

کان را هگرز دید نخواهی همی خرام؟

□

داغیست، که آن نمی‌توان برد

□

برون رو ای سیه کاسه مخور حمرا و حلوا خور

□

لطف تو پاینده باد بر سر جان تا ابد

□

تو نیز ظاهر می‌کن اگر بیان داری

□

بلبل نهاده پر و سر پیش گل خندان گرو

□

کاین معامل به همه عیب نهان بینا بود

□

با رستم دستان بزند هر که درافتاد

□

ظن چون بری که ساکن بنشینم

□

تو او را یادگار من نگه می‌دار، من رفتم

□

هر لقمه که دادم استخوان داد

□

هم ابر شود چون مه هم ماه درافزاید

□

تو آفتاب جهانی که پرده شان بدری

□

در مشکلات دو جهان نبود سالت حاجتی

□

بهائیم من و باشد بهای من بسیار

□

جان عزیز را مده آخر درین هوس

□

یکی مهتر آمد بر آن شش که کهتر

□

دمی کندر دعای شب بر آن بالا گمارم دل

□

که جان مباد از این شرم و شرمساری سیر

□

این نادره ایمان نگر کایمان در او گمراه شد

□

شمع و شراب و شاهد بس خلعت عطایی

□

تو از آن کار نداری که شدستی همه کاره

□

نظم هر گوهر ناسفته که حافظ را بود

□

چه غم دارد ز مسکینی که سر بر آستان دارد

□

ازو باب را روز بتر شود

□

مست غم تو دیرتر آید به هوش باز

□

چه گویم چون نه هشیارم نه مستم

□

آن مادر رحیم بر ایتام می‌رود

□

آخر رفیق بدی در راه ممتحنی

□

دست عطاش دایم در گردنم قلاده

□

هست اندر بوستان، در گولخن

□

هیچ در خاطر شه یاد گدا می‌آید

□

نتابد کسی سر ز پیمان تو

□

تا که لل را بدانی از خرز

□

مدد اشک من و زردی رخسار مگیر

□

این همه از عشق زاد عشق عجب از چه زاد

□

آن چنان بر که بازنفرستی

□

اسیر او شوی بهتر کاسیر نفس مکاره

□

برو که هر چه مراد است در جهان داری

□

کس این معنی نخواهد کرد مفهوم

□

سرافرازتر پور لهراسپ را

□

روزی که اوحدی را تشویش تن نباشد

□

که یک ساعت از آن دلبر گزیر است

□

که اسب عشق بس رهوار باشد

□

بیامدم زر صافی اگر تو کوره ناری

□

تا که شوی مهتر حلواییان

□

از خری، همچو خشت کرده خره

□

چه فرمائی نیایم یا بیایم

□

به زیر زنخ دست کرده ستون

□

خال و زلفت خاک در چشم سلامت می‌کنند

□

به غیر حضرت او را تو اعتبار مگیر

□

مگو غریب ورا کش چنین وطن باشد

□

که جمله یک شده‌اند و سرشته‌اند ز یاری

□

کان عین حیات خوش فواره ما کو

□

ز مروارید گوشم در جهان به

□

چنان که معجز موسی طلسم جادو را

□

کنون هرچ جستی همه یافتی

□

چه برخواند جواب اوحدی ناچار بنویسد

□

تا سرو تو در دوتایی آمد

□

ز داغ او نکو بنگر که روی مه رقم دارد

□

تا بخوردش ز اصل و بنیادی

□

باور نکنی این را بر چوب و حجر برگو

□

زانکه این تابد به جسم و آن به جان

□

زیر بامش کار خواجو ناله‌های زیر بود

□

سخنهای آن برمنش راستان

□

به نام اوحدی داری برآید

□

به چنگ ما ده سغراق و چنگ را ده ساز

□

خمش بر ناقل و منقول می‌خند

□

ماهت منم گرفته بانگی زن ار تو طاسی

□

نور پاک از تابش سیمای او

□

ما را سگان یار برون از میان خود

□

به شکایت نتوان رفت که خصم و حکمند

□

بیابی سرآور برو روزگار

□

که با اوحدی سازگاری نداند

□

چون بمردم کی دهی یاری مرا

□

ز دام او نرهد هیچ عاقلی به خرد

□

چون به پیش تخت سلطان می‌روی

□

پرده حاجات ما هم تو دریدی بگو

□

اگر چه پرتو شمع است بر دلم تابان

□

زنجیر و قفل خانه خمار بشکنم

□

که از تو مرا نیست چیزی نهفت

□

نیست یک باره جز غرور سراب

□

مرد آیید اگر نه عنینید

□

از بهر برون آمدنش حبل متین شد

□

وز بیم رهزنان نگزیدند رهبری

□

عمر ابد گیر ز اثبات من

□

سرخوش آمد یار و جامی بر کنار طاق بود

□

تا همه خلق بدانند که زناری هست

□

همی کشتشان بی‌مر و بی‌شمار

□

امید نیست که آن نیز را حلال کند

□

آه کین کار چون توانم کرد

□

آب حیوان به لب هر حیوانی نرسد

□

دیده اعتبار بایستی

□

یک لحظه چنین برگو یک لحظه چنان برگو

□

گاه خبث عمرو، گاهی خبث زید

□

که کافر معنی ایمان نداند

□

بیاموزدش خوردن و بر نشست

□

هم به پرسیدن این عاشق زار آمده بود

□

عمر درازی نهاد یار به دوران خویش

□

نه کلید در روزی دل طرار تو دارد

□

بعد کاهش یافت آن مه فربهی

□

بر ما زو بیا غلطان چو مازو

□

که ز سرپنجه شاهین قضا غافل بود

□

بگذار تا بمیرم بر خاک آستانت

□

برفتند چندی ز لشکر سران

□

زیرا که پس از شورش گوهر ندهد دریا

□

ما ز آرزوی خویش نتابیم به یک موی

□

قصه شب بود و قرص مه و اشتر و کرد

□

خاص بود خود عام افندی

□

کو قبه گردونی و کو بام خمیده

□

این قافله عمریست در شتابست

□

سوی آب حیوان فرستاده‌ام

□

کس آید مرا از در شهریار

□

اندوه تو در گدازم آورد

□

هم حکم قضاست عاش من عاش

□

بگو از می بجز مستی چه آید

□

هم الیاس و خضری و هم جان جانی

□

هزار بار من این جبه را قبا دیده

□

در این خیالم ار بدهد عمر مهلتم

□

صفای عارف از ابروی نیکوان دیدن

□

یکی باره زیر اژدهایی به کف

□

اوحدی، پرورش روح چه کارست امشب؟

□

کابروی تو چرخ کمان می‌کند

□

که نور نقش بند ما بر این دیوار می‌آید

□

تا هر دو کون پر شود از نور داوری

□

لطف سراب این بود تا چه بود زلال تو

□

حد علمی کان کمال انفس است

□

مرغ دل را بخون قباله کنیم

□

به نادانی خویش خستو شویم

□

و گر باور نمی‌داری بیار آن ساغر مل را

□

صد چشمه شیر از او در اسرار

□

او چو حیدر گردن هشام و اربق می‌زند

□

حلقه‌ها یابند از آن زرگر بلی

□

چه جای روح و عقل کل کز جان جان هم خوشتری

□

به کشته زار جگرتشنگان نداد نمی

□

بیچاره درد می‌خورم و نعره می‌زنم

□

چنان بوده بد راه جمشید را

□

گر از کیش جورت ترنگی برآید

□

همچنان شب که گذشته‌ست شبی سازم باز

□

در بیشه جان ما آن شیر وطن دارد

□

برهد پاش اگر تیشه بر این کنده زنی

□

بر قلعه آن کس بررود کو را نماند اوی او

□

کت بود از خدمت شه افتخار

□

بی راهبری راه بیابان که رساند

□

سواران جنگی و نیزه گزار

□

دل مرده را سماع نباشد، که حال نیست

□

تا بخورم هرک ز یزدان برید

□

سیم برد و دامن پرزر شمرد

□

چون ز تیر خرکمان بگریختی

□

کز عزت این شاه ما صد کبریا پا کوفته

□

که گفته سخنت می‌برند دست به دست

□

دردمندان خبر از صورت حالش دارند

□

گزیده یکی لشکری نامدار

□

کوهم نشینت آید، یا هم شرابت افتد

□

گنجی که هیچ کس به سر آن نمی‌رسد

□

تو مخوان آن همه را نور صمد

□

به وقت جنبش آن حمل تا در او نگری

□

از کف حق جام بری به که سرانجام بری

□

که او ممنان راست هادی و رهبر

□

حاصل بحز از گونه چون کاه ندیدم

□

که او بفگند آن نکو راه راست

□

دانست کان شکار نیفتد به تیر ما

□

صوفیان را نعل و قبقابی دگر

□

ممنش آن گاه شدم که بشدم کافر خود

□

کس را نشد مسلم این راه و ره بری

□

ز ماه و اختران گویم زهی رو

□

ولی کرشمه ساقی نمی‌کند تقصیر

□

هزار لیلی و مجنون بر آن نیفزایند

□

کنم روی گیتی بر ارجاسپ تنگ

□

او را به دل خویش رها کردم و رفتم

□

سرشکم چون سرشک ابر آذار

□

آمد آواز صور روح به مقصد رسید

□

گردن ببسته جان خوش در حلقه‌های دامی

□

گر راستی رو تیر شو ور کژروی خرچنگ شو

□

حیرتی دارم، درین کار تو من

□

آتش بب دیده‌ی ساغر نشانده‌اند

□

چو گرگ دژآگاه و شیر دلیر

□

هم نشین باده‌ی خامم کند

□

فتاده بود همی‌برد آب جوبارش

□

وصف آن گنج جز این روی زراندود نکرد

□

شه را تو به میدان نه که بازیچه‌ی عیدی؟!

□

خدایا مهر افزایش محالی را بساز امکان

□

ز ورد نیم شب و درس صبحگاه رسید

□

تا بگویی دل سعدی به چه جرم آزردم

□

چه داند کسی کان شگفتی ندید

□

هر چه بگفتند بنشنیده‌ام

□

آفتاب است روح یا خفاش

□

نباشد منتظر سالی که تا ایام عید آید

□

ور بگیری تو مرا بخت نوم افزایی

□

باز دو چندان برگو برگو

□

لا یطیب العیش الا بالسماع

□

ازین حجاب برون آی تا شوی واصل

□

به یک تاختن درد و ماتم چراست

□

جان بدهم، تا که بی‌جگر برساند

□

اگر رهزندم جان ز جان گردم بیزار

□

ولی دل را چو دلدل می‌توان کرد

□

چون لب او جمله شکر کارمی

□

سودای تو برآید و صفرا بسوخته

□

قدم برون نه اگر میل جست و جو داری

□

بار گرانست کشیدن به دوش

□

ازین سهم و کشتن بدارید دست

□

میل داری، خوشه چین از خرمنش

□

جانش همه خون گردد و دل در خطر افتد

□

هست وفای وفا گر به جفا می‌رود

□

که گردد کلوخ از تفش منطقی

□

گر نبودی جذب‌های و هوی تو

□

مولوی باور ندارد این کلام

□

محمود را ورای وصال ایاز بود

□

ز دادار نیکی دهش کرد یاد

□

دل ریش اوحدی نیز در آن شمار بادا

□

از شه ما شمس دین در تبریز افتخار

□

که در ضمیر هدی دل رسد زبان نرسد

□

کای باوفا و عهد ز من باوفاتری

□

ما را به دوا چه می‌فریبی تو

□

وان که این مجلس نجوید زندگی بر وی حرام

□

اگر از بلا بترسی قدم مجاز باشد

□

نداریم زین بدکنان چنگ باز

□

بوسه از آن لعل قند بار نگیرد

□

تا درآشامم که از رگ خون جهد

□

هم جمال تو مگر یوسف کنعان باشد

□

کرم کریم نماید قمر کند قمری

□

گر نه پیاپی آمدی دعوت های های تو

□

هرچه توان ساخت درین یک بناست

□

شمع دل را زنده دار و خویشتن را مرده گیر

□

خردمند و با دانش و رای و کام

□

چند روزی اوحدی‌وارم همی باید گریست

□

بیا بدوز دهانم که سیرم از گفتار

□

که های هوی تو در جو لامکان باشد

□

با پای ناشکسته از این پول نگذری

□

راست نباشد ای پسر راست برو که حاذقی

□

تو را که گفت که در روی خوب حیران باش

□

از چه می‌ترسی دگر بعد از سیاهی رنگ نیست

□

بشوید دل و دست و مغزش به خون

□

این زمان نتوان، که دستش زیر سنگی دیگرست

□

زانکه همچون چرخ طاق افتاده است

□

چند لا لا جان لالا روز شد

□

که تو چون حق لطیف فرمانی

□

تو عذر عقل زبونم از آن عذار بجو

□

تابیابی راه حق را، اندکی

□

چون گردن طاعت ننهد پیش خداوند

□

نهاد از بر او یکی زین زر

□

که نیکو حدیث آفرینیم باز

□

چنان بود مس مسکین که کیمیا خواهد

□

خنک آن بی‌خبری کو خبر از جای تو دارد

□

مثال صراحی پر از خون نابی

□

تا قالب جان پیشه بی‌جا و مکان گشته

□

تواند خسروان را چون گدایان دربدر کردن

□

مراد خاطر سعدی مراد خاطر اوست

□

سرآهنگ مردان نیزه گزار

□

بنده را گر راست می‌پرسی تو خود نامی نباشد

□

از دو ساغر شرآب چگشاید

□

چه امکان گریزست که در دام کمندید

□

چون هنرت خامشیست بر چه هنر عاشقی

□

جان چون شتر و بدن قلاده

□

پیش از آنکه این خانه رو نهد به ویرانی

□

از سرشک من و خوناب جگر می‌روید

□

سوار جهان‌دیده گرد زمین

□

پیش او هم، نه رهت باشد، نه جات

□

اصل دل از آتشست او نرود جز زبر

□

تا هر دل اللهی ز الله ولهی یابد

□

چون محمد در منازل کی رسی

□

تازه طرازی است ز طراز نو

□

و از این خجسته نام بر اعدا مظفرم

□

عاجز آمد که مرا چاره درمان تو نیست

□

فرستاد و دیده به دیده رسید

□

جور کشد بی‌سخن عاشق و آنگه غریب

□

شدست آبی و همچون یخ فسردست

□

آشکارا شود آن رگ چو زبان برخیزد

□

که مرده زنده کند ناله‌های ناقوری

□

هزار بانگ نعم لا اله الا الله

□

خاک خور خاک و بر آن دندان منه

□

می‌چکد هر نفسی آب حیات از سخنش

□

ببستند گردان گیتی میان

□

گر اوحدی بدیدی قید و سلاسلم را

□

تا ببری دولت را می دگر

□

چشم آهو تا شکار شیر آن آهو کند

□

چون اشتر عرب را از جا به جای حادی

□

صد گونه نعمت ریختی با میهمان آمیختی

□

پیشش به روز معرکه کمتر غزاله بود

□

خاصه دردی که به امید دوای تو بود

□

خردمند و روشن‌دل و شادکام

□

که پیش دوست نباشد مجال ما امروز

□

من بی تو بسی به خون بگردم

□

دگر مباف که پوسیده پود و تار بود

□

منک، یا انت ولی‌النعم

□

احسنت زهی آتش و شاباش زبانه

□

دید دانست آنچه خود را واقعی است

□

خدمت ذره بخورشید درفشان برسان

□

همی خورد گشتاسپ با پور زال

□

اوحدی، تن به قضاده، که محابا بنماند

□

طوطیم یا بلبلم یا سوسنم این الفرار

□

از آن توبه شکن محکم نگردد

□

چو گم شدندی بنمودی آهو آبادی

□

تویی مور و سلیمان تو تویی خورشید و روزن تو

□

دور از لب مردمان دون باد

□

نه منع روا بود نه تأخیر

□

مرا خواند باید جهان‌آفرین

□

گرنه نام بوبکری با تو در قمت اینجا

□

ای بس عیان به عین عیان از که جویمت

□

کان هدهد پرخون شده منقار درآمد

□

صاف شدی سوی علا می‌روی

□

چو در این حلقه نگینی مجه ای جان زمانه

□

وز کاسه‌ی زهر، دوا طلبی؟

□

بدان امید که در پای مرکبت فکنم

□

ببخشای بر جان لهراسپ پیر

□

در خواب شد این بختم، بیدار کنش، یارب

□

کاندر او درد بی‌قرار نهاد

□

تا که جان یک نفسی مست ضمان تو بود

□

پری و گر نه زرد درافتی به شش دری

□

تا آن زمانی که دلم باشد از او سکران شده

□

کی خلاصش بود از محنت سرگردانی

□

که من این صباح روشن ز شب سیاه دارم

□

چنین گفت با نامور مهتران

□

وز برون مشغول می‌داری به دربانی مرا

□

جمله‌ی خلق را غلام بود

□

در تبریز مر مرا بنده شمس دین کند

□

یقین ز پهلوی او خوی پهلوان گیری

□

وز بهر ناز تو حق شکل نیاز کرده

□

همچو شهباز که بر گرد کبوتر گردد

□

میان زنده‌دلان یادگار خواهد ماند

□

در گنجها را برو برگشاد

□

تا بر کشم ز دل، که خراشیده‌ای، خروش

□

هر زمانی یوسفی اندر صدور

□

بلبل از گفت پای بست آمد

□

اگر دروغ فروشی و گر محال آری

□

تا بگسلی از جنس خود جز روی ما را ننگری

□

صد بار پیر میکده این ماجرا شنید

□

ای دوست همچنان دل من مهربان توست

□

نهاند دلها به بیچارگی

□

آفتاب روی آن شمع جهان‌افروز را

□

که روی تو خود چشم بیمار دارد

□

نکند صید و نغرد چه کند

□

قربان عید خنجر الله اکبری

□

هر چند بدرایی من نگذاشت جای آشتی

□

وی منبر از فراق تو آتش ز خود برآر

□

شمع را چون تو بمجلس بنشینی بنشانند

□

که کشور همه پاک ازو در بلاست

□

ما را به خانقاه ندادند بار مست؟

□

ز مستی در بر او بستم من امروز

□

ز گیجی دور افتم ز اصل و مسند

□

خشک لبان را ببین چونک سقا یافتی

□

شه تبریز و خون من در این گفتن بجوشیده

□

به بانگ بربط و نی رازش آشکاره کنم

□

که ملالم از همه خلق جهان می‌آید

□

تو افسر چرا جویی و تاج و تخت

□

که: چیست حال دل این غریب پی سپرما؟

□

نه کس را نه تو را نزد تو مقدار

□

گلزار اگر نباشد پس از کجاست ورد

□

دگر کسی بندیدش چه آفتی چه بلایی

□

آن دایه جان آن مادر من

□

تنگ کرده برو جهان فراخ

□

گفت کان یار قدم‌دار دگر باز آمد

□

به گرز و به نیزه به شمشیر و تیر

□

گر بیابم ز کمند سر زلف تو نجات

□

تا که شوند سرفشان بید و چنار صف به صف

□

همچو پنج انگشت یک کار آمدند

□

فرعون بوش جو را در عار می‌کشانی

□

بر هر بی‌روان گویم زهی رو

□

که خفته‌ای تو در آغوش بخت خواب زده

□

که با سرپنجگان زور آزماید

□

بگویی همی مر مرا روی کار

□

همسایه را به خانه در افکند آبها

□

بر دل عطار بندی مشکل است

□

مثال شخص خیالیت بی‌جهات کنند

□

آهوی جان شکار بایستی

□

بنهاد خرد به لاغری رو

□

خو به غربت کرده‌ای، خاکت به سر!

□

از غوانی و شراب ارغوانی یافتیم

□

برادرش را داد و خود رفت پیش

□

چو سرمایه پر شد زیان برنگیرد

□

منم دریای پرگوهر به دریابار جوییدش

□

مجنون شویم مجنون از خواب و خور چه آید

□

قاصد خون ریز خود نیزه و خنجر کشی

□

و اندر پی شمس الدین پای دل من کفته

□

با باد صبا وقت سحر جلوه گری بود

□

غم گرد دل سعدی با یاد طربناکت

□

به خاک افگنم نابسوده برش

□

زان جهانش، چو بپرسی تو خبر، باز آید

□

چو با او دم زنی محرم نماند

□

هر یک امسال به زیبایی صد چندان شد

□

گاه لاله و گاه لولویی

□

هست ز تنگ آمدن بانگ گلوی بلبله

□

کت به کار آید، نکردی ای جهود!

□

گفت داروی دل و مرهم جانش اینک

□

سپارم ترا تاج و تخت مهان

□

با فراقت بر نمی‌آیم به فرهنگ، ای پسر

□

از این سبب مدد دیده‌ها بکرد مگر

□

گر تقاضای شراب و یخنی و طرغو کند

□

تو صیقل کنی خود مه ما تویی

□

یک نغمه تر نیز به دولاب رسیده

□

بیا و خرگه خورشید را منور کن

□

با این همه صبرم هست وز روی تو نتوانم

□

پسند آمد این شاه گشتاسپ را

□

رنجور عشق را که نظر بر دوا بود

□

بادی که به کوی تو گذر داشت

□

چه جویم ملک کنعان را چو او کنعان من باشد

□

من دلم تو قالبی رو، رو، همی کن قالبی

□

مرغی ز قفص به جان رهیده

□

باری از همصحبتان بد شکیب

□

بده ساقیا کاسه‌ئی از سبویم

□

گرامی به مردان بود تاج و تخت

□

که کاس حب تو خورد و نکوفت کوس اقامت

□

کو ز بحر حیات دید اسباغ

□

دل شهان چو بسوزد فزود عنبر و عود

□

هم از هوای تو دارد هوا سبکساری

□

قبا که پیش درازیش بسکلد زه ماه

□

ای عزیز من نه عیب آن به که پنهانی بود

□

مانند این بسی ز قضا و قدر فتاد

□

شما شاد باشید زان مرز و بوم

□

چو من رفتم، آنگه ز پی می‌خروش

□

مرد عقلی فضول باش و به هوش

□

تا که نبیند او تو را با کی قرار می‌کند

□

جز ز تو یابد شفا علت ناسوره‌ای

□

شممنا عبیره فانتهضوا لتیقنوا

□

صدهزاران، درد دیگر هست سرگردان من

□

هر که را سکه درستست بزر باز نماند

□

خراب کرد دلم را چنان دلارامی

□

نیست ما را هیچ عیبی، گر تو پنداری که هست

□

بازگشتم باز سلطان را مکش

□

تا شود سینه چو میدان چه شود

□

ز خرگله برهیدی فرشته‌ای و ز ناسی

□

چو نخورده‌ست دوگانه نبود مرد یگانه

□

گونه‌ام زرد و لبم خشک و کنارم تر گیر

□

از دست آن ترک خطا یرغو به قاآن می‌برم

□

صاحب و همکاسه‌ی سلطان شوی

□

آخر کار، اوحدی، در پی اینم کند

□

چگونه زین قفس آهنین تواند جست

□

ز بی‌شرمی غم و عاری ندارد

□

همایان را همی بخشد همایی

□

ای چشم ما از گوهرت افزون ز دریا آمده

□

آنکه کردت این چنین، خوار و زبون

□

کاین بروی من مه روی پریچهره بنوش

□

ای جمله چیزها تو و از چیزها بری

□

از آن که در همه عمر خود این کفایت کرد

□

که گهی پاک و گه پلید کنند

□

آتش سوزنده تو را لطف و کرم باره شود

□

تویی که دانی پیروزه را ز پیروزی

□

در تبریز شمس دین نقد رسم به کان تو

□

با طبیب نامحرم حال درد پنهانی

□

برنخیزد به گل و لاله و ریحان دیدن

□

نه که در سایه و در دولت این مولایی

□

چه دمسازی؟ که از دوری بر آوردی دمار ما

□

استغراق است و کشف احوال

□

باده ده گر یار و اغیار آمدند

□

خلعت گل یافت از جناب تو خاری

□

ز اشکوفه خوش عذار برگو

□

چو خود افتاد، پرستار نداشت

□

با پیر مغان بر سر پیمان نتوان بود

□

چون قصب پیچ مرا هالک مهتاب کنی

□

بیچاره اوحدی را آنجا خبر کن، ای دل

□

شکار در هوس او دوان قطار قطار

□

روشنترک بیان کن تا دل بصیر باشد

□

نحن‌الصدا نصدی، والله خیر قاری

□

که جان هدیه کند ایثار از این سو

□

چون مسخر کرد وقتش در رسید

□

آهوی بیچاره به گردن اسیر

□

هست تو را همچو نی وام شکر دادنی

□

نه در افلاک باز یافته بودم

□

درد در ده جای نام و ننگ نیست

□

کز عکس تو ابرها سقا شد

□

که تو نانبشته غرض را بخوانی

□

زهی باده که می‌ریزی برای جان میخواره

□

وین غرقه‌ی بحر معاصی را

□

کاین خیالیست که طوطی ز شکر نندیشد

□

زهی سعادت جانی که کرد معماری

□

عشق بی‌گیر ودار نتوان یافت

□

زالکان پیر را با قامت دوتا چه کار

□

همه گویا همه جویا همگی جانور آید

□

از جمله چاره باشد ناچار ما تویی

□

که شح نفس قرین است با جبلت او

□

وزیر ملک سلیمان عماد دین محمود

□

سهل باشد زندگانی مشکلست

□

قبول می‌نکند هیچ عالم و عامی

□

کو میل خویش عرضه کند بر ملال دوست

□

که زر دارم ولی چندان ندارم

□

همان شمعی که داد این را همو شمعم بگیراند

□

تو جانب کرامت و ایثار می‌کشی

□

ای همه شهر دلم غوغای تو غوغای تو

□

پیوسته، به لهو و لعب دلشاد

□

از چشم عقیق افشان عقد گهر انگیزد

□

ای تو کرده پدران را پدری

□

نرم شد خیلی، ولی دانم نشد

□

که واقفست از این عشق زینهارآمیز

□

کز سوی مصر قند به قنطار می‌رسد

□

تا تو در این غربتی نیست طمأنینه‌ای

□

للعیش من الیوم نهوض و صعود

□

چو مفلسی که طلبکار گنج قارون است

□

که سراپای بسوزند من بی سر و پا را

□

که از حال زارم نظر را ببندی

□

کنون چون مست و بی‌هوشم، سزاوار خراباتم

□

تا ابد بر هرچه باشد پادشاست

□

دام شبلی و بوالحسن گردد

□

که نگنجد صفتش در صحف گفتاری

□

مشکن تو شیشه گر چه دو هزار کف بخست او

□

جز جهل از چهل، نشدت حاصل

□

دسته بند سنبل عنبرفشانت بوده‌ام

□

ز بیخودی نشناسم ز خاص تا عامی

□

ور زشت شود، تاوان بر طالع ما باشد

□

بجز درد و رنج و عنایی ندارد

□

بهر ما گر برود ماه به میزان چه شود

□

گل ندمد جز ز خار گنج به ویرانیی

□

وی پادشاه شه نشان در پاسبانی می‌روی

□

کان که شد کشته او نیک سرانجام افتاد

□

بلی گر گفته سعدیست شاید

□

مست الله اکبر کش نبوده است ثانی

□

شد به زنجیر سر زلف تو پابست امروز

□

تا چرا من ز دمت می‌میرم

□

بر لب جو کی دوادو بر نشان جو کند

□

سلمت یا عزیزی، یا صاحب‌السلام

□

که را چو کهی کند کشانه

□

فلسش قلب است و فرس نابود

□

بلبل شب خیز را ز ناله‌ی شبگیر

□

سایه شهریار بایستی

□

گو: سفر می‌کن، که من حیران آن ماهم دگر

□

روز دو سه صبر به مذهب تو با ترش

□

که ذره ذره همه نقل و می از او دارد

□

چرا خشک باشی چو در زمزمی

□

خاصه ز علم منطقی در جمله افواه آمده

□

که تا خداش نگه دارد از پریشانی

□

نرود مهر مهر احبابش

□

باغ تو با این چنین لطیف بهاری

□

آنجا نرسی، الا کت بال و پر او باشد

□

گر کفی گل بود و ور طوفان که یافت

□

تا که جمله خار را نسرین کند

□

ز آنک تو ممنه و کافره ابلیسی

□

صورت یکی چادر بود در پرده آزر بود

□

بشر لحزین وافقهم

□

اقرار نمی‌کردی ز انکار مترس ای دل

□

در رمزهای مطلق صد ترجمان بیابی

□

که به سر پیش تو، ای سرو قباپوش، آید

□

بی‌گفت تو ظاهرست و مشهور

□

نی ماه توان دیدن و نی بحر توان شد

□

هم تو صفات پاک شوی گر چنان شوی

□

هر مرغ زان سو کی پرد درکش زبان را ساعتی

□

آه از این لطف به انواع عتاب آلوده

□

کنون که انس گرفتم به تیغ بازنگردم

□

باز رهید از خر و از خرخری

□

بر جان بنویسند چو دفتر بنماند

□

سر و بن یافتن امکان ندیدم

□

همه تنند نگه کن فروتنان چه تنند

□

تویی اهل زمانه را حامی

□

کی داند آفرین را این جان آفریده

□

عفو و کرمش از حد بیش است

□

زیرا که بشبگیر بود بلبله لائق

□

وی آنک همچو تیر از این چرخ می‌جهی

□

گفت: به از من ببین مظلمه‌داری دگر

□

ز نور تو باشد بقا و فنایش

□

اما کر و فر خود در برج حمل دارد

□

بیار باده روشن خمار ما را بشکن

□

اسکرت کما تدری من سکرک لا تصحو

□

چگونه چون قلمم دود دل به سر نرود

□

ساتکینی ساتکینی ای غلام

□

طوطی خود را شکرخا می‌کنی

□

ویدون گمان بری تو که او را ستم نسوخت

□

ولی از شوق یک قطره زمین لب خشک‌تر دارد

□

خسروان فلک اندر پیشان فرهادند

□

نظری جمله و بر نقل و خبر می‌خندی

□

می‌دار زبان خامش از سوسن گیر این خو

□

زانکه با ناجنس، نتوان کرد زیست

□

هر گیاهی را که دیدیم ارغوانی یافتیم

□

ای شکاری چون شکاری دیده‌ای

□

ور سخن در وی نمی‌گیرد، خموش

□

که در صحت نه معلومی نه مهموز

□

پیراهن حسن‌ها قبا بود

□

که در باغ دولت گل و سرو مایی

□

که بود باخبر و دیده ور از محشر او

□

یک بوسه نذر حافظ پشمینه پوش کن

□

چه کنم می‌برد به اکراهم

□

رمند جمله زشتان ز زشتی دنیی

□

پای در آب و جای بر لب جوست

□

لاجرم عطار را اندر گمان می‌افکند

□

درآرید درآرید برونشان منشانید

□

به اعتماد که او راست بسته بال و پری

□

مرا مبارک و قیماز خوان و سنجر گو

□

بهر عقبی، می‌ندانی، سعی چیست

□

از غربتش خلاص ده و با وطن رسان

□

بس دل که می‌ربایی از حسن و از کشی

□

همه عالم پر از شور و شر او کرد

□

گر نه‌ای چون سرطان در وحلی کژرفتار

□

بیندیش این چه سلطانست مگر نور خدا باشد

□

و آن کو در آب آید در نار می‌کشانی

□

وز بهر حسودان را در صورت غم کرده

□

بس خجالت که از این حاصل اوقات بریم

□

چو باغبان نگذارد کز او ثمر گیرند

□

که صد هزار گونه اشکسته را تو بستی

□

کین فضیحت به سر او تو کشیدی، ای دل

□

که درد عشق را هرگز دوا نیست

□

دل را که چه سان مقرب آمد

□

هیچ بطی جوید کشتی؟! جان شده‌ی ترک مکان کن

□

سخن را پیش شاه فرد من نه

□

ای بسا خوش طینت و ناخوش فعال

□

گو برو خاک پای دربان بوس

□

تو شمع این سرایی ای خوش که می‌سرایی

□

چنانکه بر افق چرخ زهره و زاوش

□

بی‌حضرت تو آب ندارد به جگر بر

□

ایاک نعبد ای جان بی‌نستعین نباشد

□

بهر تو تنها کامشب نخسپی

□

آنچ او بشکافت نپذیرد رفو

□

نگر تا حلقه اقبال ناممکن نجنبانی

□

هر روز عشق بیشتر و صبر کمترست

□

گر بگذری تو صافی ور نگذری سبوسی

□

نتوان ز پیش زخم چنین احتراز کرد

□

تا چنینی عمر تو تاوان بود

□

کان شهنشاه بقا می‌آید

□

به سوی او برم از باغ روح ریحانی

□

نور ز عکس روی او سایه ز عکس موی او

□

شد ز مستی، زبون هر خامی

□

لیکن آن گلروی را از نام خواجو ننگ بود

□

تا منور شود از منقده دانشمندی

□

خاموش نشین، این همه تقریر چه باشد؟

□

چونک یگانه شدند چون تو کسی کرد سر

□

زانک از این بحث بجز شور و شری می‌نشود

□

زیرا چو آفتاب عیان است آن یکی

□

کمال البدر نقصانا و عین الشمس خبازه

□

سرها بر آستانه او خاک در شود

□

الا به راه دیده سعدی نظر کنند

□

هر محال اکنون شود امکان بلی

□

چون ذره رقص می‌کند اندر هوا هنوز

□

در خم آن زلف چو چوگان که هست

□

یک دانه بدو دادی صد باغ مزید آمد

□

زان سبب که حسن اندر حسن اندر حسنی

□

چون آفتاب اندر حمل چون مه به برج سنبله

□

خار و خس را بهر تون او آفرید

□

تن چون تار قصب تافته در پیرهنم

□

تو گندمی ولیکن بیرون آسیایی

□

این زمان بینش که پنهان خونش از دل می‌رود

□

سوی مفلس یکی مشتی زر انداز

□

ز لوح نقش بپرد ز دل نشان بگریزد

□

ننگ بود عار همچنانک تو دیدی

□

تا دریابی بیان خیره

□

تن کاهیده چو کاهش نگرید

□

ولیکن با تو آهن دل دمم گیرا نمی‌باشد

□

چرا دعا و مناجات نیم شب نکنی

□

ولی چه فایده؟ چون اوحدی دلاور نیست

□

جز نام ز نامور ندارم

□

گر چه امروز گدایانه چنین می‌زارید

□

چو دفع رنج کنی جمله راحت انگاری؟!

□

انداز عصا و آن را یله کن

□

کاین قصر ز شاهان باستانست

□

که دلش را سر یارست و تنش را سر دار

□

که تا شراب تو گوید که ای دهان چونی

□

از گونه‌ی دگر آغازد

□

کان بلا نیز شرمسار بود

□

که او را گوشه چادر نگیرد

□

ولا تسرین من هذاالدیار

□

ساقی ما هم می‌کند چون شیر حق کراریی

□

این طمع‌ها که تو از سیمبران می‌داری

□

وین منزلت از خدای می‌خواست

□

هین صلح شان ده تا چند پایی

□

با اوحدی چه کار بود زین سپس مرا؟

□

نظرم بر گل و گلاب انداخت

□

چندانک بیفزایی این باده بیفزاید

□

به گوش جان که چنین گر شوی چنان باشی

□

از شفقت چشمه حیوان من

□

نیست جز تقریب در وسع بیان

□

سجاده گرو کردم وز نار خریدم

□

که تا مهار به درد کند پریشانی

□

در کوی عشق جمله زیان بود صبح دم

□

باد آرد خاک و خس را در بصر

□

خنک کسی که گشادی بیافت چشم گشود

□

جان نبرده‌ست هیچ عیاری

□

که فلانی چو بیاید بر ما بارش ده

□

هر چه دارم ز یمن همت اوست

□

بنشین که به خاطر بگرفتست نشانت

□

من چون مزاج خاک ظلوم و جهولمی

□

نیم شب در میانه سر خر بود

□

در وادی عشق تو سفر می‌نتوان کرد

□

صبح گشاده نقاب ذلک یوم الخلود

□

سر بنه ای جان پاک پیش چنین غازیی

□

که عاجز شد فلک از ناله و آه

□

خویش را بردن سوی انوار جان

□

مردم بحرین را در خون شنا فرموده‌ام

□

باز چون برگ تو از باد خزان می‌لرزی

□

صوفی کافر نخواهی کشتن، ای غازی، دگر

□

مهرها می‌کار و در ایثار باش

□

ترک دکان خواندند چونک به کان آمدند

□

خالق می‌کرد گونه گونه خدایی

□

ما نه کمیم از زنان یوسف خوش لقا تویی

□

در آن مقام که حافظ برآورد آواز

□

در صبر بدیدم که نه محکم سپری بود

□

آخر تو هم غریبی هم از دیار مایی

□

گر تو ندانی که کیست؟ اوست که یار تو شد

□

سالار و سر لشکر سلطان سلاطین

□

وگر معشوق نی گوید گدازان چون شکر باشد

□

حلقه حلقه هر کجا سحاره‌ای

□

کان خنده بی‌دندان در لب بنهد خنده

□

زندگی نامی و نشانی داشت

□

ور سها کور شود نور قمر کم نشود

□

وی ساده‌ای که رنگ قلندر گرفته‌ای

□

از گرد ره چون در رسید این گرد بنشاند مگر

□

که عاقبت بنماید صفاش آخر کار

□

تا یار نعم گوید کر گفتن لن دارد

□

به سوی شاه قبابخش چون سفر نکنی

□

جوشان ز حلوای رضا بر جمره چون پاتیله‌ای

□

چهره بنما دلبرا تا جان برافشانم چو شمع

□

وز دیده بیوفتاد مرجانم

□

شد مرهم جهانی هر خسته‌ای که خستی

□

خفته بودم، صفت حسن تو بیدارم کرد

□

این واسطه از میان بینداز

□

به شمس مفخر تبریز از این غلام برید

□

تو با سعادت و اقبال خود چه در کینی

□

ای مرغ ضمیر آن هوا کو

□

از جای کنده صخره‌ی صما را

□

برآتش دل خواجو ز باده آب زنند

□

بی کلک و بی‌بنان تو بنانی نهاده‌ای

□

مرده بر خاک آستانت خوش

□

چو او بنده جهان باشد نباشد خواجگی یارش

□

شمار چون کنی آن را که بی‌عدد باشد

□

کرد کنون جبر و قدر آشتی

□

شکافید این جواهر را و بیرون جست اندیشه

□

کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری

□

در سر این می‌رود بی سر و پایی مگیر

□

چون دامن بهار معنبر گرفته‌ای

□

که هم ز جانب من گیرد، ارزیابی رفت

□

گفتی شکر من به زبان می‌نتوان داد

□

بر سر کوی تو عقل از سر جان برخیزد

□

با دیده یقینی در غیب وانمودی

□

بود کاغذ و خامه و محبر او

□

به که بکوبند سر مار را

□

همه اجزای وجودش بسخن می‌آید

□

روزن و دیوار و در بگریستی

□

که او را کنی در جهان یاد نیز

□

لم ترتفع استارهم من بعد ما انشق القمر

□

بجنبد از لگن بینی و آن از آسمان باشد

□

صورت گوساله‌ای بود دو صد سامری

□

نیک به نیکی رود و بد برود سوی بدی

□

کجا شد محتشم گوئی که مرد اندر وفای من

□

به گوش هر که در عالم رسید آواز پنهانم

□

گه بسته سالی گه خسته جوابی

□

کان بت به کنار ما نمی‌آید

□

آن نفس نی به دهان خواهم زد

□

وی روسپید رویی کز وی مخمش آمد

□

روید از سر گلشن اخفی بلی

□

مدد مدد تو چنین آتشی فروزیده

□

تو کز سود نشناختستی زیانرا

□

بجان رسیدم و هرگز بکام دل نرسیدم

□

کو برهاند ز دام گر چه اسیر فخی

□

کو را دگر نواله‌ی غم در گلو گرفت

□

شکل جهان کهنه‌ای عاشق او کهنه خر

□

انصاف بسی منت بر لوح و قلم دارد

□

کما یسیل میاه السقا من القرب

□

آن جا رو و سر بر آستان نه

□

که بر محبت ما بی‌دریغ زد مقراض

□

چند خواهی گفت سعدی طیبات آخر ندارد

□

بنه گوش، یارانه بشنو، که یاری

□

بر خوان عشق حاجت دست دراز نیست

□

که عاشق غیر این دین کفر دان است

□

اگر بجست یکی نکته از هزار چه باشد

□

گر به میدان او یکی گویی

□

گویی بیا و رخ را بر ماه کاملم نه

□

بی رهنما و راحله و زادت

□

گوی دل در خم آن زلف چو چوگان درباز

□

خانه خداست عشق و تو در خانه ساکنی

□

مکن حمایت من پیش او، که صوفی و مستم

□

هر طرف نوری دهد آن را که هستش اختیار

□

در جنت حسن تو غم نار کی دارد

□

فدسوها ثقاتی! فی‌السقول

□

سیلت سوی دریا برد پیشت نباشد آفتی

□

بگو چو ختم حکایت برین غزل کردی

□

از عظمت ماورای فکرت دانا

□

سردهی کن لحظه‌ی، زانک شیرین مشربی

□

باز منکر چون توانم گشت بر اقرار خویش؟

□

بس که از باده خرابم، نیستم واقف که هستم

□

سر و دستار به یک ریشه دستار دهید

□

بنشنوند ز ابلیسیان که تو طینی

□

شرحی خوشی جان پروری کان را نباشد غایتی

□

الحق خبر ز زندگی جاودان نداشت

□

مشنو که بهر اجری و ادرار می‌رویم

□

عیسی به بام گردون بنمود خوش کمندی

□

هزار بار گرم ناله بر اثیر شود

□

پیش هر کس به فلان جای و نقدی بسیار

□

جان کنون شد که چو منصور سوی دار شدند

□

زیرکی اینجاست همه احمقی

□

غماز من بس است در این عشق رنگ و بو

□

برد خوشحالی از طبع جهانی

□

دیگر از هر چه جهانم نه امیدست و نه بیم

□

در خم چوگان گوی افندی

□

به شکرانه در باخت برگی که هست

□

یا جفا بیشترت می‌افتد

□

تا منکر قیامت بی‌اعتبار شد

□

حسره که من سوسن آزادمی

□

زین سو قدح زان سو قدح تا شد شکم‌ها چارسو

□

پود پوسید و بهم ریخته شد تاری چند

□

همچون خضر بچشمه‌ی حیوان رسید باز

□

چو مرا بدیدی بکن آشنایی

□

از دو رویی کردن دلهای چون روی شماست

□

بیزار شد از شکار خرگوش

□

انصاف که بی‌شما شمایید

□

آن بود که مانم، تا تو ندهیش گنجایی

□

بر دم باد بهاری نرسد پوسیده

□

بازآ که توبه کردیم از گفته و شنیده

□

بیداد نیکوان همه بر آشنا رود

□

چشم بدت دور باد تا که کنی لمتری

□

بارت بکشیم، تا توانست

□

در صید دلم عشق تو باز است چه تدبیر

□

بچشاند بچشاند بچشاند بچشاند

□

ببرد دولت و پیروزیی به پیشانی

□

و زین بساط فنا هر دو دست خود شسته

□

کمالی گرت هست نقصان کنند

□

هندوی آن چشم ترکتاز نباشد

□

من نگویم، تو خود روا داری؟!

□

آن کرم و لطف را عذر چه دانیم خواست؟

□

گر دلم کوه بود رفت از کار

□

عالم همه بی‌قرار آمد

□

تا دل و جان را به غیب بی‌دم و دفتر کشی

□

در فکر سخن زنده در گفت سخن مرده

□

که ما صمد طلبیدیم و او صنم دارد

□

تو گریزان و ما طلبکارت

□

وثنی چون ز کف کلک و شمن بگریزی

□

عیبی دو سه در ربوده باشد

□

ور فرو خواهد شدن جانم به جانت

□

بس دوادو بس سعایت می‌کند

□

در عدم درپرم چو طیاری

□

خود چیست این تمکینمش ای عقل از این امکن شده

□

دکان آز بهر تو دکان نمی‌شود

□

که اقتضای جنون می‌کند ملامت عاقل

□

باصوات المثالث والمسانی

□

فردا به در آیید و در شاه بگیرید

□

با اهل آسمان نشود آشنا دروغ

□

یا رب که از او مکان چه می‌شد

□

او قلبها را بخشد روایی

□

شب تا سحرگه چنگ‌ها ماه تو را حنانه‌ای

□

که داغدار ازل همچو لاله خودروست

□

میانت کمتر از مویی و مویت تا میان باشد

□

کفو سماع جان‌ها این نای و دف تر نی

□

که راه سیل گرفتست از آب چشم ترم

□

کز کار شد زبانم وز دست رفت کارم

□

چون مور ز مادر او بربسته کمر آمد

□

خبر ندارد کو را نماند فردایی

□

که از عشقت همه مرغان شدند از دام و از دانه

□

اندام طفل خویش نیاراید

□

وین بحر را چو نیک بدیدم کران بود

□

ز قلب لشکر هیجاش گاه مقلوبی

□

وقتی بری، که سامع و قایل یکی شود

□

خاک سیه گشت زر خون سیه گشت شیر

□

زنده گردد دو سه مهمان چه شود

□

دل نخواهی تنگ رو زین تنگنای

□

چو نشان من تویی ای بی‌نشان بی‌من مرو

□

خداوندا دل و دینم نگه دار

□

من خود از مردم بی طبع عجب می‌مانم

□

عابد جمله وی است و لقبش معبودی

□

محتسب داند که: سالوسانه نتوانم نشست

□

زین طریقت جهنده چون یوز است

□

وز سرمه چون قیر چه کافور برآمد

□

که نیست بی‌تو مرا دست و دانش و رایی

□

از کمال کرم و رحمت و احسان تو مرو

□

خوار شد چون من هر آنکو همنشینش بود خار

□

سیاهی برون آور از دیده‌ام

□

آگاه نیست کس که چه باغ و چه گلشنی

□

مگر این نوح ندانست که: توفانی هست؟

□

و ازینت الدنیا بالاخضر و الاحمر

□

عود ماییم به هر سور که مجمر گیرند

□

لیک از این زشتان نهان آید همی

□

می‌باش در سجود که این شد کمال تو

□

بس طور عجب لازم ایام شباب است

□

به زبان چند بگویم که دلم حاضر نیست

□

من مصلحت ندانم با ما تو برنیایی

□

بنشین و همچو اوحدی از دور می‌نگر

□

ترک عقل حیله‌گر خواهیم کرد

□

که به گرد شیر آهو به صد احتراز گردد

□

از وی خجسته بودی پیوسته نی کنونی

□

درآ در ظل آن سلطان و می‌رو

□

که ز گشتنش تو چون سرمه شوی آخر

□

در میخانه از چه باب زنند

□

کی چو فرزین کژ رود فرزانه‌ای

□

گر در سرای دوست نیابی مجال خویش

□

تا به هم افتند سعید و شهید

□

چه غم داری اگر طوفان درآمد

□

خنک آن کس که برد از بغل مه گروی

□

تا نقد کنم از عامل تو

□

همانا بی‌غلط باشد که حافظ داد تلقینم

□

کس چنین روی نبیند که نه حیران ماند

□

گهی گنسی و گهی خنسی

□

چنین باشد که بر شخصی دل فرهنگ دربندد

□

هر که یک روز شود بر در او باز فراز

□

که تا بری به تبرک هلال لاغر عید

□

تنهاروی کن رسم همایی

□

مثال ذره‌ای گردان پریشانم به جان تو

□

که من طالعت می‌شناسم، مگو

□

برتر ز درگه تو جنابی نیافتیم

□

گاه از او روشنیم و گه تاری

□

بعد ازین بنشین که گردی بر نخیزد زین فرس

□

همچنانک بزاید از زن مرد

□

گویم ار مستم کنی از نرگس خمار خود

□

خراب العشق یا صاحی حصونی

□

چو زد بر آفتاب او یکی بدر منیر است او

□

نازپرورد وصال است مجو آزارش

□

که غارت می‌کند هوش لبیبان

□

گردش گل تر باد سحری

□

کان چند ساله راه پراز دیو و هام بود

□

عطار نیم ولیک عودم

□

این جاش چه می‌جستی کو جای دگر دارد

□

تو را از آن چه که در روضه و بساتینی

□

یک مشت برافشانی ز انبار پر از دانه

□

کاری کند که کافر هندو نمی‌کند

□

چرا که باد بود هر چه نوبهار بگوید

□

دو صد مراد برآری چنین چو بازآیی

□

با تو چو سودش نکرد صبر و جلادت

□

تا که شوند سرفشان شاخ درخت صف به صف

□

به روی سرخ چون عناب رفتند

□

نه عقل ماند و نه اندیشه‌ای و نی رایی

□

که سبک دل شده زان رطل گرانیم همه

□

که آفت‌هاست در تاخیر و طالب را زیان دارد

□

به دست خویشتنم زهر ده که حلواییست

□

گر فسادی سوی صلاح آیی

□

تا بنماید به خلق قصه‌ی پنهان گل

□

خیز تا باده‌ها خوریم گران

□

آن شیر بدان آهو در میمنه بگرازد

□

تو چنین مانده‌ای چه می‌مانی

□

گفت می‌باش چنین زیر و زبر هیچ مگو

□

که ترا میبرد این کشتی بی لنگر

□

که از فضول کمر در میان نمی‌آید

□

جان ببر آنجا که دلم برده‌ای

□

کفر برانداخت علم، مهدی دجال بیا

□

سر درون و شادمان و راد باش

□

ما صوفیان جان را هر دم دو عید باید

□

تا یکی گو شوی اگر آنی

□

چو موج قلزم زخار برجه

□

کجاست فکر حکیمی و رای برهمنی

□

که خوشست عیش مردم به روایح عبیرم

□

ساقی دریا صفت مشفقی

□

تا سحر که بود این که چنین دیده ببستت؟

□

یک قاعده معتبر نمی‌دانم

□

اسپاه فرج مظفر آمد

□

از یک نظری تو دلربایی

□

تن تنتن تن تنتن تن تنن

□

وز پی آن، سعی خواجه کمتر است

□

زانکه گوئی دارم اندر دیده‌ی گریان نمک

□

در کف اویی در بغل آیی

□

چون حلقه به گوش سخن روز الستم

□

زر بازدهی و بنهی سر به حجر بر

□

همان دم نقش گیرد جان چو من دستک زنان باشد

□

جری منه فی مسلک سابل؟

□

پیش از فردا بنشین بنشین

□

بگوییدش که سلطانی گدایی همنشین دارد

□

که دیر مست شود هر که می‌خورد به دوام

□

بجز آن که یا رب چه یاری چه یاری

□

آیا کسی که عشق ندارد چه می‌کند؟

□

درج لعل در شهوار آمدست

□

شحنه صبوح آمد و طرار می‌کشد

□

که بندگان را با شیر و شهد پروردی

□

چوگان تو را گوی خوش تو

□

بوقت صبح چرا کوه و دشت گلناریست

□

تا در مرگ سر ما و در باده فروش

□

صبری محال فی الاتقء

□

چو افتادی درین دشوار دیگر؟

□

چون نماند پوست ماند باده‌های شهریار

□

ز شمس مفخر تبریز سوخت جان و همو شد

□

تا خود ببینی کندر وصالی

□

چیست زبونی تو بابای من

□

کرد غمخواری شمشاد بلندت پستم

□

بر در بنشینم اگر از خانه برانند

□

وز صد مجنون افزون شده‌ام

□

ای که از دامت گرفتاری نجست

□

زحمت داروم نمی‌باید

□

تا یاد بود همه به یادند

□

حبث ما حل خاطری، انت قصدی و مطلبی

□

از دهان آلودگان زان باده خودکام او

□

سروری بر کل اسما باشدش

□

مرغ دل مرا مشکن بال و پر مبند

□

اسلمک الصبر قفی واصبری

□

که گویی چنین کس چنان شود

□

هر تخته کشتی است رهبر

□

لطف و داد و مستعانی می‌کند

□

بر پر! چون تیر، چرا ایمنی؟!

□

اشترانشان زیر بار از راه اعضا کوفته

□

فراغت باشد از شاه و وزیرم

□

من خویشتن اسیر کمند نظر شدم

□

در زیر این جفا تو وفایی بدیده‌ای

□

بالله ! که ازین بیشترم هیچ مپرسید

□

به آتشگاه کفارم فرستد

□

مکن با او تو همراهی که او بس سست و حیز آمد

□

تابش هر خانه و هر روزنی

□

گرد و دراز گشتن بر طمع نیم گرده

□

سپید و زرد و مشکین و کبود و ارغوانی را

□

چراش باده گساران شراب نام کنند

□

صد گلستان غلام خارش چگونه خاری

□

امروز می‌کند به دل اوحدی نزول

□

عاقبت امر گلستان شود

□

آب حیوان چو از آن چاه زنخدان آرند

□

ای خنک عقلی که باشد بی غبار

□

مفتاح شو مفتاح را دندانه شو دندانه شو

□

صبا به غالیه سایی و گل به جلوه گری

□

چاره‌ای نیست در این مسله الا تسلیم

□

کشیدیم و جستیم هر گونه کین

□

در جام لاله کرده و اندر کشیده‌اند

□

با دلی پر خون ز عالم می‌رود

□

اگر آن جمال و منظر فر کیمیا ندارد

□

هست از خورشید و مه مشهورتر

□

غم هر ممتحن سوخته خام بگو

□

از پی آزردنش کار به درمان رسید

□

کنار گیر که آن را کران نمی‌بینم

□

به بار آمد آن خسروانی درخت

□

نکنم به ترک زاری، که ز عشق زارم امشب

□

تا زمین گوید تو را کای آسمانی شاد باش

□

کبر مکن بر آن کسی کز سوی کبریا رسد

□

عقل و عاقل را قضا احمق کند

□

وی آسمان هم عاشقی پیداست در سیمای تو

□

هم مستی شبانه و راز و نیاز من

□

با کسی گویم که در بندی گرفتار آمدست

□

رکاب و عنان را بباید بسود

□

چه خون که از دل گرم گلاب گر بچکد؟

□

مکن تعجیل تا ترنانه گردد

□

گر فاتحه شویم او از ناز برنخواند

□

محتشم گشته بدندی و امیر

□

که تا طالب بود جویان بود مطلب ستیزیده

□

خوی چون خوی آن پسر نازک

□

از حال دل خسته‌ی خواجو خبری کن

□

بیامد بر شاه خورشید فش

□

درد سر برد و به خاک کف پایی برسید

□

پنیری شد به حرف از حاجت یوز

□

تا ذره وجودت شمس منیر باشد

□

دست نه و گو ز میدان می‌برند

□

مر وفا را گوش مالیده وفا آموخته

□

منت خدای را که نیم شرمسار دوست

□

بسی نماند که غیرت وجود من بکشد

□

خرد با سر دیو کی درخورد

□

دلیل این بیابانم تویی بس

□

گر تو بی تو شوی تو را بخشد

□

که کف شق قمر بر مه بالا بزند

□

با چنان دست و لبی کن اقتراب

□

وز راه دل تا آسمان معراج معبر ساختی

□

که ذوقش جرعه خواه از باده مردافکن است امشب

□

کاندوه دل سوختگان سوخته داند

□

پرستنده و بندگان تواند

□

عارفان را سخن اینجاست که کوتاه شود

□

نک ظفر هست تو آهنگ بیار

□

محبوس تو را از تک زندان نرهاند

□

آنچنان کاری مکن اندر پسیچ

□

تا نکنی دلق کهن خلعت سلطان نبری

□

رفت و پنهان ز تو با چشم سخنگوی تو ساخت

□

باشد که یکی دوست بیاید به ضیافت

□

چو از کوه سر برکشد ماه نو

□

گفتا: بر اوحدی نزنم زخم و هم بزد

□

اصلت عدم علی‌الدوام است

□

ز دشمنی قفصم بشکنید و بدرانید

□

آخرش بشکست کی هم انتظار

□

در حلقه وفا بر دردی کشان تو

□

میان دشمنان کی جرات این مقدار می‌کردم

□

از درت می‌برد ابرام و دعا می‌گوید

□

گرفتند مر یکدیگر را کنار

□

اکنون که به باغستان چنگ و دف و نی بردم

□

چون شیرگیر حق نشد او را در این ره سگ شمر

□

کابر چو مشک سقا بهر مطر می‌رود

□

هم ز قوتش زهر شد در وی پدید

□

حیف بود خروس را ماده چو ماکیان کنی

□

آن خیمه ستون از قد دل جوی تو دارد

□

نیشکرش در دهان تلخ کبستست

□

برهنه سر و پای و برگشته کار

□

که ز دیگران بدیدم دل خویش و در تو بستم

□

بازوی هیچ پشه در نکشد

□

همچو مهتاب از ثری سوی ثریا می‌دوید

□

زین فزون‌جویی ظلومست و جهول

□

که من سوزیدم و این کار خام

□

خوش شکستی خواهد آوردن سپاه مور باز

□

اگر بکوه رسد سنگ را بغلتاند

□

سواران جنگی و بایسته دید

□

فغان و نالهای او مگر نشنوده‌ای دیگر؟

□

خار گل را به جان و دل می‌دار

□

باز جان را می‌رهاند جغد غم را می‌کشد

□

پیش بدبختی نداند عشق باخت

□

اما بهار من تویی من ننگرم در دیگری

□

که گوئی آمده تنگم گرفته در آغوش

□

چون کمندش گرفت مسکینست

□

بیاراسته چون گل اندر بهار

□

از دامن این پرده، که پشتی و پناهیست

□

حجاج، تاج خواجگان، بوالحسن

□

تا قوی گردد که آن جا می‌رود

□

لیک جز علت نبیند اهل پوست

□

از عطا و بخشش بسیار تو بسیار تو

□

توسن معنی ز میدان خیال انگیختن

□

خطی بخون لاله‌ی احمر نوشته‌اند

□

ابا گرد کشواد لشگر شکن

□

که فردا باغ جنت نیز با دیدار خوش باشد

□

که صد دریغ که دیوانه گشته‌ای یک بار

□

از برج دگر آن مه انوار برآمد

□

بی ضرورت کش هوا فتوی دهد

□

درتافت لاجرم به خرابم ضیای تو

□

نهفته بدرقه‌ی لطف همعنانش کرد

□

که به یک دل دو دوست نتوان داشت

□

ز شیپور و نالیدن کره نای

□

«فلا انساب» نقد وقت او شد

□

گنج را جایگه خراب دهد

□

هر جا که گریه ایست کنون خنده می‌شود

□

از تو ما صد گون عجایب دیده‌ایم

□

یاهو نگویی زان سپس چون غرقه یاهو شوی

□

به یک نظاره بر لطف قد و انگیز رفتارت

□

که او ز خلوت سلطان برون نمی‌آید

□

سرش هیچ پیدا نبینی ز بن

□

نقصان تو در کمال ما نیست

□

بگو که نیم شب آن نعره و خروش چه بود

□

برید از من صلاح الدین به سوی آن دیار آمد

□

که از آن در حق‌شناسی آفتیست

□

جام و قدح را بشکن بی‌حد و بسیار بده

□

گرم به بندگی آن بی‌وفا قبول کند

□

کژدم از خبث طبیعت بزند سنگ به نیش

□

زمین خون شاهان ببوید همی

□

پیش و پس آمد نقط ، نقطه‌ی ایمان یکیست

□

قرار عشق جانان بی‌قرار است

□

خویشتن را محو دیدار جمال حی کنید

□

بوسه‌های عاشقانه بس بداد

□

خار و گل در گلستان آمیخته

□

لیک از آن سوی پیرهن مشکل

□

خیال روی تو بازش امیدوار کند

□

ابا تو همه رنج رامشگریست

□

گر سرگذشت خویش ز ما بشنوی رواست

□

گشت عیان تا که عشق کوفت بر او دست دوش

□

تا ابد قصه کند قصه مکرر نکند

□

سخت تنگ آمد به هنگام مناخ

□

جز ز لطف و کرم دلبر ما هیچ مگو

□

کرد نگاهی به من حواله نهفته

□

کاین سخن آتش به نی در می‌زند

□

که گر بارمان را رسد زین گزند

□

فرهادوار محنت و تلخی همی برم

□

این جرم نیز بر دل بریان گرفته‌ام

□

چون نفخه صور می‌خرامد

□

عاشقان اشکسته با صد اختیار

□

با عقل و دل هزارکاره

□

سر جرات تو برین مرتبه برخواهی کرد

□

از مرغ صراحی شنوم نعره که قل قل

□

که نوشه بدی شاه و پیروزگر

□

با هجر بیش و وصل کم او چه می‌کند؟

□

که هر دل کان رسن بیند چنان چاهست زندانش

□

نور از درخت موسی چون نار می‌نماید

□

بعد یکساعت بدیدند آنچنان

□

ز آنک تو خورده‌ای بده چند عتاب و گفت و گو

□

قصد جان خاصه در ایام شرابم مکنید

□

زان گه که درافتادم با قامت فتانت

□

شد آن تیغ روشن پر از تیره زنگ

□

گر دگری می‌شود از عشق مست

□

دمی از سوختن ملالم نیست

□

وان جفا را از وفاها برگزید

□

تا که عاشق گشته‌ام این کاره‌ام

□

گر نه خرابی و خرف جبه و دستار تو کو

□

چون این نمی‌آید به خود خوی حریف آزار تو

□

صد بار باز در دل تنگش کنی گذر

□

نگه کرد و خورشید رخ را بدید

□

همه کامی که می‌توان برداشت

□

ز آه عشاق سحر را چه خبر

□

آدمی را دیو سازد دیو را انسان کند

□

آن موکل را نمی‌دید آن نذیر

□

زهی عیار و چست و حیله باره

□

ز پاس گوشهای چشم آن صید افکن است امشب

□

مگسی را که تو پرواز دهی شاهینیست

□

که باشند هر دو به شادی همال

□

چو قطره‌ای نگذاری که رایگان بچکد

□

کزو دل خورد نتوانی شنیدش

□

ز شعله‌های لطیفش درخت و بار چه می‌شد

□

که بترس و باز گرد از تیغ فقر

□

ای رخ تو حسرت هر مرد و زن

□

که غیرت ار همه کاهیست سست و کوه گداز

□

رخت بر بندم و زین منزل ویران بروم

□

ابر شاه و بر پهلوان زمین

□

مشنو ز بهر من سخن دشمنان، که هست

□

از آن ریاض که رستید چون از آن نچرید

□

وانگه از آن دو قطره یک خیمه در هوا شد

□

خویش و ما را در میفکن در وبال

□

شاد نشد به شحنگی هیچ قباد و سنجری

□

کوه تمکین توبی وزن چو کاهست امشب

□

و گر به دست خودم زهر می‌دهی شاید

□

دل و جانم از رنج پرداختن

□

من به بویی قانعم زان روی ورد

□

که این را مستمع در لامکان است

□

چو در دل آمدی در می‌توان کرد

□

نه خورش ماندست و نه صبر و قرار

□

سر هر کیسه کرم بگشاید که انفقوا

□

سگی کاندر وفای او شکی نیست

□

کز غایت سرمستی پیمانه نمی‌بینم

□

که هرگز نباشم بدو بدگمان

□

ورنه، بالله، کم سخن در جان نبود

□

کز صبر گلوی دل و جان گیر و بیفشار

□

کالای عجب بردی کالات مبارک باد

□

پس به غیر او کی در رنگش رسید

□

هر نفس خونابه گشته هر زمان بگریسته

□

دستی که می‌زدم به عنان سمند تو

□

همچنان عذرت بباید خواستن تقصیر را

□

کجا برگذشتند بر شهریار

□

ز بستان «قالوابلی» شیر عشق

□

چون مرده‌تر شوند بسی زنده‌تر زیند

□

حجاب روی چون ماهش ز زخم خلق خود آمد

□

تا بگوید بی شکنجه بی ضرر

□

جعد تو را بیند پنجاه چین

□

زر نوسکه کامل عیاری کرده‌ام پیدا

□

اگر نه بر سر هستی نهاده است قدم

□

بیاراسته سرخ و زرد و بنفش

□

دستار رند میکده را گو: مدار فش

□

نه کودکیت سر آستین چه می‌خایید

□

زان کریمست که از گنج عطا می‌آید

□

چند مشتی زد به رویش ناشکفت

□

ز بهارم حسام دین و ز گلزار یاد کن

□

وی به قدت هزار جان مایل

□

که میان گرگ صلحست و میان گوسفندان

□

تو گفتی کشان بر زمین جای نیست

□

فصلی که گل شکفته شد و ارغوان رسید

□

به مدح خواجه‌ی سید وزیر زاده‌ی شاه

□

ز قعر خم تن او تو را صلا گوید

□

تا برد بوی آنک او حیران بود

□

برون رفتند آن سردان ز مسکن

□

نما به محتشم ای گل گریز گاهی را

□

پیش آی که عنبرت ببویم

□

یکی شاه زیبای تخت بلند

□

به من آور، که دلم خسته‌ی بیمارم هست

□

شاه دل شهسوار خواهد بود

□

که ز هر دو تا نرستم دل دیگرم نیامد

□

که ز بیرونم رحم دیده شدی

□

عجب آن کیست چو شمس و چو قمر بر سر کو

□

تا غرق نگردیده تو خود را به در انداز

□

حکیم را که دل از دست رفت شیداییست

□

فرستاد کس نزد سام سوار

□

تا پاسبان زاری بر بام عشق باشد

□

ز شاخ بهی کن کلوخ آمرود

□

خود را تبع گردش پرگار مدارید

□

پیر از فرقت چنان لرزان شدست

□

کسی کو صبر کرد در چاه روزه

□

او را مگر گرفته عنان آورد کسی

□

که ببوستان خوش آید نفس هزار دستان

□

کشیدند بر دشت پیش حصار

□

که ز پیغمبر و خدا گوید

□

در رسند از رواق ازرق پوش

□

شهی آمد شهی آمد که جان هر دیار آمد

□

داد و انصاف از که میخواهی بگو

□

چون هست این خصال بدت یک به یک عدو

□

ز پیوند قدیمی باز کردم جا به پهلویش

□

بالای گنج حلقه زده مار بنگرید

□

ز سالار زر و ز دادار بخت

□

چون انگبین تو خوردی تاوان نبود تب را

□

هر که او جان دیده‌ور دارد

□

صد آفتاب و مه را بر چرخ حال گیرد

□

هر مرادی عاشق هر بی‌مراد

□

باده ز مستان مستان در کف آحاد مده

□

ستیزه یزک اندروی آتش افکن بود

□

بیاد نرگس جادوی ترکان

□

یکی چون بلور سپید آبدار

□

کز میان بوستانش بر کنار انداختند

□

آنچ بهار می‌دهد از دم خود به خار و خس

□

سرکشان را موکشان آن عشق در چنبر کشد

□

در هزیمت رخت بردن سوی غیب

□

خطبه بخوانده بر جهان بی‌نغمات و گفت و گو

□

نهانی کرد حرف خود باو اظهار فهمیدم

□

که از تو صبر نباشد که با تو بستیزند

□

کجا راستی را به بخشش بجست

□

مباد اوحدی را بجز دین عشق

□

وز پای درآمدم تن و توش

□

هر سو نوری به رسم میلاد

□

بر نخواهم تاخت در کشتی و یم

□

مادر دولت بکند دختر جان را پدری

□

عشق دراز سلسله‌ی صید پند تو

□

که کبکان دری در چنگ دالان

□

بیامد به نزدیک او رزمخواه

□

کاوحدی را لبش بد ندانست

□

کان عشق است احمد مختار

□

نسیج را که خدا بافت آن نفرسوید

□

حلمها در پیش حلمت ذره‌ای

□

تا چند سخن سازی تو زین دم بشمرده

□

زنده به لعل سخن آرای توست

□

آنک سر دشمنان و سندان

□

به فرمانها ژرف کردن نگاه

□

هم اول و هم آخر کارست ببینید

□

زانکه بحر رحمتش در انتظار جان ماست

□

زیرا که ز بیش و پس می‌های تو می‌آید

□

چون درین غالب شدن دید او فساد

□

با قد سرو و روی چو گلنار آمده

□

گر باد بر وی بگذرد صد خضر را بی‌جان کند

□

چون بوی عبیر از نفس مشک نسیمان

□

همه پادشاهی مرا لشکرند

□

چو او رفع شد، روز دیدار ماست

□

ز زخم اوست دل چون دف دهان از ناله سرنایش

□

سرد و افسرده میان صف مستان چه کند

□

از خیالی که بدیدی سهمناک

□

داده جمال و حسن را در هر دو عالم داد از او

□

بوی نیاز خورده دگر بر مشام ناز

□

کشتی رود اکنون که تتر جسر بریدست

□

نشانی سیه بسته بر خود بر

□

که جهان را هم ازین حال خبر خواهد شد

□

تا چند زنی لاف که من مست الستم

□

چو برفت تیر و ترکش عمل کمان نماند

□

هر کسی را غالب آرد روزگار

□

لا ترقدوا لا تأکلوا ما لم تروا لا تعبدوا

□

بیتی بخوان ز گفته‌ی سلمان بهانه چیست

□

جام می را ز خجلت آب مکن

□

بدو خاک و خاشاک و هیزم بسوخت

□

درین گیتی نه آخر من بدین کار ابتدی کردم

□

لیک پیش رفعتش بد سقف مینا دور دور

□

هزار آهوی دیگر ز شیر او برهاند

□

نیست سنت کید آن واپس به سر

□

کاندر حرمین دل نبود دل آزرده

□

گرهی بر سر آن زلف معنبر زد و رفت

□

ترک جان گوی و دل به دست آرش

□

کزو دور بادا بد بدگمان

□

ورنه در پیرهن امروز که دیدی اثرم؟

□

گفتا: یکی همی ز تو باشد یکی ز من

□

معشوقه خلوت را هم چشم عزب بیند

□

از بهشتش سخره‌ی آفات کرد

□

بر سنگ زن بشکن سبو بر رغم هر خشم آره‌ای

□

که به خونت شده آن غمزه‌ی خونخوار حریص

□

دل سودازدگان مشکن و دیوانه مکن

□

سپهدار ترکان به پیش سپاه

□

که ما را رخ بگرداند ز ابروی چو محرابش

□

در امر و نهی خداوند بد سنین و شهور

□

آن نظر خوش از کژ و کژنگری چه می‌شود

□

کوهها را مردی او بر کند

□

سوی مکاری اخوان ستمکار مرو

□

که تا او خواهد آمد صبر خواهد کند بنیادم

□

برآساید روان دردمندم

□

از ایوان دستان برآمد خروش

□

نتوان گفت که: او نیک سرانجام برفت

□

تا سجده نمی‌کنند پیوستش

□

این دلیلست که از عین عیان می‌آید

□

فضل کرد و لطف فرمود و مزید

□

لحظه لحظه گنج درمان آمده

□

صانع یکتا برای حسن بی‌همتای او

□

محرم سرصنع نقش و نگار

□

همان آتش تیز برزین منم

□

زان فتنها که نی به زمانی همی کند

□

بین که بهاران چه وفا می‌کند

□

بلبل سرمست ما بهر خماران رسید

□

آنک آید خوش ترا مرگ اندر آن

□

گر تو بگویی که بیا لنگ من

□

ساقی دگر برای تعلل بهانه چیست

□

اگر زلتی آمد از کرد من

□

بدین شادمانی ورا مژده داد

□

من چه کنم؟ کین ارادتست خدا را

□

از توام سی در خوشاب بس است

□

آن سو که دست موسی چون ماه انور آمد

□

جرعه‌ای بر گورتان حق ریختی

□

در میان نرگس و گل جسم من پا کوفته

□

گشود دست و مرا پای کامرانی بست

□

می پرستی گر ز می هشیار نبود گو مباش

□

ز دریا به دریا کشیدند نخ

□

زهد ما را در عذاب انداختست

□

سنایی گفت نی خروار دیگر

□

جانم دوید پیش و گرفته لگام عید

□

و آن صدف برد و صدف گوهر نداشت

□

ای تو مه را هم نهان پنداشته

□

دوش چون قرعه هزار آبله بر اعضا داشت

□

پهلو نه خوشست بر حریرم

□

نکردند یک هفته بر سام یاد

□

بلبل مست با قرار آمد

□

نیست آگهی زانگه ذره‌ای ز عطارم

□

جان تو که عذر لنگ دارد

□

بعد از آن در بست که کابین بیار

□

برای جمع عوران خانه خانه

□

توامان با دولت سلطان محمد پادشاه

□

جامه از وی بستانید و بدو جام دهید

□

سرین و برش هم به پهنای او

□

گر دل او را لبت ز بند برآرد

□

گلخنی تاریک و حمامی به کار

□

لاجرم تاب نوآیین بر چهارارکان نهاد

□

حاضرم اینک اگر مردی بیا

□

در طالع من در اختر من

□

که پایم سوده تا زانو به بی حاصل دویدنها

□

ترک آسایش گرفتیم این زمان آسوده‌ایم

□

کمان خواست از ترک و بفراخت یال

□

هر که او مقبول این درگاه گردد مقبلست

□

دل نرم نشد ز هیچ آهت

□

سنان دیده احمد چه دلگذار بود

□

کی کهی گردد بجهدی چون کهی

□

نتوان کوه را کشان کردن

□

که روز هجر شب وصل در قفا دارد

□

خواجو از آنکه سنبلش بوی دهد بنسترن

□

ورا پندها داد ز اندازه بیش

□

غمزه‌ی چشمان تنگ، جمله تقاضای اوست

□

رفت دستار بستان شصت دستار دیگر

□

بدان طمع دل پرخون پاره پاره رسید

□

خود دل این مرد کم از خاره نیست

□

شاخ کژی را بکند صاحب بستان به خوی

□

عنان کشان ز دیار جفا به ملک وفایت

□

گویند خلاف رای داناست

□

به رزم و به بزمش نباشد همال

□

نه به خون کسی کنیم آهنگ

□

که همره دور رفت و کاروان شد

□

بهار را ز چمن پرس و سنبل و شمشاد

□

فوق گردونست نه زیر زمین

□

کاین ز کجا گرفته‌ای وین ز کجا خریده‌ای

□

کشته چون بیرون بری یکباره‌ام از کوی او

□

مست و لایعقل درآ تا پیش رهبانت برم

□

ابر کردگار آفرین خواندند

□

چه معنی که بر ما گذاری نکرد؟

□

ما راست سعادت مکرر

□

بر ممن خوشگوار باشد

□

مرغ هر عنصر یقین پرواز کرد

□

سر که بیافت آن طرب کی طلبد ریاستی

□

به خاطر تو که من بنده‌ای چنین دارم

□

و اندرون جان بسازم مسکنت

□

بدان جایگه ساخت آرام و خواب

□

به کوی خویشتنم برد وآشیانه نمود

□

سوی او زهره‌ی اشارت نیست

□

که غبار از سواری حسن و منور آمد

□

پخته‌ی طبلست با آنشست خو

□

از لطف جواب تو وز ذوق سال تو

□

دردرون جا داده‌اند و در ز بیرون بسته‌اند

□

هشدار که پایت بشد از جای و چنان بود

□

بران مرغزاری که بد آب و نی

□

تا چه خرابی کند؟ عشق چو معمار شد

□

چنانک رست ز تلخی هزار گونه ثمر

□

تا همه خار تو را همچون گل و نسرین کنند

□

کو بر آن لرزان بود چون رب مال

□

عشق سواره‌ات کند گر چه چنین پیاده‌ای

□

رشته‌ی تدبیر از پیراهن صد چاک او

□

تا پیشترت بوسه دهم دست و کمان را

□

که کوتاه باد از تو دست بدی

□

گاهی دلم چو برق بسوزد ز وصل کم

□

ترک بد و نیک و خیر و شر کردم

□

والله که در دو عالم نی درد و درد ماند

□

هر دمی در گوش حسش می‌رسد

□

آینه وجود را کی کنمی رعایتی

□

بردار زود خار وجودش ز راه خود

□

کافری را برتر از زهد ریائی یافتیم

□

دو کتف یلان و هش موبدان

□

زخم بر دست گواه انداختند

□

از وی شکفت جانم بر وی بود نثارش

□

دل رو به صلاح آرد جان مشعله برباید

□

کی بود تمییز تیغ و تیر را

□

اینک به صورتی شدی این به مجاز می‌کنی

□

در حبس ششدر غم هجر تو بی‌گناه

□

که تاب آتش سعدی نیاورد اقلام

□

زمین قیرگون و هوا لاژورد

□

آتشی درزن، بسوز این دلق مریم رشته را

□

اگر در روضه بنمایی به ما نور تجلی را

□

همیشه بود نظرهای کژنگر نه کنون شد

□

چون رهم زین زندگی پایندگیست

□

مرده ز گور برجهد چون به سر کفن رسی

□

دمی برآئی و بیند ز دور روی نکویت

□

زنهار مگو با کس و بر می‌خور و می‌پوش

□

بماناد تا جاودان با کلاه

□

ستم برنافه‌ای باشد که از تاتار برخیزد

□

قیمت اشک چو در چیست بگو آن نظر

□

ز باد و آب و خاک و نار جان هر چهار آمد

□

چون ترا سودای سربالا نبود

□

گر کاسه نگزیدی مگس در حین مگس عنقاستی

□

رو تو نقد خویش را در کوره حداد ریز

□

که آن سنگین دل نامهربانست

□

همی ناگهان بر طلایه زنند

□

که آن لب می‌کند درمانم اینجا

□

منم آنکه از دو عالم به کمال اختیارم

□

که آن مه رو بر این بالا کجا شد

□

آن زمان لاف بود این وقت جنگ

□

نقش فنا بشو هله ز آینه صفا بگو

□

بار دگر به تیغ زبان محتشم گرفت

□

باد بر دارالسلام از آدم خاکی سلام

□

همه رنج ما باد باید شمرد

□

ایزدش فردا نفرماید عذاب

□

محکوم از اوست نفسی مزور مزور

□

کز چشم‌ها نهانترم از بیم و از امید

□

تو نکردی او کشیدت ز امر کن

□

بس پرده‌ها برداشتم باشد که با ما خو کنی

□

سر چو مجنون نهی به صحرا تو

□

خاصه که مرغی چو من بلبل بستان اوست

□

زگفت پراگنده گردد سرش

□

کین تضرع دادخواهی می‌کند

□

روی خود زیر کرد و زلف زبر

□

پیدا شود آن روز که روبند گشایید

□

غافلی کاید شما کم ره دهید

□

در گفتن و بی‌صبری عاری من و عاری تو

□

حدیقه‌ایست که آبش ز چشمه جگر آید

□

کام دل خسته از شراب برآمد

□

یکی تیر برسان شاخ درخت

□

که ندارد نظر از دیدن روی تو گریز

□

تشنه دل و رو سیه طالب وصل و زفاف

□

بهل این را که نگنجد نه به بحث و نه سرود

□

جوشش عشقست نه از ترک ادب

□

در حریم سایه آن مهتر اخیار کو

□

که محتشم ز میان رخت کامرانی بست

□

زهی خیال که من کرده‌ام مصور خویش

□

سر پر خرد پر ز پیکار شد

□

این درد بود، دوا نباشد

□

دم نتوان زد ز سر پرده‌ی رازم

□

ولیک از غیرت آن بازار در اسرار می‌ماند

□

وا رهید او از فراق سینه کوب

□

رفتم و مانده‌ام دلی کشته به دست و پای تو

□

تا منادی در دهم کامروز طوفان می‌شود

□

محمود گشت فتنه روی ایاز باز

□

یکی جام زر دید پر کرده می

□

یا خود غزلی که اوحدی راست

□

دید کسی باغ و تماشا ترش

□

آن را که عیار ما ندارد

□

حلق خود را در بریدن داده‌ای

□

پاک کنم به آستین اشک ز آستان تو

□

نازی به صد تکلف آن نیز گاهگاهی

□

می‌گویمت از دور دعا گر برسانند

□

همی زد به گرز و به تیغ و رکیب

□

زانچه مرا در دلست هیچ نداری خبر

□

این سخن جز جان مریم در نیافت

□

بر سر چاه آب گو یوسف کنعان رسید

□

تا بجوشد آب از بالا و پست

□

مگر خود را ز دست خود طفیل عشق برهانی

□

کند عنان کشی توسن طبیعت تو

□

طعنه‌ها بر بلبل گویا زدند

□

به زین اندر آرد بشبگیر پای

□

چو نماند رخت و باری که به اوحدی سپارم

□

نی تو ترکی درافکن از بامش

□

آیند و زله‌های گران مایه جز کنند

□

تا ز زخم تیغ مه آمن شوید

□

بی‌عشق تو عمر بگذراند

□

در دامن عصمتت زند چنگ

□

پدر گو پند کمتر ده که من نااهل فرزندم

□

سخنها به دانش بدو گسترید

□

ندهم دل به بهشت تو، که دیدار اینجاست

□

تا نفی شد و از ره اثبات برآمد

□

شاهد من رخش بود نرگس او گوا بود

□

از تو دارند ای مزور منتی

□

که دید می که بود جام او رخ تابان؟

□

صبر پیش‌آور و پیدا کن ازین بیش تهی

□

همچو زاغی که زند در مه تابان چنگل

□

بخواندش درنگی و آمد شتاب

□

به خون دیده رخش را نگار دانی کرد

□

رگ دیوانگیشان را بیفشار

□

آن زمان کی شمس دین بی‌شمس دین مشهور بود

□

پیش از آن کز هجر گردی شاخ شاخ

□

و ان بدایع آفرین، کز شکر او تابد ضمیر

□

حیف و افسوسی نیامد بر زبان هیچ کس

□

گر به دست آید آب حیوانم

□

میان آکنیده به تیر خدنگ

□

چو روی اوحدی از غم به خون دیده و دل تر

□

چشم من نیم ذره خواب نداشت

□

تا صید کند آهو خود صید دگر یابد

□

ابلهست او ریش خود بر می‌کند

□

پس عراقی از چه محزون است باز؟

□

بخت اکنون از من بی‌صبر و سامان می‌رود

□

که خوش باشد زبور از لفظ داود

□

کسادی مبیناد کالای او

□

بسودی رسانی، زیانت نباشد

□

از پوست کی یافت مغز آن راز

□

برای پختن هر عاشقی که خام بود

□

تخمه بودی گرگ صحرا از نوا

□

که هم با تو درین تیمار یارم

□

یک نگه دارد تمنا یک سخن دارد هوس

□

باشد که چو بازآید بر کشته ببخشاید

□

رفیقان گذشتند و یاران شدند

□

گل ز دستم برفت و خار این بود

□

زری کان بت سیم‌بر می‌ستاند

□

زین پس بنگر خدا چه دارد

□

می‌زند فرزند او را در زمین

□

تا فشانیم بر سرت جان را

□

گفت یک رسوای تر دامن همان گیرم نبود

□

برنگردم ز درت تا چه رسد زین بابم

□

همه رشته‌ای گوهر آمود او

□

ز راهم سر بگرداند، که سرگردان عشق آمد

□

از این خوشتر کجا باشد علف زار

□

جسم به دل قایمست بی‌خلل و بی‌گزند

□

تا ابد معمور و هم عامر بدی

□

نوبتش زیبد که سبحان‌الذی اسری زنند

□

لب اوست گویا دل ماست گوئی

□

چون بباید به سر راه تو بی‌دل برود

□

سپردش به نعل ره انجام خویش

□

مطلب صبر جمیل از من مشتاق جمال

□

از قفل لعل چو در در خوشاب بست

□

که رسید آب حیوان و چنین سقا درآمد

□

اندرین بازار چون بستند سود

□

کاب حیات می‌چکد از لب جان فزای تو

□

مشکل بود به این پا راه نیاز پوئی

□

مگر ز ضربت تیغ قضا نمی‌ترسد

□

کسی کامد از پای پیلان نرست

□

قاعده‌ی آن دل چو خاره ندانست

□

عوض نیم جانم ارزانتر

□

جان داد بتان آزری را

□

اصل دین ای بنده روزن کردنست

□

اندر آن آتش مرا هر سو گلستانی بود

□

ناید به کس دگر سر همت فرو مرا

□

مگر هم آینه گوید چنان که هست حکایت

□

ز خون بیخ روین برآرم ز نیل

□

لعل لبت را شکر، چشم سرم را سبل

□

از شرم رخش چنان برآمد

□

همین شد چاره و درمان همین شد

□

پایه پایه تا ملاقات خدا

□

که نیافت جز به می کس ز غم زمان رهایی

□

من اگرچه خود گدایم دل پادشاه دارم

□

یا چشمه‌ی جانید که در چشم نیائید

□

علی الله برآمد ز رویینه خم

□

کان منزلت نه لایق بند قبای اوست

□

در عشق جفاست از وفا سیر

□

میان این دو مسافر مکن جدا که نشاید

□

چون بخندید او که ما را بسته دید

□

ازین رندی و قلاشی شوی بیزار اولی‌تر

□

صد تاب خورد از دست تو صد نیشتر از شانه هم

□

نگهی باز به من کن که بسی در بچکانم

□

ببر نقش ناخوبی از رای ما

□

کاوحدی این همه فریاد هم از جایی کرد

□

ز گوگرد سرخ و عقیق یمانی

□

منکر در این چراخور بسیار ژاژ خاید

□

پشه بگرفت آن زمان راه گریز

□

خاک در میخانه به غربال فرو بیز

□

خوش داری از آن لب و دهن حظ

□

زانکه مردان سالها در گوشه‌ها خون خورده‌اند

□

هنرها نموده به شمشیر وجام

□

کان سنگدل بکس نشنیدم که: کام داد

□

بوهریره دست کرده در دل انبان خویش

□

وان تاج ملوکانه بر فرق سرم آمد

□

هین نخواهی رست از من جز براست

□

خود مبر نامم، که من بادم، تو دان

□

که بی‌موجب تو بدپیمان چنین با محتشم کردی

□

نه بازاریست کان جا قدر جان هست

□

سر ما همه یک سر موی او

□

قطره‌ای باشد، کزین دریا ببرد

□

چو بیرون شد جهان دیده درآمد

□

دامن هر فقیری از کفش پرزر آید

□

البلا ای قهربینان اترحوا

□

درین هم یاریم ندهی، چگونه یار می‌داری؟

□

رحم ظلم احسان سیاست مهر کین گرمی عتاب

□

چراغ خلوت روحانیان شود روشن

□

دراز و قوی هم به بالای او

□

بیم آنست که با مهر به کین برخیزد

□

بام گردون برآ که آسان شد

□

وان یوسف شیرین لب پا کوبد پا کوبد

□

سرنگون کردست ای بد گم‌رهان

□

ز تو عراقی و دل شکر بی‌کران دارند

□

روز این است که ایام زمانش باشی

□

بدن نیفتد از این خوبتر قبایی را

□

تا ندارد آن صفت نبود صحیح

□

که این درویش واصل شد

□

نیابد قرب تا قربان نگردد

□

خراب و می پرستش کن که بی‌آرام می‌گردد

□

از گلاب عشق او غافل بدند

□

مرگ را من خواستارم، مرگ به زین زندگی

□

اگر تو تا دم صبح جزا گناه کنی

□

منشیناد بروز من بد روز امشب

□

قط الا طایره فی عنقه

□

دارو و درمانم بده، زیرا که رنجور آمدم

□

رست از آن غم که تراشش بود

□

بی دل و دستم خداوندا اگر تقصیر بود

□

گفت لایعرفهم غیری فذر

□

خون دل من حلال تا کی ؟

□

ملک سخن تمام به زیر نگین ماست

□

بسته دل و خسته جگر لب خشک دارم دیده تر

□

اتحاد هر دو بین اندر اثر

□

اگر گوش تو بشنیدی که: چونت آرزومندم؟

□

گیتی زنکی است بس فسون ساز

□

که در وی جز بنی آدم نگردد

□

در زمستان باشدم استانه‌ای

□

غمش از سینه به در نتوان کرد

□

مرا پیش از تو بود این محرمی بیش از تو حرمت هم

□

تا براهیم از میان با سرفتاد

□

مرغ پر اشکسته را از صبر گو

□

که من پیش از پریشانی هم از جمع شما بودم

□

زان مدد نور که آرد ولاد

□

نشاید دل نهان کردن چو جلوه یار غار آمد

□

همچو آن اصحاب کهف اندر جهان

□

که: غم کار عراقی بخورم

□

به دل طبع گهر زای تو نتوان کردن

□

بر این شراب همه صوفیان دردآشام

□

آدمی شکلند و سه امت شدند

□

چه مرد چشم خوش و زلف دلربای تو بودم؟

□

بگرید همی با من انسی و جانی

□

چابک و صیاد و برباینده باد

□

که نگردد گرد روزم هیچ شب

□

از شادی آن در پوست چون نار نمی‌گنجد

□

به زیر تیغ شد بر زخم او زنهار من باعث

□

بی شک اندازد مرا در پیچ پیچ

□

که درو پنهان نماند سوزنی

□

شد ز خون دل چو طاسی چشم و چون تشتی کنارم

□

چشم جیحون بین و از دریا مپرس

□

که بهر لطف بجوشید و بندها بگشاد

□

آن خروس جان وحی آمد فقط

□

خوش از آنم که ناخوشی هم نیست

□

نقشی است که در ته نگین است

□

آواز مطرب در سرا زحمت بود بواب را

□

نور او بالای سقف هفتمین

□

بر سر هر کوچه این آوازه و آواز چیست؟

□

سر سوی وادی هجران می‌دهد

□

می‌نالد و ترجمان ندارد

□

با قبول و رد خلقش کار نیست

□

غمزه را حکم کن، چه می‌پایی؟

□

به این جان حزین آن به که در بیت‌الحزن میرم

□

هر گز آمد در دلت کایا کجا رفت آن غریب

□

رقعه سوی صاحب خرمن نبشت

□

در شهر شما قصه‌ی درویش که خواند؟

□

بدان دو غمزه مخمور یار غار نگر

□

که تا رهم ز کشاکش شوم خوش و منقاد

□

تا که سرمایه‌ی وجود آید بدست

□

که زلفش بس پریشان می‌نماید

□

خون ز بسمل گه صد ناشده بسمل برود

□

با من همان حکایت گاو دهلزنست

□

نه بدی وحشت نه دل جستی خلاص

□

کافرست آن کس که رحمی بر گرفتارش نباشد

□

که تیری آنچنان ناگه ازو جست

□

روز گندم دروند ار چه به شب جو کارند

□

حافظ علمست آنکس نه حبیب

□

چو قامت تو بدید آنگهی نماز کند

□

پردلی را هدف تیر و کمان ساخته است

□

بوک ازین درماندگی بیرون جهم

□

آب می‌بردش نشیب و گه بلند

□

ولی به رحمت خالق امیدوارانند

□

عین انسان شمس دین و شمس دین فخر کبار

□

در کم زنی مطلق از ذره کمتر آمد

□

هر کسی را شربت اندر خور دهم

□

چون سوخته‌ی عشقم در نار نخواهم شد

□

لب به جنبش چون درآرد چشم مضمون گوی او

□

محب ار سر نیفشاند بخیلست

□

گربه را هم شرم باید داشتن

□

زلفش بدید و گفتا: تشویق می‌نماید

□

یار در اندر شکست عقل دم اندر کشید

□

لقای هر دو جهان جز بدان لقا مدهید

□

که فسون غیب را ماویستی

□

تا مگر یابم زمانی بوی تو

□

پش غیر از وی جمال راز پوشیدن چه بود

□

هم از درد تو درمان می‌توان یافت

□

آیدت از هر نواحی مست شوق

□

همه، چون نیک ببنینی، ز دکان تو بود

□

کجا یابم تو را ای شاه دیگربار پنهانک

□

کو دلبری نماید و خون جگر دهد

□

بلک آن آهوتگان مشک‌ناف

□

فصرت الان ارضی بالخیال

□

که من گدا به خدمت نرسیده‌ام هنوزش

□

من بر آن دامن نمی‌خواهم غبار خویش را

□

هست او در بوستان در گولخن

□

دلبرا، عاشق توام به نیاز

□

این رهی طالب بلای تو است

□

نی قد سرو یافت نه زیبایی خدود

□

کو نمی‌بیند گهر حبس عماست

□

کامم گداختی و زبانم بسوختی

□

چون برون از خانه چندین خانمان برهم زند

□

هر که سرمست آمد از عهد الست

□

آن گره دان کو به پا برمی‌زند

□

هیات خرگاهشان رکن و مقام

□

مردانه درآ و چست و سرتیز

□

که آفتاب ستا چشم خویش را بستود

□

باز آوردندمی گرگان به راه

□

بگذشت چون جفای تو، این نیز بگذرد

□

کو پردلی که آید و گیرد رکاب را

□

نپندارم که بد باشد جزای خوب کرداران

□

امر فرمان‌ده به جا آوردنیست

□

با دیگران به مهری، با اوحدیست کینت

□

کرد غرق بحر هجران درنگر

□

که ای یاران آن کاره صلا که وقت کار آمد

□

تا چهل سالش کند مرد تمام

□

ببین چون می‌زیی امروز، فردا آن چنان میری

□

درویش را به عزت سلطان چه احتیاج

□

زانک بند راهم آمد جز اله

□

جمله شیر و شیرگیر و مست نور

□

که هر جایی که نقدی هست ناچاری پدید آید

□

آنک رویش هزار لاله و ورد

□

از این باد و هوا بگذر هوایش شور و شر دارد

□

پیش آن صدر نکواندیش او

□

کاهوی او رمید از آن عادت چون پلنگشان

□

گوشی به سوالم دار چون گرد درت گردم

□

ما نمی‌داریم دست از دامن دلدار خویش

□

بردریدی چه کنم بدریده را

□

و اگه نشدی، زهی سر و کار؟

□

نقد جان در باز قرائی بس است

□

هر نوی کید این جا شود از دهر قدید

□

شیر پنداری تو خود را هین مران

□

ندارم هیچ دلداری، تویی دلدار، دستم گیر

□

شکرکنان زبان زبان سجده کنم خدای را

□

دیده پر ناردان نمی‌افتد

□

ما همه مسیم و احمد کیمیاست

□

خواجه، کرم کار تست، بنده خطا کرده بود

□

ملکی و شاهی همه را نباشد

□

آنگه سری برآری از کبریا چه باشد

□

گر هزارانست باشد نیم تن

□

لقمه‌ای خوش در دهان نتوان نهاد

□

ملک از بهر رضای تو دروغ

□

جان گرامی نهاده بر کف دستیم

□

بلک از اعمال و نیت بسته‌اند

□

نکند فایده بر سنگدلان پولادش

□

همه سر به مهرش به دل می‌سپارم

□

نمی‌ترسی که عقل انکار دارد

□

کز ضمیر کار او غافل بدند

□

نباید دید، باری، روی باطل

□

به حمدالله که گر دل می‌رود دلدار می‌آید

□

شکر بمصر برد گل بگلستان آرد

□

بسته‌اند این بی‌حیایان بر زبان

□

چون اوحدی یوم‌الاحد آید به زنهار شما

□

مانند طبیب آید آن شاه به بالینش

□

وان که ز نور زاده بد هم سوی نور می‌رود

□

گفت می‌نگذاردم این ذو فنون

□

ساکن به یکی مکان نماید

□

ز سوز گریه بر های‌های من مجروح

□

کجا روم که به زندان عشق دربندم

□

غیرت عشق این بود معنی لا

□

کندر طلب او همه تازی فرسانند

□

گل روی توام چه خار نهاد

□

من وقف کسی باشم کو جان و جهان دارد

□

آن زیان انداخت او بر دیگران

□

که این متاع بر آن رخ نثار نتوان کرد

□

در لاله‌ها طراوت گلهای گلشنی

□

چون چنانش دید گفت ای هیچ کس

□

عاقلانه یاری پیغامبران

□

گفتا که: بی‌بها نتواند شدن حلال

□

کل کریم سواک فهو خداع غرر

□

کجا چو خاطر گمراه سو به سو گردد

□

بر سرت تابان چو بدری کاملی

□

بر در لطف خدا افتاده‌ام

□

بخوان حسن تو را ریزه‌خوار بسیار است

□

بیعی که بی حضور تو کردم اقالتست

□

بر نبی کم نه گنه کان از خداست

□

به کام داد دل خویش داده باید رفت

□

از خون چو من خاکی چه خیزد اگر خیزد

□

بر وی آن دستار و سر چون خار شد

□

تا نبیند داده را جانش بدل

□

تا گهر چون می‌کند پیدا شکر؟

□

ولی چو دید خطت خط بر آن کتاب کشید

□

گفت گو بگذر از این در که مرا بنده یکیست

□

پیش آرد هر دمی با بندگان

□

بیا، که مهره‌ی دل را به خار هجر تو سفتم

□

جواب داد که گلزار صد عدو دارد

□

همچو طفلان با پدر آمیختند

□

بر ضمیر آتشینت واقف‌اند

□

چو چاره‌ی دل بیچارگان نمی‌سازی

□

گفتار محتشم همه دم خیر مقدم است

□

که همه شب در چشمست به فکرت بازم

□

در جواب فکرتم آن بوالعجب

□

او صلح می‌جوید، رها کن جنگ را

□

جاوید از آن شراب معطر بماند مست

□

که تاب آن نبودش زان بری شد

□

لایق لطفت نباشد ای جواد

□

تا صبوحی کنند خاصه و عام

□

زبان محتشم هرزه گوی رسوا را

□

هر زمان پرده‌سرا را بسرا می‌آرد

□

متحد جانهای شیران خداست

□

بجز از اشک اگر هیچ گهر داشتمی

□

من غیر درگهت را شانی و چیز دیگر

□

بوسه دهد و دهان ندارد

□

برگزیدی بر ظفر ادبار را

□

گر کند بر عاشقان هر لحظه انکاری چه شد؟

□

ورنه من می‌خواستم کز جان سگ آن در شوم

□

و گر به بردن دل آمدی بیا ای دوست

□

هر دو اندر بی‌وفایی یکدل‌اند

□

جز لبت ما را مراد و کام نیست

□

فریاد همی کند که مفرستش

□

هر چند ستارگان دینند

□

گنج اندر گاو دان ای کنج‌کاو

□

هم بر آن حال است حالی همچنان انداخته

□

سخن او که یک افسانه و صد افسونست

□

کمترین قطره‌ئی از طبع چو دریای منست

□

نه که المغلوب کالمعدوم بود

□

هم شود گه گاه همزانوی تو

□

در حالت اضطرار برخیز

□

کانست لباب روح اوتاد

□

تا فرو شد در زمین با تخت و تاج

□

در درون دل خود عین مسما بینند

□

کاری به بلبلان کهن آشیان مدار

□

آن که روی از همه عالم به تو آورد نشاید

□

در علامت جوید او دایم سبیل

□

که کس نشنید آواز درایی

□

قسم هر کس محض پندار آمدست

□

ور نه هر جزو از آن نقده کل انبارند

□

مرده کشتن نیست مردی پیش ما

□

گر زو رها شویم، سخن مختصر کنیم

□

یک بیت عاشقانه ز بیتی پر از کتاب

□

که نیابی به در صومعه خمارانرا

□

بر نبشت و سوی خانه رفت باز

□

که این نفس ز جهان دوستدار می‌گذرد

□

ما در گفتار و دوست خاموش

□

ضبحه و العادیاتش نیست جز جان‌های راد

□

بر در بارگاه دار زنند

□

هر دم به لباسی دگر آن یار برآمد

□

اینست که داغدارم از وی

□

می‌فرستد یا قفایی می‌زند

□

نیم شمعی نه که نوری کد کند

□

اینک همه در عین فسادیم دگربار

□

هرزه زین بیش مگو کار به من بازگذار

□

جز دست خدای برندارد

□

سرشته تو کردی به ناپاک و پاک

□

نکردی گفت من باور، شبت خوش باد من رفتم

□

جان تشنه سوالیست من کشته جوابی

□

دل چو دریا کرده و خر در خلاب انداختست

□

عالم ار برفست روی از من متاب

□

منتی بر عاشقان نتوان نهاد

□

شده نالان حیاتش از مماتش

□

زانک یاد آن جفاها در ره تو سد شود

□

هفت گنبد به هفت موبد داد

□

چون سایه در پی تو گرد جهان دوانم

□

زبان طعنه برمجنون ما در زاد نگشاید

□

کتش به فلک رسید و دودم

□

هم‌چو حاجی طایف کعبه‌ی صواب

□

آنجا که آن کمال است نقصان چه کار دارد؟

□

به جز خورشید رخشان درنگنجد

□

دانیم که از فراق خیزد

□

زر مصری ز ریگ مکی بیش

□

سرگشته مباش هم‌چنان کو

□

مگر تا عاشق از وی سر دل اندر زبان دارد

□

حدیث باد صبا هست سربسر همه باد

□

که نمایم مر ترا یک شهریار

□

ملک پیشم کمر بندد، چو تو سلطان من باشی

□

که حسن ظن مجرم نگذاردش مدنس

□

گر غرقه شود عمد نترسد

□

به جوهر فروشان تو دادی کلید

□

صحرا و گل و می مغان کو؟

□

رفت بر ناقص ولی کامل عیار آمد برون

□

ما که باشیم که اندیشه ما نیز کنند

□

بعد پیری بین تنی چون پنبه‌زار

□

از لطف تو بی‌گمان برآید

□

کز زمان در نصف شست افتاده‌ام

□

عصاش را تو نبینی ولی عصا دارد

□

سپیدی بر چشم شماسیان

□

عاشقان را محرک آمال

□

که می‌نمود پیاپی به همنشین ما را

□

دو جهان خیمه برون زد ز دل تنگ مرا

□

دورباش هر یکی تا آسمان

□

دل که در زلف بتان پیچید رفت

□

یا تو را خود جان نبودست ای مگر

□

چو دل دلی ننماید جگر چه سود کند

□

زمین زیر سر آسمان زیرپای

□

چه خوشستی که یار داشتمی!

□

که پنداری ز راه کوره حداد می‌آید

□

بس نکند ز عاشقی تا ز جهان جهانمش

□

تا چنان دانند متن نامه را

□

گر نمیریم پس چه کار کنیم

□

عطار مشک ریزم از زلف مشک سایت

□

چو جمله سوخته شد شاد شین و خوش می‌خند

□

جهان گیر دشمن پراکنده کن

□

گرچه همه ترک ادب می‌کند

□

بیا ببین که چه غوغاست بر سر کویش

□

کس ندیدیم که از میکده هشیار برفت

□

یک مرید او را از آن دم بر رسید

□

عراقی را چنین حیران ندارم

□

گاه ز تر بگذر و رو خشک آر

□

برون گفت سخن‌های جان فزا دارد

□

سر برآورده در گرفتن ماه

□

صد مهر ز هر سو به شب تار برآمد

□

به آن رطل گران پیمودن از بار گنه بشکن

□

لابه بر گردون رسانم چون جهودان در فطیر

□

می‌سرایندش به طنبور و به حلق

□

خویشتن را غبار باید کرد

□

از قدم تا فرق سر می‌سوزدم

□

ز رشک آن که گل سرخ صد عدو دارد

□

که سوز آورد نغمه ساز او

□

صحتی؟ عافیتی؟ درمانی؟

□

کز تن نیاید یک نفس بی‌آه و واویلا برون

□

عفو کن از هرچ رفت و در گذار

□

چشم ازین دیده گواهیها دهد

□

تا عراقی بنمیرد نه همانا بینیم

□

آتش عشق را تو کوثر گیر

□

طاق طرنبین و طاق طاق شوم کان رسید

□

که جان دادن و کشتن او را یکیست

□

پوسیده استخوانی با خوان چه کار دارد؟

□

بر آن در جبهه‌سائی آستان از سجده فرسائی

□

آری آن جا که تو باشی سخن ما نرود

□

صورت او را مدارید اعتبار

□

صافی و درد، هرچه بود، جرعه‌ای بیار

□

چون دهان تو از آن نامور است

□

نیمی حریص پاکی و نیمی دگر پلید

□

که تا زو بسازیم چیزی درست

□

که : درآ، درآ، عراقی، که تو خاص از آن مایی

□

همه شب دست به سر گوش به در چشم به راه

□

روش تیر از آنست که در وی خم نیست

□

این به و به گل مرا میوه‌ی دلست

□

های و هوی فتنه‌ای در آشیان انداخته

□

عشق چون صیاد او بر آسمانست ای پسر

□

کان قبله هر نماز آمد

□

وین برادر به دست وپا مرده

□

پیوسته ازین شکسته مگسل

□

سجاده بر آب انداخت دامن به می آلائی

□

مدعیانش طمع کنند به حلوا

□

اندرین بوته درند این دو نفر

□

که هم کفر و هم ایمانش تو باشی

□

به خون درمی‌کشم پیراهن دل

□

که کرد دست دراز و از آن بخواست ربود

□

فرس رانده بر هفت چرخ بلند

□

دردی دهدت، مخواه سر جوش

□

دور از درت که گفته ارباب همت است

□

خون دل در جگر نافه‌ی تاتار بسوخت

□

بو ز موضع جو اگر باید ترا

□

با یار درین جلوه دیار نمی‌گنجد

□

رو به محبوسان غم ده ساقیا افیون خویش

□

بنوشت باغ و مرغ به تکرار می‌رود

□

که سخن گفت و اشارت کرد سنگ

□

نکو نکردی و از بد بتر کنون کردی

□

که خوبان را به دل رحمی پس از بیداد می‌آید

□

بیش از آنت دوست می‌دارم که ایشان گفته‌اند

□

که نبیند کان حماقت را چه خوست

□

مراد جمله گفتارم تو باشی

□

حقا که چنان کش دل و جان خواست چنان است

□

در سایه چتر پادشاهی

□

خاصه این گر خبیث ناپسند

□

سر بسر نور آفتاب مثال

□

مدعی پیش سگان او معظم هم چنان

□

هر شب بخون دیده کند آستین خضاب

□

مسجداقصی مخلخل کی شود

□

که نه هر خار و خسی لایق بستان آید

□

بر مرکب پشت ریش لاغر

□

چون بماند برقرار آن کس که یابد این مراد

□

جز پذیرای فن و محتاج نیست

□

لخلخه‌ی خوی او کرد جهان مستطاب

□

محتشم حرف چنین راغیر خاموشی جواب

□

گر به بود در باغ تو ما نیز هم بد نیستیم

□

پس نخواندی ایزدش دار الغرور

□

تو خود مقیم میان دلش هویدایی

□

با این رخ همچو زر چه سازم

□

چه صورتست که بهر خدا خدا سازد

□

هم‌چو عنقا در جهان مشهور شد

□

غمگسارم ز دست می‌برود

□

می‌دهد بندم و آن گه چه مثر پندی

□

خویش را یابی پشیمان‌تر کسی

□

صدر پنداری و بر در مانده‌ای

□

از خود بجزین گمان نمی‌یابم

□

چو دیدی آسیا گردان بدان آب روان اینک

□

صد هزاران جوی‌ها در جوی خوبی درفزود

□

زانک پایت لنگ دارد رای زن

□

کین زمان نیستیم یا هستیم؟

□

داغ دل محتشم شمسه ایوان عشق

□

گر چه همه عالمت دعاگوست

□

وهم مثلی نیست با آن شه مرا

□

اینک به تو داد زندگانی

□

خود به جز جانان کسی را هیچ استقرار نیست

□

کابلیس تو را چنین بگاید

□

چون ز تو بگذشت زان حسرت مبر

□

کوته مکن دو دست ز دامان صبحگاه

□

تیر دعای خسته دلانرا گذار ازان

□

گفت شک نیست که کام دل طوطی شکرست

□

تابع تصریف جان و قالبست

□

بگماشته از غمزه هر گوشه نگهبانی

□

ملول شد ز بیابان و رفت سوی بحار

□

همه سوی کهتر پسر روی کرد

□

عقل جزوی می‌کند هر سو نظر

□

ماجرا را مختصر خواهیم کرد

□

جمله را گنجایش اندر حیز تقریر نیست

□

سرگران از خواب و سرمست از شراب

□

هم‌چو روح‌الله مکن تنها روی

□

به دیده می‌پذیرم، با که گویم؟

□

خاک تو را زود گوشمال نماید

□

تن آسانی و خوردن آیین اوست

□

نیست چندان با خود آ شیدا مشو

□

که دریای روان او ز شوق یار در جنبد

□

گدایی که ازو وحشتم فزود هنوز

□

زانکه عمریست کزو نام و نشان پیدا نیست

□

باز کن دستار را آنگه ببر

□

آید همه زخم خار در چنگ

□

کعبه‌ها را نماز باید کرد

□

نهاده سر ایرج اندر میان

□

غیر این شادی که دارم در سرشت

□

در هر چمنی طبله‌ی عطار گشادند

□

آب حیات اگر ز کف اغنیا چکد

□

لبان لعل تو وقتی که ابتسام کنند

□

می‌برندت از عزیزی دست دست

□

با یار چنین، چنین کند یار؟

□

زانکه جز درد تو درمان تو نیست

□

نه آگنده گنج و نه تاج و نه گاه

□

شحنه‌ی بیچاره در کنجی خزید

□

این شیفتگی بین که دم مار گرفتم

□

هزار بوسه فلک زد به دست و بازویش

□

گوئی مگر که رشته‌ی پروین گسسته است

□

جمله‌ی پرندگان بر اوجها

□

شکستی عهد، یا هستی بر آن پیمان؟ نمی‌دانم

□

گفت بهل تا کند گرد شرارم طواف

□

که از درد ضحاک پرخون بدند

□

آیدت زان بد پشیمان و حیا

□

جذبه‌های دلربایی ریسمان انداخته؟

□

پیش از تصرف تو به یوسف جهان حسن

□

سعدی به بوسه‌ای ز لبت میهمان توست

□

وان دگر بوی از دهانش می‌ستد

□

ز شاخ طوبی صد چتر بر سر آورده

□

دیده پر خون به گوشه بنشستم

□

چو کاری بیابی ازین به گزین

□

بو عصا آمد برای هر ضریر

□

ز بودش در فغانم، با که گویم؟

□

قصه کوتاه کن و نامه به عنوان برسان

□

چون فرو رفتند در میدان درد

□

پس ز میوه زاد در معنی شجر

□

چه پرسی حال مسکین گدایی؟

□

آن پای گاو باشد کافسون اوست کاهش

□

چنان بخت بیدار او خفته ماند

□

که نبینی زندگانی را دگر

□

زهی! سعادت، اگر زان چه روی بنمایی!

□

دور به خود نمی‌رسد ساقی این شراب را

□

حمل کوه بیستون بر یاد شیرین بار نیست

□

کرده مغرب را چو مشرق نورزای

□

نه کسی بوسه رایگان دارد

□

پادشه زاده‌ی بزرگ اورنگ

□

جوانمرد بود و وفادار بود

□

خوب و زیرک چابک و مکسب کنیست

□

از طریق مهر کن، وز کین مکن

□

نگار من شوی دیوان نگاریهای من بینی

□

که مدتی است که جانم مقید المست

□

ماند مجنون در تردد سالها

□

که چنو سعد کس به چرخ ندید

□

ذوق فنا دید چه جوید وجود

□

نبد روز روشن مرا جز بدوی

□

حجةالله‌ام امانم از ضلال

□

تا باز پرسدم، که جگرخوار مانده‌ام

□

که در آمدن اختیاری ندارم

□

صبحی از مشرق همی‌تابد یکی از روزنش

□

می‌نگرداند به عنبر خوی خود

□

غم فرستد یادگارم، الغیاث ای دوستان

□

سر از غم کم عمری خود در کفن آورد

□

چو پروین شدش روی و چون مشک موی

□

طالب رسوایی خویش او شدست

□

ازان شراب که در داد لعل خندانش

□

که تواند کند گاهی و گاهی نکند

□

بنگارم از خون جگر خلوتگاه آماق را

□

کژ شوم چون کژ روی ای متمن

□

کزین دریای بی‌پایان گهر بسیار برخیزد

□

نی به چشم امتحانی بل به چشم اعتبار

□

نیایش همی کرد و خواند آفرین

□

مر ترا کفشی و شلواری نبود

□

بر سر خود چو پای ننهادم

□

که به یک حرف چنین خام طمع ساز تو را

□

معشوق خوبروی چه محتاج زیورست

□

بسی فیضها که شد روان از روان من

□

حیات تازه در من می‌دمیدی

□

از تف خورشید عشق تابش و تابی نیافت

□

همیشه بزی تا بود روزگار

□

متفرق در آن شکی بیند

□

به جان تو، که ندارد بجز تو جانانی

□

وصلت معشوق و عاشق گویا تقدیر نیست

□

روزگاری شد که در خوابی خوشست

□

که باز عادت ما حیرتست و سر گشتن

□

وصلش به چه روی چشم داریم؟

□

شاخ نباتی تا به مزیدش

□

جز این را نزیبد کلاه مهی

□

قفل نه کلبه‌ی احزان اوست

□

بر سر آب چشم خود همچو حباب می‌روم

□

که چو پر کار بهم کام گران بگشاید

□

دیدار دوستان که ببینند مرهمست

□

از پیش این طبیب، که بیمار می‌روم

□

پیش روی جانفزایش جان فشان خواهیم کرد

□

یافت یک یک موی من جانی دگر

□

ورا شاه ایران زمین خواندند

□

خرقه دیگر قبا توان کردن

□

عاشقان همچو خلیلند و رقیبان نمرود

□

نیست کار سرسری گرد سر او پر زدن

□

هیچکس قصه‌ی دردم بخراسان نبرد

□

چون بر در او پویم، درویشم و سلطانم

□

هر چند که ما تو را نشاییم

□

بشنو سلام مست خود دل را مکن همچون حجر

□

درست این سخن قول پیغمبرست

□

نیست محتاج خلوت تاریک

□

آن مرغک بال و پر شکسته

□

نرگس کرشمه پرداز یا عشوه‌ساز باشد

□

به اخلاص و ارادت جان سپاران

□

چه گویی پیش من چندین حدیث باد پیمایی؟

□

نظر چون می‌کنی باری به روی یار اولی‌تر

□

در صحن سپهر پر و بالت

□

ستاره‌شناسان و هم موبدان

□

گرچه برد پرده‌ی جهان در جهان

□

ناکام به هر دیار رفتم

□

خاشاک نیم‌سوز ز آتش حذر نکرد

□

چه گوهریست که در بحر و کان نمی‌گنجد

□

چون شده‌ای از آن او، لاف مزن ز ما و من

□

بوی یارم در مشام افتاد باز

□

والله روحی ما نفر والله روحی ما کفر

□

پراگنده دینار در زیر پی

□

رخ ز ثالث ثلاثه برگردان

□

نیارم خواست از وی خون بهایی

□

لب از اشاره به جنبش زبان عرض خموش

□

دلت نسوخت که مسکین امیدوار منست

□

که اوحدیست درین شهر سکه‌ی درم تو

□

محو کن، تا سیرتت زیبا شود

□

که گر چو خضر رود در پیمبری رسدش

□

لب دجله و شهر بغداد کرد

□

دامن مژگان ز دل در خون کشید

□

که من با تو درین اندیشه یارم

□

تو هم باید دگر حرفی نگوئی هیچ جا از من

□

بسوی ما اگر او را هوا بود غم نیست

□

ترا بر اوحدی حکمست و من هم بنده فرمانم

□

که خطش چون خط یارم شکرافشان آید

□

و انتهی من مکانه المرعش

□

نبی کی بدی نزد ما رهنمای

□

فارغ از تمییز نیک و بد کنی

□

وز لب او آب حیوان می‌کشم

□

ز افسانه‌ی منت اگر امشب ملال نیست

□

که چه شب گذشت بر منتظران ناشکیبت

□

داغ ستمت بر دل رنجور کشیده

□

به صد خواری، که رند ناسزایم

□

به حقیقت دری ثمین افتاد

□

سراسیمه برسان مستان بدند

□

طالب وصل توست هر جا هست

□

هر کس نصیب او را هم غیب‌دان نهاده

□

ز الفتات تو قطع نظر نکرده هنوز

□

در قصاص او کشندم زار زار

□

پیرهن اوحدی از چه قبا کرده‌ای؟

□

بیا، کین یک دو دم بر هم بگرییم

□

چگونه بنده نباشد به هر دمی دل و جانش

□

ز بهر خورش جایگه ساختش

□

روز تشویش و اشتباه آمد

□

نشانی در رهی بنما، کجایی؟

□

شکرانه‌ی این که پادشاهی

□

هم بار تو به چو می‌کشم بار

□

تیر تدبیر تو در کیش ندارم چه کنم؟

□

با فخر تو عار در نگنجد

□

ذره سرگردان و ناپروا شود

□

برینسان گشادند بر من زبان

□

نتوان کرد جز به آتش راست

□

از روی لطف اگر به جهان باز ننگرم

□

کاین نظم هنوز بی‌نظام است

□

همچو آهوی ختن عزم ختا کرد و برفت

□

ما را به جانب تو زهی خوش حوالتی!

□

گردد اندر حال هر ذره چو خورشید منیر

□

چون جعد براندازی خطیت دهد عنبر

□

بران اژدهافشن سپردندشان

□

نیست جمعیت این، که تفرقه است

□

هم سزد گر درد او درمان کنی

□

پادشاه او تو باشی مجلس آرای تو من

□

لقد شددت علینا الام تعقد فاحلل

□

که در فضیحت روز شمار خواهد ماند

□

جرعه‌ای خیر انتیال شده

□

که تسبیح و زنار می‌برنتابد

□

منم سوگواری ز ایران زمین

□

که شود دانشت به اینها بیش

□

خیز از سر سوز نوحه آغاز

□

که در رکاب سرشگ سبک عنان بدود

□

سنگ با گوهر نه‌ای تو مرد راه

□

مگر چون اوحدی وقتی که هر چه هست در بازی

□

ز غم صد خار در جانم خلیدی

□

مستی عشق را مقرر گیر

□

نخفته گشاده دل و بسته لب

□

طرفه حالی کز آن گزیرم نیست

□

نصیب بی‌دلان دشنام کردند

□

افکند در بساط سوار و پیاده شور

□

مگرم هم تو ببخشی که سزاوار تو باشم

□

برو مگیر، که آشفته بود و سودایی

□

عراقی را شبی مهمان ندارد

□

نه صبر می‌توانم نه کارساز دارم

□

بران باره‌ی تیزتک بر نشست

□

رستگاران کامل ایشانند

□

شبی: کای یار من، بی یار چونی؟

□

که در کمان نگهت ناوک عتاب ندارد

□

پس بشوی از اشک من دیوان من

□

اوحدی را عشق او بنیاد کن

□

و قلبی من تراکم فی احتراق

□

چه پرها برکند مرغ شب ای یار

□

همی پاک توران شهش خواندند

□

دلشان بهر نیم نان به دو نیم

□

گفت: جان را چه اعتبار بود؟

□

کاین لهجه خاصی است که مخصوص زمانی است

□

چون تو به دلاوری ندیدم

□

ور تو حالم را بدانی، رحمت آری زان که من

□

در ره عشق پای‌بست افتاد

□

نشناخت او که آخر جای چنان نگنجد

□

نخستین به کوه اندرون ساخت جای

□

بهلش تاقلان شاه کشد

□

اینک دهن از گفت ببستیم دگربار

□

چو سازم آه از طبع غیور خود گرفتارم

□

که در چشم مستت نگاهی خوشست

□

از پیش اوچو آهوی وحشی چه میرمی؟

□

برو بر نیارست کردن گذر

□

مست لایعقل همی‌کردم نظر

□

نبایدت او را به پی بر سپرد

□

گشته نزدیک با معالم نور

□

نغمه خروش مستان دیگر همه فسانه

□

چو دست محتشم دامان آن بیدادگر گیرد

□

فخر بود بنده را داغ خداوندگار

□

بی‌محنتی وصل چنان دلدار نتوان یافتن

□

کو ماند کنون و زینهاری

□

گرد او نظارگی بسیار شد

□

همان خویش بیگانه داند ورا

□

مجلس عاشقان بدو کن گرم

□

اگر خواهی که روی یار بینی

□

که وعده‌ی تو به نو عاشقان یقین دارد

□

بدرستی که عهد نشکستست

□

تو به وصل خود چه شود اگر شب تیره را سحری کنی؟

□

ازین بستان گلی هرگز نبویی

□

چونک رویت را نبینم خود نثاری چیده گیر

□

چهارم سمورست کش موی گرم

□

با تو «انی قریب» کی گفتی؟

□

از میکده مرحبای ساقی

□

گفت پس دل بر کن از جا نگفتمش روحی فداک

□

شاهد ما حاضرست گر تو ندانی کدام

□

که محنت تو بسوزاند اوحدی‌وارم

□

از آن در خاطرش هر دم هزاران کار می‌آید

□

بس نادره در شکار می‌پیچد

□

ز درندگان گرگ و ببر دلیر

□

بر من از خنده در راحت گشاد

□

مدار منتظرم بر دوام، باده بیار

□

ز جان برگیرد دل تا صحبت ما و تو درگیرد

□

سینه آتشکده و دیده ز غم جیحونست

□

گر پیش خودش بار دهد مجلس سامی

□

این است کامرانی، باقی همه فسانه

□

ز بهر خواب ندارد کسی چنین معبد

□

که لرزان شد آن خانه‌ی صدستون

□

وز همه اهل جهان یکسر نفور

□

بر خاک در تو خوار باشد؟

□

دگری اگر بداند تو ز محتشم ندانی

□

نقش بر سنگ نبشتست به طوفان نرود

□

با ما تو نیز بر سر بازار بوده‌ای

□

در دیده‌ی من خلید خاری

□

بسیار سخن راندم تا راه بیانم کرد

□

چو خود و زره کرد و چون جو شنا

□

از حیات تو هر نفس گامیست

□

کف تو نیست محیطی که رد کند خاشاک

□

کز لطف تو جانی دگر اندر بدنستش

□

می‌نیابد، اینت سودا و محال

□

اوحدی نیستم، ار پیش رخت دم بزنم

□

کو محنت درهمی ندارد

□

وز جام و خمر روح مرا نیست جز خمار

□

برون آنگه آید ز پیوند من

□

رازهای دگر ندانی دید

□

جز درد دلی کزو بجانم

□

پرده در محتشم نرگس غماز را

□

از حلقه عارفان مدهوش

□

که توسلطانی و خیلت نشکیبد ز گدایی

□

کز سخن در می‌چکانی ای پسر

□

این سخن را که تاب می‌آرد

□

پری چهره و پاک و خسرو گهر

□

هر چه زبان گوید از آن برترست

□

بر فروزیم ذره‌وار عذار

□

بمن ای کشنده دشمن تو هنوز مهربانی

□

و او از دم دود من دلسوخته در تاب

□

تا در غم آن پسر نیفتی

□

نشناخت او که آخر جایی چنان نگنجد

□

گفت من چیز دیگرم بجز این صورت بشر

□

ازو بهره‌ای نزد هر بخردی

□

آنکه در چاه خلق گول بود

□

ننمود مرا جز ابتدایی

□

نگفته‌اند که با هیچکس به عهد استاد

□

برنگیرم و گرم چشم بدوزند به تیر

□

در دام تو افتادم، جان من و جان تو

□

پیوسته دو چشم باز داریم

□

بر درش آید به سرهنگی پدید

□

به گستردنی بد هم او رهنمای

□

عدل را داند بسان ظلم، عار

□

صدره‌ی نه توی عالم کوته از دامان دل

□

معشوقه از او برون تراود

□

گفت باد صبحگاهی کافرین بر باد باد

□

گه کنیت خود گویم، تا بر سر دار آیم

□

در شب تاریک هجرانم، دریغ

□

اگر به خود نگری یا به سوی آن شر و شور

□

ز هر گونه اندیشه انداختن

□

تا قضای سپهر گردد فاش

□

میبوی گل و سوسن، کاینها همه او دیدم

□

تو را سلامت پیری و پای برجایی

□

با گردش ایام به بازوی شجاعت

□

ترا گر سخت میید، برو، جرم از خدا بستان

□

کی تاب رخت دارد؟ آخر چه خیال است این؟

□

زان شام آفتاب من اندر سحر گذشت

□

شگفتی نماینده‌ی نوبه‌نو

□

هر چه بود او بود چو وانگری

□

چاره بجز از فغان نیابم

□

برقعی از پرند گلناری

□

تا ترا کاری نیفتد زان چه سود

□

صبوحی کن از باده‌ی پنج ساله

□

هر کسی راست به قدر خود ازین غم قدری

□

جانب هر غلس نمی‌آید

□

دلیر و سبکسار و ناپاک بود

□

نسبت جذب عشق شد محکم

□

کزان دم روی انسان آفریدند

□

بر استان خداوندگار بنده‌نواز

□

که من هنوز نپرداختم ضمیر از دوست

□

روا بود که: ز خوبان مصر ما،تو عزیزی

□

هین نوایی که وقت کار آمد

□

پرده‌ی تو بردر و با خود بکوش

□

میان بندگی را ببایدت بست

□

گردد از عدلت به ضد خود بدل

□

تماشاگاه جسم و جان بجز روی تو نپسندم

□

ز اندیشه باد رخت ریزند

□

گر همه آدم بود مردم نشد

□

گر می‌رسی از خاک در دوست به گردی

□

خود کسی خود را نخواهد آن زمان

□

بهار را ز چمن پرس و سنبل و شمشاد

□

همی پشت پیلان بیاراستند

□

شد درین دوره سیر بحر، تمام

□

هر کجا جا دید، رخت آنجا نهاد

□

مخور زنهار بر جانم که دردم بی‌دوا ماند

□

موی سپید می‌کند چشم سیاه اکدشان

□

این عمارتها که سر دارد به ویرانی چه سود؟

□

ندارد طاقت دست و کمانش هیچ بازویی

□

قفس از بس که پر زد خرد بشکست

□

که جاوید زی خرم و شادکام

□

سر او نور آفتاب دهد

□

چه می‌خواهد غمت از دل فگاری؟

□

خار از گل و گل ز خار نشناخت

□

هر زمان از درگه خویشم برانی از چه باب

□

فقیری گر بیاساید زمانی در زمان تو

□

باقی همه نقش‌ها مخیل

□

همه به رقص درآیند بی‌فغان سماع

□

و یا نفسی دعاک الجد عودی

□

نرسی جز به پای مردی جوع

□

درد ما را روی او درمان بود

□

اذا ما اهتز بانات القدود

□

بهل تا عقل می‌گوید زهی سودای بی‌حاصل

□

در پی کام دل خود بی‌جگر باید شدن

□

منم امروز و دیده‌ای خونبار

□

غصه‌ی بسیار در دل کرده‌ام

□

به جملة حاجاتنا و المسائل

□

نطق او در زبان و کردارست

□

یک محرم راز در نگنجد

□

آزاد ز بند هر گروهی

□

محو شد از خویش و گم شد مردیش

□

اوحدی، گر پخته‌ای چندین چه میجوشی ز خامی؟

□

دست در فتراک صاحب همت اعظم زنیم

□

این جوق چو بنشیند آید بدلی دیگر

□

بدرون خواری آمد شرف و کش و عزیزی

□

خرده‌دان را بود نگونساری

□

ببین تا چشم خون افشان که دارد؟

□

چندان اثر که همت کشور گشای تو

□

که به روز تیرباران سپر بلا نباشد

□

زود یکتا شوم و ترک دوتایی بکنم

□

روان فشاند بر روی تو ز شیدایی

□

چرا چندین به خون غلطیده دارد

□

آفتابی نی که افتد در افول

□

که کنم درس عشق را تحقیق،

□

«لیس فی‌الدار غیرنا دیار»

□

هم آب رسان ثواب یابد

□

کای بسا گوهر که باید ابر را از ما گرفت

□

وین گله را ببین که چه آسوده می‌چرند!

□

ولیکن یار می‌خواهد که باشد عار چتوان کرد؟

□

در پیش شیران انبان چه باشد

□

یک جرعه می‌بدیش بدی مست همچو ما

□

موزه در پای کرد، سر چادر

□

بلبلی بودی چو سعدی یا گلی چون روی دوست

□

مطاوع توام ای یار اگر نداری عار

□

کو طنطنه و دبدبه‌ی مرغ هوایی؟

□

که مانند سیمابی از بی‌سکونی

□

صورتی را که درو نور حقیقت پیداست

□

همچو خورشید سرافراز کند

□

که مجموعست ازو جان شتاتی

□

می‌کنی شعر را چو شعر، سواد

□

بشنو از سعدی که جان پرورده‌اند

□

قدسیان را درآر سر به کمند

□

تپشها برج آتش را، ز وهابی بود اکمل

□

تا از غمت ننالد پیش ملک تعالی

□

ای بسا لعل که در دامن خارا می‌ریخت

□

کابر فضل تو درفشان آمد

□

نزاید اینچنینی، آنچنانی

□

کی ازین چاه بر زبر خیزی؟

□

من که محتاج تو باشم ببرم بار گرانت

□

لفقد احبائی کصرخة ناعب

□

کز قاف صیام ای جان عصفور شود عنقا

□

بر یاد آن پری رخ پر کن یکی پیاله

□

یکنفس بی می نوشین نتوانند نشست

□

اما دل تو نظر ندارد

□

در روز چون خفاشی، شب صاحب لوایی

□

او به کس، کس باو نه مانندست

□

عهد تو شکست و من همانم

□

آن ناقه که داشت سوی او راند

□

گفت: « خلیل ز آتشش غم نخورم که من زرم »

□

ای بی‌تو یقین گمان، کجایی؟

□

شکر از منطقش روان گردد

□

جانیش بخش آخر ای کشته زار زارش

□

فاحسب بدنی من‌الموات

□

زانکه ابدال می‌تراشی تو

□

سیب سیمین برای چیدن نیست

□

طبایع را به صنعت گوهر آرای

□

خوش همی خند که من گوهر دندان توم

□

همچو نقش حجرت می‌دارم

□

نیستم من در شمار تو برو

□

قصه‌ی دل چون نهانی داشتم

□

ای خود تو مشعله‌ی هر خودی

□

گاهت آن زر که هست در بازی

□

دست ز دامن نکنیمت رها

□

به همه دیده‌ای پسندیده

□

شد خواب و نیست بر رخشان زخم ناخنی

□

در دلق و قبای خود نگذاشتم الاالله

□

گه مرداری وگاهی مرده‌ای

□

که ز ذوق باز ماند دهن نکیر و منکر

□

ایا جفنتی قط ترقدی؟

□

به ولایت کجا بود راهت؟

□

چه فتنه‌ها که بخیزد میان اهل نشست

□

و ان رکزت بین الخیام رماح

□

بفرست کلید و دلگشا ده

□

گشت دیوانه والجنون فنون

□

لب پیاله بخوناب دیده تر می‌کرد

□

همه عمرت چنین حیران ندارد

□

بالله علیک یا لسانی

□

روی در قبله‌ی نیاز آور

□

سعدی تو را به طوع و ارادت غلام شد

□

تا شود باد صبح غالیه سای

□

وی عشق شنگ و ره زنی، وی عقل ، دفتر می‌کشی

□

ز اسب وجود جسته، چون اوحدی پیاده

□

پای ملخ بنزد سلیمان که می‌برد

□

که در دو کون نگنجد فروغ انوارش

□

بهست خویشتن جفتی، وز آن طاق ازل طاقی

□

مرد در پای عشق پروانه

□

غایت جهل بود مشت زدن سندان را

□

خلیفه‌زاده تحمل چرا کند خواری؟

□

چو یوسف ز آن چه افتم من به چاهی

□

در عین بی‌نشانی خود را پدید کردی

□

چشم خون افشان او سقای میدان تو باد

□

کسی کو مرد راه این سفر شد

□

من بودم و بی‌جایی، وین نای که نالندست

□

از تحیر شدند خیره در آن

□

باید که سپر باشد پیش همه پیکان‌ها

□

دور از تو به هم نهاد دیده

□

اجزای ما چو دل ز بر چرخ می‌پرند

□

سرش را من، که خواهد رفت در پای جوان تو

□

بگرد خانه‌ی ما از چه باب می‌گردد

□

که قوتم برسیدست وقت شد هش دار

□

ای عشق، زمرد خدایی

□

که قفا را ز روی فرق نکرد

□

آن می‌برد که ما به کمند وی اندریم

□

ان شت یا عاذلی قم ناد فی‌الناس

□

که تا از بزم شاه ما نمانی

□

گر نگریزی به بهایی رسی

□

در جهان مفروش تو او را به هیچ

□

کسی بر نقطه صد برهان ندارد

□

به هوای نفس افتد دل و عقل را جلایی

□

غالیه بو گردد و عنبر شمیم

□

که آنان که بر روی دریا روند

□

مرده را کی بود ز گور گزیر

□

انت بالروح حاضر دانی

□

نپرسیدی ز من: کای آشنای پار من، چونی؟

□

خود نگفت او کین مرا گفتست شاه

□

سوخته پر خوشتری هیچ تو از پر مپرس

□

و لیه عود قلبی و نهایة الفرار

□

بر رگ جان اوفتادش تاب و پیچ

□

دوستی را حقیقتست و مجاز

□

جهانی پرآشوب و تشویش و تنگی

□

چنگ جهان را جز یک تار نیست

□

که باشد دردی دردی چنین در کامت افتاده

□

خضر را در تیرگی از آب حیوان چاره نیست

□

عمر او در هر دو عالم آن بماند

□

ما را بچران به مهربانی

□

دم ز دانش زنی درست آید

□

سجده صورت نکند بت پرست

□

خاصه بهرام کرده بودش جای

□

میر بودست، ورا چاکر و مأمور کنیم

□

کار دل اوحدی بر سر پیمان شدن

□

سوادی از مثال آسمانیست

□

عشق ابر درفشانست ای پسر

□

ان تثنی شبح فی نظر الحولاء

□

گر روی از جای، به جای تو کیست؟

□

تو دیر زی که مرا عمر خود نمی‌پاید

□

صدر دیوان و سر خیل و سپهدار جنود

□

تا نه حسرت خوری نه گویی لو

□

که آتش در نیامیزد چنان با عود عطاران

□

در تاب رفت و گفت که معذور خوشترست

□

باز در بند انتظارم برد

□

که باغ مرده شد زنده، و جان بخشیدن او تاند

□

طعم آن بر جان من گردد وبال

□

بگرید ابر و بخندد شکوفه بر چمنش

□

غم‌دار توئیم و غم نداریم

□

نی جوی نماید به نظر صرح ممرد

□

نه اندامم همی گوید، که هر مویی ز اندامی

□

بروی دوستان بین بوستان را

□

دهن پرآتش من سخن از دهان آتش

□

تا فتنه براندازد، زن را ببرد از شو

□

چون بمیری تمام دریابی

□

الا شهید عشق به تیر از کمان دوست

□

و جمال غلب الغصن اذا مال قواما

□

کز پیسه رسن ترسد هر مار گزیده

□

این سخن رفتش از زبان بیرون

□

چشم خونبارش دراندازد روان دفتر در آب

□

خر بود کز پی خوید آید

□

کهربای عشقش رباید هر زمان آن کاه را

□

پی سپرش هم ره و هم بیرهه

□

به عشق در سخن آیند ریزه‌های عظام

□

از شب تیره برد بدنامی

□

در خانه جوقی دلبران بر صفه اخوان صفا

□

سینه‌ی مجروح خسته‌ی تو

□

زیرا که تو سلطانی و او ملک یمینست

□

تا سرافرازی شوی اندر یجوز و لایجوز

□

صورت آن خسرو شیرین لقا

□

چوبکی افتاده چو یک چوبه تیر

□

من این معامله دانم که طعم صبر چشیدم

□

روز نوروز و لاله و ریحان

□

تا شکفد همچو گل، روی زمین نژند

□

اگر در پای او صد پی بسوزند اوحدی دارم

□

از روی مهر آمده لالای مصطفی

□

بگریخت و به قاف تاختن برد

□

خدمت نو کن و شاباش که خدمت کردیم

□

چون پیاپی شد، چه چاره جز گریز؟

□

حکم تو بر من روان زجر تو بر من رواست

□

تا به عقلی و تا به حیوانی

□

چون ژیوه می‌طپند پی کیمیای او

□

بیا، که زنده بدین جان و تن نمی‌باشم

□

باز گوئی مگر هوای سبا کرد

□

به طمع ماده آبست منگر

□

عشقها دارد با خاک من این باد هوا

□

سر لاریب فیه اینست، این!

□

شب‌ها رود که گویی هرگز سحر نباشد

□

به ابقای ابنای گیتی معود

□

ازیرا شهد پیوندی، ازیرا زهر هجرانی

□

میان عالمی او را به عشق خود علم کردی

□

سبق ز ابر بهاری بدرفشانی برد

□

نه در ره ترسایی اهلیت او دارم

□

سبحان من دعانی من غیر امتحان

□

پوستین گرگ و پیرهن کفتار

□

کاین دولت حسن را زکاتست

□

پیش آمد و شد پیاده از دور

□

در کف گرفته مشعله، از شعله‌ی عین‌الیقین

□

گر شبی گوش بدین ناله‌ی زارم کردی

□

گفت کاینجا مسجد و بتخانه نیست

□

کرد یوسف دعا جوانم کرد

□

سبزک بنه ز دست، و نظر کن به سبزه‌زار

□

دست دستش به دیگران برسان

□

چند مرهم بنهادیم و اثر می‌نرود

□

مرد اگر هست بجز عارف ربانی نیست

□

گلزار و بوستان برخ دوستان خوشست

□

ما را به جستن تو کمر بر میان همه

□

دیوانگان عشق را دیگر به سودا می‌برد

□

رونق لاله و لالستان برد

□

کی شوی در حکمت دین مرد تو

□

صادقان را به خون دل کشتند

□

ما به فضل خدای زنده تریم

□

بازیست چه جای عشق بازیست

□

در دهان شکر و در دیده گهر بود مرا

□

وین غصه یکی بود که گفتم ز هزاران

□

در مصر چنین شکر نباشد

□

گیرند یک دگر را چون مستیان کنار

□

زانکه بی او دلش ز جان بگرفت

□

که به علم و بدین توانا بود

□

بیچارگان مگر بت سیمین ندیده‌اند

□

و ان شت فاصبر لافکاک عن الاسر

□

بباد ده دل دیوانه هر چه بادا باد

□

که کاری بر نمی‌آید ز خود بینی و بواشی

□

تحصیل کام دل به تکاپوی خوشترست

□

یکی زانها مسلمانم نیامد

□

مجال صبر نباشد هزار دستان را

□

زنده از فرزند ماند نام مرد

□

ور مرا عشقش به سختی کشت سهلست این قدر

□

کای برآورده سر به چرخ کبود

□

لعل شیرین ترا دید و شکر گرد آورد

□

نه خود ز مادر دوران همین پسر زادست

□

وز خاک سر برآرم و پرسم نشان دوست

□

نشسته احمقی بسیار فارغ

□

کاس را خواهی که پر باشد تهی کن کیس را

□

ازل اندر ابد زن و رستی

□

سخنی ز عشق گویند و در او اثر نباشد

□

که محرم گر شوی، ذاتت حقایق را حرم گردد

□

زلف هندوی تو آشفته چراست

□

پیوسته گویم، اوحدی، تا نیک بر کارش کنم

□

که دل به غمزه خوبان مده که سنگ و سبوست

□

واقعه‌ی عشق تو پی زان نبرد

□

که شمع دل بنشاند آنکه در وطن بنشست

□

جان نیارست گفت، تا دانی

□

تا ندیدی گدای بازارش

□

کز زیستن چنین بمیرد

□

چراغ صبح چون برخاست بنشست

□

وین راه دور نیست بغیر از بهانه‌ای

□

مگر مطاوعت دوست تا چه فرماید

□

اطلس کی باشد همتای برد

□

بجای خود بود گر باز آهنگ سبا دارد

□

آتشی در پشته‌ی کوه او فکند

□

هنوز لاف دروغست عشق جانانش

□

وینچه بینی هم نماند بر قرار

□

با جوانان عشرتی دارد بخلوت پیر ما

□

تا وقت سخن بتوان دریای گهر بودن

□

ترک من پرده برانداز که هندوی توام

□

آخر چو باد سر سوی مولی نهاده‌اند

□

نصیبش از لب شیرین همچو قند تو نیست

□

شب خشمت به تیغ قدح دهد

□

ما در آثار صنع حیرانیم

□

ز احسنت خودش پرند پوشی

□

لیک او را نقد هم اینجا بود

□

که در هجر تو میسوزد به تنهایی و مسکینی

□

که اگر مجنون گویند به سودا نرویم

□

نه لایقست که باشد غلام تو مکثار

□

خموش باش که امساک نیکوان جودست

□

منفصل گشته از فضول کثیف

□

ای که دل می‌دهی به تیرانداز

□

نه هر کش تیر نه کمان بو کسی ای کشت

□

ولی خموش که بس حاجبی به پیشانیست

□

در سرو در دوم نگر: این همه اسرار ببین

□

مرا خود می‌کشد دست نگارین

□

این چه عمر است که ناآمده در می‌گذرد

□

لیکن میان خطه‌ی تبریز خوشترست

□

دام و دد گرد او کشیده صفی

□

دل باز نمی‌دهد وصالم

□

خطبه خاتمت هم او خواند

□

از ننگ و نام اگر چه که ننگم ز نام اوست

□

و امروز به چرخ شد نفیرم

□

همچون زمام اشتر بر دست ساربانان

□

نقش و رنگش فنا شود ناچار

□

جان وامق چو بنگری عذراست

□

هر چه غیر از خداست رد کرده

□

در چشم سکندر آب حیوان

□

دیگر مکن که عیب بود خانقاه را

□

بزد آه و شمع فلک درگرفت

□

ترسی از وفاورزی، در شمار ما باشی

□

زخم توان خورد و تیغ بر نتوان آختن

□

بر چهره‌ی من به خون رقم شد

□

چون نخیرم زانکه بی‌جانانه نتوانم نشست

□

ساختی پای دل شهزاده، بند

□

به جان دادن توانی بازرستن

□

وانگشت کش ولایتی بود

□

با تو گر یک روز روی از مهر و پیمان تافتست

□

اگر چنانکه نکردی کنار، بستدمی

□

ز دست خواب می‌کردم کنون از دست ناخفتن

□

مرد خورد باده حق مردوار

□

آن غریب شکسته را دریاب

□

عرش تا فرش درکشیده به کام

□

دشنام که می‌دهد دعا کن

□

دگر به قهر چنان خرد می‌کند که سفال

□

همچو آن یک کی نشان دادی تو نیز

□

اکنون ز اوحدی اثری هم نهشته‌ایم

□

گر چه بازو سخت داری زور با آهن مکن

□

تا سحر عطار گریان خوشتر است

□

گفتا ز نوک ناوک ما هیچکس نرست

□

هر دمش میدهد ز معنی بهر

□

تا خون چکد از مفاصل من

□

گاه بر باد و گاه باده گسار

□

در سر زلف سیاه توچه سوداست که نیست

□

گفت ترسم بگزی سیب زنخدان چو به بویی

□

خود نگویی چند نالد سعدی مسکین من

□

خرقه بپوشید و سر و مو سترد

□

ولیک موی تو از مشک برسرآمده است

□

همه صلح و هراس جنگی نه

□

حدیث دلبر فتان و عاشق مفتون

□

لم یر الاکدقیق الهلال

□

هر دم معینست که طوفان برآورد

□

اوحدی را شراب خام بده

□

تا به سینه چون قلم بازشکافند سرم

□

برتر از هفت آسمان خواهیم کرد

□

یعنی گمان مبر که کشد کس کمان ما

□

بر نظر خویش شود جلوه‌گر

□

الا به فراق روی احباب

□

هم سبزه هم آب روی شسته

□

ز خاک مست برون افتد و کفن بدرد

□

لیکن اندرین گنبد این صدا چه دانی تو؟

□

در صید چه حاجت کمانت

□

نمی‌خواهم خدایا نام دیگر

□

گفتا برو ای خام هنوزت غم آنست

□

حال آن کشتگان غم داند»

□

نفسی می‌زد و آفاق منور می‌شد

□

می‌درخشد نور بین‌الحاجبین

□

مهره‌ئی بود که در ششدر عذرا افتاد

□

بس که ببینی عنا از پی این عنعنه

□

اگر تو سنگ دل من مهربانم

□

مرغکی نیم بسمل افتادست

□

چون فنا گشت از فنا اینک بقا

□

چشم‌زخم دهر از ایشان دور بود

□

که در جهان بجز از کوی دوست جایی هست

□

تا توشه کنم که ره دراز است

□

ور شود صد وادی ناخوش پدید

□

به رخ و زلف او دهی، برهی زین بهار و دی

□

حد همینست سخندانی و زیبایی را

□

قرین بسیست که صاحب قران نمی‌آید

□

وز سر سر در گذر گر زانک سامان بایدت

□

به نکویی و نام نیک گذار!

□

دری دیگر نمی‌دانم مکن محروم از این بابم

□

که در نهایت وصفت نمی‌رسد تحسین

□

بر همه خلق جهان سلطان بود

□

اگر چه شاخ نشاطین ز بیخ برکندی

□

در میان این و آن فرصت شمار امروز را

□

ولیکن آن همه رنگش به یکبار

□

این همه آتش چه افروزی که او را تاب نیست

□

از سلامت نام او بشکافتند

□

ز سر به درنرود همچنان امید وصال

□

رویین دز قطب را حصاری

□

وز خدای من مکافات این بود

□

که عشقت پرده بر خواهد گرفت از کار مستوران

□

و آبگینست پیش سندانت

□

نبدست مرغ جان را جز او مطار دیگر

□

چیزی که دل نخواهد با جان چه کار دارد

□

دست خود از دست دگر نیز شست

□

معاف دوست بدارند قتل عمدا را

□

فاشکر بلوائی و ارضی مذلتی

□

همنفس بلبل شب خیز خوش الحان همه شب

□

در معرضی که زلف تو باشد پسینه‌ای

□

سیر نگردد به مرور ای صنم

□

ز عشق این سخن مست و خراب است

□

شاه جهان بعالم معنی گدای اوست

□

گفت که: «سوگند به دانای راز،

□

برق یمانی بجست گرد بماند از سوار

□

وز طعنه دشمنان شنیدن

□

جمله در گوش کن ای دوست که مرواریدست

□

دوش چه می‌داده‌ای؟ باز همانم بده

□

کار مسکین از مدارا می‌رود

□

که کودکان به شکم در غذا خورند از ناف

□

ابر گرینده که بر ساحل عمان گذرد

□

دور باشد حجاب ظلمت جسم

□

با چنین آتش حدیث چشمه‌ی حیوان مکن

□

و ما ضر سلمی ان یحن کیبها

□

تیر دلدوز فراقت ز جگر در گذرد

□

نروی زینهار! در پرده

□

با چنین معشوق نتوان باخت عشق الا چنین

□

به صد وجه پیوسته غمخوار باشد

□

والورق اوراق المنی یتلو علی اهل الهوی

□

بر نیاری دم و دمار از خود

□

هنا من مبلغ شروی الریاح

□

اشکی دو سه تلخ تلخ بفشاند

□

می‌یابم از انفاس او بوئی که جان می‌پرورد

□

ور سرافرازم کرا پای منست؟

□

درویش کجا خیمه زند در حرم شاه

□

در خون عاشقان بچریدن گرفت باز

□

چه زند گوهر ناسفته که گوهر سفتست

□

وز نهال بخت برخوردار شد،

□

جان شیرینش فدای جان شیرین

□

نهاد بر سر تربت کلاه و دستارش

□

چون روح در نگنجد ریحان چه کار دارد

□

گر زر نداری در میان، از دست او زاری مکن

□

چون ید بیضا ندیدی پور عمرانرا چه دانی

□

سر مویی میانشان درنگنجد

□

ز جام باده‌ی سحرش مگر خمار گرفت

□

آنکه گفت این از پدر بی‌جفت زاد

□

روی بتان قبله است و کیش مغان دین

□

نزدیک تو ای خزینه در چنگ

□

پیش رخی کزو برود آبروی آب

□

بهل این زمین و برون ازین زمنم ببین

□

کلکم دو زبانی کند و نامه دو روئی

□

فارغ ز بهمنست و ز کانون زهی مساغ

□

بدان هندوی کافر بگرویدست

□

ملک را بیرون مکن از سلک خویش!

□

باشد که سازم دل را دوائی

□

ای برادر هوالذی یقبل

□

خواستی هم کاسگی پادشاه

□

رخت گزیده گم شد، دزد آشناست گویی

□

کند جانم ز دود دل هوای خانه پردازی

□

هر عیب که بود عیب‌دان بود

□

زلف ساقی دستگیر و جام می دستور ماست

□

کار کردن به اختیار و به جبر

□

بچین فتاده و برآفتاب گردیده

□

می‌برد ورا رسن به گردن

□

غریب نیست که اورنگ ماه کنعانست

□

بر یک نهاد و یک صفت و یک و تیره‌ایم

□

کز لطافت در دهان او نمی‌گنجد سخن

□

از این طشت نگون خم به خم سیر

□

ورنه در هر گوشه ماهی سرو قد لاله روست

□

سایه‌ی تو همقدم توست و بس!

□

بر ره شیران شکار افتاده‌ئی

□

دین تغیر نکند قاعده‌ی عدل به جای

□

مرا مونس مردم دیده است

□

من شکسته که امیدوار او باشم

□

روی تو شد کعبه‌ی دل قطع بیابان چکنی

□

بر زمین اندرون کشان دامن

□

اگر چه کار رخ از سیم اشک همچو زرست

□

سنگ غم زد بر آبگینه تو را؟

□

وز تکبر نکند در من بیچاره نگاه

□

دانم انگیخت از پلاس حریر

□

حیف باشد خواجو ار ضایع کنی ایام را

□

دیده از تیر و تبر، گر تو حصارم باشی

□

نه همچو بیخبران حظ نفس اماره

□

شمس تبریز خداوند تو چونی به سفر

□

هر که روزی در خراباتش گذر خواهد فتاد

□

نشود با تو هیچ چیز مضاف

□

باغ بهشتست یا منازل سلمی

□

که چرخ عمر تو ضایع برین ترانه کند

□

هم روش هرگز نیفتد هیچ طیر

□

ور نیز در شود، سخنی هم به زر شود

□

ترا خبر نبود بر فراز ابرش تازی

□

وانچه برخوانی ز کاغذ والسلام

□

بر خستگان غریب بود در سفر شراب

□

وانکه گوشت شنید، اسمی بود

□

از حیا آب شود رسته‌ی در عدنی

□

صد دیگر در اوفتند به دام

□

نغمه‌ی زخمه‌ی رباب کجاست

□

چه اعتبار به پشمی که در کلاهش هست؟

□

او را هزار عاشق زارست همچو وی

□

بپر چو باز سفیدی به سوی طبلک باز

□

همیشه عفو شود صادر و ز بنده ذنوب

□

در هستی به خویش دربندد

□

بر دلش بار غم چو بار گناه

□

که ابروانت به خمیدن کمان ماند

□

جان خواجو جز حریم حضرت جانانه نیست

□

من در خلاص غیرت سیم و زرت بسوزم

□

که مستند از چشم مستان او

□

ترانه‌ی خوش شیرین مطربان امشب

□

ز آب چشم خون‌افشان کند دریا بیابانرا

□

همچو بط سینه بر آب انداخته

□

بجز بیچارگی با او چه چاره

□

کز کعبه گشاده گردد این در

□

هیچ روئی نیست کز چرخ سیه رو زرد نیست

□

از دور نگویند: فلان بود و فلانه

□

پنداشتم که جام بر آتش نهاده‌ئی

□

تابش آن کیمیا را بر مس ایشان گمار

□

همه پیرامنش از خون جگر لاله دمیدست

□

نفس را نیز عقل باید کرد

□

گفت خواجوگر تو زانکوئی بگو جانانه کو

□

دیگر چه کنیم اگر نباشد

□

بنده باری نیستم، پس چیستم

□

که گر زان تلخ‌تر نیزش بگویی شربت قندی

□

کدام روز نگاهی به سوی ما کردی

□

خویش را ذره‌ای نیابی باز

□

دامن برین سراچه خاکی فشاند و رفت

□

هر ورقی باشد از آن دفتری

□

دارد آن ترک ختا با بنده در سر خرخشه

□

آیتی در خدا یگانی دهر

□

طلسم گنبد نه طاق چنبری بشکست

□

هر دم در آستین تو می‌ریخت دامنی

□

چه خیزدار بنشینی و ماجرا نکنی

□

که داد بوی بهشتش نسیم عنبر عیش

□

حاجت از دوست بجز دوست نمی‌شاید خواست

□

آخری و تو را نهایت نی

□

که گل باغ امیدت ببر آید روزی

□

روز عمرش به تنگ شب دیدم

□

جان غمگین بلب رسیده‌ی تست

□

در خاک و خون مراغه‌زنان ز آرزوی تو

□

دستم از زلف دراز تو نبودی کوتاه

□

گفتا: به آب تازه توان داشت بوستان

□

آتش اندر جمله‌ی عالم زدی

□

داری‌اش از نظر به غیر نگاه

□

سیرآمدی ز چشمه‌ی حیوان چنانکه من

□

خلقی سوی او کشیده انگشت

□

دریا شنیده‌ئی که بدامن توان نهفت

□

شاه می‌خواهم ز رخ، شاهم بده

□

نه طریق دوستانست و نه شرط مهربانی

□

که شیرگیر چگونست در میان شکار

□

که در راه حقیقت یم حجابست

□

جلوه‌گاه خود کند آن خانه را

□

آنکه در نصفی و ساغر کرده‌ئی

□

ما لا یبلغها تهلیل عباد

□

یا هلال عید یا ابروی چون طغرای دوست

□

یا قصد آزارش مکن، یا ترک بیزاری بده

□

جنت ما کوی خمارست و شاهد حور عین

□

در سوختگی تا که چو عطار بسوزم

□

مهر ورزی به مهره بازی نیست

□

هر چه خواهد، آفریند بی‌گزند

□

همچو گل بر تن ز بیخویشی بدراند کفن

□

کردش به رحیل رهنمونی

□

ورنی ز ضرب تیغ تو او را گزند نیست

□

پر از گوهر کنم راهت، چو در دامان من باشی

□

زان سبب هر جا که باشی خبث پنهانی کنی

□

که گیر باده خاص و ز خاص و عام مترس

□

می‌مزن در عشق ما لاف دروغ

□

شمع جان را فلک لگن بودست

□

گفت خواجو خبرت هست که مستم کردی

□

سلیمان را برفت از دست، خاتم

□

دو سه روزی دگر ایام بقا را دریاب

□

ز دل پرداز او بر خوان نشیدی

□

ز خون دیده پر از آب ناردان شیشه

□

هیچ دلی را غمی دگر که پسندد

□

نانت اگر باید همی خور خون دمی

□

عرضه ده گنج نهانی همه

□

گفت خواجو باز با ما ترهات آورده‌ئی

□

تسلیم به از ستیزه کاری

□

جز اینکه روی نپیچم ز ناسزای شما

□

باشد که دوست را گذر افتد به خاک کوی

□

فرو خواند بر دوستان داستانی

□

که کرده بود بیچاره و حقیرش

□

مرا که پیر خرابات می‌کند ارشاد

□

زان مکن یاد و در فزونی کوش

□

بلبلی چون تو کنون حیف بود در قفسی

□

کاقبال یاورت بود اندر فراز و شیب

□

چه شود گر به خمی خامه کنی کارم راست

□

دست به نقلی مکش، چو مرغ به دانه

□

تنگدستان بین درین ره خانه‌ی خان باخته

□

این قدح سر در گریبان خورده‌ام

□

زانکه از دور زمان فرصت زمانی بیش نیست

□

در سخن بر کسی عیال نگشت

□

تو حال قید چه دانی که بیخبر ز کمندی

□

سیل آمد و رخت بخت را برد

□

خنک آن کشته که در خاطر قاتل بگذشت

□

دود دل خویشتن به ز چراغ کسان

□

آتش اندر جان جام خوشگوار انداخته

□

بر رخ آینه از نقش صفا اولیتر

□

ز آنروی که عمر بی ثباتست

□

گفت و گویش نه اینچنین بودی

□

در آتش فراق برو دست ازو بشوی

□

بسا اسیر که فرمانگذار خواهد بود

□

گمان مبر که بطوفان هلاک گردد نوح

□

سگ گم گشته، کش نمی‌خوانی

□

چگونه نسبت شعرت کنم بسحر مبین

□

گه تاب بسوخت گاه تب کرد

□

خاموش که شمع آفت جانش ز زبانست

□

زین دو بیگانه خیمه یکسوزن

□

اگر هرگز نبودی گل جمال ویس بس بودی

□

آخر کم ازآنکه آریش یاد

□

زیرا که کس نگفت که آنرا کران کجاست

□

گر در جهان آشفته‌ای عشق آزماید بعد ازین

□

چون موی شد از مویه و چون نال ز ناله

□

شمس الضحی لا تختفی الا بسحار سحر

□

بنده را بیدل چرا گوئی چو می‌دانی که هست

□

خوردیی از دست هیچ کس، نه دوا

□

بوی وفا ز خاک من خاکسار جوی

□

تو قدر دوست ندانی که دوست داری جان

□

خانه صبرش شد از باران خراب

□

یا کشتن خطایی، یا گفتن صوابی

□

چون غبار افشان زلف دلربائی بوده‌ئی

□

بر صفت قطره نهان گم شدم

□

چگونه چشم تو در خواب و فتنه بیدارست

□

سالها سر نهاده بر خط دین

□

که عیش خوش به چمن بی‌چمانه نتوان کرد

□

شب زنگی و حجره بی عسس بود

□

همه آوازه‌ی ترانه ماست

□

پر بر تو کند دعوی از شرعی و دیوانی

□

سخن سحر چه گوئی ید بیضا را بین

□

آن تبریز چون بصر شمس در اوست چون نظر

□

نشد از زمزمه‌ی مرغ سحرخوان در خواب

□

فاعل آن بود بر آن مجبور

□

ز من مپرس کجائی در آن مکان که تو دانی

□

میسرت نشود مست باش یا مستور

□

می نداند هیچ کس تا چیست حال

□

اوحدی واله و آشفته و زار از همه سوی

□

برو ای خواجه و از میکده هشیار مرو

□

تا مدحت خواجه برم به پایان

□

تو به سر در دیدنی این جایگاه

□

گشته کار عقل و دین ز ایشان درست

□

بسرت بگو که داری درم از چه باب بسته

□

هر یکی زان به کشوری منسوب

□

تا دل برآن کمند گره در گره نبست

□

هر چه به ایام بر یک دگر انداختیم

□

زانکه در قصد من بی سر و سامان بودی

□

خذ بیدی ارتقی نحوک انت المجید

□

جان به لب عمرم به پایان آمده

□

در دگر رکنها سوار آمد

□

گهر ز خاطر و در خوشابم از دیده

□

که باز در دهنت همچنان کند که کبست

□

گرد این کم گرد و در کنجی نشین

□

به خونم تشنه‌ای یا خود تو پنداری چه میگویی

□

باز کن زان دلبر بد خوی خوی

□

بوالعجب تر زین بیابان کس ندید

□

کی رفیق از طریق روی متاب

□

شمسه‌ی آن گشته معارض به مهر

□

فالقلب مستهام من شدة الفراقی

□

رنجید چنانکه بی‌نهایت

□

چون بنگری فنای تو عین بقای تست

□

به چه تشبیه توان کرد؟ به خاکی و دری

□

گر او را سیم و زر بودی چه بودی

□

چو درختی که میوه‌اش بپزد سرگران شود

□

نامش زمانه طوطی شکر زبان نهاد

□

رخ در آن یار دلفروز آور

□

بی وصل حرم مرده و حج بر در خانه

□

که پند، راه خلاص است و دوستی باری

□

سر متاب از راه تا بنمایدت

□

راز «بلی» در زبان ز روز الستیم

□

تدبیر چیست جان برادر، نمی‌شود

□

کرد هم خلوت به دمسازی مرا

□

غمزه‌اش قصد روان کرده که هنگام شکارست

□

چون ازین بگذری فرو میری

□

در مذهب قلندر عارف گدا نباشد

□

هم نوا بخش و هم نوازنده

□

ورنی ز جهان محو شود نام و نشانت

□

همه عمر تا تو باشی برو و دعای من کن

□

که نتواند شدن هرگز مگس همبازی شاهین

□

بیند هزار روضه و یابد هزار پر

□

کانکه دین در سر آن کار کند کافر نیست

□

چون برون رفت زن به قاضی گفت:

□

مگر از موی میان تو کناری که تو دانی

□

فاغفرلنا بفضلک یا سامع الدعا

□

محو شد هم دوزخ او را هم بهشت

□

وگرنه وای بدین تشنگان وادی آز!

□

مطرب به پرده سازی زخم رباب بسته

□

لاف از خیل و سپاهت نرسدش

□

که درد عاشقی درمان ندارد

□

با سلیمان چه گفت مور ببین:

□

در چنین دامی شده نخجیر آب و دانه‌ئی

□

شیخانه ولی نه شیخ نجدی

□

قلم در نام خواجو کش که ننگست

□

بدان کمند که افگنده‌ای گرفتارم

□

برد هوای رخت با خود از جهان بیرون

□

هر کی او باده کشد باده بدین سان کشدش

□

از آن انفاس او عنبر فشانست

□

صحبت افسرده‌دل، افسردگی

□

که از نتیجه‌ی خونخواران جنگ براقی

□

باز آمد و از جور زمستان برهیدیم

□

بر کناری یا نهانی یا عیان

□

تا خلق گوید: خاص شد، من شهره‌ی عامت کنم

□

طلیعه‌ی نفس صبح کامرانی کو

□

سرگشتگیم بسی فزون گشت

□

کم رهی ره برد تا آن پیش گاه

□

وز تن گردان شوی گردن‌فکن،

□

که تاج سر کند آنکس که باشدش سر تو

□

صیاد سوار دید و درماند

□

همچو الفاظ خوشش لل لالائی نیست

□

بر دارها کشیده صبا بی‌اناالحقی

□

با من خسته دلک نیست ترا خود سرکی

□

صورتی باشد ترش اندر شکر

□

نخست خانه هستی خراب باید کرد

□

به سعادت چه مرد این رازی؟

□

می‌کرد چشمم از سر حسرت درو نگاه

□

سألتک العفو، انی مخطیء ناس

□

گر از من بشنوی دستان حجابست

□

ای پاردوست بوده و امسال دوست نه

□

تا بتوان زیست یکی لحظه شاد

□

ای کاش بجاستی هزارم

□

چو کمر شدست راضی بکناری از میانت

□

از قبل من، لقبی خواستش

□

تعبیر خوابهای پریشان من شوی

□

بر من به هزار قفل بستی

□

گفت خواجو گوئیا نشنیده‌ئی من عاش مات

□

که چون اوحدی رخ بپیچی ز پستی

□

با سر انا الحق بسر دار فرود آی

□

خدای داند و بس کاین بلا چه سود کند

□

همچون مژه در دیده کشم تیغ بلا را

□

زنگ ظلمت بر آیینه‌ی دل

□

که مرغ خوگر باغ و برستم

□

ثم یخشی الملام فهو ملیم

□

ز خیل خانه براند گدای مسکین را

□

تو زین بی‌نهایت چه دیدی؟ بگوی

□

مطرب به تیز چنگی نای رباب خسته

□

زانکه آنجا مرد هستی شاه نیست

□

گمان مبر که بصد سال شرح شاید داد

□

بلکه اینند و بس منازل راه

□

شمشیر و تیر و خامه‌ی گوهرفشان ماست

□

من خدا دوستم خرد پرورد

□

جانش هنوز بر سرمهر و وفای تست

□

که ازو نمی‌شکیبم،من بیدل نیازی

□

ننگ دارند گدایان تو از سلطانی

□

تو بخت بخت سفر دان و کار کار سفر

□

گر شما خوانید نان به خشم بسی

□

عور و بر دوش او کسایی نه

□

فروزنده‌تر و روشن ترستم

□

مالان قلبک ان یمیل و یعطفا

□

همه گویند سخن بین که چه شیرین دارد

□

بیم آنستم که با پشت دو تاه آری مرا

□

در جعد مسلسل تو بسته

□

سنگ کفرت لعل ایمان کی شود

□

گمان مبر که بود حاجت زبان ما را

□

بسته بر دوش زاد بی‌زادی

□

لا تلوموا واعینوا زمرا لفساق

□

چو بگذشت بر عارفی جنگجوی

□

خواجو از کعبه برون آی که بتخانه‌ی ماست

□

که من بار می‌بستم، به جانبی دگر بود او

□

چون ندارد زور و زر زاریش بین

□

بیخی که آن نداشت خجل گشت و شرمسار

□

کاهوی چشم ترا هر دم شکاری دیگرست

□

پر نشاید نشست در خانه

□

حاصل روزگار او در سر داستان تو

□

ظمان لو شرب البحیرة ما اکتفی

□

کان نرگس مست و گل خندان من آنجاست

□

از خون دیده پر گهرم شد کنار ازو

□

دعای دولت او میکند به صدق و نیاز

□

کاشکار است آنکه بنهفته است

□

فدای صحبت جان جهان نشاید کرد

□

دیده ور گشته در طریق کمال

□

که بهر باد هوائی نخروشد چون نای

□

نگونسار و در پیشش افتاده موی

□

کو معتکف کوی خرابات مغانست

□

بنگر و زین رفتگان اندیشه کن

□

زانکه دیوانه شد از سلسله‌ی گیسوئی

□

محتاج همت گوید ناچار سلام علیک

□

مرغ دل من بی پر و بالست و بالست

□

صفت صورت چنان نغزی

□

خوش برآ بر گوشه‌ی چشمم چو گل بر طرف جوی

□

هزار سال کم از حق او بود یک دم

□

بس گهر کز حلق خوک آویختیم

□

بسان صورت پاک تو پر شدم ز معانی

□

نی همنفسی نه همعنانی

□

جان نیز برای یار دارم

□

گر نیک‌نامی بایدت در باز نام و ننگ را

□

نشوم بهره‌ور و بهره‌فشان

□

در وی به هیچ وجه طرب را مجال نیست

□

آرام جان زنده‌دلان مرحبای تست

□

یاد می‌دار که از مات نمی‌آید یاد

□

این طبع و این مزاج و خیال و بخار چیست؟

□

کافتابش بنده‌ی فرمان میشود (کذا)

□

بنماید آن عجوز ز هر گوشه صد تموز

□

چندین همه آمد شدن پیک صبا چیست

□

دلیران و کارآزموده سران

□

مهر رخسار تو چون محنت او روز فزون

□

چیپال هند و سند به گردن کشد قلان

□

شاهی کند گرش تو بگوئی گدای ماست

□

در صدر نشین، تا بت مشهور پرستیم

□

اگر مست گلچهر اورنگ تا کی

□

پس نصیب خلق مشتی غم به است

□

شوخ چشم آن مست کورا رحم بر مخمور نیست

□

کس از خاک دست و عنان را ندید

□

جام زرین بر کف سیمین عبهر یافته

□

وگر در نیابد کشد بار غم

□

که او را دام زلفت آشیانست

□

زیرا که روی گفتم و خاطر بخستشان

□

ز آتش عشق بفرسای و تن و جان بفزای

□

سنگ را چست و بی‌قرار کند

□

ماه تابانست یا گل یا بناگوش شما

□

نمود و سوی کاخ بنهاد روی

□

هیچ گل بی‌خار نبود ور بود نبود چنین

□

خاک نخلستان بطحا را کند در خون عجین

□

بردر دستور شرق آصف گردون جناب

□

کامشب نخفت تا به سحر ناتوان او

□

می‌برم در زلف مشکین تو بوی

□

دهانی همچو چشم سوزن آورد

□

تا درین عهد وفا آیم درست

□

چه گویم چو پرسد کسی از پدر

□

اگر زین نگین داری همه ملک سلیمانی

□

دل آن می‌رباید که این نقش بست

□

جهان شمامه‌ی مشک تتار می‌گیرد

□

که وقت شد که در آن منزل دراز شوی

□

آشوب عیش در دل پیر و جوان فکند

□

پرشکر و فستق از بهر کار

□

مکنش هیچ ملامت که ملامت جوئیست

□

نشسته به یک دست او ژنده‌رزم

□

پادشاهی نیست الا پیش مهرویان غلامی

□

که خانه ساختن آیین کاروانی نیست

□

از عیب نیندیشد آنکو هنری دارد

□

تو سلام هزار تو برسان

□

گر زانکه آب چشمه‌ی حیوان طلب کنی

□

کی هست توان بر آسمان رفت

□

گم شدن کم کن تو، تفرید این بود

□

چو بازوی او تیغ برنده نیست

□

همچو گیسوی تو در حلقه و تاب افتاده

□

ز یغما چه آورده‌ای؟ گفت هیچ

□

تشنه مردی وز لبش جستی زکات

□

زیرا که آرزوی سکندر به من رسید

□

سعید طالع و مسعود رای و سعد لقا

□

می پر از باغی به باغی این چنین کن پرشکر

□

خواجو متاب روی که حاجت بناز نیست

□

اگر یار باشدت پیروزگر

□

نوای پرده‌سرا در هوای پرده‌سرای

□

لاجرم بلبل خوشگوی دگر بازآمد

□

طالب صابر نه افتد هر کسی

□

تا نسخه‌ای ز خیر ببینی هزار باب

□

نقع الظلام جلی من غرة النهاری

□

زانکه جان بی تو بها نپذیرد

□

چو طوطی شکرت شیرین جوابست

□

وز آنجا کجا جویبار و نی است

□

خواجو دل و جان کباب کرده

□

نه آنگه که سررشته بردت ز دست

□

هم به خود عذر گناه من بخواه

□

فغان و ناله‌ی خود را عدیل زیر و بم کرده

□

سیل براند بسان ابر بهاری

□

که تا ز جایزه شیرین کند گلوی ترش

□

زانکه ز عشق نرگسش خواب نماند خواب را

□

بدادش پیام یکایک سران

□

کو را نبودست یکروز حالی

□

بستان میوه و چمن و لاله‌زار کرد

□

یا ز چین طره‌ی مشکین عنبر بوی تست

□

من نیستم آن شیر که روباه بگیرم

□

آخر نه گدای در سلطان جهانی

□

دست با تو در کمر نیکوتر است

□

اهل دوزخ در جواب آیند پیش

□

به خوی اندرون غرقه بد مغفرش

□

چون گفته‌های نازک او یادگار اوست

□

گر گوش بداری به ازین تربیتی نیست

□

آتشم در خانه و رخت اوفتاد

□

گفت: اوحدی، نیابی بهتر ز عشق کاری

□

که در ملکی نشاید کرد سلطانی به انبازی

□

پیچیده بیرون گور را در اطلس و اکسون خوش

□

بوفات آمد و برخاک درت کرد وفات

□

بماندند لشکر همه در شگفت

□

بسان دیده‌ی خواجو گرت حیاست بگو

□

سکرت و بعد الخمر فی ید ساکب

□

گر زنی گامی همه بر کام زن

□

وانگه ندیده هیچ خطای خطیر ازو

□

نکند از غم عشق تو بیان یک سر موی

□

سر به سر زین بحر پر خونم مصور یافتم

□

عشق دیدیش آن زمان خوابی دگر

□

تو گویی که داننده بر زد رسن

□

چشم خواجو بین دم از سر چشمه‌های ما زده

□

اگر راست خواهی دلارامت اوست

□

خون بریخت و کشت در حیرت مرا

□

بالین ز سنگ آستان،بستر ز خاک کوی او

□

پشه را بین که کند آرزوی وصل همای

□

گوش گشا سوی چرخ ای شده چشم تو گوش

□

کاری نشنیدیم که از دست گدا خاست

□

ز پهلو برون شد ز بهر شکار

□

جرم این خسته دل از بهر خدا چیست بگو

□

سوز دیوانگی از سینه‌ی دانا برخاست

□

همچو سروی که وطن برلب جوئی دارد

□

یک باره فنا گشت چو ایشان غلبوه

□

باده پیش آور که بی می حل نگردد مشکلی

□

نه نشان نعل و نه نقش سم است

□

نام جزویات و کلیات کو

□

سپرهای زرین و زرینه کفش

□

ورنه بیرون رفتمی از کوی تو

□

نمدپوش را چون فتادی اسیر؟

□

تا بگیرم دامن فضل تو چست

□

که در گلزارها باد خزانی

□

مگر آن دم که برآری نفسی با یاری

□

وگر با کافران گویم نماند در جهان کافر

□

که ره بادیه از خار مغیلان خطرست

□

بیارای مغزش به شیرین سخن

□

از دمش نکهت انفاس مسیحا بشنو

□

علی العلماء الراسخین ذوی الحجر

□

فرصت شمر این نفس با همنفسان شراب

□

چه حاجتست خصومت؟ بیار بوسه و رستی

□

ممات چیست فنائی بقا درو مضمون

□

عطار همچو مردان در خون جان و تن شد

□

که در ره تو چو او خاکسار بسیارست

□

اگر زنده ماند چنان پیلتن

□

زان گیسوی دراز مگر دست کوتهی

□

نیندیشم از دشمن تیره رای

□

برهنه خود را به آتش در فکن

□

که چون مستان در آویزم شبی با موی این ترکان

□

شعله در آبگون حجاب زده

□

اگر به نفس لیمت غزا توانی کرد

□

عکسی ز جام خاطر گیتی نمای ماست

□

تو گفتی که هوش از دلش بر پرید

□

دور فلک چو با کسی می‌نکند مجادله

□

سوی بقدرته من نطفة رجلا

□

نه آخر خون مسکینان حلالست

□

عاشقان در عشق و مستی، تا بود هر کس بکاری

□

که گرفتار بتانرا نبود روی رهائی

□

کتش عشق تو تسکین من است

□

گاه گاهی چه بود گر گذرد در کویت

□

بتابد ز پیمان و سوگند روی

□

که از سر تا قدم عین روانی

□

که کامش برآورد یزدان پاک

□

ترک جان سهلست از جانان صبوری مشکلست

□

آن همه حلوا چه سود؟ چون نچشیدیم ازو

□

بر رخ زندم دمبدم از دیده گلابی

□

آفتاب کرم تو به کرم می‌پزدش

□

بزیر هر سرمویش هزار طراریست

□

که سهراب گرز گران برگرفت

□

که جز بر خون هشیاران نگردد چرخ دولابی

□

که دل به دست تو گوییست در خم چوگان

□

پیام یار سفر کرده سوی یار آرد

□

قتل درویشی چه باشد پیش شاه؟

□

یا مست خفته شمعی ببالین

□

در سیاهی راه کوتاهت دهند

□

که مهر در قدح زر شراب ناب انداخت

□

که در جنگ هرگز ندیدی شکن

□

چون سر زلفم مگر فرو نگذاری

□

که ای نیک نامان آزاد مرد

□

چون تشنه بشربت زلالست

□

نه طریق دوستانت و نه شرط مهربانی

□

کو روان چون آب می‌خواند دمادم راز او

□

رنگ روی عاشق زارش نگر

□

تا ابد محبوب‌تر زو آدمی

□

برافروخت برسان آتش ز نی

□

بخورد خون دل ریشش از سیاه دلی

□

بحق ما جمع القرآن من آیه

□

گفت شد روشنم این لحظه که صفر است ترا

□

کریدم که ماهیت این ساز بدیدیم

□

مگر بدست کند از لب تو عنابی

□

همه پیدا و نهانم غم تو

□

کانچ کردم وانچ گفتم هیچ بود

□

ز دیو و ز جادو برآورد گرد

□

بر سر کوی تو چون موسی بمیقات آمده

□

پریشان شدی خاطر چند کس

□

رخت چون ماه می‌تابد ز خواجو رخ متاب

□

نیست در زلف تو پیدا، مگر انداخته‌ای؟

□

عالم شود مسخر تیغ زبان تو

□

مکن در کار آن دلبر تو انکار

□

یقین میدان که بازش خار خاریست

□

به یزدان پناهید از کار او

□

که بر کناری و دانم که حال غرقه ندانی

□

کز چشم مادر و پدر مهربان برفت

□

گفتم ز غصه گفت ذهابا بلا ایاب

□

اوحدی را چو من اندر سر این کار شده

□

ولیکن جان را کجا بود مقداری

□

که دو رسته کواکب می‌نماید

□

دیده آفتاب را خاک در تو توتیا

□

پر از خنده لب هر دو بشتافتند

□

سلامی را نمی‌یابد جوابی

□

که فرمایمش وقتها کار سخت

□

خواجو چو عارفی روی از بتان متاب

□

من خاص دوست گشتم و از عام فارغم

□

روز غریبان بی رخش همچون شب تار آمده

□

همه آیند و در جگر میرند

□

بحکم آنکه جهان یکدمست و آندم هیچ

□

به گوهر بیاراسته روی و موی

□

ظاهر شود از نطقش اعجاز مسیحائی

□

ور به شوخی چو برف بشتابی

□

از مملکت روی زمین روی ایازست

□

ایدون گمان بری تو که هر روز بهتریم

□

و تحکی الصبا حسن صوت الاغانی

□

من درین ره رهبر عطارمی

□

خواجو که محرم حرم کبریای ماست

□

همی نو شود بر سر انجمن

□

خلاف عقل باشد پنجه با شیر ژیان کردن

□

هم از آدمی شنیدیم بیان آدمیت

□

مراد خویش مهیا کند غریبانرا

□

از هوا و از هوان ایمن مشو

□

شتاب میکند این عمر نازنین دریاب

□

وز جوش خون ماده دهد صد هزار شیر

□

کاین نیل روان در ره تحقیق سرابست

□

دو بهره نیامد به خرگاه باز

□

سلام الله ما تلی المثانی

□

بر خاک رودخانه نباشد معولی

□

چند روی چو گل وقامت چون شمشادست

□

بسیار جور بینی از خواجه بر غلامان

□

از جهان شور برآورد بشکر خائی

□

در نهان و آشکاری مانده‌ام

□

اگرش دیده برآن نرگس بیمار افتد

□

به جشن جهانجوی کیخسرو آی

□

تحیتی که ازو کام جان شود شیرین

□

گفتیم و بر رسول نباشد بجز بلاغ

□

که رسد دست ما در آغوشت

□

آب چشمم هست و می‌بارم، خداوندا، ببخش

□

بباید زد بسختی دست و پائی

□

بر من و بر فلان مبارک باد

□

که بران از درم آن شاعر کرمانی را

□

درختی بجست از در بابزن

□

خواجو ز خواب فارغ و سیر از خور آمده

□

که روزهای سپیدست در شبان سیاه

□

بر سر میدان قدرت بادپائی بیش نیست

□

کام دل گر ز تو اکنون بستانم، که به چنگی

□

ترا که شوق حرم نیست غم بود ز حرامی

□

برفشان چون در رسد فرمان او

□

کاب سرچشمه‌ی مهرت سخن دلکش ماست

□

برین لشکر گشن بنهاد روی

□

آن دلازار جفا جوی که من دانم وتو

□

ستور لگدزن گرانبار به

□

ابر سیه کشیده که گیسوی دلبرست

□

که نگنجد تن و اندام تو در آغوشم

□

زانکه در خیلت نباشد کس باستحقاق او

□

او و جهازش نه به شو می‌رسد

□

چنگ در زلف دلستان شما

□

چو پیروز شد روزگار نبرد

□

بغیر از صورت مانی نیابی

□

با نفس اگر برآیی دانم که شاطری

□

از سر کلکش بریزد رسته‌ی در خوشاب

□

کنون که کار به دستست، می‌توان، دریاب

□

تا بدانی که دگر باره بعزت گذری

□

در بند گران دریغم آید

□

شک نیست که هرگز نشود شاد ز دستت

□

ز تو برفرازند گردان کلاه

□

بی رخ و زلف او ز بیخبری

□

به حرف وجودت قلم درکشد؟

□

هم چاره احتمال بود مستمند را

□

که از آغاز تاثیرش زمستان شد بهار من

□

خاک برسر کن و پای علم از دست مده

□

گر غیر خدا بینم باشم بتر از کافر

□

در فراق روی کس چندین بسوخت

□

نگویی به کس بیهده رای خویش

□

اگر باز داری سمند ار دوانی

□

ز دوست مگسل و از هرچه در جهان بگسل

□

که باز بر سر پیمانه رفت و پیمان بست

□

و گر هوش بندی در آن زلف باری

□

طمع از دانه ببر زانکه کنون در دامی

□

سوخته‌ی خوف و رجا مانده‌ایم

□

گر چه دلگیرست چاهی روشنست

□

دو کشور پر از رنج و آزار تست

□

بسپاهان رو اگر زانکه نوا می‌طلبی

□

مدارا کند با چو تو مفلسی

□

با سیمبران دست در آغوش توان کرد

□

زان حلقه خویش را بخرد بر کنار دار

□

به گوش جان من آمد یکی خجسته ندا

□

مدار از گوش مشتاقان نهانش

□

کنارسبزه و آب روان هیچ

□

پدر بر پسر بر همی راه جست

□

هیچ عاقل عشق را انکار نتوانست کرد

□

مثال شاهد غضبان گره فکنده جبین را

□

جز دامن امید که محکم گرفته است

□

که از دام چنین بتها برستی

□

که در میانه‌ی غرقاب می‌کند بازی

□

کز دلی پر کفر پنهان می‌بسم

□

هنوزت شب نقاب آفتابست

□

ز نیک و بد اندیشه کوتاه کرد

□

گفتم حدیث مستان سری بود خدائی

□

چو دستش نگیری نخیزد ز جای

□

زلف آشفته کار عیاریست

□

از آسمان آمد ندا: آمین و ایاک، ای صنم

□

بنوش باده‌ی صافی و هرچه بادا باد

□

هر کی آن جا گرم باشد این طرف باشد زحیر

□

گردل ز تو برکند خیالست

□

نباید که با سور جنگ آورند

□

نسیم باد صبا ساز نوبهار کند

□

که پادشاه منادی زده است یغمایی

□

دست در دامن صاحب کرمی باید زد

□

در سالها نیامد بر سینه زین خدنگی

□

تو جانی و جان بی‌وفای تو جانی

□

دل من بد بتر از آن کردی

□

برسرکوی خرابات خراب افتادست

□

سپه را همه داد یکسر نوید

□

با او مگوی هیچ سخن جز زباب می

□

ره سرکشیدن ز فرمان ندید

□

چو می‌دانید کاینش سرنوشتست

□

نیست ممکن، خاصه کاکنون اوحدی نامستمان

□

افکنده سپر برآب دیده

□

وان گفتن بی‌سیمان که سیمبریم آخر

□

تو مپندار که در مشربه جلابی هست

□

همه پرده‌ی رازها بردرید

□

چرا که باده نشاند غبار توبه و تقوی

□

به گوش جان تو پندارم این دو گفت خدای

□

گمان مبر که جهان نیز برقرار خودست

□

در بلبلان نیفتد زان گونه خار خاری

□

ببین آخر که خواجو را چه می‌آرد بسر دیده

□

هم از دار و هم از منبر میندیش

□

صورتی مثل تو در صفحه‌ی امکان آرد

□

خراشیده روی و بمانده نژند

□

همچو شمع در انجمن مزن

□

که سیل ندامت نشستش گناه

□

آبرو اکتساب خواهم کرد

□

گو که: تماشا کند سرو به بام آمده

□

اگر نقاب ز رخسار یار بگشایند

□

تا که ز تف تموز سوزد پرده حجیز

□

با هندوی کژ طبع محا کا نتوان کرد

□

که دیو اندران رنج‌ها شد ستوه

□

واندرو خورشید و ماه و تیر و جوزا کرده‌اند

□

که در زمین وجودت نماند آب روان

□

زانکه درحضرت شه یاد گدا نتوان کرد

□

حاجت به ماه و هفته و ایام و سال نیست

□

نثار چتر شهنشاه کامران کردند

□

گر بر من ستمکش رحمت کنی توانی

□

جز بدوران زمان فکرت آن نتوان کرد

□

که این راز باید که ماند نهفت

□

هر نمی از ناودان چشم خواجو زمزمی

□

درستی دو، در آستینش نهاد

□

تا نامه را بخون دل و دیده تر نکرد

□

نامم از نامه بر نمی‌خوانی

□

از عیش بهره‌مندم و از عمر کامیاب

□

وی پند تو گوشوار عاشق

□

چون گرد مهت نافه‌ی تاتار بگیرد

□

که یارد شدن پیش او جنگجوی

□

چیست گنه که می‌کشم این همه ناسزای تو

□

و معالم الاحباب تلمع نورا

□

ماننده‌ی نقشیست که در سنگ بگیرد

□

سری عظیم گفتم، اگر خواجه در سراست

□

پای بند عشق را نبود نجات از دام او

□

زنار کمر سازد خرقه بدر اندازد

□

سر از پای سرو روان برنگیرد

□

که از نیزه‌ی مژگان مدارید باز

□

ولی بقتل وی آن به که دست خویش نیازی

□

به تنها و یارانم اندر کمند

□

که عقاب فلک پر اندازد

□

چون اوحدی امروز پراگنده ضمیریم

□

فریاد و فغان هر دم در کوه و در اندازد

□

یا تویی یا عشق یا اقبال عشق

□

از زلف سراسیمه‌ی آن عهدشکن خاست

□

بدو اندرون کاخهای بلند

□

تا نپنداری که برجای دگر باید نوشت

□

ز خدمت بندگان را ناگزیر است

□

در رمه پنهان به کوی دوست شد

□

با همه کز آه اوست گرمی بازار من

□

به نسیم تو مگر زنده کند باد مرا

□

در عالم بی نشان برانم

□

که سر کوی تو صد باغ و گلستان ارزد

□

یکی را نبد چنگ و بازو به کار

□

چون توانم گر چه دانم کان لباسی فاخرست

□

زن دیو سیمای خوش طبع، گوی

□

که روز و شب وطنت در دل خراب منست

□

اوحدی، زخم چرا خوردی ازین سخت کمانان؟

□

جام صافی برکف و لب بر لب ساغر خوشست

□

شادی جان‌های پاک دیده دل‌های عشق

□

لب تو جام صبوحست و طلعت تو صباح

□

که جویند گاه سرافراز شاه

□

خاک شو بر گذر مردم پاکیزه سرشت

□

پیش دو ابروی چون هلال محمد

□

که همچو بخت تو در عین خواب خرگوشست

□

بر دلم کوه سهندی بسته‌ای

□

وصف الف قامت ممدوده‌ی حمرا

□

تو کجا آن چاشنی داری هنوز

□

خاک را هم ز سرم بگذر و بگذار مرا

□

متاب از ره راستی هیچ روی

□

خواجو که کند موی شکافی بفصاحت

□

هر چه هستم همچنان هستم به عفو امیدوار

□

وز جوانمردی ببایی در صفات

□

از خود خجل شوم که: چه گفتار میکنم؟

□

نتوان گفت بخواجو که مشو باده پرست

□

بگذار منجم را در اختر و در فالک

□

گر چه بیداد تو از روی حقیقت دادست

□

رخش پر ز شرم و دلش پر ز باک

□

سرپنجه بخون جگر رنگ نگارد

□

اکنون که بر تو می‌گذرد نیک بگذران

□

روانست لیکن عیاریش نیست

□

که به شمشیرم ازین کوچه بریدن نتوانی

□

دم بدم در خمار می‌افتد

□

بنگر که تورا کجا همی جویم

□

آنکه عیبم می‌کند برساحلست

□

نشست از بر تخت نزدیک شاه

□

که از حیات ملول آمدن نه کار منست

□

کز تو کرم برآید و بر ما خطا رود

□

زانکه لعلیست که صد تاج کیان می‌ارزد

□

حال فردا بگذاریم، که فردا پرسیم

□

پند عاقل نکند سود چو دل قابل نیست

□

تا چند سخن گفتن از سینک و از شینک

□

قامتم چون سر زلفت مگر از بیماریست

□

جهان دیده با ناله و با خروش

□

جمله بفروشی برای یک فقاع

□

خرد را در پناهش پیروی داد

□

همه جامه ها کرد بر خویش چاک

□

نقد امسال کرده در سر پار

□

به اندک سخن گنگ و خاموش کن

□

تا باز رهی ازین دل ریش

□

بدو بر به رفتن دژآگاه بود

□

تو گویی که از غم به دو نیمه‌ام

□

در کوی مقامری مقر دارد

□

ترازوی عدل طبیعت شکست

□

بپوشید درع و میان را ببست

□

تا سر دو گیتی بشناسی بکماهی

□

آنگه دهد صلاح تو را دسته

□

اگر چه خفته بود طایرست در تحقیق

□

ره رستگاری همین است و بس

□

چو داد آمدش جای فریاد نیست

□

حب دنیا پای بندست ار همه یک سوزنست

□

پدید آرنده خود را طلبکار

□

ندیدی دو چشم من این روزگار

□

تو در کناری و او از تو دور صد منزل

□

چنین هرگز ندیده‌ستم فلاخن

□

مور کنم پیل را موی کشان در هوا

□

بدان سوگ بسته به زاری میان

□

سوی مادر از تخمه‌ی نامدار

□

پس چون کنم کان کوی تو یک دم نباشد بی عسس

□

اولوالعزم را تن بلزد ز هول

□

که امروز شد جانم از رزم سیر

□

دل سخت و نفس صبورم مده

□

غمری نرم است و گول طراری

□

نوش کنان ساغر صدق و وفاق

□

که زیبا بود خلعت کردگار

□

یکی صد گشته از تقدیر جبار

□

هم تک عشق تو باد نیروی بی‌نیرویی

□

سپهر مجد و معالی جهان دانش و داد

□

همی بس بزرگ آیدت خویشتن

□

وقتی که تو آن روی به آیینه نمایی

□

ز نادان است پنهان جان چنان کز گوش کر الحان

□

کار بیرون از حکایت نبودش

□

ببینی سر مایه‌ی بدخوی

□

کنار اگر طلبی، از میانه بیرون آی

□

جز ثنای تو نمی‌خواهند مرغان در نوا

□

وگرنه ضرورت به درها شوی

□

بجستند برسان آتش ز جای

□

ازان خلق خلق بگذار، چون حسن حسن داری

□

چون است ز بانگ تو گریزان؟

□

بوسه‌ها یابد رویت ز نگاران ضمیر

□

ز کمی و بیشی و از ناز و بخت

□

منفعل از خویش، چون ناخوانده مهمان مانده‌ام

□

کوبد در ملک جاودانی

□

نهاده سر چو قلم بر بیاض بغدادی

□

کجا موج خیزد ز دریای قار

□

فردا خبرم گوی، که امشب نه به هوشم

□

بدان یکی سعدی و بدین دگر نحسی

□

هر نفسیش صد جهان هر نفسش بود غمی

□

یکی ناسزا برنهندش کلاه

□

به حال خویش صائب را چنین مگذار ای ساقی

□

چون دیده‌ی مور گشت عالم

□

چو بینند سر پنجه‌ی عقل تیز

□

نخارد سر از کین افراسیاب

□

وقتست کزان گلشن معمور فرستی

□

بر در او قار چو گلنار کن

□

زبان را پرده بدریدن میاموز

□

زین روی ماه یک شبه را شکل جام داد

□

که چون سیل، گلگشت هامون زنیم

□

زهی نام و زهی ننگ زهی فخر و زهی عار

□

چو شمشیری قلم در دست مانده

□

گفت رضوان بر ما چیست همین موعودست

□

قرصی ازان اگر بخوری قی کنی دگر

□

خلق از این است یکی شاد و دگر غمگین

□

گوی ز پیش تو ربود ای غلام

□

مگر نماند به برج شرف کبوتر جود

□

بجو از خویش هر چیزی که خواهی

□

من آخر از سگی کمتر نیم هم

□

تا چاه دیگران نکنند از برای خویش

□

ار جمجمه‌ی ذوالخمار باشد

□

شکار دلبران گیرم، چو پرسیدی من این بازم

□

ندارم دست باز از تو بدین سستی

□

نشاید این که شما قصه سحاب کنید

□

حزم پنهان و نفاذ آشکارت

□

توان گرفتن از دست و لب گزیدن من

□

هر زری کو دید آتش کار او شد ساخته

□

ما را بدان امید بسی در زیان شود

□

وی ز رشک دست تو نالنده موج اندر فرات

□

که یادگار فریدون و ایرجست و قباد

□

نه مر بودنت را چونی نه مر گشتنت را چندی

□

زان دل فرو گرفت زهی خوش ولایتی

□

تو بی‌معنی از این غم برکناری

□

نه آن شمعم که بتوان داشت پنهان زیر سرپوشم

□

جز که شکل خود نمی‌بینند در رخسار تو

□

که عاجز بود مرد با جامه غرق

□

این هفت و هشت پاره کله‌وار روزگار

□

چه گویی؟ عالمی را زان خبر کردن، توان؟ نتوان

□

تن رابه ششتری و به کاکوئی

□

که هست مه را چیزی ز لطف پروازش

□

از دود تیره بر سر گیتی نهنبنست

□

که تا پیدا ببینی گنج پنهان

□

خانه و بام و در و دیوار یار

□

منت بر آنکه می‌دهد و حیف بر منست

□

ذیل تاریخ شرف در عرصه‌ی محشر کشد

□

اوحدی را سر به خاک آستان پیوسته‌ای

□

او بود جاهلان را ز اول بت نخستین

□

چند غم جهان خوری، شادی انجمن نگر

□

وی ترا بنده گشته هر آزاد

□

کز نوبهار طبع تو ایام تازه شد

□

از خوردن اندوه تو هشیارم هشیار

□

چو نیکش بداری، نهد دیگری

□

مدد سمک و کوه و هامون باد

□

من خرابی می‌کنم، تا پیش سلطانم بری

□

نداری همی شرم ازین بی‌ازاری!

□

خلق ز بس کدیه شان بر حذر

□

دیدار بود بار دگرمان در این دیار

□

جام تهی به باده‌پرستان نمی‌دهیم

□

گفت: لا والله ای خراباتی

□

که از دوران آدم تاکنونست

□

زان کام دلی بود هوا را

□

هجر تو می‌رود روان بر اثرم،دریغ من!

□

گر تمام آن است کو را نیست هرگز کاستی

□

شیشه‌ی می خواه و بر خارا فکن

□

بر آینه‌ی امید زنگست

□

گرفته جای خود در زیر افلاک

□

نزد تو بسی خطر ندارد

□

که اول قدم پی غلط کرده‌اند

□

کرده در حوت بر آن ابجد و هوز دشوار

□

که فریادی برآید هر دم از من

□

جز باغ و حایط و رزو ابکاره

□

به خون خود دری کاری نبردک

□

حظ برخوداری صاحب ازو موفور باد

□

آسوده از کشاکش اهل زمانه‌ایم

□

نپوید پی شیر روباه لنگی

□

که شهرها همه بازند و شهر ما شهباز

□

راستی پرتوی از آن هنرست

□

و گر نه پای ره رفتن ندارم هیچ و نتوانم

□

چو اندر لشکری خفته یکی بیدار تنهائی

□

بپرس از من در آن ساعت که سر زیر کفن دارم

□

قوت مستی همی بیرون توان کرد از شراب

□

این ساغر روحانی، صهبای دگر دارد

□

تا نه پنداری که چاکر قیمت دیگر گرفت

□

که ابدال در آب و آتش روند؟

□

هر جا که رود ذکر تو گویی عرفاتست

□

بهتر ز اوحدی نبود هیچ بلبلی

□

هرگز کسی نرست مگر منتبه

□

باز به میقات وصل آمد بر طور خویش

□

نه سر و کار مختصر دارد

□

وجودی چون پدید آمد ز اعدام

□

آخر نه سنایی و سناییم

□

چو سلطان گر جهان گیرست شاید

□

زان دست که صد قلزم ازو یک شمر آمد

□

با تو طریق اوحدی درد کشی و دم زنی

□

گرچه به جان کوه قارنی به تن آهن

□

نه همانا که دایره دروی

□

فکرتش نقش نوبهار گرفت

□

نسیم راه نیابد به خلوتی که مراست

□

گوییا بودست آب زندگانی مشربش

□

تو همچون الف بر قدمها سوار

□

بحر محیط با همه وسعت غدیر باد

□

وین عقل و نطق و جان همه زنگ و درای دل

□

بسته‌ای و مانده‌ای و کشده یگانه

□

کمد اندر پا و افتاد اکثرش

□

یکباره مرغزار فلک خوشه رسته باد

□

از بیابان ملک و تخت از دامن کهسار ده

□

خواهی وفا خواهی جفا چون دوست باشد محتشم

□

حیف باشد که تو در خوابی و نرگس بیدار

□

سخره‌ی دست اهتمام تو باد

□

به حکم او بنه، ار بنده‌ای، سر تسلیم

□

هیچ نبودش گمان که تو ز گلی

□

این نیست نشان مرد دین‌دار

□

سالی کان هم از بهر سالست

□

چشم ما بسیار ازین خواب پریشان دیده است

□

چون در آید به خرابات به قنطار دهد

□

لب بر دهان نی نه، تا نی‌شکر بباشد

□

عروه‌ی وثقی خدایگان زمین است

□

کاوحدی چیزی نمیدانست زین بیش، ای جوان

□

سازگاری نه صواب است و نه بیزاری

□

بلایم من بلایم من بلایم

□

همچو بر گنبد قرار گوز باد

□

کل اندر دم ز امکان نیست گردد

□

گفت این نه از شما ز سخنهای سر سریست

□

دو صاحب را محمد نام کردند

□

حرف حرفش همه در چهره‌ی اجرام گرفت

□

وین چرخ به کام من دردا! که چه کم رفته!

□

به دریا در تو را ملکی نباشد ماهی، ای غازی

□

گویند چرا چنین نزاری

□

از دست غیب نیک جدا کرد روزگار

□

وز او در بسته با تو ریسمانی

□

ما چو یعقوب از غمش دل خانه‌ی احزان کنیم

□

روم زین سپس عبقری گسترم

□

برترین حجتی جبین تو باد

□

راز دل با خالق جبار باشد صبحدم

□

چه همی بایدت این چونین افزونی؟

□

گر چو عیسی بسته این جسم چون گهواره‌ایم

□

اینت افسونگر هندو نسب جادو سار

□

ورنه از دل شیشه‌ها در بارم دارم همچو سرو

□

در دل و جان او هدایت نیست

□

به قدر کن که نه اطلس کمست در بازار

□

کاوستادش علم الانسان ما لم یعلمست

□

رخت سفر برون برم، عهد دیار بشکنم

□

دست شده سست و پای گشته کماله

□

پس چرا این کامل آن ابتر رسید

□

اندر آن رقعه نام من هم باد

□

ز تو در نزع می‌گردد هویدا

□

که نپذیرد به راه عشق طامات

□

به دیدار او وقت اصحاب، جمع

□

چشمه‌ی عرصه‌ی نشابورست

□

کین میوه‌ی آن شاخ بلندست که کشتی

□

از معصیت چرا که نپالائی؟

□

خیمه عشرت از این بار در اسرار زنیم

□

چون گرد بلا نشو کند ابر مطیرست

□

عرض چبود که لا یبقی زمانین

□

چشم بد دور از دل غمگین و طبع شاد تو

□

فاتم الحدیث نظما و نثرا

□

کز طعنه مرا تو در جگر داری

□

کشکارا کنند غمازان

□

بپرهیز، ازیرا که در ثمینی

□

در صفات نرگس جادوی تو

□

حاطه‌الله زو به یک احسان مفرد می‌رود

□

که این چون طفل و آن مانند دایه است

□

کاخر تو کجا و ما کجاییم

□

تا می‌نمایدش همه عالم خیال دوست

□

تا خاک همی عرضه دهد راز نهان را

□

هم درد خوری و هم چکیده

□

تا چه می‌خواهد ز من جافی زمن

□

همه خشم خداوندی بر من این که خرسندم

□

تا سال و ماه دور کند سال و ماه تست

□

که با وحدت دویی عین محال است

□

یک ماه رهی خواندن یکسال رها کردن

□

مگر شمامه‌ی انفاس عنبرین بویم

□

گفتم این را بود خریداری

□

که چون اوحدی درفشانی کنم

□

چشم او هرگز پر خواب و خمارستی؟

□

کاحوال ناتمامان بس زار می‌نماید

□

همه از یکدگر صوابترست

□

بریز از پرتو می، رنگ آتشخانه ای ساقی

□

در باغ جمال او زلف و زنخ و غبغب

□

فرو کوفتندی به ناواجبش

□

در همه کارهات کارستی

□

جهان نیکو همی داند که: من نیکو سخن گویم

□

این است ز پردلی نشانی

□

هم چاکر و هم میرم هم اینم و هم آنم

□

گیرند بار نفع و ضرر ماه و آفتاب

□

زهی نور خدا ظل الهی

□

همچو ناف آهو از خون بارور گردم همی

□

کلید بند مشکل هاش دانند

□

هر ممتنعی ز هجر واجب

□

کارش چو کار اوحدی زیر و زبر می‌شد ز تو

□

دین را بجز تو نیست سوی راستان ستون

□

در شکمش مشک شود آن گیاه

□

قیام و قعود از قعود و قیامت

□

تا کواکب سبحه گردانید، من ساغر زدم

□

در بهای توتیایی الغیاث ای دوستان

□

تا به جوهر طعنه بر درهای دریایی زدم

□

از تو بدو صد ملامت و خواری

□

من چون کنم صبوری آخر؟ که بی‌سکونم

□

معنی از گوهر طرازی لفظش از شکر کنی

□

کان قباد صف شکن می آیدم

□

تا تو دامن بدو بیالودی

□

هر آنچه دیده‌ای از وی مثال است

□

با ما چو حلقه‌دار لبان چون نگین مکن

□

سر از من عاقبت بدبخت برتافت

□

از کارها عبادت او خوشتر اوفتاد

□

مونس گور تو، شک نیست، که ماری باشد

□

با بار بزه روز قضا مزد حمالی

□

در فتا شایسته‌ی جانان شدم

□

مطرب بزمگه بستانست

□

در سخن صائب چو طوطی تنگ میدان نیستم

□

فخرم آن بس که بوم رخت کش لشگر تو

□

ساقی مجلس بیار، آن قدح غمگسار

□

کو را هنوز در همه اندیشها به یادی

□

نالها دارم بدین جرم و گناه آراسته

□

پس همان گیرم که تو خود خسروی یا هرمزی

□

که من از جهل نمی‌افشارم

□

تب لرز اندر استخوان باشد

□

پیوند درین عهده‌ی ثمر هیچ ندارد

□

دلداری را تو ناسزایی

□

مقسمت ندهد روزیی که ننهادست

□

دستی به سرم فرو نیاری

□

که با شمایل او فارغ از بهشت برینم

□

ای خر بدبخت، چگونه بری؟

□

با دل عطار دلتنگی فراوان می‌کنم

□

چشم بد دور نیک یاری

□

رود پاکی به پاکی خاک با خاک

□

پیش من بکتاش سرمست مرابه گماز ده

□

اگر مردی از سر بدر کن منی

□

نوبت رسد چو نوبت لطف جهان رسید

□

جانب او را به قول دشمنان بگذاشتی

□

چون گزیدی همچو بر شکر شخار، ای ناصبی؟

□

وز روح مسیح کن طرازم

□

لاله می‌روید ز خارا گل همی روید ز خار

□

که نتوان کرد این آیات محدود

□

از پنجره‌های زندگانی

□

وین طنطنه که می‌شنوی هم شنیده گیر

□

زانگبین موم کجا گشتی فرد

□

اگر پیشت فروخوانم تمامت علم غزالی

□

بی‌گمان جز که به سلطان و تاوان ندهی

□

تا ز نزدیک تو ای ماه چه فرمان آید

□

طرایف سخنم را همی نگرداند

□

می‌شود معمور صائب هر که گردد بانیم

□

در حجره‌ی تنگ کن فکانم

□

وگر دست داری چو قارون به گنج

□

انصاف او به دولت دایم گواه اوست

□

مرد نگارگر انگشت‌ها گزیده

□

راست بخواهی پر از فریب و رجائی

□

از کان همه سیمبر گرفتیم

□

بوک با نام و نشانی افکنی

□

بود محتاج استعمال قانون

□

دزدیده در آن دیده‌ی شوخت نگریدن؟

□

از زمین بوسی تو گشته عزیز

□

برو مزید نباشد هموش قانون باد

□

بنمود روی خود که: هان! گفتم: زهی وجه حسن!

□

این افگندت به کرم و گمراهی

□

گه گدا را خوانده‌ایم و گاه سلطان گفته‌ایم

□

زان برنج سبات رنجورست

□

که هر حرفی از او بحر معانی است

□

اگر مقعد صدق خوانم رواست

□

جوی مشک بهتر که یک توده گل

□

بنفشه سر چو درآورد این تمنی را

□

ترا رخهاست کان رخها بغیر خویش ننمایی

□

چیزها را حروف او بنیان

□

در آتشش جان در طرب در آب او دل در ندم

□

که بر طباع و موالید والی والاست

□

نیابد علم عارف صورت عین

□

پاسبان بام روح‌القدس و دربان مرتضا

□

نافه مشک را گره بگشاد

□

کبر تو چون جود شاه قاعده‌ی زر شکست

□

جای شگفت نیست، نشانی ازین عزاست

□

آن ازین کمتر مکن یک خردله

□

که نه در خورد چون تو جانان بود

□

نشگفت که در خانه نشانند عدم را

□

که این هر دو ز اجزای من آمد

□

زهی امکان زهی تمکین بنامیزد بنامیزد

□

به سرپنجه دست قضا بر مپیچ

□

دربست جهان‌باز ز امساک میان را

□

خود را به سر کوی تو روزی برسانم

□

خیره چه گوئی محمدی و علی؟

□

بدو صد عیب بلنگم که خرد جز تو امیرم

□

از خجلت تو دست عطارد مقیدست

□

ویران شد آن باغ که بی‌در شده باشد

□

هر گه که بنگرند به کفش ادیم ما

□

آب را حلقهای زنجیری

□

در عرق آفتاب چرخ برین را

□

زبونی جورکش خواهند و مسکینی بلا دیده

□

تو بر ره‌گذر پست چه نشسته‌ای

□

زان نباید نرد جانان باختن

□

بر آتش شکیب دلم را مکن کباب

□

گر نخواهی بیخبر گردی، خبر از ما مپرس

□

سماوات العلی بی او حمیم هفت نارستی

□

کس از سر دل کی خبر داشتی؟

□

چه بود فایده در عقد آدم و حوا

□

تا دوستی مادر بر قابله اندازم

□

ور توانی دامنش پر لل مکنون کنی

□

نیم فلاح این ده من که از سالار بگریزم

□

چو قهرش آید اقبال آسمان هدرست

□

صدف با علم دل صوت است با حرف

□

رخت بردارد ز کیهان زحمت لیل و نهار

□

مگر آتش ز بهر آن انگیخت

□

سحاب دست تو حامل به لل لالا

□

شد سیه چون نامه‌ی اعمال من

□

در نیابد سایه را کس، بر پیش تا کی دوی؟

□

از سر گیرم زهی سر و کار

□

پیل و گرگت بی‌عداوت در نبرد

□

نه روی گشتن و بودن بر او دیر

□

ز غم گل چو من از عشق تو ای خرمن گل

□

چو دانی که بد رفت نیک آمدی

□

چون کلیم‌الله را خلوت سرای طور باد

□

وقت مردی ناتوان افتاده‌ای

□

با او نرفت ملک و جهانداری

□

نور دل ادریسم آهسته که سرمستم

□

در حلقه ماه دارد و در چنبر آفتاب

□

چو واحد گشته در اعداد ساری

□

نزد نادان مست و نزد زیرکان هشیار باش

□

بخت را پایگاهی از در تست

□

کز جهان آنکه جهان صد یک ازو بود جداست

□

گر خاتم لعل توشود ملک یمینم

□

به خیره در این چاه تنگ و تاری

□

عذر بخواهی به هر زبان که توانی

□

جفت بودم با شراب و با کباب و با رباب

□

که در خاک فراموشان کند دنیا فراموشم

□

آنجا که «بگیر» ما و آنجا که «نه» ماست

□

ز فرزند دلبندم آمد به گوش

□

ای گشته در فصاحت سحبان روزگار

□

نیکی و بدی را چو پدیدست جزایی

□

بس بگسلد این رسنت، ایا غازی

□

تا سوسن‌ها روید بر شکل زبانم

□

چشمی سوی یمینم و گوشی سوی یسار

□

شود اخلاق تو اجسام و اشخاص

□

بتم چو خوبی بی‌نقص را کمال کند

□

در فشاند از عقیق در پایش

□

باز تو کبک خسته در منقار

□

به بخشایی تو چون بینی دلم را چند جا بسته

□

زیرا که چو باز می‌ربائی

□

آه گرم آتشین می‌بایدش

□

کانجات با مخنث و مطرب قرین کنند

□

چو غشی نبود اندر وی چه سوزد

□

نام شکر گر شدست کام و زبان ترا

□

جوی نیک نامی نیندوخته

□

به اضطرار و گردون بارکش دون باد

□

از لشکری چون اوحدی، این قلی یللی بلی

□

یارت به آب در زده یک نان فخفره

□

بازار همی‌سازم و بازار ندانم

□

تربت آن خزف و رستنی این حطبست

□

به شوخی باز کرد از تن سر او

□

در صف اهل خرابات ای پسر

□

در چنان گنبدی خوش آوازی

□

که از من به سال و هنربرترست

□

هجرم به سر فرستی و اشکم روان کنی

□

چون من به طبرزد که کند کار تبرزین؟

□

دل به من ندهی و هرگز نشنوی

□

ز زیچ اختر این جهاندار چیست

□

چرا نبود روا از نیک‌بختی

□

تا اسیر آن دو لعل و آن دو تا بیجاده‌ایم

□

سعدی رضای خود مطلب چون رضای اوست

□

فراوان برایشان بخواند آفرین

□

فرقه‌ای دهن و زیبقش گفتند

□

امروز چنین چو کبگ چه خرامی؟

□

بوده پروانه نپنداری که اکنون تاختیم

□

نوشتند و کردند چند آفرین

□

که یادت آورد از عهد اول

□

وین اشک به رنگ ناردانم

□

بر کدامین مخالف آمد بند

□

به مردانگی سر بر افرازشان

□

که با یار دگر همداستانی

□

مردم نه‌ای بدانکه تو خوب و مجسمی

□

فکر کن از روز شمار ای غلام

□

ستاره شمر بود و با داد و مهر

□

سالی دارم اندر باب معنی

□

بلبل ز گل آشیانه آراست

□

لب از ذکر چون مرده بر هم مخفت

□

که از داد شادست و شادان ز شاه

□

برده سرهنگ هیزم و میوه

□

چو روغن گر گرفت از ما عصاره

□

کرد دل شکور من ترک شکار ای صنم

□

روان و خرد را به پا افگنی

□

ز وحدت دیدن حق شد معطل

□

سنایی خاکپای تست سر دیوان جان ای جان

□

بر زمین چون دو اژدها دنبال

□

رکابش گران کرد و اندر شتافت

□

تا صدش بار در نور دانند

□

بر محدثیت بس باد از گشتنت گوائی

□

مرهم طلب ازیشان گر یار سوز و دردی

□

فرود آمد از پشت اسپ سمند

□

جای صهبا می‌کشد خوناب و از خود می‌رود

□

داد نوشروان با چشم ستمگاره‌ی دوست

□

عاقبت خاک شد و خلق به دو می‌گذرد

□

چهارم چو بفروخت گیتی فروز

□

تا پدید آورد ز لازل و خسف

□

مده حقت بدین چیز مجازی

□

چون یاری شهریار دیدم

□

نیاری فزون زین نباید چخید

□

چرا می‌باشد آخر مختلف حال

□

شایستی اگر در دل بیمار منستی

□

گوهری یافت هم ز گوهر خویش

□

ازین روی رستم وزان روی سعد

□

پرده‌ی آن این عدد مستعار

□

ببین تو گر چه نبیندش خاطر اعمی

□

در تاب زهر غبار مندیش

□

وگر شیر دل ترک خاقان پرست

□

همه ترتیب عالم را به هم زد

□

تا روی داد سوی دل ما پیام عشق

□

شکسته شود چون به زردی رسید

□

بدو گفت کای بد تن کینه جوی

□

گردن خویش پر و بال کنی

□

او بار خدای است و ما موالی

□

خاک بی‌جان گشته با جان الرحیل

□

شب و روز شادان به فرمان شاه

□

مقابل گشت از این رو با بدایت

□

افتاد به دام تو و از تو گذری نیست

□

کشتی بخت شد چو دریا پر

□

برو بر بسی پندها کرد یاد

□

به خدا باشد ار تواند رفت

□

نیست چو قارون بخیل و سفله و وارون

□

زانکه ز هستی خویش بی سر و پا مانده‌ای

□

چنین ارجمند آمد آن بوم و بر

□

به بوسه می‌کند بازش عمارت

□

بی گمان از رشک رویش خاک را بر سر کند

□

به پایش کشد مور کوچک شکم

□

بس ایمن مشو بر سپهر بلند

□

دست خود را قلم کنی زان به

□

فردا درود باید تخمی که دیش کشتی

□

از درون نعره زند دل که دو چندان بکشم

□

برانم شود کارم ایدر تباه

□

همی گردند دائم بی‌خور و خواب

□

ای خوشا عیش که امروز مراست

□

وز رطب جوی انگبین بگشاد

□

که زیبد تو راگر دهم تاج و گاه

□

وز چه این تخم بیخ و بار گرفت؟

□

این چرخ بدین چشم فروزنده‌ی رخشان؟

□

غرق تحیر ز جهان بوده‌ام

□

زبانش نجنبید بر بیش و کم

□

به محفلی که ترا بی‌دعا گذاشته‌اند

□

گر نیست درست برمخوانی

□

سپر نیست مربنده را جز رضا

□

که نه رزم بینند زان پس نه بزم

□

که بز ماده را پری خوانی

□

صورت بسته است همانا چنین

□

از دل و جان توبه کند هیچ تن ای شیخ اجل

□

فزاینده‌ی دانش ایزدی

□

شراب باده خوار و ساقی آشام

□

قصه‌ی دریا رها کن مدحت خانی مکن

□

بنده پست را بلند کند

□

به زنجیر زرین دهن دوخته

□

بر درت کرده عمر خود سپری

□

چو دل و جان سنایی طبع فرخ‌زاد را

□

وان خوشی چون بنگری نیکو بود دود و بخار

□

بخواند ببیند به پاکیزه نغز

□

شد ساده ز دندانه و هموار نگشتیم

□

شو گدایی کن که ما این از گدایی یافتیم

□

مراعات صد کن برای یکی

□

که ازمن نخواهد سخن رایگان

□

تیغ آبی چنین به مشت تو بس

□

مگر بدانکه کند دست یار خویش تهی

□

بگفتم نیک می گویی بپرس از من اگر باشم

□

به خاک اندر آید سر مور وپیل

□

به ترک جمله خیر و شر گرفته

□

خیز تا بر فرق این سفله زمانه کم زنیم

□

نام کرده پدر زراوندش

□

بدان شاخ زرین ازو خواست نان

□

ای سنگدل، چه سیم؟ که دربند آهنی

□

دام را بادام تو چون سنگ باشد گوز را

□

اقرار نمی‌دهد ز انکار

□

نه بوم و نژاد و نه دانش نه کام

□

تو نور چشم وجودی، درین غبار مخسب

□

که چندین با منت گفتار باید

□

سر و گردنش همچنان شد که بود

□

ببست این برآورده چرخ بلند

□

منهی غیب و سرنوشته شود

□

گردنش بدادند مور و ماهی

□

هر چند از تو کم شود از خود تمامت می کنم

□

مزن زین سپس پیش ما داستان

□

خرد را جمله پا و سر بسوزد

□

گه کفر منی و گاه دینی

□

وانچنان تاج و تخت را شاید

□

ز توران و ایران برآورد گرد

□

همه شب‌های او شب معراج

□

شده‌ستند ناچیز و گشته فسانه

□

هر بوسی را کنی نثاری

□

چو با گنج باشی نمانی به رنج

□

بدین علت شد اندر شرع کافر

□

بر باد شده زلف تو از قامت شمشاد

□

که از میان تهی بانگ می‌کند خشخاش

□

همی دود نفرین برآمد ز شهر

□

حلقه‌ای ساختم ز چنبر پشت

□

که تو بد مذهبی و دشمن یارانی

□

دامان خون آلود را در خاک می مالیده‌ام

□

خرامان به بالای سیمین ستون

□

شهری ز دست عشق تو سرگرم شیونند

□

چون لولو تر کرد همه آب روان را

□

رود را زاب دیده داد شکوه

□

یکی تاج زرین و دو گوشوار

□

مثل او از زمین تواند رست

□

تو مادر مبارک و میمونی

□

وامروز ز ساکنان خمارم

□

به آمل فرستاده‌ام کینه خواه

□

قبله‌ی جان فروغی صنم سیم بر است

□

در ده دو جام دیگر ما را چو نام گردان

□

نبینی که فرتوت شد پیر ده؟

□

ز گفتار پیغمبر هاشمی

□

در عرق رفته گاو با ماهی

□

ز تنهائی به، ای خواجه، حصاری

□

گوساله گرگینم گر عشق بنپرستم

□

ورا در دل اندیشه چون بیشه شد

□

یا میانش را به بر هم‌چون کمر خواهم گرفت

□

همه ساله چون لام پشتش دوتاست

□

تا کند آن خصم را در شاخ درج

□

فراوان به جستی ز هردر به چین

□

پیش او عشوه‌ی تو بیهوده است

□

شمال از هر درخت اکنون شماری

□

بندیش که در چه آرزویی

□

که افزون بود فرو خویشی مرا

□

عشق‌بازان تو یاد از غم دیرین آرند

□

ور عیب غیب گردد عاشق فنا شود

□

به رغبت بود خون خود ریختن

□

به بیهوده این رنج و این کارزار

□

لبش از میوه‌ای نیالودی

□

اگر نه بیش ،باری بر کمینه

□

دود عشق تو بود آثارم

□

سرای و همه بر زن او بسوخت

□

زیر لب گفت که از دست دل آزاری ما

□

چاکر از هجران رویت «عادکالعرجون» شود

□

من غم آن یار پیشین خورده‌ام

□

به زردی دو رخساره چون آفتاب

□

یار از بهر نان و آش کنند

□

از بی‌خردی خویش و نادانی

□

گل چگونه بوی مشکین از جگر می‌آورد

□

بداند سر مایه و ارز خویش

□

خویشتن را به ره کفر سمر خواهم کرد

□

اگر داد دادی نرفتی نگارم

□

چو بینایی دام خصمت نبود؟

□

فروزنده‌ی تاج و تخت و نگین

□

در آن هوس که : نویسی حدیث خوردم و خوردی

□

که سوی او تو سزای نعیم و خوان شده‌ای

□

هیچ دریا کم شود زان رو که بیش و کم خوریم

□

یکایک به موبد نمودند چشم

□

یا مراد هر دو عالم حاصل جان شد مرا

□

بهتر ز توتیا نبود گرد گام دوست

□

دست می‌خایید و می‌گفت ای دریغ

□

بزرگاسترگاتن آور گوا

□

توشه‌ای سهل و گوشه‌ی غاری

□

نیابد دل ز رنج آرام و هالی

□

مرغ دلش در قفس در خفقان آمده

□

میان جهان چون کنی کار زار

□

مشک خون ناشده در طبله‌ی عطار نماند

□

همچو نرگس پس مدارم در خمار

□

به بالای کام و زبانش مهل

□

به گفتار آن بدتنان شد تباه

□

مشو، ای خواجه، می گسارنده

□

کار جهان پیش تو بازیستی

□

محرم گنج تو گردیم چو پروانه شویم

□

شبان زاده را آرزو کردگاه

□

ورنه چندان هم فروغی را زبان لال نیست

□

در گوش دلم خوانده تراییم تو مخروش

□

من کی بودم تا کنم زان امتناع

□

دو بی جاده خندان و نرگس دژم

□

که دارد رتبت پنجاه یوسف

□

چشم زمانه خیره شد اندر غبار من

□

چون توانی رفت راه پر عسس

□

نه هنگام ماتم نه هنگام سور

□

خادم تو خسرو گشت بنده تو سلطان شد

□

ماننده‌ی نوح در سفینه

□

چه حکمت در این رفتنت بود؟ گفت

□

نسیم گلان آمد و بوی طیب

□

به صلوة و زکوة و حج و صیام

□

خصم فراوان در این ضیاع خرامان

□

بی‌اختیار گردد در فر اختیارم

□

ز یزدان نیکی دهش کرد باد

□

منکر خورشید رخشان است گویی نیست هست

□

همچو خورشید که با سایه در آید به طرب

□

متصل با جانتان یا غافلین

□

هرآنکس که بشنید بروی گریست

□

یابد آن خون ز روح پیوندی

□

ناخوش بخوری چون خر و چون غلبه بلنجی؟

□

مفلسم از صبر لنگر چون کنم

□

نشاید که کوبند پیلان بپی

□

آخر شد آشکارا راز نهانی ما

□

دست همه عاشقانش بشکست

□

نخواهد به نیکی شدن نام من

□

به ناخن بر از لاله کرده نگار

□

که در تقریر ما گنجی و در تحریر ما آیی

□

از مصحف باطل آیت حق را

□

زود در گردن عشقش همه آونگ شویم

□

نگه کرد و گوینده‌یی برگزید

□

تو و لعل لبی که میگون است

□

بت کاسان علیک عین‌الله

□

مکر اندر آدمی باشد تمام

□

که دشمن شود بر تو بر شادکام

□

چشم او در جمال ساقی ماند

□

نه بس باشیم مدت جاودانی

□

نبات از شکرستان می بر آورد

□

ز شهر و ز بازار برخاست غو

□

یا طرف آستینت یا خاک آستانت

□

عاشق ار دانا و گر نادان تراست

□

دریغ آیدش دست بردن به تیغ

□

چنین تا در خانه پهلوان

□

بال سرخاب را توان تو نیست

□

برون نیارد از بیم دختریش سری

□

ای پرده‌ها دریده کی می هلی ستیزم

□

پی اختر رفتنش نرم گشت

□

تا باد صبا شانه بر آن زلف دوتا کرد

□

تا هست شفات نیست دردی

□

خویشتن را پیش او انداختند

□

خسرو نه هست آخر همان ؟ آن عهد و آن پیمان کجا؟

□

که این هندوست، می‌رنجد به بازی

□

از نخستت ساخت باید دبه و زنبیل را

□

خون ما بر آستان افکنده‌ای

□

که بگذاشت با کام دل چارسی

□

کی فروغی شمع با آتش به جان پروانه کرد

□

او را ز چه داری تو فگار ای پسر خوش

□

فروتر نشست از مقامی که بود

□

ز گیتی بی‌آزاری اندر خورد

□

هزار سینه به سیخ جفا کباب کنی

□

وز حرص رطب همی خوری مازو

□

سبحان الله کجا فتادم

□

تا سر نرود در سر سودا که تو داری

□

به کیش دولت اگر عاشقان گنه کارند

□

وصلت عاشقان چه خواهی کرد

□

که زنم من نقبها با زور دست

□

تا تو در دیوار فکرش نقش خود بنگاشتی

□

در مناجات عشق موسی‌وار

□

چون خردمند و گرامیش بود مهمان

□

در دل عطار سوزان یافتم

□

ای مدعی نصیحت بی‌کار می‌کنی

□

گر در چمن چمانی آن قامت رسا را

□

بیزارم از جزای ماجوران

□

گران است پای ملخ پیش مور

□

بنه گام و کامی که داری بیاب

□

نام آن بت، که نازکش خوییست

□

تیمار خویش خود کن و منگر به این و آن

□

همچو مخموران خاری می کشم

□

هر آن جواب که گوید به یاد دار و بیار

□

زین مغیلان سال‌خورد گذشت

□

آن دیو مسلمان شد تا باد چنین باد

□

تا نگردی بت‌تراش و بت‌پرست

□

بگوی تا ندهد گل به خار چاووشی

□

قالبم عنکبوت غار شده

□

ننگ آید مرد را ننگ از جمال و زیب زن

□

درد او از حد بشد گر می‌کنی درمان او

□

که تا قیامت از این آستان بگردانی

□

غوغای مگس بر سر حلوای تو افتاد

□

همچو زلف بتان چین نکنند

□

پسر بامدادان بخندید و گفت

□

کافتد که بار دگر بر خاک ما گذری

□

بیشتر رخ به عدل باید کرد

□

با یکدگر چو دیوان کالفته

□

چه کنم رشک نخواهد که من آن غالیه بیزم

□

پیکان چرخ را سپری باشد آهنی

□

غریقش را امید ساحلی نیست

□

قبله‌ی جان سنایی همه سوی تو بود

□

آفتابی بر حدثها می‌زند

□

نزد دمی چو ندارد زبان گفتاری

□

چون ترا دراعه شش تویست و پیراهن دوگانی

□

هر عاجزی نداند و نادانی

□

گمان مبر که به دریای آب برخیزد

□

چون از درون پرده چنین پرده می‌دری

□

باربدی‌وار کوس برزده گل‌بام صبح

□

پس تو دل نیز بر زمانه منه

□

مقید به چاه ظلال اندرند

□

بیتی مگر ز گفته سعدی نبشته‌ای

□

قانون بد منه، که به کلی تو می‌خوری

□

گران است در زیر بار علی

□

نه جسمیم این زمان ما روح فردیم

□

که گل از خار همی‌آید و صبح از شب تاری

□

که از مشاهده‌اش مجمعی پریشان است

□

گهی نعره رسیده تا سماوات

□

هم‌چو دی آید به قطع شاخ و برگ

□

نه ممکنست که هرگز رسد به سیرابی

□

سال و مه در خیال معشوقی

□

در دهیدش آب انگور نشاط‌انگیز را

□

بویی فرست او را از کنه بی نشانی

□

مگر نفس ملک باشد بدین پاکیزه اخلاقی

□

کف خسرو به خاک تیره ریزد خون شیرین را

□

آتش بی باک را در عقل و جان پاک زد

□

یکی تخته برکندش از روی گور

□

رفتیم دعاگفته و دشنام شنیده

□

تتق از زر نگار گوهر باف

□

باز دهد جوشنت این روشنی

□

ما نیز شکار بی‌نظیریم

□

به امید نیکی و بیم بدی

□

گرت گنج دل آباد است سوی گنج ویران شو

□

دام ما را دانه‌ای هست و تو مرد دانه‌ای

□

مهر با لب‌های ما بنهاده‌اند

□

آری کنی چو بر سر خاکم گذر کنی

□

ورنه بس محتشم کسی، ای صدر

□

چکنم جور هر کجایی را

□

پس برون آی از میان دود خویش

□

شمشیر تو بر کس نکشیدی و نکشتی

□

آخر پناه داد من بی‌پناه را

□

کگهی نبود ز آب و جاه یوسف چاه را

□

دویدند و بر تخت دیدند شاه

□

مداد نیست کز او می‌رود زلالست این

□

به بوسیدن مکن تقصیر ازین پس

□

حبذا و جهک المبارک فالا

□

ما نه مردان ثرید و عدس و مایده‌ایم

□

که سعدی از سر عهد تو برنخاست هنوز

□

کس بجز گوی تحمل نکند چوگان را

□

ما بی تو بدل به دل نداریم

□

یا بلایی مهلکی از غیب خاست

□

که تورات و انجیل منسوخ کرد

□

پی منه بر مقام نزدیکان

□

همچو او حیران و مدهوش شما

□

این می‌دانم که می ندانم

□

نه رای است خلقی به یک بار کشت

□

که زنی تیرش و بر هم نزند مژگان را

□

بر حذر هان از در و دیوار باش

□

که پاکیزه گردد به اندرز خوی

□

من آدمی نشنیدم بدین شکردهنی

□

روزی او میدهد، تو جنگ مکن

□

به قوت تمام است هر ناتمامی

□

که من محنت سرایی آفریدم

□

که ممکنست که در جسم مرده جان آری

□

با وجودی که زدم دست به دامانی چند

□

خاک بر چشم همه تیماره‌ی پندار زن

□

که ببخششهاش واثق بود مرد

□

گر بکشی و بعد از آن بر سر کشته بگذری

□

عاقلانم چنین خبر دادند

□

که دانا نجوید ز دنیا دنه

□

سپهری خوشه‌چین خرمن آمد

□

چه بگویم که غم از دل برود چون تو بیایی

□

و عرصتها للجن و الانس مفزع

□

جز صبوری کردن اندر عاشقی تدبیر چیست

□

قنادیل سقف سرای تواند

□

کوشش چه سود چون نکند بخت یاوری

□

وهم دریای زیبقت خواند

□

این خانه‌ی رنگین بر رسانه

□

ماننده خورشید سراسر همه جانم

□

یا به گوشت نمی‌رسد سخنی

□

کاین هم از کیفیت جام می رنگین تست

□

آزاده را همی ز تواضع بود بلا

□

زانک صبر آمد چراغ و نور صدر

□

تا در هوای جانان بازیم عمر باقی

□

علم مصر در دمشق آورد

□

گه همچو یکی پر آب پرویزن

□

جز پراکنده نبینی از پی ماتم شوی

□

چو بینند در گل خر خارکش

□

شیفته را هم نشین سوخته را مرهمند

□

بانگ برخیزد ازیشان کای سنایی مرحبا

□

عسل تلخ باشد ترش روی را

□

ز بدبختی خویش بر در فتادم

□

که با ما باز یاغی گشته‌ای، هی

□

با همه بت چهرگان جان مقدس را شمن

□

هم می چریم در ده و هم بر قناره‌ایم

□

مگر از وفای عهدی که نه بردوام داری

□

زان که در راه غمم جز اشک همراهی نباشد

□

به یاد روی تو درد و دریغ باید خورد

□

کردم اینجا احتیاط و مرتقد

□

چشمی و هزار دانه لولو

□

زبانش بر گرفتی، یاد می‌دار

□

پس گر چنینستی بی‌جان چو جنانستی

□

زانکه سوز شمع تا پایان بود

□

که هزار بار گفتی و نیامدت جوابی

□

که از خمار سحر حالتی دژم دارد

□

گه نهان و گه عیان و گه بیان و گه بنان

□

به امید عفو خداوندگار

□

عوض تو من نیابم که به هیچ کس نمانی

□

که بر بندی به هر نزدیک و دورم

□

تا هم از خود فارغ آیی هم ز بلبل هم ز من

□

باده ستان از کف ساقی شنگ

□

که دیگر به دستت نیاید چنان

□

صاحب صد هزار مصمون است

□

در پذیرش تا بود مولای تو

□

هین عمر آمد که تا بر نان زند

□

در گردن دیده‌ی بلاجوست

□

نمیترسم، بیاور تا: چه داری؟

□

دل اسیر سیرت بوجهل کافر داشتن

□

راست چون پروانه‌یی پر سوختیم

□

که خون دیده سعدی بر آستان داری

□

آتش به سراپرده‌ی آمال تو افتد

□

از عرب لشکر ز جیحون سوی ترکستان کشد

□

ز یاران کسی آگه ز رازش نبود

□

ور نمی‌خواهی به حسرت قاعدی

□

هر چه خواهی درو توان دیدن

□

در زیر خاک تیره چرا شد مکان تو

□

بسوزند این دو پروانه چو من شمع چگل باشم

□

که نماندست زیر جامه تنی

□

شرح نمودی حدیث نور و ظلم را

□

با یاد تو زهر باشدم نوش

□

ماند در زندان ز داور چند سال

□

کز پارس می‌رود به خراسان سفینه‌ای

□

وآنکه چون نیک بنگری همه اوست

□

چاهیست پس از راه درانداخته جانی

□

مرد میخانه و مغان آمد

□

که ما را با کسی دیگر نماندست از تو پروایی

□

گر فتد راه تو در چاه زنخدانی چند

□

از قایل الاهی تا قابل گیاهی

□

که چون آب حیوان به ظلمت درند؟

□

به ترکستان رویش خال هندو

□

بگدازد ز هجر خود جگرت

□

چون نار و چو نارنگ ازین ده له یاری

□

هم عرق جنون دارم از مایه و سودا هم

□

بسوزان چون سپندم خوش به عشق ( ... )

□

تا سر و کارم بدان لب نمکین است

□

چرا هر دو به هم بینیم از آن رخسار رخشانش

□

روز دیگر بر گرفتاران وام

□

سخت کمان چه غم خورد گر تو ضعیف جوشنی

□

همچو روی حسان همی خندی

□

داد خلق حسن و خلق حسن

□

برخاست ز راه خرده دانی

□

که نه ما بر سر خاکیم و تو بر افلاکی

□

اگر از آستین آن ساعد سیمین شود پیدا

□

با مات چکارست چنانیم که هستیم

□

مشعبد صفت، کیسه و دست پاک

□

به مالی و ملکی رسی بی زوال

□

راه یابد به خانقاهی چند

□

پنجی و چاری و سه‌یی و دوی

□

چنین بود چو کند کبریا سلام علیک

□

هر که سفر نمی‌کند دل ندهد به لشکری

□

که از کفر محبت اولیا جستند ایمان را

□

در خور پیوند سنایی نه‌ای

□

پس بدان از دور که آنجا آب هست

□

که خواهد پنجه کردن با عقابی

□

از پی پوشش تو شد کرده

□

نام او در مجمع حضرت کجا بودی امین

□

اندر میان آتش دل چون قرار گیرد

□

ور نه ز ما چه بندگی آید پسند او

□

میر نظام لشکر ایران کند تو را

□

جنایتی شمرد آب ازان سبب ریزد

□

چو چنگش رگ و استخوان ماند و پوست

□

کو شرمگنست و یار ساده

□

خیل و صحرا نشینش از هر باب

□

چرا شد آن چنان مشوم و چون شد این چنین میمون

□

گر می جهد رگی بنما تاش برکنم

□

نه چنان لطیف باشد که دلی نگاه داری

□

هر که شد در پی این کار پشیمان ماند

□

وی شادی ما همه بقای تو

□

جذبه باشد آن نه خاصیات این

□

زهی کبوتر مقبل که صید شاهینی

□

در کرامات پادشاه ولیست

□

دل دانا شدستی چون مشبکهای پرویزن

□

می نپذیری این ازو پس چه کند برای تو

□

بر او ده در از تربیت ساختم

□

خون سوی حوض دیده ز کاریز می‌برید

□

شهد از لب او جان و خرد زهر شمارد

□

که بگذرند و به ابنای دهر بگذارند

□

گر خداوندی بپرسد چاکری

□

عالمی دیگرت نماید روی

□

یتیمی در عرب چون مصطفا کو

□

زان صدر بدر گردد آن جا هلال گل

□

ولی بیمار استسقا چه داند ذوق حلوا را؟

□

بت پرستان نپرستند بت سیمین را

□

عاشق مشوید اگر توانید

□

نیز می‌کن شکر و ذکر خواجه هم

□

گر دسترسی باشد یک روز به یغمایی

□

گران کاوین به یوسفشان سپردم

□

با کفر عزازیل آرمیده

□

ز چشم سوزنی چون می‌نماید

□

نقش بر دل نام بر انگشتری

□

ترسم آسیبی رسد شمع شبستان تو را

□

لبی خشک و دلی پر نار داری

□

چو خاطر به فرزند مردم دهی

□

غالب الظن و یقینم که تو بیخم بکنی

□

خود ندانی ز غم که چون آیی؟

□

کجا واقف تواند شد کسی بر سر یزدانی

□

نی سیم و نه زر نه یار داریم

□

بخواندند پیر مبارک قدم

□

دست همه بربستی گرد سر دستانت

□

ای ماه نکو منظر آخر چه سوالست این

□

کو چو بی‌آبان شود جفت خسی

□

بالا به صفت چو سرو خودروی

□

در سر انگشت او دو گیتی درج

□

بسان شعر سنایی شوی به دلخواهی

□

که از خوشی نتوان خورد بیش داد مرا

□

شاهد ما آیتیست وین همه تفسیر او

□

الحق آنجا جای تحسین است گویی نیست هست

□

کشته گردم آخر اندر پای تو

□

امانش ندادی به تیغ آختن

□

ور می‌زند به هر بن موییم نشتری

□

گفت : اوحدی، چه گویم؟ آن بدروی که کاری

□

خود را به سان جزع و صدف کور و کر کنید

□

بمشنو نفس زاران را مباش از دست حرص آکل

□

حیف باشد که تو در خاطر اغیار آیی

□

با کتان آن چه فروغ مه تابان می‌کرد

□

لاالهی غور باید تا برآرد بی‌ریا

□

زنده شد در بحر گشت او مستقر

□

چو در فراق بوم همچنان پریشانم

□

تا مگر چشم بد بگردانی

□

ز خورشیدست نز چرخست جرم ماه نورانی

□

در پیش تو ذره‌ی هوا باشم

□

که هم کمند بلایی و هم کلید نجاتی

□

چون به مذاق بسپرم شربت ناچشیده را

□

اندوه جهان بتا چه دارم

□

نرفتی به کاری که باز آمدی

□

گرفتند هر یک، یکی راه پیش

□

ورنه زحمت کشی و رنج بری

□

عشق همچون خلد و عاشق در میان چون حور عین

□

چون حال آمد چه قال خواهیم

□

به تماشا نرود هیچ نگارستان را

□

مایه‌ی مستی از آن چشم خمارین می‌برند

□

ا زجام جان ستانتان هر قطره‌ای و شاهی

□

شعشعه‌ی عرشیست این تبریز را

□

ز طامات و دعوی زبان بسته‌دار

□

که آنچنانکه فراخور بود چنان شنوی

□

که افتخار زمینست و اختیار زمان

□

در آب شوی لوح دل از چون و از چرا

□

پیوسته نیکوان را غم خورده‌اند و شادی

□

هر لحظه سری را در سر سودای تو باشد

□

آن بد که نکرده‌ام به جای تو

□

مشایخ چو دیوار مستحکمند

□

پس آن گه بر من مسکین جفا کردن صوابستی

□

تو از آن ذات بی‌جهت مگذر

□

چون نبی را گزیده عثمان کرد

□

باشم پران و دوان ای شه شیرین ذقنم

□

از بوستان وصل شمالی نیافته

□

هم سوخته‌ی عشق تو صد عاشق شیداست

□

زینگونه که او گذاشت شب دوش

□

با خمار ماهیان خود جرعه‌ایست

□

ستم غریب نباشد ز روزگار عجیب

□

من اول روز دانستم که باشد

□

در جمع فقیه‌الامم از بهر رهایی

□

نیارد کرد از هم بال و پر باز

□

گرفتن به شمشیر و بگذاشتن

□

نشنه‌ای که آن در آب انگور است

□

بنهی بار خلق بر تن من

□

پدید آید آنگه که مس یا زرند

□

به طپانچه‌ای و بربط برهد به گوشمالی

□

بمن آموخت شیر این بیشه

□

چشم سنایی نساخت قبله جز ابروی او

□

زهری که همه خلق چشیدند چشیدیدم

□

تو هم در آینه بنگر که خویشتن بپرستی

□

خورشید فروغی است که بر خاک ره افتاد

□

یارب زنهار تا چه در نیست

□

کز سخاوت می‌فزودی شادیش

□

کان نمی‌آید تو زنجیرش به گردن می‌بری

□

خانه‌ی گل را چه می‌کنی که نگاری؟

□

از برای راه سدره گربه‌ای را زین مکن

□

بادت به دست ماند خاک ره ار نگردی

□

که مستخلص نمی‌گردد بهاری بی زمستانی

□

زان فروغی دوست دارد گردش پیمانه را

□

همچو گویی روز و شب گردان نداری ای پسر

□

چو گفتی و رونق نماندت گریز

□

شاید اگر نظر کند محتشمی به چاکری

□

حکم تالیف آن روان و روا

□

کرده شخص نیاز را قربان

□

در کف موسی عشقش معجز ثعبان کنیم

□

در وقت بهار و مهربانی

□

هر جا که جلوه‌ی رخ تابنده ماه تست

□

چون لب و دندان او یارب لب و دندان بود

□

شاخ جنت دان به دنیا آمده

□

گر رنگ توان برد به آب از رخ هندوی

□

کار مردم بساز، ارت سازست

□

از دل شاعریست بریانی

□

از برای نفس انسان بسته‌اند

□

تو هر گناه که خواهی بکن که مغفوری

□

یکی دهان تو نسبت به تنگ شکر کرد

□

بهره‌ی هر ناکسی بوسه و آغوش بین

□

ور بهشت اندر نیابم بوستانی گو مباش

□

دوست می‌داریم و گر سر می‌رود در پای تو

□

بی‌رعیت چو آب باش و چو میغ

□

شاه بهشتست و بس از بر و آغوش او

□

از مه و از مهر فلک مه‌تر و افلاک ترم

□

حیف باشد به دست بی بصری

□

که عشقش از پی این کار کرده هست مرا

□

با خاک کف پایت یکذره آشنایی

□

خانه را پر نقش خود کرد آن مکید

□

پاک بینان به صنع ربانی

□

ترا دید و گرفتار بلا شد

□

انجم افشانان دامن دامن

□

از هر دو برون رهی گزیدیم

□

تنا گر طالبی می‌پرس و می‌پوی

□

چون چشم ملائک به شهیدان تو افتد

□

تا سود بود زیان نخواهم

□

هم ببخشاید چو مشتی استخوان باشم رمیم

□

که وقف است بر طفل و درویش و پیر

□

گشت ازین سایه زندگانی دور

□

تو لطیفی در عبارت «این» و «آن» چون خوانمت

□

مکن اندیشه کژمژ که غماز رقم باشم

□

کنار توست اگر غم را کناری هست و پایانی

□

که لبش مشک ز سرچشمه‌ی حیوان دارد

□

چو ابر و شمعم در چشم و بر سر آتش و آب

□

اگر همچنینش به آخر رسانی

□

چو پایانم برفت اکنون بدانستم که دریایی

□

صاحب درد بوده‌اند ایشان

□

سالی از نو شود از جلمه‌ی زیر و زبران

□

ترسم که درین واقعه عطار نماند

□

ریاضت من شب تا سحر نشسته چه دانی

□

آن ماه اگر جلوه کند، کار تمام است

□

ما ترا خاک و ترا با ما نبرد

□

نیندازی من ناپارسا را

□

وان سینه سفید که دارد دل سیاه

□

ور خمارش کند شرابی هست

□

خود کار دو صد جان بکند بوی وصالت

□

به روان همه مردان که روان است روانم

□

فردا که هر کسی رود اندر حمایتی

□

که مرا جلوه‌ی ترسابچه‌ای ترسا داشت

□

یک شکر و نه فلک شکاری

□

چو مردان میان بست و کرد آنچه گفت

□

بپرهیز از آسیب چشم بدش

□

ز شکر چون جنایت میستانی؟

□

دل و چشمم ز دو زلفش سیهی بر سیهی

□

در هر دو کون چون تو نباشد سواره‌ای

□

خوبتر وجهی بباید جستن اولی روی تو

□

برخاست تا ز چشمم، نورم ز دیده برخاست

□

که این خاصیت هست در نیشکر

□

گر دل به نزد حضرت سلطانت آرزوست

□

که هرچ از تو ماند دریغ است و بیم

□

او حکایت کند سراسر ناز

□

تا نگوید بارها «انا الیکم مرسلون»

□

چون شهت لاحول شیطانت کنم

□

ما نیز توبه کردیم از زاهدی و پیری

□

پیمانه‌کشان ساغر سرشار گرفتند

□

چون کردمی که با منش این در میانه بود

□

جهانگرد شبکوک خرمن گدای

□

سخنانت نه طبع شیرین گوی

□

سر نگرداند از خضوع و نیاز

□

وی چو ناهید طرب را به بقای تو پناه

□

ذوق می عشق می‌چشاند

□

پروانه به خون بده که سلطانی

□

کایام گنج گوهری در گنج ویران پرورد

□

سنایی آنگهی باشم که در بند سنن باشم

□

که دور هوسبازی آمد به سر

□

این کار به گفت دیگرانست

□

تا نماند ز علم او باقی

□

بلا و حادثه بر درگه تو کی پاید

□

ما منتظران باد باشیم

□

کز دست گدایان نتوان کرد ثوابی

□

مگر به دلها نشیند راه دلها را

□

یا دیده‌ی او بر صفت بحر عمانست

□

که در چشم مردم گزاری دراز

□

در جهانم خود همین ویرانه‌ایست

□

حیف آیدم که : او را در بند آز داری

□

پس آن گه با عصا آهنگ کوه طور سینا کن

□

چو گویی پیش چوگانم میفکن

□

ز درد ناله زارم بنالی

□

جایی که حد پر زدن جبرئیل نیست

□

هر که جوینده‌ی فضل و حکمست

□

بزرگان چه گفتند؟ خذما صفا

□

شدم غلام همه شاعران شیرازی

□

در دوزخ فرو بند، ای بهشتی

□

ماه رقاص نهادست سپهرت لقبی

□

گهی گرگم گهی میشم گهی خود شکل چوپانم

□

سختی مکن که کیسه بپرداخت مشتری

□

شایسته ایوان ملک ناصر دین است

□

این هر دو عید امروز خوشتر ز عید باید

□

که سندان نشاید شکستن به مشت

□

من دل از مهرش نمی‌شویم تو دست از من بشوی

□

گردون چه داند ارج تو؟ تو آفتاب خاوری

□

یوسف ایمان خود را بیع با شیطان مکن

□

تا بجنبد سرنگونساری شود

□

ز تلخیش روی جهانی ترش

□

که در محبت گل مو به مو گرفتار است

□

گوید آن رخ نگر کدام ایزد

□

که می‌دانم که مشتی استخوانند

□

چه کنند اگر زبونی نکنند و زیردستی

□

شفقت زمره‌ی خلایق را

□

دودکی خوشتر از شرر باشد

□

چون او به تخت آید من پیش او وزیرم

□

ساکن میخانه گردد زاهد صاحب ولایت

□

بت حیلت‌گر من از همه مکارتر است

□

او را ز خرابات و علی‌الاه خرابات

□

مبادا که جان در سر دل کنی

□

وان ماه دلستان را هر ابرویی هلالی

□

رخ نیاز بر آن خاک آستان دارد

□

باشد از زاده‌ی شهابی شین

□

کاندر کف نفس خود گرفتاریم

□

که در رکاب تو باشد غلام شیرازی

□

هفت زنار از نهان دربستمی

□

منزلگهش از آتش سوزان دمان بود

□

که ننشست با کس که دل بر نکند

□

چون مهر سخت کردم سست آمدی به یاری

□

خورشید فروغی ز گریبان تو برخاست

□

از بخیلی گل بیاوردی و بر روزن زدی

□

گر واقفندی نقش‌ها که آمدند از یک قلم

□

صبحی چو در کناری شمعی چو در میانی

□

تا حلقه‌ی دامی و شکاف قفسی هست

□

«لولاک لما خلقت الا فلاک»

□

برو همت از ناتوانان بخواه

□

چاره بعد از تو ندانیم بجز تنهایی

□

کسی را بنده باید شد که می‌بندد میانش را

□

پیش چشم دشمنانت خون همی آید لبن

□

گو دار که من بسی زیان دارم

□

دیده بر ره می‌نهم تا می‌روی

□

قطره دیدی که نیارد به نظر دریا را

□

رایض او تا تویی توسن او رام تست

□

که غلطی ز پهلو به پهلوی ناز؟

□

به ترک خویش بگوی ای که طالب اویی

□

عشق بی‌قاعده را قاعده‌ای پیدا نیست

□

صد کس را یک ققیز یک کس را صد گری

□

به سر و روی دوان گشته به سوی وطنیم

□

چو بیگانگانش براند ز پیش

□

تکیه بر حلقه‌ی آن موی‌میان باید داد

□

نعل پی تست در تاج سر تست خس

□

رسانید دهرش بدان پایگاه

□

که همچو آهوی مشکین از آدمی برمی

□

ز آستان تو بار سفر نمی‌بندد

□

چون تن شیر پنجه شیر عرین

□

چون دانستی که ناتمامیم

□

نیایش کنان دست بر بر نهاد

□

شکر خدا که دوختم جیب دریده‌ی تو را

□

ز شوخی کج نهاده طرف شب پوش

□

در این ره جز آن کس که رویش در اوست

□

که از من خدمتی ناید چنان لایق که بپسندی

□

قالب خاکی‌ام آخر به هوا خواهد رفت

□

چون سکندر هر زمان در سینه کن احواس را

□

ز سخن گفتن باطن دل گفتار ندارم

□

مست خوابش نبرد تا نکند آزاری

□

هر شب که یاد آورده‌ام زلف پریشان تو را

□

که من باشم بپاهم در مناجات

□

ولی عزتم هست تا در دهم

□

بیچاره چه می‌کنی بدین خردی

□

ترسم که تیره سازی دلهای با صفا را

□

گردش این هفت مرد جنبش این چار زن

□

چهره‌ی مردم آشکاره کند

□

نزدیک دوستان وی این داستان بگوی

□

در عین حیرتم که چرا بنگ می‌خورند

□

بر چهره‌ی تو شراب نوشین

□

که دانم نگردم تهیدست باز

□

چه دشمنیست که با دوستان نمی‌سازی

□

شادکام آن که غم روی ترا حاصل داشت

□

ملک به مال ربا خانه به سود غله

□

شکر غیر تو بود در سر من سرسامم

□

پادشاهی کنم ار بنده خویشم خوانی

□

خار را با گل خوش رنگ برابر گیرند

□

عافیت را همچو استادان درآموزی شفا

□

از او نیک‌بختان بگیرند پند

□

گر همچنین دامن کشان بالای خاکم بگذری

□

جلال او همه شب آسمان تمکین باد

□

ناصر و همنشین و یاور تو

□

به عنایت به شست آمده‌ایم

□

مطرب از بلبل عاشق به خوش آوازی به

□

نتوان خبر از حال دل کوهکنش کرد

□

دین و دنیا را به تار موی تو

□

پدر گو ز خیرش فروشوی دست

□

نمی‌ترسم که از زهد ریایی

□

تا سهی قامت آن سرو خرامان چه کند

□

از لطافت جانفزایی وز سخاوت غمزدای

□

آن جا برسی که ما نهانیم

□

نومید نباید بود از روشنی بامی

□

صوفی به یقین آمد، زاهد به گمان شد

□

مانع او گر نه‌ای باری بدو مایل مباش

□

نشستند بر هر طرف همگنان

□

صد تعبیه در توست و یکی بازنجستی

□

هوس شکر و اندیشه‌ی بادام نماند

□

المنةالله که به مقصود رسیدیم

□

هر دو کونت فرا میان نرسد

□

عیبت آنست که هر روز به طبعی دگری

□

زین واپسین مشیمه‌ی دیگر گذشتنی است

□

به معنی کی رسد مردم گذر ناکرده بر اسما

□

چون سر سعدی بسی بر آستان افکنده‌ای

□

مگر امید به بخشایش خداوندی

□

که در مجاورتش جعد عنبرینی هست

□

رحمت فردوس از آنست و عذاب گور ازین

□

در پیش نهیم و برگزینیم

□

نکند خدمت خداوندی

□

غافل شدن ز مساله کار حکیم نیست

□

نیکو نبود در ره او جفت پذیری

□

مر او را به دوزخ نخواهند برد

□

گر دری خواهد گشودن سهل باشد انتظاری

□

کاندر این آخر زمان صدر زمان است آنچنان

□

پیش روی چون مهت چون چرخ داده پشت خم

□

وان ماه‌رخ بماند اندر نقاب مانده

□

نکند پنجه توانایی

□

مطلع صبح سعادت طلعت نیکوی تست

□

دلبرا من دفع حکم آسمانی چون کنم

□

ای فقیه اول نصیحت گوی نفس خویش را

□

بکنی اگر چو سعدی نظری بیازمایی

□

که ماهی امشب اندر خانه دارد

□

خضر اینجاست ای سراب غرور

□

خطبه به نام شه شده دیوان پر از احکام دل

□

اگر موافق اویی به ترک خویش بگویی

□

غیر از غم آن سرو روان هیچ ندادند

□

گر خر نیمی عشوه‌ی او کی خر می من

□

چنانکه شاهدی از روی خوب نتوان سود

□

خبر در مغرب و مشرق نبودی گر نهانستی

□

که عقده بر دل از آن جعد مشکسا دارد

□

رهنمای و داعی میدان «الا الاه» کو

□

دانی تو که بی‌تو چون توان بود

□

سخنان سوزناکم بدهد بر آن گواهی

□

تراش خط مگر آن چهره را صفا داده‌ست

□

چون از عزی نبود عزی لا را بزن بر روی لات

□

که یارب مراین شخص را توبه بخش

□

بی چیز را نباشد اندیشه از حرامی

□

در اولین قدم، قدم از راه می‌کشند

□

آورد بر تو جان سلامی

□

جانب گلستان سلام علیک

□

در نمی‌باید به حسنت زیوری

□

تا بر رخت فکندی آن زلف خم به خم را

□

کودکی بس تند خوی و کره‌ای بس توسنست

□

که بند غم امروز بر پای ماست

□

فتنه خانه و بازار و بلای در و بامی

□

ناله‌ای کز دل مرغان گلستان سر زد

□

لشکرش را غارتی بر ساخت ز اسب و زین ما

□

تا توانم کرد یکدم رای تو

□

از حال زیردستان می‌پرس گاه گاهی

□

هرگز به دم عیسی مریم نتوان داد

□

اندر آبان و در آذر مانده‌ام

□

ساقیا می ده که ما دردی کش میخانه‌ایم

□

به پیش قبله رویت بتان فرخاری

□

چشم درست‌کار تو پیمان من شکست

□

هر زمان بر صحن او از شاخ زر باران شود

□

چو اشتر سوی کعبه راهواریم

□

سعدیا بر تو چه رنجست که بگداخته‌ای

□

زهری که ریخت عشق تو در انگبین مرا

□

کاری که کنی تو بی ریا کن

□

شاهد آیینه‌ی تست ار نظر هوش کنی

□

دمی چند بودند و بگذاشتند؟

□

مصدا و هذا هجاء بغداد

□

تا برید حلمت از یونانیان دارد نسب

□

که تا کار من حیران برآید

□

به آستین ملالی که بر من افشانی

□

عشق تا محشرش افسانه‌ی هر محفل کرد

□

همه از ما بهند و ما بتریم

□

که جور سپهر انتظارش فزود

□

جانی به دهان آمده در حسرت کامی

□

خدا کند که ببیند جمال یار مرا

□

چون نشینند و بینندت چنین باشد پری

□

تجلسهم مجلسا فیه کوس ثقال

□

هنوز منتظرم تا چه حکم فرمایی

□

تا دیده به هم زدم زمان رفت

□

داوری حاجت نیاید ای صنم فرمان تراست

□

التفاتش مکن که هیچ کسیست

□

می‌کند عقل و گریه پرده دری

□

گوهری داشت فروغی که خریدار نداشت

□

در بارگاه وصفش جز ما تقول ویله

□

دریای دل یک قطره خون یک قطره دریا ریخته

□

بر تو نبندم که به خاطر دری

□

گفتن نتوان با تو حدیث دگری را

□

در پرده‌ی قرب تو زنده شده قربانها

□

بخواهم، گر او مکرمت کرد و داد

□

بر سر خاکش بسی گیاه برآید

□

ترکان به یک مشاهده تسخیر می‌کنند

□

روز و شب پیوسته به زیر کلهی کو

□

ز اقرار هر دو عالم و ز انکار فارغیم

□

پیاده برد زو به رفتن گرو

□

گفت باید بوسه زد دست نگارین مرا

□

دندان نزنی هرگز با ما و ثواب اندر

□

که دستی است بالای دست تو هم

□

ز بوی دهانت به رنج اندرم

□

کز دم جان بخش اعجاز مسیحا کرده‌اند

□

آفتاب و شکر از سر و بن غاتفری

□

خون دل با خاک ره بنگر که معجون یافتم

□

که سال دگر دیگری دهخداست

□

تا بنگری صفای فلک از صفای ماست

□

اگر گویی بدو اسرار جانان

□

چه چاره کنون جز تیمم به خاک؟

□

خرت را مبر بامدادان به شهر

□

وانگه ببین شهید غمت در چه حالت است

□

آتش بی دود غیرت گشته پیش باب زن

□

چست الاقم و ولی عاشق اسب لاغرم

□

که دنیا همین ساعتی بیش نیست

□

هیچ گویا خبرت نیست که فردایی هست

□

من نمی‌بینم بهشت و بیش رفتم صد صراط

□

که پیوسته در ده روان نیست جوی

□

به گنجی فرو رفتی از کام دل!

□

زان که در بی خبری‌ها خبری نیست که نیست

□

آن به که نکوشی بخروشی به فغانی

□

مرا از ننگ من برهان به یاری

□

برنجد به جان و برنجاندت

□

که خجالت‌زده‌ی گوشه‌ی ابروی تو بود

□

کاندر بنان و طبعش از آن صدهزار نیست

□

که درویش را توشه از بوسه به

□

که دشمن اگرچه زبون، دوست به

□

از برق فروزنده به خاشاک نکردند

□

در بهشت تو چه رحمت کرده باشد حور عین

□

که من خواب از نماز شام گیرم

□

چه درماندگی پیشت آمد؟ بگوی

□

فراش بوستان گشت نقاش گلستان شد

□

همچو تیغش نیز در عالم ستانی آمدست

□

چه غم گر شناسد در دیگری؟

□

مست بیفتی تو نیز گر هم از این می‌چشی

□

للقتال التقاء بغداد

□

کی شناسد قدر مشک آهوی خر خیز و ختن

□

برتر است از مدح و دشنام ای غلام

□

تکیه بر ایام نیست، تا دگر آید بهار

□

خدا نکرده اگر تیر او خطا بکند

□

حال اندر دستش از تقصیر جز تشویر نیست

□

چو سنگند خاموش و تسبیح گوی

□

دگر تا بگردن درافتند خلق

□

فریاد ز دستی که به دست تو کمان داد

□

دعوی نه و با بزرگ برهان

□

شمع و چراغ خانه‌ام چون خانه را تاری کنم

□

نصحیت ز منعم نباید نهفت

□

یعلوه بدر صادق الالاء

□

چون گرد میان تو ز بدعت کمری نیست

□

اصم به که گفتار باطل نیوش

□

که برانی ز در خویش و دگربار بخوانی

□

که نهان در شکن طره قمرها دارد

□

قهر او ابله کند قابیل را

□

خطار رفت این سخن یارب امانی

□

شک نیست که سر برکند این درد به جایی

□

چشم فتان تو یک طایفه مفتون دارد

□

معبر و پایگه قلزم بی‌پایان نیست

□

که از صحبت خلق گیرد کنار

□

که هم دردی و هم درمان دردی

□

کاین سوختگی را ز گلستان تو دارد

□

کی بجنبد گر نجنبد این درخت

□

درسوزمان چو هیزم تا هیچ نفسریم

□

دگر غم همه عالم به هیچ نشماری

□

ذکر سودای تو را گوش کسی نشنیده‌ست

□

کافری نبود چنانی را صفت کردن چنین

□

و آن کجا داند که درد آشام نیست

□

شاید ار محتمل بار گرانش باشی

□

نتوان ز گدایی در یار گذشت

□

پیش او نه روز بنماید نه شب

□

زانکه ما را یک سر موی تو بس

□

گر به خدمت دست سعدی در رکابت دیدمی

□

هم دل از ناله‌ی و هم ناله ز تاثیر افتاد

□

هر دو را گوش گرفته به سرای تو کشم

□

ولیکن نه هر وقت بازست گوش

□

هم‌چنانک خار و گل از خاک و آب

□

خسروان از تیغ عالم را مسخر کرده‌اند

□

من بر سر گنج صدهزارم

□

خدا داند دگر کس نی که آن دم در چه فن باشم

□

انبیا را کی فرستادی خدا

□

چشمت هزارباره ز بادام خوش‌تر است

□

زهی دو مومن جادو زهی دو کافر غازی

□

که با خود نصیبی به عقبی برد

□

ره نبودش جانب توبه‌ی نفیس

□

معتبر از ذات او بنگر سریر و گاه را

□

نعت فلک مدور آریم

□

از محو رسد سوی عیانی

□

جنس بر جنس است عاشق جاودان

□

که خون بهای مرا از کف نگارین داد

□

وینجا که منم مانده تو دانم که نیایی

□

نشکند مرد اگرش سر برود پیمان را

□

زال بترنجد شود خشمش دراز

□

که سر راه مرا عشق ز هر سو دارد

□

که ترا خود ز خود جدایی نیست

□

گفت چو لاف عشق زد تیغ بلاش می زنم

□

شهد گردد در تنم این زهر کین

□

که گم کردم نشان و نام خود را

□

پیش ازین، لیکن ز فر عدلت اندر عهد ما

□

مرا شرم باد از خداوند پاک

□

گرد شمع خود طوافی می‌کنند

□

تجلی کف موسی در آستین من است

□

وز آن انجام انجام دگر کن

□

بنگر رخ همچو گلستانش

□

که خداوندی شود بنده‌پرست

□

آستین هم نتوان بر مژه‌ی پرنم زد

□

سوزیم همی خوش خوش تا هیچ نمانیم

□

من آلوده بودم در آن جای پاک

□

زن کشید آن مول را اندر برش

□

گر سحر بوی خوشت جانب گل‌زار آرند

□

چون ز معنی درو سرایت نیست

□

گو که در خورشید از رحمت دری را یافتم

□

چون خرد ساکن وزو جنبان سخن

□

نگاه چشم تو غارتگر دل و دین است

□

نسخه‌ی توبه‌ی گناه کند

□

نه در هر وغایی بود دستگیر

□

دیو بد همراه و هم‌سفره‌ی ویست

□

خود چنین کس را خدا البته صاحب نان کند

□

اختران قعر مرکز نیز بالایی شدند

□

هرگز از عشقش نیابی حاصلی

□

وز بقااش شادمان این کودکان

□

در حرم خانه‌ی حق محرم اسرار نشد

□

پای در صفرا نهند پس دست در حمرا زند

□

خودش در بلا دیدو خر در وحل

□

گفت مادر نشنود گنگی شود

□

پس چرا مهر تو را بر در این خانه زدند

□

ماضی و مستقبل و حال از علومش در حجار

□

ای محو شده در تو هم گرمم و هم سردم

□

گه غریق سیل خون‌آمیز تیز

□

که آینه‌ی آفتاب روی دل آرای اوست

□

زیر هر یک شکن زلف مشعبد سیرش

□

که چون سعدی به تنهایی شب دیجور بنشینی

□

برگها کف‌زن مثال مطربان

□

تا مدعی خموش نشیند ز پندما

□

عدت عدت نداری دل ز شاهان بر مدار

□

آیند دو کون میهمانش

□

در جزا هر زشت را درخور دهد

□

کانک آنک بادبان برکرد صبح

□

یا چون علی به تیغ فراوان حصار گیر

□

هر که با نوح نشیند چه غم از طوفانش

□

تا ببیند خویشتن را او چنان

□

که خدمت همه کس را به قدر امکان گفت

□

جز چون ره کهکشان ندارد

□

ما از آن قطب جهان حجت و برهان داریم

□

عالم‌آرایست رب العالمین

□

که ز شب تا به سحر دیده بر اختر دارد

□

هست مستغنی ز آب و گل، کمال لایزال

□

پس از نقل بیدار بودن چه سود؟

□

پیش گیری پیشه‌ی مردانه را

□

ارباب طرب چنگ و رباب از تو نخواهند

□

آن کار که بس دون و حقیرست چرا کرد

□

خاصه آن ساعت که روی آری به خاک پای او

□

که ازو مقهور گردد برج نار

□

چاره‌ی کار من از ناله‌ی شب گیر نشد

□

بسر عمر ترا لابد زمانه پی سپر دارد

□

بجز تنگ ترکان ندانیم نام

□

داند او کان زهر بود و موبدش

□

عادت پیر کهن، دل به جوان دادن است

□

کرده نفعت جهان نتیجه‌ی ضر

□

تا به افسونش به هر سود و زیان بفریبم

□

نی ز نسل پادشاهی کالحی

□

سه یکی خور به روی خرم صبح

□

پیوسته پای بوس خسیسان چو دامنند

□

یک روز نگه کن که برین کنگره خشتیم

□

لیک نقد حال در چشم بصیر

□

که ملاقات رقیب تو عذاب است، عذاب

□

حاکمان حکم شریعت را مبتر کرده‌اند

□

با همه او را به میان دیده‌ام

□

جمله جوها پر ز آب خوش شود

□

که گلت را هزار دستان است

□

آن گهر کبدار خواهد کرد

□

براندندی و بازگشتی بفور

□

ای عجب چون زهره‌ات بر جای ماند

□

تحفه‌ی ناقابلان ناقابل است

□

آن سلسله‌ی مشک تو بر طرف قمر بر

□

همچو کوزه ز اصول مددش بی‌خبریم

□

که بود بارش گران و راه سنگ

□

روح البیان خلیل کل بناء

□

دسته‌ی مجلس تو خار مغیلان آرند

□

چو اندر قفل گردون زد کلید صبح دندانه

□

صیقلی را دست بگشاده شود

□

پیر می فروش از سر کرم، کارهای فرخنده می‌کند

□

تا شب حشر از جمالش صد سپیده دم بود

□

کرد آن حقیقت فقر از جان و دل بریم

□

حبس باشی ده شهادت از پگاه

□

کز دلم مهر تو پیدا شد و پنهان نشود

□

و آنکه از گستاخیش نزدیک‌تر او دور بود

□

که مالد زبان بر پنیرش دو روز

□

این مطوق شکل جای خنده است

□

که چشم کافر و مژگان رهزن است تو را

□

اگر چه ز مادر من آزاد زادم

□

چو دندان خرد رست از آن شیر بجستم

□

نیست ملک تو به بیعی یا شری

□

تنگنای نفس از موج شرر بربندیم

□

پیش آن روی چو آیینه چرا آه کنید؟

□

به دست ناامیدی سر بخاریم

□

در بلا از غیر تو لانستعین

□

کمتر فروغ طلعت تابنده ماه ما

□

ز بیچونی و بیسانی روانم چون و سان دارد

□

سر بر سر آستان نهادم

□

نک به نامش نام و ننگت بشکنم

□

ادراک حرف اذا ولست بکور

□

هر آنکو وقت کشتن همچو گل خود را خرم سازد

□

که کریمست و رحیمست و غفورست و ودود

□

آشنا کردیم در بحر خیال

□

لشکر ترکان مگر قصد شبیخون کرده‌اند

□

عیبها کردند پیش از آفرینش بر بشر

□

نی چون خران عنگم نی عاشق کمیزم

□

کان بد اندر جنگ و این در آشتی

□

زان که خواص دعا دفع بلا کردن است

□

صد کمر بربسته چون خرگاه باد

□

که خواهد که موری شود تنگدل

□

نه ز شاگردی سحر مستخف

□

با وجودی که ز مو تا به میان این همه نیست

□

گر نه‌ای زن منی پذیر مباش

□

از سریر لاف و سودا ایمنیم

□

باقی غمها خدا از وی برید

□

گر ز پرده بنمایی زلف و خال مشکین را

□

در بوته‌ی لطف و مهر بگدازم

□

ز شیب تواضع به بالا رسی

□

رحمتی آریدشان ای ره‌روان

□

ملائت دموعی سوی کل حیاء

□

نهاده قهر قدیمش به پای عقل عقال

□

سبو و کوزه و ساغر بگیریم

□

از سر بام و دلش بیهوش گشت

□

سرو روانش از همه سروی روان‌تر است

□

هر دو را با سپاه و خیل و حشم

□

نکردند باطل بر او اختیار

□

زآنک لابه‌ی تو یقین لابه‌ی منست

□

که تیغ بر کف ترکان کج کله داد است

□

همچنو عنصر نفع آمد و سرمایه‌ی ضر

□

کز حسن تو عارفی نمودم

□

پاس دارم ای دو چشم روشنم

□

تا دم از محکمی عهد وفادارن زد

□

لمن الملک واحد القهار

□

مقیمند و بر سفره‌ی نعمتش

□

فایده‌ی هر لعب در تالی نگر

□

لذت لب تشنگی خاصه‌ی اسکندر است

□

دیو بر تخت سلیمان چو سلیمان نشود

□

از زلف چو چوگان که به صحرای دمشقیم

□

که نباشد بعد از آن زیشان ضرر

□

کز حق ببریدند و به باطل گرویدند

□

یاوه‌ی هر عامه مشنو پند من بر جان گمار

□

خیز ای حکیم تا طلب کیمیا کنیم

□

چیست حجت بر فزون‌جویی تو

□

وین غم دیگر که تاثیری در این افسانه نیست

□

خروس گوید برجه که نور صبح دمید

□

جز بی خبری از ره تو هیچ خبر من

□

زان خیالات ملون ز اندرون

□

به هر که مهر تو ورزید بر سر کین است

□

داغ غیرت برنهد چون رغبتش با آن بود

□

هر آن معنی که آید در دل دانای درویشان

□

در درخشی کی توان شد سوی وخش

□

پریشان تا پریشان فرق دارد

□

بی حشر چونکه کرد زمینش پس آشکار

□

تا بندیدمت در او میل نشد به ساغرم

□

فن من اینست و علم و مخبرم

□

محروم آن که محرم اسرار می‌شود

□

ور چه ز طرب معده برقص جمل آمد

□

همچو خنثی مباش نر ماده

□

عقل زیرک ابلهیها می‌کند

□

در چمن طایر بی بال و پری پیدا نیست

□

درز نعلین بلال او به از صد روستم

□

پشت گرمی تو غمت را چه خورم

□

خوشه‌ها انبه رسیده تا میان

□

که هر طرف از پدری از پی پسر می‌گشت

□

که برون از تک اندیشه‌ی غولان نشود

□

که آن بی بصر دیده بر کرد دوش

□

قهر شد بر نازنینان کرام

□

خاک سبوکشان را آب بقا توان کرد

□

تو بزرگی و هر دو عالم تنگ

□

حق است که من عدد نخواهم

□

آن سفر جوید که ارحنا یا بلال

□

وظیفه‌ای که فروغی ز خشک و تر دارد

□

دل به بتخانه رفته تن به نماز

□

نه معولست پشتی، که برین پناه داری

□

اطلاع از حال ایشان بستدم

□

کو عارفی که قول مرا ترجمان کند

□

اگر بر خار برخواند همه عالم سمن گیرد

□

با دوست به نیم جان سخن گوی

□

که دو چشمم روشن و نامرمدست

□

یک جهان خسته خونین جگر از جا بر خاست

□

ولیک از صفت چون اسیران غورم

□

تو خداوند جهانی که نه مردی و نه میری

□

گبر گویان ایهاالناس احذروا

□

مکن دریغ ز مشتاق خود نگاهر را

□

نه ستوری که ترا عالم حسست جرس

□

جور هشتم داد و داور می کنم

□

چون نخواهند این جماعت گشت راست

□

شب ها ز سحر چشم تو خوابی نداشتند

□

در کند عشق «بسم الله» کمین باید نهاد

□

گویی که خود نبود درین بوستان گلی

□

افتقدها وارتج یا نافر

□

پرده‌ی روز قیامت شب تنهایی ما

□

با اصول جوهر ما باد و خاک و آب و نار

□

من این دریای پر شور از نمک کمتر نمی‌دانم

□

جرح شد در محکمه‌ی عدل اله

□

زخم مرا تازه کرد عنبر اشهب

□

وز خلاف افتاد در تابوت ظلمانی بشر

□

تا آدمیت خوانند، ورنه کم از انعامی

□

بر محک امر جوهر را بسود

□

که داغ اندرون سوزی و درد مهلکی دارد

□

گاه در آتش بویم و گاه در طوفان شویم

□

من غایه الاحسان او من جوده او من کرم

□

دم به دم نقش خیالی خوش رقم

□

شعر بلندش همیشه شاه‌پسند است

□

هر زمانی تف ورای گنبد خضرا زند

□

وگر هفت دریاست یک قطره نیست

□

تا از آن صفوت برآری زود سر

□

تا به رخ رقم کردی خط عنبرآگین را

□

هزار خانه‌ی درویش را به نوک قلم

□

اما همه از گنگی بی کام و زبان مانده

□

وین دگر را صید می‌کن چون لام

□

استخوانم ز لحد رقص‌کنان برخیزد

□

ازو نگشت جدا تا نکرد نابیناش

□

امید ما به رحمت بی‌منتهای تست

□

سر ز آتش بر زد از سوی شمال

□

چون است سبوکش نزند لاف کرامت

□

هرگز افراشته‌ی فضل تو ویران نشود

□

ولی تا ساکن و مستور باشم

□

عقل را سنگسار خواهد کرد

□

زهی کوثر که در خلدبرین است

□

گر در آن کو که توباشی بود افیون یا بنگ

□

شب نشستن تا برآید آفتاب

□

دست تقدیر تعالی گوید: ای سید تعال

□

ره به سراپرده جانت دهند

□

در میان طبله‌ی شنگرف پشت سوسمار

□

ره عطار را زین غم بجز گلخن نمی‌دانم

□

کاندرو تخم سپست و سیر و سیسنبر برند

□

که چرا از نظرم شکر و بادام افتاد

□

هر چه زین هردو بگذری ترفند

□

به از فتنه از جای بردن به جای

□

تو ز معنی هم عمیدی هم بزرگی هم خطیر

□

لیلی از خیمه برون تاخت که مجنون من است

□

اگر بسنده بدی در حضر به ما حضرم

□

گل از تو بریم ما چه دانیم

□

وز قهر میان تو ضعیفی ست ستمکار

□

نسبت می را کجا با آب حیوان می‌دهد

□

صورت روشنی اندر سیهی چشم بصیر

□

بس افتاده را یاوری کرد بخت

□

همه آراسته بینی چو یازی دست زی انبان

□

آن که جز عشق تو ورزید هوا بود، هوا

□

سخت پژمرده گشت الف لامش

□

تا بگویم قصه‌ی سودای تو

□

بود هم فر فرزدق داعیه‌ی جر جریر

□

که مهرت از همه آفاق بیشتر دارد

□

چون مجتمع النوری‌ست در کل منازل

□

که روز قیامت نترسی ز کس

□

زلف شوریده و پژمرده ز مستی عبهر

□

آه سحر و طاقت هر دانه‌ام امشب

□

گر کنندت کافران از روی غیرت متهم

□

گفتند که این هست ولیکن اگر آییم

□

آنچه غم بودست گردد مر شما را غمگسار

□

هر چه نهان می‌کنی از همه پیداتر است

□

پیش درگاهش کمر بندد به خدمت انس و جان

□

که ضایع نگرداندت روزگار

□

خط بر سر صواب و قلم بر خطا کشد

□

پنداشتم کز آن رو قطع نظر توان کرد

□

نه چو طبعم متوطن نه چو سیاره روانم

□

که به زو راه جویی می ندانم

□

گشتند غلامان ستانه‌ی درت احرار

□

همراهی آن سرو خرامنده محال است

□

آنهمه تر دامنی در چشمه‌ی حیوان بماند

□

پدید آمد آن بیضه از زیر زاغ

□

هم بر ازلت ابد مجاور

□

خاصه وقتی که شود رهزن هشیاری چند

□

نعتی است زان دلبر و کعبه است دلبرش

□

چون عقل بی‌پر می پرم زیرا چو جان بالاییم

□

که در آن معبد کفر افتاده‌ست

□

هزار مرتبه عشق از غم جدایی داد

□

مشکین زره قبایش، رنگین سپر قذالش

□

مبادا که نقدش نیاید به دست

□

گریبان رضا پیچید از ایشان

□

ره به جیش خسرو مالک رقابش می‌دهند

□

نور از کلاه مغربی او برد به وام

□

زرد رویی کبود خلقانی

□

پر آبله گشتی‌اش کف پای

□

که از این باغ به صد آه و فغان باید رفت

□

از صبح تیغ و از جبل الرحمه منبرش

□

که جنگاوری بر دو نوع است و بس

□

مژه می‌ریخت آبی بر لب او

□

کشتی زرنگار بندد صبح

□

قرب دو سر کمان ببینم

□

که ز مستی و خرابی برهد ز عکس و طردم

□

با هر که نه قیس، در شکر ریز

□

چشم رقیب از چهار سو به کمین است

□

بجای سبزه ز گل بردمد سر خفچاق

□

سپاهی دلاور ز آزادگان

□

بر سر لوح بیان حرف هجا

□

سیرگاهش را فلک در زیر گام من کند

□

ساکن آن خواجه‌ی فاضل و نیکو بیان

□

علاج صبر کردن می ندانم

□

همت از صدق طلب، عالی کن!

□

در عهد او ندیده جهان دود آه را

□

ز آن چشم بیمار از نظر چشم مداوا داشته

□

بغرید برسان جنگی هژبر

□

بحرجویان به نشیب و به فراز

□

هر مغبچه‌ای که از فرنگ آمد

□

کان بحر دست را به زین عنبری ندارم

□

بگفت از شرم روی او به جسم اندر خزیدستم

□

رفیق روز در محنت‌گذاران

□

منحنی پیری گرفتار جوان تازه است

□

کاین چنین بلقیس و زرقا دیده‌ام

□

همین روز سختی ز من بگذرد

□

پیر زد بانگ که: «این نکته گزار

□

آن که شایسته‌ی محراب امامت باشد

□

کان سرد باد از آتش سودا برآورم

□

کین رهی بس مهلک است و وادیی بس منکر است

□

کفلیز زد و شکست جامش

□

او را نشان تیر بلا کرد چشم دوست

□

دهر لگد کوب گشت از تک جولان او

□

دو رخ زرد و مژگان چو ابر بهار

□

بگردانم منادی در منادی

□

هنگام نیاز من و هنگامه‌ی ناز است

□

سقفی است زر نگار و ز مهتاب نردبان

□

از باطن خویش شکر آییم

□

درون پرخون و لب پرخنده بودی

□

آن به که فراهم نکنی خشک و تری چند

□

درع فراسیاب به پیکان صبح‌گاه

□

نوشتند زو نامه‌یی برحریر

□

جهان را از سر نو ساز روشن!

□

که بی خبر پدر از حالت پسر ماند

□

ز بند خرد در هوا می‌گریزم

□

من خفته کدام بوالفضولم

□

ولی یوسف نظر بر پشت پا داشت

□

صورت نازنین نگار من است

□

هست مسیحش گواه نیست به کارش قسم

□

بزودی سرآرم بدو برجهان

□

یکی سررشته‌ی دولت گسسته

□

غمزه آن دل شکار اگر بگذارد

□

وز ترنج عافیت خالی است نخلستان جان

□

زینت تبریز کوست سعد مبارک به فال

□

گفت کای گرم روان! تا به کجا؟

□

که گلستان تو را مرغ غزلخ وان باید

□

بر خودش پاسبان نمی‌یابم

□

به ایران گذشتی به آرام خویش

□

چو ببینی گنهی، درگذران!

□

می ننوشم اگر از چشمه‌ی کوثر باشد

□

رو که نه‌ای همچو صبح مرد علم داشتن

□

وز خاطر خورشید وش آب زر تر ریخته

□

بخندانم، بگریانم، جهان را

□

ولی هر چه دارد به جا می‌گذارد

□

چار ارکانش ز یاران چار اقران آمده

□

همان بخشش و داد و شایستگی

□

که مانده‌ست از آن رفتگان یادگار،

□

که آن چاه زنخدان آفریدند

□

قد خویش چون ماه نو خم ندارم

□

ما خود نظر به جان مقدس نمی‌کنیم

□

ز شاهان مه و مهتر ما تویی!»

□

خاک مشکین شود و مشک به خروار بود

□

تا دفع چشم بد کند از منظر سخاش

□

ابا جوشن وتیغ آهرمنی

□

به گل تار حریرش نقش بسته

□

کز هر طرفش یوسفی افتاده به چاهی است

□

مانده ازین سوی جهان خان و مان

□

دریغ افتد چنین مرغی به دامم

□

به آن قبله‌ی ملک همراه شد

□

برون از حد امکان است ما را

□

خاصه ثنای ملک کرد ضمیرش ضمان

□

کلاه و کمر بستن وتخت را

□

نبسوده به غیر شانه مویش

□

گوشه‌ای بهر دل گوشه نشین خوش‌تر نیست

□

بر بیرق شام سوخت پرچم

□

وز سر رشک نام او نام رخ قمر برم

□

بدین‌سان بود، تا بربود خواب‌اش

□

خوش تر از مشغله‌ی عشق دگر کاری نیست

□

سوره‌ی سر در نویس هم به دبستان او

□

نهاد اندر ایوان بهرام تخت

□

خط آشفتگی بر وی کشیدند

□

مایه‌ی سود دو عالم را از این سودا گرفت

□

وز آن فروغ من اکنون فراغتی دارم

□

که شد در بی نشانی پادشاهی

□

که با قدش برابر سرکشیدی

□

بیدادگری کز پی بیداد من آمد

□

هندوی حلقه به گوش گرد افق پاسبان

□

سخن راند تا ماند از شب سه پاس

□

که ز هیبت بدرد زهره‌ی مرد،

□

هر چشم که بر لعل قدح‌نوش تو افتاد

□

کاری است برون ز وصل و هجران

□

زود بیگانه شود در هوسش خال زعم

□

شرمم آمد ز جزع ناکی خویش

□

گر دیده از آن نرگس مستانه ببندند

□

تاوان طلب مکن ز قضا در فضای خاک

□

که کردی میان بزرگان منی

□

نهی عشق نهان در سنگ‌خارا

□

آن هم اثری نکرد فریاد

□

هندوکی اعجمی، بنده‌ی دربان او

□

سر فرو پوش که سرگشته و سرگردانم

□

نعمتت را ز بلا بشناسد

□

حاشا که به دنبال غزال ختن افتد

□

گاه از خر اعورم به افغان

□

همی‌باش تا پیش روی سپاه

□

به بیداری صد آزارت رسانند!

□

آن که جان را به فدای سر جانانه نکرد

□

گنج افریدون چه سود اندر دل دانای من

□

ز ارشادش ز ارشادش استادم استادم

□

نبود آن خواب، بل بیهوشی‌ای بود

□

زان که می دفع بلای آسمانی می‌کند

□

فرسوده شد آرزوی مرهم

□

بران جام حنظل پراگند شهد

□

بر سر صدر صفایش بنشان!

□

شهری شهید آن خم ابروی تیغ بند

□

لبیک گویان در میان، تن محرم آسا داشته

□

در حال پدید آمد در سینه‌ی او ناری

□

ز آن مرحله رو به دشت کردند

□

نشه‌ای بود که در باده‌ی گلفام نبود

□

منگر به خوش زبانی این ترش میزبان

□

نباید که بیرون برند ازمیان

□

چو جان بگرفته در آغوش خود داشت

□

دست همه بر بستی، فریاد ز دستانت

□

دست مسیح است سرمه سای صفاهان

□

هست بهتر از حیات صد هزاران جان صیام

□

به بیداری هزارم غم فزودی

□

این عنایت‌های گوناگون سزای من نبود

□

کهفشان خانه‌ی احزان به خراسان یابم

□

به بهرام چوبینه‌ی بد نشان

□

گره از کاکل مشکین گشاده

□

هر نهادی که در آن داغ تو بنهاده نبود

□

همه تعلیمش اشکالی که نادانی است برهانش

□

آخر همه کس داند کانها نکنی دانم

□

که مه را در جگر افکنده تابی‌ست

□

کس ندیدم به همه شهر که دیوانه نبود

□

عشق سلطان است، غوغا برنتابد بیش از این

□

به زر پیکر و از بریشمش بوم

□

بل کز رخش آفتاب، تابی

□

دیباچه‌ای ز روی دل آرای او بود

□

مفتاح همم همام اکرم

□

چو خویش را پی محمود خود ایاز کنم

□

خال او مردمک چشم یقین

□

هر گه به دل تنگش آن تنگ دهان آید

□

وز پی آن عالم اینک در قماری دیگرم

□

سرت برتر از کاویانی درفش

□

ریزد از توبه بر آتش، آبی

□

گوئی زدش زنبور دی چون دید عریان صبح را

□

هفت فلک هشت شود در زمان

□

هست زین هر دو برون ویرانه‌ای

□

خدا آنچه دادت، به ایشان بده!

□

چون عیار آسمان بنمود صبح

□

از بن دندان طفیل هفت مردان آمده

□

همی یاد کرد آنک داند سخن

□

یا ستمکار و جفاجوست به تو؟»

□

بی رنگ نموده نوبهاران را

□

هم ز آبخور ختات جویم

□

چه کنم رای که رایات توام

□

جمع آمده وحشیان گروهی

□

دل من است که هم جمع و هم پریشان است

□

رومی سلب حمایل و زنار دربرش

□

دل مرد برنا شد از غم کهن

□

مداوای دل دیوانه کردی

□

برخاست از میانه و مستی بهانه کرد

□

هم سگ وحشی نژادم هم خر وحشت چرم

□

صد و یک من چرا نمی‌دانم

□

ز فیض تو یونان‌زمین نوریاب

□

کز خیال من مبادا رنجه گردد خوی دوست

□

خوش‌گام‌تر ز زورق مه چار لنگرش

□

هم اندر زمان پیش خسرو دوید

□

دراعه‌ی عیب پوش می‌باف!

□

یک‌جا فدای قامت رعنا کنم تو را

□

تن چون خلال مایده‌ی عید لاغرش

□

بنهم به شکر این سر که به غیر سر ندارم

□

افتاده ز یار خویشتن دور

□

چندین هزار بند به پای صبا نهاد

□

کز جهان انده گساری داشتم

□

که امروز پیروزی روز ماست

□

راه صد دل به یک گهنگ زده

□

درهم شکند شه پر جبریل امین را

□

کز خوک پایگاه بود خوان قیصرش

□

کم طلب زین بیش آزارم به جان

□

ز آن قصه نه نیکی تو جویند

□

هر کسی که در طریق طلب دردمندتست

□

تا بو که به گوش دل پاسخ شنوی ز ایوان

□

که از روم بینی به ایران سپاه

□

ز دمسازی و همرازی‌ش دورست

□

که سر تاجوران قابل شمشیرش نیست

□

ماه را بسته میان خرگان سان آورده‌ام

□

ای خواجه برگردان ورق ور نه شکستم من قلم

□

در بی‌خودی ایستاد تا دیر

□

که فروغی ز غمت خاطر خرم دارد

□

ایام گل است و فصل نیسان

□

همه خانه از گوهر شاهوار

□

وز محنت روز و شب بیارام!

□

تا پرده ز رخسار دلا رای تو افتاد

□

که در جویش آب رضایی نبینم

□

راه زمین مرو که چو قارون نیامدم

□

چون گله‌ی گور بی‌شماره

□

ترک سر مست من از راه خطا می‌آید

□

بر گردن آسمان مبینام

□

پلیدی منی فش پرستنده‌یی

□

به قدر وزن یوسف مشک اذفر

□

لنگ خواهد شدن اینجا قدم مرکب ما

□

در دل خاقانی از آتش نشان

□

قطره قطره سوی عمان می روم

□

داشت در سینه دلی پندپذیر

□

یک سو نهاد گوش نصیحت پذیر را

□

بفروشدش به هیچ که ناید پسند او

□

نگیرید بر بد ازین سان شتاب

□

کاهش کوه دهد حلم حلیم

□

منتهای کام در اول قدم دادی مرا

□

سوخته چون سیم عقل گشته چو سیماب غم

□

کان چه شور است که او را شکرستان دارد

□

ز فریادی که زد بی‌خود بیفتاد

□

کانجا ز کرامات فروشان اثری نیست

□

آن دم که جام جام کشیدم به صبح‌گاه

□

همی‌بود پویان شب دیریاز

□

گشتند به باد داده رختان

□

که بر اجزای روح است آن مقسم

□

به خوان همتم مرغ مسمن

□

که‌ای پرهنر مهتر نامجوی

□

مانده از ذات ملک ناحیت‌اند

□

آزاد گشت از خویشتن بی خویشتن افتاده شد

□

قصه مخوان خون او بازده از لعل هم

□

که دودش بود سوی آنکس رسان

□

که هستم بی سر و پا حلقه مانند

□

صورت ده ترک و رومی و زنگ

□

هم آب خانه در وی و هم جای خوابشان

□

سخن هرچ گوید نیوشنده‌ام

□

پس زانوی وفا بنشینی

□

پیش تو ان‌یکاد می‌خوانم

□

صدره‌ی پشه سزد صورت خفتان او

□

همان بی‌گنه خیره خون ریختن

□

طمع را آتش اندر جان فتاده

□

که ما در تن رنجور چو اندیشه دویدیم

□

مهدی آخر زمان، داور روی زمین

□

ز یک سوی لشکر همی‌راند اسپ

□

ز ناداری نمودی غره‌اش سلخ،

□

تا علم یقین شود عیانم

□

کاندر این مرکز دل خرم نخواهی یافتن

□

چنین گفت پس شهریار دلیر

□

ز مشک و زر زمین را داده مایه

□

زان گزیده‌ست مرا حق که تو را بگزیدم

□

دفع این افعی پیچان چکنم؟

□

فطیرست با تره‌ی جویبار

□

دل چون سنگ ایشان سنگ‌تر شد

□

گم شود عقل را خردمندی

□

کامد همای عید و نهان شد کبوترش

□

ندیدند آغاز فرجام را

□

نشدی لوح و قلم، لوح و قلم

□

کان تیر رنج نجهد الا که از کمانم

□

سوهان بادش پیش ازین، بر سبز دیبا ریخته

□

برآشفت و یکباره بنمود پشت

□

بلکه با داغ فنا سوختن است

□

وآزاد همچو سرو سبکبار می‌روند

□

ساقی به کار آب در آب محابا ریخته

□

گرفت آن زمان دست خاقان بدست

□

در دامن رحمتت زند چنگ

□

در خوان سلطان ابد چون غیر سرخوانی کنم

□

ما زر چهره بر زمین، تو سیم سیما ریخته

□

که تا بازجویند کارجهان

□

دولتت چیست، عزیزی‌ت کدام؟

□

همچو روح‌القدس عاقل چون کنم

□

رخسار او نگر صنما منگر آینه

□

بخوان بر به روی چلیپا پرست

□

نه در دست زمانه داستانی

□

بگویم مات غم باشم اگر این نرد می دانم

□

طوق خط و چاه ذقن پر مشک سارا داشته

□

برآیین شاهان خط خسروی

□

به استقبال او چون بخت بشتافت

□

پس تا که تو تویی ز حدوث و قدم مپرس

□

جرعه چون اشک وداع گلستان انگیخته

□

بیچاره هنوز در گمانست

□

سخن از معنی و معنی ز سخن

□

ما تازه و تر چو یاسمینیم

□

گر پیش کس دهان شودم آسیای نان

□

بود از نعمت خواجه‌ی دو سرای

□

با عاشق مبتلا چه کردی؟

□

نیست چون دایره پایی و سری

□

لیک بر قبه شررها از دخان انگیخته

□

او را چه خبر که بی‌دلی چیست؟!

□

ولی او غنچه‌ی باغم نچیده‌ست

□

حسبی ابدا حسبی آنچ از تو به بر دارم

□

گوهر قدسی زکان کن‌فکان انگیخته

□

برادرش را داد و خود رفت پیش

□

گریبان همچو گل بر تن زند چاک

□

تا دمی گر زنی چو عود بود

□

پس خر افکنده سم مرکب جم ساختن

□

نهاد از بر او یکی زین زر

□

شد این در بر «خلیل الله» مفتوح

□

رخم را بوسه ده کاکنون همانیم

□

دارم هزار انده و انده بری ندارم

□

از سخن دشمن بدگوی نیست

□

درین پرده خیانت پیشگی کرد؟»

□

کس نیامد واقف اسرار تو

□

اقبال خسروتان ز فر، کیهان نو پرداخته

□

خونابه ز نوک خامه می‌ریخت

□

به جست و جوش این محنت کشیدم

□

چو وصف دل شماری اندر این دل

□

کوس از پی زفاف شد آنک نواگرش

□

ازین سهم و کشتن بدارید دست

□

در حساب از همه برتر باشی!

□

افکند سپر ز جزع جادویش

□

دامن چو پیرزن به نهنبن درآورم

□

نداریم زین بدکنان چنگ باز

□

رمه در کوه و در صحراچرانان

□

باغ رخش دیده‌ای باز گشا پر و بال

□

گوگرد سرخ تعبیه در خاکدان مخواه

□

آمد قدری به خویشتن باز

□

مکن با حریصان گیتی نزاع!

□

در خور عطار مجنون آمدی

□

گربه بهر هر حال هست عطسه‌ی شیر عرین

□

بگشاد عقال و تنگ بر بست

□

با مرصع کمر از دم پلنگ،

□

زهی مرگ و زهی برگ و سرانجام

□

چون بخواهی ز این و آن بشنو

□

خون خورده بگرد هر سرابی

□

کن حی که به لیلی‌اند موسوم،

□

تا زوال آمد ره و رفتار شد

□

هم نعت تو خالق المعانی

□

کانوری را عشق رسوا می‌کند

□

ز دل ناله، ز جان فریاد برداشت

□

که بدهی به هر جانی صد جهانم

□

از پی کسب هوا آمده‌ای

□

حدثان را برو امید جواز

□

در افتادگی‌ها تویی دستگیر

□

هر دمم تشنه جگر سر در بیابانی دهی

□

نبرم شفیع ترسم که مگر دریغ داری

□

سواران جنگی و نیزه گزار

□

بر آن آتش دل و جانم سپندست

□

یا نعوسا قم تفرج حسن ربات الحجال

□

بر عالم کینه ساز بستیم

□

در گنجها را برو بر گشاد

□

نتواند که شود هست به خود

□

غمزه‌ی او جواب بنماید

□

بر پر سوی عراق نه شهپر شکسته‌ای

□

چو مجدالدین خریداری نباشد

□

غبار از خاطر درهم بشوید

□

من در اوصاف بشر می نروم

□

عشق خم‌خانه‌ی روان بگشاد

□

کنون هرچ جستی همه یافتی

□

برون آمد به آهنگ سواری

□

شبنمی را کی رسد از پیشگه پروانه‌ای

□

به زیر گلیم گدایی طلب کن

□

وز خانه پدید شد سریری

□

سراپرده زد بر بلاد شمال

□

دمی هویی دمی‌هایی دمی آهی نمی‌دانم

□

دل بدادی، سر و زر بازمگیر

□

از زخم زبان شانه آزاد

□

گرفتار هر ناکس و کس مباش!

□

بخت چرا بر من این همه حزن آورد

□

پس هست و نیست گیتی یکسان چرا ندارم

□

چنان بوده بد راه جمشید را

□

بود کینه‌ی خلق‌اش اندر سرشت

□

چشم فرومال و ببین صورت دل صورت دل

□

کامسال طالعت ز فلک در زمین گریخت

□

حقا که خیال در نگنجد

□

که واجب نباشد بر آن‌اش سپاس

□

گفتن سخنی نمی‌توانم من

□

گفتم معذور دار زر ننماید به شب

□

جانم از یاد لبش در آب حیوان می‌رود

□

در اشغال روح و جسد چون گذشت

□

من از این جان قدر جز به قدر می نروم

□

که بخت گمشده‌ی من زمانه باز آورد

□

وز کیسه‌ی او زر این قدر خیزد

□

به تعظیم استاد کوشش نمای

□

چون مشک یافت سیر گزیند خطا کند

□

پس ز گنج غیب بدهم وام خویش

□

دیگر نپرد از آشیانها

□

کز ایشان دل حکمت‌اندیش داشت

□

ذره ذره سوی روزن می روم

□

ز بس گرمی‌اش سنگ چون موم نرم

□

یک شاعر و دو سه توانگر نمی‌شود

□

شوم روشن ضمیر از عکس رویش

□

عالم یکی قندیل دان، ز ایوان شاه آویخته

□

که انده شحنه‌ی عشق است و سیم شحنه زین خیزد

□

سر زلفت مبر کو بی‌گناهست

□

وز آن نامه بجز نامی نمانده‌ست

□

قدم‌های خیالش را به آسیب دو لب خستم

□

من هم از خاک جرعه چین باشم

□

ز بخت من عجب کاری نباشد

□

زید اندر کنف فضل تو شاد

□

که روزی ده آسمان می‌دهد

□

عمرها در هر دو عالم زان بماند

□

آفت عقل و راحت جانست

□

وز تنگی این قفس جهاندش

□

نمی‌دانم همین دانم که من در روح و ریحانم

□

خود در آن، حقه‌ی نوشین تو یک مرهم نیست

□

به گرز و به نیزه به شمشیر و تیر

□

پیش پدرش فسانه‌پرداز

□

شوی غرقه من از تو دور مانم

□

خفته در حجله‌ی جزع یمنت

□

وین پند شنو که دوستانه‌ست

□

زینجا نکنم به رفتن آهنگ

□

بیفشان زلف کز عالم گسستم

□

نعل هوس از نهان نهاده

□

ترا زو رونق کاری نیاید

□

به کار خویش سرگردانم امروز

□

کز این دو مادت نور و ظلام او زیبد

□

گرچه به شب‌های هجر طال علی البلا

□

ماهی تو و مه بر آسمان یابد

□

ز اندیشه دلش زیر و زبر شد

□

به دو چشم ناودانی صفت سحاب گویم

□

کز سینه به سوی لب کشیدم

□

مرگ در اختیار می‌نشود

□

هر چه خواهی دهم از مال و منال

□

در شرح راه عشق تو مقبل بمانده

□

انشگت بر او نهی بیاساید

□

خون شد دل و بس جگر نخواهد شد

□

عزم رحلت ز دیارش کردند،

□

نیست شو از خود که تا هست شوی زو تمام

□

بر تن عزلت بلا بغی از ابد دارم قبا

□

که نه باد خزان بخواهد برد

□

از صورت حال خویش دم زد

□

هم برنگردد از دمشان این سبک سرک

□

این همه کردی و می‌گویم که تاوانت نبود

□

تا تو بندیشی جهان می‌بگذرد

□

فیروزی جاودان من اوست،

□

چو چرخ بی‌گناه و بی‌زبانیم

□

بر فلک سحر حلالش برسد

□

که با زمانه‌ی اینها قرارها دارم

□

کزیشان بدی رومیان را زیان

□

همه با خاک ره یکسان دریغا

□

سنگ فتنه به لشکر اندازیم

□

نه خط مجد دین شمس الکفاتست

□

به ناهید ماند همی روز بزم

□

که گرد جبه و دستار گشتم

□

درنگیرد چون نبیند دم کردارد مرا

□

جان نیز روان شدش به دنبال

□

که داند بدین داستان دین من

□

جرعه ریز سخا به آز فرست

□

قوی‌بازوان را بسی پنجه تافت

□

بر آزادگان جز بلا می‌نیاید

□

ز حلوان سوی سند شد با سپاه

□

ما بوالعجبانیم نه بالا و نه پستیم

□

زین خیره کشتن آوخ دوران چه خواست گوئی

□

ماه آمد و در برابر آمد

□

نشست پرستندگان خدای

□

پاکی سوی پاک دست یازان

□

در طبع خاقانی کنون سودای گوناگون نگر

□

با او همه وقت بر توان آمد

□

در پادشاهی و راه گزند

□

از درونم جمله خنده وز برون زاریده‌ام

□

چون توئی جان داور ای جان حال جان چون نشنوی

□

کز جفا با انوری این می‌کند

□

که ما را چنین تنگ شد دستگاه

□

سپهر درنکشد خط خط امانش را

□

که نه بس جای راحت افزای است

□

لاجرم کار تو چون زر می‌کند

□

ز بدکام دستش بباید کشید

□

شراب دلارام و بکنی و بنگ

□

یک نقب به گنج‌خانه بایستی

□

چون کار انوری ز غمش زار می‌نماید

□

پس اندیشه بر آب حیوان نهاد

□

گرچه ز تأثیر جسم جوهر پست آمدیم

□

که صبح را دهم از گریه توشه‌ی شب‌گیر

□

میر عالم نشنیدست به گوش

□

همه نامداران و نیک اختران

□

که کار تو می سازد ای خسته بیمارم

□

زر و سر اینک ز من سکه رخ برمتاب

□

همی کشتشان بی‌مر و بی‌شمار

□

ز دیهیم وز تخت شاهنشهی

□

هر سر مویت که آه یار تو گم شد

□

روم را از خزر نقاب دهید

□

کاندم که از تو دورترم با توام به هم

□

ز راه و ز آیین شاهان مکاه

□

دریافت که من سلیم مردم

□

بیخ بنفشه، بوی دهان شراب‌خوار

□

به تکلف چرا نهان دارم

□

توانایی و پاک دینی کنی

□

گر تو اینجا دو جهان برهم نهی

□

آن نه خاقانی باشد، که بود پیرهنم

□

اینک من و دل بهر دو دمساز

□

هرانکس که خواهد سرانجام نیک

□

هزاران ماجرا بر وی بخوانم

□

از سرم گرد از آن برانگیزد

□

پای بر جای نیست همنفسم

□

ز هر در فراوانش بنواختند

□

از پی آن چو ماه نو زار و نزار و لاغری

□

ای کاش نیشکر نیمی من کبستمی

□

من چه می‌گویم که آری می‌کشم

□

اگر پیر مردی ببردی به دشت

□

وز قران سعد او ما اسعدیم

□

بوس فندق‌شکنت یارم جست

□

انوری نیستم سلیمانم

□

ببیند ورا من ندارم روا

□

به چه شادی خرفا خنده‌ی بسیار کنی

□

عذر آن کرده به جان خواهد خواست

□

ترسم که دهر باز دهد زودت این جواب

□

به خاک اندرون مار بی‌تاب ماند

□

ای عجوزه بامثانه لا نسلم لا نسلم

□

موروش از ره خسان ریزه چنم، دریغ من

□

وین همه در کار جهان خوشترست

□

خداوند شمشیر و تاج و کمر

□

نه صرافم، چه خواهم کرد نقد انسی و جانی

□

لست تخاف جمرة من ز فرات خاطری

□

جلوه‌ی اهل خراسان می‌کنم

□

بدو داد ناگه یکی پاره زهر

□

در سر خمار دارم در کف عقار دارم

□

از پی دست ملک، مالک رق و رقاب

□

کار دو جهان به هم برآید

□

دل از جنگ ایران پشیمان کنی

□

از قالب من جز استخوانی

□

که آن گل‌برگ بی‌خارم چنان آمد که من خواهم

□

کین کار نه پایدار می‌بینم

□

کمانی به یک دست و دیگر دو تیر

□

تا صد هزاران گوی را در پای شه غلطان کنیم

□

زهری که به صد مهره‌ی ارقم نفروشم

□

چو گرگ دژ آگاه و شیر دلیر

□

جهان شد به کردار دریای نیل

□

جز بر جگری نیست مرا دست روائی

□

دل را چه جای عشق و چه پروای دلبر است

□

تا دیده‌ی این و آن برآید

□

ببستند با درد کین را میان

□

که‌ای که نامدی گفتی که آیم

□

بسته خیالم که هست این خلل از بوالعلا

□

آسمان زینهار می‌ندهد

□

بیامد برو آفرین گسترید

□

ما از کنار او به میان باز ننگریم

□

گفت که خاقانی است بلبل باغ ثنا

□

کس آید مرا از در شهریار

□

زنا و برین گونه جای نشست

□

شها بگیر به دستم که دست کار توام

□

کاین چرخ جز سراچه‌ی ماتم نیامده است

□

بیاموزدش خوردن و بر نشست

□

نه فغفور چینی نه سالار سند

□

کز بنات فکر او عود الصلیبش یافتم

□

که خدایش به سرچشمه‌ی حیوان نبرد

□

زین به نتوان نمونه برداشت

□

نباشم جدا از تو تا زنده‌ام

□

چه اندیشه کنم پیشه که من ز اندیشه ده مستم

□

برو یتیم نوازی بورز چون عنقا

□

همی خورد گشتاسپ با پور زال

□

کزین پس مرا خاک در اندلس

□

زانگونه اثر کم شد کاثار نمی‌بینم

□

گویم که سازمش ز دل خویش مجمری

□

گرنه اندر روی کافر می‌زند

□

برآسود یک چند روی زمین

□

چو تویی اگر بجویم به چراغ‌ها نیابم

□

به نقش حقایق، دل آراستم

□

گفتا به خدا که انوری را

□

برفتی ز درگاه با پهلوان

□

عمر یکسان می‌ستاند سال و ماه

□

و امانمت آنچنان که هستی

□

انوری سر در میان باری نهد

□

زبانها شد از تشنگی چاک چاک

□

تویی مقصود از بالا و پستم

□

از در تاج سلاطین آورم

□

ترا راست گویم به فرهنگ ورای

□

غمی گشت زان لشکر شیرفش

□

گفتی که درم بر همه باز است چگویم

□

ای ماه چه نون است این یا نیز چه لام است آن

□

شبهای سیاه بر چه سانست؟

□

ترا گفتم ایمن شدستی ز مرگ

□

و هر دم شکر می گوید که سوزش را همی‌شایم

□

جهان را گرچه ریحانم تو را خاک درم باری

□

ای به از جان هست فرمانی دگر

□

ز دارنده چیزی نخواهیم نیز

□

ز اقبال شاه شروان درمان تازه بینی

□

بجز راه اهل خرد نسپرد

□

اینک ز فراق زخم خوردم

□

همان گفت بدخواه او گشت باد

□

من تایب قدیمم من پار توبه کردم

□

چو عیسی زان ابا کردم ز آبا

□

ازو باب را روز بتر شود

□

یکی حوض کردند بر کوه سنگ

□

کار جانم در آن نظر بسته

□

من نهنگم نه حریف صدف ایشانم

□

چونان که ز جود مجد دین را

□

کجا آن سواران پیروزبخت

□

در بر رحمت و بخشایش رحمان میرم

□

تری سعدالسعود علی‌النواحی

□

ای انوری چه لافی چندین ز قلب و قالب

□

که بر ژرف دریا ترا نیست راه

□

زبان سیاه‌تر از کلک سر کفیده‌ی اوست

□

تف این غمها برون داده است باز

□

می‌کرد گله ز بخت بد روز

□

نه جای خور و کام و آرام و ناز

□

داریم آب رو و همه محض روغنیم

□

روزی که از مشیمه‌ی عالم شوی جدا

□

سود ناکرده سخت بسیارست

□

از آهن یکی مهره‌یی ساختند

□

بس جواهر کز زبان افشانده‌ایم

□

کار گیتی به از این بایستی

□

چه داند کسی کان شگفتی ندید

□

شود شاد و خشنود با رهنمون

□

بازرود سوی اصل بازکند اتصال

□

صبح‌دم زان سر نه خاقانی، که خاقان آمدم

□

کاریست که آن نه در شمارست

□

چه چیزست کاندازه باید گرفت

□

ظالمی گشت سپیدی در دست

□

به آب عشق ریحان تازه گردان

□

که نه ناباخته همی ماند

□

دلت شاد گردد چو خرم بهار

□

به غایت خوش بلایی من چه دانم

□

هرگه که زخم تیر و کمان تو می‌خورم

□

زان عشرت به غایت و زان مستی تمام

□

بزرگی و پیروزی و خسروی

□

نقش پی نقش رقم چون کنم

□

نگذشت یک زمان که جفایی نیافتم

□

نیرین مشارق الانوار

□

که رو گوی ایشان به چوگان بگیر

□

تعلیممان دهد که در او بر چه سان رویم

□

چون زلف تو به لرزه فکنده سرآیمت

□

بگریست که بوی یارش آمد

□

نه ز آتش شود کم نه از آفتاب

□

صحن حرمت نشان کعبه

□

کالماس به زخم سرب بشکست

□

ز افسانه پار و غم پیرار رهیدیم

□

یکی گفت کای پیل رویینه تن

□

چشم اعمی چون ندارد جای آن

□

چرب پهلویی هم از پهلوی تو

□

گر من ز کسل نمی‌زدودم

□

سبک باز رفتند نزدیک شاه

□

گر خصم بر این نادره می‌خندد گو خند

□

کرد در این سبز طشت خایه‌ی زرین عزاب

□

ای برده تو دستارم هم سوی تو دست آرم

□

فرستاده‌یی سازی از خویشتن

□

مخموری چشم پر خماران

□

کاندر بر سوسنی نیابی

□

هزاران ارغوان را ارغوانم

□

که با او سپاه جهانگیر بود

□

میانه مستی و آخر خمار است

□

العبد نویس از جان بر تخته‌ی پیشانی

□

صد هزاران بوسه بر خاتم زنیم

□

جهان یکسر از داد تو گشت راست

□

خون خوری تن زنی و بار کشی

□

چون نکو بنگری همان هم نیست

□

بجه از جوی و مرا جو که من از جوی بجستم

□

همی تاخت بر سان باددمان

□

روزی ز دل افروزی بغداد نخواهی شد

□

برد آن گمان به هرکس و برخود گمان نبود

□

جان تتق کرده تن را در عروسی و در غم

□

سر شهریاران به چنگ آورد

□

همچو یوسف بوی پیراهن نهی

□

اشک من گوید کشتی زرم بایستی

□

من این زن را و این شو را نمی‌دانم نمی‌دانم

□

به هر کشوری نامدارا بدند

□

جور من است ز آب و گل جان گزای ری

□

به تدبیر تجهیز بشتافتند

□

ای بت مرا بسوزان زیرا که بت پرستم

□

شود آشکارای گیتی نهان

□

گرچه بود آن کس به حقیقت همه دانی

□

در تمنای تو زر بایستی

□

در جهان خرد و عقل تو را جا نکنم

□

به روز سپید و شب لاژورد

□

که پیمودمش کمتر است از ذراعی

□

به شما ناکسان فرو ناید

□

تا عشق را بنده شدم خاقان و سلطان سنجرم

□

ز یاجوج و ماجوج مان خواب نیست

□

با من آخر چه سر گرانی تو

□

تا دیده‌ی نورانی بر پیکرت افشانم

□

که سبکسار و گران جان توییم

□

ز پوشیدنیها و از خوردنی

□

بجز بانگ حلقه جوابی نبیند

□

یارب مگر سعادت یاور نمی‌شود

□

که وقت شد که بروید ز خار تو آن گل

□

چو یاری ندادش خداوند ماه

□

جمله در پیشت عیان خواهد بدن

□

کز تو به تو نتوان گله کردن، چه نویسد

□

کوری خار چو گل خندانم

□

که آمد فرستاده‌یی سوی چین

□

گنبد طاقدیس را، بسته نطاق چاکری

□

زین مهره‌ی دو رنگ کز این تخته‌نرد خاست

□

سرگشتگی زمانه دیدم

□

چو باد خزانست و ما همچو برگ

□

ناچیز شدیم و چون هوا گشتیم

□

ده خراب و حکم دهقان برنتابد هر دلی

□

چو رهیدیم ز هستی تو مکن باز به هستم

□

زمانی نشیب و زمانی فراز

□

زیر چنگی دفی نمی‌شاید

□

که بر او درد و غم رقم نزده است

□

ز ضمیر همچو گلشن گل و یاسمن بچیدم

□

خداوند مردی و هوش و هنر

□

چه گویند آخر آن کس را من آنم

□

گفتی که اعتماد، مگو زینهار هم

□

بر چرخ برآییم و زمین را بنوردیم

□

بگویم جفای تو با داورم

□

دزدیده در کوی مغان نزدیک خمار آمده

□

ز نفخ صور بیداری نیاید

□

چه سازم من که من در ره چنان مستم که لاتسأل

□

جهان‌آفرین را همی خواندند

□

هر لحظه پر کن از می دوشین قنینه‌ای

□

اقبال پادشه را از سیل حادثاتی

□

شمس تبریز نماید به تو اسرار غزل

□

بر آنی که شاهانت گشتند صید

□

هم به نیکی حساب من رانده است

□

چون خیال مشعبدم دریاب

□

چیزها را بین که از ناچیزها بشناختم

□

همان جامه و گوهر شاهوار

□

از حد گذشت شوق من و احتراز تو

□

خاقان اکبر است که او را نظیر نیست

□

نمی‌دانی که بو بردم که بر گلزار می گردم

□

ز گوهر همه خانه چون آفتاب

□

شمع‌وار از خود غذا میخور، ز خوان کس مخور

□

عقل آینه‌ی سکندر ساخت

□

فروخورد دو جهان را به یک زمان چو نهنگ

□

بدین شهر فریان بدو شاد بود

□

نیست جز او را به عشق مدح و ثنا ساختن

□

هر سر شاخ بابزن کردی

□

آنچ اندر شرح ناید آن کنم

□

که ایدر گذارد به بد روزگار

□

تا همه سفره نشین سفرند

□

آن خوی و لرزه‌ی بی‌تب چه خوش است

□

او قبله نمازم او نور آب دستم

□

به در بر دو برنای بیگانه دید

□

زانکه بی‌تو ژنده خلقان می‌زیم

□

بسیار جهد کردم و کنعان نیافتم

□

به یکی بوسه ز شادی دو جهان را بنوردم

□

ز سرهنگ و جنگی سواران من

□

سلام بنده رساند به آستان جلال

□

تا مرغ به آشیان فرستیم

□

بخیزد تل مشک از موج خونم

□

که کیدست تا باشد او شاه هند

□

ره سپرده سخن روان گفتن

□

هدیه‌ی جانم روان دارید بر دست صبا

□

خیزید کز آن ظلمت و آن حبس رهیدیم

□

رسیدند جایی که بشتافتند

□

نطق از خدای یافت نه از سحر سامری

□

نمی‌داند اجل تعبیر یک خواب پریشانش

□

کند محکم ز هر سستی مسلم

□

خردمند و دانا و روشن‌روان

□

کز لنگر نهادت در بند تخته بندی

□

چو خاقانیت شیدائی نمی‌بینم، نمی‌بینم

□

ما موج می زنیم ز هستی سوی عدم

□

بمالید بر چهر او هر دو دست

□

چون حق تعالی از ری بر رحمت آفرین

□

چون برونت آرد از میان خلوت

□

هله گردک بنشینیم که ما دامادیم

□

همی داد نیکی دهش را درود

□

نوش‌دارو به بر کشته پسر می‌آرد

□

شبروی از رستم است خواب ز افراسیاب

□

تا بی‌سر خود سری بخارم

□

جوانمرد را سودمند آمدش

□

هم ز سوز سینه عطر عود سوزان تازه کرد

□

هم به بوی جرعه‌ای خاکش معطر ساختیم

□

به میان دور ما آ که غلام این دوارم

□

به هر کار نیکی گمان توایم

□

درین محنت به خون بر می‌تپیدیم

□

که هم‌چو عید به سالی دوبار روی نمایی

□

خبرم نیست که چونم نظرم نیست که چندم

□

ازان پنبه‌شان بود ننگ و نبرد

□

هم مطبخ و هم خوان زر هم میده سالار آمده

□

نظاره هلال منظران را

□

آخر تو سلیمانی انگار که من مورم

□

ز پیش نشستش به هامون برند

□

جان را سوی آن کمال برسانیم

□

کس یارب بر دل این نویسد

□

کو شاه کریم و ما گداییم

□

شب آتش چو خورشید گیتی فروز

□

چون آبله دارد چشم از خار نگه دارش

□

گر پذیرد نام مثقالش کنم

□

من چو به دام اندرم نیست مرا ترس دام

□

همی داد نیکی دهش را درود

□

کانگه که نیست گردی با او به دست باشی

□

که گیتی چو دریا مشوش فتاده است

□

کنیم دامن خود پر ز خاک و سنگ و سفال

□

بریشان نبخشید گردان سپهر

□

کرد رگ گلوش راهر سر داس نشتری

□

در حال استخوانش بیرزد بدان بها

□

رضوان و حور و جنتی زیرا گرفتی دامنم

□

خرد دارد و شرم و گفتار گرم

□

زانکه دل سنگ سوخت از دل سوزان من

□

کافلاک به نام او طرز دگر اندازد

□

جان را ز پی عشقش من زیر و زبر گیرم

□

خرد بی‌گمان پاسبان ویست

□

راست چو پشت نیشتر خون چکدش معصفری

□

چون سایه ز خود رمیده خواهم

□

گل و بنفشه و نسرین و سنبل چو هلال

□

بباشید شادان‌دل و تن‌درست

□

باری است به جایگاه افکنده

□

دل از روزی خویشتن درنماند

□

زان ز ما جوش برآورد که ما کاریزیم

□

خردمند وز مهتران یادگار

□

افتاده بر آستان مادر

□

کز جهان تاریک‌تر زندان سرائی برنخاست

□

تا حلقه گوش از شما پردر و پرمرجان کنیم

□

آن تا هزار جد و پدر شاه و شهریار

□

ما جمله صبوحیان ازینیم

□

گرفتم در برش گفتم که ماهم در کنار است این

□

بدادم داد ملک و داد کردم

□

به زخم زخمه بر ابریشم رباب کنند

□

کاین عم به جای تو پدری‌ها نموده بود

□

ستمگری مپسند، ای خدای چون هستی

□

تبریز ببر قصه که در روم رسیدیم

□

سر زلفین جعدش پیچ در پیچ

□

من بر رخت فشانده از چشم تر گلابی

□

تا نوش جام و خوش نمک‌خوان کیستی

□

تا بدانی که کجاها می رویم

□

چندین چه زنی تو؟ من نه سندانم

□

هم‌شیره برگرفته، برو شادمان شده

□

کاین مراد از جهان به کس نرسد

□

نه ز انگورست و نی شیره نی از طزغو نی از گندم

□

به هرچه رفت قضا امتحان فرمان کرد

□

سیر نگردی تو و دگر بربایی

□

که باز آری دل زنهاری ای باد

□

رخ شمس از او منور به فراز سبز طارم

□

ز آبش حوض کوثر غوطه خورده

□

نه نشان از درازی روز است

□

میان تو جان را کمر برنتابد

□

چون ز شش سو وارهیدی بازیابی سوی خم

□

ز حسن و عمر برخوردار باشی

□

کار با درد تو افتاد از تو

□

عذرا نسیمی از بر عذرا به ما رسان

□

فانی طلعت آن شمس شو ای سرد چو ظل

□

نظری باز کند مرگ مفاجا برسد

□

هر زمان پیشش سر اندر خط فرمان آورد

□

آن روز که روز عمر برگردد

□

چون که از زخم سنان نگریختم

□

تو بی‌نیازی و ما را به حضرت تو نیاز

□

هم بمانی هم نمانی هم تو باشی هم نباشی

□

در چشم نمک فشان شکستم

□

چون نیایی زهی کساد تعال

□

خرد جز عاشقی کامی ندارد

□

جای شکر است که چون دانه بجائید همه

□

ز امید وصال در نبردم

□

که من از سلسله جستم وتد هوش بکندم

□

به لطف روضه‌ی او رشگ میبرد رضوان

□

من کرده در رخ تو هر لحظه گلفشانی

□

نه حسن تو گذاشتی و نه هوای ما

□

تا هر دهان خشک را جفت لب ساغر کنم

□

متمایل نه مست نه هشیار

□

که همه عالمش فغان بینی

□

با خروش و گداز می‌غلطم

□

در هوس بال و پرش بی‌پر و پرکنده شدم

□

به کس توقع اهلا و مرحبا دارد

□

از بحر سینه هر دم دری دگر نموده

□

نقش عیسی در نگارستان راهب کن رها

□

کاندر بیابان فنا جان و دل افگار آمدم

□

به زیر سایه‌ی بید و چنار میید

□

چون فرو شد بهمن، اسکندر بزاد

□

مرا عهد سلیمان تازه کردی

□

گر عقل ما نداند در عشق مرتدیم

□

میان مردمان بدنام گردد

□

هر روز صد قیامت و صد نفخ صور یافت

□

عذر خواهان خاک توبه بر دهان خواهم فشاند

□

نه چون مشبهیان سرنگون اشباهم

□

چو شمسه‌ای بودت بر کنار شادروان

□

چون دال سرفکنده خجل سار می‌روم

□

بر بط زبان وراست عذاب از زبان کشد

□

تو تیری یا کمانی من چه دانم

□

طواف کعبه‌ی جان بود کارم

□

جان خود را کل دریا چون کنی

□

کز عاشق صوفی جان ایثار چنین خوش‌تر

□

که می طلب کند از وصل تو به جان او سنگ

□

به نور طبعی روی زمین فروزانند

□

تا به خون دل سر خاک وحید اندودمی

□

بدان عالم شدن رویی ندارم

□

زیرا که کبر عاشقان خیزد ز الله اکبرم

□

دشمن کشم از آن چو بیندازم

□

بیش ازین عطار را از خود پریشان چون کنم

□

به سحر سگ زفغان نشکیبد

□

تا بخراشد رخ من تا بدرد پیرهنم

□

ز رفتن شد تنش چون بید لرزان

□

حرزی که هفت هیکل رضوان شناسمش

□

هیچ کس دانمش از روی صفات

□

بنفشه زارها بر خاک و باد و آب و ناز ای دل

□

که با نخجیربانش کرد نخجیر

□

در کفن پنهان شدم ای جان من

□

چون رام تو گشت منگر آن را

□

چه می جویی ز جیب و آستینم

□

مسکین عبید چون کند آخر دوای قرض

□

دیوانت همچو چشم غزالان شده سیاه

□

نیک و بد او از آن خود بین

□

نه ز انگور است و نه از شیره نه از بکنی نه از گندم

□

کنم بیچارگان را چاره‌سازی

□

صحرای هر دو عالم خون جگر گرفته

□

مدح تو اندر کام ما ذوق شراب انداخته

□

چو بر وی دم زدم فریاد کردم

□

طعنه‌ها بر نغمه‌ی ناهید خنیاگر زده

□

این افعی پیچان که کند عمر گزائی

□

تا نرسد شمع را زآتش لاله عذاب

□

چرا زین چاه برنایم چون من حبل متین دارم

□

جان و دل دشمن شکار کرده

□

توانی کرد هر ساعت بسی گوهرفشانی تو

□

کعبتین‌وار دستمال توایم

□

من همگی درد شوم تا که به درمان برسم

□

که آداب از او شده است مهذب

□

چون شود سرو دوست سایه فکن

□

سفیر جان تو عنوان سورة الاحزاب

□

تا چه افتد ای برادر از خط او بر سرم

□

سلطان عدل گستر و شاه خجسته رای

□

خویش‌بینان را قفایی می‌زنیم

□

دشمن به دعای نیم شب خواست

□

ز اندیشه بیزاری کنم ز اندیشه‌ها پژمرده‌ام

□

چون هما سایه افکند به سرم؟

□

بخیه از آنم به روی کار برافکند

□

چندش از سنگ ناسزا شکنی

□

که دو صد رایت ایمان سوی تاتار برآرم

□

یکسر از پاکیزگی چون عقل روحانی شعار

□

فرخت باد ز زندان رفتن

□

مستی به ازو بیهده گوی تو ندیدم

□

تا دل از رخت طبیعت آختیم

□

زنخدان توام افکنده در چاه

□

نقطه‌ی شین عرش دانه‌ی اوست

□

ز آخور سنگین طلب توشه‌ی یوم‌الحساب

□

زانک بی‌تو با نظر خوش نیستم

□

زیرا که در این تنگ آشیانم

□

می‌پزم بر کناره سودایی

□

پای کوبان آمدندی از سر حرص و هوا

□

همچو مه تیزرو و چابک و موزون باشیم

□

ز حسن دلفروزان دیده بر دوز

□

که امت را رسد فریاد عز الدین بوعمران

□

ای گوشه‌ی دل خورد تو، ناخوانده مهمان تا کجا؟

□

آید صافی روان گوید ای من منم

□

یا دود ناله‌ای که در آن دودمان گرفت

□

جان مردان خون شد اندر کار او

□

مشکین سر زلف تاب در ده

□

هم پشت و هم پناهی کفوت لقب ندیدم

□

به عشق اندر جهان گشتیم مشهور

□

آن خود از هیچ باب می‌نرسد

□

که به صحرا مگسش نشناسد

□

در آن دم چشم‌ها را کور خواهم

□

نگیرد در من این نیرنگ و افسون

□

صبر کفر است یک زمان از تو

□

در عراقش هم قرین جستیم نیست

□

از ما بر او دور شود هیچ نمانیم

□

بیا بیا که فراقت مرا به جان آورد

□

صوف سپید بر تن مشرق دریده‌اند

□

از گرد رکاب او کحل‌البصر آمیزی

□

گشتم حقیر راه او تا ساق شیطان بشکنم

□

سر زلفین یار خواهد بود

□

زانکه ز درد تو بنگداختیم

□

از سنگ بشنوند علی‌الله زیر آب

□

یا رهبونا عز علینا

□

والله که در قطیف و عدن نیست

□

پس به دست مرغ گویا دادی احسنت ای ملک

□

که الا فرق و گیسویی ندارد

□

یار بنالید بسی تا که در این غار شدم

□

برقش چه آتشیست که جانها کباب کرد

□

محیط گشت و چنین نامدار شد طغرا

□

دشمن خاقانیم مگر که نه اویم

□

بیا به بزم که شمشیر در میان کردیم

□

آن نامدار جد و پدر شاه و شهریار

□

پس ز طوفان سرا گریخته‌ام

□

پس شکر کن از عشق که کامت نرسانید

□

گر دل سبک است سرگرانم

□

شبی سیاه‌تر از روی ورای اهریمن

□

میان خار چو گلزار جان بود وطنم

□

از دل خورشید و چشم آسمان انگیختی

□

ای خدا و ای خدا نشکیفتم

□

غنچه‌ی خوش خنده را خرمن گل در کنار

□

طبق‌های گردون نماید مزور

□

تا نفخه‌ی صور همبر آرم

□

اندر آن انوار چونت یافتم

□

بروی دوستان خنجر کشیدن

□

دلق پوشان را کنون زنار ده

□

خویش و قرابات دگرسان طلب

□

بر اشهب بر نمی‌شینم سر ادهم نمی‌دارم

□

چو نام بند است آن عز همی نخواهد باز

□

نگذارد ز ده هلال اثر او

□

به روزگار تو چون کعبه شد به آبادی

□

درس چو خام است مرا بر سر تکرار روم

□

شهنشهی که فلک را ز عدل اوست مدار

□

چون مرغ نیم بسمل در خاک و خون تپیده

□

تنگ است دلم چون دهن کوزه‌ی سیماب

□

سوره کهفم که تو خفته فروخوانیم

□

چگونه بیند آن کش دو چشم نابیناست؟

□

کز خون وضو کند نکند امتحان آب

□

زو قصاص جان خاقانی بخواه

□

یک دم مگذار بی‌حضورم

□

که هست چاکر او آفتاب و ماه ندیم

□

دیدی که چه کردی و چها دیدی

□

زبون چارزبانی مکن دو حور لقا

□

از رخ آن آفتاب چرخ درون مه وشیم

□

یک داستان که دهر چنان داستان نداشت

□

اعجاز مسیحش نه در بار به صبح اندر

□

معتکف‌وار اندر آن زلف سیه دارد وطن

□

شدم به فضل خدا صد هزار چون مردم

□

با رخش سوی گل و لاله که پروا دارد

□

گر کنم طاعتی گناه کنم

□

بجز کنجکاوی نمی‌شایدت

□

به سوی سنجق سلطان کامیار روم

□

گردون به سلسله در، پایم چو شیر و پیل؟

□

چو سیماب از آب دهن کشتمی

□

لب میگون تو توبه‌شکن است

□

که یافت شد به جوال تو صاع انبارم

□

از آن کنند که آیین راستان دارد

□

وز گلبن وصالش یک خار می نبینم

□

حیض همه رنگ و بوی شستیم

□

بار ما می کشد و ماش همی‌رنجانیم

□

چو مستان هردمی افتان و خیزان

□

هم از ظلمتی در ضیا می‌گریزم

□

کورا ز وجود نام روزی است

□

تا که بر زین بقا محکم شدم

□

و امسال به نقد کمتر از پارم

□

که دارد مشکل ما را جوابی

□

در باغ فضل صدر افاضل چریده‌ام

□

ساقی آمد به خرابی تن معمورم

□

چون بر حصیر گویم؟ خود هست بر حصا

□

کانجا قبول خوش نفسان دارند

□

گر همه زهر است آسان درکشم هر صبح‌دم

□

در زیر پرت جوشان تا آید وقت قم

□

که باز لطف نسیم بهار را افتاد

□

قیمت او و خویشتن شکنی

□

که کرم در همه آفاق گم است

□

چو دفم می زن بر رو دف و سرنای تو دارم

□

سوی خاموش گشتن راه گیرم

□

که در زمانه منم هم‌زبان خاقانی

□

غریو سبحه‌ی رضوان و زیور حورا

□

ور بی‌سر و سامانم سامان خراباتم

□

ز بند هر غمی آزاد بودم

□

تو به کین من کمان چندی کشی

□

خاقانی را به تاجداری

□

رهم از عالم ناری چو با این سوز درسازم

□

که مینمود به هر کس ره حلال و حرام

□

جوهری کو تا بر این گوهر شکن بگریستی

□

گر تو ز ما بی‌غمی ما ز تو بی‌غم‌تریم

□

چه گوید مرد درهم جز که درهم

□

تو آن بگزیده یار مهربانی

□

سوز و تفی تا سحر دارم ز تو

□

هرچه شبان پرورید روزی قصاب شد

□

زودش سوی اصل اصل کان بردم

□

از روی اعتقاد سر و جان فدای تو

□

اندر پناه همت شمشیر دین گریخت

□

درد است و رخم سفال را ماند

□

تا به دام مشکش از افسون کشی

□

آن که ترک سپهر دارد نام

□

جامه دران گرفت کوه، اینت وفای صبح‌دم

□

نیست گردی چو گردها شوئی

□

دیده روشن به روزگار تو من

□

هر کجا دعوی کنم از من نخواهد کس گوا

□

ای بانوی الغیاث که جای ترحم است

□

این پند بسی شنیده باشم

□

فریاد اناالحق زن در عالم انسانی

□

غم صاحب کلاهی سرسری نیست

□

کوه را در هوا فرستادی

□

صاحب خبران صبح‌دم و باد صبا بود

□

سوخت از غم هین شرابش خام ده

□

بجز که محنت کان نزد من همی پاید

□

از چرخ بادریسه سراسیمه سرتری

□

که بر ناجنس و دون نتوان نهادن

□

عطار سخن مگو که جانی

□

مخواه از طبع دنیا مهربانی

□

عقد بندد بر او صواب کند

□

هم عشقت و گرگ آزموده

□

که تو از دنیی جافی بماندی در نگونساری

□

تا او به شرح وصف من ناتوان کند

□

ای بس دلا که هاویه پرورد کرده‌اند

□

پس به تماشا گذر آن سوی مصر بقا

□

زان باده که از جرعه‌ی او بوی شنیدیم

□

چنانکه عادت شاهان خرده‌دان باشد

□

هر کار کز خدای بخواهد روا شود

□

کتش ندهند رایگانم

□

زانکه دیدم سنگ در پهلوی تو

□

داند که چنین آمدش نهاد

□

وامق چه کرد ز انده عذرا، من آن کنم

□

طبع خاقانی به نظم آورد و دیوان تازه کرد

□

پیشم آید لاف جام جم زنم

□

منزه آید از وصمت محاق و زوال (کذا)

□

همچو شاخ ارغوان بدرود باد

□

میدار به زنهارش از آن سان که تو داری

□

غرقه شوی بوی یار غار نیابی

□

لب خشکم چرا چو عطشانیست؟

□

که یقین پرده‌گشای است مرا

□

بر تیغ سر اندازم وز کار نیندیشم

□

لیکن چو آزمودی هرگز چنان ندیدی

□

ور باد گردد او نرسد با غبار من

□

دلم نماند بجای و چه جای گفتار است

□

چندین به گرد موئی طوفان چگونه باشد

□

باز یافت از عشق حالی آشیان

□

شادی نبود هیچ ترا از حیات تو

□

من ز پی فال سعد مانکیم مانکی

□

غرقه در آب انتظار کشی

□

وز خط تو خواست شد رمیده

□

اندیشه، آتش تو دمیده

□

پیرانه سر فلک به دبستان نو نشست

□

طاق مقرنس او چون خم طوق پیکر

□

چه غمم بودی اگر بشنویی یک سخنم

□

اسیر عشق و هجران گشته‌ی تو

□

حسبنا الله وحده ابدا

□

سیر با آن گندگی هم ناقد مشک ختاست

□

دل بایدت که گردد از هرچه هست ساده

□

میکند گردون به خاک آستانت افتخار

□

عاقبتش جای هم دهانه گاز است

□

جز کبش رنگ رنگ و شگال شکن نیند

□

جان نیست عیان کجات جویم

□

اختری سخت خرد پندارد

□

آن چنان کن که شعار کرم است

□

بس گوارش که ز عود و شکر آمیخته‌اند

□

حالی ز بی می ملاحی‌ایم

□

ز ایشان همی هراسد در کار، جنگوان

□

به سه منزل فرود گاو و بره است

□

افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور

□

زهر خوردم بر گمانی بی‌تو من

□

بشکند چون دوتا کنی پولاد

□

حالم امشب چو دوش می بشود

□

با جنابت سوی قرآن شدنم نگذارند

□

چند خواهم داشتن دیوان ز تو

□

دوای درد بیدرمانم آنجاست

□

هم توانیش ز شروان بر کند

□

ملتش کفرگاه می‌گوید

□

چون شود اندیشه هم‌پهلوی تو

□

ز تف و نم، لب من خشک بود و مژگان تر

□

روزش به آخر آمد و از فال درگذشت

□

کز نم گرم و دم سرد مصفا بینند

□

ندانم تا درین طوفان کجایی

□

در نعره و بانگ پاسبان بندم

□

اوست چون باشه گه باد عقیم

□

پس قدم در ره امل منهید

□

چون زبان نیست کارگر چکنم

□

تهوری کند و دولتی به کار آرد

□

داد دمی که می‌دهد صبح‌دمت به نوبری

□

پیش عروس سپهر زر کواکب نثار

□

و ایام در کنار کند خوش خوشت سزا

□

نوشتم نام خسرو بر طرازش

□

مسن خنجر بران اسد

□

که بدین سر نخواهد آن برخاست

□

از راه پنج حس تو فروبند هفت در

□

دلی دادی و دلداری گرفتی

□

که اش مادر من هم نزادی از مادر

□

کورا به حوض ماهی دادند غسل دیگر

□

خیز که شد کاروان چند نشینی نژند

□

خون به رنگ شفق از چشمه‌ی خور بگشایید

□

هم سکندر هم ارسطو تشویر

□

برکه‌ی اشک نمک را چو جگر بگشایید

□

در نگر ای کوردل گر دیده‌ی دیدار داری

□

و آتش گردون گرفت پله لیل و نهار

□

هرگه که خواست رفت حریفش رها نکرد

□

هم قوقه و هم انگله‌ی شاهوار کرد

□

بر آتش عشق تو ز مشتاقی

□

زآنکه غم میهمان سگ جگر است

□

هرکس که اسب عافیتی زیر ران کشید

□

نقش روحانی بر استر آمیخته‌اند

□

بر مرکب حسن شد سواره

□

شوره آب روان نخواهد داد

□

که کارش از قلم دین نگار می‌سازد

□

اقبال پهلوان عجم دایگان ماست

□

که تو بی‌واسطه وی را بخوانی

□

بی‌پا و سر چو حلقه حلقه به گوش چون در

□

سوی این نه شهر مینائی فرست

□

یکی پاره‌ی زرد کتان نماید

□

برهانش از میان بیکاران

□

تاختن آورد ابر از سر دریا کنار

□

به خراسان شوم انشاء الله

□

گر خلق بهر عاطفه باران تازه کرد

□

محرم این بحر بیچون آمدن

□

توده‌ی کافور و تنگ زعفران افشانده‌اند

□

جانم غریق همت گردون سوار توست

□

خانه غوغای غمان برد، حشر بازدهید

□

راست ناید دویی و یکتایی

□

کز طربم سفته‌های تازه‌تر آورد

□

کب کرم را در او گذار نیابی

□

از کوزه‌ی یتیمان هستم شکسته سرتر

□

چه مرد مساجد و عباداتیم

□

ماه را صاع زر شاه مظفر ساختند

□

که حرفی ندانست از آن عنصری

□

عالم امشب چو دوش می‌بشود

□

ما گفته‌ی او به نام داریم

□

بر کتف ابر، جادر ترسا برافکند

□

قبله از لات و هو نمی‌دارد

□

به سلاح تو می‌کنم پیکار

□

مقبول تو را این دل مفتون شده‌ی من

□

هرمز دولت طراز تاجور آورد

□

آفتاب کرم در اوج همم

□

کز دهان آب احمر اندازد

□

زانکه بس زار است این مجنون ز تو

□

تا بر چند به دیده ز دامان تو غبار

□

ز آن خنده‌ی غافلان زند صبح

□

سر و زر نثار ما کن که چنین بسر نیاید

□

صبح را تا روز حشر از خون دل مهمان کنیم

□

پس پیاپی دجله‌ای در جرعه دان افشانده‌اند

□

که در جهان سخن بنده بی‌نظیر افتاد

□

هم قفس را آشیان خواهم گزید

□

زنار ریا بگسل گر زانکه نه ترسایی

□

پس خط جام چون خط طیار

□

عجب زشت است بر طاووس زیبا

□

کز بلور لوریانش طوق و چنبر ساختند

□

یابی تو حیات جاودانی

□

آن آب نرم بین که بر او چون عذاب شد

□

سیاه است جبه ولی رنگ بسته

□

پیش شاه مظفر اندازد

□

بر هستی خویشتن گزیدن

□

کوس گلبام زد ابدال بگو تا شنوند

□

چون نپذیرد ز زینهار چه خیزد

□

بوی گل و مشکبید خام برآمد

□

وگر نه نیستی نه هست چونی

□

لاله که آن دید ساخت گرد خود آتش حصار

□

وز برون غرقه‌ی خون گشت خبر کس را نی

□

بازوی فلک کمان ندیده است

□

نه در خور دستگاه یاریم

□

تخم هم در زیر خاک آسود و بس

□

کز سر روز بهی روز بهائید همه

□

بر صدر روزگار ثناگر نکوتر است

□

هستت آخر خبر چه می‌طلبی

□

چون نماز دیگری بهر سلیمان دیده‌اند

□

عزت بهرام برقرار بماناد

□

کز تف به کوه لرزه‌ی دریا برافکند

□

گرچه من گنگم که گویا می‌روم

□

در گلوگاه ساغر افشانده است

□

به از دل در او کد خدائی نیابی

□

شور و غوغا که اختیار کند

□

گر روی مرا به خواب بینی

□

بر سراین خاکدان خواهم فشاند

□

اره بر سر برانی اه نکنند

□

آرزومند ژاله‌ی سحر است

□

گاه دل را در تمنایی ببین

□

چارپای تختش از تاج دو پیکر ساختند

□

بی عیب چو پاره‌ی سمرقند

□

بهر قد بشر ندوخته‌اند

□

که نیم جز به درد ارزانی

□

دیو چهارم به پیششان به طواف است

□

گر کودک یا پیر یا جوان است

□

که فلک کاسه‌ای است خاک انبار

□

ما می نخوریم جز حلالی

□

چاشتگه هم مقصد و هم چشمه هم خوان دیده‌اند

□

غزل دعد بر صفات رباب

□

از آن صدره‌ی روز نقصان نماید

□

هست او ز مکان برتر از کون و مکان تا کی

□

سایه‌اش هزار میل بر از آسمان اوست

□

همه پند است، بل زند است و پازند

□

موقف الشمس و مقام شیر یزدان دیده‌اند

□

نبود روا که چندین بی عاشقان نشستی

□

از فراغت سپری خواهم داشت

□

به فرمانش به صحرا بر مطرا گشت خلقان‌ها

□

صبر کن تا پنج گردد نوبت طغرل تکین

□

اگر دانا نه‌ای سودا نهادیم

□

تا کان لعل گردد بالین و بسترم

□

زانکه ز مردم تو ربائی شباب

□

که کند با رخ آیینه به سوهان مصقل

□

اندرین راه غم عشق چو عطار کشیم

□

حفظت نگاه دارد بر آب نقش خاتم

□

زهره از چرخ سحرگه به نظار آید

□

ز پایش تا به سر در زر و زیور

□

با یکی در پیرهن باید شدن

□

با آفتاب رای تو در نوبهار ملک

□

در بند مکن خیره طلب ملکت دارا

□

پادشاهست و جهاندار به هفتاد پدر

□

پس ما به یقین مذهب عطار گرفتیم

□

نطقی بود معاینه بی‌نحو و بی‌علل

□

همچو ستوران ز در رحمت است

□

از جهانی تا جهانت شد غلام

□

زین دو وصفند این دو جوهر در گمان

□

وصلتی کردی به توفیق خدای مستعان

□

نرگس به سان دیده‌ی شیدا شد

□

با وقار تو زمین یک خردل

□

آتش مزن که عقل و روانم بسوختی

□

ایمنی را تا قیامت کرد بر تیغ تو چک

□

به وقت تشنه چو تو بهره زانش یک فخم است

□

ز عهد و بیعت و سوگند خویشتن مگذر

□

چه می‌گویم همین است و همان نه

□

کند ز شدت قهرش حذر عذاب الیم

□

دین و خرد بس است سپاه و سپر مرا

□

مه بر سم مرکبانت محکم

□

تا برهی تو ز نیم جان که نداری

□

موقف حشر درگهش ز عوام

□

رنجه گردد هر که از ما مرکبش رهوار نیست

□

ورنه من پاکم ازین، پاکتر از آب زلال

□

باشه در مرغ خویشتن مپران

□

هم ازو پیش و هم بدو اندر

□

که برو فکرت و تمیز تو را برگ و برند

□

گل صد برگ برون رست ز پیرامن خار

□

خلق همه عالم را از خویش خبر کرده

□

کمر ببست به جوزا چو بندگان به دوال

□

مسوز دست جز آن را که مر تو را برهود

□

نه مرا ساقیان سیمین ساق

□

از ننگ من ناخلف از تن برمیده است

□

چون دست بخت بست کمر بر میان تو

□

کز باد و آب و خاک و ز افلاک برترند

□

دراز عمر و قوی هیکل و بدیع بدن

□

لیک پستان ز سنگ خاره کنم

□

خلایق تشنه و دست تو جیحون

□

هرگه که شما می‌چو برآئید نپائید

□

وی قدر داده به دست تو زمام

□

رد مکنش که در سخن هست زبانش لال تو

□

کسی نرفته نشیبش مگر به پای گمان

□

از تن خویش و سر این حکما گرد برآرند

□

خون شود ژاله‌ی سحاب از بیم

□

تا نوای درد تو بنواختیم

□

روزکی چند احتماء طعام

□

آنکه او مر دیگری را چاه کند

□

خهی متابع فرمان تو سنین و شهور

□

نیابی جز فنا اینجا حصاری

□

گاه چون زیر جفت ناله‌ی زار

□

گر بجوئی جان جان را در خور است

□

پس از این زهره ندارد که برادر اواز

□

که تا که رنجه شوی خاک بر زبر بینی

□

چون تویی را از وزارت کی فزاید احترام

□

آزاده دلش به سفله نسپارد

□

نهد در نیش کژدم نوش زنبور

□

عطار نه عاقلی نه شیدایی

□

نه زید داد و نه عمرو و نه مال داد و نه جاه

□

مر تو را عمر خود دم و بند است

□

که باز آمدی در سعادات الوان

□

که ترک می‌نتوان گرفتن این مردار

□

منهی حزم تو آگه ز کثیر و ز قلیل

□

همی برنگیری نکو محضری را؟

□

کز دست تو قبول کند سنگ نقش خاتم

□

ز بوی خویش نسیمی به جان ما برسانی

□

بی‌بندگیش دشمن خویش و چه دشمنم

□

تا به گردش بر چه‌سان همواره می‌جولان کنند

□

در سنبله‌ی سپهر گندم

□

درد تو بسی است ثانی‌اثنین

□

آب روی جمال میمونم

□

بر درستی، که جهان جای بقا نیست گواست

□

خاموش و سرفکنده که هین بوک و هان مگر

□

بی دهان قطره‌ای چشیدستی

□

قدر او شاه و آسمان فرزین

□

در پرده‌ی دین حق بپوشاند

□

چون جفای عصر و چون درد عصیر

□

مرغ جان بی‌بال و بی‌پر داشتن

□

جوزا چو گاه پویه سبکتر کنی عنان

□

دیگران را خیره خیره دل چرا باید خلید

□

که بگو بازگشت آخر گوز

□

جمله تویی و دگر بهانه

□

بر عدد لشکر طغرل تکین

□

به دندان ما در گیا را فناست

□

کشت روزی را به از دست تو کو ابر مطیر

□

تا از کمند زلفت مویی خیال کرده

□

لیکن اندر نهاده بی‌آرام

□

تخم و چنه جز سیم و زر نباشد

□

همی جدا نشوی زو چنانکه طفل از شیر

□

هست لایق گر هوایی می‌کنم

□

طی کرده اقالیم ملک و دین

□

گر نخواهی که رسد بر سر تو ناچخ

□

به موازین قسط بر شاهین

□

عمر ازین حسرت به سر شد چون کنم

□

زور بازوی آسمان شده زور

□

که گر بد کنی خود توی هیربد

□

گواه بس بود ای شوربخت خام خلق

□

بیشتر دل بسته‌ام در وام تو

□

تو راحت روح و آن دل هم

□

بر خویشتن مپوش و نگه‌دار راز رب

□

بر از تپنچه پر از شاخهای نیلوفر

□

از لفظ او دو کون به گوهر گرفته‌ایم

□

به خدایی که جز او را نتوان برد نماز

□

در این زندان و بندش از چه بنهاد؟

□

بکم از هفته‌ای قرار جهان

□

سلطان عالم است بدین یک غزل شده

□

به مهرش اندر مدغم بقا و نعمت و مال

□

همواره ستمگاره و خونخواره دو ما راست

□

گو دگر جای شو و بی‌خبر از من بنشین

□

در هرچه دری در آن فرو شو

□

نبود در کفایتش تعطیل

□

کاین دوان آسیا کی آساید؟

□

ز شیر شرزه بدو شد به دست رحمت شیر

□

گر ندهی بوسه حرامت کنم

□

تیر تدبیر تو نهد در کیش

□

نیست روز و شب همانا جز عذاب

□

با تاب و توان آفرینش

□

کین زمان از ننگ تو با خاک یکسان می‌روم

□

آری پناه رحمت تست از عذاب تو

□

ای پور، در این زیر ژرف دریا

□

به شکل چرخ شود بوستان به وقت سحر

□

صد پرده از آن مویی پیش نظرم بینی

□

شاهان جهان را بجز او نیست شهشناه

□

بی پر بر آشیانه‌ی علوی همی پرند

□

که جست باد گمان یا نشست گرد ضمیر

□

اگر هر دم به صد افسونت جویم

□

وز معانیش چاشنی متین

□

اینجا بطلب هر چه مر تو را نیست

□

از ترکش گهرکش خود یک شهاب خواه

□

به نزد اهل دل تا بر سر آیی

□

بیش از این عشوه شین باشد شین

□

زود بر جان عزیز خویش اژدرها کند

□

دو موجودند از یک مایه صادر

□

ز سر نیازمندی چو قلم به سر دوانی

□

دیده چشم از کلک تو سحر حلال

□

که چون شد عیب و غش از دل سخن بی‌غش و عیب آید

□

چه جای این حدیثست آسمان هم

□

کلی ز میان بد گمانان

□

مایها کرد آفتاب عجین

□

بیاموز کاین بس نکو گازری است

□

نفخه‌ی صور نشورش ندهد روز قیام

□

تو چو ذره خویش را ایثار کن

□

چون تو فرزانه چشم عالم پیر

□

میمون خلفااند و بر امت خلفااند

□

یافته هرچ آن بامکان اندر آید جز نظیر

□

چند بازت جویم ای گم ناشده

□

باد بی‌مقدار گشت از دشمن چون خاک خوار

□

یاد چون آید سرود آن را که تن داردش تب؟

□

دست چنگیت می‌نوازد چنگ

□

من ز حق رایگان همی‌یابم

□

منظور کیست حکم قضا گوید آن تو

□

هر چه مر او را ز گیاها چراست

□

که تا بشکند چنبر آفرینش

□

زیرا که خون خوری تو از آن به هزار بار

□

این چه خاصیت است و این چه قدوم

□

نیز دگر مکر پیش مار مرا

□

عقل گفت این مدح باشد نیز با من هم پلاس

□

با کس نه داوری نه مکافات می‌کنیم

□

قوت و خواب و خور و سستی و پیری و شباب

□

هر شیر که خورده‌ای ز پستان

□

گر شرمگن و نکو بود حورا

□

این جمله دید و خوش به تماشا دراوفتاد

□

این گروهی که از در دارند

□

چون هوای نفس تو بنشست برخیزد حجاب

□

دشنام شمار مر سلامش را

□

این زمان بین که چه سان زیر زمین پی سپر است

□

جز به لفظ تو نگیرد نیز مر کس را جفا

□

جبریل سزد به جان‌فشانی

□

بسته بود گفته‌هاش ز اصل و ز بنیاد

□

می خورد ز دست پادشایی

□

اگرچه پیش تو در دست‌ها شکر دارد

□

فانی شو اگر مردی تا محرم ما آیی

□

پیش تو مدهوش گشت و شمعون شد

□

تا که جان دارد ثناخوان کرده‌ای

□

خویشتن خیره در آن چاه نبایدت فگند

□

بر مرکب توکل و تقوی سوار کو

□

شش مه ازان پس پر از نشاط بهار است

□

کرا بینی امروز امین محمد؟

□

مسلم شد که بی‌معلول نبود علت اسما

□

جلال و عزت محمود زاولستان را

□

شاهی است کش جز آفات نه خیل و نه حشر نیست

□

گر چه این خر رمه از علم و خرد بی خبر است

□

و گر نه همچنان دایم به معده در همی ژارد

□

فردا شمرد باید عقبا را

□

کردی به جهنم بدل از جهل جنان را

□

رخشان به سان طارم زریون است

□

زانکه تو را گشته خوار خوار کند

□

ببین صنعت و حکمت غیب‌دان را

□

از این کینه بر پر و سوفار دارد

□

گشت دهر و دایرات سامکات

□

چون نجوئی که این چه کاچار است؟

□

وز ما فزون نبود رسول ما

□

کریم‌وار فعال کرام باید کرد

□

ز بی قدری صدف لولی شهوار

□

عیوق چون عقیق چنان احمر؟

□

او بر بقای خویش و فناهای ما گواست

□

کودکی کو نکشد مالش استاد و ادیب

□

برابر گشت سودت یا زیانت

□

پیش خطت که جان بخندد ازو

□

روح خاکی چو پس دخانی بود

□

دست عدل تو اگر قصد کند

□

مباش اندرین بوم تیره روان

□

دایمش فخر به آنست که در پیش ملوک

□

رهروی از کعبه مقصود می‌جوید نشان

□

به پیش خویش باری حساب کون و فساد

□

لیکن چه کنم که رسم کهنه‌ست

□

الا نوای شکر نزد عندلیب ذکر

□

در پس آن پرده چو ره یافتم

□

غلط را سوخت حکمت بر در سهو

□

به لشکر گهش یار بندوی بود

□

روح از نهیت آنکه مگر وحی منزلست

□

من و آن صورت زیبا فروغی

□

حکم یزدان از غرض خالی بود

□

کلی ز سر وجود برخیز

□

مه به تسدیس زحل کرده نظر با آفتاب

□

و گرش صورت و درم باشد

□

ای چو سیمرغ جفت استغنا

□

بپیرایه زرد وسرخ وسپید

□

کند ار جهد کند دولت او

□

ساغری خورده‌ام از باده‌ی لعل ساقی

□

دست حکمش گشاده بر شب و روز

□

آفتابت از آن همی‌خوانم

□

گر ترا یزدان بزرگی داد و راضی نیست خصم

□

مرا از بهر این می‌خواستی تو؟

□

قدرت طغرل تکین نوعی است گویی از قدر

□

چوگفتار راهب بی‌اندازه شد

□

به دستی بربطی با صوت موزون

□

گر سوزن جفایت خون مرا بریزد

□

الا زبان رمح ترا آسمان نگفت

□

بس بلندی تو ولیکن درد و رنج

□

چرب‌دستی فلک بین تو که بی‌خامه و رنگ

□

دست استاد و رخ سیاه کند

□

وگر به رغم دل من همی بخواهی رفت

□

بزد نیزه‌یی بر کمربند اوی

□

در خدمت داغ و طوق صاحب

□

گر سیه چشم تو یک شهر کشد در مستی

□

ز حرص خدمت او سرنگون همی آیند

□

برگذر از آتش ای بحر لطف

□

گرچه فرمانت روانست به هرچ آن بکنی

□

و آنچه ره یافت در عروق مکان

□

زمانه نی و بر امر او زمانه ز من

□

که هنگام شاپور شاه اردشیر

□

غزلکهای خود همی خواندم

□

دلم در سینه می‌لرزد ز چین زلف او آری

□

وان کند عکس گل و لاله به گردش که به شب

□

در نگر و خلق جهان را ببین

□

مگر طاعتی کرده بودست خالص

□

به اشک آلوده کردی آستین را

□

زاسمان قرآن تمام آمد هم از بدو نزول

□

وز ابر اندران شارستان باد خاست

□

تالیف کرده از کف تو کار نامهاء کان

□

ز بخت تیره فروغی بدان که دم نزند

□

به غارهاش درون مار گرزه از حشرات

□

بر روی زمین جان را چون رو شرف و نوری

□

مجاهدان نفاذ تو همچو باد عجول

□

اندرین راه پر مصیبت و درد

□

حالم مخالف آمد از آن در جهان عمر

□

بگفت آنچ بشنید زان مهتران

□

تواند داد پیش از روز محشر

□

گر پرده بر گشایی از این طرب فروغی

□

نه سر امر تو در پیش ز شرم تغییر

□

ز خاک و آتش و آبی، به رسم ایشان رو

□

چو کارهای تو دایم خدای ساز بود

□

نور موسی ببین و نار خلیل

□

دست بر سر زنان همی گفتم

□

سرانجام مرد ستاره شمر

□

چرا پس خوشه‌ی انگور و پروین

□

جام را گنج فریدون خون بهاست

□

همچو انعام تا کی از خور و خواب

□

گویند جان پاک از این آشیان خاک

□

بسته دست خلقتنی من نار

□

شب تاریک دوک رشتن او

□

دست با عهد تو کردست قضا در گردن

□

به بی‌راه لشکر همی‌راندند

□

گاو دوشای طربمان این زمان

□

پیغام فروغی نرسد بر سر کویت

□

دور فلک با همه فرماندهی

□

عطار ز دست شد به یکبار

□

حدثان کرد رای پای‌افزار

□

نمودی رخ، ربودی دل ز دستم

□

با دل و دست تو هم در عرض اول گشته‌اند

□

چوخسرو نگه کرد و نامه بخواند

□

ای صدر آفرینش از اقبال آفرینت

□

سحر فرشته‌ی فرخ سرشته‌ای دیدم

□

آن کند با عافیت عدلش که باران با نبات

□

جنگ تو است این حیات زانک ندارد ثبات

□

نه یکی را بدایت و آغاز

□

هر چه اندر جهان او باشد

□

چه جای خواب و خمارست چند خسبی خیز

□

که پذرفت خسرو زیزدان پاک

□

بی‌سابقه‌ی وحی جبرئیل

□

آگاه نشد هیچکس از بازی گردون

□

مخلص‌الدین که نام و ذاتش را

□

بند خداوند را گشاد حرام است

□

دل گرم کرده‌ای ز تف عشق من به سست

□

مهل این نطفه، گر حرام بود

□

خال جمال دولت بر نامهات نقطه

□

ز چیزی که رفت اندران رزمگاه

□

فتنه را از کلاه گوشه‌ی جاه

□

گفتم که عیسی از چه کند زنده مرده را

□

چو ظن بری که به خود برشد آسمان بلند

□

خامش کن و از دیش مترسان

□

ای بری عفو و عونت از پاداش

□

زان که شوهر شود سیه جامه

□

ز گرد تارک من چشم علویان شده کور

□

ببالا همی‌بود خسرو بدرد

□

در کوکبه‌ی تو طره‌ی شب

□

تو بیرون از حرم زانی که خاقانی است بند تو

□

گر عنان فلک فرو گیرد

□

بر مرکب روح گرد راکب

□

بوده بر یاد خواجه بی‌گه و گاه

□

هر سقط کز جهان برو خندند

□

پایم از خطه‌ی فرمان تو بیرون نشود

□

که تا درجهان تخم ساسانیان

□

چرخ در جنت همت تو قصیر

□

قتل فروغی خوش است زان که همه مهوشان

□

پاک برداشتی به قوت جود

□

خداست سیرکن چشم اولیا و خواص

□

حواله کرد به دیوان و مهر و کینش مگر

□

دل اندر یار هر جایی که بندد؟

□

ز مرتبت فلک جاه او چنان عالی

□

بدانید کز کردگار جهان

□

گم کرده گران رکابی تو

□

آن دل که به هر معرکه‌ای دادرسم بود

□

بر محک جلالت تو زدند

□

چو لعنت کند بر بدان بد کنش

□

ستم تا پای عدلت در میان بست

□

ظلمت این شب سیاه از چیست؟

□

به وقت شام همی این بدان سپارد گل

□

که درگاه و بی‌گه کسی رابسوخت

□

گر سموم سیاستش بوزد

□

راز نهان مرا ز پرده عیان ساخت

□

از قرین تو همی رشک برم گرچه مرا

□

نه که مجنون ز تو زان سوی خرد باغی یافت

□

موجود شداز تو جود و احسان

□

در تک این رواق بالنده

□

آنجا که از زبان سنان در سخن شوی

□

طلسم بزرگان چو آمد بجای

□

آسمان چون نگینش پیروزه‌ست

□

پرچم نصرت نمود لشکر سلطان چرخ

□

سموم حادثه از خصمت ار بگرداند

□

خورشید وحدتند ولی در مقام فقر

□

از طاعت او هست همه مرتبت و قدر

□

جستن هر رگی زبانی ازوست

□

وقتی که حکم جزم کنی بر بسیط خاک

□

برفتند پس رومیان سوی روم

□

پوشد اندر عرصه‌گاه هر خسوف

□

تا در آیینه تماشای جمالت نکنی

□

هر کرا از تف کینش عطشی دارد قضا

□

درآمد او به طمع تا به پوست خرس رسید

□

گر کسی انکار این دعوی کند

□

گر نیک بنگری،همه زندان روح تست

□

ناله از کلکت به عدوی شد به خصم

□

که از لشکر امروز جنگی منم

□

دست او را ابر چون گویی وآنجا صاعقه

□

کسی که با سر زلف تو دست پیمان داد

□

ماهتاب از مزاج برگدد

□

که بر آنجای که پیوسته همی خواهی

□

اسرار عالمش به حقیقت شود یقین

□

تا ز در حلقه را در آویزم

□

بنده را خصم اگر به کین تو کرد

□

کزین گفتن اندیشه من تباه

□

سنجر آن کز آب و آتش گرد و گل پیدا کند

□

جم احتشام ناصرالدین شه که عون او

□

گردان بنات نعش چو مرغی که سرنگون

□

گر نداند حرف صوفی دان که هست

□

شکوه تو دریافت آن کار اگرنه

□

پیش او خود مکن حکایت شب

□

در دانش و آنگهی راستی

□

همان یاره و طوق با گوشوار

□

سراسر جمله عالم پر ز شیرست

□

دانی کدامین مست را بر لب توان زد بوسه‌ها

□

همی‌گفت کای روشن کردگار

□

عاشق و یار دایما، در دو جهان هموست بس

□

چون علای دین و دولت آنکه از اقبال او

□

چون که زایل شد اختلاف مزیج

□

ز کاری که کردی بیابی جزا

□

که دارید که اکنون ببندد میان

□

خورشید زمین یوسف احمد که ز خاطر

□

گر نخواهد داد من امروز داد آن شاه حسن

□

که این بوم آباد ویران شود

□

چو ابر تو ببارید بروید سمن از ریگ

□

از پی چشم شکوفه دستهای اختران

□

ز اوج مقصوره‌ی تو پیش ملک

□

ز نادانی و دانش وراستی

□

برفتند ایوان شاهی چو عاج

□

بی بصر چون نرگس اندر بزم نااهلان مشو

□

عقل پرسید که دشوارتر از کشتن چیست

□

چو نزدیک ماهو برابر به بود

□

نگون‌سار ایستاده مر درختان را یکی بینی

□

دی گذشت امروز خوش زی زان که دست روزگار

□

از جفا با تو دوست دیر شوند

□

کنون خوردنیهات نان و بره

□

به یاران چنین گفت کاکنون چه سود

□

شد ز پی دین و جاه چون سم شبدیز شاه

□

کف بزن کام بجو باده بخور ساده بخواه

□

چه مردی چه دانش چه پرهیز و دین

□

غیر دل و غیر تن هست تو را گوهری

□

با نور تو ماه را کلاوه‌ش

□

روز در کار سخت بی‌خور و خفت

□

کنون تا در طیسفون لشکرست

□

هم اندر زمان داغ دل با سپاه

□

ای وا دریغ از آن دل بسیار مهر تو

□

زیبا شود به کارگه عشق کار من

□

نگر تا چه گویی بپرهیز ازین

□

هر روز در خزانه‌ی عطار کمتر است

□

گاه بر جبرئیل صومعه را

□

دیگران را چون به راه آری؟ که خود را یاوه کردی

□

که این شاه را از نژادکیان

□

مبارز چوشاپور وچون اندیان

□

آنکه تا سیرت او شامل شد

□

نرگس مست به باغ آمد و پیمانه به دست

□

بگو آنک من خود جگر خسته‌ام

□

خامش که ز شب خبر ندارد

□

عاشق خود بوم ار من غرض خود طلبم

□

می بهل، تا که کار خود بکند

□

شدم تنگدل رزم کردم درشت

□

گرای دون که شاید بدین سان خورش

□

ثبات دل همی جویی درون گنبد گردان

□

آن روز قیامت را بر پای کند ایزد

□

همه جامه‌ی پهلوی کرد چاک

□

آب نه‌ای، چونکه بشوید همی

□

ایا، سرگشته‌ی دنیا مشو غره به مهر او

□

دگر با عشق پیمان تازه کردم

□

که خسرو فرستاد کسها بروم

□

بدین تاج و تخت آتش اندرزنند

□

این صفات و نعت آن مردست کاندر آسمان

□

از دل خونینم ای زلف مسلسل سرمپیچ

□

بدو گفت بهرام پیشی تو کن

□

بگری تو اگر اثر ندانی

□

ای جنید و بایزید از خاک سرها برکنید

□

چون ازو نیست می‌شوم هر دم

□

دهانش پر از گوهر شاهوار

□

سپاه اندر آمد بتنگ سپاه

□

این روحهای پاک درین توده‌های خاک

□

هم حضرتش مراد دهد نامراد را

□

ز گنجش من ایدر شوم شادمان

□

چو غم تو هست جانا چه غمم بود که دل را

□

دعوی ده کنند ولیکن چو بنگری

□

زین میان، گر نجات می‌خواهی

□

ز پرویز چون داستانی شگفت

□

مرا نزد تو آرزو بد سه چیز

□

رنگ و بوی باغ و بستان را چه بینی کاهل دل

□

گر مغان را راز مرغان دیدمی

□

به ایران چو باشد چنو پهلوان

□

دل سوی تبریز رفت در هوس شمس دین

□

خرقه‌پوشان مزور سیرت سالوس و زرق

□

کنار و بوسه اول چیز باشد

□

چنین داد پاسخ ستاره شمر

□

کنون پاک یزدان ز کردار بد

□

چون حقیقت نگه کنی باشد

□

من روی ندیدم به همه کشور خوبی

□

بدانست کایشان بدانسان دژم

□

مرد نهان زیر دل است و زبان

□

اینک رفت و اینکه آید و آنکه بیند روی او

□

در قناعت به نیم سیری تو

□

همی‌گفت کاین رزم را روی نیست

□

پس من کنون تا پل نهروان

□

فوطه‌ای بر سر آن روی چو خورشید که دید

□

مگرش زلف تو زنجیر نماید ور نه

□

که با پیل و با شیربازی کند

□

ولی چو جمله دهانم کدام را دوزی

□

یارب که همی تا چه بلا بارد هر دم

□

قراضهای زر بیوگان مسکینست

□

ز توحید و قرآن و وعد و وعید

□

تو را چند گویم سخن نشنوی

□

گر بدرد پوستین عاشقان گردون رواست

□

گر آن ساقی که من دیدم بدیدی خضر فرخ پی

□

وگر هیچ سازد کسی با تو جنگ

□

ندانم تا تو ای عطار گنج عشق کی یابی

□

روی سرخی مادرش طلبد

□

هر که رخ در رخ سپاس نهد

□

بسی نامور مهتران با منند

□

که اسپان چو روشن شود زین کنید

□

ندای گوش هر عاقل ازو هر لحظه «لا بشری»

□

منزل کن ای مه به دل گرم فروغی

□

گرانمایه زن را به درگاه خواند

□

لطف تو عام آمد چون آفتاب

□

گر کم از تو گاه شوخی صدر می‌دارد چه شد

□

مدد روح کن به دانش و دین

□

به من برکند شاه چینی فسوس

□

بدو گفت کای مهتر بافرین

□

بر فلک نور پاش رویش بس

□

فروغی سوختم اما نکردم

□

برفتند هر دو ز قلب سپاه

□

گر تو به مدارا کنی آهنگ بیابی

□

با «لعمرک» انیبا را فکرت رجحان کیست

□

شودش رنگ از اعتدال مزاج

□

بسازید تا ما ز ترکان و نهان

□

برفت و غم و رنجش ایدر بماند

□

علم صبح سرخ آمد از آنک

□

با خیال لب شیرین شکر گفتارش

□

ازویم خور و پوشش و سیم و زر

□

نبات و جامد و حیوان همه ز تو مستند

□

هدیه‌شان رد مکن انگار که پای ملخی

□

ز بهر طاعت تست این که گردون شد دوتا: آری

□

بترسید شیروی و ترسنده بود

□

که دانا و را مغنیاطیس خواند

□

که گر تایید عقل کل نبودی نفس کلی را

□

گوشه‌ی چشم بتی زد ره دین و دل من

□

بدو نانوا گفت کاین رابها

□

ولی هر ذره‌ای از آسمان نیز

□

بجز عشق تا عمر دارم نورزم

□

هر کسی را به قدر ملکی هست

□

می‌آور که از روزمان بس نماند

□

ببینید لشکرش راسر به سر

□

نه دامن شب تیره زمانه بنوردد

□

کیست دست حق و نفس مصطفی الا علی

□

قلاده بزر بسته صد بود سگ

□

تبریزی شوید اگر در عشق

□

اسم هر قدر که بی دولت او غدر نهید

□

دم عیسی دل مرا حاصل

□

بشد گردیه تا به نزدیک شاه

□

به کارآگهان گفت راز ازنخست

□

مدح پاک تو سبب شد مر سنایی را چنانک

□

دوست را صبر دگر هست فروغی ور نه

□

همه خسته وکشته بازآمدند

□

منزل توست جهان ای سفری جان عزیز

□

چنان گشتم که نشناسد کسم جز بی‌چگونه و چون

□

گوش نه چرخ بر اشارت تست

□

فریدون که بد آبتینش پدر

□

غمی گشت زان کار خسرو چودید

□

لاغر شده عقل از همه فضولی

□

لها اعنت الدنیا فعن وقوفها

□

سوی مرزبانان با گنج و گاه

□

چو واگشت او پی او می‌دویدم

□

یادگاری ده ز بیداری شب خود را مگر

□

شاه کو عدل و داد پیشه کند

□

همان عهد ساری و آمل نوشت

□

هر یکی را او بگرزی می‌فکند

□

ای ز تاثیر حرمت گهرت

□

کمان ابرو بتی دارم فروغی

□

یکی بی‌هنر بود نامش گراز

□

زانگبین چون آن همه زنبور خاست

□

گر ترا جان به وزر آلودست

□

با چنین لطف چشم بد ز تو دور

□

چو موبد چنان دید برپای خاست

□

شنید این سخن مرد کار آزمای

□

صاحب خبری رنگ سپیدست و سیاه‌ست

□

با که من قابل قلاده نبودم هرگز

□

همی پادشاهی به پایان رسید

□

آهوان صید چشم او گشتند

□

اگر چون سیب وقت سرخ رویی دل سیه گردد

□

هم خلف نام و هم خلیفه نسب

□

بدان تا بگوید که از نزد شاه

□

گفت یک خاصیتم در بینی است

□

شکفه پر زر و پر سیم گلو

□

شیرین دهنی بوسه به من داد در این عید

□

برو تا سوی بیشه‌ی نارون

□

گر من اسیر مال شوم همچو این و آن

□

دامن عشق نگهدار که در دیده‌ی عقل

□

در تو خاصیتی فزون باشد

□

نباید که در پیش خسرو شود

□

یکی پیش خصم آمدن مردوار

□

آتش به تن و جان جهانی زده و آن گه

□

روشنی چشم من روی نکو دیدن است

□

به من بازگوی آنک شاه تو کیست

□

به پیش سلطنت توبه‌ام چو مسخره ایست

□

با این همه رهبران و رهرو من

□

شاه را بی‌نفاق طاعت کن

□

که یزدان دران کار همداستان

□

ما کنون دیدیم شه ز آغاز دید

□

پیوند تو ما را ز کف فقر نجاتست

□

شوریده و شیدا کند هر دل که دلبر جا کند

□

کجات آن همه بزرگی و آن دستگاه

□

ز آنروز که یک زمانت دیدم

□

از خلاف سجده ناکردن ندیدی تا چه کرد

□

به تیغ از کار عشقت بر نگردم

□

بیایم کنون با سپاهی گران

□

من آنم ز پای اندر افتاده پیر

□

او گر نه چنینستی چون نیزه‌ی سلطان کی

□

حالی کماکره الاحبة بعدهم

□

پیامی فرستم به نزد پدر

□

که چون رسی به نهایت کران عالم غیب

□

صفرای من از خلق تو شد پیر و عجب نیست

□

هم به دشت تو گاو در غله

□

دو فرزند او را بر آتش نهاد

□

لا ابالی گشته زو و وام‌جو

□

ای که سنگ هنگ نیست ترا

□

یار من آن طبیب مسیحا نفس گذشت

□

همه رازدارانش را پیش خواند

□

چه داری چشم ازو چون این و آن را

□

طیلسان موسی ونعلین هارونت چه سود

□

در نهانی انار و سیبش داد

□

دبیری بیاورد انده بری

□

مکن تکیه بر دستگاهی که هست

□

فحلی‌ست طلعت او کاندر مشیمه‌ی دل

□

آن شاه جوان بخت فلک بخت ملک رخت

□

چو بر اژدها برشدی موی‌تر

□

هزار چشمه حیوان چه در شمار آید

□

چه یافت خاطر ادراک او بجز حیرت

□

بشناسی درو که شاه کجاست؟

□

بران دخت لرزان بدی مام وباب

□

شرط او آن بود که کس با زبان

□

مسیحاوار دعوی تو ننیوشند اگر خواهی

□

هر ستم کز تو کشیدیم کرم بود،کرم

□

بیک هفته زین گونه با رود و می

□

دور از روی تو گر درنگری

□

صد هزاران همچو موسی خیره بود اندر رهش

□

هر دم آید به روی او خطری

□

هم از نامداران ده و دو هزار

□

مبین در عبادت که پیرند و سست

□

سلطان بهرامشاه آنکه بود روز صید

□

یکی ز خط خوشت خانه را معطر ساخت

□

بدیده چوقار و به رخ چون بهار

□

هر کی ترش بینیش دانک ز آتش گریخت

□

بر دشت و باغ چیست پس از یاسمین و گل

□

ناشکفته گلی نهشتی تو

□

چننی گفت کامد یکی بدنشان

□

چون ازو نومید گردد گاو نر

□

آه در حنجر او خنجر گردد که کند

□

لیک شادم در جهان و جاهم از چرخ است برتر

□

همه پاسبانان بنام قباد

□

این جهان را سفله‌دان، بسیار او اندک شمر

□

هیچ نامرد مخنث که شنیدست به دهر

□

دل او را کند نژند و سیاه

□

بخواند آنکس‌ان را که بودند پیر

□

شبی بر سرش لشکر آورد خواب

□

گوهر معنی تمامی ایزد اندر تو نهاد

□

چون که سلاطین کنند دعوای بالاتری

□

به یزدان مرا کار پیراستست

□

چرا جان نکارد به درگاه معشوق

□

ای هواهای تو هوا انگیز

□

این یقین درست کو را هست

□

شد اونیز و آن تخت بی‌شاه ماند

□

تا به هر سو که نگرد آن خوش‌عذار

□

باشم گستاخ وار با تو که لاشی کند

□

تا به شانه افشاندی زلف عنبرافشان را

□

چنان بد که یک روز موبد ز تخت

□

گر بهای بوسه خواهی جز به جان

□

دو دوست چون بهم آیند همچو پره و قفل

□

دومین دور شیر گیر کند

□

نشسته فرنگیس بر پاس گاه

□

کنون دشمنان گر برندم اسیر

□

گرم رو در راه عشق و با خرد صحبت مجوی

□

دهان شاهد ما را پر از گوهر کند خازن

□

کنون ای خردمند بیدار دل

□

کم او گیر و جمله هندوستان

□

برساند به بلخ و حضرت بلخ

□

ور دهی نیز را اساس نهند

□

چو هر سه بیابی خرد بایدت

□

نور او را زان زیانی نابده

□

شد جهان بر چشم من چون چشم سوزن تنگ و تار

□

خلقی کنند منع فروغی به راه عشق

□

نویسنده‌ای خواست بر پشت زین

□

زندگان هرسه سه خط ایزدند

□

مرد باید که درین راه چو زد گامی چند

□

مرا گویی: دل از لعل تو خون شد

□

سپهرم بدو گفت کاسان بدی

□

دگر ره نیازارمش سخت، دل

□

پس ازین زین ستانه خواهد بود

□

گردشی دیدم از آن چشم فروغی که مرا

□

چنین گفت با لشکر افراسیاب

□

خنک آن دم که جمله اجزا را

□

از برای اوست گویی صفوت اندر گلستان

□

چون تو از پرده روی باز کنی

□

دلیران ما چون فرازند چنگ

□

قیمت آن را نداند جز ملوک

□

آب حیوان چو یافت آتش خضر

□

من آن حریف عقوبت کش وفا کیشم

□

همه دیده پرخون و رخساره زرد

□

می‌روم گمراه نه دین و نه دل

□

باطنی همچو بنگه لولی

□

خرد را نزهتی، جان را بهاریست

□

همه ساله در جوشن کین بود

□

شنیدم که می‌گفت و خون می‌گریست

□

جاودان گفتند: «آمنا به رب العالمین»

□

همه از خاک در دوست به حسرت رفتند

□

همی بگذرد بر تو ایام تو

□

بر عشق و جمال دوست وقفیم

□

چارسوی و پنج حس بخت بگرفت آن چنانک

□

کشته‌ی تست، اگر گلست ار خار،

□

همه بی‌نیازست و ما بنده‌ایم

□

گفت اگر داری ز رنجوری تفی

□

فرش کفر از روی عالم در نوشتی سر بسر

□

خانه‌ی شهری خراب از حسن شهر آشوب اوست

□

فرستاده‌ی گیو روشن روان

□

از برف نو بنفشه گر ایمن گشت

□

همچو لا شد سرنگون آن کس که او را گفت «لا»

□

باد سر خاکسار خواهدبود

□

چو خورشید بنمود بالای خویش

□

یکی را که خاطر در او رفته بود

□

خاک کوی دوست بر سر کرده مهجوری ز درد

□

با وجود غزل شاه فروغی چه کند

□

فرو ماند گردون گردان بجای

□

ز عشق جمله اجزای خانه باخبرند

□

سخنی گویمت برادروار

□

اگر طریق هدایت روی تو، شرط آنست

□

نوندی برافگن هم اندر زمان

□

در جهان نبود مددشان از بهار

□

شدم از طمع وصال تو چو یک برگ از کاه

□

من که الا عاشقی جرمی نکردم هیچ وقت

□

مریخ اگر به خون حسود تو تشنه نیست

□

وقت است که جان مست عطار

□

به تن و طبع تازه‌ای نه به روح

□

باز شعریش بر ترنگانی

□

دی و فردا را به هم پیش تو آرد

□

غرض زین حدیث آن که گفتار نرم

□

ای دریای ضلالت در گرفتار آمده

□

همه جا دیده بدان چاه ذقن باید دوخت

□

گردی که برانگیخت موکب او

□

زهی گوهر که دریا را به نور خویش پر دارد

□

مخوان قانعم طامعم خوان ازیرا

□

تو بجای آر آنچه بتوانی

□

یارب دوام دولت و ملک و بقاش ده

□

از قدح‌های صور بگذر مه‌ایست

□

حدیث کوته کردم که این حدیث ترا

□

آخر از خصمی آن شوخ فروغی ترسم

□

با نوبتت فلک به صدا هم سخن شده

□

گه‌مان بفزائید و گهی باز بکاهید

□

تو گفت عاشقان داری و کار فاسقان لابد

□

زان عمر و زان جوانی آگه شود دل تو

□

آن بود که بحر کرمش زود برانگیخت

□

اگر بنده کوشش کند بنده‌وار

□

فرش تو در زیر پا اطلس و شعر و نسیج

□

پیرانه‌سر آمد به کفم دامن طفلی

□

مجلس به دوش گربه شکاران چرا شوی

□

عاشقان را منبلان دان زخم خوار و زخم دوست

□

گه بعون همرهان چون آتش اندر دی بویم

□

هر چه در امتناع و امکانست

□

شاخ گل عیش با عوالی

□

ای فغان از یار ناجنس ای فغان

□

ای تیغ سخن کند و بر از مدحت مخلوق

□

در پیش گنبدش فلک آید جنیبه‌دار

□

در باغ برکه رقص تموج نمی‌کند

□

بی خوشه‌ی زلفت آتشی صعب

□

پوست بگذار که تا پاک شود دین تو هان

□

پی ز رنجور هم دریغ مدار

□

آسمان را گر نوید جامه‌ی سگبان دهی

□

اگر نیکمردی نماید عسس

□

ان دو والا هر دو چون شاه و وزیر اندر جسد

□

رخ محب وی از جام باده گلگون است

□

روز خصمت که منفصل عقبست

□

شکار کشته به خون اندرون همی‌زارد

□

می نمود از سر مستی و طرب هر ساعت

□

آن به شاهی فلک گزید اورنگ

□

بنده را گرنه حشمتت بودی

□

نوبت ما شد چه خیره‌سر شدیم

□

دیده با چهره‌ی او کرد حریفی تا من

□

با هیچ نشانی نکند سخت کمانی

□

رانده‌ای بر جهان تو آن احکام

□

ایمن مشو از زمانه زیراک او

□

در روزه چو از روی تو ما روزه گرفتیم

□

آنکه او خارج از عبارت ماست

□

القصه از سخن به سخن شد چو یک زمان

□

که من بعد بی آبرویی مکن

□

ماه از تو گرفت نور بخشی

□

حجة الحق عالم مطلق وحید الدین که هست

□

ز لطف او مرگ اندیشه کرد کلک شکر

□

خلقان مورند و ما سلیمان

□

بی میوه چنار از قبل شکر بهر باغ

□

ما چه و درچه پایه‌ایم همه؟

□

با دایه‌ی عفو و سخطت خوی گرفتند

□

عرضه می‌دارند بر محجوب جام

□

تا تو کم بودی ز عقد دوستان در شهر بلخ

□

تا زدی راه فروغی بر همه معلوم شد

□

ای سلیمان دوم را آصفی آصف اثر

□

چون می‌دانم که روز آخر

□

روی او اندر صفا و روشنی چون آینه‌ست

□

مردی و مردمی به هم پیوست

□

اصل جهان تویی و ازو پیشی آنچنانک

□

نشستی به جای دگر کس بسی

□

نگویی کز چه می‌گیرد چکاو الحان موسیقار

□

شاهد عقل و انس روح او بود

□

باز بر طارم دیگر صنمی سیم اندام

□

چو ناگفته به پیش روح پیداست

□

امین دینت لقب گشت پس چرا دزدی

□

نصیرالدین طوسی را نبیره

□

بویی نبرم همی ز شادی

□

رحمت مادر اگر چه از خداست

□

تو همیشه میان گلشکری

□

بیرون نمی‌رود غم لیلی به هیچ روی

□

خود از تو ندارد انوری چشم

□

مثل است این که چو موشان همه بیکار بمانند

□

به آتش رخ او ره که یافت کز تف عشق

□

ملک معمول و گنج مالامال

□

خالیست بر رخ تو بنامیزد آنچنانک

□

گر این مدعی دوست بشناختی

□

تا نشود چشم زخم خیز بگردان یکی

□

یکی ز خیل ستم پیشگان حسن تویی

□

امروز بر اسب جور با من

□

بید چو خشک و کل بود برگ ندارد و ثمر

□

هر چه کاری بدروی و هر چه گویی بشنوی

□

روز مرگ ار به حال بد باشم

□

گر دست به شطرنج خلاف تو برد چرخ

□

یک دم هجران بر عاشق چو سال

□

چون ولوع جهان به شعر تو دید

□

فصل گل فارغی از عیش فروغی تا چند

□

از دست گهر گستر دستور شهنشاه

□

چون می‌دانی که جمله ماییم

□

لیک با این گرچه گنبد خانه‌ای کردش ز خشت

□

گرفتار توام، غافل چرایی؟

□

ای ز استسلام انصاف تو جز بخت ترا

□

حقایق شناسی در این خیره شد

□

باش تا دریای جودت در فشاند تا شود

□

در مردن آن شمع برافروخته ما را

□

هرچه در ملک جهانست چه ظاهر چه خفی

□

منم مهره تو فتاده ز دستت

□

گر بسنجید به شاهین خرد حلم ترا

□

عجب در روی خود رها نکند

□

نی کدامست وز کجا باری

□

که چه تقصیر آمد از خورشید داد

□

تا مرض را دارویی بخشی شفا را سر مبر

□

کمال حسن به یوسف رسید روز ازل

□

در حجره‌ی وصل نانشسته

□

اهل تمیز و عقل از این دام گاه صعب

□

شکر احسان تو مدح تست ای صاحب جمال

□

این همه جهلست، ورنه کوه نمی‌کرد

□

سایه‌ی حلم بر زمین افکند

□

گر گوش دل به گفته‌ی سعدی کند کسی

□

مجلسی برخاست زینسان پس به پیش ننگ و نام

□

دانی قیامت از چه ندارد سر قیام

□

ای دولت جوان تو فرمانده‌ی جهان

□

در این بازار ای مجنون چو منبل گرد تن پرخون

□

مهبط این یکی نشیب نشیب

□

یا دهندش نیابت قاضی

□

چرا فروغ نیابد هوای سال امید

□

تو جهود از امر موسی سر کشی

□

یک زمان ز آب شریعت آتش شهوت بکش

□

مهی که راز من از پرده آشکارا کرد

□

زرهی کان قدر نفرساید

□

نداند کرد صاحب‌نفس کار هیچ صاحبدل

□

جان متواریان حضرت را

□

همره عقل و یار جان علمست

□

نخوانم کلک او را نال از این پس

□

دنیا پلیست بر گذر راه آخرت

□

شاخ پنداری بدان ریزد همی بی طمع زر

□

کاری که از کمند نیاید، سهی قدان

□

شاه جهان سنجر آنکه بسته‌ی امرش

□

این فلک هست سطرلاب و حقیقت عشقست

□

چون بترک نفس گفتی پس شوی او را یقین

□

چکند مرد چادر و موزه؟

□

تا شب و روز جهان آینده‌اند

□

یار را با یار چون بنشسته شد

□

هر زمان گویی که تخت و افسرش اینجاستی

□

از کوی تو عاقبت فروغی

□

ز نام تو دهن سکه گر ببندد چرخ

□

ور بترسی زانکه دیگر کس بجوید عیب تو

□

ثمره‌ی بندگی از خاک درت می‌روبند

□

او چو دشمن همی کند زارم

□

برق در خاره نهان گشت جز آن چاره ندید

□

چو حلوا خورد سرکه از دست شوی

□

آنچه دل داند حدوث است آنچه لب گوید حروف

□

هیچ مرادم نداد خواندن اوراد

□

گنج قدر ز مایه تهی کرد آسمان

□

عشق که بی‌دست او دست تو را دست ساخت

□

گه یزدجرد مال و گهی ذوالخمار کش

□

دل و دستش بداد داد جهان

□

به فسون بین که بدانگونه مسخر کردست

□

گفت سیماهم وجوه کردگار

□

ناسزایان را ستودن بیکران از بهر طمع

□

کی به ایوان رفیعش دست کیوان می‌رسد

□

در وقایع گره‌گشای امور

□

چون به خون خویشتن بستم سجل

□

گر خطر داری ز حق دان ور نداری زو طلب

□

کوتاه عمر باشد، آن را که نیست نامی

□

موکب حزمت ار نهفته رود

□

گر ما مقصریم تو بسیار رحمتی

□

یگانه‌ای که بهر جای کو سخن گوید

□

ما را پسند کرده فروغی ز بهر جود

□

گر به خاطر در نگنجد مدح تو نشگفت ازآنک

□

گیرم همه شب پاس نداری و نزاری

□

در جهان شاهان بسی بودند کز گردون ملک

□

روی با دشمن من باده نوشی

□

باده خوردن خوش بود بر گل به هنگام صبوح

□

فاتحه خواند و بسی لا حول کرد

□

ماوراء النهری و صفرایی تواند این طایفه

□

فروغی آن رخ رخشنده زیر زلف سیاه

□

عالی سخن به حضرت عالی نسبت شتافت

□

کورند و کر هر آنکه نبینند و نشنوند

□

هر کجا مهر تو آمد بهره برگیرد مراد

□

داروی درد خستگان بودن

□

نی خطا گفتم این دعا ز چه روی

□

بستن قبا به خدمت سالار و شهریار

□

نان پیش فرست از پی آن کامدگان را

□

برداشت عشق پرده به حدی که عاشقان

□

عقل کل کو تا ببیند نفس خاکی گوهری

□

رفتم سوی دانه تو چون مرغ

□

دیم نکوتر از امروز بود و باز امسال

□

چون بخواهی رفت زود از قیصر و قصرت چه نفع؟

□

بر وسعت ممالک جاهش گواه شد

□

هر زمانی نور روح‌انگیز جان

□

ایمان نه و رستگار ازو خلق

□

تا نام دود زلفت در نامه ثبت کردم

□

سلامت ز گیتی به پیش تو آمد

□

رو که در مملکت عشق سلیمانی تو

□

خواستم از پی راحت زنی آخر از تو

□

شدن از پی لطیفان و به خود نگاه کردن

□

کز پی تهنیت نوروزی

□

اگر خفیه ده دل بدست آوری

□

گه ندات آمد ازین چرخ نقی

□

ساختند از بهر جانان خانه‌ای در کفر و دین

□

هرکجا سکه شد به نام و نشانش

□

باده چو خورد او خامش کرد او

□

پسته‌ها خوش توان شکست از بوس

□

به جست و جوی تو آشفته می‌کنندم نام

□

سخن‌آرایی و لافی نیست

□

چون به یک دکان عمر بودی برو

□

من ندیدم تشنگی خواب آورد

□

ترک سر تا نکنی پای منه در ره عشق

□

گفتم ار رایگانکم ندهی

□

مکن امید دور آز دراز

□

یک مسهل تو راست چو بیجاده کهی را

□

بیچاره شد ز چاره‌ی کار من اوحدی

□

چو مدحت تو برانگیزد اسب فکرت من

□

وگر راست گفت ای خداوند پاک

□

چونک آب خوش ندید آن مرغ کور

□

کو سر مویی که بسته‌ی تو نباشد

□

روزش چنین که هست همیشه به کام باد

□

خرگوش که صورتند بی‌جان

□

نبینی هیچ ویرانی در اطراف جهان دل

□

مرا در زمین مجوی، مرا از زمان مپرس

□

با سروکاری چنینش درخورست

□

مهرها را جمله جنس مهر خوان

□

این کری را مدت او تا اجل

□

گر فروغی گنه عشق تو دارد غم نیست

□

ز رشک وسعت دریای طبع پر گهرت

□

بس آه پرده‌سوز که از قعر دل بزد

□

راوی آن روز که شعر تو سراید ز دمش

□

اگر چه نیک بر آرد به شوخ چشمی نام

□

مرده را زنده چون کند به صریر

□

کسی را که نزدیک ظنت بد اوست

□

آمدم تا بر گشایم سحر او

□

به یاد زلف و بناگوش او دلم تا چند

□

حدیث عارض گل درگرفت و لاله شنید

□

جان عشق است شه صلاح الدین

□

بود شما چو نار شود در مصاف عشق

□

جانا، دلم به آتش دوری بسوختی

□

خسرو فیروزشاه آنکه به رزم و به بزم

□

ای کشیده ز آسمان و از زمین

□

هم ضلال از علم خیزد هم هدی

□

از جعد سر بلند تو یک قوم دستگیر

□

پرده و آهنگ مطرب را صدات

□

نگه کن که ماند همی نرگس نو

□

گفتار فزونست ز هر چیز ولیکن

□

چو هندوانت اگر سر به بندگی ننهد

□

همچون ثمر بید کند نام و نشان گم

□

گرفتم قدم لاجرم باز پس

□

زن چنان کرد و چو دید آن طفل او

□

نفس خرم جبریل و دم باد مسیح

□

با دست بر لب من و آبست در دو چشم

□

خرمنا بر طمع ماه بانمک

□

نه بخوابم نه به بحرم نه کنار و نه میانه

□

با ما چو یک شراب ز یک جام خورده‌ای

□

وانکه باقی به مدد دادن جاهش بودی

□

تا نگردد رازهای غیب فاش

□

یا ز عکس جوی آن پاکیزه شیر

□

از دولت گدایی کردیم پادشاهی

□

بر خصم او کشیده سنان چرخ و روزگار

□

گل که غنچه به بر از خون دلش پرورده است

□

ای گشته چو آفتاب تابان

□

آنکه غبار او منم، گرد بر آرد از تنم

□

حسرت ترتیب عقد گوهر کلکش

□

به جایی که دهشت خورند انبیا

□

نزد آنکس که نداند عقلش این

□

تا تیر ترا خوردم پرنده شدم آری

□

ای به جایی که کشد خاک درت

□

ای پاسبان بر در نشین در مجلس ما ره مده

□

گفتمی کن رنگ با مرجان چه ماند با لبش

□

پر بریزد مرغ اگر بر خاک ایشان بگذرد

□

زه ای رکاب ثبات ترا درنگ زمین

□

من مرورا قبله‌ی خود ساختم

□

ور نباشد آن چو این باشد تمام

□

گشتم نشان سخت کمانی فروغیا

□

تا طعنه‌ی که میدهدم باز طیرگی

□

ای تن به یقین دان که تو را عاقبت کار

□

ندیده‌است آنکه من دیدم ز غربت

□

تو با آن حس و زیبایی نگردی هم نشین من

□

کسی چه داند کین گوژپشت مینارنگ

□

ره این است سعدی که مردان راه

□

نه بکش اول مرا ای شاه چین

□

گر به یک لحظه دو صد بار کشی در خونم

□

در کنار بارگاهش در صف حجاب بار

□

نگر به پوست که دباغ در پلیدی‌ها

□

هرچند که پشم است اصل هردو

□

اکسیر صدق در دل آنها که کار کرد

□

به زیر دامن امن تو فتنها پنهان

□

گفت قج با گاو و اشتر ای رفاق

□

بر امید آتش موسی بخت

□

دست مکش به موی او مات مشو به روی او

□

بود اشکم چون شراب لعل در زرین قدح

□

ماه رویا همه اسیر تو اند

□

قدرت و ملک و صناعت خیره دعوی چون کنی

□

آن رنگ داده ناخن تا بر رگ دل آمد

□

بر فرق شاه معنی بکرت نثار کرد

□

یارب از سعدی چه کار آید پسند حضرتت

□

چونش گویا یافت ذوالقرنین گفت

□

با وجود تو نمانده است امیدی ما را

□

جزوی ز ملک جاه تو اقطاع اختران

□

هر که زین رنج مرا باز یکی یارانه

□

نخوانی پیش و نپسندی ز فرزندان بسیارت

□

به یک حال بر بیستان خویشتن را

□

شیر و گاو تو بی‌نزاع و غضب

□

که ز ده دلقک به سیران درشت

□

زانک عاشق در دم نقدست مست

□

گفت زودت کشم آن شوخ فروغی و نکشت

□

آمدی اندر هنر اقصی نهایات الکمال

□

وز عمر به دست طاعت یزدان

□

بیاموز تا دین بیابی ازیرا

□

رازم بندانی تو، ضبطم نتوانی تو

□

ابریست کزو کشت امل تازه و سبزست

□

زر افتاد در دست افسانه گوی

□

زهره‌ات ندرید تا زان زهره‌ات

□

الحق که غزالان سیه چشم فروغی

□

خیز از سعی دخان بین و ز تاثیر بخار

□

عشق خران جو به جو تا لب دریای هو

□

پنجاه سال رفتی از گاهواره تا گور

□

یوسف خود را بتوانی ربود

□

مصلحت بودی شکایت گفتنم

□

بدبخت نیست در همه عالم به اتفاق

□

که آن شهی که می‌ندیدندیش فاش

□

جام باده چیست، کشتی نجات، باده خور کز اوست مایه‌ی حیات

□

نصیحت کسی سودمند آیدش

□

سر زلفت به چین رسید از هند

□

خلالوش جویان دین بی‌هش‌اند

□

چون اوحدی ار باقی مانم نه عجب، زیرا

□

روی تو مبیناد دگر دیده سعدی

□

وگر با همه خلق نرمی کند

□

حرفهای طرفه بر لوح خیال

□

اثر از ناله‌ی شب گیر مجو در ره عشق

□

در انتظار تو سعدی همیشه می‌گوید

□

نام او گوی و نام من کم کن

□

چون چرغ را دهند، هوای دل

□

حدیثم را، که می‌سود ز شیرینی دل مردم

□

سعدی به جور و جفا مهر از تو برنکند

□

اگر چه عالم خاکی نیرزد اندر راه

□

ای بلال خوش‌نوای خوش‌صهیل

□

اولین نقطه‌ی پرگار محبت ماییم

□

با مدعی بگوی که ما خود شکسته‌ایم

□

ولیکن چو زنده است در ما گیا

□

گرت نه نیک آمد از آن کار پار

□

مکن پیشم حدیث وصل آن دلدار آتش رخ

□

تو سوز سینه مستان ندیدی ای هشیار

□

میان بست و بی اختیارش به دوش

□

هین طلب کن خوش‌دمی عقده‌گشا

□

خود مگر روز جزا رخ بنمایی ورنه

□

سعدی آن طبع ندارد که ز خوی تو برنجد

□

اگر کافردلست این تن شهادت عرضه کن بر وی

□

طین اگر شوی نباشدش به روز و شب

□

سرم بر آستان خویش میبینی، نمیگویی

□

گر این هر دو در پادشه یافتی

□

چو طفل با همه بازید و بی‌وفایی کرد

□

زان بخواندندت بدین‌جا تا که تو

□

نعره خواهم زد و در دشت جنون خواهم تاخت

□

سیلاب قضا نسترد از دفتر ایام

□

هر که در دریاست تر دامن بود

□

زاری نکرد سود کسی را که کرد

□

به من گفتی که: هر روزت ببخشم زین دهن بوسی

□

شرطست سعدیا که به میدان عشق دوست

□

اگر باد سرد نفس نگذرد

□

تو هلا در بندها را سخت بند

□

تا فکندی حلقه‌های زلف را در پیچ و خم

□

که آن ناجوانمرد برگشته بخت

□

فصل خزان آنچ به تاراج برد

□

اکنونت دراز کرد می‌باید

□

زنده‌داران شب امید را بر درگهش

□

شبی بر نشست از فلک برگذشت

□

اذا رحمت عبیدا احسنوا عملا

□

خوشه‌ها در موج از باد صبا

□

وابتغی من لام مصر سنا

□

بزرگی و عفو و کرم پیشه کن

□

بتواند از این دام زود رستن

□

لعنت کنم بر آن بت کز فاطمه فدک را

□

ببسته زلف چو مارش میان به کشتن تو

□

یکی لطیفه ز من بشنو ای که در آفاق

□

نریزد خدای آبروی کسی

□

گر نبودی این پلیدیهای ما

□

روزی که کند دوست قبولم به غلامی

□

شمع را باید از این خانه به دربردن و کشتن

□

آمد عشق چاشتی شکل طبیب پیش من

□

ور ساره دادخواه بدو آید

□

گر کارکرد قهر تو، دادیم سر ز دست

□

شنیده‌ای که مقالات سعدی از شیراز

□

به هر درم سر همت فرو نمی‌آید

□

لاجرم گفت آن رسول ذو فنون

□

مبر پیش دهانش غنچه را نام

□

لقیت الاسد فی الغابات لا تقوی علی صیدی

□

زان آمده است با من بیدل به در برون

□

آسیائی راست است این کابش از بیرون اوست

□

اوحدی، از بهر خدا، دور مرو پیش خدا

□

سعدی اگر هلاک شد عمر تو باد و دوستان

□

سعدیا من ملک‌الموت غنی‌ام تو فقیری

□

دایما هر کر اصلی گنگ بود

□

بستان ز ساقی جام زر، هم بر رخ ساقی بخور

□

گر تیغ می‌زنی سپر اینک وجود من

□

میان غلغله و دار و گیر و بردابرد

□

قصه‌ی دجال پر فریب شنودی

□

پس ازین شام جدایی چه شدی گر سحری؟

□

اگر در سرای سعادت کس است

□

چنین شد در ایام سلطان عادل

□

که رعیت دین شه دارند و بس

□

تو ز مژگان کرده‌ای با قلب مشتاقان خویش

□

به طالع همی خورده سعدی همه عمر

□

عرش توست این خاک و، افلاک و کواکب گرد او

□

گرت جهان دوست است دشمن خویشی

□

با اوحدی یکی شو و مشنو که: در وجود

□

نظر از تو برنگیرم همه عمر تا بمیرم

□

تعلق حجاب است و بی حاصلی

□

می‌خورد از غیب بر سر زخم او

□

زلف شاهد ز سر طعنه به زاهد می‌گفت

□

شنیدم که می‌گفت و باران دمع

□

ابله اگر زنخ زند تو ره عشق گم مکن

□

چو روی دهر زی بازی طرازیدن همی بینی

□

با ما رقیب سرد تو گر گرمییی کند

□

من بنده‌ی لعبتان سیمین

□

هنالک دائی فرحتی، و منیتی

□

هست این ایاک نعبد حصر را

□

معشوق نداند غم محرومی عاشق

□

الغیاث از تو که هم دردی و هم درمانی

□

بی تو عطار جگر سوخته را

□

تازه گلی به درخت ولیک فلک

□

گفتمش: مویه کنانم شب تاریک ز هجرت

□

قام الغیاث لما زم الجمال زما

□

نگون کرده ایشان سر از بهر خور

□

ای به یک برگی ز باغی مانده

□

از من بگریزید که می‌خورده‌ام امشب

□

سعدی به وصل دوست چو دستت نمی‌رسد

□

ای مزاجت سرد کو تاسه دلت

□

روشن روانت گنه ز بی‌علمی

□

گر پیر شود سرم چه سودست؟

□

چاره بیچارگی بود سعدی

□

به نیکمردان یارب که دست فعل بدان

□

باز از حیوان سوی انسانیش

□

بگذار که بیند قد و روی تو فروغی

□

ایاز چاکرت گشتم به محمودی ( ... )

□

آنها که به تایید الهی به ره دین

□

پنجاه سال براثر دیوان

□

در مرد کم سخن به حقارت نظر مکن

□

نپندارم که سعدی را بیازاری و بگذاری

□

برو خواجه کوتاه کن دست آز

□

بس بلا و رنج می‌باید کشید

□

بهای خون شهیدی نمی‌توان دادن

□

سعدیا گر روزگارت می‌کشد

□

همی‌دود به که و دشت و بر و بحر روان

□

گفته باشم به حقیقت صفتت، ای تن

□

بر اوحدی اگر آن بی‌وفا نکردی زور

□

سعدیا دور نیک نامی رفت

□

ملامتگوی بیحاصل نداند درد سعدی را

□

آهنی که آیینه غیبی بدی

□

مرید جذبه‌ی بی اختیار منصورم

□

وگر جور در پادشایی کنی

□

در دو عالم نشد مسلم کس

□

روی به دنیا نه، ای نهاده برو دل،

□

اوحدی چو از تو شد آن خویش دان او را

□

شبی دانم که در زندان هجران

□

پلنگانش از زور سرپنجه زیر

□

آن یکی می‌گفت گردون فانیست

□

هر دلی کز نعمت الوان او آسوده نیست

□

یکی باب عدل است و تدبیر و رای

□

بس چند کنی عشوه تو در محفل کوران

□

نیستی اهل و سزاوار ستایش را

□

خواجه به خواب اندرست، یا به شراب اندرست

□

جایی که داغ گیرد دردش دوا پذیرد

□

شکوه پیری بگذار و علم و فضل و ادب

□

که اعتقادم راستست اینک گواه

□

کرده مرا تلخ‌کام شاهد شیرین لبی

□

عجب مدار که سعدی به یاد دوست بنالد

□

منافق است جهان، گر بنا گزیر حکیم

□

کواکب را همی دیدم به چشم سر چو بیداران

□

اشکم چو سیم دیدی و زر خواستی ز من

□

سعدی تو کیستی که دم دوستی زنی

□

رئیسی که دشمن سیاست نکرد

□

بس عداوتها که آن یاری بود

□

کس نجست از دل گم گشته‌ی ما هیچ نشان

□

تا میل نباشد به وصال از طرف دوست

□

بی‌شمار حرف‌ها این نطق در دل بین که چیست

□

یک جوق بر مثال خردمندان

□

آن دل و جانی که بود، هر دو چو دادم به تو

□

ز چشم دوست فتادم به کامه دل دشمن

□

گفت ترسم بقا وفا نکند

□

باز آمد او به هوش اندر دعا

□

طوف بت‌خانه فروغی چه کند گر نکند

□

گویند تمنایی از دوست بکن سعدی

□

ور کار ز کفر و دین برون است

□

ای کرده تو را گردون دون همت و بی‌دین

□

با تکاپوی چنین امروز چرخ

□

مرا شکیب نمی‌باشد ای مسلمانان

□

دو کس بر حدیثی گمارند گوش

□

غالب آمد شاه و دادش دختری

□

گریبان تو تا از دست دادیم

□

خوان درویش به شیرینی و چربی بخورند

□

چون خوش نبود چنین خرابی

□

وانچه او از سخن پدید آید

□

مسمارها بنان و درم در زدی، کنون

□

سعدی از گرمی بخواهد سوختن

□

مراد دیده باریک بینان

□

برق آیینه‌ست لامع از نمد

□

با کدام بیگانه تازه آشنا گشتی

□

روزی مگر به دیده سعدی قدم نهی

□

آنگهی کانچه نیست بوده شود

□

کار بی‌دانش مکن چون خر، منه

□

ما را ز شهر تا که برون برده‌اند رخت

□

مگر روزگاری هوس راندمی

□

نه طفلی کز آتش ندارد خبر

□

نیست نور برق بهر رهبری

□

کی می‌کند قبول فروغی به بندگی

□

به خدای اگر چو سعدی برود دلت به راهی

□

گر سر خوبی بخارد دلبری در عهد تو

□

واتش اندر دل خاک ار نزدی نوروز

□

سیلی‌زنان سزد که برونش کنی ز در

□

برفتند و گفتند و آمد فقیر

□

صاحب عالم عادل حسن‌الخلق حسین

□

شاه با خود گفت شادی را سبب

□

مگرش دست به چین سر زلف تو رسید

□

گویی به چه شانه کرده‌ای زلف

□

گفت دایم بر تو سلطان است جان

□

نام مسلمانی بس کرده‌ای

□

بر ما تو بسته در چو قرق سال و ماه و ما

□

سعدی خط سبز دوست دارد

□

نرفته ز شب همچنان بهره‌ای

□

آشنا هیچست اندر بحر روح

□

تو در میان نیل و همه لاف ملک مصر

□

سعدیا دختر انفاس تو بس دل ببرد

□

هیچ شکاری نرهد زان صیاد

□

شب سیاه و چرخ تیره من چو مور

□

هان! تا چو اوحدی تو بر هر دری نگردی

□

یکی عدل تا نام نیکو برد

□

دیر و زود این شکل و شخص نازنین

□

بر مراد تو روم شادی کنم

□

ببین چه می‌کشم از دست پاسبان درش

□

نیست بر سعدی ازین واقعه و نیست عجب

□

با گرم و سرد عالم و خشک و تر جهان

□

نور یزدان از محمد وز علی اولاد اوست

□

غلامست اوحدی، چون من، غلامان ترا لیکن

□

قدم باید اندر طریقت نه دم

□

امروز قول سعدی، شیرین نمی‌نماید

□

آنک در جنگت چنان ملکی دهد

□

ید بیضای آفتاب نگر

□

باک مدار سعدیا گر به فدا رود سری

□

حرف رنگست اگر خوش بویست

□

هشیار باش و راست رو و هر سوی متاز

□

جام چو گردون به گردش آر، که از وی

□

این سخن سعدی تواند گفت و بس

□

یا عذولی فنی الصبر الی کم والی ما

□

می‌زد او بر سر کای بی‌عقل سر

□

عجبی نیست که سر خیل نظر بازانم

□

تو چه دانی که بر تو نگذشته‌ست

□

طاقت شمعش نبود خویش را

□

صحبت تو نیستم به کار ازیراک

□

هر شب از درد فراق تو بگریم تا روز

□

سعدیا گفتار شیرین پیش آن کام و دهان

□

خیالش خرف کرده کالیوه رنگ

□

در زمان ابری برآمد ز امر مر

□

دولت پاینده باد ناصردین شاه را

□

دگر آفتاب رویت منمای آسمان را

□

موسی اندر درخت آتش دید

□

بر لاله مزن ز چشم سنبل را

□

بر حذر باش ز دود نفس مسکینان

□

ز چند گونه سخن رفت و در میان آمد

□

مبد نمی‌ماند این ملک دنیا

□

رو که رستی از خود و از خوی بد

□

کفر زلف تو چنان زد ره دین و دل من

□

گر تو از پرده برون آیی و رخ بنمایی

□

چشم دل را باز کن بنگر نکو

□

از غم مزد سر ماه که آن یک درم است

□

به نان و آب تفاخر مکن، که حیوان نیز

□

نیامد برش دردناک غمی

□

که زبان خاک داند، که به گوش مرده گوید

□

ای خنک آن را که ذلت نفسه

□

هر تن که سر نداد فروغی به پای دوست

□

در این ره جان بده یا ترک ما گیر

□

مرا در این شب دولت ز جفت و طاق مپرس

□

ز نابیناست پنهان رنگ و ، بانگ از کر پنهان است

□

گر ز کمرمان بیفگنند چو فرهاد

□

آه سعدی اثر کند در کوه

□

عشیة ذکراکم تسیل مدامعی

□

این نهادند بهر آن لعب نهان

□

خواجه مشفق اگر دست به شمشیر کند

□

طبیب از من به جان آمد که سعدی قصه کوته کن

□

جادو بچه‌ی دو چشمش آن خواهد

□

ور به درویشی زکاتت داد باید یک درم

□

ای که به تشویش ما دست برآورده‌ای

□

شب قدری بود که دست دهد

□

کسانی که با ما به خلوت درند

□

امر آمد که اتباع نوح کن

□

چون قلم سرزده گرییم به خوناب سیاه

□

تو خواهی آستین افشان و خواهی روی درهم کش

□

دست زنان جمله و گویان بلاغ

□

ز بهر تو ایزد درختی بکشت

□

پس از صد وعده کم دادی ترا امروز می‌بینم

□

که را دانی از خسروان عجم

□

با تو ترسم نکند شاهد روحانی روی

□

هست صوفی آنک شد صفوت‌طلب

□

در مکتب محبت آن مه فروغیا

□

لقد کلفت مالم اقو حملا

□

زین بند چو گشتی رها ازان پس

□

پیشه‌ی زمانه مکر و فریب آمد

□

گاه در گردنم افتاد چو چوگان زلفش

□

تو را عادت، ای پادشه، حق روی است

□

شکم بنده بسیار بینی خجل

□

گر زمین و آسمان بر هم زدی

□

خسرو گردن‌فراز ناصردین شاه

□

من سر ز خط تو بر نمی‌گیرم

□

مفخر تبریزیان شمس حق و دین بیا

□

ای دیو دوان چرا نمی‌بینی

□

چو حق جمال نماید معینت گردد

□

چو خوری دانی ای پسر غم عشق

□

تو در کمند من آیی؟ کدام دولت و بخت

□

در جمادات از کرم عقل آفرید

□

اهل نظر از زلف تو خواهند کمندی

□

هر کسی را نباشد این گفتار

□

زلف مشکین برگشای و برفشان

□

نه لشکری است این مبارز

□

روزی که گویی: از خطر، کلی رهایی یافتم

□

سعدی نظر بپوشان یا خرقه در میان نه

□

بعد ازین چون مهر مستقبل نگردم جز به امر

□

از غضب شربای سوزان بر سرش

□

عاشق آرامی ندارد ورنه یار

□

این نه دل خوانند کین ( ... )

□

باز در دل یکی دلیست نهان

□

وطن مر تو را در جهان برین است

□

رانی، این پرده را چو راست کنند

□

سعدیا عاشق نشاید بودن اندر خانقاه

□

کبایر سهمگین سنگیست در ره مانده مردم را

□

شاه خود این صالحست آزاد اوست

□

باید رضا به حکم قضا بود و دم نزد

□

صوفی نظر نبازد جز با چنین حریفی

□

پند بپذیر و چو کره‌ی رمکی سخت مرم

□

جز به مدح آل پیغمبر سخن مگشای هیچ

□

گل شاه‌وار بر سر تخت زمردین

□

گله از فراق یاران و جفای روزگاران

□

بهاران که بید آرود بید مشک

□

هست صیاد ار کند دانه نثار

□

به راه عشق به مردانگی سپردم جان

□

گرش به قهر برانی به لطف بازآید

□

درخت مایه از آن یافت سبز و تر زان شد

□

جز کانده و غم ندروی و حسرت

□

با من به جنگ بود جهانی و من به لطف

□

هرکسی را دلربایی همچو ذره در هوایی

□

تأدب تستقم لاطف تقدم

□

گفت شوهر کیست آن ای روسپی

□

آخر ای سرو خرامنده، فروغی تا چند

□

گروهی برفتند ازان ظلم و عار

□

همچو آن حلاج بدمستی مکن

□

وان را که به مال و جان کنی قصد

□

گوش بر چنگ و چشم بر ساقی

□

عمری دگر بباید بعد از فراق ما را

□

گر همه عالم به عیب، در پی ما اوفتد

□

اغتذ بالنور کن مثل البصر

□

در عوض خاک در او مگیر

□

اول چنین نبودی باری حقیقتی شد

□

گر غلامی قیصرت باید

□

جلدی و مردی همی پدید کنی

□

هر زمان از شرم تقصیری که کردم در عمل

□

کند خواجه بر بستر جان‌گداز

□

اساس شرع او ختم جهانست

□

ذم خورشید جهان ذم خودست

□

بوسی نمی‌دهد به فروغی مگر لبش

□

ور به خواری ز در خویش برانی ما را

□

طعام جان سخن باشد سخن جز پاک و خوش مشنو

□

بر امید آنکه ترکی مر تو را خدمت کند

□

او را به خون دیده بپرورده‌ایم، لیک

□

ما به دشنام از تو راضی گشته‌ایم

□

وگر نیستی سعی جاسوس گوش

□

چار مرغ معنوی راه‌زن

□

به صیدگاه محبت دل فروغی را

□

از نعلش آتش می‌جهد نعلم در آتش می‌نهد

□

دیرست که خواب شب نمانده است

□

زیرا که هم تو را و هم او را همی بسی

□

به پیش دوست دریغا! که قدر خاک ندارد

□

در حلقه کارزار جان دادن

□

دفتر ز شعر گفته بشوی ودگر مگوی

□

ور نشیند بر سر اسپ شریف

□

چون خلق درآیند به بازار حقیقت

□

وگر بنده چابک نیاید به کار

□

گفته بودم که در تو بازم سر

□

ز چندین پر زر و زیور عروسان

□

دریک مگس مجاورت نوش و زهر چون؟

□

سعدیا دوست نبینی و به وصلش نرسی

□

نکردند در دست من اختیار

□

این در آن حیران شده کان بر چیست

□

از من به کوی محبوب بی‌قدرتر کسی نیست

□

زمین تشنه را باران نبودی بعد از این حاجت

□

ترید جبر جبیر الفاد فانکسرن

□

چشم فلک است این که بدو تیره زمین را

□

گر کفر بود کشتن نفسی، به حقیقت

□

ترش بنشین و تیزی کن که ما را تلخ ننماید

□

بکت مقلة السعدی ما ذکرالحمی

□

وانک شد سوی شمال آتشین

□

گفتم از دیوانگی زلفش بگیرم، عشق گفت

□

درآمد به ایوان شاهنشهی

□

وگر بستش به جرمی، پس پیمبر

□

ور پیل ز تو به تن فزون است

□

اینان بدین بلندی قد و جلال قدر

□

کمند سعدی اگر شیر شرزه صید کند

□

گرت وحشت آمد ز تاریک جای

□

باز این را می‌هل و می‌جو دگر

□

یا شبه یوسف فرت عن سجن الدجی

□

همین که پای نهادی بر آستانه عشق

□

هر چه بود آن خیال گردد روزی وصال

□

اگر کسیت به کار است کاین بیاموزدت

□

گر زانکه کسی دیگر زین قصه به مستوری

□

زین سخن‌های دلاویز که شرح غم توست

□

آیین وفا و مهربانی

□

ای سنایی کما ترید خوشست

□

نامه گر سوخت ز تحریر فروغی نه عجب

□

من از فراق تو بیچاره سیل می‌رانم

□

جانم چو ز عشق آن جهانی شد

□

خره به یار دهد خور، تو چون که بستانی

□

این زمان اندیشه بی‌کارست و فکر

□

سعدی به لب دریا دردانه کجا یابی

□

بگفتند با دهخدای آنچه گفت

□

جز ز تویی تو بگو چیست که ملک تو نیست

□

فروغی از ستم مهوشان به درگه عشق

□

نقاش وجود این همه صورت که بپرداخت

□

خاک که نور می‌خورد نقره و زر نبات او

□

ترسان گشتی که چنینی به زار

□

روزی که جان اوحدی از تن جدا شود

□

دوستان معذور دارند از جوانمردی و رحمت

□

بس که درین خاک ممزق شدست

□

آخر به سر آید این شب هجر

□

ایجاد اوست باعث امنیت جهان

□

خضری چو کلک سعدی همه روز در سیاحت

□

ز دانش یکی جامه کن جانت را

□

بجسم اندرت ضدان جفت گشتند

□

نیکی ستاره‌ایست کزو می‌کند طلوع

□

من ای صبا ره رفتن به کوی دوست ندانم

□

حذر کن ز نادان ده مرده گوی

□

ازین شهرم ولیکن چون غریبان

□

کس به سر منزل مقصود فروغی نرسد

□

خدایا در آفاق نامی کنش

□

مدتی گرد عاشقی گردیم

□

چون گشت به دانش تمام آنگه

□

روزی به دست باد نشانی به ما رسان

□

در سر کار تو کردم دل و دین با همه دانش

□

برفت عمر و نرفتیم راه شرط و ادب

□

تا چند فسرده روح داری

□

یک جهان جان در بهای بوسه می‌خواهد لبش

□

شیری در این قضیت کهتر شده ز موری

□

رخ چو گلبرگ بهار از من چرا پوشی به زلف

□

هر روز یکی لباس نو پوشد

□

بدان گفتم: چه داری آرزو؟ گفت

□

دهان پرشکرت را مثل به نقطه زنند

□

فراشو چو بینی ره صلح باز

□

زین عجایب تر که چون دزد از خزینت نقد برد

□

من فروغی گشتم از ذوق لب او نکته سنج

□

در چشم بامدادان به بهشت برگشودن

□

گر بگویم دگر فنا گردی

□

نباشد جز قرین رنج واندوه

□

به حکم چشم ترک او نهادم سر، چو دانستم

□

نه بعد از تو شاهان دیگر برند

□

گرت به شهد و شکر پرورد زمانه‌ی دون

□

عاشق که جام می کشد بر یاد روی وی کشد

□

گر غلام خویشتن خواند مرا سلطان عشق

□

کسی دانه‌ی نیکمردی نکاشت

□

نیز نخواهد گزید اگر بهشم

□

قد الفیت لام شد، بنگر،

□

من به آب می بشویم نام خود، تا در قیامت

□

سعدی اگر کشته شود در فراق

□

چو ما را به غفلت بشد روزگار

□

المنة لله که بر دولت و ملت

□

اهل نظر ز عارض و زلف تو کرده‌اند

□

کنونم آب حیاتی به حلق تشنه فروکن

□

خاموش شو و محرم می‌خور می جان هر دم

□

زیرا که خبر نبود ترسا را

□

تو خود نیایی و من پیشت آمدن نتوانم

□

هر آن دل را که پنهانی قرینی هست روحانی

□

حکایت لبت اندر دهان نمی‌گنجد

□

هیچ دانی از چه باشد قیمت آزاده مرد

□

هر چه گشتیم فروغی به جز از سایه حق

□

فدای جان تو گر من فدا شوم چه شود

□

نقدیش بود که مثل نبود

□

بکوشم تا ز راه طاعت یزدان

□

گوشی بما نداشته‌ای هیچ بار و ما

□

سعدی سخن یار نگوید بر اغیار

□

چو بیت‌المقدس درون پر قباب

□

رشک لعل و لولو اندر کوه و بحر

□

من بنده‌ی خواجه‌ای که در معنی

□

دو روزه باقی عمرم فدای جان تو باد

□

ای گران جان یا سبک شو یا برو از بزم ما

□

مردم به دانشی تو چو دانا شوی رواست

□

ازین جاه جویان دعوی پرست

□

بود دشمنش تازه و دوست ریش

□

رکب الحجاز تجوب البر فی طمع

□

فارغی از بند پرده چون همی دانی که نیست

□

گر گل روی تو از نقاب برآید

□

کشد تیر پیکار و تیغ ستم

□

گوشت همی سازند از بهر تو

□

تنت به جان، ای پسر، آبستن است

□

چون به در دل رسی،رنگ رخ اوحدی

□

صبر کن ای دل ...

□

به عذر از پی مرد بشتافتند

□

در حق اتحاد حقیقت به حق حق

□

هوشم افزود فروغی کرم باده فروش

□

بغرید بر من که عقلت کجاست؟

□

برآ ای شاه شمس الدین تبریز

□

تو را این خانه تن خانه‌ی سپنج است

□

از عجز بدین در ننهادست کسی پای

□

فردا به داغ دوزخ ناپخته‌ای بسوزد

□

ای حسود ار نشوی خاک در خدمت او

□

نار عشق و باد عزم و خاک دانش و آب جرم

□

ناصرالدین شاه غازی آن که در میدان جنگ

□

اگر بد کنی چشم نیکی مدار

□

گم شدن فرض است هر دو کون را

□

بر راه خلق سوی دگر عالم

□

هر سخن کز لب لعل تو نیاید بیرون

□

نه گر دستگیری کنی خرمم

□

کاشکی قیمت انفاس بدانندی خلق

□

کار تو باید که باشد بر نظام

□

تا وصف صورتش را در نامه ثبت کردیم

□

چه مردی کند در صف کارزار

□

از او چونست این دل چون کز او غرقست ره ره خون

□

چه سخن گویم من با سپه دیوان؟

□

چو دانستی کز آن تست بیت‌المال دل یکسر

□

رعیت نوازی و سر لشکری

□

بندگان سرکشند و بازآرد

□

آنکه نانی همه آفاق بود در چشمش

□

هم دل خسرو شکافت هم جگر کوه‌کن

□

درمانده‌ام که از تو شکایت کجا برم

□

کی شود زندان تاری مر تورا بستان خوش؟

□

به از تنهائیت یاری نباید

□

اقامت تو بدنیا ز بهر آخرتست

□

بلبل دستان بخوان، مرغ خوش الحان بدان

□

زر از بهر خوردن بود ای پدر

□

من آن عاشقم کز تو خشنود باشم

□

حسرتم سوخت زمانی که فروغی می‌گفت

□

نه عجب کمال حسنت که به صد زبان بگویم

□

بدان خروار تو خروار منگر

□

طفیلیان تو گشتند جمله جانوران

□

عالمی بر عیب و تقصیرم تو، یارب دست گیر

□

آب سخنم می‌رود از طبع چو آتش

□

اگر خواهی به ما خط در کشیدن

□

زامد شد ما مکن گرانی

□

شمس‌الملوک ناصردین شاه کام‌کار

□

سعدیا گر قدمت راه به پایان نرساند

□

دلم از زلف پیچ بر پیچت

□

تو پنجاه سال از پس عمر ایشان

□

کزین بیژنی را بدوزد به تیری

□

شرط کرم آنست که با درد بمیری

□

چو دست و زبان را نماند مجال

□

یا از ره کم زنان نشان جوید

□

هم نسخه‌ی لطف از تن سیمین تو ظاهر

□

نه تدبیر محمود و رای نکوست

□

بنده آن ساقیم تا به ابد باقیم

□

تو در راه عمری همیشه شتابان

□

گر نداری چو ملک طبع مخالف بچه معنی

□

درازنای شب از چشم دردمندان پرس

□

بارکی گفتمش به خفیه لطیف

□

روی ما تازست تا تو حاضری از روی تو

□

مستغنی‌ام ز لعل درافشان مهوشان

□

این تمنایم به بیداری میسر کی شد

□

جنبنده فلک نیز هم بساید

□

درخشد روی صبح از مغرب شب

□

ای که اندر بی‌نشانی می‌روی

□

سعدی آن روز که غوغای قیامت باشد

□

چو مفتون صادق ملامت شنید

□

گر فوت شود روزی بد عهدی یک روزه

□

زین تطاول که دل از طره‌ی طرار تو دید

□

برزگران را نگر چگونه ز مستی

□

ز شمس مفخر تبریز جوی شیرینی

□

ز چیزی چون توان دادن نشانی

□

بهر حدیث، که خواهی، نصیحتت کردم

□

هرگز قدیم باشد جنبده‌ی مکانی؟

□

ماه و پروین را نگه در قدر او

□

مانده اندر پرده‌های تر و ناخوش چون پیاز

□

خورشید اگر ندیدی در زیر چتر مشکین

□

وز بهر چه دادند تو را بار خدائی؟

□

گرچه کردند از یقین دعوی

□

از برای انس جان انس و جان ای سرفراز

□

چون چشم من نگردی ابری به گلستانی

□

کردم کناره از طرب و بی‌نصیب ماند

□

به دوزخ برد مرد را خوی زشت

□

برده شد ز آتش تو پیش سراپرده‌ی جان

□

قد تو وقت روش رشک سرو و شمشاد است

□

ستور و مردم و پیغمبر، این سه مرتبت است

□

دل مرا برد ناگه سوی آن شهره خرگه

□

روی زورد من ز عکس روی چون خورشید اوست

□

با همه تلخی که کرد، در صفت و شان او

□

بازی گیتی است چرا جستیش

□

لقد فتنتنی بسواد شعر

□

دی همه او بودی و امروز چون دوری ازو

□

ذوهمة و بهذا عزکانه

□

به گرد خویش در آرد کنون ز بیم تو چرخ

□

هر که جان بدکنش را سیرت نیکی دهد

□

خواهی که لاله پاش نگردد دو چشم من

□

لافم نرسید، ارچه این راه به سر رفتم

□

خانه‌ی دهقان چو گنج‌خانه بیاگند

□

توان باز دادن ره نره دیو

□

کافر مژگانش از بت بر ساخت مرا قبله

□

تا برآرد یوسفی از چاه شب

□

گر نه مهمان خدائی تو تورا ایزد

□

چون برگ من ز بالا رقصان به پستی آیم

□

ای راحت آن باد که از نزد تو آید

□

گردن به غم نهادم کز درد دوری او

□

ای از غمان نوان شده امروز، بی‌گمان

□

ایتلفنی نبل و لم ادر من رمی

□

زین بیش مکن جفا و بیداد

□

سخت بی چشم تو در عین خمارم، ای کاش

□

هرچند مهار خلق بگرفتند

□

زان چیز که اصل چیزها اوست

□

ور همی چون عشق خواهی عقل خود را پاکباز

□

بر نقش روزگار منه دل، که عاقبت

□

تو می‌ماند خواهی و من جست خواهم

□

شنیدم که می‌گفت و گردن به بند

□

آفتابی بود گفتی متصل با شش هلال

□

زمانی سرو را از پا فکندند

□

شعار و دثارم ز دین است و علم

□

گر چه این چرخ نیک گردانست

□

با فتنه‌ی زلف تو که بیند

□

اوحدی را ز درد درمان کن

□

پس محدث است عالم جسمانی

□

جفا مکن که نماند جهان و هرچه دروست

□

کاین طریقست که در وی چو شوی توشه ترا

□

دست نیابد کسی به خاطر جمعم

□

چو شدی مست جای خواب بساز

□

وعده کرده‌است بدان شهر غریبیت بسی

□

چرا گویی سنایی این گر او را خود شکارستی

□

لیکن ترا چه طاقت دیدار خویشتن؟

□

حلقه چون دارند بر چشمش جهان

□

به آبی فرو رفت نزدیک بام

□

در حسرت نسیم صباییم ای بسا

□

قدسیق بالخراب و احربا

□

غمهات بر ما جمله شد بغداد همچون حله شد

□

این منبر و مذکر در نفس توست در سر

□

بصورت بدیدم که وی را ز حق

□

قطره‌ای بیش نباشد دو جهان از دریاش

□

عیب تو جامه‌ت نپوشد، تیغ پوشد یا قلم

□

خدای عزوجل قبض کرد بنده‌ی خویش

□

قبله‌ی خود ساخت عشق از پی ایمان و کفر

□

بیداد بتان خون مرا ریخت فروغی

□

دیوار بلند است تا نبیند

□

آشنایان خودند از بیخودی

□

این چنین دلبر که گفتم در صفات عشق من

□

چشم ترا چنانکه من دیدم و فتنهای او

□

یک چند کنون لباس بد مهری

□

شنیدم که بر مرغ و مور و ددان

□

هر که بر روی تو باشد عاشق ای جان جهان

□

اندیشه‌ای از فتنه‌ی افلاک ندارد

□

از ابر جهان گر نباردت سیل

□

ملول جمله عالم تازه گردد

□

از رشک تو آفتاب چون صبح

□

چون به همراهی قبولم کردی، ار سر می‌رود

□

ما ز خصمانش کی اندیشیم کاندر راه او

□

بسا امام ریایی و پیشوای بزرگ

□

شد خال رخ تو ای نگارین

□

من فروغی پیمبر سخنم

□

«آن» گویم «آن» چو صوفیانت

□

نگه کن که چون کرد بی هیچ حاجت

□

بر هر سر شاخ عندلیبی‌ست

□

نی نی، که ازین هر دو جهان جز به رخ او

□

گر هیچ قبولم کندی سایه‌ی آن در

□

برو اندرونی بدست آر پاک

□

دوش روزیم پدید آمده از تربیتش

□

گر من از لب تشنگی در عشق میرم باک نیست

□

هر چه پرسمش ز رعنایی و بر ساختگی

□

آتش گوید برو تو سیهی من سپید

□

در اقلیم ادراک احیای او

□

مرغ مالوفم و با خاک درت انس گرفته

□

وصال او به زمانی هزار روز کند

□

همراه تست خاطر سعدی به حکم آنک

□

مشهور جهان گشته سنایی ز غم تو

□

چشم جادوی تو چون لاف کرامت نزند

□

از ما و خدمت ما چیزی نخیزد ای جان

□

عطار ستمکش را دل بود به تو رهبر

□

آن دلی کز خلق عالم دارد امیدی به تو

□

چو دوست در پی دشمن رود، تو در پی او

□

رنجی که همی باد فزاید ز بزیدن

□

کسی گفت از این بنده‌ی بد خصال

□

سگی خواندی سنایی را وانگه گفتی آن من

□

یار از پرده هویدا شد و یاران غافل

□

صورت ار با تو نباشد گو مباش

□

یوسف خوبان چو به زندان بماند

□

چو من یادگارش دل راد دارم

□

آن سینه و رخی که ز نورت گرفت پشت

□

طمع برداشتم از دل ولیکن

□

اوقفت راحلتی بارض مودع

□

مستی همی کنم ز شراب بلا ولیک

□

یک آدم عاقل نتوان یافت فروغی

□

گر روی کنی سوی سنایی

□

از چه درآئی همی درون که چنین

□

آن چنان شد خاندان حکم کز بیم خدای

□

چو گستاخ شد در حدیث اوحدی

□

گر دوست را به غربت من خوش بود همی

□

فقیهان طریق جدل ساختند

□

می سنایی را همو داد و همو زان پس به جرم

□

خون می‌چکد از گلبن اشعار فروغی

□

از سنایی حال و کار نیکوان بررس به جد

□

چو مهمانان بدین دولت رسیدند

□

خط او را گر تو خط خوانی خطا باشد که نیست

□

رنجور تو شد اوحدی، ای ماه چه باشد؟

□

ما گدایان را ز نادانی نکوهش چون کنی

□

به نیشی می‌زند دوران گیتی

□

از آینه‌ای بدی به دستت

□

روزی که در جهان غم و شادی نهاد پای

□

چون سنایی سگی به کوی تو در

□

داد بستان ز جهانی که درو

□

اینهمه می‌کنی و پنداری

□

هزاربار خرد با تو بیش گفت که: دل

□

ذوق آمده در چشم که ای چشم چنین چش

□

کمال نفس خردمند نیکبخت آنست

□

تا لاجرم از شکر سنایی چو سنایی

□

آن روز ملائک همه در سجده فتادند

□

معلوم شما نیست ز نادانی

□

بولهب چون پشت بود و رو نبیند هیچ پشت

□

مرا موسی نفرماید به تورات

□

به راه اوحدی انداز، اگر خار جفا داری

□

ای در حکمست و این دعوی که کردم راست بود

□

چنین سوار درین عرصه‌ی ممالک پارس

□

حیرت اندر حیرتست و آگهی در آگهی

□

من بتی را قبله می‌سازم که در دیر و حرم

□

بس جان عزیزان که در آن راه فنا شد

□

کاری که ز من پسند نایدت

□

حجتی بر خلق عالم زان دو فعل خوب خویش

□

بیفتم، لیک دیگر پی برافرازد به افسونم

□

گر من نکوشمی به تواضع نبینمی

□

خداوندا به لطفت باصلاح آر

□

دخل و خرج روز شب را در میان

□

مایل گوشه‌ة ابروی تو بودم وقتی

□

بر خودی عاشق نه بر ما ای سنایی بهر آنک

□

هر کی مشوش بود او ایمنست

□

جواب آن غزل خواجه بو سعید است این

□

اندر دل یکتا شده‌ی اوحدی امروز

□

منگر تو بتا بدانکه امروز

□

گر آن بدیع صفت خویشتن به ما ندهد

□

آویختی به عمدا از بهر بند دلها

□

در ره عشق اگر بخت فروغی این است

□

از هجر تو نزدیک سنایی چو رخ تو

□

اگر یک گوهر آید قسم عطار

□

وانرا که قبولش نکند عالم اقبال

□

کیخسرو آن کسیست که حال جهان بدید

□

هم دوست همی کشی و هم دشمن

□

نه نیروی دستش، نه رفتار پای

□

از ابر پشیمانی اشکی دو فرو بار

□

کالخضر ساد بنا کنز العلم بل

□

با سیرتش در آتش و آب و هوا و خاک

□

با چنین دشوار بازاری که اوست

□

ما را نه بدین سستی زین بیش همی جستی

□

تا کی گویی : فلان چنین گفت؟

□

تو خود تنها جهان را می بسوزی

□

به سعی کوش که ناگه فراغتت نبود

□

از کن اول برآرد شعبده استاد فکر

□

جمعی افتاده به هر گوشه پریشان حالند

□

لیکن از یاد تو ما را چاره نیست

□

گر شرم نیایدت ز نادانی

□

عقل بافنده‌ست منشان عقل را بر تخت عشق

□

چو کعبتین چه سود ار هزار نقش برآری؟

□

مولای پیاله‌ی بزرگم

□

دو عالم چیست تا در چشم اینان قیمتی دارد

□

با جام باده هر یک در بزمگه سروشی

□

شادباش ار دهدت وعده‌ی دیدار به محشر

□

چون درآیی ز در توام به زمان

□

قومی خراب و مست و خوش قومی غلام پنج و شش

□

سرانجام من و تو روز محشر

□

بی‌عدل ملک دیر نماند، نگاه دار

□

بینداز چندان که خواهی تو تیر

□

اری سحبا فی الجو تمطر للا

□

این چیست چنین باید اندر ره معنی

□

گر کف پای نهی بر سر خاک

□

بردار پرده از رخ تا حضرت الاهی

□

در نشیب نیستی آرام گیر

□

ای به هر دم شراب آدم خوار

□

این مایه خواجگی ز جهان بس مرا، که باز

□

از بوستان رحمت حالی کرانه جویید

□

دل زیر دستان نباید شکست

□

در رزم تو هیچ دل نپوشد

□

وقتی آسوده ز آمد شد اندیشه شدیم

□

به دل گرفت به وقتی نگار من که همی

□

دامن جهد و جد را بگشا

□

جانا بیا و تکیه به طاعات خود مکن

□

نمی‌پوشی رخ از بینش، ولی رویت کسی بیند

□

ساقی فردوس را از پی بازار او

□

دشمن که نمی‌خواست چنین روز بشارت

□

از بلعجبان نیایدش روی

□

آه دل و اشک دیده‌ام دارد

□

دست آن کز قلم ظلم تهیست

□

بس کن از قصه‌ی رباب کنونک

□

شد گرفتار سر زلف کمند آسای تو

□

قندیل ازین دلیل که: زردست روشنست

□

خاک قدمت اگر بیابیم

□

سر تا جور دیدش اندر مغاک

□

گر ز داروخانه روزی چند شاگردت به امر

□

رخ زردم نشود سرخ فروغی از عشق

□

گر بلفرج مول خبر یابدی از من

□

چو روح قدس ببوسید نعل مرکب او

□

دل چو نار و رخ چو آبی کرده‌ام

□

دندان عاشقان به زنخدان ساده‌ی تو

□

درون جوهر صفرا همه کفرست و شیطانی

□

روی دریا در هم آمد زین حدیث هولناک

□

پارسایی کو که در محراب و مصحف بی گناه

□

مژده ای دل که ز دیوان محبت امروز

□

از دل آمد بر سنایی کس مباد اندر جهان

□

چو عیاران بی جامه میان جمع درویشان

□

زان که گل بنده‌ی آن روی خوش خرم تست

□

هر ساعتی شکر به من ز آن پسته من من می‌دهد

□

خواهی که شوی محرم غین غم معشوق

□

بلا جوی راه بنی طی گرفت

□

بر جهان وصل باری بنده را منشور ده

□

گر آدمی درآید در عالم خدایی

□

بلا و غارت دلهاست آن زلفین او لیکن

□

روز روشن شمس دین و چرخ گردان شمس دین

□

امشب به جهنم ز جور عشقت

□

کو مستمعی طالب؟ تا وقت سخن گفتن

□

ز جزعت خانه خانه دل شود خون

□

خوشست بر دل آزادگان جراحت دوست

□

از رشته‌ی جانبازی بر دوخته دامنها

□

منت خدای را که شراب صبوحی‌ام

□

دانی که خراباتیم از زلزله‌ی عشقت

□

ردای پرنیان گر می بدری

□

در همه جایی سنایی چاکر و مولای تست

□

برگشتنت، ای اوحدی، از یار خطا بود

□

ای همیشه تازه و تر همچو سرو

□

کریما به رزق تو پرورده‌ایم

□

پاکبازان هر دو عالم را

□

گر به شمشیر کشد ابروی او، تسلیم شو

□

بر وصالش دل همی نتوان نهاد از بهر آنک

□

همه مجرمان را کرمش بخواند

□

پیش تخت شاه چون من طوطی شکرفشان

□

بب دیده می‌گریم ز دستان تو هر ساعت

□

در حریم حرمت آگینش چو عرش

□

مولی تقاصرت الاوهام عاجزة

□

دفتر عصیان خود را سوخت خواهی گر همی

□

دو تا کرده قد مرا نازنینی

□

ور تو با من به تن و جان و دلم حکم کنی

□

کی رسد از دین سر مویی به تو

□

خاک پایت ز عشق بوسه دهد

□

دل دی شکایتی ز تو میکرد پیش من

□

اکنون که مرا عیان یقین شد

□

ز خارت گل آورد و از نافه مشک

□

جمال و جاه سعادت چو یافتی ز زمانه

□

دمی ای کاش ساقی، لعل آن زیبا جوان گردد

□

چو عشقش بلبلست از باغ جانت

□

عشق خوش و تازه رو عاشق او تازه تر

□

نیک بشناس کانچه مقصودست

□

ار پیش رخ بستی تتق، کردی وثاق خود قرق

□

تا از رخ چون روز تو بی واسطه‌ی کسب

□

اگر جهان همه کامست و دشمن اندر پی

□

چون به جایی رسی که جز تو شوی

□

ز نارسایی طومار عمر می‌ترسم

□

کرد مرا همچو صبح روی چو خورشید تو

□

روز بازار ساخته است ابلیس

□

تخت دل معمور شد پاک از هوا

□

بر پایه‌ی علم تو کس، زین‌ها ندارد دسترس

□

قبله از دل ساخت آمد در دعا

□

چو سلطان عزت علم بر کشد

□

زین سبب تو از ضریر مهتدی

□

آنچنان کعبه‌ی دل را صنمی ویران ساخت

□

خنده‌ها در گریه‌ها آمد کتیم

□

چشمی که غیر رویت بیند ز بهر زینت

□

دانه‌ی مردن مرا شیرین شدست

□

به تدبیر دل مسکین ازان چندین نمیکوشم

□

ده دهش اکنون که چون شهرت نمود

□

ملکی بدین مسافت و حکمی برین نسق

□

رو مگس می‌گیر تا توانی هلا

□

پرده‌ی عاشقان درد و آنگه

□

لا اله گفت و الا الله گفت

□

عقل مگر سر کشید از سر زلفت

□

آن گمان بر وی ضمیر بد کند

□

همنشینان بر کنار بحر و من

□

بر شمار برگ بستان ند و ضد

□

جوان از میان رفت و بردند پیر

□

بی جنایت بی گنه بی بیش و کم

□

جز دردسر از درد کشی هیچ ندیدم

□

گرز بر خود زن منی در هم شکن

□

عشقست یکی جانی دررفته به صد صورت

□

بر دل خود کم نه اندیشه‌ی معاش

□

مرگ ازین رنج و غصه به کندت

□

پیش تو خونست آب رود نیل

□

با شیر مردیت سگ ابلیس صید کرد

□

جنگ خلقان همچو جنگ کودکان

□

الحق فروغی از پی اسباب خوش دلی

□

چونک دزدیهای بی‌رحمانه گفت

□

گر بخندند گروهی که ندارند خرد

□

من غلام آن چراغ چشم‌جو

□

دلش از سر کار واقف نه

□

یا مگر دیوت دو شاخه بر نهاد

□

سیه نامه چندان تنعم براند

□

چونک بی‌سوگند گفتش بد دروغ

□

داستان فروغی و رخ دوست

□

جور دوران و هر آن رنجی که هست

□

کز ملکت سیر شد سلیمان

□

گر ترا بازست آن دیده‌ی یقین

□

زاغ که از گفتن‌اش آمد فراغ

□

هم‌چنان ای خواجه‌ی تشنیع زن

□

پای دیوانگیش برد و سر شوق آورد

□

خواجه‌ی لقمان بظاهر خواجه‌وش

□

من ندانم غم فروغی چیست

□

می‌روی هر روز تا شب هروله

□

که گوشه‌ی جگر خواند او از میان جانت

□

رحمت اندر رحمت آمد تا به سر

□

چون سمن تازه و چون گل بویاست

□

این متیم نیز زاریها نمود

□

طمع مدار ز دنیا سر هوا و هوس

□

گاه چون موجی بر افرازان علم

□

بدو گفت کاین بر من از من رسید

□

ترک‌تاز و تن‌گداز و بی‌حیا

□

خون ما بر غم حرام و خون غم بر ما حلال

□

آن دلی کو مطلع مهتابهاست

□

جلوه‌ای ده ز رونق و نورش

□

باز پندش داد باز او توبه کرد

□

جمرات الخدود احرقن قلبی

□

باد خشم و باد شهوت باد آز

□

چو پیغام بشنید و نامه بخواند

□

بر دل و دین خرابت نوحه کن

□

چو گنج و دفینت به فرزند ماندی

□

گند کفر تو جهان را گنده کرد

□

دود آهش خیمه بر افلاک زد

□

دور دور و قرن قرن این دو فریق

□

سراپای حالش دگرگونه گشت

□

مضطرب می‌گشتم و چاره نبود

□

برآهیخت شمشیر کین پیلتن

□

این بهانه هم ز دستان دلیست

□

عشق را از من مپرس از کس مپرس از عشق پرس

□

گفت آبش ده ولیکن شیر گرم

□

گاه مشکین موی را بشکافتی

□

هر یکی بر درد جوید مرهمی

□

این آب داد بیخ درختان تشنه را

□

شیخ راند اندر میان کودکان

□

به دیگر چو هومان سوار دلیر

□

هم به تقلیب تو تا ذات الیمین

□

خیال نار و نور افتاده در راه

□

چون کنی از خلد زی دوزخ فرار

□

سخن از خواندنت به کام رسد

□

فلسفی خود را از اندیشه بکشت

□

چو صبرش نماند از ضعیفی و هوش

□

علم چون آموخت سگ رست از ضلال

□

هجیر دلاور میان را ببست

□

زان سبب قل گفته‌ی دریا بود

□

چو نقده زر سرخی تو مهر شه بپذیر

□

چون نبودی بد گمان در حق او

□

راه من تا کدام خواهد بود؟

□

کو هنر کو من کجا دل مستوی

□

هذا و ما السعدی اول عاشق

□

تو گیاه و استخوان را عرضه کن

□

ترا باشد ار بازجویی سپاس

□

بامدادان اطلسی زد در بغل

□

تا به عصیر و به سبزه شاد نباشی!

□

گفت رو رو کار خود کن ای حسود

□

که حیات ترا عزیزی اوست

□

تا ز چونی غسل ناری تو تمام

□

بیاموز رفتار از آن طفل خرد

□

بر سر ما دست رحمت می‌نهاد

□

بینداخت چون نزد ایشان رسید

□

پر گشاید پیش ازین بر شوق و یاد

□

رود که گیرد مرجان ولیک بدهد جان

□

ای میسر کرده بر ما در جهان

□

چون در آن قرب محو گردی تو

□

نام او و القاب او شرحم دهید

□

همچون شقایقم دل خونین سیاه شد

□

گر تو بی‌تقلید ازین واقف شوی

□

به زخم اندر آمد همی فوج فوج

□

گفت این تکرار بی حد و مرش

□

جمله غواصند در دریای وحدت لاجرم

□

حرص آدم چون سوی گندم فزود

□

در ولایت به مسند شاهی

□

گر به مظروفش نظر داری شهی

□

چو در خاکدان لحد خفت مرد

□

چند ازین صبر و ازین سه روزه چند

□

نشانهای مادر بیابم همی

□

زشت گرداند به جادویی عدو

□

عشق مرا می‌ستود کو همه شب همچو ماه

□

آدمی را فربهی هست از خیال

□

غیر نان جوین نخورده طعام

□

پیر سگ را ریخت پشم از پوستین

□

نوائب دهر لیتنی مت قبلها

□

ای ز تو خوش هم ذکور و هم اناث

□

تو گفتی که ابری به رنگ آبنوس

□

او قفااش دید چون تخییلیی

□

هر خردی ازو شد کلان و او خود

□

زان ندانی کت ز دانش دور کرد

□

به غرور جلب زنی عاطل

□

دیو در شیشه کند افسون او

□

من چیم در باغ ریحان، خشک برگی، گو بریز

□

پیش من افلاس او ثابت شدست

□

بیامد بر او زمین بوس داد

□

شرع و تقوی را فکنده سوی پشت

□

عالم ویرانه به جغدان حلال

□

نفس کشتی باز رستی ز اعتذار

□

حسن که در پرده مستوری است

□

ای بسا مهتربچه کز شور و شر

□

ور به تمکین ابن عفانی

□

با زبان معنوی گل با جعل

□

دل ما شد از کار ایشان بدرد

□

این چنین ژاژی چه خایم بهر او

□

گر ز خرابات درد قسم تو آید

□

یک بیک وا می‌شناسم خلق را

□

ریسمانیست سست صورت جاه

□

چون چنین رشکیستت ای جان و دل

□

میان دو تن جنگ چون آتش است

□

در چه دریا نهان در قطره‌ای

□

ز چنگ و بر و بازو و یال او

□

گرد معقولات می‌گردی ببین

□

سجده‌هایی که آن سری باشد

□

نور فرقان فرق کردی بهر ما

□

باز چون تخم فتنه پاشد شیخ

□

شید آوردی که تا جغدان ما

□

از زمین ناله‌ی عشاق به گردون بر شد

□

آفت این در هوا و شهوتست

□

بگویش که پیوند ما در جهان

□

چون نه‌ای بازی که گیری تو شکار

□

گرت نداد حشم تو غم حشم نخوری

□

آن ذکی را پس فرستاد او به کار

□

هر یکی شاد از لقای دیگری

□

برگمان آن ز شادی زد دو دست

□

تو را خامشی ای خداوند هوش

□

پس صله‌ی یاران ره لازم شمار

□

شود پشت رستم به نیرو ترا

□

سجده آدم را بیان سبق اوست

□

من ابروش او ماه وش او روز و من همچو شبش

□

از دم دیو آنک او لا حول خورد

□

ز تفرق مباش سرگردان

□

او یکی دزدست فتنه‌سیرتی

□

چنانکه صاحب عادل علاء دولت و دین

□

چونک اسمعیل در جویش فتاد

□

به دیدار او در زمانه نبود

□

آن زمان بست آن دمم که دم زنم

□

مرد جانی جمع شود بگذر ز نفس

□

آنگهان بنگر تو بدکردار را

□

خویشتن را ازین و آن باز آر

□

آن مناره دید و در وی مرغ نی

□

درختی است مرد کرم، باردار

□

چون بخورد از تلخیش آتش فروخت

□

جوانی و پیری به نزدیک مرگ

□

خاک گرگین را کرم آسیب کرد

□

اشارت می‌کند جانم که خامش که مرنجانم

□

آنک بیدارست و بیند خواب خوش

□

نیست سخن جز گرهی چند سست

□

گردگانی چندش اندر جیب کرد

□

مثال اسب الاغند مردم سفری

□

او درون دام و دامی می‌نهد

□

نکرد ایچ رستم به رفتن شتاب

□

هرکجا سخته کمانی بود چست

□

تقدم هست یزدان را چو بر اعداد وحدان را

□

از حسد جوشان و کف می‌ریختند

□

عالم از بیداد او گردد خراب

□

گر مکیسی کردیی در بیع بیش

□

بدارید چندی کف از دامنش

□

آن چه دیدی که مرا زان عکس دید

□

یکی نامداری ز مازندران

□

چون ترا دیدم محالم حال شد

□

حلق تو درد گیرد همراه دم پذیرد

□

هر که را دیو از کریمان وا برد

□

سخن عشق زیر و بالا نیست

□

پس پیمبر روی بر رویش نهاد

□

و لو اعب الخیل استوین کواعبا

□

تا تو رشوت نستدی بیننده‌ای

□

نشانی شد اندر میان مهان

□

گرم‌رو چون جسم موسی کلیم

□

در عشق چو ذره شو که عشقش

□

چون خلف دادستشان جان بقا

□

پای بر دست شرع و سر پر شور

□

چون به خویش آمد ز غیبت آن جوان

□

مسلمانان ز صدق آمین بگویید

□

ما زبان را ننگریم و قال را

□

اگر زندگانی بود دیریاز

□

رحمتی دان امتحان تلخ را

□

زانک آن سو در نوازش رحمتی جوشیده است

□

گفت رو تو از کجا من از کجا

□

دیدنش حکمتست و فعل امام

□

که چه نسبت دیو را با جبرئیل

□

یکی دعا کنمت بی‌رعونت از سر صدق

□

رنج گنج آمد که رحمتها دروست

□

تو گفتی ز مستی کنون خاستست

□

حکم او هم حکم قبله‌ی او بود

□

فردات را ببین به دل و امروز

□

گر بنالیدی و مستغفر شدی

□

دیو تست آنکه دیده‌ای از دور

□

شد مصور آن زمان ابلیس زود

□

سعدیا بسیار گفتن عمر ضایع کردن است

□

جهدها کردید و او شد پر صفا

□

سیاوش بر تخت زرین نشست

□

پس جلیس الله گشت آن نیک‌بخت

□

شیشه گر گر دگر نسازد جام

□

تا غریبی یابد آنجا خیر و جا

□

رای روشن شود ز کم خوردن

□

باز آمد گفت از هر جنس هست

□

جز نام نیک و بد چه شنیدی که بازماند

□

چون بر آن شد تا روان گردد رسول

□

اگر کشته بودند اگر خسته تن

□

گفت لاغی خندمین‌تر زان دو بار

□

گر هزاران ساله علم آنجا برم

□

دود در حلقش شد و حلقش بخست

□

به محبت چو مبتلا باشی

□

هیچ باشد این تردد بر سرم

□

هر زمان چون پیاله چند زنی

□

بر جهید و سنگ پران کرد و چوب

□

همی رفت گلشهر تا پیش ماه

□

از توم تهدید کردی هر زمان

□

گفتمش روح خود تویی عجبا چیست آن دگر

□

بانگ غولان هست بانگ آشنا

□

روح قدسی مدان بجز دل خود

□

در شعاع بی‌نظیرم لا شوید

□

یکی که گردن زورآوران به قهر بزن

□

آن یکی گوید بریده گوش بود

□

چنین تا برآمد برین روزگار

□

خواند بر وی یک به یک آن ذوفنون

□

به خرد گوهر گردد که جهان چون دریاست

□

گر نباشد گندم محبوب‌نوش

□

می‌کنم عیب شعر و، می‌گویم!

□

نقش چون کف کی بجنبد بی ز موج

□

به سبزی کجا تازه گردد دلم

□

گفت ای یار نکو احوال چیست

□

بشد طوس و دست تهمتن گرفت

□

رو بخواهم کرد آخر در لحد

□

جان برید از جهان و عذرش این

□

در تموز گرم می‌بینند دی

□

دو جهانی بدین صغیری تو

□

گرفتیم و جستیم راز سپهر

□

مگر شکوفه بخندید و بوی عطر برآمد

□

دزد یعنی خاک گوید هیچ هیچ

□

کنون گر شوی آگه از روزگار

□

شعیب اندران رزمگه کشته شد

□

نور رویش ز هر دریچه‌ی چشم

□

چشم تو روشن شود پایت دوان

□

چون به پیش من رسید آمد فرود

□

پسر را گرفت اندر آغوش تنگ

□

اگر جز به حق می‌رود جاده‌ات

□

راست کن اجزات را از راستان

□

یکی نره گوری بزد بر درخت

□

زمانش چنین بود نگشاد چهر

□

تو خود عبوس گینی نه از خوف و طمع دینی

□

حمله آرند از عدم سوی وجود

□

گاه زهرت دهند و گاهی نوش

□

به بخشش همی گنج بپراگند

□

و من شرب الخمر الذی اناذقته

□

آن رهی که سرخ سازد لعل را

□

کنون خیره آزرم دشمن مجوی

□

کنون چون برآرد سپهر آفتاب

□

وز خلق لشکرش جز بی‌دین و بد گهر نیست

□

چون غم خود نیست این بیمار را

□

کن چه چیز است، مرده یا زنده‌ست؟

□

من این را به یک سنگ بیجان کنم

□

بود خار و گل با هم ای هوشمند

□

وین دگر شه‌زاده و سلطان ماست

□

چو سهراب شیراوژن او را بدید

□

چو خشم آرد از جادوان بگذرد

□

ای نرگس مست مست خفته

□

حشر تو گوید که سر مرگ چیست

□

که سخن گفت مور دم بسته

□

چرا کردی ای بدتن از آب خاک

□

ز رنج خاطر صاحبدلان نیندیشد

□

خواجه‌ی فردا و حالی پیش او

□

ز بهر منست این همه گفت‌وگوی

□

تو دانی که ارجاسپ از بهر دین

□

چه می‌گویم چو تو هستی نداری

□

آن درخت بد جوان‌تر می‌شود

□

دوربینان رخش چنین دیدند

□

نپیچید رستم ز فرمان اوی

□

همه عمر از اینان چه دیدی خوشی

□

تا امیری را دهد جانی دگر

□

گر این پرسش از من بماند نهان

□

برآمد یکی باد و گردی کبود

□

احسنت زهی نقشی کز عطسه او جان شد

□

وانک آواز دلش هم بد بود

□

هر چه گوید درست گوید و حق

□

چنین گفت کین نامور پهلوست

□

تو نیز آخر هم از دست بلندی

□

از دو صد رنگی به بی‌رنگی رهیست

□

همه بندگان موی کردند باز

□

به پیری سوی گنج یازان ترست

□

به دانه‌ی گندم اندر چیست کو مر خاک و سرگین را

□

قوم نوح از مکر تو در نوحه‌اند

□

همه ملک جهان، حقیر بود

□

اگر چند سیمرغ ناهار بود

□

نصیحت داروی تلخست و باید

□

زنده شد کشته ز زخم دم گاو

□

نهادند شمع و برآمد به تخت

□

که دیدست زین پیش لشکر بسی

□

به حق آن که لطف تو جهانست

□

تلخ‌تر از فرقت تو هیچ نیست

□

خود تو منصف شو چو نیکو بندگان

□

بیامد به بستان به هنگام خواب

□

هر آنکه بر در بخشایش خدای نشست

□

گفت نان در رسم و عادت داده‌اید

□

چنین گفت کاو ز آسمان برترست

□

همی تاخت بر گردش اسفندیار

□

چگونه وصل تو دارم طمع که من خود را

□

چون دریدی پرده کو خوف و رجا

□

چند در بند فربهی باشی؟

□

که گیتی نجستم به رنج و به داد

□

بیا تا به از زندگانی به دستت

□

یا چو بانگ رعد ایام بهار

□

بفرمود کز سنگ خارا کنند

□

ز ویران خروشی به گوش آمدش

□

ز احولی بگریز و دو چشم نیکو کن

□

آلت حقی تو فاعل دست حق

□

نیست جهان را به صفای تو کس

□

به پیش است کاری که دشوارتر

□

نمی‌دانم حدیث نامه چونست

□

آب روها را غذای او کند

□

گزاینده کاری بد آمد به پیش

□

به دژ چون خبر شد که آمد سپاه

□

کجاست آنکه فریغونیان زهیبت او

□

در دلم زین خنده ظنی اوفتاد

□

چه شب است این چو زلف یار دراز؟

□

چو سیصد شتر جامه‌ی چینیان

□

دعای ضعیفان امیدوار

□

ای تو مات و من ز زخم شاه مات

□

یکی برنهاده ز پیروزه تخت

□

هم‌انگه سپهدار کابل ز راه

□

این عزیز مصر جانم تا نبیند روی تو

□

پیش ما فرج و گلو باشد خیال

□

تو به نفس شریف و عقل زکی

□

ز ایران و گشتاسپ و اسفندیار

□

کز جور شاهدان بر منعم برند عجز

□

تا یکی روزی که شاه آن خواجه را

□

سه بارت چنین رنج و سختی فتاد

□

خروشی برآمد ز آوردگاه

□

همچو عطار مانده باده به دست

□

هر نواحی منجنیقی از نبرد

□

عشق خواند ترا به عالم محو

□

فراز آورم چاره از هر دری

□

نگه کن چو سلطان به غفلت بخفت

□

گفت توبه کردم از جبر ای عیار

□

ازان پس خروشید سهراب گرد

□

ببردم ز ایرانیان لشکری

□

آن نای و نوش یاد نمی‌آیدت که تو

□

گفت ارزد این به نیمه‌ی مملکت

□

چون زمانه سواد شعر ربود

□

به چنگ پدر در به هنگام جنگ

□

شاید که یک دو روز دگر مانده عمر ما

□

نیست حمزه خوردن اینجا تیغ بین

□

جز از من نشاید ورا کینه خواه

□

اگر بود ما را یکی پور خرد

□

کس را به نظام دیده‌ای حالی

□

مرد زاهد می‌شنید از میر آن

□

کرد عرض رای بر دانا حکیم

□

زن و کودکان نیز کردند اسیر

□

براندیش از افتان و خیزان تب

□

شوهر از خجلت بدو چیزی نگفت

□

چو روی اندر آرند هر دو بروی

□

وگر جان تو بسپرد راه آز

□

تو اگر خراب و مستی به من آ که از منستی

□

روت بس زیباست نیلی هم بکش

□

شاهد پرورده به صد عز و ناز

□

بدو گفت کای سگزی بدگمان

□

بدین دل کز کدامین در در آیم

□

گر برد اسپش هر آنک اسپ‌جوست

□

بش و یال بینید و اسپ و عنان

□

چو هنگام زادنش آمد فراز

□

چو جز یک چیز مقصودش نباشد

□

این اگر گربه‌ست پس آن گوشت کو

□

آن نماند با من و، عمر دراز

□

ندانم که عاشق گل آمد گر ابر

□

دریغش مخور بر هلاک و تلف

□

بازگونه زین سخن کاهل شدی

□

تن از خوی پر آب و همه کام خاک

□

شوم پیش او گر پذیرد نوید

□

خامش کن چون نقط ایرا ملک

□

در دل او مهر ایمان رسته بود

□

هر که پیش از اجل تواند مرد

□

زمین شد ز رومی چو دریای خون

□

چشم مرا تا به خواب دید جمالش

□

ناظر فرعی ز اصلی بی‌خبر

□

کجا آذر تیز برزین کنون

□

نه گرز و کمان یاد آید نه تیغ

□

گل خوشبوی پاکیزه است اگر چند

□

زانک نامی بیند و معنیش نی

□

تیزرو و تیزدو و تیزگام

□

هم از کین مهر آن سوار دلیر

□

ره راست رو تا به منزل رسی

□

دوستی و وهم صد یوسف تند

□

ز نالندگی چون سبکتر شود

□

که دارد به یاد این چنین روزگار

□

همی‌زدی به دهانم ز حرص مشتی گل

□

دست زن در کرد در شلوار مرد

□

یک بط از آن چوب یکی سرگرفت

□

همی رو چنین تا فریدون شاه

□

ازین پیکر که معشوق دل آمد

□

سر بیخ هر درختی و خورش

□

چو خواهی که یابی رهایی ز من

□

ز دادار باید که دارد سپاس

□

چون ز لعلش زندگی و آب حیوان یافتند

□

ای مه تابان چه خواهی کرد گرد

□

عاشقی، هم به تاب تیشه‌ی خود

□

چنین گفت کری گو برمنش

□

تو پیش از عقوبت در عفو کوب

□

نوح نهصد سال دعوت می‌نمود

□

سزاوار او شهریار زمین

□

ازان پس بدو گفت کای تیره‌بخت

□

بیا که صورت عشقست شمس تبریزی

□

از دل هر یک دو صد آه آن زمان

□

قم فانذر ، حدیث قامت او

□

ازین راه گر بازگردی رواست

□

یکی ختم نبوت گشته ذاتش

□

نیست وقت کین‌گزاری و انتقام

□

هم آنگه به نزد سیاوش چو باد

□

ز سرشاره‌ی هندوی برگرفت

□

زنهار به توفیق بهانه نکنی زانک

□

غفلت و نسیان بد آموخته

□

جامی از آن پیش که دست اجل

□

وگر دشمن ما بود خانگی

□

بزرگان ازان دهشت آلوده‌اند

□

که مرا صد آرزو و شهوتست

□

سیاووش بنشاندش زیر تخت

□

بدین منزلت کار دشوارتر

□

ترجمانی منش محتاج نیست

□

هر یکی چونک فدایی فنیست

□

حی و قیوم و بر وعدل و علیم

□

زن گازر از بیم زنهار خواست

□

دوای درد مرا ای طبیب می‌نکنی

□

هر یکی بر جا ترنجیدی چو یخ

□

بریدن دو دستم سزاوار هست

□

سیم بهره را گفت از سرکشان

□

بس روز که دل کباب کردم

□

زان مهان ما را چو دور روشنیست

□

راستی را نشانه نیست پدید

□

چو تاریک شد شب بفرمود شاه

□

من اندر قفای تو می‌تاختم

□

آدمی بر قد یک طشت خمیر

□

یکی دخت شاه سمنگان منم

□

چو در کارتان باز کردم نگاه

□

گر تو و دلدار سر هر دو یکی کرده ایت

□

اسپ کشت و راه او رفته نشد

□

عادت خواجه ترک عادت نیست

□

سپه با برادر هم آنجا بماند

□

زهی ملک جوانی خرم از تو

□

حامله شد ناگهان دختر ازو

□

بهر رم کردن چو آهو راست می‌سازم نفس

□

به گیتی مرا نیست کس هم نبرد

□

بیابد کنون داد بلبل که بستان

□

خالقی که اختر و گردون کند

□

روزها اندیشه کاری پیشه کرد

□

چو فرزند سام نریمان ز بند

□

به غمخوارگی چون سرانگشت من

□

خواستی مسجد بود آن جای خیر

□

عدم آیینه عالم عکس و انسان

□

همان روز کز بهر کاوس شاه

□

چون دست او بشکسته‌ای چون خواب او بربسته‌ای

□

که آب را گر در وضو صد روشنیست

□

دامنی را که در کشی ز هوا

□

سپردم بدو تاج و تخت بلند

□

دل در جهان مبند که با کس وفا نکرد

□

خشم خون‌خوارش شده بد سرکشی

□

جهان کل است و در هر طرفةالعین

□

چو اسفندیاری که اندر جهان

□

عطار که چینه‌ی تو می‌چیند

□

گر ترش‌رویی نیارد ابر و برق

□

نیکی ار در محل خود نبود

□

چه دستور باشد مرا شهریار

□

چو بسم الله آغاز کردند جمع

□

تا که این هفتاد و دو ملت مدام

□

ملازم هر یکی در منزل خویش

□

ز خاکیم و هم خاک را زاده‌ایم

□

جان من از عشق شمس الدین ز طفلی دور شد

□

داستان ذوق امر و چاشنیش

□

دل بهر یافه و مجاز مده

□

اگر چند مشکین شد آن خوب‌چهر

□

هزار قطعه‌ی موزون به هیچ بر نگرفت

□

ذره‌ای گر در تو افزونی ادب

□

بس که خوردم زهر غم، چون ریزد از هم پیکرم

□

کنون تا چه پیش آرد اسفندیار

□

دست و قولت دست و قول دیو باشد زین قیاس

□

هم دعا از من روان کردی چو آب

□

هیچ دانی که رویت اندر کیست؟

□

غمی گشت زان اشتر اسفندیار

□

بدانم که در وی شکوه مهی است

□

خیز هنگام غزا آمد برو

□

از این جنس است اصل جمله عالم

□

بدو گفت سیمرغ شاها چه بود

□

مستانه جان برون جهد از وحدت الست

□

رب بر مربوب کی لرزان بود

□

چشم تو تا زنده‌ای روشن بدوست

□

چنان دان که یزدان گوای منست

□

چو از چاهش برآوردی و نشناخت

□

زهر باشد مار را هم قوت و برگ

□

برزمین آن کس که دامان می‌کشید از روی ناز

□

نشستم به شاهی صد و بیست سال

□

گفت اگر جام جم شکست تورا

□

خوف او را خود خیالش می‌دهد

□

جان که بر پای قید تن دارد

□

چو آتش نماید بپالاید آب

□

سیاه زنگی هرگز شود سپید به آب؟

□

اندر آن می مایه‌ی پنهانی است

□

چو سیر حبه بر خط شجر شد

□

همان جام را کودک میگسار

□

بردار پرده از پیش دیده

□

این چنین واجستها مجبور را

□

روضه‌ی جان‌بخش جهان آفرید

□

به دریا سر ماهیان برفروخت

□

خدای راست بزرگی و ملک بی‌انباز

□

پس بجوشیدند اسرائیلیان

□

به نزد من خود الفاظ ماول

□

هم‌اندر زمان مرد پاکیزه‌رای

□

پس فضل فاضلان نه به اعراض است

□

سر بریدندش که اینست احتیاط

□

رستمی پشت کرده بر دستان

□

دبیر خردمند را پیش خواند

□

به خدمت منه دست بر کفش من

□

رحمت جزوش قرین گشته بکل

□

نفس گردد روان چون برق لامع

□

جهاندار دارا مر او را بخواند

□

تو صافان بین که بر بالا دویدند

□

گفت از ناچار و لاغی بر گشود

□

در ترقیش پایه بر پایه

□

برو بر نهاده نگونسار زین

□

کی تواند که دهد میوه‌ی الوان از چوب؟

□

وین مراعاتش یکی صفع دگر

□

از آن گشتند امرت را مسخر

□

مرا جایگاه پرستش بس است

□

آتش به دیر در زد و بتخانه در شکست

□

آن زکاتی دان که غمگین را دهی

□

عاشقی باشم به تو افروخته

□

چونک بر سر مرا ترا ده ریش هست

□

چو از چاپکان در دویدن گرو

□

از کبابش مانع آمد آن سخن

□

حکیمی کاندر این فن کرد تصنیف

□

آتش و دود آید از خرطوم او

□

ای بسا خار خشک کز دل او

□

من نخواهم کان رمه کافر شوند

□

عقل را کرده بنده فرمانی

□

پس کرمهای الهی بین که ما

□

چندین هزار اطلس و زربفت قیمتی

□

آزمودی تو بسی آفات خویش

□

تن تو چون زمین سر آسمان است

□

کفر جهلست و قضای کفر علم

□

از درخت جسدت برگ و بر خویش بچن

□

هر یکی دری خراج ملکتی

□

تن نیکان فروغ جان گیرد

□

پیش اهل تن ادب بر ظاهرست

□

آنچه نفس خویش را خواهی حرامت سعدیا

□

اندر استغنا مراعات نیاز

□

عدم مانند هستی بود یکتا

□

آن سگی که باشد اندر کوی او

□

می‌پریدم ز دست او چون تیر

□

گردد آتش بر تو هم برد و سلام

□

بهر آن دفتری ز نو سازم

□

در حدیث دیگر این دل دان چنان

□

حیات زنده غنیمت شمر که باقی عمر

□

یا به تازی گفت یک تازی‌زبان

□

ورا قبله میان غرب و شرق است

□

تا قیامت هست از موسی نتاج

□

هست درین بادیه جمله‌ی جانها چو ابر

□

آن سوم و آن چارم و پنجم چنین

□

جانشان غرق فیض رحمت باد!

□

گفت این نیکو لباسست ای فتی

□

سخن معرفت از حلقه‌ی درویشان پرس

□

گفت تا زانوست آب ای کور موش

□

صائب ز نظر بازی خورشید عذاران

□

کان یکی دریاست بی غور و کران

□

چو دوش آمد خیال او به خواب اندر تفضل جو

□

این دلیل راه ره‌رو را بود

□

هر که در فعل خود بود مختار

□

قتل الانسان ما اکفره

□

معانی را بدو ده سربلندی

□

یک درمتان می‌شود چار المراد

□

به صبح حشر چون گردی تو بیدار

□

بند تقدیر و قضای مختفی

□

خاک خوار است رستنی، زان است

□

ای عجب چون می‌نبیند این سپاه

□

روز هفته، هفته شد مه، ماه سال

□

مر ملایک را سوی بر راه نیست

□

به دنیا توان آخرت یافتن

□

بر محک زن کار خود ای مرد کار

□

هم اجزای عالم چون نباتند

□

از ره حس دهان پرسان شوید

□

پرورش جان به سقاهم بود

□

هر که او را اشتها ده نان بود

□

زآنکه زیر زمردین طارم

□

چون بدیشان آمد آن پیغام شاه

□

رخت از بنگاه این سرا برد

□

جان بابا چون بخسپد ساحری

□

هر آن کس را که اندر دل شکی نیست

□

عاشقی تو بر من و بر حالتی

□

خار و گل چون مختلف افتاد حیران مانده‌ام

□

چون محک دیدی سیه گشتی چو قلب

□

سالم از آفت، تن و اندام او

□

وعده دادی شهری او را دفع حال

□

کسی گفتش ای شوخ دیوانه رنگ

□

نه مرا پروای سر خاریدنست

□

ز اسرار حقیقت مشکلی چند

□

رحمش آمد بر حکیم و عزم کرد

□

تو عقل عقلی و من مست پرخطای توام

□

این کلیله و دمنه جمله افتراست

□

دست ازین شاهد پرستی باز کش!

□

گفتش ای غر تو هنوزی در لجاج

□

مجنون چو شناخت کو حریفست

□

چونک هر حس بنده‌ی حس تو شد

□

موانع تا نگردانی ز خود دور

□

ای بسا مرد شجاع اندر حراب

□

هرچه ناز و خوب کردش گشت چرخ

□

سر گبر کور نامذکور به

□

خلوت تنگ گور مرد بود

□

حق همی‌گوید چه آوردی مرا

□

مکن عیب خلق، ای خردمند، فاش

□

باز با هوش آمدم برخاستم

□

به لفظ من نه انسان است مخصوص

□

درچنان روز و شب بی‌زینهار

□

دهان و دست به آب وفا کی می‌شوید

□

گفت اندر کژ مخسپ ای محتلم

□

ذات تو در سرادقات جلال

□

کان اسیران را بجز دوری نبود

□

عطر سایان شب به کار تواند

□

لیک هنگام درشتی هم نبود

□

دگرباره در آن گر نیست تایید

□

شیخ خندید و بگفتش ای سلیم

□

القصه کسی که پیشتر رفت

□

جان جاهل زین دعا جز دور نیست

□

از دل و تن چو شکر گردد راست

□

چون زمین را پا نباشد جود تو

□

مکن بد به فرزند مردم نگاه

□

نیک و بد را مهربان و مستقر

□

نهفته زیر هر مویی از او باز

□

باز ده دو دیده‌ام را آن زمان

□

خاتون روح خانه نشین از سرای تن

□

افرحوا هونا بما آتاکم

□

صد پی اگر همقدم فکر و رای

□

حضرتش گفتی که ای صدر مهین

□

در کردن این چنین تفضل

□

گفت روزی می‌شدم مشتاق‌وار

□

در دیده‌ی ارباب قناعت مه عیدست

□

گفت اگر اسمی شود غیب از ولی

□

فانی به جان نه‌ای به تنی، ای حکیم، تو

□

جز بب چشم نتوان شستن آن

□

هیچ چوگان زیر این چرخ کبود

□

مدح او مه‌راست نه آن عکس را

□

ببخشود بر حال مسکین مرد

□

سر برهنه در سجود آنها که هیچ

□

اگر ببریده شد زلفش چه غم بود

□

همچنین می‌رفت بر لفظش دعا

□

رو ای جان کز رباط کهنه جستی

□

روز و شب اندر دعااند و ثنا

□

روی او را به او توان دیدن

□

نه به چپ نه راست نه بالا نه زیر

□

کوره تابان کیمیای سپهر

□

بانگ می‌آمد ز غیرت بر شجر

□

جهان خلق و امر از یک نفس شد

□

ای بسا حمال گشته پشت‌ریش

□

ور پرسندت که چیست ایمان

□

دید کبش می‌چکید از دست و رو

□

کز الم تیغ ندارم خبر

□

آنچ این فرعون می‌ترسد ازو

□

باد صبح و خاک شیراز آتشیست

□

تو چنان جلوه کنی گفتا که نی

□

عدالت چون یکی دارد ز اضداد

□

ز ابتدای کار آخر را ببین

□

صورت کون تویی آینه کون تویی

□

شب ستاره‌ی آن پسر آمد عیان

□

بگسلی خویش از هوا و هوس

□

چاکرانت شهرها گیرند و جاه

□

گفتند چراست در میانه

□

پس طبیبش گفت ای عمر تو شصت

□

تو را غیر تو چیزی نیست در پیش

□

شاه کار نازکم فرموده است

□

دست سیاه و درشت و گنده کند

□

که برو آنجا که اول منزلست

□

نیست دعوی دوست بی‌برهان

□

نطق موسی بد بر اندازه ولیک

□

چه سود از پشیمانی آید به کف

□

امتحان می‌کردشان زیر و زبر

□

چنان کز قوت عنصر در اینجا

□

زانک هر چیزی بضد پیدا شود

□

تا به کی صیقل زنی آیینه را

□

لشکری را مرغکی چندی شکست

□

مرشدی کو به عجب راه نمود

□

چون نکردی هیچ سودی زین حیل

□

کرده چندین بنا به مصر و به شام

□

هم بصورت می‌نماید گه گهی

□

به آخر گشت نازل نفس انسان

□

این شنو که چند یزدان زجر کرد

□

مرد این ره آن زمانی کز دو کون

□

یستوی الاعمی لدیکم والبصیر

□

آنکه مدح تو گفت مجبورست

□

تو که بی‌دردی همی اندیش این

□

عاشقی سوخته‌ای بیسر و سامان دیدم

□

چون دو ناطق را ز حال همدگر

□

گهی بر رخش حسن او شهسوار است

□

گفت می‌دانم سبب این نیش را

□

من خرقه ز خور دارم چون لعل و گهر دارم

□

بد چه باشد سرکشی آتش‌عمل

□

و آن دو را در میان چو واسطه نیست

□

گرمی آن اولیا و انبیاست

□

نازک جگران باغ رنجور

□

این جهان را که بصورت قایمست

□

صائب گهر به سنگ زدن بی‌بصیرتی است

□

او نیفتد در گمان از طعنشان

□

جفا و جور و حسد را به طبع در دل خویش

□

من ز اول دیدم آخر را تمام

□

راه را بر خود به سینه می‌شکافت

□

در کف هر کس اگر شمعی بدی

□

معرفت داری و سرمایه‌ی بازرگانی

□

گفت حق گر فاسقی و اهل صنم

□

اگر تو دیده‌ای حق را به آغاز

□

گفت جوحی را پدر ابله مشو

□

بگویمت که چرا باد حرف حرف شدست

□

آنچنانک فاضل و مرد فضول

□

زاده‌ای بس پاکدامان آمده‌ست

□

با عوانان ماجرا بر داشتند

□

هر کجا تیرش از کمان بشتافت

□

می‌روم یعنی نمی‌ارزد بدان

□

ز نابینایی آمد راه تشبیه

□

بنگر اینجا هیچ گنجد ذره‌ای

□

هر غمی کان هست بر عطار سخت

□

این دو نظر محرم یکدوستند

□

قطره این را چو دید، نتوانست

□

فانی لا اسطاع زورة زایر

□

از ثری تا به ثریا به عبودیت او

□

برست از چنگ مریم شاه عالم

□

ز چشمش خون ما در جوش دائم

□

شاهد مهوش طبعش بشکر گفتاری

□

گر ننوازی دل این چنگ را

□

نامه دو آمد ز دو ناموسگاه

□

لیک چون یک دم از او غافل شود

□

مثال برج این حسها که پر ادراکها آمد

□

ناگه سیهی شتر سواری

□

شقایق سنگ را بتخانه کرده

□

گهی چون چشم مخمورش خراب است

□

بر حدیث صبا چگونه نهم دل

□

گوئی میان خیمه‌ی پیروزه

□

امی گویا به زبان فصیح

□

لاجرم یافت بیش از اندازه

□

سنبل به گوش گل پنهان شکر کرد و گفت:

□

برنجید چون تنگ ترکان شنید

□

نشست آن شب بنوشانوش یاران

□

اگر گردد مقید اندر این دام

□

گفتم از مهر جمالت گشته‌ام

□

تبارک الله آن دم که پر شود مجلس

□

آن دل و آن زهره کرا در مصاف

□

خاصه نظم این کتاب از بهر اوست

□

ای باده، دفع غم توی، بر زخمها مرهم توی

□

چون شهر به شهر تا به بغداد

□

گهی بر نامرادی بیم کردن

□

ز بس که تلخی دوران کشیده‌ام صائب

□

مرغ دل تا هوا گرفت و رمید

□

گفتی آن بحر بی نهایت را

□

شاه قوی طالع فیروز چنگ

□

چون به طاعت نگه کنی گنهست

□

بهلم سخن‌فزایی، بهلم حدیث‌خایی

□

کنون باید ای خفته بیدار بود

□

به شبرنگی رسی شبدیز نامش

□

نگردد پشتبان رطل گران گر قصر هستی را

□

ترا که این همه قول مخالفست رواست

□

شمس الحق تبریزی خود آب حیاتی تو

□

چون دو جهان دیده بر او داشتند

□

این همه خود هست، ولی ز آدمی

□

بسی دیدم درختی رسته از خاک

□

چونکه بر شد به بام او بهرام

□

پرستاران بر شیرین دویدند

□

به هر روز و شبی این چرخ اعظم

□

هر یک از اهل هنر وز اهل عیب

□

بر مبرم کبود چنین هر شب

□

چو آن جوهر آمد برون از نورد

□

نزنی هرگز از اضافت دم

□

در خور عامست چنین شرحها

□

ما را عجب ار پشت و پناهی بود آن روز

□

چنان کز بس گهرهای جهان‌تاب

□

شرابی خور ز جام وجه باقی

□

مردم دیده‌ی هندو وش دریائی را

□

انتظار قبول وحی خدا

□

داغ نه ناصیه داران پاک

□

قصر تو چون کاخ فلک سربلند

□

صفرای صیام ارچه سودای سر افزاید

□

باد گو رقص بر عبیر کند

□

دماغ عالم از باد بهاری

□

شرابی خورده هر یک بی‌لب و کام

□

گر دهد باد صبا مژده‌ی وصلت خواجو

□

دردیی بستد از آن رند خراب

□

نیوشاگر این را نخواهد شنید

□

ساخت یزدان به صنع خود دو سرای

□

بی‌ثباتست یقین باد وفایش نبود

□

ولیکن چو ظلمت نداند ز نور

□

چو سالار جهان چشم از جهان بست

□

تو هم گر زو ببینی حق پنهان

□

برو خواجو که وصل پادشاهی

□

بگفتمش مه روزه‌ست و روز گفت خموش

□

دل ز کجا وین پر و بال از کجا

□

ورنه هم عود ما بر آتش کن

□

اگر تبریز دارد حبه‌ی زو

□

در عشق چه جای بیم تیغ است

□

در آن حقه که بود آن ماه دلسوز

□

در این هر چیز کان نز باب فقر است

□

گم شدن اول قدم، زین پس چه بود

□

شهر گرگان نماند با گرگین

□

چرخ ز طوق کمرت بنده‌ای

□

عیب‌ها را همه ز خود دیدی

□

خود چرخ چیست تا دل ما آن طرف رود؟!

□

چو بشنید عابد بخندید و گفت

□

بدین یوسف مبین کالوده گرگست

□

حجاب چهره‌ی جان است زلف طول امل

□

عقاب تیز پر کی باز گردد

□

یا ساحراء ابصارنا بالغت فی اسحارنا

□

نقابیست این دود در پیش نور

□

جامها پر ز شهد و شیر وشراب

□

گفت: « مسیح مرده را زنده کنم به نام او

□

هم ملک فرو هم ملک‌زاده

□

از آن شد نام آن شهزاده پرویز

□

صائب مدد خلق نمودیم به همت

□

برو خواجو صبوری کن که از صبر

□

تا خلاصی یافت عطار از میان این دو دریا

□

ز نرگس تهی یافتم خواب را

□

هر کجا کرده آن نهنگ آهنگ

□

کس طاقت خشم تو ندارد

□

مزن بر سر ناتوان دست زور

□

سخن را سهل باشد نظم دادن

□

بود نور خرد در ذات انور

□

وگر گوئید حالم پیش آن یار

□

خیال شمس تبریزی بیامد

□

تا کرمت راه جهان برگرفت

□

زهر نوشان بی‌ترش رویی

□

تو ای جان رسته از بندی، مقیم آن لب قندی

□

باز دانی که در وجود آن چیست

□

مهین بانو چو زین حالت خبر یافت

□

تن او قوت مار و طعمه‌ی مور

□

می‌روم گم راه، ره نایافته

□

این چنین بیهده‌ای نیز مگو با من

□

از آن بر که به گوش تاریک مغز

□

زیر گل آنان که پراگنده‌اند

□

ایا مخدوم شمس‌الدین تبریز

□

سحرها بگریند چندان که آب

□

به پرواز اندر آمد مرغ جانش

□

به که از گردان مردافکن جهی

□

مرا چو خلعت سلطان عشق می‌دادند

□

توبه کردم از سخن این باز چیست

□

نمودار اگر نیک اگر بد کند

□

چند در خانه کاه دود کنی؟

□

نعم نور خدیه شمس‌الضحی

□

آن تشنه ز گرمی جگر تاب

□

چو در بیمار دیدی چشم درویش

□

هر دو از دیدار آتش خوش شدند

□

بسته جز دو چشم تو پیوسته نیست

□

با لبی تشنه و دلی پر خون

□

کز این نامه هم گر نرفتی ببوس

□

بودی و این باغ دل‌افروز، نی

□

نعره کم زن زانک نزدیکست یار

□

در این حضرت آنان گرفتند صدر

□

حساب باج برسم آنچنان است

□

سخنی زین حروف نیست بدر

□

هر کان دهن ببیند از جان سخن نگوید

□

عاشق از دست شد نیست شد و هست شد

□

در این شهر کاقبال یاری کند

□

تحفةالاحرار لقب دادمش

□

همی کش سرمه‌ی تعظیم در چشم

□

چون قاصد شد پیام او برد

□

بر او یک جرعه می همرنگ آذر

□

مرهم داغ جگر سوختگان

□

بوی انفاس تو خواجو همه عالم بگرفت

□

اثر وصل تو کسی یابد

□

کله‌دار عالم توئی در جهان

□

گوش جان را صدف در کردم

□

از خویش حذر کردم، وز دور قمر جستم

□

ارباب شوق در طلبت بی‌دلند و هوش

□

بگفتا گر کسیش آرد فرا چنگ

□

قلم و لوح به کار سخن‌اند

□

بیا خواجو که با مرغان شب خیز

□

چو بنفشه دوتا شدم چو سمن بی‌وفا شدم

□

کم کن اجری که زیادت خورند

□

اهل طب راه عجز بسپردند

□

که همیشه درد باشد بنشسته در بن خم

□

به شکار و به می شتابنده

□

بفرمود اسب را زین بر نهادن

□

او خوش اندر میانه واله و مست

□

بلبل سوخته دل را که دم از گل میزد

□

گر همه خورشید سبک‌رو بود

□

وز آن جاده کو بر خرد بست راه

□

مرد چون مستعد راز شود

□

ترجیع نهم به گوش قوال

□

هر کس امیدوار به اعمال خویشتن

□

ملک چون کرد گوش این داستان را

□

مهر دل چون ندارد آن گمراه

□

چو ره نمی‌برم از تیرگی بب حیات

□

عصای هجر تو گویی عصای موسی بود

□

زهر در بدانش دری درکشید

□

صفت او زبان حال کند

□

این گردن ما زین رسن پیسه‌ی ایام

□

بر زخمه عشق کوفتی پای

□

فغان زین چرخ کز نیرنگ سازی

□

پشت بر کار این جهان کرده

□

هرک نام آن برد در راه عشق

□

روشنی دیده‌ی عطار را

□

شد آن آب جنبش‌پذیر آسمان

□

تا نفس هست و نفس، کاری کن

□

چشمکت می‌زند رقیب غیور

□

چو شوریدگان می پرستی کنند

□

جهان نیرنگ‌ها داند نمودن

□

از باد فراز آمد و به دم شد

□

چون پرده ز روی خویش برداشت

□

همیشه چشم گشایم چو غنچه بر سر راه

□

جداگانه هر گوهری را نگاشت

□

تا دم مرگ و دم غرغره چون سرکه بد

□

یک چیز را کمالی، یک چیز را وبالی

□

خسرو تاج بخش تخت نشان

□

خبر دادند کاکنون مدتی هست

□

وز رنج روزگار چو جانم ستوه گشت

□

گر چه آن ترک ختا هندوی خویشم خواند

□

کنون چون نقطه ساکن باش یکچند

□

کی شدی این سنگ مفرح گزای

□

چو صورتی نبدی خوب جز تصور تو

□

کو آنک بود با ما چون شیر و انگبین؟

□

یکم روز بر بنده‌ای دل بسوخت

□

درین روزه چو هستی پای بر جای

□

تیری است که در رفتن سوفارش به پیش است

□

مجلسیان محرم اسرارعشق

□

عجب نباشد اگر قصد او فنای منست

□

ز بار آن درختی نیابد گزند

□

آینه‌ی رنگ تو عکس کسیست

□

این هم بگذشت، ای که ز تو هیچ گذر نیست

□

دل سیر نگستی از ملامت؟

□

که سودا را مفرح زر بود زر

□

آن بود مال که گر زو بدهی کم نشود

□

اگر تو داد دل مستمند من ندهی

□

با تو که پردازد اگر راستی است

□

دوم بخش ازو باد جنبنده خوست

□

شاهت همی‌نوازد کای پیشوای خاصان

□

آن دیو و پری ساخته از پی تغلیط

□

سعدیا گر مزد خواهی بی‌عمل

□

چو شد دوران سنجابی و شق دوز

□

بغرد همچو اژدرها چو بر عالم بیاشوبد

□

مرا مگوی که خواجو بترک صحبت ما کن

□

زان گوش همچون جیم تو زان چشم همچو صاد تو

□

گوی قبولی ز ازل ساختند

□

شمس تبریزی تو ما را محو کن

□

با خوبی یار من زن چه بود؟! طبلک زن

□

فرقد به یزک جنیبه رانده

□

طرفداران که صف در صف کشیدند

□

یکی را سر همی ساید ز فر و فخر بر کیوان

□

زشت خوئی نپسندند ز ارباب جمال

□

از بر بنیارد کس و از بحر نزاید

□

سر سرفرازان و گردنکشان

□

ای عشق دل نداری تا که دلت بسوزد

□

تا ساحل بحر و روضه ما را

□

شنیدم که سالی مجاور نشست

□

به صحرائی شدند از صحن ایوان

□

گر نیستت چو نوش خور و چون خزت گلیم

□

نسیم باد صبا چون بگل در آویزد

□

بشنو از جان سلام تا برهی از کلام

□

از این بیشتر رهنمون ره نبرد

□

اگر ز وصف تو دزدم تو شحنه عقلی

□

ای خداوند شمس دین ناگاه بخرام از سوی

□

مجنون چو اسیر دید در بند

□

چنان پنداشت آن منصوبه را شاه

□

ای پسر، پیش جهل اسیری تو

□

مدت سی سال بودی مرد مرد

□

وام نگذاری و گویی بکشمت

□

ترا کز بسی گوهر آمیختند

□

از تو چرا زور نیابم؟! که تو

□

چون بیامد رخ تو بر فرس دل شاهیم

□

کلوخ ارچه افتاده بینی به راه

□

درخت بد نیت خوشیده شاخست

□

بنگر که چه گویدت همی گنبد گردان

□

در بهاران که عروسان چمن جلوه کنند

□

سر همچنین بجنبان یعنی سر مرا

□

تاجوران تاجورش خوانده‌اند

□

یک لقمه نان چون کوفته شد

□

ای رونق باغ و چمن ای ساقی سرو و سمن

□

تیغ اجل این چنین دو دستی

□

مرا قصری به خرم مرغزاری

□

پس هرچه همی زیر شب و روز بزایند

□

چون دید که خون دلم از دیده روان بود

□

گفتمش با لب تو عهد کنم

□

ز چونکرد او گر بدانستمی

□

چو جمع روزه گشادند خیک را بمبند

□

همه از چنگ ستمهاش همی زاریدند

□

یکی سوی دستور دولت پناه

□

برسم خسروی بنواختندش

□

وز گروهی که با رسول و کتاب

□

سکه‌ی روی زردم نبینی درست

□

شاهان چو سلام تو با طبل و علم گویند

□

به چشم حاسدان گرگم بر یعقوب خود یوسف

□

شمس تبریز شوربایی بپخت

□

پس چو مبدل شود آن صورتش

□

بر وحشت خلق راه بسته

□

یکی گفت ارمن است آن بوم‌آباد

□

بربود خزان ز باغ رونق

□

ور نباید جوهرت ای هیچ کس

□

موی تو این مور را قوت پیلی دهد

□

ساربان آهسته بهر هر دلخسته

□

چون می‌چشی ز لعل لب یار ناله چیست

□

ما و حریفان خوشیم، ساغر حق می‌کشیم

□

شنیدم که راهم در این کوی نیست

□

نیاساید تنم ز آزار با تو

□

بنگر به ستاره که بتازد سپس دیو

□

نشان دل چه می‌پرسی ز خواجو

□

میوه فروشان همه با طبل‌ها

□

گلو مخراش و زیر لب بخوانش

□

یکی جان جنت یکی جان دوزخ

□

زین شعلهای معتمد، سر دل هر نیک و بد

□

سیراب گلشن پیاله در دست

□

چو ابر از جودهای بی‌دریغش

□

وین که بگرداند هزمان همی

□

جواب داد که بر هیچ دل منه خواجو

□

دلم خون کرد تا از پاش بفکند

□

ای رفته اندر خون دل ای دل تو را کرده بحل

□

کجاست ساحل دریا دلا که هر دم غرقی

□

وسوسه‌ی این عدد و این خلاف

□

چو روزی به سعی آوری سوی خویش

□

در این غم روز و شب اندیشه می‌کرد

□

روز و مه و سالش نکند پست ازیراک

□

خواجو بصبوحی چو می تلخ کنی نوش

□

آخر چنین شوند درختان روح نیز

□

رو که تو راست کر و فر مجلس عیش نه ز سر

□

عشق را خود خاک باشی آرزو است

□

دهان عشق می‌خندد، دو چشم عشق می‌گرید

□

برداشت بسوی آسمان دست

□

شمال انگیخته هر سو خروشی

□

مر مرا گوئی: چون هیچ برون نائی؟

□

هرکه کردی در زنخدانش نگاه

□

گر درآید به کنار تو فرید

□

عقل نخواهم بس است دانش و علمش مرا

□

زان شکرخانه مگو الا که شکر

□

من سه پندت دهم، اول توسپند ما باش

□

همی گفت و گریان بر اخوان طی

□

بچربد روبه ار چربیش باشد

□

پای تو را خار تو خسته است و نیست

□

خیال ابرویت پیوسته در گوش دلم گوید

□

مگر که درد غم عشق سر زند در تو

□

رسید مایده از آسمان به اهل صیام

□

حذر ز سنبل ابرو که چشم شه بر توست

□

چو اندر گلستان آید، گل و گلبن سجود آرد

□

امر و نهیش به راستی موقوف

□

جوابش داد مریم که ای جهانگیر

□

حسن و بوی و رنگ بود اعراض من

□

صد هزاران طفل سر ببریده گشت

□

شراب نوش که از سرخی رخ چو گل تو

□

احمد مرسل به طعن و سخره بوجهل بود

□

تو سماع گوشی تو نشاط هوشی

□

هر سوت می‌کشند خیالات آن و این

□

شنید این سخن خواجه سنگدل

□

ترنک تیر و چاکا چاک شمشیر

□

همان ناصرم من که خالی نبود

□

مهر من برمه رویت نپذیرد نقصان

□

همه هستند همچو در یتیم

□

ای رسول غیرت مردان دهانم را مگیر

□

ای دل خسته هان و هان، تا نرمی ز سرخوشان

□

ترجیع کن که آمد یک جام مال مال

□

من خاک توام بدین خرابی

□

دلش حراقه آتش زنی داشت

□

چون با پدرت چاشت خورد گیتی

□

خواجو چو این ایام را دیگر نخواهی یافتن

□

چون همه چیزها به ضد گشت پدید لاجرم

□

ترسم از فتنه وگر نی گفتنی‌ها گفتمی

□

نی هیولای همه آبی بود

□

چو آینه‌ست و ترازو خموش و گویا یار

□

ز لا حولم آن دیو هیکل بجست

□

نخسبم تا نخسبانم سرت را

□

روزگار آنجات می‌خواند که نیست

□

سخن آن دو کمانخانه‌ی ابروی دو تا

□

گوید به باغ جان رو گویم که ره کجاست

□

چون تو ندیده‌ست کس کس تویی ای جان و بس

□

زیر و زبر شدیمت بی‌زیر و بی‌زبر

□

به دوران‌ها چو من عاشق نرست از مغرب و مشرق

□

القصه، چو قصه این چنین است

□

نروید تخم کس بی‌دانه عشق

□

نیست آگاهیت که پر مثل است

□

جان چه ارزد که برم تحفه بجانان هیهات

□

ز عطار و از شیوه‌ی او بگشتم

□

از دو عالم دو دیده بردوزم

□

فتاده‌ای به دهان‌ها همی‌گزندت مردم

□

به یک حمله تو را منزل رساند

□

یا که دیدم که پای پیش نهاد

□

غمش را در جهان غمخواره‌ای نه

□

آل پیمبر است تو را پیش رو کنون

□

آن قصه که فرهاد زدی جامه‌ی جان چاک

□

چو گرگی می‌نمودی روی یوسف

□

چو روی از منبرش برتافت جانی

□

چه ماه و چه گردون چه برج و چه هامون

□

زان دلبر گلعذار اکنون

□

گوی برده زهم تکان طللش

□

حکایت کرد با شیرین سرآغاز

□

زاده و زاینده چون گوید کسیت؟

□

زان ساعتم که بر ره مستی گذر فتاد

□

ما بر سر آتشیم پیوست

□

جمله درختان صف زده جامه سیه ماتم زده

□

نیست شدم نیست از آن شور نیست

□

زهی حاضر زهی ناظر زهی حافظ زهی ناصر

□

گفت شه چون ز بهر طبیعت خواست

□

نه چندان دلخوشی و مهر دادش

□

دانی که چنین نه عدل باشد

□

تا چند زنی مرا بچوگان

□

آفتاب از پی آن سجده که هر شام کند

□

مفخر تبریزیان شمس حق و دین بگو

□

خموش باش اگر چه که جمله سیمبران

□

چون خیال شکن زلف تو در دل دارم

□

تنگ آمد از این سراچه تنگ

□

چو بد مستان به لشگرگه در افتاد

□

زین سور بسی ز من بتر رفت

□

عجب ار مملکت مصر نمی‌رفت برود

□

ذره‌ای عکس رخش دعوی حسن

□

بر تو زنم یگانه‌ای مست ابد کنم تو را

□

می‌گریزی تو ولی جان نبری از کف عشق

□

شب مرد و زنده گشت حیاتست بعد مرگ

□

کای فلک آستان درگه تو

□

جمالت را جوانی هم نفس باد

□

بر جان تو عقل راست سالاری

□

بی جرم اگر چه از نظر افکنده‌ئی مرا

□

می‌گوید جان با تن کای تن خمش و تن زن

□

خاک خواری را بمان چون خاک خواری پیشه گیر

□

چند لغت در جهان جمله به معنی یکی

□

چون مست نعم گشتی بی‌غصه و غم گشتی

□

حاجت گه جمله جهان اوست

□

به خسرو پیش از آنش بود پندار

□

زی تو آید عدو چو نصرت یافت

□

هر لحظه پیامی دهدم دیده که خواجو

□

شمعی دگر است لیک در غیب

□

سیمرغ قاف خیزد در عشق شمس تبریز

□

فکر رها کن ترک نهی کن

□

گیاهی باش سبز از آب شوقش

□

تاب سرما که برد از آتش تاب

□

خمار ساقیان افتاده در تاب

□

ز پیش آنکه تو را برنهد به طاق جهان

□

بخواهد ریخت خونم مردم چشم

□

تو در معنی گشا این چشم سر را

□

چرخ را چرخی دگر آموخت پرآشوب و شور

□

دانم که دیده‌ای تو بدین چشم یوسفی

□

خضری گرد جهان لاف زد از آب حیات

□

دو مطرز به کیمیای سخن

□

یکی از طوق خود مه را شکسته

□

سخن را به میزان دانش بسنج

□

چو می‌دانی که دورانرا بقا نیست

□

چو در کار تو عاجز گشت عطار

□

این قاعده نوزاد است وین رسم نو افتاده‌ست

□

در مغزها نگنجی بس بی‌کرانه‌ای

□

خواب مرا ببسته‌ای نقش مرا بشسته‌ای

□

پس به خاقان روانه کرد برید

□

چرا آن مشک بید عود کردار

□

بار درخت جهان چه آمد؟ مردم

□

گر شدم تشنه‌ی لبت چه عجب

□

شییء اللهی بگفتی و آمد ز چرخ بانگ

□

خورشیدی و زرین طبق دیگ تو را پخته است حق

□

بس کن که دانش‌ست که محجوب دانشست

□

تیره صبحی که مرا از تو سلامی نرسد

□

در عالم اگرچه سست خیزیم

□

سیاست بر زمین دامن نهاده

□

بیای تا من و تو هر دو، ای درخت خدا،

□

گرچه هست این خود محالی آشکار

□

نتوان رست از چنان ضیقی

□

لب را ز شیر شیطان می‌کوش تا بشویی

□

اخلایی اخلایی، به کوی او سپاریدم

□

قافله عصمتت گشت خفیر ار نه خود

□

گنجداران فزون زحد شمار

□

ای واهب عقل و باعث جان

□

بیدار شو از خواب خوش، ای خفته چهل سال،

□

چو سر ز خاک برآرند هرکس بامیدی

□

من کاسک للثری نصیب

□

خیز بیرون آ به بستان کز ره دور آمدند

□

حرامست خواب شب، ایرا تو ماهی

□

امروز خاک جرعه می سیر سیر خورد

□

آیی به زیارتش زمانی

□

آنجا که فسانه‌ای سکالی

□

چون خروسان بر زدن دعوی کنند اینها ولیک

□

چون بپیچیدم سر از جبریل من

□

زین گونه که خط او درآبم زد

□

تویی شیر اندر این درگه عدو راه تو روبه

□

اگر دو گام پیاده دویدی از پی او

□

من بنده آن شرقم در نعمت آن غرقم

□

سبزه گوهر زدود بینش را

□

چو پاسی از شب دیجور بگذشت

□

یزدانش نداد هیچ دستی

□

کیوان بحکم اوست برین برج پاسبان

□

گر چه بصر عیان بود نور در او نهان بود

□

تو خور این باده عرشی که اگر یک قدح از وی

□

تبریز شمس دین را جز ره روی نیابد

□

هر جزو چو جندالله محکوم خداییست

□

قلب دو سپه بهم بر افتاد

□

جهانداران که ترکان عام دارند

□

از لشکرشان سپس نماندم

□

گرچه در بحر خطر افتاده‌ای

□

عطار تا که بود، نبودش به هیچ روی

□

چون پای نماند می کشیدند

□

به وعده‌های خوشش اعتماد کن ای جان

□

شمس حق دین تویی مالک ملک وجود

□

گوهرت عقد مملکت را تاج

□

جهان بسیار شب بازی نمودست

□

ای پسر، نیک حذردار از این هرسه عدو

□

کفر زلفش چون بلای دین و دل شد زان سبب

□

وگر ز تن حشم زنگبار خون آرد

□

می چو خوری بگو به می بر سر من چه می زنی

□

مرده همی‌باید و قلب سلیم

□

بن هر بیخ و گیاهی خورد از رزق الهی

□

لیلی به در آمد از در کوی

□

زین طایفه تا به دور اول

□

نشنود گفتارهاشان جز کسی

□

چو اقتضای قضا محنتست و غم خواجو

□

گویی که جور هندوی زلفش تمام نیست

□

تا نگری در زمین هیچ نبینی فلک

□

چنانک عارف بیدار و خفته از دنیا

□

این جمادات ز آغاز نه آبی بودند

□

گرمی ناچخش به زخم درشت

□

برون آمد بر آن رخش خجسته

□

بر درگهش ز نادره بحر عروض

□

اگرت ساز نیست سوز کجاست

□

گرمیی با سردیی و سردیی با گرمیی

□

در بیان آرم نیایی ور نهان دارم بتر

□

هین بیخ مرگ برکن زیرا که نفخ صوری

□

به برج روح شمس الدین تبریز

□

در پرده نهفته آه می‌داشت

□

چو کرده پیشوائی انبیا را

□

ای پسر، چون به جهان بر دل یکتا شودت

□

گر عزیز از گوهری ،از سنگ خوار

□

عطار کجا رسی به سلطان

□

گر در دل او نمی‌نشیند

□

بازآمده‌ست بازی صیاد هر نیازی

□

کیست آن کس کو چنین مردی کند اندر جهان

□

یعنی این تاج زر ز ما که برد

□

در حسرت آنکه دست بختش

□

گر سوی من آئی عزیز گردی

□

ای آنکه جمال از رخ زیبای تو جزویست

□

ناطقه را بند کن و جمع باش

□

شمس تبریزی مقیم حضرت است

□

به برج آتش فرمود دیگ پالان کن

□

دردها و دردها را صاف کرد

□

از دیدن آن چراغ تابان

□

چو طفل انگشت خود میمز در این مهد

□

بیارد سوی بوستان خلعتی

□

مال و ملک و سیم و زر بودش بسی

□

قطره‌ای بیش نه‌ای چند ز خویش اندیشی

□

خمر یک روزه این نفس خمار ابد است

□

برآ در آینه شو یا ز پیش چشمم دور

□

نور باقیست که آن نور خدا است

□

بی‌تکلف چنانکه عادت اوست

□

چه خواهی عذر یا جان هر دو اینک

□

جز کم آزاری نباشد مردمی، گر مردمی

□

برات من چه بود گر برآن لب شیرین

□

تو دیده بسته‌ای در زهد می‌باش

□

رو بدان یک وصف کردم کز ملامت مر ورا

□

دل را ببرد عشق که تا سود دل کند

□

گهی در کوی بیماران چو جالینوس می‌گردد

□

زر فرو بردن یکی محتاج

□

دوران که نشاط فربهی کرد

□

باز باید شدن از شر سوی خیر به طبع

□

شد حسن آشفته وگفت ای غلام

□

مات شو ار شاه همه عالمی

□

پیغامبر بیماران نافعتری از باران

□

ای دل چه خوش ز پرده سرمست و باده خورده

□

همی‌رسد به عنان‌های آسمان دستش

□

چون ز فرمان شه گزیر نبود

□

چو شیرین دیدکان دیرینه استاد

□

چه چیزی است؟ چیزی است این کز شرف

□

آتش پروانه‌ی پر سوخته

□

گذشت این همه ای دوست ماجرا بشنو

□

گوید نی تازه شوی بی‌حد و اندازه شوی

□

خضر بقایی شوی گر عرض فانیی

□

آری لقبش بود سعادت بک عالم

□

دختر رای هند فورک نام

□

هران پالوده‌ای کو خود بود زرد

□

گرت نخوانم مدیح، تو که امیری

□

مرا بغیر چه حاجت که در جمیع امور

□

آهی که هزار شعله درگیرد

□

نقدکی را از یکی مفلس مبر

□

وین پر درشکسته پرخون خویش را

□

اگرم در نگشایی ز ره بام درآیم

□

گفت کای زنده از تو جان جهان

□

به جان آوردن دوشینه منگر

□

حقیر است اگر اردشیر است زی من

□

اگر هزار شکایت بود ز دور زمانم

□

ای صلاح جهان صلاح الدین

□

گفت اناالحق و بشد دل سوی دار امتحان

□

جهان چو برف و یخی آمد و تو فصل تموز

□

دوش در استارگان غلغله افتاده بود

□

گفتا که به رسم دامیاری

□

ز مفرشها که پردیبا و زر بود

□

جزو جهان است شخص مردم، روزی

□

ور به تگ استی و دایم می‌دوی

□

عاشقان خسته دل بین صد هزار

□

هوا شیری است از پستان شیطان

□

گر دلو سر برآرد جز آب چه ندارد

□

دل مثل روزنست خانه بدو روشنست

□

شه عیارش یکی به صد کرده

□

کنم در خانه یک چشم جایت

□

که خود زود بندازد این شوم کره

□

برآستانه‌ی ماهی گرفته‌ام منزل

□

درده ز رحیق خویش یک جام

□

منم از عشق افروزان مثال آتش از هیزم

□

اگر سیاه نه‌ای آینه مده از دست

□

خمش کن زان که بی‌گفت زبانی

□

از یاری تو بریدم ای یار

□

بدان خط چون دگر خط بست پرگار

□

معنی به خاطرم در و الفاظ در دهان

□

نبود شرط محبت که بنالند از دوست

□

وانکه مقر گشته بود حجت اسلام را

□

نفس تو امروز اگر وعده فردا دهد

□

نمک شود چو درافتد هزار تن به نمکدان

□

آفتاب آمد که انشق القمر

□

گفت از اول که پنج نوبت شاه

□

بیا تا در جواهر خانه و گنج

□

چاکر خویشت که کرد جز گلوی تو؟

□

ذره‌ئی بیش نبیند ز من سوخته دل

□

چو ما رویم ره دل هزار فرسنگست

□

ز عقیق جام داری نمکی تمام داری

□

همه گل خواره‌اند این طفلان

□

این مجابات مجیرست در آن قطعه که گفت

□

هست بسیار فرق در رگ و پوست

□

شعر آب ز جویبار من یافت

□

باز گو تا چگونه داشته‌ای

□

همچو ابروی بتان صید کند خاطر خلق

□

مرد وصلت نیست کس بشنو درین معنی که ما

□

گفتم ای دل خوش گزیدی دل بخندید و بگفت

□

آری جنون ساعه شرط شجاعت است

□

خمش تا درس گوید آن زبانی

□

زشت باشد که پیش چشمه نوش

□

نومجلس و نو نشاط و نومهر

□

ای گشته چو آفتاب تابان

□

ز جام کبر و ریا مست کی شود خواجو

□

بود لحاف شبشان ماهتاب

□

قلم و لوح چو این جا برسیدیم شکست

□

عشق آن کرم بود در تحقیق

□

اندر پی خورشیدش شب رو پی امیدش

□

نام تو کابتدای هر نامست

□

رطب و استخوان آن شب شکستند

□

بر هرکه تیر راست کند بخت بد

□

از وی متاب روی که مانند آفتاب

□

زین همه کار و بار و گفت و شنود

□

کنت ثقیلا کسلا خففنی جذبته

□

گر نه دلی داد چو دریا مرا

□

برو تو بازده اندیشه را بدو که بداد

□

زین عالم رخت بر نهادم

□

ز نعلکهای گوش گوهر آویز

□

چرا گر موحد نگشته است گلبن

□

امید بنده‌ی مسکین بهیچ واثق نیست

□

چو آفتاب نهان شد به جای او بنهند

□

به دار ملک ملاحت لبش چو غماز است

□

زخم تیغ و تیر چون خواهی کشید

□

یا چون صدف تشنه بگشاده دهان آید

□

بدو گفت مرد این جهاندیده شاه

□

مزن طعنه مرا در عشق فرهاد

□

از تاک زر انگور نو امسال خوش آیدت

□

دبیر از آن لب شیرین حکایتی می‌راند

□

عطار اگر به‌کلی از خود خلاص یابد

□

می شدم در فنا چو مه بی‌پا

□

کسی بی‌تو زنده زهی تلخ مردن

□

هرگز نرمد خلیل ز آتش

□

که تا هرچ با مردمان کرد شاه

□

هلاکم کردی از تیمار خواری

□

پیش ازین سفله به چاه اوفتد

□

نسیم باد صبا گر عنان نرنجاند

□

مایده‌ای خواستی از آسمان

□

که تا تمام غزل را بگویمت فردا

□

هله ای باز کله بازده و پر بگشا

□

این شربت جان پرور جان بخش چه ساقیست

□

به ره بر هران پل که ویران بدید

□

یاری دو سه داشت دل رمیده

□

راستی با علم چون همبر شدند

□

مغان زنده دلرا خوان که در دیر

□

کی بود پروای خلقش ذره‌ای

□

ز جهان روح جان‌ها چو اسیر آب و گل شد

□

خمش کن مباف این دم از بهر برد

□

سیب زنخ چو دیدی می‌دان درخت سیب

□

همه زار و با شاه گریان شدند

□

همان ختلی خرام خسروانی

□

حق نیست مگر که حب حیدر

□

کار خواجو یافت از دیدار میمونش نظام

□

مرد دنیا عدمی را حشمی پندارد

□

لحاف و فرش مقلد چون علم تقلید است

□

شاهد جان چون شهادت عرضه کرد

□

چو در کشاکش احکام راضیت یابند

□

برین‌گونه از شهر بر خورستان

□

نهان در گوش خسرو گفت شاپور

□

بلی بندو زندان ما عنصر است

□

خواجو کنونکه موکب سلطان گل رسید

□

گر ز تو عطار خواست بوس و کناری

□

سرگشته تحویلم در قالم و در قیلم

□

چو حمل صورت گیرد ز شمس تبریزی

□

در قدح درنگری زود فرح بخش شود

□

ز نیک و بدیها به یزدان گرای

□

چو دولت روی برگرداند از راه

□

راه تو زی خیر و شر هر دو گشاده است

□

کسیکه در صف عشق آمد و شهادت یافت

□

بهر او پر می‌کنم من ساغری

□

عقل هشیارت قبایی دوخت بهر شمس دین

□

وقت دوری شاه پروردت به لطف

□

ای شه صلاح دین تو بیرون مشو ز صورت

□

چو این تخت بی‌شاه و بی‌تاج شد

□

درین گرمی که باد سرد باید

□

آن نه مال است که‌ش نگه‌داری

□

برهنه کن دوش، دل برجای دار

□

اگر عطار بی درد تو ماند

□

گر چو نونی در رکوع و چون قلم اندر سجود

□

کف از بهشت بشوید چو باغ عشق تو گوید

□

تا نگردی ریش گاو مردمی

□

همان نیز با کین نه هم گوشه‌ام

□

من بر همه تن شوم غذاساز

□

تا هم امروز ببینی به عیان حور و بهشت

□

گر بگویم روشنت دانم که تکفیرم کنی

□

عیسی جان دررسید بر سر عازر دمید

□

کرسی عدل نه تو به تبریز شمس دین

□

این خلق چو چوگان و، زننده ملک و بس

□

لاف دل از آسمان لاف تن از ریسمان

□

چو آمد شهنشاه بنواختش

□

مگر با ماست آب زندگانی

□

ای روزگار، چونکه نویدت حلال گشت

□

اگر چون من بسی داری بدلسوزی و غمخواری

□

ماهتابش در گذارش و آفتابش زردروی

□

بنوش از می بالا لب و ریش میالا

□

دانم ز شمس دین است تو را این همه وفا

□

گلرخانی ز عدم چرخ زنان آمده‌اند

□

چو جای بزرگی بپرداختند

□

میرآخوری تو چرخ را کار

□

بر تو به امید بهی، روز روز

□

گفتمش بازآ که هرشب چشم من بازست گفت

□

ببین نیم شب خلق را جمله مست

□

آن زمانی که آتش تو رسد

□

گوید غمت ز تیزی وقتی که خون تو ریزی

□

جزو دوید تا به کل خار گرفت صدر گل

□

صد اشتر بد از بهر رامشگران

□

دگر چون بر مرادش دست باشد

□

چون همی بر ره بیژن روی ای نادان

□

شاه فلک چو بنگرد طلعت ماه پیکرت

□

گر کند عطار از زلفش رسن

□

قصر شد آن حبس و در او باغ و راغ

□

زیرا رجوع ضد قدوم است و عکس او است

□

تو نمی‌دانی که هر که مرغ اوست

□

چنین گفت موبد بران شاه خرد

□

غم داد و دل از کنارشان برد

□

عشق محال است نباشد هگرز

□

رسانده‌ام بکمال از محبت تو سخن

□

این عدم را چون نشاند اندر نظر

□

عیسی مریم به فلک رفت و فروماند خرش

□

به آفتاب جلال خدای بی‌همتا

□

مهل ندادی که عذر خویش بگویم

□

بدین سختی اندر چه جویی همی

□

به صید اندر سگی توفیر کردن

□

مرو مفلس آنجا؛ که معلوم توست

□

خنده‌ی او چون شکر کردی نثار

□

دل ندارم زان ضعیفم همچو موی

□

صبر کن تا دررسد یک مژده‌ای زان مه لقا

□

چو حق گول جستست و قلب سلیم

□

بزن آتش در این گفت و در آن کس

□

نر و ماده را هر دو بر هم بدوخت

□

بدانجان کز چنین صد جان فزونست

□

برمکش و باز مده دم تهی

□

دشمنانرا بکام دوست مخواه

□

رحمتش بر نقمتش غالب شود

□

در پی دزدی بدم دزد دگر بانگ کرد

□

ماهیش کرد مهمان هر روز به ز روزی

□

لکلک آن حق شناسد ملک را لکلک کند

□

دبیری بزرگ و جهاندیده‌یی

□

درفش کاویانی بر سر شاه

□

بس حلق گشاده به خرافات و محالات

□

اگر آن عهدشکن با تو نسازد خواجو

□

بی‌سواد فقر تاریک است راه

□

مجنون چو بیند مر تو را لیلی بر او کاسد شود

□

برآر باز سر ای استخوان پوسیده

□

شهر ایمنست جمله دزدان گریختند

□

به رفتن گر ایدونک رای آیدت

□

ز هریادی که بی او لب بگردان

□

از خر به دین شده‌است جدا مردم

□

هر که از مروه صفا می‌طلبد گو به صبوح

□

دخلها و میوه‌ها جمله ز غیب

□

اگر چه شعشعه آفتاب جان اصل است

□

شمس تبریز رحمت صرفی

□

تو چه دانی تو چه دانی که چه کانی و چه جانی

□

نباشم نکوهیده‌ی کار اوی

□

و گر جلاب دادن را نشایم

□

طلب کردن جای و تدبیر مسکن

□

دلم این لحظه بدست آر که جانم ز درون

□

هر که را دردی است اندر عشق تو

□

شوند آن همه تیرش چو چوب‌های نبات

□

به حق جود وجودت که مبر

□

زد عکس صبوری تو بر کوه

□

که گیتی فراوان نماند به کس

□

به بیداری دماغم هست رنجور

□

تیره شمر روشنش را

□

دل شکسته‌ی خواجو چو از میانه ربود

□

ایمن آبادست آن راه نیاز

□

حریصان را جگرخون بین و گرگین

□

از صد هزار توبه بشناخت جان مجنون

□

مخدوم شمس دینست هم سید و خداوند

□

جوانی کجا یانسش بود نام

□

بزرگ امید خرد امید گشته

□

در دوستی رسول و آلش

□

تا نسوزد خویش را یک بارگی

□

بنشین و دگر مرو اگرچه

□

چشم عوام بسته به روح ز شهر رسته به

□

صورت عشق تویی صورت ما سایه تو

□

چون عزیر و خر او را به دمی جان بخشید

□

ستاننده گر ناسپاست نیز

□

جمالت چون جوانی جان نوازد

□

مرا رنگ طبرخون دهر جافی

□

ساقیا باده بگردان که بغایت حیف است

□

کهنه ایشانند و پوسیده‌ی ابد

□

چون تو سرسبز شدی سبز شود جمله جهان

□

از این جماعت قومی که خاصتر بودند

□

نبشته بر رخ هر مست رو که جان بردی

□

جهان از بداندیش در بیم بود

□

ازین ناخوش نیاید خصلتی خوش

□

جنبنده همه جمله بودگانند

□

چنین که می‌کند از قامت تو آزادی

□

ترسا بچه را به پیش خود خواند

□

ویرانه به ما ده و برون رو

□

بی پناهان را پناه خود کنی

□

روی چون ماهت اگر بنمایی

□

ز گل هر یکی بر سرش افسری

□

گر آن دریا شد این درها بجایند

□

بر گوهر خانگی مبخشای

□

خواجو سرشک اگر چه ز چشمش فکنده‌ئی

□

توبه او جوید که کردست او گناه

□

گر ممنی و شیرین هم ممن است مرگت

□

دلا چند باشی تو سرمست گفتن

□

هر ذره مثال آفتاب آید

□

فرستاده‌ی پیر کرد آفرین

□

در پرده آن خیال بازی

□

به نانش چون من آب خویش بدهم

□

خویش را از شوق او دیوانه‌وار

□

عاشقی خواه اوفتاده ز شوق

□

یک غزل بی‌تو هیچ گفته نشد

□

وز خون جگر پرخون شده‌ام

□

آن خر به مثال جو در زر فکند خود را

□

چنین داد پاسخ ورا باغبان

□

احرام دریده سر گشاده

□

وزین بیست و یک تن یکی پادشا شد

□

جان و جانانرا چو با هم هست قرب معنوی

□

کز حجاب و پرده بیرون نامده

□

خدعونی نهبونی اخذونی غلبونی

□

خاموش اگر چه بحر دهد در بی‌دریغ

□

عجب که خار چه بدمست و تیز و روترشست

□

بتو داد دختر که پیوند ماست

□

جهان می‌گفت کامد فتنه سرمست

□

یار چون خار تو را زود بیازارد

□

ملک عالم پیش او ملکی شود

□

جانی بستان بهای بوسی

□

در روح دررسی چو گذشتی ز نقش‌ها

□

ترا گردید رویش رزق باشد

□

یوسف در عشق بد زلیخا

□

عوض خواهم آن را که ویران شدست

□

دارنده حجت الهی

□

در مسکنی که هیچ نفرساید

□

طاقت بار فراق تو ندارم لیکن

□

این شعاع باقی و آن فانیست

□

تو پادشاه شهری و ما کنار شهری

□

خواجه بجه از جهان قفل بنه بر دهان

□

عاشق نوکار باشی تلخ گیر و تلخ نوش

□

دل مرد مطمع بود پر ز درد

□

دل اینجا در کجا خواهم گشادن

□

بر بار خدای رسا خواجه محمد

□

دیگری برخاست می‌شد مست مست

□

عطار ز زلف دلکش او

□

چو عروس جان ز مستی برسد به کوی هستی

□

چو آفتاب جهان را پر از حیات کنی

□

چون همه باز نظر از جز شه دوخته‌اند

□

گسسته شد آن لشکر و بارگاه

□

خاکشد آنکسکه برین خاک زیست

□

ظالم آن قومی که چشمان دوختند

□

آنرا غم دارست که دور از رخ یارست

□

وقت دم آهنگر ار پوشید دلق

□

چون گل سرخ گریبان ز طرب بدرانید

□

ای کامل کمال کز این سو تو کاملی

□

خموش باش که گفتی از این سپیتر چیست

□

هرانکس که او رزم خاقان ندید

□

کاین روش از راه قضا دور دار

□

فلک چون بیابان و مه چون مسافر

□

گمان مبر که برفت آب لعلت از خط سبز

□

چشم بگشادم که بینم روی تو

□

صبر نماند و خواب من اشک نماند و آب من

□

یا به صفاتی که خموشان کنند

□

جز صورت عشق حق هر چیز که من دیدم

□

نکردند زیشان کسی آفرین

□

چون فضولی گشت و دست و پا نمود

□

قصه‌ی عاد و ثمود از بهر چیست

□

بدر مشعل فروز آینه دار

□

گر مرا عقلی بدی و منزجر

□

هر شب خیال دلبرم دست آورد خارد سرم

□

دروغ و عشوه و صدق و محال او حالست

□

ور شد آلوده به اشکش می‌شوی

□

سه دیگر چو بفروخت خورشید تاج

□

آنگهم از خود بران تا شهر دور

□

بلبل بر گل بسان قولسرایان

□

از صبا بوی روح می‌شنوم

□

گفته‌ای در بند با من تا به جان

□

توبه کردم از این خطا گفتن

□

این نعل بازگونه بی‌چون و بی‌چگونه

□

خروش و جوش هر مستی ز جوش خم می باشد

□

فرستاده‌ی شهریاران کشی

□

آتش عشقست کاندر نی فتاد

□

پیش معنی چیست صورت بس زبون

□

خواجو ار خلوت دل منزل یارست ترا

□

جد را باید که جان بنده بود

□

این باغ من آن خان من این آن من آن آن من

□

چه راحتی و چه روحی چه کشتیی و چه نوحی

□

می جان را بجز جانی ننوشد

□

چو نزدیکی چشمه‌ی سو رسید

□

در خیالش ملک و عز و مهتری

□

مپیچ زلفک معشوق خویش برتن خویش

□

ما را بباغ رضوان کی التفات باشد

□

به دنیا عمر در جوجو بسر بردی عجب این است

□

درد تأخیر چون برآرد دود

□

همره بی‌وفا همی‌لنگد

□

از پرتو دل جهان پرگل

□

که جز کشتن و خواری و درد و رنج

□

پیر وضو کرد و کفن برگرفت

□

گفت این نبود دگر باره دوید

□

مرا از آنچه که گیرد حرامی از پس و پیش

□

هر که او عصیان کند شیطان شود

□

معتمد شو تا درآیی در حرم

□

وگر مه سیه شد برو تو ملرز

□

ساقیان باده به کف گوش شما می‌پیچند

□

به منذر چنین گفت کای رای‌زن

□

پیشکش خلعت زندانیان

□

از فروغ گل اگر اهرمن آید بر تو

□

ای دریغا نیست از کس یاریم

□

زان می که می‌دهند از آن حسن قسم تو

□

سخن به جای بمان خویش بین کجایی تو

□

آدم ز سنبلی خورد کان عاقبت بریزد

□

ز شمس الدین تبریزی مقیم عشق می‌گویم

□

چو بهرام دانست کامدش مرگ

□

چون بزادم رستم از زندان تنگ

□

مدتی می‌بایدش لب دوختن

□

منه عود ای بت خوش نغمه از چنگ

□

تو از آن روزی که در هست آمدی

□

پناه گیر تو در زلف شمس تبریزی

□

آفتابا نه حد تو پیداست

□

خاموش پنج نوبت مشنو ز آسمانی

□

به سه سال و سه ماه و بر سر سه روز

□

طنزکنان روبهی آمد ز دور

□

از قهقهه‌ی قنینه چو می زو فروکنی

□

بر نشستند همرهان برخیز

□

چون رسی آنجا اجازت خواه اول بعد از آن

□

پیام کردم کای تو پیمبر عشاق

□

گوید کز نور من ظلمت و کافر کجاست

□

خنک کسی که از این بوی کرته یوسف

□

بیامد هم‌انگاه نزد پدر

□

جان من سهلست جان جانم اوست

□

عصمتی که مر شما را در تنست

□

بباغ باده‌ی گلگون چرا حرام بود

□

هر کرا دیدی ز کوثر سرخ‌رو

□

هست دو طشت در یکی آتش و آن دگر ز زر

□

در توکل تو بگویی که سبب سنت ماست

□

نه آن باشد نه این باشد صلاح الحق و دین باشد

□

اگر با من از داد پیمان کنی

□

یا ادب من به شراری بکن

□

از حکیمان خراسان، کو شهید و رودکی

□

گفتمش بوسی بده گفتا خموش

□

چو در لاکون افتادم چو عطار

□

پنهان مکن ای رستم پنهان تو را جستم

□

گر نبدی خوی دوست روح فشانی

□

شمس الحق تبریزی بر شمس فلک روزی

□

مرا بازگردان که دورست راه

□

شاه جهانرا چو توئی رازدان

□

آینه‌ی هستی چه باشد نیستی

□

مگو حکایت پیمان و نام توبه مبر

□

من الیف مرغزاری بوده‌ام

□

بادیه خون خوار اگر واقف شدی از کعبه‌ام

□

ای رو و پشت عالم در روی من نگر

□

اصحاب کهف باغ ز خواب اندرآمدند

□

چنین داد پاسخ که این ایزدیست

□

تیر زبان شد همه کای مرزبان

□

بلبل باغی به باغ، دوش نوایی بزد

□

پس چو برخیزد قیامت، پیش جمع

□

چون نیست زآفتاب حقیقت نشان پدید

□

بس کن که بیخودم من ور تو هنرفزایی

□

سری نهادم بر پای او چو مستان من

□

بس کن آیت آیت این را برمخوان

□

هم اندر زمان رفت سالار بار

□

خشم و شهوت مرد را احول کند

□

از همه طاعات اینت بهترست

□

ور چو چنگم بزنی عین نوازش باشد

□

بر حیال و حیله کم تن تار را

□

ور تو عیسی صفتی خواجه درآموز از او

□

عمارت دل بیچاره دو صدپاره

□

همه سوگند بخورده که دگر دم نزنند

□

چو بشنید پویان بشد پیشکار

□

خاک امین و هر چه در وی کاشتی

□

این به رنگ سبز کرده پایها را سبزفام

□

درون خاطر خواجو حریم حضرت تست

□

حیرتم کشت و من درین حیرت

□

اگر پوشیدم این اطلس سخن پوشیده گویم بس

□

دل را هر آنچ بود از آن‌ها دلش گرفت

□

هین دامن عشق برگشایید

□

چو تاریک شد میزبان رفت نرم

□

کوسه کم ریش دلی داشت تنگ

□

نکته‌ای کان جست ناگه از زبان

□

قصر وجود تا یابد کی شود خراب

□

کی بود بوبکر اندر سبزوار

□

کوه بسته‌ست کمر خدمت را

□

برای خدمت تو آب در سجود رود

□

بگشاد نقاب بی‌نشانی

□

سه روز اندران کار شد روزگار

□

چشم شب از خواب چو بردوختند

□

بستد عمامه‌های خز از سبز ضیمران

□

چو نام تو در نامه بیند دبیر

□

چو نقطه‌ای است قضا ساکنم به یک حرکت

□

نگیرد آینه زنگار هیچ اگر گیرد

□

ای دل، یک لحظه تو دیوانه‌ی

□

چو احمدست و ابوبکر یار غار دل و عشق

□

چو بینم به نیروی یزدان تنش

□

هر که تو بینی ز سپید و سیاه

□

بار دیگر کوفتندش ز آسیا

□

آزردن و بیزار شدن شرط خرد نیست

□

چون در آن کوچه خری مردار شد

□

ای آفتاب عرشی ای شمس حق تبریز

□

خنک آن زمانی که ساقی تو باشی

□

بی غازه و گلگونه گل آن رنگ کجا یافت

□

خداوند پیروز یار تو باد

□

با تو ما را خاک بهتر از فلک

□

هر زمان دزد اندر افتد کلبه را غارت کند

□

غریب نیست اگر شد ز خویش بیگانه

□

نبود تیغش و اگر باشد

□

گر چه که گل لطیفتر رزق گرفت بیشتر

□

ای دل در ما گریز از من و ما محو شو

□

جان‌ها را بگذارید و در آن حلقه روید

□

به راهام بی‌بر جهودیست زفت

□

هرکه درو جوهر دانائیست

□

گر در آید در عدم یا صد عدم

□

از کوی تو خواجو بجفا باز نگردد

□

رنگ لاله گشته رنگ زعفران

□

چشم بد خود را خورد خود ماه ما زان فارغ است

□

زین لطف مجرمان را گستاخ کرده‌ای

□

ور ز دلداری و جان بخشی تو

□

تو جان از پی پادشاهی مده

□

شمع کن این زرد گل جعفری

□

همچنان سنگی که سیل او را بگرداند ز کوه

□

معرفت زینجا تفاوت یافتست

□

کی توانم پخت سودای تو من

□

به هر سویی چو تو ای دل هزاران زار دارد او

□

از خرگه تن تو جهانی منور است

□

در عشق بود بالغ از تاج و کمر فارغ

□

نه مردی نه دانش نه کشور نه شهر

□

نقش آبست ار وفا جویی از آن

□

مادحت گر هجو گوید بر ملا

□

ولی ز لعل تو صبرم خلاف امکانست

□

تا که مستانت که نر و پر دلند

□

خواب جست و شورش افزودن گرفت

□

راه ز دل جو ماه ز جان جو

□

گر سر فرعون را درد بدی و بلا

□

چو شاپور بشنید زان شاد شد

□

مادر فرزند جویان ویست

□

خمار هجر دارم ده شرابم

□

بجز از آستان باده فروش

□

خونم بخوری و نیست یک شب

□

چند گفتیم پراکنده دل آرام نیافت

□

نام او جان جان‌ها یاد او لعل کان‌ها

□

وگر نکردی قربان عنایت یزدان

□

وزان پس همه آفرین خواندند

□

او جواب خویش بگرفتی ازو

□

تا که ناموسش به پیش این و آن

□

روزی که نماند ز غم عشق تو خواجو

□

امن ماکولان جذوب ماتمست

□

در جان نشستن کار او توبه شکستن کار او

□

ماهی ترک زبان کرد که گفته‌ست بحر

□

منور شد چو گردون خاک تبریز

□

بگفت این و رنگ رخش زرد گشت

□

ور بخرگه بگذرد بیگانه‌رو

□

رخ گلنار، چونانچون شکن بر روی بترویان

□

باده نوش اکنون که چین در زلف گلرویان باغ

□

در بحر عشق دری است از چشم خلق پنهان

□

یک سنجق و صد هزار نیزه

□

شهر سرگین پرست پر گشته‌ست

□

پس این پرده ازرق صنمی مه روییست

□

از اختر چنان دید خرم نهان

□

تو گمان بردی که کرد آلودگی

□

زانک پیوستست هر لوله به حوض

□

جانم شکنج زلف ترا عقد می‌شمرد

□

چونک محمول به نبود لدیه

□

شمس الحق تبریزی یا رب چه شکرریزی

□

هفت فلک ز آتش منست چو دودی

□

ای خموش از گفت خویش و ای جدا از جفت خویش

□

بگفتند کین مرد صورت پرست

□

چونک آید او حکیمی حاذقست

□

خویشتن سوزیم هر دو، بر مراد دوستان

□

نه هر که تیغ زبان می‌کشد جهانگیرست

□

ای کاش که بعد ازین همه عمر

□

واخرم یک بارگی از غم و بیچارگی

□

باده چو با خیزان، چون پشه غم‌گریزان

□

در وصل چون ببستی و به لامکان نشستی

□

همی بوی مشک آمد از خوردنی

□

عیب کسان منگر و احسان خویش

□

این جوابات قیاسی راست کرد

□

زبان خامه قلم گشت در بیان جدائی

□

او گمان دارد که می‌گوید بشر

□

ادب و بی‌ادبی نیست به دستم چه کنم

□

پردلان را همچو دل بشکسته‌ای

□

دریغا و دریغا که در این خانه نگنجند

□

ز پوشیدنی هم ز گستردنی

□

تجربتش کرد چنین چند بار

□

بامدادان حرب غم را لشکری کن تعبیه

□

دلا در ابروی خوبان نظر مکن پیوست

□

آن چه کردی ز جور با عطار

□

ز سنگ آسیا زیرین حمول است

□

لب ببند و چشم عبرت برگشا

□

هر کار که بسته گشت و مشکل

□

چه چارست تا این ز من بگذرد

□

آنکه درین ظلم نظر داشتست

□

همچو گرگ آن شیر بر دراندش

□

گر سر وصل گدائی چو منت نیست رواست

□

زین بدن اندر عذابی ای بشر

□

آن باده بر مغزت زند چشم و دلت روشن کند

□

چرا می‌نگیری نخستین قدح

□

امروز دلم عشقست فردای دلم معشوق

□

بدو گفت موبد که نیکو نگر

□

زان رطب آنشب که بری داشتم

□

فلک همچو پیروزه گون تخته نردی

□

مرا هر آینه لازم بود جلای وطن

□

روشنی بایدت چو شمع بسوز

□

گویم که گنجی شایگان گوید بلی نی رایگان

□

آمد آن شیر من عاشق جان سیر من

□

دل آواره ما را از آن دلبر خبر آید

□

که قیصر سپه کرد و لشکر کشید

□

رنگ درونی شده بیرون نشین

□

چون نبودی فانی اندر پیش من

□

بقول دشمن ار پیچم عنان از دوست بی‌دینم

□

چون جدا گردد ز جو داند عنود

□

گر به دو صد کوه چو بز بردوی

□

آن بانگ چنگ را چو هوا هر طرف بری

□

شب شرق تا به غرب گرفته سپاه زنگ

□

به تنها ببینم سپاه ورا

□

حیف می‌آمد مرا کان دین پاک

□

بلبل چغانه بشکند، ساقی چمانه پرکند

□

بگذشت آن مه و جان با دل ریشم می‌گفت

□

چو من جمعیت از زلف تو دارم

□

چل سال چشم آدم در عذر داشت ماتم

□

ای شمس حق تبریز بستم دهان ازیرا

□

چون قرین شد عشق او با جان‌ها

□

بدو گفت شد کار قیصر دراز

□

تازه شد این آب و نه در جوی تست

□

من غریبم از بیابان آمدم

□

دل سودازده در خاک رهت می‌جوئیم

□

واستانیم آن که تا داند یقین

□

در سر به چشمم چشم تو گوید به وقت خشم تو

□

تو هم محال ننوشی و معتقد نشوی

□

جان گفت من مریدم زاینده جدیدم

□

کنون سال من رفت بر سی و هشت

□

عاشقی گر زین سر و گر زان سرست

□

هم حقشناس باشد، هم حقگزار باشد

□

از مهر خان چه داری چشم وفا و یاری

□

خون بسته است اگر کباب خوری

□

در دل من درآمد او بود خیالش آتشین

□

یکی مگس ز شکرهای بی‌کرانه او

□

به چه چشم‌های کودن شود از نگار روشن

□

کسی را که درویش باشد به نیز

□

پیر دو موئی که شب و روز تست

□

گر چه هم نغمه‌ی پری زین عالمست

□

نامه‌ی نانوشته بیش مخوان

□

چشم چون بندی که صد چشم خمار

□

و آنک بگوید ز تو برد مرا و تو را

□

تا که در ظل تو بیارامد

□

بر حذر باید بدن گر چه حذر هم داد اوست

□

ز طایر یکی دختش آمد چو ماه

□

سر نکشد شاخ تو از سرو بن

□

از لطیفی که تویی ای بت و از شیرینی

□

رند گفتش گر گدا می‌گوییم

□

که گر عطار در هستی بماند

□

سبزپوشان خضرکسوه همی‌گویند رو

□

از این ملولی بگذر به سوی روزن منگر

□

جلوه مکن جمالت مگشای پر و بالت

□

به یاد شهنشاه بگرفت جام

□

ضعف سر بیند از آن و تن پلید

□

مر ضعیفان را تو بی‌خصمی مدان

□

ای گل ار برگ نوای بلبل مستت بود

□

چون شنید این پند در وی بنگریست

□

زمانه روشن و تاریک و گرم و سرد شود

□

در این بدم که به ناگاه او مبدل شد

□

از سرمجموع اصل مگذر

□

به روز اندرون دیده‌بان داشتی

□

اسپ خود را یاوه داند آن جواد

□

ناجوانمردی بسیار بود، چون نبود

□

ز بسکه می‌کند از دیده سیم پالائی

□

عطار اگر رسیدی اینجایگاه تو

□

گفتم که ببوسم کف پای تو مرا گفت

□

سوخت درین آخر دنیا دلت

□

با غمزه غمازه آن یار وفادار

□

یکی بیشه دیدند پر گوسفند

□

کین چه بدبختیست ما را ای کریم

□

تا چو هدیه پیش سلطانش بری

□

کشتی از ورطه‌ی عشقت نتوان برد برون

□

بند چشم اوست هم چشم بدش

□

ای دوستان ز رشک تو خصمان همدگر

□

اگر بر دل ما دو صد قفل باشد

□

دانی که در این کوی رضا بانگ سگان چیست

□

کسی کو بپرهیزد از بدکنش

□

لب طبری‌وار طبر خون به دست

□

بر سر هر شاخساری مرغکی

□

بزم دستورست یا بتخانه چین یا چمن

□

هیچ نبودی هیچ خواهی شد کنون هم هیچ باش

□

جسم او چون دید جانم زود ایمان تازه کرد

□

قد طلع‌البدر علینا، قد وصل‌الوصل الینا

□

قوت جسم پدید هست دل ناپدید

□

چو بهرام‌گور آن شترمرغ دید

□

اول ای جان دفع شر موش کن

□

لیتنی کنت طبیبا حاذقا

□

مجال نیست که در شب کسی برآرد سر

□

دست ناید بی‌درم در راه نان

□

من کیسه‌ها می دوختم در حرص زر می سوختم

□

ای نقش بند پنهان کاندر درونه ای جان

□

اختر و ابر و فلک جنی و دیو و ملک

□

یکی تیغ زد بر میانش سوار

□

خار در دل گر بدیدی هر خسی

□

مهرگان جشن فریدونست و او را حرمتست

□

اگر مرد رهی بگذر ز عالم

□

دل خون شد و زاد ره ندارم

□

خواستم گفتن بر این پنجاه بیت

□

آن یکی را می‌کشی در کان و کوه

□

بر سرت بردود و عقل دهد مغز تو را

□

هرانکس که بگریزد از کارکرد

□

لوح حافظ لوح محفوظی شود

□

شد شفیع و گفت این ملک و لوا

□

گر به تیغش بزنی باز نیاید ز نظر

□

خاصه عمری غرق در بیگانگی

□

زلف عنبرسای او گوید به جان لولیان

□

زیرکان را رخ تو مست از آن می‌دارد

□

تا قدر وصال حق بدانند

□

چو پیراهن شب بدرید روز

□

یا بره عقل برو نور گیر

□

تو اندر بت تراشی بودی استاد

□

بندگی شد محو، آزادی نماند

□

اگر صد بار خواهم کوفت این در

□

چون منزل ما خاک نیست گر تن بریزد باک نیست

□

هست خرد چون شکر هست صور همچو نی

□

حکمتت از شه صلاح الدین رسد

□

همه پیش بهرام رفتند خوار

□

زان گدارویان نادیده ز آز

□

سر کشی از بندگان ذوالجلال

□

نقد دل مغشوش ببازار تو بردیم

□

بار کن بیگار غم را بر تنت

□

بر هم زنشان چو دو سبو تو

□

پیشش تو سجده می‌کن تا پادشا شوی

□

آنک چون جرجیس اندر امتحان عشق ما

□

می خسروی خواست طایر به جام

□

سعی شکر نعمتش قدرت بود

□

بخور از دستم این جان داروی هوش

□

گر بخفتد عاشقی جز در کفن

□

چو ببریدی ز خویش و خلق کلی

□

هر که بر وی آن لبان صحرا نشد

□

یک جام مان بدادی تا رخت‌ها گرو شد

□

از پیش تو رفت باز جانم

□

بر آن جایگه بر بود هوش اوی

□

تخمهای فتنه‌ها کو کشته بود

□

کوری ایشان درون دوستان

□

هر که دارد سر محبت تو

□

پاک الهی که عدم بر هم زند

□

مست تو بوالفضول شد وز دو جهان ملول شد

□

گفتا تو ناسپاسی تو مس ناشناسی

□

از جور تو اندیشم جور آید در پیشم

□

ز دهقان و تازی و پرمایگان

□

حمله‌شان پیداست و ناپیداست باد

□

ابر گلاب‌ریز همی بر گلابدان

□

قوت آن طفل شکم خونست بس

□

پر چو سوخت آنگه درافکندیم خویش

□

در شب شنبهی که شد پنجم ماه قعده را

□

عشق خداوند شمس دین که به تبریز

□

آن گمان ترسا برد ممن ندارد آن گمان

□

سپاس از تو ای دادگر یک خدای

□

گفت دارم من کرم بر جای او

□

هر که را باشد ز سینه فتح باب

□

گر دل و دین در سر زلف تو کردم دور نیست

□

وانک چشم او ندیدست آن رخان

□

جان فانی را همیشه مست دار از جام او

□

حقیقت این شکم از آزپر نخواهد شد

□

شمس تبریز اگر بلبل باغ ارمی

□

من این تخت را پایکار وی‌ام

□

قطره‌ی دل را یکی گوهر فتاد

□

یکی را ز بن بیستگانی نبخشی

□

من و شراب و کباب و نوای نغمه‌ی چنگ

□

گفتی چو بسوزم جگرت آن تو باشم

□

گفتم اگر ترش شوم از پی رشک می شوم

□

اگر چه مست قدیمی و نوشراب نه‌ای

□

آن جوهر عشق کان خلاصه‌ست

□

ازان پس چنین گفت کای بخردان

□

پرده دری پیشه دوران بود

□

پیر را بگزین که بی پیر این سفر

□

خواجو ز سیم اشک مکن یک زمان کنار

□

شاه را گفتند اشکنجه‌ش بکن

□

نوبت عشرت رسید ای تن محبوس من

□

ز گفت چون تو جویی روان شود در حال

□

گر چه با خاک برابر کند او قالب ما

□

به پیش اندر آمدش آهو دو جفت

□

لاف زنان کز تو عزیزی شوند

□

لوای شادکامی بر فرازید

□

چهره‌ای داشت آن پسر چون آفتاب

□

آنجا که قومی همنفس می می‌دهند از پیش و پس

□

آبی است تلخ دریا در زیر گنج گوهر

□

خلق چون برگ و تو باد و همه لرزان تواند

□

با شه تبریز شمس الدین خداوند شهان

□

که بی‌آگهی من به ایران شوی

□

شیشه ز گلاب شکر میفشاند

□

چون تو با من این چنین بودی بظن

□

اشتیاق لعل گوهر پاش او در بحر خون

□

عمر در محمول و در موضوع رفت

□

تابوت کسان دیده وز دور بخندیده

□

چمن نگر که نمی‌گنجد از طرب در پوست

□

آب حیات آمد وین بانگ سیلابست

□

یکی شاه کابل دگر هند شاه

□

چند کلوخی بتکلف کنی

□

برروی لاله، قیر به شنگرف برچکید

□

گر ترا هست ای دل زیر و زبر

□

بر مجمر سودای تو همچون شکر و عود

□

امشب از شب‌های تنهایی است رحمی کن بیا

□

خمش دهان پی آنست تا شکرخایی

□

وانگه ز عالم جان آمد سپاه انسان

□

به بیچارگان بر ستم سازد اوی

□

هم مخبط دینشان و حکمشان

□

هست قرآن حالهای انبیا

□

بخرد چگونه جوئی ز کمند او رهائی

□

آتشی بودش نمی‌دانست چیست

□

لطفت خدایی می کند حاجت روایی می کند

□

ای ز هر تار موی طره تو

□

آن گلشنی شکفت که از فر بوی او

□

چو ماهی برآمد شتاب آمدش

□

مکرها در کسب دنیا باردست

□

بگفتا عقل کو تا کار بندم

□

بیرون نرود یک سر مو از دل خواجو

□

چه خاک و چه آب کانچه ماییم

□

ای باز خدا درآ به آواز

□

از گور سوی جنت اگر راه نیستی

□

چو روح من تو نباشی ز روح ریح چه سود

□

وزان جایگه شد به درگاه خویش

□

ما که به سیراب زمین کاشتیم

□

عدل این یاغی و داداش نزد شاه

□

بیا که گر نبود شمع در شب دیجور

□

آب باران باغ صد رنگ آورد

□

بی‌گفت شو چو ماهی و صافی چو آب بحر

□

فدیت‌العشق ما احلی هواه

□

آنک سرمست نباشد برمد از مردم

□

همان رشک شمشیر نادان بود

□

پیر فلک خرقه بخواهد درید

□

می خور ای سید احرار، شب جشن سده

□

می‌ندانم تا شود این کار راست

□

نرگس نیم خواب را، باز کن و شراب خور

□

هر کس که یابد این رشد زان قند بی‌حد او چشد

□

زاغی و بازی در یک قفص شد

□

و خاصه عشق کسی کز الست تا به کنون

□

دلق حافظ به چه ارزد به می‌اش رنگین کن

□

تا نرسد تفرقه راه پیش

□

چون قدم با میر و با بگ می‌زنی

□

ز خواجو کو می و پیمانه داند

□

گرنه ساقی حلم بودی باده‌ریز

□

گفتم که در چه شوری کز وهم خلق دوری

□

در قدح تو چهار جوی بهشتست

□

اینک آن خضری که میرآب حیوان گشته بود

□

در جنونم آن چه می‌بایست واقع شد کنون

□

ملک دو حکمت به یکی فن دهند

□

نیاید از تو بخیلی چو از رسول دروغ

□

شد ازین آتش مرا خرمن بباد

□

شد دل عطار غرق بحر عشق

□

ای سایه معشوق را معشوق خود پنداشته

□

چرخ تن دل سیاه پر شود از نور ماه

□

چو سینه شیر دهد شیره هم تواند داد

□

مدعی گو لغز و نکته به حافظ مفروش

□

هدیه‌ها می‌داد هر درویش را

□

صبر کن با فقر و بگذار این ملال

□

بیچاره لاله هست دلش در میان خون

□

گر تو خود را بشکنی مغزی شوی

□

حریف آن لبی ای نی شب و روز

□

مانعست اعتراض ابلیسی

□

خار او از جمله گل‌ها دست برد

□

وه که هرگه قدمی رنجه به بزمم کردی

□

با چنین غالب خداوندی کسی

□

آن ملکستانی که هر آن ملک که بستاند

□

ای دل نگفتمت که ز خوبان مجوی مهر

□

من بمیرم ز تو روزی صد بار

□

روی و مویی که بتان راست دروغین می دان

□

تو مرغ آسمانی نی مرغ خاکدانی

□

در مشهد اعظم به تشهد بنشینید

□

وجود ما معماییست حافظ

□

هر که درو دید دهانش بدوخت

□

تا دم آخر دمی آخر بود

□

وصف لبت کز آن برود آب سلسبیل

□

در شکاف تحت و فوق و هر طرف

□

بهر خدای ساقیا آن قدح شگرف را

□

در بحر قلزمی و تو را بحر تا به کعب

□

در هر ابری هزار خورشید

□

اگرچه جای هزار اعتراض بود آن جا

□

نور هر دو چشم نتوان فرق کرد

□

راغ به باغ اندرون، چون علم اندر علم

□

ناشنیده از کمال حسن لیلی شمه‌ئی

□

اگر عطار با او هم برفتی

□

امشب در این گفتارها رمزی از آن اسرارها

□

اگر تو می‌نروی آن کرم تو را بکشد

□

شویان اولینش بنگر که در چه حالند

□

حافظ اگر سجده تو کرد مکن عیب

□

آن دگرش گفت کزین درگذر

□

این سخن پایان ندارد ای غلام

□

جان فروشان ره عشق تو قومی عجبند

□

چونک دریاهای رحمت جوش کرد

□

از فرح پایم از زمین دور است

□

چو خرقه و شجره داری از بهار حیات

□

با غره دولت گو هم بگذرد این نوبت

□

گر چنین خواهد نمودن کوکب عشقم طلوع

□

رشته جانها که درین گوهرست

□

و کاس شربت علی لذة

□

به صبوری نتوان جستن ازین درد خلاص

□

چه سنجد در چنین موضع زمرد

□

ای به جان من تو از افغان من نزدیکتر

□

سنبله آتشین رسته کنی بر فلک

□

آنک چون شیر نجست از صفت گرگی خویش

□

حافظ ار جان طلبد غمزه مستانه یار

□

نیست جهانرا چو تو همخانه‌ای

□

رشته را با سوزن آمد ارتباط

□

گفتم از لعل لب جانان برآرم کام جان

□

گوهر ار بردست او بردست و بس

□

تیر و سنان به حمزه چون گلفشان نماید

□

چه چاره دارم غماز من هم از خانه‌ست

□

وقت نشاط‌ست و جام خواب کنون شد حرام

□

منع من ای شیخ کن ز مشرب خودرو

□

بر پر ازین دام که خونخواره‌ایست

□

دفتر به دبستان بود و نقل به بازار

□

تهمتی بر شکر افکنده که این گفته‌ی خواجوست

□

جرم خورشید بود کز سر جهل

□

سوسن زبان برون کند افسوس می‌کند

□

خشک آر و می‌نگر ز چپ و راست اشک خون

□

چو در درونه صیاد مرغ یافت قبولی

□

حافظ نه غلامیست که از خواجه گریزد

□

همت کس عاقبت اندیش نیست

□

چونک رفتند این جماعت سوی کوه

□

ناله و زاری خواجو اگر از بی برگیست

□

چون بیابم قوتی از گوشت خر

□

خلق خیزان کنند و ما بر بام

□

هر روز بر دکان‌ها بازار این خسان بین

□

برهیدیت از این عالم قحطی که در او

□

گر یکی خواب گه دو پیکر راست

□

هر یکی را او یکی طومار داد

□

کرم گستر خدیوا، سرفرازا

□

خواجو نکشد میل دلت سوی صنوبر

□

خبر کراست که از بهر تف هر جگری

□

منزلگه ما خاک نی گر تن بریزد باک نی

□

جانب تبریز رو از جهت شمس دین

□

این سوز در دل ما چون شمع روشن آمد

□

حافظ چو رفت روزه و گل نیز می‌رود

□

زود خورم تا نکند بستگی

□

هیبت حقست این از خلق نیست

□

سپهر مهر را ماهم جهان عشق را شاهم

□

از خری او را نمی‌گفت ای لعین

□

درآمیزد دلت با آب حسنش

□

هین خمش کن در این حدیث بازمپیچ

□

دانست کز خدیو اجل شمس دین بود

□

ز بزم بتان محتشم خاست طوفان

□

زان گل و بلبل که در آن باغ دید

□

مادر، بچه‌ای، یا دو بچه زاید یا سه

□

تا نگردد نامرادی قوت تو

□

تا نسازی چشم را از خاک پایش توتیا

□

جانم چو کوره‌ای است پرآتش بست نکرد

□

فدیت لمولی به افتخاری

□

تو صورتی طلبی زین سخن که دست نهی

□

وفا از خواجگان شهر با من

□

رنگ روی سرخ دارد بانگ شکر

□

آنک او را نبود از اسرار داد

□

اگر جمال تو بینم کدام هوش و قرار

□

جوی شیر و جوی شهد جاودان

□

ای جان خوش رفتار من می پیچ پیش یار من

□

من خمش کردم، مرا بی‌زبان تعلیم ده

□

زیرا کاین بحر بس کریمست

□

این زمان تاب ببینم چقدر خواهی داشت

□

صورتی بود این منی اندر عدم

□

مکن ای دوست که بیداد نشانی نگذاشت

□

میان عندلیب و برگ نسرین

□

جنبش ز هزار گونه می‌بینم

□

از این عالم و زان عالم مگو زانک

□

نغزرویان سوی زشتان کی روند

□

درخت را ز برون سوی باد گرداند

□

صبا نگر که دمادم چو رند شاهدباز

□

کان مسلمان را بخشم از بهر آن

□

این غمان بیخ‌کن چون داس ماست

□

ادراک عقل خیره ز ذات و صفات تو

□

بهر نان در خویش حرصی دیدمی

□

گر دار فنا خواهی تا دار بقا گردد

□

خیالات مضلات کذاب

□

بده زبان و همه گوش شو در این حضرت

□

تا مردم صاحب‌نظر غافل شوند از خوبیت

□

از تکبر نه و از هستی خویش

□

آن کرکی با کرکی گوید سخن ترکی

□

از رایحه‌ی لطف تو ساید گل سوری

□

قصه‌ی عطار چون از سر گذشت

□

ای دوست مرا چو سر تو باشی

□

میان ببستی و کردی به صدق خدمت دین

□

گر مجال گفت بودی گفتنی‌ها گفتمی

□

ز سوز شوق دلم شد کباب دور از یار

□

آب دهانی به ادب گرد کن

□

دیو ننموده ورا هم نقش خویش

□

داود صفت کوه بصد نغمه بنالد

□

چون طمع خواهد ز من سلطان دین

□

چونک مرا یار خواند دست سوی من فشاند

□

زین بیش می‌نگویم و امکان گفت نیست

□

کجا آمد کجا آمد کز این جا خود نرفتست او

□

چو نیست محتشم آن مه ز مهر دمسازت

□

بت‌شکستن سهل باشد نیک سهل

□

ور همی آتش فروزد در دل من، گو فروز

□

کس درین وادی دمی فارغ مباد

□

گر تو را چشم راه بین است بران

□

آفتاب از سوی مشرق صبحدم لشکر کشد

□

خامش و کم گو هی کی بود او

□

ز حجاب گل دلا تو به جهان نظاره‌ای کن

□

جدا شد یار شیرینت کنون تنها نشین ای شمع

□

شعله‌ها با گوهران گردان بود

□

کهربای فکر و هر آواز او

□

مژده‌ی آمدن خواجه به خواجو بردند

□

نیز جوع و حاجتم از حد گذشت

□

لب ببند و قصص عشق به گوش او گوی

□

نی نی که زهره چه بود چون شمس عاجز آمد

□

در آفتاب روی خودم دار زانک من

□

محتشم داد جان به مهر و وفا

□

بهر غسل ار در روی در جویبار

□

گشته یک نیمه جهان او را وز همت خویش

□

وگر بچنگ نمی‌آیدت خوش آوازی

□

جمله ز گران عقلی در سیر سبک بوده

□

ناگهان آن گلرخم از گلستان سر برزند

□

جانب دل رو به جان تا که ببینی عیان

□

تو پس این را بهلی لیک تو را آن نهلد

□

دلش به ناله میازار و ختم کن حافظ

□

در یکی گفته که عجز خود مبین

□

گر محبت فکرت و معنیستی

□

نامه‌ی دوست بدشمن چه نمائی خواجو

□

که فلان جا حوض آبست و عیون

□

عشق عامه خلق خود این خاصیت دارد دلا

□

خویشتن را تو از قبا بشناس

□

ور زانک سزیدیت به شمس الحق تبریز

□

بر لب زخم دلم در نفس آخرین

□

باش چون دولاب نالان چشم تر

□

نعایم پیش او چون چار خاطب

□

کجا اوفتم زین میان بر کنار

□

ما را به جنایتی که ما راست

□

سر وصال دوست را جز به صبا نگفته‌ام

□

بس کن بس کن کس نتواند

□

چو آن ماست چون با دیگرانست

□

حافظ تو ختم کن که هنر خود عیان شود

□

بخشش تو چرب ربائی که هست

□

جهل آید پیش او دانش شود

□

بر امید گنج خواجو از سر شوریدگی

□

بلک تقلیدست آن ایمان او

□

به روز جمعه چو خواهی که عیدها بینند

□

ای چشم گریه چیست به هر ساعتی تو را

□

عیسی چو از خر برست گشت دعایش قبول

□

نهد گر دست جورش از تطاول اره بر فرقم

□

ای خنک آنشب که جهان بیتو بود

□

هست حرص او به مال و خواسته از بهر جود

□

فانیی یا باقیی یا هر دوی

□

دم مزن دم درکش و همدم مجوی از بهر آنک

□

یک رگ اگر در این تن ما هوشیار هست

□

کی بود کز قفص برون پرد

□

زاغان طبع را تو ز مردار روزه ده

□

زان می که داد حسن و لطافت به ارغوان

□

مرغ دل و عیسی جان هم توئی

□

زان جهان اندک ترشح می‌رسد

□

هر خسته که جان پیش سنان توسپر ساخت

□

زیر پاشان روفته آبی زده

□

دامی است دام دنیا کز وی شهان و شیران

□

کشتی اندر بحر رقصان می‌رود

□

گفتار رها کن بنگر آینه عین

□

محتشم خسته که مشت خس است

□

آب حیوان از کجا خواهی تو یافت

□

همه به کردن خیرست مر ورا همت

□

نیابد کنار از میان تو آنکو

□

چون عیان گشت مرا آنچه مپرس

□

ملک جانی‌ها نه ملک فانیی جسمانیی

□

من تو را ماه گرفتم هله خورشید تویی

□

چو نیم کاره شد این قصه چون دهان بستی

□

بجز ابروی تو محراب دل حافظ نیست

□

منکه همه معنیم این صیدگاه

□

اصل غیرتها بدانید از اله

□

خیز خواجو که هیچ سلطانرا

□

مقعد صدقی نه ایوان دروغ

□

ناله مکن که تا که من ناله کنم برای تو

□

غلام عشقم کو نقد وقت می‌جوید

□

خمش باش و بجو عصمت سفر کن جانب حضرت

□

گفتم عیادتی که سبک گشته گام روح

□

حال آن کو قول دشمن را شنود

□

میان عاشقان اندر یکی میثاق گستردی

□

خواجو ز چه معنی ز برای قدحی می

□

زان شرابی کان شراب عاشقانست

□

بنده این زاریم عاشق بیماریم

□

دمی چو فکرت نقاش نقش‌ها سازی

□

مبند آن در خانه به صوفیان نظری کن

□

ره میخانه بنما تا بپرسم

□

هر سخنی کز ادبش دوریست

□

روبها چون جملگی ما را شدی

□

خاجو آنساعت که جانبازان سراندازی کنند

□

نقشهای این خیال نقش‌بند

□

پیش مستان تو غم را راه نیست

□

تلختر جام ای جان، صعبتر دام ای جان

□

چو خونبهای تو ای دل هوای عشق ویست

□

چو تیر غمزه بر من کرد پرکش در دلش بیمی

□

دلت را هر زمان نقشی تنت یک نقش افسرده

□

ور زانکه به خدمت نکنی بهتر ازین جهد

□

از جهان خواجو طریق عاشقی کرد اختیار

□

چو شمعی خویش را در آتش و دود

□

خرابم کن ای جان که از شهر ویران

□

کسی که ذوق پریشانی چنین غم یافت

□

مخوان این گنج نامه دیگر ای جان

□

مگر گشایش حافظ در این خرابی بود

□

منم که پخته عشقم نه خام و خام طمع

□

شرح این کوته کن و رخ زین بتاب

□

سفر گزید و آگه نبودی ای خواجو

□

معنی انسان بر آتش مالکست

□

می باش چو مستسقی کو را نبود سیری

□

داد او فلک را دوران دایم

□

دار زنبیل پیشش تا کند پر ز خویشش

□

مشتری اینست اگر افتاد بر بالای هم

□

تو گوهر شو که خواهند و نخواهند

□

نگار من، چو حال من چنین دید

□

گر نیست وصولم به سراپرده‌ی وصلت

□

کاریش پدید آمد کان پیر نود ساله

□

گر ز میر شکران داد بیابی ای دل

□

ازین خوشتر بهاری، دیر یابی

□

در عشق جوی ما را در ما بجوی او را

□

عاشق چه کند گر نکشد بار ملامت

□

بانگ چنگ چنگی سرمست عشقش دررسد

□

شرح می‌خواهد بیان این سخن

□

نرگس جادوی تو دیدن بخواب

□

لیک تا آب از قذی خالی شدن

□

روا باشد وگر خود من نگویم

□

بیامدیم دگربار سوی آن بزمی

□

هزار خانه به تاراج برد و خوش قنقیست

□

شاه جم جاه بلند اقبال کادنی بنده‌اش

□

گهی محیط جهان و گهی به کل فانی

□

ز زاغان بر نوژ گویی که هست

□

درون کعبه عبادت چه سود خواجو را

□

کم زن و همنشین رندان شد

□

کشاکش‌هاست در جانم کشنده کیست می دانم

□

چندین حجاب لحم و عصب بر فراز دل

□

به بلبل گفت گل بنگر به سوی سوسن اخضر

□

اغیار چو بسیارند در کوی تو پا کوبان

□

عودی نشود مقبول خدا

□

خواجه‌تاشانیم اما تیشه‌ات

□

اگر از خویشتنم هیچ نمی‌آید یاد

□

وام داران را ز عهده وا رهان

□

کله کم جو چو داری جعد فاخر

□

هم پاره پاره باشم هم خصم چاره باشم

□

ز حیوان تا که مردم وانبرد

□

دری که دیده بروی دلم گشود این بود

□

از من دو جهان صد بر بخورد

□

از دانه‌ی انگور بسازید حنوطم

□

جمله‌ی شب خلق را نگذاشتی

□

ای بت پسته‌دهن بر دل و جانم یک شب

□

فرعون هوا چون شد حیوان

□

دلا چه نادره مرغی که در شکار شکور

□

مرغ جانم گر نپرد سوی عشق

□

گفتمش سلسله زلف بتان از پی چیست

□

همچون کوثر صافی خوشتر

□

گفت آدم که ظلمنا نفسنا

□

صد ره اگر دست مرگ چاک زند دامنم

□

خواه خود را دوست دارد لعل ناب

□

اگرت کار چون زر است نه گرو پیش گازر است

□

شکری نباتی همگی حیاتی

□

گر سهو فتاد سامری را

□

دندان ز لعل و خال بتان محتشم بکن

□

هر جسم را جان می کند جان را خدادان می کند

□

طلب و گیر و نمای و شمر و ساز و گسل

□

هر که گوید چون کنم، گو چون مکن

□

هیچکس عشق چون تو معشوقی

□

تا نبینند جان جان‌ها را

□

بس کن کین صبح مرا، دایمست

□

دلبرانند که دل بر ندهد بی‌برشان

□

دلا ز نور هدایت گر آگهی یابی

□

چو مستان گرد چشمت حلقه کردند

□

گفت را گر فایده نبود مگو

□

گفتم دل من از خون دریاست گفت آری

□

بی‌نوا هر دم همی گوید که کو

□

چاشنی سوز شمعت گر به عنقا برزدی

□

دی و بهار همه سال مار خاک خورد

□

رسید چارده خلعت که هر چهارده تان

□

به حکم ناقه چون لیلی ز محمل روی ننماید

□

گفتم ای جان خبر بی‌تو خبر را چه کنم

□

هر کجا باغی بود آنجا بود آواز مرغ

□

تن خواجو نگر در مهر رویت

□

این خود همه رفت عیب ما امروز

□

چون بساط قرب او از قاب قوسین افگنند

□

مه ز آغاز چو خورشید بسی تیغ کشد

□

چو تو از باد بگذشتی مقیم چشمه‌ای گشتی

□

بنده پیر خراباتم که لطفش دایم است

□

همه خلقان چو مورکان به سوی خرمنت دوان

□

چونک جزو دوزخست این نفس ما

□

در قفس چند توان بود بیا تا چو همای

□

جهد کن تا جان مخلد گردد

□

بیخود اگر ز صومعه بر در میکده روم

□

از بهر حس شان جسم نجس شان

□

در چشم من نیاید خوبی هیچ خوب

□

به صلح یار در هر انجمن می‌خواند اغیارم

□

بر گلویت تیغ‌ها را دست نی و زخم نی

□

چو کشتیی که بیل او ز دم او

□

گنج چون دیدی که بنهادم نهان

□

برهم دریده پرده ز تر دامنی چشم

□

تو را یک ذره سوی خود هواخواهی نمی‌بینم

□

گفت بادست گر در او بوییست

□

هین خرامان رو در غیب سوی پس منگر

□

من ار چه حافظ شهرم جوی نمی‌ارزم

□

عشق چو مغز است جهان همچو پوست

□

لیک با خورشید و کعبه پیش رو

□

دارد آن موی میان از من بیچاره کنار

□

گفت دستوری ندادندم چنین

□

و آن سوخته کاتش همه تاب رخ او دید

□

خرسواری پیاده شو از خر

□

در معده چون بسوزد آن نان و نان خورش

□

ترک خدمت چو نتوان کین بنده پرور خسروان

□

ناچار می برندت باری به اختیار

□

غلام و جام می را دوست دارم

□

روشن گهری دارد چشمی که ترا بیند

□

از برونم پرده‌ی اطلس چه سود

□

به دوران تو زان تنگ است دل‌ها

□

جان دو صد قرن در انگشت تست

□

از ذکر نوش شربت تا وارهی ز فکرت

□

نازنینی چو تو پاکیزه دل و پاک نهاد

□

می‌دانک بی‌انزال او نزلی نروید در زمین

□

چه غزا ما بی‌غزا خود کشته‌ایم

□

بلبل خسته‌ی بی برگ و نوا را آخر

□

هیچ روزی کم نیامد روزیم

□

نی ز تسبیح جلالش ذکر را چاره دمی

□

زهی کشتی شاهانه که عشق است

□

ستایش تو چو دریا زبان ما کشتی

□

از نظم محتشم گشت زینت پذیر حسنش

□

عجب چون آمد اندر عالم عشق

□

تیزچشم، آهن جگر، فولاد دل، کیمخت لب

□

جمله‌ی مردان زنان اینجا شدند

□

دل به جان باز می‌نهد غم او

□

هم از لطافت می می‌گرفت رنگ قدح

□

زیرکی ار شرط خوشیها بدی

□

درآ در دل که منظرگاه حقست

□

وام حافظ بگو که بازدهند

□

ور جان ببری از دست غمش

□

ورنه خود اشفقن منها چون بدی

□

خون جگر که بر رخ خواجو چکیده است

□

تو برفتی ماند نان برخیز گیر

□

چو ز باده مست گشتم، چه کلیسیا، چه کعبه؟

□

لکم دینکم خوان، ولی دین برو

□

خیر و شر و خشک و تر زان هست شد

□

ز نقد جان صله‌اش بخشد از اشارت من

□

سی روز در این دریا پا سر کنی و سر پا

□

دل باز ده به خوشی ورنه ز درگه شه

□

نون شد قد همچون الفم بیتو ولیکن

□

بر امید گل وصلش شب و روز

□

برقع از روی نیکویان به ربای

□

حقست ترا که بی‌وفایی

□

تو نیز بیا یارا تا یار شوی ما را

□

چه خوش صید دلم کردی بنازم چشم مستت را

□

تروح کلیل مظلم فی هوائه

□

این روا باشد که من در بند سخت

□

ما از آن خال بدین حال فتادیم که مرغ

□

هر شمالی را یمینی او دهد

□

ز بهر راحتت تن را مرنجان جان، نکو نبود

□

پوستها را رنگها و مغزها را ذوقها

□

ز دست هجر او تا پیش مخدوم

□

متاز کم ز نکویان سمند ناز که هستی

□

چون ز شورستان تن رفتی سوی بستان جان

□

نیکوست به چشم من در پیری و برنایی

□

گر ترا هر دم بسوئی میل ودل با دیگریست

□

عطار دلی که داشت در عشقش

□

ور همی دانی که شادم ز اندهت

□

روحی مصیب، قلبی مصاف

□

چو بو کردم دهانش را بدیدم

□

آب چشمم که بر او منت خاک در توست

□

ای دو چشم جهان به تو روشن

□

حق از آن پیوست با جسمی نهان

□

آزاد باش و بنده‌ی احساس کس مشو

□

موت را چون زندگی قابل شده

□

درین هم یاریم ندهی، به دشنامی عزیزم کن

□

اندر ره جان پا را مرنجان

□

همچو من شد در هوای شمس دین

□

آن زلف ببین بر آن بناگوش

□

همچو مادر بر بچه لرزیم بر ایمان خویش

□

یا همچو زبرجد گون یک رشته‌ی سوزن

□

زان همه مرغ اندکی آنجا رسید

□

چون تاب جمال تو نیاوردیم

□

در بحر فراق تو فتادم

□

شاهی شنیده‌ای چو خداوند شمس دین

□

تو جان جان جهانی و نام تو عشق است

□

حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی

□

چون دیده کوه بر حق افتاد

□

ای زبان هم آتش و هم خرمنی

□

باغبان از ناله‌ی ما گومنال

□

گر بریزی خون حلالستت حلال

□

از پی آن کز عراقی مرگ بستاند مرا

□

در فتوح فتحت ابوابها

□

ماننده غمزه‌ات ندیدم

□

شه وادی جنونم به در آی ز شهر و بنگر

□

خسرو تبریزیان شمس حق روحیان

□

پیراهنکی برید و شلواری

□

کای همه فارغ ز فردوس و جنان

□

نه مرد مناجاتم نه رند خراباتم

□

غم گرچه خورد جانم، هم غم نخورم زیراک:

□

دل به اسباب این جهان به امید تو می‌رود

□

ای طایفه پا کوبید چون حاضر آن جویید

□

نشان عهد و وفا نیست در تبسم گل

□

شفقت چون فزون کند به خودت رهنمون کند

□

از حدیث اولیا نرم و درشت

□

کهن خرقه‌ی مفلسی ژنده پوش

□

خسرو شیرین جان نوبت زدست

□

ابتلایی است درین راه مرا

□

چند پس پرده و از در برون

□

گرفتار کمندید کز او هیچ امان نیست

□

این پیرهن این توای که داری

□

ز غیرت حق شد حارس و گر نی

□

یکی چون زمردین بیرم، دوم چون بسدین مجمر

□

در چنین منزل که شد دل ناپدید

□

بیش می‌دانم هزار و صد هزار

□

مفلسانیم بر درت عاجز

□

قد نفد العمر وضاق‌المدی

□

مفتعلن فاعلات جان مرا کرد مات

□

گر به دیوان غزل صدرنشینم چه عجب

□

خسرو جان شمس دین مفخر تبریزیان

□

گنج مخفی بد ز پری چاک کرد

□

شد سوخته از آتش دوری دل خواجو

□

آدمی باش و ز خرگیران مترس

□

چون ندیدم رنگ رویت، لاجرم

□

و ارض‌الله واسعة فسیح

□

برد و ماندی هست آخر تا کی ماند کی برد

□

ای دل از وی همه در نعمت وصلند تو چند

□

چغز در آب می‌رود مار نمی‌رسد بدو

□

از فراز همت او آسمان را نیست راه

□

تا طلب در اندرون ناید پدید

□

آنگه که دلم چو آفتابی شد

□

تن چو سوزن کرده‌ام، تا روز و شب

□

ز لطف‌های توست آنک سرخ می‌گویند

□

لیکن رخ زرد او گواهست

□

از آن ساعت که جام می به دست او مشرف شد

□

ای که ز تبریز تو عید جهان شمس دین

□

گفت از دمگاه آغازیده‌ام

□

ظاهر آنست که از خون دل فرهادست

□

بی‌سبب گر عز به ما موصول نیست

□

تا هست عراقی را در درگه او باری

□

اسکت فلون خدی اوج دمعتی تودی

□

این بدن تخت شه و چار طبایع پایش

□

ز قرب غیر خاطر جمع‌دار ای محتشم کانجا

□

آب این جو ای خدا تیره مباد

□

که در قربت مه ار مهرش بسوزد

□

تا چنین کاری نیفتد مرد را

□

این همه آمد شد و وعد و وعید

□

به دل نزدیکی، ار چه دوری از چشم

□

در پیش ذوق عشقش در نور آفتابش

□

مستم ز خدا و سخت مستم

□

که ای سالک چه در انبانه داری

□

استاره‌ها چون کاس‌ها مانند زرین طاس‌ها

□

پس سبو برداشت آن مرد عرب

□

چو شمع مجلس اگر دم برآرم از سر سوز

□

گفت آن تاویل باشد یا قیاس

□

نایافته مرهمی ز لطفت

□

لمعات شمس دین هو سیدی حقیقا

□

هر تن که سرشته بهشتست

□

داغدار تو چنان ساخت که سوزش نرود

□

در بحر ناامیدی از خود طمع بریدی

□

نرگس بسان کفه‌ی سیمین ترازوییست

□

کو زمین، کو کوه و دریا، کو فلک

□

یک قطره از آن شراب مشکل

□

اگر مشتاق جانانی چو مردی زیستی جاوید

□

سلیمانی نکردی در ره عشق

□

از حد چو بشد دردم در عشق سفر کردم

□

از فریب نرگس مخمور و لعل می پرست

□

لا تنکرن و لا تکن متصرفا

□

دانه پنهان کن بکلی دام شو

□

خواجو برو بچشم تامل نگاه کن

□

هر که اندر عشق یابد زندگی

□

خاص را باده خاصگی دادند

□

بالله که تویی که بی‌تویی تو

□

که تا دهد به صحابه ولیک آن بگداخت

□

ز ذوق امروز مردم حال غیر از وی چو پرسیدم

□

بر دار ملک جاودان بین کشتگان زنده جان

□

چراغی گرفتم چنانچون بود

□

خواجو می ناب خواه چون تشنه‌ئی آب خواه

□

ناقصی کو در دم خر می‌زید

□

بر دلم بار غمت چندین منه

□

صد نور یقین سجده کن روی چو ماهش

□

هزار بار چمن را بسوخت و بازآراست

□

حافظ به حق قرآن کز شید و زرق بازآی

□

ای خوش منادی‌های تو در باغ شادی‌های تو

□

قوتم بخشید و دل را نور داد

□

چو از آه خدا خوانان برافتد ملک سلطانان

□

هیچ زندانی نگوید این فشار

□

دل در سر زلف هر که بستم

□

بشنیدیم که دیکی ز پی خلق بپختی

□

شکست جمله بتان را شب و بماند خدا

□

در مزاج تو اثر کرده هوائی و مرا

□

به سیبستان رسد سیبش رهد از سنگ آسیبش

□

به کام تشنه وانگه آب حیوان

□

گر بشمشیر جفا دور کنی خواجو را

□

می‌بباید شست دست از جان خویش

□

کس دید تشنه‌ای را غرقه در آب حیوان

□

که مقصودم گشاد سینه‌ای بود

□

چنان برآید صورت که بست صورتگر

□

در پیش شاه عرض کدامین جفا کنم

□

نقش فلک دزد بود کیسه نگهدار از او

□

تا به گوش خاک حق چه خوانده است

□

در هوای لعل در پاشت بدامن سائلان

□

تن چو اصطرلاب باشد ز احتساب

□

آخر نظری به حال من کن

□

تو را عمری کشید این غول در تیه

□

خود اعتبار چه باشد بجز ز جو جستن

□

محتشم لال شود طوطی طبعم می‌گفت

□

آن در بسته ابد بگشاده از مفتاح لطف

□

همی‌خواهم من ای دهقان که امروز

□

جمله عبری خوان بدند واختیار

□

وقت نامد که شوم جمله‌ی عمر

□

دلم، که در سر زلف تو شد، طمع دارد

□

کرم آموز تو یارا ز سنگ مرمر و خارا

□

گر آهنست دل تو ز سختی‌اش مگری

□

تبارک الله ازین پادشاه وش صنمی

□

خود آن که قاف همچو سیمرغ

□

در فراخی عرصه‌ی آن پاک جان

□

مفارقت متصور کجا شود ما را

□

آنچنان که جان بپرد سوی طین

□

تا دهانت شکرستان گشت و لب

□

از نمک‌های حیاتت این وجود مرده را

□

این طالبان علم که تحصیل کرده‌اند

□

بیار پیک نظر محتشم نهفته فرست

□

سکتنا یا صبا نجد فبلغ انت ما تدری

□

سنبل بسان زلفی با پیچ و با عقد

□

خواجو سزد که بنده‌ی درگاه ما بود

□

مکن همچو عطار عمر عزیز

□

تو هم بربند بار خود از آنجا

□

زر و مال تو کجا شد پر و بال تو کجا شد

□

افتاده دلم میان راهی

□

آن که گر یک دم ز کویش می‌شدم می‌شد ملول

□

نیمیم ز آب و گل نیمیم ز جان و دل

□

موجهای جنگ بر شکل دگر

□

گو برد سر که جان خواجو را

□

سر او دانست آن آزادمرد

□

هر لمحه به تو کمال هستی

□

اگر سوز دل مسکین بدیدییی از این لقمه

□

عمر را از سر بگیرید ای مسلمانان که یار

□

چون دیگریست قاضی حاجات محتشم

□

از هیبت خون ریزی آن چشم چو مریخ

□

هر یکی را مال، گردد بی ربا دادن، حرام

□

خالی ز رنگ بدعت و عاری ز زنگ شرک

□

عطار شدم ز عطر زلف تو

□

عراقی، چون نه‌ای خرم، گرفتاری به دست غم

□

زهی بی‌خوابی شیرین بهیتر از گل و نسرین

□

مخبط‌ست سخن‌های من از او گر نی

□

سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد

□

خمخانه مردان دل است وز وی چه مستی حاصل است

□

چشمان در رقص و جانها خود مپرس

□

جز میانت سر موئی نشناسیم ولیکن

□

ساحرانه در ربود از خاکدان

□

گر عراقی نشدی پرده‌ی روی نظرم

□

من دست زنان بر سر چون حلقه شده بر در

□

گشا خنب حقایق را بده بی‌صرفه عاشق را

□

کی گمان می‌برد می کانشمع فانوس حجاب

□

چو بدان چشم عبهری به سوی بنده بنگری

□

حرف نگار صحف کاینات

□

شدیم همچو میانت نحیف و نتوان گفت

□

صد گره هست از تو بر کارم

□

بلا به پیش خیالش شبی همی گفتم

□

بنگر به نور دیده که زند بر آسمان‌ها

□

می‌شمرد از شه نشان‌ها لیک نامش می‌نگفت

□

گر در سرت هوای وصال است حافظا

□

آن رفت کز رنج و غمان خم داده بودم چون کمان

□

چونک فاروق آینه‌ی اسرار شد

□

گر از آن مایه‌ی درمان خبری یافته‌ئی

□

گر دلیلت هست اندر فعل آر

□

در بیابان عدم عالم سرابی بیش نیست

□

بسوز ای تن که جان را چون سپندی

□

میران و بزرگان جهان را حسد آید

□

چشم کدام آهو از آن چشم جان شکار

□

آنچ این تن می‌نویسد بی‌قلم نبود یقین

□

دست برافشاند و درآمد ز پای

□

دل ز دستم رفته و دین گم شده

□

داد از بیداد تو عطار مسکین دل ز دست

□

عاقلان گر چه ز هر چیز بدانند او را

□

کنج زندان را به یک اندیشه بستان می‌کنی

□

آسایش جان اهل دل را

□

دمی با نیکخواهان متفق باش

□

خیالش نور خورشیدی که اندر جان‌ها افتد

□

ای که خلقان را تو خر می‌خوانده‌ای

□

پیوسته در خروشم زیرا که زخم دارم

□

آن زجاجی کو ندارد نور جان

□

های و هوی عاشقان شد از زمین بر آسمان

□

ما نیز خیالات بدستیم و از این دم

□

انده او دل گشاده ببست

□

عاشق از بهر رضای تو عجب

□

ایا منکر درون جان مکن انکارها پنهان

□

بنای کفر از او گردید ویران

□

شیخ در خاک اوفتاد از درد او

□

هر تر و خشکم که بود پاک به یکدم بسوخت

□

هم ببیند جان جمال تو عیان

□

همی‌تازید عقلم اندک اندک

□

هرگز هما به اوج سعادت نمی‌رسد

□

حافظ چه طرفه شاخ نباتیست کلک تو

□

به نظم و نثر عذر من سمر شد در جهان اکنون

□

گر درخت خشک باشد در مکان

□

چون بنوشیدم از آن باده‌ی نوشین قدحی

□

هم‌چنانک معدن قهرست دیو

□

گفتی: کم سودای سر زلف بتان گیر،

□

گشته کمان سرمدی سرده تیرهای ما

□

ابوالمظفر منصور ناصرالدین شاه

□

به یک خزان مکن از حسن خویش قطع امید

□

گفت ار سر او باشم رخسار تو بخراشم

□

لشکرت گر بر آسمان تازد

□

نوئین بت رویان چین خورشید روی مه جبین

□

هر که خواهد داد از وصلش سر مویی خبر

□

به انتظار مکش بیش ازین عراقی را

□

ای روز چه خوش روزی شمع طرب افروزی

□

مرغ هوا گرفته‌ام از سر سدره رفته‌ام

□

دوشم نوید داد عنایت که حافظا

□

جان همچو مسیحی است به گهواره قالب

□

ور گدا گوید سخن چون زر کان

□

سر میدان محبت بودت ملک وجود

□

هم‌چو روبه صید گیر و کن فداش

□

عراقی، بس عجب نبود که اندر من بود حیران

□

صد صنعت سلطانی دارد ز تو پنهانی

□

بدین طرب همه شب دوش تا سپیده‌ی بام

□

دیروز با تو دل را صدپرده در میان بود

□

لطف خیال شمس دین از تبریز در کمین

□

پی دفع شک آن جمع گمراه

□

چهره‌ی خویش را در آینه بین

□

به آسانی ز زلفش سر نپیچم

□

روزی آخر از وصال تو به کام دل رسم

□

بگفتم ای ونک غوطی بخوردم

□

دی ماه فروغی را سرگرم وفا دیدی

□

به تاج عالم آرایش که خورشید

□

از خم توحید بخور جام می

□

آن شاه که امر لطف و قهرش

□

چو ساغر بگرید ببین های هایم

□

گشته صدتو حرص و غوغاهای او

□

نور جبینش به روز مشرق صبح یقین

□

برو خرقه گرو کن در خرابات

□

تا جذبه‌ای نگیرد دامان دل فروغی

□

قدر ملک چو کم شوداز خواری سگان

□

ماه به ابر اندرون تیره شده‌ست و زبون

□

علمدار سپاه جان گدازان

□

خیمه‌ی انس مزن بردر این کهنه رباط

□

ای فرید اینجا که هستی محو گرد

□

درین ره هر نفس صد خون بریزد

□

همه سوها ز بی‌سو شد نشان از بی‌نشان آمد

□

گفتم هوای چشمه‌ی کوثر به سر مراست

□

همان منزل است این جهان خراب

□

آب و آتش یک شده ز امروز او

□

دلیل طالع و بی‌طالعی همینم بس

□

هر که فرو خواند عشق نامه‌ی خواجو

□

پس بگفتند این ضعیف بی‌مراد

□

بر در وصلت چو کس می‌گذرد

□

خامش کن و ساکن شو ای باد سخن گر چه

□

گر تو را تاج نمد بر سر نهد سلطان عشق

□

تا کی به دریا جا کنم کز خانه جانانه‌ای

□

گر چه که میوه آخر است ور چه درخت اول است

□

گذر بر صفه‌ی پاک اعتقادی

□

حاجت از حق جوی خواجو زانکه ملک هردو کون

□

بلایی ناگهان اندر پی ماست

□

با نیستی خود همه با قیمت و قدریم

□

بکن پرهیز تا شربت بسازم

□

صدبار زخم دل ما زد نمک، اما

□

ز راه میکده یاران عنان بگردانید

□

از او یابد طرب هم مست و هم می

□

تپش قلب ز عنبر کند این یک چاره

□

چون مرا از شراب نیست گزیر

□

گرگ و خرس و شیر داند عشق چیست

□

در تنگنای وحدت کثرت چگونه گنجد

□

گر یکی غمزه رساند مر تو را ای سنگ دل

□

خواجه‌ی سید حجاج علی بن الفضل

□

منظر دیده‌ی یعقوب ز حرمان تاریک

□

ای نشسته تو در این خانه پرنقش و خیال

□

کمال لطف جانان آن مجال است

□

در تو بستیم بیک موی دل از هر دو جهان

□

ببین تا بر سر خاک عزیزان

□

نهان از چشم خود ساقی مرا گفتا: فلان، می خور

□

چو به پشه این رساند تو بگو به پیل چه دهد

□

قدر ورای هوایش نخوانده طوماری

□

حافظ اسیر زلف تو شد از خدا بترس

□

ای ز خیال‌های تو گشته خیال عاشقان

□

ترا هوای دری در سر است و سرگرمی

□

بسکه می‌گریم و بر خویشتنم رحمت نیست

□

که سفیر انبیا خواهی بدن

□

نفحات ریاض بستانش

□

گلستان و گل و ریحان نروید جز ز دست تو

□

شبی در عالم مستی، همین قدر آرزو دارم

□

ای عقل سپرداری بگذار که رد دلها

□

یا رب چه طلسم است کز آن خلد نفوریم

□

آب صافش زلال چشمه‌ی مهر

□

از شمع چهره داده فروغی که آتشست

□

عطار اگر روزی رخ تازه بود بی تو

□

از عراقی چو رو بگردانیم

□

چه عجب اگر گدایی ز شهی عطا بجوید

□

بخت برگشته به امداد من از جا برخاست

□

حافظا عشق و صابری تا چند

□

هم به خود آید آن کرم کیست که جذب او کند

□

هم به صورت هم به معنی هر دو را قرب جوار

□

چون بیاد تیغ مژگان تو بگشودیم چشم

□

خاک را دادیم سبزی و نوی

□

گر عراقی برون شدی ز میان

□

نکردی جرم ای مه رو ولی انعام عام او

□

فروغی از هنر شاعری بسی شادم

□

هست دشنام پیاپی ز لب شیرینش

□

همه حجاج برفته حرم و کعبه بدیده

□

ندارد چون وقاری باد صرصر

□

گر دلی داری دل از رندان بیدل برمگیر

□

عطار دلت بر کن از کار جهان کلی

□

چون بلبل بی‌نوا چه باشیم؟

□

چو مد و جر خود دیدی چو بال و پر خود دیدی

□

نشان کعبه نجستم وگرنه ممکن نیست

□

عمریست پادشاها کز می تهیست جامم

□

ز علم او است هر مغزی پر از اندیشه و حیله

□

از ره بول چون رود به رحم

□

داروی این مرض که خواجو راست

□

عشق شش ساله کنیزک را بد این

□

باد سحر از خاک درش کرد حکایت

□

ای از تو خجل هزار رحمت

□

تا مگر تازه شود زخم جگرسوختگان

□

آورده زور بر دل زارم سپاه غم

□

سر ز خرد تافته‌ام عقل دگر یافته‌ام

□

پای تا سر داغ گشتم دل سرا پا درد شد

□

دوش بگذشتی و خواجو بتحسر می‌گفت

□

چند چو طاوس در مقابل خورشید

□

دشمنی کت ز دوست وا دارد

□

خیالی بیند این خفته در اندیشه فرورفته

□

بر بسته سحر چشمش دست قوی دلان را

□

گر مسلمانی از این است که حافظ دارد

□

قومی ببینی رقص کن در عشق نان و شوربا

□

پنبه ایمن بود ز آتش اگر

□

بردار شدم تا بدهم داد انا الحق

□

کف گندم زان دهد خریار را

□

از آن دل در تو بندم، چون عراقی

□

برآ ای شمس تبریزی ز مشرق

□

تا خار او خلیده ست در پای دل فروغی

□

هر باد که جائی گل عشقی شکفانید

□

دهان گشاد ضمیر و صلاح دین را گفت

□

تا ندهد دست مرادی که هست

□

آنک نقش رخ خورشید عذاران می‌بست

□

تا به آزادی آمدی در کار

□

در دل که عشق نبود معشوق کی توان یافت

□

مثل ساغر آخر تو خرابی عقولی

□

تا چشم من فتاد فروغی به روی او

□

سویدای دل من تا قیامت

□

اتیناکم اتیناکم فاحیونا بلقیاکم

□

نه متاعی‌ست دولت و اقبال

□

دشمنم گر بگدازد ز حسد گو بگداز

□

وآن امیران خسیس قلب‌ساز

□

گه خمارم شکنی، گه توبه

□

چون مرغ سلیم سوی او رفتی

□

تا نشود آن هما سایه‌فکن بر سرم

□

میداشت بهر فتنه آخر زمان نگاه

□

چو لطف شمس تبریزی ز حد رفت

□

درآمد ناگه از در حاجب شاه

□

هنوزت شکر اندر پر طوطیست

□

چه گویی که عطار عیسی دمم من

□

آفتاب جذبه‌ی تو شبنم اشباح را

□

زمانی صورت زندان و چاهی

□

هوای روشن از رنگش مغبر گشت و شد تیره

□

حافظ چو آب لطف ز نظم تو می‌چکد

□

ای ماه رویش دیده‌ای خوبی از او دزدیده‌ای

□

کس در عرب و عجم نظیرش

□

چندین چه نالی از شب دیجور حادثات

□

چون تضرع را بر حق قدرهاست

□

به دشمنی نکند هیچ کس به جان کسی

□

ز هر جزوت چو مطرب می‌توان ساخت

□

ظل الله ناصردین شه که آمده‌ست

□

خوشم کز وفا بر در خوب رویان

□

نکرده بندگان او را سلامی

□

صدف آبستن از ابر سخایش

□

دیگران سبزه ز گلزار ببازار برند

□

ور ندانی تو بجز دنیا هیچ

□

مشو پنهان از آن عاشق که پیوست

□

چند بگفتمت مگو لیک تو را گناه چیست

□

کسی از سخن شناسان به لب گهرفشانت

□

ز شعر دلکش حافظ کسی بود آگاه

□

ملکی است او را زفت و خوش هر گونه ای می‌بایدش

□

غنچه تا لب نبندد از خنده

□

گفتی که هست چاره‌ی بیچارگان سفر

□

عهد کردم با خدا کای ذوالمنن

□

باشد که قلب ناسره‌ی تو سره شود

□

خواهی که قیامت نگری نقد به باغ آی

□

آن دم که بر لب آید جانم ز زهر هجران

□

بیش از تمام عالم خواهم نیازمندی

□

زهد و دانش بورز ای خواجه

□

به خط مصحفم گردان نظر باز

□

ذره‌ئی خواجو قدم بیرون منه

□

کاروان تواند خلق و ز تو

□

بر خاک درش روم بنالم زار

□

زین به بتوان گفتن اما بمگو تن زن

□

ز سیل گریه ما سست شد اساس دو کون

□

منم کز گفتن نامی که میمردم برای آن

□

آب دریا تا به کعب آید ورا

□

می‌روم داد زنان بر در دارای زمان

□

چو زلف تو شوریده شد حال من

□

براه عشق، کردن جست و خیزی

□

دارم گله‌ها، ولی نه از دوست

□

چو نسیم شاخه‌ها را به نشاط اندرآرد

□

اسباب پریشانی جمع است برای من

□

مدعی را ببر آن گونه به گردون که دلم

□

تنها خوردن چو پیشه کردی خوش

□

شادمان آنها که اینجا بزم خوشحالی نهند

□

شوخی و بی‌شرمی ما در گذار

□

تو که بر روبه مسکین بدری پوست چو سگ

□

بخت بنگر که: پای بر دم مار

□

که رسم و قاعده غم‌ها ز جان خلق بردارند

□

چه جامه‌ها که نپوشید قد دلکش او

□

بر جمال تو چنان صورت چین حیران شد

□

از نوبهار لم یکن این باد را تلطیف کن

□

کش نه کفش و نه چاقشور بود

□

اگر ز شست تو باشد بزن خدنگ ز ره سم

□

بهار از دکه‌ی من حله گیرد

□

صورت ذره‌های درگه اوست

□

ور ز آنک خبر ندهی دانم که کجاهایی

□

روش کبک دری داری و چشم آهو

□

یک لحظه به غیر اگر بیائی

□

گرمابه روحانی آوخ چه پری خوان است

□

چون جویم از تو مهر که برخاکش افکنی

□

برو خواجو که باگل درنگیرد

□

گرچه مست افتاده بودم زان شراب

□

تو کار بدو گذار و خوش باش

□

تنها خوردن چو پیشه کردی

□

جز از لب تو فروغی حکایت نکند

□

که گفت حافظ از اندیشه تو آمد باز

□

پر همایی بگشا در وفا

□

جهاندار صورت جانگیر معنی

□

کون ومکان بگشتم و در ملک هر دو کون

□

تو عسس باش و دزد خود بشناس

□

زنده شوم ار ز باغ وصلت

□

چالاک کسی یارا با آن دل چون خارا

□

تا شب هجران تو را دیده‌ام

□

عجب که این غزل امشب به سمع یار رسد

□

بهشت لطف و بلندی خدیو شمس الدین

□

جهان را چار گوهر مایه دادی

□

چون تو و رخت تو خاکستر شود

□

من خاک توام مرا چنین خوار

□

عراقی می‌سپارد جان و می‌گوید ز درد دل:

□

ببخشد مر تو را هم خلعت سبز

□

گر پریشان شوی از زلف پری رخساری

□

گر دیگری به شیوه حافظ زدی رقم

□

بدم من کافر احول شدم توحید را اکمل

□

فتحی نموده‌ای دگر از نو که بر فلک

□

جان خواجو ببر و نقل حریفان بستان

□

تو خلق دهر ندانسته‌ای چه بی باکند

□

چو بیند دیده‌ی جانش جمال یار، بخروشد

□

زهی کوچ و زهی رحلت زهی بخت و زهی دولت

□

گر فروغی دیدن خوبان نبودی در نظر

□

برداشتست بهر نثار تو چشم ما

□

آمیختی چندانک او خود را نمی‌داند ز تو

□

به جستن روبهان درحیله سازی

□

بدین مخمور دردی نوش از آن می شربتی در ده

□

گر کشم زار و اگر زنده کنم من دانم

□

مانا که صبا کرد پریشان سر زلفین

□

هر آن سنگی که در چرخش کشیدی

□

به غیر شاه فروغی کسی نمی‌بینم

□

درر ز شوق برآرند ماهیان به نثار

□

ای زرگر حقایق ای شمس حق تبریز

□

راه جنت کی تواند یافت آن دونی که شد

□

رخ میارای و قرار از دل مشتاق مبر

□

کارگران طعنه میزنند به کاهل

□

از چشم روان کرده بهر دل مشتاقان

□

این حلقه مستان خرابات خراب است

□

آن که مسلسل نمود طره‌ی لیلی

□

سمند ناز چو رانی گذر به محتشم آر

□

تو هر چه را که بجویی ز اصل و کانش جوی

□

عیان در زیر چادر خوشخرامی

□

هر آن متاع که از بحر و کان شود حاصل

□

گر بر همه باز است در وصل تو جانا

□

به فریادم شب و روز از عراقی

□

طفل خرد تو به تبارک برسیدی

□

عارف آن است که جز دوست نبیند چیزی

□

حافظ سرود مجلس ما ذکر خیر توست

□

گوید بلی فرمان برم جز در جمالت ننگرم

□

کمینه زله خور خوان او تواند شد

□

خواجو چه نشینی که گر ایوب صبوری

□

شکستم و نشد آگاه باغبان قضا

□

اول او را عنایت ازلی

□

محرم حق شمس دین ای تبریز را تو شه

□

نیک‌بختی که بدو خسرو خاور گوید

□

بهشت وصل توام کشت ز اختلاط رقیبان

□

سلطان سلطانان جان شمس الحق تبریزیان

□

عجایب ره نوردی تیز گامی

□

برون شو زین نشیمن کاندرین ملک

□

قعر دلت عالم بی‌منتهاست

□

چون بگردانیم رو، زین عالم بی‌آبرو

□

بگرفته معلمی در این مکتب

□

الا من که محکمش بستی

□

دریای اخضر فلک و کشتی هلال

□

حدیثی را که جان هم نیست محرم

□

به جرم چین ابرویی زند مریخ را گردن

□

چه سود در دهن تنگ او سخن خواجو

□

آب صاف از جوی نوشیدم، مرا خواندند پست

□

فلک به مشعله داری درگهم هر شب

□

که بی‌حد است انواع عبادات

□

گویند که در سینه غم عشق نهان کن

□

تغافل تو در آن بزم مرگ صد شیداست

□

تو اگر نوش حدیثی ز حدیثان خوش او

□

که از بخت بدم خاک است بستر

□

مرا بتیغ چه حاجت که جان برافشانم

□

کمترم سوز اگر نه فاش کنم

□

ما در خور او نه‌ایم، لیکن

□

همه مال و دل بداده سر کیسه برگشاده

□

من و زخم کاری، تو و دل شکاری

□

حافظ شراب و شاهد و رندی نه وضع توست

□

یک دسته کلید است به زیر بغل عشق

□

صبح شادی رسید خنده زنان

□

ور جدا گردی ز خواجو با بهشتی پیکران

□

باد و برفم بسی بخست و هنوز

□

خوشا آن دم که با من شاد و خرم

□

از آن بحری گذشته‌ست او که دل‌ها دل از او یابند

□

زیبا صنما پرده ز رخسار برانداز

□

روشن است از پر تو تیغت چراغ جان من

□

خموش کردم از این پس که از خموشی من

□

از آن چیزی که بر دل بندشان بود

□

خروش و ناله‌ی خواجو و بانگ بلبل مست

□

ور روی به اشک خون نپوشم

□

کی چنان جای در شمار آیم؟

□

وگر خورشید هم عاشق نبودی

□

در پای قدح بنشین زیبا صنمی بگزین

□

به رندی شهره شد حافظ میان همدمان لیکن

□

ما بقی انسلاخنا ان هنا مناخنا

□

به روی لاله در صحرا غزالان در قدح نوشی

□

بزن مطرب نوائی از سپاهان

□

از گندم و کاه خویش آگه باش

□

وگر موجیت برباید، زهی دولت، تو را آن به

□

خنک آن دم که برآید به هوا ابر عنایت

□

پیکان آه من به تو کاری نمی‌کند

□

سزد ار به تیغ غیرت ببرم زبان خود را

□

آن می صافی جام گزافی

□

از این سودا بغیر از شیونم نیست

□

کس با میان ما نکند دست در کمر

□

کی به دمم نرم شوی زانکه تو

□

آنچ از تو سزد به جای ما کن

□

بپاش ای جان درویشان صادق

□

به دست خواجه دهند آستین دولت را

□

چاه ز نخدانش ببین ای دیده و کاری مکن

□

خامش کردم که جمله عیبیم

□

تن خصم تو چه شهریست که شاهش بکشد

□

چون مرا در دیر جام باده دایم دایرست

□

به پیش چون تو سیه روی بد دلم که فکند

□

ای عراقی، چه زنی حلقه برین در شب و روز؟

□

درج بد بیگانه‌ای با آشنا در هر دمم

□

خضر مبارک قدم سبزه‌ی خط تو بود

□

من از تشویش جان با این گران باری سبک نمکین

□

چرخ و زمین آیینه‌ای وز عکس ماه روی تو

□

که شاید درد عشق او شود کم

□

خوش خوشی برخاست اول جوش ازو

□

فرید چون ز لب لعل او سخن گوید

□

در سر سودای زلفش شد دلم

□

تن توست همچو اشتر که برد به کعبه دل

□

گفتم که به شب چشمه‌ی خورشید توان دید

□

با محتسبم عیب مگویید که او نیز

□

خواهی که بری قرار مستان

□

از چه رو گشته چنین شاخ گل آغشته به خون

□

گر زلف ترا رسن درازست

□

آب دادم بپدر چون نان خواست

□

غمش گوید مرا: جان در میان نه

□

خامش که ز بحر بی‌نصیبی

□

بگذر به باغ تا به حضور تو باغبان

□

چو نالم با جرس دور از مه محمل‌نشین خود

□

سقاهم می‌دهد ساغر پیاپی

□

معلم دیده خود جایشان ساخت

□

دوستان گویند خواجو صبر کن

□

ما همه عیبیم چون یابد وصال

□

دل بنده‌ی توست در همه حال

□

آن خوی ملوکانه که با شیر فرورفت

□

هر که فیض دم جان بخش تو بیند داند

□

ندای عشق تو دیشب در اندرون دادند

□

از او مدزد بجز گوهر زمانه بها

□

پیغام می‌دهمت بگو زنهار

□

میان جان من و چین جعد مشکینت

□

ودیعه‌ایست سعادت، که رایگان بخشند

□

خوش برآشفت زلف تو که: خموش

□

ای دل ز قضا چه رو نمودت

□

بالم مشکن که شاه بازم

□

آن آفتاب کز سبب طول عهد او

□

ای بس طلسمات عجب بستی برون از روز و شب

□

نه یاری تا در یاری گشاید

□

رحم بر آن پیاده کو هر دم

□

بیا جانا دل عطار کن شاد

□

مانا که بر در تو عراقی عزیز نیست

□

مکن حیلت که آن حلوا گهی در حلق تو آید

□

عاملان بینم باز آمده غمگین ز عمل

□

بیاموزمت کیمیای سعادت

□

تن ما خفته در آن خاک به چشم عامه

□

پرده‌ای نیست ولی تا که شود محرم راز

□

زلف تو چون من ار چه پریشان فتاده است

□

برای خود مهیا کن سرائی

□

شکر کردم که پس از مدت سی و شش سال

□

کمر شد حرف‌ها از شمس تبریز

□

خاکی نه که در غمش فروغی

□

گر ماه در رخت به خیانت نظر کند

□

هله دیدار مهل برمگزین فکر و خیال

□

هر که به همسایگی او شتافت

□

مرا بزخم قفا گفتمش ز پیش مران

□

گر جان به طلسم زلف بردی

□

عمری درین تفکر، از غایت تحیر

□

در آن دهلیز و ایوانش بیا بنگر تو برهانش

□

شاید ار چشم بپوشند ز من مردم شهر

□

جان پرور است قصه ارباب معرفت

□

زر تو بریز بر گهر چونک بماند زیر زر

□

در جهان بارد اگر ابر ز بحر سخطش

□

از شوق خط تو این مقله

□

درزی مفلس و منعم نه یکی است

□

گر از این منزل برون رفتی، یقین

□

خامش کن و دم درکش چون تجربه افتادت

□

معاشر تو ز گل گشت باغ مستغنی است

□

وز پویه‌ی نعل اگر فکند رخش همتش

□

قدحی رسان به جانم که برد به آسمانم

□

به رنگی چرخ دور از وی نمودش

□

بس که ما این خوان فرو آراستیم

□

تن زن ای عطار و عود عشق سوز

□

عراقی را کنون ماتم بداریم

□

خامش کن و منمای به هر کس سر دل ز آنک

□

عقد آب و خاک را بر بست محکم

□

مشورت با عقل کردم گفت حافظ می بنوش

□

مرا چو نی بنوازید شمس تبریزی

□

در چنین وقت همایونی و فرخ ساعتی

□

بفروش بمی خواجو خود را که درین معنی

□

چند در این لانه، نشیمن کنم

□

برون کردندم از کعبه به خواری

□

سوسن گوید خمش که مستم

□

ز مهر دوست فروغی چگونه شویم دست

□

درین مقاسمه‌اش نیز بود مصلحتی

□

گنج بلا نهایتی سکه کجاست گنج را

□

جلوه او دید یکی خرقه پوش

□

اگرت عقل بود منکر مجنون نشوی

□

وصلت که زکوة اوست خورشید

□

روشن‌تر از وجود شود ظلمت عدم

□

چرا تازه نمی‌باشی ز الطاف ربیع دل

□

بر آستانه‌ی آن پادشاه حسن فروغی

□

هر چند بردی آبم روی از درت نتابم

□

هر کی حقش خنده دهد از دهنش خنده جهد

□

به ذکر خیر فروردین لطفت

□

گر چو ذره وصل خورشید در فشانت هواست

□

ترا پاک آفرید ایزد، ز خود شرمت نمیید

□

چو شیدای تو شد مسکین عراقی

□

ای دل بر آن ماهی زین گفت چه می‌خواهی

□

تا فروغی نظری در رخ زیبای تو کرد

□

از زبان هاتفی دوشم به گوش دل رسید

□

خاص احد چه غم خورد از بد و نیک عام خس

□

جز گل اندوهم ازین خار نیست

□

عیب خواجو نتوان کردن اگر بیمارست

□

اول نفس از مشک چو عطار همی زد

□

وز نسیم لطف تو بر آتش دوزخ وزد

□

نبیند غم مرا الا که خندان

□

ز خود بیگانه شو گر با تو خواهی آشنا گردد

□

کشته غمزه تو شد حافظ ناشنیده پند

□

ای کرده مه دراعه شق از عشقت ای خورشید حق

□

مگر نار خلیل است آن رخ رخشان تعالی‌الله

□

خواجو از آن جعد عنبرین چو سخن راند

□

بترک حرص گوی و پارسا شو

□

در درد گریز، کوست همدم

□

عسس و شحنه چه گویند حریفان ملک را

□

هیچ از لب و چشم تو قناعت نتوان کرد

□

به بام بار گاه او به تقریب کشک داری

□

با این که می‌نداند چون جرعه‌ای ستاند

□

ادیب افکند سر چون خامه در پیش

□

در خاک سر کوی تو گمشد دل خواجو

□

در عشق تو کار همه عشاق برآمد

□

مکن آزاد مفروشم، اگر چه

□

ولیک آن نور ناپیدا همی‌فرمایدت هر دم

□

در دل آن ماه چه بودی اگر

□

فکر خود و رای خود در عالم رندی نیست

□

از پی این زخم جان نو رسید

□

از پی عذر که سر در سر ساغر کرده

□

بود حکمت روان بر جان خواجو

□

گنج امکانی و دل گنجور تست

□

تا تو در بند خویشتن مانی

□

ای ذوق دل از نوشت وی شوق دل از جوشت

□

گاه چون دیوار برهون گرد گردد سربسر

□

ثنای محتشم بینوای خاک نشین

□

نک اثر آب حیاتش نگر

□

برد کشانش عسس کینه جوی

□

چو کشتی ضایعم مگذار و چون باد از سرم مگذر

□

از بس که بی نیازی است آنجا که حضرت توست

□

کرده دعوی عقل کل باطل

□

هر لحظه کمندی نو در گردنت اندازد

□

فروغی چون به خونت صف کشد بر گشته مژگانش

□

زاهد ار رندی حافظ نکند فهم چه شد

□

واها سندی واها لما فتحت فاها

□

ماه بلند کوکبه کوکب احتشام

□

هم ساغر و هم باده و هم باده گسارید

□

چنان تیره است در چشم من این دام

□

بده جامی، که اندر وی ببینم

□

تو چنین نهان دریغی که مهی به زیر میغی

□

پری از شرم تو در پرده نهان شد وقتی

□

میوه چش باغ او ذائقه‌ی حسن و ناز

□

العشق حقیقه الاماره

□

نباشد تا کششها از زر ناب

□

خواجو چو وصل یار پریچهره یافتی

□

ور دهی در عمر خود بار جمال

□

به مجلس نیک و بد را جای دادند

□

تا کشف شود ز ناله تو

□

تا وصف لبت گفتم درهای دری سفتم

□

دام سخت است مگر یار شود لطف خدا

□

خورشید معینت شد اقبال قرینت شد

□

اسبی اندر جهندگی چو صبا

□

هر چه خوبان جهانرا به دلارائی برد

□

ز دنبال نو آموزان دویدن

□

در میکده ساقی شو، می در کش و باقی شو

□

هر روز من آدینه وین خطبه من دایم

□

پروانه‌وار سوخت فروغی ولی نکرد

□

مسجود بر و بحر که فرسود سده‌اش

□

اندر پی مخدومی شمس الحق تبریزی

□

ز یک جنسند انگشت و زبانت

□

بدیده‌ی تو که آندم که زیر خاک شوم

□

آنچنان پیر عزیز از یک شراب

□

وآندم که حدیث زلفت افتد

□

درکش آن معشوقه بدمست را در بزم ما

□

از طعن کسی نمی‌خراشم

□

چو سلک در خوشاب است شعر نغز تو حافظ

□

برد کلاه تو غری برد قبایت دگری

□

نیست به غیب و شهود غیر یکی در وجود

□

شمع را چون سایه‌ای نبود ز نور

□

بسختی گشت همچون سنگ خارا

□

در آن بحر کو گشت غواص، من

□

ادر کأسا باجفانی فدا روحی و ریحانی

□

به چه رو باده ننوشیم که با پیر مغان

□

فتحش به ملازمت شب و روز

□

صد زاغ و جغد و فاخته در تو نواها ساخته

□

گر بنهی بر زبرش بار فیل

□

چه مشک آمیزی ای جام صبوحی

□

گه کرده بر رخ تو از برگ گل نثاری

□

پس در همچو جادویی که پیوست

□

وگر خضری دراشکستی به ناگه کشتی تن را

□

ای ملکی کز تو به هر کشوری

□

بگذر به کوی میکده تا زمره حضور

□

بیا سجده کنان چون سایه‌ای دوست

□

می کهنه و نو خطی را طلب کن

□

گوید انگارم غلامی خود نبود

□

یاد حق بر یاد خود بگزیده‌اند

□

بنهادم پای بر سر جان

□

دل بریان عاشق باده خواهد

□

گواه دعویم پیر مغان است

□

طهماسب پادشاه که پیش درش به پاست

□

گر درک بت را بشکند صد بت تراشد در عوض

□

ز تنهاییست می را در فرح روی

□

دست بردل خاک بر سر مانده‌ئی

□

ای دل از دریا چرا تنها شدی

□

آیینه‌ی سینه زنگ غم خورد

□

شهنشاه شهنشاهان و قانان چون عطا دادی

□

ز دست کافری کی می‌توان دیدن سلامت را

□

گر چه گردآلود فقرم شرم باد از همتم

□

گفت آمد که مرا خواجه ز بالا گیرد

□

شاهی که با مشاهده اعتبار او

□

چون نکویی کرد کافر پیش ازین

□

دیروز خواستم چو بسوزن کنم نخی

□

چون دل ما از سر جان برنخاست

□

بی‌گاه شد این عمر ولیکن چو تو هستی

□

ستوده ناصردین شه خدایگان سخن دان

□

اگر کنم سفری بس بعید نیست بعید

□

از رخ دوست باخبر وز کف خویش بی‌خبر

□

ندارد راه فکرم روشنایی

□

گر تو نی رنج روان خون ضعیفان چه خوری

□

چندان شراب ده تو که با منکر و مقر

□

بی‌بوی خوشت نیایدم خوش

□

تو مگو که ارمغانی چه برم پی نشانی

□

راستی با خم ابروی تو نتوان گفتن

□

حافظا در کنج فقر و خلوت شب‌های تار

□

تبریز شد خلد برین از عکس روی شمس دین

□

عدو ز خوردن تیغ تو زرد روتر شد

□

او چو با تو درفکند و داد بار

□

میفشردی اشکم ناهار را

□

کم خور غم این جهان، عراقی،

□

زان درس جماد علم آموخت

□

چندان نگه تو بی‌خودم کرد

□

دگر ز آب و هوا هم شکفته گلشن و گل

□

جهان کهنه را بنگر گهی فربه گهی لاغر

□

گرت عزت دهد رو ناز می‌کن

□

نوبت نوروز چون در باغ پیروزی زدند

□

هست دریای معانی بس عظیم

□

میخانه حسن ساقی، میخواره چشم مستش

□

اگر در آب می‌دیدی خیال روی چون آتش

□

حالیا کز تیرم افکندی به خون ای سخت بازو

□

ای توانگر مفروش این همه نخوت که تو را

□

چون بیدار گردم بود هوش نو

□

کمال جود تو بالقوه ماند زانکه خدای

□

گر بدعوی عزم این میدان کنی

□

نشستند و تدبیر کردند با هم

□

نامد گه آن که خسته‌ای را

□

یکی نوری لطیفی جان فزایی

□

هر که از چاکری و خدمت او رنج برد

□

نسخه‌ی لطف حکیمی است علاجت که کنند

□

ای مه و آفتاب جان پرده دری مکن عیان

□

ز هر پرده که از ته کردیش باز

□

آب چشمت که ازو کوه بماند خواجو

□

از بس که هست در ره سودای تو طلسم

□

نبود نیز بجز عکس روی او در جام

□

هله ای جان گشاده قدم صدق نهاده

□

ز سر گنبد مینا نمی‌شوم آگاه

□

می خور که شیخ و حافظ و مفتی و محتسب

□

بر باده لعل زد رخ من

□

بلبل از گل در شکایت غنچه خندان از نشاط

□

تو رها کن سر به مهر این واقعه

□

این چه خامی است، چون در آخر کار

□

اگر چه روز فروشد، صبوح فوت مکن

□

بر باد سوار همچو کاهیم

□

عبد رزاق احمد حسن آنک

□

عدلش مدققی است که زنجیر اعتراض

□

والله که نرفت و رفتنی نیست

□

صفای نوخطان با سبزه زارش

□

مگر او کنون دست گیرد مرا

□

عشق دریایی است چون غرقت کند

□

تا همه نور آفتاب بود

□

اگر کفر است اگر اسلام بشنو

□

اکسیر قناعت را سرمایه دستت کن

□

ای صبا با ساکنان شهر یزد از ما بگو

□

هر ذره‌ای را محرم او هر خوش دمی را همدم او

□

ز تیره ابر مرض آفتاب گردون رخش

□

گر تو بنشینی به تنهایی بسی

□

غم گمراهی و پستی نخوری هرگز

□

در دل و چشمم، ز حسن و لطف خویش

□

بلی تو برآردمان به بالا

□

دایم ای طره حجاب رخ یاری گویا

□

منم آن نخل خزان دیده که دارم امروز

□

پیوسته ز خورشید ستاند مه نو نور

□

به آنجانب که می‌شد در تک و تاز

□

خواجو بوقت صبح قدح کش که آفتاب

□

کار کن زانکه بهتر است تو را

□

ز هستی عراقی هست بر پای دلم بندی

□

تیهی ز کجا یابد گلزار و شقایق

□

دل تنگ شدی باز فروغی مگر امروز

□

قدح مگیر چو حافظ مگر به ناله چنگ

□

کف همگی آب شود یا به کناری برود

□

شد سر فکنده دشمن جاهت که کس ندید

□

چون کفی خاکی سخن از خاک گوی

□

پندار، من ضعیفم و ناچیز و ناتوان

□

آن دم که با خیالت دل راز عشق گوید

□

ندانی خویش را از وی شوی هم شیء و هم لاشی

□

ستوده ناصردین شاه کز مدایح او

□

وگر به کار تو می‌آیم از برای خودم

□

ای شمس حق تبریز ار مقبل است جانم

□

ز شهر و بحر این عالم بدر شو

□

اگر چه بلبل باغ محبتست ولیکن

□

تا تو بنواختی چو چنگم

□

چون جانش عزیز دارم، آری

□

یا من غصب القلوب جهرا

□

تو از غایت دلبری، بی‌نظیری

□

حکمش روان چو باد در اطراف بر و بحر

□

سخن با عشق می‌گویم سبق از عشق می‌گیرم

□

گر نمی‌آید ز طوف روضه آل رسول

□

گر به شاهی سرفرازی می‌کنی

□

بیهوده چند عرصه بمن تنگ میکنی

□

کار من ناید فراهم، تا بود

□

ای آدم خوکرده با جنت و با حورا

□

گر پرم بشکنی از سنگ، نخواهم برخاست

□

یافتم دی رخصت طوف ریاض عارضش

□

عقل و جنون آمیخته صد نعل در ره ریخته

□

در این ایوان که با طغرای جاوید

□

یاد بود چون تو در محاوره آئی

□

کنون رفتیم و عمر ما به سر شد

□

ظاهر و باطن نگه کن، اول و آخر ببین

□

نهان دار این سخن را ز آنک زرها

□

چنان زبانه کشید آتش تظلم من

□

چو گل به دامن از این باغ می‌بری حافظ

□

وای آن کو اندر این ره می‌رود بی‌دانشی

□

دل اگر دیوانه شد دارالشفای صبر هست

□

گفت چون این فکر کردم، از قضا

□

بی تو بس خواهد بودن دی و فروردین

□

فریاد من از تو چند باشد؟

□

مخوان در گوش‌ها این را خمش کن

□

دوش در خوابش فروغی دیده‌ایم

□

ای سرو چمن مفروش پر ناز که می‌باید

□

هست طومار دل من به درازی ابد

□

که‌ای رایت خرد را درةالتاج

□

خواجو برو بب خرابات غسل کن

□

خواستم تا راز خود پنهان کنم

□

جان ار چه بسی کوشد، وز عشق تو بخروشد

□

این چرخ به اختیار خود نیست

□

یارب میان تو را هیچ آفتی نرسد

□

اگر چه زنده رود آب حیات است

□

ساربان این غزل گو تا ز بعد خستگی

□

غیاث الدین محمد سر فراز دولت سرمد

□

گر کسی دیدی جمالش آشکار

□

رنگ بالای سیه بسیار است

□

بلبل از شوق گل چنان نالید

□

ای عشق تویی جمله بر کیست تو را حمله

□

مرگ را مایه‌ی عمر ابدی می‌دانم

□

در رزم از هزار چه رستم عجب بود

□

کس را نماند از خود خبر بربند در بگشا کمر

□

چنین گویید کز شیرین و فرهاد

□

آه من گر نکند در دل سخت تواثر

□

عطار شکسته را به یک دفعت

□

نظاره روی ساقی، نظارگی عراقی

□

ز حساب رست سایه که به جان غیر جنبد

□

سبب نقطه‌ی ایجاد ملک ناصر دین

□

ای فلک خوش کن به مرگ من دل یار مرا

□

ور سرکشی غافل شوی آن سیل عشق مستوی

□

بلبل ترانه می‌کشد از گل به سبزه وار

□

درد و خون دل بباید عشق را

□

خوشم از سوختن خویش از آنک

□

این چنین دولت نخواهی تو مگر

□

تو مری باشی و چاکر اندر این حضرت به است

□

مژگان من از اشک برانگیخت سپاهی

□

نهال نورس بستان احمدی که به گردش

□

از روز به است اکنون شب ما

□

برون از شهر ما فرخنده جاییست

□

طبیب درد دل خستگان توئی لیکن

□

قطره بدم بحر به من باز خورد

□

برسان خدمت و گو: ای رخت از جان خوشتر

□

مثال برق کوته خنده تو

□

در نزد من ارباب کرامت همه ماتند

□

شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد

□

ای داده مرا رونق صد چون فلک ازرق

□

سد نوبهار را ز تو آبست و رنگ و بو

□

گر چنان بودی که بودی مرد کار

□

اندرین دفتر پیروزه، سپهر

□

خواهی که به نور این حقیقت

□

پاینده شوی از آن سقاهم

□

جز خون دل از دیده سرشکی نفشاندم

□

ز شش جهت نکشی دردسر اگر نکشی

□

ملکان تاج زر از عشق ره ما بدهند

□

ز هر جنسی که هست از ما بر آن رنگ

□

جان خواجو را ز جعد عنبرین

□

چشم من ظاهرت همی بیند

□

باز پرسد از من بیچاره‌ی ماتم زده

□

چو مرا درد دوا شد چو مرا جور وفا شد

□

تاج الملوک ناصردین شه که آسمان

□

گشت دیگر پای تمکینم سبک در راه او

□

چو زلفین ار فروسو می‌کشندت

□

این را به باغ دولت و آنرا به گلشن بخت

□

چون جهانم حلقه‌ی میمی بود

□

در خور دانش امیرانند و فرزندانشان

□

آن چنانم که دشمنم چو بدید

□

جز گلشن روی تو نبینیم

□

اگر ز مسکنت اورنگ سلطنت خواهی

□

کرمش کیسه‌ای که پر سازد

□

در زنخش کوب دو سه مشت سخت

□

ز دستش رفته آن زلف گره گیر

□

چرخ ستیزه‌کار بر او کی جفا کند

□

همه اضدادش اندر یک مکان جمع

□

اگر چه هر سر مویم ازو دردی جدا دارم

□

نباشد راه را عار از چو من گرد

□

گر تو را خواجه به خلوتگه خاصش خواند

□

چرا به یک نی قندش نمی‌خرند آن کس

□

ای دوست چند گویی که از چه زردرویی

□

ران هزبر لقمه کند رنگ من

□

عفو کردم، توبه بپذیرفتمت

□

که ای برداشته سود از یکی شصت

□

شیخ ربانی بهاء الحق والدین آنکه ما

□

ای مریم جان گر تو نه‌ای حامل عیسی

□

درد هر کس را که بینی در حقیقت چاه دارد

□

کند چو ساقی لطفت می کرم در جام

□

بنواخت نور مصطفی آن استن حنانه را

□

گرت روشن شدی یک چشم سوزن

□

دیو در اعتقاد من آنست

□

ما مستانیم و همچو عطار

□

خواهی که درون آیی بگذار عراقی را

□

که با شیران مری کردن سگان را بشکند گردن

□

گرد من رقص کنان رفت پی محمل دوست

□

می دوساله و محبوب چارده ساله

□

خامش کنم و خامش چو سکست

□

کشتی اندیشه گر در قلزم قهرش فتد

□

من ندارم با سپاه و ملک کار

□

حیله و تزویر، فراموش کرد

□

به پرده در چه نشینی؟ چه باشد ار نفسی

□

نشانی‌ها بیاور ارمغانی

□

سر سرگردانی ما را نخواهی یافتن

□

می‌برد از اژدها افعی رمحش سبق

□

شمس تبریزی که گامش بر سر ارواح بود

□

وزان غافل که تا گیتی به پا بود

□

داده‌ئی گوئی بباد انگشتری وز بهر آن

□

چون به یکدم تو گم شدی با خویش

□

ور نشد این سخن تو را روشن

□

مکتب نرود کودک لیکن ببرندش

□

دست ما را ببست نیروی عشق

□

عهد الست من همه با عشق شاه بود

□

در خاک تیره خارشی انداختی از بهر زه

□

آب مهر ترا خلاب نبود

□

گر تو مرد این چنین همت نه‌ای

□

کار آماده ولی افزار نه

□

هزار بار گریزاندمت به دره و کوه

□

وگر از بنده سیرابی بگیری خشم و دیر آیی

□

بام آن کعبه‌ی مقصود بلند است ای کاش

□

ز کینه ساخت مراپایمال و داشت گمان

□

عشقی که آمد جفت دل شد بس ملول از گفت دل

□

چو دید از یک نظر یک عمر شادی

□

براستان که بسی خستگان نازک دل

□

یا مگر باد به پیراهن یوسف بگذشت

□

چو زنده سیف فرغانی به عشق است

□

ز وصف تلخ خود زهرا یکی وصف

□

در من ببین جمال خود ای آفتاب چهر

□

ای نسیم سحری خاک در یار بیار

□

شکر آن بهره که ما یافته‌ایم از در فضل

□

چو تاریخ تیمار خواهد نوشت

□

زهی کمال خدایی که صد هزار عقول

□

دل از آرزو یکنفس بود خرم

□

جان شریف تو مغز دانه‌ی نفس است

□

در کشتنم ای دلبر خون خوار بکردم

□

دیده برداشتن از روی تو مستحسن نیست

□

در زمانی که از هجوم سپاه

□

زخم و آتش‌های پنهانی است اندر چشمشان

□

به صحرا تاخت از دامان کهسار

□

قلزم چشمم که از وی آب جیحون می‌رود

□

کز روی چو گلستانش گویی

□

به بوسه‌ای چو رسیدی از آن دهان زنهار

□

ز دست عهد تو از دست رفتم

□

تا در میانه بود وجودم ندیدمت

□

بیا به میکده حافظ که بر تو عرضه کنم

□

آه گدارو شده‌ای خاطر تو خوش نشود

□

فتد در آینه گرعکس رای انور تو

□

ره فرو گیرید از هر سوی او

□

فلک آنگونه به ناورد دلیر آید

□

سطح آب از گاهوارش خوشتر است

□

رها کن نظم کردن درها را

□

تا فروغی خم آن زلف گرفتارم کرد

□

برات خویش به مهر دهنده‌ای برسان

□

خرمیش بر دل خرم زند

□

خصوصا چون منی از بخت بدکار

□

پاکبازی همچو خواجو دیده‌ی گردون ندید

□

عطار چو شاهی رخت دیده

□

از صدف لفظ خویش معنی چون در دهد

□

دوش دیدم عشق را می‌کرد از خون سرشک

□

تو گزیدی همه را بر من و از غیرت عشق

□

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ

□

زان شده‌ام بسته آونگ تو

□

به گوش اندرم جز کس و بس نشد

□

این بگفت و گفت در ره زود رو

□

به خار جهل، پای خویش مخراش

□

باری به چشم احسان در سیف بنگر ای جان

□

ایا تبریز عقلم را خیال تو بشوراند

□

نه عجب طبع فروغی به تو گر شد مایل

□

باعث تعمیر عالم پاسبان بحر و بر

□

نباشد چاره جز صافی شرابی

□

به کلی کرد چون از خود کرانه

□

هر دم که بیتو بر لب سرچشمه بگذرم

□

به جای تو چون اصل کار است باقی

□

وصالت راست دل لایق که شبها در فراق تو

□

همان جا رو چنان ز آحاد می‌باش

□

زان زلف و رخ شام و سحر، در کفر و دین بردم به سر

□

می‌روی و مژگانت خون خلق می‌ریزد

□

آن چنان ابری نگر کز فیض او

□

مور از تشت برون آید و این ممکن نیست

□

هرک شور من بدید از دست شد

□

برون آمد از کنج مطبخ، عجوز

□

دل به تو داد سیف فرغانی

□

ای رونق رزم و جان بازار

□

افسوس که آن سرو خرامنده فروغی

□

اگر معمار رایت دست از ضبط جهان دارد

□

گفت شراره‌ای از آن گر ببری سوی دهان

□

به هر دشتی کند روزی دو منزل

□

غمکت می‌خورم و نیست غمت غمخورکم

□

آن عشق کی بود که به حوری نظر کنی

□

مدح این قوم دل روشن تو تیره کند

□

تتیپایش افندی این چه کردی

□

گه قمر پندارمت، گاهی پری، گاهی فرشته

□

ما می به بانگ چنگ نه امروز می‌کشیم

□

هر خانه را روزن شوی هر باغ را گلشن شوی

□

مگر خبر شد ازین اهل کفر و طغیان را

□

خلق را فی الجمله در شادی و غم

□

ز حرف نرخ و پیغام خریدار

□

خوان نهاده‌ست و گشاده در و بی خون جگر

□

هله عشق عاشقان را و مسافران جان را

□

کارم ازین مثلث خاکی به جان رسید

□

بود در شدت حدت مساوی هر دو را مدت

□

ای جان اگر رضای تو غم خوردن دل است

□

گلش یکسر به رنگ ارغوان بود

□

دارد شکایت هرکس ز دشمن

□

چون هست حقیقت همه بحر

□

خود عبارت نمی‌توان کردن

□

گشته‌ست زبان گاو ناطق

□

هر چه زیور بود نوروز نوآیین آن همه

□

بود که مجلس حافظ به یمن تربیتش

□

این در رحمت که گشادی مبند

□

ز ضعف خویش برآ خوش از آن جهت که همای

□

بهترین خلق یاران من‌اند

□

چرا توبه‌ی گرگ را میپذیری

□

گفت: باید حد زند هشیار مردم، مست را

□

از عشق تو جان بردن وز ما چو شکر مردن

□

به گریه گفتم از آن پسته یک دو بوسم بخش

□

دل حقیر نوازش که جلوه‌گاه خداست

□

خود مه و مهتاب تویی ماهی این آب منم

□

که چون عشق گرامی سرخوش افتد

□

بگشای عقده‌ی شب بنمای مه ز عقرب

□

دل عطار چو درد تو نیافت

□

مجروح هجرت ای جان مرهم ز وصل خواهد

□

مرا باری بحمدالله چه قرص مه چه برگ که

□

یا حدیث عقل بشنو یا بیا دیوانه شو

□

حافظ آراسته کن بزم و بگو واعظ را

□

شست تو ماهی مرا چله نشاند مدتی

□

چو می‌دیده که تیغش کارگر نیست

□

پس زفان بگشاد گفت ای بی‌نیاز

□

دامن مادران خوش است، چه شد

□

عهد کرده است که در محمل تن ننشیند

□

ما چون مس و آهنیم ثابت

□

راستی گر بچمد سرو فروغی به چمن

□

کاش صد داغ دیگر بودی و بر دل نبدی

□

آنک در زلزله او است دو صد چون مه و چرخ

□

به سنگ از شاخ افتد میوه‌ی خام

□

چو از تو دل طلبم گوئیم دلت چه نشان داشت

□

این زمان عطار گر نوشد شراب

□

من اگر تیره و گر ناچیزم

□

خورشید ز برق رخ تو چشم ببندد

□

آهی کشم به یاد بناگوش او ز دل

□

آنکه روشن بد جهان‌بینش بدو

□

به سربالای هستی روی آرید

□

برد آن را برون ز مجلس شاه

□

جمله را در پر او باید نشست

□

دو صد راه هوس را چاه کردی

□

سیف فرغانی به صلحش پیش رفت

□

نظر حسود مسکین طرقید از تفکر

□

یارب چه مظهری که فروغی ز هر طرف

□

تازه تر از شاخ گل بر دمد از قعر گور

□

ای دریغا ای دریغا ای دریغا ای دریغ

□

سحاب از تاب سرمای زمستان

□

دور از رخت چو خواجو دورم ز صبر و طاقت

□

کی نوازی پرده‌ی عشاق چون عطار عاشق

□

ز دیده، خون چکدم هر زمان ز آتش دل

□

ز رنج عام و لطف خاص حکمت‌ها شود پیدا

□

بقاش باد که از تیغ او و بازوی اوست

□

طمع به قند وصال تو حد ما نبود

□

سحوری کم زن ای نطق و خمش کن

□

ضبط و ربط ملک تا حدی که بر وی نگذرد

□

پس کلام بی‌زفان و بی‌خروشان

□

چمن خوش است و جهان سبز و بوستان خرم

□

به یک هفته چون گل جهانگیر گردد

□

چو صفات حسن ایزد عرقت به بحر ریزد

□

با جور او بساز فروغی که اهل دل

□

محتشم کشته آنست که در کلبه‌ی خود

□

بهل آن پوست مغز بین صنم خوب نغز بین

□

اگر گوش تو بر اسرار عشق است

□

خواجو سخن از کعبه و بتخانه چه گوئی

□

تا نسوزد جمله‌ی شب شمع زار

□

به ما کی درآویزد ای دوست عشق

□

بپر ای دل به پنهانی به پر و بال روحانی

□

مالک اختر فیروز ملک ناصردین

□

هر دمش با من دلسوخته لطفی دگر است

□

دانه به صحرا مکشان بر سر زاغان مفشان

□

رهی آراسته از عرش تا فرش

□

از خواب و خور خیش چه گویم که نمانده است

□

حد بگردن داری و حد میزنی

□

بنده در وصف تو بسیار سخنها گفتی

□

ز خود منگر در او از خود برون آ

□

در ظلمت خط تو دنبال آب حیوان

□

بوی بهشت می‌شنوم از ریاض لطف

□

پا برنهادی بر فلک از ناز و نخوت این زمین

□

دگر مرغان پر اندر پر نواساز

□

خرم آنروز که مستم ز در حجره درآئی

□

چون نشکیبی ز دلربایی عشاق

□

مانده بود از گردش دوران، عقیم

□

هجر الحبیب روحی و هما بلامکان

□

از آن به چشم خود ای اشک مسکنت دادم

□

به تاج هدهدم از ره مبر که باز سفید

□

گر عشق را نبینی در عاشقان نگر

□

بسی منت بگردن از تو دارم

□

گر ترا رنجی رسد گر زاریی

□

شد سیه روزی نیکان شرف و جاهش

□

می‌خواستم از اسرار اظهار کنم حرفی

□

در آتش بایدت بودن همه تن همچو خورشیدی

□

شکرانه‌ای که شاه نکویان شدی به حسن

□

گهی ز وسوسه بی کسی و تنهائی

□

در نطفه می‌نگر که به یک رنگ و یک فن است

□

اگر سنگ است از فولاد کاهد

□

که چون بخاک برند از در تو خواجو را

□

خون خور ای عطار و تن در صبر ده

□

لب ساقی صلای بوسه در داد

□

زهی لطفی که بر بستان و گورستان همی‌ریزی

□

اسیر کودکی کردند چون من پهلوانی را

□

فتنه می‌بارد از این سقف مقرنس برخیز

□

خامان که زر پخته از دست تو نامدشان

□

چو بوته پر فرو رفتم به آتش

□

در جذبه‌ی وصل یار از آن سان

□

سپهر، این باغ بس کردست یغما

□

شدم ز عشق تو سگ جان و شیر دل که مرا

□

چو آن عمر عزیز آمد چرا عشرت نمی‌سازی

□

خواجه‌ی سید اسعد آنکه ازوست

□

چه درها گنج‌های خسروانه

□

عصا زد بر سر دریا که برجه

□

برو پرویز گو از کوی شیرین

□

صبا بگوی که تسکین جان آدم را

□

غرق دریا گرد و ناپیدا بباش

□

از بهر خلاص تو درین حبس

□

خمش کن کز ملامت او بدان ماند که می‌گوید

□

نیشی که زند شکر دهانی

□

حافظ چو نافه سر زلفش به دست توست

□

اشکوفه‌ها و میوه‌ها دارند غنج و شیوه‌ها

□

به هر طبعی نهاده آرزویی

□

من اگر شایسته‌ی سلطان شوم

□

چه توان کرد! اندرین دریا

□

من بنده بسی بودم در صحبت آن مردان

□

سقاهم ربهم گاهی کند دیوانه را عاقل

□

گنجینه‌ی مهر او در سینه نمی‌گنجد

□

و آن که از فرط عطا رشحه‌ی کلک کرمش

□

رحمت به پستی می‌رسد اکسیر هستی می‌رسد

□

ز جام عشق اگر مدخل خورد می

□

ای آنکه طبیب دل پر حسرت مائی

□

جمله یک خورشید می‌بینم ولیک

□

مردانه گنده پیر جهان را طلاق ده

□

اگر چه بیضه خالی شد ز مرغت

□

فروغی از ستمت چون به شهریار ننالد

□

مگیر چشم عنایت ز حال حافظ باز

□

کژ بنشین و راست گو راست بود سزا بود

□

به مزد آن که داد بندگی داد

□

به هم نامی حق دارم زهی قدر

□

طوطی از قفس دیگر گفت

□

برین سر راست ناید تاج وصلش

□

پی خسروان شیرین هنر است شور کردن

□

تسلی دل خود می‌دهم به ملک محبت

□

به روی تخته‌ی افلاک چون ز مهره‌ی مهر

□

هر چه گفتم خویشتن را گفته‌ام

□

پریشان کرده بر سرموی سودا

□

مرا از آتش دوزخ چه غم بی

□

ای دل خون خور که آن چنان ماه

□

خورشید کیمیایی گر خاک زر کند

□

ز تو یک سال دارم بکنم دگر نگویم

□

گفتم که بجویم ز دهان تو نشانی

□

گر چه رندی و خرابی گنه ماست ولی

□

جزو بهل ز کل بگو خار بهل ز گل بگو

□

اگر می‌بود لیلی بد نمی‌بود

□

با میان نارد جهان بی‌کنار

□

بزاغ گفت: چه نسبت سپید را بسیاه

□

سخن بنده چو آبی‌ست که کرده‌است آن را

□

کنیش طعمه خاکی که شود سبزه پاکی

□

ای آن که شدی آینه‌دار رخ یوسف

□

کف دریا شده از شدت سرما مشتاق

□

چو دل و چشم و گوش‌ها ز تو نوشند نوش‌ها

□

چو عکسش بر در و دیوار بیند

□

آنجا که از امور سپاهی سخن رود

□

درین ره هر که نعلینی بینداخت

□

زر طاعت بری آنجا که اخلاصی در آن نبود

□

چه می‌گریی بر خندندگان رو

□

تا لبم بر لب آن نوش لب است

□

سرفرازم کن شبی از وصل خود ای نازنین

□

طبعی که لاف زلف مطرا همی‌زدی

□

کس از یک نور باید با محمد

□

رحمتی کن بر دل پرتاب ما

□

اگر پی هوس و آز خویش میگشتم

□

از غم اندیشه ندارم که درین کار دلم

□

خمش کردم نگویم تا تو گویی

□

طره‌ی عنبرین تو غالیه سای انجمن

□

آن که عازم گر شود بر حرب و گوید القتال

□

شمس الحق تبریزی بادا دل بدخواهت

□

نه بلبل در قفس باشد ز صیاد

□

می‌گفت دوش با دل خواجو خیال تو

□

عطار اگرت بیند یک شب چنان که گفتم

□

گل رو خوب به حسن است ولی دارد حسن

□

هر کو نمرد خندان تو شمع مخوان او را

□

بر درش دانی فروغی چیستم

□

من و دل گر فدا شدیم چه باک

□

من چو کمینه بنده‌ام خاک شوم ستم کشم

□

نه بادش را غباری بود بر روی

□

عاقبت گفتند حاکم نیست کس

□

شکستگی و درستی تفاوتی نکند

□

به دست من گهر وصل خویش اکنون ده

□

بس سخن دارد وز بیم ملال دل تو

□

ناوک زنان بتان کمان کش ز چابکی

□

در دل دجال افکند انقلاب از مهر او

□

ور تو به گاه خاستی پس تو چه سست پاستی

□

تو صنعت کن که زر خود بی‌شمار است

□

منم طاهر که از عشق نکویان

□

از آن سرگشته دل ماندم که لعلت

□

ز شاخ بید کجا بادزن کند سلطان

□

مگر الطاف مخدومی خداوندی شمس دین

□

آفتاب فلک جاه ملک ناصردین

□

در حلقه بتان است سر حلقه آن پری رو

□

از همه من گریختم گر چه میان مردمم

□

وگر در عاشقی قولت بود راست

□

من نیم در عشق او مردانه‌ای

□

شب، این وحشت و درد و کابوس و رنج

□

اطلس دولت چو در پوشیدی احسان کن! بدوز،

□

من بی‌سر و پا گشتم خوش غرقه این دریا

□

با این همه آبی که فروریختم از چشم

□

گوید نی تازه شوی هیچ مخور غم

□

گه بکشی گران دهی گه همه رایگان دهی

□

در آن کوه مصیبت بود غاری

□

بوی عود از دم جان پرور خواجو بشنو

□

بر امید آنکه بر من بگذری

□

بتن پوشید گل، استبرق سرخ

□

ایا دولت چو بگریزی و زین بی‌دل بپرهیزی

□

هست درمان برای هر دردی

□

نمی‌دانم چسان در ره فتادم

□

ذره به ذره ای جهان جانب تو نظرکنان

□

چه شد فرهاد بر بالای آن کوه

□

خوش شد از گفتار او شاه جهان

□

انجام کار در فکند ما را

□

بگفت، این همه دانستی و ندانستی

□

داد عشاق ز اندازه جان بیرون است

□

تا لبت گفته به من سر سخن‌دانی را

□

ضمیر هر درخت ای جان ز هر دانه که می‌نوشد

□

گر چه شود خانه دین رخنه ز موش حسدی

□

ز دشمن ستاند ببخشد بدوست

□

هیچ دانی که چرا پسته چنان می‌خندد

□

گفتی سر خویش گیر و رفتی

□

سیف فرغانی از سر تسلیم

□

به کوه قاف رو مانند سیمرغ

□

تیره شد مهر و مه از جلوه‌ی روی تو مگر

□

یزک سپاه هجران که نمود پیشدستی

□

دارد از تو جزو و کل خرمیی و شادیی

□

چو گشتاسپ بر شد به تخت پدر

□

او ز تو مردانه‌تر آمد بسی

□

بیا، هم عهد و هم سوگند باشیم

□

مرا که در طلبش خضروار می‌گشتم

□

خواب از شب او مرده شلوار گرو کرده

□

گر طاق دو ابروی تو منظور نبودی

□

تا چه گفتش او به گوش از عشق و درد

□

شمس حق و دین خداوند صفاهای ابد

□

یکی گرگ بیند به کردار نیل

□

دلق از رق بمی لعل گرو کن خواجو

□

عطار در غم تو شادی هر دو عالم

□

من گهر روشن گنج دلم

□

آن جا بردت پای که در سر هوسش بود

□

حدیث قند نشاید بر دهان تو گفت

□

صبر نماند وقت کز همه کس برآورد

□

خدا با توست حاضر نحن اقرب

□

به درگاه خسرو نهادند روی

□

از قدم تا فرق نعمتهای اوست

□

دوش، طفلان بر سرت گل ریختند

□

بخ بخ ای دل که دوست در پیری

□

بدیدم دوش کبریتی به دستت

□

مهر آن مهر فروغی نپذیرد نقصان

□

لقیت الماء عطشانا لقیت الرزق عریانا

□

استوثقوا ادیانکم و استغنموا اخوانکم

□

که آواز بشنیدم از ناگهان

□

به بزم شاه جهان عیش ران و شادی کن

□

عطار را که از سخنش زنده گشت جان

□

بگفتا، سرائی است آباد و ایمن

□

چنین‌ها دیده‌ای از لطف و حسنش

□

از باده سرخ شد همه رخسار زرد من

□

طرح سفر دگر کند آن مه و وقت شد که من

□

نی فکر چو دام آمد دریا پس این دام است

□

مگر پورلهراسپ گشتاسپ شاه

□

تو ز جمله فارغ و پرداخته

□

ناگواریها مرا برد از میان

□

آستان در تو خواستم از دولت، گفت

□

الا ای نور غایب بین در این دیده نمی‌تابی

□

چه عقوبت از جدایی بتر است عاشقان را

□

اگر عالم همه عیدست و عشرت

□

قد ظهر الصبح و خل الحرس

□

گرامی گوی بود با زور شیر

□

گر تو برقع می‌گشائی ماه گو دیگر متاب

□

کینت از صد مهر خوشتر آیدم

□

به غمزه گر نربودی دل همه عالم

□

از او یابی به آخر هر مرادی

□

بپا نموده قیامت ز قامت دلجو

□

بس شکر بازگویم در بندگی خواجه

□

مشرق و مغرب ار روم ور سوی آسمان شوم

□

بزد تیز دندان بدان خنجرش

□

از شما هم فخر و هم عاریم نیست

□

چو جان، ز آلودگیها پاک گشته

□

نعمت عشق مرا کز دگران کردم منع

□

من ز نور پیر واله پیر در معشوق محو

□

یوسف پسر ناصردین آنکه مر او را

□

کلاه رفعت و تاج سلیمان

□

ولی در تلفظ لباس حروف

□

بر اسپان بکردند تنگ استوار

□

آخر بشنو حدیث خواجو

□

زنگبار زلف او مویی بتافت

□

گل را نمی‌توانم کردن به دوست نسبت

□

فلک بگریست و مه را رو خراشید

□

فردا که گنهکاران در پای حساب آیند

□

به مستوران مگو اسرار مستی

□

من حیران متهم به گنه

□

بسی رنج بیند گرانمایه مرد

□

هیچ دانی را نه دانش نه قرار

□

کاردانان راه دیگر میروند

□

مها از سیف فرغانی میازار

□

به کوه طور تو بسیار موسی

□

لعل تو برق خرمنم زلف تو طوق گردنم

□

تعالی الله تعالی الله درون چرخ چندین مه

□

چو او چشم برهم نهاد از قضا

□

هم‌آنگه سرش را ز تن بازکن

□

خسروی کز کلک گوهربار او

□

کس نتواند جمال تو دید

□

هر جا که تو برخیزی از پای تو بستاند

□

تبریز ز شمس الدین آخر قدحی زو هین

□

گفتم ز شوق بوسه‌ات تا کی رسد جانم به لب

□

چو مستعد نظر نیستی وصال مجوی

□

حیاتی بخش ممتد و مبد

□

به قلب اندر آمد به جای زریر

□

گر پلیدیی درون می‌بینیی

□

مرا هر رگ و هر پی و بند بود

□

ور بدانی که دوم بار نیابی فرصت

□

آنگه که چو من شوی ببینی

□

شه ناصردین کز دل پیر فلکش گوید

□

مقریان را منع کن بندی بنه

□

بود سرگشته به میدان وزارت گوئی

□

چنین گفت پرمایه اسفندیار

□

جانم فدای خاطر صاحب دلی که گفت:

□

در تعجب مانده‌ام از قطره‌های چشم خویش

□

این چه رفتار است، ای یار قدیم

□

شمس الحق تبریزی آیی و نبینندت

□

شکر کز سلسله‌ی موی تو دیوانگیم

□

ز سروقد دلجویت مکن محروم چشمم را

□

عندلیب روحش از بستان دهر

□

چو سالار چین دید بستور را

□

عکسی ز زیر پرده‌ی وحدت علم زده

□

گر تو زاسایش بری گشتی و دور

□

پیش ازین بی‌دگران با تو بسی بود جهان

□

هله ای بلای توبه بدران قبای توبه

□

نی ز حیبب ایمنم، نی ز طبیب مطمن

□

چو از تیغ حیات انگیز زد مر مرگ را گردن

□

چون باد نخوت از سر ظالم برون برد

□

بیاراست و برگستوران برفگند

□

وانکه چون خواجو دل و دین داده از مستی بباد

□

ز کوه حلم تو یک ذره گر پدید آید

□

ای صد هزار مسکین امیدوار این در

□

منال ای اشتر و خامش به من بنگر به چشم هش

□

جم دستگاه فتحعلی شاه تاجدار

□

من آن مرغم که هر شام و سحرگاه

□

کز تف شعله‌های آتش جوع

□

که بس زاروارند و بیچاره‌وار

□

سودازدگان دین و دنیی

□

راستی آموز، بسی جو فروش

□

بلبل از باغ چو بیرون نرود گل بیند

□

خادم و مذن این مسجد تن جان شماست

□

سر تا قدم کرشمه و ناز است و دلبری

□

فروپوش فروپوش نه بخروش نه بفروش

□

که روز ماتم آل رسول است

□

چنین پاسخش داد اسفندیار

□

چو می‌بینی که این منزل اقامت را نمی‌شاید

□

گل چو می‌داند که عمری سرسری دارد چو برق

□

اگرچه جان ز مستوری چو صورت در نظر ناید

□

می‌شکنی به زیر پا نای طرب نوای را

□

کلاه سروقدان بس که سر بلندی کرد

□

حافظ ز گریه سوخت بگو حالش ای صبا

□

می‌کنم صد فکر ناخوش باز می‌گویم که خوش

□

بکشت او همه پاک مردان من

□

یک ذره سپهر و هفت خورشید

□

بگفت ایدوست، تیر طعنه تا چند

□

رعد تا صور دمیده‌ست و زمین زنده شده

□

لباس خویش می‌درد قبای جسم می‌سوزد

□

یا که طبل عاشقی و کوس معشوقی بزن

□

در رنگ کجا آید در نقش کجا گنجد

□

چو شهباز مرغ بلند آشیانش

□

رهی کز خداوند سر برکشید

□

گر ترا با موی می‌باشد سری

□

ما چو فریدیم نه نیک و نه بد

□

دور افتاده ز بزم یارها

□

چه باشد شست روباهان به پیش پنجه شیران

□

گر آهوی چشم تو سویم نظر اندازد

□

دام فریب و کید درین دشت گر نبود

□

چنان به عهد وی امساک شد قبیح که هست

□

نوشت اندران نامه‌ی خسروی

□

چون شدم در زیر محنت پست تو

□

ز باران تنها، چمن گل نیارد

□

بسمع شه نرسانند حاسدان قوی

□

نظرت ز چیست روشن اگر آن نظر ندیدی

□

سینه‌ی شرحه شرحه‌ام شرح دهد فروغیا

□

چون محرم حق گشتی وز واسطه بگذشتی

□

ظلش که ظل سایه‌ی خلق خداست باد

□

بدو گفت کای پاک مرد جوان

□

امیر خطه‌ی پنجم دلاوری دیدم

□

زین همه زنار از تشویر خلق

□

ای غمر خشک مغز که از بهر بوی خوش

□

ای ساغر پنهانی تو جامی و یا جانی

□

راست گفتی کسی نهان کرده‌ست

□

بازگو از نجد و از یاران نجد

□

اینک تکیه‌گاه خسرو والا سریر

□

ازین باره من پیش گفتم سخن

□

زهی دارای طول و عرض اکبر

□

تو برج و باروی ملک وجود محکم کن

□

چون بر در میخانه مرا بار ندادند

□

رخ چون ارغوانش آن کند آن

□

تنگ دستان در بهای وصل او سر می‌دهند

□

دانش آن بود موقوف سفر

□

ازل تا ابد از خرابیست ایمن

□

چو از شهر توران به بلخ آمدند

□

اگر خروش برآرد چو بلبلان خواجو

□

هیچ خلقی گداتر از من نیست

□

آن کو به عشق میرد اندر لحد نخسبد

□

کز لذت حسن تو درختان به شکوفه

□

زان رو لب میگون را آلوده به می کردی

□

که بر حال زار بهائی نظر کن!

□

نهد گر حکمت او بر خلاف رسم قانونی

□

چو جامی گهر بود و منثور بود

□

شاه گفتا خواهی ای طفل دژم

□

روز نشاط است، گه کار نیست

□

عشق سلطان قاهر است و کند

□

اگر در عمر آهی برکشیدی

□

دلم شکست و به یک بوسه‌اش درست نکرد

□

امروز چنان خواهم تا مست و خرف سازی

□

آن که لطف و قهر او در یک طبیعت آفرید

□

چنین گفت الیاس با انجمن

□

خواجه بتحفه پیشت نزلی دگر نیارد

□

ز عشقت چون کنم توبه که از عشق

□

زین کاروانسرای بسی کاروان گذشت

□

چو اندر شه نظر کردی ز مستی آن چنان گردی

□

دستش به رسانیدن ارزاق ضمان شد

□

بود یک قریه، به قرب آن جبل

□

از بس که بوده‌ام ز عطاهاش منفعل

□

بفرمود و گفت ای گو رزمسار

□

آن گدا پس خنده‌ی او چون بدید

□

بتخت و تاج سلیمان، چکار مورچه را

□

سیف فرغانی در غیر نظر چند کنی

□

از هواخواهان آن مخدوم شمس الدین بود

□

تو همان چشمه‌ی خورشیدی و ما خفاشیم

□

لیک نفقه‌ش بیش و کم چیزی نماند

□

بدیع‌الامر دارائی که گر خواهد به فعل آید

□

اگر کم کنی اژدها را ز روم

□

می‌رفت خواجو با خویش می‌گفت

□

در شراب و شاهد دنیا گرفتار آمدی

□

کسی را وصل تو گردد میسر

□

باغی و بهشت بی‌نهایت

□

آن طایرم فروغی کز طالع خجسته

□

چون تواند کرد عقل اثبات شیء

□

به یک کارسازی که کاریست لازم

□

بخواهیم ازو کین لهراسپ شاه

□

جز غم دریا نخواهم این زمان

□

اگر ز آب گریزی، بخشکیت بزنند

□

ننگ است با دو چشم به چه سرنگون شدن

□

جان چرب زبان توست اما

□

ناصرالدین شه غازی که سپهرش گوید

□

این قوم پرند از تو باکر و فرند از تو

□

غبنی است بس گرانم از این رهگذر که نیست

□

چو من با سپاه اندرآیم ز جای

□

در مصر معانی ید بیضا بنمائی

□

تا چون غم تو ز دور آید

□

او شاه بیت نظم جهان است زینهار

□

آن شاه کیست شمس تبریز

□

سوزن فکرت شکست، رشته‌ی طاقت گسیخت

□

طینت بد، آنکه در علم ازل

□

بر مرد عرصه تنگ کند وقت دارو گیر

□

چو لشکر چنان گردشان برگرفت

□

اسب چندانی که می‌تازد سوار

□

فروغ افکن بهر کوتاه بامی

□

ور سرو نه قامت تو دیده است

□

با وسعت ارض الله بر حبس چه چفسیدی

□

گر دست من بگیرد پیر مغان عجب نیست

□

ز شمس الدین تبریزی به ناگه ساقی دولت

□

شمشیر او نشان ز دو شق قمر دهد

□

بدو گفت برخیز و پاسخ کنش

□

آنکه دل در بند یکتائیت بست

□

تو فارغ از دو عالم مشغول خویش دایم

□

چو در به رشته تعلق گرفت عشق به من

□

گر تو خواهی شمس تبریزی شود مهمان تو

□

بلبلان گوییا خطیبانند

□

در موسم گل، ابر نوبهاری

□

بود ویران کلبه‌ای از لطف گردون رتبه‌ای

□

به خوان بر یکی جام می‌خواستند

□

در میان هیزم آید بی‌قرار

□

محبس تن بشکن و پرواز کن

□

در بدی من مرا علم‌الیقین حاصل شده‌ست

□

در گوشه روی ترش نشینی

□

آن که بر خونش نمی‌گیرد گریبانت منم

□

از این لوت و زین قوت چه مستیم و چه مبهوت

□

به نسیم حمایتش شاید

□

که چون باشد آغاز و فرجام جنگ

□

میل خاطر بگلستان نکشد خواجو را

□

چه دغا می‌دهی آخر در جان

□

نپرسد از عراقی، تا بمیرد

□

برید آفرینش در دو عالم

□

هر چه لبم بوسه زد گندم خال تو را

□

سوی هر خشت از او چو رو کرده

□

وزان هرچه زاید بود نقد قلب

□

نبیره‌ی برزگان و آزادگان

□

من چنان می‌خواهم ای عالی گهر

□

هر دو را دوش بمهمانی برد

□

همه کس گلی دارد اندر بهاران

□

به صفا چو آسمانی به ملاطفت چو جانی

□

تا فروغی با خط مشکین او شد آشنا

□

چه یاری یابد از یاران همدل

□

ای که در این واقعه‌ی جان‌گداز

□

چنین دل گرفتید از یک سوار

□

خواجو اگر گدای درت شد سعادتیست

□

چون شود شایسته‌ی ره جان تو

□

اگر چه رای تو در عشق کشتن من بود

□

با این همه ای دیده نومید مباش از وی

□

روزی از دیدار جانان حاجتم گشتی روا

□

اگر باده گردد حلالت دمی

□

برآمد گوهری از معدن ملک

□

ز من هرچ خواهی ندارم دریغ

□

گر زند دیوانه‌ی این شیوه لاف

□

زان گروه رفته نشماری مرا

□

هنوز گنج تو، ایمن بود ز رخنه‌ی دیو

□

بیم از آن می‌کندت تا برود بیم از تو

□

مرا تا چند گویی بگذر از جانان به آسانی

□

هین چشم فروبند که آن چشم غیورست

□

فی‌الحال فسخ بیع کند مشتری ز خشم

□

کتایون چنان دید یک شب به خواب

□

یار از چه گردد با دوست دشمن

□

چون نیست محرمی که بگویند سر خویش

□

گر او را خوهی ترک عالم بگوی

□

در حضور ابدی شاهد و مشهود تویی

□

این بر چمن نشسته و پر می قدح

□

گر چو من، تو نیز می‌خوردی علف

□

وین بتر کز حرف تحصیل آن زمان خود می‌کند

□

به هرجا کجا شهریاران بدند

□

باز در دین چون خر لنگ آید او

□

هیچکس را سر بدخوئی نیست

□

در سخن هر لفظ کاندر وی نباشد نام تو

□

مثل چرخ تو در گردش و در کار آیی

□

فروغی ار دم وارستگی زنم شاید

□

هر چیز گمان بردم در عالم و این نی

□

زمینم روی گردآلود کز خاک درت دورست

□

که این جز به آواز اسپ زریر

□

زور و زرم با تو چون ز دست نخیزد

□

برو عطار و دم درکش کزین سوز

□

بهر روی تو بجز آیینه‌ی چینی مهر

□

ای که صالح تو و این هر دو جهان یک اشتر

□

ستم کشیدم از آن ترک کج‌کلاه به حدی

□

نه اشک روان، نه رخ زردی

□

آن چه گردان توانا در جهانگیری کنند

□

پس آزاده گشتاسپ شاه دلیر

□

شب‌های تار و روشنان بر خاک تو نوحه‌کنان

□

زانکس که نام خلق بگفتار زشت کشت

□

بر جمع ملک نتوان به شب قندیل بر کردن

□

دبیرش مران نامه را برگشاد

□

گر قدم بر سر شعرا نهی ای مه شاید

□

شقایق را شقایق را تو شاکر بین و گفتی نی

□

گرد سپه کوه بر رخ گردون نشست

□

پیاده همه پیش اوی آمدند

□

چو نام شکرت گفتم خرد گفت

□

نهان باید که داری سر این راه

□

کار تو کس نمی‌تواند کرد

□

بخواند آن خردمند را نامدار

□

دم پیر مغان را یاد کن، جام دمادم زن

□

گفتمش: کی بینمت ای خوش خرام؟

□

جمال باز گرفتن نیافت ساقی دهر

□

ز گوینده بپذیر به دین اوی

□

این همه خاکستر آنگه برفشان

□

دامها بینم براه تو نهان

□

در وصف خوبی تو صاحب لسان معنی

□

چو گشتاسپ فرزند کس را نبود

□

مگر از دهان ساقی مددی رسد وگرنه

□

شمس تبریز جو روان کن

□

به من تراوش نزلی که لطف ایشان راست

□

که گر بر من این اژدهای بزرگ

□

چون غنچه لب به مدح شهنشاه برگشاد

□

اندرین دریا که عالم غرق اوست

□

تو به دست کرم خویش جدا کن از من

□

بپوشیده شد چشمه‌ی آفتاب

□

بلی سکندر سرتاسر جهان را گشت

□

دانی چه گفت نفس بگمراه تیه خویش:

□

دین حق بس که دارد از تو رواج

□

برفتند ز ایوان قیصر به درد

□

سالها بودند مردان انتظار

□

ز کمان قدر آن تیر که بگریزد

□

عزیز مصر اگر ما را ملامت‌گر بود شاید

□

ازین تاج شاهی و تخت بلند

□

جمشید عهد ناصردین شه که روز عید

□

بگذار فسانه‌های دنیا

□

چه خان جهان جلالت که از جلالت و شان

□

همه کار ایران مر او را سپرد

□

در نرگس عاشق کش میگون نظری کن

□

در گریبان کش سر و بنشین خموش

□

به بین که دست دلم را چگونه در غم او

□

رسم او کرده روی باطل و حق

□

سر شاهان جوان بخت ملک ناصردین

□

نور عقلانی کند تنویر دل

□

بدیده‌ی خرد این حوض خانه را شانی است

□

معصیت را به عالم عصمت

□

فسبحان الذی اسری بعبده

□

همی دانه و خوشه خروار شد

□

جز تو از خوبان عالم کس نداشت

□

در احسان بگو که بگشاید

□

عاشق صادق فروغی گر بردنش سر به تیغ

□

یکی طبع و یکی رنگ و یکی خوی

□

زدی بی‌محل چنگ در حبیب عمرش

□

عزمش از سر اختران منهی

□

که ای ضمیر تو از حاصلات کن غافل

□

چون هستی عطار درین راه حجاب است

□

هر چه بر قدر خلق افزودم

□

خرم ز نشستن وزیری

□

میر ابوالفتح کز فتوت و فضل

□

اکنون، چو به شصت رسیدت سال

□

امیر آسمان رفعت که خورشید درخشانش

□

خمیرمایه‌ی بخشش به خاک بخشیدست

□

هزاران چشم می‌باید که بر کار تو خون گرید

□

هزار کوه گرت سد ره شوند، برو

□

دل صدف صفتت بر امید در ثواب

□

ای روز مخالفانت شب گشته

□

بر سر طالب اگر تیغ ببارد ز سپهر

□

سوفسطایی مشو خمش کن

□

چون خیال منزل دقت پسند

□

انوری هم ز تو برتست که بر بیخ درخت

□

بر ماه چنبر دیده‌ئی در پسته شکر دیده‌ئی

□

چون بقای خود بدیدم در فنا

□

دوری از دوست، سیف فرغانی!

□

سایه‌ی قصر رفیع تو نپیموده تمام

□

ماهی که دوش خرمن صبرم به باد داد

□

دارد از «لا» فروغ، نور قدم

□

بال بگشای که از گلشن روم آمده‌اند

□

چون نداری بر کسی حقی حقیقت دان که هست

□

من ندارم در جهان کاری دگر

□

عمر گر یک دم و گر یک نفس است

□

غم عشق تو را عنبر مثال است

□

منعما مکرما درین کلمات

□

سزد گر قدر قیمت بشکنی عنبر فروشان را

□

بنشین کژ و راست گو که نبود

□

بار زره بر آن تن نازک منه که من

□

زین جمله که گفته‌ام ندارم

□

اشم روایح نور الخزامی

□

عطار ز راه خود برخیز که تا بینی

□

راهی است ره عشق، به غایت خوش و نزدیک

□

به روح من نشوی زنده تات ننمایم

□

همت مردانه ز من جو که من

□

تا نشد اوصاف امکانیش فهم

□

بیضه‌ی مرغ جلالش قدر بیضا بشکند

□

به کردگار که انصاف من ازو بستان

□

نفس خود رایم به غفلت تا به جان درکار شد

□

من اشک خویش را چو گهر پرورانده‌ام

□

گر جور روزگار کشیدم، شگفت نیست

□

گر عادل و راد بود سنجر

□

محب صادق از جانان به جز جانان نمی‌خواهد

□

این چشمه آب زندگانیست

□

ور زان که انتقام من از وی نمیکشی

□

گر بگرداند به پهلو هفت کشور مر ترا

□

ساکن دیر مغانرا از ملامت غم نباشد

□

چه می‌گویم که جانها نیست گردد

□

گر ببینی که به وقت مستی

□

عدد سالهای عمرش باد

□

لعل و زلفش سر دل جویی ما هیچ نداشت

□

وین عدالت با وجود این صفات

□

ز کشت زار عدم تا به این مقر نرسید

□

گمرهان آفرینش در شب احداث دهر

□

چون شنید این قصه آن دیوانه زود

□

دیده‌ام رنگی ندید از رخت نو

□

ره‌نورد بیان چو سربکشد

□

دشمنانت همه انگشت‌گزای

□

چو شب دو بهره گذشت، از دو گونه مست شدم

□

گفت خانه‌ی تو ز هر نیک و بدی

□

قضا می‌گفت من امداد کردم

□

تا ترا از سر من باز کند

□

تحیتی که شود زخم سینه را مرهم

□

در پرید و عشق را در بر گرفت

□

که بینی از دهان ملک بیرون

□

نظم و نثری که مرا هست در این ملک مگیر

□

تا زلف تو بر طرف بناگوش فرو ریخت

□

بیدار شو، ای بخت خفته چوپان

□

به شیرین حرفهای پر بشارت

□

هست فرمانت بر زمانه روان

□

رشته را بگسست و گفتش این زمان

□

هم افسونگر رهائی یافت، هم مار

□

هر دم از آتش حسرت لب عشاقش خشک

□

بوده بر یاد خواجه بی‌گه و گاه

□

راست گفتی که صیدگاهش بود

□

در گردن این فکنده آن دست

□

در آفاقیم بی‌همتا ز لطف واحد یکتا

□

اف از خور و خواب اگر نبودیم

□

درین وادی فرو رفتند بسیار

□

بر پی پیری برو تا پی بری

□

دل گر نمیگدازی و نیش ار نمیزنی

□

هر کرا درد ناگزیر گرفت

□

من و درخت کنون هر دوان بیک صفتیم

□

گر لاغری تو، جرم شبان تو نیست هیچ

□

مفاخرند به عهدش لیالی و ایام

□

به زیر سایه‌ی گل شادمان باش

□

نی از صفت بهیمیش وهم

□

بهی، پراکنده گشتن چو کاهی

□

از سر ناز در چمن روزی

□

نیل خواهد رخ خورشید مگر وقت زوال

□

اندر این عشق نو غزلها گوی

□

اشکستگان را جان‌ها بستست بر اومید تو

□

معنی کز دل بود چون صید وحشی در گریز

□

نشسته ز اقتضای طالع سعد

□

ز خواجو بگذران جامی که مستست

□

مانده امروز با دلی پر خون

□

چو عمری گرگ بد دل، گله راند

□

خواجه دانی که چیست حاصل کار

□

شاه ملکان میرمحمد که مر او را

□

زین مثلث، هرآنکه یک جرعه

□

شود چو گرم عطا آه از ذخایر بحر

□

بنده چون از پس آن رفته نخواهد رفتن

□

چون تو بحر جود داری صد هزار

□

وقت رفتن، پیشوای راه بود

□

نیست در عالم عراقی را دمی

□

شوم چو هیات کبک دری سراسر زیب

□

چنان بر گریه‌ام لعل می‌آلود تو می‌خندد

□

بگشای دو دیده نهانی

□

کوه شکوهی که ز تمکین نهاد

□

خوش باش که سیاره بر احرار نهد بند

□

چه باشد ار به عنایت نظر کنی سوی خواجو

□

دانه‌ی امید چه کاری که دهر

□

بر دل ثنای خویش کند عشق باختن

□

کز نهیب معده‌ی او هر شبی تا بامداد

□

می کشد به میدانم صف کشیده مژگانم

□

چون شدی بی‌بهره از فکر ای دغل

□

بلند اگر نشود بادبان تمشیتش

□

اسب اندر خشم شد الحق ندانی تا چه گفت

□

پس بگیرد طفل را در ره گذر

□

گویمت شرط نیکنامی چیست

□

گر گوهر است جان تو ای سیف زینهار

□

در نسبت فرمان تو هستند عناصر

□

یک دو قدح می‌کشیدم از خم وحدت

□

مست رود نگار من در بر و در کنار من

□

چو دیده بر رخ عبدالغنی من فکنی

□

که او مشیر همه کارهای اقبالست

□

برو خواجو که از سلطان عشقش

□

چون برآید صبح همچون آفتاب

□

شبی ز شربت وصلش دهان کنی شیرین

□

به یک سموم عتابش چو کاه گردد کوه

□

عین مقصود من از دیر و حرم دست نداد

□

پایه بشکست و بدیدیم و نکردیم هراس

□

در آن سفر که به جز اهل خدمت ایشان را

□

قضا به قوت باران فتح باب کفش

□

وارث او را بود آن زر حلال

□

در پرده، قصه‌ایست که روزی شود شبی

□

جان به مرگ ار زتن جدا گردد

□

زلف پرچم نگارد اندر چشم

□

جواب هر سلامم را دو صد دشنام می‌بخشند

□

جمله رنجوران دوا دارند امید

□

خدیو تخت نشین خان پادشاه نشان

□

از کوی چو آفتاب از کوه

□

کشید تیر بر اعدای دولت سلطان

□

اگر عشقت بسوزد بر سر دار

□

درد تو قوت گرفت و بنده ضعیف است

□

فرمان تو آن مستحق طاعت

□

نهادم تا به کویت پا، نرفتم بر سر کویی

□

یارب، یارب که بهائی را

□

کارسازیهای او در سازگار سلطنت

□

غایت مهر خواجه بردادن

□

گفت چون بشنودم آن شب این خطاب

□

درین زمانه، فزودن برای کاستن است

□

غمت را طبع او زینسان سخن ساخت

□

آسمان دیگر است از روی رتبت گوییا

□

اشک خونین می‌رود از دیده‌ام هنگام مستی

□

گفت چگونه‌ای از این عارضه گران بگو

□

ز دستش فیض زرباریست پیدا چون علامتها

□

این ندانم چه گویمت چو فلک

□

وگر از پای فتادی و نشد کارت راست

□

ترک کار فرید از آن گفتم

□

گر عاشق تو فردا اندر سفر نهد پا

□

هریکی را همچو لقلق مار باید صعوه کرم

□

جام می از کف اغیار ننوشی، نوشی

□

حالیا، ای عندلیب کهنه سال

□

خان نوعهد نوجوانکه باو

□

قلم منصف ترا خواند

□

چون خرم شد نفس، بنشستم برو

□

دگر بکار نیاید گلیم کوته ما

□

خیز، دلا، وصل جو، ترک عراقی بگو

□

شود بر خط عز جاه تو ضامن

□

به شاخسار خود ای گل مرا نشیمن ده

□

صبح دم سرد زند از پی خورشید زند

□

نمائی گر به جای لطف موعود

□

از ولوع خویش بر مدح تو ناگه گفتمی

□

ناگه در آن میانه بخواجو رسید و گفت

□

هین که گذشت وقت گل، سوی چمن نگاه کن

□

جهان بود خوشبوی از بوی من

□

ناصرالدین که نوک خامه‌ی اوست

□

شراب داد ولیکن نخفت در بزمم

□

کعبه‌ی دل مسکن شیطان مکن

□

مرغی که بود بیضه‌ی ظلمش بزیر پر

□

به جذب همت ار دور زمان را باز گرداند

□

بحر را از تشنگی لب خشک کرد

□

ز جانفشانی و خون خوردن قبیله‌ی ماست

□

تو راست میل و محابا که زر برد ظالم

□

وانکه با چتر دولتش آموخت

□

سپند در ره آن شه‌سوار می‌زنم آتش

□

اخلع نعلیک این بود این

□

اگر چه گه گهش از شاخسار این دولت

□

زانکه منکم ز شما باشد از روی لغت

□

ترا نار پستان به از نار بستان

□

شد زبان در وصف تو عطار را

□

تو از من نیستی غایب که اندر جان خیال تو

□

بد نگویم بگو چرا گویم

□

بوسیدن گلوی تو بر من حرام باد

□

انت ایضا یا مغنی لا تنم

□

سرو سر خیل قزلباش که بر خاک درش

□

گفت نیلوفر چو کلک از آب سر بیرون کشد

□

در نسخه‌ی کیمیای توحید

□

سفینه‌ای که در آن فتنه بود کشتیبان

□

کسی کو تکیه بر عهد جهان کرد

□

عالم معنیش خواندم عالمم خاموش کرد

□

ای چشمه سار خوبی یک ره ز عین رحمت

□

در آن مجلس که گردان کرد از لطف او صراحی‌ها

□

ور دهد مهلت زمان کرمت

□

بر شاخ مزاج بلبل جانت

□

رسید موسم نوروز و گاه آن آمد

□

کو آتشی که بر وی این خرقه را بسوزم

□

خاک دنیاست چون وحل، زنهار

□

دشمنان از تراکم سخطت

□

آن که نشوید به باده خرقه‌ی تقوی

□

ای خوش آن دانا که دنیا را بهشت

□

ترسم آن دم که لطف فرمائی

□

آن جواهر چنان که رسم بود

□

چو من ز عشق تو بیمار و زار مانده اسیر

□

از سوختن خویش همی زارم و گریم

□

آبم روان ز دیده و خوابم شده ز چشم

□

نیستی مسرف و ز غایت جود

□

هر چند روزگارم از دست او سیه بود

□

آغاز عالم غلغله پایان عالم زلزله

□

بوترابت تا لقب گردیده دارد آسمان

□

وگرچه هیچ شبی نیست تا ز دست دماغ

□

تو ماه و مرا پیکر از دیده ماهی

□

گر شودت ملک هر دو کون میسر

□

گه بباغم، گهی بدامن راغ

□

با کلک تو منشی فلک را سخنی رفت

□

گر وصل تو بار دگرم دست دهد

□

کان تو را در راه دین مغبون کند

□

بود این صدا بلند که خسرو طبیعتان

□

در زوایاش همه طایفه‌ای منقطعند

□

نیستی آگه که شاه انجمن

□

بدگوئی تو اینهمه، از فرط بددلی است

□

تا چند باشد ای جان پیش در تو ما را

□

بادت اندر دولت باقی بقا

□

دارد خدا خوش عالمی منگر در این عالم دمی

□

خاموش که آن جهان خاموش

□

تا بساط این و آن بر هم خورد زابیات هجو

□

آن جوان بخت را بپرس و بگوی

□

به سوی باد و نی میل کن که میگویند

□

درون دل بسی خود را بجستم

□

گر تو ندانی که چیست این همه نظم بدیع

□

در آتش صبر چند باشم

□

هستی تو فخر ما هستی ما عار ما

□

کار هستی گاه بردن شد زمانی باختن

□

نی دل و نی دین بماندنی روان نی عقل و هوش

□

گهی ز آب دو دیده مدام در بحرم

□

عرضه دارم آفتاب طلعتش

□

یکچند شوی بخواب چون مستان

□

برای همرهی و اتحاد با چو منی

□

لاغری ناید شگفت از بخت من آن بخت تست

□

قماش هستی ما را به ناز خویش بسوز

□

بس بدیدم دود ماتم‌های زفت

□

گفتی که نثار مدح مولی

□

ای در آن اندازه بزم جان‌فزایت کاندرو

□

هوای باغ و شمیم گل و نسیم بهار

□

افسوس می‌خورم من کافسوس خواره‌ای را

□

ای دلبر دوست تو همی باش

□

گر زمین را همه در سایه‌ی انصاف کشند

□

گفت به داوود خدای کریم

□

علمی بطلب که تو را فانی

□

سالک راه تو را دوش فلک توشه کش

□

منتی داشتم از وی که ندارد به مثل

□

فلک با خواجگی خود غلامت

□

به نومیدی، در شفقت گشودن

□

حاکمان دردم از او قبجر و تمغا خواهند

□

هنوز مطرب رزمت نبرده زخمه به گوش

□

قبله شمس الدین تبریزی بود

□

آن مریم دردمند یابد

□

عنکبوتی را کند گر تقویت بالا کشد

□

خنجر کین او چه پیرایی

□

نقش نام شیخ ابواسحاق بن محمودشاه

□

قرب و بعد موج چون بسیار گشت

□

به چشم روح ببینم جلال او چو مرا

□

آب انگور بوک سعی کند

□

یعنی که هر چه کاری آن گم نمی‌شود

□

بارش اینها را چنین حالات داد

□

گر کنی استغفرالله قصد تا مجرم کشی

□

باد دستش قوی و از دستش

□

گرچه بودی مرغ زیرک از کمال

□

منشین گرسنه کاین هوس خام پختن است

□

در فراق تو غزلها گفته‌ام

□

سابعا این فرید عارض لنگ

□

وگر دوا بود این را تو خود روا داری

□

وامانده از این زمانه باشی

□

مدعی آن لل شهوار را

□

خود صحبت اندساله بگذار

□

پیام داد به باد سحر شکوفه که خیز

□

چون ز کاهی بسی ضعیف ترم

□

طالب ریت مثر شد

□

ز آسیب تو از فلک فرو ریزند

□

حد ندارد این سخن کوتاه کن

□

آنقدر در شهر تن ماندی اسیر

□

که در گرفتن زر آن حرامی ناکس

□

به استدعای خرواری دو هیزم

□

خاک می‌رفت و پیاپی می‌شتافت

□

مدتی در خانه‌ی دل کرد جای

□

رومیان همچو گوسپند از گرگ

□

قادر نبود فکرت و زین معنی

□

عزیزی بخشد آن کس را که خواری‌ست

□

چون شکرلب گشته‌ام عارض قمر

□

هم طرازنده‌ی مجالس گشت

□

خیز و دندان‌کنان به خدمت شو

□

چو چشم مست تو فتوی دهد که باده حلالست

□

چیزی که صلاح تو در آن است

□

دهر، بسیار چو من سربگریبان دیده است

□

گفتند که تو خبر نداری

□

میان هوایی که هفتم هواست

□

کافرست و غارت دین می‌کند

□

دریا دریا در لی

□

به سر تیغ ملک بگرفته

□

ریش اگر آراست در تشویش بود

□

هر که بدان صومعه بشتافتی

□

بزرگان دولت کرامند لیک

□

عدد سالهای عمرش باد

□

گر زحمت از تو برده‌ام پنداشتی من مرده‌ام

□

تا نباشد از سبب در کش‌مکش

□

گویند: « می منوش و مخور باده، ز آنکه هست

□

ای که ز تو آز شود پایمال

□

گهی که جام صبوحی کشم بود حاصل

□

حقه‌ی گردون چرا پر لولوی است

□

یادیش ازین و آن نیاید

□

حاش لله مباد یعنی هجو

□

کو شعشعه‌های قرص خورشید

□

وه! چه خوش می‌گفت در راه حجاز

□

خوی کرده گل ز شرم همی خندد

□

آزاد کیست حلیه‌ی مردان و ای دریغ

□

گر ز عشق اندک اثر می‌دیدیی

□

از مس دل ساختن با دست دانش زر ناب

□

اینچنین ملکی که سلطان را نبود

□

در کمیت سیاست کینش

□

این عشق هنوز زیر چادر

□

زانک بر مرصاد حق واندر کمین

□

این صفا زان نظر پدید آمد

□

در میان دولتی با حلق ملکی گشته سخت

□

خواجو اگر چه عشق را صبر بود دوا و بس

□

جان بدادم چو روی تو دیدم

□

اگر عدل است، کار چرخ گردان

□

چو گوش این سخنت همچو پیل گوش نمود

□

هیچ راعی مشو رعیت شو

□

این بیانات و شروح، ای حق شناس

□

ماه را نور بی‌حساب بود

□

چون سایه‌ی نشاندست انوری را

□

کو کسی کو در میان زندگی یک ره بمرد

□

گر تو هفتاد قرن عمر کنی

□

سر بر نکنی به عالم قدس

□

از متانت حبل اقبالت چو شعر بوالفرج

□

سخت او را گیر کو سختت گرفت

□

مریمان بی شوی آبست از مسیح

□

مدح ستوده‌ی گیتی صد ره بگفتم، ازیرا

□

به ذراع فجی به دست قضا

□

ای کاش برفتادی برقع ز روی لیلی

□

گر نکردم سود در سودای تو

□

جان باز در خرابات، تا جرعه‌ای بیابی

□

گوشه‌ای گیر و سر راه نجاتی بطلب

□

ترک و هندو مست و بدمستی همی‌کردند دوش

□

ما سیه گلیمان را جز بلا نمی‌شاید

□

بامداد، باده‌ی روشن خواه

□

هر کجا در دل زمین موشی است

□

دل ز خود بگرفتن و مردن بسی

□

حدیث مهر، کجا خواند طفل بی مادر

□

بلقیس وار عدل سلیمان طلب مکن

□

آنکه چون عصمتش تتق بندد

□

گر چه ندارم به جهان سروری

□

آن عتاب ار رفت هم بر پوست رفت

□

هر طرف از بوی اوست مشک‌فشان روز و شب

□

خود به یک ره بگو که بی‌کارست

□

تو نه مرد گل بستان امیدی سعدی

□

از آن سلطان کونینم که دارالملک وحدت را

□

بر کسوت حال من چنان است

□

بمان در نعمت و شادی همه عمر

□

از شام ذات جحفه و از بصره ذات عرق

□

تا تو نیز از خلق پنهانی همی

□

نیست مخلوق آنکه دایم زیست

□

چو سرو و سوسن آزاد بنده‌ی شاهند

□

اگر در نطق آیم تا قیامت

□

فیل را شد زین اطلس زیب پشت

□

من آن یعقوب گریانم ز هجرت

□

در آبادی عالم تو توانی

□

شاه مرا خوانده است چون نروم پیش شاه

□

کاهلی را کرده‌اند ایشان سند

□

بعد ازین دست ما و دامن عشق

□

حلم مرا باز برو دل بسوخت

□

گرت چو سعدی از این در نواله‌ای بخشند

□

با عدم بر جمله و پیدا بباش

□

در گریه سخن نکو نیاید

□

ز ارزوی علاجت از دل پاک

□

آن شهریار اعظم بزمی نهاد خرم

□

تا زاتش عناد تو گرمست دیگ جهل

□

ماه بطحا زهره‌ی یثرب چراغ قم که دوخت

□

دو هفته است تا خدمتی در عیادت

□

شه خانه خراب و شهر خالی

□

حاصل هستی بیهوده‌ی ما

□

تو ز اول سست کردی پایه را

□

تو همایی به فر و پر فکند

□

همه آهنگ لقا کن خمش و صید رها کن

□

ای عشق برادرانه پیش آ

□

چون برون آمدی، فدا کن جان

□

غصه ها دارم ز نقصان از همه نوعی ولیک

□

آن کام و دهان و لب و دندان که تو داری

□

نیستی آگه که دم واپسین

□

نفس یغماگر، چنان یغما کند

□

از پس آنکه به یک مهر دو الف ملکی

□

جان جمله پیشه‌ها عشقست اما آنک او

□

چون شود حاصل تو را چیزی از آن؟

□

به طرزی خوب و دلکش دسته‌ها بربند از آن گلها

□

چون به وقت هوشیاری برنیایی با فواق

□

زنده از آبست دایم هرچ‌هست

□

نداده ابره را از آستر فرق

□

گر ملامت گر نداند حال شبهای مرا

□

به عون تست پناهم که از عنایت گردون

□

که به هر قطره از پیاله او

□

عارف گوینده بگو تا که دعای تو کنم

□

ای دل! کنون بنال در این بستگی و رنج

□

هرچه بیرون از این بود کم و بیش

□

جان شیرین فدای صحبت یار

□

پس بر صراط شرع روان گرد و هوش دار

□

ز بهر آنکه نهی پای بر گهر در راه

□

خشک‌سال کرم از ابر کفت یافته نم

□

بهر هر کشته او جان ابد گر نبود

□

اندرین نیمه ره، این دیو تو را آخر کار

□

همتش گشت چون آنجا معمار

□

لیکن از بی‌کاغذی بیتی نکردستم سواد

□

خواجه‌ای کز هرچه گویم بیش بود

□

یکی نظر به گل افکند و دیگری بگیاه

□

چو از زیان منت هیچگونه سودی نیست

□

پیش ذهن تو غیب برده رکوع

□

تاتار هجر کرد سیاهی و عنبری

□

سر او را چون شناسی راست گو

□

نحوه عنی سریعا لا ابالکم

□

ز لطف آن کرده‌ای با جان غمناکم که در شبها

□

با که نگفتم حکایت غم عشقت

□

می‌نتوان بود بیش ازین نیز

□

خسته‌ی تیغ غمت را به بلا بیم مکن

□

نور و ظلمت ز پویه‌ی قدمت

□

مگر که لطف خدا اوست ما غلط کردیم

□

ای حاضران کسی که درین سال غایبست

□

کسم ندانست آن روزگار قیمت و قدر

□

از شب و روز میندیش که با تست بهم

□

ذره گر بس نیک و گر بس بد بود

□

بزیر پر، چو تو سر بی سبب نهان نکنیم

□

بود بر پای من، عراقی، بند

□

روزش چنین که هست همیشه به گاه باد

□

و شربنا من مدام سکر ذات قوام

□

کنون عالم شود کز عشق جان داد

□

من ذکرهم هملت عینی فما نزلت

□

بازانها کرد کای صاحب‌قران بر خور ز ملک

□

جانست و از محبت جانان دریغ نیست

□

چنان دلتنگ شد عطار بی تو

□

صرف باطل نکند عمر گرامی، پروین

□

ای روز مخالفانت شب گشته

□

شمس تبریزی تو خورشیدی چه گویم مدح تو

□

کردیم به جان و دل تلافی

□

نکند خود به خاطرت گذری

□

گیر که گیتی همه چنگست و نای

□

شد حرم بر مرد بی‌حرمت حرام

□

چون فرق در و دانه تواند شناختن

□

ای به دولت مفتخر، محنت کشان را دست گیر

□

چون رکاب کرم گران کردی

□

چشم بد دور از آن رو که چو بربود دلی

□

خامش که بس مستعجلم رفتم سوی پای علم

□

سر خود گیر و گوش کن سخنی

□

همه‌ی روضه‌ی من حشیش است یکسر

□

ناله‌ای می‌کند چو گریه طفل

□

دستی بر نه که دور از تو

□

ناله چو بلبل کنم از شوق تو

□

در دو هستیت نیستی مرساد

□

آن خداوند لطیف بنده پرور شمس دین

□

چه عجب ملک دل ار ویران شد

□

تا ز شوق تو مست و حیرانیم

□

آنکه رایش را موافق گیتی پیمان‌شکن

□

چون نباشم بنده و بندی او

□

در اینجا، بس شهان افسر نهادند

□

جز بانگ فتنه، هیچ بگوشم نمیرسد

□

تخم غرض بخت تو بر خاره برسته

□

ور به طمع ناله برآرد رباب

□

چندان دعا کن در نهان چندان بنال اندر شبان

□

شیخ صورت پرست و زراق است

□

بیاراید به مروارید گل پوش

□

بکش چنان که توانی که سعدی آن کس نیست

□

ساقی شو و راوقی در انداز

□

اگر چه ملک نخواهد شریک، نتوانم

□

به صد مهمانی صلا داد عالم

□

کرانه نیست ثنا و ثناگران تو را

□

از قید علائق جسمانی

□

به وقت بانگ چون گردن کشیدی

□

بسوی حصن «رنتهنبور» شد تیز

□

در ضمیرش بود مکنونات غیب

□

از آن معنی نشستم بر سر راه

□

حی علی العشق گوید از قبل حق

□

هر لحظه دارد دل با خیالش

□

عاشق آشفته از آن گوید که اندر شهر دل

□

کلکم راع بداند از رمه

□

برون پرید روز از روزن مهر

□

گر به سپل پای برادر ز جای

□

بازان شاه را حسد آید بدین شکار

□

آن امانت کان دو عالم برنتافت

□

«مرا هرگز نبینی تا نمیری»

□

چنان کو ز آهن شمشیر شاهی

□

زین همرهان سست عناصر دلم گرفت

□

عفو ازلی که برون ز حد است

□

تو کجایی و ما کجا؟ هیهات!

□

به بی‌صبری شده زان شمع سرکش

□

زان همی‌گریم که فردا ذوالجلال

□

ز جانسوز اخگری برخاست دودی

□

ای دل ازین حدیث زبان در کشیده به

□

گر چه دلت هست فراست شناس

□

شه به حق چون شمس تبریزیست ثانی نیستش

□

خمش کن کو نمی‌خواهد ز غیرت

□

چو آن باغ فردوس مانند را

□

دلت دانم که تنگست از پی خال

□

پس از تحمل سختی امید وصل مراست

□

در قیر خطت گرفت پایش

□

برخاسته‌ام بدان کزین پس

□

پاک از آلودگی آب وخاک

□

دل را ز حق گر برکنی بر کی نهی آخر بگو

□

پا نهادن در جهان دیگری

□

صد هزاران دریغ و درد که شد

□

قطع کنان راه چوپیکان تیز

□

من ترادانم، نه دین، نه کافری

□

ویرانه شد ز ظلم تو، هر مسکن و دهی

□

علم ترا خبر که ز بهر چه منزوی‌ست

□

صفوت آب ار تو ندانی محال

□

گه خونی و خون خواره‌ای گه خستگان را چاره‌ای

□

دل گفت حسن روی او وان نرگس جادوی او

□

سعد زنگی، ز اعتقاد که داشت

□

ندارم صبر اگر باور نداری

□

دل آینه صورت غیبست ولیکن

□

گرچه ز هر نوع سخن گفته‌ام

□

دل او از غم تو تنگ نگردد زیرا

□

که چون شاهنشه جمشید مسند

□

نبود جان و دلم را ز تو سیری و ملولی

□

دوست را مازار، از ما و منت

□

شرعش از علم گسترید فنون

□

صفت شکل مناره که ز رفعت سنگش

□

کرده‌ای از وسوسه پر شور دل

□

نه همچو غنچه، بدامان گلبنی خفتیم

□

نزد من کز سیم و زر بی‌بهره‌ام

□

نان نگوییم که قرص خورست

□

خداوندی شمس الدین تبریز

□

دل از جهان رنگ و بو گشته گریزان سو به سو

□

خورشید گه عیان شود از ابر و گه نهان

□

مه گوشه نشین زان داغ جان کاه

□

بر سر پا عذر نباشد قبول

□

گر آنچه می‌کنی تو ز غفلت برای خویش

□

من چون درای ناله کنانم ولی چه سود

□

مرا، با آن شکوه پادشاهی

□

زخم معلم زند آن چوب کیست

□

علم، آن باشد که بنماید رهت

□

ریخت در فرقتش آن خاک بسر

□

عشق خوشست ار همه باشد مجاز

□

بت بود هرچ آن گزینی تو برو

□

عقل آموخت بهر کارگری کاری

□

گرچه در صورت گدایی می‌کنیم

□

چون تو شدی دل ز که جوید ترا ؟

□

شد ماه در گدازش سوداش همچو ما

□

ای دل آواره بیا وی جگر پاره بیا

□

لب لعلت، که روح بخش دل است

□

به قربت، هم نشین مصطفی باد

□

ور سر ننهی در آستانش

□

گر تر بکند دریا از چشمه‌ی خضرش لب

□

با یوسف حسن تو نرستم

□

سرخی رویش ز سه خدمتگرش

□

می‌گفت من خوش وی گفت می‌چش

□

تو از پی گوری دوان چو بهرام

□

نازش تو همه به طره‌ی گیسو

□

هران سوزی که در دل داشت مستور

□

بشکن آن بتها که داری سر به سر

□

هر نشیمن، نه جای هر شخصی است

□

قدت در مجمع خوبان چو سرو اندر چمن زیبا

□

چنانش در جگر ره یافت آزار

□

خودپرستی نامبارک حالتی‌ست

□

خموشید خموشید که تا فاش نگردید

□

صد گره افتد به هر دلی که به گیتی است

□

یکی رنجش گرفته در جگر گاه

□

عاشقی می‌گفت و خوش خوش می‌گریست

□

دیگر بسی مخسب که در تنگنای گور

□

دو روزه بود، هوسرانی نظربازان

□

دهل در بانگ و رخشان پیش او تیغ

□

از هر جهتی تو را بلا داد

□

بین چه حکمتهاست در خلق جهان

□

مشکن دل، چنان که عادت توست

□

از کف خود آئینه‌ی بنهاده پیش

□

هرکسی گفتند چندین مال و زر

□

بهر سود آمدی اینجا و زیان کردی

□

سودای تو خوش است و وصال تو خوشتر است

□

گرفتارم به دست نفس خود رای

□

غم چه کند با کسی داند غم از کجاست

□

جوهریی و لعل کان جان مکان و لامکان

□

رفت در مرگ تو قدرت ز خیال

□

پرستاران به گردش خفته جمعی

□

به چشم دل نظرت می‌کنم که دیده سر

□

گر فنا گردی چو عطار از وجود

□

مسلمان آن زمان گردد که گوید سیف فرغانی

□

منزلتی یافت منازل نورد

□

بی ترازو هیچ بازاری ندیدم در جهان

□

تا چند چون نکبتیان مانی

□

راه خور از دریچه ناداده

□

تخت پدر کز پی پای من ست

□

سنگ ریزه می‌خورم در تفت و تاب

□

با تو میسوزم و میگردم خاک

□

اگر چون حلقه نتوانی که رویی بردرش مالی

□

باغ ، نه از گل طلبد رنگ وبوی

□

جان سودا نعره زن‌ها این بتان سیمبر

□

شمس الحق تبریزی در برج حمل آمد

□

حسنت آوازه در جهان افکند

□

نفس خاک تست هر گه نور بر تو تافتست

□

گفتم بگریم تا ابل چون خر فروماند به گل

□

چون مرگ در رسید مقامات خوف رفت

□

یاری گزیده‌ام که نهد پیش روی او

□

از تو بلا و ز دل خسرو رضا

□

از قالب نمدوش رفت آینه خرد خوش

□

کرد آرزو پرستی و خود بینی

□

زو بپرسید: تا چه دارد دوست؟

□

دمیده برگ نازک یاسمین را

□

عاقلی گفتش که تو بس خفته‌ای

□

هر قطره‌ای که وقت سحر، بر گلی چکد

□

امشب ز سنگ آهم در کارگاه گردون

□

نخست اسپش به سیر فکرت آسا

□

گر در عسل نشینی تلخت کنند زود

□

افغان و خون دیده بین صد پیرهن بدریده بین

□

هر که او را دلی بود، باری

□

پری چون دید در پا فرق جمشید

□

به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل

□

چون دانم داد شرح حال خود

□

اگر خاری نیفتد در ره نطق

□

به عون امت مسکین و محتاج

□

چون خوان این جهان را سرپوش آسمانست

□

گفت: مردی، از علایق رسته‌ای

□

با مهر او بود به گناه اندرون، نوید

□

جانب سایه شده مردم روان

□

یوسفی گم کرده‌ام در چاهسار

□

بگفت، رهزن گیتی ره تو هم بزند

□

بدین صفت که تو را سرکش بنان شد رام

□

ور دیدم گنج فریدون و جم

□

برفشان چندانک ما افشانده گردیم از وجود

□

آن نافه مشک را به دست آر

□

صوفیان جمله منفعل گشتند

□

براتم کن زلب بوسی و بنویس

□

مرا مگوی که سعدی چرا پریشانی

□

مرگ در آورد پیش وادی صدساله را

□

فاتحه‌ی این حدیث دارد یک رنگ

□

لیک جزین فرق ندانم کنون

□

کجاست نیت شاه و کجاست نیت گوی

□

آرامشی ببخش توانی گر

□

جدولی بین و در آن صف زده سی فواره

□

یک دگر آورده به اغوش تنگ

□

نیست این دم هیچ بیرون شو مرا

□

کزینسان است رسم خودپسندی

□

باز کن چشم تا ببینی دوست

□

ساخته گشت از روش خامه‌ای

□

از حد خاک تا بشر چند هزار منزلست

□

گر شکند پند مرا زفت کند بند مرا

□

ور اسیر دام و مکری گشتمی

□

این سخن چند که بی‌خواست است

□

هر چه گفتیم جز حکایت دوست

□

چون تو ای عطار حرمت یافتی

□

به روزگار تو اندیشه را درین دل تنگ

□

شد است از بهر تزویجت مهیا

□

ییاس النفس اللقاء من وصال فائت

□

خیره نوشت آنچه نوشت اهرمن

□

آن لطافت که حسن او دارد

□

به کار دیگران، بر شعله زن آب

□

صد هزاران ژنده بر هم دوختی

□

همسایگان ما بره و مرغ میخورند

□

بر در شهر دلم نقاره زد و گفت

□

متاع گرانمایه کاسد مباد

□

حلق بکش پیش وی و سر مپیچ

□

چون یپنلو در میان شهرها

□

گاه بدان گونه سرد کز دم قتال برد

□

گر بفرمایند که واپس برید

□

رسید ناله سعدی به هر که در آفاق

□

هستیم درین میانه کوهی است

□

بخندد بسی معدن لعل بر من

□

نه من چاره خویش دانم نه کس

□

شب ما روز آن استارگان‌ست

□

یکی کشتی از دانش و عزم باید

□

چرا گل چاک زد پیراهن ناموس و با بلبل

□

حال او زان روز شد خوب و بدید

□

سید سادات گفتی بر فلک

□

دخمه بسیار است، این ویرانه را

□

فدا کند پس ازین جان و دل به دست آرد

□

دگر ره یکی روسی گربه چشم

□

به باغ آی و قیامت ببین و حشر عیان

□

تا کار جان چون زر شود با دلبران هم‌بر شود

□

ای بخت بلند! پست شو ایدون

□

بی‌زبان و لب همان نعمای شاه

□

به سرو گفت کسی میوه‌ای نمی‌آری

□

چون بسوزی پاک پیش چشم تو

□

خانه‌ی خود، به اهرمن منمای

□

سپاه از دو سو مانده در داوری

□

آن کو به مکر و دانش می‌بست راه ما را

□

بگاهوار تو افعی نهفت دایه‌ی دهر

□

گفت هاتف پی تاریخ که خلد

□

جمع گفتم جانهاشان من به اسم

□

نام یوسف داشت، که بود از شما

□

از درون باره این عقل خود ما را مجو

□

سیف فرغانی تا از تو سخن می‌گوید

□

یکی کز دوئی حضرتش هست پاک

□

منتظرش باش و چو مه نور گیر

□

هین از ترشح زین طبق بگذر تو بی‌ره چون عرق

□

کنون گشته‌ای سخت پیر و حریص

□

نیست عقلش تا دم زنده زند

□

گر من از چشم همه خلق بیفتم سهلست

□

ماه‌رویا من ندارم در دو عالم جز تو کس را

□

شعار من، ز بس آزادگی و نیکدلی

□

دلیرانه می‌گشت و می‌خواست مرد

□

فتحوا العیون بطیبه و نسیمه

□

داستان گذشتگان پند است

□

نی نی، تو نه مشت روزگاری

□

قلب چون آمد سیه شد در زمان

□

نی که سنگش بر زفان بگرفت راه

□

هم شمس شکرریزم هم خطه تبریزم

□

مردم بی‌عقل و دین گرفته ولایت

□

به هنگام خود توشه‌ی ره بساز

□

العشق حال ملک و مال

□

برو ای راه ره پیما بدان خورشید جان افزا

□

به گلستان درآی و کوته کن

□

تا که می خوردست و یا بنگ و حشیش

□

ولیک عذر توان گفت پای سعدی را

□

گر قصد کنی به خون جان من

□

کسی که حالت دیوانگان میکده یافت

□

همه خاک او را به خون‌تر کنم

□

خروسا چند گویی صبح آمد

□

میروی مست ز بیغوله و میید

□

نشد گنج پیدا ولی رنجشان

□

هم‌چنین حب الوطن باشد درست

□

گر بود از تلخی مرگت خبر

□

گوییا آن چنگ عشرت ساز یافت

□

آن خوشی کز تو گریزد، چه خوشی است

□

درآمد برآورده لختی به دوش

□

چو گلدسته‌ست پوسیده شود زود

□

یک پاره اخضر می‌شود یک پاره عبهر می‌شود

□

کیستم ؟ شاعری قصیده سرای

□

در نظاره صید و صیادی شه

□

دلی از دست بیرون رفته سعدی

□

دردی‌کش درد ما در راه کسی باید

□

صبا بیامد و آورد بوی تو، گفتم

□

دلیران از و بد دلی یافتند

□

گرد ترشان مگرد زین پس

□

هزار آزمایش بود پیش از آن

□

آن بیشه‌ها که دست طبیعت به خاره‌سنگ

□

یک گره مستغرق مطلق شدست

□

زاهدش گفت ای به شاهی سرفراز

□

یک شب به مهمان من آ تا قرص مه پیشت کشم

□

کم از کژدم کور و مار کری

□

ز ما رنجه و راحت اندوز ما

□

در آن بحری که خضرانند ماهی

□

تی شو و خوش باش بین اصبعین

□

هرچه اندر جهان عراقی یافت

□

آن شعاع آفتاب اندر وثاق

□

نام سعدی همه جا رفت به شاهدبازی

□

ساقیا گر برآرم از دل دم

□

آنچه داری به کف و آنچه نداری جز دوست

□

چو شیران وحشی در آن سلسله

□

باد را افزون بده تا برگشاید این گره

□

مردم بدین صفات اگر یابی

□

هر طرف دیدم آتشی کان شب

□

گفت من ایثار کردم آنچ داد

□

صد هزار آرایش افزون دیده‌ای

□

ما را چه ز شاهی و گدایی

□

گر بگویم که مرا یار تویی بشنو، لیک

□

تیغش آن کرده در صلابت سنگ

□

یا من یری و لا یری زال عن العین الکری

□

امروز ای شمع آن کنم بر نور تو جولان کنم

□

فرستادم اینک دل خسته سویت

□

وحشتت هم‌چون موکل می‌کشد

□

دوران دهر و تجربتم سر سپید کرد

□

با این همه مفسدی و زراقی

□

هر دم اندر سفر همی کن شاد

□

اگر نیکم و گر بدم در سرشت

□

تا بنگشایی به قندت روزه‌ام

□

جهد کن تا خرد و فکرت ورائی هست

□

نیز گاهی سری تکان دادی

□

از دم حب الوطن بگذر مه‌ایست

□

گرچه از ریشت بجز تشویش نیست

□

گر خواب ما ببستی بازست راه مستی

□

سر، هزاران دردسر دارد، سر است

□

براقی شتابنده زیرش چو برق

□

ساقی باقی چو به جان باده داد

□

ساغر ز غم در سر فتد چون سنگ در ساغر فتد

□

گوش کن تا:، چها مقدر فرد

□

هر بنای کهنه که آبادان کنند

□

بند همه غم‌های جهان بر دل من بود

□

از خون سرشک من گلی شد

□

چون تو، بس در جوی و جر روئیده‌اند

□

قراری نه در رقص اعضای من

□

انصاف بده عوان نژادی

□

الهی به صادق، امام اعاظم

□

کند تا بدان در یکتا قرین

□

هر یکی زان قاصدان بس غصه برد

□

آخر ای غافل، ز خم بنیوش راز

□

از تابش نور آفتابی

□

بدین بی رنگی و پستی و زشتی

□

طرفدار مغرب به مردانگی

□

تو عشق را چون دیده‌ای از عاشقان نشنیده‌ای

□

نشناختم قدر تو من تا چرخ می‌گوید ز فن

□

یار را ز افسون به کوی هاتف آوردن به صلح

□

ای بدیده لوتهای چرب خیز

□

تا مگس را جان شیرین در تنست

□

تا ابد یکرنگ بودن با فنا

□

بیژن عقل با من اندر بند

□

کوهه بر کوهه پیچ پیچ کنان

□

چو لا تعاف من الکافرین دیارا

□

الله الله، این چه اسلام است و دین

□

هر محبت، که در دلی پیداست

□

پس که هدم مسجد ما بی‌گمان

□

چه عجب باشد که بر دیوانه‌ای

□

نخورم جز جگر و دل که جگرگوشه شیرم

□

مصر دنیا را که در وی سیم و زر باشد عزیز

□

چنان گفتم از هر چه دیدم شگفت

□

در ظل آفتاب تو چرخی همی‌زنیم

□

فرمود رب العالمین با صابرانم همنشین

□

صدر اسلام، صاحب اعظم

□

گشت حیران آن حلیمه زان صدا

□

چه گنه کردم و دیدی که تعلق ببریدی

□

حاصل عطار در سودای تو

□

سحاب‌وار به اشکی کنم جهانی تر

□

در زد آتش به هر یکی ناگاه

□

چشم را صد پر ز نور از بهر دیدار توست

□

در ره آن موشکافی، ای شقی

□

در ره دوست پا ز سر کرده

□

مثنوی چندان شود که چل شتر

□

چیست دنیا آشیان حرص و آز

□

عشقک قد جادلنا ثم عدا جادلنا

□

گر سود کند زیان ندارد

□

جواهر تو بخشی دل سنگ را

□

اندر آن صورت یقین حاصل شود

□

اتفاقا اندر آن ایام دزد

□

هدفی را که بیم سر نبود

□

دانه گوید گر تو می‌دزدی نظر

□

سعدی به خویشتن نتوان رفت سوی دوست

□

نیست عطار را درین تک و پوی

□

چون سیف به کوی او باید که درست آیی

□

لب از باد عیسی پر از نوش تر

□

بر نقد قلب زن تو اگر قلب نیستی

□

زین جنابتهای پی‌درپی که هست

□

شرح عشق محب و حسن حبیب

□

جان هر مرغی که آمد سوی قاف

□

گر تو بیش آیی ز مویی در نظر

□

تو گر انکار کنی معذوری

□

کشت امید را، که خشک بماند

□

نشاید سر از حکم او تافتن

□

قصه چه کنم که بر عدم نیز

□

ای جان جان جزو و کل وی حله بخش باغ و گل

□

غنچه صفت پرده‌ی خمود فرو در

□

حرص تو در کار بد چون آتشست

□

جمال در نظر و شوق همچنان باقی

□

از جای می‌برد همه کس را فلک ولی

□

هر کسی را نام معشوقی که هست

□

هر آنچ آفرید او به اسباب نیست

□

خاموش باش تا صفت خویش خود کند

□

افسوس که تقوی بهائی

□

چون درین تنگ آشیانه ندید

□

لااله الا هو اینست ای پناه

□

گر ازین گرداب سر بیرون کنی

□

شد جهان روشن و خوش از رخ آتشرویی

□

بر سر جان و جهان چندین ملرز

□

عام را بار داد و خود بنشست

□

پای خود بر چرخ تا ننهی تو از عزت از آنک

□

آن آب حیوان صفا هم در گلو گیرد ورا

□

غیبت کنند و قصه سرایند

□

قابل تعلیم و فهمست این خرد

□

از هر جفات بوی وفایی همی‌دهد

□

سخن گویی بدو در طور سینا

□

هان، عراقی، ببر ز هستی خویش

□

کرده زندانیم کنون سالیست

□

گاه تو گیری به بر در یار را از بیخودی

□

حقیقت را نخواهی دید جز با دیده‌ی معنی

□

آن که توپش قلعه کوب و خنجرش کشورگشاست

□

آن عجایبها که من دیدم برو

□

لیک اینم بس که چه دشمن چه دوست

□

همی‌گویم دلا بس کن دلم گوید جواب من

□

بر مثال خویشتن حرفی نوشت

□

سیه چشم و بورابرش و گاودم

□

دل برهید از دغل روزگار

□

صورت معشوق زو شد در نهفت

□

نشان خوی دقیقی و خوی فردوسی است

□

دوست را مازار از ما و منت

□

مجلس یاران بی ناله سعدی خوش نیست

□

میل زلف تو به ترسایی است از آنک

□

صبحگاهی رفت و از اهل کرم

□

گیایی که روید بران بوم و بر

□

جامه جانی که از آب دهانش شسته شد

□

چون نقاب از روی او باد صبا اندرربود

□

امر او بر طریق کن فیکون

□

مرغ صابر را تو خوش دار و معاف

□

زهی دانای اسرار معانی

□

در مذهب بی‌کیشان بیگانگی خویشان

□

خوب چو طاوسی و به چشم تعشق

□

برفتند از جای یکسر چو کوه

□

چون همه روحانیون روح قدسی عاجزند

□

ای جان پاک خوش گهر تا چند باشی در سفر

□

یکی را به بر، طرفه‌ای مشک بیز

□

که چنین اندیشی از بهر ملوک

□

میان ما بجز این پیرهن نخواهد بود

□

خورشید که شاه پیشگاه است

□

زادن و کشتن و پنهان کردن

□

ز شاه و ز گردان بپرسید سام

□

خبرش ز رشک جان‌ها نرسد به ماه و اختر

□

عشق از سر قدوسیی همچون عصای موسیی

□

به گلبانگ بلند آوازه‌ی انصاف و جود او

□

یک زمان چون خاک سبزت می‌کند

□

چون ز خواب خوش بجنبید او ز جای

□

جوابش آمد از هر سو ز صد جان

□

بهر تو گوهر دین ترک همی باید کرد

□

چنان نیزه بر نیزه انداختند

□

نی در آن بزم کس از درد دلی سر بگرفت

□

خلق پندارند زر دارم درون

□

همه به چیزی شادند و خرم‌اند و لیک

□

ور نداری بو در آرش در سخن

□

سنت عشق سعدیا ترک نمی‌دهی بلی

□

تا چند رخت به آستین پوشی

□

عاشق دوست را ز خلق مدان

□

ازین دو هنرمند پیلی ژیان

□

درکش رمیدگان را محنت رسیدگان را

□

آینه همدگر افتاد مسبب و سبب

□

از رخ خوب و عارض پر نور

□

آب از سر تیره است ای خیره‌خشم

□

چون شدی در قطره‌ی ناچیز و غرق

□

ای چاره در من چاره گر حیران شو و نظاره گر

□

زین چند لقب که حد من نیست

□

کجا جای دیوان دژخیم بود

□

اندر آن موج اندرآیی چون بپرسندت از این

□

در گردن افکنده دهل در گردک نسرین و گل

□

خون شدم دل، واندر آن هر قطره از پهناوری

□

عهد عمر آن امیر ممنان

□

گر از شمشیر برگردی نه عالی همتی سعدی

□

منی یا نه منی عینی تو یا غیر

□

گهت ز گوش چکانند خون و گاه از دم

□

چو شب تیره شد تور با صدهزار

□

در تیره شب چون مصطفی می‌رو طلب می‌کن صفا

□

گه علم بر دل برتند گه دانش از دل برکند

□

اندر ایام او به حمدالله

□

بهر او گفتیم که تدبیر را

□

سعدی خیال بیهده بستی امید وصل

□

چون در بر خود خوشش فشردم

□

دلت کنون به جفا میل بیشتر دارد

□

همه چرخ گردان به دیوان سپرد

□

دریدم پرده ناموس و سالوس

□

زر و زن را به جان مپرست زیرا

□

آه از این ماتم که خلق دهر را خون کرد دل

□

زاده‌ی دنیا چو دنیا بی‌وفاست

□

دنیا خوشست و مال عزیزست و تن شریف

□

وه که دیوانگی عشق تو را

□

نه آن میان جفا بسته‌ای تو، شوخ حرامی

□

ازو بستد آن نامه‌ی پهلوان

□

جزو جزو تو فکنده در فلک

□

در نظرها چرخ بس کهنه و قدید

□

مگر ز آه مظلوم گردی بخیزد

□

دیوشان از مکر این می‌گفت لیک

□

جوری که تو می‌کنی در اسلام

□

آن عقل پرهنر را بادی است در سر او

□

از سخن اوحدی نامه تفاوت گرفت

□

خود اندر دهستان نیاراست جنگ

□

ای خداوند شمس دین از آتش هجران تو

□

چون دل شود احسان شمر در شکر آن شاخ شکر

□

گفتم بهار عشق دمید اما

□

باز ستر و پاکی و زهد و صلاح

□

طریق عشق به گفتن نمی‌توان آموخت

□

خون دل عطار چه ریزی که نیابی

□

سر عشق و راز مهر و کار حسن آرای تو

□

زتاج بزرگی گریزان مشو

□

گفت قرنفل به بید من ز تو دارم امید

□

هم قادر و هم قاهر و هم اول و آخر

□

تا تو در خویشتن نظر نکنی

□

هر هلاک امت پیشین که بود

□

گویند مگو سعدی چندین سخن از عشقش

□

در اصبع عشقم چو قلم بیخود و مضطر

□

جمالش کرد حیرانم، چه ماهست آن؟ نمی‌دانم

□

همه شاد و روشن به بخت تواند

□

چون خانه دل ز غم شود تنگ

□

هر کو بجز حق مشتری جوید نباشد جز خری

□

شیخ گفت: آنکه نور مجلس ماست

□

تسخر و طنزی بود آن یا جنون

□

دوش در واقعه دیدم که نگارین می‌گفت

□

گهی گویی مرا بستان ورستی

□

می‌روی خرم و همراه تو دلهاست ولیکن

□

شنیدم که ساز شبیخون گرفت

□

دانه را باغ و بستان ساختی

□

نیست مخفی در نماز آن مکرمت

□

این مژده به گوش من رسانید

□

هم‌چنان مقصود من زین مثنوی

□

پرتو خورشید عشق بر همه افتد ولیک

□

گفتی چه کار داری بر نیست کار نیست

□

من خود از دام تو دل را برهانم روزی

□

بسی راه جستند و بگریختند

□

دره غین تو تنگ میمت از آن تنگتر

□

گفت نفقه‌ی زن چرا ندهی تمام

□

کسی که عقد سخن را به لطف داد نظام

□

خویشتن گر خفته کرد آن خوب فر

□

دست سعدی به جفا نگسلد از دامن دوست

□

وصل تو هرگز نیابد هیچکس

□

سر آن نیست مر کز طلبش بنشینم

□

اگر شاه بیند ز جنگ‌آوران

□

عمر اوانی‌ست و وصل شربت صافی در آن

□

چون رعد نه‌ای خامش چون پرده تست این هش

□

و قصوا له همی و کربی و لوعتی

□

این غرور آنست یعنی این خیال

□

نظر گویند سعدی با که داری

□

ور به زندان بردم یوسف من بی‌گنهی

□

ز تلخ یار شیرین لب نشاید رخ ترش کردن

□

چو رسم بدش بازداند کسی

□

خواهی بلرز و خواه ملرز اینت گفتنیست

□

ای مطرب صاحب دل در زیر مکن منزل

□

آداب ملک‌داری و آیین معدلت

□

که بگوید گر بخواهد حال طفل

□

سعدی اگر عاقلی عشق طریق تو نیست

□

چون زمین پستم ز دوران بلند آسمان

□

ما را تو پنج بار به مسجد کجا بری؟

□

منوچهر گفت ای سرافراز شاه

□

گفت تماشای جهان عکس ماست

□

خوش همی‌آید مرا آواز او

□

خامه‌ی نقشبند چابک دست

□

پس بپرسیدش که این احوال خوش

□

چشم اگر با دوست داری گوش با دشمن مکن

□

راست کن لاف مرا با دیده

□

ای اوحدی، گرت هوس دلبران کند

□

شده بام از آن گوهر تابناک

□

ز نفط انداز عشق آتشینت

□

چو دیگ از زر بود او را سیه رویی چه غم آرد

□

غلط کردم از طرف بستان نیاید

□

رقعه‌اش بردند پیش میر داد

□

نگفتمت که به یغما رود دلت سعدی

□

در نگنجد مویی آن دم گر بیاید ماه و چرخ

□

به عام و خاص بگفت اوحدی حدیث رخت

□

ز هر چیز کز من به خوبی بخواست

□

مغز پالوده و بر هیچ نه در خواب شدی

□

جسم مرا خاک کنی خاک مرا پاک کنی

□

رفت سوی آسمان آه و فغان از شیخ و شاب

□

چون نزد بر وی نثار رش نور

□

دانی چرا نشیند سعدی به کنج خلوت

□

اگر ساحل شود جنت در او ماهی نیارامد

□

ای اوحدی، از در طلب خط نجاتی

□

که این تخت شاهی فسونست و باد

□

گفتم بهانه نیست تو خود حال من ببین

□

کحل نظر در او نهد دست کرم بر او زند

□

دوری از ما هنوز می‌جوید؟

□

پادشاهی نیستت بر ریش خود

□

مرا پلنگ به سرپنجه‌ای نگار نکشت

□

بی سر و بن شو چو گویی زانکه عشق

□

او نه به مهرت سری نهاد، که هرگز

□

ازان سی سواران یکی کم شود

□

یک سان نماید کشت‌ها تا وقت خرمن دررسد

□

دعوی مرغابی کردست جان

□

گرچه یک لحظه زآن بیاساید

□

آن ندامت از نتیجه‌ی رنج بود

□

فکرت من کجا رسد در طلب وصال تو

□

بازم شه روحانی می خواند پنهانی

□

نبینی بعد ازین روزی، مرا بی‌عشق دلسوزی

□

ندیدند جز پور طهماسپ زو

□

مرغان و عندلیبان بر شاخه‌ها نشسته

□

بام و هوا تویی و بس نیست روی بجز هوس

□

گفت که : «ما صنعت خود ساختیم

□

قلب می‌گوید ز نخوت هر دمم

□

خردمندان نصیحت می‌کنندم

□

بنمای به خلق رخ که خود گفتی

□

هر آن نسبت که پیدا شد ز شهوت

□

چو پیدا شود پاک روز سپید

□

اسب حاجت‌های مشتاقان بدو اندررساد

□

هر خط که خریطه‌دار او داشت

□

نشنیدی تو این حدیث صواب؟

□

که هلا پیش سلیمان مور باش

□

سعدیا هر که ندارد سر جان افشانی

□

مانند طفلی در شکم من پرورش دارم ز خون

□

هوای عشق و آب چشم کی سازد غریبان را؟

□

بیاراست قارن به قلب اندرون

□

چون ز شمس الدین جهان پرنور شد

□

شد بر شتر و زمام بسپرد

□

به هر زمین که باد جنگ بروزد

□

وای آن شه که وزیرش این بود

□

سرو را مانی ولیکن سرو را رفتار نه

□

مرا گفتی دلت یکرنگ گردان

□

نه شگفت از سر مجنون که فرو ریخت به خاک

□

چو روی پدر دید دستان سام

□

نزل دل بارکش هست ملاقات خوش

□

از گرمی ریگهای گردان،

□

از شیشه تافت پرتو می ساعتی به مرز

□

گر کم عقلی مبادا گبر را

□

اگر تو عمر در این ماجرا کنی سعدی

□

تو که بی‌داغ جنونی خبری گوی که چونی

□

زان دل شکسته‌ایم که بر دوست بسته‌ایم

□

بدو گفت بشنو ز من یک سخن

□

این دو بسی بشتافته پیش تو ره نایافته

□

تیغم زن و آستان مکن پاک

□

یکی با فتح همبازی یکی با مرگ هم بالین

□

تا به ما ما را نماید آشکار

□

و گر مراد تو اینست بی مرادی من

□

پرده برگیر و بیش ازین آخر

□

بر عرفات حضرتش، من چو وقوف یافتم

□

ستودن مراو را چنان چون توان

□

آن میر غوغا را بگو وان شور و سودا را بگو

□

به قلب اندر آمد بجای زریر

□

برآمد از کنام شرق شیری آتشین مخلب

□

نرد خدمت چون بنا موضع بباخت

□

اگر تو روی نپوشی بدین لطافت و حسن

□

چو نطع عشق خود ما را نمودی

□

باده بیاور، که هیچ توبه نخواهند کرد

□

به سگسار مازندران بود سام

□

امانتی که به نه چرخ در نمی‌گنجد

□

بیاراست و بر گستوان برفگند

□

فرح و انبساط خلق از ماست

□

گر شدم در راه حرمت راه‌زن

□

مرا به عاشقی و دوست را به معشوقی

□

مرا با شیر شد مهر تو در دل

□

پیش رخ اوحدی چه نالی؟

□

پرستندگان را شگفت آمد آن

□

بس تن اسیر خاک و دلش بر فلک امیر

□

چو سالار چین دید بستور را

□

ز کامش برون جست مانند دود

□

بعد از آن بر جای خطبه آن ودود

□

تو همچنان دل شهری به غمزه‌ای ببری

□

من بنده الستم آن تو بوده استم

□

نخواهی یاد فرمودن ز حال اوحدی، لیکن

□

بجنبید و هر دو شتابنده‌اند

□

ماندست چند بیتی این چشمه گشت غایر

□

که بس زاروارند و بیچاره‌وار

□

هر کجا گیرم قلم در دست و بگشایم زبان

□

بعد از آن گفتش که در جسمم کتیم

□

خانه زندانست و تنهایی ضلال

□

بارگاهی زد ز آدم عشق او

□

ز بار هجر تو گشت اوحدی شکسته، مگر

□

سزد گر برانیم دل هم بران

□

خسرو شرق شمس دین از تبریز چون رسد

□

با هر که غمی دهم برون من

□

با خود، از بیخودی، تو را بینم

□

اندر آن کفه‌ی ترازو ز اعتداد

□

وز غایت تشنگی که بردم

□

مضی فی صحوتی یومی و فاض السکر فی قومی

□

بیچاره آنکه خاک کف پای دوست نیست

□

نثار و پرستنده و اسپ و پیل

□

نک جوق جوق مستان در می‌رسند بستان

□

بفرمود وگفت ای گورزمساز

□

شاه خوبان، چو دید آن حالت

□

عقل سایه‌ی حق بود حق آفتاب

□

هر کس میان جمعی و سعدی و گوشه‌ای

□

یافته‌ام از همه بس فارغش

□

گر کشیدم در کنار، از لاغری نتوان شناخت

□

همه در پناه جهاندار بید

□

لا نبالی من لیال شیبتنا برهه

□

گرامی گوی بود با زور شیر

□

چون سوی جنت به پرواز آمد اندر ماتمش

□

کی ببینم من رخ آن سیم‌ساق

□

دوستت دارم اگر لطف کنی ور نکنی

□

زنده کنند و باز پر و بال نو دهند

□

خلق گویند: برفت اوحدی از دست، آری

□

ز ضحاک تازی گهر داشتی

□

گیرم که من نگویم آخر نمی‌رسد

□

همه کار ایران مر او را سپرد

□

این بگفت و براند از سر شوق

□

گفت ای ناقه چو هر دو عاشقیم

□

وان که با یار هودجش نظرست

□

گفته بودی که دل ز تو ببرم

□

گستاخی اوحدی برتو

□

سپهبد برآشفت چون پیل مست

□

در دهان عقل ریزد خون او را بردوام

□

من بدو عرضه کرده نامه خویش

□

زهرا، آن اختر سپهر رسالت

□

این چنین که چار پره می‌پری

□

تو خود نظیر نداری و گر بود به مثل

□

ما مهره‌ایم و هم جهت مهره حقه‌ایم

□

هر کس هوای خوبی و رای کسی کند

□

برون رفت با فرخی زال زر

□

ابر غمگین در غم و اندیشه است

□

ازین باره من پیش گفتم سخن

□

سوی خلوت سرای طبع شدم

□

گفت نی خامش رها کن های هو

□

ای ز وصلت خانه‌ها دارالشفا

□

دل عطار انگشتی سیه رو بود و این ساعت

□

بار اوفتادگان را در سرزنش نگیری

□

تن پیلوارش چنان تفته شد

□

ندا همی‌رسدم از نقیب حکم ازل

□

چو گشتاسپ بر شد به تخت پدر

□

قدم بر بساط مجدد نهیم

□

نور این شمس شموسی فارس است

□

ترسم که نمانم من از این رنج دریغا

□

بهر صیدی کو نمی‌گنجد به دام

□

اوحدی داد تو از شاه بخواهد روزی

□

پیاده همی رفت جویان شکار

□

ما سایه وار در پی آن مه دوان شدیم

□

بی خویش ز گفت و گوی خویشان

□

بیشتر کن

□

یا کند بخل و عطاها کم دهد

□

آن کز بلا بترسد و از قتل غم خورد

□

گر عاشق دلداری ور سوخته‌ی یاری

□

سراسیمه، گفتی: ندانم چرایی؟

□

مر آن بچه را پیش او تاختند

□

اول و پایان راه از اثر پای ماست

□

هر زمان گوید چه خارج می‌رود اکنون ز من

□

از فضولیهای خود صائب خجالت می‌کشم

□

اول فکر آخر آمد در عمل

□

چو آتش در سرای افتاده باشد

□

در حسن تو را تنور گرم است

□

از لبش آن بوی دل شکر چو رسانید

□

پس پشت‌شان زال با کیقباد

□

روش عشق روش بخش بود بی‌پا را

□

حاکی رنگ روی معشوقست

□

چون محبت رسد به عین کمال

□

هیچ نعمت آرزو ناید دگر

□

سعدیا هر دمت که دست دهد

□

گر ز عطارت بدی دیدی بپوش

□

با او روم در پیرهن، بی او نیابم در کفن

□

خداوند شمشیر و زرینه کفش

□

در عیدگاه وصل برآمد خطیب عشق

□

تا خانه بود ز دولت آباد

□

حاجی آقا محمد آنکه چو او

□

گفت صوفی ما فقیر و زار و کم

□

حدیث حسن خویش از دیگری پرس

□

بسی گفتم که من آن جا نخواهم

□

چون شود کم عشق من، عشقی دگر

□

چو از دور دیدش زبان برگشاد

□

نقد الست می‌رسد دست به دست می‌رسد

□

زان ناله که زد به خواب در یار

□

ز نوبهار به رقص است ذره ذره‌ی خاک

□

باز کن سرنامه را گردن متاب

□

ز گردون نعره می‌آید که اینت بوالعجب کاری

□

دلی دارم درو صد عالم اسرار

□

چون اوحدی به روی تو مینوشم این شراب

□

ز ایران بیامد دمادم سپاه

□

پس آن اشتر شادی پرشیر

□

نخست آنچه فرض است بر شهریار

□

هر چه ادراک آن کند افهام

□

ممنان گویند که آثار بهشت

□

نگارخانه چینی که وصف می‌گویند

□

لاف زنم لاف که تو راست کنی لاف مرا

□

زبان درکش،ای اوحدی، زین حکایت

□

پری روی بر زن درم برفشاند

□

مرد چونک به کف آورد چنین در یتیم

□

آمیخت به سرو نوجوانش

□

چشم سر ما غلط نبیند

□

آن مگیر آخر بمانی از علف

□

با همه جرمم امید با همه خوفم رجاست

□

چون طاقت قطره‌ای ندارم

□

می به دست من سر گشته اگر خواهی داد

□

کجا باره‌ی او کند موی تر

□

از خاک روزی سر کند آن بیخ شاخ تر کند

□

چون کنی خاکش همی بوس انوری

□

ز قول اوحدی بر بیدلان خوان

□

این بنا ز آب و گل مرده بدست

□

سعدیا گر نتوانی که کم خود گیری

□

دم به دم آن بوی خوشش وان طلب گوش کشش

□

به کام بداندیش گشت اوحدی

□

دل مرزبانان شکسته شود

□

تو را طپیدن زورق ز بحر غمز کند

□

زین قرن قرین تو کی آید کس

□

چو باد صبح کنون قابلی نمی‌یابد

□

پیش این جمعی چو شمع آسمان

□

دگر نه عزم سیاحت کند نه یاد وطن

□

عطار به‌کل ز دل فرو شو

□

اوحدی را در غمت ینگی بجز مردن نماند

□

به گرد بیابان یکی بنگرید

□

بربردش خرد خرد تا که ندانی چه برد

□

تا کی سپری بر انوری آخر

□

گفتی: شنیده‌ام سخن اوحدی، عجب!

□

پیل و گرگ و حیدر اشکار نیز

□

سعدی به هیچ علت روی از تو برنپیچد

□

هله خاموش کن و فایده و فضل بهل

□

پر بنوشتند ولی یاد من

□

فرستاده رفتی به نزدیک اوی

□

شراب خام بیار و به پختگان درده

□

خرم آن‌کس که نیست بر سر خاک

□

نشان روی تو از هر که باز پرسیدم

□

گفت این مغلوب معدومیست کو

□

رسید ناله سعدی به هر که در آفاق

□

تو هستی در میان جانم و من

□

گفتمش: ار دیگری عاشق زارم کند؟

□

ازو خویشتن را نگه‌دار سخت

□

آهوی آن نرگسش صید کند جز که شیر

□

انوری گر حریف نرد این است

□

در سفر افتند به هم، ای عزیز

□

عقل مازاغ است نور خاصگان

□

شرط عقلست که مردم بگریزند از تیر

□

وان روز که چون جان شوی از چشم نهانی

□

عجب از طالع خود دارم و دوران فلک

□

سخن راند از تور و از سلم گفت

□

منم قاضی خشم آلود و هر دو خصم خشنودند

□

وعده را بر در مزن چندین به عذر

□

گفتی که: روا گردد از من همه حاجت‌ها

□

پس سلیمان اندرونه راست کرد

□

اگر چه صبر من از روی دوست ممکن نیست

□

بگریخته نفس تو از یار ز نامردی

□

باده‌ی هر که چشیدم سبب مستی بود

□

شبستان آن نامور پهلوان

□

اگر خزینه قارون به ما فروریزند

□

بر اسپان بکردند تنگ استوار

□

جنس من و نقد من در سر او رفت، لیک

□

ظالم از مظلوم کی داند کسی

□

ما توبه شکستیم که در مذهب عشاق

□

گه چو گردون از مه و خورشید اشکم پر کنیم

□

میان باغ ز هر گونه عاشقی سرمست

□

بران آتش تیز بریانش کرد

□

وین گریه ما و خنده ما

□

زکار خویش تعجب همی کنم یارب

□

دوشت به خواب دیدم، تعبیر این چه باشد؟

□

پس جز او جمله مقلد آمدند

□

در می‌چکد ز منطق سعدی به جای شعر

□

سزد که پیرهن کاغذین کند عطار

□

چشمم بر آستان در او شبی گریست

□

خروشیدن تازی اسپان و پیل

□

نگر به احمد مرسل که مکه را بگذاشت

□

افتان خیزان ز جای برخاست

□

این بصر و طرف بهل، وین نظر ژرف بهل

□

مستمع از وی همی‌یابد مشام

□

نه یاری سست پیمانست سعدی

□

خمش کن نقل کمتر کن ز حال خود به قال خود

□

او خود ثنای خود به خودی گفت: کاوحدی

□

برون آمد از نزد خسرو قلون

□

دیویست نفس تو که حسد جزو وصف اوست

□

چندانک از زمانت برآید بگیر نقد

□

زنده‌ی جاوید ماند، سکه‌ی اقبال یافت

□

گفت اسرار ترا با آن غلام

□

سعدی آن نیست که درخورد تو گوید سخنی

□

تو نتوانی به خون من کمری بست

□

شد نوش ما چو زهر ز هجران او، ولی

□

ز گرزش هوا شد پر از چاک چاک

□

طبیب عاشقان را بازپرسید

□

گرچه می‌دانم ولیکن رغم را

□

از چشم او شد فتنها بیدار و در ایام ما

□

آن یکی بس دور بین و دیده‌کور

□

بعد از تو هیچ در دل سعدی گذر نکرد

□

از آتش و آب او ای جسته نشان بنگر

□

دلم نمی‌دهد از دوست بر گرفتن دل

□

یکی تنگ تابوت ازین بهر ماست

□

میان حلقه عشاق چون نگین باشی

□

ارزان مفروش انوری را

□

در صد هزار بند بماند چو موی تو

□

جسم بند آمد فراخ وسخت تنگ

□

با توام یک نفس از هشت بهشت اولیتر

□

گفته بودی دم مزن از زخم من

□

مرا که شوخی چشمت ز پا چنین انداخت

□

خروشید سیندخت و بشخود روی

□

در فقر عهد کردم تا حرف کم کنم

□

باد، ار چه گل آردم، ز کویت

□

ستمگرا، چه بر آید ز دست من که نبردی؟

□

سر ز هر سوراخ بیرون می‌کند

□

غنیمت دان اگر دانی که هر روز

□

بوده‌ام ممن توحید کنون

□

اگر، ای سایه‌ی رحمت، نظری خواهی کرد

□

یکی تاج زرین نگارش گهر

□

طالبا بشنو که بانگ آتشست

□

قول این صوت چنان مطرب او

□

به قول دشمنان از ما، خطا کردی که برگشتی

□

پس رسولش شکر کرد و گفت ما

□

هر که به جور رقیب یا به جفای حبیب

□

خاک خواهم گشت تا بادی مرا

□

دشمنان را گر خوش آید ورنه، میدانم که دوست

□

ز ضحاک تازیست ما را نژاد

□

چو بوی یوسف معنی گل از گریبان یافت

□

ای ز جاهت شب ستم در سنگ

□

گو: قصه‌ی دوستان خود دوست

□

چند جا بندش گرفت اندر نبرد

□

جفا و هر چه توانی بکن که سعدی را

□

گر چرخ هزار مه نماید

□

برخوان سینه از دل بریان نهاده‌ام

□

کند شهر ایران پر آشوب و رنج

□

چو جنگ صلح شود صلح جنگ پس می‌بین

□

در چشم دل مرا تو چنانی که دل چو خصم

□

گر او را صد گنه باشد، چو بر یادش دهم حالی

□

نحس خرگوشی که باشد شیرجو

□

مبادا که گنجی ببیند فقیر

□

گر چو شمعم بکشی زار همه روز رواست

□

چه جور ازین بتر آخر؟ که از برای یکی

□

رده برکشیدند بر هر دو روی

□

بپران تیر نظر را به مثر ده اثر را

□

که آواز بشنیدم از ناگهان

□

زود پوسد جامه‌ی پرهیز ما

□

نبض عاشق بی ادب بر می‌جهد

□

قلم خاصیتی دارد که سر تا سینه بشکافی

□

کسی را چون دهی پندی شود حرص تو را بندی

□

در افت و خیز برده‌ام این راه را به سر

□

اگرتان ببیند چنین گل بدست

□

خواب می‌بست شش جهت را در

□

لیلی گویان برادر و خویش

□

پنهان شدم از خلق وز خلق خلق او

□

اهل الهام خدا عین الحیات

□

فریاد سعدی در جهان افکندی ای آرام جان

□

وان عقل که هشیارترین همه او بود

□

گرین برق آن چنان سوزد، که دیدم

□

نگه کرد تا جای گردان کجاست

□

چو سوخت ز آتش عشق تو جان گرم روان

□

بسی رنج بیند گرانمایه مرد

□

تا ما قفای گل بنبینیم چون هلیم

□

کوه بر خود می‌شکافد صد شکاف

□

منم امروز و تو انگشت نمای زن و مرد

□

ما چو افسانه دل بی‌سر و بی‌پایانیم

□

بر روی سوسن از خط رنگین نگاه کن

□

چه مردست این پیر سر پور سام

□

به جای بوسه اگر خود مرا رسد دشنام

□

تو نشسته فارغ اندر گوشه‌ای

□

اوحدی را چو زور و زر کم بود

□

نعمت از وی جملگی علت شود

□

گفته بودی همه زرقند و فریبند و فسوس

□

چون همه خوبی جهان وقف توست

□

برابر رخش ار شمع را برافروزد

□

ابا می یکی نیز طنبور یافت

□

از برای جان پاک نورپاش مه وشت

□

بتوان دانست هر شب از عمر

□

اوحدی، بر درش افتادگی از دست مده

□

من درین ره ناجیم یا غرقه‌ام

□

نظر به روی تو انداختن حرامش باد

□

آن دم که بریده شد از این جوی جهان آب

□

مگو، ای اوحدی، جز وصف عشق و قصه‌ی مستی

□

بگسترد هر دو بر آفتاب

□

می‌گرد گرد شهر خوش با شاهدان در کش مکش

□

داند همه‌کس که آن چه طعنه‌ست

□

اوحدی، گو، زهد خود می‌ورز، من باری به نقد

□

گاه گفتی کین بلای بی‌دواست

□

همه را هست همین داغ محبت که مراست

□

هر دو گر بی‌وصف گردند آنگهی

□

دلم از شکست خویشت خبری چو داد، گفتی؟

□

لیک در خواهم ز نیکوداوری

□

کنون من خفتم و پاها کشیدم

□

از من به که می‌بری حکایت؟

□

بهرام و زحل بگذار، از جدی و حمل بگذر

□

مصطفی دست مبارک بر رخش

□

گر خسته دلی نعره زند بر سر کویی

□

گر عجب‌های جهان حیران شود در ما رواست

□

تا تو باشی و او به وقت سخن

□

گرچه مقصود از بشر علم و هدیست

□

به پیش دیده من باش تا تو را بینم

□

بکشت او همه پاک مردان من

□

تا در میان حدیث من و اوحدی بود

□

سنگ با تو در سخن آمد شهیر

□

گر آدمی صفتی سعدیا به عشق بمیر

□

دریغا کانچه می‌جستم ندیدم

□

زمان زمان به زلال لب تو تشنه ترم

□

زانک شاکر را زیادت وعده است

□

چندان بنوش می که بمانی ز گفت و گو

□

رهی کز خداوند سر بر کشید

□

ای که گفتی: چاره می‌دانم ترا

□

عاقلانش بندگان بندی‌اند

□

زان می که ریخت عشقت در کام جان سعدی

□

شکرستان خیالت بر من گلشکر آرد

□

اوحدی، یا ترک روی او بگوی

□

لیک فردا استرش گردد سقط

□

ز دست او همه شیران شکسته پنجه بدند

□

به هرجا کجا شهریاران بدند

□

درین ملک مردی نشد پای بند

□

شب همی‌جوشم در آتش همچو دیگ

□

چشم کوته نظران بر ورق صورت خوبان

□

هر سری کان از تو سر برمی‌زند

□

ای عمر عاریت، مکن از پیش من کنار

□

در زمان بشکست ز آواز آن طلسم

□

خاک پاشی می‌کنی تو ای صنم در راه ما

□

تسلیم کن انوری که این نقش

□

ریزنده کرد جنبش باد مسیح دم

□

باز بگریزی ز راه روشنی

□

به رنج بردن بیهوده گنج نتوان برد

□

ما دل به صلاح دین سپردیم

□

سبزه‌ها را گرچه بر بالای گل دستی بود

□

تیزچشم آمد خرد بینای پیش

□

از پگه امروز چه خوش مجلسیست

□

کاغذ چو تمام شد، نوردش

□

به محروران آتش دل نبایست آن شکر دادن

□

آن غلامش مرد پیش مشتری

□

دل در هوست خون شد و جان در طلبت سوخت

□

دل را به دهان شیر می‌خواند

□

نشاید سرزنش کردن مرا در عاشقی چندین

□

گرچه قادر بود کاندر یک نفس

□

یکتا شدست عیسی از آن خر به نور دل

□

گر خود به زلال من شدی غرق

□

نیست باز ار چنگل سودای تو

□

بازت آن تواب لطف آزاد کرد

□

چند فشانی آستین بر من و روزگار من

□

چند می باشی اسیر این و آن

□

بر دامن هستی شما هست غباری

□

کودکان خرد در کتابها

□

منم ز سایه او آفتاب عالمگیر

□

بهترین نقطه‌ی رسل بشمار

□

در جان نشست هر چه ز دل گفت دم بدم

□

حاصل آن زن دید آن را مست شد

□

تا به بستان ضمیرت گل معنی بشکفت

□

افکنده‌ی تو شدم که شرط است

□

تن که از خنجر او کشته نشد، مردارست

□

هر موکل را موکل مختفیست

□

به حق آن لب شیرین که می‌دمی در من

□

اینکه امروز بر سر گنجی

□

بر من سوخته یک روز به پایان نرسید

□

هین مکن لاحول عمران زاده‌ام

□

قول مطبوع از درون سوزناک آید که عود

□

یقول العشق یا صاحی تساکر و اغتنم راحی

□

ز سخن ها که هر کسی گفتند

□

گر بگویم از فراق چون شرار

□

بجه بجه ز جهان همچو آهوان از شیر

□

بپوشیده شد چشمه‌ی آفتاب

□

گفته‌ای: در کار عشقم اوحدی دانا نبود

□

کیست آن کالم که از باد و بروت

□

روی در خاک رفت و سر نه عجب

□

پس روش برخاست پیدا شد کشش

□

نه به آیین ما کسی را راه

□

بنده‌ای می‌شد سیه با اشتری

□

در خار ببین گل را بیرون همه کس بیند

□

نه مطرب و نه ساقی و نه یار و نه حریف

□

هر چه بجز یاد او قیمت و قدری نیافت

□

زین نسق غمخوارگان بی‌خبر

□

خلاف عهد تو هرگز نیاید از سعدی

□

روکشان نعره زنانیم در این راه چو سیل

□

نگوید کسی شکر ایام عمر

□

مغز کو از پوستها آواره نیست

□

کسی که چهره دل دید اوست اهل خرد

□

هر گل که شگفته دید بر خاک

□

اوحدی، ناله‌ی بی‌فایده سودی نکند

□

جذبه‌ی این اصلها و فرعها

□

نزدیک نمی‌شوی به صورت

□

تا که سودای وصالش می‌پزم

□

راه عشق و سر درد و وصف مهر ماهرویان

□

آن جنین هم غافلست از عالمی

□

شمس تبریز ابرسوز شدست

□

گفتم که به تحفه پیش وعده‌اش

□

حال سلطانیش چون مشهور شد

□

هم هویدا پرس و هم پنهان ز خلق

□

سر سعدی چو خواهد رفتن از دست

□

هیولایی نشان آمد نشان دایم کجا ماند

□

بر بیدلی، که عهد تو دارد مگیر خشم

□

جاهلست و اندرین مشکل شکار

□

برگ‌ها چون نامه‌ها بر وی نبشته خط سبز

□

چون قوت دیگر داشت او زان صبر دیگر داشت او

□

از سخن اوحدی پرورقی زن، که آن

□

انهم تحت قبابی کامنون

□

می‌نماید که جفای فلک از دامن من

□

آن کس که آمد سوی تو تا جان دهد در کوی تو

□

اوحدی را گر چه از غم بیمهاست

□

اولا بشنو که چون ماندم ز شست

□

نی آب نقاشی کند نی باد فراشی کند

□

پس چو عطار اندر آفاق جهان

□

اگر بر دستبوس او نباشد، اوحدی دستت

□

صد ره ار بینی دروغ اختری

□

در حسرت آنم که سر و مال به یک بار

□

خاموش نظم و قافیه را ما از این سپس

□

فاش کرد اوحدی این واقعه بر پیر و جوان

□

رو به پیش کاسه‌لیس ای دیگ‌لیس

□

ز شاه تا به گدا در کشاکش طمعند

□

جان عطار را ز یک تف عشق

□

نهادیم سوسن صفت سر در آب

□

ما هم از ایام بخت‌آور شدیم

□

با این همه باران بلا بر سر سعدی

□

چون رخت تو در نهان کشیدیم

□

آن غم که تو ریختی درین دل

□

چون سبب‌ساز صلاح من شدند

□

خبر آمد که یوسف شد به بازار

□

نه پرده ز پیش ما برافتد

□

به استانش چو گفتم که: در میان آرم

□

دی همی‌گفتی که پایندان شدم

□

باران اشکم می‌رود وز ابرم آتش می‌جهد

□

به زبان گر نکنم یاد شکرخانه تو

□

از آنم شیر مست غم که از طفلی به مهداندر

□

بلعم باعور و ابلیس لعین

□

دل بیخود از باده ازل می‌گفت خوش خوش این غزل

□

دی مرا گفتی که جان با من بباز

□

فوت نشد نکته‌ای از کشش و از جسش

□

هم بر آن بو می‌تنند و می‌روند

□

سعدیا گوسفند قربانی

□

نیست محجوب که رنجور کنم من خود را

□

بختم بخفت و بخت مرا چشم آن نبود

□

ما هزاران مرد شیر الپ ارسلان

□

شنیده‌ای که مهان کام‌ها به شب یابند

□

ذره‌های دو کون را زان شیر

□

مرگ ازین دیدها نهان آید

□

چون جمادی را چنین تشریف داد

□

ز دست رفته نه تنها منم در این سودا

□

هر کس که هایی می کند آخر ز جایی می کند

□

در سر زلف تو هر چینی شهری هندوست

□

پیش او چه بود تبوراک تو طفل

□

بر چهره چون زر تو گازیست

□

چو من فانی شدم از جان کهنه

□

بتاب دوزخ هجران تمام خواهم سوخت

□

چون بر آمد موسی از اقصای دشت

□

سعدی سپاس دار و جفا بین و دم مزن

□

ای قیل و قالت چون شکر وی گوشمالت چون شکر

□

جای آن هست ار کنی جوش و فغان

□

همنشینان نشنوند او بشنود

□

خمش کن زانک آفات بصیرت

□

که اگر در آفتاب آیی تو یکدم

□

بی‌جمال او دو طاس خون شد ستم چشم و هر دم

□

اقتلونی اقتلونی یا ثقات

□

چون تشنه بسوخت در بیابان

□

از دهنده نظر ار چه که نظر محجوب است

□

هیچ گرفتی نکرد بر غلط فعل ما

□

هر که یوسف دید جان کردش فدی

□

نرگس چشم بتان ره می‌زند

□

به غزل یافتم همی احسنت

□

بی‌کار شد آه من، اندر دل ماه من

□

این غلط‌ده دیده را حرمان ماست

□

شک نیست که بر ممر سیلاب

□

مشتی سگان نگر که به هم درفتاده‌اند

□

زان ما شو، که درد دل باشد

□

گویم افکندم به پیشت جان خویش

□

جز که به تبریز بر شمس دین

□

چگونه پای نهی در خزانه‌ای که درو

□

گویند: چون بگفتی ترک دل خود آخر

□

نک نشان آنست کاندر چشمه ماه

□

سعدی از این پس که راه پیش تو دانست

□

گفتم ار بس کنم و قصه فروداشت کنم

□

دیده در کل مکان گر چه ترا می‌بیند

□

تیشه‌ی هر بیشه‌ای کم زن بیا

□

غنی از بخیلی غنی مانده‌ست

□

ز بسکه زاری کردم ز سروهای بلند

□

خرابات از لبش معمور گشته

□

تا نزاید طفلک نازک گلو

□

تشنگانت به لب ای چشمه حیوان مردند

□

به اقبال دوروزه دل نبندیم

□

روی ایشان در کله خورشید و ماه

□

گر ستانی پاره‌ای گریان شود

□

تن تیره همچو زاغی و جهان تن زمستان

□

تا صبوح ابد چو دلشدگان

□

اوحدی، گر کشته گردی در غمش

□

چون بشد درد و شدت آن حرص زفت

□

سید آل نظیری آن امام راستین

□

بسیار گفتم ای پدر دانم که دانی این قدر

□

دل در لب شیرین تو بست اوحدی، ای جان

□

باد سوزانت این آتش بدان

□

گفت از شکاف در تو به من درنگر از آنک

□

آن دم که با خیالت دل را ز عشق گوید

□

افسوس! که در پای تو این تندسواران

□

چون بخوانی آن فسون بر مرده‌ای

□

خلیانی نحو منظوری اقف

□

من قدر آن نشناختم آن را هوس پنداشتم

□

هر لحظه مکن بکشتنم زور

□

بی‌مرادان بر مرادی می‌تنند

□

تو دو لب از دوی ببند بگشا دیده بقا

□

به پای خویش به گور آمدی سر خود گیر

□

با تو ز یکتا شدن عار ندارد، ولی

□

لیک با بی‌رغبتیها ای ضمیر

□

چنان سوزم که خامانم نبینند

□

وگر گویم عنایت کن بگوید

□

گفتم: ز مویه شد تن مسکین من چو موی

□

چونک او مبدل شدست و شادیش

□

از خون من آثار به هر راه چکیدست

□

همچو آبستنان نقط بر روی

□

همان آفرین نیز کردیم یاد

□

پس سلیمان گفت ای پشه کجا

□

شاید که کند به زنده در گور

□

هر رگ این رباب را ناله نو نوای نو

□

سپینود را داد منشور هند

□

نه بگیرم گفت و پند آن حکیم

□

گفتا کجاست ایمن گفتم که زهد و تقوا

□

ز اشتیاق تو عطار از دو کون فنا شد

□

چو نیکی کنش باشی و بردبار

□

آتش آن را رام چون خلخال شد

□

هر باب از این کتاب نگارین که برکنی

□

چون دکان سرپزان سرها و دل‌ها پیش او

□

قباد سراینده گفتش بگوی

□

او بخود برداشت پرده از گناه

□

کردیم جمله حیله‌ها ای حیله آموز نهی

□

گرچه حجاب تو برون از حد است

□

نزاید جز از مرگ را جانور

□

او گلستانی نهانی دیده بود

□

سعدی رضای دوست طلب کن نه حظ خویش

□

ز کوب غم چه غم دارم که با او پای می کوبم

□

بدو شادمان زیردستان اوی

□

هست سر مرد چون بیخ درخت

□

ز عشق کم گو با جسمیان که ایشان را

□

مقصود تویی و جز تو هیچ است

□

بخندید زان نامه بیدار شاه

□

حیلت او از سبالش نگذرد

□

بندگان را نه گزیرست ز حکمت نه گریز

□

در کاس تو افتادم کز باده تو شادم

□

چوخورشید برزد سر از برج گاو

□

زانک بی‌لذت نروید لحم و پوست

□

گر چه از خشم گفته‌ای نکنم

□

گشت عطار در این واقعه گم

□

چو تاجش به ماه اندر آمد بمرد

□

مزد تبلیغ رسالاتش ازوست

□

بر تخت جم پدید نیاید شب دراز

□

این غزلم جواب آن باده که داشت پیش من

□

گهرکرد بسیار پیشش نثار

□

گاه دم را مدح و پیغامی کنی

□

گر سر از سجده تو سود کند

□

چون مرغ دل ز زلفت خسته برون ز در شد

□

سخن را بباید شنید از نخست

□

این مثالت را چو زاغ و بوم دان

□

گویی بدن ضعیف سعدی

□

منم بهشت خدا لیک نام من عشق است

□

سوم بیست بر پیش یزدان به پای

□

گفت لا تاسوا علی ما فاتکم

□

آنک سوی نار شد بی‌مغز بود

□

صدر غیب‌الغیب را سلطان جاویدان تویی

□

دلی پرخرد داشت و رای درست

□

آن فقیری کو ز معنی بوی یافت

□

بسیار نباشد دلی از دست بدادن

□

خامش ز عشق بشنو گوید تو گر مرایی

□

که باشد مرا ترمذ و ویسه گرد

□

خواب می‌بینند و آنجا خواب نه

□

همای قاف قربی ای برادر

□

چون دل عطار در عالم دلی

□

هرآنگه که زین لشکر دین‌پرست

□

صبر کن نک آمدم ای روشنی

□

دل بود و به دست دلبر افتاد

□

تو خیره در سبب قهر و گفت ممکن نی

□

ببالید برسان سرو سهی

□

گشته آمن شهر و ده از دزد و گرگ

□

هر دوزخی که سوخت و در این عشق اوفتاد

□

چو از کهربا قبه‌ای برکشیده

□

به پیش بزرگان بدو داد تاج

□

نفس تو هر دم بر آرد صد شرار

□

آخر ای کعبه مقصود کجا افتادی

□

از ما دل خویش درمدزدید

□

ز ما هرچ خواهند پاسخ دهیم

□

شهره کاریزیست پر آب حیات

□

کوه اگر هست چو کاهش بکش

□

ای ساقی اهل درد درین حلقه حاضرند

□

من امروز دردفتر هندوان

□

شرح و حد هر مقام و منزلی

□

آتش که تو می‌کنی محالست

□

کمینه چشمه‌اش چشمی است روشن

□

چنین داد پاسخ که هرکس که گنج

□

گفت حق ز اهل نفاق ناسدید

□

ذوقست کاندر نیک و بد در دست و پا قوت دهد

□

بو که تعبیر خوابم آن باشد

□

فرودآمد از ابر مرغ سیاه

□

این زمان قایم مقام حق توی

□

عنایت تو چو با جان سعدیست چه باک

□

کی بی‌مزه مانیم چو در مزه درآییم

□

بدان دوستی را همی جای جست

□

آنک بدهد بی امید سودها

□

طهارتی‌ست ز غم باده شراب طهور

□

گر در روش تو نیست سودی

□

خسرو اگر دین طلبی از خدای

□

چون جهان را دید ملکی بی‌قرار

□

ملک دنیا همه با همت سعدی هیچست

□

از بهار وصل بر بیمار دی

□

سوخت ز تن نیمی و برخاست دود

□

این‌چنین کس اصلش از افلاک بود

□

بنگر در غیب چه سان کیمیاست

□

چه سنجد در چنین موقع زمرد

□

چو گشت آسوده خاطرها به پیوند

□

نک سرش با کارد در زیر زمین

□

سعدی ز خلق چند نهان راز دل کنی

□

پی نان بدویدم یکی چند به تزویر

□

خمار نرگسش در فتنه جوئی

□

آفتابی در سخن آمد که خیز

□

اهل علم چون شد و اهل قلم

□

چون شمع سحرگاهی می‌سوزم و می‌گریم

□

مفرح نامه‌ای کز ذوق آن راز

□

می‌بیاموزد مرا وصف رسول

□

آن را که مراد دوست باید

□

بدان مستور می داری چو حوتم

□

چنین گفت آن که بود آگاهیش بیش

□

گر نشد ایمان تو ای جان چنین

□

آن ملک مملکت جان و دل

□

ترا گویم ای عاشق هجر دیده

□

لیکن نبود حیات جاوید

□

دوش چیزی خورده‌ام ور نه تمام

□

سعدی اگر خاک شود همچنان

□

نه در او حسد بماند نه غم جسد بماند

□

تو شاه و عاشق و دیوانه و مست

□

خود کیند ایشان که مه گردد شکاف

□

یا چو درختم که به امر رسول

□

مشو مغرور چندین نقش زیراک

□

ملک فرمود کاین معنی صواب است

□

آن روز که پردلان گریزند

□

که نه روی خوب دیدن گنهست پیش سعدی

□

بی قراری چرا کنی چندین

□

کبوتر در هوای یار چالاک

□

جهان پیر را گفتم که هم بندی و هم پندی

□

خاک به تدریج بدان جا رسید

□

نمیرم تا ابد گر درد خود را

□

به گلزار آمد از نخجیرگه شاد

□

ور رنج گشت راحت در من نگر همان دم

□

دوست نباشد به حقیقت که او

□

آسمان را از درش بویی رسید

□

ولی در لب مرا هم خاتمی هست

□

بنهان از همه خلقان چه خوش آیین باغی است

□

خمش کن همچو عشق ای زاده عشق

□

تا ابد هم از عدم هم از وجود

□

تو خوددانی که به زین خواب نبود

□

چو آفتاب شوم آتش و ز گرمی دل

□

در خفیه همی‌نالم وین طرفه که در عالم

□

تو مرا رنگ و بوی وام مده

□

گفت چه خویشی است شما را به هم

□

گر چه ایمان هست مبنی بر بنای پنج رکن

□

این طبیعت کور و کر گر نیست پس چون آزمود

□

دل تشنگان عاشق ز غم تو سوخت در بر

□

نور تو هنگامه‌ی انجم شکست

□

مجاب و مستجابش کن پی او

□

نه خاص در سر من عشق در جهان آمد

□

چه سود که نقاش کشد صورت سیمرغ

□

عشق زبانی ز هر افسرده پرس

□

من چو از کان معانی یک جوم

□

صلوات بر تو آرم که فزوده باد قربت

□

ای بر شده بس بلند آخر

□

او طرفی کرد اشارت به یار

□

جمله سال و جواب زوست و منم چون رباب

□

سعدی به قدر خویش تمنای وصل کن

□

خویشتن را خویشتن آن وقت دید

□

زان آتش ده زبانه ترسید

□

سنریهم شد و فی انفسهم

□

آن که ز دیو زاده بد دست جفا گشاده بد

□

هر دم از آفتاب حضرت حق

□

به مطبوع و مصنوع جادو بود

□

گر متهمیم پیش هستی

□

هر که دل شیفته دارد چو من

□

سبزه اندر سبزه بینی، چون سپهر اندر سپهر

□

ملک گفتا که دارد کس ز عشاق

□

دهان باز مکن هیچ که اغلب همه جغدند

□

در عشق زاری‌ها نگر وین اشک باری‌ها نگر

□

ندانم برد من تیمار یک کس

□

بس که در آویخت درو خشمناک

□

خمش کن مرده وار ای دل ازیرا

□

نشاید خون سعدی بی سبب ریخت

□

آنکه نام پیمبری دارد

□

او خم سرکه است کجا می‌دهد

□

مولای فنی صبری لا تخرج من صدری

□

روز نو و شام نو باغ نو و دام نو

□

کاری است بس عجایب و پوشیده کار حق

□

تا بنهد بر جگر لاله داغ

□

عشق او چون شجر و من موسی

□

شرط عشقست که از دوست شکایت نکنند

□

دو مرد زنده نماند که صلح تاند کرد

□

معنبر شمعهای مجلس افروز

□

تو مسافر شده‌ای تا که مگر سود کنی

□

بشکند آن روی دل ماه را

□

جمله‌ی زیر زمین گر به حقیقت نگری

□

چومن جادو گرم در صنعت چین

□

باز سرم گشت مست هیچ مگو دست دست

□

پیام اهل دلست این خبر که سعدی داد

□

وصلت آن کس یافت کز خود شد فنا

□

ورت پخته است سودائی که داری

□

در این خانه هزاران مرده بیش اند

□

هزار بار ببستت به درد و ناله زدی

□

عطار چه دانی تو وین قصه چه خوانی تو

□

چو نتوانست ازو دل را جدا کرد

□

غازه لاله‌ها منم قیمت کاله‌ها منم

□

مرا هرآینه خاموش بودن اولیتر

□

طالب درد است عطار این زمان

□

شکر پاسخ شد از پاسخ شکر ریز

□

خمش کردم که سرمستم از آن افسون که خوردستم

□

منم که خون خورم ای جان تویی که لوت خوری

□

سرگشته مانده‌ایم درین راه بی کران

□

او دشت گرفته زار و دل ریش

□

بشستم دست از گفتن طهارت کردم از منطق

□

شمشیر ظرافت بود از دست عزیزان

□

سر زلف تو چون گیرم که بی تو

□

از او او رنگ هرمز را نوی بود

□

که در هفتم زمین با تو بلندم

□

گرد فنا گردد جان فقیر

□

ظلم خیزد چو طبیعت شد حمق

□

درامد نازنین و دید شه را

□

چو ز آفتاب زادم به خدا که کیقبادم

□

وصال کعبه میسر نمی‌شود سعدی

□

از آن دل دست باید شست دایم

□

افسانه‌ی قیس، کاتش افروخت

□

تا چند گویم بس کنم کم یاد پیش و پس کنم

□

این خواجه چرخست که چون زهره و ماه‌ست

□

غوغای سرکشان فلک پایدام توست

□

نو شد چو شکوفه‌ی جوانی

□

داروی تو می کوبم خرگاه تو می روبم

□

میل از این جانب اختیاری نیست

□

عطار اندرین ره جایی فتاد کانجا

□

آورد، ز راه مهربانی

□

خاموش که تا هستی او کرد تجلی

□

گویند جمله یاران باطل شدند و مردند

□

کام ثعبان را چه خرچنگ و چه مور

□

به زاری گفت بازم گو چه گفتی

□

دست از خشمم گزیدی گویی از عشقت گزیدم

□

تو وفا گر کنی و گر نکنی

□

جوهر عطار در سودای عشق

□

چه در دست آمد آن نامهربان را

□

سخن کشتی و معنی همچو دریا

□

کی باشد آن زمانی گوید مرا فلانی

□

خستی دل خاقانی و روزیش نپرسی

□

که با چندین حریفان بر در من

□

بگویمت که از این‌ها کیان برون آیند

□

سعدیا حسرت بیهوده مخور دانی چیست

□

دل و تن مرا زین دو آمد پدید

□

به ماتم کرد پیراهن بسی چاک

□

خر رفت و رسن ببرد و دل گفت

□

می مرده چه خوری هین تو مرا خور که میم

□

تو کعبه‌ی عجم شده، او کعبه عرب

□

رهائی ده به کوشش بسته‌ای را

□

شکار من بود ماهی و یونس

□

درد دل با سنگ دل گفتن چه سود

□

گر توانی کشت این سگ را به شمشیر ادب

□

کایزد چو بنای دهر پرداخت

□

به هر چاهی که برکندم ز اول من درافتادم

□

هر کی درآمد به صفش یافت امان از تلفش

□

زخم کنون یافتی ز درد هنوزت

□

رها کن تا دراید هر که داند

□

حریف کهرباییم ار چو کاهیم

□

چشمی که به دوست برکند دوست

□

پیش من آمد و زبان بگشاد

□

چو خسبی آخر ای صبح سیه روی

□

عجب که شیشه شکافید و می نمی‌ریزد

□

از تبریز شمس دین چونک مرا نعم رسد

□

پس از چه بود که در من کمان کشید فلک

□

برو نراند آن شب فرخنده ز آن بوم

□

نفسی وجود دارم که تو را سجود آرم

□

من خود ندانم وصف او گفتن سزای قدر او

□

آن دم که ز تو بر آسمان بردم

□

یک صفحه پر از خلاصه‌ی شوق

□

صدر صدور جاء الینا

□

گردش این سایه من سخره خورشید حق است

□

بدعت فاضلان منحوس است

□

داننده تویی بهر چه رازست

□

بهر صلاح دین را محروسه یقین را

□

تو را که گفت که سعدی نه مرد عشق تو باشد

□

خویشتن ایثار کن عطار وار

□

گلی نشکفت ازین خرم بهارم

□

چه حدیث است کجا مرگ بود عاشق را

□

تو نوح بودی مدتی بودت قدم در شدتی

□

یوسف صدیق چون بربست نطق

□

خضر خانی که چون وحش شکاری

□

رها کن تا که چون ماهی گدازان غمش باشم

□

حکایت شب هجران که بازداند گفت

□

آسمان سر بر زمین هر جای تو

□

پیامی مهیا شد اسباب چندان

□

شبی بربود ناگه شمس تبریز

□

معنی همی‌گوید مکن ما را در این دلق کهن

□

هوا خفته است و بستر کرده از پهلوی نومیدی

□

هم تو دل پاک ده زبان هم

□

جز این منهاج روز و شب بود عشاق را مذهب

□

من فتنه زمانم وان دوستان که داری

□

گرد آمده بر درگه او از پی خدمت

□

که و مه شد ز حکم کارفرمای

□

توفیر شد از مکارم تو

□

اگر تو بحر ببینی و موج بر تو زند

□

پیش تهذیب بنانش از هری را از فری

□

به حیرت گفت کاحسنت ای هنرمند

□

در عشق ز سه روزه وز چله گذشتیم

□

سعدی نتوانی که دگر دیده بدوزی

□

مرا بگوی کز اینجا چگونه خواهی رفت

□

نی ناوک نوای زار می‌کرد

□

هر جنس سوی جنسش زنجیر همی‌درد

□

بلک به دریا دریم جمله در او حاضریم

□

چون ز آستان سلطان باز آمدی ممکن

□

برداشت ز خانه راه صحرا

□

هر چند سایه کرم شاه حافظ است

□

ساقی بده و بستان داد طرب از دنیا

□

نه در کفر می‌آید و نه در ایمان

□

رخش پر خون و سر تا پای پر خاک

□

در تتق نوعروسی تندخویی شموسی

□

هر کی پوشیده‌ست بر وی حال و رنگ جان او

□

چه گویم از صفت آرزو که قصه‌ی حال

□

همه شب چشم حسرت در ره باد

□

فلن قمت اقمنا و لن رحت رحلنا

□

عجب از کشته نباشد به در خیمه دوست

□

نه سبب نه علتش باشد پدید

□

خسرو اگر دین طلبی کار کن

□

گلشن عقل و خرد پرگل و ریحان طری است

□

به سلاح احد تو ره ما را بزدی تو

□

من عطای ملک العرش بدم نزد شما

□

نه از کوی تو زان برتافتم چهر

□

من خشک از آن شدستم تا خوش مرا بسوزی

□

چشمم از زاری چو فرهادست و شیرین لعل تو

□

صورتی چون هست با چیزی و بی چیزی به هم

□

گشت محقق چو چنین وصف متین

□

ای عشق آخر چند من وصف تو گویم بی‌دهن

□

ای تو سرچشمه حیوان و حیات همگان

□

فلک خاک بیزی است خاقانیا

□

پریشان گشته زلف نیم تابش

□

مرا آن صورت غیبی به ابرو نکته می گوید

□

نه تو گفته‌ای که سعدی نبرد ز دست من جان

□

آن ستم کز صنم کشید فرید

□

یکی گفت: این همه کفران سگالند

□

از آن محبوس بودم همچو نقطه

□

پرده حق خواست شدن ماه و خور

□

چو موقوف رزق است عمر آن نکوتر

□

معترف وحدت و هستی و قدم

□

بد و نیک دوستان را به کنایت ار بگفتم

□

هر که با صورت و بالای تواش انسی نیست

□

ولی بر پشتی روی چو ماهت

□

با آنکه ز گردش زمانه

□

از این غم ار چه ترش روست مژده‌ها بشنو

□

نیا نامزد کرد شویش پشنگ

□

میر منند و صدر منند و پناه من

□

ز آنجا چو شد آن طرف روانه

□

خدایا دست مست خود بگیر ار نی در این مقصد

□

سخن از نیمه بریدم که نگه کردم و دیدم

□

ای مطرب ساده ساز بنواز

□

چو خضر افگندم اندر چشمه ماهی

□

وانگه زین سر به سوی آن سر

□

خجسته نشست تو با فرهی

□

جهان نیز چون تنگ چشمان دور است

□

گفته بودی که بود در همه عالم سعدی

□

خامش کنیم و خامشی هم مایه دیوانگیست

□

به رنج اندر آری تنت را رواست

□

اگر تر دامن افتادم عجب نیست

□

مستی خمرش نکند آرزو

□

مرا زین مردمان مشمر خیالی دان که می گردد

□

کی اژدهافش بیامد چو باد

□

گر عظمت نهد چو جم منظر نیم خایه را

□

زیبا نبود شکایت از دوست

□

چه داند جزو راه کل خود را

□

ابا ناله و آه و با روی زرد

□

غلط گفتم این زانکه خورشید دایم

□

نشستم با جوانمردان اوباش

□

گوی زرین فلک رقصان ماست

□

گواهی دهم کاین سخنها ز اوست

□

کعبه به درت پیام داده است

□

عشقبازی نه طریق حکما بود ولی

□

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن

□

الهی عفو کن گناه ورا

□

چه گویی سکندر چنین جای کرد

□

من آن نیم که حلال از حرام نشناسم

□

بگو باقی تو شمس الدین تبریز

□

به گردونه‌ها بر چه مشک و عبیر

□

به سعد و نحسی کاین آید آن دگر برود

□

گویند روی سرخ تو سعدی چه زرد کرد

□

خورشید رسولان بفرستاد در آفاق

□

نه تاج کیان مانم اکنون نه گاه

□

بی سر و بن دید عاشق راه او

□

برادران و بزرگان نصیحتم مکنید

□

نی در جهان خاک قرار است روح را

□

چنان بد که ضحاک جادوپرست

□

دریغ ننگ مجال است و بر نمی‌تابد

□

تو به آرام دل خویش رسیدی سعدی

□

پی جیب توست این جا همه جیب‌ها دریده

□

بدان کاین گرانمایه فرزند من

□

هر دل که ز دام زلف تو بجهد

□

به خنده گفت که من شمع جمعم ای سعدی

□

گفتی که چه می نالی صد خانه عسل داری

□

سر بخت و تختش برآمد به کوه

□

گر کسی را زعفران شادی فزاید، گو فزای

□

سعدی اگر خون و مال صرف شود در وصال

□

ترشی نیست در آن خد ترش او کرد به قاصد

□

بجستند خورشید رویان ز جای

□

بوسهل احمد حسن حمدوی که فضل

□

سعدی به در نمی‌کنی از سر هوای دوست

□

جهان عشق به زیر لوای سلطانی است

□

نشستن گهی ساخت شاه یمن

□

اکنون من و این نی که سر ناخن حور است

□

تو همچو کعبه عزیز اوفتاده‌ای در اصل

□

جهان داند که بیرون از جهانم

□

به لکشر نگه کرد سلم از کران

□

مدحت شاه زمین یوسف بن ناصر دین

□

دمی با دوست در خلوت به از صد سال در عشرت

□

که این گل‌های خاکی هم ز عکس آن همی‌روید

□

ز دیوارها خشت و ز بام سنگ

□

خوانشان خوانچه‌ی خورشید سزد

□

سعدی از سرزنش خلق نترسد هیهات

□

بدر ما راست اگر چه چو هلالیم نزار

□

سه فرزند را خواهم آرام و ناز

□

عطار چنان غرق غمت شد که دلش را

□

چشمش به تیغ غمزه خون خوار خیره کش

□

تا درآمد بت خوبم ز در صومعه مست

□

که کس در جهان گاو چونان ندید

□

چشم و چراغی که از میان کیان رفت

□

سری دارم فدای خاک پایت

□

اختر ما نیست در دور قمر

□

اگر یادگارست ازو ماه مهر

□

تن مسکین من بگداخت چون موم

□

سعدیا عقد ثریا مگر امشب بگسیخت

□

ای دردهای آه گو اه اه مگو الله گو

□

کلید خورش خانه‌ی پادشا

□

گردون مگر مصحف نامش شنوده بود

□

ای مونس روزگار سعدی

□

شرابی نی که درریزی سحر مخمور برخیزی

□

بپروردشان از ره جادویی

□

صورت جان است شعرت لاجرم

□

تو دردی نداری که دردت مباد

□

لطف صلاح دل و دین تافت میان دل من

□

گرت سر بکارست بپسیچ کار

□

بر صانعی که روی بهشت آفرید و ری

□

چه بر سر آید از این شوق غالبم دانی

□

بحر قندم از ترش باکیم نیست

□

به شهرم یکی مهربان دوست بود

□

زمین را مهیا به مالک رقابی

□

گر کام دوست کشتن سعدیست باک نیست

□

ز خاک دست بداریم و بر سما پریم

□

پس آن دختران جهاندار جم

□

خواهی دم شاهی زن خواهی دم درویشی

□

تو خود ای شب جدایی چه شبی بدین درازی

□

ای گلستان ای گلستان از گلستانم گل ستان

□

مگر زین دو تن را که ریزند خون

□

دست شست از وجود هر که دمی

□

بیچارگان بر آتش مهرت بسوختند

□

به خدا که نگریزی قدح مهر نریزی

□

ندارم همی دشمن خرد خوار

□

مرغ را دیدی که عنقا مهر و زال اندیشه بود

□

سعدیا سرمایه داران از خلل ترسند و ما

□

نیم شبی همره مه روی نهادم سوی ره

□

ابرده و دو هفت شد کدخدای

□

رازیست این میان بهار و میان من

□

از ورطه ما خبر ندارد

□

خامش کردم بگو تو باقی

□

چو خفتان و تیغ و چو برگستوان

□

مدبر خلفی به خویشتن بر

□

مرا سخن به نهایت رسید و فکر به پایان

□

چه جای شاهد است که شیر خداست او

□

کجا من ببینم سه شاه ترا

□

می‌نشکیبد دمی ز کوی تو عطار

□

روی بنمای که صبر از دل صوفی ببری

□

من ز صورت سیر گشتم آمدم سوی صفات

□

کجا بیور اسپش همی خواندند

□

آهنگ دست بوس تو دارم ولی ز شرم

□

سعدیا تن به نیستی درده

□

کبوترخانه‌ای کردم کبوترهای جان‌ها را

□

که او را فروغی چنین هدیه داد

□

عطار را اگر دل و جان ناپدید شد

□

به خاک پات که گر سر فدا کند سعدی

□

هم کوه و هم عنقا تویی هم عروه الوثقی تویی

□

سپاهی دد و دام و مرغ و پری

□

تا چه افزاید سلیمان را که بادی از هوا

□

سعدی چو جورش می‌بری نزدیک او دیگر مرو

□

خنک آن دم که گویی جانت بخشم

□

برین گونه از چرم پویندگان

□

گفتم ابرویت اگر طاقم فکند

□

قیل لی فی الحب اخطار و تحصیل المنی

□

اگر تتار غمت خشم و ترکیی آرد

□

ازویی به هر دو سرای ارجمند

□

الغریق الغریق می‌گویم

□

گویند صبور باش از او سعدی

□

شرابی نی که درریزی سر مخمور برخیزی

□

از ایشان چو نوبت به ایرج رسید

□

شهباز دلم زان چه سیمین نرهد زانک

□

دوش حورازاده‌ای دیدم که پنهان از رقیب

□

ای گشاد عرب قباد عجم

□

چنان نامور گم شد از انجمن

□

گوئی از آن رگ گلو ریخته‌اند در رزان

□

به شمشیر از تو نتوانم که روی دل بگردانم

□

گفت مرا دولت نو راه مرو رنجه مشو

□

چنان دید روشن روانم به خواب

□

چون خط او بدمد ای عطار

□

به خواری در پیت سعدی چو گرد افتاده می‌گوید

□

دوران کنون دوران من گردون کنون حیران من

□

سرش تیز شد کینه و جنگ را

□

تو جهان خور چو نوح مشکن از آنک

□

سعدیا روی دوست نادیدن

□

بر قنطره بست باج دارم

□

خرد را و جان را همی سنجد اوی

□

این را زبان نهاد و خرد رشت و عقل بافت

□

کسان گویند چون سعدی جفا دیدی تحول کن

□

به دعا نوح خیالت یم و جیحون خواهد

□

ز پویندگان هر چه بد تیزرو

□

خداوند این سبز طشت معلق

□

روز رستاخیز کان جا کس نپردازد به کس

□

پولادپاره‌هاییم آهن رباست عشقت

□

یکی پهلوان بود دهقان نژاد

□

چون ز هستی مرا خمار گرفت

□

چو سعدی عشق تنها باز و راحت بین و آسایش

□

هله این لحظه خموشم چو می عشق بنوشم

□

به خوبی سزای سه فرزند من

□

سوار همتش از عرش مرکبی دارد

□

دوستی آنست سعدیا که بماند

□

ببستم چشم خود از نور خورشید

□

بدان ای شهنشاه ترکان و چین

□

روی از همه شیوه بست باید

□

شاید که در این دنیا مرگش نبود هرگز

□

بشنو ز گلشن رازها بی‌حرف و بی‌آوازها

□

بساز با من رنجور ناتوان ای یار

□

گر بلبل بسیار گو، بست از فراق گل گلو

□

گفت از این نوع شکایت که تو داری سعدی

□

چون هیچ نمانیم ز غم هیچ نپیچیم

□

چشم عاشق نتوان دوخت که معشوق نبیند

□

بیا در بوستان چونانکه رسم باستان باشد

□

ناپسندیدست پیش اهل رای

□

دولتش همسایه شد همسایگان را مژده شو

□

بوالعجب شوریده‌ام سهوم به رحمت درگذار

□

صد هزار است غیرتم بر دوست

□

غریب مشرق و مغرب به آشنایی تو

□

یا من ولی انعامنا ثبت لنا اقدامنا

□

تا کی آخر جفا بری سعدی

□

در حضورش عهد کردی ای فرید

□

هزار دشمن اگر بر سرند سعدی را

□

داروی فربهی ز تو یافت زمین و آسمان

□

بامدادی تا به شب رویت مپوش

□

باری ازین سپید و سیاه اعتبار گیر

□

پنجه قصد دشمنان می‌نرسد به خون من

□

ای ساقی تاج بخش پیش آ

□

سعدیا نوبتی امشب دهل صبح نکوفت

□

آسمان خواهد کایوان سرای تو بود

□

مرد تماشای باغ حسن تو سعدیست

□

هزار ذره از این قطب آفتابی یافت

□

باری غرور از سر بنه و انصاف درد من بده

□

در مشرق آفتاب چنان جامه خرقه کرد

□

غم آن نیست که بر خاک نشیند سعدی

□

اگر ز مونس و جفتان خود جدا ماندی

□

عاشقان دارند کار و عارفان دانند حال

□

اما سخن درست آن باشد

□

بعد از این ای یار اگر تفصیل هشیاران کنند

□

ز شمس تبریز انگشتری چو بستانیم

□

هر که ما را به نصیحت ز تو می‌پیچد روی

□

جاه خاتون عالم است چنانک

□

وان روز که سر برآرم از خاک

□

به ماه روزه جهودانه می مخور تو به شب

□

وصفش نداند کرد کس دریای شیرینست و بس

□

گاهست که یکباره به کشمیر خرامیم

□

صورت ز چشم غایب و اخلاق در نظر

□

ورای وهم حریفی کنیم خوش با عشق

□

گو به سلام من آی با همه تندی و جور

□

ای برادر بیا و جلدی کن

□

عشق را عقل نمی‌خواست که بیند لیکن

□

من از طویله این حرف می روم به چرا

□

رفت آن که فقاع از تو گشایند دگربار

□

همچون دریا بود که پیوست

□

عجایب نقش‌ها بینی خلاف رومی و چینی

□

چو حشر جمله خلایق به نفخ خواهد بود

□

نزد همه کس سخنش گشت روا زین سبب

□

می نوش کن و جرعه بر این دخمه فشان ز آنک

□

کردم همه ره لاله‌گون گفتم که آن دلبر کنون

□

بیار می که امین میم مثال قدح

□

خود نه زبان در دهان عارف مدهوش

□

یکی مشک در دهان، یکی حله بر کتف

□

سعدیا صاف وصل اگر ندهند

□

زود بر او درفتاد صورت من پیش دل

□

بیم ماتست در این بازی بیهوده مرا

□

بر عین غین گشته ز خجلت ز عین مال

□

عجب از عقل کسانی که مرا پند دهند

□

چون شیشه فلک پر از آتش شده‌ست جان

□

شاید که زمین حله بپوشد که چو سعدی

□

بر تو ستم کردم و روز شمار

□

فریاد مردمان همه از دست دشمنست

□

یار ما داند کو کیست ولی برشکند

□

من پیش نهاده‌ام که در خون

□

خاقانیا نه طفلی ازین خاک توده چند

□

تو در آینه نگه کن که چه دلبری ولیکن

□

روز و شب حامل می گشته که گویی قدحم

□

که گفت سعدی از آسیب عشق بگریزد

□

کز آنگاهی که خورد آن دانه آدم

□

بوی بهشت می‌دهد ما به عذاب در گرو

□

مگر ساقی بینداید دهانم

□

آن مدعی که دست ندادی ببند کس

□

تا عقل را خلیفه کتاب اوست گرچه خضر

□

سعدی ز فراق تو نه آن رنج کشیدست

□

چو دف از سیلی مطرب هنرم بیش نماید

□

مرا رواست که دعوی کنم به صدق ارادت

□

آن کیست کو به جان نبود مهرجوی تو

□

چشم سعدی به خواب بیند خواب

□

بانگ نای لم یزل بشنو ز من

□

در این روش که تویی گر به مرده برگذری

□

رشته‌ی جان صد گرده چو رشته‌ی تب داشت

□

سعدیا گوشه نشینی کن و شاهدبازی

□

گفتم که چو دریا به سوی جوی نیاید

□

سعدی تو کیستی که در این حلقه کمند

□

اره چون بر فرق خواهد داشت جم پایان کار

□

بر آتش غم سعدی کدام دل که نسوخت

□

تو او را گو که بانگ که از او بود

□

خواهی که دگر حیات یابد

□

ابره‌ی آفتاب اگر زرد است

□

دل می‌برد به دعوی فریاد شوق سعدی

□

زین قلب زنان قراضه جان را

□

چون شفای دلربا از خستگی و درد تست

□

گر حرامست از آنست که خونیست نه حق

□

لیکن این حال محالست که پنهان ماند

□

ای ساقی جان جانی شمع دل ویرانی

□

ترک دنیا و تماشا و تنعم گفتیم

□

صبح ادهم گردون را مهماز به پهلو زد

□

عهدی که کردی ای پسر با من تو ای جان پدر

□

چون در کف سلطان شدم یک حبه بودم کان شدم

□

آرزومند کعبه را شرطست

□

هرچیز که جان ما همی جست

□

گر حکم کنی به جان سعدی

□

برسد میوه‌ای است در باغت

□

نی که می‌نالد همی در مجلس آزادگان

□

چو تیمار چشم خودش می نبینم

□

سعدیا زهر قاتل از دستش

□

عروسان خاطر دهندی رضا

□

جفای عشق تو چندان که می‌برد سعدی

□

ای عجب نمرود نفس و وانگهی همچون خلیل

□

این لطف بین که با گل آدم سرشته‌اند

□

دیوان و جان دو تحفه فرستاده‌ام به تو

□

مثال سعدی عودست تا نسوزانی

□

شاه گیتی محمد محمود

□

گر چه دانم که به وصلت نرسم بازنگردم

□

به دور کرم بخششی نیک دید

□

تو را گر دوستی با ما همین بود

□

همه دشمنی از تو دیدم ولیکن

□

مرا که چشم ارادت به روی و موی تو باشد

□

به دل دریای بصره است و به کف دجله و زین هر دو

□

نالیدن دردناک سعدی

□

کنون سپیده دمان فاخته ز شاخ چنار

□

لاجرم عقل منهزم شد و صبر

□

سقاطه‌های تو آن است و شعر من این است

□

من دگر شعر نخواهم که نویسم که مگس

□

ازان کم می‌رسد هرجان بدین جشن

□

گر آه سینه سعدی رسد به حضرت دوست

□

پندار موری از فزع نیش سگ مگش

□

گر همه مرغی زنند سخت کمانان به تیر

□

دندان تو مغز پسته‌ی توست

□

حکیم را که دل از دست رفت و پای از جای

□

ز آب تیغ کیالواشیری

□

شب و روز رفت باید قدم روندگان را

□

چون در تو توان رسید چون کس

□

اگر تو سرو سیمین تن بر آنی

□

چون آدمم ز جنت ایوان شه برون

□

دانم که میسرم نگردد

□

به من نموده، نشان دل مرا، به دهن

□

ز ما گر طاعت آید شرمساریم

□

شمع که در عنان شب زرده‌ی بش سیاه بود

□

شکرفروش مصری حال مگس چه داند

□

اگرچه ذره هم جوینده باشد

□

هر چه بینی ز دوستان کرمست

□

تا به استسقای ابر رحمت آمد بر درت

□

به دست دوستان برکشته بودن

□

چون ز هشیاری به جان آمد دلم

□

کس را به قصاص من مگیرید

□

کاووس در فراق سیاوش به اشک خون

□

کسان به حال پریشان سعدی از غم عشق

□

به دیرم درکشد تا مست گردم

□

گوش بر ناله مطرب کن و بلبل بگذار

□

بخت سوی تو نامه‌ای ننوشت

□

وین قبای صنعت سعدی که در وی حشو نیست

□

می و معشوق و وصل جاودان هست

□

عجب گر در چمن برپای خیزد

□

هان ای دل خاقانی بس خوش نفسی داری

□

سعدی چو صبر از اوت میسر نمی‌شود

□

بیچاره من مسکین در دست تو چون مومم

□

آتشی از سوز عشق در دل داوود بود

□

قاعده عمر زیر گنبد بی‌آب

□

به هوای سر زلف تو درآویخته بود

□

بنوش درد و فنا شو اگر بقا خواهی

□

گر به صد منزل فراق افتد میان ما و دوست

□

اینت علی رایتی قاتل هر خارجی

□

سعدیا دل در سرش کردی و رفت

□

خواجه بو منصور، دستور عمید اسعد از اوست

□

حدیث عشق چه حاجت که بر زبان آری

□

رایش که مشرفی قضا کرد عاقبت

□

من مهره مهر تو نریزم

□

عید من آن نبود که تو دیدی

□

دفتر فکرت بشوی گفته سعدی بگوی

□

زیرکان زیر گاو ریشانند

□

هر که را دردی چو سعدی می‌گدازد گو منال

□

مکن ای عشق شمع خوبان ناز چندین

□

سعدی هزار جامه به روزی قبا کند

□

ظلم نگر، تیغ راست عادت خون ریز

□

سایلان از من چنین خوش‌دل روند

□

وآن است عزیز در دو عالم

□

آفتابش به صد هزار زبان

□

مانا که خسف خاک بدل بود آب را

□

ساغری پر کنید بهر مسیح

□

بر امید این گهر در بحر عشق

□

ور مزاج گوهران را از تناسل بازداشت

□

خواه ظلم پاش خواه نور گزین پس

□

من نکنم کار آب کو ببرد آب کار

□

ابروی تو پشت من کمان کرد

□

کوس شکم تهی را بود آرزوی آن نان

□

کشت صبر مرا نیاز عطات

□

با آتش و آب دیده و دل

□

گشت دندان عاشقان همه کند

□

هات غلغل حلق خامان را که با خیر العمل

□

شب در آن شهر است غوغا ز اختران

□

به سیران مده نوش‌داروی معنی

□

عضد دولت و مید دین

□

بامدادان همه شیون به سر بام برید

□

غمز کاره مباش چو خورشید

□

رو کز کمان گروهه‌ی خاطر به مهره‌ای

□

چشمه و کاریز و جوی و بحر یک آب است

□

حرص بی‌تیغ می‌کشد همه را

□

هرکه را دوست براند تو مخوان

□

خاقانی‌وار لاشه‌ی عمر

□

ابر از خجلت و تشویر درافشانی شاه

□

تیغ زر آسمان خاک سیه پوش را

□

باز مریخ ز مهر افکندی

□

چه طمع کنم کنارت که نیرزمت به بوسی

□

گفتم ای جان و جهان جان عزیز

□

همه روز و شب عمرم خواب است

□

در آن مبین که ز پشت دروگری زاده است

□

دل تافته شد مجوی ازو صبر

□

چون شه ایران والا به نسب

□

آمد آن مرغ نامه آور دوست

□

سخن که زاده‌ی خاقانی است دیر زیاد

□

هزار کوه و بیابان برید خاقانی

□

بر گفت فرید ماجرایی

□

آن جفت را کزو او شد قوس قزح ملون

□

تا شیر مرغزاری نصرت کمین گشاد

□

گویند کار طالع خاقانی از فلک

□

گاه چون پاشیده برگ نسترن بر برگ بید

□

حرمت من را که می‌گشنیز دیگ عیش‌هاست

□

دلم از راه گوش بیرون شد

□

گویند لب تو را چه افتاد

□

بسا دریا کش پاکیزه گوهر

□

تا رست قرصه‌ی خور از ضعف علت دی

□

طفل‌خو گشت میازارش بیش

□

به بناگوش تو و حلقه‌ی گوش

□

چه دهی دم مرا دلم برسوز

□

از جنس کارگاه نشابور و کار روم

□

که عجوز جهان سپید سری است

□

به هر راهش از نعل‌های مذاب

□

گفتم: دو چیز چیست ز روی تو خوبتر

□

کعب پیاله بگیر قد قنینه بپیچ

□

اگر شهباز بگریزد چو سیمرغ

□

حاصل خاقانی از سودای تو

□

با چشم تو کارگر نیامد

□

بر وفای دل من ناله برآرید چنانک

□

فرض صبوح عید را کز تو به خواب فوت شد

□

کو خرابات کهف شیر دلان

□

ساقیا! ساتگینی اندر ده

□

خسرو کشور پنجم که ز عدلش به سه وقت

□

بی‌نام هم کنونش چو بید سترک خصی

□

تا لاجرم امروز سمر شد که شب دوش

□

تو گرچه زنده‌ای امروز لیک در گوری

□

روغن مصری و مشک تبتی را در دو وقت

□

گر بود چار شهر خراسان حرم مثال

□

آه خاقانی از تف عشقت

□

چون دو عالم هست فرزند عدم

□

از زمانه بترس خاقانی

□

چه باید به شهری تنشستن که آنجا

□

موی شکافم به شعر موی شدستم ز غم

□

نیست منصور حقیقی چون حسین

□

ز آه سبوح زنان راه صبوحی بزنند

□

تا توانی خون گری خاقانیا

□

زان همدمان یک‌دل یک نازنین نمانده است

□

از خودی خود قدم برگیر زود

□

هر چه در پرده‌ی شب راز دل عشاق است

□

زاد سروی، راد مردی بر چمن پژمرده شد

□

شیرمردان در کعبه مرا نپذیرند

□

چو شوقش بود بسیاری به آبی نیز غیر خود

□

شه قزل ارسلان که در صف شرع

□

آن زمان کو جان همی داد ار من آنجا بودمی

□

ز حشمت زبردست هر دست بود

□

ای بار خدایی که نبیند چو تویی تخت

□

اوباش آفرینش و حشو طبیعتند

□

بس که شد دشمن این باز سپید

□

تحفه سازیم جان خاقانی

□

جفت غم بودم، انباز طرب کرد مرا

□

شاهی که بهر کوهه‌ی زین‌های ختلیانش

□

ننگ دارم که شوم کرکس طبع

□

من ز من چو سایه و آیات من گرد زمین

□

گر جفایی کنی و گر نکنی

□

تو شاه نیکوانی تاج تو زلف مشکین

□

قاضی اسراف می‌کند در جور

□

بیچاره زاغ را که سیاه است جمله تن

□

چون نیست دهانم که شکر زو به در آید

□

فلک دایه‌ی سالخورد است و در بر

□

معشوق من است صبح اگر نی

□

خاقانی گهر سخنم ور نبودمی

□

یقین می‌دان که کفر عاشقی را

□

بر بدن نار ماند از سر تیغش نشان

□

آفتاب کرم کجاست به ری

□

هر دمت خاقانی از چشم و زبان گنجی دهد

□

مرغ دل در قفس سینه ز شوق

□

سر نیزه زد آسمان در خاک

□

به همه جای نان من پخته است

□

خاقانیا فریب جهان را مدار گوش

□

کی ببرم وصل تو دست تهی

□

عاشقان از زر رخساره و یاقوت سرشک

□

فلک شکافد حکمش چنان که دست نبی

□

پیش بزرگان ما آب کسی روشن است

□

درین دریای بی پایان کسی را

□

بس غریبند در این کوچه‌ی شر، کوچ کنید

□

نقش بهاری که نخل بند نماید

□

بر خاک در تو خون چشمم

□

روی ناشسته خوشتری بنشین

□

چون باد زند نیجی کهسار برکشد

□

چند نشانه‌ی غرض، بودن و بی‌نشان شدن

□

سنگ سیاه کعبه را بوسه زده پس آنگهی

□

شهریاری که گرفته‌ست به تدبیر و به تیغ

□

هم دیده‌ای که از جان درگاه سیف دین را

□

عندلیبم چه کنم خارستان

□

دستار به سرپوش زنان دادم و حقا

□

تو اگر مردی این سخن پی بر

□

ما بیدقیم و مات عری گشته شاه ما

□

خاقانیا به چشم جهان خاک درفکن

□

سینه‌ی خاقنی اگر پاک بشوئی از عنا

□

هوا خوش گردد و بر کوه برف اندر گداز آید

□

آه کز مردن امام شهاب

□

سرو بالان شمایم سر بالین مرا

□

از آن روی جهان دارد که چون عیسی است جان پرور

□

ساقیا! بار کن ز باده قدح

□

نیمه‌ی قندیل عیسی بود یا محراب روح

□

چنگی آفتاب روی از پی ارتفاع می

□

بر ابلق آسمان ز زلف تو

□

هیچ سر بر تن نخواهد ماند از انک

□

گویی تو را به رشته‌ی زرین افتاب

□

به دستار و جبه خجل سارم از تو

□

مادح شیخ امام، عالم عامل که هست

□

نیست جز دستان چو زلفت هیچ کارم

□

بر دو پایم فلک ز آهن‌ها

□

اینت کاری مشکل و راهی دراز

□

خاقانی را نشایی ایراک

□

تو را اول قدم در وادی عشق

□

خود به پای رضا نبافته‌اند

□

اگر تو دم زنی از سر این بحر

□

صبح سپهر جلال، خسرو موسی سخن

□

من به بال و پر تو می‌پرم

□

گفتی از مغرب به مشرق کرد رجعت آفتاب

□

دوستان از فراق تو شکهند

□

دلی طلب کن بیمار کرده‌ی وحدت

□

عاشقا روی چو ماه او نگر

□

با خیال یار ناپیدا هنوز

□

تا ابد بیهشان روی تو را

□

نیست در حضرت زلف تو مرا باک رقیب

□

خسرو محمد که عالم پیر

□

شاه محمد جلالت است و به تایید

□

هرگز نرسد ور آن همه آه

□

تو خاقنی که به تاراج امتحان رفتی

□

پرورده اندر دامن مملکت

□

گر به میزان عقل یک درمی

□

وی عجب تا مرد ره جهدی نکرد

□

بر این نخل نظمی که پرورده‌ام

□

جادو شنیده‌ام که ببندد به حکم آب

□

ظل حق فرزند شمس الدین اتابک کز جلال

□

کیست کز چشم مست خونریزت

□

به لشکرگاه دارم روی وبر سلطان فشانم جان

□

دل شوریدگان چو غارت کرد

□

مرغ فردوس دیده‌ای هرگز

□

ابوالحسن علی فضل احمد آنکه ز خلق

□

گفتی که چو خاقانی عشاق بسی دارم

□

اگر قربان نگردد نیست ممکن

□

یاسمن تازه داشت مجمره‌ی عود سوز

□

گر رضای تو در بلای من است

□

گوئی که شکر منت آید به آرزو

□

دوش آمد خیال تو سحری

□

چون بروید تخم محنت‌ها کشد

□

چون ندارد ترک سیمینم میان

□

مرا از اختر دانش چه حاصل

□

نی که دایم روغن است و شیر نه

□

مرا بر لوح خاموشی الف، ب، ت نوشت اول

□

جمله اینجا روی در دیوار جان خواهند داد

□

خاطر تو مرغ وار هست به پرواز عقل

□

عاشق او و عشق او معشوقه اوست

□

کو تذوران بزم و کوثر جام

□

شرمت نامد از آن وجودی

□

مسمار بر لبم زدی و نعل بر جبین

□

گر نباشد هر دو عالم گو مباش

□

در صف دریا کشان بزم صبوحی

□

در عالم عشق کار عطار

□

در بوستان عهد شنیدم که میوهاست

□

اگر فانی نگردد جان عطار

□

یا من آن پیل غریوان در ابرهه‌ام

□

توسن عشق تو رام توست و بس

□

بر خاک نیم‌روی نهم پیش تو چو سگ

□

جز کافری و سیاه‌رویی

□

کیخسروانه جام ز خون سیاوشان

□

چند باشی تو از آن خود از آنک

□

الرفیق الرفیق می‌راندم

□

هست زنار نفاقت چار کرد

□

روز دانش زوال یافت که بخت

□

تا درد تو را خرید عطار

□

جهان را عهد مجنونی شد از یاد

□

گر تو خرابی ز عشق جان تو آباد شد

□

هر سحر خاقانی آسا بر فلک

□

عطار بگفت آنچه دانست

□

خاقانی را دمی به خلوت

□

ای دریغا که گر درنگ کنم

□

خاقانی سود و مایه‌ی عمر

□

در ره عشق تو دل عطار

□

جز ساقی و دردی سفال و می

□

عطار چو کس را خطری نیست درین راه

□

خط امان ستانه‌ش و لب‌های خسروان

□

رهی کان راه عطار است امروز

□

حاجت شود روا چو تقاضا کند کرم

□

فرید از تو دلی دارد چو بحری

□

عاقل کجا رود؟ که جهان، دار ظلم گشت

□

گفتند بتان که چهره‌ی ما

□

دانه‌ی دست پایدام تو گشت

□

چون خار رطب بد و رطب خار

□

دیو دلی می‌کنند بر سر خاتم

□

مرغ دلم تا که زبون تو شد

□

زانکه یک عید نیست در علام

□

گفتم: به روی روشن تو روی برنهم

□

قراسنقر آنگه که نصرت پذیرد

□

چند گویی نگه کن ای عطار

□

من دیوانه نشینم که مه نو نگرم

□

هر سخن کانرا تعلق با تو نیست

□

اگرم جفا نماید ز برای خشک جانی

□

وآن سفر کافلاک هرگز آن نکرد

□

رخت جان بربند خاقانی ازآنک

□

ببرید و نشان و نام از او رفت

□

پس به کوفه مشهد پاک امیر النحل را

□

اگر پرسی ز سر این سالی

□

خاقانیا تو تکیه به طاعات خود مکن

□

عطار چون که سایه‌ی عزت بر او نماند

□

در طواف کعبه‌ی جان ساکنان عرش را

□

بنهاد ز درویشی صد تعبیه اندیشی

□

تا کنم بر سر و بالات نثار

□

پرده بردار و دل من شاد کن

□

زین اشارت که کرد خاقانی

□

وصل تو جستم به نیم جان محقر

□

به مشک و گلابش بشستند تن

□

نبرد دل مرا همی فرمان

□

ابرش آفتاب بسته‌ی اوست

□

زهر خواهد شد ز عیش تلخ من

□

چون به غربت سر نهادی ترک شروان گوی از آنک

□

تا که بر هم زد وصالت غمزه‌ای

□

گرین آمدنت از پی خواسته‌ست

□

خورشید همه خواجگان دولت

□

خاقانیا ز یارب بیفایده چه سود

□

در ذره تو اصل بین که ذره

□

بشد مادر شاه با ترجمان

□

محتاج به دانه‌ی زمین بود