قسمت هفدهم

از آنک عشق نریزد به غیر خون کرام

□

هوای جلوه چون جنبش دهد نخل بلندش را

□

به آتش ز آهن جدا کرد سنگ

□

چو پا نبود چه یک فرسخ چه یک گام

□

ای مسلمان جان که را دارد زیان

□

زدن منقار و جستن ریگ از خاک

□

خود چه خدمت کنم به مقدارش

□

گر کاهلی به غایت ور نیز سست پیری

□

هم نور نور نور من هم احمد مختار من

□

زین بیشتر بباید بر هجرت احتمالی

□

دگر بر ره رمز و معنی برد

□

بگو که خوشتر ازین داستان نمی‌باشد

□

مست او اندر میان جمله مستان نازنین

□

از زمین بر آسمان خواهم نهاد

□

در قفای تو دویدست و بسر غلتیدست

□

که دانگیش نگردد فنا پی شجری

□

جوشن گر عشق ساخت جوشن

□

شاه را ورنه ز آزار گدا چیست غرض

□

برون آمدند از یمن مرد و زن

□

یکی خلقی که بی‌نفرت زند گام

□

شکم و شک فنا شود چون برسد بر یقین

□

که ای اقبال بخش تند پرواز

□

الا دمی که در نظر یار بگذرد

□

اینک قبای اطلس تا کی در این پلاسی

□

تا بود در تن جان ما بر این اقراریم

□

بر می‌شکند گوشه محراب امامت

□

نگردد دگر گرد بالین تو

□

ازو نه صبر و نه طاقت نه دل نه دین دارم

□

چون سوی عقل رفتم عقلم نداشت سودم

□

نشسته در میان جان و جان نه

□

کیست کش موئی از و در شانه نیست

□

مست گردد زان می احمر بلی

□

کفر باشد در طلب گر زانک گویی غیر این

□

خون صید این زمین در پای این صیاد ریز

□

به خورشید تابنده نزدیکتر

□

شدم این لعبتان را چهره پرداز

□

ای شاخ‌ها آبست تو ای باغ بی‌پایان من

□

بزرگ بوده پرستار خردی ایشان

□

سوگند توان خورد که بی عقل و خسانند

□

که طبع سرکه فروشست و غوره افشاری

□

چو هی نشسته به پهلوی لام اللهم

□

ای پسته کیستی تو خدا را به خود مخند

□

پر از هول شاه اژدها پیکرست

□

عمر من بر جان وحشی نه اگر باریت هست

□

پی اسپش دل و جان را هله جز گوی مکن

□

ز بهر برگ درختان چرا خورد تیمار

□

با خدا باشم چو بی‌خود بینیم

□

گفت شاهنشاه جان نبود تهی

□

چون مرد مسلمانی بر ملک مسلم زن

□

چشم در وقت سخن بر چشم مضمون گوی تو

□

کنون نو شود روزگار کهن

□

ز محکم کاری فرهاد مانده‌ست

□

به خارستان همی‌گردد که خار افتاد او را تین

□

پلنگ حادثه را نیز چنگ و دندانی است

□

گریزد دشمن از دشمن که تیرش در کمان باشد

□

لو لا مخاطبتی ایاک لم ترنی

□

ای به شب‌ها و سحرها به دعا جسته من

□

نقش غلط مبین که همان لوح ساده‌ایم

□

روان را سوی روشنی ره کنم

□

گر به گلزار بهشتم به تماشا ببرد

□

چه سود عنبرینه و مشک و لادن

□

عمر ار در ماتم آن باختن

□

حکمت یونان طلب گر حکم یونان بایدت

□

پرتو جان تو دیدند در آن جسم سنی

□

کان جا همی‌کشیدی بیگار تا به گردن

□

هرزه مغز استخوان خویش را بگداختیم

□

خروشی برآورد خواهم همی

□

ز دل کی خنده‌اش از خود برد زنگ

□

دیده بود مگر کسی در رخ تو نشان من

□

نوازشی نشنیدیم، تا که ناز کنیم

□

پیوندی این چنین که میان من و غمست

□

که ببینم در این هوا که تو ذره چه می‌کنی

□

هین بنما به منکران خانه درآ که همچنین

□

کو همرهی که خیمه از این خاک برکنم

□

گوی بدنژادی دلیر و سترگ

□

گه از ابر گریان کند آزری

□

روا بود که دو سه روز بر نمد گردم

□

لیک او بر آسمان چارم است

□

بر میان دست تو هر لحظه کمر بود مرا

□

که هیچ جفت نداری به مکرمت طاقی

□

تا ببینی مردگان رقصان شده اندر کفن

□

اگر طبیب توئی درد هم دوا دارد

□

بخ هر کار دلسوز بر شاه بر

□

سری بر زانوی اندوه بنشست

□

سنگسارش کرد می باید که ارزانی است آن

□

نتوان کرد بهر گیتی ناز

□

این بس که نام من برود بر زبان دوست

□

همگان ز خویش رفته به شراب آسمانی

□

زهره گوید آن من دان ماه گوید آن من

□

زان رو عنان گسسته دواند سوار عمر

□

نبودش به جز آفرین گفت و گوی

□

از صلاحش نیست بیرون شیخ و شاب و شهریار

□

از مرگ وارهان همه را سودمند کن

□

عطار شد شوریده دل از چشم شورانگیز تو

□

کز من خاکی کنون برهیچ خاطر گرد نیست

□

چه عجب گر تو روشنی که از او آب می‌خوری

□

گفتند در سجود که بر شاهدی زدیم

□

رنجوری خود در خود مهجوری درمان‌ها

□

نبینم به هنگام بایست پیش

□

میان باده‌ها کی فرق باشد

□

چون بدیدم بحر را در جوش من

□

شدن خاکستر و آتش نهفتن

□

پیش هر چشم که آن قد و شمایل برود

□

اگر ز راحت و از سود ما زیان داری

□

از آن پس مردگان یک یک برون آیند هم در حین

□

ز شعر حافظ و آن طبع همچو آب خجل

□

کشید آنگهی تور لشکر به راه

□

تا ره به این معنی برد کو پی به معنی برده‌ای

□

باده شد انعام خاص عقل شد انعام عام

□

هر که زین قصه غافل افتادست

□

نقش جانست که در آینه دل پیداست

□

شمع همه جمع‌هاست من شده پروانه‌ای

□

راز را با تو آشکار کنیم

□

پیش خوبان دم به دم رایت ز آه افراختن

□

چو مرغان بران تیغ کوه بلند

□

به دل بد شعله‌ای افروخت ما را

□

اسیر هیچ نداند که از اسیرانم

□

یا همچو یکی سیاه‌دل رهزن

□

نوش می‌گیرند و نشتر می‌زنند

□

که نخواهیم بجز دیدن او ادراری

□

گفت شهش که شاد رو جانب ما روان مکن

□

عجب مدار سری اوفتاده در پایی

□

خردمند و گرد و بی‌آزار بود

□

آن کس که یافتی صدقات و زکات تو

□

که بالا نقش دارد زیر سجین

□

زانکه بسی افتد این زیان که نداری

□

محو از هستی شد و آزاد گشت

□

تا از آن باد عالمی زادی

□

ز آتش چشم‌های بیدارم

□

خدا دوا کند این درد بی‌دوا ما را

□

ز گاوان ورا برترین پایه بود

□

به خاکستر نهاده روی پرخون

□

شمع جان و شمعدان را برشکن

□

خواب از من برده ادراک و تمیز

□

کز جانب ماه آسمانست

□

وی سر اگر سری مکن این سجده سرسری

□

نرگس توست که ساقی است دهد رطل گران

□

مظلومی ار شبی به در داور آمدی

□

که دانا ز گفتار از برخورد

□

کی اوفتاد رغبت میوه فشانیت

□

بر صدر ملک بنشین تدریس ز اسما کن

□

وین نمی‌باید به انبازی مرا

□

چه غم شقایق سیراب و برگ نسرین را

□

دل بیچاره بگیرد به هوس حلقه شماری

□

تا کرمت بگویدم باز درآ به کان من

□

آتش ز گرمی سخنم در قلم گرفت

□

وزان رسمهای بد اندر خورش

□

به جسم آسمانی یا زمینی

□

اسحاق قربان توام این عید قربانی است این

□

جان و دل را زنده زین جانبخش معجون داشتن

□

به سرزنش عجبا للمحب کیف ینام

□

که بیا به معدن و کان بهل این قراضه چینی

□

مرغ گوید من تو را خواهم قفص را بردران

□

زان که دیوانه همان به که بود اندر بند

□

بدان خواسته دست بردی فراز

□

وحشی اکنون حال من در کنج تنهایی چه بود

□

گشته ویرانه به عالم در هزاران خاندان

□

گر توان شد هندوی هندوی تو

□

در هوای چشم مست او دل مخمور ماست

□

نبات را چه جنایت چو سرکه آشامی

□

برآ بالا برون انداز نعلین

□

کسی که پیش رخت لاف پرده‌داری زد

□

کمربستگان صف زده بر درش

□

بجز یوسف نمی جست و نمی‌خواست

□

کاندر خودی و هستی غیر تعب ندیدم

□

چون پوشیدست رشک روهاش

□

که هیچ خلق نبینی به حسن و منظر خویش

□

بر در بمانده‌ام من زان شیوه‌های بامی

□

جان ادیم و تو سهیل اندر یمن

□

چنین که حافظ ما مست باده ازل است

□

جهان گشت با فر و آیین و آب

□

که مصون است کمال تو ز آسیب زوال

□

عشرت با خوف جان راست نیاید به هم

□

نام من داشت روز و شب به زبان

□

بعشوه گوشه‌ی بادام عبهری بشکست

□

کو چه شکل است به وقت زاری

□

گر نه سماع باره‌ای دست به نای جان مکن

□

ساز از دیده و ثاقی و ز دل بارگهی

□

تویی خویشتن را به بازی مدار

□

کجا از سرو و بیدش یاد آید

□

دو به دو چون مست گشته گفته راز راستین

□

شد طرفی زعفران شد طرفی لاله زار

□

بر دستگیر دیگرم ای دوست دست گیر

□

بت خویش هم تو باشی به کسی گذر نداری

□

تن شود معزول و عاطل صورتی دیگر مبین

□

برآید همچو دود از راه روزن

□

ز بهر سپنجی سرای آمدند

□

رود در آتش و نقصان نیابد از تف و تاب

□

کز عشق زه برآید چون آن کمان برآرم

□

وین عاشق بی دل را بس تشنه جگر کرده

□

او را چه غم از حادثه‌ی دور زمانست

□

شیران شرزه را رود از دل دلاوری

□

هزار بارت از آن شهد در دهان کردیم

□

آوازه‌ای که از سخنت رفته رفته رفت

□

مرا بر در ترک بسته میان

□

به دستش داد بدری پر ز پروین

□

ور رسی بر بام خود السابقون السابقون

□

وز نیل اگر خوردیم هم نیشکریم آخر

□

چون رفت نیاید به کمند آن دم و ساعت

□

برانی برانی بخوانی بخوانی

□

آتش اندرزنیم هر کی بگوید دویم

□

چشم انعام مدارید ز انعامی چند

□

جهان نو ز داد و سر ماه نو

□

الا دلی چو شعله بر آتش نشسته‌ای

□

گردن جان را ببسته عشق جانان در رسن

□

هر که حرفی از آن دهان گفته است

□

دید جانش چون جو و رویش چو کاه

□

رو که وقت امتحان بگریختی

□

ای پری زاده خاک پای توییم

□

گر باز می‌گوئی زبان زین ترجمانت می‌برم

□

نبد از جوانیش یک روز شاد

□

چشم حدثان به وادی طنجه

□

در پرده ساز کردن در پرده‌ها دویدن

□

چون گشت دلش تابان زان آتش نیکوفر

□

ظلم باشد بر چنان صورت نقاب

□

بس نعره‌ها شنیدم در زیر هر خموشی

□

من نه مرد نفاق و تزویرم

□

کیینه خدای نما می‌فرستمت

□

در آن جای تنگی برآویختند

□

فریاد برگرفته ز فریاد من

□

من دانم رمز تو شنیدن

□

برون کون صحرایی بباشیم

□

قرب هر کس حسب حال وی بود

□

نه درخورد باغ و زر و مغرسی

□

جز خفاشی ز بیم مرغان

□

گنجشک را بود حذر از شاهباز فرض

□

نشسته برو سوگواری به درد

□

دهد می اینک از جام وصالت

□

گر کورشان نخواهی در دیده شان نظر کن

□

با لب لعل و جان سنگینید

□

هر گلی بلبلی غزل خوان داشت

□

کوه‌ها را جهت ذره شدن می‌سایی

□

با خار صبر کرده گل‌ها که همچنین کن

□

با که گویم که بگوید سخنی با یارم

□

برآمد به ناز و بزرگی تنش

□

پر باره‌ی نیکو شیت کنی

□

بی‌گاه گشت روز تو خود مشتغل مکن

□

زلف تو پر حلقه و پر خم به است

□

پیش رخ زیبای تو از روی صباحت

□

نقد بستان تو چرا لاف ز آینده زنی

□

صبر و قرار او برد صبر من و قرار من

□

تا محتشم یابد امان من از عذاب آیم برون

□

کشان و دوان از پس اندر گروه

□

یا در میان مجلس، یا در شکار باشد

□

بگشا دو دست رحمت بر گرد من کمر کن

□

سبزه و گل می‌دمد جوی وفا می‌رود

□

عهد بشکستی و من بر سر پیمان بودم

□

خود ننگرد به تابش او جز که سرسری

□

ای پادشاه بینا ما را ز خود خبر کن

□

از غم روزگار دون طبع سخن گزار کو

□

خیال روی توام ایستاده در نظرست

□

بدرقه اشک و آه من قافله‌ی نیاز را

□

عذرم چه حاجت آید و آن خوش عذار با من

□

زنار به زیر خرقه داریم

□

درخت دوستی بنشان که بیخ صبر برکندم

□

ز آنک بی‌مفضل به مفضل کی رسی

□

خورشید فضل خود را بر جمله رام گردان

□

تا به این پی نتوان برد که او سائل کیست

□

چرا که جایگه گنج کنج ویرانست

□

پهلوی او یک به دیگر برنشیند ماز ماز

□

چون این صدف شکستی چون گوهر است مردن

□

پخته کندت مطبخیش نار سقر بر

□

گر نکند التفات یا نکند احترام

□

بیرون ز جمله آمد این ره چو بنگری

□

چاره نبود دزد را در عاقبت ز آویختن

□

اجر صبریست کز آن شاخ نباتم دادند

□

که قطع بادیه‌ی عشق بی هدایت نیست

□

تاریخ برخوان گه گهی خوبان عهد خویش را

□

چند با هر کسی درآویزیم

□

عاشق اندر بند آب و جاه نیست

□

تا طوافی می‌کنم پیرامنت

□

ز بارگاه منزه ز خشکی و ز تری

□

زین سو چو فربهیم بدان سوی لاغریم

□

شمشیر بر میان زد پیوند این و آن را

□

چشمم نگر که میدهد از جام زر شراب

□

چو اندر دست مرد چپ فلاخن

□

گفتا بسوزد این دل گر اختیار دارم

□

صوفیان را صاف می‌دارد تو بستان درده گیر

□

درون پیرهنی چون دو مغز یک بادام

□

آخر تو جملگان را خود از خدا فریبی

□

طاووس خوب چون صنم کو طوطیان کو طوطیان

□

ز ره روان سفرکرده عذرخواهت بس

□

هفده عذرا برده از ماه سپهر

□

ناگاه شدی بیخود و حرفی ز زبان جست

□

سوی تبریز آید او اندر هوای شمس دین

□

وانگهی امید گوهر داشتن

□

با من مگو که چشم در احباب خوشترست

□

هست مست و بی‌خبر شاد آمدی

□

بگشا در طرب مگذارم دگر حزین

□

غافل است از فتنه زائی‌های این چرخ عجوز

□

که خطت بحکم که بوسیده است

□

فروغ آتش افزون گشته از آب

□

قم لنا نفتح جنانا من جنان یا غلام

□

وگر کباب شوی عشق باب زن باشد

□

کسی که خورده بود می ز بامداد الست

□

جوی نیابی تو از من اگر هزار فشاری

□

نفط زنانیم و شرار آمدیم

□

دارد هزار عیب و ندارد تفضلی

□

جگرم گرم شد لعاب کجاست

□

از آتش زبانه کش او حذر کنید

□

جنت ز من غیرت برد گر درروم در گولخن

□

پیکان به جان رسید وز جان تا به بر گذشت

□

ترسم نبرم عاقبت از دست تو جان را

□

گشتم هزار بار من از جان و جا بری

□

کانگه پیش شه دم از فرزین زند فرزانه نیست

□

بهره داری ز دین و دنیا تو

□

چشم شورانگیز بین تا نجم بینی بر شجر

□

راضیم راضی به هرچ آن لاله‌رخ با ما کند

□

عقل و تکلیفم نباید والسلام

□

هر چه می‌بایدت میسر گیر

□

آخر اکنون که بکشتی به کنار اندازش

□

که تو از شریف اصلی که تو از بلند جایی

□

آمد بباغ و آنهمه فریاد خواند و رفت

□

تا سر زلف سخن را به قلم شانه زدند

□

چون عام بدانست که شیرین و رسیدست

□

که وضع عنصر و تألیف امتزاج یکیست

□

بیش از صد کوه در دنیا مرا

□

هر زمانی شیب و بالایی ببین

□

هر که از دوست تحمل نکند عهد نپاید

□

وز تبریزست این بخت که پرورده‌ای

□

روضه‌ی بستان خلدست این که بادش مشکبوست

□

به ناوکی جهد از جا که بر یکی دگر آید

□

سر بر نمی‌کنم که مقام خجالتست

□

به شیرین گفت از هجر تو فریاد

□

کنی بساعد سیمین و پنجه‌ی مخضوب

□

تا که به گوشم دهان آرد آن پرده دار

□

آسوده تنی که با تو پیوست

□

ز نقدهاش چو آن کیسه بر کمر بستی

□

خنک آن باد که بر خاک سر کوت وزیدست

□

خوش بودی اگر بودی بوییش ز خوش خویی

□

ای دریغا گر بخوردندی غم غمخوار خویش

□

به هم صحبتی عهد بستند و پیمان

□

دیده پیوسته در دو دیده‌ی تست

□

که ترا می همی‌دهد دشنام

□

کدام دامن همت غبار من دارد

□

صلا که بازرهیدم ز شهد زنبوری

□

چشمم بیاد لعل او در خون کشد آیاق را

□

اگر توان در تقدیر آسمانی بست

□

بگرفت انده تو جانم و زیبا بگرفت

□

ای سرا و باغ من دایم ز تو چون بوستان

□

پس به استحقاق ما را می‌پرست

□

اوست که ترسابچه خواندش فرید

□

پادشاهی با گدایی می‌زند

□

چو ماهت نه غربیست، نی مشرقی

□

گرچه بس معیوبیی مقبولیی

□

دردی و سخت دردی کاری و صعب کاری

□

در حلق چنان رود که جلاب

□

سرشک دمبدم از دیده‌ها روان دارد

□

یا فریب عقل و دین یا نرگس شهلای دوست

□

آن آه در درون دهانم بسوختی

□

که دست قدرت کوتاه ما بر او یازد

□

کرم از تو نوش لب شد که کریم و پرعطایی

□

خواب را با دیده‌ی عاشق چه کار

□

جز یک دمش به وصل تو چون دسترس نبود

□

که من به پای تو در مردن آرزومندم

□

بزند لقلق بر کنگره بر، ناقوسی

□

عاشق و سرگشته و حیران ماست

□

خورشید نگنجد اندر آغوش

□

کان که از اهل صوابند خطا نیز کنند

□

گفتا که راه ما نتوان شد به لمتری

□

که آب چشمه‌ی زمزم حجابست

□

منت پذیر غمزه خنجر گذارمت

□

گر پس از این دمی چنان یابم قدر دانمش

□

حزین در گوشه‌ی بیت الحزن چون پیر کنعانی

□

تا که مویی مانده‌ی مشکل رسی

□

زانکه هریک زان دگر نیکوتر است

□

یک سر موی ندانم که تو را ذاکر نیست

□

که جزو جزو من از وی گرفت رقص گری

□

بوک جایی راه یابی از کسی

□

خواب گه جز ز سر کوی فلانم مدهید

□

نهاده بر سر و خاری شکسته در پاییست

□

ز لعلم کام خسرو جام دیدی

□

گلی چون عارض خوبت نچیدست

□

گر ز تو گیرد کناره ور تو را گیرد کنار

□

الا ار دست می‌گیری بیا کز سر گذشت آبم

□

که شراب است و کباب است و یکی گوشه‌ای خالی

□

از غم چشم ناتوان شما

□

گرم به باده بشویید حق به دست شماست

□

اهل دل داند که تا زخمی نخورد آهی نکرد

□

دراز داشت پی خاتم سلیمانی

□

چاره نبود زانک نبود فتنه از مستان غریب

□

گردد به وصال شادمانه

□

فارغم اکنون ز سنگ چون بشکستند جام

□

در نهان او دولتی آماده‌ای

□

ما را به تیر غمزه‌ی دل خون چکان بسفت

□

پاس درش بدیده‌ی شب زنده‌دار داد

□

مفتول زلف یار زره موی خوشترست

□

سنبل به باغ زلف معقد کند همی

□

در شهر کو کسی که کنون شهر بند نیست

□

که چشم خیره کشت بیندم غزا خواهد

□

آن چه بر اجزای ظاهر دیده‌اند آن گفته‌اند

□

یکی پی بز کوهی و راه بغدادی

□

فارغ از درد دل خسته‌ی دل ریشانست

□

اندر این منزل ویرانه نشیمن چه کنم

□

وه که آن ساعت ز شادی چارپر گردم چو تیر

□

ورنه در مقصود به روی همه باز است

□

همه شب چشم توام مست نمایند بخواب

□

کو به عشق خود گرفتار آمدست

□

هر جا که می‌رود متعلق به دامنست

□

که نقش‌ها تو نمایی ز روح آینه گونی

□

وز چخیدن سخت‌تر شد بند او

□

پوشد رخ دل افروز ماهی به جرم آهی

□

که به آفاق نظر می‌رود از شیرازم

□

جور مکن لشکر تیمار مار

□

این سپیدی گفت کی شد آشکار

□

تو مرا زیر چنین دام گرفتار مگیر

□

چون زلف او پشتم به خم دل پر ز تف رخ پر ز نم

□

همه را مخوف دیدی جز از این همه‌ست باری

□

زانکه آن ناوک دلدوز ز شستی دگرست

□

زین میان گر بتوان به که کناری گیرند

□

تسلیم از آن بنده و فرمان از آن دوست

□

حکم تو چو ذات تو مبرا

□

تا ابد ضایع بمانی جاودان

□

اگرچه این همه اسما نهادیم

□

رفت خواهی عجب ار مورچه در پا نرود

□

وگر آتشی نیست چون دل کبابی

□

وی عجب هر دو ز بی‌قدری حرام

□

کی بود زیبنده گر باشد دو سر را تاج یک

□

کاین درد نپندارم از آن من تنهاست

□

زندباف زندخوان بر بیدبن شاعر شود

□

که بجز سایه‌ی لطف تو مرا جائی نیست

□

از آنک نیست دل از جام شهریاری سیر

□

میان عاشق و معشوق دوستی برجاست

□

قانع نمی‌شویم بدین نور روزنی

□

وانک بیگانه نگشت از همه بیگانه‌ی ماست

□

که پیر باده فروشش به جرعه‌ای نخرید

□

در نرگس مست من چه آهوست

□

وان جنس نیست اینکه به هر کس توان فروخت

□

در وادی هجران تو بانگ جرسی نیست

□

در میان جان شیرین من است

□

کاول به تو چشم برگشودم

□

گر از وساوس دل یک دم امان بیابی

□

نوای مطرب و آواز چنگست

□

کاواره همچو محتشم از گلشنت شوم

□

با جعل خو کرده‌ای رو، طالب گلشن مباش

□

ما ملکوار مر او را بزنیم و بخوریم

□

یا بت ماست که در هر خم زلفش تابیست

□

شهره یکی ستاره‌ای بنده او دو صد قمر

□

من دیگری ندارم قایم مقام دوست

□

ور تو سپر بفکنی سسته سپر عاشقی

□

جز من که به جان میطلبم تیغ بلا را

□

همواره مرا کوی خرابات مقام است

□

کان نباشد زاهدان مال و جاه اندوز را

□

نگاهبانی حفظ تو از تصرف باد

□

گفتار شیرین بی سخن در حالت آرد سنگ را

□

خویشتن در آتشت انداختیم

□

من که را جویم که چون تو طبع هرجاییم نیست

□

پر نیز می‌بسوزد گر ز آنک می‌پری

□

بود تعلق دل با تو همچنان ما را

□

جانفشانیش به پای تو غلط بود غلط

□

باشد که به وصل تو زنم چنگ

□

کرده به جای سرمه، بدان سرمه‌دان عبیر

□

شکر و بادام تو نقل و شراب

□

بولهب غم ببست گردن من در مسد

□

کو نه به رسم دیگران بنده زلف و خال شد

□

کز باغ بی‌زمانی در ما نگر زمانی

□

من باز نگیرم نظر از تیر و کمانت

□

یا وصل دوست یا می صافی دوا کند

□

دشمن آن کس در جهان دارم که دارد دشمنش

□

شنا باید چو در بحر عدم کرد

□

سر فرورفته مرا با او گذار

□

از پای فتاد و سرنگون گشت

□

رواست گر همه بد می‌کنی بکن که نکوست

□

نفس بد را پاکدامن کرده‌ای

□

آب گردد از حیا هر گوهر کانی که هست

□

روی چون محتشم شیفته گردانیدم

□

چون قلم هستی خود را سر از آن اندازم

□

نوروز مه بماند قریب مهی چهار

□

این بگفت و جان بداد، این بود و بس

□

شد درآویزان به قلابی دگر

□

تا بخت بلند این در بر روی که بگشاید

□

سجده کن و بگویش اوحشت یا فادی

□

جامه بی جام می نمازی نیست

□

رندی و هوسناکی در عهد شباب اولی

□

پیش کسی گو کش اختیار به دستست

□

همان به کاین نصیحتها به وقت فرصت اندازد

□

هر دو تن باشیم یک تن والسلام

□

کز عشق نهاد صاع در بارم

□

از مشک و عنبر صولجان از عشقت ای حور جنان

□

خراب گشتم نی ننگ ماند و نی نامی

□

باد بر برگ سمن فتنه که این روی نگارست

□

با صد تن عریان همه رسوای قیامت

□

نشاید در به روی دوستان بست

□

شده ماه بر چرخ مانند نعلی

□

که حکمت در ره یونان حجابست

□

وقت نازست ناز باید کرد

□

حلال نیست که بر دوستان حرام کنند

□

به هر خمی که درآیی از او نشان گیری

□

خبر از دور زمانم نبود نادر نیست

□

مگر دلالت این دولتش صبا بکند

□

با روی تو نیکو نبود مه به اضافت

□

بیش از این رخصت مده طبع سخن پرداز را

□

خون دل نوش که آن لعل زکانی دگرست

□

کی نشان آن حرم گاهت دهند

□

چو دفش به هیچ سختی خبر از قفا نباشد

□

تا که بگویم تو را من که که را یافتی

□

که حسنت فتنه آخر زمانست

□

مامور اگر به ناظری خرمنت شوم

□

که گرش سر برود از سر پیمان نرود

□

که شمع از آتش غیری فروزم

□

مرغ صد باره بپردازد جهان

□

چنین خفته نیابیدش مگر بیدار جوییدش

□

رنگ رخسار خبر می‌دهد از سر ضمیر

□

ز عشق و عقل ویست آن نه از سبکساری

□

تا چو من می‌رفتی و آزاد و فرد

□

ای همه جای تو خوش پیش همه جا میرمت

□

هر جور که بر طرف چمن باد خزان کرد

□

بی خرد وحشی که در اندیشه‌ی سامان ماست

□

زخم پیکان تو مرهم باشد و بندت نجات

□

شوری که از آن شکرستان دارم

□

در حقیقت درخت بی‌ثمرست

□

با جان بی‌چگونه چونی چگونه استی

□

چه به کوهی بازمانی چه به کاه

□

دلیل عاشقی آشفتگی زلف دوتایت

□

کاین گروه زندگان دل مرده‌اند

□

چون خادمی که سجده برد پیش شاه ری

□

هر دو را کی هیچ ماند در میان

□

نیاحتی که کنم وفق نوحه اغیار

□

نام سعدی که در ضمیر تو نیست

□

چه مجمری و چه عودی چه آفتی چه بلایی

□

سر نهم تا سر ببینم، باک نیست

□

در مجلس روحانیان گه گاه جامی می‌زنم

□

کش سر بنده پروریدن نیست

□

تیر در جان من ترازو چیست

□

جام می نوش که از صومعه دورست اینجا

□

پیشه‌وری شد چنانک رونق عطار برد

□

شتر جایی بخواباند که لیلی را بود منزل

□

نیست گنه باده را چونک تو کمتر کشی

□

می‌ندانی وز خرد بیگانه‌ای

□

ای دل تو نازان شو به غم ای غم تو بر دل ناز کن

□

که برکند دل مرد مسافر از وطنش

□

بر آهوبچه، یوز و بر تیهوبچه، باز

□

جانی که در تنست مرا از برای تست

□

از خواب مکن تو یاد زنهار

□

توبت کنون چه فایده دارد که نام شد

□

مشغول بود فکر به ایمان و کافری

□

وآن سیه رویان هزیمت یافتند

□

تو درخت عدل بنشان بیخ بدخواهان بکن

□

پیش بمیرد چراغدان ثریا

□

کاینها که تو گفتی و شنیدی همه قالست

□

امروز که آن سرو خرامان من آنجاست

□

خیز و زین دین تهی بیزار شو

□

پیداست که هرگز کس از این میوه نچیدست

□

به میان موج طوفان چپ و راست می‌دوانی

□

که دمی برآرد از دل ز نهیب باغبانت

□

گل بی‌خار شد آزرده چو با خار نشست

□

به قهرم از نظر خویشتن مران ای دوست

□

لنگی نتوان بردن، ای دوست به رهواری

□

وانکه این ره نسپرد نزد خرد معذور نیست

□

بند قبا گشایمش بند کمر بگیرمش

□

تا غباری ننشیند به دل خرم دوست

□

خودکام گل طرب را در خار می‌کشانی

□

بار عشقت بر دلم این بار باری دیگرست

□

چو یاد وقت زمان شباب و شیب کند

□

آمدی وه که چه مشتاق و پریشان بودم

□

گهی قمری کند از بر، گهی ساری کند املی

□

بی‌نوایی بی‌قراری بی‌دلی

□

همچو ماه از مشرق ره یارم اینک می‌رسد

□

تا خلایق همه گویند که حورالعینست

□

که تو احوال شان همی‌دانی

□

نکهت سنبل تر یا نفس گلبوئیست

□

که اقتضای جفا می‌کند طبیعت تو

□

خبر نداشت که دیگر چه فتنه می‌زاید

□

این خوی بد و عادت تو چند هزارست

□

که گر خود آتشست آتش نشانست

□

حیات من بدهدشان حیات و عمر دراز

□

جز عشق ندیدمی مهمات

□

پیش چوگان عشق چون گویی

□

خواجو خموش باش که این خود عنایتیست

□

می‌رود حافظ بی‌دل به تولای تو خوش

□

نتواند که ببیند مگر اهل نظرت

□

چرا که عاقل باشی چنانکه می نمزی

□

بیا که جان عزیز منت خریدارست

□

تحفه‌ی چون تو ماه پاره کنم

□

نادر رسد که میوه اول رسیده‌اند

□

مایه نداری تو ولی خایه خود می‌خاری

□

وی دل اگر عاشقی روی ز مهرش متاب

□

دوش کان کافر دلش تاراج ایمان کرد و رفت

□

فرمان برمت جانا بنشینم و برخیزم

□

این را هیجان دم و آن را یرقانست

□

هم خیالت کند از چنگ غم آزاد مرا

□

زهی کاله پرعیب زهی لطف خریدار

□

که عشق می‌بستاند ز دست عقل زمام

□

سوی مادران گلشن به نظاره چون نیایی

□

وان کو غریب گشت ز خویش آشنای ماست

□

من نقد روان در دمش از دیده شمارم

□

عهد محبت نتوانم شکست

□

خمیده کشید الف ز بی‌صبری

□

می‌سوزد و چشمش همه در آب زلالست

□

نومید نمی‌توان شدن باز

□

جایی که حیرت آمد سمع و بصر نباشد

□

که رامین تویی ویس رعنا تویی

□

زین صفت خوار مدارید که اصلی گهرست

□

وز خوف جان محتشم اندر خطر هنوز

□

مرا ببینی و چون باد بگذری که ندیدم

□

رطب ناخورده نیش خار چیده‌ست

□

هشت خلد از شرم آن تاریک شد

□

نحس قرین زحل شمس قرین قمر

□

چو من عاقل آیند و شیدا روند

□

که جان ناپدیدست، و تو ناپدیدی

□

دادیم رضا تا پس ازین حکم قضا چیست

□

بود آیا که کند یاد ز دردآشامی

□

رخت بربند که منزلگه احرار آن جاست

□

کرده با قیر مسلسل دو بر پیرهنا

□

ما در غم آنیم که او در غم آنست

□

کشتن شودم واجب از گفت محال تو

□

تا نگفت آب دیده غماز

□

ز تو چون جان بجهاند که تو صد جان جهانی

□

عشق آمد حلقه‌ای بر در زدش

□

بشارت در رساند قاصدی کان نازنین آمد

□

دل بر نمک لبت کبابی

□

به مشک اندر زده دلها، به خون اندر زده سرها

□

نیکبخت آن زلف هندویت که هم زانوی تست

□

بر خرقه جان دیده ز ایمان تکلی دیگر

□

گویی ابریست که از پیش قمر می‌نرود

□

هر دو چشمم ز نم و قطره چو میزاب کنی

□

بسا که زلف تو چشم دلاوران بشکست

□

در هجر وصل باشد و در ظلمت است نور

□

مه دیدم و مشتری ندیدم

□

بنفشه را بجز از کرکما ندارد پاس

□

دایما مشغول ریش خویش ماند

□

تا چرا رایگان گران توام

□

این قدر بازنمایی که دعا گفت فلانت

□

کم قصور هدمت من عوج الا رآ

□

کو خود این ساعت بخواهد مرد زار

□

پس بداند کان منم بی شک پشیمان می‌شود

□

که در کنار تو خسبد چرا پریشانست

□

براین گردون گردان نیست غافل

□

کز سلطنت مراد دلش جز ایاز نیست

□

روی بر روی غمگسار نهاد

□

با کسی حال توان گفت که حالی دارد

□

گفتم ای ابله اگر سر ببری سر نبری

□

شراب لعل یا لعل مذابست

□

جرعه‌ای درکشد و دفع خماری بکند

□

در شهر که مبطل صلاتست

□

نه ملامتگر ما را و نه نظاره رقیب

□

که توقع نتوان داشتن از عمر ثبات

□

تا صبح بر آفتاب بینی

□

پیش قدمت مردن خوشتر که به هجرانت

□

پنهان شوی و ما را در صف همی‌کشانی

□

کار کردی برهمه عالم دراز

□

می‌دهد این همه در سر بیهوده تو را

□

من همی‌گویم که چشم از بهر این کار آمدست

□

ز بگمازها نور مهتابها

□

جمله گم گردد از و گم نیز هم

□

ز گلشن ازلی گل بچین و خار مگیر

□

گر سعادت بزند خیمه به پهلوی توام

□

ماهی بی‌آب را کی دید قراری

□

دارم دمی که آدم از آن دم خبر نداشت

□

به مقامی رسیده‌ام که مپرس

□

نامه نوشتن چه سود چون نرسد سوی دوست

□

چنین خانگی گشت و چونین عتیقا

□

دیده نتوان که بدوزند نظر بازان را

□

که ز کفر و دین بیفتد که ز خان و مان برآید

□

همچنان ناپخته باشد هر که بر آتش نجوشد

□

به آفتاب نظر می‌کند به صد خواری

□

چون دور بقا گذشت بگذر ز ره عتاب

□

چشم سیاره فشان تو غلط بود غلط

□

بلای عشق تو بنیاد صبر برکندست

□

من بدان راضی باشم که غلامم خوانی

□

گر بر قتیل عشق برانی سمند را

□

سوی وصلت پر خود را می‌کنم این الفرار

□

گو بیامرز که من حامل اوزار تو باشم

□

گر تو را باشد پر از دیوانگی

□

میان لیلی و مجنون وصالست

□

چو می‌دهند زلال خضر ز جام جمت

□

که به یک شاهد اختصار کند

□

برگ رز باشد دستار شراب

□

برپرده‌ی زنگار کشی پیکر جوزا

□

گاه چون باد می‌وزیدستی

□

نپندارم چنین شیرین دهان هست

□

گاه تویی در برم حلقه دل می‌زنی

□

ورنه این شط روان چیست که در بغدادست

□

گر گمان بردی که خواهد کردش این مقدار یاد

□

اذا لا حبه ترضی دع اللوائم تعذل

□

به درم نرم کنم، گر به مدارا نشود

□

پاسبان را پاسبانی می‌کند

□

ز ابرهای دو دیده فرودوید مطر

□

گر بکشی حاکمی ور بدهی زینهار

□

دل خراب که آن را کهی بنشماری

□

هنوز بر کمر کوهسار بسیارست

□

شاهانه ماجرای گناه گدا بگو

□

کز کوی تو ره به درنباشد

□

ثواب جنت آنجا بود، کجا تو بوی

□

پیش طوفان سرشکم چه محل بارانرا

□

گلهای جگر سوخته در بار نهادند

□

تا بنالد هزاردستانش

□

از آن سو رسیدی همان سوی روانی

□

گر بود فرع و اگر نبود چه باک

□

تا بر او پرتوی آن طلعت پرنور انداخت

□

که چشم مست تو دیدم که ساحری آموخت

□

بو دواد و بن درید و ابن احمر، یافتی

□

تا خرد یک دم فقاعی صد تنه

□

می‌طلبد دل ز تو کامی دگر

□

یا بتواند گریخت آن که به زندان اوست

□

چونشان اندر گمان افکنده‌ای

□

پادشاها، کارسازا ، مکرما

□

بود ز زنگ حوادث هر آینه مصقول

□

که مرده را به نسیمت روان بیاساید

□

وز دم حوت آفتاب، روی به بالا نهاد

□

فر همای سایه‌ی پر همای ماست

□

چو در سر آمدم آخر مرا به سر چه دوانی

□

واله شود کبک دری طاووس شهپر برکند

□

تو مه نه‌ای تو غباری تو زر نه‌ای تو نحاسی

□

آبی این طایفه برلب نچکانند او را

□

خون ریزد از مژگان قلم روی زمین گلگون شود

□

تا خلق ندانند که معشوقه چه نامست

□

نه هم نبیذ بود ابتدا از آن سرکه؟

□

تا ازین گونه شبی برمن بیدل بگذشت

□

که چندین خنب بشکستم من امروز

□

کاندر این ره ادب آنست که یکتا آیند

□

در رخ دلبر مکتحل آیی

□

آب خود بردند تا نان خواستند

□

از پی قافله با آتش آه آمده‌ایم

□

ابر مرواریدباران و هوای مشک بوست

□

به ساتگینی می‌خور به عافیت گذرد

□

گفتا که مرا با تو ارادت نه چنانست

□

نقش مطلق شد و درم برسید

□

نظری که سر نبازی ز سر نظر نباشد

□

زان سینه روشنیم که دلدار ما تویی

□

گر چه خونخوارست آخر ناتوانی بیش نیست

□

می‌گشایند میان دو دل از دیده رهی

□

کنند چون نکنند احتمال هجرانش

□

باز به منقارش از زبانش عسجد

□

اکبو و اقفوا اثرهم والعیس تحدی فی الزبی

□

با لب لعلت کجا ماند صبور

□

خانه گو با معاشران پرداز

□

شکر نثار شد و نیست این شکر خوزی

□

بجز از جان ز من آخر چه تمناست ترا

□

فکر مشاطه چه با حسن خداداد کند

□

بعد از این باد به گوش تو رساند خبرم

□

که سمنبرگ بر آن نافه‌ی عطار بود

□

که رود چشمم از اندیشه‌ی کرمان در خواب

□

سر مویی نیایی در شماری

□

که در تأمل او خیره می‌شود بصرم

□

بر کور یوسفی را حرکات و خودنمایی

□

پشه کسی ندید کو صید کند عقاب را

□

خواست حرفی گوید از یاری ولی یارا نداشت

□

مرا فرات ز سر برگذشت و تشنه‌ترم

□

خندیدن و گریستن و جزر و مد بود

□

«ایکه از هر سر موی تو دلی اندرو است

□

برو محال مجو کت همین همان نرسد

□

هنوز با همه بی مهریت طلبکارم

□

از آفتاب جانی کو را نبود ثانی

□

مختلف تو قد هلک معتقد تو قد نجا

□

از بند و زنجیرش چه غم هر کس که عیاری کند

□

اگر جهان همه دشمن شود چه غم دارم

□

تا باد به می در فکند مشک به خروار

□

ولی میان تو یک موی اندر و خم هیچ

□

مسکین کسی که آنجا در آستان نگنجد

□

تو من خام طمع بین که چه سودا دارم

□

ملک نوشروان و دارا ساعتی

□

چرا که هستی من در میان حجاب منست

□

خویشتن را سگ آن حور لقا می‌داند

□

من با تو بسی شمار دارم

□

به زاریها رسیدم من از آن دو چشم زراقش

□

بدین صفت که شدم بیخود از شراب الست

□

بیفکنش که تو را خود همان حجاب کند

□

در پای لطافت تو میرم

□

زیرا ندای عشق ز نی هست آتشی

□

ز ریحان خطت گوئی غباریست

□

زنهار از این بیابان وین راه بی‌نهایت

□

و گر مجال نباشد که کام برگیرم

□

رخ من بود چون پیراهن حور

□

و افکنده دانه برگل سوری ز مشک ناب

□

سزد که کل جهان را به یک نظر بینی

□

سر نه چیزیست که در پای عزیزان بازم

□

تا من نگویم این که فلان است آن یکی

□

در دیر مغان زمزم جان جام شرابست

□

حالش آخر از سگان آستان خود بپرس

□

آن گه حکایت گویمت درد دل غرقاب را

□

همچو در سیمین زنخ زرین چهی

□

ایدریغ ارعیش ما را دست میدادی ادات

□

دغای عشق چو خانه قمار بازآید

□

و گر خلاف کنم سعدیا به سوی تو باشم

□

بیا به نزد خویشان دغل مکن با ایشان

□

آهوی چشم دلکش شهلای مصطفی

□

چنان گریست که ناهید دید و مه دانست

□

تا بنالیم در گلستانت

□

کاحمد مرسل به سوی جنت آمد بر براق

□

برمکش زانکه اوسیه کاریست

□

عقل ز تشویر او مانی نقاش شد

□

تا یاد کنم دگر زمانت

□

ز تو غلیظتر اندر سپاه بویحیی

□

چشم من بر این گواهی روشنست

□

چو افتد در میان روز قیامت ماجرای من

□

چون گوش روزه دار بر الله اکبرست

□

هر چند برفشانی و هر چند برچنی

□

در جام آبگون آن آتش مذاب

□

جمله پران که هر چه بادا باد

□

تکیه بر ایام نیست تا دگر آید بهار

□

دو جهان به هم برآمد تو چنین شکر چرایی

□

زاغی بباغ برده که خال معنبرست

□

شمشاد خرامان کن تا باغ بیارایی

□

که هیچ بلبل از این ناله در قفس نکند

□

دیبهی دارد به کار اندر، به رنگ بادرنگ

□

کار من دلسوخته از سوز بسازست

□

خود را عجمی سازی انکار کنی حالی

□

کفتابی سروبالا می‌رود

□

که گذاشت خاک خاکی و گذاشت خار خاری

□

هیچکس درماتم رندان ننالد جز رباب

□

خوش حوصله‌ای داشت که تاب نظر آورد

□

ز دست عشقش و چوگان هنوز در پی گوست

□

یا در کف من بادی، یا در دهن من

□

هر ناسزا که آن ز تو آید سزای ماست

□

در همه فعل خود بدید کنند

□

کجا روم که نمی‌باشدم گزیر از دوست

□

بهل مملکت را اگر ادهمی

□

کاخر چنین بود غمت از ناتوان ما

□

جان به هوای کوی او خدمت تن نمی‌کند

□

ندانم آیت رحمت به طالع که برآید

□

طوق زرین را کند بر گردن قیصر درای

□

گر نداند حال دردش گو برو بنگر در آب

□

می‌ندانم تا جگر خواری بود

□

کی شناسد قدر صاحب واقعه

□

رخ توست عذرخواهش به گهی که رخ گشایی

□

با این همه دستان نتوان داد ز دستت

□

ز زمانه محتشم را به سر این بلا نیامد

□

چون کنم بیهوده روی او شتاب

□

قدر تو بدانم که ز خوبی به چه جایی

□

که باشد بوستان بی دوستان هیچ

□

آب نابش تیره باد و آتشش بادا رماد

□

یافتم از عزت آن یک نظر

□

گر که قاف شود دل تو ز بیخش بکنی

□

سرمست را شکیب کجا باشد از شراب

□

که چو بنده کمتر افتد به مبارکی غلامی

□

افتاد دلت زهی مکرم

□

اندر گلو افکنده، هر فاخته‌ای یک غل

□

بگذر از تزویر و بگذار ای پسر تلبیس را

□

بربود و کشید در عقابین

□

به بود زین سان مرقع داشتن

□

رهبر ما بوی او در ره سلطانیی

□

نمود طلعت و آتش در آفتاب انداخت

□

کاین جدائی سبب تفرقه‌ی جان و تن است

□

شاه گفتا سر ببریدش ز تن

□

بلبل در شد به لحن، فاخته در شد به دم

□

ورنه زینسان مرده دل در خانه نتوانم نشست

□

بدان کمان و بدان غمزه شکارآمیز

□

مرتضی بی او نمی‌شد در بهشت

□

کار مرا این زمان بده تو قراری

□

وین فتنه نو خاسته آیا ز کجا خاست

□

که بر دو دیده ما حکم او روان بودی

□

جان مشتاقم بدو نزدیک و بس

□

به زیر کوه سد اندوه مانم

□

که ره بادیه از خون دلم ناپیداست

□

فلک را نیز سر در چنبر آورد

□

آنگهی تو جای رحمت داریی

□

ره عشق تو ببندند به استیزه نمایی

□

بنگر این پشه که در جام شراب افتادست

□

با دلم آهسته می‌گوید که جانان می‌رود

□

ظن برد کاینجا بترسیدم مگر

□

هم تو معشوقی و عاشق، هم بتی و هم شمن

□

لاجرم دست او چنان بالاست

□

تو ورا ز امروز و از فردا مگیر

□

جمله ناپیدا کند در یک نفس

□

زخم‌ها خورده نکرده وای وی

□

هنوزت برگل از سنبل طنابست

□

که حافظ تو خود این لحظه گفت بسم الله

□

گر هوای خوش‌دلی داری ز دنیا کن کنار

□

سر به زانو برنهاده رخ به نیل اندوده باز

□

این حال بنزد او محالست

□

چون آن تو کنی بدان سزا باشم

□

زانک در حق غرق بود آن حق‌شناس

□

بر بنده کمینه تو نیز در کمینی

□

چون تختگاه عالم جان متکای تست

□

قتل من کفاره‌ی چندین گنه خواهد شدن

□

نیست لایق بیش ازین گفتن سخن

□

صف ناربون و صف عرعران

□

در چشم من خیال جمالت منقشست

□

چه فرق حیز و مخنث ز رستم و جاندار

□

سنجدی سنجد اگر خود فی‌المثل صد سنجر است

□

بداند این دل شب رو که بر سر بامی

□

یا نکهت گلشن وصالست

□

کجدلم خوان گر نظر بر صفحه دفتر کنم

□

شکر آن برخویش می‌خوانم، تو نه

□

بسان آه سرد من صبای او

□

در گلستان فلک بلبل نوائی بیش نیست

□

محو گشت و تا ابد مستور شد

□

ز آب چشم او همه بنشست بود

□

زاهدان را مست فردا می‌کنی

□

مست از آنسان که دیده‌ام دوشت

□

کانجا به ذکر سبحه صد دانه جویمت

□

پر گنه هستند در امت بسی

□

چون می بخورم، جام همی‌گیر و همی‌جه

□

برسر خاکش بخوناب جگر باید نوشت

□

تو هیچ کار مکن جز که نیشکر مفشار

□

نگیرد آینه‌ی کبریاش گردی از آن

□

با شکر درسرشته غنچه گلستانی

□

چه جای زاری سرگشتگان بازاریست

□

و از لوح سینه نقشت هرگز نگشت زایل

□

سنگ ریزه در درونم خون کند

□

خوشه ز تاک آویخته، مانند سعد الاخبیه

□

بر مه عارضت آن خط مسلسل که نوشت

□

صد جان باید به مژدگان دادن

□

چون نهم بنیاد بر اصلی که نیست

□

بر یک ورق قرار نمایی نشان شوی

□

زعکس رویت ایمان می‌توان یافت

□

چراغ محتشم کز پرتو مهر تو شد روشن

□

نمک سوختگی بر دل بریان دارد

□

دانه‌ی درست هرچ آن بنگری در جویبار

□

مه چنگ زن چنگ در بر گرفت

□

تو یقین دان که بوی آن نبرد

□

برد حالی دست چون گل سوی خار

□

که تمام شد رکوعی که امام شد فلانی

□

که چشم شوخ تو هم خوی روزگار گرفت

□

عشقبازان چنین مستحق هجرانند

□

گوییم حدیث این بیان را

□

خوشا کاین ماهرو ما را غلامست

□

هرکسی روی بسوئی کند و من سویت

□

جان می‌بفروشم من کس نیست خریدارش

□

ز کف سر رشته‌ی تقدیر داده

□

ز بهر روشنی چشم یافتی نظری

□

گوئی ز پی صید دل خسته‌ی من خاست

□

به دیده کام ستان از رخ چو ماه تو گردم

□

پیش ناو آب حسرت اوفتیم

□

دوستان را خود بر ابرو بود از وی خم و چین

□

ای بسا عاقل که شد دیوانه‌ی زنجیر ما

□

ز جانان ره جان فزایی ندارد

□

بازماند کس به ملکی هم چنین

□

شرح ده ای دل تو باری دیده‌ای

□

بگذری از هرچ کردم خوب و زشت

□

که شنگولان خوش باشت بیاموزند کاری خوش

□

در مجلس عاشقان روان کن

□

آری تو خویشتن را نزدیک ما به خواری

□

زانکه این معنی نداند هر که او بر ساحلست

□

از آن هر روز دیگرگونت جویم

□

با صوفی بی‌صفا دمی راز

□

گهی همچو برقی زمانی نپایی

□

کمند زلف سیاه تو قابض الارواح

□

اضطراب دل شیدای تو بی‌چیزی نیست

□

هر کسی را راه ندهد پادشاه

□

ور کند هیچ کسی، زلف دوتای تو کند

□

شمع غالب گشت و او مغلوب شد

□

بی‌من نشود مزاج محرور

□

با فلک در حقه هر شب مهره باخت

□

تا در محاق گویی کاندر فلک قمر نی

□

چرا که بلبل بیچاره مست و مدهوشست

□

نیاید هیچ در چشمش بجز خاک سر کویت

□

در میان دیر شو معلوم کن

□

به هنجار چون آزمایشگری

□

فتنه برخاست چون آن سرو خرامان بنشست

□

که یک ناله‌ی زار می‌برنتابد

□

هم بود زین بیش و کم ناید ازین

□

در راست قول برگو تا در حجاز آیی

□

جوهر علمست و علم جان فزای

□

که خالی باشد از بدگوئی رخسار نیکویت

□

دیگری را کی شناسم در قیاس

□

تیزگوش و پهن پشت و نرم چرم و خرد موی

□

جمله آتش ریزیی بر سر مدام

□

ولی نه از تو که صبر از تو سخت عار بود

□

ز خوشی گه به جوش آیی ز شادی گه پر افشانی

□

تا که نپوسد دلت در حسد و کینه‌ای

□

همه را باده بدستست و مرا باد بدست

□

تا جزای من بدنام چه خواهد بودن

□

از چشم خرد در آن تماشا

□

نی مرد کم از اسب و نه می کمتر از آبست

□

تا که آدم را چراغی برفروخت

□

آنگه در اهلیت گشودم

□

وارهی زین طم طراق و زین هوس

□

علم بخشد علم القرآن بلی

□

بده آن باده‌ی نوشین که جهان بر بادست

□

روی ز بنده تافتی بنده‌ام این عتاب را

□

نیک و بد هرچ او بگوید آن کنم

□

کو بیوبارد جهان، گوید که هستم گرسنه

□

مثل دارد، جز خداوند عزیز

□

تاجر ترسنده را اندر چنین غوغا چه کار

□

کی بود بی‌آب بیناد استوار

□

ور نگیری باطل باطل شدی

□

بر من این واقعه نوعی دگر از بیماریست

□

که سال‌هاست که مشتاق روی چون مه ماست

□

شستم از دل کاب هم دم داشتم

□

یکی را قوت دل خون جگر کرد

□

عقبه‌ی آن ره کنی یک یک نگاه

□

جان را ز پس پرده‌ی خود موی کشان کرد

□

هم چو شیران کن ازین آتش حذر

□

هزارساله از آن سوی کفر و ایمانی

□

چون مرا آرام دل مستعجلست

□

که بهر عمر چنین زین جهان ندارم حظ

□

کو ترا یا درد این یا درد آن

□

نترسی که یک روز ویران بمانی

□

که درخیل خوبان سلیمان گداست

□

بگو اشارت آن ناطق خموش چه بود

□

هم در آن ساعت قفای آن خورد

□

نیمش جماد مرده و نیمیش آگهی

□

ز فیض مردمک چشم در نثار منست

□

بدین درگاه حافظ را چو می‌خوانند می‌رانند

□

نان آوان مانده بد بر نانوا

□

شکسته دل و چشمها گشته کور

□

آن چنان گنجی نهان زین یافتم

□

با هر یکی به خوبی صد پر و بال کرده

□

شود چون ناف آهو نافه‌ی ناک

□

که چو نیستت سر او دل او چرا خلیدی

□

شود ز خنجر خونریز او دلم مجروح

□

کمین بنده‌ای از بندگان کمتر او

□

لحن موسیقی خلقت را سپاس

□

نبرده دلیری چو درنده شیر

□

تشنه را در باغ رضوان برلب کوثر خوشست

□

عقل دگربار کمردوز شد

□

اگر یک دم سر دستار دارم

□

جمله ویران‌هات را معموریی

□

هیچ نتوانست بیرون شد به روز

□

وین تطاول کز سر زلف تو من دیدم که دید

□

رهبری باشد به خلدم رهنمای

□

که این راز بیرون کشیم از نهفت

□

سر مویی نشان همی‌یابم

□

فانی شو و بی نشان ما باش

□

تا تو باشی از همه در پیش هم

□

چون شدی او پس از آن آب ز روغن گیری

□

کشتن او کی بود آسان چنین

□

در وی مشام جان راست وقت بنفشه بوئی

□

بس بود از چشمه‌ی خضرم یک آب

□

که باشد به نزد پدرت آبروی

□

باد از سینه‌ی او بوی جگر می‌آرد

□

تو از غیر خدا محفوظ و محروز

□

چون ز دستت تحفه دیدم صد هزار

□

چو مه از چرخ بر آن تیر و سپر می‌خندی

□

جمله‌ی ذرات را دریافته

□

بهتر آن است که من خاطر خود خوش دارم

□

اوست سلطانم تو سلطانم مخوان

□

ز راه نیاکان خود نگذرم

□

نیست با او کار من آسان چنین

□

برخیز که گوشه‌ای است خالی

□

قطع کردندی زفانش در زمان

□

دور بادا از چنین رخساره‌ای

□

سرگشته‌ی سودای تو عقل و روان سبحانه

□

جا کنم در گلخن این گلشن هما نگیرم نبود

□

پس در نزول، مختلف آثار آمده

□

نگه کن بدو تاش چون کرده‌ام

□

آن نه بر عمیا که بر تحقیق کرد

□

حمل از مادر خود کی بگریزد به نفار

□

پس به هر راهی که خواهی شد رواست

□

چو شمع را تو در این جمع در نمی‌آری

□

گر همه آدم بود افکنده شد

□

کز دم صبح مدد یابی و انفاس نسیم

□

در بر آن جرمها یک اشک میغ

□

نشست از بر باره‌ی راه جوی

□

چه سنگ‌ریزه فشانی چه لل شهوار

□

لاجرم در دل من عشق تو صد چندان شد

□

خورشید برج وحدت حق دور دور یافت

□

گه چو اعضای غضوب از غلیان می‌لرزی

□

علم موسیقی ز آوازش گرفت

□

غیر ازین شیرین عذار یاسمین اندام نیست

□

غواص بحور دین و دنیاست

□

همی آرزو بایدت کارزار

□

زین جهان سیرم که در بند جهانی دیگرم

□

ای نور تو وافر شده بر شمس و قمر بر

□

در زمانه کو دلی تا خوش بود

□

دزد گردد عاجز و رسوا بلی

□

کز چه شد گلگونه‌ی رویت چو زر

□

ترسم این نکته به تحقیق ندانی دانست

□

چون ناله‌ی نیم خواب مستان

□

همه بنده‌وار ایستادند پیش

□

مشک کردی خون آهوی تتار

□

زانکه وجود گم کند خلق در اتصال تو

□

در دل عشاق جوش از من بود

□

کوری لالا کامشب نخسپی

□

بی زفان کردند سوی من خطاب

□

شیرین لبان مدام با حباب می‌دهند

□

راه زن گردد فرو نتوان گرفت

□

بریشان شب آور به رخشنده روز

□

گه باد به دست رند و شیاد

□

چرا به دانه انسانت این گمان باشد

□

جمله راتکذیب کن یا اختیار

□

همه را چشم گشایی و به دیدار فریبی

□

می‌کند این کار و رحمت می‌کند

□

پیاده می‌روم و همرهان سوارانند

□

تو به امر او فتاده در طلب

□

سوی روشن دادگر کرد روی

□

بوک یابم بی طلسمی گنج خویش

□

که سبزه زاب حیوان می برآرد

□

می‌بمیرد در ره او روز و شب

□

خانه پرمار همچنانک تو دیدی

□

می‌کشم تا تعزیت می‌ماندم

□

از شعف رویم بماند تا قیامت باز پس

□

غم مخور خوردی درون هم خانه بود

□

که هرگز چنان نامد از ترک و چین

□

دلی بیدار معنی‌دار گردد

□

پیش جاروبشان غبار بود

□

نیست درخورد تو این در یتیم

□

بس کس که جان سپارد در صورت فنایی

□

که هست از دیرگاهی طشت دارت

□

اگر چه روی چو ماهت ندیده‌ام به تمامی

□

مقتدای آشکارا و نهان

□

ابر میسره قیصر و کوس و پیل

□

آخرش با خود برد آنجا که هست

□

سوخته‌ی وعده‌ی خامت کنم

□

بنده و افکنده شو ، زنده بباش

□

الهیولی به حسان الصور

□

او خدا را به زمن داند ولیک

□

پیکان خدنگ تو که دارد گذر از مو

□

هم علی ممسوس فی ذات الله است

□

ازین سان به دریا گذشتن مجوی

□

روشن سخنی است می نماییم

□

ای تن وامانده تو بیمار باش

□

رقاص چو صوفیان چالاک

□

تو روح را ز جز حق چرا عزب نکنی

□

من چگونه خون او ریزم به تیغ

□

قد تو سرو و میان موی و بر به هیت عاج

□

پیش او از خویش بی‌خویش آمدند

□

گو نامبردار فرخ‌نژاد

□

بی‌جگر نانیم ده خونم مخور

□

که دور است این ره و پایان ندارد

□

کز گفت و گوی هرزه شود عقل تار و مار

□

که میان شیرمردان چو ویی کدام داری

□

کز نقش نفس هست دلت هر نفس بتر

□

دل خویش را تسلی به همان نگاه دارم

□

گر جگرت خون گرفت هم جگر خویش رند

□

به رنج تن و آز و سود و زیان

□

ذره است و چشمه‌ی رخشان نه اوست

□

در بر خود چون قبا تنگ بگیرم به بر

□

ازچه پیوسته رحم پیوسته‌ای

□

که آفریده تو زین‌سان نه بهر این کاری

□

روی کرد و گفت، با آن مرد کار

□

صاحب دلان حکایت دل خوش ادا کنند

□

هم از آن صورت فتد در صد بلا

□

برو تیر بارید همچون تگرگ

□

گوی بردی گر زفان داری نگاه

□

در حال دلم دریافت راهی ز هویدایی

□

تا من از صد نوع با او شرح معبر گویمی

□

بگفت من چو چراغم تو قلتبان چونی

□

گفت صد ملکت دهم زان بیشتر

□

همان یک مردمی را محتشم منظور می‌دارد

□

بران جرم دو عالم را ببخشی

□

مبر سوی این نامه‌ی خسروان

□

خود را شد و از خدا برآمد

□

که او طراوت آب و دم صبا دارد

□

تا روز شمار این همه غم در شمر من

□

همیشه مست خدا کش کند شتربانی

□

بر خاک درش شبی چو شبنم

□

به خنده گفت که ای حافظ این چه پرگاری

□

چون شما را نیست زین سود و زیان

□

سه بد دختر اندر جهان نامدار

□

خوش وفا و عهد می‌آری بجای

□

در اندک جوهری بسیار کان دید

□

خواست تا او را بخواند سوی خویش

□

مثال نان مدد جان شوی و جان باشی

□

جمله معذوران راهند این زمان

□

نرود زمانی که بر آن ز زمانه بندی نرسد

□

به جان تو که بنگشاد او دگر روزه

□

که از نعل پیدا نبینند بوم

□

عشق گو از کفر و ایمان برترست

□

گر بی‌تو رگیم هست هشیار

□

روشنی در خانه‌ی گلخن فتاد

□

گفت ار چه بی‌قراری نی بی‌قرار مایی

□

تا نه قوت ماندش نه بال و پر

□

درس شبانه ورد سحرگاه

□

دلبر خود را به دیناری فروخت

□

برانگیخت شبرنگ بهزاد را

□

هردو را تاوان ازو بایست جست

□

وز هر نوعی کدام داریم

□

بر محالی راه نتوانم برید

□

کور شود از نظر چشم سگ مسلخی

□

بنده‌ای باشم خدا را نامدار

□

گرید به حالم آشنا رحم آور بیگانه هم

□

زانک آن بخشنده بس درویش بود

□

که شد مردم بلخ را روز تلخ

□

ژنده‌ای پوشیده سر پا برهنه

□

ز نور روز بگذشتی شعاع و فر انوارش

□

گاهی فرشته‌طبعم و گه دیوپیکرم

□

روبه با شیر حق کی کند انبازیی

□

گشت در خاک لحد ناچیز زود

□

یا رب به یادش آور درویش پروریدن

□

بنگرست آن شاه سگ استاده بود

□

به پیش جهاندار و بردش نماز

□

گشته‌ام هم کوزه هم خم هم طغار

□

ز دو کونش به یک جو غم نماند

□

سخت درویش است و تنها مانده

□

همچون لب زجاج و قدح در نحولمی

□

نماند مردمش در دیده محکم

□

هان ای حسود دولت بی‌انتقال بین

□

کس چه داند بانگ آید ز طاس

□

زمانی بجای نیاسود دیر

□

زانک در دنیای من زد چنگ سخت

□

خلوتی جویند در وقت سحر

□

من نیارم کرد از و یک قطره نوش

□

ساقی ما شو بکن به لطف سقایی

□

رخنه‌ای ماندست و آن عیب است سخت

□

تا بو که تو چون سرو خرامان به درآیی

□

شد ز اسب خود پیاده زود شاه

□

پر از درد گشتاسپ از شهریار

□

می‌ندانی کز چه می‌مانی تو باز

□

که جانم گم شد و تن می ندانم

□

شرم می‌دارم من از مردی خویش

□

ره بوسه گر نباشد برسد کنار باری

□

جان را یگانه کرد که یکتا در اوفتاد

□

دور از وصال دلبر خود زنده بودنست

□

ازین نه طشت مینا بر گذشته

□

چو دشمن بود گفت فرزند بد

□

روح را زین سگ امانی می‌دهم

□

من لیس سر عنده لم ینتفع مما ظهر

□

چون تو با سیمرغ باشی هم چله

□

به چه ماند این حشیشی به جمال آسمانی

□

پند گیر و زر بیفکن ای پسر

□

در کجا این ظلم بر انسان کنند

□

بی‌خود ز خودیم و از خداییم

□

به زهر آب در زد سر خامه را

□

بنهاد اساس دایره کردار روزگار

□

در راه تو کس هرگز به زین سفری داند

□

مشکلات فلک به دست ضمیر

□

تا برآری سر ز سعد و اسعدی

□

حلاوت کرمش نوش گشته بر زنبور

□

داد زن چندان که گوش کس برین آواز نیست

□

چشمه‌ای دیدی میان آب و آتش مشترک

□

یلان هم نبردان همی خواستند

□

هم ز یک خطوه و ز یک فرسنگ

□

کاین همه محجوب دو صد پرده‌اند

□

درگهش را خواص بیت حرام

□

از آتشی که خیزد در پرده حجازی

□

جز انوری که زیبد لقمان روزگار

□

زینهار ای دوستان جان من و جان شما

□

یارب این خود بتوان گفت و درآید به خیال

□

که لشکر شکستن بدی کیش اوی

□

گر آفتاب امان یابد ز کسوف و زوال

□

بر بنده بدر آیی بر خاک درم بینی

□

نور خورشید قدم می‌ننهد بی‌تقبیل

□

همه بر توست توکل که عمادی و عمیدی

□

دلت ز صحبت یاران ملول گشت مگر

□

ز بس که جای به دل می‌دهد خدنگ تو را

□

پر خون دل شود ز ره دیده ساغرم

□

به پور مهین داد فرخ همای

□

سرخ بید از همه اعضا بگشاید اکحل

□

وین عدد هست از ضرورت در جهان پنج و چار

□

اصرارکنان که هین تقدم

□

ملک هزار خسرو و سنجر گرفته‌ای

□

جمازگان بیابان‌نورد که کوهان

□

همیشه تا که بود متصل مسا و صباح

□

زان رخ لامع و می براق

□

که خوانندش ایدر بزرگان سترگ

□

گفتم آوخ هلال ماه صیام

□

وا رهد از جور و ستم ای غلام

□

شاهدی نیکوتر از بدر منیر

□

تو مرد سرکه فروشی چه لایق عسلی

□

لاجرم تنبیهش افتاد و بدو کرد اعتصام

□

به مجلست فکند محتشم لسان من آتش

□

همه هم ساکن‌اند و هم طیار

□

که تا جاودان سبز بادات سر

□

تیهو از باز تحاشی نکند در پرواز

□

جفای یار و سقط‌های آن نکوکردار

□

مست رو سوی چمن تات کند باغ نثار

□

چرا چو ابر زمین را پر از گهر نکنی

□

یزدانت به کناد که کردست خود بتر

□

گفت آن می‌کشم اندر خم چوگان که مپرس

□

مرا چو در کف خواب و خمار دید اسیر

□

زمین را ببوسید و بیرون شوید

□

نباید که کاری رود نابسامان

□

در تو رسد آه آتشینم

□

بنامیزد زهی چشم بدان دور

□

حیوان نه‌ای تو حیی جستی ز کار جستی

□

دلم از درد پاره همچو انار

□

که جان ز ذوق ندادی دمی که این خبر آمد

□

با رخ دلگشای جان‌افروز

□

ترا دین به داد و پاکیزه رای

□

دردی ندهی ز اول خم

□

یهب السالک حولا و جلد

□

به نور رای تصور کند خیال حیال

□

که شهد صرف گلو گیردت ز شیرینی

□

هم عدل کرده پای بر اندازه‌ی تو محکم

□

گفتا به بوسه شکرینش جوان کنند

□

دور آسانی طویل و عمر دشواری قصیر

□

سر تاجدار اندر آرد به گرد

□

کز رخ باد بهاری خاک کوه لاله‌زار

□

گرچه به پرده باز گرفتار می‌روند

□

بر توان چیدن از زمین پروین

□

که فسرده شود از مجمده دانشمندی

□

بر سر حقه‌های مینافام

□

خرمن محتشم دلشده برباد که بود

□

زاقبال شود چو رخش رستم

□

هم‌اندرز زمان شد سوی شاه چین

□

سعادت‌رسان اختر آفرینش

□

مای ما با مای او گشته کنار اندر کنار

□

شرفی دارد خاص و کرمی دارد عام

□

ناگه ز چشم بد به ره خار می‌کشی

□

دیده‌ی باشه شود جای حمام

□

ببرد زود به جانداری خود پادشهش

□

پیش تو باز نمایم به طریق ایجاز

□

ز خیمه خرامید زی اسپ‌دار

□

که چو لیلی بسی است مجنونم

□

به بند سوزن ای مسکین چرایی

□

به کام فکرت و اندیشه از وطن به وطن

□

کاندر کدام کویی چه یار می‌پسندی

□

جهان را حزم تو بنیاد محکم

□

جفا را جرات افزودم بلا را کامران کردم

□

نهیبش بر زبان آرد شبیخون

□

نبینم همی روی فرجام جنگ

□

ذره‌ای نیک و بد نه فلک و هفت اختر

□

شرط امینی و مستشار نه این بود

□

که مفری بود ز سایه و نور

□

ز آنک تو زندگی صومعه و معبده‌ای

□

از فرط ضعف خواست که بر من شود سوار

□

سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور

□

هیچ دیار در دیار جهان

□

همه مهتران برگشایند راه

□

گر همه نقد نیست بین‌البین

□

زیرا که وصف عشقت اندر بیان نگنجد

□

ز لطف داده وطنشان دوازده جوسق

□

صبر کن تا سر بخارم اندکی

□

نه با حمایت عفوش مخالف از تغییر

□

که تو پیوند گسل از دو جهانش باشی

□

سور تو عین سرور و شادمانی جاودان

□

که آمد جهانجوی دشمن پدید

□

نبود در همه گیتی کسی مرا غمخوار

□

اسپر سلامت نیستم در پیش تیغم چون سپر

□

فتنه را دور تو دور گوشمال

□

تو مگر هم زان عصا آموختی

□

آورده ناقد طرف از جویبار ملک

□

سببش بندگی حضرت درویشان است

□

در پی نوش کی نشستنی نیش

□

کجا خواست نام و هزارانش نام

□

ابد ز زادن امثال او شدست عقیم

□

پای برتر نه ز نور و نار او

□

دهد شمایل حلم تو خاک را تشویر

□

چون حاج گرد کعبه طوافی همی‌کنی

□

زاسیب گمان آفرینش

□

آشیان آنجا که ایمن نیست سیمرغ از مگس

□

پیکر آسمان عریض و طویل

□

چو بیچاره شد شاه آزاده‌خوی

□

گفتا چنان که دانی جانی همی کنم

□

بپذیر اندک و بسیار بیار

□

اگر فکرت کند مرد مفکر

□

که تو روح اولینی و ز هیچ کس نزادی

□

در خلاف تو بخت بد مضمر

□

که من در ترک پیمانه دلی پیمان شکن دارم

□

تا ببینی خویشتن در نسبت طغرل تکین

□

کلاهی به سر بر نهاده سیاه

□

روی آن نیست که بی‌روی تو باشم چندین

□

تا باز گشایند تو را این ره مسدود

□

بر طرف کشور طغرل تکین

□

عروس جان نهان را هزار کابینی

□

به گاه آنکه به صحرا کشد صبا لشکر

□

آن که آزارش گناه و کشتنش باشد ثواب

□

آنکه شد بخت جوانش حامی گردون پیر

□

ندانم چرا بر سرم بد رسد

□

دختر نعش را کند پروین

□

زلف تو چون سر کشد عشوه هندو مخر

□

وانکه با بذلش گرانباری نباشد از سپاس

□

به ذات پاک خدا و به جان پاک نبی

□

دنبال برج عقرب مانند صولجان

□

کاندر آن جا طینت آدم مخمر می‌کنند

□

از عرش رسولان آفرین

□

بدو شاد باشد دل تاجور

□

دهر با عدل تو خالی ز خلل

□

سر بر سر آستان فرو شو

□

هم دست‌جور کوته هم پای عدل محکم

□

شودت عین چو با اهل عیان نستیزی

□

به ترازوی حرص‌بر شاهین

□

به این امید گاهی بر در امید گاه خود

□

ز نور پیکر او در دو پیکر

□

فروزنده‌ی جان اسفندیار

□

لطف خدای و روح هنر مایه‌ی دول

□

که به یک ساله تب تیز بود گشته نزار

□

نه جوابش در احترام سقیم

□

دستگیر صد هزار افسرده‌ای

□

ز انگبین کی کناره کردی موم

□

شمیم زلف عنبربوی فرخ

□

توسن ایام را یکباره رام

□

سزاوار گاه کیان به آفرین

□

ننگ احسان و جلوه‌ی تحسین

□

هر نفس نعره‌زنان بر سر غوغا فکند

□

رقص می‌آرند و کفها می‌زنند

□

تا از خری رهی تو زان لطف و کبریایی

□

براندیشد از کار اسفندیار

□

انا علم البهجة بالهم رفعنا

□

سر برون کردند هر سو در زمان

□

شناسنده‌ی آشکار و نهان

□

نه تابوت را شد سوی نیمروز

□

کی شود از سگ لب دریا پلید

□

گر بدی آنجا بدادی صلحشان

□

که همه گفت و شنودت نه ز مهر است و ز یاری

□

که او را بدی از مهان تاج و گاه

□

عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی

□

راه حیلت نیست عقل و هوش را

□

که بختش جدا کرد تاج از سرا

□

همی خویشتن کهتری نشمرد

□

به تو کی توان رسیدن که تو گنج بی کرانی

□

بر شما من از شما مشفق‌ترم

□

پوستها با مغزها کی کند هم مذهبی؟»

□

زواره که بد نامبردار شیر

□

مضطرب دیوانه سرگشته در ویرانه ایست

□

شیخ چون شیرست و دلها بیشه‌اش

□

گمانش بدانش خرد پرورد

□

شود داغ دل پیش بر پای بند

□

زانک خدوک می‌شود خوان مرا از این مگس

□

چون نماز آرند پنهان می‌شوند

□

این چنین را آن چنان آید همی

□

نه از نامداران پیشین شنید

□

که دعای صبحگاهی اثری کند شما را

□

همچو پروانه به گرداگرد شمع

□

چون شنود او قوی افندی

□

ازو گشت ویران کنون مرز او

□

به زیبایی خود تاوان ندارد

□

آه آه و ناله از وی می‌بزاد

□

تو زر صاف نه‌ای گر ز شکن بگریزی

□

مگر مرغ و ماهی ورا بشکرند

□

به چه دادی ز کف آن زلف معنبر به عبث

□

او ستد آن آه را با صد نیاز

□

لفافه را طربی و جنازه را جانی

□

تن‌آسان گذشت از لب جویبار

□

تا ندانند خویشتن خوش دار

□

کشف شد کالصبر مفتاح الفرج

□

سو ما آ، که داغ ما داری

□

نجوید همی آشکار و نهان

□

خوبان در این معامله تقصیر می‌کنند

□

صید ایشان هست بس دلخواهتان

□

بوسد بر پای تو از طرب بی‌سری

□

و یا آفتاب سپیده دمست

□

با دلی خاکی به خون بسرشته‌ای

□

گرچه بر وی جور و سختی می‌رود

□

که سپیدباز مایی به چنین گزیده دامی

□

به بالین شاهی درین تیره‌شب

□

مکنی نسبتش از بنده شناسی به کسان

□

که درو نه روی می‌ماند نه رنگ

□

سست کردی بال و پر بگریستی

□

به ایوان کشد ببر و گبر و کلاه

□

چه عشق دارد با ما چه جست و جو دارد

□

نی چو مرغ خانه خانه‌گنده‌ای

□

زیرا که صد چو ملکت سنجر گرفته‌ای

□

همی جنگ و مردی فروشد همی

□

ز خاک بارگه کبریای شاه شجاع

□

بی حقیقت بی زبان و بی مجاز

□

سرمه وار ای دل به هاون می‌روی

□

زره پیش او همچو قرطاس بود

□

بر آتش تو به جای سپند جان فکند

□

یا سموم او را به از باد صباست

□

قدم قدم بودش در سفر تماشایی

□

که دارد بران کودک خرد مهر

□

آن که داد ستم و جور و جفا داد که بود

□

رفت جانت چون نباشی مرد آن

□

چو پاکان گردون نخوردی نخفتی

□

چو سیصد ز دیبا و تخت و کلاه

□

دقیقه دانی و فن را به پیش فکر عاقل کش

□

سوی غفاری و اکرام خدا

□

جز آنک سر نهد به هر آنچ اقتضا کنی

□

ز ایوان چو باد اندر آمد به راه

□

یعنی از وصل تواش نیست بجز باد به دست

□

که تواند قطره‌ایش از کار برد

□

ماری کنی عصا را چون مار می‌کشانی

□

بران خستگیها بمالید روی

□

گاهی عوریم و گاه عیاریم

□

تو برادر هم مدد کن این‌چنین

□

پس بر تو نور بارد از چرخ آبگونی

□

نه خیمه نه انباز و نه چارپای

□

که خواهد جست و خواهد جست او از زلف هندویت

□

گفت قاصد کرده است او را زرست

□

زنهار ای برادر جای دگر نخسپی

□

نپرد وگر چند باشد دلیر

□

چون گلش عنبر فشاند باد باش

□

کل شیء عن مرادی لا یحید

□

از نصیب کرمش آب شدی بگشودی

□

بشد روشنایی ز خورشید و ماه

□

خون بایدت خورد در گاه و بی‌گاه

□

سهل از بی صبریت مشکل شود

□

ز آفتاب آمد شعاع این سرای

□

به کوه از پلنگ و به آب از نهنگ

□

بنای عهد جهان نیست استوار دریغ

□

لیک باشد موش را آن همچو یم

□

از خود برآید زان خیره‌رایی

□

شد ایران بدو شاد و او نیکبخت

□

هوای آشنائی با تو دارد میل الفت هم

□

مژدگانی می‌دهم چندین درم

□

آتش پرست گشتم اما نیم مجوسی

□

ز گشتاسپ آنگه سخن در برگرفت

□

که کوه قاف شوی زود در هوات کنند

□

دان که آنجا فرقها و فصلهاست

□

چشم را بگشاید، هرچه تو فرمایی

□

تن نازکش نیز باریک شد

□

نه آن گروه که ازرق لباس و دل سیهند

□

در ازل حق کافر اصلیش خواند

□

وگر کمی ز پر او چه باد پرانی

□

برآمد ز در ناله‌ی گاودم

□

من خود کیم که با من در امتحان نشستی

□

تا ببینیم اصل این مکر شما

□

هزار سیم نثار لطیف سیمایی

□

ندانم که نرگس چرا شد دژم

□

بکویش گر ز گمراهی فتد من بعد راه من

□

آن بیابانست خوش کانجا ددست

□

محب و عاشق خود را تو کش که محبوبی

□

سواری بد اسپ‌افگن و نامدار

□

چونک روم در لحد زان قدحم کن جهیز

□

دیده و دل ز آب تازه کرده‌ام

□

چو عرق ز تن برون رو که جز این گذر نداری

□

بران نامور مرد بازارگان

□

ز روی حافظ و این آستانه یاد آرید

□

آن بپیموده فروشیده شتاب

□

که هست بلبل او را غلام عنقایی

□

ز شمشیر او گم کند راه شید

□

بر رخ چون زرم که برخواند

□

سوی آن مسجد قدم رنجه کنی

□

بهر کعبه بدو ای جان نه ز خوف بدوی

□

توی بر زمین فره ایزدی

□

از بهار حسن او مرغ دلم خرم مباد

□

فهم آن چون مرد بی نطقی بشر

□

در بزم شهریاری بیرون ز جان و جایی

□

نباید که داری سر بدخویی

□

که صد اسم و مسما داری امروز

□

از تو این آید تو این را لایقی

□

ز یکی دانه در دید سرایی عجبی

□

که گفتی فلک تیغ دارد به مشت

□

که وعظ بی عملان واجب است نشنیدن

□

رخت بر بندد برون آید پلید

□

ملکی درون سبع مثانی نهاده‌ای

□

خورشهای خوب از پی پرورش

□

بر آرزوی کشف و کرامات می‌کنیم

□

هم ز حق دان نه از طعام و از طبق

□

کز یک نظر دو صد دل و دلدار بشکنی

□

مبیناد کس رنج و تیمار ما

□

محتشم را نه چنان آفت جان است که تو

□

می‌نداند بانگ بیگانه ز اهل

□

قدحی دو موهبت کن چو ز من سخن ستانی

□

ز بخت تو اندازه باید گرفت

□

العاشق کل سره فاش

□

خوان انعامش چه‌ها داند گشود

□

یوسف صدیق را از بن چه برکشی

□

کجا رنج و تیمار بیش آیدم

□

که چه زنار ز زیرش به دغا بگشایند

□

در میان جان خودمان جا کند

□

در عشق او تو جان بیز تا جان شوی بقایی

□

یکی کار پیش است ازین یک بسی

□

در میان بیخودی دیدار کرد

□

چونک لشکر هست کم ناید علم

□

پخته عالم خام افندی

□

هرانکس که جستند ننگ و نبرد

□

که پر بیهوده میگوئی و من بد کلفتی دارم

□

از برای جستن یک شاخسار

□

الغیاث از فتنه فتانه‌ای

□

چپ و راست پیش و پس‌اندر سپاه

□

چو گل خموش که تا بلبلت ثنا گوید

□

هم سرت بر جاست و هم عمرت دراز

□

افزون ده آن می چون مرتضایی

□

ز پرواز مرغ اندر آمد دژم

□

خدای عز و جل جمله را بیامرزاد

□

پس چه اومیدست‌مان از تو کنون

□

در شهره کویی تو گر سقایی

□

که بی‌تو مباد اسپ و گوپال و زین

□

از پی جان خواستن پیغام تو

□

آنک اندر وهم نارند آن کنم

□

در چشم رود گردد نظری

□

سر خویش را بر ثریا برد

□

بر استیلای نازش خفت مقدار من باعث

□

شادمان تا خیمه‌ی شه آمدند

□

نکند بر تو زیان کس که شکوری و شکیری

□

نهد دانشی نام غلغلستان

□

در آن ماهی تو دریا داری امروز

□

روزیی بنوشته‌ای نوعی دگر

□

زیرا به سخن برهان منی

□

برادر که یابد چو اسفندیار

□

که تا بزاد و بشد جام می ز کف ننهاد

□

او ز دید رنج خود باشد عمی

□

به اصل چشمه آب خوش مصفایی

□

بیامد به شمشیر یازید دست

□

زانکه ناکست کزو بوی خطا می‌آید

□

او به تقلید تو می‌گوید همان

□

خضر را آبخوار بایستی

□

مکن کار بر خویشتن برگران

□

بس که باوحش من بادیه پیما گشتم

□

نافع آمد ز اعتدال اخلاطها

□

تو مست بستر گرمی حریف بالینی

□

بفرمود کش سر ببرند و یال

□

که هر که تخم نکو کشت دخل بد ندرود

□

گوید و از حال آن این بی‌خبر

□

همه سهل باشد تو عجب کجایی

□

بیا پیش وزان کرده زنهار خواه

□

همچو مور افتاده شد در پای پیل

□

این عجب می‌داری از صنع خدا

□

بدید اشک مرا در فغان و پردردی

□

که گر تو به توران شوی بی‌گزند

□

سفر اندرون توان کردن

□

خار از گلزار دلکش می‌شود

□

گردن و گوش را چه می‌خاری

□

همی خواستم تا بود رهنمای

□

کز تو بار عاشقی بر دل نهد افزون مرا

□

ور خدایی باشد ای جان پدر

□

بهر او سرمه سپاهانی

□

به مینو همه یاد لهراسپ باد

□

کان قمر عاقبت به چنگ آمد

□

کالخلاص و الخلاص و الخلاص

□

تو چه باشی به چنگ من تاری

□

پر از نرگس و لاله شد جویبار

□

از خط غالیه سای تو سوادی طلبیم

□

در دگر ریز از پی فرهنگ را

□

رقص کنان کله‌ها هر طرفی کوره‌ای

□

چه گوید چه آرد ز کاوس کی

□

وانگه به گرد من رقمی بی نشان کشید

□

حیله و مکر و دغاسازیست آن

□

تابد از کبریای پنهانی

□

پشوتن بدین رهنمای منست

□

بلا گردان مژگان سیاه و چشم شهلایت

□

تا شکالت دفع گردد در زمان

□

ظلم احسان شود چو داد تویی

□

که اویست زیبای تخت و کلاه

□

حلال گردد آن جا اگر حرام برید

□

قلبها را خرج کردن کی توان

□

روسیاه‌ست مرد هرجایی

□

به ایران به تاراج و آویختن

□

من نه آنم که دگر گوش به تزویر کنم

□

یادم آمد قصه‌ی هاروت زود

□

در دو دیده خرد کشیدستی

□

چو پاکیزه گردد به آب افگنم

□

تو چو شمع از نور خود یکتا شده

□

تا نلرزی وقت مردن ز اهتمام

□

نشان گذاشتی و سوی بی‌نشان رفتی

□

ز تیمار وز گردش روزگار

□

از ابروان کشیده کمان در کمین ماست

□

من کنم پنهان تو کردی آشکار

□

چون بدار الامانش پیوستی

□

بفرمود تا پیش او شد همای

□

شمس حق سرفراز تا شودت زیب و فر

□

چشم اندر شاه باز او همچو باز

□

رو که از چرخ پیر وارستی

□

به گیتی بمانم یکی داستان

□

کب حیات می‌خورد از جویبار حسن

□

گفت یزدان نسفعن بالناصیه

□

چشمه یا جویبار بایستی

□

یکی دیگری پر ز یاقوت زرد

□

دست من گیر و ز غرقابم ببر

□

کن قرین خاصگانم ای اله

□

که سیلاب این چشم تر را ببندی

□

ز داراب وز رسم و رای همای

□

مژده‌ی وصلت ز بس خوشحالی او را لال کرد

□

حق را خواند که وافر کن خلاص

□

ما را چه جرم باشد گر ز آنک درنیابی

□

تلی کشته دیدند بر هر سوی

□

عاقبت خوشگوار خواهد بود

□

یاکه لنگی راهوارانه رود

□

اگر چه میوه حکمت بسی بچیدستی

□

برفتند گردان و جنگاوران

□

بر سرم سایه آن سرو سهی بالا بود

□

عاجزی از جلوه و رسوا شوی

□

یک چه باشد؟ هزار بایستی

□

نبد در زمانه چنو نیک‌نام

□

هست هرجا عالمی و عاقلی

□

تا شوم مصحوب سلطان زمن

□

بنگر تا به پیش او چندی

□

برآسودی از جنگ یک روزگار

□

از آن اندیشه کن کاین آتش اندر خشک و تر گیرد

□

نه بگامی بود نه منزل نه نقل

□

که حرامست با تو هشیاری

□

کنی نام ما را به گیتی بلند

□

که غیر حلقه عشاق جمله ممتحنند

□

تا چه چیزست از نشان کبریا

□

دارد اومید شربت آشامی

□

گفت سرگین‌دان درون زین گونه بو

□

که نقش خال نگارم نمی‌رود ز ضمیر

□

درهم افتاده بیغما خشک‌حلق

□

گر تو چون گوی چست و گردانی

□

حافظ فرزند شد از هر ضرر

□

تا برهد جان ز عذاب ای غلام

□

پر دولت بر گشا همچون هما

□

گاه شیری کند گه آهویی

□

قصد جست و جوی آن هیهای کرد

□

دم دیگر به چشانش که ثوابست ثواب

□

دست پنهان در دعا اندر زده

□

این چنین درد سر ز دستاری

□

بدهم ار دزدد قماشم او به فن

□

ز امتحان آهن پرزنگ بیار

□

او رسول ذوالجلال و مهتدیست

□

روی کسی کش بک اشمرده‌ای

□

نعره‌ای زن کای کریمان برجهید

□

نزاع بر سر دنیی دون مکن درویش

□

و آن نیاز و درد و سوزت پیک ماست

□

که هزار دیگ سر را به تفی به جوش آری

□

کز فلک می‌گردد اینجا ناگوار

□

از قیر چنین خطی دمیده

□

کین حکایتهاست که پیشین بدست

□

با چشم لابه گر که بکایی بدیده‌ای

□

دفتر طب را فرو شوید به خون

□

آن قدر ذوق ز پهلوی تو دارم که مپرس

□

بد نشانی می‌دهد منحوس سال

□

می‌تاخت شاد و خندان آن ماه در غباری

□

چون همه ره باشد آن حکمت تهیست

□

می‌رسان و می‌رسان خوش می‌رسانی شاد باش

□

از غمم بیگانگان اندر حنین

□

از گزافه تو چنین خوش دم و خوش آوازی

□

مرد درویشم همین آمد فنم

□

شاهی که شد به همتش افراخته زمان

□

گندمی بستان که پیمانه‌ست رد

□

تو بدان علم و هنر قوصره ابلیسی

□

تا ببینم روضه‌ی ابرار را

□

فرخ آنکس کاندرو دریا بود

□

آتشی از شاه و ملکش کین‌کشی

□

سطع العشق لدینا طرد العشق منامی

□

کز خسان صد کیسه برباید به سحر

□

غیر کم حوصله چون داغ پی غیبت سوخت

□

سوی میدان بزم و تخت پادشاه

□

که مر باغ جان را دو صد نوبهاری

□

این خفیر از چیست و آن یک راه‌زن

□

هلال و بدر صبح و شام چون یوز

□

شید کردی یا شدی از خوش‌دلان

□

تا تو بدانی که نیست کار بتم سرسری

□

گر نبودی طمطراق چشم بد

□

به قصد جان من خسته در کمان داری

□

لا تکون النار حرا شاردا

□

باش که تو بنده بلا بوده‌ای

□

زین کنایات دقیق مستتر

□

زین پیش بوده‌اند درین روزگار کو

□

تا نگیرد بانگ محتالیت گوش

□

کمین‌گاه بگزید سالار گرد

□

عاقبت زاری او بر کار شد

□

داد جرات زده‌ای قصر تو را در زده است

□

تو اگر شهدی خوری زهری بود

□

لیک از خورشید ناگشته جدا

□

که برای نفقه بادت سه درم

□

این چنین گفتست صدر کبار

□

عیب‌گویان بیشتر گم کرده راه

□

فرو ریختی خون ز گرد سیاه

□

خیر و شر منگر تو در همت نگر

□

در رکابش مه نو پیک جهان پیما بود

□

ورنه گویی زرق و مکرست و دغاست

□

من نه آن جانم که گردم بیش و کم

□

تا نمانی در تحیر و اضطراب

□

بی زر نبود دلبر از جان بگذر زر کش

□

کرد سیمای درونت را تباه

□

دلیران سزاوار شاهی شدند

□

آدمی فربه ز عزست و شرف

□

حالت این نیشتر چون بر رگ جان می‌رسد

□

دیده‌ام را وا نماید هم اله

□

از نبی خوان عشرة امثالها

□

خود ندید از گنج پنهانی اثر

□

زهی شراب و زهی جام و بزم و گفت و شنود

□

ترس وهمی را نکو بنگر بفهم

□

بپرسیدش از گردش روزگار

□

که زیان و سود این بر من حرام

□

گو در نظر آصف جمشید مکان باش

□

در دل خلقان هراس انداختی

□

زان طرف جنبید کو را خانه بود

□

ور بیابی آن به تو کردم حلال

□

اکنون ز سر عاجزی از گوشه خزیده است

□

تا ببندم خدمتت را من کمر

□

چو کلباد جنگی هژبر دمان

□

این سفرگیری و این تشویش بین

□

ترک ناز و سرکشی با من سیاهی هم نکرد

□

وا نگویم آخر و آغازتان

□

روی زرد از جنبش صفرا بود

□

هر که او شد غره‌ی این طبل‌خوار

□

برون شدیم ز عقل و برآمدیم ز کار

□

درمیان ره مباش و تن مزن

□

به رسم دگرگون بیاراست گاه

□

یا ز قصر و ساعد آن شهریار

□

تا کند پادشه بحر دهان پرگهرم

□

یک سالی دارم اینجا در وفاق

□

دی چرا تو می‌نگفتی اینچنین

□

بر امید وعده‌ی آن یار غار

□

کس را به گام دیگر رنج گذر نیامد

□

از طبیبی تو همین آموختی

□

در آهنگ و در کینه ابر بلاست

□

که اعتراض من برو کفرست و کین

□

سیر خود را ز تماشای تو نتوان کردن

□

بر ره یزدان و دین مستوی

□

این چه ترتیب نمازست آنچنان

□

تا که بیند نیز او که نیست مرد

□

عشق فروریخت زر تا برهاند اسیر

□

دست لرزد پس بریزد زر خرد

□

تو بیگانه خوانش مخوانش پسر

□

که نبودش جز بلیسانه نظر

□

جان‌ها فدای مردم نیکونهاد باد

□

من یعاین این مثواه غدا

□

قصه پیغامبرست و پی‌روی

□

وآن دو لشکر کین‌گزار و جنگ‌جو

□

بر سرش خاک که از خاک بسی خوارتر است

□

هرچه اندر جیب دارد لعل و سنگ

□

سپه برکشیدیم و جستیم کین

□

نه برای بردن گردون و رخت

□

تو چشیدی به غلط بنده کشیدم به عبث

□

پیش شحنه داد آگاهیش تفت

□

هم تواند آفرید از بهر نشر

□

کشتی هش چونک مستغرق شود

□

منه حر البقا و منی البرد

□

جستن یوسف کنید از حد بیش

□

خم چرخ گردان زمین تو باد

□

پیش عاقل او چو سنگست و کلوخ

□

به یک پیاله می صاف و صحبت صنمی

□

گفت خود این پیل چون تختی بدست

□

هیچ ممن را مبادا چشم کور

□

بلک ازو بگریزد و بیرون جهد

□

آنچه به زبان از دل عطار برآمد، این بود که آن شد

□

پاسبان کوچه‌ی لیلیست این

□

به چاره برآورده از قعر آب

□

عشق خود بر قلب‌زن بین ای مهان

□

تن که از ترتیب بزم افتاده در پهلوی او

□

جل فینا از صحابه می‌شنود

□

از برون در گلشنی جان در فغان

□

عزمش آن شد کش سوی قاضی برد

□

کوران به دیده گفته خه بشنوده لطفش گوش کر

□

بی رضا و امر آن فرمان‌روان

□

خروشید کای مرد بیداد شوم

□

روز آید شب رود اندر جهات

□

هنوز بر سر عهد و وفای خویشتن است

□

هین ترفع کم شمر آن خفض را

□

طبل عشق آب می‌کوبم چو گل

□

کنده و زنجیر را انداختند

□

مگر از حسن کرد جولانی

□

بستن این دزد سودم کی کند

□

درفش فریدون بیاراستند

□

کی بدست ای فر یزدانیش عون

□

معجز طبع سخن ساز تو را بنده نواز

□

گفت شیخا مر ترا هم هست غر

□

در اذان آن مقتل ما می‌شود

□

سروری را کم طلب درویش به

□

هر چه نشان نیست نشان آمدند

□

جان شیران سیه می‌شد ز دست

□

شب و روزم اندیشه‌ی چهر اوست

□

باز پرس از کاروان که تا کجا

□

زلف معشوقه به دست دگران خواهد بود

□

هم ورا هم مکر او را در کشید

□

تا گلستان و چمن شد منزلش

□

هرچه چشمش دیده است آن چیز اوست

□

رستخیزی چنان که یک دم عشق

□

اندکی اندر دلش ناگاه زد

□

زمین جنب جنبان چو دریای نیل

□

دیده‌ی کافر نبیند از عمش

□

که روزی محتشم صدره بسیر کوی درد آید

□

پور پیلی فربهی نو زاده‌ای

□

که نه طاعتمان خوش آید نه خطا

□

گر قجی شد حق عوض اشتر بداد

□

مقدس دلی از تعالی چه می‌شد

□

ورنه دل را سوزمی این دم ز خشم

□

لبش گشت خندان نهفتن گرفت

□

وآن صحابه در پیش چون اختران

□

به حکم آن که دولت جاودان به

□

یک کریمی رحم افکندی به ما

□

می‌رهانم خویش را بندم مشو

□

اشتراک گبر و ممن در تنست

□

ز جان دردا و از جانان دریغا

□

گفت خوکی به ازین خیک تهی

□

سوی پارس چون باد بنهاد روی

□

در غمت ای رشک سرو و یاسمن

□

گر خلاصی جویم از زنجیر سودای تو من

□

کین کی جوید جز مگر مجنون بند

□

کاصل نعمتهاست و مجمع باغها

□

گرچه عمری در تنور آذری

□

برای خدمتتان لیک در ره و سفرید

□

بر تو طفل او بماند مظلمه

□

همی تیغ و ژوپین بپیراستند

□

که آفتاب از وی نمی‌بیند اثر

□

گفت بر هر خوان که بنشستم خدا رزاق بود

□

طالب مردی دوانم کو به کو

□

سر آن کژ را تو هم نشناخته

□

من به جانش ناظرستم تو بلون

□

محو را ذره‌ای برک نبود!

□

نقل بنهادند از خشک و ترش

□

بباید یکی شاه بیداربخت

□

هست اباحت کز خدا آمد کمال

□

که او ز خیل غلامان به این سند کندم

□

که ندیم حق شد اهل معرفت

□

ور ندانم گفت کذب و زور نیست

□

ترک ما را زین حراره دل گرفت

□

خوان بزرگست تو را ای جواد

□

این خوشیها پیششان بازی نمود

□

نگاری چو خورشید گیتی فروز

□

سر کند قوت ز شاخ نیک‌بخت

□

من چرا عشرت امروز به فردا فکنم

□

گربه را من بر کشم اندر عیار

□

آدمی صد بار خود پنهان‌ترست

□

بنده را مقصود جان بی‌اجتهاد

□

از خطای نفس خود تا چند بینی اضطراب

□

پس رمیدندی از آن راه تباب

□

بسی روزه فرخ شمردم بدوی

□

که نیابد غیر تو زان نیم جو

□

محتشم دامن آن سرو قباپوش گرفت

□

که ز لعب زندگان بی‌آگهند

□

می‌رسد بی واسطه نامه‌ی خدا

□

ای شقیی که خداش این حرص داد

□

عقل بر طبیبیت عرضه همی‌کند مجس

□

خواست آن اوست اندر دار و گیر

□

که دو دشمن از بخت خویش آمدند

□

تو بتویش گنده مانند پیاز

□

جمشید نیز دور نماندی ز تخت خویش

□

تو نه‌ای مرغاب مرغ نانیی

□

کور اخترگوی و محرومی ز راست

□

که فتاد از قهقهه او بر قفا

□

بی رخت از آب یک زمان نشکیبد

□

صد فنا کن غرقه گشته در فنا

□

و گر آهنست آنکه نیز اندروست

□

گفت کردم توبه پیشت ای همام

□

دارد از موی دلاویز تو حظی و چه حظ

□

ای گدای رنگ تو گلگونه‌ها

□

آب و گل را تیره رویی و نما

□

اندر آن خانه بحسبت خواست رید

□

که تا برخواند آن عارض که استادست خط خوانش

□

تا کشم من بر زمین مه در کنار

□

که از کاخ مهراب روشن روان

□

باز می‌رو تا بکس مادرت

□

ما محصل بر کسی نگماشتیم

□

رو سبو پر کن به ما آور مدام

□

پس کسی باشد که کام او رواست

□

همره او گشته بودم ز ارتقا

□

روح است غذای مرد فانی

□

جرم یکساله زنا و غل و غش

□

دل موبد از خواب بیدار کرد

□

می‌بچفسانید بر اطراف رو

□

آن که در افغان نیامد از فغان او که بود

□

پس ستردن فرض باشد ای سول

□

معجزه داود شد فاش و دوتو

□

باز دانی از رسول و معجزات

□

بنده گر پاک وگر پلید آید

□

مثل آن را پس تو دیوثی و بیش

□

ز می خفته و هش ازو رفته بود

□

من تماشای لب جو می‌روم

□

به باد رفت و از او خواجه هیچ طرف نبست

□

این برادر را چنین نصف القیام

□

خوفشان کی ز آفتاب حق بود

□

زانک می‌دیدم اجل را پیش خویش

□

در پوست کشند از گمانش

□

که درین مطبخ تو بی‌نان بیستی

□

که خشم خدا آورد کاستی

□

فوق املاکی قرین شهریار

□

لیک کار من نخواهد کرد اگر ساحر شود

□

این بدن مر روح را چون آلتست

□

مرد سازی خویشتن را یک زمان

□

کی بود پروای عشق صنع حق

□

آن عالم مستور به دستوری ستار

□

که میان غزو خنجر کش نشد

□

گوا تاجدارا مها مهترا

□

تو بگورستان رو آن کفها نگر

□

زلف جانان از برای صید دل گسترده دام

□

گرچه مهرم هست محکم بر دهان

□

عقل بایستی کز ایشان کم زدی

□

در حیاتستان بی‌چونی رسید

□

تو در محل نیستی و معرض فنا

□

بی‌لت خربندگان خر چون رود

□

سرانجام او گشت همداستان

□

هین مباش اعور چو ابلیس خلق

□

ورنه عاشق به همین گفت و شنو ممنون است

□

آتش اندر بو و اندر رنگ زن

□

که همی‌گویند اصحاب ستم

□

سر برآوردی عیان که انی انا

□

کاغذ پرنقش و صورت درفتد در آب در

□

خفت پنهان تا ز زخم شه رهد

□

جهانی سراسر پر از گفت و گوی

□

مردمی جو مردمی جو مردمی

□

مفتی عقل در این مسله لایعقل بود

□

از دل سنگش کنون بیرون کشم

□

قبله را از لابه می‌آراستم

□

از طبیبان پیش تو گوید فلان

□

از دامن تو دست ندارد کشیده باز

□

اصل محنتهاست این چونش کشند

□

ز یزدان بترس و مکن بد بکس

□

صد هزاران غیب و اسرار نهفت

□

بازی ده عقل دوربین است

□

می‌کشی این بی‌گنه را زار زار

□

چون نسوزید و منقی گشت نیز

□

همچو پیلی دیده هندستان به خواب

□

غره آن روی بین و هوشیار خویش باش

□

پیش او یک شد مراد و بی‌مراد

□

گوی پر منش زاید و نیک نام

□

مست صباغیم مست باغ نه

□

از گفته کمال دلیلی بیاورم

□

گر نبودی عشق بفسردی جهان

□

این بپوشیدست اکنون بر تو نیز

□

که نه مرد آفتاب انوری

□

موی بدین مور ده تا برهد از بلا

□

هست برهان وجود رستخیز

□

بریزند خون و بگیرند بوم

□

کین او مهرست و مهر اوست کین

□

کان گدارا چون گدایان سیم و زر منظور نیست

□

هر لباس و حله کو پوشیده بود

□

کرد بر مختار مطلق اعتراض

□

بر بد و نیک از عموم مرحمه

□

ز بیم باد خزانی ز بوستان بگریزد

□

ارزشان از دنبه و از دم کم

□

بباید که پیوند ماند به بن

□

نهی لا تلقوا بایدیکم مراست

□

تو را هر ساعتی حسنی دگر باد

□

این چه عباسی زشت آورده‌ای

□

چشمه آن ماست زین یکسو شوید

□

لا افتخار بالعلوم و الغنی

□

که هوایت ز میان جان کرد

□

مرگ را بر احمقان آسان کند

□

کمر برمیان بست و چون باد تفت

□

مستمع گشتند گشتی خوش که بوک

□

رقم قتل من از نامه‌ی قاتل برود

□

آن من نبود بود عکس گدا

□

ای عجب بینم بدیده این مقام

□

سال اندر ششصد و شصت و دو بود

□

نسبتی دارد به بادنجان ترش

□

جز به خصم خود بنماید نشان

□

پذیره شدن را نهادند رای

□

دیده‌ی حس دشمن عقلست و کیش

□

نرگس او که طبیب دل بیمار من است

□

پیش چشم غیب نوری بد پدید

□

چون خیالی که بر آرد سر ز دل

□

آن دعا که گفته‌ام من بوالفضول

□

قیمت ترسابچه نشناختیم

□

گفت که آوازش فتاد اندر کنشت

□

ببستند خون ریختن را میان

□

چون ازین دو رست مشکل حل شود

□

گر بدی خویش آن قدر نازک

□

گفت میر او را که خیز ای ارجمند

□

کافران خود کان زهری همچو مار

□

داروی منبل بنه بر پشت ریش

□

از دل این خسته جگر را چه خبر

□

مستمع شو لابه‌ام را از کرم

□

دل چاره‌جوی اندر اندیشه بست

□

کشتگان قهر را نتوان شمرد

□

هر که را نیست ادب لایق صحبت نبود

□

مردی خر کم فزون مردی هش

□

که نتان پیمود کیوان را بگز

□

شب مسبح بود و روز اندر سجود

□

چرخ بر سر ستاده می‌آید

□

ده به دست سایل بشکسته پشت

□

بگفت و بفرمود تا داد بار

□

من ترا نوعی دگر پنداشتم

□

از نزاع انگیزی یاران حکایتها به یار

□

تا نماید بیخ رو پوشیده را

□

پیلبان را نشنود آرد دغا

□

حلقه حلقه حلقه‌ها در گوشها

□

چه عشق دارد با ما چه جست و جو دارد

□

نیل را در نیل جان غرقه کنی

□

سرش پر ز کین بود و دل پر ز جنگ

□

در جهان دارو نجوید غیر درد

□

ز آتش دل سوزان و دود آه رسید

□

وآن ز کوه افتادن و هول و گریز

□

در غم‌انگیزی شما را مشتهاست

□

سوی آن کمپیر و آن خرگاه شد

□

این خصومت باز بازان کرده‌ای

□

تا شود لاغر ز خوف منتجع

□

سر تاجداران شکار منست

□

دست را دستان موسی از کجاست

□

ناز آن حور لقا نیست دگر چیزی هست

□

هر که با امر تو بی‌باکی کند

□

تا عناصر همدگر را وا هلد

□

پیش آ در کار ما واپس مغژ

□

پیشت گله نیست هیچ مخروش

□

در ریاضت کردن و لاغر شدن

□

یکی دست یازم بریشان به خون

□

کور می‌گیری تو در کوچه بگشت

□

جز فنای خودم از دست تو تدبیر نبود

□

یا بیا ای کور تو در من نگر

□

چون سپردی تن به خدمت جان بری

□

از تو ای سرد آن توهم کم نکرد

□

بلکه دو کونش چو دو دوران نمود

□

خون و مال و زن همه کردی سبیل

□

برش چون بر شیر و کوتاه لنگ

□

گفت در قسمت نبودم رزق خورد

□

چو بد تاویل کرد آن حرف را بدخواه رنجیدی

□

چون نکردید ای موات و عاجزان

□

دامنت می‌گیرد این خوف زیان

□

تو حبیب و ما طبیب پر فنیم

□

چو پر و بال بریزد دگر چه را شایید

□

پیش من چندین میا چندین مزار

□

پس یکدگر تیز هر دو دوان

□

در خور فهم و عقول این دیار

□

تو را رسد که غلامان ماه رو داری

□

باز سوی غیب رفتند ای امین

□

شرع جستی شرع بستان رو نکوست

□

لانصدع ثم انقطع ثم ارتحل

□

هرکه گوید که دهد، خنجر انکار کشیم

□

خواست او چه سود چون پیشش نرفت

□

بگفتند با لابه بسیار گرم

□

بس فسادی کز ضرورت شد صلاح

□

آن چنان طوبی قدی حورا لقائی حیف بود

□

با ولی گل با عدو چون خار شد

□

نیست این درد و دواها از گزاف

□

شد عدو مصطفی و دین بکین

□

غیر انبار دنیا دارد انبار دیگر

□

چشم حقست و یقینش حاصلست

□

نگردد کم و بیش در پارسی

□

جز بخلوتگاه حق آرام نیست

□

خیال و کوشش پروانه بین و خندان باش

□

ای برادر در کف فتاح دان

□

یک قدم فا پیش نه بنگر سپاه

□

از چه افکندی مرا بگذاشتی

□

دم مزن و در فنا همدم عطار باش

□

حجتش این که خدا گفتا کلوا

□

بسان بهشتی پر از خواسته

□

قصد من کردی تو نادیده جفا

□

که یار این است گفتن آن چه من در خواب می‌دیدم

□

بر جهم هر نیمشب لا بد شتاب

□

هین به مسجد رو بجو رزق اله

□

بنده‌ی خاین نباشد مرتضی

□

خانه درویش به عهد عمر

□

که فساد اوست در هر ناحیت

□

سوی شاه نوذر نهادند روی

□

چون نشان یابی بجد می‌کن طواف

□

خون عاشق به قدح گر بخورد نوشش باد

□

ورنه خرسی چه نگری این مهر بین

□

گرم‌تر گردد همی از منع مرد

□

چشم او آنجاست روز و شب گرو

□

عمر رفت و سیم و زر شد چون کنم

□

تا رسید آن گرچها تا هفدهم

□

همال سرافگنده گردد همال

□

رو مکن در ابر پنهانی مها

□

که از بهر سرا پای وجود خویشتن میرم

□

گفت آن یک خشم و دیگر شهوتست

□

این تسافل پیش ایشان چون درج

□

کز پس پانصد تامل دیگران

□

ولیکن ماند آن تیمار دیگر

□

بر سر و پشتم بزن وین را مکاو

□

وزین نام و این دانش و رای ما

□

پس خلیفه‌ش کرد آدم کان بدید

□

کز جهان می‌شد و در آرزوی روی تو بود

□

تا نسوزد جان من بر جان خود

□

در مران تا تو نگردی منخزم

□

باد از جا کی برد میغ مرا

□

جز آنکه دل از اله برگیرد

□

شعله‌ای از آتش بخل شماست

□

بیاورد لشکر ز زابلستان

□

بر دل عیسی منه تو هر زمان

□

بعد چندین ساله زهد این بت پرستیدن چه بود

□

یک گلیم آور برای این رفاق

□

جان مطلوبش درو راغب بود

□

مرگ من شد بزم و نرگسدان من

□

چون در این بزم اندرآیی باشی این جا دور دور

□

بی محک زر را مکن از ظن گزین

□

برآیین خسروپرستان شود

□

این زمین و چرخ ازو آمد پدید

□

بعد منزل نبود در سفر روحانی

□

حلق خود قربانی خلاق کرد

□

ضال مه گم کرد و ز استایش بماند

□

بلک تا بر بندگان جودی کنم

□

وز کافری زلف تو در دین خلل شده

□

گرد از پره‌ی بیابان بر فشاند

□

بجویم ازان انجمن کارزار

□

وین یکی کرمی که در سرگین زید

□

محتشم مرد به یک فاتحه خوانی قانع

□

گفت من شاد و تو از غم منحنی

□

دوست نبود که نه میوه‌ستش نه برگ

□

وآن دگر نیمی ترا نیمی جداست

□

زهی شادی امروزم ز دولت‌های فردایش

□

در میانشان هست قدر مشترک

□

به سوی شماساس بنهاد روی

□

زد طبانچه هر دو چشمش کور کرد

□

ز بدعهدی گل گویی حکایت با صبا گفتیم

□

که فلان جا دیده‌اید اندر گذر

□

منتهی ما در کمی و بی‌رهی

□

آب رحمت خورده‌ایم اندر بهار

□

رشک دمار از مه منیر بر آورد

□

بانگ مرغانست لیکن مرغ گیر

□

بپرسید ازو شهریار بلند

□

گفت نامم فاش ابلیس شقیست

□

شد آن مه همزبانان را به تقصیر زبان مانع

□

تا کدامین سو کند او گام تیز

□

می‌زدی اندر رجوع و در طلب

□

در زن و در مرد افروزد هوس

□

گردد آخر وصال چونک درآید نگار

□

چون نبینی از خود آن تلبیس را

□

سپه را همی راند گودرز و طوس

□

راستیها دانه‌ی دام دلست

□

که ای خمارکش مفلس شراب زده

□

آن فراغت هست نور دیدگان

□

بندگان او شدند افزون مگو

□

در رحم با آفتاب خوب‌رو

□

دل مهره یافت مار تمنا چرا کند

□

من در آب جو نجویم خشت خشک

□

همی گشت با نوذر افراسیاب

□

حرص ریت گویدم نه جوش کن

□

بیهوده کس دارو چرا در دیده کور افکند

□

هست رنجوریش رنجوری من

□

زرد و ریزان برگ او اندر حرض

□

در سیه‌کاران مغفل منگرید

□

درماند یکی شکار برخیز

□

کی هراس آید ببرد لخت لخت

□

بر خویش بر تخت بنشاختش

□

بعد از آن خود ناف آهو رهبرست

□

خانه از غیر نپرداخته‌ای یعنی چه

□

گر تو مردی زین دو چیز اندر گذر

□

کور می‌کردند و دفع از ذکر خویش

□

پور آن نوح نبی از گمرهان

□

گر به جان دربند آزار توام

□

طبل افلاسش عیان هر جا زنید

□

که تفسیده آهن بتابیدمی

□

سوی تو افکند تیری از گمان

□

به تازگی ره یاران ز قد دلجو زد

□

از نهایت وز نخست آگاه شد

□

که به پیشت بادپیمایی کند

□

من ازین صنعت ندارم هیچ دست

□

زان پیش که برخوانم که شانیک الابتر

□

بی ذکات روح کی باشد ذکی

□

زبر دست با گنج و گسترده کام

□

چینیان را راتبه بود از عطا

□

آن که یوسف به زر ناسره بفروخته بود

□

کین گره کورند و شاهان بی‌نشان

□

مرد جان بددلان بی‌یقین

□

این چنین ناگنج را گنجا کنید

□

که دارم چون بنفشه سر به زانوی پشیمانی

□

تو چنان صاحب حسنی که ندانم که چه گویم

□

نباید گرفتن بدان هم شمار

□

آگاه نه کز آن نتوان یافت کبریا

□

لب گوهرفشان گاهی بجنباند پی تحسین

□

غبار ازان طرف و گرد از آن دیار بیار

□

کارافزایان بدند اندر زمین

□

از ملخهایی که می‌خوردند برگ

□

آنک بد در قعر دوزخ در جنان آوردمش

□

چاره او خامشیست یا سخن آموختن

□

وز ایدر برو تا در کوهسار

□

بر آتش می چو ما سپندیم

□

وین خانه را قیاس اساس از حباب کن

□

خدایش نگهبان و یاور بود

□

عالمی را می‌برد حلق و گلو

□

سست گردد چارمیخ کفر من

□

چه فرمایی بگوید یا نگوید

□

مرا نه زهره گفت و نه صبر خاموشی

□

که دستانش رستم نهادست نام

□

ور باشد ملک و ملکت جم

□

مثال صورت دیوار و جسم بی‌جانی

□

صبر از مراد نفس به ناچار می‌کنم

□

تو توانی عفو کردن در حریم

□

تو دهی آخر دعاها را جزا

□

هم باغ و هم نهالش چون من در انتظارش

□

کز حسن قامت خود با کس نمی‌نگری

□

همه سود را مایه باشد زیان

□

با علی در بیعت آیی زهر پاشی بر حسن

□

که حاجتت به علاج گلاب و قند مباد

□

کمینه دیده سعدیش پیش خار کشم

□

روزیی خواهم حلال و بی عنا

□

بر گشادست از برای انتسال

□

چون خلیل از نار گل‌برگ رطیبش یافتم

□

ما پاک دیده‌ایم و تو پاکیزه دامنی

□

به حلقه درآورد گور دلیر

□

بر ماه ترا دایره‌ی غالیه گونست

□

کار اوراق جلالیه به شیرازه رسید

□

تو خفته‌ای که گوش به آه سحر کنی

□

در نلغزی و رسی در منتها

□

که زنان را آید از ضعفت ملال

□

شمس دین در یتیم و شمس دین نقد عیار

□

به چه کار آیدت آن دل که به جانان نسپاری

□

گرچه ستارست هم بدهد سزا

□

زشت بود پیش گرگ شیر کند آهویی

□

کار ملک و دین ز نظم و اتساق افتاده بود

□

همی گواهی بر من دهد به کذابی

□

بوی پیراهان یوسف می‌نیافت

□

این چنین فرمود ما را مصطفی

□

عالم همه جاودان بسوزد

□

چاره سعدی حدیث با شکر آمیختن

□

رو سپس کردی به کره بی‌درنگ

□

ای شهنشاه حسن فرمان هم

□

در ستمش سزا دهم جان ستم سزای را

□

به شرط آن که به دست رقیب نسپاری

□

خنده آید جانش را زین ترس خویش

□

رو بگرداند گریزد بی عصا

□

حیران شده در خموش دیگر

□

یک دم ننشستم که به خاطر نگذشتی

□

حسرتش را هم ببین اندر محاق

□

این نیاز و خوشدلی و بی‌نیازی در گذشت

□

که مغیلان طریقش گل و نسرین من است

□

که از وجود تو مویی به عالمی نفروشم

□

منکران با صد دلیل و صد نشان

□

بس مطوق آمد این جان و بدن

□

احسانش رد مکن که ولی نعمت من است

□

زلفش چو کمند تاب داده

□

آب بد را دام این کوران مکن

□

تا شبی معشوقه را در خانه بی مادر گرفت

□

گر برد باد زمین پیما به جنت بوی او

□

مرا زین قید ممکن نیست جستن

□

هست اوقیه فزون چون برکشی

□

گفت که جنت ترا ای شیر زفت

□

می حلال سقا هم بکش ز ساغر عید

□

بلبل و قمری چه خواند، یاد خداوندگار

□

هر رهی را خاصه اندر راه آب

□

در صحیفه‌ی جمال آیت تو

□

این تطاول بین که با عشاق مسکین کرده‌اند

□

تزلزل در ایوان کسری فتاد

□

گر توش بالش کنی هم می‌شود

□

جنبش این سایه زان شاخ گلست

□

در حوصله جای جان نمی‌گنجد

□

تا غصه روزگار گویم

□

خود مدان کان دو ز فعل آن خسست

□

آدمی را دم دوام ایزد

□

خیالش بس که رو می‌داد گاهی راست گاهی کج

□

که اگر نقش بساطت برود ما نرویم

□

بر درش کای میهمان اینجا مباش

□

آبها از چشمه‌ها جوشان مقیم

□

چو کان لعل پذیرا شو از شعاع اثر

□

حقیقتست که دیگر نظر به ما نکنی

□

نیم دیگر مایل عقلی بود

□

به نکورویی و راح ای پسرا

□

سال‌ها رفت و بدان سیرت و سان است که بود

□

شمشیر نگسلاند پیوند مهربانان

□

گرنه خفاشش کجا مانع شود

□

عقده‌های سحر را اثبات اوست

□

بستن اندر گیسوان بدرود باد

□

میان عاشق و معشوق ماجراست هنوز

□

دل بر آن کم نه که آن یک ساعتیست

□

تا صبح قیامت بدمد مرد صبوحست

□

من انگشت تاسف می‌گزم که اینها چرا کردم

□

گر نرسد عنایتی در حق بنده آن سری

□

چه عقول و چه نفوس و چه ملک

□

لیک مانع بود فرمان ربش

□

در غم و در کوب و کشاکش بود

□

با یاد تو دردش نکند هیچ عذابی

□

تا که کان الله پیش آمد جزا

□

سراندر خود کشد یارای جانان

□

تا دعای دولت آن حسن روزافزون کنم

□

آن موی مشک بوی که در پای هشته‌ای

□

که چنین رنجی بر آرد شور و شر

□

التفاتش نیست جاهای دگر

□

لاجرم در گلخن و ویرانه‌اند

□

ولی ز فکر تو خواب آیدم خیالست این

□

بر سر و بر پای بی توفیر تو

□

کم عیار آمد یکی زو روح شد پرداخته

□

از اشارات دو ابرو دو زبان ساخته است

□

وگر می‌کنی می‌کنی بیخ خویش

□

لیک جمله سه تن ناشسته‌رو

□

کیست بر پشتت فرو خفته هله

□

تا همه تن جان شود هر سر مو جانور

□

ور سر ننهم در قدمت عاشق دونم

□

باز کژ می‌شد برو تاج ای فتی

□

اینها همه از میانه برخاست

□

به قرآنی که اندر سینه داری

□

همه سهلست تحمل نکنم بار جدایی

□

نه بنوروز و نه موسمهای عید

□

عقل مر موسی به جان افروز را

□

که دی مه را نتیجه نوبهار است

□

مرا بگذار تا حیران بماند چشم در ساقی

□

پهلوی آرامگاه و پشت‌دار

□

بنگر به راستی که کنون خاصه چون پریست

□

چین برد ابرو در رخ اغیار خندیدن چه بود

□

حذر کنند ولی تاختن نهان آری

□

حزم بهر روز میعادی کنید

□

آنچنان گوشی قرین داعیست

□

که آن وظیفه آن یار ماه خد باشد

□

غمزت به نگه کردن آهوی رمیده

□

ننگش آید آمدن خلف دلیل

□

زان که ما خاک بی‌نیازانیم

□

من له یقتل داء دنف کیف ینام

□

چون برود که رفته‌ای در رگ و در مفاصلم

□

همچو ما در وقت اقبال و شرف

□

شمع مرده باشد و ساقی شده

□

بسیار بر آن دریچه بنشستم

□

هرگز کس این کند که تو عیار می‌کنی

□

مرد احمق زشت و مردود حقست

□

چون جان و دل دارم ترا این آرزویم نیست بس

□

جائی چنان که خرمن جانها به یک جواست

□

شیر فلک شده سگ کوی

□

نیست ما را از خود این گویندگی

□

این چنین ماهی بد اندر زیر میغ

□

به پیش اشتر مستش یکی مهار چه باشد

□

حدیث مهربانی را به گیتی زان پراکندم

□

آن چریده‌ی گلشن افلاک را

□

که کسی را چنان ولایت نیست

□

پیش الف قدت چو نون باد

□

که جز وی کس نمی‌بینم که می‌سوزد به بالینم

□

پشه افغان کرد از ظلمت بیا

□

بشکند توبه بهر دم در گناه

□

اینت چرخ تن گداز عمر کاه

□

محبت کار فرهادست و کوه بیستون سفتن

□

پاک باشد از غرور و از هوس

□

در می سیم به صد زاری دشخوار دهد

□

حرف رفتن سر به سر می‌گویم اما می‌روم

□

به سر در گل و مشک و شکر فتادم

□

هر کجا فقری نوا آنجا رود

□

عکس خشم شاه گرز ده‌منی

□

و اختر به امر زاید مدبر مدبر

□

مسکین مگس کجا رود از پیش قند او

□

بانگ هر مرغی که آید می‌سرا

□

او به کام دشمن و بدخواه کرد

□

آن دم که کار مرغ سحر آه و ناله بود

□

تو خوبتری به چشم و ابرو

□

که به خویش آ باز رو ای مستفید

□

که در افتادیم در کان شکر

□

کان که پنهان گشت پیدا شد پدید

□

مگر آن که ما گداییم و تو احتشام داری

□

صورتی کردست خوش بر اهرمن

□

فرود آری از شاخ طوبا به سنگی

□

بهر تو آمد این لقب از آسمان فرو

□

نکنم میل به حوران و نظر با ساقی

□

پرده‌های لا ابالی می‌زنی

□

زاد آتش بر دو والد قهربار

□

به سر من مگو که پایان شد

□

که نبینی فقیرتر ز منی

□

محتشم شاهی که پیک اوست بخت

□

چون شخص بود که سر ندارد

□

خود آن کرشمه کجا رفت و آن عتاب کجا

□

عاقل از فتنه می‌کند حذری

□

تا نباشی پیششان راکع دوتو

□

چاپلوست گشت مردم روز چند

□

داشت خورشید کرم خان اسد

□

مزکایی و بی زینت مزین

□

پر مرغ از تف رقعه سوختی

□

خانه را بر عقل رعنا یک زمان زندان کنیم

□

ز همه جهان فروزی که ندیده‌ام هنوزش

□

بیچاره دل اوفتاده چون گوست

□

صادقم جان را برافشانم برین

□

بهر دعوی الستیم و بلی

□

گر عرب باشی وگر ترک وگر سراکنوس

□

تو به دست خویش فرمای اگرم کنی عذابی

□

یا باشکم دولتی خندان شود

□

زان گذشتست ای پسر در شوخ چشمی کار تو

□

سعی نابرده چه امید عطا می‌داری

□

تا نماند در محلت زاهدی

□

سوی میر خود به زودی می‌برد

□

جان جان جان بود شرق فاد

□

هرچه دلم حیله و تدبیر کرد

□

کس نکند مطالبت زان که غلام قاتلم

□

تا به قعر باد و بودت در دوند

□

جز کسی کو در ره تحقیق بینایی بود

□

در قبول آهسته چشم آن دلستان برهم زند

□

چو دیگ بر سر آتش نشان که بنشینم

□

مردم دیده بود مرآت ماه

□

می‌کند او را گدا گوید همام

□

ملاح تو برکشید لنگر

□

از هیچ نعمتی نتوانی که برخوری

□

گشت شصد پاره و لشکر شکست

□

خیز تا هر دو خرامیم به پیرامن گل

□

مست ریاست محتسب باده بده و لا تخف

□

سفره اگر نمی‌نهی در به چه باز می‌کنی

□

هر کجا که می‌گریزی با توست

□

بحث می‌کردند روزی دو فریق

□

ازین هفت سفلی نمود امتناعی

□

مگر در جیب دارد ناف آهو

□

پیش چشم از عشق گلحن می‌نمود

□

زهی حل و زهی عقد زهی گیر و زهی دار

□

گفت صد ره به گدای تو دروغ

□

بشکیبد اسب چوبین از سیف و تازیانه

□

در سواد غم بیاضی شد پدید

□

در میان هوشیار راه و مست

□

به مخموران که آمد شاه خمار

□

تو ماه مشک بویی تو سرو سیم ساقی

□

چون چراغی در درون شیشه‌ای

□

دل از غم دار آسوده به کام خود بزن گامی

□

میان ماه و رخ یار من مقابله بود

□

گوید این پرگلست پیرهنی

□

گوید او در خانه کی گنجم بگو

□

عقل را می‌دید بس بی‌بال و برگ

□

جانی بکنم آخر گر آن قدرم نبود

□

که بشاید به داستان گفتن

□

تا ببینی عون و لشکرهای شیخ

□

شرط و رسم مردمی نگذاشتن

□

ناتوانی چنین خصم قوی بازوئی

□

فراتر آی که ره در میان جان داری

□

می‌توانی خورد و من نه ای طروب

□

که دل من ز اضطرابش گشت گم

□

زان سوست بقا و ملک و اعزاز

□

ولیکن بر نمی‌آید ضعیفی با توانایی

□

از درون کوزه نم بیرون نجست

□

دست در عدل غیاث‌الدین والدنیا زنیم

□

از گلشن زمانه که بوی وفا شنید

□

که تاریک و ضعیفش چون چراغ صبحدم کردی

□

سارعوا آید مرورا در خطاب

□

سرنگون بر بوی این زیر آمدی

□

این است و چنین به مثل مرد خردمند

□

در تو اثر نمی‌کند تو نه دل که آهنی

□

که آن ستیره دختر حلواگرست

□

چون غزلهای سنایی تری اندر وی پدید

□

در زیر زبان صدره گرد کمرت گردم

□

کس رد نتواند کرد آن را که تو بگزینی

□

بهراین آتش بدست آن آب خور

□

گه دهان و چشم تو بر دوخته

□

نی برای دروگر و عطار

□

بنده‌ایم اینک سر و تیغ و کفن

□

زاغ از الهام حق بد علم‌ناک

□

مر مرا مایه‌ی مباهاتی

□

ای بسا توبه که چون توبه حافظ بشکست

□

شب و روز آرزومندم به خوابی

□

می‌نبینی کن به بالا منظرت

□

که بدو روشن شود دل را ورق

□

از تو خبر دهند و چنان از تو بی خبر

□

سر نهادن به در آن موضع که تیغ افراشتی

□

عشوه‌ی جان بداندیش مرا

□

بس کن تو نام و ننگ را بر فرق فرقد زن قدم

□

میشو از لطف زبانی محتشم را عذر خواه

□

گر تو نظر به ما کنی ور نکنی مخیری

□

نه بدان کز جوش از سر می‌رود

□

فن من جز حرف و صوتی نیست بیش

□

تا مس بچرد ز کیمیا سیر

□

منم یا رب که بخت خود چنین بیدار می‌بینم

□

جسم را از رنج می‌پرداختند

□

گرد در سرای تو این نیز بگذرد

□

دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش

□

کنونت بازدانستم که ناقض عهد و سوگندی

□

بند هستی نیست هر کو صادقست

□

بر عوام ار چه که تو زان واقفی

□

که یکی ز آن به اشتری نبرند

□

جای مگسست این همه حلوا که تو داری

□

خلعت حق را چه حاجت تار و پود

□

کو جز به جمال حق نظر دارد

□

از ماسوا سوای تو هم تلخ و هم لذیذ

□

لقمه‌ای بیشتر از حوصله ادراکی

□

اول و آخر توی و منتها

□

کی رود شورش کجا آید شفا

□

ز ابروی چون سنبل او پخته دیدم نان خویش

□

کز دل به درکند همه مهری و کینه‌ای

□

هم ببینم بر سر آب این حباب

□

وز میان جان غلام و چاکر هر چار باش

□

تو در طریق ادب باش و گو گناه من است

□

برآید از دلم آهی بسوزد هفت دریا را

□

نیست دایم روز و شب او آفل است

□

عقل را باشد که عقل آن را فراشت

□

نیک پی بردند اگر تیر و کمان برداشتند

□

شاهدی می‌کنند و جلوه گری

□

که فتوحست این زمان و فتح باب

□

طلب کردن بود راه عبادات

□

دل چاک شد به چاک گریبان چه احتیاج

□

تویی در عهد ما گر هست در شیراز فتانی

□

کان بلا بر تن بقای جانهاست

□

وان برای غایب دیگر ببست

□

چمنی نبوید چو صبا نباشد

□

تا به جان فتنه‌ی آن طره‌ی کافر کیشم

□

آخر آن خیمه‌ست بس واهی‌طناب

□

زلف را گه چون کمند و گه چو چنگ باز کن

□

آن را که لقب عاقل و فرزانه نهادیم

□

دادگر از تو بخواهد داد من روز حسیب

□

آمن آ که مرگ تو سرزیر شد

□

نعمت و اقبال کی سازد ترا

□

کنگه مزید بر سر صد جان تازه بینی

□

سخنهای شیرین‌تر از قند هست

□

من ترا کی ره نمایم ره زنم

□

غره چون کفتار بر گفتارها

□

چو دور محتشم آید عتاب نگذارد

□

خاک اگر بازکنی سوخته یابی کفنم

□

ازنماز و وردها فارغ شدند

□

هر خیال شهوتی در ره بتست

□

درنگر امروز و از فردا مپرس

□

تا سیرترت بینم یک لحظه مدارایی

□

مارش از سوراخ بر صحرا شتافت

□

ساده دل مردا که بر وعده‌ی مستان نهاد

□

باقی همه بی‌حاصلی و بی‌خبری بود

□

من خود چگونه گویمت اندر نظر سخن

□

گفت هین بستان و رو سوی نماز

□

آرد اقرار و شود او توبه‌جو

□

گه به خلوتگاه اسرارم کشد

□

هزار تلخ بگویی هنوز شیرینی

□

یا سیاه زشت را نام صبیح

□

وز بلعجبی تا کی گوشی به ریا کردن

□

بر آهوی حرم ز برای ثواب تیغ

□

به امید دمی با دوست وان دم هم نمی‌بینم

□

شد به بسم الله بسمل در نماز

□

از طهارات محیط او درسشان

□

بازگونه همی‌رود این نرد

□

مستی از عشق نکو باشد و بی خویشتنی

□

این نباشد ور بباشد نادرست

□

فتنه‌تر گشتی چو بررست از سمن شمشاد تو

□

کرشمه بر سمن و جلوه بر صنوبر کن

□

اگر تو یک دلی با او چو او در عالم جان آی

□

می‌نبینید این گهر در دست ما

□

جز من داهی رسیده زان کران

□

رحم آری و بر کاهش جانم نفزائی

□

تا ببیند هر که می‌بیند پری

□

گشته و پایش چو پاهای عروس

□

باده پیماییم از خم بر خم دیگر زنیم

□

در رهی کانرا نهایت نیست پیدا می‌روم

□

وعده‌هایش را وفا باری نمودی کاشکی

□

زان مکان بنگر که جان چون شاد شد

□

که محالی را ز کس باور مکن

□

گهی نوشد گهی کوشد به مزمار

□

همه بد مکن که مردم همه نیکخواه داری

□

پر گشاده بسته‌ی دامست او

□

من نشیمن در خرابات قلندر دارمی

□

تویی امروز در این شهر که نامی داری

□

آنکه در عربده می‌آورد او مستان را

□

فی الفاد عند اتیان الترح

□

لیک کار من از آن نازکترست

□

دل که این بشنود حالی از پی شکرانه شد

□

نه تو آن لطف نداری که به من بازآیی

□

قبه قبه دیده و شد جانش به غم

□

در کف موسی عصایی الغیاث ای دوستان

□

جز محتشم که طوطی شیرین کلام اوست

□

روز نخست گفتمت سر نبری ز کوی او

□

مرغ می‌بیند گلستان و شجر

□

مر شما را عاریه از بهر زاد

□

ساقی چو تویی خطاست پرهیز

□

گو به شیراز آی و خاک من ببوی

□

گفت نه که بنده فرمانیم ما

□

تازه کردی کیش نصرانی زهی کافر بچه

□

گر شاه پیامی به غلامی نفرستاد

□

چون تو لعبت ز پس پرده پدیدار آیی

□

نفس خونی خواجه گشت و پیشوا

□

جز به عقل و جان نجنبد نقشها

□

وحی به جانش آمده، آیت عدل گستری

□

گر برانی و گر ببخشایی

□

چون پری از آدمی شد ناپدید

□

نرگست بس شوخ و خونخوارست گویی نیست هست

□

عجب که محتشم از وی گدایی نکند

□

ز دست جور تو نامهربان پریشانم

□

چون به پای خود درین خون آمدم

□

که بدرد از میوه‌ی دل بسکلم

□

به گاه شام ورا زرد و شرمسار نگر

□

به خرده‌ای ز بزرگان نشاید آزردن

□

کاهلی و جهلشان بر من زند

□

چون سنایی مفلس خودکام کن

□

ولی معاشر رندان پارسا می‌باش

□

ای عجب و ما به جان زین همه تأخیر او

□

بر سر و روی رونده می‌زده

□

بهر رشد هر صغیر مستعد

□

زانکه ز نور شمع تو ره به عیان نمی‌کشد

□

کاین همه ذکر دوستی لاف دروغ می‌زنم

□

از بهانه شاخ تا شاخی نجست

□

بلعجب مردی منم کز خشم تر گردم همی

□

پرسند ارباب کرم حال گدا را بیش ازین

□

بی‌وفا یارم اگر می‌غنوم

□

در غلولی خاین و سگ‌پوستی

□

می‌زنی بر خانه بی‌اندیشه‌ای

□

چه دیگ بهر تو پختست پیر خوان سلار

□

ترسم نرهانم که شکن بر شکنست آن

□

جانش از نقصان آن لرزان شود

□

چو زلفین تو محکم بست ما را

□

حدیثم نکته هر محفلی بود

□

پرتو دهد چنان که شب تیره اختری

□

مر مرا در سر مزن در رو ممال

□

زین تفکر راه را بر خویش بست

□

جنیبه‌وار فلک در لگام او زیبد

□

الا به امید شادمانی

□

زنده باشد خانه چون شاهنشهیست

□

رخ چون چراغ حجره‌ی روح‌الامین مکن

□

به الماس جفا خوش می‌کند داغ نمک سودش

□

چاره عاشق بجز بیچارگی

□

پاره پاره کرده بود ارکان او

□

خون نباشد آب باشد پاک و حر

□

ای شاه مطهر مطهر

□

وجدت رائحه الود ان شممت رفاتی

□

آزمایش پیش آرد ز ابتلا

□

سود کی بخشد مقالات ای پسر

□

در بیابان نام او چون می‌شنید

□

به سرت که نیست او را، سر هیچ یار بی‌تو

□

چون از آن او کند بهر خدا

□

راضیم گر کرد مجرم صد زیان

□

زانکه درد عشق شد درمان عشق

□

دگر حلال نباشد که خود بلغزیدی

□

ای بسا گولان که سرها می‌نهند

□

با خاک در تو آشناییم

□

قلم ز دغدغه‌ی او ستاد بر کاغذ

□

یا ببندد خون از این موضع که سوزن می‌بری

□

تابه شش روز این زمین و چرخها

□

هم‌چو راز عشق دارم در نهان

□

هر دو طفیل هست تو بر حکم تو بنهاده سر

□

تا بوستان بریزد گل‌های بامدادی

□

که اجل آمد سفر خواهد نمود

□

اندرین ره رو همی چون رنگ و بو خواهند کرد

□

بخت گو پشت مکن روی زمین لشکر گیر

□

شرم دارد ز تو مشکین خط آهوگردن

□

نعره وا ویلها برخاسته

□

کله را می‌کوفت بر دیوار و در

□

چون صید به دودمان کعبه

□

گر تو بدین مشاهدت حمله بری به لشکری

□

وهم آید که مثال عمرم

□

گوی کلاه ترا بند قبای ترا

□

سگ کوی تو به غوغاتر ازین می‌باید

□

گر تردد کنی به بام و دری

□

تا به پاسخ جزو جزوت بر کند

□

نامشان شد چار مرغ فتنه‌جو

□

گازری را مراد برناید

□

که او در سلک من حیفست منظوم

□

راز هدهد کو و پیغام سبا

□

راست چون سیماب بودم دی و دوش

□

کاین همه نمی‌ارزد شغل عالم فانی

□

بازش به فراق مبتلا کن

□

رسته بودی باز چون آویختی

□

در حرامش دان که نبود اتصال

□

زانکه چنین عزم جز به لا نتوان کرد

□

گر رخی را ماه باید خواند باری روی تو

□

گر تفحص کردم از گنجت مرنج

□

که در عقیله‌ی هجران صبور باید مرد

□

برحذر باش که واقف نشود غمازی

□

بینی که زیر جامه خیالیست یا تنم

□

بر توکل می‌کنی آن کار را

□

دیو با او دان که هم‌کاسه بود

□

دلم سحور تو خواهد سحر چه سود کند

□

که به خویشتن ندارم ز وجودت اشتغالی

□

شاه را اهلیت من کی نمود

□

صد غاشیه از عشقت بر دوش نهادستی

□

چرا ملامت رند شرابخواره کنم

□

گرفته ناخن چکنم به زخم چوب ادیب

□

گشت غرقه دست گیرش ای ودود

□

سوی اصل اصل پاکیها رو

□

کایوان سلامت را بنیاد نخواهی شد

□

چون بدر تمام شد هلالم

□

لیک نبود آن چمین ماء معین

□

صعوه پیش باشه و آن کبک رازی باز ده

□

کاشنایان به سرم پرده دری آمد و رفت

□

تا به تو نکند به زنخدان

□

هوش صالح طالب ناقه‌ی خدا

□

زر بماند نیک نام و بی ز شک

□

غیرک یا ذالصلات فی نظری کالمدر

□

رای ما سودی ندارد تا نباشد رای تو

□

حق بیالود اول کارش لبی

□

تا مگر راه دهد سوی خودم چنبر تو

□

خودپسندی جان من برهان نادانی بود

□

سعادتم چه بود خاک پات بوسیدن

□

مپندار کین خانه گردد خراب

□

جملة التدبیر تبدیل المزاج

□

مست آمد به وجود از عدم و شیدا شد

□

کس از خدای نخواهد شفای رنجوری

□

اتفاقا دختر اندر مکتبست

□

شوریده سنایی را تو نام نهادستی

□

نظم وی و ادای تو با یکدیگر لذیذ

□

چون در نماز استاده‌ام گویی به محرابم دری

□

بشست اندر آورد یک تیر تام

□

که بدان رگ متصل گشتست شهر

□

بر اوج ابرها را رانی و چیز دیگر

□

سر برنگرفتم به وفای تو ز زانوی

□

ما شما را کیمیاگر می‌کنیم

□

گر امید آن دگر الله اکبر داشتم

□

متی ما تلق من تهوی دع الدنیا و اهملها

□

چون ببندی نقاب و بگشایی

□

نمی‌رفت بر کار زخمی سره

□

گر دم صلحست یا خود ملحمه‌ست

□

سال عمرت هنور نوروز است

□

چه باشد اگر یک شبی پیشم آیی؟

□

شرمساریشان همی واپس کشید

□

کی بود که کنی کم از دهانم

□

طبعی است محتشم را کائینه ایست بی‌غش

□

پنجه با ما مکن که نتوانی

□

که گردد ز کوپال من کوه خرد

□

نیز در دستم از آن پس جز لاحوال واهی

□

با تو بگویم چه دعا می‌کند

□

از روی تو بیزارم گر روی بگردانم

□

که مرا از شر به خیر انداختند

□

و آزاد ز زحمت گرانی

□

بیچاره ما که پیش تو از خاک کمتریم

□

که برخور بادی از صاحب جمالی

□

به افشردن الماس را نرم کرد

□

پستی و هستی بد آید هستی و پستی گزین

□

چون ببینی کجاش دانی باز

□

ندارد جز این کشور آرامگاه

□

نه ندا می منقطع شد یک زمان

□

نورمند از خاک پای تست نورانی عذار

□

در یوزه مراد کند از در بلا

□

تو همی برنکنی دیده ز خواب سحری

□

سواری شتابنده چون آتشی

□

ای بخت بد و گوی تو با بخت همی زی

□

بس نور که بفشاند او از سر این منبر

□

چه بزم آرایی ای گلبرگ خودروی

□

چیزکی ماند بدان ناقور کل

□

تا مگر یک ره برآید کام عشق

□

با طینت اصلی چه کند بدگهر افتاد

□

تو خطا کردی که بی جرم و خطا برداشتی

□

سر و پای روسی به هم در شکست

□

گفته‌ای «هذالذی کنتم به تستعجلون»

□

که آب مه و ماه آبی نبیند

□

بی نیاز آمدی از چشمه حیوان دیدن

□

زان سوی حد را نقی کن ای کریم

□

سماع وحی و نقل عقل و خمر خام جان ای جان

□

عشق پاک او به خاک محتشم آمیختند

□

ارزان چه بود که رایگانست

□

زبان خود علمدار دیوان تست

□

کاینت عقل افزای صحرا وینت جان پرور وطن

□

کز برای او برآید آفتاب از هر کنار

□

می‌زنندم که بیدق شاهم

□

بر بخیلی عاجزی کدیه تند

□

زهر من گردد از جمال تو نوش

□

کنار دامن من همچو رود جیحون است

□

وز تو در هر خانه دستی بر سری

□

چو صور قیامت دمیدند نای

□

دین نپوشیدی لباس ایمنی بر خویشتن

□

تا به ابد رفته ز هوش توام

□

هم جور تو بهتر که ز روی تو صبوری

□

بادبیزن تا نجنبانی نجست

□

خاک سر کویت ز پی سرمه کشیدن

□

گفت دیوانگی کرده و در زنجیر است

□

مکن بیگانگی با ما چو دانستی که از مایی

□

حوالت چرا شد بقا بر بهشت

□

باد بیزاست درختان ز فنن

□

وان فتنه خفته را مینگیز

□

ما به عشقش هزاردستانیم

□

بخششی ده از همه خلقان نهان

□

یک روز مباد آژرنگت

□

سحر که مرغ درآید به نغمه داوود

□

دوای درد من اول که بی‌گناه بخستی

□

ستاینده حیران ازو وقت گفت

□

خون اگر مشک شود طبع ندارد عجبی

□

به یک شیوه شد داستان عنصری

□

که همچون آهو از دستت نهم سر در بیابانی

□

منتظر استاده بود از بهر فن

□

جهنم پیش چشم سر سریر شهریارستی

□

از درهمی طره طرار تو پیداست

□

که سختی بینی و جور آزمایی

□

تا مرا نیز خانه غارت کرد

□

نبود و نیست مگر مشت آن ظریف جهان

□

لیک هندی عشق برانتر

□

دگری نمی‌شناسم تو ببر که آشنایی

□

وآن دگر کهگل همی آورد تر

□

خود را لقبی نهاده شوریده

□

چون صوفیان صومعه دار از صفا رود

□

صورت خود باز به ما ننگری

□

اوره گنبد دیگر برداشت

□

تیغ حیدر بید چوب و آب کوثر پارگین

□

که این دل دود هجران برنتابد

□

خلاف پارسایان و خطیبان

□

آن وصیتهاش از خاطر برفت

□

چون چراغ و باغ و با هم با باد و هم با باده‌ایم

□

آن صنم دامن کشان با این و آن در گشت باغ

□

به هیچ خلق نپندارمت که مانندی

□

به هفتم فلک بر زده بارگاه

□

گهی رهبر چو یزدانند و گه رهزن چو اهریمن

□

جواب داد بدان زشت کو دو شو دارد

□

بر من این شعله چنانست که بر ابراهیم

□

هر طرف گرگیست اندر قصد خر

□

گه عقیق کانی و گه در و گه شکر کند

□

آه کز چاه برون آمد و در دام افتاد

□

که به کاری به از این بازنیاید جانم

□

للتر چو خاک خشک دهد

□

برگ بی‌برگی مجوی و قصد برگ تین مکن

□

یاد مهر تو مه به مه نکنند

□

می‌رو که خوش نسیمی می‌دم که خوش عبیری

□

گفت حق فی جیدها حبل المسد

□

باری سخنش به طبع بنیوش

□

بناکسی همه جا خویش را مثل کردی

□

بر خاک درت که خون من خوردی

□

زمین را گذرگاه او ساختی

□

سحر گاهان ترا پشت دوتا کو

□

صیدی که نه روبه شد او را به سگی مشمر

□

احتمالت ضرورتست چو گوی

□

من به معنی جد جد افتاده‌ام

□

نیک مردی را با زهد نخواست

□

کلاه داریش اندر سر شراب رود

□

آخر این مسکین کم از بیگانه‌ایست

□

ولی نعمت فرع خواران خاک

□

یا زحمت ما گنجد یا نقش خیالت

□

مست لایعقل مشو مخمور باش

□

گر دل ندهد به پنجه بستانی

□

انبیا و کافران را لانه‌ایست

□

زهی شربت زهی تسکین بنامیزد بنامیزد

□

دل برندارد از چمن تن پریده باد

□

گر باد به بستان برد از زلف تو بویی

□

شکاری در آن مطرح انداختن

□

در یقینش نیتجه‌ی برهان

□

چو دید بر در خویشم ز بام زود فروشد

□

بر حال من ببخشی و حالت بیاوری

□

هست پیدا بر رخ زیبای او

□

که با جان عشق را هموار دارد

□

مگر از مذهب این طایفه بازآمده‌ای

□

که گر بگریزم از سختی رفیق سست پیمانم

□

درین پرده جادو خیالی کنم

□

چون تهی دست بوند از تو همه پر هنران

□

آن‌کس که خورد رست ز دست مزوری

□

جسم دل ریش چنانست که چشم تو سقیم

□

که کند از لطف آب آن اضطراب

□

از عکس روی می را بیجاده فام گردان

□

سگیم به داغ و نشان تو که نخواند از تو برانیم

□

تا نمیری دست مهرش کوته از دامن مکن

□

زمین بوس او درةالتاج توست

□

فلک و کوکب و رشید غوی

□

غرقه شو و جان صدف پر ز گهر دار

□

کب چشمست این که پیشت می‌رود یا آب جوی

□

از شما مقصود صدق و همتست

□

در میکده آب زر بر آذر زد

□

که وجودیست عطابخش کریم نفاع

□

بنال بلبل مستان که بس خوش آوازی

□

نسنجیده‌هائی دهد کوه سنج

□

جبرییل از آسمان بر خلق تو کرد آفرین

□

کنون چشمم به دریا می‌درآرد

□

تا کجا دیگر به یغما می‌روی

□

در وجودت ره‌زن راه خداست

□

دین من آن ساعت حالست و بس

□

آفرین کردند بر طبع سخن پرداز او

□

یکی مرزبان ستمگار بود

□

به درگاه تو روسیاه آمدم

□

آب بر آتش گرفتی خاک در روغن زدی

□

هر طرف اندر گرفته از شرار

□

که قیامتست چندان سخن از دهان خندان

□

بر صدای خوب جان‌پرداز تو

□

کم زدم تا لاجرم در ششدره درمانده‌ام

□

بو که از لوح دلت نقش جهالت برود

□

تو و زهد و پارسایی من و عاشقی و مستی

□

چشمه آفتاب ریحان کشت

□

چون منظم کرده‌ای هر پنج حس را از ادب

□

افتاب از دامن خاور بزاد

□

تا خرمنت نسوزد تشویش ما ندانی

□

کار مردانست نه طفلان کعب

□

سبیلم کرد مادر در خرابات

□

من منفعل از ناله و فرهاد تو رفتم

□

ندانم چه می‌خواهد از طرد من

□

همه هستی از ملک او اندکیست

□

گر تو ز زور و دروغ بر نکشی گوش او

□

تو می‌گویی به زفتی یاد می‌دار

□

گر آب دیده نکردی به گریه غمازی

□

بو وظیفه‌ی بینی آمد ای عتل

□

جست که تواند ز تقدیر ای پسر

□

روزی رخش ببینم و تسلیم وی کنم

□

خود به شیر بیوفایی پروریدستست دایت

□

زنگ خورشید گشت از آینه پاک

□

آنرا چو سماع آمد این را گیهی کو

□

همه را دوع در کواره کند

□

همه اسباب مهیاست تو در می‌بایی

□

ور کشد بار این نگردد او گران

□

جز وفا نشمرم آنگه که جفای تو کشم

□

کامد از انجمن برون محتشم مشوشی

□

ور ملامت می‌کند پیر و جوان آسوده‌ایم

□

مغزش از تشنگی گداخته بود

□

چو حرف لا اله گفتن به الا الله مبدا کن

□

به خواب دید که سلطان شدست و شد مغرور

□

این می‌کشد به زورم وان می‌کشد به زاری

□

بانگ طشت دین به جز رفعت چه ماند

□

که تا این دیده بگشادم دلم عشقت گزید ای جان

□

که ببندند میکده به شتاب

□

و آواز خوش هزاردستان

□

لاجرم با بوی بد خو کرد نیست

□

جز صنع حکیمانه ندیدند نشانی

□

از خوانچه‌ی گردون نکنی زله گدائی

□

گر سودمند بودی بی دولت احتیالی

□

جور دمادم خوش است نیست به لطف احتیاج

□

تا به گرد مه خط مشکین برآری ای پسر

□

ولی به هر سر کویی تو را چو کبک دواند

□

مشغول بکردی از گلستانم

□

تو تمنا ز گل کوزه گران می‌داری

□

دستگه شیشه‌گر پایگه گازری

□

کز دگر دم چه خبر می‌آید

□

جان عزیز بر کف دستست گو بخواه

□

ولی اگر تو کنی یک اشاره می‌گذرد

□

این زهد مزور مزیق را

□

یافت یک یک موی من جانی دگر

□

بیرون نمی‌توان کرد الا به روزگاران

□

دل به خوبان ندهد و از پی ایشان نرود

□

پیش من روی تو صد دسته سمن

□

نعل و آتش در هوای قیروان انگیخته

□

تو آزادی و خلقی در غم رویت گرفتاران

□

شغلی است این که بر همه‌ی کاری مقدم است

□

از آن اندر گریبانش بود خورشید تابانش

□

چو ماهیید چرا عاشق لب نانید

□

ما سری داریم اگر داری سری

□

از فراق رخت ای خواجه قوام الدین داد

□

تا جهان بودی بیجاده بنربودی کاه

□

میان خود چنین یک رند دعوی‌دار بنمایید

□

گنه بیند و پرده پوشد بحلم

□

که گرد خوشه چینت را به گرد خرمنت بیند

□

جز به یاد تو نیارم سوی رطل و جام دست

□

بی‌کارشان ندارد و بی‌یار و بی‌سفر

□

تا تو ببینیم و خویشتن نپرستیم

□

گرت چو شمع جفایی رسد بسوز و بساز

□

پس چو مشتی خس برای سوزیان چون خوانمت

□

که صرع‌دار بوند اختران به گاه زوال

□

بر دور حیات باطل من

□

که پیش ازین ز تو بسیار دیده‌ام گله‌مندش

□

مرا در عشق صد خروار باید

□

گهی سیاه کنی جامه و لب و دستار

□

خدنگ غمزه خوبان ز دلق نه تویی

□

که دل برد و کنون دربند دین است

□

وز برای خاکبازی خاک برزن پاس را

□

در درون پرده بازاری دگر

□

سر عجز بر پای درویش داشت

□

با دل پرخون دو چارت در صفت محشر شوم

□

المنة الله که ترا دردسری نیست

□

مغز نمیرد مگرش دوست برد

□

رو باز گشادی و در نطق ببستی

□

که دست در کمرش جز به سیم و زر نرود

□

پشت ایام خواندم اثنین

□

کانده دلت بخورد و جگر نیم خورد ماند

□

مگر که نام خدا گرد خویشتن بدمی

□

دلی کز سنگ بادش لاجرم از باد نگشاید

□

تیر فلک زه کند تیر و کمان ترا

□

کو گفت اولی را ثانی و چیز دیگر

□

عفو فرمای که عجزست نه بی فرمانی

□

ندانی قدر وقت ای دل مگر وقتی که درمانی

□

نانشان بر طبق گروگانی

□

بگذار جهان و در جهان باش

□

حال افتاده نداند که نیفتد باری

□

که از بی‌دست و پائی این قدرها کار می‌آید

□

کاندر نسب عقیده‌ی مردم دو تا شود

□

مهم مس چه برآید چو کیمیا نگذارد

□

ور ز سختی به لب رسد جانم

□

که شود فصل بهار از می ناب آلوده

□

شکوفه‌وار شدم پیر وقت برناهی

□

همه شیران گرو نیشکرند

□

دل می‌طپد که عمر بشد وارهان بگوی

□

بر سر محتشم کز همه مشتاق‌تر است

□

هر چیز که آن مال جهان مار منستی

□

عشق جانان سخت نیکونردبانست ای پسر

□

گر آفتاب ببینی چو موم بگدازی

□

ما را به عفو و لطف خداوندگار بخش

□

در چشمش از آب دو لب چون باده خماری

□

همه آفاق پر شور و شغب بود

□

تا از نظر چه خیزد، کاندر نظر نباشد

□

که دیده‌ها به ره انتظار بسیار است

□

ز خوبان جان براندایی تو در میدان جان ای جان

□

جام گرفت و سوی او شد چو دود

□

همه شب نخفت مسکین و بخفت مرغ و ماهی

□

و از ژاله باده در قدح لاله می‌رود

□

بی‌دیده شو از گریه چو مشتاق لقایی

□

خاتم الا سرو نمی‌دارد

□

عاشقان تو را نصابی بود

□

من از آن سود نکردم که سخن نشنیدم

□

پس نشستن ایمن اندر شهر کنعان شرط نیست

□

هر شهر که رفت کیست زرگر

□

این چنین یار وفادار که بنوازی به

□

حافظ بخورد باده و شیخ و فقیه هم

□

نسوزد ار فلک شمس را بپیماید

□

کی بود هرگز تو را پروای عشق

□

که صوفی در سماع آمد دوتایی کرد یکتایی

□

بهر بادی آتش مزن خرمنم را

□

تا همچو من نژند نمانی به دام دوست

□

رو صید و تماشا کن در شاهی شاهینش

□

کاه تو تیره می‌کند آینه جمال من

□

ستاده بر در میخانه‌ام به دربانی

□

کی روا باشد دل اندر سم هر خر داشتن

□

بو که سلطان شوم انشاء الله

□

بباید بردنت جور هزاران

□

بینوای توست سوی بینوای خویش بین

□

جز نام تو نیست بر زبانم

□

بازوی حیدر بباید تا براند ذوالفقار

□

گو بی‌وفایی پر مکن ما نیز هم بد نیستیم

□

صد جان فدای یار نصیحت نیوش کن

□

کیسه بسی دوختست در خم گیسوی او

□

گر خواهم وگر نخواهم آمد

□

آخر ز دعاگویی یاد آر به دشنامی

□

کام از هلاک درویش سلطان کامیابی

□

به یک دل اندر زین بیشتر نباشد درد

□

وجودها پی این کبریا صغار کنید

□

کان نگار شده چون آب روان باز آمد

□

از گلستانش به زندان مکافات بریم

□

وز آن یک بیضه چندین گونه مرغ آید همی بیرون

□

اینک مرا به خاک در تو تیمم است

□

دل نهادم به صبوری که جز این چاره ندانم

□

که گرچه داشت بهشتی بسی عذاب کشید

□

ای خسته چگونه بود حال تو

□

ز من بشنو مرا این بار مگذار

□

ندانمت که چه گویم ز اختلاف معانی

□

ای خواجه بازبین به ترحم غلام را

□

لفظ ایشان بسته دست خازنان ذوالمنن

□

و او بر سر دار زار می‌پیچد

□

تا تو را ننشیند از من بر دل نازک غباری

□

اهل این سلسله را جز به سلاسل چه علاج

□

تازه خونی حذر اندر خم هر تاره‌ی دوست

□

این ز اعتماد خندان وز خوف آن معبس

□

نه آن قدر دارد که یکدانه در

□

یا رب مباد آن که گدا معتبر شود

□

صد هزاران دل از آن هر دو به زیر و زبری

□

کو جنتی است آمده ز افلاک بر زمین

□

تا قلندروار شد در کوی عشق آیین من

□

بگرد شکرستان تو ای شیرین دهن خود را

□

باده‌ی نوشین همی نوش ای پسر

□

جان گفت به گوش دل کای دل مه و سالت خوش

□

کب دیانت برد رنگ رخ آتشی

□

بود که قرعه دولت به نام ما افتد

□

عاشق مجبور را زیبا نباشد ما و من

□

کین همه لایق آن می‌یابم

□

می‌نمایند به انگشت و تو خود بدر تمامی

□

آن حرفها که ساخته خاطر نشان خود

□

تا چرا بر می‌خورد پروین ز مشک عقربش

□

تا نکاری عدس نمی‌آید

□

کان وقت به دل می‌رسد از دوست پیامی

□

با کمال عشق تو در عین نقصانم چو شمع

□

فتنه در خواب و ظلم در سجین

□

که شناسند نافه مشک به سیر

□

همه هیچند که سر بر همه افراخته‌ای

□

شهر دل را در میان لشگر بی‌غیرتی

□

در مجلس ما مشک و گل آر ای پسر خوش

□

غوطی بخوری بینی حق را به نظار آخر

□

خزینه تهی به که مردم به رنج

□

ز اثر رنگ و بوی صحبت اوست

□

گل کعبه‌ی چرخستی دل گشن جانستی

□

می نیاید به جز رضای توام

□

شاید که بنده‌ای بکشد بی جنایتی

□

دیوان محتشم که ز افسانه پر شده است

□

توبه کردم اگر گنه کردم

□

بعد از آن بر عرش نه تو چاربالش بهر ناز

□

پیر بودیم و دگرباره جوان گردیدیم

□

ز شوق در دل آن تنگنا کفن بدرم

□

مر براق خلد را ازین خود عریان مکن

□

بر آینه‌ی اسکندری خاکستر انبار آمده

□

پس چرا دود به سر می‌رودش هر نفسی

□

ز ناوک افکنی آن دو چشم جادویش

□

هرگز نگذاری که بود منزلت آباد

□

ز آنچ خوردم بخور تو هم پر گیر

□

عجب مدار که آتش درافتدم به دوتویی

□

تا دگر خاطر ما از تو پریشان نشود

□

لفظ و خط همچون عوض شد در عرض بی جوهری

□

که گل چون گل بسی پاینده نبود

□

خیره کشی کار اوست بارکشی خوی من

□

ناگه آن سرو روان بی‌انتظار آمد برون

□

این دیده نه در خواب و نه بیدار چو خرگوش

□

تن او سله باشد جان او مار

□

گوش کجا که بشنود ناله زار خامشان

□

ای خضر پی خجسته مدد کن به همتم

□

گشته ملکی هر کجا که دیده

□

کجا رضای تو نبود، نبود و بود مباد

□

تا کی چنین بماند وز هر کناره آهی

□

زمین فرسوده شد از بس که بر وی چهره مالیدم

□

انده عشق جاودانه‌ی تو

□

وان گاه تو بخراشی رخساره چون زعفر

□

سعدیش بس گزیده یاری بود

□

زین دلیری‌ها که من در کنج خلوت می‌کنم

□

هم زحل و مشتری هم اسد و سنبله

□

زهر قاتل خورد شکر گردد

□

بساط نیک نامی درنوردی

□

باری ز من که پاس تو دارم نهان مدار

□

دشمن جان و غلام شمع با انوار باش

□

چه ماهیی که ره آب بسته‌ای بر خود

□

فریاد برآید از روانم

□

نمی‌کنی به ترحم نطاق سلسله سست

□

مردمک چشم من بر گل و بر یاسمن

□

یک سره برج او شود قصر دوازده دری

□

رواست گر بنوازی و گر برنجانی

□

حذر کن خاصه از گرگی که سیمای شبان دارد

□

آن کنند اختیار و این نکنند

□

جزوهای ما در او رقصان به صد گون عز و ناز

□

سخن بگوی که در جسم مرده جان آری

□

نشیند بر لب جویی و سروی در کنار آرد

□

و آن دیگر دست کرده بر سر زانو لگن

□

نه او را نور دامن‌سوز و نه نار

□

گر امید بقا باشد بهشت جاودانستی

□

خیل غم چون بر نشیند یک سوار و صد سپاه

□

شد غرقه‌ی بحری که ندید ایچ کران را

□

ور نبیند آب حیوان هر دمش نوشیده گیر

□

نه روی آن که مهر دگر کس بپروریم

□

حافظ ار نیز بداند که چنینم چه شود

□

هر کجا نوشک نشاید هم نشاید انگبین

□

گفت سبحان ربی الاعلی

□

کز این سپس بنشینم به کنج تنهایی

□

که انیس دل و جان من و جانانه‌ی توست

□

عاشق مسکینت ای دلبر همی مجنون شود

□

ز بانگ طبل قیامت ز طمطراق نشور

□

انی و علی العاشق هذان حرامان

□

بر او نمرده به فتوای من نماز کنید

□

کنیت تو نعم و نام تو شیخ‌الطبری

□

گر شود در هزار خانه پدید

□

که در حدیث نمی‌گنجد اشتیاق درون

□

تا ابد مشکل که گیرد زین تاسف برطرف

□

با بلای تو چه سود از عقل و دانایی مرا

□

نه عشق داری عقلیست این به خود خرسند

□

که از دستت شکر باشد و گر خود زهر نابستی

□

آن را که دمی از نظر خویش برانی

□

ما را چو دو دیده می ببایی

□

شد چو عالم دو رنگ در هر فن

□

بر آستین خیالت نبوده دسترسی

□

اگرچه هیچ ندارد نه خود تو را دارد

□

مرده باشد دلی که عاشق نیست

□

به بارگاه تجلی ز کار و بار چه می‌شد

□

گر نه شیرین نمک پراکندی

□

حافظ ز آه و ناله امانم نمی‌دهد

□

نظر راهیست پر منزل عیان را باش چون اعیان

□

چو گوگرد سرخی چه مقدار دارد

□

ولیکن در حضورت بی زبانم

□

دواپذیر و دل بی‌دوای من مجروح

□

سزد گر من از چشم یاقوت بارم

□

چو بدان باغ رسیدی بدو اکنون به شجر بر

□

وی آن کند که تو گویی دگر چه می‌خواهی

□

تا کی شود قرین حقیقت مجاز من

□

بی رخ خوب روح پرور تو

□

چرخش کمین گشاد و ستاره کمان کشید

□

صبح در آن روز چاشتگاه برآید

□

گهی آب و گهی آتش چه ترتیب کلامست این

□

آن لب نوشین می نوش شما

□

و آنک از تو می‌رمد به کسی دارد او قرار

□

مشکل درد عشق را حل نکند مهندسی

□

به عزم میکده اکنون ره سفر دارد

□

چون تویی هرگز نزاید گنبد آزاده‌زای

□

کش سایه ز پیش و پس نمی‌آید

□

ما در آن دست و قبضه می‌نگریم

□

در غم و محنت آن تازه جوان پیر شدیم

□

ورت جاه و مال باید دست در اسرار زن

□

هر کس که از او دارد زنار بشوریدش

□

همه بر سر زبانند و تو در میان جانی

□

که این مخدره در عقد کس نمی‌آید

□

جایش اندر دل و جگر باشد

□

خورشید در تصعید وحل آتش در اعضا داشته

□

در مهر بی ثباتی در عهد بی دوامی

□

تکلف را اجازت ده کمر بگشا کله بشکن

□

کز هوس بردند بر سقف فلک بنیاد را

□

دهان کیسه گشادست و از سخا گوید

□

که تیر آه من از آسمان بگردانی

□

به زور و زر میسر نیست این کار

□

هم نیابند ار بیابند آن جمال و جاه کو

□

کاواز آن نگار خراباتیان شنود

□

که روحانی ندانند از هوایی

□

اگر توفیق باشد کور مادرزاد بگشاید

□

خام طمعی باشد ار با خام دستان دم زنی

□

پس چو حرف نون خمیدم تا شدم ذاالنون خویش

□

چند مجروح توان داشت بکش تا برهانی

□

تو قدر او به سخن گفتن دری بشکن

□

آنها که درین راه بدادیم بدیدیم

□

این افتاب و آینه بین در مکان آب

□

نه از بهر آذین و زیور بود

□

بی‌تکلف می‌توان کشتن به جرم آن تو را

□

گه یار نوآمده گزینی

□

باری بپرسش که آن چه باشد

□

بخندید و گفت: ای نکوهیده رای

□

که گر آتش شوم در وی نگیرم

□

شادی صد ساله زاید مادر یک روزه غم

□

چه لایق هر قدم شمر بود

□

طمع بگسل و هرچه خواهی بگوی

□

که در گوش خرد صد حرف می‌گوید به ایمائی

□

در میان آب و آذر مانده‌ام

□

همه چو شاخ درختیم و عشق تو چون باد

□

به تسبیح و سجاده و دلق نیست

□

چو لاله کاسه‌ی نسرین و ارغوان گیرد

□

هر گه که برنشیند بر ابلق سحرگه

□

وحی ضمیر موسوی اعجاز من بخواه

□

چو رفتی جهان جای دیگر کس است

□

کنم پرواز اگر چون مرغ و بالش در هوا بوسم

□

پیداش چو پنهان شد تا باد چنین باد

□

چو خبر نیست محرمش بر او باش بی‌خبر

□

از او مانده بر استخوان پوستی

□

که فالم لا تذرنی فردا آمد

□

لوح محفوظ و دفتر مسطور

□

من ز غیرت ز پای ننشستم

□

که رحم آمدش بر غریب و یتیم

□

آخر به جائی در دهم تا حشر ازان دریا برون

□

زهر او چون تیغ دل بر تارک تریاک زد

□

عشق را محکم بگیر و ساکن این لانه باش

□

چه چاره سازد در دام دل گرفتاری

□

چه کند سوخته از غایت حرمان می‌رفت

□

زین چنبر گردنده به صد قرن قرانی

□

که تو را حبل متین معتصم است

□

در پای سمند تو کنم نعل بهایی

□

غافل مشو از سوز او روزی بخوانی ای پسر

□

که بر آن نقش ز لعل سر کوی تو بود

□

آمدند انبیا به رسم نوید

□

اندکی پیدا و دیگر در نقابت دیدمی

□

زند لاف بینایی اندر عدم

□

یک لحظه قصد بستن این پنج در کنید

□

گفتمش من کیم چه دانم کرد

□

تا ننشینیم صبور ای صنم

□

ز جان آئینه‌ای دان صورت بیجان درو پیدا

□

چون ز نعم‌العبد وامانی سلیمانی مکن

□

سر خود چنین چنین کرد و بتافت روز معشر

□

ور کسی گفت مگر هم تو زبانش باشی

□

گفتا مگوی با کس تا وقت آن درآید

□

هم به ساعت کرد کفر عاشقان تلقین ما

□

مسکن زاغان نه آشیانه‌ی باز است

□

جفا بر عاشقان باشد نه چندین

□

که این کار از زبان خنجر جلاد می‌آید

□

تو دلی سوخته‌ی از گرم و گداز آوردی

□

بیش مگو از پدر بیش ز مادر مپرس

□

با تو به یک حدیث مجالی نیافته

□

که از پای خمت روزی به حوض کوثر اندازیم

□

در صدف قطره‌های باران کرد

□

باز عهدم شکست و تاوان کرد

□

موجب دیوانگیست آفت بشناختن

□

کوش هر بی‌درد این در را صدف حیف حیف

□

چاکری کردیم تا کار کیایی یافتیم

□

صد گلشن و گل گردد یک خار به آمیزش

□

ای غایب از نظر که به معنی برابری

□

باغ شود سبز و شاخ گل به بر آید

□

جمال نقش آدم را نقاب نفس شیطانی

□

قرعه‌ی غم دست روزگار برافکند

□

یا نگار من پریشان کرده زلف عنبرین

□

کنم افغان و شناسی تو به آواز مرا

□

تاج سرهای عاشقان زانم

□

چون گوش دوست داری می‌بوس گوشوارش

□

کنم با تو در باقی آن دوستداری

□

من ترک خاک بوسی این در نمی‌کنم

□

نزدیک بمانده دیده حیران

□

هر که را عشق آرزویش می‌کند

□

حاشا که پسر عم دار باشد

□

دجله‌ی چشم من اگر آب دهد سحاب را

□

یله کن جان تو جان چه خواهی کرد

□

توبه سودت نکرد و استغفار

□

به رای هست چو خورشید اگرچه سایه‌ورست

□

نوای بانگ غزل‌های حافظ از شیراز

□

شاخ فراق رویدی از استخوان تو

□

فتنه را شیر مست خواب کند

□

تا چند ز یک سخن که گویی

□

غم امیدواران گاه امید کاهان را

□

الا ز وجود خود بیزار نباید شد

□

به کرم گر نظر کنی چه شود چه زیان شود

□

در بزم شهریار بشر ماه و آفتاب

□

دنیا وفا ندارد ای نور هر دو دیده

□

که جزع او به قیمت تر بود از در عمانی

□

ساقی ما شراب می‌آرد

□

به از این پا و سری بایستی

□

در کمان تیر نگاه این همه دارند نگاه

□

عاشق دلبران سیمبریم

□

خدا از خوف برهانید آخر

□

جز لقب از نور رویت یادگاری دارمی

□

جانب عشق عزیز است فرومگذارش

□

نفس رنگی مزاج را بازار

□

بس کنید از جزع ار اهل جزائید همه

□

از بویه‌ی او خواب خوش آهوی حرم را

□

خدا نداده دل عافیت گزین ما را

□

من کیم در کشتن من این همه تدبیر چیست

□

عشق کار پهلوانست ای پسر

□

آنکه شاگرد اوست هست استاد

□

که حافظا نبود بر رسول غیر بلاغ

□

بلا را سوی خویشتن ره گشادم

□

گفت اگر فانیی هست تو را جای عشق

□

عیبش مکن که مادر بستان سترونست

□

در محتشم نهفته برآورد دود و رفت

□

رنج بر طبع شادمانه منه

□

فروفتادی و کشتی مرا به زاری زار

□

حصن سکان ربع مسکون باد

□

عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی

□

وعده‌ی شاهی و شادی بی‌خرد در دل مدار

□

دو رفاده ز پرنیان بینی

□

مطربی قلتبان نمی‌خواهیم

□

کینه‌ی محتشم از حسن بیان تو صریح

□

تا از تو نبود پایمردی

□

که خلیل مالک آمد به کفش عنان آتش

□

بید باری کیست کاندر باغ شه خنجر کشد

□

چه جای کلک بریده زبان بیهده گوست

□

زنجیر دلاویز تو چون حلقه به در بر

□

تا پدید آرنده‌ی اصل عیان آید پدید

□

ای دریغا که روزگارستی

□

که با هرکس دمی همدم شدم از من به جان آمد

□

او را به مراد او رسانی

□

قافله را بکش بکش خوش سفریست این سفر

□

گر برآری به خنده‌ای کاری

□

دست از سر آبی که جهان جمله سراب است

□

پر ستاره چو ره کاهکشان رهگذرش

□

تاجش از بغداد و سر بهر صفاهان آورد

□

واندرو پیوسته عالی مسند دستور باد

□

تواند دست با هجران شیرین در کمر کردن

□

بر درگه سودای تو بر کارم بر کار

□

درخورم داد و شادمانم کرد

□

از مادر زمانه به هر طالعی که زادی

□

به بوی زلف تو با باد صبحدم دارد

□

گر نعیم آید مناز و گر جحیم آید منال

□

می‌دار زبان و بی سخن باش

□

اکنون نه ردیست پالهنگست

□

ممنوع ولی همان خریدار

□

پس خروشی بر کشیم و کشتی اندر یم زنیم

□

چشم را از غیر شمس الدین تبریزی بدوز

□

وقتست اگرنه سنگ و رویم

□

که وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را

□

آن قوتی که داد عناصر به کوهسار

□

آری سپاه کافران جز شاه شروان نشکند

□

مدغم اندر قلمش هرچه فلک را اسرار

□

در روزگار باعث تاخیر صحبت است

□

کاین هر دو بر ششدر و شهمات تو دارم

□

به خم و کوزه گر اشکست منگر

□

جانا به هرچه باشی جز رایگان نباشی

□

در سحرگاهان حذر کن چون بنالد این غریب

□

یا به پرده درون نشین چو پیاز

□

ترسا ز چلیپا و ز زنار برآمد

□

رغم اشارت‌کنان شک و یقین را

□

من که دارم ز دل آویز کمندی بندی

□

ز بس خوبی و زیبایی جمال لشکر شاهی

□

به خنده دل بنمایم به خلق همچو انار

□

بس لایق است با شکرت همبر آفتاب

□

که بر گل اعتمادی نیست گر حسن جهان دارد

□

هر عزم که در رغم سفیهان تبه ماست

□

تا فراق نازنینان را خبر نشنودمی

□

با سری شد با سر گیسوی تو

□

که خیال محتشم را قلم لوا بجنبد

□

در شهر شوی چو ما ز مشهوران

□

جبرئیل از عرش گوید یا رب آمین یاد دار

□

مردمی کن درگذر زین توسنی

□

گوی سپهر در خم چوگان زر کشیم

□

کرده مرگش همچو شاهان اسیر اندر حصار

□

روستایی باشد از پروانه خوش

□

خود محنت ما جمله ز بوک و مگر آمد

□

عابد و زاهد زدند دست به دامان عشق

□

زان نیست شگفت جای آن هست

□

این بحر و این گهر ز پی لعل توست زار

□

تا گل اندر جهان حشر دارد

□

ای نور دیده صلح به از جنگ و داوری

□

چار تکبیری کند بر ذات او لیل و نهار

□

جرعه‌هاشان چون مسیح از خاک جان انگیخته

□

نمی‌دهد به دماغم بخار عنبر جود

□

من در کنار دجله خون می‌کنم به سر

□

گوی از آن کیست گر چوگان تراست

□

شدیم جمله منجم چو آن ستاره رسید

□

خانه‌ی زهره زو نگار گرفت

□

زان بوی در مشام دل من هنوز بوست

□

زحل، مهر نگین دارد قمر طرف کمر دارد

□

تا نپنداری که اکنون می‌کند

□

گرچه بر یار و خضم نفع و ضرست

□

با همه نامحرمیها غیر محرم هم چنان

□

نزد فضلا عین مباهات نگردی

□

هر آن جانی که بشنودی برون جستی از این معبر

□

جمله را گفتست خذ جام و قلم را گفته هات

□

که به افسوس و جفا مهر وفا نشکستم

□

می سرکه بخواهد شد چندان نمک اندر لب

□

که عطارد فروتر از زهره است

□

که بخل امروز با سگ در جوالست

□

کزو صد زخم بر دل از نگاه اولین آید

□

من دهم بوسه همی بر پای تو

□

چو پخته خوار نباشی ز هیچ خام مترس

□

کافرینش به جمله مختصرست

□

اگر نقشی کشد کلک دبیرم

□

چون زبانه چو مار خواهد کرد

□

در هر قدم هزار حقیقت مجاز کرد

□

هر ساعتی ز عالم علوی سفیر باد

□

گر بگسلد از تاب جفا رشته‌ی جانش

□

بنبشت در هوای غم عشق صد کتیب

□

که بی‌مکان و زمان آفتاب و فی باشد

□

گفت اینت غم انوری سر و سندان

□

که بیند خیر از آن خرمن که ننگ از خوشه چین دارد

□

خویشتن را سخره‌ی اصحاب لشکر کرده‌اند

□

قلم در آن ید بیضاش مار می‌سازد

□

تا قیامت سر آن نیست که هشیار شوم

□

برای محتشم آن مه ورای چشم سیاه

□

در خواب خیال تو بجز آن نپرستیم

□

زیرا حسد نگوید از حرص ترجمانش

□

کز منت باور نخواهد آمدن

□

که غوغا می‌کند در سر خیال خواب دوشینم

□

رسم و اطلال و دمن چون طلل ایوان نیست

□

که از گرمیش پیکان می‌بسوزد

□

طرفه چون طرف بر ستام تو باد

□

حسن تو را به شیشه‌ی می بی‌خمار ازان

□

ز چشم آهوانه خواب خرگوش

□

همه چو شاخ درختیم و عشق تو چون باد

□

که در سایه‌ی دولتش سر برآرم

□

گر امتحان بکنی می خوری و غم نخوری

□

پس چرا چوندست او در درفشانی آمدست

□

با دوستان رود گفتار در برک

□

چون ز جان خوشتری به دندانم

□

همچو پیوند طرب با جان ناشاد من است

□

با قناعت همنشینی با فراغت آشنا

□

بر سر خم رفت جدا شد ز درد

□

مرا بین که اویم و زو بر کرانم

□

که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد

□

عقل را کاج زنان بر در زندان آرند

□

بار دیگر به کوی یارم برد

□

نیک و بد روزگار جمله یقین است

□

که دیداست آن چه من از طبع خود رای تو می‌بینم

□

ور جزع جانستانتان یک ناوک و سپاهی

□

به پیش لشکر پنهان چه کارزار بود

□

اگر می راستی خواهی چو هندو نیست پروایم

□

زان خاک نیکبخت که شد رهگذار دوست

□

لیک مشکی که جگر خون کند این نادره‌تر

□

انگشت کهینه بسته دارد

□

به عیش ناخوش و خوش گر رضا دهیم سزاست

□

چشم حسرت به رخت دوخته چون صید ذبیح

□

در کفارت ملکتی بایست چون ملک سبا

□

چو هر دمی مددی زان جهان نمی‌آید

□

شیر لبیک زد آهوبره احرام گرفت

□

احرام طوف کعبه دل بی وضو ببست

□

سبب خواجگی و مرتبت و جاه کنید

□

درونش سی ستاره بر قمر زد

□

رایتش بر چرخ منصور و مید می‌رود

□

مرغ که جست می‌پرد صید که رست میرود

□

بارگاهش هم برون از هفت و هشت و چار زن

□

می‌آرد و می‌آرد تا حضرت سلطانش

□

غمین ز وسعت طبع تو وسعت دریا

□

از شوق آن حریم ندارد سر حجاز

□

در صلح دلاویزی و در جنگ جگرخوار

□

فحل نبهره دست به مادر برد نخست

□

اینکه از خصمانش عاری می‌کشم

□

پرده بر افتد گر کند از میل وحش خیالی چشم به بالا

□

تخته‌ی عمر سنایی شسته از آموخته

□

که مددها ز آسمان آمد

□

سخره‌ی دست و آستین تو باد

□

مسندنشین تخت ده پادشه نشان

□

اگر دانگی بود ممکن که وزن این جهان دارد

□

فارغم از ننگ و نام و خیر و شر

□

چون شهاب چرخ شیطان‌سوز باد

□

که هرگه می‌نویسم خامه در فریاد می‌آید

□

نیکویی بر روی چون دیبای تو

□

بنگر اندر کفر ایمان ای پسر

□

در یسار تو خاتم جم باد

□

پشه و پیل درین عرصه برابر دیدم

□

دلت از معرفت نور چو بستان نشود

□

آورد ده هلال در نظر او

□

طوطی معنی منم وینک زبانم ابکمست

□

خیز و هر یک عهد او محکم به صد پیوند کن

□

وی خلعت خلقت تو «لولاک»

□

با چنین لقمه دهی شهرت لقمان رسدش

□

انوری از خدای بیزارم

□

ز عجز اندر بنانم خامه معجز بیان لرزد

□

نه به طبعست کبر تو چو پلنگ

□

بال و پر فرع است بفکن تا توانی اصل جان شد

□

پس گر بود نخست رضای تو جسته باد

□

که ترسم من نیابم حاصلی و آن مه به تنگ آید

□

در لگد کوب همه خلقی که در استانه‌ای

□

ای خرد دوک سار تار خیالی بریس

□

رشوتی نو در گریبان می‌کنم

□

به این گمان که درین بزم من هنوز بهوشم

□

بود علمی اگر در عاشقی خود را علم سازد

□

خوان مسیح خرمگسان دارند

□

گر پای کس استوار می‌بینم

□

نفس نفس به تو مایل زمان زمان مشتاق

□

گویی در آب روان چینه‌ای

□

به آب و گل نشد آن شهر من به کن فیکون شد

□

خط گرد زمانه درکشیدیم

□

اگر گه گاه بودی محتشم را نکته آموزی

□

همه او گردد از معنی چو ترک ما و من گیرد

□

ظلمت چو رود همه ضیا گردد

□

بو که ترا بر سر دندان شوم

□

کان افتاب سایه ز ما برگرفت و رفت

□

در زلف جعد حوران مشکیست جایگاهی

□

بودش زهر حریفی طرب و خمار دیگر

□

نگذرد بر سپهر معذورست

□

درین عهد اکسیر و عنقاست گوئی

□

او به جز بر فرس خاص به میدان نشود

□

کلیمی بین چو خضر آزاد عز الدین بوعمران

□

همچنان بر سر وفا بودن

□

باشد به جرم بد مددی سرگران حسن

□

بنگر که همیشه سازگارم

□

انت بدار السلام ساکن قصر مشید

□

گر مسلمانی ره ایشان مزن

□

چون درین سلسله غالیه‌ی فام افتادم

□

همه شعر او فضل را کیمیاست

□

چشم از روی جهان در بسته‌ام

□

عشق را خون ریختن تلقین مکن

□

صید بند ایمن که پای صید بی‌زنجیر نیست

□

تا بگذارد پیام عاشق

□

مرا زحمت دهد صد خام دیگر

□

بر سر خلقش چه رسوا کرده‌ای

□

شاه خوبان وعده کردی و وفا کی می‌کنی

□

زنار و دیر جوی و ره پای دار گیر

□

زمانه مایه زیان کرد و خود ز سود برآمد

□

در اوتاد عالم طناب خیامت

□

همین بس است که یک عشوه‌اش کنی در کار

□

جز رضا دادن نگارا حیله و تدبیر چیست

□

هر یک ترنج و دست بریدن گرفت باز

□

گه صلح و گه شفاعت و گه جنگ و گه عتاب

□

که گشت نظم جمیع سخنوران منسوخ

□

نه در مشاهد قربی جلال اوست جدال

□

گر همه چرخ است سرگردان رود

□

سوی گردون به طبیعت زانست

□

به گردش محتشم چون باد باید متصل گردی

□

گه فنا و گه بقا و گه یقین و گه گمان

□

چو شیر خون نشود تو از این گذار گذار

□

کوتاه کن این درازدستی

□

اگر ازار او را محتشم آزار دانستی

□

فتنه فتنه‌ست ای برادر خواه منبر خواه دار

□

یک ژنده‌ی دوتائی او را خریده‌اند

□

امن بیرون آسمان باشد

□

از لعل آتشین همه آب بقا چکد

□

عاشقی را دلی کفایت نیست

□

ساغر مردانه ما را بیار

□

راست پنداری غزایی می‌کنی

□

به جز تو گر بودش چشم یاری از یاران

□

همچو راه کهکشانش راه باد

□

سوار فقر را پرچم نباشد

□

هنگام دفع حادثه سد مسددست

□

که در اندیشه‌ی گل نغمه سراید گستاخ

□

ز عشق نعره‌ی «هل من مزید» برخیزد

□

ای برادر پاره‌ای زین گرمتر

□

فریاد خاک کوی تو بر آسمان رسیده

□

رساند بر سر گنج و به کام ثعبان داد

□

زیر هر شاخی هزاران عاشق مخمور بود

□

تردامنی بود که دم از صبح‌دم زند

□

چونی از درد سر برآسودی

□

از تاسف خوردن ناچاریت معلوم شد

□

جز دیده‌ی عاشقان سپر نیست

□

کسی که مرده ندارد بگو چرا موید

□

شاعری هرچه نه بر سحر حلال تو کنم

□

پادشاه بی‌غم و سلطان بی‌پروای من

□

خوشی نیافت که تا پاره‌ای ز جان نبرید

□

ز مسجد سوی خمارم فرستد

□

زین سورت عشوه صد ز بر داری

□

تا جان فشاند محتشم بر جعد مشک افشان تو

□

نوک مژه بر هم زد یعنی که همینست

□

کوش بغلطاند در سیل بار

□

او را دو چشم بر دو رخ دلبر اوفتاد

□

که داری از هوای دل سر پروانه‌ای دیگر

□

از شحنه و شش عسس بپردازم

□

چو طیره گشت کفایت ده خراسانی

□

چند از آن گرچه جای آن داری

□

آتش افتد از قلم در نسخه‌ی اشعار من

□

یارب تو شب عاشق و معشوق مکن روز

□

تا ابد خوش نشسته در زینید

□

وز نور رای نور به خورشید وام داد

□

آید از بی‌هنری چون تو چه خدمت واقع

□

بسته‌ی دیو بسته گیر مباش

□

توی بر توی بر مثال پیاز

□

احسنت و زهی سپیدکاری

□

که خواهد ره به آن مه برد مرغ نامه‌بر یا نه

□

عشق یا عافیت کدام بود

□

درون کعبه شد جای صلاتش

□

به پای وفا بر کدام استواری

□

معمار ماه بوده و برزیگر آفتاب

□

چه اثر داری از امام حرم

□

که گور بهتر داماد و دفت اولیتر

□

در این یک ماجرا محرم نداری

□

بازار عشق ما ز کم آزاری رقیب

□

آسمان در پیشت اندر جل کشد نوروز را

□

نکند ور بکند زیر و زبر می‌رسدش

□

لعل را روی چو زر گردد زرد

□

اینست که زیر بارم از وی

□

هر زمانی آید از وی دیو را بوی پنیر

□

تا نوبت طلوع بدان دلستان دهد

□

چونست به صد هزار زاری

□

باور مکن که مهر تو از دل به در کند

□

از وی وفا از تو جفا آخر نگویی چند ازین

□

چاره‌ام نیست جز این اطلس و اکسون دگر

□

چون عاشقم چه چاره جز صبر و بردباری

□

نوید نسخه‌ی لطف به خستگان برسان

□

که وعظ تو کوران دین را عصاست

□

به دل دشمن خویش دان خلق را

□

گفتی آهوبره میناسم و بیجاده لبست

□

خدنگ نیمکش غمزه چشم جادویش

□

نابوده بهای یک بهای تو

□

شمس تبریز مست می‌آید

□

غمهای ترا به جان خریداری

□

بینند یاران همواره عاشق

□

جان شود خالی از جسم تو یک نان نشود

□

جان همه منکران واقف اسرار شد

□

خرد درو به تحیر همی فرو ماند

□

وه که درد خویش را ناکرده درمان می‌رویم

□

وی وای من ار من به چنین حال بمانم

□

خنک کسی که ز زربفت او قبا دارد

□

نگارخانه‌ی حسن و جمال لیلی را

□

میشد خوشان ز خوش دلی خدمت خوشان

□

که به ظلمت گهر اسپرد همی اسکندر

□

بفکن سپر که بابت این اشتلم تویی

□

تویی یار از که خواهم خواست یاری

□

بودی تشویش امشب شور و امروز انقلاب

□

در مزرعه‌ی جان تو جز لاف نکارد

□

خوش می‌گویی بگو دگربار

□

تا درآییم و سلامیش کنیم ار تنهاست

□

سده فشارنده‌اش جبهه‌ی خاقان و خان

□

ور یقین داری همی گرچه هلاک جان بود

□

وانگه به کلیسیا کن آهنگ

□

تو گر برگردی از من آن تو دانی

□

چه‌ها درباره‌ی من بر زبان دشمن است امشب

□

گر نیست درست بر مخوانید

□

گوییش خیز برو از بر ما آن سوتر

□

هم دستگاه بهر کهین دستگاه اوست

□

تا روز از زمین به فلک ناله میرود

□

شد به صحرا آفتاب نور و ایمان از ظلم

□

تو یافته به صدق دل و شاد جان شده

□

مدتی آن بر سر من می‌زنی

□

تو به فریاد رس او را و به افغان برسان

□

یا غمی باش یا غمی کم گیر

□

طریق دل همه دیده‌ست و ذوق و شهد و شکر

□

در انتظار وجود از وجود بیرون باد

□

هرگز نکردی در جهان خوابی به این آسودگی

□

ز آسمان و ز قمرش خوبتر آن روی و قصب

□

هزار نعره از آن پیر فوطه‌پوش بر آورد

□

گر نظر بر پاسبانی افکنی

□

به غمازی درآیی رازداریهای من بینی

□

از بیم دو زلف تو نیارم

□

که جان‌ها و روان‌ها نثار باد نثار

□

گوش چون درج در منثورست

□

ارتفاع کوکب دولت در اسطرلاب دل

□

به همه عمر نیابد صدف از ابر مطیر

□

مهره به کف به هفت حال، این همه در مششدری

□

این دلیریها از آنجا می‌کنی

□

که آستان روب گدا دامن شاهست امشب

□

ای ماه نکویی تو آخر چه خصالست این

□

از آن گناه کز ایشان به ناگهان افتاد

□

کز تو این آید که اکنون می‌کنی

□

برخیز هان که تیر دعا بر نشان رسید

□

کاندر صدف عشق به از غم گهری نیست

□

جان منتظر است تا چه فرماید

□

حقا که به کفر یار غار آیی

□

که باشد درد و محنت زان عاشق

□

نقش حق را آخر ای مستان کم از نظاره‌ای

□

چون زر سرخست خندان دل درون آن شرار

□

نی دست آن نداری هین زود می چه پایی

□

نگاه بر دگرانست و محتشم نگرانش

□

وز سبکساری بازیچه‌ی باد آمد خس

□

ماه نو و شفق نگر نور فزای صبح‌دم

□

کبر تو بیگانه‌وار بس که به من برشکست

□

که ایام فراغت نیست جز امروز و فردائی

□

آمد دل من ز درد در جوش

□

شدم ای جان جان از جام جم سیر

□

وز فر او اثر به زمین و زمان رسید

□

دل محتشم سنگ خاراست گوئی

□

رخ به سوی جنگ فرعون لعین باید نهاد

□

بی‌یاد لب تو در دهن برد

□

تقدیر گفت سایه‌ی چتر سیاه تست

□

جمعست خاطرم که به کوی تو فرد نیست

□

در شاهره فقر و حقیقت قدمی زن

□

کان عشق راست کشتن عشاق دین و کیش

□

چهره‌ی گل با فروغ و چشم نرگس پر خمار

□

دم از نسیم جنان می‌زند دم حداد

□

گاه بالین گل گیاه کند

□

کو سخن‌دان مهین تا بر سخن بگریستی

□

این کنج وثاق بی‌نوا را

□

که هست از اثر آن رخش کبود هنوز

□

تو خوی عالم غدار داری

□

عندی صفات صافیه فی جنبها نطقی کدر

□

مهر بیعت بر زبان تا مور و مارت

□

بر خنگ کامرانی و شد باز کامران

□

وز گلت بوی «تبارک ربنا الاعلا» زند

□

که نفس من بت و من بت پرستم

□

زین سپس رایش به ملک و جاه نامغرور باد

□

جز آن کار ز باد کاری ندارم

□

بند برنه در نهانخانه‌ی خموشی آه را

□

نهان مکن تو در این شب چراغ را که نشاید

□

هرچند به رخ زردتر از برگ زریرست

□

می‌کند در بارگاه شاهی از حکم اله

□

مر علم وجود را جز ازو پیشکار نیست

□

به مصاف و غزا فرستادی

□

بر رای تو پیدا کنم این راز نهان را

□

صبر کن صبر که درد تو دوا خواهد کرد

□

سر بر خط رای او کشیدیم

□

که آن شراب قدیمست و باقوام بود

□

کز خاک چمن آب بشد عنبر و بان را

□

قوای نامیه در چوب خشگ نشو و نما

□

وینان به طبع و جامه چو دنیا ملونند

□

تا با جانم خبر نیابم

□

چشمه‌ی فضل ترا ایام ننماید سراب

□

حالت طلب ز طرز کلام که بوده

□

سر بکوب آنمار را و آتش اندر خار زن

□

آن نظر زود سوی گوهر انسان کشدش

□

ز تف هیبت او آب گیرد استسقا

□

در گذراند ز دور مدت فرمان خان

□

ولیک از حقیقت نه حورم نه هورم

□

کو آدم قبایل و عیسی دوده بود

□

هیات دست گهر گستر آن از جودست

□

یک سر این کشور تو را در قبضه‌ی تسخیر نیست

□

اگر صد جان دهندت باز مفروش

□

بردار تا نهیم به اقبال بر به بر

□

به جادوان حزین و به ساکنان حزین

□

تو در دست این مست مگذار تیغ

□

دیریان را به دار خواهد کرد

□

مردم چشم تو عیان می‌کند

□

جمله با برگ تمام از شاخ و نرد

□

حجاب اندر میان نازکتر از پیراهنست امشب

□

کرا عشق زلف تو سوزد جگر

□

دلی که خست در این راه‌ها ز خار سفر

□

هرکه گفت از اصل گفتست این مثل من غاب خاب

□

چنین که در تب مرگش گذاشتی رفتی

□

علم و اقرار و دعوی و سوگند

□

گر عمر شود گو شو، کو یار نگه دارش

□

بر دیده رسیل دمع ساکب

□

بردباری دلش از جا حرکتهای تو شوخ

□

ور شوی دل جز نگار عشق را قابل مباش

□

جگر چو خون شد ای دل سقا چه سود کند

□

او به کاشانه بد و من به میان بازار

□

حکم آن قدر امان که ضمان آورد کسی

□

هست روزی درین درخت نظر

□

مه طلعت و مه جبین و مهوش

□

دیدی چه خدمتی به سزا کرد روزگار

□

نتوانست که تعظیم سیاهی نکند

□

هر کجا گوشیست والا عاشق آواز تست

□

که راه دین نزد این چرخ پیرش

□

آغاز کرد و قصه‌ی آن گوی و اشکبار

□

من برآنم که به از خلد برین خواهد بود

□

چو من برابر او باشم از گل رعناش

□

دستم ثنا نویس و زبان سحر کار توست

□

در گنج خانه‌ی خردش زان دفین کنند

□

جبرئیل ار گذرد می‌زند از غمزه رهش

□

آن توبه که گفت من نصوحم

□

چشم و دل را پر کن از خوبی و فر

□

ذات تو جهانیست که بیرون ز جهاتست

□

من خاک کوچه رفته ز مژگان ز راه او

□

نجم سیاره نماید نقط از پشت پلنگ

□

گوشه‌ی در باز کردم، زان میان مردانه جستم

□

ز نعل اسب حوادث خراب و هامون باد

□

خیره طبعی بی حد از کافر دلی بی‌ترس و باک

□

بینند ز من خالی درگاه خرابات

□

اگر حریف شناسید جز به ما مدهید

□

رایگان هجر یافتم نه بسم

□

کنون که وعده قتل است انتظار مده

□

نمی‌گشاید حکمت دلم عجب حجرم

□

در دم من آه آسمان شکن آورد

□

ردا نامدارا یلا بخردا

□

نیست مستی که خمار از می دیگر شکند

□

شور دل مردم هوسناک

□

هر کی سردست از او پشت و قفا اولیتر

□

که بادی نجست از بر او دژم

□

گر شود نیم نفس قلزم دردم مواج

□

از همه اجساد نفسانی کند روح انفصال

□

وافسانه‌ی عشق تو زبر می‌نتوان کرد

□

بنا گفتن و گفتن او یکیست

□

چون کنم چون مرغ دل در دام آن زنجیر موست

□

بر دیده و دل کشم جفای تو

□

گل از او جامه دراند که برافروخت خدش

□

سرش زیر گرد اندر آید همی

□

دیوانه‌ای از آن بت زنجیر مو درو

□

تا بهر جایی ز نافت نافه‌ی اذفر برند

□

خلق جز یوسفی نمی‌شاید

□

که بگذشت زین سان سپاهی گران

□

در دل شب هدف تیر دعای تو شوند

□

تیغ تقدیر آمد و شد پاک حزم و احتیاط

□

دیدی تو از زر و هنر بی‌خسف یک قارون خوش

□

سزد کاید از تخم پاکیزه بر

□

دلیر جانب آن سرو نکته‌دان که تو دانی

□

هر کجا سیم در آن سیم سمست

□

من بی‌خویش چنان خواهم زد

□

سر نامدارش نگون شد ز گاه

□

به صبر این درد پیدا می‌کند بهبود پنداری

□

گر چه دادی به باد خرمن من

□

کیست مبارک کیست مبارک آن که ببیند هم ز پگاهش

□

شود آرزوهای او دلگسل

□

بی‌لنگری شعله‌ی آهی که تو داری

□

کرده فهمش تخته‌ی قانون قسمت را ز بر

□

دولت کاوس کام‌کار بماناد

□

که این پرهنر مرد پرخاشجوی

□

گل این مرحله گیر آبله‌ی پر خون را

□

همی بافند رهبانان مگر زنار من هر شب

□

نعنع و حلبو به لب جویبار

□

وزین آگهی شد به افراسیاب

□

سر به غلامی آورد پیش تو بر زمین فرو

□

بسته بر زیر دامن شامش

□

ور زبان تو هست گوهر پاش

□

به کام دلیران ایران شود

□

دادخواهان تو را راه فغان بگشاید

□

دانه‌ی دام هوا جز جام جان انجام نیست

□

محو کن اندیشه‌ها را زان شراب چون شرر

□

روان ترا آشنایی دهند

□

در سلگ ایشان محتشم رسواتر از رسوا کسی

□

شنوایان جهان را سخنان میشنوانم

□

مفشان بر سر آتش چو سپند

□

ز چرخ آنچ پرسد دهد پاسخش

□

می‌کشد از انتظار خنجر دیگر زدن

□

بودم گمان به هر کس و بر خود گمان نبود

□

اول یجوز آمد و امروز لایجوز

□

به زر اندرون نقش کرده گهر

□

گیرد ز رحم دست تو را آستین تو

□

جز در کفن گمان ندارد

□

یک قطره درد درد به دو جهان نمی‌رسد

□

تو گفتی بقیر اندر اندود چهر

□

بر به ملک دل ز عشرت خیمه‌ی اجلال زد

□

در شد به جوال تو آخر چه جوالست این

□

پوسیدگان بهمن و دی مردگان پار

□

همان یاره‌ی گوهر آگین اوی

□

که ایام بندگیش به از بندگان کند

□

اهل جنت زان یکی و مرجع دیگر به نار

□

عشر انعام بی‌بهانه‌ی اوست

□

تو گفتی برو کوه تاریک شد

□

اگر همره نباشد آه آتش‌بار من با من

□

جور و رنج ناسزایان از پی یزدان کشد

□

غرقه شد اندر تو و سیلم ربود

□

نخستین فراز آر شیرین سخن

□

شد به یک چشم زدن رشک هزاران گلزار

□

عاملان را از خلافست این همه تیغ و سپر

□

که منزه ز دال و لام بود

□

بگوی آنچ از من شنیدی ز پند

□

وحدت آباد فنا از وحشت آباد فراق

□

از نوک کلک نرگس بر لوح کهربایی

□

چو طاعت آن گنه از دل گناه شو گردد

□

ز دهقان و تازی و رومی شمار

□

حسد بر حال محرومان مبادا کس به حال تو

□

چشمتان چون چشم نرگس دست چون دست چنار

□

به گشنیز دیگ آن دو نان می‌دهد

□

ز ساری و آمل به گرگان رسید

□

حالیا راه طلب گشت به جانان نزدیک

□

عاشق آن کار خود از آه سحرگاهی کند

□

عربده هر لحظه به کو می‌رسد

□

همی‌بود پیشش زمانی دراز

□

اگر تو گوش به فریاد دادخواه کنی

□

وصف تو ز جبرییل شهپر

□

آن لطف که در تو بینم امسال

□

بیامد بر خسرو اخترشناس

□

که چون بر پادشاهی دادخواهی می‌زند خود را

□

جز به تو شاد بود نتوانم

□

کسی که ماه تو بیند رهد ز کور و کبود

□

ز تیمار گیتی مبر هیچ نام

□

آفتاب بی زوالی باد ظلت مستدام

□

جود تو نه از مال زعون ازل آمد

□

کاین چه دود است آخر از جان فلان انگیخته

□

بخاک اندر آمد سر و بخت اوی

□

چو باد جلوه بی حد در سر زلف سمن سایش

□

زیرا صبوح ما را «هل من مزید» باید

□

تو نازنین جهانی کجا توانی کرد

□

که برکارها کردن آژیر بود

□

ز دود آن همه بوی کباب برخیزد

□

در خم زلفین او چون گوی در چوگان بماند

□

پی بری بر سر اب چگشاید

□

از آن زن و را شادی نو رسید

□

چو مضمونها که من زان کلک مضمون بار می‌فهمم

□

امروز شدیم جملگی عام

□

اگر چه عشق او دارد ز ما عار

□

چو بشنید بنشست برگاه شاه

□

جانی به لب آوردن ز آوردن پیغامی

□

یاران به تو کوشنده و نازان به تو محفل

□

امروز یاد دار که فردا من آن کنم

□

همان کس کجا داشت او را نگاه

□

زلف نو سلسله‌اش سلسله بر پای همه

□

اندر صف کم زنان در آریم

□

مغزها اندر خمار و دست‌ها اندر خمیر

□

وزان پرگنه زشت دشنام او

□

خود آفریده عاشق روی نکو مرا

□

مردم دیده عزیزست ار چه خردست و حقیر

□

کاتش ز دلم ناگه در بال و پرت افتد

□

بهر بر زنی رود و می‌خواستند

□

دست فراق چون به گریبان ما رسید

□

زر سگالی کس ندید آن شهره‌ی آفاق را

□

چونک در پای آن قمر میرند

□

بدو شادمان جان برنا و پیر

□

لرزنده‌تر از قطره‌ی آبیست معلق

□

رنجش همیشه با طرب و مرحبا کشد

□

دهر کهن به پهلوی دربان نو نشست

□

چه برخورد جز تابش آفتاب

□

وز رخش کامرانی دوران پیاده

□

چون سنایی ز پی وصل تو عیار توام

□

که کفو او نمی‌بیند جهانش

□

وزین پادشاهی بشد رنگ و بوی

□

بی‌خورد و خواب نیست چو صوم و صلات فرض

□

او مرعوضش را ستد آن جامه عطا کرد

□

کافر چرخ ازین سخن سر زده پست می‌رود

□

زمانه مرا چون برادر بدی

□

خانه‌سوزی در شهر افکنی مجنون وشی

□

از جفای دوستان از دیدگان بگسسته‌ام

□

شیر فلک را نگر گشته ز هیبت چو موش

□

ز ترک و ز رومی پرستندگان

□

در هر نگه هزار سوالی است بی‌جواب

□

تا شاخ علومت عمل آورد چنین بار

□

که حق پناه کند از فنا زمانش را

□

ز بدگوی و بخت بد آمد گناه

□

نرم است چو موم و سخت چو نسنگ

□

هر چه آن ما را نشانست آتش اندر وی زنیم

□

هیچ کس در نهایتش نرسید

□

دگر نان و بی‌راه جایی گذر

□

کرا بنگر به جای عاشق ثابت قدم کردی

□

وزین نشاط تو تا کی ایا سرشته به غم

□

قیامتی از جهان خراب برخیزد

□

نکرد آرزو جز همه گنج نو

□

که می‌ترسد ز رازش حرفی افتد برملا از من

□

صحبت ناجنس کردش روی زرد

□

رطل‌های گران مبارک باد

□

دران گفتن نامه خیره بماند

□

اهتمام قدر در آن باشد

□

گاه در حال ضرورت یار هر نادان شویم

□

بر آسمان ز دعوت ابدال درگذشت

□

گهر گرد بر گرد او در نشاخت

□

کند آخر می اعراض بدین مرتبه نوش

□

زان که بس تنگست ره اندر نگنجد ما و من

□

سجده کند زود مسلمان شود

□

دهن خشک و گویا زبان چاک چاک

□

دست دگرست اینجا در دایره گردانی

□

خلق کن با خلق و بر نه درد ایشان را مرم

□

گر یک علوی جهود گردد

□

نخواهم که چندان بود رنج تو

□

چون کیمیای وصل تو نایاب می‌شود

□

مه ز رشک روی روح افزای تو

□

قال اما تعرفها تلک لا حدی الکبر

□

نشست از بر تخت با رهنمای

□

پا ز کار افتادگان را رد شتاب افکنده‌ایم

□

هر که بهر سود خویشت جست ماند اندر زیان

□

که شه با سلیمان به قدر است همبر

□

پس بازداران با یوزدار

□

آهوی شیرافکنش را روبه افکن کرده است

□

قهر تو درانگیزد دیوی به شهاب اندر

□

نطفه را شاه خوش عذار کند

□

جهان پیش ماهوی خودکامه دید

□

گوهر فشانی مژه‌اش در سرای چشم

□

بند و زنجیرست اینجا رسم گوز انجیر نیست

□

تو فارغ گردی از خلقان به یکبار

□

تو گردی کهن دیگر آرند نو

□

پشته‌ها بر سر راهش نگرید

□

نرمک که غریبک شماییم

□

میان دو به تنازغ بماند مردم زاد

□

یکی گاه دارد یکی زیرگاه

□

رضا نجسته مخور بر امید استرضا

□

از بنات النعش اندر شکل جوزایی شدند

□

من چو صبا بگذرم تا تو چو گل بترکی

□

توانا و دانا و به روزگار

□

کاتش به جان من زد و دروی اثر نکرد

□

زان که تا تو نشنوی آوای من

□

که تا به جان برسد خوش به ابتلاع شکر

□

چه نیکو بود داد باخوش منش

□

خراب یافت مسیحا دمی و کرد دوائی

□

بوسها بر پای این گویای ناگویا زند

□

وانکه بر حق بود پر انوار شد

□

به زخم سرود اندرو خیره شد

□

چه شود حاصل ازین گفته‌ی بی‌حاصل من

□

یک غمزه و صد هزار خاری

□

در دو عالم نبود یار مرا یار دگر

□

به مهر و خرد جان او شسته شد

□

تا فلک گردد تو گردی نامدار و نامور

□

دست آن دارد که از زلفش بر اوریشم بود

□

او ز سکان کیست خود تا بردت به داوری

□

همی رزم جستند در قادسی

□

گر بر بساط قرب نشینی چو من چه باک

□

هر کجا غماز باشد راز کی پنهان بود

□

بعد از آن سیری و ایثارش نگر

□

نگه کرد کاین بدبریشان که تاخت

□

فلک چدار کند دست و پای توسن خور

□

نبشت شیاطین فراموش کن

□

خیز و بمال اندکی، گوش رباب ای پسر

□

ز هامون به ابر اندر آورد گرد

□

یک دل حریف این همه حسن و جمال نیست

□

بر دل او یاد ما جمله فراموش بین

□

عالم بگرفت الله اکبر

□

ز رنجش همه بوم در ماندند

□

چنان پر است که از در شاهوار صدف

□

زین صعبتر چه باشد پتیاره؟

□

که به هر لحظه زوش می بشود

□

پر آواز شیر وی پرویز شاه

□

که در دلت یکی از صد اثر نکرده هنوز

□

میدان به حقیقت که ز اقبال ستانست

□

دکان عشق طلب کن که دلگشا سازد

□

از آن پس جهاندار خواند تو را

□

لطف یزدان متفق به ایمن گفتار تو باد

□

که گفتی نیست در عالم نه جنبائی نه گویائی

□

دل ز دست صد بلا بیرون جهد

□

که مه پای بادا ازیشان مه سر

□

صدخانه گر ویران شود بی‌خانمانی را چه غم

□

با خرابی ساز و همچون گنج باش

□

بی‌دست می‌سریشد در غیب صد خمیر

□

که او را هم‌اکنون ببردست وپا

□

ز پا درآید، ز جان برآید، شبی که مستش، تو در برآری

□

خویشتن خویش سبکسار کن

□

هم مرغ او شوم که سلیمان شناسمش

□

که گاه کیی را بشولی هیم

□

ز دست تندخوئیهاش این انگشت خائیها

□

ای مسلمانان فغان کان عروةالوثقا گذشت

□

او بسم غیر او ملی باد

□

چنین بود ماهوی را کام و ارز

□

شدی آن گنج روان ساکن ویرانه‌ی ما

□

چونکه تو او را ز دل برون نهلی؟

□

سبق عشق یک زمان کن گوش

□

که زیبای تاجست و تخت و نگین

□

اگر فتراک خود را زین شکار آویزتر سازی

□

چه بود گرش به یک بوسه تو آرام دهی

□

چو بر یوسف نه‌ای مجنون غم نان زلیخا خور

□

نگهبان آن فرخ آزاد بوم

□

وصل را نامستعدی انس را ناقابلی

□

برکنده گشت و کشته یکرویه آل یاسین؟

□

مگر این چرخ را بفرساید

□

پراندیشه گشتم ز تیمارتان

□

فکر آن شعبده پرداز نمی‌دانم چیست

□

طوق فرمان را چو مه در گردن گردون کنم

□

مستی خوشی از راحشان فارغ شده از خیر و شر

□

نگهبان جنبده و بوم و بر

□

خاصه طرحی که من از بهر تو می‌اندازم

□

گرگی است به فعل و زشت کفتاری

□

خط تو خود به دست خود با تو سزات می‌کند

□

که پیدا نبد گربه از کودکی

□

که سبزه است سر از اوراق یاسمین بدر آرد

□

مهم تا در فلک باشم گلم تا در چمن باشم

□

دیده راجعون نمی‌خسبد

□

ز کار و ز پیکار شاه و سپاه

□

گرچه بر روی مصلای پیامبر بازند

□

باغ چرا باز شد دوازده ساله؟

□

سرمست کاس از دل هشیار می‌روم

□

همی‌کرد باید بهر پاس یاد

□

معشوق اگر ز عاشق بی‌احتراز باشد

□

تا شد او برهان خوبی من شدم برهان عشق

□

حال دلم بشنو از آواز تار

□

پس از مرگ بر من کند آفرین

□

کسی نگفت که آه این چه چشم گریان است

□

اینجاست مانده در کف بیگانگان نگون

□

عیبم نکنی باز اگر باده پرستم

□

همان نیز بیمار و آبستن است

□

بر سر من عنان کشان شاه سوار خویش را

□

ما خود سر این جهان نداریم

□

پدید آید چون خواجه ناپدید شود

□

همه ری بپی دشت و هامون کنند

□

همه یک ران به زیر ران باشد

□

گر نه این گردنده چرخ نیلگون دریاستی

□

دلها خراب زلزله‌ی درد کرده‌اند

□

به بالا زسی سالگان برگذشت

□

رود جریده زند برهزار جوشن پوش

□

دست را آهسته بردار ای پسر

□

به هر سویست عروسی به هر نواحی سور

□

که از پیش من تیز بشتافتی

□

که در کرم سگ او عار دارد از حاتم

□

ور بزائی‌مان چون باز بی‌وباری؟

□

قرب صد دست به یک دستان برد

□

سپه را ز لشکر به یکسو کشید

□

چون تشنه از آن چه ذقن حظ

□

دین و دنیای سنایی روی تو

□

تاج را گوهر نو بخش تو از گوهر خویش

□

علی دیلمی بود کوراست بهر

□

آخر از نصرت تو را بر بام ایوان یافتند

□

نبوت بهم کرد با شهریاری

□

در حصار رضا گریخته‌ام

□

ستمگارگان را به خون درکشیم

□

بر طرب غصه گزینان به الم خورسندان

□

همچو سوسن تازه‌یی آزاده‌وار

□

برای صدق بلی حق ره بلا بگشاد

□

بران نامور جایگاهش نشاند

□

تا زند از عشق خود را بر درمهای ثمین

□

شهر جوانی پر از زر است و رسانه

□

زانکه این ره سپرده باید شد

□

بیاورد ناگاه مردی درست

□

آبروی خویش از عین تنزل ریخته

□

مرحبا مرحبا تعالی تعالا

□

ولیک در نظر تو نه کم شود نه فزود

□

همی در نهان نام یزدان بخواند

□

بالین طراز محتشم خسته فکار

□

سود ندیدم ازانکه سوده شدم تن

□

حامله‌ی بهار از آن باد عقیم آذری

□

چرا دیو چشم تو را تیره کرد

□

گریه‌های محتشم از چشم قاتل ریخته

□

خوی بد عهدی و رسم بی وفایی نیست هست

□

راه نیابد مگر الا نظر

□

بیاید نمانی تو ایدر بسی

□

در ره کدام قافله را کرد رهزنی

□

به زیر نوش در نیشی به روی زهر بر قندی

□

توبه الحق با تو محکم می‌رود

□

یک ذره آتش بس بود صد خرمن خاشاک را

□

شاید در او بیابی ابیات جسته جسته

□

باز چون که گشت گردد شرع پیشش کهربا

□

بگذر ز نقش و صورت جانش خوشست جانش

□

همان مهر و آن جامه‌ی شاهوار

□

کز گوهر معانی ساخته گوشواری

□

تا کی خوری دریغ ز برنائی؟

□

توشه‌ی هر دو سرای است مرا

□

سرش سوی پستی گراید نخست

□

خوش نقش‌ها ز خامه سحر آفرین زده

□

در عشق توام کنند تحسین

□

وجه الولاء حقاء من عبرتی منقش

□

بدان ماند که گوئی نایم و پستی

□

ولی به پای تحمل کشیده موزه‌ی زر

□

اینجا که تویی تست همه رنج و زحیری

□

ور فنا بایدت بقا بخشد

□

جز که کافور و در و گوهر بارستی

□

آن شوخ که در هر غضبش لطف نهانیست

□

دل به تیمار ممتحن نبود

□

بس نیست ای برادر آن ابلهی گناهش

□

جوشن ز علم جوی و ز طاعت زره

□

روئی که آن نهفته نمی‌گردد از نقاب

□

در صف آزادگان عیب مگس کم کنید

□

کز پی پاس خواب من رانده است

□

چه چیزستت کنون حاصل؟ نبوده چیز چون نازی؟

□

که من بر بستر هجران ز سعی خویش بیمارم

□

خود نه بس آنکه نمیری و مسلمان باشی

□

رفت وجد و حالت خرقه درش

□

شرم ناید مر تو را زین زشت کار، ای ناصبی؟

□

جفا کشان تو را بزم غم مقام نشاط

□

زیرا که تو بس خوبی چون شعر سنایی

□

مست پیشت آمد و دیوانه شد

□

شاه زنگی کینه خواهد آختن

□

غارت خرمن سمن مشکل

□

آسوده به تصریح نکالی دگر آمد

□

هم تو ساقی هم تو می هم می فروش

□

تو را این است پیدا تن، تو را آن است پنهان جان

□

نماند هیچ جز وی مضحل ناگشته از مجمر

□

از شادی تیرش به هوا بر پر می من

□

پس ببین تا ز ده به صد چه رسد

□

سر ز رعنائی گهی ایدون و گاه ایدون کنی

□

که اتحاد بر آن موی عنبرین دارد

□

چاکری می چون گرفتی بندگی خمار کن

□

شرط نبود هیچ مهمان را مکش

□

نگر به حال بدی‌ی دیگری مجوی بهی

□

نداده دست بهم هست پیش او ملهم

□

بی ضیا چشمست از داروی تو

□

سود عمرم همه زیان آمد

□

ممنی را که ضعیف است یکی نان ندهی

□

رخت ازین گلشن ز غوغای عنا دل بست و رفت

□

روی بگردان که نیابیش روی

□

تا فزاید جان‌ها را جان فزایی سیر سیر

□

آن به آید کان زخاکی هرچه نیکوتر کنی

□

لیک چو تقدیر بود راهنمون آمدم

□

از برای کعبه چاکر بود باید میل را

□

مرغ صراحی در دهن تریاق غمها داشته

□

از تو چرا جوید آن ستور چرائی

□

من چه نرگس از رخ آن گلعذارم شرمسار

□

چشمه‌ی خورشید را محراب کرد

□

جز تو جمله همه لاست از آنیم فقیر

□

باز با جهال پیشه‌ش گربگی و راسوی

□

شکایت از ته دل تا سر زبان بدود

□

کمر بست و به فرق استاد در حرف شهادت لا

□

چه می‌گوئی که این یک رفت و آن شد

□

عادت کن بی بدی و بی خللی

□

که اراده‌ی تو ماند به قضای آسمانی

□

بی لب شیرین تو من زندگانی چون کنم

□

خلعت وصلت بپوش بر تن این عور خویش

□

که ایزد به بندی ببستش زمینی

□

خورشید شمع مجلس جمشید چاکرت باد

□

بی لب یاقوت شکر بار یار

□

نسخه‌ی توبه است کز خوناب مژگان تاره کرد

□

پس مال می به دانش چون جوئی؟

□

هرچه طبعم کرده خواهش بی‌محابا کرده‌ام

□

در دو مرجان و دو نرگس کار این و آن تراست

□

به ترک عمر به صد رنگ شیخ و شاب کنید

□

زنده بدین جوشن و این مغفری

□

طوطی نیست درین نه قفس مینائی

□

تا «ارحنا یا بلالت» گفت باید برملا

□

جان بند نهاد بگسلاند

□

تو از من همه کاستی جسته‌ای

□

مدعی از رشک خواهد شد به جای او هلاک

□

یا اگر شیریست او آنگه شکارم نیست هست

□

هزار کس بکشد زار زار و یک شمرد

□

از گرسنگی خود ز حرامی و حلالی

□

بنده‌ی احسان او پادشهان سخن

□

با اصیل الملک خواجه اسعد مقبل نهاد

□

که پستی قسمتم باشد ز بالا

□

زین پس نگر که چیز بننگاری

□

داد به پیک نظر قاصدی راز را

□

گوید که مرا هست درین هر دو ریایی

□

تو میوه سوی شاخ لاغر انداز

□

با من نکند هیچ بردباری؟»

□

که شدش از سبب فقر سبک قدر و عیار

□

وان خالها بر غبغبت تابان چو از گردون بنات

□

هر زمان وامی دگر خواهیم کرد

□

چون باز به ابر بر به پروازی

□

جز محتشم که دیده‌ی بختش به خواب بود

□

هرگز گمان مبر که مر او را فنا بود

□

پس چون جهودان کن نشان عصابه بر دستار کش

□

بی‌تو نه قلب و میمنه ماند نه میسره؟

□

کز سپاه فتنه بادا حشمت او در حصار

□

پیش از شب من صبح ز کهسار برآمد

□

خنده کند نه قهقهه، صبح چو نوگل طری

□

چیزی تو ز شهر و روستائی

□

روز امید مرا شعله‌ی آهست امروز

□

خاکیی را که ازین خاک شود خاک پرست

□

که تا خیال درآید کسی تو را انباز

□

گهی ز شمس و تف صعب او همی تفسی

□

باشد به زمان ما هر منع تقاضائی

□

از خلق جدا گشته خرسند به خلقانها

□

که سبزه زاب حیوان می برآورد

□

موی جعدت عنبری و روی خوبت قرمزی

□

سر نیاز چو محمود کامیاب ندارد

□

که جام می تواند برد یک دم عالم از یادم

□

دل او را تو لرزیدن میاموز

□

و آگاه نه‌ای که مانده در دامی

□

مانا به شعله‌های درخشان آتش است

□

چون کبک دری میان چینه

□

چون بنگری گلو بر بز جز مویز نیست

□

وز بیم تو مانده در بیابان

□

زنم بر آینه جوهر به دل به زنگ شود

□

ز معنی گر زیان بینی عبارت را کفارت کن

□

ای رخ تو باده هش مست کند تا ابدش

□

تو ای دانا، برو چندین چه تازی؟

□

بسته زنجیر زلف آن نگارم ساختی

□

بر در تو با خروش بی خبران چون جرس

□

که جان پاک در پیکر نگنجد

□

یک روز بکاهید هم بر این سان

□

باشند در قید ورع پرهزگاران بیش ازین

□

کز سر بگرفت و در میان داد

□

با غم سرماش و یا گرما چه کار

□

مر تو را با او نباید زد کله

□

تا زمانی که ز آفاق نماند آثار

□

راضی شده‌ام هلا بلا کن

□

کزین تیزتر آسیائی نیابی

□

حرف او ساکن است یا جنبان

□

به اهل درد نه پرداخت تا شناخت مرا

□

آن پریروی از شگرفی روز و شب با آهنست

□

یارب رهی چه دور و پریشان گرفته‌ام

□

راستی را دار دین راستین

□

در خیمه‌ی آفتاب ماهی

□

غم بود بستر و حیرت بالین

□

تب‌های گرم زاد ز زهر جفای ری

□

سنبل به عنبر تر بر سر همی سرشتی

□

تا نیفتد سایه‌ی سرو سرافرازت به خاک

□

خرقه‌ی قلاشان غارت مکن

□

وآنگه به دهان شیر در شد

□

به یکی صانع ناید شکر و رخپین

□

هم پیشه‌ی سمندر وهم کسوت عراب

□

دستبردی بر جهان سالار باش

□

خود را نواله‌ی دم این اژدها نکرد

□

نیارد بر تو زو جز خار باری

□

خلعت آن قد موزون سخن موزونم

□

رها کن تا غزل‌گوی تو باشم

□

وین جرم چو خود کردم با خود چه توانم کرد

□

گور سازد شیر گیتی خویشتن را بی‌دهن

□

فتد به راه به دروازه جهان مرساد

□

نه دستان را شناسم از تحیات

□

تو کدخدای ملوکی تو را همین کار است

□

ز بهر جان ما هر یک ستاره

□

که نه افسوس ز قتلم نه پشیمانی داشت

□

نیک ماند روز هجرت روز رستاخیز را

□

خورشید ز پرده به‌در افتاد و علم شد

□

زان رفته انتهائی ز آینده ابتدائی

□

نصیحت دل عزلت گزین شنیدم و رفتم

□

کان همه‌ای و همه جویان که کرایی

□

یک شبه خرجش که فرمائی فرست

□

اینها و، بر نهاده به تو دونی

□

مرغیست که درآتش سوزان وطنستش

□

نام خود را مرد کرده پیش ایشان چون زنست

□

هر که را یک ذره نور جان بود

□

تا کیست سزاوار بدین خانه و این خوان

□

کرد به خود مشورت با دل و جان طپان

□

الحق ز چنان زلف مسلمان نتوان بود

□

چون همه هیچ است ازین شمار چه خیزد

□

بررس که چه چیز است پادشاهی

□

صد عقوبت دید چون گنجشک در چنگ عقاب

□

هان تا ز روی کبر نباشی ندیم ما

□

سر نهادم در بیابان درنگر

□

چونت ببسته‌است به بندی متین!

□

در جوش ولی هنوز خام است

□

پیش از این لیکن ز فر عدل تو در وقت ما

□

جز مرا این عقاب می‌نرسد

□

اندر دل از این پند پدروار پدر کین

□

محتشم پیش سگان تو ضمان بود مرا

□

بسان ابر بهاری ست مضمر آتش و آب

□

از کسی شکر و شکایت نبودش

□

دستگیریش نه جز رحمت یزدانی

□

شطرنج غائبانه توان باخت در حضور

□

لاجرم زین شرم شد رویم چو زلفش پر ز چین

□

شربت عدلش مصفا دادی احسنت ای ملک

□

روزی همان همی بخورد بر ز کژدمی

□

مجنون شده سر در پی آهوی تو دارد

□

چون سلیمان علیک عین‌الله

□

کین آتش از آن است که در خشک و تر افتد

□

به باغ اندر ز بر هر میوه‌داری

□

به بار این بار زرین نخل گوهر بار می‌آید

□

از فنا خط گردد عالم بر کشید

□

کامسال تازه از پی هم فتح‌ها شود

□

نزدیک خرد؟ تو بی گمان آنی

□

که زیب گلشن خوبی گل نچیده‌ی اوست

□

چونی و چندی و چرایی نیست

□

از دام تو دست کی دهد جستش

□

هلال ایدون چو خمیده خلالی

□

هم فلک شد دادگستر هم قدر شد مهربان

□

حرام خون هزاران چو من حلال کند

□

چو سیماب از آن جابه جا می‌گریزم

□

اگر سرکه بود یا انگبینه

□

تو بمان که بی‌دلان را به دل هزار جانی

□

آبی و خاکی و هوایی را

□

تو برتر رو فروتر پایه بگذار

□

نخواهی تو ماندن همی جاودانه

□

جای آن دارد اگر جا در دل و پی میکنی

□

بازار روای پارسایی

□

مومیائی چاره ساز فرست

□

با زرق و خرافات و بدفعالی

□

ز شهر بند سکون محتشم دو اسبه بدر شد

□

خیز تا خط فنا گرد سنایی برکشیم

□

ذره‌ای نیروم نمی‌باید

□

تو همان تیره گل گنده‌ی مسنونی

□

به یکدم آن سیه آیینه گشت غرق جلا

□

همی بوسم در و دیوار جانان

□

چون لاله مشکین خالها گل‌برگ رعنا داشته

□

ز ما به جمله به جان نبی رسید نبی

□

به ساقیان که تو را در شط شراب کشند

□

مسلم کن مرا باری جهنم

□

کاتش او چون بجست سوخته را بر گزید

□

کامد سپاه دهر سوی کارزار من

□

صبری که من گمان به دل خود نمی‌برم

□

عشق چو تویی نهان نخواهم

□

در ماه رایت پسر آبتین گریخت

□

هرچند ملک‌وار کنون بر سر گنجی

□

به پیش ناوک خشم تو چشم او نشان باشد

□

عجبتر آنکه بدیدم ز نوش صبر گدازی

□

ور کند ناز به صد ناز کند

□

چو خسروان ز چه معنی تو کامران شده‌ای

□

صورت عیشی که بود از دیده‌ی مردم نهان

□

دانم که بسی گناه داری

□

این جان به تو باز داد تقدیر

□

عود قماری بری و لل عمان

□

گر چاره ساز من شوی ای چاره‌ساز من

□

زین کرده باشم سال و مه میدان عشقت را فرس

□

چو می‌بینی که این دریا جهانی پر گهر دارد

□

گنج به سر برنهاده صورت قارون

□

نتوان تا ابد انگیخت بخار از آهک

□

یک قطره ز آب زندگانی

□

کز عطسه‌ی مغزش جهان پر مشک تاتار آمده

□

نیز تو را بهتر ازین چیستی؟

□

بگو کمینه غلام گریز پای منست این

□

شاد باش ای پیشکار دین و دنیا مرحبا

□

هست مرا یکی شده، منبر و دار ای پسر

□

بپرهیز از این لشکر بوزنه

□

الهی تا ابد مانی بدین پاکیزه دامانی

□

همیشه در خط فرمان جانان

□

گاه چون شب‌پرک از تیم به تیم

□

اگرچه به چشمم فراخ و کلانی

□

گدا باشد که باج از خسروان بحر و برگیرد

□

تا دل به تو بخشیم و خرد بر تو فشانیم

□

ز دور سپهری چه نالی چو رود

□

کو را همی نیابد نقصانی

□

دور جنون آمد و دوران عشق

□

عشق نه آنست چیست آنکه به هنگام تست

□

بست گردون در فتوت هم

□

به شرق و غرب ز دریا سپاه از سفری

□

وفای من ببین ای کشته تیغ جفای من

□

پس اندر اختر همت نظر کن

□

در سینه‌ی من فتاد صد جوش

□

نگوید یکی از هزار علی

□

گر شد به دل به تفرقه کوچ و ارتحال

□

نه که چون آفتاب تنها هم

□

به هجران او خویشتن کشتمی

□

تا پیش نباشد یکی بهانه

□

از دی این فراق شد حاصل او همه هبا

□

چون کم زدیم خویشتن از بهر کام عشق

□

در مهد چو عیسی به شکر در سخن آورد

□

برخوان اگر نخوانده‌ای اخبار خسروان

□

دارم از اندیشه‌ی اشعار عار

□

کس زاغ سپید کرد جز جادو؟

□

هیچ کسی مردم و مردم نهاد

□

شبت خوش باد و روزت نیک و میمون

□

سخت خوش است این وطن می‌نروم از این سرا

□

کیست دهقان تو و تخم تو جز یزدان؟

□

هر شور که از جهان برآمد

□

روزیت فروخورد بناگاهی

□

چون خیالات محال تو عبث بود عبث

□

پنهان ز بیم مستان بنهفته

□

فلک هم حسد برد و نگذاشتش

□

بر تن تاریک همی بر تنی

□

که هر خس از بنا داند به استدلال بانی را

□

نه چون تر و پخته بود خشک و خامی

□

زانکه در خود پای بست افتاده‌ام

□

تا کی بوی به جهل کبا مسته؟

□

این یار دل آزار که دارد که تو داری

□

با بانگ و نشاط و شادمانی

□

باورم کن که ازین درد بتر کس را نی

□

چرخ از تو خزید در خز ادکن

□

ازیرا آفتی ناید حیات هوشیاری را

□

مرا ز انده کهن زین گشت نو تن

□

دانند آن کسان که دم از ماجرا زنند

□

بدین در بسی رنجها برده‌اند

□

محتشم از داغ تو باشد فکار

□

شو دیت خون او زان می چون خون بیار

□

که رگ بیست‌وچار است بر چنگ بسته

□

دگر هرچ باید همه سر به سر

□

یکی گوشم که من وقفم شهنشاه شکرخا را

□

تو چرا نسیمت از من به سحر دریغ داری

□

تفی از جان شوریده درآمد

□

دل ارسطالیس شد به دو نیم

□

محتشم دست و پا چو صید ذبیح

□

تبارک الله ای پسر قوی است کیمیای تو

□

وز ناخن غم هر زمان مجروح رخسار آمده

□

گر ایدر بباشی به نزدیک شاه

□

درستی‌های بی‌پایان ببخشید آن شکستش را

□

تو هم‌چنان در هوس شام و چاشتی

□

عطار را در هر دمی، جانا تویی آرام دل

□

به پیش سکندرش بنشاندند

□

زنده مانم چو در آمدز در معشوقی

□

داده را روز دگر بازمگیر

□

چون دل از مولد کم کاست گسست

□

چرا ساختم رزم بیگانه را

□

ز پنهان خانه غیبی پیام آورد مستان را

□

خاطر گوهر فشانم سوخته است

□

آری چو تو بگزینم، گر چون تو دگر خیزد

□

همان بازگردی ازو مستمند

□

مگو القاب جان حی یکی نقش و کلامی را

□

از دو تن پرس و شرح آن بشنو

□

مردم چشم تو از کنار تو گم شد

□

ز تخت اندرآمد میان حصار

□

همی‌گفتم اراجیفست و بهتان گفته اعدا

□

بر شه ره ترکتاز بستیم

□

دست درین راه به دستان نبرد

□

مگر بخشش و گردش هور و ماه

□

ببین باری ببین باری تجلی صفاتی را

□

چون نیست لبت روزی هم رای تو اولی‌تر

□

نه شما شمس من و مهر سمائید همه

□

شد آن دولت و رفتن تیز نرم

□

پیش او چون نار خندان می‌شکافت

□

چو من ملامتیی رخصه جوی باده بیار

□

چون دو لعلش آب حیوان می‌دهد

□

خردمند باشم به از بی‌خرد

□

بر ضعیفان ضربت و بی‌رحمیست

□

منم که سر به خط آن خط سیاه نهم

□

قدر خود بشناس و قوت از خوان و خان کس مخور

□

نخواهم کس شاددل ما به رنج

□

آن کشیدش مو کشان در کوی من

□

که در گردن کمند زلف دود آسای او دارم

□

درون حوصله یک ارزن آمد

□

ز بالا و اسپ وز برگستوان

□

وز بهر این صیقل سحر در می‌دمد باد صبا

□

بس کن که نه طلسم سکندر شکسته‌ای

□

از بی‌پدری نشان مادر

□

به روم اندر اسکندرش نام بود

□

عقلی بنمی باید بی‌عهد و وفایی را

□

به قول رباعی شدم چاره‌جوی

□

بپرستندش که جای آن هستش

□

بشد نیز شاپور نخچیرگیر

□

در خم تقی یابی آن باده نابی را

□

به از هفت و نه پادشایی طلب کن

□

ثنای او که صف بخل بر دریده‌ی اوست

□

که بهمن بدی نام آن نامور

□

لب خشک و به جان جویان باران سحابی را

□

آنکه منش بنده‌ام بسته‌ی بند تو باد

□

آرزومند یک پیام تو اند

□

نتابد برو آفتاب بلند

□

آن را که براندازد او بستر و بالین را

□

گوئی چه بود کاین کرم از من دریغ داشت

□

او را رسد بر افسرشان صاحب افسری

□

درخشان شود رای تاریک تو

□

خورشید درخشان شد تا باد چنین بادا

□

خوش دلی امروز جایی مانده نیست

□

بازآی به دست شه چو شهباز

□

که خورشید گشت از جهان ناپدید

□

ما را تو بری از سر تا روز مشین از پا

□

شب ماه است به جانان به لب بام بخسب

□

کخر ازین خاک جز غبار نیابی

□

که ای شاه روشن‌دل و راه‌جوی

□

بس دودلی میان دل ز ابر گمان چرا چرا

□

چون دل خاقانی از مراد برآید

□

یا خیالی یا گمانی داشتم

□

جوان اندر آمد بدان سبز جای

□

ای که هزار آفرین بر مه و آفتاب ما

□

گرفته جهان خسرو نیمروز

□

گفت تا داغ محبت بودت بر رخسار

□

خرامان ازین شهر تا پیش کوه

□

صد طربست در طرب جان ز خود رهیده را

□

ز آن سوی کاروان فرو ناید

□

باز، زنار بر میان بستم

□

ندانیم چیزی که آید به کار

□

از او افتاده یعقوبان به دام و جاه ملت‌ها

□

ربود از سر تاجداران کلاه

□

کان‌چنان پیری چنین غدار شد

□

ملوک طوایف همی خواندند

□

ای بحر کمربسته پیش تو گهر جانا

□

آتش بسته مده به آب گشاده

□

به بیندیش اگرت می‌افتد

□

همی بر تن مرد بگذاشتند

□

نی ز گفت خشک بل از بوی دل

□

پس من سراچه‌ی جان ویران چرا ندارم

□

دردی عشاق به شادی بنوش

□

همان نامور خسرو شهرزور

□

گرم شد پشتش چو دید او روی مصر

□

که چندان چرب پهلویی ندارد

□

که چشمم زر بی‌خطر می‌ستاند

□

گروهی برفتند نزدیک شاه

□

فخرش ده و نازش ده تا فخر بود ما را

□

خوابم همه شب کاسته زین درد روز افزون نگر

□

که دل هم دام جان هم ارزن دل

□

بد ارنده کو بر زبانم گواست

□

تو سرده اسراری هم بی‌سر و بی‌پا را

□

کاین چنبر افلاک خم از خم بگشایی

□

جمله‌ی پند زاهدان از پس گوش می‌زند

□

بدان نامور بارگاه آمدند

□

چون بی‌سر و پا کرد او این پا و سر ما را

□

اگر نه بام فلک خوش نشیمنی است مرا

□

لیکن از راه صفت عالم به چیزی نشمرند

□

که آمد یکی اردشیری به جای

□

تا که ز روی او شود روی زمین پر از ضیا

□

ز راه دستش اندر طشت زر کرد

□

کوفتاد آن ماه را بر من گذر

□

جهانگیر پیروز با باد و دم

□

صد کوه چو که غلطان سیلاب حبابی را

□

بسته‌ی دیده‌ی هر خس نه رواست

□

آشکارا و نهان یکسان بود

□

که این تنگ تابوت شد جای تو

□

چه ناقوس چه ناموس چه اهلا و چه سهلا

□

نه هلالم که نازنین باشم

□

با یقین عشق ز هر بد گمانی کی خورد

□

بدو پاره شد زرد چون آفتاب

□

دم ناییست که بیننده و داناست خدایا

□

تا درد چنم زان سر دندان که تو داری

□

بقای ابد را سزاوار باشد

□

بگوید همه با تو راز جهان

□

گه خویش را قیصر کند گه دلق پوشد چون گدا

□

با صورت وصلش همه آن وصف خطا بود

□

هر که او مشغول این سودا شود

□

که روشن‌روان بادی و تن درست

□

از مقال و از جمال آن نگار

□

ورنه کاری دگر براندازیم

□

بی خبری سوی تو موی کشان نمی‌رسد

□

بدو شد همه راه یزدان تمام

□

شکر آب و شکر عدل نوبهار

□

دگر چه خواهی کردن که کردنی کردی

□

پایه‌ای زین دو جهان خواهیم کرد

□

فرستاد بازش سوی شهریار

□

نوحه گر هجر تو شد هر ورق زرد مرا

□

دود ز خاقانی آشکار برآورد

□

روح ناقص نفس کامل کرده‌ام

□

به کوه و بیابان و دریا و شهر

□

تا بخت ما خندان شود پیش آی خندان ساقیا

□

خاصه وفا در جهان گوهر نایاب شد

□

جاودان در ظلمت هجران بماند

□

نهاده به گفتار قیدافه گوش

□

تخته را آن موج‌ها می‌راندند

□

عقل چو خاقانیی عشوه خری می‌کند

□

چرا گرد مقامرخانه گردد

□

چو افزون خوری چیز نگزایدت

□

خار از تو نسرین می‌شود چیزی بده درویش را

□

حال دل چون پرسی از من هر زمان چون نشنوی

□

درمان دل خسته‌ی عطار ندانند

□

زبان را به نام وی آراستیم

□

مثنوی اندر نگنجد شرح آن

□

من پشت دست خایم کو زان چه خواست گوئی

□

آخر آید بو که یک رنگی پدید

□

سر دشمن از تخت برتافتی

□

بر پدر من اینت قدرت اینت ید

□

الا هوس وصلش، در سر نکنی دانم

□

طوبی لهم که بر سر طوبی نهاده‌اند

□

به زود آمدن ارج بشناختش

□

جمله سرهای بریده زیر پا

□

دست نثر من زند سحبان وائل را قفا

□

تا کجاست آنجا که من سرگشته‌دل آنجا شدم

□

که گفتی همی زو فروزد سپهر

□

که مطلوب همه جان‌ها کند از جان طلب ما را

□

همه خشمی فرو خورم چو ببینم رضای تو

□

آن همه بانگ ناشنید آید

□

نبینم همی گفت و گوی تو راست

□

هم کشنده‌ی خلق و هم ماتم‌کنیست

□

او را به دست خصم چرا باز داده‌ای

□

نطاق بسته چو جوزا به چاکری رسدش

□

تو گفتی زمین دست ایشان ببست

□

پخته تویی خام تویی خام بمگذار مرا

□

کشتگان را طعمه‌ی اجرام خویش

□

کین همه خون‌ها مرا حلال نماید

□

هر آنکس کجا مهتر کشورند

□

تا بگوید قصه‌ای از کاهلیش

□

یا از آن کس که کار فرمای است

□

در عشق چون تو شاهی جان و تنی چه سنجد

□

همه ساله با رنج و کار گران

□

من چرا باشم غباری را تبع

□

میدان این براق برون از جهان طلب

□

لاغیری دان که بس عیان بود

□

کزان آب کس را ندیدیم بهر

□

زود مستانه ببوسید او زمین

□

چون امر تو درآید هم در زمان برآید

□

زمانی گل نهان می‌کرد در خار

□

به شهر اندر آمد سپاه ارجمند

□

غالب از وی گردد ار خصم اندکیست

□

گرچه او ژاژ بیشتر خاید

□

هیچ کسی به عمر خود با سر آن نمی‌برد

□

بگوید به مهتر که کن یا مکن

□

دگربار دگربار چه سوداست خدایا

□

ز رنج غمزه باری شرم بادت

□

صد جهان عشق افتدت ز آغاز

□

که نادیدنی پاک نابود نیست

□

چون برنمی‌گردد سرت چون دل نمی‌جوشد تو را

□

جای در پیرهنت یارم جست

□

مباش ایمن یقین می‌دان که نفست در کمین باشد

□

پر از رنجم از رای تاریک تو

□

کز بهر نان و بقل را چندین نشاید ماجرا

□

تا دسته‌ی بنفشه نهم پیش شهریار

□

هر دم که زد از میان اخگر زد

□

بیاراست بر سان باغ بهشت

□

برای امتحان کرده ز عشق استاد صورت را

□

خاک او بودم سزای جرعه‌ها زان آمدم

□

خاک راه تو تاج سر دارد

□

نکرد آشتی چون نبودش درنگ

□

آن کو چنین شد حال او بر روی دارد خال‌ها

□

هم هیچ مگو به هیچ برگیر

□

ایمانش نثار آن قدم شد

□

چنان گشت کز کشته شد جای تنگ

□

خشک چه داند چه بود ترلللا ترلللا

□

کرم‌پروری معدلت گستری!»

□

عطار را گر آید صد پرده دوز حاصل

□

کزو گشته بد چرخ گردنده سیر

□

گاهی بغلطاند چنین گاهی ببازد در هوا

□

من به جان می‌زیم و سایه‌ی جان است تنم

□

ولی یک ره به پایانم نیامد

□

کشیده ز دیبا برو چادری

□

تا دهم کار ترا با او قرار

□

که آسمان ز سر افکندگی است پا برجا

□

که چندین حلقه‌ی مردافکن آورد

□

همانا به شب روز نزدیک شد

□

هین از نسیم باد جان که را ز گندم کن جدا

□

کفت آن به تو رسد زآنکه به چشم من دری

□

خود چه شناسم که چه سان گم شدم

□

دو دستور او را نگه داشتند

□

خدمت کنم تا واروم گویی که ای ابله بیا

□

سگ کویت نمی‌پرسد مرا کای یار من چونی

□

زقه‌ها از دست سلطان خورده‌ام

□

بگوییم با شاه پیروزبخت

□

یکی گوشم که من وقفم شهنشاه شکرخا را

□

من شوخ چشم نیستم ای کاش هستمی

□

تا کند وام از تو این زان بسته‌اند

□

گزین کرد ازان یاره و تاج و گاه

□

با مقنعه کی تان شدن در جنگ ما در جنگ ما

□

تف دل آتش آورد در دهنم، دریغ من

□

بسا مطرب که اینجا نوحه‌گر شد

□

کزو شادمانست گردنده عصر

□

کو دست نگه داشت ز هر کاسه سکبا

□

حدیث از جگر پاره می‌کنم تفسیر

□

بننشیند دل عطار از جوش

□

یکی ژرف دریا بد آن روی کوه

□

آن خوبی و ناز آمد تا داغ نهد ما را

□

این نیست به هستی ابد کم نفروشم

□

یک نشان از صد هزاران کس ندید

□

یکی نامه بنوشت نزدیک فور

□

کژروی را محصد احسان کند

□

چون یافتی بگشای لب کاینک دل صد چاک تو

□

پرتو روی چو ماهت نرسدش

□

سپاه انجمن شد بران آبگیر

□

کو جام غیر جام تو ای ساقی شیرین ادا

□

که آن ماه کله دارم چنان آمد که من خواهم

□

می‌نرهد ز درد تو وز تو دوا نمی‌رسد

□

که از رومیان کم شود شهریار

□

به جان تو که جان بی‌تو شکنجه‌ست و بلا بر ما

□

تا چون که نیست گردم داند که هست اویم

□

عالم ز حسد به جنگم آید

□

که آن را کران و میانه ندید

□

جان ما از وصل تو صد جان شود

□

آزار تو را بهانه بایستی

□

گر همه نیک است و گر بد والسلام

□

جهاندیده و رازداران خویش

□

زانک سیف افتاد محاء الذنوب

□

کاب عیشی یا دلی روشن کجاست؟

□

از گشتن سنگسار مندیش

□

بماندند زان پیلبانان شگفت

□

زان جا به سوی مه رود نی در دکان نانبا

□

غمزه‌ای بر هم زن و او را بدان عالم فرست

□

قطره‌ای دریای عمان کی شود

□

نخواهد همی با کسی آرمید

□

همچون جهان فانیم ظاهر خوش و باطن بلا

□

حرارت بر هر دل آتشین

□

که شور او بسی شوریده دارد

□

به افزایش و دانش و دستگاه

□

کامد پیامت زان سری پرها بنه بی‌پر بیا

□

سایه باری به زمین بایستی

□

کز تر و وز خشک صد دریا میسر یافتم

□

ندارد دریغ از من این تیره خاک

□

خوش خوش کشانم می‌بری آخر نگویی تا کجا

□

تا بر پرد ز بر دل من چون کبوتری

□

از هر دو جهان دریغم آید

□

که بهر من این آمد از روزگار

□

چه جان و عقل و دل باشد که نبود او کف دریا

□

من غرق نیل و چشم چو نیلوفر آیمت

□

مردود خلق آمد رسوای انجمن شد

□

سترگی و نابخردی خوار شد

□

خواجه روح شمس دین بود صفای نفس ما

□

کشیدی به جولانگه گفت و گوی

□

از من بی سر و پا نپذیرد

□

که آسیمه برگشت جنگی سرش

□

دل داده‌ام دیر است من تا جان دهم جانا بیا

□

این همه دانا مکش، نادان مشو

□

که خون‌ریزیش واجب می‌نماید

□

شد آوردگه را همه جای تنگ

□

بنگر که در خون می‌روی آخر نگویی تا کجا

□

یک سلیمان را نگین جستیم نیست

□

چون عود بی‌مشاهده‌ی آن شکر مسوز

□

سپاهی که بر باد بربست راه

□

بعد از آن مهر از دل او بر گشاد

□

صلیب روزن این بام خضرا

□

عطار به صد مستی تا کی سخن اندیشد

□

که چرخ فلک را بدرید گوش

□

سوراخ سوراخ آمد او از خود زدن بر خارها

□

دردی دهر دل گسل چه خوری

□

گر همه سود و زیان در بازد

□

اگر دیر مانیم اگر چند گاه

□

حمال دل و جان کند آن شه اثری را

□

بر سر از تو تاج تمکین آورم

□

که جز در آسمان جان نگردد

□

نگهبان لشکر به روز و شبان

□

کز وی دل ترسا همی پاره کند زنار را

□

چه جای دشمن است ای دوست خود را می‌خورم باری

□

بیرون ز هر دو در حرم جاودان شدم

□

برآن بوم و بر کاندرو بود شاه

□

بی تو کجا جنبد رگی در دست و پای پارسا

□

اسباب این مراد فراهم نیامده است

□

داغ بر دل ز انتظاری مانده‌ام

□

هم آخر سپارد به خاک نژند

□

تا نبینی آمنی بر کس مخند

□

ز شادی دل شش نفر را فراخ

□

گر عین عیان خواهید از خلق بپرهیزید

□

کجا برتر از دیده و جان و چیز

□

ور نمی‌شویی جز این جانی بجو

□

زان لاجرم کلید در غم نیافت کس

□

نه چنان خفت کزان برخیزد

□

که داد و بزرگیست بنیاد تو

□

هر عقل زیرا رسته شد در سبزه زارت بنگ‌ها

□

درشکنم طرف شب با تو به شکر طرب

□

آب خواهی است که با جام بزر می‌گذرد

□

همان هدیه‌هایی که بد ناگزیر

□

ما دیدبان آن صفت با این همه عیب عما

□

قلم اینجا رسید و سر بشکست

□

واقبال بدان بود که شهمات برآمد

□

نهفته پدید آورید از نهفت

□

سلیمان خود همی‌داند زبان جمله مرغان را

□

من ناله‌ی خویش ناشنوده

□

گر در هوای او نفسی بی خطر زیند

□

که دانند هرگونه گفت و شنید

□

یا رب و یا رب اجرنی ساز کرد

□

یا من ز خرد یا خرد از من چه نویسد

□

چو سر بشناختی از سر میندیش

□

همی تاخت اندر فراز و نشیب

□

نه مر این را نه مر آن را زو امان

□

آوازه‌ی کار آب در ده

□

بر فرقت جان گرید بر گریه‌ی تن خندد

□

که چون بازگردند زین مرز و بوم

□

صد ذرگی دلربا کان‌ها نبودش ز ابتدا

□

هجران تو آردم به پستی

□

دیوانه بود هر کو با سیم‌بری سازد

□

که به هم صلحشان نمی‌یابم

□

که از مزج و تلاقی را ندانم جامش از صهبا

□

امید من بمرد به طفلی شکوفه‌وار

□

پشت سوی روشنی داری هنوز

□

از ننگ شکسته نام اران

□

از وهم بیمارش کند در چاپلوسی هر گدا

□

از تظلم کاین چه بیداد است باز

□

که با درد تو درمان درنگنجد

□

طبیب دلم کز دوا می‌گریزم

□

رود هر یک به اصل خود ز ارزاق و کفایت‌ها

□

سلاح مردمی از تن فشاندی

□

از پی ره زنی او، طره‌ی یاسمن نگر

□

مرغ زندانی تماشا برنتابد بیش از این

□

تا چو بکاهد بکشد نور خدایش به خدا

□

جان را دو اسبه خیز به خدمت به در فرست

□

در پی تو مرگ چه سود ای غلام

□

جز نام تو جاودان مبینام

□

بر جمله خوبان ناز کن ای آفتاب خوش لقا

□

تن چو موی به مویه ز تیغ برهاندیم

□

گه کعبه مجوی و گاه خمار

□

بس به آئین یادگاری داشتم

□

روزی غریب و بوالعجب ای صبح نورافشان ما

□

که هجران خود از کار من درنماند

□

به یکدم صد جهان لشکر رسید

□

پر نقطه‌ی زر سیاه ملحم

□

وز مال و نعمت پر شود کف‌های کف خاران ما

□

بی‌رنگ زر رها نکنندت به بوی من

□

جان و دل درباختم سلطان شدم

□

شکر وضو کند به در مسجد الحرام

□

پای تصرف را بنه بر جان خون پالای ما

□

کهن ریشت به پیکان تازه گردان

□

هیچ طوطی شکرفشان نرسد

□

یک ذره نیست شمس فلک ز اختر سخاش

□

گاه میا گاه مرو خیز به یک بار بیا

□

از تو گریز نیست که خصمی و داوری

□

کو دیده‌ی دیده‌ور ندارد

□

روز چون نیلوفری چالاک و شب چون زعفران

□

زیرا که که را اختیاری نبود ای مختار ما

□

گه زر رخسار خلخالش کنم

□

مرد کو در ره عشقت که به میدان آید

□

دو پادشا را در ملک دل بیازارم

□

زند خورشید بر چشمت که اینک من تو در بگشا

□

تا دامن خرسندی از خلق برافشاند

□

نزدم زانکه آن نفس جان بود

□

چو دیده رفت چه روز و چه روزن

□

هر لحظه گرمی می‌کند با بوالعلی و بوالعلا

□

ریاض اللهو حفت بالاقاحی

□

سرگشتگان گمره بسیار می‌نماید

□

دل زیان افتاد و محنت سود و بس

□

چون باز شود چشمت بیننده شوی با ما

□

ساحر نادره کارا که تویی

□

صد چون پسر ادهم تاج و کمر اندازد

□

مکه‌ی تمکین و در وی کعبه‌ی جان آمده

□

گشته در مجلس گران چون مرگ و درد

□

که کار عزیزان خطر برنتابد

□

ذره‌ای هم‌خلوت خورشید عالم کی شود

□

آن ناخنه که بود بدل شد به استخوان

□

گاه مفلس خوانیم گه قلتبان

□

بر من فلان چه گوید بهمان چه کار دارد

□

کاندر گلوی وی دمی بند از رسن افتاده شد

□

وآنگهی از بیم گاز رنگ سقم داشتن

□

می‌غرد و می‌برد از آن جای دل ما

□

ترسای روم کیست که خاقانی آن اوست

□

از برای آن دهان بالای سر می‌آورد

□

بهر چل صبح دبستان به خراسان یابم

□

شیر تو را بیشه تو را آهوی تاتار مرا

□

کاندر درون عالم جایی نیافتم

□

نوش خمارم ز خم آر ای غلام

□

بیضا و عسکر از ید بیضای عسکرش

□

باز کن از گردن خر مشغله زنگله را

□

نزدیک اهل معرفت این خود فسانه بود

□

دلشده‌ی سوخته‌جان بوده‌ام

□

کلوده ماند دست به آب معصفرش

□

در بارکشی یابی آن حسن و ملاحت را

□

دیده شاید آن هلال ابروی تو

□

زانکه آتش همنشین می‌بایدش

□

کز زلف و خال گوید و کعبه برابرش

□

باز گشاید به کرم بند قباها

□

کسیب دست سنگ فشان تو می‌خورم

□

برخاست قیامتی به یکبار

□

گاه همی شد پدید، گاه همی شد نهان

□

چونک تو رهن صورتی صورتتست ره نما

□

گهی تیغ و گهی خنجر کشیدی

□

کام و لبش ز معنی پر در و گوهر آید

□

بر هفت بام بست گذرها چو ششدرش

□

کیست خبر چیست خبر روزشماری صنما

□

هان خدا عافیت دهد، غم نیست

□

در همه عالم حدیث سر که پسندد

□

تا به سر زلف تو کرد گذر چین به چین

□

شب تیره باندیشه بگذاشتند

□

که گردد ز نابخردی حارسش

□

نیستی تو این سخن را هیچ کس

□

خاقانی از درون سو هم خوابه‌ی خیالش

□

بپردخت خسرو زبیگانه جای

□

وز آن پس نوای دعا ساز کرد

□

دهر خرف ز رویش طبع بهار گیرد

□

ماندم ناخن کبود از تب هجران او

□

خور و خواب در آتش آمد مرا

□

کار پیرای تو زر بایستی

□

از پی آن بار بار بار ندارد

□

حق بود دیو را که نشد آشنای خاک

□

همه کشور دوک لشکر کشید

□

بی‌وصل گل، از بلبل آواز نخواهند

□

آه خون آلودم از گردون گردان بگذرد

□

ماه نوابتدای سه حرف است بنگرش

□

همی مشک بوید ز پیراهنت

□

دل بین کز آتش جگرش آبخورد خاست

□

تا نشان قطره‌ای زآن یافتم

□

خورشید نمی‌شود مسلم

□

نه داناسری گر درخشنده یی

□

او آن حریف نیست کز این گونه دم خورد

□

پس درین سودا زیان کن سود خویش

□

سدره‌ی توحید منتهای صفاهان

□

که بهرام جنگ آور افگند بن

□

به چشم کواکب چو چرخ کبود

□

تلبیس و مزوری بر آورد

□

به زانو پیش سگساران نشستن نیست امکانش

□

سرشکی ز مژگان بینداختی

□

گوشم به توست لاجرم از بر نمی‌شود

□

فرید مست به محشر شکر فروش رسد

□

زربفت نهاده گرد دامان

□

پدر را بکشت آنگهی شد بروم

□

کز خراسان اندرآ، شوری به شروان درفکن

□

کی فراموشش کنم گر من فراموش آمدم

□

از آب دیده دجله به برزن درآورم

□

بسی شور و تلخ جهان دیده‌اید

□

کو جرعه چرا بر آتش افشاند

□

از خواب خیال او بیدار نخواهم شد

□

طوطی گویاست کز هندوستان آورده‌ام

□

چنان چون پدر داشت با داد و فر

□

فتنه‌ی خاقانی است این دل کور کبود

□

او عرق کرده ز پس چون میگساران می‌رسد

□

بلکه پر جبرئیل آنجا مگس ران آمده

□

به فرمان و رایت سرافگنده‌ام

□

که این جامه بر قامت توست و چست

□

که از شبرنگ گلگون می‌نماید

□

هر صبح‌دم از صبات جویم

□

کزان کند شد بارگیهای تیز

□

گفتا که حق است اگر نیندیشم

□

وصف خط تو چو بسیاری شود

□

جام چمانه بده بر جمن جان بچم

□

چه اندیشد این مردم نیک بخت

□

من نیز اگر نمانم بر تو به نیم جو

□

تا نمیری کی تو را درمان بود

□

چون سر کوی تو هست نیست مزیدی بر این

□

همی‌خیره بفریبدت روزگار

□

شش پنج زنش حقایقی باید

□

در دست تحیرم به مگذار

□

کز فلک زین صعبتر ماتم نخواهی یافتن

□

همه دل گرفتند یکسر سپاه

□

دل جوئی رسم باستانی است

□

چون کشد دل که بحر و بر نکشد

□

آوری خط محو کرده‌ی پار

□

همی‌راند گستاخ تا نهروان

□

این القدم الاولی این النظر الثانی

□

در گردن عاشقان کنب کرد

□

از پی یک روزه ملک چتر و علم ساختن

□

فراوان کس از اختر آزرده شد

□

برگ صد سالم از حزن کردی

□

عشق تو حقیقت نه مجاز است چه تدبیر

□

که حاجت به حوا و آدم ندارم

□

بکژ اندر آویخت پیکان به راه

□

دانم نشوی در خط گر بی‌خبرت خوانم

□

یک وزیدن بادش از سوی تو بس

□

معدن کافور هست خطه‌ی هندوستان

□

هرآنکس که بود از یلان نامدار

□

گوش ماهی چه کنم؟ جام صدف چه ستانم

□

کزان خوشی به دل من صد اضطراب درآمد

□

با بدتری بسازم چون بهتری ندارم

□

فرود آمد از دیر و او را بدید

□

هر ذره را در عالمش خاقانی‌آسا یافتی

□

من چه زنم دم که عیان دیده‌ام

□

ز آن رخ دهد که گندم گون است پیکرش

□

بهرکار بر ما سپاسی نهید

□

خاقانیا خموش که جای نفیر نیست

□

بهشت از پیش رضوان برفشاند

□

نیمی شود افسرده، نیمی شود آتش‌دان

□

سخنهای دیرینه کردند یاد

□

تو سنگ زنی و ما همه طست

□

تا در دو جهان یک دل بیدار نماند

□

هان بادیه نگه کن و هان ناقه بنگرش

□

بدان سان توگفتی خدای آفرید

□

آخر از دولت عشق این‌قدرم بایستی

□

تازه گردان زود اسلام ای غلام

□

بر سر یک مشت خاک تا کی باران او

□

از آشفتگی باز پس شد ز خوان

□

اگرش قبول کردی، خبری فرست ما را

□

لاجرم این اشک دلکش را جگرگون یافتم

□

تنها روی آن زمان ببینم

□

جفاپیشه و کینه دار آمدند

□

کو راه باده‌خانه که جویای باده‌ایم

□

که بی شک سبزه از باران برآید

□

هدهد دین را تولا دیده‌ام

□

نبود ایمن از راه وز کشورش

□

کاین مهم را نامزد خوی تو بس

□

کیست کین شوریده را بندی کند

□

در جزیره بازمانم ز آتشین پل نگذرم

□

که این روسپی زاده‌ی بدنشان

□

که گوید که هرای زر بر خر افکن

□

کز چشم تواش رهایی آمد

□

چشمت بهر رعنائیی، آب رخ ما ریخته

□

چه برما همی کامگاری کنید

□

شما غمگن و نقشتان شش فتاده است

□

که دلم دایمش کباب دهد

□

الب ارسلان شدیم به پایان صبح‌گاه

□

فرستیم نزدیک تو بی گمان

□

کز پی سر طوق و فرمان برنتابد هر دلی

□

هندوی خود را چنین در پا از آن می‌افکند

□

آخر درون پرده خزیدم به صبح‌گاه

□

بدو در سکوبا و مطران بدی

□

دیر آوریم و زحمت خود زود می‌بریم

□

بو که در پرده اهل راز آیند

□

چون نبینم سر و سامان چکنم؟

□

گرکینه در دل ندارد نگاه

□

شکر کن کان تار نگسستی هنوز

□

خود از دهنت که را نشان بود

□

به جائی روم کاشنایی نبینم

□

ز کمی و بیشی آن انجمن

□

تا از مژه هر ساعت لعل ترت افشانم

□

من به گرداب بلا خواهم رسید

□

باد از تنود پیرزنی فتح بابشان

□

که گرلشکر آید مکنشان یله

□

در زیر ران دهر هم ادهم، هم ابرش است

□

عاشق شو و از وجود مندیش

□

نیلوفرم که بی‌او نیل و فری ندارم

□

سرش را ز پر مایگان برفراشت

□

به گلاب و طبرزدم دریاب

□

از یک یک موی هر زمانش

□

من زاده‌ی خلیفه نباشم گدای نان

□

روانش از اندیشه آزاد گشت

□

یک هم‌نشین سعد چو کیوان نیافتم

□

باری ز اهل ظلم قدم در کشیده‌ام

□

از لب خم نیمه‌ای غرقه در آب بقم

□

عنان باره‌ی تیزتگ راسپرد

□

گر خود به هلاک آید فرخنده همی دارم

□

دشمن جان خویش را، در بن خانه یافتم

□

ز آن نجنبم ترسم آگه گردد اژدرهای من

□

نیاورد باید کسی را به رنج

□

لاالخیر فی حیاتی لاالضر من مماتی

□

دایمش در دیده جایی یافتم

□

سوخته شد در دهن من فغان

□

یکی بنده‌ام پاسبان سرت

□

خاقانی را مگر تب آمد

□

ظلم کردم کزان دهان گفتم

□

در همه عالم منم موی شکاف از زبان

□

از ترکستان هزار هندویش

□

خود عشق چنین مرغ به دامت نرسانید

□

بحری که سالکیش شناور نمی‌شود

□

تا دست صبح غالیه سازد ز عنبرش

□

آن روی که در سفر نهادم

□

این داندآفریدن سبحانه تعالی

□

بنیاد جنون چنان نهادم

□

گر ببری سلسله‌ی آسمان

□

کاورد ز خاکی تو گردم

□

مماناد ار بماند بی‌خیالت

□

سوراخ به جان خویش در کردم

□

برخاسته صورت گریبان

□

در زیر بار منت هر دون نیامدم

□

خرم آن کس که کسش نشناسد

□

سوز عشقت خشک و تر می‌سوزدم

□

وز ورای پالگانه‌ی چرخ بینی منظرم

□

عزم به خلوتگه سلطان کند

□

از من مرا چه خیزد اکنون که تو مرائی

□

چون سرابی همه نمود بود

□

کف بر قدح دردانه‌ها از عقد حورا ریخته

□

شد سرخی غمزه‌ی تو غماز

□

از آن پیش کافتی ز پا مست خواب،

□

اگر خواهی به جای جان گزیدش

□

ره سوی دریا یافته، تلخاب دریا ریخته

□

سر زلفش طناب بنماید

□

گرچه خصم اوست جانا یار جانان جان تو

□

گم گرد در فنا و دگر بیش و کم مپرس

□

صورت هر آینه بنماید هر آینه

□

ندارم هیچ جز جانی دگر باز

□

در عشق چنین باید آن کس که سراندازد

□

فارغ از توبه و ز استغفار

□

آویخته به سایه‌ی مشکین کمند او

□

گر هست هم از سگان اوی است

□

هم رحمش بسته شد، هم سر پستان او

□

از بیخبری او به جهان رفت خبرها

□

چون حصن دین را شاه نو بنیان نو پرداخته

□

مرغ در دام معقرب چه خوش است

□

نشره‌ی جان بایدت مدح منوچهر خوان

□

گر ابلق آسمان فرستیم

□

از کیل روزگار تلافی آن مخواه

□

با عدم ار عاشقی دست به میثاق نه

□

عشق تو سپه کشد دمادم

□

کو بجز در هوات دم نزده است

□

به حکم اوست قضا بسته با رضا میثاق

□

در پای تو فشاندم، کردی قبول یانی

□

از ملکوت و ملکم ترجمان

□

از نوای کوس وحدت به نوائی برنخاست

□

کاندر علاج هست تباشیرش استخوان

□

هان ای دل خاقانی پندار نپذرفت

□

چون سگ پاسوخته دربدرم لاجرم

□

خاقانیا تو فکر گریبان نمی‌کنی

□

دخل ابد عشر او فیض ابد کان او

□

تا دل خاقانی از او بو که به کامی برسد

□

بس آه عنبرین که به عمدا برآورم

□

بو که درآرد به مهر آن دل کین توز را

□

گر نه از آن قواره نیمی کنند کمتر

□

کار او را نام بی‌کاری نهی

□

نقش آن گویی در شوشتر آمیخته‌اند

□

بدزدی و به من بسپاری ای باد

□

خوش میوه‌ای است عشق و به نوبر نکوتر است

□

سبحه‌ها کز اشک داودی مزور ساختیم

□

باز خواهد خواست آنک شاه خورشید سخاست

□

ورنه بدین شتاب چرا می‌فرستمت؟

□

لرز تیرم ز استخوان برخاست

□

که نشسسته‌است بر کران خلوت

□

وصل تو مهر تب است در دهن اژدها

□

بجز رویت تماشائی نمی‌بینم، نمی‌بینم

□

خازنان بحر در بر میهمان افشانده‌اند

□

هجوم آورده بر دلها ز بس تاراج مژگانش

□

بر فتح شاه خوانده الحمد الله از بر

□

چشمم چو پسته پر رگ خونین ز نشترت

□

بر در ایوان نه زنجیر و نه دربان دیده‌اند

□

دل خاقانی آمد لاجوری

□

تا نکند ناگهان باز سپهرش شکار

□

بس عقل کو ز عشق ملامت گزین گریخت

□

شمر سینه‌ی باز خزران نماید

□

چون بدیدم جز سه یک از دست هجرانت نبود

□

از نفحات ربیع در حرکات صبا

□

از سگان کیست خاقانی که یابد بوی من

□

ز آتش صبح اوفتاد دانه‌ی دلها به تاب

□

که عمر من ز تو آموخت این گریخته پایی

□

همچون بره برآمد پوشیده صوف اصفر

□

کز خانه صید کردن دانی که نیست مردی

□

غم نخورد هر که را هست چو من غم‌گسار

□

ای جان او غم‌خوار تو، تو غم‌نشان کیستی

□

بسوی فلک بین که آن سان نماید

□

درین کار به گر نمایی درنگ

□

این هجر کافر تو که آفت رسان ماست

□

اینجا سجود سهو کن و در عدم قضا

□

خواهد بر این ممزج و زرکش نثار کرد

□

بگو زلف راکز چه چون چنگ بازی

□

سرخی خون ز سیاهی بصر بگشایید

□

که اینجا محرم مویی ندارم

□

شیطنت را لقب حیل منهید

□

هر رخی را فرسی داشتمی

□

همه زنار ببندید و کمر بگشایید

□

ناله‌ی من نبست غم دادستان من کجا

□

هیچ نکوعهد نیست کو شودم توتیا

□

که خود را هم به دست خود کفن ساخت

□

کرد چو صبح نخست روی نهان در نقاب

□

کار همه کس به زر چو زر گردد

□

دولت خوارزمشاه داد جهان را قرار

□

کار با لطف کردگار افتاد

□

رنگ مدهامتان نخواهد داد

□

بهر دردی که بی‌درمان بیاید

□

هم به بالات گوهر اندازد

□

برد بهره هم خاص و هم عام ازو

□

کس چو من مرغ در حصار کند

□

که هیچ آب غم من روان به جوی تو نه

□

شد شکمش چون صدف پر گهر شاهوار

□

چه خاقانی که خود خاقان تو باشی

□

آن استخوانش بیرون و آن سبزی اندرون در

□

نه لایق به وی باشد و نی به من

□

بر سر دشمن روان خواهم فشاند

□

چون بحر نیارمیده خواهم

□

نو به نو غمهاش تو بر تو چو دفتر ساختند

□

مائی ما نیست گشت و اوئی او ناپدید

□

من خون خورم نه باده، من غم کشم نه ساغر

□

بر فلک هم نردبان نتوان نهاد

□

سقف فلک را به صبح کرد خراب و یباب

□

در شکر ریز جمالت گوهر افشان تازه کرد

□

خلعه نوردش صبا رنگرزش ماه تاب

□

ولی بر خویشتن پیدا نکردی

□

هشت جنان را نثار ما حضر آورد

□

آب زده، سنگ سوده، بام شکسته

□

که به هر لحظه روش می‌بشود

□

امشب به وعده‌ی دل بریان کیستی

□

چو درخت زهر کارم بر از او شکر نیاید

□

طبع من چون صدف دهان بگشاد

□

دیده بد کرد جوابش به بتر بازدهید

□

سپاسی دارد ار بدتر نیاید

□

ناله آن ناله که از سینه‌ی خارا شنوند

□

یا کوزه گر چه داند یاقوت را بها

□

بر رقعه کعبتین همه یکتا برافکند

□

یک یک بگوی و پاسخ آن را به ما رسان

□

در پیش گاه تو زن فغفور پیش کار

□

خاقان اکبر او را کی خواستار بودی

□

یوسف تازه نگر که از سفر آورد

□

امشب بگو کجائی و مهمان کیستی

□

کافسر شاهان کشید تیغ چو صبح از قراب

□

عابدان در نماز می‌غلطم

□

یاش سایه‌ی الاه می‌گوید

□

خاصه اکنون کاندرین عالم وفاداری نماند

□

از چه سبب چون عرب نیزه کشید آفتاب

□

پل همه بر دوستان خواهد شکست

□

الا شناعتی و دریده دهن نیند

□

آخر از آن هزار یکی را دوا فرست

□

روزه‌ی جاوید را روزی مقدر ساختند

□

دریاب که نیست پایمردش

□

از قباشان کمر ندوخته‌اند

□

آنچه او کرد از جفا، عالم نکرد

□

وانگه در او معادن حیوان تازه کرد

□

والله که هرآنچه رفت سوداست

□

بر خاک مرده باد مسیحا برافکند

□

ای شوخ برو کز تو کس این دم نپذیرد

□

بر صدف گون ساغر گوهر فشان افشانده‌اند

□

مهره‌ی رنگینش از آن دربسته‌ام

□

تیغ در خورد میان خواهم گزید

□

کز کبریا سلام به سلطان نمی‌دهی

□

زلف و رخسار زره با سپر آمیخته‌اند

□

آخر چه اوفتاد که خوار اوفتاده‌ایم

□

خاصه دوران گشاد رشته‌ی کار

□

گر ز دولت پر و بالش برسد

□

کز دهنش ناله‌ی حمام برآمد

□

دشمن خاقانیم تا مهر او بگزیده‌ام

□

غنچه که آن دید ساخت گنبده‌ی مشک بار

□

بال و پر بگذار تا بتوانی آسان آمدن

□

گر چه نزد گل و ریحان شدنم نگذارند

□

به دل مهرت خرد حالی به صد جان باز نفروشد

□

اوهام کند پای و قدر تیز تاب شد

□

هیچ و همی بجز وصال تو نیست

□

که بر کمرگه هارون جلاجل است صواب

□

دبیران را دبستان تازه کردی

□

لب‌های عرشیان همه بوسه ستان اوست

□

من برآنم کاستین بر دوستان خواهم فشاند

□

سرگشته ازین بخت سبک‌پای گران خواب

□

گرد خود گردی از آن تردامنی چون آسیا

□

کان نی مصر یوسف دگر است

□

بر پایه‌ی سریرت سرها نگر بریده

□

مشتری طیلسان در اندازد

□

طبق طبق ز جواهر بر انتخاب بریز

□

کن زه سیمین بر آن دامن نه در خور ساختند

□

که او یار قلندر بر نتابد

□

که شهان را زر از در کمر است

□

کاش اجل سنگ بر زدی به سبویم

□

شامگه خود را به هفتم چرخ مهمان دیده‌اند

□

مار گزیده قوام مار ندارد

□

زانکه دیری است تا پر افشانده است

□

وی خراسان عمرک الله سخت مشتاقم تو را

□

دل علامت گاه یاسج‌های سلطان دیده‌اند

□

کاخر نه در جهانی، پرورده‌ی جهانی

□

همچو دار القمامه بس الدار

□

تب عشق از نهان برانگیزد

□

هم ز صبحش علم شقه‌ی دیبا بینند

□

پذیرنده‌ی کرد و ناکرد خویش

□

کس یک پی کاروان ندیده است

□

بر هرچه خداوند قلم راند و قدر شد

□

من پی هر بشری خواهم داشت

□

یک ذره غبار برنیامد

□

از پی میم است جنگ نز پی کاف است

□

پس برو و چشمه‌ی حیوان طلب

□

که باشد کو نخواهد دوست را دوست

□

جز عاشق گلخنی نیابی

□

که چشم از آتش دل آب گیرد

□

که تا بر هم نهی دیده نه این بینی نه آن بینی

□

خدایگان جهان پادشاه گیتی دار

□

که تو عیدی و ما هلال توایم

□

زین سخن معتقد مذهب رهبان شده‌ام

□

وز نای حلق افغان‌کنان بانگ رباب انداخته

□

زمام ملک به فرمان شاه ایران کرد

□

بحر ز قاعده نشد تا تو بهانه ناوری

□

حدیث شکرینش روح را قوت

□

کز قبول تو نامور گردد

□

تا توئی شهریار ما باشی

□

چون شد چراغ روز شبانگاه زیر آب

□

بروی دوستان در باز کردم

□

وهمم در این فرو شد کو از چه کان برآمد

□

بر در او گذشت کم یارد

□

کاسمان صاحب‌قران می‌خواندش

□

علی نغم المثالث والمثانی

□

جویان ز لب تو مهر تسکین

□

کای عبید آنجا فروکش کرده‌ام

□

کز آتش دل لهب کشیدم

□

صنوبر پیش بالای تو مرده

□

وز او کین خود بی‌مدارا کشید

□

سپهر اگرچه بسی گشت در نشیب و فراز

□

عشقش قیامتی است زوالش کجا رسد

□

نکبت چگونه دولت او را عنان گرفت

□

چو نبینی دلی، کجا شکنی

□

نصرت از کردگار خواهد بود

□

ترسم ببری جانش در طره در آویزی

□

هزیمت از طرف راه کهکشان کردند

□

پوزش خجلت ز نادانی بخواه

□

گشاده پنجه باری شکار میید

□

خاقنی راه چنان نیست که آسان برسم

□

بزمی دگر افروزیم عیشی دگر آغازیم

□

عمرم در آرزو شد و در انتظار هم

□

هزار لاله‌ی نورسته در کنار کند

□

از دیده گلاب آرم تا با شکر آمیزی

□

این فتنه برنخاست که در روزگار اوست

□

به حقایقی نگفتی که سگ در منی

□

هوا را دود آهم تیره میکرد

□

تا ازیشان نشان به کس نرسد

□

در سلطنت به جاه سلیمان نمیرسیم

□

دستارچه ساز دلبران را

□

که حصر آن نکند کس به عمرهای دراز

□

آوازه شکست دیگران را

□

رندی قمار بازی دزدی گریز پائی

□

خلوت کنم و دمی برآرم

□

مرا خواهد محال اندیش مردیست

□

تا زین دو مرا کدام روزی است

□

منازعان چو دل و زندگانی وجانند

□

آن، چه آتش بود یارب کان زمان انگیختی

□

موسم وعظ بشد نوبت قوال آمد

□

با بیم رقیبانت هم اول شام است آن

□

روز و شب با عبید انبازیم

□

هم شکر تو بر زمین نویسد

□

خرم آن کو همه اسباب مهیا دارد

□

چون می‌کنی جفای دگرگون به دوستی

□

جوانان از من آموزند هنجار

□

کانجا چو خودی در تک و پوی تو ندیدم

□

نزد من آر بوی از آن لب

□

در کوچه‌ی حدوث عماری کبریا

□

بباید رفتنش زین ملک ناچار

□

دانی که در بلا به ضرورت توان فتاد

□

چو درد دل مداوا برنتابد

□

کز این سواد بترس از حوادث سودا

□

بارگاه عالیش گردن فرازان را پناه

□

پیداست بهار شادمانی

□

خرد امید نبندد دگر به نیل منال

□

زر آلوده سگ حلقه دم است

□

کدامین دانه افکندش در این دام

□

تا خاک در تو جای دارد

□

قول ناصح نکند چاره و پند پدرم

□

هم تو بالش برگشا و هم تو بندش برشکن

□

که آب آید و در روی ارغوان دارد

□

از یاد خسان بشوی، شستیم

□

ز باده دست مدار و ز عیش روی متاب

□

داد کس آسمان دهد؟ ندهد

□

به جرعه‌های می خوشگوار بگشایند

□

تا عنان گیرم به میدان درکشم هر صبح‌دم

□

که باد تا به ابد در پناه لطف خدای

□

در بهشت بر اهل نیاز بگشادی

□

دلم خون گشت و از دیده بپالود

□

زان نتوانم که دم برآرم

□

فلک مامور شاه کامران باد

□

تو مهمان، جهان همچو مهمانسرای

□

وصال از دست مشکل داد خواهد

□

این چنین بیهده پندار مپندار مرا

□

چو بی‌زبانان با کس همی نگویم راز

□

گه کشتن من سازی، گاهی گهرم بخشی

□

حکم او چون قضا روان بادا

□

خاقانی این خبر ز دل خویش بر رسید

□

عبید را رخ زرد است و اشگ سرخ گواه

□

آمد و دندان کنان در دم مارم ببرد

□

گه در حجاز و گاه در اهوازم

□

از دوست رضای دوست خواهند

□

چون کوره‌ی تفته بود دهانم

□

در کام دل نواله همه سم شد

□

احسان شامل و کرم بیکران ماست

□

خاقانی آن زمان ز زبانش شنیده‌ام

□

بوسه پیشش آر و پیشانی مکن

□

پس چون دوباره کشتی آنگه کجاش یابی

□

از زمین گشت منقطع نظرم

□

نه در دل تنگ منی ای تنگ میدان تا کجا؟

□

در این راه جز جانسپاری مکن

□

اگرش مزید خواهی بپذیر جچان ما را

□

وزو گرفته چمن ساز و برگ نشو و نما

□

کار غنون عشق تیز آهنگ داشت

□

به عرصه‌ی چمن از ابر سایبان آورد

□

وظیفه چشم چه دارم که وام باز گرفتی

□

کرده بر ورد دعای شاه عالم اختصار

□

چون زرین نال زار و زردم

□

بغیر از کوی تو جائی ندارم

□

چندان که به دست چپ شماری

□

که بنده نام دعاگوئی شما دارد

□

تا صورت شاه گوهری ساخت

□

با شیر در نشیمن گوران کند قرار

□

بیش یابی ز مانه حسنات

□

به درد و رنج، دل و مغز خون و آب کنند

□

چو خشم آرد لبت بینم که موم از انگبین خیزد

□

اقبال را مقام و وطن نیست

□

این قحط آشنایان در روزگار من چه

□

صبا به لطف سر نافه‌ی ختن بگشاد

□

در روی فلک کمان شکستم

□

ورچه صلاح، رهبر من بود چون عصا

□

گر لطف کنی قرار باز آید

□

که طبع ایشان پست است و شعر من والاست

□

کنون ز دادن آن قدر نیز وارستی

□

دل برده ز دست تیزهوشان

□

تا ناگهی نیاید کز تو فغان برآرد

□

شیر ژیان ندارد و پیل دمان نداشت

□

بیار، کاتش عشقت زبانه باز آورد

□

شکر ندارد آنجا بهائی

□

نصیب نفس من آید نوید ملک بقا

□

حرص گیرد چو بدین حضرت والا برسد»

□

هرجا که مشک بینی جوجو برابر است

□

با او چرا به خوابی باشد فلک بخیل؟

□

به فریب دل هاروت فنت

□

نام آدم برده‌اند و ذکر حوا کرده‌اند

□

لیک به وصف تو در، اوست سخنگوی‌تر

□

هوای او چو دم باد صبح مشگ افشان

□

جاودان در ظلمت هجران بماند

□

سرها به ذوق در قدمش میتوان فکند

□

ملک دو جهان خواهد و کمتر نپذیرد

□

بدو آئین مستوری نمودی

□

جان رسد بر لب؟ بگو آری رسد

□

تایید و بخت و دولت و اقبال را قران

□

از شرم چو گل به پوست درخندد

□

آفتاب از حسن جاهش بنده‌ی خنجر گذار

□

که ز غم نیم زمان نشکیبد

□

نمی‌یابد صفا بی‌روی یاران

□

عشق نوح است که اندیشه‌ی طوفان نبرد

□

به اشک ابر روی لاله می‌شست

□

در دام زلف یاری افتاد و مبتلا شد

□

به بویت خسته بی جهنامه سرمست

□

کز سر مقرعه جهان بخشد

□

خواهم پس از نماز و دعا از خدای قرض

□

گر ز عشق بری توانم شد

□

از این کنار جهان تا بدان کنار جهان

□

کای پای بر آسمان نهاده

□

به سیم خام بیندود چرخ را سیما

□

در خوی خجلت ز عمر از مژه پرنم‌تریم

□

در خواب اگر خیالت بینم زهی سعاده

□

چند شیران مرغزار کشی

□

که خواهد کرد او را جستجوئی

□

کز صبح بینش تو فتوحی دگر گشاد

□

کجا بر شمع شد پروانه دلسوز

□

چکنم گر نکنم نوحه‌گری

□

ز روی مهربانی در من آویخت

□

در خون و خاک صیدی غلطان چگونه باشد

□

از دل و جان لاف خدمتکاری این در زده

□

پنج نوبت زن دو عالم دان

□

به وصلش داشتم خوش کار و باری

□

صراف سفال برنتابد

□

افسوس بر شمایل سرو روان کند

□

تا راست روی گزیده باشم

□

که خیمه‌ایست پر از لعبتان سیم‌اندام

□

مغزی از هر استخوانی می‌کنم

□

غمخوارم و اختر است خونخوارم

□

بولهب روی به ز نیکوئی

□

در ره انتظار شد پای امید آبله

□

رقیبش گفت پندارم لب تبخاله دار است این

□

بهی خواهی چو به پشمینه میپوش

□

خاقانی را در آن حسیبش بین

□

«آن بیش ز آفرینش و کم ز آفریدگار

□

خود خاقانی به گردن می‌کند

□

حجاب دور کند فتنه‌یی پدید آید

□

هم عاشق ازینسان به هم یار چنین خوش‌تر

□

عبید آن نامسلمانت بسوزد

□

کاسب معنی زیر ران می‌آیدم

□

مانده به شگفتی از آب و باد

□

بهر شهنشاه دان هم صفت و هم صفا

□

وز مطربان همیشه پر از بانگ چنگ و نای

□

اساسی نو کنون نتوان نهادن

□

شده چو روح مقدس ز حادثات سلیم

□

چند از زبان نیافته سودی زیان کشد

□

فشاندن اشگ و بر سر خاک کردن

□

نبینند چنگی که من داشتم

□

زان میان بیدمشگ جسته کنار

□

که چو گل زر ترش در دهن است

□

ز دوستان و عزیزان خود جدا کرده

□

هم گوزنانش چو افعی مهره‌دار اندر قفا

□

دیده پتکی و فرق سندانیست

□

پالوده‌ی سوخته روانم

□

غریب بی سر و پا را که در شمار آرد

□

اگر روزی حق یاران گزاری

□

در محنت و در بلای الوانم

□

باز شد رب لاتذرنی گوی

□

نه مرغ و موش گشته‌ست این خام قلتبان

□

ای سهی قد ز کجا آمده‌ای

□

سعادت رهنما بودی چه بودی

□

جان به دستینه‌ی رباب دهید

□

مترصد که فرصتی یابیم

□

ای یار اگر شفای او بینی

□

خلاف پیش تو مردن نمیزند رائی

□

کاین دم گهری است آسمانی

□

که به من بر فلک یکی نگشاد

□

چه سود مرغ همت من بال و پر نداشت

□

ظفر ملازم و اقبال همعنان باشد

□

هم پیش‌کشی دانم بازار نیندیشم

□

دمی بازم رهان زین نوحه‌کاری

□

در زلف بی‌قرارت شب‌ها قرار کرده

□

وهم از پی سود در زیان بندم

□

گفتم که هست بلی اما الیک فلا

□

بادا خجسته روز و شب و سال و ماه تو

□

خضر دگر شوم من اگر آرمی به چنگش

□

گهم ز حرص برآمد همی چو موران پر

□

مانا که ز زلف تو نسب دارد

□

بازوی تو به تیغ و قلم اکتساب کرد

□

دلم خوش است که کعب تو تر نمی‌گردد

□

گیسوی پرچم علم سدره سای تو

□

بر هر غمیش صد غم دیگر فزوده‌ای

□

دگر آبی بروی کارت آمد

□

هر داغی را هزار نام است

□

به لطف چون تو غمخواری برآید

□

کاین سیه جامگی از کفر است از ماتم نیست

□

لاله بروید ز خاک گل بدر آید ز خار

□

ز مردم مردم‌آزاری نیاید

□

دست دگر کرد دراز آن وزیر

□

به پستی‌افکن هر خودپسندی

□

آنچه مکنون ضمیرست آن چیست؟

□

امینان حرم در کارسازی

□

شده بر نرگسش شیرین، شکرخواب

□

کرده لباسی به بر خود شگرف

□

آتش شوق به جان‌شان در زد

□

زبان سرزنش بر وی گشادند

□

ببوسم گاه گاه‌اش ز آن سبب دست

□

هر یک از نور نثاری بر کف

□

که نید با تو از حور و پری یاد!

□

فرو آویخت دلو آب پیما

□

سر محبت ز دلش جوش کرد

□

آورد او نیز جام خود پیش

□

بر گل و خس همه یک‌سان ریزی

□

صد پرده ز عشق ساز کرده

□

قبله‌ی حاجت حاجت‌جویی

□

دوصد نرگس به خواب ناز خفته

□

ز آن جمع به حال او نپرداخت

□

ولی می‌کرد از آن یوسف کناره

□

پدر را آید از فرزندی‌ام ننگ

□

وزو گریان شود لب‌های خندان

□

دامن از گرد خطایش بفشان!

□

زیر دندان من این درهم سیم

□

به گردون دود آهش راه می‌کرد

□

بنامیزد! عجب تسبیح خوانی!

□

بیا بنشین به چشم مردم آیین!

□

یکی در غرب کشتی غرق کرده

□

خلاصی دادی از تیمار و خواری‌ش

□

هزاران بوسه‌اش بر فرق دادی

□

هزاران لعبت رومی و روسی

□

صد خیمه و بارگاه بر پای

□

چون اشک به خون و خاک غلتید

□

بر آهوی دشت کرده جا تنگ

□

کشید ایام دوری دیر، بشتاب!

□

نیاید هم که در خوابش ببینم»

□

بیابی از درستی‌زر هزارش

□

پا ز سر کرده رود گامی چند

□

ز آنجا هوسی‌ش در دل افتاد

□

گردش‌ده چرخ‌های افلاک

□

رسانده بر فلک فریاد و زاری

□

ز باغش غنچه‌ی نشکفته را چید،

□

حارس گنج به صد گونه طلسم

□

وز فنا در تو بقا می‌خواهد

□

بر وی ز سخن گهر فشاندند:

□

صهیل ابلق یوسف بر آمد

□

فتح کرده همه ابواب فتوح

□

دارم ازین بار، دلی لخت لخت

□

سیه کاری به مردم کرد آغاز

□

عفو ایزد بود از جرم تو بیش

□

به سجده پیش رویم سر نهادند»

□

برون از طاقت اندیشه، غورش

□

هیچ کس را غم فردای تو نه!

□

لیک حالی ز همه برگشتم

□

بر همه از گردن و سر سرفراز

□

پاک ز هر گونه غباری که هست

□

گل دیگر شکفد، گر دانی

□

آدمی، آدمی از وی شده است

□

مس ز خاصیت اکسیر، زرست

□

لعن و طعن تو چراش آیین است؟

□

از سپر جست سرش دورتری

□

برهان از خود و از خلق، او را!

□

گزند شحنه، آسیب عسس نی

□

ز مطلع سرزده، هر سو نگه کرد

□

که من بر وی از جان‌ام گشته عاشق

□

راست گو، راست شنو، راست نشین!

□

آورد آن سوختگی بر تو زور

□

درین تلبیس خانه درس تقدیس

□

آنکه از جفت مبراست خداست

□

برآورد از دل غم‌دیده آهی

□

گفت: چو فارغ ز نماز آن بدید

□

تو را بوسیده خاک آستانه!

□

در سایه‌ات آفتاب مستور!

□

نسبت به تو کمترین کنیزست

□

مسکین به شکنج این شکنجه

□

باشی آن را به قصاید صاید

□

که او را در دو عالم نام بردی؟

□

چو آمد بر هدف تیر دعایش،

□

یا چو شب روزت از او تاریک است؟

□

لیک کج آمد چو به مسطر نبود

□

چو کوهی گشته در زر و گهر غرق

□

ماه را شمع شب‌افروز که کرد!

□

وز پی برسانی‌اش کلامی

□

دهان برده چو طفل شیرخواره

□

مبتلا گشته به این زینت و زیب

□

خلق را مایه‌ی صد رنج شوی

□

فروزان گوهری از درج شاهی

□

ز آن سان که بر آتش اوفتد موی

□

وز کیست به فرق خاک ریزی؟»

□

آن نامه‌ی سینه‌سوز را کرد

□

رو کرد ز حله در بیابان

□

زد سرخ گلش به زردرنگی

□

در شیوه‌ی عشق بدگمانی

□

ز آن کرده عروس طبع را دوک!

□

مفصل شده‌ی نسخه‌ی نام توست

□

وطن در کنج محنت‌خانه‌ای کرد

□

پاک نهادان ته خاک اندرند

□

به درگاه جمالش آرمیدند

□

که جانت غرق دریای ملال است

□

بر عجز فقیری‌ام ببخشای!

□

تارک جان در قدم عاشقی‌ست

□

ز کم‌سالی به صحرا کم رسیده

□

معطر کن ز مشکم قاف تا قاف!

□

لعل و زرش بین گره اندر میان

□

وحی کای در همه اخلاق جمیل!

□

کرد محکم، شتری دیگر کشت

□

بساط عرض عبرانی غلامی است

□

کردش غم دل به جان سرایت

□

ابر صحراش گهربار همه

□

ز حرص و طمع خاکساری مکش!

□

رخش پندار همی‌راند ز دور

□

نقاب از چهره‌ی آن راز برداشت

□

بروید ز خاک و شود باز خاک

□

فروغ رایش چون آفتاب عالمگیر

□

ورنه از رنگ خط و معنی شعر

□

از عشوه کشید زلف بر رو

□

چنین تا بیامد یکی ژرف رود

□

ز عکس چهره‌ی او لاله را به خون جگر

□

ندید از صعب تاریکی و تنگی زیر این خیمه

□

چه باشد که‌ش به ما همراه سازی

□

ز روز گذر کردن اندیشه کن

□

جهانگشای جوانبخت شیخ ابواسحاق

□

بی روی تو عقلی ندیده صبحی

□

بسته حروفش تتق مشک‌فام

□

دریغ ارغوانی رخت همچو ماه

□

آری از چاه بجز آب تمنی نکند

□

ز حکمت خورش جوی مرجانت را

□

چشمش از کحل بصیرت روشن

□

چه مردست و این مرد را نام چیست

□

در چنین دولت ار بود غماز

□

زین بیم اگر آب همی باری ازین پس

□

پشت بر گنبد خضرا کردند

□

و دیگر کش از بن نباشد خرد

□

دو چشمش چون دو جادوی فسونکار

□

بهی به نوک قلم جوی اگر همی خواهی

□

پای تا سر همگی پای شدند

□

بر و جامه بدرید و رخ را بکند

□

سقف این سمج من سیاه شبی است

□

نی زمانی همچو مایی بلبل مطرب مباش

□

عیبش از بی‌هنران سازنهان!

□

یکی نامه نزدیک کاووس شاه

□

گه نبرد ز دشمن کشان به لشگرگاه

□

چون به در خانه‌ی زنگی شوی

□

زلیخا با همه در صفه‌ی بار

□

ز هرچ آفریدست او بی‌نیاز

□

مقامی همچو جنت جانفزائی

□

هر روز دگرگونه زند شاخ درین دل

□

گناه آمرز رندان قدح‌خوار

□

تو گر سخته‌ای شو سخن سخته‌گوی

□

هر لحظه دارد دل با خیالش

□

با اهل علم و مرد خردمند کن، مکن

□

لیلی وی را چو دید و بشناخت

□

کسی نزد رستم برد آگهی

□

خجل مشک تتار از تار مویت

□

با آنکه بی نظیرست از روشنان گیتی

□

به یوسف گفت جبریل امین، خیز!

□

میان را ببندد به کین پدر

□

خراب عشق شو کاباد گشتی

□

از دو شو نه زین بجه بچه برون ناید

□

بدو گفت: «این گهر ناسفته چون ماند؟

□

هرآنگه که برزد یکی باد سرد

□

پیاپی زهر هجران می‌چشیدم

□

دو سیه زنگی در پیش دو شهزاده‌ی روم

□

برون آمد زلیخا چون گدایی

□

که برد آگهی نزد آن دیوزاد

□

به هر طرف که روی سبزه‌های او خرم

□

سنگ تو از گشت چرخ گشت چو گل

□

زلیخا بود خون از دیده ریزان

□

هنر گر بیاموزی از هر کسی

□

دل باز کی به سینه‌ی مجروح ما رسد

□

کی شود پیراهنت هم قدر قد تو چو تو

□

سرش سوده به بالین جعد سنبل

□

همی رفت لشکر گروها گروه

□

به هر کجا که رود مرده زنده گرداند

□

آن کز بت تو آمد بر عترت پیمبر

□

جمال دلربا دادت خداوند

□

ز من درود فراوان ببر به دلبر من

□

دمادمند و نیایند بر تنم پیدا

□

تا گران حنجر شوی در صومعه‌ی تحقیق باش

□

زدی آتش به جان، چون من خسی را

□

دانی که رویم از همه عالم به روی توست

□

نه جز شماش مربی نه جز شما مخدوم

□

واکنون که ریسمان گشت آن سنبلت همانا

□

چشم بر لغزش یاران مفکن!

□

رقیب نامتناسب چه اهل صحبت توست

□

نقد امروز غنیمت شمر از دست مده

□

باغ رفت از راه دیده کی سنایی آن تویی

□

دارم گهری یگانه چون حور

□

محال است چون دوست دارد تو را

□

کسی کو با چنان آشفته رائی

□

به مردی و علم و به زهد و سخا

□

بدین می شغل‌گیری ساخت پیرم

□

خفتگان را خبر از محنت بیداران نیست

□

علو همتش افزون ز کارگاه یقین

□

به نوک غمزه‌ی ساحر مباش غره چنین

□

بدانستی همه کز هیچ باغی

□

از من گمان مبر که بیاید خلاف دوست

□

طبیب رنج رنجوران عشقم

□

ای درونی گهر تیره، نمی‌دانی

□

در صف جمع مهی حاضر بود

□

نومید نیستم که هم او مرهمی نهد

□

دل را نکرد باید معذور

□

عاشقی را کاسمان رنجه ندارد هر زمان

□

بنگر اندوه وی و، شادش کن!

□

صبر بلبل شنیده‌ای هرگز

□

نمی‌گذارد خسرو ز پیش خویش مرا

□

نیست این دریا بل این پرده‌ی بهشت خرم است

□

که: شد فارغ ز هر ننگی و نامی

□

از بس که فتنه شوم بر رفتنت نه عجب

□

بر این اندیشه یکسر دل نهادند

□

کمان کردار گردونی ازو تیر بلا پران

□

وگر جا بر گرفتاری شدی تنگ

□

دوش می‌گفت که سعدی غم ما هیچ ندارد

□

عرضم چو آبروی گدایان به باد رفت

□

دشت گلگون شد گوئی که پرندستی

□

یکی بنمود سر و پرنیان‌پوش

□

همسایه گو گواهی مستی و عاشقی

□

از قبولت هرکه او چوگان دولت یافته

□

دل و جان را زخم و حلقه‌ی او با رخ او

□

شده گرم از یکی، هنگامه‌ی روز

□

آرزو می‌کندم با تو شبی بودن و روزی

□

که زینسان بیخور و بیخواب کردش

□

پیری اگر تو درون شوی ز در شهر

□

به هر فرزند که‌ش دادی خداوند

□

شوخی شکرالفاظ و مهی لاله بناگوش

□

به لطف خون ز رگ ارغوان و شاهد گل

□

مرده با زخم پای او زفتی

□

پشتی لشکر بیداران شد

□

مرا تو بر سر آتش نشانده‌ای عجب آنک

□

تا بزمگاه شاه جهان گشته‌ای شدست

□

به روز و شب همی کاهد تن مسکین من زیرا

□

چو آمد بارگاه شه پدیدار

□

در گلشن بوستان رویش

□

فراز طاق ششم حاکمی مبارک روی

□

عمر ما طعمه‌ی دوران تو شد بس باشد

□

بر گریه‌ی زار من ببخشای!

□

به درشتی و جفا روی مگردان از ما

□

پدر کز من روانش باد پر نور

□

ز بی‌دانشی صعبتر نیست عاری

□

ز آن خیمه گه‌اش نمود ناگاه

□

نیازمندی من در قلم نمی‌گنجد

□

ابرم که در و لل بفشانم

□

به دعوی هر کسی گوید ترا ام

□

دست خود از بی‌خردی خود گرفت

□

درازنای شب از چشم دردمندان پرس

□

پنهان شدند در عدم آباد جور و ظلم

□

گر تو نخواهی که زیرپای بسایدت

□

همی گفت این سخن تا پاسی از شب

□

به لاقامت لات بشکست خرد

□

سپهر عقد ثریا نهاده بر کف دست

□

گفت ست که یک روزی جانت ببرم چون دل

□

چو پیراهن کشیدی بر تن او

□

اگر جاده‌ای بایدت مستقیم

□

دولت ملازمیست که با ما بزرگ شد

□

چون نار پاره پاره شود حاکم

□

ای خوش آن وقت که بی‌فکر و نظر

□

سعی فی هتکی الشانی و لما یدر ماشانی

□

بفسرد همه خون دل ز اندوه

□

عقل در دل بکوفت عشق تو گفت اندر آی

□

سوگند به دیده‌های روشن

□

روز صحرا و سماعست و لب جوی و تماشا

□

من چو خواهم که آسمان بینم

□

گرد می‌گردی بر جای چو خون‌خواره

□

به هر روز از نوازش‌های گردون

□

کاشکی خاک بودمی در راه

□

من آن غریبم و بیکس که تا به روز سپید

□

صد دل خون ده در یک شکن زلف تو هست

□

نهاده عقد گوهر بر بناگوش

□

جواب تلخ چه داری بگوی و باک مدار

□

چه ذره‌است که بر طره‌ی بنفشه فشاند

□

چون می‌فروشی آنچه خریده‌ستی؟

□

ره به سر منزل مقصود برد

□

گرم دشمن شوی ور دوست گیری

□

جوشی بزد محیط بلائی به ناگهان

□

شاخ چون روی تو پر لعل و درر

□

بر پرده‌ی محملش نظر داشت

□

درد دل بی‌قرار سعدی

□

جهان پناها عالی جناب حضرت تو

□

زین قبل می کرد باید هر شبی

□

چون یک دو سه روز جستجو کرد

□

گفتم اگر نبینمت مهر فرامشم شود

□

به تاثیر اختران بر باد دادند

□

دیده‌ی خصم کند پایه‌ی جاه تو سپید

□

خریداران دیگر رخش راندند

□

کسی در آینه شخصی بدین صفت بیند

□

دلم دائم تمنای تو ورزد

□

چرا هنگام چیز و ناز پس چیزی نیلفغدی

□

که ای گردون مرا زین‌سان چه داری؟

□

با دشمنان موافق و با دوستان به خشم

□

گذشتم از بر شش دیر و قلعه‌ای دیدم

□

شود روشن دل و جانتان ز شرع و سنت احمد

□

از خود و کار خودش فانی دار!

□

گر پای به در می‌نهم از نقطه شیراز

□

چون طبع و خلق او گل و سوسن

□

بنگر چگونه بست تو را آنکه بست

□

دیرپروای به خود بسته دلان

□

بلغزید دستم از آن زلف مشکین

□

زمزمه از ساکنان قدس دیدم در سلوک

□

گفتند که آن روی چو مه را شبهی هست

□

پیر مشغول سخن بود بسی

□

تو همچون گل ز خندیدن لبت با هم نمی‌آید

□

با مغان باده‌ی مغانه خوریم

□

چون بوزد خوش نسیم شاخک بادام

□

به دیگر روز، یوسف بامدادان

□

نصیحت گفتن آسانست سرگردان عاشق را

□

اگر گه گاه نازی می‌نمودم

□

دی چو سناییش دید نیک بر بندگیش

□

عود خاموش ز یک مالش گوش

□

شبی خواهم که مهمان من آیی

□

میان سبزه و گل رقص میکند لاله

□

ناخن ز دست حرص به خرسندی

□

افتاد ز پای رفته از کار

□

سعدی از دست غمت چاک زده دامن عمر

□

به چشم جد و حقیقت مرا نمی‌بینند؟

□

گر بهشت و دوزخ اندر کسب کس مضمر بود

□

زلیخا دامن هودج برانداخت

□

بجز این گنه ندانم که محب و مهربانم

□

تا گرد زد بنفشه طره‌ی جعد

□

مگر کز بهر اندر یافتن دشوار و پنهان را

□

نامه‌ات گر ز گنه پر رقم است

□

هفت کشور نمی‌کنند امروز

□

تیغ عدو شکافت تو گوئی چه جوهریست

□

کتب اینجاست ای دل طالب

□

دگر بار از جفاشان داد برداشت

□

با این همه چشم زنگی شب

□

ستاره جیش قضا حمله و قدر قدرت

□

آشکارا دهی آن اندک و بی‌مایه زکات

□

کای مردم چشم و راحت دل!

□

سعدیا پیش تیر غمزه ما

□

عبید را به از آن نیست در چنین سختی

□

آنکه در هر فن ز دانش ره برد با طبع شعر

□

نی به شما قوت همپایی‌ام

□

دل همچو سنگت ای دوست به آب چشم سعدی

□

روز از وصال هجر درآبم بود مقام

□

بر سرت بویا چو مشک و عنبر سارا شود

□

پایچه‌ها برزده تا ساق پای

□

چشم از تو برنگیرم ور می‌کشد رقیبم

□

ای پادشاه عادل و سلطان گنج بخش

□

یوسف مصری نشسته با تو اندر انجمن

□

فضل کلک و شرف نامه به اوست

□

بگرد بر سرم ای آسیای دور زمان

□

نشسته خسرو روی زمین به کام در او

□

گرت مراد است کز عدول بوی

□

بر تو چون از غضب سلطانی

□

صوفی و کنج خلوت سعدی و طرف صحرا

□

در میان قبه‌ی این دیر دولابی اساس

□

باز را دست ملوک از همت عالی‌ست جای

□

بر دلم نیست ز هر بیش و کمی

□

لب خندان شیرین منطقش را

□

بر سر نهاد نرگس سرمست جام زر

□

حال او چون رنگ بوقلمون نباشد یک نهاد

□

ز شعرم خامه را شکرزبان کن!

□

گر دلی داری و دلبندیت نیست

□

بنفشه جعد مشکین شانه میزد

□

توبه کردم که پیش کس نشوم

□

مدح ارباب مناصب گویی

□

می‌سوزد و همچنان هوادار

□

بر من نهاد روی و فرو برد سربه سر

□

چیزی نگر که با تو برون آید

□

در آن مجمع زنی خویش زلیخا

□

ان مت فی هواها دعنی امت فداها

□

پادشاها دیده‌ی اهل جهان روشن به تست

□

هیچ شاعر نخورد از صله‌شان

□

چو شد تدریس ادریس آسمانی

□

گر چشم در سرت کنم از گریه باک نیست

□

وهاران ده جانان دیر خوش نی

□

دور فنائی و سوی عالم باقی

□

بگو کین بیقراری از که داری؟

□

با وجودت خطا بود که نظر

□

خلاص یافت ز زندان شام بیژن صبح

□

شیر فلک شد به شرط روبه بازی از آنک

□

ندید از گلرخ دوشین نشانی

□

حدیث خویش بنوشتم چو آن گفتار ( ... )

□

ز ما دانا دلان معنی نجویند

□

این نفس خوشی جوی را نبینی

□

خواهی آن رونق باغ تو شود

□

گر این روش که تو طاووس می‌کنی رفتار

□

به من میگفت کای خو کرده با من

□

آنرا که تو خون ریختی از شوق نیاید

□

دگر می‌گفت: این را چون پسندم

□

بزرگی از او دان و منت شناس

□

گرد از یلان برآرد و افغان ز پردلان

□

زمن رسته‌ای تو اگر بخردی

□

عشق نه کار جهان ساختن است

□

بلبلان نیک زهره می‌دارند

□

حال دلم ز زلف پریشان او بپرس

□

سلیمان‌وار دیوان را مطیع امر خود گردان

□

ناگاه عنایت ازل دست

□

مرا وقتی ز نزدیکان ملامت سخت می‌آمد

□

سعادت یار و بختم همنشین بود

□

فایده زین جوشن و مغفر تو را

□

پدر گفتا که: «بس کن زین سخن، بس!

□

امیدم هست اگر عطشان نمیرد

□

دلت گر ماجرای عشق ورزد

□

ای در دل ما چو جان گرامی

□

تیر اگر راست رود بر هدف است

□

این روی به صحرا کند آن میل به بستان

□

به پیش خود بنشان شاهدان شیرین کار

□

به شخص گلین چونکه معجب شده‌ستی؟

□

که واویلا، عجب کاری‌م افتاد!

□

هر دم از شاخ زبانم میوه‌ای تر می‌رسد

□

ز زنگ آینه‌ی صبح زان نفس شد پاک

□

لاجرم اکنون چنان کردی که در هر ساعتی

□

بردار خدای را دل از وی!

□

عشق لب شیرینت روزی بکشد سعدی

□

بوده نظر ستاره تاراجم

□

در مزرعه‌ی معصیت و شر چو ابلیس

□

نگنجد در بیان وصف جمالش

□

صعقه می‌خواهی حجابی درگذار

□

زحلش کمترینه دربانی

□

بر گرسنه چو زاغ شد در زخم

□

بهر تماشاگری روی خویش

□

هم به در تو آمدم از تو که خصم و حاکمی

□

تشریف یافت صدر وزارت به فال سعد

□

بازی است زمانه بس رباینده

□

نهاد از عنبر تر جابه‌جا خال

□

چو خلوت با میان آمد نخواهم شمع کاشانه

□

مشگ تاتاری شود چون پاش بوسد خاکرا

□

گر به شیطان می‌فروشی یوسف صدیق را

□

کیست میزان نه دکان سپهر!

□

سعدی به پاکبازی و رندی مثل نشد

□

دیوانه و شوریده باد بود

□

گر نه دیوانه شده‌ستی چون سر هشیار خویش

□

رخ معشوق در پیرایه‌ی ناز

□

در شکنج سر زلف تو دریغا دل من

□

وگر خواهی ز محنت رستگاری

□

اگر گویا و پیدایی یکی خاموش پنهان شو

□

پیش از آن کیدت این واقعه پیش

□

پند حکیم بیش از این در من اثر نمی‌کند

□

غم فردا نخور دیگر تو خوش باش

□

بی‌گمان شو زانکه یک روز ابر دهر بی‌وفا

□

گفت: «در خانه‌ی اوی‌ام همه عمر

□

سعدی آن دیو نباشد که به افسون برود

□

فغان کنم من ازین همتی که هر ساعت

□

صوتشان راهست حیران گشته بی‌انگشت گوش

□

هزاران عاقل و فرزانه رفتند

□

رسم تقوا می‌نهد در عشقبازی رای من

□

راست مانند دوزخ و مالک

□

جز خاک ز دهر نیست بهر تو

□

زیر این دایره‌ی پر خم و پیچ

□

سعدی چو حریف ناگزیرست

□

نگیرد دستت این آشفته کاری

□

چون سیه گشت هم درین دو مکان

□

زین برف که بر گلم نشسته‌ست

□

در پارس که تا بودست از ولوله آسوده‌ست

□

چون پیرهن عمل بپوشیدم

□

این بند نبینی که بر تو بستند؟

□

گر گور به دشت رو نهادی

□

ای باد اگر مجال سخن گفتنت بود

□

با این دل شکسته و با دیده‌ی ضعیف

□

محمد فرج آن سرور نو آبادی

□

گفتا: « بیزم به هر زمین خاک

□

جان به شکرانه دادن از من خواه

□

نبود یارم از شرم دوستان گریان

□

گر تو به آستی نزنی میثره‌ی امیر

□

تبخاله نهاد بر لبش خال

□

نه قندی که مردم بصورت خورند

□

به عهد عدل تو جز نی نمیکند ناله

□

ای تاج تا قرین زمین گشته‌ای چو گنج

□

کخر طلب رضای من کن!

□

لگام بر سر شیران کند صلابت عشق

□

سحرگاهی گذاری کن به جائی

□

زیرا که ز خلق خواستن چیز

□

سر نخوت مکش از همسری‌ام

□

عقل دیوانه شد از سعدی دیوانه مزاج

□

در زمان گردد آتش و انگشت

□

چون بدید این رهی که گفته‌ی تو

□

می‌کن ز آن نوک، خوش‌نویسی!

□

بیا تا یک زمان امروز خوش باشیم در خلوت

□

تن از درنگ هراس و دل از شتاب امید

□

به دیده‌ی وهم و عقل اندر نیاید

□

نگویم که نامت هزار و یکی است

□

تو بدین نعت و صفت گر بخرامی در باغ

□

وین دیده‌ی پرستاره را هر شب

□

این همه آهنگ تو سوی سماع و سرود

□

طلب را نمی‌گویم انکار کن،

□

آفتاب از منظر افتد در رواق

□

باد صبا میکشد رخت ریاحین به باغ

□

چون کله گم کرد نادان مر تو را

□

کنون کرده‌ام پشت همت قوی

□

بر بام سراچه جمالت

□

نخستین دم که خاطر خامه دربست

□

زین عشوه فروشنده‌ی پیوسته دروغی

□

بدو داد پیغام کای فیلسوف!

□

چشم عادت کرده با دیدار دوست

□

اگر چه مدتی رنجی کشیدی

□

صد سالت اگر ز مکر او گویم

□

که بر کار عمر اعتمادی نماند

□

تو جفا کنی و صولت دگران دعای دولت

□

بکن پروازی ای باز شکاری

□

ای ز لطف لعل تو چشمه‌ی حیوان جان

□

ز مژگان دم به دم خوناب می‌ریخت

□

دیگر ای باد حدیث گل و سنبل نکنی

□

لب زهره ز دور بوسه‌ی تر

□

وان سخن را مثل به مردم زن

□

فروغ خور به صحنش نیم‌روزان

□

دیگر نمی‌دانم طریق از دست رفتم چون غریق

□

شاه فریدون لوا خضر سکندر بنا

□

آن یکی از خواجگی پیراهن اندر پاکشان

□

یکی منشور ملک و مال در مشت

□

گر ببینم رخ خوبش نکنم میل به باغ

□

آه من دوش تیر باران کرد

□

از این دام بی‌رنج بیرون شوی

□

هر دمت از درد دو صد قطره خون

□

ز عطر مجمر وصفت نیافتم بویی

□

بانگ مرغی چه لشگر انگیزد

□

تو به خرسندی بدل کن حرص را گر مردمی

□

اشتر گله‌هاش کوه کوهان

□

مقرر شد آن مملکت بر دو شاه

□

با مهره‌ها کنیم قدح‌ها چو آسمان

□

هر کس که دون شمارد قارون را

□

آغاز به نام ایزد پاک

□

به تازیانه گرفتم که بی دلی بزنی

□

شب فراز کوه، ز اشک شور جمع و نور شمع

□

کنون شدست بد انسان ز عدل و حشمت تو

□

به هر سو جدول از هر چشمه ساری

□

تو بر تخت سلطانی خویش باش

□

دم صبح از جگر آرند و نم ژاله ز چشم

□

فلک روغن‌گری گشته است بر ما

□

بر صحبت تنگشان حسد برد

□

در همه گیتی نگاه کردم و بازآمدم

□

چرخ سیاه کاسه خوان ساخت شبروان را

□

بنده‌ی جود تو زیبد آفتاب نور بخش

□

گرچه آن پیر نه در دین تو بود

□

همراه من مباش که غیرت برند خلق

□

گاه فریب دمنه‌ی افسون گرند لیک

□

بر خوی ستوران مشو به که بر

□

که: «ای میزان عدل! آن را سزا چیست

□

گر صورت خویشتن ببینی

□

ماه نو چون حلقه‌ی ابریشم و شب موی چنگ

□

گوش را نیست منتی بر هوش

□

با قیس ز گردش زمانه

□

هر کس که به جان آرزوی وصل تو دارد

□

سوخته عود است و دلبندان بدو دندان سپید

□

چند در این بند به گشی چنین

□

آمد آن شکرگزاری‌ش به گوش

□

به تیغ می‌زد و می‌رفت و باز می‌نگریست

□

مفتی مطلقش همی خواند

□

خواجه را اندر خزان بل تا دو باشد بوستان

□

در آن فکرم که دفع این گمان را

□

این طریق دشمنی باشد نه راه دوستی

□

مرغ دل یافت دانه‌ی سلوت

□

زین خوان و از این خانه سوی تو خبری هست؟

□

بعد از آن بر شتری راکب شد

□

وصفت کل ملیح کما یحب و یرضی

□

قصرش چو فکرت من در راه مدح سلطان

□

تو موسی باش دین‌پرور که پیش مبغض و اعدا

□

برسرم گوهر و در چندان ریخت

□

روزی اندر سر کار تو کنم جان عزیز

□

سوخت شب مشک رنگ ز آتش خورشید و برد

□

بی‌گناهی شده همواره برو دشمن

□

شنید آن همه لشکر آواز شاه

□

یاری که با قرینی الفت گرفته باشد

□

هم خود ز روی لطف جوابم نوشت و گفت

□

نگویی از چه معنی گشت پر زاغ چون قطران

□

دو رویه سپه برکشیدند صف

□

سعدیا از روی تحقیق این سخن نشنیده‌ای

□

ویحک نه هر شبانگه در آب گرم مغرب

□

چه باید هر که او سر گین بشولد

□

نخواهم که باشد مرا رهنمای

□

نشاید خون سعدی را به باطل ریختن حقا

□

صبح همه جان چو می، می همه صفوت چو روح

□

باش تا سر برزند خورشید اقبالت ز چرخ

□

یکی شارستان دید جایی بزرگ

□

بسته‌ام از جهانیان بر دل تنگ من دری

□

رخ صبح، قندیل عیسی فروزد

□

اندر دم است کژدم بد را هلاک سرش

□

چو بشنید کید آن ز بیگانه جای

□

رفیقان چشم ظاهربین بدوزید

□

زین می خوش همچو من نوش کن ای خوش سخن

□

دادند مجازات به بندی که گشادیم

□

بزرگان لشکرش را پیش خواند

□

چه نشینی ای قیامت بنمای سرو قامت

□

طفل می‌نالید یعنی قرص رنگین کوچک است

□

دار گذر است اینت، به پرهیز و به طاعت

□

سوی کید هندی فرستیم کس

□

به عشق مستی و رسواییم خوشست از آنک

□

پس یک ماه کلوخ اندازان سنگ دلان

□

پایشان چون رای او وقت صلات سخت کو

□

یکی جام زر هر یکی را به دست

□

ز کبر و ناز چنان می‌کنی به مردم چشم

□

بر فلک بین که پی نزهت عیدی ملک

□

زمانه گند پیری سال خورده است

□

نهان اورمزد از میان گروه

□

عمرها در زیر دامن برد سعدی پای صبر

□

سرخ جامی چون شفق در دست وانگه در صبوح

□

مالی که پایمال عزیزان حضرتست

□

کنون بودنی بود و ما دل به درد

□

وین گوی سعادتست و دولت

□

گفت چرا در صبوح باده نخواهی کنونک

□

ور متغافل بوی ز کار ببرند

□

بیاراست جایی به ایوان خویش

□

من از مهری که دارم برنگردم

□

کرد آفتاب و صبح کلاه و لباچه‌ام

□

می در افکند از طریق عاشقی در رطل و جام

□

فرستاده‌یی جست با رای و هوش

□

ما قلم در سر کشیدیم اختیار خویش را

□

تف خون کز مژه بر لب زد و لب آبله کرد

□

صنعت به تو ضایع شد ازیرا که شب و روز

□

پراندیشه شد نامجوی از سباک

□

بر رخ سعدی از خیال تو دوش

□

وز برای آنکه ماهی بی‌نمک ندهد مزه

□

از پری ز آتش بود تو آتشین طبع آمدی

□

هم‌اندر زمان پاسخ نامه کرد

□

اگر هوشمندست وگر بی‌خرد

□

گیسوان بافته چون خوشه چه دارید هنوز

□

اگر به جنس یکی‌اند و آتش‌اند همه

□

شنیدی همانا که یزدان پاک

□

هنوز بوی محبت ز خاکم آید اگر

□

گر چون کشف کشم سر در استخوان سینه

□

از حرمت زایران راهش

□

فرستی به فرمان ما باژ و ساو

□

چه خبر دارد از حقیقت عشق

□

تا عروس یقین نبندی عقد

□

...

□

به لشکر بفرمود پس شهریار

□

بیرون نشود عشق توام تا ابد از دل

□

چون بلرزد علم صبح و بنالد دم کوس

□

آن جامه که میل تن ما بود بد و بیش

□

یکی دختری دید بر سان ماه

□

حق به دست رقیب ناهموار

□

کیسه‌ای کز زندگی بردوختم

□

نظامی به از بی‌نظامی وگرچه

□

برین مرز درویشی و رنج هست

□

فطوبی لباب کبیت العتیق

□

تا پشت وفا زمانه بشکست

□

علم تو خود بام عقل و کعبه‌ی نفسست و طبع

□

اگر با من آیی توانگر شوی

□

چو در میدان عشق افتادی ای دل

□

ز آن آب آذر آسا ز آن سان همی هراسم

□

نخواهد همی ماند با باد مرگی

□

کنون کامدی هیچ دیدی زنا

□

هستم همه ساله دست بر سر

□

دست کرم گشاد شه و پای بخل بست

□

از برای اینکه تا آسان کند این دین خویش

□

با برای و دین و صلیب بزرگ

□

هر دل سوخته کاندر خم زلف تو فتاد

□

گرنه خرف شد خریف از چه تلف می‌کند

□

تن چرای گور خواهد شد، به تن تا کی چری؟

□

یکی نامه بنوشت نزدیک کید

□

الم تنظر الی عینی و دمعی

□

گفت دمیده است صبح منشین خاقانیا

□

ابر چون خامه‌ی خواجه به سخا

□

نوشتی عرض نام دیوان اوی

□

چون همایم سایه‌ای بر سر فکن

□

گاو سفالین که آب لاله‌ی تر خورد

□

ز رنج تو نرستم تا برستم من

□

دگر شهریاران که روز نبرد

□

بس جامه فروختست و دستار

□

سبحه داران از پس سبوح گفتن در صبوح

□

باش تا بر گردن ایام بندد بخت من

□

که ای قیصر روم و سالار چین

□

ور به صد پاره‌ام کنی زین رنگ

□

دیده را خواب ز خون خاست که خون آرد خواب

□

شب تیره ستاره گرد او در

□

بیامد به لشکرگه خویش باز

□

هر آن کست که ببیند روا بود که بگوید

□

دوش معلق زنان کبوتر دولت

□

آنچه از مستی و کوتاهی شبی آهنگ کرد

□

برین گونه بگذشت سالی دویست

□

دعایی گر نمی‌گویی به دشنامی عزیزم کن

□

زیر پای غم تو خاقانی

□

جانم به جنگ دهر خرد چون حصار کرد

□

سکندر یکی تیز کشتی بجست

□

کمال حسن رویت را صفت کردن نمی‌دانم

□

طفل بد را که گریه‌ی تلخ است

□

با رخ تو بیهدست بلعجبی چشم تو

□

سکندر دل از مردمان شاد کرد

□

جان نخواهد بردن از تو هیچ دل

□

جوهر اسفندیار وقت به گیتی

□

سخن نهان ز ستوران به ما رسید، چو وحی

□

کنون گاه شادی و می خوردنست

□

مرده از خاک لحد رقص کنان برخیزد

□

خسرو خورشید چتر آنکه ز کلک و کفش

□

از سر کوی حقیقت بر مگرد و راه عشق

□

پذیره شدش با فراوان سپاه

□

او را نمی‌توان دید از منتهای خوبی

□

داری سپهر هفتم و جبریل معتکف

□

ای زنده شده به تو تن مردم

□

نخواهیم باژ از جهان پنج سال

□

پادشاهان و گنج و خیل و حشم

□

گرچه غدر دوستان از حد گذشت

□

رایت خیل عشق فعل بود

□

نجویند جز رای و فرمان تو

□

صید اوفتاد و پای مسافر به گل بماند

□

به توکل زیید و روزی را

□

چه یافتی که بدان بر جهان و جانوران

□

به سوزن نگه کرد شاه جهان

□

با این همه میدان لطافت که تو داری

□

عقل بکر است و اختران ثیب

□

در وفا کوش با سنایی از آنک

□

همان یاد داری سخنهای نغز

□

بهل تا در حق من هر چه خواهند

□

هر چه بخشم به دست مزد از من

□

بر سر قارون به باغ گوهر و زرست

□

ز پاکی ورا خانه‌ی خویش خواند

□

از بت آزر حکایتها کنند

□

آب ز سبزه گرفت جوشن زنگار گون

□

چند گویی که از تو برگردم

□

یکی باره‌یی کرد گرداندرش

□

من جسم چنین ندیده‌ام هرگز

□

نه وراست اختیاری که کم از کمم نبیند

□

پس تو که روزگارت با اول است و آخر

□

کنون چون زمان وی اندر گذشت

□

شاهد آیینه‌ست و هر کس را که شکلی خوب نیست

□

به دمهای سنجاب نقاش آبان

□

اگر جهان همه بر فرق من فرود آید

□

به مادر چنین گفت کهتر پسر

□

چشم جادوی تو بی واسطه کحل کحیل

□

تن چو ناخن شد استخوانم از آنک

□

ز هر شاخی یکی میوه در آویخت

□

برآمیختندی خورشها بهم

□

بر من از دست تو چندان که جفا می‌آید

□

پس در داد بسته چون مانده‌است

□

بر زد نتوان به شادکامی

□

بدو راهبر گفت کای پادشا

□

گوی را گفتند کای بیچاره سرگردان مباش

□

نالنده و دل مرده تر از مرغ به شبگیر

□

به نوبهار ز رخسار دختران درخت

□

به روز جوانی برین مایه سال

□

و گر طاقت نداری جور مخدوم

□

برجیس موسوی کف و کیوان طور حلم

□

گر من نه به کام خویشم او باری

□

کجا آورد دانش تو بها

□

می‌گفتمت که جانی دیگر دریغم آید

□

زهی به دست فلک ظل چو آفتاب رحیم

□

واندر پس خویش دو علامت

□

سه دیگر پزشکی که هست ارجمند

□

که گفته‌ست که صد دل به غمزه‌ای ببری

□

از کجا برداشته اول ز بغداد طلب

□

آتش نمرود و آن لشکر نمی‌بینم به جای

□

پرستندگان را چنین گفت شاه

□

اگر این شکر ببینند محدثان شیرین

□

گر شکر زاد کلک او چه عجب

□

تا کی روی چو کره‌ی بد گوهر

□

ز کشته چنان شد در و دشت و کوه

□

دل هوشمند باید که به دلبری سپاری

□

تاجدارش رفته و دندانه‌های قصر شاه

□

همه تسبیح سنایی این است

□

نخست آفرین کرد بر کردگار

□

زهی سوار که صد دل به غمزه‌ای ببری

□

بلبله در سماع مرغ آسا

□

خویشتن خود را دانستیی

□

سپه را به سالار لشکر سپرد

□

مرا زین پیش در خلوت فراغت بود و جمعیت

□

چه اسائت ز من آمد که بدین تشنه دلی

□

سنایی نیست با جان زنده لیکن

□

دگر گفت کای شهریار سترگ

□

موج اگر کشتی برآرد تا به اوج آفتاب

□

بر در تسعین کنند جنگ شبان روز

□

جوشن روشن خرد توست تن

□

من اکنون بسازم یکی کیمیا

□

آن شکایتها که دارم از تو هم پیش تو گویم

□

دفع قضا به آه شب کندرو کنید

□

از دست خود نهاد کله بر سر خرد

□

سکندر ز باره درآمد چو باد

□

ور قید می‌گشایی وحشی نمی‌گریزد

□

خاقانیا زر و زر ازین شعر و شعر چند

□

نوها همی خلق شود و هرگز

□

ز خونش بپیچید هم دشمنش

□

که هر ناتوان را که دریافتی

□

از بر عالم گوساله پرست

□

گر تو از طوع و طاعه می‌نازی

□

جز از شاه با خوارمایه سپاه

□

سال وصال با او یک روز بود گویی

□

آن مطبخی باغ نهد چشم بر بره

□

اسپ دنیا دست ندهد مر تو را

□

چو خورشید تابان بدانجا رسید

□

و گر خود من آنم که اینم سزاست

□

هست از سخاش عید جهان و اختران دهند

□

ترا دهرست بدخواهی نشسته در کمین‌گاهی

□

ز اختر شناسان هر کشوری

□

ای هر دو دیده پای که بر خاک می‌نهی

□

آن را دهند گرده که او گرد گو دوید

□

بررس کز این محل بچه‌خواری برون شدند

□

مرا کاچ هرگز نپروردییی

□

چندت کنم حکایت شرح این قدر کفایت

□

مرا چشم درد است و خورشید خواهم

□

هر دو عالم را چون مست شود از دل و جان

□

هرانکس که بد بابکی در صطخر

□

گر باده از این خم بود و مطرب از این کوی

□

ریحان هر سفالی بی‌کژدمی نبینم

□

تو مهتری و نیازمندی

□

فرازآمد آن گردش بخت شوم

□

و گر این شب درازم بکشد در آرزویت

□

تا کی این روز و شب و چندین مغاک و تیرگی

□

از جمال یوسفی سیری نیابد جاودان

□

که بگذشت بر چشم ما چار چیز

□

به دست جهد نشاید گرفت دامن کام

□

بی‌آرزوی ملک به زیر گلیم فقر

□

ز تو سیر ناگشتن من تو را بس،

□

بدین کوه سر تا به ابر اندرون

□

سعدیا چون زمان وصل گذشت؟

□

گر بپرم بر فلک شاید، که میمون طایرم

□

کی تبه گرداندش هرگز به دست روزگار

□

فراوان ز ایرانیان کشته شد

□

هر جا که حکایتی و جمعی

□

آب محیط را ز کرامات کرده پل

□

خرگوش‌وار دیدم مردم را

□

همان گوهر و جامه‌ی نابرید

□

وین عشق تو در من آفریدستند

□

از آتش طعمه خواهم داد دل را

□

به تو کی رسد هرگز از راه گفتی

□

سکندر چو آمد به شهر اندرون

□

اگر با پدر جنگ جوید کسی

□

تو غافل و سپهر کشنده رقیب تو

□

نه عجب کز تو خطر یافت جهان زیرا

□

کمندی بران کنگره بر ببست

□

حدیث سعدی اگر کائنات بپسندند

□

بی‌سرو قد تو جعد شمشاد

□

تا لاله شدت حجاب لولو

□

چو بر تخمه‌یی بگذرد روزگار

□

گر آن عیار شهرآشوب روزی حال من پرسد

□

دیده‌ی خورشید چشم درد همی داشت

□

زین چاه همی برآمدت باید

□

پر از لابه و زیردستی و درد

□

دیده نگه داشتیم تا نرود دل

□

مصطفی کعبه است و مهر کتف او سنگ سیاه

□

ترس من در عذر تو افزون بود از جنگ از آنک

□

یکی سرخ گوهر به جای چراغ

□

نه گزیرست مرا از تو نه امکان گریز

□

در بصرم سفته شده است آفتاب

□

با باد چو بیدلان همی گردی

□

همه لشکر هند گشتند باز

□

میسرت نشود سر عشق پوشیدن

□

شد آنکه بست فروغ غرور و آتش آز

□

ار نبودی ماه رخسار تو تابان زیر زلف

□

هرانگه که گویی رسیدم به جای

□

سر دل از زبان نشود هرگز آشکار

□

محمود همت آمد، من هندوی ایازش

□

جادوی زمانه را یکی پر است

□

همه بومهاشان به تاراج داد

□

نگویمت که گلی بر فراز سرو روان

□

زین گرانمایه نقد کیسه‌ی عمر

□

به فردوس از چه طاعت شد سگ کهف

□

به آیین همه پیش باز آمدند

□

بشستند خدمتگزاران شاه

□

در جهان بوی وفا نیست و گر هست آنجاست

□

مرا باری دگرگون است احوال

□

پدید آمد و شاد شد زان سپاه

□

سرو آزاد به بالای تو می‌ماند راست

□

هر جا که رخش اوست همه عید نصرت است

□

عاشق و معشوق و عشق این هر سه را در یک صفت

□

دریغش نیاید ز بخشیدن ایچ

□

هیچ شک نیست به تیر اجل ای یار عزیز

□

بی‌حرمتی بود نه حکیمی، که گاه ورد

□

سزد کاین بدکنش را دوست گیرم

□

پس آگاهی آمد سوی اردوان

□

سخن پیدا بود سعدی که حدش تا کجا باشد

□

دیدن و نادیدنش بود به نزدیک خلق

□

رو خوبی کن چنانکه خوبی

□

چو قیدافه آگه شد از قیدروش

□

باشد که تو خود روزی از ما خبری پرسی

□

ز بس که ریخت ازین پیش خون خفچاقان

□

چونان که همی بامداد روشن

□

ز بس ناله‌ی بوق و با کرنای

□

گر تو به حسن افسانه‌ای یا گوهر یک دانه‌ای

□

من نه پیل آورده‌ام بس‌بس نظاره کز سفر

□

طریق عشق آن باشد که هرگز

□

چو کهتر پسر سوی بابک رسید

□

مرا گناه نباشد نظر به روی جوانان

□

گرچه شکر خنده زد بر دل چون آتشم

□

هرچند که من چون درخت خرما

□

جهان سر به سر در پناه منست

□

خلاف شرط یارانست سعدی

□

بل هفت شمع چرخ گداران شود چو موم

□

در صف رندان و قلاشان خویش

□

خنک آنک آباد دارد جهان

□

تو آن در مکنون یکدانه‌ای

□

گه دست بوس کردم گه ساعدش گزیدم

□

چون بگوید بس شود ساکن رگم

□

به طینوش گفت این نه گفتار اوست

□

ور تو را با خاکساری سر به صحبت درنیاید

□

مرا عز و ذلی است در راه همت

□

همه دل سوختگان را از سر زلف و زنخدانت

□

چو دریا شد از خون گردان زمین

□

از ترش رویی دشمن وز جواب تلخ دوست

□

فصاد بود صبح که قیفال شب گشاد

□

دیگری آمد که بگذشت آن صفر

□

نماند به جز نام زو در جهان

□

باری به طریق کرمم بنده خود خوان

□

تا به تبریزم دو چیزم حاصل است

□

و یا خورشید پنداری به پیراهن همی هر شب

□

بنه سوی شهر صطخر آورید

□

دگر با من مگوی ای باد گلبوی

□

نوبر چرخ کهن نیست بجز جام می

□

نیل تمییز از خدا آموختست

□

که جز جنبش و گردش اندر جهان

□

کس نیارد که کند جور در اقبال اتابک

□

وز آمدن تو دست گیتی

□

بر سوز دل دمساز شو اول قدم جان باز شو

□

ز لشکر بیامد سپیده دمان

□

با همه جلوه طاووس و خرامیدن کبک

□

خود را به دست عشوه‌ی ایام وامده

□

غیر من پیشت چون سنگست و کلوخ

□

فرستاد نزدیک شاه اردوان

□

گرم ز پای سلامت به سر دراندازی

□

کسی کاین خضر معنی راست دامن گیر چون موسی

□

ببریدن راه را چو بادیم

□

همان آفرین در فزایش کنیم

□

کمال حسن رویت را مخالف نیست جز خویت

□

حلقه‌ای ار کم شود از زلف تو

□

صیقلی را بسته‌ای ای بی‌نماز

□

اگر شهریاری و گر زیردست

□

من از آن گذشتم ای یار که بشنوم نصیحت

□

تو زیر زمین شدی چو خورشید

□

گر چه مستور و پارسا شده‌ای

□

ازان پس که بسیار بردیم رنج

□

سعدیا لشکر خوبان به شکار دل ما

□

در کهف نیاز شیرمردان

□

از دم غم می‌بمیرد این چراغ

□

کس آن را گزارش ندانست کرد

□

مینداز در پای کار کسی

□

جان خاک شود به طمع جرعه

□

هر زمان خوانی خراباتی مرا

□

مرغی که کبوتر هوائی است

□

چند نصیحتم کنی کز پی نیکوان مرو

□

صورت عین شین و قاف در سر یعنی که عشق

□

گفت ای زن هین فرود آ از درخت

□

بر نگین جان خاقانی مقیم

□

ای گل خوش بوی من یاد کنی بعد از این

□

هست لب لعل تو کوثر آتش نمای

□

بی روی تو بود دوش تا صبح

□

خاقانی است جوجو در آرزوی او

□

گویی چه جرم دیدی تا دشمنم گرفتی

□

دریای پر عجایب وز اعراب موج زن

□

زانک آنجا گفت زینجا دور شد

□

من همانم تو همان باش به مهر

□

ولی خلاف بزرگان که گفته‌اند مکن

□

شاخ چو آدم ز باد زنده شد و عطسه داد

□

تا چند به طراری ما را به زبان و دل

□

خاقانی ارچه نرد وفا باخت با غمش

□

نه تا جان در جسد باشد وفاداری کنم با او

□

طبع چو خاقانیی بسته‌ی سودا مدار

□

زآنک نیم علم آمد این سال

□

چو در بیشه‌ی روزگار افتد آتش

□

به کس مگوی که پایم به سنگ عشق برآمد

□

از وفا رنگی نیابی در نگارستان چرخ

□

خواهد اندر وی همی از شاخ خشک و مرغ گنگ

□

خاقانی آن توست بر او تیغ چون کشیدی

□

گرت ارادت باشد به شورش دل خلق

□

تا سلسله‌ی ایوان بگسست مدائن را

□

بوک زان خوش وعده‌های مغتنم

□

از حسودانش نیندیشم که دارم وصل او

□

آن جا که تویی رفتن ما سود ندارد

□

تا نترسند این دو طفل هندو اندر مهد چشم

□

مهر تو گردنکشان را صید تو کرد آنگهی

□

گر دلم سوزد سموم بادیه

□

وفای صحبت جانان به گوش جانم گفت

□

کار چو خام آمده است آتش کن زیر او

□

گفت موتواکلکم من قبل ان

□

درهم شکسته‌ای دل خاقانی از جفا

□

از دشمنان برند شکایت به دوستان

□

دوشم در آمد از در غم خانه نیم‌شب

□

از خاک در تو کی شکیبیم

□

من شیفته از شادی و پرسان ز دل خویش

□

اگر کسی نفسی از زمان صحبت دوست

□

اینت زرقائی که چشم خضر ازو

□

شرق خورشیدی که شد باطن‌فروز

□

تو گفتی روی خاقانی است آن طشت

□

چو انسان نداند بجز خورد و خواب

□

همچو موی عاریت اصلی ندارم از حیات

□

«فالق الاصباح» بر جانهای ما داد تو خواند

□

یا ز دربان تن‌درست بپرس

□

این همه خار می‌خورد سعدی و بار می‌برد

□

در پختن سودای تو خام است ما را رای تو

□

تاکنون معبود و مسجود جهان

□

مگو شاه سلطان اگر مرد دردی

□

اگرت به هر که دنیا بدهند حیف باشد

□

پنجره‌ی عنکبوت نیست جنان استوار

□

هر زمانی با سنایی در خرابات ای پسر

□

کم من گرفتی آخر نبود کم از سلامی

□

خسرو اگر عهد تو دریافتی

□

غم بیخ عمر می‌برد و من به برگ آنک

□

پاره پاره کرده درزی جامه را

□

به دشتی رسید آتشین ریگ و خاک

□

آینه گر عکس او ز دور ببیند

□

گر فتنه نبایدت که خیزد

□

گر هنوز از دولبش جویم غذا نشگفت از آنک

□

کلید کرم بود در مشت او

□

لایقتر از امیری در خدمتت امیری

□

راز من بیگانه کس نشنیده بود

□

هم‌چنانک گوش طفل از گفت مام

□

دل ماند ز ساقیم غلط گفتم

□

برگ درختان سبز، پیش خداوند هوش

□

تا کی در چشم عقل خار مغیلان زدن

□

دارد از باد هوس آبی بروی

□

بار دل من توئی که جز گل

□

گر برانند و گر ببخشایند

□

تات ز هستی هنوز یاد بود کفر و دین

□

آن تتماجش دهد کین را بگیر

□

می که دهی صاف ده چو آتش موسی

□

یا دل به ما دهی چو دل ما به دست توست

□

شاه ملایک شعار، شیر ممالک شکار

□

پیش کان پیر منافق بانگ قامت در دهد

□

ریحان هر سفالی پیداست آن من کو

□

تو می‌روی و مرا چشم و دل به جانب توست

□

ابلیس وار پیر و جوانند از آنکه کرد

□

شه یکی جانست و لشکر پر ازو

□

دعوت عاشقانه می‌کردم

□

بیش از این صبر ندارم که تو هر دم بر قومی

□

هر شرب سرد کرده که دل چاشنی گرفت

□

قیروان عشوه بگذارند غواصان دهر

□

همه در خون خاقانی کنی سعی

□

شاید که به خون بر سر خاکم بنویسند

□

از طپش عشق تو در روش مدح شاه

□

گفت موسی آن سوم ملک دوتو

□

گوش زیر زلف و زیور زان نهان کردی که آه

□

جمیع پارسایان گو بدانند

□

از خم پشت و نقطهای سرشک

□

سحرا گه تو کردستی تا نام سنایی را

□

تا کی از غصه‌های بدگویان

□

زان گه که عشق دست تطاول دراز کرد

□

با بلورین جام بهر می مدارا کردمی

□

بی‌غرض می‌کرد آن دم اعتراف

□

ای تر سخن چرب زبان ز آتش عشقت

□

وگرچه به مکنت قوی حال بود

□

در ساحت جهان ز جهان یاوری مجوی

□

ای ما به روح تیر تو با ما سنان مباش

□

پی گرفتم کاروان صبر را

□

چو خیل اجل در سر هر دو تاخت

□

مرغ از شبستان حرم، میوه ز بستان ارم

□

وهم را مژده‌ست و پیش عقل نقد

□

گرچه به عراق اندر سلطان سخن گشتی

□

تنکدل چو یاران به منزل رسند

□

چو یوسف از دلو آمده، در حوت چون یونس شده

□

سیم در سنگ بسی باشد لیک اندر کان

□

بر سر کوی تو من نایب خاقانیم

□

به یک هفته نقدش به تاراج داد

□

در آینه دریغ بود صورتی کز او

□

گفت کو شهر و قلاع او را جهاز

□

به بوسه لبت را کند رنجه نی‌نی

□

من در بیان وصف تو حیران بمانده‌ام

□

هان النثار ای قوم هان جان مژده خواهید از مهان

□

دیوانه بسیست آن دو لب را

□

طوفان آب و آتش بر باد داد خاکم

□

آدمی هوشمند عیش ندارد ز فکر

□

مجلس دو آتش داده بر، این حجر آن از شجر

□

بانگ آبش می‌رسد در گوش من

□

ناله دارد ز زخم، مار سلیم

□

در اشتیاق جمالش چنان همی‌نالم

□

از برای خوان کعبه ماه در ماهی دو بار

□

گر با تو به دوزخ اندر آیم

□

کلبه‌ی قصاب چند آرد برون

□

تنگ چشمان نظر به میوه کنند

□

پند من است حلقه‌ی گوشش ولی چه سود

□

باز آتش دستکار وصف تن

□

هر کجا نعلی بیندازد براق طبع من

□

از منت دانم حجابی نیست جز بیم رقیب

□

آنک عروس روز، پس حجله معتکف

□

در حسرت آن دانه‌ی نار تو دل ما

□

گفت که خاقانیا آب رخت چون نماند

□

زایل شود هر آن چه به کلی کمال یافت

□

خلق دو قولی شدند بهر شب عید را

□

این صلات و این جهاد و این صیام

□

خار غم در راه خاقانی نهاد

□

تو را یاوری کرد فرخ سروش

□

با هم گل و سبزه و بنفشه

□

مگر تو زینهمه خوبان که پیدایند و ناپیدا

□

یکی آن حسدور به هر کشوری

□

دو کس چه کنند از پی خاص و عام

□

لب را حنوط ز آه معنبر کنم چنانک

□

مسخره‌ی ابلیس گردد در زمن

□

در سخن من نایب خاقانیم

□

چون تحمل نکند بار فراق تو کسی

□

چو عنقا من و کوه قافم قناعت

□

چو با عشق بتان زاید سنایی کی چنین گوید

□

تن اگر زیان کند لب تو کار جان کند

□

یا بگدازم چو شمع یا بکشندم به صبح

□

زان آتش و آب رست سروی

□

رفت موسی بر طریق نیستی

□

سینه‌ی من کسمان در خون اوست

□

بامدادش بین که چشم از خواب نوشین برکند

□

مفریب دل به رنگ جهان کان نه تازگی است

□

زاندر که آمدی به همان بایدت شدن

□

تو را میان سران کی رسد کله داری

□

نگذارمت ار به جان رسد کارم

□

الحق چه فسانه شد غم من

□

در جدال و در خصام و در ستوه

□

نیست صیادی و عالم پر صید

□

بخرید انوریت به جان و جهان به شرطی

□

وحدت من داده ز دولت خبر

□

یک ره به دو باده دست کوته کن

□

از ضعیفی که تنم هست نهان گشته چنانک

□

تاجی که نه انعام او فرستد

□

بودی به روز عید نفس‌های روزه‌دار

□

که حجاب گنج بینی خانه را

□

دل خستگان را بی‌طلب تریاک‌ها بخشی ز لب

□

گفتم که کنون ز درگه دل

□

لیک ز بیم رصد در گلش آلوده‌اند

□

گل از هجران اقطارش میان کارزارستی

□

به باران مژه در ابر می‌جستم وصالش را

□

قدر تو گفت چرخ نهم را که کیست این

□

شمعی ولی هر شب مرا، از لرز زلفت تب مرا

□

گاه حیوان قاصد خونت شده

□

کو تیغ که مفتاح نجات است سرم را

□

از عادت حمید تو هر دم به تازگی

□

هرچند سوزیان زبان است گرم و خشک

□

مرا طعنه زنی گویی دلیرا

□

من عاشق و او بی‌خبر، او ماه نو من شیفته

□

آن صدر جهانی تو که در شارع تعظیم

□

تو کز تفحص عنقا غبار خواهی شد

□

که بلی گفتیم و آن را ز امتحان

□

از کس دیت مخواه که خون‌ریز تو تویی

□

مردی و مردمی از هر دو چنان منتشرست

□

آب ز چشمه‌ی خرد خوردم و پس ز بیم جان

□

با خود بیار خاک سر کوی او به من

□

تو نیز آموختی از شاه ایران کز خداوندی

□

وز پی غوطه‌ی حوادث را

□

گفتم ز اسرار باغ هیچ شنیدی بگوی

□

هیچ می‌دانی چه وعده‌ست و چه داد

□

سکندر چو شد زین حکایت خموش

□

طالعی داری که خورشیدی شود

□

اشک مرا چو روی خود دار عزیز اگر تو را

□

ور سنایی نه عاشق ست بگو

□

تیرم همه بر نشانه شد راست

□

گردون نه شمار با یکی دارد

□

گر دهر، دو روی و بخت ده رنگ است

□

آنچنان بگشایدت فر شباب

□

از آسمان بیافتمی هر سعادتی

□

پای چون بر فلک نهاد ز قدر

□

زان زلف عنبرینت رخم چنبری شود

□

هرگز نشود به وصل مغرور

□

شده است از آه دریا جوشش من

□

صاحبا گر بنده را تشریف خاصت آرزوست

□

رفتم که از پی تو به دامن زر آورم

□

چون کف موسی به امر کردگار

□

خام گفتار است خاقانی از آنک

□

باد صبا که فحل بنات نبات بود

□

چون غلام توست خاقانی تو نیز

□

بسیار سمرهاست در آفاق ولیکن

□

وز آن پس ز مادر هزاران سپاس

□

در پنجه‌ی موش خانه‌ی من

□

خاقانیا ز عالم وحشت مجوی انس

□

چونک گوهر نیست تابش چون بود

□

که این مال و جاه ارچه جان‌پرورست،

□

یکی به حیله همی گفت موسی آمد هان

□

تا تو به پری مانی، شیدای توام دانی

□

پرده‌زنان روز و شب حلقه‌ی زلف ترا

□

ترک خاقانی بسی گفتیم لیک

□

انگیختست حسن تو گل با مه تمام

□

هست از شکوفه نغزتر و شوخ دیده‌تر

□

تا بر آمد بی‌خود از موسی دعا

□

بخور هر چه پیشت نهد میزبان!

□

بود بر تخته‌ی او از همه نوعی آیات

□

بر تو نظاره هزار انجمن است

□

چندان بخوریم می که از خود

□

گفتم کز بهر خرج هدیه پذیرد ز من

□

می‌گفت و می‌گریست که آخر چو درگذشت

□

هیچ نکرده گناه تا کی باشم به گوی

□

هین بیا بینی ببین این خوب را

□

مقصود نیافت هر که در عشق

□

چار دیوارش که از هر چار ارکان برترند

□

با خستگی بساز که ما را ز روزگار

□

کم کن این آزار و این بدها مجوی

□

دلم گر باز می‌ندهی دل دیگر به وامم ده

□

ماهی از خوبی خطا گفتم نه‌ای

□

عاشقان دل دادن آئین کرده‌اند

□

تا سوم چارم دهم بر می‌شمر

□

باز چون بر در خلق افتد کار

□

گر ز بیجاده تاج دارد گل

□

سرمه‌ی خاقانی است خاک سر کوی تو

□

من به بد مردی خرسند شدم

□

بر اسب بلا من به منزل رسیدم

□

ای ساقی مه روی درانداز و مرا ده

□

ای طعنه زده به دیگرانم

□

ساحره‌ی دنیا قوی دانا زنیست

□

این تحفه‌ی طبعی را بطراز و به دریا ده

□

قفل قدر بشکند تفحص حزمش

□

دل ازرق پوش و ترکان زرق پاشند

□

برنتابد بار نازش دل همی از بهر آنک

□

نه افضلم تو خوانده‌ای، به بزم خود نشانده‌ای

□

رزم او را فلک تصور کرد

□

تو ندانی که چیست لذت عشق

□

خلق را گر زندگی خواهی ابد

□

تو پای طرب فراخ می نه

□

روزی که غم نوم نمایی

□

توئی تو راح را خاقانیا اهل

□

هستم به جوال عشوه‌ات دایم

□

این زنده منم بی‌تو، گر باد تنم بی‌تو

□

به صدق نیست در این عهد بخت ناصر جاه

□

اگر صد جان خاقانی به بالایش برافشانم

□

داشت طغیانشان ترا در حیرتی

□

چیست به دیوان عشق حاصل کارم جز آنک

□

غیرت روح عیسی است این یک

□

هم کمر بستی و هم آشوفتی زنبوروار

□

به نور روی تست اکنون همه توحید عقل من

□

می‌خواست او نشانه‌ی لعنت کند مرا

□

مهر مهر تو بر نگین دلست

□

دردا که بخت من چو زمین کند پای گشت

□

هر کرا مردم سجودی می‌کنند

□

بر سینه شاخ شاخ کنم جامه شانه‌وار

□

گرچه از تاثیر نه گردون به دست روزگار

□

دانی آسوده کیست در عالم؟

□

وز نیز درین پرده جمال تو ببینیم

□

آهوی تاتار را سازد اسیر

□

بالله ار گرد دامن تو سزد

□

سوختی سینه‌ی خاقانی را

□

من طفیل تو بنوشم آب هم

□

رو که سلطان جمالی تو و در عالم عشق

□

آنجا که از بلندی قدرش سخن رود

□

توئی آن مرغ کتش آوردی

□

ور همی دانی که منزلگاه حق جز عرش نیست

□

رنجه مکن زبانت به دشنام چون منی

□

اشهب روز و ادهم شب را

□

از آرزوی وصل تو جان و دلم نماند

□

من هم از بهر دوام نسل خویش

□

شاید ار سرنامه‌ی وصل تو نام دیگر است

□

گر انوری نباشد کم گیر تیره‌روزی

□

بوی خاکی که من از رطل گلین می‌شنوم

□

موسی چکند که بی‌جمالت

□

اندر جهان چنان که جهان است در جهان

□

هم بر آن‌گونه که از پنجره‌ی ابر به شب

□

خاقانی ازین طالع خود کام چه جوئی

□

کرده‌ی او کرده‌ی شاهست لیک

□

خاقانی‌وار بر سر کویت

□

چنان رسم سال از دهر برداشت

□

به تاج کیانی شوی سربلند

□

حیرت سوی چشم آمده کای چشم تو منگر

□

خاقانی را اگر سفیهی

□

ای پسر عید ترا قربان بسی است

□

که: «شاها! دلت چشمه‌ی راز باد!

□

میری من تا قیامت باقیست

□

بی‌زری داشت تو را بر سر جنگ

□

گرچه نگوید که اعتصام جهان را

□

چو دیدند آخر که از اشک و آه

□

چون به سیاره شدی از پی چندین چو فلک

□

خاقانی اگر خواهی کز عشق سخن‌رانی

□

که زیر گنبد خضرا چنان توان بودن

□

بر لب دجله بسی آب بد از چشمه‌ی نوش

□

اول و آخر توی ما در میان

□

من که در یک دو نه سه چار یکی

□

حرف را چون حلقه بر در بسته‌ای پس ای عجب

□

من از زلفش سخن راندن نیارم

□

چشم جان آهنج دل الفنج جادو بند او

□

درنورد از آه سرد این تخت نرد سبز را

□

خواستم گفت ملک هفت زمینت

□

پشت دست آینه‌ی روی کند

□

هم‌چو آدم زلتش عاریه بود

□

جان ز بهر خدمت جانان طلب نز بهر تن

□

داغ فرمانش چو تفسیده شد آرایش تن

□

خاقانیا منال که این ناله‌های تو

□

از جان و جوانی نبود شاد سنایی

□

مشو در خط از پند خاقانی ای جان

□

گویدم جانی کم انگار انوری

□

خاک در سلطان را افسر کن و بر سر نه

□

بی‌خبر بود او که آن عقل و فاد

□

گفتی چو می‌برید ز بغداد زاد راه

□

معجزی کان مسیح پی نبرد

□

نشاید شاهدی را کرم پیله

□

هر روز دلی نو دهدم از دو لب خویش

□

خاقانیا چو دیدی از عمر بی‌ثباتی

□

یوزبانان ترا وقت شکار

□

تو خود نهان نباشی کاندر نهان مائی

□

من نکردم آنچ گفتند از بهی

□

زمانی چراغ خرد برفروز!

□

همان به که با خوی تو دل نبندم

□

از جفا بر حرف تو انگشت نتوانم نهاد

□

ای منزل تو گشته ز آشوب تو ویران

□

خاقانی از دل و جان برخی روی تو شد

□

در غنایی خواهد افتاد از کفش گیتی چنانک

□

غصه‌ی عالم نمی‌شاید فرو بردن به دل

□

گفت طفلی را بر آور هم به بام

□

من مخمور اگر مستم ز چشم یار می‌دانم

□

کیوان موافقان ترا گر جگر خورد

□

این دردها که بر دل خاقانی آمده است

□

چو چشم و شکل دندانت ببینم هر زمان گویم

□

پشتم شکست چرخ که رویم نگه نداشت

□

زر ندارم لیکن از دریای طبع

□

از زعفران روی من و مشک زلف دوست

□

گر بفضلش پی ببردی هر فضول

□

چگونه نغمه خاقانی نسازم عندلیب‌آسا

□

عشق اگر استخوانت آس کند

□

قصه به تو هر نفس نویسیم

□

شادی و آرام نبود هر کرا وصل تو نیست

□

لاف یک‌رنگی مزن خاقانیا

□

که ز مخروط ظل او همه ماه

□

روز شادیش کس ندید و چه روز

□

صد هزاران خشم را توانم شکست

□

خلوتی کش تو در میان باشی

□

خدای عز و جل گویی از طریق مزاج

□

نداریم جز گنج حکمت متاع

□

آن ابر درر بار ز دریا که برآید

□

تو هم‌چو روزی بسیار نارسیده بهی ز آن

□

ور چنانست که حالیست نه بر وفق مراد

□

خاقانیی که بسته‌ی بادام چشم توست

□

وان زکاتش گفت کو از مال خویش

□

شاه عجم اخستان که دین را

□

ما را به رایگان بخر از ما و داغ برنه

□

شحنه‌ی وصل کو که هجران را

□

خاک درگاه تو ای دلبر اگر گیرد هوا

□

ای دل خاقانی از سخن چه گشاید

□

بزن بر در خسروی کوس کسری

□

ز جستجوی تو حیرت نصیب خاقانی است

□

مدح تعریفست در تخریق حجاب

□

ما را قضای بد به هوای تو درفکند

□

بازیست که صیدش همه مرغان دماغند

□

هر خسی وصل تو نایافته گر لاف زند

□

خواهی که نسر طایر پران به دامت افتد

□

آن نبینی که یکی ده گردد

□

بارکش انوری حدیث مکن

□

خاقانی را چه روز عشق است

□

سد شدی دربندها را ای لجوج

□

گر حله‌ی حیات مطرز نگرددت

□

قهرش ار سایه بر جهان فکند

□

از روزن هر دلی چو خورشید

□

کار پروانه‌ست گرد شمع خود را سوختن

□

گدای کوی تو خاقانی است فرمان ده

□

همه بگذاشتم آخر به دلش

□

گر زکاتی به محرم بدهی

□

آنچنان که خون ز بینی و سرش

□

خاکی دلم در آتش و خون آب می‌شود

□

عشقت به کار بردم و بردم چنانک بردم

□

بنده خاقانی از تو سرور گشت

□

وگر من نپایم به آزاد مردی

□

خاصه که به شعر بی‌نظیر است

□

که کنون ابر دهد روزیشان

□

ما را مراد ازین همه یا رب وصال اوست

□

تا که پیش از خبط بگشاید رهی

□

خطه‌ی شروان نشود خیروان

□

انوری این چه شیوه‌ی غزلست

□

جای فریاد است خاقانی که چرخ

□

غم جانان خرد و جان فروشد

□

به نگین لب و طوق غببت

□

بوطالب نعمه چو شهاب زکی از جود

□

همانا نهان نکته‌ای خواسته‌ست

□

هر که از همسایگی تو رود

□

زخمی رسید بر دل خاقانی

□

دشنام دهی که انوری یارب

□

گرنه خاقانی خاک تو شدی

□

مر مرا چون زیر کردی در فراق روی خویش

□

شرط خاقانی است از کفر آشکارا دم زدن

□

بر عنایت او سعی چرخ نامشکور

□

خاقانی اینت غم که دلت نزد او گریخت

□

دلق چرکین بر کنم آنجا ز سر

□

مکن اینهمه فکر دور و دراز!

□

در مقام سمع و طاعت هر دو یکسان

□

ز خاقانی چه خواهد دیگر این دل

□

این جور و جفات نه کنونست

□

چون طشت میان تهی است خاقانی

□

چون گرانی همی بخواهی برد

□

خصومت خیزد و آزار و آنگه مردمان گویند

□

از تیمم وا رماند جمله را

□

خاقانیا چه گویی آید به دست یاری

□

فرمانده‌ی زمین و زمان مجد دین که مجد

□

خاقانی آن توست بهر موجبی که هست

□

چون گل همه تن بودی تا بود چنین بود

□

خاقانی از هوایت در حلقه‌ی ملامت

□

در پای غم تو خرد گشتم

□

بر سر خاک اوفتان خیزان ز جور آسمان

□

ایها المحبوس فی رهن الطعام

□

بر سر سنبل رخ تو چنانک

□

بدیدم گرچه درد انوری را

□

امروز بساز کار ما گر نی

□

جادوی استاد پیش خاک پای او بسی

□

بی‌سیم و زر بشو تو و با سیم‌بر بساز

□

انوری چون در سر کار تو شد

□

کدام روز که پیش در تو خاقانی

□

در پری‌خوانی یکی دل کرده گم

□

باری گر این‌همه نکنی مردمی بکن

□

مسرع حکم تو صد بار فزون

□

به جزعین پرده‌ی قیری عروسان

□

پای بفشارد سنایی در غمت

□

رخت از این گنبد برون بر، گر حیاتی بایدت

□

یارب الماس لبش باز که کرد و شبه سم

□

من در کعبه زدم کعبه مرا درنگشاد

□

سایه‌اش فانی شود آخر درو

□

غمزه را گو که خون مریز به سحر

□

به خواجگیم رسانید بخت و موجبش این

□

فتواست به خون من غمت را

□

ما به امیدی هدف کردیم جان چون دیگران

□

گر کسی را وصل دادی بی‌طلب

□

دل بی‌معنی تو کی گذارد

□

تو را چاکری گشت خاقانی آخر

□

زان حروفت شد خرد باریک‌ریس

□

گر از حلوای هر خوان بی‌نصیبم

□

وگر تفاخر دریا به دست او نبود

□

سلطان اعظم آنکه به تیغ بنفشه‌فام

□

گهی گویم که ای ساقی قدح گیر

□

کانجا که محمد اندر آمد

□

بر آستان چرخ به منت قدم نهد

□

ز آسیب دست دلبرش نیلی شده سیمین برش

□

گفت در چشم شما قحطست این

□

به سلامیت درد سر ندهیم

□

غایتی دارد اعتدال هواش

□

گریم چنان که از دم دریای چشم من

□

ور نخواهی تا چو فرعون لعین گردی تو خوار

□

شاه را دیدم در او پیکان مقراضه به کف

□

من هم به جوار زلف آنم

□

ای دل خاقانی از سلامت بس کن

□

چو مرد از غیر فارغ شد ز دنیا سر بگرداند

□

هر ذره که بر تو می‌فشاند

□

آسیب عوایق از چپ و راست

□

چند گوئی که ز وصلش به شکیب

□

کافه‌ی خلق همه پیش رخت سجده برد

□

از سفالین گاو سیمین آهوان

□

مشکن اگر جان کشم پیش غمت خدمتی

□

بخت ز من دست شست شاید اگر من

□

ای ره آموز که هر کو به تو ره یافت به تو

□

امروز مردمی و وفا کیمیا شده است

□

گر خام نبسته است صبا رنگ ریاحین

□

خاقانی را مکش چو کشتی

□

قدر تو درویش داند ز آنکه او بیند مقیم

□

گرچه جان از روزن چشم از شما بی‌روزی است

□

خاقان کمال دولت و دین آنکه بر فلک

□

اول مجلس که باغ شمع گل اندر فروخت

□

تا نبیند ازو عدوت نشان

□

گر ره دهم فریاد را، از دم بسوزم باد را

□

محبوب شد جهان که ز اقلیم رابعش

□

بر کتف آفتاب باز ردای زر است

□

پارسی نیکو ندانی حک آزادی بجو

□

شعر تر خاقانی چون در لبت آویزد

□

رونق بازار بت‌رویان بشد زیرا که بود

□

لباس بقا بر تنش چاک کرد

□

ای گهر زای بی‌نشیب زوال

□

دستارچه بین ز برگ شمشاد

□

لایق حال خود از شعر معزی یک دوبیت

□

در صفت مردان بیار قوت معنی از آنک

□

پارسایان هر زمان ناپارسا خوانندمان

□

یک جام نخست تو بربود مرا از من

□

دست عدلت گر بخواهد آشیان داند نهاد

□

تیغت چو به خون من شود تر

□

گاه زلف شکسته را بر دل

□

از حله‌ی حدوث برون شو دو منزلی

□

ای تاج با کسی که مدار شریعتست

□

کس در ده نیست جمله مستند

□

زان کمر طرف بر میان من ست

□

در حجره‌ی خاص او فلک را

□

ای قبله احرار جهان خدمت میمونت

□

نه خاقانیم نام گم کن مرا

□

و آنکه او اندر شکر ریز بتان شادی نکرد

□

تا به کوی توست خاقانی مقیم

□

چون رخانم سیاه خواهی کرد

□

پای طلبم سست شد از سخت دویدن

□

بد و نیک زمانه گردانست

□

هر شب از سلطان عشقم در ستکانی‌ها رسد

□

چون سد ایمنی لگد چرخ رخنه کرد

□

تا اگر پران شود کوی تو سازد آشیان

□

هر عارضه کید ز خداوند بر ما

□

به جویبار بهشتت چه کار خاقانی

□

به جنب رای تو منسوخ چشمه‌ی خورشید

□

نه چنوهم کمان کشم بر خلق

□

اسب شوق اندر بیابان محبت تا زنیم

□

گفتی ز جهان نشسته‌ای دست

□

نهد رضا و خلافش اساس کون و فساد

□

به تلخ و ترش رضا ده به خوان گیتی بر

□

دندانه‌ی کلید در دعویند لیک

□

روز امید به پیشین برسید

□

از برای پاسبان قصر او یعنی زحل

□

ز فصل‌ها که نوشتی یقین شدم که همی

□

گر نفس تو در ره خداوند

□

گوشمالی داد ما را عشق او کز بیم آن

□

کای نوش جان‌فزای تو چون نعمت حیات

□

گفتی که به خاقانی وقتی گهری بخشم

□

مردن آن باشد که متواری شود سیمرغ‌وار

□

همه بیگانه‌اند خلق آوخ

□

این آیتی که زبده‌ی آیات صنع اوست

□

خاقانی را ز دل خبر پرس

□

به هدایت نیامدست از کفر

□

بده عناب چون سازی کمند زلف چین بر چین

□

ور در درون دائره ماندی ز رفعتش

□

عنان عمر شد از کف رکاب می به کف آر

□

چون گه گریه بدو در نگرم گویی هست

□

مستی و شوخی و عالم سوزی

□

بلبلت را نیست استعداد نطق

□

در جمله دیدم آنچه ز عشاق کس ندید

□

بر سماع حزین خورند شراب

□

او راست طالع امروز اندر سخن طرازی

□

اگر نه لاف سخا از دلت زند دریا

□

این باقی عمر با تو باشم

□

اگر طبع تو از فرهنگ دارد فر کیخسرو

□

امروز مرا مسلم آمد

□

همان گنج و تاجش فرستم به چاج

□

بسا طویله‌ی گوهر که چشم من بگسست

□

در عشق تو خود وفا کی آید

□

بیجاده اشارت در تو

□

به بهرام گردنکش آواز داد

□

خاقانی را به دولت تو

□

با آفتاب اگر بنتابد بروز نجم

□

ندای هاتف غیبی ز چار گوشه‌ی عرش

□

شنید آنک شد شاه ایران درشت

□

از لبت هر سال ما را شکری مرسوم بود

□

پرده منم پیش چو برخاستم

□

نامه به موی بندی وز اشک مهر سازی

□

بفرمود تا شد برادرش پیش

□

شگرف عاشق خاقانیم تو نام نهادی

□

ای زلف تو از آتش رخسار تو پرتاب

□

خاقانی از زمانه چون دست شست بر وی

□

ز تخم بزرگان یزدان شناس

□

اسب از در من مران و مگذر

□

محکم نشود دست تو در دامن تحقیق

□

گرچه بهین عمر شد روز به پیشین رسید

□

برفتند گردنکشان پیش او

□

آب خاقانی گفتی ببرم

□

همچنو بیند آن زمان معیار

□

عشق را مرغ هوائی باید

□

همی‌تاخت تاپیش ریگ فرب

□

لبش زنهار می‌کرد از لبم گفتم معاذ الله

□

چون همی دانی که میدان آن تست

□

چون صبح و محک به راست گویی

□

چنین گفت بازاد فرخ که شاه

□

خاقانی‌وار وام ایام

□

گاه و صافی برای وقف و ادرار عمل

□

عاشق محتشم بسی داری

□

ازیشان نداند کسی راه ما

□

لب‌تشنه‌ترم ز سگ گزیده

□

در کعبه‌ی تیمار اگر چند مقیمم

□

با صف حواریان صفه

□

فرستاده‌یی خواست شیرین سخن

□

به صد غم ریسمان جان گسسته است

□

از حصار بود خود آنگاه برهی کز نیاز

□

دم نوشین عیسوی داری

□

از اخترشناسان بپرسید شاه

□

هم خود ز روی کرم برداشت پرده و گفت

□

دارند به پای دل ازو بند

□

پشت در تو هر شب خاقانی از هوایت

□

به آتشکده هم فرستاد چیز

□

گر کار من از عشقش با شحنه و دار افتد

□

آه را خامش دارید به درد و غم او

□

به ناله یار خاقانی شو ای دل

□

حسد کرد بدگوی در کار من

□

پیش کز غم به ناخن آید خون

□

نزدیکی ما طلب کن ای مسکین

□

عالمی شیفته‌ی زلف تواند

□

پس ما بیامد سپاهی گران

□

گفتی که چه سر داری در عشق نگوئی

□

رایگان این خبر ای دوست به هر کس ندهند

□

خون بکری کجاست گر دادی

□

ز خوبان رومی هزار و دویست

□

روسپی باشد که از جولان کیر

□

گر سنایی گه گهی توبه کند

□

گفت مهر ابلهان عشوه‌ده است

□

چو بریان و گریان شدند از نبرد

□

دختری دارم لطیف و بس سنی

□

تا عروس ملک شاه از چشم بد ایمن بود

□

کی پرد مرغی مگر با جنس خود

□

که شاه آفریدون بدوشاد بود

□

آنچ چندین صدر ادراکش نکرد

□

هرگز بسوی کبر نتابد عنان خویش

□

من بگویم بس مبارک‌پاست او

□

تگرگ آمدی امسال برسان مرگ

□

پهلوان شد سوی موصل با حشم

□

چشمهامان ز پی تقویت حسن تو باز

□

که نیم کوهم ز حلم و صبر و داد

□

بتازی یکی نامه پاسخ نوشت

□

کاسه بر کاسه‌ست و نان بر نان مدام

□

سیم نااهلان نجویی زان که نپسندد خرد

□

گفت خلقان چون ببینند آسمان

□

که همواره کارش بخوبی روان

□

ساعتیشان کرد مشغول سخن

□

دو چشمم بر آبست و پر آتشم دل

□

زاده‌ی خاکی منور شد چو ماه

□

مرآن گوهران را بها سی هزار

□

گفت شه هی هی چه کردی چیست این

□

باش تا ما کنیم بر سر تو

□

ما محب و صادق و دل خسته‌ایم

□

چو بی‌آب و بی‌نان و بی تن شدند

□

با بت زنده کسی چون گشت یار

□

به قدرت صمدیت لطایف صنعش

□

چون جماع طفل دان این شهوتی

□

مراگر ز ایران رسد هیچ بهر

□

چون ندارند از فتوت زور و دست

□

گفتمت امسال شدی به ز پار

□

نیست از ابلیس از تست ای غوی

□

سر خویش داد از نخستین بباد

□

گفت جوحی زود ای خوهر ببین

□

علم بودن به عشق اندر مسلم نیست جز آن را

□

ور تو اندر نگذری اکرام حق

□

یکی اندر آید دگر بگذرد

□

غصب کردم از شه موصل کنیز

□

باز ما را عالمی چون حلقه کرد

□

حق همی‌خواهد که هر میر و اسیر

□

چو خویشی فزاید پدر با پسر

□

گفت او را بس درازی بهر مزد

□

چو دل نهادی بر نور روز هم در وقت

□

گفتیی در باطنش دریاستی

□

به زنجیر هفتاد شیروپلنگ

□

نیست آسان مرگ بر جان خران

□

بر عاشق اگر سلام نکنی

□

وآن سیم هیچ او ترا نبود بدان

□

نگهبان که بودند گریان شدند

□

گرد او گردان شوی صد مرده زود

□

سرگران از می و چون باد همی رفت و جز او

□

چونک مخزنهای افلاک و عقول

□

جهان رابداریم با ایمنی

□

در بهار آن سرها پیدا شود

□

تا تو اندر بند طبع و دهر و چرخ و کوکبی

□

چونک حکم اندر کف رندان بود

□

برازنده‌ی هور و کیوان و ماه

□

گفت دختر کای پدر خدمت کنم

□

ز انوارش امروز شهر هرات

□

چون یکی مو کژ شد او را راه زد

□

بیامد به درگاه سالار بار

□

چونک مقضی بد دوام آن روش

□

پای این میدان نداری جامه‌ی مردان مپوش

□

چونک شکر گام کرد و ره برید

□

همان نیز گردوی و خسرو بهم

□

تا بیامرزد کشش زو آن گناه

□

چو عقل کل کند فکرت ز اوصاف و ز ذات من

□

از من ار کوه احد واقف بدی

□

ازی را جهاندار یزدان پاک

□

باده کاندر خنب می‌جوشد نهان

□

جاهلان را در چراگه دام هست و دانه نی

□

گفت لا حول آخر ای حکمت‌گزار

□

چنین گفت کنکس که خون پدر

□

قاصرات الطرف آمد آن مدام

□

آلت رامش بگیر و جای آرامش مجوی

□

دید ناگه باز را در دود و گرد

□

قلون را به توران دو فرزند بود

□

بانگ طبل غازیان آمد به گوش

□

آن کیست کز آفتاب رویش

□

هر کجا دردی دوا آنجا رود

□

میان اندارن کوه خارا ببست

□

من برانم بر تن او ضربتی

□

آن‌چنان چون شاه خوبان آن مهست

□

مر ترا آن فهم و آن دانش نبود

□

برآمد هم آواز رامشگران

□

باز ایمان خود گر ایمان شماست

□

گر چه عشاق دل آسوده‌ی گفتار منند

□

حلق پیش آورد اسمعیل‌وار

□

چون من کهتری را ببندم میان

□

میر بیرون جست دبوسی بدست

□

ای بسا مذکور عالم کو بدو در ننگریست

□

آدمی خوارند اغلب مردمان

□

وزان پس چنین گفت کهتر پسر

□

گر نه‌ای در راه دین از ره‌زنان

□

بار ندهند نزد ما به صبوح

□

گور می‌جویند یارانت بصید

□

ز رستم کجا کشته شد روز جنگ

□

پس بگفتندش که آوردیم اسیر

□

باغند ولی کرام طینت را

□

نی که ما را دست فضلش کاشتست

□

یکی دختری داشت خاتون چوماه

□

هین بدار از مصر ای فرعون دست

□

ره ندانم جز به لطفت گر کنی لطفی سزاست

□

تو ترازوی احدخو بوده‌ای

□

بر اسپی نشانده ستامی بزر

□

زانک از نقشم چو بیرون برده‌ای

□

هر دمی با گشاد نامه‌ی عقل

□

امتحان کن جمله‌مان را ای کریم

□

هم ایزد گشسپ و یلان سینه را

□

از فلان راهب که دارد خمر خاص

□

هر کجا صحراست گرم و روشنست از آفتاب

□

نازنینی تو ولی در حد خویش

□

چنین داد پاسخ که ای دون کنم

□

از فدایی مردمان را حیرتیست

□

وز پی آنکه تا تمام شویم

□

دیده‌ی حس را خدا اعماش خواند

□

همین بودش از روز و آرام بهر

□

هر که پایندان وی شد وصل یار

□

چونان که تو ببریدی ما نیز بریدیم

□

هیچ کس نسیه بنفروشد بدو

□

بریدند هم در زمان او بمرد

□

کی جمادی محو گشتی در نبات

□

شمت زلفین او کردست چون باد بهشت

□

هندوان را اصطلاح هند مدح

□

فرخ زاد چون روی ماهوی دید

□

گر جگر بودی ورا یا دل بدی

□

حقا و ثم حقا آنگه که بزم سازی

□

گر محک داری گزین کن ور نه رو

□

همی‌بود بر تخت بر چار ماه

□

هیچ ساکن می‌نشد آن خنده زو

□

گفت: «ارجو» که زود بینی زود

□

چون ترا آن چشم باطن‌بین نبود

□

کنون از مداین سخن نو کنم

□

گفت از چوب خدا این بنده‌اش

□

گر منزل عشق او درازست

□

هین بکش او را که بهر آن دنی

□

همی‌گفت و پاسخ نداد ایچ‌کس

□

غم ز دل هر چه بریزد یا برد

□

به وعظت اگر مبتدع نگرود

□

لا تزغ قلبا هدیت بالکرم

□

که دارد به فر اهرمن راببند

□

کو درین دو حال مردی در جهان

□

در وصف صفا حیدر اقبال به چشمم

□

تا نخسپم جمله شب چون گاومیش

□

به دستور گفت ای سر راستان

□

ای بسا خامی که ظاهر خونش ریخت

□

کار چون راست بود مرد کجا گیرد نام

□

بهر کیکی نو گلیمی سوختن

□

نباید که یابد بر تو نشست

□

نفس و شیطان خواست خود را پیش برد

□

راستی را همی چو خواهی کرد

□

نوح از آن گوهر که برخوردار بود

□

گر آگه کنی تا رسانم پیام

□

در سمر گفتند هر دو منتجب

□

شد ناطقه بر نطق طرب گوی چو در باغ

□

مر ملایک را نمودی سر خویش

□

بدان تا ز روم اندر ایران سپاه

□

این سخن پایان ندارد در کمال

□

گه تحرک گه سکون و گاه قرب و گاه بعد

□

گر تر از اصلست با جانم ستیز

□

ازان پس بگرد جهان بنگرید

□

که چه خواهم خورد فردا وقت خور

□

سفره ساز از پوست خور از گوشت خمر از خون دل

□

دیده چون بی‌کیف هر باکیف را

□

اگر چرخ گردان کشد زین تو

□

بعد ازین از اجر ناممنون بده

□

تا کی ز تو خواهم استعانت

□

آنچ آبستست شب جز آن نزاد

□

خبر چون به نزدیک پوران رسید

□

عقل کی حکمی کند بر چوب و سنگ

□

گر ز اغیار همی شور پذیری ز طرب

□

آن چه دیدی بهتر از پیکار من

□

ز تخم کیان کس جز از تو نماند

□

بلک معنی آن بود جف القلم

□

اینست نصیحت سنایی

□

شاه آن دان کو ز شاهی فارغست

□

بسی کس به گفتارش آرام یافت

□

گر ندیم شاه گستاخی کند

□

هم در دم اول که ترا دیدم گفتم

□

گام پای مردم شوریده خود

□

چنان دان که شاهی و پیغمبری

□

ز آب تتماجی که دادش ترکمان

□

باد نوشین دوش گفتی ناگهان

□

ماند گرچی گفت این را من خورم

□

بیاورد فرزانگان را پدر

□

گفت یزدان ما علی الاعمی حرج

□

رایت «نصر من الله» چون برآمد از عرب

□

گفت زین دو چشمه‌ی چشم ای شقی

□

گرانمایه دستور با شهریار

□

بر کشیدش بود گربه نیم من

□

قیمت گر تو حسود بود ای جان

□

پای‌کوبان دست‌افشان در ثنا

□

بسی کشته شد لشکر از هر دو سوی

□

آن به نسبت باطل آمد پیش این

□

صد نمازت بشود باک نداری به جوی

□

هم در آن دم آن خرک بفروختند

□

بدو گفت روزی که کس در جهان

□

حال هر روزی بدی مانند نی

□

مشاطه‌ی تو چون تو بوی دیو تو لابد

□

هر که خواهد همنشینی خدا

□

پیدا گرت بعد از مهی درکوی ما باشد رهی

□

غفلت و گستاخی این مجرمان

□

سخت کوش از عون بختش دوستان سست زور

□

گفت موسی های بس مدبر شدی

□

چو باهدیه‌ها راه چین بر گرفت

□

این چنین هوشی که از موشی پرید

□

بسیار جفا کشید آخر

□

چشم آخربین ببست از بهر حق

□

نباید که یکسر پر از خون کنند

□

هر کسی پس سبلت تو بر کند

□

روی تو رخان عاشقان را

□

این رئیسان یار دین گردند خوش

□

نه از غمست که چشمم همی ز راه مژه

□

گر در آبی نخل یا عرجون نمود

□

گر عصای توبه فرعون لعین را بشکند

□

آن یکی یوسف‌رخی عیسی‌نفس

□

تو یکی گرد دل برآری و ببین

□

گفت این آب شگرفست و عمیق

□

تو فرشته شوی ار جهد کنی از پی آنک

□

عهد او سستست و ویران و ضعیف

□

نوگرفتان را ببوسی بسته گردان بهر آنک

□

صد هزاران ماهی از دریای ژرف

□

تا گرفت او روزه‌ی پیوسته در تابوت مرگ

□

رفت صوفی گفت خلوت با دو یار

□

از سر آزاد مردی تیغی از غیرت بزن

□

چون به قوم خود رسید آن مجتبی

□

چرخست علم او که مر او را فساد نیست

□

چون گرفتار گنه می‌آمدم

□

او نیست کسی و ما نه بس کس

□

جان سپر کن تیغ بگذار ای پسر

□

بار از خداوند مچخ زان که کسی را

□

چشم بسته خفته بیند صد طرب

□

ترا دارم عزیز ای ماه چون گل

□

تو ز کرمنا بنی آدم شهی

□

برگ دار گلبنت «طاها» و بیخش «والضحا»

□

از ره پنهان که دور از حس ماست

□

هر روز مرا نرمک بکشی تو به آزرمک

□

چون رجا و خوف در دلها روان

□

بدین باد و توش و سروریش گویی

□

ای بلیس خلق‌سوز فتنه‌جو

□

ای سنایی چند گویی مدحت روی نکو

□

کودکان آنجا نشستند و نهان

□

از وفاق ادریس بر رفت از زمین بر آسمان

□

دل مگر رنجور باشد بد دهان

□

چون لعلتان بخندد هر عیسیی و چرخی

□

گر یکی خلطی فزون شد از عرض

□

یا چو الیاس باش تنها رو

□

گر به سوی استخوان آید سگست

□

ای یافته جمالت در جلوه‌ی نخستین

□

عذر آوردند و گفتند ای امیر

□

برای آز و برای نیاز هر روزی

□

گفت اگر من نیستم اسرارخوان

□

ساحری دان مر سنایی را که او در کوی عقل

□

پس بگفتی او که من زین یک درم

□

گر چه عقل از چهار خصم برست

□

وان دو عالم را غرضشان کور کرد

□

صادقی باید که چون بوبکر در صدق و صواب

□

خیل و فرزندان و قومت را بیار

□

ز روی عقل که یارد چخید بر صفتش

□

من ز شیطان این نجویم کوست غیر

□

ما و تو و قلاشی چه باک همی با تو

□

من نشسته بر کنار آتشی

□

ای به علم و به سخا مفخر اهل غزنین

□

این مسلمان از کرم می‌خواندم

□

در عشق تو از جفا نپرهیزد

□

آتش ابراهیم را نبود زیان

□

باز رستی ز فقر چون گشتی

□

شب بخواب اندر بگفتش هاتفی

□

امروز زمانه خوش گذاریم

□

بس ضعیف‌اند و لطیف و بس سمین

□

از حرص و آز و شهوت دل را یگانه کن

□

عنکبوتی تو مگس داری شکار

□

بیست سال اندر جهان بی‌کفش باید گشت از آنک

□

در حدیث آمد که دل همچون پریست

□

کمر به دست تو آید همی سلیمان‌وار

□

قصد کعبه کن چو وقت حج بود

□

گر جان و جهان و دین ببازیم

□

ای مدمغ عقلت این دانش نداد

□

باغشان از شوخ چشمی گشت شورستان خار

□

بلبلی زینجا برفت و بازگشت

□

رنجه کن پای خویش و کوته کن

□

چون درآیی از در مکتب بگو

□

جهد آن کن تا ببری منزل اندر نور روح

□

بانگ زد گوساله‌ای از جادوی

□

شیر نر اگر سوی خرابات خرامد

□

آمد الهامش که یکچندی بدند

□

هر کرا عزلت خرسندی خوست

□

آب و سرکه چیست نان قسمت کنید

□

آدم ز خاک بود من از نور پاک او

□

باز می‌جویی نشان از هر کسی

□

هر چه زین پیش ز نظم حکما بود از او

□

زشتی آواز کم شد زین گله

□

از باده‌ی تو مستند ای دوست این عزیزان

□

همچنانک وقت خفتن آمنی

□

طلعت جنت ز شوق حضرتش پر خوی شدست

□

گفت الایام یا عم بیننا

□

کی کند ناخوب را بیداد خوب

□

نه حیاتش چون حیات او بود

□

تا وطاها باز گستردند پیران سپهر

□

آنک او تن را بدین سان پی کند

□

کرد گرد سم ستور رهت

□

هر که را باشد وظیفه چار نان

□

از برای عاشقان مفلس اکنون بی‌طمع

□

فایده‌ی اول سماع بانگ آب

□

زنی گل را و مل را خاک در چشم

□

بر دلت زنگار بر زنگارها

□

بگشاده به شه نمای تنزیه

□

رومیان گفتند نه نقش و نه رنگ

□

تیره شد ابر چو زلفین تو بر چهره‌ی رخ

□

اندر افتادند چون گرگان مست

□

شادباش ای گاه کوشش تیز عنصر چون حدید

□

شکر گویید ای سپاه و چاکران

□

نگارا ز دشنام چون شکرت

□

گفت چون وهمست ما هر دو یکیم

□

شد طبع جهان معتدل از تو که نیابی

□

همچو شهد و سرکه در هم بافتم

□

به زبان حال دل همی گویم

□

در میان شیر و گاو آن دمنه چون

□

لام گردد چو دید ماه او را

□

من همی گویم برو جف القلم

□

چون برون آیم ز زندان فراق

□

کو بدل گشت و بدل شد کار او

□

در موکبی که روح قدس مرکبی کند

□

زانک نهی از دانه‌ی شیرین بود

□

روی چون زی کعبه کردی رای بتخانه مکن

□

تو مترس و مهلتش ده دم‌دراز

□

تا عقل تو در عالم جان رخت فرو کرد

□

دوزخ آن بود و سیاستگاه سخت

□

خاک و باد و آب و آتش دشمنند

□

یطلب الانسان فی الصیف الشتا

□

هستیست دهان تو سوی عقل کم ازینست

□

لیک بر برگی نکوبد خویش را

□

گر ماه رخان تو برآید

□

اینما قد هبطا او صعدا

□

گاه بر فرزندگان چون بیدلان واله شویم

□

زین چنین قحط سه‌ساله داد داد

□

قاف از خبر هیبت این خوف به تحقیق

□

کودکان گفتند بسم الله روید

□

هر کرا شربت بود شافی بده آنک قدح

□

کنج زندان جهان ناگزیر

□

همچو سیسنبر بپژمردم ز غم

□

چشمه می‌بینم ولیکن آب نی

□

هستی ما پادشاها چون حجاب راه تست

□

همچو آن ابله که اندر داستان

□

در کار تو شد سر سنایی

□

موسی و هارون چو طاووسان بدند

□

حی و قیومم و آن دم که کس از خلق نماند

□

صد هزاران مرغ را آن ره زدست

□

صف زده در پیش او خلق خروشان شده

□

چونک لقمان تن بزد هم در زمان

□

بوحنیفه سرور آن قوم اهل جنت‌ست

□

تا ز زخم لخت یابم من حیات

□

بر کنار خویش رضوان پرورد او را به ناز

□

می‌گریزد ضدها از ضدها

□

از برای رغم من گویی ازین میدان حسن

□

آه از درد و غم و بیدادیست

□

جز غمزه‌ی تو که دید هرگز

□

پیش او دعوی بود گفتار او

□

هر زمان بر دیده تیری چشم دار ار عاشقی

□

گفت بیدارم چرا کردی بجد

□

بر بوی خط تو روح پاکان

□

تا مبارک گردد از اقدام تو

□

این نه آن صحراست کانجا بی جسد بینند روح

□

ای بسا کس همچو آن شیر ژیان

□

عاشق‌ست اکنون سنایی بر تو زار

□

جسمشان را هم ز نور اسرشته‌اند

□

ای یار مقامر خراباتی

□

هم‌اندر زمان زال زر برنشست

□

ما را به جفای خود میازار

□

کای خدا رسوا کن این لاف لام

□

عقل و دینمان ببر تراست مباحا

□

بیامد بگسترد سیمرغ پر

□

مرا گر پایه‌ای بینی بدان کان پایه او باشد

□

زن بوحی انداخت او را در شرر

□

بنده‌ی عشق باش تا باشی

□

بدو گفت کای ریمن گرگسار

□

دین و دنیا گفتمی در بازم اندر کار عشق

□

نه اخی نه نفس واحد باشد او

□

الا ای پیر زردشتی به من بربند زناری

□

وزان پس بفرمود تا گرگسار

□

ور به عمر اندر به نادانی نشسته بوده‌ای

□

ما باومید تویم این پیش‌وا

□

ای سنایی چون مقصر نیستی در عشق او

□

سر داد و مهر از تو پیدا شدست

□

هم چنین از خویشتن داری مدام

□

جملگان چون اشتران بسته‌پای

□

گر من از حواری جنت یاد نارم شایدم

□

همان بارکش رخش زیراندرش

□

آب خورشید و مه اکنون برده شد کو بر فروخت

□

زید و عمرو از بهر اعرابست و ساز

□

گادیم بر آنگونه که از جهل و رعونت

□

خرد نیست اندر سر شهریار

□

چو لا از حد انسانی فکندت در ره حیرت

□

چون نشان راست گویند و شبیه

□

ساختم با عاشقان تا سوختم در عاشقی

□

بخندید روشن‌دل اسفندیار

□

و آتش روی ترا چون سجده برد

□

هرچه دزدیدست این خاک دژم

□

در شریعت کی روا باشد دو خواهر یک نکاح

□

چو او از کمان تیر بگشاد شست

□

بر ما لبت دعوت کنی بر ما سخن حجت کنی

□

هر که را پایست جوید روزیی

□

هرگاه که بایدت تماشا

□

نیا چون گذشت او به شاهی رسید

□

از سنایی زارتر در عشق کیست

□

که درختی هست نادر در جهات

□

سودای زبان گر چه نشاطیست به ظاهر

□

ستاره شمرکان شگفتی بدید

□

درج یاقوتیش دیدم، پر ز کوکبهای سیم

□

راضیم در کفر زان رو که قضاست

□

تا دل ریش مرا دست غمت

□

صد از مشک و ز عنبر و گوهران

□

عالمی بیمار بودند اندرین خرگاه سبز

□

پس بماندند آن جماعت با نیاز

□

خورشید رخست او و سنایی را زان چه

□

همی گفت من زنده با پیر سر

□

گر حور جنت فی‌المثل آید بر من با حلل

□

تا سبک گردد جوال و هم شتر

□

اندر کنشت و صومعه بی‌بیم و بی‌امید

□

بکشتش به طوس اندرون اژدها

□

اهل دعوی را مسلم باد جنات النعیم

□

آدمی منکر ز تسبیح جماد

□

ورنه تو که سغبه‌ی جفایی

□

ز خانه بیامد به دشت نبرد

□

از سوز جگر چشمی چون حقه‌ی گوهرها

□

پس چه خوانیمت بگو ای جوهری

□

از خیال او و اشک خود مقیم

□

بران طاق آزرده بایست خفت

□

عمر به شادی چو سنایی گذار

□

گر ببینی خواب در خود را دو نیم

□

شب نباشیم جز به مصطبه‌ها

□

به بادافره این گناهم مگیر

□

هر غمی را او ز من جانی به دل خواهد همی

□

تا نباشد راست کی باشد دروغ

□

شنیدم من که شاهی بنده را گفت

□

بداند که آن بودنی کار بود

□

بر در کعبه‌ی طامات چه لبیک زنیم

□

دست باز و پای باز و بند نی

□

دایه‌ی تو حسن نست میبردت چپ و راست

□

به گیتی کسی مرد ازین سان ندید

□

آن چنان شد خاندان حکم کز انصاف و عدل

□

جهد بنماید ازین سو بهر پند

□

بشب بخفته خوش و من ز هجر او کرده

□

شب تیره بلبل نخسپد همی

□

چندمان چون چشم خود خواهید مست

□

من ز حق در خواستم کای مستعان

□

بود همواره از بهر تفاخر

□

سپه را چو روی اندر آمد به روی

□

دیدی رسن مشکین بر گرد چه سیمین

□

منقطع از خلق نه از بد خوی

□

چو کمان ابرو و زیرش چو سنانها غمزه

□

بباشیم بر داد و یزدان‌پرست

□

گر آگهی ز کار و گرنه شکایتست

□

گفت ای شه راست گفتی همچنین

□

در خدای آباد یابی امر و نهی دین و کفر

□

همان ماه هاماوران را بکشت

□

لعبت چین چون توان خواند آن نگاری را که هست

□

او نگردد گرم‌تر از گفتشان

□

بوی جان آیدم آنگه که حدیث تو کنم

□

جوانی که نوش آذرش بود نام

□

وی روی کش تو کرده فاسد

□

عجلوا اصحابنا کی تربحوا

□

چو مجنونم دوان در عشق لیلی

□

ز هامون سوی دژ بیامد سپاه

□

هر گه که مرا تو یار باشی

□

گر در آمیزد تو گویی طامعست

□

در کلاه او اگر پشمی‌ست آتش در زنیم

□

شغاد آن به نفرین شوریده‌بخت

□

ز بوسه‌ی تو نماید زمانه نامه‌ی شاهی

□

حیله‌ها و چاره‌جوییهای تو

□

تا گریبان قدر بگشاد، چرخ آب گون

□

بدو داد پس گنجها را کلید

□

از ما چه شوی پنهان کاندر ره توحید

□

یا رب آنها راکه بشناسد دلم

□

گام برون نه یکی کز پی بوسیدنش

□

مرا یار در هفتخوان رخش بود

□

گویی که درو پای عزیزان همه سر بود

□

اندر آمد دیگری گفت این چنین

□

ور همی دانی که بر خاک سر کویت ز خون

□

بدو گفت خواهر که ای ساروان

□

چند گویی سنایی آن منست

□

اجعل الخضر لامری سببا

□

نگه نیارم کردن به رویش از پی آن

□

به جایی فریب و به جایی نهیب

□

چو گردون زینت از زنجیر زر ساز

□

می‌شدم بی خویش و مدهوش و خراب

□

سه ماه از ترسناکی بود بیمار

□

توانگر کنیم آنک درویش بود

□

نشد مار کشته ولیکن ز راز

□

سیر جان بی چون بود در دور و دیر

□

خارها خندان شده بر گل بجسته برتری

□

ترا یار بود ایزد ای نیکبخت

□

آتش طبع و آب دیده‌ی من

□

گفته هر برگ و شکوفه آن غصون

□

تو هستی از سر صاحب کلاهی

□

که نزدیک ما پور شاه آمدست

□

به چشمش همان خاک و هم سیم و زر

□

ای خنک جانی که عیب خویش دید

□

این چه می پوشی مپوشان ظاهر و مطلق بگو

□

یکی اژدها پیشت آید دژم

□

عزت این در چنین کرد اقتضا

□

ذکر موسی بهر روپوشست لیک

□

ز چین تا روم در توقیع نامت

□

همی رفت زان گونه بر سان شیر

□

سپاه پراگنده شد جفت جفت

□

آمد الهام خدا کای با فروز

□

گفت خنک تو را که تو در غم ما شدی دوتو

□

بدو گفت کای شاه پیروزگر

□

می‌زدم در طلبش داو تمامی لیکن

□

بر دلی کو در تحیر با خداست

□

بدین دیری که آیی در کنارم

□

که مهمان چو سیر آید از میزبان

□

یکی نامه بود از گه باستان

□

کور ظاهر در نجاسه‌ی ظاهرست

□

کردم قران به مفخر تبریز شمس دین

□

نه رستم به کابل به نخچیرگاه

□

هرک چشم دولتی بر وی فتاد

□

گر جهان فرعون گیرد شرق و غرب

□

بسی کوشم که دل بردارم از تو

□

بباید فرستاد تا هرک هست

□

ز طهمورث گرد بودش نژاد

□

ور ببینی میل خود سوی زمین

□

زنم گاهیش بر دریا برآرم گرد از دریا

□

دگر منزل اکنون چه بینم شگفت

□

داروی درد دل اکنون ز که جویم که طبیب

□

کین حقیقت قابل تاویلهاست

□

به نخجیر آمدن با چتر زرین

□

به مردی شوی در دم اژدها

□

ز پوشیده‌رویان یکی شهرناز

□

هر حس خود را درین جستن بجد

□

عبرت از ابلیس گیرد آنک نسل آدم است

□

به زن گفت کژی و تاری مجوی

□

حاجبی گفتا که هست او بی‌گناه

□

هم بر آن در باشدش باش و قرار

□

می‌بود خلیفه‌وار مشهور

□

سرم پر ز دردست و دل پر ز خون

□

همه رنجها گشته آسان بدوی

□

هرچه از یارت جدا اندازد آن

□

نک چشم من تر می زند نک روی من زر می زند

□

هم اورند از گوهر کی‌پشین

□

در وادی فراق بجز چشمهای ما

□

چون بپرسیدند و خانه‌ش یافتند

□

هزاران ماهرویان قصب‌پوش

□

به نام جهاندار محمود شاه

□

سر مایه کرد آهن آبگون

□

از هراس وترس کفار لعین

□

من علامات گهر گفتم لیکن چه کنم

□

که بر پیش کاوس کی بنده بود

□

بدانی کاسمانها و زمین‌ها با چنان قدری

□

گر گدایان طامع‌اند و زشت‌خو

□

چون شیر به خود سپه‌شکن باش

□

به یزدان که دیدم شما را نخست

□

ز مادر جدا شد چو طاووس نر

□

صد چنین آری و هم رسوا شوی

□

میان کودکان مکتب او

□

همی رفت رستم زواره پسش

□

هیچکس نیست که با شحنه بگوید که چرا

□

گفت باشد کین بود اما ولیک

□

در خاطرم اینکه وقت کار است

□

که با نامداران بدین جایگاه

□

اگر پهلوانی ندانی زبان

□

از زنان مصر یوسف شد سمر

□

شه هندوی بنگی را آن مایه شنگی را

□

ز هر سو که رفتی پرستنده چند

□

ور کسی اندیشه کردی زان وصال

□

هر قدم من از سر بینش نهم

□

آن می که گره‌گشای کارست

□

رسیدم به راهی به توران زمین

□

بدو گفت اگر شاه را در خورم

□

هم خبر ده تا که ما سجده کنیم

□

در کفن پیچید بینید ای عزیزان کوه قاف

□

یکی بهره زیشان میان حصار

□

جمله گفتندش درآ ای هیچ کس

□

من چو ابرم تو زمین موسی نبات

□

زسر تا پای این دیرینه گلشن

□

ز لاله فریب و ز نرگس نهیب

□

چهارم علی بود جفت بتول

□

این طراق از دست من بودست یا

□

وگر این سنگ گردان است کو آرد

□

بدان تا بدو بازگردد بدی

□

هرک جان خویش را آگاه کرد

□

چند کوبد زخمهای گرزشان

□

نطقم اثر آنچنان نماید

□

بیاورد یک جام می میگسار

□

فریدون چو بشنید شد خشمناک

□

خواجه‌ی حازم بسی عذر آورید

□

بی‌نور نورافروز او ای چشم من چیزی مبین

□

سپهدار کابل بیامد ز شهر

□

مده از دست و غنیمت شمر این یکدم را

□

اندرین اندیشه خوابش در ربود

□

ای هست نه بر طریق چونی

□

درودش ده از ما و خوبی نمای

□

بدینسان نهادش خداوند داد

□

شید کردی تا به منبر بر جهی

□

من بی‌دل و دل داده در راه تو افتاده

□

چنین گفت با شوی و زن رشنواد

□

چون تو نه مردی نه زن در کار عشق

□

گر نداری تو دم خوش در دعا

□

از آن آتش که بر خاطر گذر کرد

□

بشد پیش با عود زال از فراز

□

ترا بود باید همی پیشرو

□

مست بودند و رهیده از کمند

□

گر ناخن جفا بخراشد رگ مرا

□

دران جوی صندوق دیدم یکی

□

ساقی مستان که هوش می پرستان می‌برد

□

تو درون خانه از بغض و نفاق

□

سپهری کی فرود آید به چاهی

□

همه خسته روی و همه کنده موی

□

ز نیکو سخن به چه اندر جهان

□

همچنین هر یک به جزوی که رسید

□

آن لحظه باخود آیم کز محو بیخود آیم

□

بزرگان و نیک‌اختران را بخواند

□

ما صوفی صفه‌ی صفاییم

□

حنظل از معشوق خرما می‌شود

□

چو مرغی از مدینه بر پریده

□

جهان از بدان پاک بی‌خو کنی

□

اگر چه به سال اندک ای راستان

□

اژدها بود و عصا شد اژدها

□

ز هجر و فرقت ما درد و غم بسی دیدیم

□

چو آمد به نزدیک ایوان فراز

□

هر که را این حسرت و این درد نیست

□

شحنه آمد پا برهنه عذرخواه

□

چو از بی‌طاقتی شوریده دل شد

□

چو دارا به تخت مهی برنشست

□

نخست آلت جنگ را دست برد

□

روبهان ترسند ز آواز دهل

□

برگ نداشتم دلم می لرزید برگ وش

□

سه روز و سه شب زین نشان جنگ بود

□

دام تن را مختلف احوال کرد

□

همنشین بین و دل و جان و شناخت

□

فلک بر آدمی در بسته دارد

□

دو رزم گران کرده شد در سه روز

□

تو گر پیش شمشیر مهرآوری

□

پس بگویی خواجه جاروبی بیار

□

دل گفت به کار خانه بودم

□

بمالید بر کام او بر پزشک

□

به رضا از سر کوی تو نرفتم لیکن

□

الصلا ای جمله اسرائیلیان

□

قلم در حرف کش بی آبیم را

□

ز کابل نخوا هی دگر بار سیم

□

سواران ایران همه شاهجوی

□

بد چه باشد مس محتاج مهان

□

من کی باشم از زمین تا آسمان مستان پرند

□

که من چند گفتم به اسفندیار

□

در کوکبه‌ی طلوع آدم

□

جمع صورت با چنین معنی ژرف

□

از این نافرخ اختر می‌هراسم

□

کنون کار پیش آمدت سخت باش

□

بر اندیشه‌ی شهریار زمین

□

تو نمی‌گفتی که در جام شراب

□

شمس تبریز چونک شد مهمان

□

که ترازوی حق است و کیله‌اش

□

گر ز هر کس دست‌گیری آمدی

□

هر زن نوزاده بیرون شد ز شهر

□

ندارد سودت آنگه بانگ و فریاد

□

دست ظالم را ببر چه جای آن

□

بدو گفت برگرد گرد جهان

□

زین نسق اوصاف خانه می‌شمرد

□

به روزه باش که آن خاتم سلیمان است

□

برجهید آن ترک و دبوسی کشید

□

هم چنان مستغرق کار است او

□

ور نمودی عیب و کژ کم باختی

□

تو شاهی رو که شه را عشقبازی

□

ذوق خنده دیده‌ای ای خیره‌خند

□

برادر که مهتر به خاور به رنج

□

سیم برده مشتری آگه شده

□

نپردازی به من ای شمس تبریز

□

چون حمارست آنک نانش امنیتست

□

دل درو بستیم و از ما درگسست

□

بس کسان صفعش زدند اندر مزاح

□

دلم را تازه کرد این خرمی‌ها

□

خود ترا کاری نبود آن جایگاه

□

یکی مرد دینی بران کوه بود

□

هم‌چو آن اصحاب کهف از باغ جود

□

هجر سرد چون زمستان راه‌ها را بسته بود

□

ند چه بود مثل مثل نیک و بد

□

تا نگردانی ز ملک و مال روی

□

آب تتماجی نریزی در تغار

□

دل شکر دران تاریخ شد تنگ

□

ور نتواند برد اسپی از شما

□

ز پویندگان هر چه مویش نکوست

□

جامه‌ها بر کند و اندر چاه رفت

□

قدح اندر کف و خیره چه کنم من عجب این را

□

تو مبین تحشیر روزی و معاش

□

گر چه در عالم خاکست مقامم لیکن

□

طب جمله‌ی عقلها منقوش اوست

□

سلطان به ترک چتر گفته

□

در ده جغدان فضولی می‌کنی

□

کسی کو خرد را ندارد ز پیش

□

دور دارد از ضعیفان در کمین

□

زنار ببند ای دل در دیر بکن منزل

□

بهر این دکان طبع شوره‌آب

□

چون مرا از ترس یک سر موی نیست

□

این درشتست و غلیظ و ناپسند

□

ز سیمرغی برد قلاب کاری

□

بعد نصف اللیل آمد یار او

□

بیامد به تخت کی برنشست

□

کوه را غرقه کند یک خم ز نم

□

پس خمش باش همی‌خور ز کمان‌هاش خدنگ

□

باز چادر راست کردی آن تکین

□

مپرس کز هوس روی دوست خواجو را

□

از یک اشکم چون رسد حر و سفیه

□

مگر باد بهشت اینجا گذر کرد

□

هم‌چو آن شخصی که روزی حلال

□

یکی گفت ما را به خوالیگری

□

گفت آن دم کارد بنمودند و تیغ

□

گفت کسی چون خر تو مرد خری هست بخر

□

بوک بختت بر کند زین کان غطا

□

خوش باد شب و خجسته روزت

□

عقل راه ناامیدی کی رود

□

من کین شکرم در آستین است

□

من کی باشم با تصرفهای حق

□

خرد گر سخن برگزیند همی

□

مرگ همسایه مرا واعظ شده

□

چو طاسی سرنگون گردد رود آنچ در او باشد

□

هم‌چنین هر روز تیر انداختی

□

بدینسان که کافور او در خطت

□

چون درازی جنگ آمد ناخوشش

□

چو کوری کو نبیند کوری خویش

□

لیک دادش حق چنین خوف وجع

□

نه آسیمه گشت و نه پرسید راز

□

باز اگر باشد سپید و بی‌نظیر

□

زان فروبسته دمی کت همدم و همراز نیست

□

چون نمی‌داند دل داننده‌ای

□

هست دنیا، وانک دروی ساخت قوت

□

چون نمردی گشت جان کندن دراز

□

بسی نالید تا رحمت کند یار

□

اسجدوا لادم ندا آمد همی

□

پس ار شاه را این چنین است کام

□

گرچه هست این دم بر تو نیم‌شب

□

در عالم منقش ای عشق همچو آتش

□

مرکب اعناق مردم را مپا

□

بت محمول مرا خواب ندانم چون برد

□

رفت و آمد گفت تا سوی یمن

□

چو خسرو خفت و کمتر شد جوابش

□

جسمها چون کوزه‌های بسته‌سر

□

پسر بد مراین پاکدل را یکی

□

راز جز با رازدان انباز نیست

□

من غرق ملک و نعمت سرمست لطف و رحمت

□

پس بگو کو جنبش و جولانتان

□

بر عدو چون شفقتش چندین بود

□

هشته‌اند این قوم صد علم و کمال

□

خوش آن باشد که امشب باده نوشیم

□

حسن صورت هم ندارد اعتبار

□

همی گوهر و زعفران ریختند

□

ریخت دندانهای سگ چون پیر شد

□

خاکی بدم ز بادت بالا گرفت خاکم

□

در تردد مانده‌ایم اندر دو کار

□

بغربتم چو کسی آشنا نمی‌باشد

□

پرس پرسان می‌شد اندر افتقاد

□

چو ترکان گشته سوی کوچ محتاج

□

روز دیگر از پگه صدیق تفت

□

پس از پشت میش و بره پشم و موی

□

روز ملکست و گش و شاهنشهی

□

که سنگین اگر آن زخم یابد

□

گفت یا رب توبه کردم زین شتاب

□

مشک در دنیا ز خون است و گلاب او ز اشک

□

گر نیم لایق چه باشد گر دمی

□

کمر در بسته و ابرو گشاده

□

نازهای هر دو کون او را رسد

□

یکایک ازو بخت برگشته شد

□

چون حشیشی پا به گل بر پشته‌ای

□

تا این تن بیمارم وین کشته دل زارم

□

رشک از آن افزون‌ترست اندر تنم

□

دانی این چندین دریغا بهر چیست

□

کفر ایمان گشت و دیو اسلام یافت

□

مشو شیرین پرست ار می پرستی

□

زر سرخست او سیه‌تاب آمده

□

شنیدم ز دانا دگرگونه زین

□

ور کشد آن دیر هان زنهار تو

□

صحت دعوی عشق مسند و بالش مجو

□

انبیاشان تاجری آموختند

□

اهل همت جان و دل درباختند

□

چونک کردی دم او را آن طرف

□

چون یک چندی براین برآمد

□

آب و گل می‌دید و در وی گنج نه

□

بپیچید ضحاک بیدادگر

□

ماه می‌گوید که اصحابی نجوم

□

عشق تو را چو مفرشم آب بزن بر آتشم

□

آدمی فربه شود از راه گوش

□

بت ساغر کش من تا بشد از مجلس انس

□

از میان پای استوران بدید

□

چو بر حد عدالت ره نبردند

□

پاره‌ای اطلس سبک بر نیفه زد

□

بفرمود تا آتش افروختند

□

نه رهی ببریده او نه پای راه

□

گرمی خواهند و روشنی هم

□

گفت هی هی گفت تن زن ای دژم

□

گر تو هستی از مرادی سرفراز

□

گفتم این ماخولیا بود و محال

□

جهانداران شده یکسر پیاده

□

معجزاتی و کراماتی خفی

□

گهرها یک اندر دگر ساخته

□

بر مراد دل همی‌گشت او بر آب

□

بر در مخدوم شمس الدین ز دیده آب زن

□

گشت چونی‌بخش اندر لامکان

□

چشمم بقصد ریختن خون دل مقیم

□

لیک از چشم بد زهراب دم

□

مگر پیغمبران کایشان امینند

□

تو برین تخت و وزیران و سپاه

□

به دل پر زکین شد به رخ پر ز چین

□

دیدش از دور و بخندید آن خدیو

□

چو سیمبر به صفا تنگمان به بر گیرد

□

زیر طاق عرش طاوس ملایک جبرئیل

□

تو نداری تاب چندانی گناه

□

آب چشم و آتش دل را ندارم هیچ دفع

□

سیاره آسمان ملک است

□

ای صلاحیت عالم را کلک تو ضمان

□

ره داور پاک بنمودشان

□

گه طعنه‌ای ازین که رکابش دراز کن

□

گفتم آنی بگفت‌های خموش

□

مطرب بزمگاه او ناهید

□

یوسف صدیق گفت ای مردمان

□

جان و جاه خصم سوزان و گدازان روز و شب

□

شهادت یافت از زخم بداندیش

□

صدر تو به پایه تخت جمشید

□

خروشی برآورد دل سوگوار

□

بهجنب قدر بلندش مدار انجم پست

□

صد هزاران نعره می‌زد آسمان

□

حاکی مطربان خمت به صدا

□

در سحرگه هاتفیش آواز داد

□

حاش لله نه مرا بلکه فلک را نبود

□

هنوزت در سر از شاهی غرور است

□

نقش کلکت همه در منظوم

□

مر آن ماه‌رخ را ز سر تا به پای

□

گفتم که چیست نام عدویش یکی بگوی

□

بشنو این حرف غریبانه را

□

تا چه فعالی که چرخ مستبد هرگز نداد

□

گویند که خواجو برو از عشق بپرهیز

□

شکر و نقل ما ز شکر وصال

□

پذیرفتند چندان ملک و مالم

□

گفت آری مدام نتوان کرد

□

همه بام و در مردم شهر بود

□

چه وقت رفتن و هنگام کردن سفرست

□

چرخ خواهی صحبت عیسی گزین

□

چنگ در سر کشد از بیم سیاست چو کشف

□

عشق را با کفر و با ایمان چه کار

□

هلال چرخ معالیش منخسف نشود

□

ز چندان میوه‌های تازه و تر

□

از کحل شب چو دیده‌ی ناهید شب گمار

□

بتابید ازآن سان ز برج بره

□

هر کرا فصل دی از شغل نما عزلی داد

□

ز دغل عالم غدار دو صد سر دارد

□

بلعجب عرصه‌ای که در تو وحوش

□

در خم چوگان چه گویی، هیچ جای

□

بلبل شیفته مست است و گل و سرو و سمن

□

شمعی که نه از تو نور گیرد

□

وقت جو اگر ز عجلت طبع

□

در گنج خاور گشادند باز

□

نفسم سرد و سینه آتشگاه

□

ولیک از عشق شه جان‌های مستان

□

سموم قهرت از فرط حرارت

□

زقه‌ای از دست شاهم بس بود

□

دعاگوی جان تو خلقی موحد

□

دهل زن را زده بر دستها مار

□

توان گریخت اگر حاجت اوفتد مثلا

□

گوشه‌ای خواهم نهان از چشم مردم

□

تا به اکنون چیز لیزی داشتم

□

گوید که افسرده شدی بی‌من و پژمرده شدی

□

عمرت ندب هزار گردد

□

مانده شبلی تفته و تشنه جگر

□

در غناییست جهان از کرم او که زکوة

□

جمالت اختران را نور داده

□

ذات ترا که واسطه‌ی عقد عالمست

□

هیچ از تو حاصلم نیست دردا که عین خار است

□

به طعنه گفت زهی بی‌ثبات بی‌معنی

□

هنر و زر چو فزون شد خطر و خوف کنون شد

□

اولا تا که ز خدام توام نتوان گفت

□

مانده‌ام مشتاق جانی از تو من

□

یا در خمار مانده‌ای از صبح تا به شام

□

علاج‌الرأس او انجیدن گوش

□

این ز تاثیر آن نموده اثر

□

تا سر خود نسپردیم به خاک در دوست

□

گفتمش هان چگونه داری حال

□

گفتا مباش اندر جهان تا روی من بینی عیان

□

جاه او مرکب ار برون راند

□

خیاط کارخانه‌ی لو لاک دوخته

□

به باد عدم بردهد گر بخواهد

□

نه زین افتاده‌تر یابی ضعیفی

□

خدمتت حرفه‌ی وضیع و شریف

□

ما را ببخش اگر به کشاکش فتاده‌ایم

□

جودش ار والی جهان گردد

□

در هوای شمس تبریزی ز ظلمت می گذر

□

داده سرهنگان درگاهت دو پیکر را کمر

□

ما صوفی صفه‌ی صفاییم

□

لیکن ز هجر خدمت میمون صاحبست

□

مرا بر قصر کش یک میل بالا

□

به هیچ منزل و مقصد نیامدم که درو

□

ساقیا من ده که آخر گنبد نیلوفری

□

کند امن تو آب فتنه تیره

□

ظلت به مقتنیا مرتزقا مجتنیا

□

چه شود گر بزرگواری شد

□

گر نیایی از سر دردی درو

□

امیران تو جباران گیتی

□

دراجه قلعه‌های وسواس

□

امنش ار خیمه زند بر صحرا

□

یوسف دل در فتاد از کف مردم به چاه

□

چو بیشه بیشه درو درزهای خار و خسک

□

دیدار حق است ممنان را

□

اصل اوتاد زمین شد حزم تو

□

وآنگه از پسته‌ی تو این دل شور آورده

□

دین از تو چون ارم شد ذات عماد ربی

□

پند ار چه هزار سودمند است

□

میان گنبد فیروزه رانده بحر محیط

□

پی به معنی برده‌ام در عالم صورت پرستی

□

در زیر داغ طاعت و فرمان تست یکسر

□

بیار و بازرهان سقف آسمان‌ها را

□

بتی بر غرفه‌ی دیگر خرامان

□

بردر میخانه خوانم درس عشق

□

یک نسیم است از رضای تو خیر

□

ور سکه تو زنند بر سنگ

□

گهی ز گریه‌ی من پر فزغ شدی گردون

□

برهنه گشتن روی مه از نقاب کبود

□

از وقوفت نهان نیارد شد

□

گر تیردوز گشت جگرهای ما ز عشق

□

که بود جز تو که در ملک شاه و ملک خدای

□

موی می‌بشکافت مرد معنوی

□

مسکن درد شد از هجر تو مسکین دل من

□

بجوشید از نهیب اندام پرویز

□

ملک اگر در دولت سنجر به آخر پیر شد

□

یعقوب نکرد از غم نادیدن یوسف

□

کرم از فیض دستت آورده

□

فخر کرده من بر او صد بار پیدا و نهان

□

تا قدم در وجود ننهادی

□

چند گوئی که ز گیسوی بتان دست بدار

□

همه نواحی کفرش مسخرست و مطیع

□

چو عاجز گشت ازین خاک جگرتاب

□

صدری که چون سخن ز سخنهای او رود

□

گفتم که ساحری ز که آموخت سامری

□

من نگویم که می‌نخواهم جنس

□

صنما تو روز مایی غم و غصه سوز مایی

□

همان هیات که از امرود و شاخش

□

بار او بر خر نهاد آن سرفراز

□

بی‌فاتحه‌ی ثنا نبرده

□

به هر شهری فرستاد آن درم را

□

دهان لاله کند ابر معدن لل

□

گر بریزد خون من بر آستانت

□

غصه‌ی بیغاره خورد روز بزم

□

حلاوت‌های آن مفضل قرار و صبر برد از دل

□

نهی او چون در اعتراض آید

□

انبیا بودند سر غوغای کار

□

هرکجا حزمش کند خلوت زمانه پرده‌دار

□

چو دوری چند رفت از جام نوشین

□

غور ناکرده اندرو منحول

□

من و از بندگی خواجه گذشتن، حاشا

□

غاشیه‌ی همتش کشند همی

□

در کام ما دعا را چون شهد و شیر خوش کن

□

گردو ز خست شهله‌ی نوک سنان تست

□

به فرمان تو ای فرمان ده جان

□

لطف ار پای درنهد به میان

□

دلارامی تو را در بر نشیند

□

چون صرح ممرد شراب صرف

□

دشمنان را هی به کف جام دمادم می‌دهد

□

کارها بسته بود بی‌شک در وقت و کنون

□

چون سر رندان نداری وقت عیش

□

یابد از یک التفاتش ملک استغنا نیاز

□

گفتمش کار من از دست تو در پا افتاد

□

بهرام تافت از فلک پنجمین همی

□

فراخی در جهان چندان اثر کرد

□

در زوایای دولت از حزمش

□

زلف سیهش گفت که ما شام مرادیم

□

لاجرم در زیر ران رای تو

□

نفس چغز ز آب است نه از باد هوا

□

نه صاحبی ملکی کز ممالک شرفش

□

مانده سرگردان چو آن طفل در آب

□

ای بسا دولت که آید گاه گاه

□

سبوئی را که دانم ساخت آخر

□

بدید ایستاده معلق سوار

□

بوسه‌ای از لب نوشین تو مقدورم شد

□

می‌رود اندر بیابان دراز

□

چو خاک شاه شدم ارغوان ز من رویید

□

بپرسیدم به کوی دل ز پیری من از آن دلبر

□

او بر سر من اشک فشان گشته چو باران

□

آن عدوی کز پدرتان کین کشید

□

چو پای صید را در دام خود دید

□

وگرنه بپوشم سلیح نبرد

□

پیر مغان به قولم کی اعتماد می‌کرد

□

حلیه‌ی روح طبیعی هم فناست

□

گلبن روی غیبیان چون برسد بدیده‌ای

□

گفتم: مرا دو بوسه فروش و بها بخواه؟

□

رفت جبرئیل و بدیدش آشکار

□

ورنه لا عین رات چه جای باغ

□

خوش آمد با بتان پیوندش آنجا

□

زمن بازگشتند یکسر سپاه

□

فغان که تا خط سبز از رخش هویدا شد

□

جمله صحرا مار و کزدم پر شود

□

ای عشق تو در جان من چون آفتاب اندر حمل

□

به هیچ سیر نگردی چو معده دوزخ

□

شکر بر خویشتن خندد گر آن ماه

□

آن زمان داند غنی کش نیست زر

□

فرود آمد رقیبان را نشان داد

□

مگر جامه از مشتری بستدی

□

بهای بوسه‌ی او نقد جان توان دادن

□

مثنوی از تو هزاران شکر داشت

□

شارق من فارق من از نظر خالق من

□

چون در آن دریا نه بد دید و نه نیک

□

سنجرش گفتا نیم مرد شما

□

تو بگویی فال بد چون می‌زنی

□

ستاده قیصر و خاقان و فغفور

□

ز زرینه و گوهر شاهوار

□

پرده از صورت زیبای تو باید برداشت

□

خیز بنگر کاروان ره‌زده

□

صلا که قامت چون سرو او صلا درداد

□

ای چنبر دف رسن گسستی

□

بر سر آتش درآمد جبرئیل

□

گفت ناهنگام حی عل فلاح

□

سهی سروش چو شاخ گل خمیده

□

از آزردن مردم پارسا

□

کجا رواست که یک جا رود به دامن گل‌چین

□

باد بوی‌آور مر او را آب گشت

□

آفتاب تو را شوم ذره

□

سر چو شمعم بازبر یکبارگی

□

همچو ایشان جان فشانی پیشه گیر

□

چون نگه کردم سپس تا بنگرم

□

چو آمد وقت خوان دارای عالم

□

دوات و قلم خواست وچینی حریر

□

نه به دیر از تو نجات است و نه در کعبه خلاص

□

ربنا انا ظلمنا گفت و بس

□

من چنگ توام بر هر رگ من

□

هر شکوفه کز می ما نیست خندان بر درخت

□

گفتم که چشم مست تو خونم بریخت گفت

□

گر بریزد خونم آن روح الامین

□

که شیر آوردن از جائی چنان دور

□

همی‌گشت گرد سپه یک تنه

□

حساب خون من افتاده است با قومی

□

پس بگفتندش فلان‌الدین وزیر

□

در لطف همچو شیرم اندر گلو نگیرم

□

چون نیست وصالت را در کون خریداری

□

همچو موسی دیده‌ی آتش ز دور

□

حزم ازو راضی و او راضی ز حزم

□

سرای شرع را چون چار حد بست

□

بخواهم گشادن یکی راز خویش

□

باد صبا رسانید خاکسترم به کویش

□

این نجوم و طب وحی انبیاست

□

خود پیش موسی آسمان باشد کمینه نردبان

□

نبات مصر چه حاجت که شمس تبریزی

□

مجال نطق ندارم چرا که بیش از پیش

□

وقت حیرت نیست حیرت پیش تست

□

بگفتا گر خرامی در سرایش

□

وزان جایگه شد به پرده سرای

□

در وادی محبت حال دلم چه پرسی

□

کودکی از حسن شد مولای خلق

□

ما رمیت اذ رمیت از شکارستان غیب

□

ز هر بادی که برخیزد گلی با می به راز آید

□

فرو ماند چو خر در گل ز مدحت

□

آن شتربان سیه را با شتر

□

فسون سازان که از مه مهره سازند

□

ورامیمنه دار گردوی بود

□

از آن به بند تو آزادگان گرفتارند

□

هشت بارش راست کرد و گشت کژ

□

عیسیی شو گر تو را خانه نباشد گو مباش

□

خوابناکی که صباحت دید وز جا برنجست

□

برگشاد ناوکش دل بسته‌ایم از روی آنک

□

گشت بی‌خود مریم و در بی‌خودی

□

چو پیری کو جوانی باز یابد

□

بدو گفت خسرو تویی بی‌گمان

□

به خضر آب بقا داد و به جمشید شراب

□

هر که باشد همنشین دوستان

□

بنوش کردن زهر این چه جرات است مگر

□

گر بخندی عاشق بیمار را

□

هرک اکنون از شما مرد رهید

□

یا ز چاهی عکس ماهی وا نمود

□

شده ز اندیشه هجران یارش

□

یکی بنده چون زخم پیکان بدید

□

گر بر سر کوی او افتد گذرت روزی

□

مشورت را زنده‌ای باید نکو

□

طفل دلم می نخورد شیر از این دایه شب

□

اگر مرا نکشد هجر تو ز من بحلست

□

کاش این صوفی بسی بشتافتی

□

و آنک صد فرسنگ زان سو بود او

□

چو در بازی شدند آن لعبتان باز

□

بفرمود گستهم و بالوی را

□

وقتی به ما گذر کنی ای سرو سیم تن

□

دیو را حق صورت من داده است

□

زهی روز زهی روز زهی عید دل افروز

□

یاد کن از کسی که در همه عمر

□

چشم او چون بر رخ آن مه فتاد

□

هر ادبشان کی همی‌آید پسند

□

ز بس کارد به یاد آن سیم تن را

□

هرآنکس که دیدی مر او را ز دور

□

گره فتد به سر زلفت از پریشانی

□

گفت قابیل آه شه بر عقل من

□

زان چو روزن گشاده‌ام دل و چشم

□

مکر مرا چون بدید مکر دگر او پزید

□

هم چنین که امروز خویش آراسته

□

ما ز آز و حرص خود را سوختیم

□

چنین است آفرینش را ولایت

□

ز دهقان نژاد ایچ مردم مباد

□

سودا نگر که بر سر بازار عاشقی

□

آن سپیدی مو دلیل پختگیست

□

بنده اهل خرابات توایم

□

شادم ای دوست که در عشق تو دشواری‌ها

□

تا بود کاری ازین میدان لاف

□

ما نمی‌خواهیم نعمتها و باغ

□

اجازت ده کزان قصرش بیارم

□

کنون ناپدیدست اندر جهان

□

در عشق هر آن دعا که کردم

□

حلم او خود را اگر چه گول ساخت

□

این طناب خیمه را برهم مزن

□

ایا فاد فذب فی لظی محبته

□

در دو یاقوتش که جان را قوت بود

□

آدمی نزدیک عاقل چون خفیست

□

بسی از خویشتن بر خویشتن زد

□

همی‌گفت و ازو چلیپا بهم

□

گفتم از نیش جدایی جان من بر لب رسید

□

لیک در سیمای آن در یتیم

□

چو به پیش کوه حلمت گنهان چو کاه آمد

□

گر گ پیرند همه پرده‌دران

□

چون گذر کردی دل خویش آیدت

□

ور ریاضت آیدت بی اختیار

□

زگال ارمنی بر آتش تیز

□

گنه کردگانرا هراسان کنیم

□

خوشه‌ی اشتیاق من سنگ فراق بشکند

□

ای حطیم امروز بی‌شک از نوی

□

به حق حلقه رندان که باده می نوشند

□

عشق اگر بدنام گردد غم مخور

□

سلطان گردون از شرف در پای شبرنگش فتد

□

زانک از قرآن بسی گمره شدند

□

نخست آهنگری باتیغ بنمای

□

زلشکر گزیدند مردی دبیر

□

به لباس مرغ و ماهی روم ار به کوه و دریا

□

سنگ می‌بارید بر اعدای لوط

□

ای هوش ما از خود برو وی گوش ما مژده شنو

□

ز حجاب اگر برآیی برسند خلق در تو

□

مرا گویند او کس را ندارد

□

گفت ای موسی چو نور تو بتافت

□

پذیرفتار فرمان گشت نقاش

□

همه مولش و رای چندین زدن

□

گر شهیدان را به محشر خون بها خواهند داد

□

هیچ پنهان می‌نشد از وی ضمیر

□

هین برافروز دلم را تو به نار موسی

□

از تو بترم اگر ننوشم

□

چرا بیاری هر کس توقعم باشد

□

پس شدند اشکسته‌اش آن صادقان

□

شکار و عیش کردی شام و شبگیر

□

چوآگاه شد خسرو از کاراوی

□

شوق سپند خال تو کرد آن چه با دلم

□

عشق در هنگام استیلا و خشم

□

ای مکرم هر مسکین و ای راحم هر غمگین

□

چون خودی خویش به کلی بسوخت

□

آب در جوی منست اینجا مدام

□

یا دری بودی در آن شهر وخم

□

چو شد کار ممالک برقرارش

□

سپاه من اینک پس اندر دمان

□

چه کلبه‌ها که نیفروخت ماه تابانش

□

بلک پیش از زادن تو سالها

□

دم نزم خمش کنم با همه رو ترش کنم

□

هوای تو چو بهارست و دل ز توست چو باغ

□

تو گوئی منشی دیوان تقدیر

□

پس سلح بر بندی از علم و حکم

□

مبارک طالعی فرخ سریری

□

ولیکن پدر چون به خون آخت دست

□

دست از تو بر ندارم گر می‌کشی به دارم

□

چون به دانه داد او دل را به جان

□

خواهم شراب ناری تو دیگ پیشم آری

□

درد عشق تو را که افزون باد

□

سر نهم در راه چون سوداییی

□

چون تو بسیاران بلافیده ز بخت

□

چو پیش تخت شد نالید غمناک

□

نیامد سخنها برو کارگر

□

هر کس که ز کیفیت چشم تو خبر شد

□

آن بخور عود و شکر زد به هم

□

کباب است و شراب امشب حرام و کفر خواب امشب

□

خفتگان را نه تماشای نهان می‌بخشی

□

تا جدا مانده‌ام از روی تو هرگز گفتی

□

چون موکل نیست بر تو هیچ‌کس

□

که در پایان این کوه گران سنگ

□

به نزدیک ایشان سخن خوار بود

□

در گذرگاه تو ای چشم و چراغ همه شهر

□

بانگ بر رسته ز بر بسته بدان

□

بررفت و برگذشت سر ما ز آسمان

□

جای سخن گفتن کردم ز دل

□

دید آن خیل غلامان را ز دور

□

آن دعای کهنه‌ام شد مستجاب

□

بدین طالع که هست این نقش را فال

□

سرنامه گفت از جهان آفرین

□

آیت پیغمبری داده بتان را خدا

□

چون به مرغانت فرستادست حق

□

بحری است صفات شمس تبریز

□

شمس تبریز هر کی بی‌تو نشست

□

در خرابات مغان از می خراب افتاده‌ام

□

خواجه را کشتی باستم زار زار

□

به بینم کاهنین بازوی فرهاد

□

که ما تا سکندر بشد زین جهان

□

گسستگیت مباد ای شکسته زلف نگار

□

یک زمانی موج لطفش بال تست

□

ز خاص خاص خودم لطف کی دریغ آید

□

چو نتواند که چون روی تو باشد

□

یا کسی از مقر عز برون افتاده است

□

چار مرغ‌اند این عناصر بسته‌پا

□

ندا برداشته دارنده بار

□

سوی راه چیچست بنهاد روی

□

صبحم همه با یاد سر زلف تو شد شام

□

بانگش آمد از حظیره‌ی شیخ حی

□

نفسی موضع تنگ و نفسی جای فراخ

□

ز آفتاب گذشتیم خیز ای ناهید

□

مست و مدهوش برندش ز لحد بر عرصات

□

عاشقان را کار نبود با وجود

□

ز بهر من تو لختی روی بخراش

□

وگر نیستیمان ز هر کشوری

□

روز محشر به چه امید ز جا بر خیزد

□

باز گفتند ار کساد و ار روا

□

بر یزید است شهوت پر و بالش

□

راست پنداری که خلعتهای رنگین یافتند

□

گاه گاهی چو با خودم آرند

□

سنگ بر سینه همی‌زد با دو دست

□

چنان چون شمس کانجم را دهد نور

□

چو پنهان شد آن چادر لاژورد

□

چشمت نظر به هیچ مسلمان نمی‌کند

□

گفت صوفی خود جهاز و مال ما

□

لمع العشق توالی و علی الصبر تعالی

□

خواب شدست نرگسش زود درآیم از پسش

□

اوست در هر دو جهان مقصود تو

□

تو ز دوری می‌نبینی جز که گرد

□

زمین در مشک پیمودن به خروار

□

همی‌راند بی‌راه دل پر ز بیم

□

پیشه‌ی من شده در میکده‌ها شیشه کشیدن

□

چونک بد کردی بترس آمن مباش

□

جان برهد ز کنده‌ها زین همه تخته بندها

□

یک یک سر موی من همی گوید

□

گر ز دستت تلخ آمد میوه‌ای

□

ربی الاعلاست ورد آن مهان

□

تو خوشدل باش و جز شادی میندیش

□

هنر بهتر از گوهر نامدار

□

آه که در محفلت ز شرم محبت

□

نه ز خاک و نه ز گل بر وی اثر

□

طوفان تو شهرها شکست است

□

پرتو دل بود که زد بر سعیر

□

چون روایی دارد آنجا اشک راه

□

عقل دراک از فراق دوستان

□

که احسنت ای جهاندار معانی

□

زپستی و کندی بمردی رسید

□

تند مران ای دلیل ره که مبادا

□

زرق چون برقست و اندر نور آن

□

ای دل مسکین من از شرکت ناکس مرم

□

گلخنی مفلس ناشسته روی

□

سلطنت او راست و من برسودمی

□

گفت زانک مصطفی دست و دهان

□

جهان اندازه عمر درازت

□

چو بشنید دستور دانا سخن

□

تا مهر تو زد بر لب من مهر خموشی

□

زان چنین بی‌خردگی کردم گزاف

□

مسلم کن دل از هستی مسلم

□

ز قطره‌های دو دیده زمین شدی سرسبز

□

تا توی برجاست در شرکست یافت

□

پیش شیری آهوی بیهوش شد

□

بدان آهن که او سنگ آزمون کرد

□

خروش آمد از گرز و گوپال و تیغ

□

به که بر جان بکشم منت آزار تو را

□

طفلک نوزاده را حاجی لقب

□

آن عنان را بدین طرف برتاب

□

عقل عطار چون ره تو گرفت

□

رحمت او بین که با پیغامبری

□

لا ابالی‌وار با تیغ و سنان

□

سلیمان را نگین بود و ترا دین

□

چنین گفت خسرو به یزدان پرست

□

پی به منزل مقصود نخواهی بردن

□

آنک روزی نیستش بخت و نجات

□

چون حق تو را بخواند سوی خودت کشاند

□

از گریه خود چه داند آن طفل

□

متحیر نه در آن شکل و شمایل شده‌ام

□

بلک اغلب رنجها را چاره هست

□

در اندیشید و بود اندیشه را جای

□

هر آن شهرکز روم بستد قباد

□

به خرابی خوشم امروز که فردا ز کرم

□

تشنه را خود شغل چه بود در جهان

□

عقلی باید ز عقل بیزار

□

در بن این دیر اگر هست میت آرزو

□

گر تو می‌پیچی سر از فرمان او

□

برگ بی‌برگی همه اقطاع اوست

□

بهر کس نامه‌ای پوشیده بنوشت

□

جوان را چو شد سال برسی و هفت

□

سر جنگ است تو را همه عشاق مگر

□

پس بداند که خطایی رفته است

□

تا تابش روی تو درپیچد در هر یک

□

کیمیایی کنند همه افلاک

□

هیچ سالک راه را پایان ندید

□

کی تواند آسمان دردی گزید

□

به شیرین چند چربی‌ها فرستاد

□

نجویم کلاه و نخواهم سپاه

□

من به باغی باغبانی می‌کنم با چشم تر

□

معنی‌اش پنهان و او در پیش خلق

□

ای دریغا که کان نفرین را

□

وقت درآمد که به پشتی تو

□

ما صوفی صفه‌ی صفاییم

□

بی خیانت این نصیحت از وداد

□

زبان بگشاد شاپور سخنگوی

□

یکی پیرمرد اندر آن ده مقیم

□

زان پیش که دوران شکند کشتی عمرم

□

ای که تو طالب نه‌ای تو هم بیا

□

ستون این سرایی ز در برون چرایی

□

امان عالم عشقست و معدلت هم از اوست

□

دل ریشم چو در غمت خون شد

□

ورنه منتان کور گردانم ستم

□

گرش باید به یک فتح الهی

□

جوابم گوی و ز جرم کن به هر تلخی که می‌خواهی

□

ناله‌ام گر بشنود صیاد در کنج قفس

□

جمله بر فهرست قانع گشته‌ایم

□

چو رسید ماه روزه نه ز کاسه گو نه کوزه

□

بی سر و پا گر برون آیی ازین میدان چو گو

□

یوسف آنگه گفت من دانم درست

□

چون قیامت پیش حق صفها زده

□

مشو چون خر بخورد و خواب خرسند

□

وگرنه چه لازم که سعیی بری

□

آهوی من آن کار که با شیردلان کرد

□

خیز شیران خدا بین گورگیر

□

آن همای از بس تعجب سوی آن مه بنگرید

□

کس چه داند که گلشن رخ او

□

چون تو در بستان برافکندی نقاب

□

چون کشانیدت بدین شیوه به دام

□

یکی را سنبل از گل بر کشیده

□

اشبه ما القی بیوم قیامة

□

دریغا که از ماه رویان ندیدم

□

ساجد و مسجود از جان بی‌خبر

□

گر سماع عاشقان را منکری

□

بخشای بر غریبی کز عشق می‌نمیرد

□

هر بی‌زبانی بسته‌لب با رازهای بوالعجب

□

داد ده ما را ازین غم کن جدا

□

ولی چون بخت روباهی نمودش

□

سلاطین عزلت، گدایان حی

□

بی‌چاره منم وگر نه از رحمت

□

چونک واگشتم ز حیرتهای دل

□

هر چه کنی آن لب تو باشد غماز شکر

□

چو میرخوان توام ترش بنهم و شیرین

□

آنکه همچون لاله از مهرش دل پرخون بسوخت

□

ناقه چون سر کرد در آب و گلش

□

جهان را از جمالت روشنائی

□

نه آفتاب وجود ضعیف انسان را

□

چون آب بقا داری بر خاک سکندر ریز

□

این مگیر از فرع این از اصل گیر

□

هم عشق کمال خود بگوید

□

چه میان چون الفی معدوم است

□

هرکرا او در کشد در کار خویش

□

آفتاب آفتاب آفتاب

□

چو یوسف گم شد از دیوان دادش

□

حسد مرد را بر سر کینه داشت

□

دلبر به جرم دوستی از من کناره کرد

□

باز گفت ار آرد باشد یا سبوس

□

جز دلق دو صدپاره من پاره کجا گیرم

□

گر می‌دزدی ز زندگان دزد

□

گرت اسب بر سر دواند رواست

□

یا ندیدی کاهل این بازار ما

□

بدین شمشیر هر کو کار کم کرد

□

دریای لطف اوست و گرنه سحاب کیست

□

از آن به خوردن می شاهدم اجازت داد

□

گفت مغلوب تو بودم مست تو

□

من بنده بر این مفرش می سوزم من خوش خوش

□

ز سبزه هیچ شیرینی نیاید

□

سنگ سیه مبین و یمین اللهش ببین

□

هین مقابل شو تو و خصم و بگو

□

سمن ساقی و نرگس جام در دست

□

ز هولم در آن جای تاریک تنگ

□

معاشران همه مشغول عیش و عشرت و شادی

□

گر ندیدندی هزاران بار بیش

□

همه سعادت بینم چو سوی نحس روم

□

آب منی همچو شیر بعد زمانی یسیر

□

از حماقت ترک دولت گفته‌ام

□

کار آن کارست ای مشتاق مست

□

شراب و عاشقی همدست گشته

□

بلبلی زار زار می‌نالید

□

فزون تر شد هوای او پس از مرگ

□

گفت بهتر این چنین خود گر بود

□

تا نگردی پاک دل چون جبرئیل

□

هم زمین از راه او گردی است بس

□

چون مدد می‌گیرد این نفس از دو راه

□

قلبهای من که آن معلوم تست

□

یکی گفتا لطافت روم دارد

□

دریغ است روی از کسی تافتن

□

سالها در طلبت گوشه‌نشینی کردم

□

چون بدان آسیب در جست آمدند

□

گاه شکار خوانمش گاه بهار خوانمش

□

از عشق آن سلطان من وان دارو و درمان من

□

عشق تو با جان من در هم سرشت

□

آنچنان شادند اندر قعر چاه

□

بساطی سبز چون جان خردمند

□

پارس را نعمتی از غیب فرستاد خدای

□

می‌توان یافت ز طغیان جنونم که مدام

□

بنده را کی زهره باشد کز فضول

□

ای شمس حق تبریز هر کس که منکر آید

□

ره نتوانی به خود بریدن

□

گر کسی را جفت گیرد سیم او

□

گفت این دم من همی‌بینم حرب

□

که رسمی بود کان صحرا خرامان

□

نه صد گوسفندم که سیصد هزار

□

ترسم از دست تو ای سنگین دل بیدادگر

□

گرچه آمرزم گناه و زلتش

□

اگر باشد شبی روشن کجا باشد به جای روز

□

در صفای می شهان دیدیم

□

کشتیی برخشک میرانیم در دریای عشق

□

نک منم ینبوع آن آب حیات

□

وان گروه دیگر از نصرانیان

□

ز سر نهادن گردن‌کشان و سالاران

□

ما را نه غم طعن و نه اندیشه‌ی ناموس

□

بر دوم پایه شوم من جای‌جو

□

اگر ز جود کف تو به بحر راه برم

□

هرچ آن تو نهی به حیله برهم

□

من نه آن مردم که در سلطان رسم

□

هین تو کار خویش کن ای ارجمند

□

صحبتشان بر محل در مزن

□

غلامی به درویش برد این پیام

□

ملک به دیده کشد خاک من پس از مردن

□

نور پنهانست و جست و جو گواه

□

خیز بر آسمان برآ با ملکان شو آشنا

□

در درون این قفص تن در سر سودا گداخت

□

مردم از اندوه از کرمان نمی‌یابم خلاص

□

با هزار انکار می‌رفتند راه

□

دید ما را دید او نعم العوض

□

برآر دست تضرع ببار اشک ندم

□

چگونه نیش تو عشاق تنگ دل نخورند

□

بر کفش چون گفت اول پند زفت

□

هزار رمز به هم گفته جان من با عشق

□

فی‌الجمله بسی تک که زدم تا که یقین گشت

□

تو درین ره نه خدا و نه رسول

□

وقت آن آمد که حیدروار من

□

اندر آ اسرار ابراهیم بین

□

گر آیینه از آه گردد سیاه

□

بس که شب وصال تو ناطقه لال می‌شود

□

چون به خود باز آمدی دیدی ز جا

□

بر مقام عقل باید پیر گشتن طفل را

□

ملوکان همه زربخش تویی خسرو سربخش

□

خوش خوشت عطار اگر افسانه گفت

□

خواب تو آن کفش بیرون کردنست

□

چونکه مرا زین همه دشمن نهند

□

گر همه خلق به خصمی به در آیند و عداوت

□

تا عجایبها کند ظاهر ز باطن

□

کمترین خلعت که بدهد در ثواب

□

باد روح قدس افتاد و درختان مریم

□

عطار در دیر مغان خون می‌کشید اندر نهان

□

هرک را باشد چنان بخشایشی

□

مرد و زن بر ناله من واقف‌اند

□

در یکی گفته که امر و نهیهاست

□

به مویی که کرد از نکوییش کم

□

نظر به دامن گل چین نمی‌توان کردن

□

در ربود او از سرش دستار را

□

ور زان که در یقینی دام یقین ز من بین

□

به بوی آن گل بگشاد دیده یعقوب

□

هرچ دارد، پاک دربازد به نقد

□

گر بگویم شرح این بی حد شود

□

کوزه بودش آب می‌نامد بدست

□

فالحمدلله حمدا لایحاط به

□

دل بستگان زلف تو آسوده از نجات

□

پس حکیمان گفته‌اند این لحنها

□

ای آنک سست دل شده‌ای در طریق عشق

□

در تعجب مانده‌ام تا عاشقان بی خبر

□

سال عمر او بود قرب هزار

□

لیک ازو مقصود این بالش نبود

□

دیو را نطق تو خامش می‌کند

□

هر که دایم حلقه بر سندان زند

□

تا جلوه کرد لیلی محمل نشین من

□

جنبش این جزو باد ای ساده مرد

□

من بر آن بودم کز جان و دل تفسیده

□

ای رخ و رخسار تو رومی دگر

□

منکه از کافر شدن ترسی ندارم لاجرم

□

الحذر ای مرگ‌بینان بارعوا

□

آخر هر گریه آخر خنده‌ایست

□

نسیم صبح بر اندام نازکش بگذشت

□

تیری ز کمان رها نکردی

□

ترک آن گیرید گر ملک سباست

□

پلیدی را بیاموزد بر آب پاک افزودن

□

از سر جان چون تو برخیزی تمام

□

در بسته به مهر خاتم دین

□

اندر آن مزرع در آمد آن شتر

□

چند خورشید کرم افروخته

□

مگوی اربنالم که معذور نیست

□

دوای عاشق دلخسته را معشوق می‌داند

□

شد سخن از من دل خوش یافتم

□

یک لحظه داغم می کشی یک دم به باغم می کشی

□

پیاز و سیر به بینی بری و می‌بویی

□

سحر فریاد شب خیزان درین راه

□

گر چنین بودی همه عالم بدین

□

درمیان گریه خوابش در ربود

□

لقد ثکلت ام القری و لکعبة

□

گر دل از نقطه‌ی خال تو بنالد نه عجب

□

راههای چاره را غیرت ببست

□

کو صرفه و استیزه‌ات بر نان و بر نان ریزه‌ات

□

بزم شادی از برای نقل سرمستان عشق

□

گر نهم رویی بسوی درگهش

□

گر بریزد خون من آن دوست‌رو

□

آتشی بودند ممن‌سوز و بس

□

نه خود می‌رود هر که جویان اوست

□

چون مرا می‌کشی از چره برانداز نقاب

□

از حدث شستم خدایا پوست را

□

آمیخته با شاهد هم عاشق و هم زاهد

□

رو به بالا می‌کنی یعنی خدا

□

ملک دلم گرفت و بجورش خراب کرد

□

زانک ممن خورد بگزیده نبات

□

خاک در چرخ برین میزند

□

گر خاک مرده باز کنی روشنت شود

□

من خورده‌ام ز ناوک مژگان کودکی

□

باغها و میوه‌ها اندر دلست

□

شاد باش ای عشقباز ذوالجلال سرمدی

□

باده ناخورده مست شد عطار

□

گر چو پرگاری بگردی در جهان

□

شب مخسپ اینجا اگر جان بایدت

□

طبع من دیگر نگشت و عنصرم

□

شب از غیرت و شرمساری نخفت

□

دلا هزار بلا در ولای او دیدی

□

هر گهی که رو به دنیا کردمی

□

ما را وظیفه‌هاست ز لطف تو صد هزار

□

نشان آیت حقست این جهان فنا

□

پس ز تکلیف وز عقل آمد برون

□

هر کجا مشکل جواب آنجا رود

□

خاک همان خصم قوی گردنست

□

اخلای مما حل بی شمت العدی

□

بت چون تو ندیدم من، سنگین دل و سیمین تن

□

لیک شهوت بنده‌ی پاکان بود

□

در خواب دوش پیری در کوی عشق دیدم

□

ازل را و ابد را نقطه‌ای یافت

□

او نزد تیغت چو اول داد مهل

□

اندرو خلق و خلایق بی‌شمار

□

نه دو باشد تا توی صورت‌پرست

□

نکونام را کس نگیرد اسیر

□

بیدادگر صیاد من نشنید چندان داد من

□

گر ز چشمم این زمان غایب شوی

□

پیش تو ذره وار رقصانیم

□

نمی‌دانم کجایم لیک فرخ

□

منظور اگر نظر بودش با تو خوش بود

□

نامه و باران و نور از روزنم

□

تازه بنا کرد و کهن درنوشت

□

ز بس که دیده‌ی مشتاق در تو حیرانست

□

بیار ساغر می را به گردش ای ساقی

□

آن دو قوم آسوده از جنگ و حراب

□

کی سلیمان را زیان شد گر شد او ماهی فروش

□

هر که در گلستان دنیا خفت

□

چون شدی بنده به حرمت باش نیز

□

در نماز این خوش اشارتها ببین

□

خانه داد و ستدست این جهان

□

دلم خانه‌ی مهر یارست و بس

□

قد تو در نظر بود هر جا که می‌نشستم

□

نقل آمد عقل او آواره شد

□

رنجور شقاوت چو بیفتاد به یاسین

□

ز مستی‌اش چه گمان بردمی که بعد از می

□

عجب نباشد اگر در ادای خطبه‌ی عشق

□

استخوان حرص تو در وقت درد

□

چون یک بشکست هر دو شد ز چشم

□

به در خدای قربی، طلب ای ضعیف همت

□

علاج چشم بد اندیش کرده دانه‌ی خالت

□

کز برای من بدش سجده‌ی ملک

□

تا نوبهار رحمتت درتافت اندر باغ جان

□

اگر قوت نداری دور ازین راه

□

کان همه پیران و آن چندان مرید

□

جوق مرغان از برون گرد قفص

□

کی من مسکین به تو در شرمسار

□

تو پاک آمدی بر حذرباش و پاک

□

چه فشاند نمکم بر جگر

□

تونیان را نیز سیما آشکار

□

به سوی بی‌سوی جمله بهار است

□

دل خود از این عام نیست با کسش آرام نیست

□

بالای بلندت که ازو کارتو بالاست

□

این مثال آورد ابلیس لعین

□

شحنه بود مست که آن خون کند

□

بسا سوار که آنجا پیاده خواهد شد

□

از قامت موزونش در سایه‌ی شمشادم

□

بوی گل بهر مشامست ای دلیر

□

اگر چراغ دلی دانک راه خانه کجاست

□

بلبل سرود راست کند بر سمن

□

چون هیچ نشان نیابی از خود

□

لیک از رشک و حسد پنهان کنند

□

شمع جگر چون جگر شمع سوخت

□

تو آگاه گشتی به بانگ مگس

□

گفتن نبود قاعده عشق وگرنه

□

گفت تا من هستم این مسجد یقین

□

گر کاهلی باری بیا درکش یکی جام خدا

□

حاصل اینست ای برادر چون فلک

□

روی آن دارد کزان چندان گناه

□

وانک اندر قرص دارد باش و جا

□

مهلت کس تا نفسی بیش نه

□

یکی پند پیرانه بشنو ز سعدی

□

ایزد کام تو به حاصل کناد

□

گر زبانت مدح آن شه می‌تند

□

ما آن نهاله را که بر و میوه‌اش جفاست

□

فوق ایشان است در صورت دو عالم در نظر

□

خالقا سر تا به راه آورده‌ام

□

آن عقابش را عقابی دان که او

□

دیو را چون حور بیند او به خواب

□

نماند از وشاقان گردن فراز

□

از هر چه بجز حکایت عشق

□

بلک این شادی کند از مرگ او

□

زر در آتش چو بخندید تو را می گوید

□

مست میدانم ز می‌دانم خراب

□

مرد گفت ای یوسف خورشید فر

□

ساعتی افتاد بیهوش و دراز

□

دام نه‌ای دانه فشانی مکن

□

سعدیا قوت بازوی عمل هست ولیک

□

سرو پا آتش سوزنده‌ای امروز پنداری

□

قد جعلنا الحبل فی اعناقهم

□

تن زن از هی هی شبانانه

□

بلی کس نبندد کمر بی میان

□

کار آن دارد که کار این جهانش هیچ نیست

□

از ضرورت کردم این گستاخیی

□

هر ستمی که بجفا درگرفت

□

بسی بر سرش داد و بر دیده بوس

□

فسون من چه کند با حریف شعبده‌بازی

□

چون محک پنهان شدست از مرد و زن

□

گر نکنی بر دل من رحمتی

□

در برق چه نامه بر توان خواند

□

هم درو، هم زو و هم با او بود

□

ظالم از ظلم طبیعت باز رست

□

سرد نفس بود سگ گرم کین

□

منتهی منیة قلبی شادن یسقی المداما

□

ای آن که به مردی نشدی کشته‌ی جانان

□

مشرکان را زان نجس خواندست حق

□

غدا آلفا قلبی یقوم لامره

□

بی سر و سروری شدم، قبله‌ی کافری شدم

□

ای بیدل اگر تو دست یابی

□

سنقر آنجا ماند تا نزدیک چاشت

□

حاملی محمول گرداند ترا

□

مهمی که در پیش دارم برآر

□

گر کمان دار تویی دلها را

□

ناصحی ربانیی پندت دهد

□

فضل خدا همراه تو همراه تو امن و امان خرگاه تو خرگاه تو

□

چه مردار مسی که مرد او ز مسی

□

روم بخدمت یرغوچیان حضرت شاه

□

جان برای امر او داریم ما

□

لابه کرده عیسی ایشان را که این

□

کما تیقن ان الوقت منصرف

□

پرتو روی تو آتش به دلم زد وقتی

□

هم درخت و میوه هم آب زلال

□

شاه ما از خواب و بیداری برون

□

جانم که ز بستان فلک نیشکری خواست

□

گر فرو رفتی به گنجی پای من

□

جز خیالی عارضی باطلی

□

گفت ز نقشی که در ایوان اوست

□

پسر گفتش: ای نامور شهریار

□

در کمال استغنا فقر و ذلتم دادند

□

بند بر پای من نهاد به زور

□

گر تو مرید و طالبی هست مراد مطلق او

□

فاش بگو که شمس دین خاصبک و شه یقین

□

اشک از آنروی ز ما رفت و کناری بگرفت

□

آمنان را من بترسانم به علم

□

بهر عیسی جان سپارم سر دهم

□

حذر از پیروی نفس که در راه خدای

□

خون بها دادن یک شهر بسی دشوار است

□

شه چو باران رسیده ریحانی

□

داروی دل و دیده نبوده‌ست و نباشد

□

در خواب کن این سوختگان را ز می عشق

□

مرد دنیا جان و دل در خون نهد

□

رحمتش سابق بدست از قهر زان

□

گفت جانم از محبان دور نیست

□

شبی دیو خود را پری چهره ساخت

□

دیر می‌آیی به محفل، می‌روی زود از تغافل

□

گنبدی کز فنا نگردد پست

□

گر گبر و ممن است چو کشته هوای توست

□

عشق داد و دل بر این عالم نهاد

□

گرچه گفت این لفظ شاه نامدار

□

تا بقای خود نیابد سالکی

□

زین بره میخور چه خوری دودها

□

به سعی ای آهنین دل مدتی باری بکش کهن

□

گفتم از گریه مگر باز شود عقده‌ی دل

□

چراغی که تا او نیفروخت نور

□

یکی جغد و یکی باز و یکی زاغ

□

تا کی از بی حاصلی ای پیرمرد بچه طبع

□

حکمت او در شبی چون پر زاغ

□

تا بدانی ناله چون که را رواست

□

زان زنخ گرد چو نارنج خوش

□

در اندیشه‌ام تا کدامم کریم

□

بی ترک سر ز راه ارادت نشان مجو

□

قوی حجت از هر چه‌گیری شمار

□

گر پیش رود قدم ندارد

□

به پیش رستم آن تیغ خوشتر از شکرست

□

در روی تو بیرون ز نکوئی صفتی نیست

□

کیست ابدال آنک او مبدل شود

□

گر شرف عقل نبودی ترا

□

همچنین تا مرد نام‌آور شدی

□

خواجه‌ی سید بوبکر حصیری که خدای

□

سیاه مرا همه تو گردان سپید

□

چو پیغامبر بگفت الصوم جنه پس بگیر آن را

□

درد تو رسیده‌ی تمام است

□

هرچ فرماید ترا، ای هیچ‌کس

□

نیست ذکر بحث و اسرار بلند

□

مدتی شش سال در هجران شاه

□

نه بم داند آشفته سامان نه زیر

□

خاصه بر تو که تو فزون ز عدد

□

از زمین تا اثیر درد و کفست

□

چون گل سرخ گریبان ز طرب بدرانید

□

صد هزاران سیب شیرین بشمری در دست خویش

□

گر ازین گم بودگی بازش دهند

□

جان حیوانی فزاید از علف

□

نیست یکی ذره جهان نازکش

□

سعدیا با کر سخن در علم موسیقی خطاست

□

تمام شهر ندارد گناه کار تر از ما

□

فکنده سرین را سراسیمه‌وار

□

هر چه تو فرمایی عقل و دین افزایی

□

نی خطا گفتم برون است از مکان

□

از دم عیسی کسی گر زنده خاست

□

دشمنی گیری بحد خویش گیر

□

پایگه عشق نه ما کرده‌ایم؟

□

قومی هوای نعمت دنیا همی پزند

□

ز دستی خفته‌ام در خون که تن می‌نازد از تیغش

□

دل از کار نه حجره پرداخته

□

به چشم شمس تبریزی تو بنگر

□

به گردنامه سحرم به خانه بازآرد

□

خیز کز نکهت انفاس نسیم

□

گر کسی گوید که دانی نوح را

□

ما عدمهاییم و هستیهای ما

□

یزجی السحائب والاکام هامدة

□

پیداست که هرگز ننهد روی به بهبود

□

توئی کافریدی ز یک قطره آب

□

گر طعنه زنی گویی تو مذهب کژ داری

□

چون کمان شد پشت عطار از غمت

□

به فراشی از آن می‌آیدت ابر

□

گفت بر خیزم هم‌آنجا واروم

□

چون وزیر از ره‌زنی مایه مساز

□

تو آباد کردی شبستان خویش

□

مگر پیامی از آن ماه می‌رسد امشب

□

سکندر شکوهی که در جمله ساز

□

مه و خورشید ز عشق رخ او

□

زخم شمشیرست این جا زخم زوبین هر طرف

□

بحال زار جگر خستگان بازاری

□

از بلا بگریختی با صد حیل

□

اسپ تازی برنشست و شاد تاخت

□

هر آنکه پای خلاف تو در رکیب آورد

□

بامدادان شد و مست از می دوشیم هنوز

□

خیالی برانگیزم از پیکری

□

ز هر طرف بجهد بی‌قرار یعقوبی

□

نه رنج تو بپسندم نه از تو بشکیبم

□

مهترین و بهترین انبیا

□

از من آن آمد که بودم ناسزا

□

کیسه برانند درین رهگذر

□

من آنگه سر تاجور داشتم

□

نریخت تا به زمین خون پاک بازان را

□

نه آن کس گنه کرد کان رنج یافت

□

به زیر چرخ ننوشم شراب ای زهره

□

ای کافر زلف تو شاه حشم زنگی

□

بلابه گفتمش بنشین که خواجو

□

کین تفکرمان هم از ادبار رست

□

گرچه در آن غم دلش از جان گرفت

□

سعدیا گر به تو در دست به درمان برسی

□

پر کن قدح از شیشه بشکن خم اندیشه

□

شبنم از دامن اثیر نشست

□

من پنهان در دل و دل هم نهان

□

هستی خود زیر پای آورد پست

□

نکوکارا مگر کاری شود پیش

□

ایستاده بر سر تو جبرئیل

□

شربت و رنجور به هم ساخته

□

چو دشمن به دشمن بود مشتغل

□

صف های ملائک همه در عالم رشکند

□

گرد برگرد آن زمین بشتافت

□

شکر آن را که جان دهد تن را

□

پیاپی می‌ستان از حق شرابی

□

خبر برید بخسرو که در ره شیرین

□

خلق جمله سر برهنه آمدند

□

یاره او ساعد جان را نگار

□

دی بوستان خرم و صحرای لاله‌زار

□

چاره‌ی درد مجانین محبت نبود

□

کرا گم شود راه آموزگار

□

نمی‌خواهند خوبان جز ممیز

□

کاری قوی است عالی کاندر ره طریقت

□

بکشمش وانگه به خونش درکشم

□

این لب نانی که قسم ماست نان

□

پرده رازی که سخن پروریست

□

پیاپی بیفشان از آیینه گرد

□

تو در خنده شیرین دور زمانی

□

پیاده بدین سان ز پرده سرای

□

سیل رسید ناگهان جمله ببرد خرمنم

□

تیر غمزه چو رسید از سوی مه بر دل قوس

□

عجب ز عقل تو دارم که می‌دهی پندم

□

ورنه قادر بود کو کن فیکون

□

کز سر ناساختگی بگذرند

□

چون برترین مقام ملک دون قدر ماست

□

فرو می‌ریخت خون دیده بر رخسار من وقتی

□

درفشش سیاهست و خفتان سیاه

□

این نقش‌ها نشانه نقاش بی‌نشان

□

هرچیز که در هر دو جهان بسته‌ی آنی

□

زودش آن صورت شود بیرون ز دست

□

گفت او را آن خروس با خبر

□

چشمه مهتاب تو سردی گرفت

□

در این مجلس آن کس به کامی رسید

□

تا پیامش بشنوی از هر لبی

□

چنین تا گه زادن آمد فراز

□

صد ننگ و نام هشته با عقل خصم گشته

□

کدام دلو فرورفت و پر برون نامد

□

چه نکهتست مگر بوی لاله و سمنست

□

مرد گلخن‌تاب از پری زر

□

صد هزاران طب جالینوس بود

□

گر کسی را رغبت دانش بود گو دم مزن

□

هر منظرت از مه دو هفته

□

ز شیری که باشد شکارش پلنگ

□

خواهی که پرده‌هاشان در دیده‌ها نباشد

□

تو از عطار بشنو کانچه اصل است

□

هاتفی گفتا که آسان بایدت

□

روزی بی‌رنج می‌دانی که چیست

□

دختری این مرغ بدان مرغ داد

□

اگر می‌بترسی ز روز شمار

□

هر جا حدیث چشمه کوثر شنیده‌ای

□

به چهره چنان بود تابنده شید

□

هرک او اندر رکاب شاه شمس الدین دوید

□

از کار جهان سیر شده خاطر عارف

□

بیا که جان عزیزم فدای لعل لبت

□

امتحانست این گهر مر خلق را

□

آن بت منحوت چون سیل سیاه

□

وجود خلق بدل می‌شود وگرنه زمین

□

این است اگر تطاول گلچین و باغبان

□

نگهبان ایران و شاه جهان

□

ساقی چو تویی کفر بود بودن هشیار

□

بلبل شیفته را بی گل تر عمر عزیز

□

از دل طمع مدار که صد گونه شهوت است

□

بی‌نوایان را به یک لقمه نجست

□

گفت به تیر آن پر کینت کجاست

□

گر امروز بودی خداوند جاه

□

در شاه راه طلب جانم رسید به لب

□

ببرد از سران نامور سی‌هزار

□

برون جه از جهان زوتر درآ در بحر پرگوهر

□

همه کس را شکار کرد بلا

□

چون میان بوستان از دوستان رفتی سخن

□

پس رسول آن گفتشان را فهم کرد

□

سر شکسته نیست این سر را مبند

□

گر به مثل جام جمست آدمی

□

چه شادیها که دارم در سر سودای اندوهش

□

پرستندگان را سوی گلستان

□

دامن سیب کشانیم سوی شفتالو

□

بگذشت به قدر و شرف از جم و فریدون

□

هم هدایت در جهان و هم هنر

□

خود کی بیند مردم دیده‌ی ترا

□

دست تصرف قلم اینجا شکست

□

منه جان من آب زر بر پشیز

□

تا سر نهاده‌ام به ارادت به پای دوست

□

نهاده ز هر چیز گنجی به جای

□

وان نقش از آن فروتراشی

□

گفت کسی عشق را صورت و دست از کجا

□

هرچ داری، آتشی را برفروز

□

دستها در نوحه بر سر می‌زدند

□

می‌نیندیشیم آخر ما بهوش

□

سایه‌ی لطف خدا، داعیه‌ی راحت خلق

□

به که در پرده بپوشند رخ خوبان را

□

چنین گفت کامد ز کابل پیام

□

جوق تتار و سویرق حامله شد ز کین افق

□

فلک در پای او چون گوی می‌گشت

□

ای ز بی‌انصافی خود بی‌خبر

□

تو نمی‌دانی که از هر دو کیی

□

بعد از آن در زیردار آور مرا

□

وگر دست قوت نداری به کار

□

گر صورت حال من دلخسته بدانی

□

سه جنگ گران کرده شد در سه روز

□

نرگس آمد سوی بلبل خفته چشمک می زند

□

در آتش غم تو همچو عود عطاریست

□

گر دیگران ز میکده پرهیز می‌کنند

□

گفت آخر آن مسیحا نه توی

□

یارب و زنهار که خود چند بود

□

ای خفته، که سینه‌ی بیدار نشنوی

□

فصل گل گر اشک گلگونت ز سر خواهد گذشت

□

کنون این سخن را چه درمان کنید

□

هر دمی از صحن سینه برجهد

□

مرغ آدم دانه‌ی وصل تو جست

□

دیگر زبان خویش که جای ثنای اوست

□

ای بده دست آمده در ظلم و کین

□

منکه شدم کارشناس اندکی

□

همی گفت و خلقی بر او انجمن

□

عشاق را کشیده‌ای از زلف چین به چین

□

بکشتی برادر ز بهر کلاه

□

عاشقان اندرربوده از بتان روبندها

□

در مجلس مستان دل هشیار اگر آید مهل

□

هر کو کند بماه تمامت مشابهت

□

کو غلام من بگفت اینک منم

□

جانورانی که غلام تواند

□

نگویمت که به فضل از کرام ممتازی

□

این چه نقشی است که از پرده پدیدار آمد

□

فرود آمد از اسپ سیندخت و رفت

□

گرفتم دامن جان را که پوشیده‌ست تشریفی

□

پای تا سر چو ابر اشک شود

□

هرک او از ذره برخیزد نخست

□

رو سپید از قوت بلغم بود

□

خنده غفلت به دهان درشکست

□

دگر رفت و صبر و قرارش نبود

□

تا اهل دل به آمدنت جان فدا کنند

□

دگر موبدی گفت کای سرفراز

□

هر چت اشارت آید چون و چرا رها کن

□

قفل خداییش بسی خون که ریخت

□

گفتم زکوة لعل درافشان نمی‌دهی

□

به نیروی دست کمان گیر او

□

بیخودیش کرد چنین یافه‌گوی

□

و رب صدیق لامنی فی وداده

□

بس که به باغ عارضت واله و مست و بی خودم

□

به پیش سراپرده آمد فرود

□

هر چه تو با فخر تبریز آوری بی‌خردگی

□

گرچه آب خضر جام جم بشد

□

کار دین از عدل او انجام یافت

□

به هندوستان در زنم آتشی

□

سیر جسم خشک بر خشکی فتاد

□

بدرد چو گل جامه از دست خار

□

ز عاشق هیچ کس معشوق را بهتر نمی‌بیند

□

چو لشکر به پیش دهستان رسید

□

روزی به سوی صحرا دیدم یکی معلا

□

چه خواجست این چه خواجست این بنامیزد بنامیزد

□

بخیال رخ و زلف تو بود تا دم صبح

□

چو عفریتی از بهر خون آمده

□

خیز نظامی نه گه خفتن است

□

عالم عادل امین شرق و غرب

□

هر لحظه گردد در ملک خوبی

□

بپرسیدش از رنج راه دراز

□

خلقی ببینی نیم شب جمع آمده کان دزد کو

□

گرچه زلف او گره بسیار داشت

□

زین سبب گفت آفتاب شرع و دین

□

هم آخر در ابرو یکی چین فکند

□

هر که جهان خواهد کاسانخورد

□

اگر بنده‌ای دست حاجت برآر

□

هر گه به صد کرشمه پری وار بگذری

□

پذیره شدن را تبیره زدند

□

نی صدق ماند و نی ریا نی آب ماند و نی گیا

□

دیده را کحل شمس تبریزی

□

کوکب حسن چو گشت از رخ یوسف طالع

□

ندانم چه مرغی بدین نیکوی

□

گرچه بسی طبع لطیفی کند

□

سقی سحب الوسمی غیطان ارضکم

□

کیفیت شراب لبت را ز من مپرس

□

شب و روز باشد که می‌بگذرد

□

گر شرح کنم این را ترسم که مقلد را

□

راست گفتی یکی شکاری بود

□

می‌بباید گفت، کاخر ای عجب

□

ز سر تا قدم زیر آهن نهان

□

آینه‌دار از پی آن شد سحر

□

نه زهره که فرمان نگیرد به گوش

□

عشق هر روز ز نو داد مرا آیینی

□

چو از خواب بیدار شد سرو بن

□

گفتم چون اجل رسد جان بجهد از این جسد

□

اندر ره تو دو صد کمین بود

□

بسکه خواجو همه شب خاک سر کوی ترا

□

بسا کس که از روی عالم گمست

□

گر نه قضا بود من و لات کی

□

نظر به حال خداوند دین و دولت کن

□

خم فرح‌بخش نمی‌گشت اگر باده نداشت

□

سپهبدش چون ویسه‌ی تیزچنگ

□

مر تن معمور را ویران کند هجران می

□

اگر جهان جفاپیشه را وفا بودی

□

کو کسی کو هرچه می‌بیند نه رای آرد به خود

□

ز خاریدن کوس خارا شکاف

□

ریش بر می‌کند و می‌گفت ای دریغ

□

طبایع‌تر و خشک و گرم است و سرد

□

تا با قضاش کردم ترک رضای خود را

□

همان پیش پیلان تبیره زنان

□

هر نشانی چون رقیب نیکخواه

□

لیک این مستان به حکم خود نیند

□

همچو چشمش کسی نشان ندهد

□

دگر خواست با او همان رفت نیز

□

هر امیری را چنین گفت او جدا

□

عاقبت پیک جانستان برسد

□

ترسم خدا نکرده کشد از تو انتقام

□

زمین کوه تا کوه جوشن‌وران

□

گفته‌ست جان ذوفنون چون غرقه شد در بحر خون

□

می‌خور و شاد زی که خوشتر ازین

□

تو شهی، نوحه مکن بر خویش ازین

□

سزای پرستش پرستنده را

□

عاشقی پیداست از زاری دل

□

وگر کسوت معرفت در برم

□

پیش طفلی سپر بیفکندیم

□

سبک پاسخ نامه زن را سپرد

□

گر باغ و سرا داری با مرگ چه پا داری

□

بر امید یار غار خلوتی

□

کند بسنبل گردنکشت زمانه خطاب

□

از این خوبتر بود نباشد دگر

□

زاب روان گرد برانگیختند

□

غرقه را تا یکی نگیرد دست

□

تا نیاید به لبت جان گرامی همه عمر

□

تن آسانی از درد و رنج منست

□

الف مباش ز ابجد که سرکشی دارد

□

عمری در آن میانه چو بودم به نیستی

□

ما صوفی صفه‌ی صفاییم

□

چنین گفت کز داور راد و پاک

□

انت مولی‌القوم من لا یشتهی

□

چو سیراب خواهی شدن ز آب جوی

□

این بیت ملک در خیالم آمد

□

به یک دست مهراب کابل خدای

□

ور نه بکنم غمز و بگویم که سبب چیست

□

تراش چوب نه بهر هلاکت چوبست

□

مگو بگوی که سرگشته از چه میگردی

□

بود زندگانیش بسیار مر

□

از چو منی سر به هزیمت نبرد

□

غریق بحر مودت ملامتش مکنید

□

عشرت طلب و نشاط جویم

□

کجا خاستی گرد افراسیاب

□

خورده چو آدم دانه‌ای افتاده از کاشانه‌ای

□

جان و دل عاشقان خرقه شد اندر میان

□

دست اندازان و پای‌کوبان

□

دو گوشش چو دو خنجر آبدار

□

خیز و مزن بر سپر خاک تیغ

□

تو گر شکر کردی که با دیده‌ای

□

فریاد که آن عمر شتابنده فروغی

□

بزد مهره در جام و برخاست غو

□

نه چو کرکس اسیر مرداریم

□

خواهم یکی گوینده‌ای آب حیاتی زنده‌ای

□

مگر باد سحرگاهی هواداری کند ور نی

□

ببستند بازوش با بند تنگ

□

صد هزاران مرد ترسا کشته شد

□

کام همه دنیا را، بر هیچ منه سعدی

□

گر خون مرا چشم تو بی جرم بریزد

□

شوند آگه از من که بازآمدم

□

لاف وصالش چون زنم شرح جمالش چون کنم

□

من خاک توام تو گنج حسنی

□

آتشی دیدی که چون تأثیر کرد

□

چو از پارس قارن به هامون کشید

□

تا نتاند شیر علم دین کشید

□

زن خوش منش دل نشان تر که خوب

□

عشقم کشیده بر سر میدان لشکری

□

به سام نریمان ستاره شمر

□

ناگهان در ناامیدی یا شبی یا بامداد

□

چون سحر این مای ما مشتاق آن ما گشته بود

□

گفتی از نرگس رعنای منت هست شکیب

□

گر این کینه از ایرج آمد پدید

□

مشورت کردی پیمبر بسته‌سر

□

گر می‌کشی به لطف گر می‌کشی به قهر

□

چشم ایام ندیده‌ست و نخواهد دیدن

□

همه نیکنامند تا جاودان

□

صبحی است بی‌سپیده و شامی است بی‌خضاب

□

اندر آن چاه دلم زنده بدان خالک بود

□

نگردد مطلع بر نقش تو کس

□

که باشد بدو فره‌ی ایزدی

□

آدمی را دشمن پنهان بسیست

□

تو را شهوت و حرص و کین و حسد

□

اشکم نگارخانه‌ی چین ساخت خانه را

□

ببینند پیدا ز من دستبرد

□

نستاند هیچ کس بجز تو

□

ایا به خویش فرورفته در غم کاری

□

روضه‌ی رضوان بدان صورت که وصفش خوانده‌ئی

□

ز زال آگهی یافت افراسیاب

□

زود رو و زود نشین شد غبار

□

گر تاختن به لشکر سیاره آورد

□

من ز رخسار تو آیینه‌ی پرستم زیرا

□

چو از دخت مهراب و از پور سام

□

ایا ای دل تو آن جایی که نوشت باد وصل او

□

ای دل خسته نیستی مرد مقام عاشقی

□

آتش غیرت چنان بر شاه زد

□

بپرسید سیندخت مهراب را

□

آن یکی ریگی که جوشد آب ازو

□

کجا در حساب آرد او چون تو دوست

□

کشتی امروز ز تاثیر دعای سحرم

□

همم دین و هم فره‌ی ایزدیست

□

ازیرا راه نتوان برد سوی آفتاب ای جان

□

عشق بود دلستان پرورش دوستان

□

بنده تا دست طلب در دامن عشق تو زد

□

دلیر و خردمند و هشیار باش

□

گر مگس تاویل بگذارد برای

□

این عید متفق نشود خلق را نشاط

□

چرا ز سینه برون رفتی ای کبوتر دل

□

همه موبدان و ردان را بخواند

□

روی را پاک بشو عیب بر آیینه منه

□

می‌ندانم تا ز جان برخورد نیز

□

من دست تهی با دل پر درد برفتم

□

که چون بودی ای پهلو راد مرد

□

باد را فرمود تا او را شتاب

□

چو گنجشک روز ملخ در نبرد

□

گر با رخ زیبایش یکشام به صبح آرم

□

بدین آبداری و این راستی

□

پای دار است جان من در عشق

□

بس کن و خاموش مشو صدزبان

□

هر چند کز تو ضربت خنجر گزند نیست

□

شه کابلستان گرفت آفرین

□

پوست باشد مغز بد را عیب‌پوش

□

به نقد خوش خور و خوش نوش و نام نیک اندوز

□

در غم عشق فروغی نرسید

□

که زال سپهبد بکابل نبود

□

گر تو بدانی که مرگ دارد صد باغ و برگ

□

تا تو در بحری ندارد کار نور

□

گر کنندم خم هزاران بار نیز

□

چو نوذر بر سام نیرم رسید

□

کسپ جز نامی مدان ای نامدار

□

بد اندیش خلق از حق آگاه نیست

□

من واله‌ی جمال تو با صد هزار چشم

□

که تاج و کمر چون تو بیند بسی

□

کلاه جمله هشیاران ربودند

□

این هم از مکر که تا درفکند مسکینی

□

سر کویت ز آب چشم مهجوران فرات

□

چو لشکر منوچهر بر ساده دشت

□

تا نبیند دل دهنده‌ی راز را

□

شکایت از دل سنگین یار نتوان کرد

□

بی تو گیرد همه شب لشکر آهم به میان

□

ز گرد سواران جهان تار شد

□

کان آب از آسمان سفری خوی بوده‌ست

□

مرا جانا ز عشقت بود صد بار

□

در شعله‌ی نور عشق یکرنگ

□

چو از روی کشور برآمد خروش

□

نیکوان را هست میراث از خوشاب

□

به فریاد از ایشان برآمد خروش

□

من اگر سبزه خط تو نبویم چه کنم

□

دلش خود ز تخت و کله گشته بود

□

چو شیر عشق فرستد سگان خود به شکار

□

من پس و پیش ننگرم پرده شرم بردرم

□

چون شود آن نور بر دل آشکار

□

به بالا به کردار آزاده سرو

□

موشکافان صحابه هم در آن

□

خدا را دشمنش جایی بمیراد

□

درمانده‌ام به عالم عشقش ز بی کسی

□

همی رفت کاووس لشکر فروز

□

چو دف تسلیم کردم روی خود را

□

پادشاهان کون دربانند

□

اهل جنت را چنین آمد خبر

□

یکی چاره آورد از دل به جای

□

عاشقان آنگه شراب جان کشند

□

به تنگی بریزاندت روی رنگ

□

یا می گلفام را در ساغر از مینا بریز

□

بیامد بسان نهنگ دژم

□

ور تو منی من توام خیرگی از خود ز چیست

□

به اقبال عنایاتت بکش جان را و قابل کن

□

در هر زبان که می‌شنوم گفتگوی ماست

□

چو پوینده نزدیک دستان رسید

□

هرکه چو پروانه دمی خوش زند

□

کم اتقی هیف القدود تجانبا

□

نیک بخت آن که در این خانه نه بگرفت و نه داد

□

کشید و بیفگند گور آن زمان

□

در قهر او صد مرحمت در بخل او صد مکرمت

□

چون تو خونین می‌کنی دل در برم

□

خاکیا ن را کار می‌گردد تمام

□

هم ایرانیان را ز چنگال دیو

□

وز سر سوزن همی جوید سرش

□

عجب ماندی ای یار فرخنده رای؟

□

کمال بندگی و عین خواجگی این است

□

به کرم بر زمین من بخرام

□

باز شود دکان گل ناز کنند جزو و کل

□

وجود ما و وجود چمن بدو زنده‌ست

□

بیست من جوهر بیامد از میانش

□

چیزهایی گویمت حقا که سگ

□

شد ببر پیر جوانی چو باد

□

تو زر داری و زن داری و سیم و سود و سرمایه

□

حاجت از بی حاجتی در عشق می‌باید گرفتن

□

طوق قمری بر قفا خون تذرو اندر دو چشم

□

گویی اندر خواب دیدم همچو سروی خویش را

□

چون دل عطار ز تو تافته است

□

ور مرا از بندگان نشمارد او

□

ملک را رای تو معمور چنان می‌دارد

□

زرد چرائی نه جفا میکشی

□

به تشنیع و دشمنام و آشوب و زجر

□

کاسه‌ی تهی هر چه باقی است، پر کننده‌اش دست ساقی است

□

در احسان چرا بنگشایند

□

بکش مرا که چو کشتی به عشق زنده شدم

□

هزار مرغ عجب از گل تو برسازند

□

گفتمش افسانه گشتم در غمت

□

کادمیزاده‌ای که بی‌گنه است

□

تن ز جان و جان ز تن مستور نیست

□

کی‌زلف و رخ و لعل لب او شده سعدی

□

آگاهیش ز راحت عشاق خسته نیست

□

رخساره‌ی کاه‌رنگم از اشک

□

از این خانه شدم من سیر وقت است

□

گر تو آن صورت در آئینه ببینی عمرها

□

ور سرما نبودت می‌باش خوش

□

با فلک یار مشو در بد من

□

چند کنی دعوی مرد افکنی

□

تو را آتش عشق اگر پر بسوخت

□

به امیدی ز چمن دسته‌ی سنبل برخاست

□

پاسبانی جهان گر تو بگویی بکند

□

شاباش ای فسونی کافتد از او سکونی

□

خمش باش و مدم در نای منطق

□

فتنه بنشان و یک زمان بنشین

□

بشنید به استماع لایق

□

چون نظر عقل به رای درست

□

دست فلک آن روز چنان آتش تفریق

□

تا مرا عشق تو انداخت ز پا دانستم

□

از ستمهای فلک چندانکه خواهی گنج هست

□

تو گل بدی و دل شدی جاهل بدی عاقل شدی

□

همچو عطار بی‌دلان هرگز

□

در فروغ عشق چون ناچیز شد

□

شب خوش بادیش کن به کلی

□

ز باران او گشت پیدا سپهر

□

دگر زیر دستان پزندم خورش

□

بس که سودای تو از هر سر مویم سر زد

□

بر آستان چرخ به منت قدم نهد

□

من که باشم مر تو را من آنک تو نامم نهی

□

مگشای پر سخن کز آن سو

□

دم ز مهر تو زنم گر نزنم تا بابد

□

تا قبه‌ی آسمان گردان

□

چو هر جوهر خاص جایی گرفت

□

به سیم و زر نکونامی به دست آر

□

دانه‌ی اشک بده درگران مایه بگیر

□

گر نباشد آنچه اسمعیل را زو بد خلاص

□

راه صحرا را فروبست این سخن

□

چون بدیدم دلشده عطار را

□

چون منی را کی بود آن مغز و پوست

□

خود تو انصاف من بده چو منی

□

ای شب گیسوی تو روز نجات

□

همی شرم دارم ز لطف کریم

□

بتان کج کله آنجا که در میان آیند

□

آنکه تعیین پایه‌ی قدرش

□

هم مونس زندان من هم دولت خندان من

□

چشمه خضر تو را می‌خواند

□

یکنفس بی‌اشک می‌خواهم که بنشینم ولیک

□

وز بهر کباب کرده بر سیخ

□

ره انجام روحانی او دادمان

□

سعدی هنر نه پنجه‌ی مردم شکستن است

□

تا کی در انتظار قیامت توان نشست

□

مستعدان به کام خویش رسند

□

ای دوزخ و بهشت غلامان امر تو

□

زان به روی تو جهان روشن شد

□

مرد مجنون گفت ای دانای راز

□

وانکه قسمی به خویشتن بربست

□

مباش ایمن از دیدن چشم بد

□

بصر در سر و فکر و رای و تمیز

□

گر برای سیم باید بندگی کردن گرفت

□

ز چاپلوسی این گربه هیچ باقی نیست

□

من شبم از سیه دلی تو مه خوب و مفضلی

□

گه کاسه گرفتی که حلیماب و زفر کو

□

نسیم صبح چودر گیسوی تو تاب افکند

□

از نشاط اینکه این تشریف خدمتگار اوست

□

به طبع آن دو نیمه چو کافور و مشک

□

تو بر سمندی و بیچارگان اسیر کمند

□

خلیفه گوید کامسال همچو هر سالی

□

شکن آب شمرهای ترا رقص هوا

□

اندر آن موجی که خاصان بر حذر باشند از آن

□

من چو فرهاد در غمش زارم

□

باز دانست او تگرگ اینجا ز سنگ

□

سنجر که جهان سراسر او داشت

□

سه خط زان سه جنبش پدیدار شد

□

کسی بندیان را بود دستگیر

□

فروزان طلعت صبح سعادت

□

پس از این خون تو به گردن تو

□

رستی ز عالم اما از خویشتن نرستی

□

رخت‌ها را می‌کشاند جان مستان سوی تو

□

کی سر موئی زبانم گردد از ذکرت جدا

□

وگر خورشید روی او بخواهد

□

باز کش این مسند از آسودگان

□

خرمای به طرح اگر ببخشد

□

ننمود در کشتم گذر، نگذاشت بر شاخم ثمر

□

بگشاید روز انتقامت

□

اگر گلی بده‌ام زین بهار باغ شوم

□

عطار که سیم آرد بر روی چو زر بازد

□

عاقبت جان سوخته، تن در گداز

□

ور منم معطی سخن ز چه روی

□

برآنم که این طاق دریا شکوه

□

گوسفندی برد این گرگ معود هر روز

□

نتوان نظرت کرد به امنیت خاطر

□

چه حل و عقد قلمش آسمان بدید چه گفت

□

چند صف‌ها بشکستی و بدیدی همه را

□

خود لنگر ما گسست کلی

□

گفت آن ساعت که شد عشق تو کم

□

بیعت بوبکر و آن فضل اقیلونی چه بود

□

گوش جهان حلقه کش میم اوست

□

او یحسب الانسان ماسلک اهتدی

□

یارب خم گیسوی تو آشفته مبادا

□

منزلتت گفت شوی بنگری

□

خشم کسی کند کی او جان و جهان ما بود

□

مشک از چین طلب که نیم شبی

□

روز بازاری چنین آراسته

□

قیصرش همی باج فرستد به خزینه

□

که شاه جهان از جهان برترست

□

سخن تا نگویی بر او دست هست

□

چه به غصه دل نهادم، چه توقعم ز شادی

□

به پیش آینه‌ی طبعش آشکار شود

□

چو او را پی کنی در دم چو کشتی ره رود بی‌پا

□

چو دیدی پرده سوزی‌های خورشید

□

یاد باد آنکه برون آمده بودی بوداع

□

مردکی بیند از این بیهده گو چاکرکی

□

تولد بود هر چه از مایه خاست

□

گرچه شیطان رجیم از راه انصافم ببرد

□

اگر صباح قیامت ببینی آن رخ و قامت

□

خصم ار به کمال تو تبشه نکند به

□

وگر سبلت ز شیرش تر نکردی

□

هر که یک ذره غیر می‌بیند

□

بر کل کاینات سلیمان وقتمی

□

کنون درخواستی دارم ز خلقت

□

مرغ الهیش قفس پر شده

□

برآورد صافی دل صوف پوش

□

باد را کیمیای سوده که داد

□

حاکی مطربان خمت به صدا

□

جان خواسته‌ای ای جان اینک من و اینک جان

□

ببین تو حال مرا و مرا ز حال مپرس

□

دل بناکامی بنه گر کام جانت آرزوست

□

مدت همنام تو از سعی تیغ و کلک تو

□

نظر چون در آیینه انداختم

□

هر آن کسی که کند قصد قبةالاسلام

□

سحر کمان دعا را به یکدگر شکنم

□

به وهم از دل کتم عدم برآرد راز

□

ای دل اندر عاشقی تو نام نیکو ترک کن

□

ای که با همت تو چرخ برافراشته پست

□

نگین می‌خواست از مهر تو گردون

□

به اقبال تو دارم عشرتی خوش

□

یافت فراخی گهر از درج تنگ

□

بخوان تا بخواند دعائی بر این

□

ما را اگر فلک بگذارد به اختیار

□

گفتم آن را کله چگونم نهم

□

مشتری از کیسه زر جعفری بیرون کند

□

شراب را تو نبینی و مست را بینی

□

چون بنده را سعادت قربت نداد دست

□

از شره گویی همی حلوای صابونی خورد

□

دگر بخشهاکان بلندی نداشت

□

شکر مسافران که به آفاق می‌رود

□

گر ز تو بویی نسیم صبح نیارد

□

مرا که طوطی نظمم در این چنین وحلی

□

هر طرفی که بشنوی ناله عاشقانه‌ای

□

ما سایه و تو خورشید آری شگفت نبود

□

ما صوفی صفه‌ی صفاییم

□

آسمان چشم حوادث برکند

□

چاره ما ساز که بی داوریم

□

شقاوت برهنه نشاندش چو سیر

□

آتش رخسار او سوخت نه تنها مرا

□

روز هیجا که ترکیان گردند

□

در زیر چادر است بتی کز صفات او

□

تا نگویی که گل هم از خارست

□

شکنج موی تو آورد ماه را در دام

□

جستند و ز کان تو برآمد گهر ملک

□

چو بر سکه شاه بستی زرش

□

اگر ممالک روی زمین به دست آری

□

هرگز به خون مردم مایل نبود چشمش

□

گه سقف سپهر از خیال بزمت

□

مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول

□

هر ساعتی بشارت دادی مرا خرد

□

با رب این تاوان چه نیکو می‌کند

□

اسرار عالمش به حقیقت یقین شود

□

چو فرمان ده نقش پرگار کن

□

به حکمت زبان داد وگوش آفرید

□

کار من ساخت به یک بوسه لب شیرینش

□

لیکن چو کسی بود که نستاند

□

عجب نبود که صورت‌ها بدین آواز برخیزند

□

ای که به زنبیل تو هیچ کسی نان نریخت

□

بلبل دلشده چون در کف صیاد افتاد

□

کشت‌زار بقای دشمن را

□

پس از نام یزدان گیتی پناه

□

جس المثانی تطیر نوم جیرانی

□

ایمن مشو از فتنه‌ی چشم سیه او

□

کند چرخ بر احترام تو محضر

□

عزم سفر کن ای مه و بر گاو نه تو رخت

□

باز پرسیدم ز دل کان قصر چیست

□

جمله‌ی زیرزمین پرخفته‌اند

□

از آن پس که اسبی و فرشیم نیست

□

جز اول حسابی که سربسته بود

□

شکم بند دست است و زنجیر پای

□

تا با تو نپیوندم کی میوه دهد شاخم

□

کرده در حزم تو قدر پنهان

□

شاد شده زمان‌ها از عجب زمانه‌ای

□

ان جالوت بارز الطالوت

□

خواجو ز بسکه جام میش یاد میکنی

□

فرق باشد خاصه اندر جلوه‌گاه اعتبار

□

چو گم گردد از گوهری آب و رنگ

□

و هل یقر علی حر الحمیم فتی

□

یک جمع پراکنده‌ی آن سنبل پیچان

□

گرچه از غایت فصاحت و ذهن

□

موج برآر از عدم تا برباید مرا

□

ای ساقی بزم ما سبک‌خیز

□

گر ز دریا کم شود یک قطره آب

□

آسمان سرگشته کی ماندی اگر

□

برآنم که اینصورت از خود نرست

□

چو دید آن خردمند درویش رنگ

□

دوزخی باشم اگر سایه‌ی طوبی طلبم

□

باز بی حرز دولتش تیهو

□

می گریزند خلق از تاتار

□

ای تو همه را ولی نعمت

□

تختگاه عشق ما داریم و از دار ایمنیم

□

هرکرا برتن از قبول تو حرز

□

کمر خوانی کوه کردن چو دیو

□

اگر زیادت قدرست در تغیر نفس

□

هر لیمی را که بر خلق خوش او راه نیست

□

از چنین صید برمکش دندان

□

به خواب شب گرو آمد امیری میران

□

نه چو بی مغزان به یک می مست شو

□

پادشاها من به چشم اعتبار

□

در ترازوی همتش هرگز

□

توبه دل در چمنش بوی تست

□

هر آدمی که کشته‌ی شمشیر عشق شد

□

نبود عجب اگر به چنین چشمهای مست

□

خود به از عقل هیچ مفتی نیست

□

غمزه توست که مست آید و دل‌ها دزدد

□

همی‌پرد به سوی آسمان روان شما

□

بسی اشک من طعنه بر سیم زد

□

جان من و آن وعده‌ی نطع تو همین است

□

چون قدمت بانک بر ابلق زند

□

وه که چون تشنه‌ی دیدار عزیزان می‌بود

□

روز هجرت ز گران جانی خود حیرانم

□

زمانه همچو تویی را به دست بد افکند

□

ز جاه و سلطنت و سروری نیندیشم

□

بانوان بینم بیرون شده از خانه به کوی

□

این همه حرمت که پیش شه‌تر است

□

گوشه‌ی طارمی است قدر ترا

□

پرورش‌آموز درون پروران

□

کمال است در نفس انسان سخن

□

تشنه‌ی لعل او کجا باشد

□

در خانه‌ی صبر فرقت تو

□

رستیم از خوف و رجا عشق از کجا شرم از کجا

□

چرا من خاکی و پستم ازیرا عاشق و مستم

□

اگر تو شور کنی من ترش نخواهم شد

□

همتت دامن کرم بفشاند

□

ز دیگر زبانهای هر مرز و بوم

□

وارث ملک عجم اتابک اعظم

□

بخت بلندم آخر سر حلقه‌ی جنون ساخت

□

که روزگار پس از انتظار نیک دراز

□

چرا جان را نیارایی به حکمت

□

بالغان در رهش چو طفل رهند

□

به روزگار ز چشم آب آر و دست بشوی

□

روز عیدست و تهنیت شرطست

□

شیردلی کن که دلیر افکنی

□

گرستن گرفت از سر صدق و سوز

□

پا نکشم از سر کوی امید

□

درین بود انوری کامد غلامش

□

تا بیابم ز شمس تبریزی

□

پاره‌ای چون برانی اندر این ره بدانی

□

شادی جاوید کن از دوست تو

□

زان سخن پروردنم یکبارگی معلوم شد

□

نوح درین بحر سپر بفکند

□

چون پادشاه عدل ابر تخت سلطنت

□

گوشم همه بر ناله‌ی زار دل خویش است

□

چنانکه نصرت دین می‌کنی ز رایت و رای

□

گفت مرا که چند چند سیر نگشتی از سخن

□

چو وجه سپندی ندارم چه سازم

□

از برای ماهیی، هر روز دام

□

به معانی فزوده قدر و بها

□

نیست درین کهنه نوخیزتر

□

اگر مرده مسکین زبان داشتی

□

با تو می حرام را کرده حلال محتسب

□

تا بود راست حسابش چو حساب سنجر

□

یک لحظه داغم می کشی یک دم به باغم می کشی

□

چون رهد شیر روح از این صندوق

□

زلف دلبند اگر بر افشانند

□

نظام عالم از تایید قدر او پدید آمد

□

کیان گر گذشتند ازین بزمگاه

□

به ملکی دمی زین نشاید خریدن

□

عشق نزدیک سر زلف توام راه نداد

□

واندرین روزها مگر کرمش

□

چون سلطنت الا خواهی بر لالا شو

□

چو توبه‌ی من بی دل شکستی ای بت دلبر

□

به جنب او دو جهان قطره‌ای است از دریا

□

قلم کوته و صریر خوشش

□

به پهلویم نشین برچفس بر من

□

گرت نهی منکر برآید ز دست

□

دولت وصل بتان دانی که چیست

□

چه کنم قصه چون دراز کنم

□

گر به مغرب بوی آن می از عدم یابد گشاد

□

لا حسن یلد حیث لا عشق

□

چو چشمه‌ی خضر ار شعر من روان افزاست

□

چون خاک به گاه خشم بشکیبی

□

بهر تو گفته‌ست منصور حلاج

□

امید وصل تو جانم به رقص می‌آرد

□

شعله‌ی شمع رخت بر همه کس روشن کرد

□

زانکه در سایه‌ی او می‌نتواند که زند

□

مهر برآور به جوش وز دل چنگ آن خروش

□

چون کسی کینه ز خونریز رزان بازنخواست

□

گر کنی تکذیب اصحاب رسول

□

در دور تو دست فلک جائر

□

گاه به دزدی درآ کیسه دل را ببر

□

گر انصاف پرسی نه نیکوست این

□

به خاک ریخته‌ای خون بی‌گناهان را

□

هر پایه‌ای که خصم ترا برکشد سپهر

□

چشم بگشاید ببیند از ورای وهم و روح

□

ولیکن سخت می‌ترسم از آن زلف سیه کاوش

□

قلم را قدم زان قلم کرده‌ام

□

در شکم خاک کسی نیست کو

□

نفخ نفخت کرده‌ای در همه دردمیده‌ای

□

موسم نغمه‌ی چنگست که در بزم صبوح

□

بی درد را چگونه مداوا کند طبیب

□

کار شاعر زحمت آوردن بود

□

گر ز صوفی خانه گردونی ای صوفی برآ

□

بر دل و جانم مکن زور ای صنم

□

گر نبودی قصر را آن رخنه عیب

□

آنچنان شد که بر فلک به مثل

□

با من آمیختی چو شکر و شیر

□

زنخدان فرو برد چندی به جیب

□

برای عاشق بیچاره هیچ کار ندید

□

صد دگر به خموشانه می‌دهم رشوت

□

ای دل مخمور گویی باده‌ات گیرا نبود

□

درون ماهی دریا کی دیدست

□

دل بنکس ده که او را جان بلب خواهد رسید

□

از خنصر چپ عقد ایادیت گرفته

□

شمس تبریز جان جان‌هایی

□

تلخست شربت غم هجران و تلخ‌تر

□

سخنی به مرده بر گو که دوباره زنده گردد

□

خواستم تا قطعه‌ای پردازم امروز اندر آن

□

مطربا گشتی ملول از گفت من از گفت من

□

هزاران شب چو شمعی غرقه در اشک

□

اگر سال کنم بوسه‌ای جواب دهی

□

چون ز لقمان و فلاطون نیستم کم در حکم

□

نوری که در زجاجه و مشکات تافته‌ست

□

نه آبستن در بود هر صدف

□

تاکسی ذره صفت پاک نگردد در عشق

□

باز با پاس دولتش تیهو

□

اگر چه مرغ ضعیفی بجوی شاخ بلند

□

ذره به ذره طمع‌ها صف زده پیش خوان تو

□

چون محمل سلطان شرق از سوی شام آمد برون

□

اندرین شدت گرما که ز تاثیر تموز

□

جانا به حق آن شب کان زلف جعد را

□

ور به مشرق روی به سیاحی

□

سنگین دلی که کرده‌ست رنگین به خون من دست

□

گفتمش آخر از که خواهم جو

□

گویی بیا که بر تو کنم صبر را شبان

□

عاشقا هستی خود در ره معشوق بباز

□

هرک بیرون شد ز اقطاعم تمام

□

دو روز رفت که چون شنبلید پژمرده

□

مقصود ره روان همه دیدار ساکنان

□

وز اندازه بیرون، مرو پیش زن

□

مردم ز سیه چشم تو در میکده‌ی عشق

□

یا چنان داند کین عمر عزیز علما

□

ای عاشق موفق وی صادق مصدق

□

هر که رو آورد بدین دریا

□

گفتمش پروای درویشان نمی‌باشد ترا

□

او برون برد به در مفرش و آورد ستور

□

بزن پایی بر این پابند عالم

□

مسمار کوهسار به نطع زمین بدوخت

□

شاد ز تو روان من، زنده به بوت جان من

□

جز به سعی تو برنخواهد گشت

□

گشته خیال روی او قبله نور چشم من

□

بزرگواری کاندر میان گوهر خویش

□

هست صد گنجش بها در انجمن

□

این است التماسش و گر ناروا بود

□

ز صلاح دل و دین زر برم و زر کوبم

□

به کوشش نروید گل از شاخ بید

□

با مهربانی از دل سنگین او مخواه

□

سادسا این ثقیل مفسد عز

□

گر چنین آویختن حاصل شدی هر دزد را

□

به جان جمله مردان که هر که عاشق نیست

□

پشت چون چوگان و سرگردان چو گوی

□

آنکه دستش به دادن روزی

□

آن گولخن گلشن شود خاکسترش سوسن شود

□

و امیز فی جسمی و طاقة شعره

□

سه بوسه مرا بر تو وظیفه‌ست ولیکن

□

هیچ دانی که یاد هست امروز

□

ایاک نستعین که ز پری میوه‌ها

□

صد آه کنم که هر یکی زو

□

یادش آمد آنچ حق فرموده بود

□

آتش سیال دیدستی در آب منجمد

□

عیش باقی است شمس تبریزی

□

فرستاد تخمی به دست رهی

□

هوای مغبچگان آن چنان خرابم کرد

□

کرمش عفوبخش و عذرپذیر

□

همه عالم به یکی قطره دریا غرقند

□

باز این دل دیوانه ز زنجیر برون جست

□

نشد از گوش دلم زمزمه‌ی نغمه‌ی چنگ

□

ای موازی نظر رای ترا نقش قدر

□

همچو ابابیل سوی پیل گبر

□

بعد از این آسایش از دنیا نشاید چشم داشت

□

ابروی کمان دارش پیوسته به چین خوش تر

□

قطره‌ای از تحمل کشتی

□

زاب حکمت چو همی با ملکان ننشینی

□

بنفشه گفت که گر یار تو بشد مگری

□

اهل زندان را چو برخود بارداد

□

کرده موزن حل و عقد آفرینش را قدر

□

بر هر که عرضه داشتم از من کرانه کرد

□

ما را شکایتی ز تو گر هست هم به توست

□

راستی جز خم ابروی تو نشنیدم من

□

به خدایی که جز بدو سوگند

□

نگذرد روزی بر دولت ایشان به مثل

□

از این خلاص ملولید و قعر این چه نی

□

وین کدامین شیخ کرد، این راه کیست

□

ور نداری از کس دیگر بخر

□

برون نمی‌شود از گوشم آن حدیث و تو دانی

□

ملک آزادیت چو ممکن نیست

□

من از دردت به حال مردن افتادم بگو تا کی

□

مجلسش را میوه‌کش باشد جمال موصلی

□

خرابی عالم ز تو هست پیدا

□

صد بحر از آن دریچه پیدا شد

□

هر دو عالم در لباس تعزیت

□

منشی فلک با فنون انشاء

□

نه خیانت کنم نه اندیشم

□

نهاده پدر چنگ در نای خویش

□

بخت سیاه بین که دو چشمم سفید شد

□

زداه ریزه‌ام آکنده خانه‌ایست چو گور

□

تا آخر هر مهی که گفتم

□

پیاله‌ای به من آورد گل که باده خوری

□

چشم خواجو چو سر طبله‌ی در بگشاید

□

انوری لاف سخن تا کی زنی خاموش باش

□

زین سوی اجل ببین که چونی

□

اجهلتم بان نارجحیم

□

هرگز کسی به دشمن خونخوار خود نکرد

□

رای عالی در جواب این مبند

□

ای یوسف عیسی دم با زر غم و بی‌زر غم

□

می را کنون آمده‌ست نوبت

□

تا تو می‌گردی درین بحر فضول

□

نه طلوعست مر ورا نه غروب

□

آمد از او در وجود کودک فرخنده‌ای

□

چه بودت که ببریدی از جان امید

□

گر تو یوسف صفت از خانه به بازار آیی

□

آسیابی چنین و باری نه

□

تبریز جل به شمس دین سیدی

□

با ملک تاج و کمر گر به همند

□

گر بپرد پشه چندانی که هست

□

هر باد عارضه که به عرضت گذر کند

□

ز چنگال شهباز نیروش چرخ

□

بعد از هزار سال که نوشیروان گذشت

□

مزد خدمت های دیرین، خواجه راند از آستانم

□

اگرچه راتب معهود بنده

□

یا من زارنی وقت السحر

□

آفتابی که سرکش است چو تیغ

□

نفس را چون استخوان دادم مدام

□

تو توانا و ناتوانی را

□

شیخ گفتش: ادب نگه می‌دار

□

چو باد صبا بر گلستان وزد

□

گر بخت خفته‌ی من از خواب ناز خیزد

□

هیچ دانی که روی عذری هست

□

با این همه دهانم گر رشک او نبستی

□

آسمان گرد عشق می‌گردد

□

از تف سینه و بخار خمار

□

شه مظفر فیروز شه که فتح و ظفر

□

کرد چون تعمیرش و آن غمکده

□

نیاز باید و طاعت نه شوکت و ناموس

□

تا لشکر خطت پی خونم کشید تیغ

□

در مجلس روزگارت این بس

□

درون صومعه و مسجد تویی مقصودم ای مرشد

□

در جست و جوی تو دلم از پرده اوفتاد

□

چون تهی کردی به یک می پهلوان

□

خصم در مجلس تو مسخره‌وار

□

گر همی بری، دل دانا بر

□

دگر کس به غیبت پیش می‌دود

□

شد روز رستخیز و نیامد دلم به هوش

□

این چنین ماهتاب دانی چه

□

پر ز جهاد و نامیه عالم همچو کاهدان

□

چو می‌کرد بخشش نظر شمس تبریز

□

بیار جام و مکن نسبتم به زهد و ورع

□

بر دست چپم یگانه‌ای بود

□

لبت آب حیات جان من است

□

وگر کنی نظر از دور کن که نزدیکست

□

بر سر کوی تو جان را خوشی خواهم داد

□

گفت من دارم یکی از انتخاب شعر او

□

چو تو سیمرغ روح را بکشانی در ابتلا

□

چون از برای روی تو خون می‌خورد دلم

□

بازگویم هر زمان رازی دگر

□

کان چو قدرت نبود روزافزون

□

دلم این مستی از الست آورد

□

بهای سر خویشتن می‌خورد

□

در کینه‌ی او کینه گزاران جهان را

□

از تصرف دست بربندد کف بر بحر و کان

□

گردد ابریشم بر کرم گور

□

چه داند جان منکر این سخن را

□

رقمی چند بسرخی که روان در قلم آمد

□

به هر فرصت از بس رعایت که کردی

□

او مبراست از «هنا» و «هناک»

□

ترکتنی محاجر العین أغدو

□

گر ندیدی قبض و بسط عشق را بر یک بساط

□

مرا ز خدمت تو جاه تست مانع و بس

□

تو مرد نیک ساده‌ای زر را به دزدان داده‌ای

□

لیکن چو باهش آید در خود کند نگاهی

□

به نور جان به ذات حق رسیده

□

غزل و مدح و هجا گویم یارب زنهار

□

از تو ما را گذر نخواهد بود

□

خداوندگارا نظر کن به جود

□

خواهی که در این عالم یک عمر کنم شاهی

□

غم این غمست و بس که ز من فوت می‌شود

□

گوید که اگر زین پس او بشکندم شادم

□

تو شنیدی قرب موسی طور سینا نور حق

□

دل دستانسرای مستانرا

□

آدم از نسبت وجود تو یافت

□

خاطرش هیچ سوی ما نگرد؟

□

فکشفن عما فی البراقع مختف

□

تنگ شکر شود همه کام و دهان من

□

از لطف شامل تو طمع دارد این قدر

□

بدگهری کو ز جهل تاج شهان را بماند

□

ناپدید از خویش شو یکبارگی

□

نگر کازادگان گرده زبانند

□

فعل طبع از راه تسخیرست بی‌هیچ اختیار

□

دختری کاباء و اجداد گرامش یک به یک

□

سعدیا گر بکند سیل فنا خانه‌ی دل

□

ز ابروی چون کمان تو خون دلی روان نشد

□

گهی به کنجی اندر بمانده چون مورم

□

بر سر گنجی چو ماری خفته‌ای ای پاسبان

□

الرب هو الساقی و العیش به باقی

□

گر به شمشیرم کشی حکمت روان باشد ولیک

□

تو آن صدری که عالم را کمال آمد وجود تو

□

بستند باب انده و تیمار و رنج و غم

□

که چشم داشت که یوسف عزیز مصر شود

□

مشک‌تر از روی تو، ریخته در کوی تو

□

توراء شرع به آخر همی بری و خطاست

□

هر که دوم بار زاد عشق بدو داد داد

□

تربیت ما را ز جان مصطفاست

□

جان خواجو اگر بوقت صبوح

□

صد شه به پیاده‌ای براندازد

□

ناصح که رخش دیده کف خویش بریده است

□

سبک عزم باز آمدن کرد پیر

□

سزای قتل ندانم مگر وجودی را

□

زانکه پیوسته مردم چشمم

□

سایه که باز می‌شود جمع و دراز می‌شود

□

خون شد دل و خون به جوش آمد

□

کنم از خون دل بروز وداع

□

صد شه به پیاده پی براندازد

□

به هر گلشن گلی بینی کزو بوی وفا آید

□

مرد باید که نظر بر ملخ و مور کند

□

از شکرپاشی کلک تو فروغی پیداست

□

داده‌ای آن عدد که بر کف راست

□

از صفتش صفات ما خارشناس گل شده

□

هرگاه که زلف او نهد جرمم

□

هر بت که مغانش سجده کردند

□

بدان خدای که در کارگاه صنعت کرد

□

تا به کوی تو راهبر گشتیم

□

پس از مرگ آن کس نباید گریست

□

هیچ از دهن تنگت مفهوم نمی‌گردد

□

روز حکمش قضای ملزم را

□

آن روی سرخ را می احمر دمی بدید

□

پوست بهل دست در آن مغز زن

□

ببرد گوی ز مه طلعتان دور قمر

□

بر سر جمع بگویید که ای قدر ترا

□

ز آن لب شیرین تو بدیع نماید

□

از بیابان عدم دی آمده فردا شده

□

نفس ازین بیش توانایی تقصیر نداشت

□

ای ز حزم تو در حوالی ملک

□

صد شیر و هزار گونه خرگوش

□

از اصل کار ، جان تو کی با خبر شود

□

از آن ز چشم خوشت خائفم که هندوئیست

□

که اگر هست یا بخواهد بود

□

خامشی از قصه‌ی عشق بتان هاتف چرا

□

به نرمی بپرسیدم ای برهمن

□

یا مشامت را ز بوی سنبلش مشکین مخواه

□

در ازاء آن اگر از تو نباشد یاریی

□

وگر نه سایه نمودی جمال وحدت تو

□

هزار بند چو عشقش ز پای جان بگشاد

□

کی گمان بردم که هر چند از جهان خون می‌خورم

□

هر کرا ای دست موزه‌اش از تفاخر دست داد

□

عاشقی با بلاکشی باشد

□

وانگه که چشم بر رخ ما افکند طبیب

□

واعظ مرا مترسان زیرا که در محبت

□

مسافران بقا را چو نیست روی مقام

□

بر سر بازار او گرگ کهن کی خرند

□

تو چاره کارم کن تا از رخ همچون زر

□

من وفا می‌کنم و نیستم آگه که مرا

□

چنان که طره‌ی شب را به قهر شانه زدست

□

آن بزم را طرازد چون کشمیر

□

همه نخلبندان بخایند دست

□

بر آستان یارم برد آسمان غبارم

□

ترا اگر عملی داد روزگار چه شد

□

در سپه جان زندی زلزله

□

ز خویشتن سفری کن به خویش ای خواجه

□

شاخ شمشادست یا سرو سهی یا نارون

□

خاک به شهوت مسپر چون سپهر

□

چون به نزدیک شهر رفت فقیر

□

چون صدف امید می‌دارم که للیی شود

□

سبزه گشت از در سماع و شراب

□

چندان بقات باد ز تاثیر نه سپهر

□

مورش مگو ز جهل سلیمان وقت او است

□

آسمان چون سبز دریا و اختران بر روی او

□

کجا خسرو لب شیرین نجوید

□

بمانید با یکدگر تا جهان را

□

هاتف آخر به مکتب عشق

□

به چشم اندرش قدر چیزی نبود

□

بوستان حسن را یارب خزان هرگز مباد

□

وگر این کار هست بیهوده

□

نمی‌بینی تو این زمزم فروتر می‌روی هر دم

□

مس باز به خویش آمد نوشش همه نیش آمد

□

چون صبا حال پریشانی زلفت شرح داد

□

طاعت آن واجبست از بهر امن و عافیت

□

زان بناهای مجدد گردید

□

مشو فتنه برین بتها که هستند

□

با این سپاه مژگان از خانه گر درآیی

□

رازی که از زمانه نهان داشت آسمان

□

به خوبی همچو تو خود این محال است

□

زان سبب شد مرا سخن باریک

□

چو بنشست گفتم که بنشیند آتش

□

بعد تحمید خدا این گفت کای صاحب‌قران

□

کالمزن تهمی بوبل معذق و دق

□

هزار جان گرامی فدای اهل نظر

□

قامتی دیدم که می‌گوید گه برخاستن

□

به دست فتح و ظفر بر سپهر دولت خصم

□

این روزه در این چادر پنهان شده چون دلبر

□

زر چو درباخت خواجه صراف

□

کی شناسی دولت روحانیان

□

رای تو که از ملک شب فتنه برون برد

□

خامه بر لوح مزارش پی تاریخ نوشت

□

سر عزیز که سرمایه‌ی وجود منست

□

هم در دعای او همه مردان پاک دل

□

به آبان گر از نکهت میوه بادی

□

گر در نعیمم در زر و سیمم

□

عقل چون طفل ره عشق تو بود

□

بکنج صومعه آنها که ساکنند امروز

□

هر سر ماهی ز عشق روی تو دیوانه گردم

□

هاتف خسته‌دل به تاریخش

□

نوآموز را ذکر و تحسین و زه

□

وای بر حال گرفتاری که دست روزگار

□

عمری است که در خرقه‌ی پرهیز چو صائب

□

خمش کن ای دل مضطر مگو دیگر ز خیر و شر

□

یقین که بوی گل فقر از گلستانیست

□

هرچ آن جز ما بود در هم فکن

□

سر حق را بر سر دار فنا کرد آشکار

□

خیز، بهار خون‌جگر! جانب بوستان گذر

□

و کم تنحل عقدة سلک دمعی

□

تا خم زلف تو را دام دلم کرده‌اند

□

ای خواجه‌ی کوته بین، بیداد مکن چندین

□

حاجیان مانده‌اند از ره حج

□

چون آه برآورم ز عشق تو

□

سرو سهی که هست شب و روز در قیام

□

زهر اجل چشیده‌ام تلخی مرگ دیده‌ام

□

مرا نیارست آمد عدو به پیرامن

□

گرت جان بخواهد به لب بر نهی

□

ای قیامت ز قیام تو نشانی، برخیز

□

بال پروازش در آن عالم بود صائب فزون

□

شد مقلد خاک مردان نقل‌ها ز ایشان کند

□

هزار تاجر بر بوی سود شد به سفر

□

بخاتم ملک جم نتوان گرفتن

□

یا رب چه شاهدی تو کز غیرت محبت

□

خواجه‌ی بارگاه کونین اوست

□

مخالط همه کس باش تا بخندی خوش

□

ز تیغ حادثه آن روز ایمنم کردند

□

ولی آنگه رسد کارش به اتمام

□

هر چیز ز همدگر بزاید

□

گلبن پرند لعل همی‌برکشد به سر

□

بشکر خنده در احیای دل خسته دلان

□

گر آن شاهد که دیدم من ببیند دیده‌ی زاهد

□

گفتم: ای مایه‌ی سخن گفتن

□

بانگ سحر برآمد، درویش را خبر شد

□

ار زدی هر دو عالم را توان بردن به خاک

□

در پله‌ی نظرها، هرگز گران نگردیم

□

غرقه شو اندر آب حق مست شو از شراب حق

□

جامش نعوذبالله دامش نعوذبالله

□

در خروش آمد که ما را قهر کشت

□

کوس محبتم را در چرخ کوفت خورشید

□

دام فریبی است طره‌ات که مر او را

□

هزار ناله‌ی بیدل ز هر کنار برآید

□

در طلب چشم تو دور به آخر رسید

□

صد تلخ چشیدیم زهر بی مزه صائب

□

چارق ما نطفه دان خون رحم پوستین

□

کفر از آن خاست که در کاینات

□

بگو با بلبل ای باد بهاری

□

تا صبا شیرازه‌ی زلفش ز یکدیگر گسست

□

گیرم که دیده پیش تو آورد صورتی

□

دگر مسح سر، بعد از آن غسل پای

□

گر کمند حلق عاشق طره‌ی معشوق نیست

□

به روی گرم تو ای نوبهار حسن، قسم

□

و ان شت برهانا فسافر ببلده

□

مر هر پیمبری را بودست معجز نو

□

بسا که وصف عقیق تو مردم چشمم

□

تا کی حدیث واعظ از هول رستخیز است

□

تا به سودای تو گرفتارم

□

وجودش بر همه موجود قاهر

□

ز تقریری که واعظ می‌کند بر عرشه‌ی منبر

□

پشت و روی نامه‌ی ما، هر دو یک مضمون بود

□

هر دیده جدا جدا از آن است

□

بدو گفتند چون در دام ماندی

□

گفتا بروم خسرو اقلیم زنگ را

□

بایست که از هیچ بلایی نگریزد

□

هزیمت شد سپهر از هول و افتاد

□

به قنطار زر بخش کردن ز گنج

□

گهی ز جیحون لشکر کشد سوی سیحون

□

تر نگردد از زر قلبی که در کارش کنند

□

چو در این کوی نیست کس نه ز دزدان و نی عسس

□

چه ظلم کردم بر حسن او که مه گفتم

□

تا نپنداری که گویم لاله چون رخسار تست

□

تیغ ستم کشیده به سر وقت من رسید

□

خوشگوی ناطقی است خلق جامه عندلیب

□

تو روی دختر دلبند طبع من بگشای

□

سزد که بر سر آتش بیفکنیم دلی را

□

عدم در ذات خود چون بود صافی

□

شیر پراکنده‌ام زخم تو را بنده‌ام

□

زان غرقه‌ی خون گشت تن لاله که او را

□

رحمت آرید برآن مرغ سحر خوان چمن

□

لبش به جان گران‌مایه بوسه نفروشد

□

خزانش فرحبخش چون نوبهار

□

جوانمرد اگر راست خواهی ولی است

□

آن که آسان می‌سپارد جان به دیدارت منم

□

همه انجم بر او گردان پیاده

□

شست سخن کم باف چون صیدت نمی‌گردد زبون

□

در ره عشاق او روی معصفر شناس

□

هچو آن طفلی که باشد در شکم

□

گفتم که با تو صورت حالی بیان کنم

□

در جهان چون به چشم عبرت دید

□

هاروت را که خلق جهان سحر ازو برند

□

مجلس نیست که بنشینی و غوغا نشود

□

از خیالت در دل شبها اگر غافل شوم

□

تا باغ عاشقان را سرسبز و تازه کردی

□

ازین سو نسترن باشد از آن سو ارغوان باشد

□

هندوی پر دل شوریده که داری ز قفا

□

خود را همه حال فراموش نمودم

□

نرم گردد کجا دل تو به افغان؟

□

نخواهی که باشد دلت دردمند

□

ثبت کردی مشتری منشور عالی جاهیم

□

به هم، چو شیر و شکر، سنگ و شیشه می‌جوشد

□

در صفت کردن ز دور اطناب شد گفت زمان

□

سابق میدان بود او لاجرم

□

ای دریغا درد مردانت نبود

□

نازم خیال خاتم لعلت که همچو جم

□

چون بهار از جان شیرین دست برخواهیم داشت

□

شمس و قمر در زمین حشر نتباد

□

تو که ترک سر نگفتی ز پیش چگونه رفتی

□

درآ در وادی ایمن که ناگاه

□

شمس الحق تبریز دلم حامله توست

□

هر دو عالم پیش‌شان افسانه‌ای است

□

بسوز ناله‌ی زارم ز عشاق

□

دهان تنگ تو تا آمد از عدم به وجود

□

روز و شب جان به عاشقان دادن

□

چه دلتنگ خفت آن فرومایه دوش

□

به راه وعده خلافی نشسته‌ام چندی

□

عرض فانی است جوهر زو مرکب

□

عشق بود دلبر ما نقش نباشد بر ما

□

قسمت بختست برو بخت جو

□

بنده را کو به زر کنند بها

□

تا بی‌نشان نگشتیم از وی نشان نجستیم

□

چون شد آن سرو قد لاله عذار

□

کسی کامد درین خلوت، به یکرنگی هویدا شد

□

گره از چین سر زلف گشودستی باز

□

درختی گردد او از آب و از خاک

□

گوشت کجا ماند و پوست در تن آن کس که او

□

چون بوسه ستانم ز لبت چون مترصد

□

خیز خواجو که چو پرگار به سر باید گشت

□

کی کرمت نگذرد ز بنده عاصی

□

از جناب خدای در دو جهان

□

شب از نرگسش قطره چندی چکید

□

عکس رخسار تو در چشم من افتاد آری

□

صائب افکار تو دل را زنده می‌سازد به عشق

□

دیده و عقل و هوش را شب به مصادره برد

□

کاشانه را ویرانه کن فرزانه را دیوانه کن

□

تو درین تاریکی بی پا و سر

□

با هیچ‌کس به کشتن من مشورت مکن

□

صورتش همچو معنیش زیبا

□

واماندگی اندر پس دیوار طبیعت

□

از روی تو کی شد که بر آتش ننشستم

□

حاجت به رفتن چمن از کنج خانه نیست

□

هر آن جسمی که از لطفش نظر یافت

□

گر میل تو را به سوی کفر است

□

این همه جور و جفا و مکر و دستانش ببین

□

روز مردم تیره شد از ناله‌ی شبگیر ما

□

گرچه داری چو من هزار هزار

□

سگ آخر که باشد که خوانش نهند؟

□

گر شام تیره خواهی صبح دمیده بینی

□

تمتع از رخ گل می‌برند دیده‌وران

□

من خسته گرد عالم درمان ز کس ندیدم

□

غم و اندیشه را گردن بریدند

□

ترشود دم به دمم خرقه ز خون دل ریش

□

کتف کوه را ردا بافد

□

به تاریخش رقم زد کلک هاتف

□

بده که با تو بماند جزای کرده‌ی نیک

□

ز بس به مردم دیوانه پند می‌دادم

□

به صد زنجیر اگر بندند اعضای مرا صائب

□

گر باغ خواهد ارمغان از نوبهار بی‌خزان

□

جان در تو ز خویشتن فنا شد

□

نرود یک نفس که از دل من

□

سر کوی عدم گشتم که آنجا

□

مانده زان غمزه در شگفتم من

□

سپید و سیه پاره بر دوخته

□

لب شیرین تو گویا به حدیث آمد باز

□

تو بودی عکس معبود ملایک

□

القوم معشوقون فی اوصافهم

□

تو به فقر اگر چه که برهنه گردی

□

گر رد کنی مرا نکند هیچکس قبول

□

گر تو پرده از صورت، برکنار بگذاری

□

از دل و جان درو همی نگرید

□

نپندارم که با یارت وصال از دست برخیزد

□

دل من خسته‌ی مژگان سیه‌چشمان شد

□

صائب بود ازان لب میگون خمار ما

□

عمری دل من در غمش آواره شد می‌جستمش

□

شرح و بیان تو چه کنم زانکه تا ابد

□

شراب پخته بخامان دل فسرده دهید

□

فالی بزن ای دل ز پی دولت وصلش

□

شاهی که چون فراشت لوای پیمبری

□

ز دیار مردم در آن بقعه کس

□

کاش می‌ماندی زمانی بر مراد اهل دل

□

کوه را از پا درآرد تنگدستیها و من

□

بر مرکب مملکت سوار او است

□

خوانی دگرست غیر این خوان

□

پریشانست زلفت همچو حالم

□

از بلندی زلف در پای تو آخر سر نهاد

□

پی تاریخ سالش کلک هاتف

□

خدای عزوجل از تو بنده خشنودست

□

خون مژگان تو امروز گذشت از سر من

□

صائب چو سرو و بید ز بی‌حاصلی مدام

□

گفتا چه کنم چون ریخت قضا

□

عطار درو نظاره می‌کرد

□

گل خیری چو بر اطراف گلستان گذرم

□

نافه‌ی شب را چو زد سیمین کلید

□

چرخ بالد اگر از رفعت خود گو اینک

□

به فتراک پاکان درآویز چنگ

□

عشق بر من در عنا بگشاد

□

شیوه‌ی ارباب همت نیست جود ناتمام

□

در عشق همان کس که تو را دوش بیاراست

□

ای خیال اندیش دوری سخت دور

□

هست دایم سلطنت در معرفت

□

یا به حاجت در برش دست طلب خواهم گشاد

□

گفت: آیا بر من آریدش؟

□

گفتی رضای دوست میسر شود به سیم

□

تا بر رخ خجسته جانان نشسته‌ای

□

اگر جانت شود زین معنی آگاه

□

صلح بده جان مرا و مرا

□

لیک کسی را ز چنان جوهری

□

گنهکارم چرا کان آتشم نیست

□

چشم گریان مرا از گریه نتوان منع کرد

□

آنکه معشوق توست؟ گفت: آری

□

چنین زشت ازان پرده برداشتم

□

تا مرغ دل جدا شد از آن زلف پر شکن

□

بیخودی همچو چشم قربانی

□

کره گردون تند پیشش پالانیی

□

جفت و طاق از چه روی می‌بازند

□

خون که او نزدیک‌تر آمد به تو

□

با خیال خط و خال تو دل مشتاقان

□

همانا که تو گنج زر یافتی

□

که دنیا صاحبی بدعهد و خونخوار

□

با خط چون بنفشه و رخسار چون سمن

□

عیش شیرین را بود در چاشنی صد چشم شور

□

تا ملایک میوه از وی می‌کشند

□

خط معزولی حسن تو دمید

□

چو صید عشق شدم از حرامیم غم نیست

□

بر صبح بناگوش منه طره‌ی شب رنگ

□

با تعب گرم و سرد صیف و شتا، رهنورد

□

بگفتم تخته‌ای بر کن ز گوری

□

تو هم یوسف کنی در چاه و هم از چه کشی بیرون

□

این زمان افسرده‌ام صائب، و گرنه پیش ازین

□

او جان بهاران است جان‌هاست درختانش

□

بخت و روزی هر کسی اندر خراباتی روید

□

مرد عاشق باد پیماید به روز

□

وصل جانان قسمت اهل هوس شد ای دریغ

□

جان به کف شد بر جانان آری

□

نوشیروان کجا شد و دارا و یزدگرد

□

شاه همه سلاطین، شایسته ناصرالدین

□

نان من پخته است چون خورشید، هر جا می‌روم

□

مست کرده جمله را زان غمزه مخمور خویش

□

گر ز بی برگی درون غنچه خون می‌خورد گل

□

باد پیمایان که برآتش زنند از باده آب

□

دور از رخ تو گریه مجالی نمی‌دهد

□

من چو در عارض تو حیرانم

□

بدان مردان میدان عبادت

□

همت ما ز سر هر دو جهان تند گذشت

□

صائب به هیچ دل نبود دیدنم گران

□

دشنه تیز ار خلیل بنهد بر گردنت

□

ملولان باز جنبیدن گرفتند

□

شامست گیسوی تو و تا صبح بسته عقد

□

تا داد مرا از تو ستمگر نگرفتند

□

ای حس فره! فسرده شو در پی

□

گرت ز دست برآید، چو نخل باش کریم

□

گر تو صیاد دل اهل محبت باشی

□

ز انصاف فلک، دلسرد غواصی شدم صائب

□

مستی جماعت بین کرده ز قدح بالین

□

زین بهنگامتر نباشد وقت

□

آن مه طوبی خرام گر بچمن بگذرد

□

تا باد صبح دم زد از آن زلف و خط و خال

□

خون بار، بهار! از مژه در فرقت احباب

□

کسی گفتش اکنون سر خویش گیر

□

پیداست ناز و غمزه‌ی پنهان آن پری

□

دارد از هر موجه‌ای صائب درین وحشت‌سرا

□

عشق چو باشد کم نشود جان

□

خود خفته نماید و نخفتست

□

گر به روز آن ماه پیداآمدی

□

مستان ز باده‌های دمادم ندیده‌اند

□

آخر کار، شوق دیدارم

□

پری ندیده‌ام و آدمی نمی‌گویم

□

ز دیوان قضا تا چند خواهد شد نصیب من

□

می‌کند بی‌برگی از آفت سپرداری مرا

□

سکوتی عند احرار غدا کشاف اسرار

□

ساقی به جای مصحفش جامی نهاده بر کفش

□

دلم وفای تو ورزد چرا که هیچ نیرزد

□

خاک قدمش تاج سر تاجوران است

□

چون مرید آن سخن شنید از شیخ

□

رقبیان مهمان سرای خلیل

□

ترسم ندهی راهم در صحن گلستانت

□

در کاروان ما جرس قال و قیل نیست

□

چو خارپشت شود پشت و پهلوش از تیر

□

چو ماه نیز به دریوزه پر کند زنبیل

□

چون همه هیچی بود هیچ این همه

□

دل و دین تاب و توان رفت و برفتم از دست

□

شمشاد را نگر که همه تن قد است و جعد

□

حکیم از بخت بیسامان برآشفت

□

آسوده از تو در حرم و دیر کس نماند

□

نفس درازی من نیست صائب از غفلت

□

گفت که هم بر دری واقف و هم در بری

□

جایی است که صد جهان اگر نیست

□

تشنگان آب اگر از چشمه‌ی حیوان جویند

□

خاصه کز گردش جهان ز جهان

□

چون به شوق گلشن خلد برین زین مرحله

□

طیران مرغ دیدی تو ز پای‌بند شهوت

□

گر نگری لعل گهربار او

□

صائب نرسیدند به سر منزل مقصود

□

چون کشتی بی‌لنگر کژ می‌شد و مژ می‌شد

□

من نه تنها می‌سرایم شمس دین و شمس دین

□

بازگشت او نیز و مشتی راز گفت

□

دیباچه‌ی زیبایی رخسار دل‌آرایت

□

به گاوآهن و بیل کندند زود

□

جراحت بند باش ار می‌توانی

□

خواجه ز من تا گرفت خط غلامی

□

چو کرد او بر صراط حق اقامت

□

شاه پریان بین ز سلیمان پیمبر

□

اطلس روی تو عکس بر فلک انداخت

□

راستی گر چه ببالای تو می‌ماند سرو

□

اشک شب و آه سحر، خون دل و سوز جگر

□

شجر فضل و ادب بی‌بر شد

□

نشاط از من آنگه رمیدن گرفت

□

در عقرب اگر خواهی جولان قمر بینی

□

بیان «مثلهن» از ابن عباس

□

وین همه جان‌های تشنه بحر را چون یافتند

□

ما را چو رخ خوشت برافروز

□

بهر موئی از آن زلف پریشان

□

از رخ عرقناکت پرده را به دور افکن

□

ساعتی همچو آرزومندان

□

سوادش دیده راه پر نور دارد

□

از اثر خاک در می فروش

□

از بخت سبز چون شمع، صائب گلی نچیدیم

□

به یک اندیشه حنظل را کنی بر من چو صد شکر

□

هر دو عالم گر نباشد گو مباش

□

در راه عشق بعد منازل حجاب نیست

□

سبوی باده نوشیدم ، نگار ساده بوسیدم

□

شعر، در عالمی که مردانند

□

یکی را که عقل است و فرهنگ و رای

□

کار شد تنگ چنان بر دل بیچاره‌ی ما

□

کجروی در کیش ما کفرست صائب همچو تیر

□

بگو آن مه مرا باقی شما را

□

هر که بجز عاشق است در ترشی لایقست

□

جنت ار هست خاک درگه اوست

□

تابوت اوست غرقه‌ی زیور عروس‌وار

□

عاشق ار راز خود بپوشاند

□

ز ما خود خدمتی شایسته ناید

□

مطرب سخنی سر کن زان لعل لب شیرین

□

خواری به عزیزان بود از مرگ گرانتر

□

ز عشق حسن شمس الدین تبریز

□

دور از روی تو نتواند بروی کس رسید

□

کار خواجو زیر و بالا بود چون دور فلک

□

ز امید نگاهی که به حالش نفکندی

□

غیر از فنا نگرفتم زین چیده خوان ملون

□

پس این پیر ازان طفل نادان ترست

□

قد تو را سرو چمن گفتمی

□

شود طفل و جوان و کهل و کمپیر

□

سایه و نور بایدت هر دو به هم ز من شنو

□

شبی که ماه نباشد ستارگان چه زنند

□

گذشت نغمه‌ی مطرب ز ابر و غلغل ما

□

تا نرفتم ز در دوست نشد معلومم

□

مثلی گوش کن بدیع و غریب:

□

هر که امروز نبیند اثر قدرت او

□

قابل تیغ او شدم آخر

□

تلخی گفتار بر من زندگی را تلخ داشت

□

نه گذشته‌ست در جهان نه شب و نی سحرگهان

□

هر دشمنی که بند تو و چاه تو بدید

□

جان وصل تو بی رقیب جوید

□

هم با سگ کوی تو شهان را دل الفت

□

ای ز عشاق گرم بازارت

□

سپه را مکن پیشرو جز کسی

□

مردمان گویند این دل شده‌ی کیست براو

□

کشاکش می‌برد هر ذره خاکم را به صحرایی

□

شمس تبریز صدقه جانت

□

گر اسب ندارد جان پیشش برود لنگان

□

مخمور سر ز خاک برآرد بروز حشر

□

تو و زلفی که عنبر ساراست

□

ایمن از هر کید و زرقی خفتمی

□

و لیس لمغصوب الفاد شکایة

□

نی نی غلطست این ز همه چیزی دل به

□

گر تو گل همیشه بهاری زمانه را

□

ای قمر زیر میغ خویش ندیدی دریغ

□

به ترکی هندوی زلف تو هر دم

□

آن سوادی که بود نسخه‌ی آن در ظلمات

□

گر نشانند به یک دایره‌ی عیاران را

□

با قناعت کجا توان دادن

□

کسی قیمت تندرستی شناخت

□

گاه چون خونخوارگان خفتان به خون اندر کشد

□

افسوس که چون نخل خزان دیده درین باغ

□

من بی‌زبر و زیرم در پنجه آن شیرم

□

ای فخر انبیا را وی ذخر اولیا را

□

هندوی آتش پرست کافر زلفت مقیم

□

کاش بر حسن خود آن ماه نظر بگشاید

□

صد هزاران دریچه از رضوان

□

اصیح اشتیاقا کلما ذکرالحمی

□

اگر آن شاه جاودانه نزیست

□

ز انصاف و مروت نیست در عهد تو روشنگر

□

برهنه‌اند و همه سترپوششان گوش است

□

حال ازینگونه بود در همه شب

□

میان ما و شما حاجت رسالت نیست

□

در انجمن باده کشانش ننشانند

□

هرکه سحرخیز گشت و فکر کننده

□

پسندیده رایی که بخشید و خورد

□

به ابروان ز تکبر هزار چنین زده‌ای

□

به استغنا توان خون در جگر کردن نکویان را

□

خیمه در خیمه طناب اندر طناب

□

از این شکار سوی شاه بازپر چون باز

□

عمر در خون جگر بگداخته

□

یکی ز یاد قدت سرگذشت طوبی گفت

□

وای اگر خاطرت به جانب ما

□

چنان بود در عهد اول که دیدی

□

گر بزودی نشوم مست ببخش ای ساقی

□

لبهای می‌آلود بلای دل و جان است

□

خیال شه خرامان شد کلوخ و سنگ باجان شد

□

پس رونده که کرد دعوی آنک

□

چو از آن تنگ شکر هیچ نگردد حاصل

□

خسته‌ام کرد چنان در محبت که طبیب

□

دوش چون رو نهاد خسرو زنگ

□

دریغ است با سفله گفت از علوم

□

دو جهان سود ز بازار محبت بردیم

□

صائب ز برگ عیش تهی نیست جیب ما

□

می به قدح ریختی فتنه برانگیختی

□

فتادی بارها دستت گرفتم

□

الفاظ من به لفظ تو شیرین ز شکرست

□

بگو چگونه کنم دعوی مسلمانی

□

ای ز سوداییان درین بازار

□

کمان عمر چهل سالگی و پنجه را

□

بدنی دوش در آغوشم بود

□

ازین قلمرو کثرت، که خاک بر سر آن!

□

هم تیغ و هم کشنده هم کشته هم کشنده

□

تو ماه تمامی و عجب آنک

□

نظیر نیست ترا در جهان بحسن و لطافت

□

بگزیده‌ی پیر مغان رندی است از بخت جوان

□

خوک نادان به عادت جهال

□

درآیند با عاجزان در بهشت

□

بالای تو تا نصیب من شد

□

مانع رحم شد اظهار تحمل صائب

□

صد شکر کند جان چو رهد از تن و صورت

□

شاباش زهی نوری بر کوری هر کوری

□

تا رخت تصوف بخرابات نیاری

□

هم روی دلارای تو بر هم‌زن روم است

□

نقش‌ها بستن شگرف از کلک مه بر آب تند

□

تو پاک باش و مدار ای برادر از کس باک

□

من ز لبت صد هزار بوسه طلب داشتم

□

مقدم چون پدر تالی چو مادر

□

پیشتر آ پیشتر آ و ببین

□

گرچه به گویایی من نیست کس

□

اسیر خویشتن بودم که صید کس نمی‌گشتم

□

آن جا که فروغی به سخن لب بگشایی

□

ناگهان دلبری فرشته لقا

□

هر روز از برای سگ نفس بوسعید

□

مردم هشیار همه گرم عجز

□

ز خواری آن یتیمم دامن صحرای امکان را

□

گریزان درد و دارو در پی تو

□

هر دلی چارپره در پی توست

□

با سگی در دست در بازار شد

□

خسته طره‌ی تو را چاره نکرد لعل تو

□

به کسی شان، ز دوست پروا، نه

□

نگویم خدمت آوردیم و طاعت

□

گر نشان جویی ازو یک باره گم کن خویشتن را

□

برو ای خواجه خود را نیک بشناس

□

بلی ز گلشن معنی است چشم‌ها مخمور

□

ارغوان از چشم بد ترسد از آن رو هر زمان

□

آن سهی سرو روان از سر پا ننشیند

□

وه که به عهد میان و دور دهانت

□

جنت و دوزخ به یک جا گرد شد بی‌نفخ صور

□

آدمیت رحم بر بیچارگان آوردنست

□

بسان چندن سوهان‌زده بر لوح پیروزه

□

درون جان محبوب او مکان یافت

□

اله را کی شناسد کسی که رست ز لا

□

شمع‌ها می‌ورشد از سرهای من

□

ای یار آشنا که دم از خویش می‌زنی

□

تا به بازار تو جان دادم نکو شد کار من

□

کلام هر قوم انگاره‌ی سرایر اوست

□

چون بود ران گور و باده ناب

□

پس از کشتن به فریادم رسید آن خسرو خوبان

□

از شوق شکر، مور برآورد پر و بال

□

چو بدیدم بر سیمش ز زر و سیم نفورم

□

من این رندان مفلس را همه عاشق همی بینم

□

ایکه هر لحظه در خاطرم بگذری

□

ملواح قلبی الملاح صادبها

□

پس چهل طورشان در آن اشکال

□

ولی اهل صورت کجا پی برند

□

گو از کمان مزن تیر کز دل به خون تپیدیم

□

ز جزوی سوی کلی یک سفر کرد

□

هزاران گل در این پستی به وعده شاد می‌خندد

□

بدید خود را بر تخت ملک وز چپ و راست

□

بایمان کفر باشد باز ماندن

□

علم الاعلام سیف اعلام الهدی

□

تا نوایی ز عشق آغازم

□

شاه از آن سرخ سیب شهدآمیز

□

مرا تا می‌دهد چشم تو جام باده، می‌نوشم

□

تو بستی عقد عهد بندگی دوش

□

چشم تو وقف باغ او گوش تو وقف لاغ او

□

ای فرید اینجا چه خواهی کار و بار

□

درویش که همچون سگش از پیش برانند

□

به زیان کاری عشاق اگر خرسندی

□

به دست یکی پیکری خوب چهر

□

یکی بد که شیرین و خوش طبع بود

□

بی کشمکش دام به باغی نگذشتم

□

کردار من به گفتار، محتاج نیست صائب

□

در بیشه درافتاده در نیم شبی آتش

□

بر سر غنچه کی کله می‌نهد

□

ای دل نگفتمت که منال ار چه روشنست

□

نوش‌داروی دهان تو حرامش بادا

□

تعالی الله زهی گلدسته‌ی زیبا که پنداری

□

اولین دختر از نژاد کیان

□

با غمش گر نکنم صبر، فروغی چه کنم

□

تو را از آتش دوزخ چه باک است

□

شمس الحق تبریزی در لخلخه آمیزی

□

لیک دانی تو که بی صد غم نیست

□

بیا بر چشم من بنشین اگر سرچشمه‌ئی خواهی

□

مهی ز برج مرادم طلوع کرد امشب

□

به هرکه درنگری، شادیی پزد در دل

□

مکن جان من، تخم دین ورز و داد

□

پی خون ریزی عشاق نکوشی، کوشی

□

صائب این آن غزل مرشد روم است که گفت

□

و ما ذنبی سوی انی عدیم الصبر فی فنی

□

غلام کور که او را دو خواجه می‌باید

□

سر موئی بصبا داده که این نافه‌ی چینست

□

زمانه در صف میدان او به توصیف است

□

رتبت اهل حق به جان جستن

□

پس ازان کافرینی آن دلبند

□

سواد زلف و بیاض رخ تو روشن کرد

□

همه پیدا شود آنجا ضمایر

□

قومی بدیده چیزکی عاشق شده لیک از حسد

□

ز کوژی پشت من چون پشت پیران

□

ای عزیزان بجز از باد صبا هیچ بشیر

□

هر شام دل از یاد سر زلف تو نالید

□

گفتی چه بود کار تو هاتف همه‌ی عمر

□

اجل ناگهت بگسلاند رکیب

□

می‌رسد جلوه‌گر آن سرو خرامان ای دل

□

تا کی توان به مصلحت عقل کار کرد؟

□

باغبانان عشق را باشد

□

ترک قدح کن بیار ساغر زفت ای نگار

□

چرا خفتست چشم نیم مستت

□

کجا ز وصل تو قطع نظر توان کردن

□

نوعروسان بکر معنی را

□

زاغ مانده به باغ بی‌بلبل

□

وای بر آن دل که درد عشق ندادی

□

نظر کن باز در جرم عناصر

□

گر شاخه‌ها دارد تری ور سرو دارد سروری

□

همچو دف حلقه به گوش او شدم با این همه

□

چون طائر روحم ز قدح باز نیاید

□

کحال صبا از اثر گرد قدومت

□

یارب، این دولتم میسر باد

□

تو را نیست این تکیه بر کردگار

□

دم نتوان زد به مجلسی که در آن جا

□

صائب ز فیض خانه بدوشی درین بساط

□

خسرو شیرین بنشین بنشین

□

تنی که تابش خورشید جان بر او آید

□

آفریدن رایگانم چون رواست

□

ساخت فارغ ز غم رفته و آینده مرا

□

رفت و سیل اشک جاری شد ز چشم مرد و زن

□

بنده دارد دهی که داده تست

□

هر چند کز آتش غمت می‌سوزم

□

صائب به مقامی نرسیدیم ز پستی

□

بنگر یکی بر آسمان بر قله روحانیان

□

گر سر مویی جنب را تر نشد نامحرم است

□

گر جان طلبد یار دل یار بدست آر

□

وفا نمودم و پاداش آن جفا دیدم

□

دیده بگشای، ای که در خوابی

□

به یک نعره کوهی ز جا برکنند

□

دانی چرا نشسته به خاکستر آفتاب

□

کم از کشور گشایی نیست صائب

□

کشیده گوش هشیاران به مستی

□

با گل و خار ساختن مردیست

□

چون توانم که بپایان برم این دفتر ازآنک

□

گر جذبه‌ای ز حضرت جانان به جان رسد

□

مگر از گناهی بلایی بخیزد

□

مه به آواز طشت رسته ز میغ

□

من از جمعیت زلفی پریشانم که می‌موید

□

تنزل را بود این نقطه اسفل

□

گفتی به قضای حق رضا باید

□

گر قدری عمر بی‌حضور کنی فوت

□

شاهد مستان شده دستان نمای

□

او کند دعوی که خون و مال خاقانی مراست

□

ز آسیبش پریشان باد دایم

□

ز عمرو ای پسر چشم اجرت مدار

□

مونی حیاتی، حصدی نباتی

□

دست و پایی می‌زند هر کس درین دریا چو موج

□

جست و جویی در دلم انداختی

□

زین سپس ما را مگو چونی و از چون درگذر

□

وصف شست زلف آن یوسف جمال

□

غیر دلبندی فروغی دست نقاش قضا

□

طبع رعناگرای شیرین کار

□

گفت کای چرخ بنده فرمانت

□

و نیران الشباب موقدات

□

نیفتیم چون سایه دنبال خضر

□

عشق کمینه نام تو چرخ کمینه بام تو

□

سبزه‌ی خطش دمید بر لب آب حیات

□

گر از لبم شکری می‌دهی ز طره بپوش

□

کام دل حاصل نکردم از صبوری ورنه من

□

مهر سلطان نجف چون داشت در جان از نخست

□

پیش آن ذم این کند که خریست

□

خداوند شمس دین دریای جان‌بخش

□

هزار بلبل اگر در چمن شود پیدا

□

ز تو دل‌ها پر از نور یقین است

□

هر طرف که کاروانی نازنازان می‌رود

□

چون جوانمردی خلق عالمی

□

من آن روزی که دل بستم به زلفش

□

همه عالم، اگر پر از هوس است

□

لیک ملکی که ماندم از پدران

□

مست میی نمی‌شوم، جز ز شراب اولین

□

صائب به هر که می‌نگرم مست و بیخودست

□

رب لسان قائل یلفظ نار خده

□

پر سوخته بادم ار درین راه

□

زلف سرگشته که بر روی تو گشت آشفته

□

تا ز مشرق خوبی طلعت تو طالع گشت

□

خود ببین ظاهرش درین دوران

□

ازان بی حمیت بباید گریخت

□

به هر چیزی که آسیبی کنی، آن چیز جان گیرد

□

برنمی‌گردد به گلشن شبنم از آغوش مهر

□

بگریز ز غم به سوی شه رو

□

هر کو بقا نیابد از شمس حق تبریز

□

هر کسی را تو اگر زنده بجان می‌بینی

□

گر افتد آن دو زلف چلیپا به چنگ من

□

چه غم که بر سر باغ مجاز جلوه نکرد؟

□

سه پسر داشت اوی و هر پسری

□

جز حق همه گدا و حزینند و رو ترش

□

گر چه صائب دست ما خالی است از نقد جهان

□

نه غم و نه غم پرستم ز غم زمانه رستم

□

هرچه گوئی چون ترازو زین زبان گر یک جو است

□

ز ثور و سنبله اعراض کن که خرمن ماه

□

کمین گشاده به صید دلم کمان‌داری

□

گفت به تاریخ که سوی جنان

□

به سوگند گفتن که زر مغربی است

□

بشوی از آب معنی دست صورت

□

بلبل به زیر بال خموشی کشید سر

□

چون نکنم ناز که پنهان و فاش

□

قرابه ایست پر از رنج و نام او جسمست

□

نه که چون لعل شکر بار تو نبود شکری

□

طومار جرم ما همه از جام باده شست

□

شهر ری آشیانه‌ی بوم است

□

کامد از هیچکس چنان کاری

□

آن نی که دم تو خورد روزی

□

خرد را نیست تاب نور آن روی

□

باده نخورم ور ز آنک خورم

□

منگر تو به دیده‌ی تصرف

□

دل پر درد را دردست درمان

□

بالاتریم ما ز سکندر به حکم آنک

□

شد از نامه‌ات چشم این پیر روشن

□

بدان را نوازش کن ای نیکمرد

□

گر توبه ز نان کردی آخر چه زیان کردی

□

مباش محو اثرهای خود، تماشا کن

□

چون بند شود نطق یکی سیل درآید

□

بی اثرهای شمس تبریزی

□

تا نپنداری که ما با او نظر داریم و بس

□

گفتم آباد توان ساخت دلم را گفتا

□

عجب آید مرا ز باده‌پرست

□

شه بدان شمع شکر افشان گفت

□

اخلایی اخلایی، امانت دست من گیرید

□

خرد غواص آن بحر عظیم است

□

ماه خواندم من تو را بس جرم دارم زین سخن

□

ز حلقه‌های سیه زلفش ار بخواستمی

□

گرمهر نباشد نرود روز بپایان

□

مقصود خود از خاک در کعبه نجستم

□

راه عمل این است، بگویید ملک را

□

مقدرست که از هر کسی چه فعل آید

□

ایا نفس ملامت گر، خمش کن

□

میانه چون صراط مستقیم است

□

چو دیده کحل نپذرفت از شه تبریز

□

ابرارک یشربون خمراً

□

این خسته دل که دعوی عشق تو می‌کند

□

هر که می‌بینی به بویی زندگانی می‌کند

□

الی بلدة فیها هوای و منیتی

□

خانه دولتست خرگاهت

□

انا قصرت کلامی، فتفضل بتمامی

□

حیات من به تماشای گلعذاران است

□

چو تو را حسن فزون شد خردم صید جنون شد

□

هر دل که شکار زلف تو گردد

□

ای رفیقان من از آن سرو صنوبر قامت

□

آن چنان آتش سودای تو افروخته شد

□

هر که زین باده جرعه‌ای بخورد

□

چو سعدی که چندی زبان بسته بود

□

الا یا صاح انظر فی خدودی

□

مهر بتان در آب و گل ما سرشته‌اند

□

اگر چراغ نداری از او چراغ بخواه

□

چونک سعد و ظفر غلام تواند

□

از آن از اشک خالی نیست چشمم

□

ز اعجاز دم عیسی عیان است

□

جام می‌ام فکند ز کف و آن گاه

□

چون بدین طالع مبارک فال

□

گفتم که: « ما را هنگامه بنما »

□

از آن مجموع پیدا گردد این راز

□

اوان قاب قوسین است و ادنی

□

از درد تو جان ما بنالید

□

شد کاروان و خون دل بیقرار ما

□

جانان مرا بار خدا داده ز رحمت

□

گرچه بود جنگ بر آهنگ چنگ

□

راه تو نیست سعدیا، کمزنی و مجردی

□

ببستی چشم از آب و گل، بدیدی حاصل حاصل

□

از او در جنبش اجسام مدور

□

بدانک عشق خدا خاتم سلیمانی است

□

گر شحنه بگیردمان آرد به چه و زندان

□

من ازین در نروم زانکه بهر باب که هست

□

خبر نداشت مگر از جراحت دل ما

□

با سگ کوی او همی گردید

□

زان فسانه که لب پر آب کند

□

چون غم دل می‌خورم، یا رحم بر دل می‌برم

□

صائب خمش نشین که درین روزگار، حرف

□

چون دوش اگر بی‌خویشمی از فتنه من نندیشمی

□

همی تا حلقه‌ای در زلف دادی

□

پند عاقل نکند سود که در بند فراق

□

مرا دلی است که از درد عشق رنجور است

□

به سکندر چنان نمود حکیم

□

میازار موری که دانه‌کش است

□

فلکهاییست روحانی، بجز افلاک کیوانی

□

ملاحت از جهان بی‌مثالی

□

خورشید گوید غوره را زان آمدم در مطبخت

□

خوشم ار سر بداده‌ام چو درختان به باد من

□

دستگاهیست پر از نافه آهوی تتار

□

در قیمت دهانت نقد روان سپردم

□

با هم ستم است اگر نباشیم

□

شاه ازان تنگ چشم چین پرورد

□

گوید که: « رسید مرگ توبه

□

عرض شد هستیی کان اجتماعی است

□

اگر سر تو به گل دربود مشوی بیا

□

یکی بر کنار گل، یکی در میان بید

□

گفتم کنم معانی عشق ترا بیان

□

سیلی از گریه‌ی من خاست ولی می‌ترسم

□

همی تند چو دیوپای در جهان

□

به دختر چه خوش گفت بانوی ده

□

(نحن نزلنا) بخوان و شکر کن

□

ولی هر لحظه می‌گردد مبدل

□

آن نرمی و آن لطف که با بنده کند او

□

ابله کننده عشقست عشقی گزین تو باری

□

بستان دگر امروز بهشتست ولیکن

□

سودها بردند تجاری که در بازار عشق

□

آن آتشی که خاک وطن گرم بود از آن

□

یادگاری کز آدمیزاد است

□

ای آنک تو جان این نقوشی

□

حدیث «ما سوی الله» را رها کن

□

که گرداگرد قصر او چه شیرانند کز غیرت

□

عاشقان دانند قدر عشق دوست

□

بخت بیدارم در خلوت بزد کای بی خبر

□

همه گویند که از جان چه تمتع بردی

□

چو از معماری لطف خدا بر پا شد این خانه

□

به دستور دانا چنین گفت شاه

□

دو صد یوسف نماید از خیالش

□

چو اهل دل کند تفسیر معنی

□

از هفت فلک بیرون وز هر دو جهان افزون

□

بر غم او ریخت می دلگشا

□

شاه نشان قدسیان تخت‌نشین شهر قدس

□

در سفالین قدح از شیشه مکن می به درنگ

□

خلق عالم سرند و ما مغزیم

□

هرکه را این شکسته پائی داد

□

تبریز و شمس و دین مولی

□

از او هر غمزه دام و دانه‌ای شد

□

واسطه برخاستی گر نفسی ترک عشق

□

آب روشن به جوشن اندر شد

□

وگر بر عقل چیزی هست مشکل

□

از دست تو ای جوان زیبا

□

هوا گشت تاریک از اندیشه‌اش

□

گرش پای بوسی نداردت پاس

□

زین زهر گیاهمان برون بر

□

به ذوق مطرب و می روزها به شب کردی

□

شد شیشه زرد همچو لاله

□

دی را بهار بخشد شب را نهار بخشد

□

شه کسی را گفت حالی از کسان

□

اثر شست تو خون همه را ریخت به خاک

□

رفت تا درگه اتابک سعد

□

چون باد مخالف آید از دور

□

مرا هو العین و بالعین تطری

□

فرشته گرچه دارد قرب درگاه

□

می‌کشدش که ای رهی از کف من کجا رهی

□

چون یک است اصل این عدد از بهر آنست

□

چو آسمان دل از مهر تست سرگردان

□

مژگان تو دید تا فروغی

□

گر پر وی نبستی زنجیره‌ی حباب

□

پس از ما همین گل دمد بوستان

□

ایا خفق قلبی اما تسکن؟

□

چون سکندر تشنه‌لب بسیار دارم هر طرف

□

زرد گشتی از خزان غمگین مشو

□

دست عیسی را بگیر و سرمه چوب از وی مدزد

□

دیده پر خون دوستان پاک من

□

چشم بد دور که آن صف‌زده مژگان دراز

□

هیچ کس دیده‌ی بصیر نداشت

□

به حیاتست زنده موجودات

□

پوذپسه بنی، پوپونی لالی

□

به نظم آورده و پرسیده یک یک

□

ز آب رخ یوسفی خرمن من سیل برد

□

از من بیچاره بیزاری مکن

□

قتیل تیغ ترا خستگان ضربت شوق

□

من و سودای تو تا دامن صحرا برجاست

□

چرخ روبه باز کردش طعمه‌ی گرگ اجل

□

یکی گفت شاها به تیغش بزن

□

شمس تبریز! که جان طال بقای تو زند

□

قصه‌ی این پسر بپرس ازمن

□

هر کی در این ره نرود دره و دوله‌ست رهش

□

گفتند از این دو یا رب پیش تو کیست بهتر

□

چون نبود ابلیس را سر بر زمین

□

حلقه‌ی ارباب حال حلقه‌ی عیش و نشاط

□

بر سر من گر نبودی از خیالت نیتی

□

یمن از نقش او که نامی شد

□

کم اسکرنی بکاس حب

□

بر تو درهای امتحان بگشود

□

ولی به قد خریدار می‌برند قبا

□

چون دل عطار پر جوش آمد از سودای عشق

□

خویش را خواجو شناسد گر چه او را قدر نیست

□

چون خرامی، به قفا از ره رحمت بنگر

□

نگشادند در سرای وجود

□

قبا پوستینی گذشتش به گوش

□

من قطره چرا باشم؟ چون غرق در آن بحرم

□

دو شناور ز دور بر لب آب

□

بر گرد خیال تو دوانیم

□

تبریز بگو آخر با غمزه شمس الدین

□

بدان ماند که خونش می‌دواند

□

یا نور کل حدیقة علویة

□

نسیمی است شب‌ها به گلشن غنوده

□

بی‌مهره و دیده حقه بازیم

□

لا امن و لا امان حتی

□

روی خورشید قرب، غیم گرفت

□

بخت ابد نهاده پای تو را به رخ بر

□

به بر پرند و پرندش چو یاسمین سپید

□

یا بیا در غم زمانه بسوز

□

در اشکم را عجب نبود اگر لعلش خرید

□

هاتف پی دل فتاده رفتی

□

که گفتت به جیحون درانداز تن؟

□

منه انگشت تو بر حرف کژم

□

کاروان رفت و کارسازی نیست

□

شاد شود دل و جگر چون بگشایی آن کمر

□

به شجر بر هله برگو مثل فاخته کوکو

□

گرچه چین پیوسته در ابروی مشکینت خطاست

□

تا به خیال از رخ تو پرده کشیدم

□

همین نه بلکه تو را با وجود اینهمه نقص

□

از پیکر این عروس فکری

□

شمتت فی‌الشجون اعدائی

□

به خدایی که واحدست و صبور

□

زهی دربخش دریایی برای جان بینایی

□

چون برفتم ز چشم، او حالی

□

للات عقد بسته با یاقوت

□

یارب از دوزخ هجران تو فارغ نشوند

□

گرچه من دور مانده‌ام ز برت

□

سرو را با جمله زیبایی که هست

□

گر این شکرست ای جان، پس چه بود آن شکر

□

نیست یک خلق و سیرت مذموم

□

نگذارند غران را که درآیند به لشکر

□

لحظه به لحظه دم به دم می بده و بسوز غم

□

لعبت چشمم دمی دور نگردد ز اشک

□

خندید به آیینه‌ی خورشید فروغی

□

مالت الی و قالت و هی ضاحکة

□

کارش الا می و شکار نبود

□

مردان سفر کنند در آفاق، همچو دل

□

شیخ را از من این نباشد چشم

□

ای آب حیوان در جگر هر جور تو صد من شکر

□

محرومم ازین طلب که دارم

□

من بشکرانه‌ی آن از سر سر برخیزم

□

پیراهن من چاک شد از رشک مگر باز

□

پس آنگه در جوانان گلستان کرد نظاره

□

چه گفتم چو حل کردم این راز را؟

□

گر جملهع جهان شمع و می و نوش بگیرد

□

گفت: «من رنجکش یکی زال‌ام

□

ز خونبها بنترسد که گنج‌ها دارد

□

تاج زرین بده و سیلی آن یار بخر

□

از دهانت بوسه‌ئی جستم زکوة حسن را

□

این سلاسل که تو داری همه را حیران ساخت

□

حال بیچارگان بادیه را

□

چابکی چرب دست و شیرین کار

□

و انی الاستقامة والتوقی

□

هر دو را عشرت کنان در بیشه دید

□

ببین آن آفتابی را کش اول نیست و نی پایان

□

برشد به بام دیر چو رخسار او بدید

□

باغبانرا چه تفاوت کند ار بلبل مست

□

پهلو زند به شه‌پر جبرییل ناوکی

□

ز آشوب زمین و ز گیر و دار پر دلان افتد

□

برادر، ز کار بدان شرم دار

□

هین نوبت جنون شد، مستی ما فزون شد

□

اوست نزدیک ورنه دوری تو

□

ساقی باقی است خوش و عاشقان

□

چون فنا خواهد شدن این ساحره دنیای دون

□

هر که از زلف دراز تو نگوید سخنی

□

تا خط سبز تو سر زد فارغ از ریحان شدم

□

پیر عاشق، که در معنی سفت

□

آن پیر خری که می‌کشد بار

□

چو تو ملک ابد جویی به همت

□

آنکه بالای نردبان بلاست

□

مردانه تمام غرق گشتند

□

کنون برافکند از پرنیان درخت ردا

□

ای بلبل گلبانگ زن خاموش منشین در چمن

□

آخر از دست غمش چاک به دل خواهم زد

□

درآییم از این در به نیروی عشق

□

گرفتم که مردانه‌ای در شنا

□

اگر تو از دل و جان دوستداری

□

دلم ما ز خاطر فسرده‌ی خود

□

نه لولیان سیاه دو چشم دزد ویند

□

کفن دریده گرفته دو گوش خود از بیم

□

در تنگنای حبس جدائی توقعم

□

در دور چشم ساقی بخت جوان کسی راست

□

تو مشت درشت روزگاری

□

تا من بنوازشی که دانم

□

ای گل، به بستان می‌روی، وی غنچه پنهان می‌روی

□

داغ فرزند و هجر همسالان

□

یا مضطربا تعال و افلح

□

چون در قعر است در وصل تو

□

چون با تو نپردازم آتشکده دل را

□

طالع خفته‌ام از خواب برآمد وقتی

□

همه آرزوی هاتف تویی از دو عالم و بس

□

بگفت از که بر دل گزند آمدت؟

□

چون گنج برآزین حدث ای جان و جهان گیر

□

آنکه ز اسباب در غرور افتد

□

مخور تنها که تنها خوش نباشد

□

شمس تبریزی تویی سلطان سلطانان جان

□

آن او می‌دید، آن خویش نه

□

تو در آیینه نظر داری و زین بی‌خبری

□

ز جام عشق چو بیخود شدم چه جای شرابم

□

می‌تاخت نجیب دشت بر دشت

□

یشعر العاشق و هو عجم فی عجم

□

صفتش را به دل نشاید یافت

□

صبر سوی نران رود نوحه سوی زنان رود

□

مشتری را خرقه از سر برکشیم

□

گرکنم جامه به خونابه نمازی چه عجب

□

گر ایمنم از فتنه‌ی دوران عجبی نیست

□

دو پایش چون دو ساق گاو، محکم

□

بخندید کاین قلعه‌ای خرم است

□

شربة اهوائک مسمومة

□

قصر ملکش را بود بنیاد، سست

□

کی باشد ای گفت زبان من از تو مستغنی شده

□

تو خورشیدی و مرغ روز خواهی

□

بنقش روی تو هر آدمی که دل ندهد

□

دل یک سلسله دیوانه به خود می‌پیچد

□

از کلام شکوفه و نسرین

□

ز اولین گل که آدمش بفشرد

□

مستفعلن فعولن، آتش مکن مجوشان

□

کارت از رونق ار چو ماه شود

□

هر چند شده‌ست خون جگرشان

□

هست جان عطار را شیرین از آنک

□

قامتم نون و دل از غم شده چون حلقه‌ی میم

□

من به تحقیق صنم خانه‌ی چین را دیدم

□

با بال ضعیف و پر کوتاه

□

تو با خود ببر توشه خویشتن

□

زمن از تو دونده شد، فلکت نیز بنده شد

□

نه فنایی که جان ز تن برود

□

تا تازه شود پژمرده من

□

شمس تبریز خسرو عهدست

□

سایلی گفتش که ای آشفته کار

□

هر نیم شب که کردم یادی از آن بناگوش

□

اولش عام و آخرش خاص است

□

دل‌بند هزار در مکنون

□

بی‌سوی عالمی است بس عالی

□

راه نارفته کی رسی جایی؟

□

به صلاح دین به زاری برسی که شهریاری

□

در دامن تو دست کسی می‌زند ای دوست

□

هر کس که بابروی دوتای تو دهد دل

□

دل ز گیسوی تو بگسست و به ابرو پیوست

□

ای مسلمانان! در اسلام این ستمها کی رواست؟

□

بزاری به شمشیر زن گفت زن

□

بالاتر ازین چرخ کهن عالم لطفیست

□

واحد اینست و ثالث و ثانی

□

ملکش به چه کار آید با ملکت عشق تو

□

به دیبه سیه این کعبه را لباسی ساخت

□

چون به سلطانی رسیدی ای غلام

□

هر کجا جلوه‌ی بالای تو باشد به میان

□

این قفس چون دلم تنگ و تار است

□

بس گرسنگی که سستی آرد

□

گفتم به ماه و اختر: « تا کی روید بر سر؟! »

□

بر خط اوست انس و جان را سر

□

مبدل شد و خوش حطام دنیا

□

چون دل عطار را بحر گهربخش دید

□

در گوش آسمان کشد از زر مغربی

□

کسی به خلوت جانان رسد به آسانی

□

امر او را به جان ستاره مطیع

□

چشم همت نه به دنیا که به عقبی نبود

□

جان چو آئینه‌ی صافی است، برو تن گردیست

□

گرگ آزاد ریسمان در حلق

□

شب کاروان‌ها زین جهان بر می‌رود تا آسمان

□

گر چه مست افتاده بودم از شراب

□

چه شود که بینوائی که زند دم از هوایت

□

چو ممکن نیست بوسیدن دهان یار نوشین لب

□

برآمد ترکی از خاور، جهان آشوب و غارتگر

□

صد گونه ستاره شب آهنگ

□

یا سندی انت جمالی ، انت دلیلی ودلالی

□

یا ادیب محلتی پر شور

□

ده چشم شده جان‌ها چون نای بنالیده

□

من شفاعت کنم امسال ز میر

□

تا زنده بود شمع صفت بر نکند سر

□

عزیز هر دو جهان باشی از محبت دوست

□

آنکه در جان تو را اصول نهاد

□

روان گشتش از دیده بر چهره جوی

□

آن سور و تعزیت همه با دست این نفس

□

می‌کنی از بیاض شعر اعراض

□

شمس تبریزی تویی خوان کرم

□

فارغم همچو مرغ از مرکب

□

گردن مکش ای شمع گرت در قدم افتد

□

و تلقی سماء المجد فی درجاتها

□

نشان گمشده‌ی من بجو ز خرد و بزرگ

□

شوریده بود نه چون تو بدبخت

□

آب رو رفت مهان را پی نان و پی آب

□

دل بی‌علم را نباشد راه

□

بگذارم ز بحر و پل بگریزم ز جزو و کل

□

فانی شوند و باقی مطلق شوند باز

□

خال تو تا دانه و زلفین تو شد دام

□

چسان هوای تو از سر بدر توانم کرد

□

وجه انعامش که مرقوم است و مجری در برات

□

قیمت خود به مناهی و ملاهی مشکن

□

و تقول لا تقطع کبدا رهین شوق

□

میل صورت به شهوتست و هوس

□

پویسی چلبی پویسی ای پوسه اغا پوسی

□

چه صبر کردن و دامن ز فتنه بربودن

□

گر پر از لاله سیراب بود دامن کوه

□

چند ز دود آه خود، شب همه شب، فروغیا

□

فرشته‌ی هیات و خوش منطق و صحیح کلام

□

این بازپسین دم رحیل است

□

جمله چو دردند به پایان خم

□

راه معنی باسب و زین نروند

□

ز من چو می‌طلبی مطربی مستانه

□

نوبهار بلخ را در چشم من حشمت نماند

□

از لبت هر که او نشان پرسد

□

عاشقان را ز صبح و شام چه رنگ

□

همایون نسخه‌ی صنع الهی

□

به احسانی آسوده کردن دلی

□

بندگان بسیار آیند و روند بر درگهش

□

نقد خود زیر پای خلق مریز

□

به هر باده نمی‌گردد سرم مست

□

و آن کو ترش نشست به پیش تو همچو ابر

□

چون ندارد مرده کشتن حاصلی

□

آن که نوشید شراب از قدح ساقی ما

□

عصمت ممتنع قیاس تو را

□

نی نی غلطم ز خون بجوشی

□

این همه بگذشت نیز، پیشتر آ ای عزیز

□

خاک او دیده بود و آتش خود

□

گفت دانستم که زخم دست کیست

□

نیست در کار توام دلبستگی

□

حدیث ذره اگر روشنت نمی‌گردد

□

بشنو که دم تیشه چه خوش گفت به فرهاد

□

خوش نشستی زان زیان ایمن کزو خواهد فکند

□

بپرسید کاین قله را نام چیست؟

□

هر بدیی کو به تو آورد رو

□

عاقبت این شیوه گردد شیونت

□

سلطان سلطانان شوی در ملک جاویدان شوی

□

هیچ کردی به خیر اندیشه

□

چون مه مهربان من تاب دهد نغوله را

□

نقد دنیا به بهای لب ساقی دادیم

□

به گمان خطای ناشده‌ای

□

لیلی ز سر گرفته چهری

□

صورت یوسف به یکی جرم شد

□

می‌زند جوش، عشق‌ام از سینه

□

تو شمس دین به حقی و مفخر تبریز

□

از دل بهر نگار شکاری همی‌کند

□

سحر که شاهد خاور نقاب بر می‌داشت

□

چو در جایی همه او باش و چون از جای بگذشتی

□

و آن طلسم از شانزده مصرع بود

□

حذر کن ز پیکار کمتر کسی

□

برون و اندرون و جام و می نیست

□

در دم بوته‌ی ریاضت و قهر

□

تعالوا یا موالینا الی اعلی معالینا

□

ای خدا آستین فضل فشان

□

در فروغ آن جمال جان فشان

□

تا بر سر من بگذرد آن یار قدیمی

□

خروش بحر از گردون گذشته

□

از نظرگاه خویش ماندش دور

□

این را اگر ننوشی در مرحمت نکوشی

□

آتشی کو بهار و لاله دهد

□

می‌رود شمس و قمر هر شب در گور غروب

□

چون دیده پدید گشت خورشید

□

در چنبر گردون ز دمی چنگ بلاغت

□

اشک عشاق کجا در نظرش می‌آید

□

چون به زور طبع قلاب نفس خواهم فکند

□

به ره خفتگان تا بر آرند سر

□

با عاشقانم جفت من امشب نخواهم خفت من

□

روی آن حکمتی ندارد نور

□

صبح چو خندید دو چشمم گریست

□

خصوص باده عرشی ز ذوالجلال کریم

□

یار جز جفاجو نیست گو مکن که نیکونیست

□

من و اندیشه ز بسیاری دشمن حاشا

□

مزاج اتش جوعش به گرد خرمن کاه

□

سر تا قدمش کشیده در بند

□

کشت این شاهد ما را به فریب و به دغل

□

عالمی، بر در امیر مرو

□

از چشم سیه سپید پرخون

□

تا ابروی چون کمانت دیدم

□

ولی بمنزل یاران نسیم باد بهاران

□

شادی امروز دل از غم رویش رسید

□

مهین خدیو سلاطین کامکار رسید

□

نترسد که نعمت به مسکین دهند

□

خنب ز یخ بود و درو کردم آب

□

کار کید ز کارخانه‌ی خیر

□

دامن دل را کشید یار به یک گوشه‌ای

□

با حسن رویت احسان کی جوید

□

ما را اگر تو مشترییی این سعادتیست

□

دام آدم شد اگر دانه‌ی خالت نه عجب

□

گهی می‌خواهد از من پیشکش بهر تو دریادل

□

غلطید چو مور خسته کرده

□

مخدوم شمس‌الدین شهم، هم آفتاب و هم مهم

□

گاه بر رسم نغوله پیش سر

□

چو هر نقشی که می‌جوید ز اندیشه همی‌روید

□

کینه‌گیری ز من نکو نبود

□

چون ما شکار آهوی شیرافکن توئیم

□

چراغ چشم من آن روی مجلس افروز است

□

نه پای راه نوردی که در گشایش کار

□

چو سال بد از وی خلایق نفور

□

هله بگذر ای برادر، ز حجاب چرخ اخضر

□

چشمها تیره، خانها تاریست

□

منکر پار شده‌ست او که مرا یاد نماند

□

به باد زرد شویم و به باد سبز شویم

□

از خدنگ آه عالم سوز ما غافل مشو

□

با دم ناوک دل دوز تو آسوده دلم

□

دو داماد در سلک یک خاندان

□

حوضی شده چون فلک مدور

□

چند هزار همچو او بنده‌ی خاص پاک خو

□

خشم اگر کوه سهمگین باشد

□

جان‌های آسمانی سرمست شمس تبریز

□

نبینی روی او یک ذره هرگز

□

اگر شفا نفرستی بخستگان فراق

□

چنان حبیب خجل شد ز اشک رنگینم

□

جود شاهانه‌اش آن دم که کند قسمت مال

□

بر نیکمردی فرستاد کس

□

برای تو مهان در انتظارند

□

روی گیتی پر از صلف شد و لاف

□

دو دیده مست شد از جان صدر شمس الدین

□

دل من شد حجاب دل نظرم پرده نظر

□

گاه می‌رفتی و چوبک می‌زدی

□

تشویش جزا با همه تقصیر نداریم

□

ولیعهد محمدخان ولی سلطان دریادل

□

خط مشکین کشیده سر تا دم

□

قراری گرفته، غم عشق در دل

□

شه، سلامان را در آن ماتم چو دید

□

خنده پدر و مادر در چرخ درآوردت

□

راهی است که هر که یک قدم زد

□

زمزم رندان سبو کش میست

□

خلق را از لعل میگون تو مستی داده‌اند

□

اینک سده‌ی اقدس که از عز و شرف

□

آن دوست نباشد که شکایت کند از دوست

□

و جودک و النعماء ما لم تسمه

□

به سپید و سیاه غره مباش

□

ای همه کردی ولی برنگشت از تو دلی

□

در تنور بلا و فتنه خویش

□

گر بگوشت نرسد صبحدمی فریادم

□

خوشم به سینه‌ی مجروح خویشتن یا رب

□

از ازل گردید در تسخیر اقطاع زمین

□

وز برقع آن چنان غباری

□

چندان بود ضعیف که یک روز چشم را

□

گه سرافراز و گاه پست شوی

□

به مقناطیس آید آخر آهن

□

در دل از شادی سازی دگر آراستمی

□

مشنو که شبی تا سحر از آتش سودا

□

ترک سر کردم و از دردسر آسوده شدم

□

آن آصفی که می‌کندش دهر انقیاد

□

نرفتم به محرومی از هیچ کوی

□

قماشه سوی بستان بر، که گل خندید و نیلوفر

□

دل او دارد از امانت نور

□

نعلین ز دو پا بیرون کن و رو

□

حریف ماه شدی از عسس چه غم داری

□

گر ز کوتی بود این نعمت زیبائی را

□

آن که خبردار شد ز مساله‌ی عشق

□

چو او کس نکرد از خدا بندگان هم

□

بیچارگی ورا چو دیدند

□

مران از گوش صوت ارغنون

□

ور تو در تربیت کنی تقصیر

□

یکی کاهل نخواهد رست از وی

□

یوسف ز می وصل تو در چاه فروشد

□

در دیده‌ی من حسرت رخسار تو تا کی

□

کیفیت چشم تو کفاف همه را کرد

□

واندر فضای عالم علوی به طعمه‌ای

□

ازان همنشین تا توانی گریز

□

قلبی علیک یحرص یا رب لا تخلص

□

شوقش از پرده برون آورد، لیک

□

استاره روز او است چو بر می‌ندمد صبح

□

عشق چه خوش حاکمیست ظالم و بی‌قول نیست

□

موسی آمد قصه بر گفتا که چیست

□

با صبح خوش درکش عنان برجه رکاب می ستان

□

یگانه صانع خیاط خانه‌ی تقدیر

□

بر کشتن خویش گشته والی

□

بستان قدح، نظر کن به صفا و گوهر او

□

آنکه او را نه آشنایی تو

□

به آفتاب و به مهتاب التفات مکن

□

همه دلها چو گلهای شکفته است

□

ای باد صبا حال من ارزانک توانی

□

دعوی پیر خرابات به حق بود، به حق

□

وز پی آسایش جاوید راند

□

مپندار گر وی عنان برشکست

□

باد روحست که این خاک بدن را برداشت

□

« لیس فی جبتی» بیان دلست

□

جان مثل ذره بود بی‌قرار

□

مرا چو وقف خرابات خویش کردستی

□

درنگر ای سالک صاحب نظر

□

وطوال مکرمة و رسم فتوة

□

در زمان او که ضدیت شد از اضداد رفع

□

گوش همه خلق بر سلامش

□

گفتا: « نشانه هست، ولیکن تو خیره‌ی

□

نی گرفتن زلف چون چوگان به دست

□

می‌دید حسن خود را می‌گفت چشم بد را

□

گفت بنشین و جام و جم در ده

□

در خورد خدمتش چو ندارم بضاعتی

□

شبی که از غم روی تو گریه می‌کردم

□

بر غریبی شهریاری از تفقد در گشود

□

خنک نیکبختی که در گوشه‌ای

□

منم مرغ آبی، توی مرغ خاک

□

تا نگیری صفات روحانی

□

می‌ران فرس در دین فقط ور اسب تو گردد سقط

□

ور نبینی کز دو عالم برتر آمد شمس دین

□

از درش بویی نیابد جان هنوز

□

سر رشته‌ی کین ندادی از دست

□

اگر یک لمحه پردازد به حرب آن خسرو گردان

□

پادشاهی که ملک هفت اقلیم

□

وأسقیه کذا الی‌الصباح

□

ناگهان رومی غلام باره

□

یا سحر نمود و چشم ما بست

□

چون به وصلت توان رسید که هجر

□

مرا بهر زه در آئی مران که در شب رحلت

□

گر پیر باده‌خواران گیرد ز لطف دستم

□

که عالم روی در آبادی آورد

□

چو سگ بر درش بانگ کردم بسی

□

آید جواب این هردو را، از جانب پنهان سرا

□

پیرهن کین بود مقاماتش

□

چو در بزم آیم به وقت نشاط

□

هر کی او مر عاشقان را بنده شد

□

با تو چیزی در میان دارد مگر بند قبا

□

صبر من با لب شیرین تو ز اندازه گذشت

□

بر سر طور ظفر او راند موسی وار رخش

□

عیب یک همنشست باشد و بس

□

استور را اشکال نه رخ بر رخ اقبال نه

□

هیچ نعمت بهتر از فرزند نیست

□

امروز نقاب از رخ خود ماه برانداخت

□

وجود گل به بالای گل آمد

□

بتی کز عکس رخسارش چراغ جان شود روشن

□

تماشا کن رخش را تا بدانی

□

به مسیحائیت اقرار کنم در همه کار

□

بر سایبان حسن عمل اعتماد نیست

□

بی تو اگر به سر شدی زیر جهان زبر شدی

□

ملک دین را تو راست میکن کار

□

از آسمان آمد ندا کای بزمتان را ما فدا

□

ز میانه گفت مستی خوش و شوخ و می‌پرستی

□

عشق مجاز در ره معنی حقیقتست

□

هیچ دیوانه ز سر حلقه‌ی عشاق نخاست

□

خراش ناخن عدلش چو کوه ظلم بکند

□

در گوشه نشست و ساخت توشه

□

جان منصور چو در عشق توش دار زدند

□

وقت شد کین پرده بگشایی ز پیش

□

صلاح دین تو چو ماهی و فارغی زین شرح

□

دل به مهر امیر دادستم

□

بملک مصر نشاید خرید یوسف را

□

چون به دست چپ طراز چرخ دید

□

ازین بدتر گله‌ای نیست از زمانه مرا

□

چو عاصی ترش کرده روی از وعید

□

فلک بازار کیوانست در او استاره گردان است

□

می‌بکاهد از ملامت جان مرد

□

چون نکته ز راه چشم گویی

□

جواب گفت مر او را فصیح آن خانه

□

دی نرگست از عربده می‌گفت که خواجو

□

نازم آن چشم سیه مست که از راه غرور

□

شاهسواری که ز شاهان بود

□

و او نیز به هجر گشت خرسند

□

از شاه وفادارتر امروز کسی نیست

□

مرد غیب از کجا تواند دید؟

□

مرا هر دم برانگیزی به سوی شمس تبریزی

□

هرگاه که بگذری به بازار

□

چنان بچشمه‌ی نوش تو آرزومندم

□

خسرو از رشک شکر خون به دل شیرین کرد

□

گر نبودی سد او بودی چو سیلاب نگون

□

من که از شرم گنه سر برنمی‌آرم ز پیش

□

شمس الحق تبریزی این مکر که حق دارد

□

روستایی که دیشب از دره جست

□

تو بگریزی و من فریاد در پی

□

سحری صلای عشقت بشنید گوش جانم

□

گر بدو گویند مستی یا نه‌ای

□

سری به عالم عشقت قدم تواند زد

□

بایدم ساخت دایم الحرکت

□

چون کرد ز روی مهربانی

□

به پرهای عجب دل برپریدی

□

خلوت از بهر آن پسند آید

□

هر کی جان دارد از گلشن جان بوی برد

□

چشم جادوش آتشی در زد

□

بکجا ! می‌رود این فتنه که برخاسته است

□

از سر نقد جوانی چه طرف بربستیم

□

بدان سان که از کعبه‌ی دل شود

□

مدعی از گفت و گوی، دولت معنی نیافت

□

گر براتست امشب و هر کس براتی یافتند

□

حد عمر از سه قسم بیرون نیست

□

حل گشت ز تو هر مشکل جان

□

هست دل عاشقان همچو تنوری به تاب

□

صورت این عالم پر پیچ پیچ

□

ز آشفتگی به حلقه‌ی جمعی رسیده‌ام

□

می‌گذشت از جمله اوقاتی ولی پیوسته بود

□

گیرم ز پدر به زندگانی

□

رو ترش کرده چو ابری که ببارید جفا

□

گوی بردی از همه با صد شتاب

□

جرعه‌ای کن فیکون بر سر آن خاک بریخت

□

جان چو قدم در نهاد تا که همی چشم زد

□

به عشوه آهوی روباه باز صیادت

□

آن قیامت که عاشقان خواهند

□

مرکز دایره‌ی ملک ابوالقاسم بیک

□

به نیکمردی در حضرت خدای، قبول

□

ای قوم که شیرگیر بودیت

□

سفره بی‌نان و کاسه بیخوردی

□

گر ز خزان گلستان چون دل عاشق بسوخت

□

من حلقه‌های زلفش از عشق می‌شمارم

□

این زن از چون من هزاران گوی برد

□

ایمنم از خون خود در عشق آن زیبا جوان

□

سر گردنکشان دارای جم فرمان محمدخان

□

هرچه در طرز خرده کاری بود

□

ببردی روز در گفتن چو آمد شب خمش باری

□

وآنچه باشد بدون این اسباب

□

نام تو ترک گفتم از بهر مغلطه

□

بخند ای زاهد خشک ارنه ای سنگ

□

کمان حرص مکن زه که شهسوار اجل

□

گر بدین پسته‌ی خندان به چمن بنشینی

□

که کرد ای سپهر این قدرها دلیرت

□

در بن دیوار درویشی چه خوابت می‌برد

□

آن که سر از پای نداند کجاست

□

خواری تو ز بدسرشتی توست!

□

اصل همه باغ‌ها جان همه لاغ‌ها

□

شدیم جمله برهنه چو عشق او زد راه

□

خواجو که گشت هندوی خال سیاه دوست

□

ریخت تا دام سر زلف تو بر دانه‌ی خال

□

ای گزین طیر همایون که درین طرفه چمن

□

رایی نه که جنگ را بسیچد

□

سلطان عرفناک بدش محرم اسرار

□

جامع این چهار شد خلوت

□

یک عشرتی افراشتی صد تخم فتنه کاشتی

□

یک رمز مگوی لیک چون گل

□

اثر نماند ز فرهاد کوهکن لیکن

□

به هر کجا که منم شغل اختران مهر است

□

تاریخ این مقارنه کردم سوال گفت

□

گر عمارت کنی از بهر نشستن شاید

□

آرام بخش جان را زان می که از تفش

□

در بر وی حواس بر بسته

□

ایا تبریز خوش جایم ز شمس الدین به هیهایم

□

به هستی بخش و مستی بخش بگرو

□

چند پندم دهی ای زاهد و وعظم گوئی

□

از چشم روزگار ستانیم داد خویش

□

زبان هرکه می‌جنبید در کام

□

دادش خورش و لباس پوشید

□

می‌دهد چون مه صلاح الدین ضیا

□

آتش توبه پاک سوز بود

□

گفتی الست زان دم حاصل شده‌ست جانم

□

کیست چون عطار در خمار عشق

□

بجامی باده دستم گیر ساقی

□

یقین شد جان سپاریهای من بر خویش این گونه

□

زانجا که نکته پروری طبع شوخ اوست

□

گر از جاه و دولت بیفتد لیم

□

گفتم به قلندری که بنگر

□

رفت همتای وی و یکتا بماند

□

هر آنچ او بفرماید سمعنا و اطعنا گو

□

از نغمه‌های طوطی شکرستان توست

□

بود لطایف خواجو بهار دلکش شوق

□

من پیرو شیخی که ز خاصیت مستی

□

چون بگذرد زمرد و ز مرکب بلار کش

□

شش جهت را ز هفت بیخ برآر

□

بربند دهان ز گفت و سر نه

□

تا که بینا تو باشی، او نبود

□

چون حریف شاه باشی ای طرب بی‌من منوش

□

من حیران ز عشقت برنگردم

□

تو در تنعم و نازی ز ما چه اندیشی

□

دوش در خواب خوش آشوب قیامت دیدم

□

از ظلم و جور تشنه به خون دل من است

□

گهی خار و خس در ره انداختی

□

ای کرده دل چون خاره‌ای امشب نداری چاره‌ای

□

هست با نیست، عشق در پیوست

□

ایا منکر درون جان مکن انکارها پنهان

□

شمس تبریزی از آن روزی که دیدم روی تو

□

سر انگشت نگارینت نگارا

□

ما خوش‌دلیم با تو به هر شام و هر سحر

□

لب و کام ملک را می‌تواند

□

مهد بیرون جهان ازین ره تنگ

□

بر نقد سخن جانا هین سکه مزن دیگر

□

شکر دل رحمت و خلوص و رضاست

□

نزدیکتر است از تو با تو چه روی بیرون

□

چه داند آنکه نداند که چیست لذت عشق

□

عیب بلبل نتوان کردن اگر فصل بهار

□

من و بختی که مایه‌ی ظلمت

□

چون خان و مان سیه شده‌ای از زر حرام

□

چندین چراغ دارد و بیراه می‌رود

□

چو پا واپس کشد یک روز از دوست

□

هر که درویش، از او بود بیزار

□

بیا به شهر عدم درنگر در آن مستان

□

به باد عشق تو زردیم هم بدان سبزیم

□

عمری بتمنای رخش می‌گذرانیم

□

حسرت برم از مرغ اسیری که ز تقدیر

□

خورشید آسمان و زمین نور مشرقین

□

آن دوست که بد سلام دشمن

□

ای خنک جانی که لطف شمس تبریزی بیافت

□

داشت شکر آن یکی، شیر این دگر

□

دریای پرمرجان ما عمر دراز و جان ما

□

همه اسباب عیش هست ولیک

□

شبی که روز کنم بیتو از پریشانی

□

تا غم دلبر درآمد خرمی از دل برفت

□

گر در مقام تربیت ذره‌ای شود

□

نه لایق بود عیش با دلبری

□

هر جای که هست گنج گنجست

□

زو به مردم صحن آن معمور شد

□

چو ره بگشاد ابیت عند ربی

□

به دست خویش تو در چشم می‌فشانی خاک

□

قصه‌ی آتش دل چون به زبان آرم از آنک

□

نه من شهید تو تنها شدم که از هر سو

□

کرد بدین سو عبور لشگر عیش و سرور

□

گفتا رقمی به ار پس افتد

□

اقبال خویش آید تو را دولت به پیش آید تو را

□

تاج را مپسند بر فرق خسان!

□

عمر تو رفت در سفر با بد و نیک و خیر و شر

□

جانا چو تو از جهان فزونی

□

شاید که ز من خلق جهان دست بشویند

□

در دایره‌ی تاج‌وران راه ندارد

□

زان به تن جامه‌ی خودم ننواخت

□

به شرطی که چون شاه گردن فراز

□

شمس الحق تبریزی چون شمس دل ما را

□

زان نظر در گناهت اندازد

□

از بس که غرقه‌ام چو مگس در حلاوتت

□

ز غیرتش گله کردم به خنده گفت مرا

□

اگر در عالم صورت فراقست

□

جز شاه کیست سایه‌ی پاینده‌ی اله

□

که بر روی زمینش خالق‌الارض

□

صیاد بدین طمع که خیزد

□

شحنه عشق چو افشرد کسی را شب تار

□

رفت حاتم ازین نشیمن خاک

□

کی بود ذره که گوید تو مرو ای خورشید

□

گر تو مرد آشنایی چون شوی

□

ز سرمستی برون از روی و مویت

□

بر سر آنم که در کمند نیفتم

□

هست یکی در جهان از تو کرم پیشه‌تر

□

که یارا مرو کاشنای توام

□

دست تو دست خدا چشم تو مست خدا

□

شب و روزش چنین به اصل و به فرع

□

از جا به بی‌جا آمده اه رفته هیهای آمده

□

انتظار حبوب زیر زمین

□

اگر چنان که ز ما سیل خون بخواهی راند

□

تا نزد عشق به سر خط سعادت ما را

□

می‌زند مانند طفل مریم از اعجاز دم

□

بوری به هزار زور می‌راند

□

ملک جهان گیرم چون آفتاب

□

بلکه بر خاک آن دو تن علمی‌ست

□

خداوندا در این بیشه چه گم گشته‌ست اندیشه

□

چون ز پرده اوفتادی می‌شتاب

□

عجب نباشد اگر شد سیاه و سودائی

□

در هر کمین که آن ترک تیر از کمان گشاید

□

زهی بر حشمت گردون اساست

□

زان هزاران صورت و نقش و نگار

□

جز تا به چه بابل او را نبود منزل

□

تا تنش پای بند دار نشد

□

من خود کی باشم آسمان در دور این رطل گران

□

این جهان همچو موم رنگارنگ

□

عطار چمن صباست پیراهن گل قباست

□

گفتم که آب دیده ما چاه می‌شود

□

وانکه دوران انتظار شغل او

□

در هر طرفی ز طبع پاکش

□

می‌خواهم از خدا من تا شمس حق تبریز

□

آنکت از آب در وجود آورد

□

دزدی که رهی می‌زد هنگام سیاست شد

□

عطار شرح چون دهد اندر هزار سال

□

زبان شمع جگرسوز از آن برند بگاز

□

گر ز دست تو گریه سر نکنم

□

بر زبردستان کند گر زیر دستان را دلیر

□

زانک گرگ ارچه که بس استمگریست

□

بس مست شدست این دل وز دست شدست این دل

□

هر دو رفتند اندر او آسوده‌حال

□

الله الله تو مپرس از باخودان اوصاف می

□

می‌زنم من نعره‌ها در خامشی

□

بازدانی آنچ ایشان کرده‌اند

□

چنان ز زلف تو مرغ دلم به دام افتاد

□

رایتی آیت فتح آمده از پا تا سر

□

لیک چون ره به گنج خانه یکیست

□

گر ظلمت دل بود کنون روزن دل شد

□

لب فروبسته از شراب و طعام

□

همچون میزان گشتی لرزان

□

باده‌ی چون گلاب روشن و تلخ

□

زانرو که زلف سرزده سر بر خطش نهاد

□

تشبیه خود به آهوی دشت ختن نمود

□

دولتت نخلی است کز خاصیت فطری مدام

□

ای کمان و تیرها بر ساخته

□

وگر گوید فروشستم فلان را

□

گر نهی قدر دوست را نامی

□

من دانه افلاکم یک چند در این خاکم

□

چو پشه سر شاهی برد که نمرودست

□

گر بجان قانع شود در پایش افشانم روان

□

گر به حسرت ندهم جان گرامی چه کنم

□

این چه حرف دل‌خراش ناملایم بود آه

□

چون فرو گفت آفرین پیوند

□

بمر ای خواجه زمانی مگشا هیچ دکانی

□

احدی، لیک مرجع اعداد

□

سماح آمد رباح از قول یزدان

□

چون تفاوت نیست در پیشان معنی ذره‌ای

□

خلعت عشق تو بر قامت دل بینم راست

□

کس به مقصد کی رسد از سعی خویش

□

شش سال شد که راتبه من شدست هشت

□

روز دیگر بر علویان مقل

□

یارست نه چوب مشکن او را

□

پیش دانا راهدان بوالعجب

□

هم بخور و هم کف حلوا بیار

□

آخر ز بهر دو نان تا کی دوی چو دونان

□

ما تاج تارک خلفای زمانه‌ایم

□

آه اگر بر سر سودای تو سودی نکنم

□

هزارش بنده بر در سر گران از بار تاج زر

□

بر خاک فتاده چون ذلیلان

□

شمس تبریز ایستاده مست در دستش کمان

□

خر عیسیست این تن مردار

□

کسی کز خلق می‌گوید که من بگریختم رفتم

□

جانا بر تو قرار آن راست

□

گرم کن بزم طرب را که شب مشک فروش

□

بوسه پس از می بده، کام دلم هی بده

□

خاصه گنج مخزن عصمت که گنجور زمان

□

ترک شکرش ترک شکر حق بود

□

خامش کن و خامش کن زیرا که ز امر کن

□

از نصیحت تازه گردد هر دلی

□

اندیشه‌ات جایی رود وآنگه تو را آن جا کشد

□

شب قدرست او دریاب او را

□

مرغ دل صید کمانخانه‌ی ابروی تو شد

□

قیمت خاطر مجموع فروغی داند

□

چنان افکند عهدش طرح جمعیت که می‌ترسم

□

هم‌چو آن حجره‌ی زلیخا پر صور

□

نظرش چونک به نورالله است

□

زینت عقل چیست؟ دانش و داد

□

زرین شدم از سیمین بر تو

□

بسی می‌زد به مژگان بر دلم تیر

□

دل که بشد نعره زنان از پیش

□

پادشاهان از جلال و جاه دارند افتخار

□

بازوی عونت رسول‌الله را رکن ظفر

□

یاد یوسف دیو از عقلش سترد

□

دزد خونی بین که هر کس را که کشت

□

شب ما تیره و دراز بود

□

هر جا که بوی کرد ز من بوی خویش یافت

□

گر بد و نیکیم تو از ما مگیر

□

صفیر بلبل طبعم شنو وگرنه بباغ

□

مخوان دور فلک را دور ترسا

□

ز رتبه‌ی طاق میان هزار یکه سوار

□

چون شد اندر آب و چونش در ربود

□

مرا حق از می عشق آفریدست

□

زان جهان نورسیده معصومست

□

شرح آن بحر که واگشت همه جان‌ها او است

□

صف قتال مردان صف‌های مژه توست

□

چگونه در دل تنگم قرار گیرد صبر

□

کی توان باده ننوشید در ایام بهار

□

هم رخ خورشید را هر صبح دم

□

این فقیر بی‌ادب نا درخورست

□

گلستان می‌شود عالم چو سروش می‌کند سیران

□

سیل هم کف‌زنان، خروش‌کنان

□

هزار ساغر هستی شکسته این دل من

□

سرکه آشامی و گویی شهد کو

□

از عکس رخ لاله عذران سپهری

□

جز عاشق پاک دیده نشناسد

□

خصم سیه‌رو کندش زاغ نام

□

تا لب جو خندد از آب معین

□

چون رفت محمد به در خیبر ناسوت

□

یافتی تسکین چو آن رنج و الم

□

ای شیر هر شکاری آخر روا نداری

□

نعره برداشتم به بوی وصال

□

دمی ندیم اسیران قید محنت باش

□

باده‌ی پایندگی از کف ساقی گرفت

□

مسیحا دمی کز دمش روح رفته

□

کین عمر را نان ده ای انباز من

□

اندیشه کن از آن‌ها کاندیشه‌هات دانند

□

دارد او از خانه‌ی خود آگهی

□

در پیش آدم گر ملک سجده کند نبود عجب

□

تو را بگویم پنهان که گل چرا خندد

□

هرکه شد منکر سودای من و حسن رخت

□

یا تلخ مکن کام من از زهر تغافل

□

آه از آن عالم اسرار قدر

□

هر که را شب بینم اندر قیروان

□

وگر بیمار بینی عاشقی را

□

زآن غلطها چو پا کشد راهت

□

با دعا و با اجابت نقب کرده نیم شب

□

عشق که اندر خزانه‌ی دو جهان نیست

□

چرخ را بر سر میدان محبت هر دم

□

فغان که داد ز دست ستمگری است مرا

□

تیغت شود مقلد سبابه نبی

□

چون گشاده شد ره و بگشاد بند

□

مسلمان نیستم گبرم اگر ماندست یک صبرم

□

پشته پشته هیزم از هر جا برید

□

گر کاسه بی‌نوا شد ور کیسه لاغری

□

همه عمر خوار باشد چو بر دو یار باشد

□

گفتم که ره کعبه بمیخانه کدامست

□

دوش هلاک مرا خواجه به فردا فکند

□

ازین کمترین بنده‌ی کم بضاعت

□

پس بگفتندش که آنگه تو حریص

□

این زمان جهد بکن تا ز زمان بازرهی

□

لبشان بی‌زبان سخن پیوند

□

قهقهه شادان عشقش کرد مجلس پرشکر

□

هرگاه که پشت و روی یکسان شد

□

چون زر به دست نیست ز طرار غم مدار

□

آگهی هیچ ز کیفیت مستانش نیست

□

لایق داوری و دارائی

□

ساربانا بار بگشا ز اشتران

□

بازآمدی کف می‌زنی تا خانه‌ها ویران کنی

□

سوسن آزاد و زبان در زبان

□

ای تو گندیده میان حرف و صوت

□

افغان ز یوسفی که زلیخاش در مزاد

□

از پرده برون شد دل پرخون من آندم

□

مسافر از سر کویت کجا توانم شد

□

این اثر داد ثنا خوانی سی روزه‌ی من

□

لعل و یاقوتست بهر وام او

□

ذا الراح لا شرقیه غربیه

□

صیقل آن اگر نه‌ای آگاه

□

منکر حشر روز دین ژاژ مخا بیا ببین

□

می‌ندانی کز چه ماندی در حجاب

□

ز قید عشق تو می‌خواستم که بگریزم

□

از دامن شیرین‌دهنان دست کشیدم

□

و گر ز عین عنایت نظر کند به زمین

□

زر از آن تست زر او نافرید

□

شکسته بسته تازی‌ها برای عشقبازی‌ها

□

در دل آتش نهاده چون لاله

□

غیرت تو گر نبودی اشک‌ها باریدمی

□

بگیر این دلق اگر چه وام دارم

□

ایدل ار راستی از زلف سیاهش طلبی

□

طور کسبعة ابحر من رحله

□

خلعتی کز تن مبارک خود

□

گفت این سی خشت چون انباشتی

□

خطر دارند کشتی‌ها ز اوج و موج هر دریا

□

فدیه‌ی او ز مال او دادند

□

شه باش دولت ساخته مه باش رفعت یافته

□

چون ندارم هیچ گوهر در درون

□

بده ای لعبت ساقی قدحی باده که ما

□

فامس بغداد یومها و کذا

□

مشکل اگر بهم رسد اسباب صحتش

□

ای رخ شاهان بر من بیذقی

□

نمک و حسن جمال تو که رشک چمن است

□

خرده را کش تو خرد میخوانی

□

شمس تبریزی مرادم زلف توست

□

برو به باده مخدوم شمس دین آمیز

□

هنگام صبوحی نکشد بی گل و بلبل

□

خال به رخساره‌ی نکوی تو می‌گفت

□

فلک در آینه عرض و فرش دید و نداد

□

نیست زر غبا وظیفه‌ی ماهیان

□

مرا همشیره است اندیشه تو

□

گر علومست در نوشته‌ی تست

□

تمره یصفی عقولا کدرت انوارها

□

بحر از آن جوش می‌زند لب خشک

□

نوری که وقت صبح ز مشرق شود پدید

□

واقف از حال پراکنده‌دلان دانی کیست

□

از آن مقید قید شدید سلطانی

□

خشکی نخلش همی‌گوید پدید

□

گر تو از طفلی ز روز آگه نه‌ای

□

اول و آخر و کلام و سور

□

شمس تبریزی چو کان عشق باقی را نمود

□

تبریزی شوید اگر در عشق

□

می‌پزد سودای دربانی تو

□

سر کوی نگاری جان سپردیم

□

بلبل بوستان مدح توام

□

شسته در زین آن‌چنان محکم‌پیست

□

گلخنی را چو ببینی به دل و روی سیاه

□

چون ندانی به پای روح سفر

□

بهار نو مگر داوود وقت است

□

تن در اثبات است و جان در محو ازین هر دو برون شو

□

برحسن مکن تکیه که دوران لطافت

□

تا آرزوی دیدن او را برم به خاک

□

سرکه‌ی مفت از عسل با آن که شیرین‌تر بود

□

چون بهشتی جنس جنت آمدست

□

دل من تابه حلوا ز بر آتش سودا

□

جامه‌های خسروانی در برش

□

چشمه‌ها بر دل بجوشد هر دم از دریای تو

□

آتش می بر سر پرهیز ریز

□

زبان سوسن آزاد بین که هست دراز

□

جمعیت طره‌ی پریشانت

□

در هر ملک را که حادثه بست

□

پس گریزد مرد تاجر بر درخت

□

عالم چو سرنایی و او در هر شکافش می‌دمد

□

به هوا بر شود، بسوزندش

□

چو طبیبت نمود خرد دل تو آن زمان بمرد

□

جمله را صدباره فی‌الجمله بدید

□

به غمزه نرگس مستت بریخت خون دلم

□

گر تو درمان درد عشاقی

□

تو خسرو ساتر خطاپوش

□

دل که دلبر دید کی ماند ترش

□

هشت بهشت ابدی منظر آن شاه نشد

□

گر سر این لطیف چهرت نیست

□

ای خنک آن را که سرش گرم شد

□

بگویمت که چرا بحر موج در موجست

□

هست خورشید حقیقی بر دوام

□

هرگز نکشم منت خورشید فلک را

□

سهی سرو ریاض سرفرازی

□

خاص و عام شهر را دل شد ز دست

□

غافل ناله کند از جور خلق

□

باغ نشان گر ندهد زیب باغ

□

گهی پیری نمایی گاه دومو

□

بس بود از دو عالم این ملکم

□

بلبل دلسوز بین از ناله‌ی ما در خروش

□

نطق همه گویا شد از غنچه‌ی خاموشت

□

یا برای ملازمان دگر

□

با درش بود آن غریب آموخته

□

بستدند آن صنمان خط عبور از دیوان

□

چون رقم او بود این تازه حرف

□

ما همه مخمور لقا تشنه سغراق بقا

□

القلب لیس یلقی نادیک کیف یصبر

□

و آنچه فرهاد از فراق طلعت شیرین کشید

□

من غلام همت آنم که در راه علی

□

صعوه در دور تو اسیر عقاب

□

لیک پاسخ دادنم فرمان نبود

□

زان نعل تو در آتش کردند در این سودا

□

بانگ برآورد که: ای گنده پیر!

□

همچو گل خنده زد و گفت درآ تا بینی

□

از غمزه‌ی تو کنون نترسم

□

بحسن خویش ترا چون نظر بود چه عجب

□

گر در آخر نفسم هم‌نفسی خواهی کرد

□

جان‌آفرین که زیب حکومت به عدل داد

□

عشق صورت در دل شه‌زادگان

□

آهنی کو موم شد بهر قبول مهر عشق

□

تا چو به آن دیده‌ی خود واکنی

□

خموش باش سخن شرط نیست طالب را

□

می‌شمردم من از این نوع شنودم ز فلک

□

ریش این فرعون گیر و سخت دار

□

کاشکی بار غمش بر کمر کوه نهند

□

در یک زمان بسیط زمین پر شود ز سر

□

آن زمان یک چاه شوری از درون

□

یک حمله دیگر برسان باده که مستی

□

«اینهمه گل چیست ته پای من

□

چنانم کن ای جان که شکرم نماند

□

دلا تا کی روی بر سر چو گردون

□

عاشقانرا بجز از درد نباشد درمان

□

پیداست که از آب بقا خضر ندیده‌ست

□

شاه تخت ارتضا یعنی سمی مرتضی

□

خیرشان اینست چه بود شرشان

□

رطلی ز می باقی کز غایت راواقی

□

مرده دلان‌اند به روی زمین

□

مگر به روز قیامت نهان شود رویت

□

در سفر افتند به هم ای عزیز

□

هرآنکو برک گلبرک تو دارد

□

از چشم ترم جوش زند خون دمادم

□

نرگس اعمی ببیند روز بر گردون سها

□

آن چنان ره به خویش کن بازم

□

رمه خفتست و همی‌گردد گرگ از چپ و راست

□

هر چه به دل هست ز پاک و پلید

□

گرگ و میش و شیر و آهو چار ضد

□

تا که عطار عاشق غم توست

□

چنان کاندر پریشانی سرافرازی کند زلفش

□

گر اعتقاد به دامان محشر است تو را

□

چو خلف آن نتیجه‌ی اقبال

□

بی درد که فارغست و خندان،

□

چو کور افتاد چشم دل چو گوش از ثقل شد پرگل

□

بود درین مهد فروبسته دم

□

فوا حزنی اذا حجبوا و یا طربی اذا قربوا

□

عارفا گر کاهلی آمد قران کاهلان

□

از آن دوای دل خسته در جهان تنگست

□

بر نمی‌خورد دل از عمر گران‌مایه‌ی خویش

□

فلک که حلقه‌ی زر کرده از هلال به گوش

□

که کشت آن سیه پیل نستوه را

□

ز سایه طره‌های درهم او

□

مرسان باد حاسدش به ترنج

□

کنار وصل دربودی یکی چندی تو ای دیده

□

هر حقیقت که توی اول داشت

□

صبر ایوب کسی را که نباشد در رنج

□

تشنه شو تا بخوری شربت آن چشمه‌ی نوش

□

چو پیک اجل دامن او گرفت

□

برگرفتم شمار عشق آن به

□

آن سوی که کفر و دین نمی‌گنجد

□

فارغ از حجت و قیاس شده

□

ساقی جان صرفه مکن روز ببردی به سخن

□

کسی دکان کند ویران که بطال جهان باشد

□

کار خرد از باده خرابست ولیکن

□

یک جرگه بی چشم سیه مست فتادند

□

چو تاریخشان خواستم عقل گفت

□

یکی اسپ آسوده‌ی تیز رو

□

این‌ها گذشت ای خنک آن دل که ناگهش

□

مسجدی کندرو نماز کنند

□

پنهان بود بهار ولی در اثر نگر

□

تا روز به شادی بگذاریم که فردا

□

عشق عامست و عقل خاص ولیک

□

رفتم به سراغ دل گم گشته به کویش

□

روزی که فلک درین غم آباد

□

بکشت از تگینان لشکر بسی

□

آن گاه قضا ز تو بگردد

□

این تفاوت ز بهر خام بود

□

تو بر او ریز جام می که حجاب وی است وی

□

ای که تو از اصل کان زر و گوهر بوده‌ای

□

میزد گلاله بر گل و هر لحظه می‌شکست

□

غم دست برآورد مگر باده‌فروشان

□

تا دو تاریخ آشکار شود

□

به غمزه چشم تو گفتش که گر تو داری ورنه

□

باز هم در چنگ حق تاریست بس پنهان و خوش

□

راست شو، تا به راستان برسی

□

فریاد رس ای جانان ما را ز گران جانان

□

چه می‌پرسی مرا کز عشق چونی

□

هر که نوشید می بیخودی از جام الست

□

هیچ کس در حرمش راه ندارد کانجا

□

خدمت چند روزه‌ی ما را

□

همیدون ببستند پیمان برین

□

عقل بر آن عقل ساز ناز همی‌کرد ناز

□

جز رخ او بهر چه در نگرند

□

عشق درآمد از درم دست نهاد بر سرم

□

بیا که در دل من رازهای پنهانست

□

گرحیا داری برو خواجو ودست از جان بشوی

□

همت طلب از باطن پیران سحرخیز

□

دهنده‌ای که ز دست و دلش به زنهارند

□

که ای نامداران ایرانیان

□

در دل خلقند چون دیده منیر

□

گاه پیری به قدر کند شوند

□

گوید تو کار خویش می‌کن و من کار خویش

□

تا که روی همچو ماهش دیده‌ام

□

در رهت خاک راه شد خواجو

□

به مصر آن دم زلیخا جامه زد چاک

□

مجلس عیش دل‌افروز مرا

□

آزرده دل و جگر دریده

□

سگ به هر سو که چخد نعره به کوی تو زند

□

که: «بزودی به کارد یا خنجر

□

دعاها اندر این مه مستجاب است

□

از آن دلدار دریادل مرا حالیست بس مشکل

□

اصف ثانی چرا خوانی دبیر چرخ را

□

ناله هم در شکن دام تو نتوان که مباد

□

درین بساط یکی بود ساغر و ساقی

□

سپه را به بستور فرخنده داد

□

وقت سحرست هین بخسبید

□

سوسن رعنا که زبان‌آور است

□

گر می مجلسی و آب حیات همه‌ای

□

جمشید کجا جهان‌نمایی

□

ببخت شور من بینوا ز گلبن ایام

□

گر تو در باغ قدم رنجه کنی فصل بهار

□

شنیدی آه و فریادم، ندادی از کرم دادم

□

نیاز ای انوری بس عرضه کردن

□

طبل قیامت زدند صور حشر می‌دمد

□

گرانمایه و گرد و مغزش گران

□

نادیت یوم الملتقی اذ حار عقلی و التقی

□

دل من پرسخنست ار چه دهان بربستم

□

این خود چه شمامه‌ی شمیمست

□

نشاید توبه کرد از می‌پرستی خاصه در بزمی

□

آن به تسبیح جلال و حمد سبوحی سزا

□

آن حقیقت کمال تست که نیست

□

چیزی ز ماست باقی مردانه باش ساقی

□

بکوشید تا پاسخ نامه یافت

□

افلاکیان بر آسمان زان بوی باده سرگران

□

جهاندار مسعود محمود غازی

□

گفتم از دیده شوم غرقه‌ی خون روزی چند

□

کی می‌دهد ز مهر به دست من آسمان

□

همای عشق اگر یک ره تو را در زیر پر گیرد

□

گه شست به خون دل سرایش

□

صلا گفت صلا گفت کنون فالق اصباح

□

به پیشش بتان نوآیین به پای

□

گر یک جهان ویرانه شد از لشکر سلطان عشق

□

هر چه دهد عاشق از رخت و بخت

□

بر گدایان حکم کشتن هست سلطانرا ولیک

□

آه من گر ز آسمانه برشدی

□

کاشکی دانستمی باری که تو

□

یل تیغ زن گفت فرمان تراست

□

این عشرت و عیش چون نماز آمد

□

هوا گفتی از نیزه چون بیشه گشت

□

خاکی دگر بود که همه خار بر دهد

□

زین بیع و شری که خط او دارد

□

چشم میگون ترا دیدم و سرمست فتادم

□

دل آخر ز دست غمش می‌گریزد

□

تو کجایی و ما کجا هیهات!

□

آتش دل گرچه پنهان می‌کنم

□

دلم از چنگ غمت گشت چو چنگ

□

ز بالای من نیست بالاش کم

□

هر دم به من گوید رخش داری چو من زیبارخی

□

ان کان نطقی مدرسی قد ظل عشقی مخرسی

□

خادم بسوز عود مطرب بساز چنگ

□

بر شهیدان محبت آفرین بادا که بود

□

تو مرا شراب در ده، که ز زهد تو به کردم

□

راستی ساکن اندرو به صواب

□

در چمن عیش خار از چه شکفته‌ست

□

درخشیدن خشت و ژوپین ز گرد

□

گوش گشا جانب حلقه کرام

□

کجا زو بر تواند خورد عاشق

□

نه دل خسته که یک دم ز هوا خالی نیست

□

گفتی ز شهر بند خیالم به در مرو

□

بهر تشویش خاطر ما را

□

نبایدش گفتن کسی را درشت

□

دیده چرخ و چرخیان نقش کند نشان من

□

بیامد سپهبد بکردار باد

□

بوی مشک و بوی ریحان لطف ماست

□

هزار جان طلبید و یکی ببردم پیش

□

گر چه ما بیتو زهر می‌نوشیم

□

آن یک دو نفس که دارد از عمر

□

کام دلم ز لب بده، وعده‌ی بیشتر مده

□

عید بودست آنچه در کشمیر می‌رفتست ازو

□

بر او مسخره آمد دل و جان

□

گشادند گردان سراسر کمر

□

در آن خانه سماع ختنه سور است

□

باز چو زلف تو کرد بلعجبی آشکار

□

جان در پناه لعل روان بخش جان فزاش

□

عمر تو چیست عطسه‌ی ایام جان ستان

□

در آویزم به دامان تو یک شب

□

فرازش نباید کشیدن به پیش

□

منگر به گرد تن بنگر در سوار روح

□

بجست از کمند گو پیلتن

□

ترک کن این گفت و همی‌باش جفت

□

چو بیشست آن جنون لحظه به لحظه

□

سیمین علم فراخته کاین سرو قامتست

□

کمال حسن وی از چشم من تماشا کن

□

اگر مقصود تو جان است، رخ بنما و جان بستان

□

به هنگام شیرش به دایه دهد

□

ای شاد سحرگاهی کان حسرت هر ماهی

□

سپهدار کاووس در قلبگاه

□

هر نفسی بگوییم عقل تو کو چه شد تو را

□

که باشی تو که او خون تو ریزد

□

خامه چون احوال دردم بر زبان می‌آورد

□

گر مکرر سخن تلخ بگوید معشوق

□

شد در سر سودای رخش دین و دل ما

□

چه کنم گو ببر گر او نبرد

□

شب رو و عیار باش بر سر هر کوی از آنک

□

همه جامه بر برش چون آب بود

□

آن کیمیای بی‌حد و بی‌عد و بی‌قیاس

□

چو غوره رست ز خامی خویش شد شیرین

□

حال شب هجر از من مهجور چه پرسی

□

گفتم آیا نخل امیدم به بر خواهد رسید

□

دریغا! آنکه گه گاهی به دردم یاد می‌کردی

□

کاغذ طلبید و خامه برداشت

□

صلاح الدین یعقوبان جواهربخش زرکوبان

□

فرود آمد از باره زین برگرفت

□

بس غصه رسول آمد از منعم و می‌گوید

□

مزن دم پیش کس از سر این کار

□

خواجو اگر چنانکه جهانیست از علو

□

تا درآید ز کمین ترک کمان ابروی من

□

می‌گدازد تابش هجرت مرا

□

آرایش پیکر معانی

□

طفل دلم را به کرم شیر ده

□

بران بیشه رفتند هر دو سوار

□

ز خورشید یک جو چو ظاهر شود

□

تا دیده‌ها گذاره شود از حجاب‌ها

□

از تو موئی بجهانی نتوان دادن از آنک

□

تا خود نشوی شانه، به زلفش نزنی چنگ

□

آن شهنشاهی که بهر اعتصام انبیا

□

گر از پیوند او فخریت نبود

□

برویم مست امشب به وثاق آن شکرلب

□

غلامی بیاراست از خویشتن

□

هر روز برآیی تو بازیب و فر آیی تو

□

روز روز ماست می در جام ریز

□

اگر برگ گلت باشد نوا از بینوائی زن

□

تا دو نفس حاصل است عمر قضا کن به می

□

عشقش چو درون تازد جان حجره بپردازد

□

نشنیدستی چنان توان مرد

□

گر عاشق داد نیست جودت

□

تهمتن بپوشید ببر بیان

□

بهر چه لرزی بر گرو در کار او جان گو برو

□

به روی آینه بنگر که از سفر آمد

□

عیب نبود چون بخوان وصل نبود دسترس

□

به شادی دو جهانش نمی‌توان دادن

□

چون مست شدم خواستم از پای درآمد

□

اکنون که ز دست شد عنانم،

□

نقش شمس الدین تبریزیست جان جان عشق

□

ز دیوان نبینی نشسته یکی

□

همرنگ دل من شو زیرا که نمی‌شاید

□

مردانه درآی کاندرین راه

□

بسها پرتوی از نور قمر بخشیدند

□

برخیزد و جان در قدمت بازفشاند

□

چه سود مرا ز زندگانی

□

به تیر غمزه مژگانت انوری را

□

شبی گفتی به دلداری شبت را روز گردانم

□

چو چشم تهمتن بدیشان رسید

□

گفتم این روی فرشته‌ست عجب یا بشر است

□

کافر زلف وی آن را که ز راهش ببرد

□

گرم دعای شما ورد جان بود چه عجب

□

گر پیام تو بیارند از آن به که مرا

□

راه ده باز، که نزد تو پناه آوردیم

□

جز وصل توام نمی‌شود در سر

□

طوفان اگر ساکن بدی گردان نبودی آسمان

□

وگرنه بیارای جنگ مرا

□

یک دو ابریشمک فروتر گیر

□

کار ما بگذشت از فرهنگ و سنگ

□

فلک حکایت خوناب دیده‌ی فرهاد

□

گر کمانش خری، چو تیر شود

□

غم او مایه‌ی عیش و طرب است

□

چو اندر هیچ کاری پاسخ من

□

یکی مشتی از این بی‌دست و بی‌پا

□

درین جای رفتن نه جای درنگ

□

لا چو لالایان زده بر عاشقانش دست رد

□

فلک به ناله شد از بس دعا و زاری من

□

پیش ازین کیخسرو ار شبرنگ بر جیحون دواند

□

نام این نامه «جام جم» کردم

□

در چنین جان کندنی کافتاده‌ام، شاید که من

□

این از تو مرا بدیع ننمود

□

از آب حیات او آن کس که کشد گردن

□

بدو گفت رخشم بدین مرغزار

□

مگریز درآ تمام بنگر

□

در آفتاب صد شکن آرم چو زلف او

□

پستان سیمگون تو با اشک لعل ما

□

ببر کین و مبر پیوند یاری

□

دلم آینه است و در وی رخ او نمی‌نماید

□

انوری با خویشتن می‌ساز ازآنک

□

گر هیچ کس ز جرات ماهیش خواند او را

□

کمند تو بر شیر بندافگند

□

ای جمع کرده سیم و زر ای عاشق هر لب شکر

□

ور ببینی یار ما را روترش

□

زهر ار چنانکه دوست دهد نوش دارو است

□

پرده‌ی من جز منی من نبود

□

ور در ره راستی روم راست

□

گویمت وصلی مرا گویی که صبر

□

شهری ز تو زیر و زبر هم بی‌خبر هم باخبر

□

زگفتار دهقان کنون داستان

□

آن انبیا کاندر جهان کردند رو در آسمان

□

خرمن ز مرغ گرسنه خالی کجا بود

□

کرده استاد صنعت از یاقوت

□

جز با دل شکسته ترا کار زار نیست

□

تا دلبرم او باشد دل بر دگری ننهم

□

عیش تلخ من کند معلوم خلق

□

بشنو از قل خدا هست زمین مهد شما

□

ستاره بران بچه آشفته دید

□

خوب است عقل آن سری در عاقبت بینی جری

□

برای زخم چنین غازیان بود مرهم

□

از خاک سر کوی تو چون دور فتادم

□

ز تفش سنگ در خروش آید

□

بگذشت آنکه دوست همی داشتی مرا

□

روی تو که دل نیاردش دیدن

□

عارفان از خویش بی‌خویش آمدند

□

بفرمود پس طوس را شهریار

□

ای صد درج خوشتر ز جان وصف تو ناید در زبان

□

صد تشنه ز خون دیده سیراب

□

فریب چشم آن ترک دلارا

□

آنچه بروی زمین حصار کند

□

کین مرده به بوت زنده گردد

□

گویی که به صد چو انوری ارزم

□

خم‌های شراب عشق برجوشد

□

جهاندار اگر دادگر باشدی

□

از جان برآری یک سری ایمن ز شمشیر اجل

□

بدان دارالامان و اصل خود رفت

□

تا که آموختت از کوی وفا برگشتن

□

تو نترسی که باغ سازی و تیم

□

با یار خوشی بنشست دل کز سر جان برخاست

□

در خشک و تر انوری به صد حیلت

□

ور ز دلداری و جان بخشی تو

□

سیاووش ورا دید بر پای خاست

□

گفتم که آنچ از آسمان جستم بدیدم در زمین

□

بی خودم کن که خود به خود تو بسی

□

گهی که پرده برافتد ز طلعت شیرین

□

گرامی گوهر دریای شاهی

□

خوشدلی در جهان نمی‌یابم

□

مرا گوید نیاید هیچت از من

□

اندر تبریزهای و هوییست

□

ز خاشاک وز خار و شاخ درخت

□

از جنس نبود حیرتی بی‌جنس نبود الفتی

□

تا بدیدم چمنت ز آب و گیا ببریدم

□

غمزه را پند ده که غمازیست

□

زلف معشوق زیر شانه‌ی تست

□

پرده بردار، تا سر اندازیم

□

شرم دار آخر که هردم الغیاث انوری

□

آن زینهار گفتن عاشق تهی نبود

□

به پیش سپاه اندر آمد چو گرد

□

هین همه بگذار که ما مست وصالیم و لقا

□

ز آرزوی رخ او دلم چنانست که بیزار

□

تا جان بودم زان می چون خون سیاوش

□

خیمه‌ی عاریت برین سر راه

□

غلام غمزه‌ی بیمارتم که از هوسش

□

شب روز شود بعد نسیم سحر و دوش

□

دل ما هست پریشان تن تیره شده جمع

□

که من چون ز همشیرگان برترم

□

آمدت مژده ز عمر سرمدی پس حمد کو

□

دو پای یوسف آماس کرد از شبخیز

□

هر چند که مهر رازوالیست

□

به مثل خود بود هر جنس مایل

□

مرا گویند: فردا روز وصل است

□

آن ریش کهن که در جگر داشت

□

عشرت خشک لب شده آمد و تر همی‌زند

□

که چندین به سوگند پیمان کند

□

هله جان بخش بیا ای صدقات تو حیات

□

رفت رزبان سنگدل که دهد

□

چو روزنامه‌ی روی تو در قلم گیرند

□

زنده‌داران شب امید را بر در گهش

□

بر خاک درگه تو تپیدم بسی ز غم

□

منت خدای را که ز اقبال مجد دین

□

چو در این چشم درآید شود این چشم چو دریا

□

همه کار ماسخت ناساز بود

□

بلبل مست تا به کی ناله کنی ز ماه دی

□

شتاب و تیز همی‌رفت کو به کو پی من

□

هنوزت لب دوای درد دلهاست

□

بنگت آن اشتها دهد به دروغ

□

دلا، امیدوار وصل می‌باش

□

کانجا سخن زر به خروارست

□

درافکن فتنه دیگر در این شهر

□

اگر بر دلت رای من تیره گشت

□

گویند: پیش او سخن خویشتن بگوی

□

اکنون که مرا کار شد از دست، چه تدبیر

□

چرخ بد مهرش کنون کز من به دستان در ربود

□

این تف و باد و آب و گرد از چیست؟

□

آن یوسف خویش را کجا جویم

□

انوری بر پایه‌ی تو کی رسد

□

گر چه هم بر یاد ما بو کرد عاشق مشک را

□

سپهبد چو لشکر به هامون کشید

□

باد بر گلبن این باغ گلی را نگذاشت

□

باشد به صورت خوش نما راه خوشی بسته شده

□

آخر به زکوة حسن ما را

□

بیعه در بیعتش میان بسته

□

مقام تو ورای عرش و از دون همتی خواهی

□

طوفان رسید در غمت و انوری هنوز

□

اصلشان لطفست و هم واگشت لطف

□

جهان پهلوانی به رستم سپرد

□

گفتم: مگر به پایان آید شب فراقش

□

ابر بر دریا بسی بگریست زار

□

هر لحظه بگوش آیدم از کعبه‌ی همت

□

او چه شایسته‌ی خودت سازد

□

گویمت: بوسی به جانی، گوییم:

□

یکی ژرف خنده بخندید شاه

□

ماه خود بر آسمان دیگرست

□

بدو گفت گودرز بیمارستان

□

گفت: به خاک درم چون گذری سر بنه

□

جدول هر گونه حویجی جدا

□

خرم آن صید که در قید تو گشتست اسیر

□

کرده با شاخ گلبنت ز فلک

□

شب خوش بودیم بی‌عراقی

□

لختی کف پای پر ز خارش

□

این بس نبود شرف جهان را

□

ز خویشان گزین کرد پیران هزار

□

گفتم که: کام دل ز لبانش طلب کنم

□

هر پرده که پیش او درآید

□

قصد خواجو کرد و خونش خورد و برخاکش نشاند

□

اصل ازو بود و فرع ازو خیزد

□

مرا گویی که: ای عاشق، نه ای وصل مرا لایق

□

گفت زر گفتم که جان، گفتا که خه

□

راند مرا رحمتش آمد بخواند

□

ده و دو هزار از دلیران گرد

□

دامنم را چون تهی دیدی ز گل، خاری منه

□

دی بدادی آنچ دادی جمع را ای میرداد

□

آن مشک سوده یا خط مشکین دلبرست

□

مدتی سبز شد نبات و بلند

□

روزگاری بوده‌ام بر درگهت

□

دستی برنه که انوری ای دل

□

هر پاره کف جسم کز آن بحر نشان یافت

□

به کاووس کی گفت کاین رای نیست

□

هر کجا من خوان معنی گسترم، کروبیان

□

ساز سفرم هست و نوای حضرم هست

□

کجا رسم بمکانت که پشه نتواند

□

کرده هر شب ز گنبد نیلی

□

لب شیرین تو گفتا: ز من پرس

□

شاد می‌زی که در عروسی دهر

□

ای دست تو منور چون موسی پیمبر

□

ازان پس دلیران شدند انجمن

□

دل مرغ هوای تست، لیکن

□

جان و دل از جذبه میل و هوس

□

عجب نباشد اگر آب رخ بباد رود

□

از پس پرده میکنم بازی

□

دل برفت از دست وز تیمار تو خون شد جگر

□

دستم ز زبان خصم کوته شد

□

آن جا لیلی شدست مجنون

□

شنیدم که روزی گو پیلتن

□

چشم من در غم دیدار تو از گریه چنان شد

□

تا ز پیشم چو آفتاب برفت

□

جهان مثال ارادت بنام آنکس خواند

□

کسی از کنه اسرار تو آگاهی نمی‌یابد

□

تا من از خاک درت دور شدم

□

بکردند یک تیرباران نخست

□

فروبستست تدبیرم بیا ای یار شبگیرم

□

ز اسپان فرو ریخت بر گستوان

□

جان و جانان چو هر دو دوست شدند

□

تخمی که مرده بود کنون یافت زندگی

□

گل سوری نبینم در بهاران

□

هیچ مغزی نداشتست آن سر

□

شمایل تو بدیدم ز قامت شمشاد

□

تدبیر چه که هرکه ز گیتی به کاری آمد

□

دختران دارم چون ماه پس پرده دل

□

بخفت و مرا پیش بالین ببست

□

مشکل اینست که: هر موی تو در دست دلیست

□

کسی را اوفتد بر روی، این رنگ

□

گر اشتیاق کعبه برینسان بود بسی

□

وقت خوردن دو باده کمتر نوش

□

نام تو تا بر زبان ما گذشت

□

مردم صومعه مسلمان نیست

□

ز هر نی ناله مشتاق ناید

□

همی کوفت بر خاک رویینه سم

□

هم به کرامت فزود قدر سلیمان ز دیو

□

مثال جان بزرگی نهان به جسم جهان

□

در دیده‌ی خورشید چو یک ذره حیا نیست

□

گر در دیار خود نتوانی به کام زیست

□

جستم همه جای را، ندیدم

□

عربده بر مست هیچ خرده نگیرند

□

چون بسته نبود آن دم در شش جهت عالم

□

نشست از بر باره‌ی گام زن

□

از خبر وصل او تا دل ما خوش کند

□

جنابتی که ز دعوی عشق او بنشست

□

هشیار کی شویم که از ساقی الست

□

به قتل دشمن خود گر شتاب نیست ترا

□

در صورت عاشق چو درآید همه سوزاست

□

تو ای انوری گر نباشی چه باشد

□

دانه دل کاشته‌ای زیر چنین آب و گلی

□

همه شادمان نزد شاه آمدند

□

امام شهر چو محراب ابروی تو بدید

□

نه دست و پای اجل را فرو توانی بست

□

آن زمان کز خود رهایی باشدم

□

آسمان گشت و کوکبی انبوه

□

ابر صفت مریز اشک، از پی هجر و وصلشان

□

غم تو کس تست و هرگز نبینی

□

فخر مصرید چو یوسف هله تعبیر کنید

□

به هر کار در پیشه کن راستی

□

از آن و این چه می‌لافی؟ طلب کن شربت شافی

□

کسی چون ذره گردد این هوا را

□

ناله‌ی زیر ز عشاق بسی زار بود

□

درون دردکشان را ز سوز چاره نباشد

□

چیست عالم بی‌فروغ آفتاب روی تو؟

□

خطاست اینکه همی گویم این طمع نکنم

□

کافری گر لاف عشق او زند

□

بمان تا خرد بازیابم یکی

□

کمتر از شمعی نشاید بود و گر سر می‌رود

□

ای جان و بخت خندان در روی ما بخند

□

دهد دو دیده‌ی من شرح مجمع البحرین

□

به خروج و فلک نوشتن تو

□

ای عراقی، چو تو نمی‌دانند

□

باورم می‌کنی به نعمت شاه

□

ای جان پسندیده جوییده و کوشیده

□

نوشتند نامه یکی مردوار

□

توختایی بچه‌ای، در تو خطا نیست عجب

□

مرغ در دام اوفتاده بسی است

□

بلبل دلشده تاگل نزند خیمه بباغ

□

سوی او راهبر نخواهم شد

□

شحنه‌ی عشق هر شبی بر کندم ز خواب خوش

□

گویی از جان کسی حدیث کند

□

اگر عالم هما گیرد نجوید سایه‌اش عاشق

□

بپرسید زو گفت نام تو چیست

□

بنده فرمانم به هر چیزی که خاطر خواه اوست

□

زمینی گر نیابد شکل او چیست

□

فشاند برجگر ریش من غم تو نمک

□

نیست آب حیات جز دانش

□

شب خوش بودیم بی‌عراقی

□

در موکب ترکتاز غمزه‌ت

□

گوش آلوده ننوشد آن بانگ

□

چو شمشیر هندی به چنگ آیدش

□

آشوب عقل و جانی، آرایش جهانی

□

چه گفت؟ گفت: که ای در جفا نکرده کمی

□

باغبان را اگر از غیرت بلبل خبرست

□

آن غذا در بدن چو یابد نظم

□

به گوش جان عراقی رسید آن زاری

□

همه روز عمرم به خفتن گذشت

□

ماهی از غیب سر برون کرد

□

ز خان سیاوش برآمد خروش

□

تا کی نشیند آخر ازین گونه اوحدی؟

□

چند پنهان خوری صلاح الدین

□

گمان مبر که ز خاطر کنم فراموشت

□

خوش زمینیست، در عمارت کوش

□

گر میان عاشق و معشوق جرمی رفت رفت

□

هم تو دانی که این چه دستانست

□

هین خمش کن در خموشی نعره می‌زن روح وار

□

سیاووش را دیدم اکنون به خواب

□

اگر بسوزدت، ای دل، ز درد ناله مکن

□

چرا روی کردی ترش تا ز خطت

□

در آن خالی که حالی نیست منگر

□

تا به باغ تو آفتی نرسد

□

کای دلارامی که جان ما تویی

□

فراقا به روز خودت هم ببینم

□

نماید ساکن و جنبان نه جنبانست و نه ساکن

□

کرا آمد این پیش کامد مرا

□

مردم چشمت به نشترهای مژگان چو تیر

□

کیست کو دانه اومید در این خاک بکاشت

□

به اشک من که زند دم ز مجمع البحرین

□

بوقبیس و حری درون خطم

□

دایم، تو ای عراقی، می‌گوی این حکایت:

□

بکردند گردان گشتاسپ شاه

□

ز افیون شربت او سرمست خفت بدعت

□

بران دژ درون رفت مرد دلیر

□

درین بستان ز بهر سایه‌ی سرو

□

هر آهی از دل من ده دوزخ

□

به روشنی نتوان بار بر شتر بستن

□

گرفتم خود به من پیوندی آخر

□

گر ز روی و لب تو هیچ نصیبم بودی

□

در دشت سرابهای کین توز

□

رومی پنهان گشت چو دوران حبش دید

□

چو دیوان بدیدند گوپال اوی

□

از اشک دیده بر ورق روی چون زرم

□

عاشقانی که جان یک دگرند

□

تا چه حالست که هر چند کزو می‌پرسم

□

ای کتاب مبین، ببین خود را

□

ای کاش نزادی، ای عراقی

□

انوری دل ز روزگار ببر

□

خاموش کاین گفت زبان دارد نشان فرقتی

□

سبک تیغ تیز از میان برکشید

□

از برای دوست شهری دشمن ماشد، ولی

□

یک سر موی بیش و کم نشود

□

عیب خسرو مکن ای مدعی و تلخ مگوی

□

مکن در پای هجران پایمالم

□

ز رخ نقاب برانداز و پس تماشا کن

□

ترسان ترسان به طنز گفتم

□

تو که در سایه مخلوقی و او دیواریست

□

او به رعنایی چنان بر کرده سر

□

پیراهن وصل چون تو جانی

□

بس کن که هر مرغ ای پسر خود کی خورد انجیر تر

□

گر برد باد صبا نکهت زلف تو بچین

□

اول روز پیش شاه مدام

□

به نیم جان که تو داری و یک نفس که تو راست

□

گویدم انوری در این پیوند

□

دل من گرد جهان گشت و نیابید مثالش

□

پادشاهی، تو به درویش کجا دل بنهی؟

□

وگر گوید: جفا کارم، که من زو به بسی دارم

□

گرد این دریا مگرد و لب بدوز

□

ز لعلش بوسه‌ئی می‌خواستم گفت

□

نظرت کرده تربیت جان را

□

لب لعل تو جانم می‌نوازد

□

هر کس صنمی چو گل در آغوش

□

هر چوب در تجمل چون بزم میر گشت

□

شهر کسانست این، دگر بر نیکوان عاشق مشو

□

پند، که بی‌باده‌ی صافی دهی

□

چون خرد ماند و دل با من ای خواجه بهل

□

خواب را در دور چشم مست تو

□

چو کار خویش نکردی بهیچ رویی راست

□

از خلق کریم تو ندیدم

□

حسن تو همچون سخن انوری

□

کار و بار از سر مستی و خرابی ببرید

□

حدیث من همه عالم برفت و خلق شنید

□

این جورها، اگر تو مسلمانی، ای پسر

□

سخت‌دل آهن نه بر آتش نگر

□

اگرت هست برگ صحبت ما

□

نهم دل بر وفای یار دیگر

□

ای فتنه، که آموخت تو را کز رخ چون ماه

□

از پای تا به سر همه بندست زلف تو

□

چون چنگ شوی از غم خم داده وانگه او

□

گر دوست دوایی ننهد بر دل مجروح

□

نشگفت اگر بال دلم، بشکست ازین سودا، که من

□

یکی غاریست هجرانش پرآتش

□

هر چند که در شهر دل تنگ فراخست

□

مخور اندوه، ازین پس شاد می‌باش

□

گر چه می‌کاهد غم تو جان و دل

□

این نه بس کز عیش تلخ من لبت

□

آب حیوان که در آن تاریکیست

□

نگارینا، چرا کردی تو با همچون منی سختی؟

□

کشیدم آن سر زلف دراز را روزی

□

نبشته درو آفرینهای شاه

□

خیز خواجو وز در خلوتگه مستان درآی

□

کنون عمریست تا در بند آنم

□

من چو سر در پای تو انداختم

□

خالی شده از جلا جمالش

□

چون چشم ز موی پاک گردد

□

چو شد در دلم پدید خبرها، که می‌شنید

□

دارم خیال او به شب، زان باده‌ی رنگین لب

□

گرم کن ای شیر تک چند گریزی چو سگ

□

تلخ از آن منطق شیرین چو شکر نوش کنم

□

جان دهد بنده، چون دهی نانش

□

با یاد لب تو در خیالم

□

به جان و دل ز دیوان جمالت

□

نرم آهن و سنگی سوی انوار چه ره یافت

□

مرا از عشوه هر روزی به فردا می‌دهی وعده

□

تا کمر زر ندهد دست من

□

یقین می‌دان که چون وقت اندر آید

□

چو از زلفش بدین روز اوفتادم

□

چو ایزدت به کرم بی‌نیاز گردانید

□

چون حلقه برین دری، عراقی

□

بردارد ار بخواهد زلف و رخش به یک ره

□

همه عمر گذشته بازآید

□

شهری به آرزوی تو از جان برآمدند

□

او می‌رود سوار و سراسیمه در پیش

□

گهی همی‌کشدش علم سوی علیین

□

خواجو چو برد سوز غم هجر تو در خاک

□

چه باشد گر دلی خون شد؟ جگر چیست

□

به یک ساغر در آشامم همه دریای مستی را

□

نیست بیمار غم عشق ترا

□

گر زانک نه لطف بی‌کران داشت

□

ز روی همچو ماه خود مده کام دلم هرگز

□

هر شکاری که بینداخت، به نرمی برداشت

□

شکری از لبت به سرکه رسید

□

یا رب آن باده نوشین ز کجا آوردند

□

سخن کز روی دانش باشد و هوش

□

گنج حسنی و نپندارم که گنجی در جهان

□

هجر گفت از جانب تو راست شد

□

کوثر است این عشق یا آب حیات

□

از گردنم حمایل تسبیح برگشای

□

تا ز پی این پیادگان، باز جهند و مادگان

□

خورشید وصال تو روزی به جمل آید

□

عاشقانرا وعظ دانا عین نادانی بود

□

زن دوشیزه خواه و نیک نژاد

□

ازین حدیث، اگرچه ز پرده بیرون است

□

راندی به بهشت کشتی خویش

□

میدان خوش است ای ماه رو با گیر و دار ما و تو

□

گر آن مجال ببینم شبی که: با تو نشینم

□

مطرب، بنواز نوبتی خوش

□

هر دم که به نفس می برآری

□

در بیابانی کزو وادی ایمن منزلیست

□

در چه کاری که خود درنگت نیست؟

□

ناید اندر نظر همتشان هر دو جهان

□

گر در همه عمر گویم ای وصل

□

یارب و یارب کنان روی سوی آسمان

□

فرع تویی و اصل تو، جنس تویی و فصل تو

□

آخر، ای چشم، این چه توفانست؟ خونم ریختی

□

مفلس و مسکین بد و صاحب عیال

□

بیا که بی تو ملولم ز زندگانی خویش

□

گر مقبلیست گنج سعادت از آن اوست

□

عکس جمال قدیم نور بهای قدیر

□

حکیم از چنان خواهش زیر کان

□

چون غرق دریا می‌شود دریاش بر سر می‌نهد

□

اگر تو زهره جبین می‌خری به بوسه مرا

□

ز عشق تو زارند خلقی ولیکن

□

معطلی مطلق تویی در ملک عشق

□

در دیر درد نوشان درس ورع که خواند

□

جاودان کس را نشان باقی نخواهد ماند هرگز

□

با عراقی، اگر دلاورمی

□

برفت آن زمان پیش او نامخواست

□

چونک خدا روفت دلت را ز حرص

□

کرده زبان بارها با من مسکین گرو

□

مریدی را مرادی بد

□

چو آمد خار گل را اسپری بخش

□

هرچ را جویی جزو یابی نظیر

□

طاق کسری به داد ماند درست

□

ما را چه ز باغ لاله و گل؟

□

پایه‌ی حسنت به هر شهری رسید

□

شادست زمان به شمس تبریز

□

به جنگ رفتن سلطان دگر چه محتاجست؟

□

امشب چو پیش دیده خون ریختی دلم را

□

نه خریدار نیک و بد باشد

□

امروز که از پیرمغان خرقه گرفتیم

□

نمک و هیزم و گچ و گل سر

□

چون عراقی حدیث او بشنید

□

چون، مرغ سحر، شد ارغنوان ساز

□

من سیمتنی خواهم من همچو منی خواهم

□

چو داغ مهر او داری، منه بر دیگری خاطر

□

اوحدی، کار عشق کن، که به نقد

□

بی‌آتشی تنور دل و معده‌ها فروخت

□

چو بدیدم که سر زلف کژت بشکستند

□

ترا با روی و زلف من چه کارست؟

□

باشد که یک نفس نظری سوی ما کند

□

همی بود سی سال پیشش به پای

□

همه زهر دین و دنیا ز تو شهد و نوش آمد

□

چون راه سر مرد به معنی گشاده گشت

□

از غارت چشمت اندرین شهر

□

فرشته‌ای تو و دیوی سرشته در تو به هم

□

ترا چه غم بود از درد ما که سلطان را

□

به چه میمانی؟ ای حدیقه‌ی نور

□

خواه با من لطف کن، خواهی جفا

□

گفتم که تو از زمانه به باشی

□

درنگر در حال خاموشی به رویم نیک نیک

□

بارت ز دل و دیده و نازت به سر و چشم

□

ز زلف یار اگر مویی بجویم

□

ز سوی تبریز آن آفتاب درتابد

□

زاده‌ی خاطر خواجو که بمعنی بکرست

□

ستر زن طاعتی بزرگ بود

□

هر آنچه آرزو داری برو از درگه او خواه

□

وزو زند و کشتی بیاموختند

□

به یکی دست می خالص ایمان نوشند

□

ازان روزی که دیدم زلف شبرنگش

□

در عشق او صبوری دل باز داد ما را

□

زر خورشید ذره ذره شود

□

حدیث غصه‌ی فرهاد و قصه شیرین

□

باز در گریه و خروش افتد

□

نه دل را در تحیر پای بندی

□

چه عجب شعر انوری را نیز

□

دریای دو چشم او را می‌جست و تهی می‌شد

□

در حلق دل سوخته‌ی شیفته خاطر

□

چشمش همه را خواند وز روی مرا راند

□

مطربا نام بر ز معشوقی

□

در غمت همنفسی نیست بجز فریادم

□

بتان بی‌وفا خود را پرستند

□

ز دل که می‌گذرد بر درت بپرس آخر:

□

گویی که ترا از آن زیان بود

□

چون عین عیانست ز اقرار کی لافد

□

در کارگاه سینه چون سودای او بر کار شد

□

گروهی اندر او بی پا و بی سر

□

جانا چو بلای تو به‌ارزد به جهانی

□

دل در سر زلفت بفغان آمد و رنجور

□

پیش‌بینان پس‌اندیش از ملامت فارغند

□

ز اندوه فراقش بر دل من

□

جز نیم دمی نماند حالی

□

مستند و طریق خانه دانند

□

چندین چو زلف بر سر آشفتگی مباش

□

کمال خود آن کو ز صورت شناخت

□

شکر که خورشید عشق رفت به برج حمل

□

در باغ وصل اگر نبود چون تو بلبلی

□

سبق گیرند بر آب از روانی

□

بنواز به لطف جانم، آن دم

□

هم با خیال تو گله‌ای کردمی ز تو

□

یکی خوبی شکرریزی چو باده رقص انگیزی

□

اگر تو عزم سفر داری، اوحدی، امروز

□

سخن‌هایی، که دارم از جفای چرخ، بنگارد

□

روی او کافاق یکسر عکس اوست

□

ولی چنین که منم بیخود از شراب الست

□

صمت و تقلیل و عزلتست و سهر

□

هر چه هست اندر همه عالم تویی

□

بار او نتوان کشید از هجر و وصل

□

برخیز به میدان رو در حلقه رندان رو

□

به امید وصل تو زار شد دلم ارنه نیست ضرورتی

□

دل، که دیوانه‌ی زنجیر سر زلف تو شد

□

تو زر بس نادری نیست کست مشتری

□

هر که بیند که تو از باغ برون می‌آئی

□

دور اول نشاط بخشد و نور

□

در زلف بتان تا چه فریب است؟که پیوست

□

طعنه‌ی بدگوی نباشد زیانش

□

سر از دریچه برون کرد چو شعله‌های منور

□

بوسه‌ای ده به من خسته، که بسیار نباشد

□

چون سعی ما به صومعه سودی نمی‌کند

□

وانکه را رنگی و بویی راه زد

□

با شکنج زلف مشک آسای عنبر سای تو

□

زن چو خامی کند بجوشانش

□

آیینه‌ی روی توست جانم

□

این همه بگذار و می‌گوی انوری

□

سگ چون به کوی خسبد از قفل در چه باکش

□

کنونست وقت، اوحدی، گر جوانی

□

کار خود، گر چه بپوشیده به شوخی از من

□

والله هر میوه‌ای کو نپزد ز آفتاب

□

صد هزاران جسم خالی شد ز روح

□

نقد را باز گرد و کاری کن

□

بگو با غمزه‌ی شوخت، که رسوای جهانم کرد:

□

امید مبر کز آنچه مردم

□

چراغ چرخ گردونم چو اجری خوار خورشیدم

□

با مدعیان حال نگفتیم، که ایشان

□

غرض زین جمله آن کز ما کند یاد

□

وآنچه که صد سال کند رستمی

□

خوشا بطرف گلستان شراب نسرین بوی

□

از گفته و کرد من وز محنت و درد من

□

آری عجب نباشد گر در دلم نیابی

□

اگر ز عهد و وفا هیچ ممکنست نشان

□

چون سرو ز بادها خمیدن

□

بریزد خون من هر لحظه، پس گوید: وفا بود این

□

این قاعده‌ی نیازمندی

□

ماه که چون عاشقان در پی خورشید بود

□

چشم بیمار تو پیوسته چو در چشم منست

□

گفتم : به هم رسیدن ما را چگونه باشد؟

□

ور همچو من از فراق زاری

□

دارم سخنی هم از تو با تو

□

هین خمش دل پنهانست کجا زیر زبان

□

آشفته شوم هر دم بر صورت زیبایی

□

هر ساعتم به موج بلایی در افکند

□

به دل نیک بداده‌ست خداوند به تو

□

گه گه به چشم مرحمت برما نظر می‌کن ولی

□

ناامیدی بردم از یاران، که می‌اندوختم

□

عشق می‌ورزید دایم، لاجرم

□

عشق در خواب و عاشقان در خون

□

اندر این طوفان که خونست آب او

□

دوش آنچه دزد برد ز ما در ضمان ماست

□

ز سیم اشک مرا دامنیست مالامال

□

نک شه هادی زان سوی وادی

□

آهوی چشمت با من ار در عین روبه بازی است

□

گفتی که : شراب شوم باشد

□

چون لب یار شکرافشان شد

□

بر هجر نویس انوری کارت

□

کف حاجت بگشا جام الهی بستان

□

با آنکه کرد این منزلم، هم صحبت آب و گلم

□

ای اوحدی، مرو ز پی چشم مست او

□

چندین حجاب در ره تو خود عجب مدار

□

می‌برد جانم برمحراب ابرویش نماز

□

بس که برین باره کوه و دشت که بینی

□

وز سر خوان این خزانه‌ی نور

□

با خیالت بگو نخواهم داد

□

شب ماه خرمن می‌کند ای روز زین بر گاو نه

□

گفتی که: اوحدی ز چه بیهوش میشود؟

□

شرابی خور که جامش روی یار است

□

از آنک هیچ شرابی خمار او ننشاند

□

مده بدست سر زلف دوست خواجو دل

□

هر که در سیرت وفا شد گرد

□

هان! عراقی، جان به جانان ده، گران جانی مکن

□

با چنگ بر کنار بد اندر کنار من

□

درده می خام و بین که ما را

□

دیده‌ای پر اشک دارم، چهره‌ای پر خون دل

□

این تن، که بر تو مرده، دل شد

□

چو پیدا و نهان دانستی این راه

□

هر دم از آن عنبرین کمند دلاویز

□

من سیر آب چون توانم خفت؟

□

از لب لعلش چه عجب گر مرا

□

ترا با انوری زین گونه دستان

□

مردانه تو مجنون شو و اندر لگن خون شو

□

با لب لعل یار خود، عیش کنم به غار خود

□

گر نسوزد بر منش دل عیب نیست

□

برآ به کوه و بگو هر کجا که خفته دلیست

□

چون خیال تو می‌کنم تحریر

□

چو دیدی در سر من سوز مهرت

□

چون ترک مراد خویش گیری

□

چونست سرت به بالش خاک؟

□

ما چون شبیم ظل زمین و وی آفتاب

□

کرد آشکار صورت خوبت هزار حسن

□

ز باده پر قدحی چند نوش کرده دگر

□

گرچه بغنوده‌ای بهر نفسی

□

گر نرگس خونخوار تو خون دل من ریخت

□

در تو چون روزگار چشم کند

□

روزگارم شد، ار نه عاقلمی

□

طلع الصبح علی اسعد فال

□

ببین آن‌ها که بند سیم بودند

□

زمین آستانت را به لب چون بوسه بستانم

□

عالمی را بنده‌ی خود کرده‌ای

□

به پیش چشم محمد بهشت و دوزخ عین

□

چون ازین در دولتم شد آشکار

□

آنکه زاب سفید و خاک سیاه

□

با شاهد و شمع در خرابات

□

بارکش انوری که یارگر اوست

□

مرغان ضمیر از آسمانند

□

دل از ما خواستی، جانا، دریغی نیست دل، لیکن

□

وگر بگذاردش پیوسته ساکن

□

باز چون زلفت کمند او شود

□

گو غمزه را پندی بده تا ترک غمازی کند

□

به بوی سود کنی ترک خانه، ور نی تو

□

باد در او سر آتش گذری کرد

□

در خون منی چرا نیندیشی

□

با دیده جان چو واپس آیی

□

تن را به نم چشم فرو شستم و شد پاک

□

کمان جفا میکشی سخت و ترسم

□

ز سینه نیست سماع دل و ز بیرون نیست

□

می‌روم افتان و خیزان در پیش

□

با من، ای مهربان، تو بد کردی

□

فتاده‌ام چو عراقی، همیشه بر در وصلت

□

به دروغی بر انوری همه عمر

□

خاموش و ببین که خم مستان

□

عجب مدار که پیشت چراغ را بنشانم

□

جانا، مگر نبیند فردا عذاب دوزخ

□

چنان فارغ شوی از خلق عالم

□

گرت ز غیرت بلبل خبر بود چو صبا

□

ذات واجب قدیم و فرد بود

□

ور تو خود را ز خاک به دانی

□

کیسه‌ی عمرم ز غمت شد تهی

□

از زمین کالبد برزن سری وانگه ببین

□

در هیچ قدح بهتر ازین می نتوان یافت

□

جان دوم را، که ندانند خلق

□

یا از جهودی توبه کن از خاک پای مصطفی

□

هیچ کامی ز دهان تو نکردم حاصل

□

تو بدان گنج ازین طلسم رسی

□

ز دوزخ آنگهی ترسم که جز تو مالکی یابم

□

با آنکه نشان نمی‌توان داد

□

شمس الحق تبریزی بر لوح چو پیدا شد

□

من از حیرت نمی‌دانم حدیث خویشتن گفتن

□

هم بسوزدت روزی، گرچه نیک خامی تو

□

عمر من بیش شبی نیست چو شمع

□

گلگون آب دیده چو از چشم ما بجست

□

چو عمر در سر تحصیل این جماعت رفت

□

تا عراقی ماند در درد فراق

□

چنین گفت موبد که از راه داد

□

مست همه گرد در این شهر ما

□

ارباب ظلم را به ستم دست روزگار

□

قصه‌ی اوحدی از راه سپاهان بشنو

□

به کوه قاف اگر چه که خوش پرد سیمرغ

□

فرونشان بنم جام گرد هستی من

□

زان صعود و هبوط پیوسته

□

عاشق گر از در تو نشنید مرحبایی

□

ببخشید اگر چندشان بد گناه

□

چگونه باشد صورت به وفق فکر مصور

□

مرا گفتی که: غمخوار تو خواهم شد بدلداری

□

دیگران را چون به وصل خویشتن کردی عزیز

□

هر سر مو ز زلف سرکش او

□

لیک نومید نیست کاب حیات

□

این محبان، که شهره‌ی شهرند

□

تو چه دانی که شکر خنده‌ی او

□

کنون روزگار توام تازه شد

□

دولت خاکیان نگر کز ملکند پاکتر

□

نگه کن که چونست احوال و آنگه

□

گر بخواهد تا: بگردد رای من

□

خورشید چو شد تو را خریدار

□

هر کرا بینی بعالم دل بچیزی خوش بود

□

قول آن را به راستی پیوند

□

آفتاب صفای صفه‌ی او

□

کسی با ستاره نکوشد به جنگ

□

جامه کبود آسمان کرد ز دست قضا

□

در تو بستم چو کمر دل، گفتی

□

که آن بی‌قرین را خبر می‌برد؟

□

ور سخن خوش گویی ای جان و جهانم

□

سرم بنعل سمندت متوجست و تو فارغ

□

از هوی و هوس خویش جدا باش، ای دل

□

گر چه خردی، همه را در خوردی

□

چو یک ماه بنشست با سوک شاه

□

سر را ز دریچه‌ای برون کن

□

تشریف ده زمانی، ای ماه و اوحدی را

□

رنج کش، ای اوحدی، که بی‌المی کس

□

هلا گذر کن از این پهن گوش‌ها بگشا

□

من در گمان که ماه نواست آنکه بینمش

□

مال کس بی‌عمارتی ننهاد

□

ز استماع آن سخن مستان عشقت صبح‌وار

□

سوی شهر ایران نهادند روی

□

آنک آتش‌های عالم ز آتش او کاغ کرد

□

از ما تو اثر نمی‌گذاری

□

نیک درویشم و در حسن زکاتی هم همست

□

سربسته از آن بگفتم این حرف

□

قصه‌ی آن نتوان گفت مگر روز وصال

□

کبر با خویش خود مکن به درم

□

به قمار خانه رفتم، همه پاکباز دیدم

□

نباید که بندد در گنج سخت

□

آن کس که از تکبر مالد سبال خود را

□

زان ساغر نهانی بر باده‌ای که دانی

□

کیست که مشتاق را دو دست بگیرد؟

□

گداز عاشق در تاب عشق کی ماند

□

مرغ چمن که برگ و نوایش نمانده بود

□

اگر هجرم وجودت را بکاهد

□

روی بنمای، که امروز ندیدیم رخت

□

که بر انجمن مرد بسیار گوی

□

تا دل به قمر دادم از گردش او شادم

□

نیست این‌جا از بزرگان ناظری بر حال من

□

آواز کسی راه در این پرده ندارد

□

سوز معشوق در پس پرده

□

خسرو چگونه سازد منزل بصدر شیرین

□

در هم این نور و سایه پیوسته

□

او چه خواهد؟ که همی با وطن آید، لیکن

□

بنالد نه بیند بجز چاه و دار

□

تنها ماندن اگر نخواهی

□

قصه ها دارم، ولی نتوان نمودن پیش تو

□

گر چه بر ما حکم داری، جور کمتر کن، که هرگز

□

ای رسایل کشته با نادی غیب

□

بفکنم پیش رخش جان و جهان را ز نظر

□

هست پوشیده در جهان گنجی

□

ذره بودیم، آفتاب شدیم

□

همان نیز با مرد بدخواه رای

□

از تبریز شمس دین سوی که رای می‌کند

□

ای مدعی، کزان لب خواهی علاج کردن

□

ای باد صبح، نیک خراشیده خاطریم

□

اهل قالی چو سالکان می‌گوی

□

باد نوروزش همایون کاین ندا

□

مست بگذار در بیابانش

□

نیست جز آب دیده در دستم

□

جهان را ز هرگونه دارید یاد

□

گر بدین عاشق دلسوخته مسکینی

□

خود را شمرده با او چون صفر در عددها

□

علم زنند گل سرخ و زرد بر سبزی

□

تو ظالم را مده رخصت به تأویل

□

روز و شب چون نروی از دل تنگم بیرون

□

خرد دورست ازین بیهوده گفتن

□

هیچ کسی در جهان یار عراقی نشد

□

پیامی ز من نزد شاپور بر

□

چرب و شیرین کم ده این مردار را

□

گر سفر کردند یارانم سعادت یار ایشان

□

وگر پیش لب لعلش حدیث بوسه‌ای گویم

□

امروز به شادی بخورم با تو که فردا

□

مگر بگوش تو فریاد من رساند باد

□

آخر، ای دسته‌ی گل، سوسن باغ که شدی؟

□

چه باک آید ز کس؟ آن را که او را

□

بدانگه که خورشید برگشت زرد

□

آمد قدح روزه بشکست قدح‌ها را

□

سر جمله‌ی اعدادم، نه زایم و نه زادم

□

بارها گفتم که: گر دستم دهد

□

حرص و سیری صنعت عشقست و بس

□

آئینه رخسار تو زنگار برآورد

□

تو مهر دیگری در سینه داری

□

گوش جان‌ها پر گهر شد، زانکه تو

□

بیاورد هرچش بفرمود شاه

□

توبه کردم که نگویم من از آن توبه شکن

□

برای مصلحت ار گفتم: از تو سیر شدم

□

رفتی، پی تو پرده‌ی خلقی دریده شد

□

خون عشقش هر شبی زان می‌خورم

□

ور دگر رای شرابت نبود باکی نیست

□

کفر از کفت شد کاسته، دین از تو شد آراسته

□

بیچاره عراقی، هان! دم درکش و خون می‌خور

□

یکی آسیا دید در پیش ده

□

یکیست عشق لیکن هر صورتی نماید

□

بوسه زدم پای الف را ولی

□

هر زخم بد، که هست، برین سینه می‌زنی

□

عبرتی گیر اندر آن که کن نگاه

□

قاضی اگر از می نشکیبد نبود عیب

□

لشکر فضل را مبارز اوست

□

نگفته بودی، بیداد کم کنم روزی؟

□

ازان ده فراوان به راه آمدند

□

آنک بر پرده عشاق دلش زنگله نیست

□

تو پنداری که: او با تو وفا ورزد، دلا، مشنو

□

بار دیگر هجر با ما دشمنی از سر گرفت

□

من از رشک قد تو دیدن نیارم

□

درست قلب من ار شد شکسته باکی نیست

□

او به تن حکم کرد و فرمان نیز

□

تو را چگونه توان یافت؟ در تو خود که رسد؟

□

بیاورد سیصد عماری و مهد

□

از شراب صرف باقی کاسه سر پر کنید

□

خنک یاری که هستی تو به خلوت هم نشین او!

□

برتن از عشق چو پر فایده بندی دارم

□

هم‌چنان در آینه‌ی جسم ولی

□

گهی که وصف سر زلف دلکشت گویم

□

رندکی چند کون دریده همه

□

ولی حق عزیزالدین محمد حاجی آن عاشق

□

کنون چنبری گشت بالای سرو

□

به باد و آتش و آب و به خاک عشق درآمد

□

گرم در صد بلا بینی مپرس از هیچ، سهلست آن

□

باشد که: اوحدی را از غیب دست گیرد

□

نقل چه می‌کنیم ما، قند لب تو نقل بس

□

در گوش هوش پیچد آواز دلنوازم

□

خود کی درست خیزی از زیر سکه‌ی دل؟

□

صبح وصالم بماند در پس کوه فراق

□

که جاوید در کشور هندوان

□

رخ بر رخش منه تو تا رویت از شهنشه

□

دردها را درو نهاد دوا

□

گویی: به صبر چاره کن این روز عشق را

□

ظلم چه بود وضع در ناموضعی

□

مرغ دل از زلف دلبران نبرد جان

□

تو پیش از جرعه‌ی من مست بودی

□

چنان سوزد مرا تاب غم او

□

نوشتم یکی نامه از مرز چین

□

این قطره‌های هوش‌ها مغلوب بحر هوش شد

□

ای که به مخلوق چنین غره‌ای

□

به زلف او دهم این نیم جان که من دارم

□

کز هر رنجی گشاده گردد

□

در راه مهر سایه‌ی دیوار محرمست

□

گر دل به مذهب تو جزین گوشت پاره نیست

□

با ما نظر عنایت، ای دوست،

□

مزن بر کم‌آزار بانگ بلند

□

گفت قضا بر سر و سبلت مخند

□

من چون ز برای او هم خانه‌ی دین گشتم

□

زو گر خبری خواهی، با راهروی بنشین

□

گر بدی صبر و حفاظم راه‌بر

□

ببند ای خادم ایوان در خلوتسرا کامشب

□

اگر یاران مجلس را نصیحت سخت می‌آید

□

تا ز آتش فراق دل عاشقی نسوخت

□

بدو گفت موبد که ای پادشا

□

من بر این برهان بگویم زانک آن برهان من

□

به دستم جام‌جم دادی، پس از عمری که دم دادی

□

با جفا دیگر چرا تنگ اندر آوردی عنان؟

□

ساقیا باده فزون کن، تا منت گویم که چون کن

□

هر چند عمر در سر تحصیل کرده‌ام

□

مرا گویی: کزان دلبر بگو تا: چیست کام تو؟

□

عیسی نفسی، کز لب در مرده دمد صد جان

□

زبان را مگردان به گرد دروغ

□

می‌خند ای زمین که بزادی خلیفه‌ای

□

کار خلقی را به تدبیر تو باز انداختند

□

کم و بیش اوحدی چو اندر سر توشد

□

هم‌چنان چون شاه فرمود اصبروا

□

زهی از عنبر سارا کشیده

□

قبا در بند تست، اما ندارد در کمر چیزی

□

دردت چو می‌دهد دل بیمار را شفا

□

بیامد چو بهرام را دید گفت

□

گر چه صدف ز ساحل قطره ربود و گم شد

□

هر آنکه سیم سرشکم بدید زود بداند

□

اوحدی، بشنو اگر عافیتی می‌خواهی

□

تا تو به وجود مانده‌ای باز

□

در ره عشق مسلمان نتوان گفت او را

□

اوحدی، اینجا چه گرد خیرد؟

□

از پرتو مل پرده‌ی خورشید دریدند

□

چنین گفت گویا گشسپ دبیر

□

ای دل از این سرمست شو هر جا روی سرمست رو

□

بعد از آن از بند کار خویشتن برخیز، اگر

□

اگر به شحنه بگویند، شهر بگذارد

□

چشم نیکو شد دوای چشم بد

□

چرا از طره‌آموزی سیه‌کاری و طراری

□

بر دل ویران من طعنه زدن تا به چند؟

□

کارش چو به جان رسید می‌گفت:

□

برانوش را گفت کز شهر روم

□

خاموش کن و هر جا اسرار مکن پیدا

□

تو بر کن چشم معنی را و بنگر نیک، تا با خود

□

بیدلی را که ز پیوند رخت منع کنند

□

هر نفس صد هزار خاک شوند

□

چنگ را بینم که هنگام صبوح از درد من

□

مرا به شربت و دارو نیاز و میل نباشد

□

و آن شیفته کز زلف و قدش دار و رسن یافت

□

اگر خانگی مرغ باشد رواست

□

جز چهره عاشقان مبینید

□

خیال بود که: وقتی به رغم بدگویان

□

گر چه از هر جهتم سری و سودایی بود

□

ما به بیداری روان گشتیم و خوش

□

ضرورتست ببیچارگی رضا دادن

□

منقاد دلیلی شو، در راه، که آهن را

□

ای کاش که بود ما نبودی!

□

زمانه برین سان همی بگذرد

□

چو در کان نباتید ترش روی چرایید

□

ز خدای و نفس خود، ار چنان که تو واقفی

□

هم شب اول که دل طره‌ی او دید ، گفت:

□

دل عطار تا شد غرق این راه

□

براه بادیه هر کس که خون نکرد حلال

□

کاج! لعلی ز لبش بستدمی، تا بر من

□

درد دل خسته‌ی عراقی

□

به زاری همی بند ساید کنون

□

شهم گوید در این دشتم تو پنداری که گم گشتم

□

زان رنگ و بوی چندین چون گل مخند، کین جا

□

به ما گوهری داد دست عنایت

□

هست اندر دفع ظلمت آشکار

□

آبروی قدح بباد مده

□

اگر قد ترا شمشاد گویم جای آن داری

□

از گفت بد دشمن آزرده نگردم، زانک:

□

همه شب همی کار او ساختم

□

گر چه جان از وی ندید الا جفا

□

ثابت نباشد آن قدم اندر طریق عشق

□

چو آگه شوی از شب بیدلی

□

اگر صد گنج دارد در دل و جان

□

دلی که در خم زلفت فتاد اگر سنگست

□

زان ما شو، ای دلبر، تا ز دست هجرانت

□

ماجرایی رفت ما را با لبش

□

ز گیتی ستایش به مابر بس است

□

به خود واگرد ای دل زانک از دل

□

اگر چه شرم همی داشت، من به بی‌شرمی

□

سرو مرد قامت او نیست، لیک

□

آن ز فرعونی اسیر آب شد

□

چشم خونبارم اگر کوه گران پیش آید

□

گفتم: آن عهد تو می‌بینم و بسیار نپاید

□

چو گویم وصف حسن ماهرویی

□

بدانست کو را ز شاه بلند

□

العزه لله جمیعا چو شنیدیت

□

دل بسته‌ایم، در سر زلف تو گر چه خلق

□

ترا با اوحدی جنگست و ما را فکر آن در دل

□

آشکارایی و پنهانی نگر

□

در برم دل همچو مهر از تاب لرزان می‌شود

□

گر دلت آلوده شد، بر در می‌خانه آی

□

ز حیرت در همه گم گشته از خود

□

برانوش بد نام آن پهلوان

□

چون برسی به کوی ما خامشی است خوی ما

□

گفتی: آشنا گشتم با خدای در معنی

□

غم را که بها نبود در شهر کسان هرگز

□

آن تنی را که بود در جان خلل

□

گر نزنی بر صف دل خنجر مژگان چه کشی

□

بر گور من ار گذر کنی تو

□

چون عراقی، واله و شیدا شدی

□

چو منذر به نزدیک جهرم رسید

□

چو پی کبوتر دل به هوا شدم چو بازان

□

خرقه که بر دوخته شد، نقد که اندوخته شد

□

دگر آرزو نجویم، پی آرزو نپویم

□

ذره‌ای پرتو خورشید رخش

□

چون بروز وصال شکر نکردم

□

پیغام ما چگونه رسد نزد آن حرم؟

□

از دو رنگی ماست این همه رنگ

□

پسر بد یکی خرد شاپور نام

□

همیشه بوی با عودست نه رفت از عود و نه آمد

□

ترا اندر شبستانش نباشد، اوحدی، باری

□

اوحدی، تا کی کشی بار غمش؟

□

هم‌چنین هر قوم چون پروانگان

□

هیچ زر در همیان نیست بدین سکه که ما

□

هر هوس و آرزو، که بود دلم را

□

در راحت سرای می‌کفتم

□

بدانید کان کو منی فش بود

□

هر آنک بالش دارد ز آستان عنایت

□

نظر بر منظر خوب تو تا کردم، دل خود را

□

بیم آنست که: از فکرت و اندیشه‌ی تو

□

گویی گنهکاریست کو را همی

□

چون وصال دوستان از دست دادم چاره نیست

□

چون ز در قرب تو گشت شبانی عزیز

□

ز شوق او تپان می‌باش پیوست

□

چو تو تیر گیری و شمشیر و گرز

□

ای دل چو در این جویی پس آب چه می‌جویی

□

ز باغ ورد او دوری نخواهم کرد تا هستم

□

بهمن غم کرد درون، دست به دستان و فسون

□

بدرومتان هم‌چو کشت ای قوم دون

□

عندلیبی از گل سوری جدا

□

گر نمیرد اوحدی پیشت روان

□

مرا از زندگانی نیست سودی

□

نه از تخمه‌ی یزدگردم نه شاه

□

نی بگویم ز ملولی کسی غم نخورم

□

دلم را زین گرانان چه؟ وزین بیهوده خوانان چه؟

□

گر بدانم که تو بر من گذری خواهی کرد

□

عقل را زاب زندگانی تو

□

کام دل درویش جزین نیست که گه گاه

□

به طیره گر تو مرا صد جواب تلخ دهی

□

نرمکی باد گفت در گوشم:

□

چنین تا به شهر صطخر آمدند

□

خمش باشم بود کاین غم درافتد

□

گرت بسان قلم سر همی‌نهد بر خط

□

من که بر عشقم بریدستند ناف از کودکی

□

دیده‌ای که اندر نعاسی شد پدید

□

اگر جانان برآرد کام جانم

□

اوحدی، از گل روی تو مراد من چیست؟

□

خضر جان گرد سرابستان دل گردد مدام

□

که برکس نماند جهان جاودان

□

چه خوش است داغ عشقت که ز داغ عشق هر جان

□

چندان بنه درم، که کند دفع دردسر

□

بار طلب چو بستی، بنشین که خسته گشتم

□

بس در شگفت آمده‌ام تا مرا به حکم

□

جز نسیمی کان به چین زلف او بگذشت دوش

□

آنجا مکرمیم چو سقلاب و زنجبیل

□

زمان زمان که دلم یاد چهر تو بکند

□

سپاسم ز یزدان که دارم خرد

□

آن سو که میوه‌ها را این پختگی رسیدست

□

بوسه‌ای خواهمش، و گر ندهد

□

جز ورق ذکر او ورد نخواهیم ساخت

□

هیچ علت اندرو ظاهر نشد

□

متاب روی ز مهر ار چه آفتاب منیر

□

جنس و نقد گنج مکنونات غیب

□

مانده‌ام در چاه هجران، پای در دنبال مار

□

همی گفت هرکس که این بد که کرد

□

تو ز لوح دل فروخوان به تمامی این غزل را

□

ز پی آنکه بنگرم رخ لیلی ز گوشه‌ای

□

ای اوحدی، از خوان غم عشق دلت را

□

می‌ندانم تا دل عطار هیچ

□

مشعل مه بدم سر فرو می‌کشتم

□

آنجا مطلب روزه و تسبیح، که در روی

□

دلا بی‌عشق او منشین ز جان برخیز و سر در باز

□

یکی کار پیش است با رنج و درد

□

اندر رکاب تو چو روان‌ها روا شوند

□

یک تن کجا تواند؟پوشید از نظرها

□

ستم ببین تو که: دیگر ز گفت و گوی رقیبان

□

شاهدی کز عشق او عالم گریست

□

موسی جان بر فراز طور محبت

□

گنج وصلت هم درین ویرانهاست

□

به بوی آنکه به دامان تو درآویزد

□

زبان برگشادند ایرانیان

□

گر عیان خواهی ز خاک پای ایشان سرمه ساز

□

گفتا که: جان شیرین پیش من آر و زین غم

□

ز هیچ روی تو با من چو روی صلح نداری

□

چون رسید این جایگه عطار نه هست و نه نیست

□

دوستان هر دم که وصل دوستان حاصل کنید

□

یک شهر دشمنند مرا وز بهر تست

□

به آفتاب خطاب تو خواستم کردن

□

چنان بد که طینوش رومی ز راه

□

افتد عطارد در وحل آتش درافتد در زحل

□

بپیوند رفت روز جور و بیداد و ستم، جانا

□

آن کس که به زر فخر کند خاک به از وی

□

وان سر و فرق گش شعشع شده

□

خواجو چونیک نامی در راه عشق ننگست

□

کی کردمی من از لب صافی حدیث؟ اگر

□

به بوستان جهان بهر گلبنان حیات

□

ستاره همی دامن ماه جست

□

هر چه بمردند پار حشر شدند از بهار

□

زینسان که سراسیمه گشت اوحدی از مهرت

□

گفتمش: ای بی‌وفا، عهد همین بود و مهر؟

□

دل حیوان چو مرد کار نبود

□

دلم ز بهر چه با طره تو بندد عهد

□

به آب چشم و بیداری ترا میخواهم از یزدان

□

دمادم چند نوشم درد دردت؟

□

بشد تیز بهرام و بر خوان نشست

□

هر ذره که پای کوفت با ما

□

اندیشها که وهم هراسنده کرده بود

□

زان سو گذر به جانب من کس نمی‌کند

□

گفت نان و زاد و لوت دوش من

□

آبی بر آتشم زن از آن آتش مذاب

□

جانا، ز خوی تند خود، چون بی‌گناهم، هر نفس

□

که به غیر از تو در جهان کس نیست

□

تن مرد نادان ز گل خوارتر

□

از حصار فلکی بانگ امان می‌خیزد

□

قوت روح از سماع جوی و ز مطرب

□

روزی نسیم بر سر زلفش گذار کرد

□

کنون بی‌خود بیا تا بار یابی

□

کسی که بر سر کوی تو باشدش حالی

□

هر آحادی چه داند سر عشقت؟

□

به وصلت شاد کن جانم، کزین بیش

□

نه روزش طلایه نه شب پاسبان

□

باخبران و زیرکان گر چه شوند لعل کان

□

چند کنی، اوحدی، ناله؟ که در عشق او

□

زندان دل ما همه چاه زنخ اوست

□

ای بسا نازا که گردد آن گناه

□

به دوران او توبه‌ی اهل عشق

□

با قد آن صنم ز چمن، سرو گو: مبال

□

عاقبت نیکو شود کارم، چو من

□

همه پایه‌ی تخت زر و بلور

□

دلی آمد دلی آمد که دل‌ها را بخنداند

□

اگرچه لذت شیرین دهد، به ملک مناز

□

دل ما را به چه پرسی که: چرا شد بر او؟

□

از دلم مشعله‌ای خواهم ساخت

□

سرنکشد یکسر مو زان جعد مسلسل عقل

□

نیکو نباشد هر زمان جایی دگر کردن هوس

□

نخستم برگزیدی از دو عالم

□

کزین مرد چینی و چیره‌زبان

□

از آفتاب مشتعل هر دم ندا آید به دل

□

همه پیرهن قبا شد ز غم تو بر تن من

□

بس فتنها که برانگیزد

□

گفت می‌دانم که نازی می‌کنی

□

خواجو اگر جان بدهد در غم عشقت

□

از من بپرس راز محبت، که روز و شب

□

تا درین عالم نگردد آشکارا راز ما

□

بفرمود تا پیش شاه آمدند

□

در زیر درخت او می‌ناز به بخت او

□

تا این زمان گر نطق ما تقصیر کرد اندر سخن

□

باز گردیدم که بنشینم به هجر او، ولی

□

چه زنی در من آتشی که مرا

□

با عشق تو زیبائی خوبان ننماید

□

هزار بار دلم را شکسته‌ای به جفاها

□

تا دور شدیم از بر تو

□

چو نرسی بشد هفته‌یی برگذشت

□

نه اول ماند و نی آخر مرا در عشق آن فاخر

□

از گل بستان وصل یک دو سه دامن بیار

□

اوحدی، رو مددی جوی ز خاک درشان

□

چونک قدرت نیست خفتند این رده

□

چو پیش اسب تو دیدی که می‌نهادم رخ

□

اوحدی پیش دهان تو زبان بسته بماند

□

از کرده‌ی خود سیاه‌روییم

□

ز گرگان بیامد به شهر نسا

□

یا دهان ما بگیر ای ساقی ور نی فاش شد

□

شب تاریک پرسیدی که: بی من چون همی باشی؟

□

رها کن ترهات و شطح و طامات

□

گفتی که چو زر عزیز مایی

□

ما دگر نام خریداری یوسف نبریم

□

باده گردان شد و او سر خوش و من خرم و نه

□

زر و سر را نبود هیچ درین بقعه محل

□

ز ایوانش بردند و کردند اسیر

□

من چو انبان بردریدم گفت آن انبان مرا

□

گفتی که: اوحدی را روزی بر خود آرم

□

مفلس و بیمایه مگذارم چنین، گر هیچ وقت

□

هم‌چنین از بخل کم در روی جود

□

در شب هجر ناله‌ام همدم

□

صبر گویند: بکن، صبر به دل شاید کرد

□

آمد به درت ندیده رویت

□

سوی تور شد شاه نخچیرجوی

□

خورشیدروی مفخر تبریز شمس دین

□

آه و فغان اوحدی امشب، تو ای رسول

□

مطرب از شعرها که میپرداخت

□

گفتم: ستاره نیست سر شکست ای نگار

□

نفس را بر سر میدان ریاضت کشتیم

□

بر دوست به نزدیکی زنهار نهم چندان

□

مشامم تا ازو بویی نیابد

□

به زه داشت بهرام جنگی کمان

□

روزست شبم از تو خشکست لبم از تو

□

مرا به خوان وز درد فراق هیچ مپرس

□

نمی‌گفتی: به فضل خود ببخشایم بسی بر تو؟

□

پوست افزون بود لاغر بود مغز

□

گناه ار دیده کرد اول چرا تهمت نهم بر دل

□

این زهره کرا باشد؟ جز من، که بگستاخی

□

ز آفتاب مهر بر دل سایه افگن، تا شود

□

همی خواست منذر که بهرام گور

□

سخن ندارم با نیک و بد من از بیرون

□

همه را رخ به خون دیده نگار

□

ای عیدتان بر خام خم گوساله‌ی زرینه سم

□

تا لوح چو سیم تو خطی سبز برآورد

□

هر خواب که دوش دیده بودم

□

بلبل زبان گشاده و بنهاده پیش او

□

بوسه‌ای ده مرا، که نوش لبت

□

ز نخچیر دشت و ز مرغان آب

□

این دل پاره پاره را پیش خیال تو نهم

□

در دلت چون توان که بگذارم؟

□

گر ز قدش نتوان جست کنار، از لب او

□

بیشتر رفتست و بیگاهست روز

□

وضو سازم به آب چشم و هر دم

□

گاه به دست تو همچو مرغ گرفتار

□

تا تو ز خودپرستی وز جست وجو نرستی

□

کسی را کجا پادشاهی سزاست

□

آن دم که بماند جان ما دنگ

□

رفتن مهر تو از سینه‌ی من ممکن نیست

□

نشود اوحدی ز مهرش دور

□

تحفه‌ی جنت که از بهر شما آراستند

□

دمی جدا مشو از جام می که در این دور

□

بارم نتوان برد، که مسکین و غریبم

□

ور نهنگ لاخورش زو طعمه ساخت

□

به خان به راهام شو بر گذار

□

برپرد آن دل که پرش شه شکست

□

دی غمت گفت که: بیگانه مشو با خویشان

□

شاکرم از دل، که او گشت شکارت، بلی

□

چون گهر در بحر گوید بحر کو

□

هر شبم آه جگر سوز کند همنفسی

□

نمیخواهم کسانی را که امروزند و فردا نه

□

بنوازی و پس بیزاری

□

بزد تیر و پهلوش با دل بدوخت

□

پرده ظلمت درید دل به فلک برپرید

□

یاران قدیمی، که ز ما روی نهفتند

□

عشقبازی را خطا نتوان شمرد

□

گاه شعرم بدو شکر ریزد

□

چون بیاد لب میگون تو می‌خورد شراب

□

زین باده کجا خبر دهندت؟

□

عراقی خسته دل هردم ز سویی می‌خورد زخمی

□

چو بشنید شاه آن پراندیشه شد

□

به گوش غنچه نیلوفر همی‌گوید که یا عبهر

□

اسب خیرم لاغرست و خنجر کردار کند

□

یک ذره نیست در دل مجروح اوحدی

□

بکشمش یا خود دهم او را عذاب

□

ور خطائی رفت کان گیسوی عنبر بیز را

□

گر دوست بر دل تو زند زخم بی‌شمار

□

عنان ربود ز من توسن طرب، ساقی

□

چو بخت شهنشاه بدرو شود

□

در عین آتشم چو خلیلم فرست آب

□

نه عقلم بسی گفتی، مکن یاد او دیگر؟

□

گرچه از چشم بینداخت مرا یار، هنوز

□

زان شکر لب شور در عالم فتاد

□

بلبلی را که بود برگ گلش در دم صبح

□

چو زاد آن مقر اینجا به دست باید کرد

□

شاید ار آب حیات از سخنش می‌بچکد

□

چنین گفت با پرده‌داران اوی

□

هر که او یک سجده کردش گر چه کردش از نفاق

□

گر سر ز خاک پای او گردن بپیچد یک زمان

□

عاشقم، روزی بر آویزم بتو

□

حد اعیان و عرض دانسته گیر

□

مجنون گرش بخیمه لیلی دهند راه

□

این وصلت و مفارقت و جوهر و عرض

□

مکن فاش این سخن‌ها همچو حلاج

□

بدو گفت ساقی که من بنده‌ام

□

دو چشم من چو جیحون شد ز گریه

□

با هجر تو ممکن نشد اندیشه‌ی شادی

□

گر بر سر ما تیغ زنی روی نپیچیم

□

همچو عطار اگر نخواهی ماند

□

ترسم که برآرم نفسی از دل پردرد

□

بر مهر و دوستی ننهند این گروه دل

□

جهان آب است و من در وی جمال یار می‌بینم

□

یکی پادشا پاسبان جهان

□

گر زانک تو ملولی با خفتگان بنه سر

□

بدین صفت که من آویختم به چنبر زلفت

□

گرش ز ابرو و مژگان حیات بارد و نوش

□

ان رایتم ناصحین انصفوا

□

تو جوانی و نترسی ز خدنگ آه پیران

□

بهر سود اندر خطرها می‌روی

□

زمانی شادمان و خوش نبودم

□

یکی جام دیگر پر از می بلور

□

این سخن فرع وجودست و حجابست ز نفی

□

آخر و اولی و بودن تو

□

لعلت چو در باز آمدن بر درد ما واقف شود

□

همه دعوی او زوال آمد

□

بگیر سلسله‌ی زلف دلبران سمن رخ

□

آن موی او به پای رسد، گر فرو کشی

□

به روی خرم تو شادمان نشد افسوس!

□

به منذر بگوید که ای سرفراز

□

ای آنک بزادیت چو در مرگ رسیدید

□

زمان ما به آخر رفت، ازین بیش

□

پریر از لبت بوسه‌ای خواستیم

□

و هو یطعمکم و لا یطعم چو اوست

□

اگر چنانکه سر صلح و دوستی داری

□

آن گرتو بودی آن دگران چیستند پس؟

□

آنجا که منم تو هم نگنجی

□

بزد کفشگر جام می هفت و هشت

□

انصاف ده که با نفس گرم عشق او

□

در عشق نیکوان به جوانی کنند عیش

□

ز من بپرس گزند جراحت دل ریش

□

چون خشک‌سال وصل تو در کون دیده‌ام

□

برافروز شمع دل از آتش عشق

□

میان بیشه‌ی هستی به تیغ نامرادیها

□

گشت بیدار چشم دل، چو مرا

□

تو کردار خوب از توانا شناس

□

دوست را دشمن نماید آب را آتش کند

□

این راز چون بدارم پنهان؟ که یافت شهرت

□

آن دام که ما نهاده‌ایم، ای دل

□

گفت فرمان حکمت فرمان بگو

□

درین وادی چه به بودی ز آه و ناله و زاری

□

زان ساعد و زلف ار کمری سازم و طوقی

□

بعضی برای دوزخ، بعضی برای انسان

□

که بر پهلوی موبد پارسی

□

حیران شده زمین که چو نیمیش شد گیاه

□

باز شنیدیم: کو آتش ما می‌کشد

□

به یاد آن قد چون تیر و ابروی چو کمان

□

دل چو بشناخت که عطار درین راه بسوخت

□

دلا در راه حسرت منزلی هست

□

نماز شام ندیدی؟ که پیش روی چو ماهت

□

از آن نفس که جدا گشتی از من بی‌دل

□

وزان سوی قیصر سپه برگرفت

□

صفراییی کز طبع بد از نار شیرین می‌رمد

□

گر می‌زند معاینه شمشیر، حاکمست

□

اوحدی شاد شو از دیدن این روی و مخور

□

ویس و رامین خسرو و شیرین بخوان

□

ای مه آتش عذار آن آب خشک

□

چو چوگان گشت در غم پشت و می‌دانم من خسته

□

تن بیمار ما درهم شد از غم

□

جو منذر بیامد به شهر یمن

□

ازیرا اسم‌ها عین مسماست

□

دل در پی «لا» و «هو» گم گشت، دل خود را

□

قاصد، که ببرد نامه‌ی من

□

ناز کم کن زانکه تا خطت دمید

□

در سنگ اثر می‌کند آه دل مظلوم

□

از دست ساقیی، که از آن دست کس ندید

□

ور سوختن من است رایت

□

چو شاپور شاپور گردد بلند

□

نزدیک آمد که دیده بخشیم

□

زان دوست دل برداشتن،صورت مبند، ای اوحدی

□

ای که گفتی: ذوق دل پرداز مسکینان خوشست

□

آن هم از تاثیر لعنت بود کو

□

کار من هست چو گیسوی تو دایم در هم

□

به دو دیده خاک پای تو اگر کسی بروید

□

به عتاب گفت: عراقی، سر صلح تو ندارم

□

فزاینده‌ی دانش و راستی

□

غمت که کاهش تن شد نه در تنست نه بیرون

□

گویند: به دل صبر کن از یار و ندارم

□

زاهدان فردا چه گویندار خدای؟

□

صد هزاران راهزن در ره فتاد

□

سخن یار اگر بود دشنام

□

روایتگرست این از آن، آن ازین

□

روشن‌تر از وجود تجلی ذات حق

□

به دادار گفت ای جهاندار راست

□

هر چه ناسوتی ز ظلمت راه‌ها را بسته بود

□

هر کرا هست اختیاری گو: همی کن چاره‌ی خود

□

آنکه اندر عقب من به تعبد کوشید

□

یا مگر فرعونی و کوثر چو نیل

□

چشمم از بهر چه ریزد خون دل بر بوی اشک

□

چو اوحدی سخن از لعل آن صنم راند

□

درین وادی خون‌خوار غم تو

□

سگالش نگوییم جز با ردان

□

دریا پیش ترش رو او ابر نوبهارست

□

تا به منزل باش،گو، کز تو چه خواریها کشیم؟

□

یکی پنجه بگشاد بر شاخ بید

□

خود عجب نبود آنکه از ره عجز

□

دست من و سلسله‌ی زلف یار

□

نظری بر من و بر درد من و زاری من

□

هم بر در دوست باشد آرام

□

رکابش دو زرین دو سیمین بدی

□

همه خانه‌ها یکی شد دو مبین به آب بنگر

□

ای اوحدی، چه جویی از عشق نام نیکو؟

□

گر از جور تو روزی پیش سلطان

□

یسر با عسرست هین آیس مباش

□

بجز آه و اشک میگون نکشد دل ضعیفم

□

عمری دگر بباید و شلتاق عالمی

□

همچو ابراهیم از لطفت سزد

□

چو با تیر بی‌پر تو شیرافگنی

□

آتش در مال زن و در حطام

□

ای بسا سوخته دل را! که به پروانه‌ی غم

□

ما را به خویش خوان و بر خویش بارده

□

چون تو پیدا می‌شوی گم می‌شوم

□

بزم شوریده دلان را ز پی نقل صبوح

□

نه جمشید، لیکن هرش بنده میری

□

گفتی: از لب بدهم کام دل عراقی روزی

□

نهانش همی کرد خواهم تباه

□

چون مهره‌ای در دست او گه باده و گه مست او

□

ای مسکن من خاک درت، بر من مسکین

□

ماجرای عشق را روزی بگویم پیش خلق

□

شرح دارالملک و باغستان و جو

□

گر کشند از راه کینش ور کشند از راه مهر

□

اوحدی گر نه چو پروانه بسوزد روزی

□

چه باشد گر فراغت والهی را

□

خردمندی و مردی و رای تو

□

برکن تو جامه‌ها و در آب حیات رو

□

چون نهد دیوانه‌ای دانات نام

□

علت حجاب می‌شود اندر میان خلق

□

از تو کمری می‌نتوان بست به صد سال

□

من ببوی خال مشکین تو گشتم پای بند

□

ورت نگه کند از گوشه‌ای شکسته دلی

□

بر من همای وصلت سایه از آن نیفکند

□

به تنها بگویم ترا یک سخن

□

در ساقی خویش چنگ درزن

□

نشوم با تو چو سوسن دو زبان گر تو نباشی

□

چو روز شد همه شکر مغان همی گفتم

□

می‌روی در خواب شادان چپ و راست

□

تاگرفتار سر زلف سیاهت گشته‌ام

□

موی بر موی تنم بر تو دعا می‌گوید

□

زیبد که شود به کام دشمن

□

بدانید کاین چرخ ناپایدار

□

روح قدسی را بپرسیدم از آن احوال گفت

□

مکن، ای پسر، که وفا کن به روزگار و مدت

□

مپسند آبروی خویش، که دوست

□

چون ساکنان گلشن در پایت اوفتادند

□

ایکه گفتی هر زمان یاری گرفتن شرط نیست

□

به سرحد وصالش گر زوجهی راه میابم

□

به تیر غمزه جان و دل چه دوزی؟

□

بدو گفت بهرام با او بگوی

□

جمله گشته پریشان او پس و پیش ایشان

□

ناز ترا کجاست خریدار به ز ما؟

□

چاره بجز صبر نیست، کان رخ چون آفتاب

□

پرتو شیخ آمد و منهل ز شیخ

□

باید که برآید چو برآید نفس صبح

□

آشفته‌ی جمال جمیل بتان شدی

□

چه قدر دارد، جانا، دلی؟ توان هردم

□

به یک نیم روز آب دارد نگاه

□

چشم ما بگشاد چشم مست او

□

اوحدی را مکن از بند خود آزاد، که او

□

دل زین سفر کشید به هر گام زحمتی

□

گر ذره‌ی راه نیست خورشید

□

دردمندان محبت بر امید مرهمی

□

رویی بدان لطافت، چون پرده باز گیرد

□

از پی جرعه‌دان مجلس تو

□

به دل هرچه دیدند بردند خوبان

□

بی گفت تو گوش نیست جان را

□

آن ماه با حریفی هر شب شراب نوشد

□

دیگران را از عسس گر شب خیالی در سرست

□

چرب و شیرین و شرابات ثمین

□

من چیم گردی ز خاک کوی دلبر خاسته

□

پریشان کرد گرد روی ایشان

□

یک شبی با خیال او گفتم:

□

چاشنی جنون او خوشتر یا فسون او

□

زین شرح اگر خواهی از شمس حق و شاهی

□

زین آفرینش آنچه تو خواهی، ز جزو و کل

□

عیب زبونی نه لایقست،گر از خود

□

راست گفتی کنار من صدفست

□

بکجا روم چه گویم ز رخش نشان چه جویم

□

خدای تو آن چیز مخصوص باشد

□

ز بهر نقل مستان از لب و چشم

□

ز آه سرد من لرزد دل محزون در آن کاکل

□

ملالی نیست ماهی را ز دریا

□

دل به دست تو بود، بشکستی

□

با دل فارغ او زاری من سود نداشت

□

دیده‌ی دل کو به گردون بنگریست

□

گر پریشان رفته‌ایم اکنون تو خاطر جمع دار

□

هر شبی پیش خیال تو بمیرم چون شمع

□

با این همه، عراقی، امیدوار می‌باش

□

جان طرب پرست ما عقل خراب مست ما

□

چو گوید مرغ جان یاهو بگوید فاخته کوکو

□

هر تلخ، که خواهی تو، بگو، تا بنیوشیم

□

چرا دلدار نو می‌آزمایی؟

□

چون به تاریکی در است آب حیات

□

فرهاد اگرش دست دهد دولت شاهی

□

گر بخندد لب من عیب مکن هیچ، که حالی

□

دلم را شاد کن، ساقی، که نگذاشت

□

عجب که ساقی این بزم محتشم به در آرد

□

گوید بگو یا ذا الوفا اغفر لذنب قد هفا

□

بی‌تو در گور آنچنان گریم که اشک

□

غنچه گریبان خود تا بن دندان درید

□

الله الله قسم مسکین بعد من

□

سرخاب قدح تهمتنانرا

□

با همه تندی و جوش در عجبم من که چون

□

خیالت گفت: کری نیک زارم

□

در عوض عبیر جان در بدن هزار سنگ

□

لطف خداوند جان مفخر تبریزیان

□

عشق تو هم برگسیخت رشته‌ی تسبیح دل

□

چشم تو آنجا که دست برد به دستان

□

غم عاشقی ناچشیده ولیکن

□

قولت چو با عمل بفروداشت می‌رسد

□

رقیبان در لیلی چرا کردند قصد من؟

□

سر جان و جهان ندارد آنک:

□

هزار خسته جگر را ز صبر فرمائی

□

شمس تبریز تویی واقف اسرار رسول

□

کفن سیاه کنم روز مرگ، تا باری

□

نگوید به ترک تو اوحدی

□

زان فراخ آمد چنین روزی ما

□

روضه خلد اگر چه دل بهر لقا طلب کند

□

دفتر خاطر ز نقش دیگران شستم تمام

□

چه خوش باشد که جان من برآید

□

گر بر آرم حاجتش او وا رود

□

آتش صبر تو سوزد آتش هستیت را

□

خلق گویند: برو توبه کن از شیوه‌ی عشق

□

باد هواست، چار حد آن خراب کن

□

نبات اینجا چه ذوق آرد ولیکن

□

بی فروغ رخ زیبای تو در زلف سیاه

□

گه نعره بر آریم ز صحراش چو مرغان

□

گر ز ما برهان طلب دارد کسی

□

ز پایت برندارم سر اگر دارم کنی برپا

□

دلم افتان و خیزان دوش آمد

□

سخن چشم همچو جوی مرا

□

اوحدی، با غم شیرین‌دهنان زور مکن

□

می‌کند تکرار گفتن بی‌ملال

□

گفتمش بلبل بستان جمال تو منم

□

ای که بی‌یاد تویک روز نمی‌باشم و یک شب

□

چند باشی، عراقی، از پس دل

□

آب در جوی منست و وقت ناز

□

بنه سر گر نمی‌گنجی که اندر چشمه سوزن

□

اوحدی را کی پسندی بعد ازین؟

□

اوحدی، می‌بوس خاک آستان

□

دلارامی که من دانم گر از پرده برون آید

□

دبیر سردلم فاش کرد و معذورست

□

مرا گوید: حدیث من مگو، دیگر چه می‌گویی؟

□

ازین شراب اگر خضر یافتی قدحی

□

آئینه نهفته در آئینه دان شود

□

آن خاک تیره تا نشد از خویشتن فنا

□

صد هزار اسم فزونست و مسماش یکی

□

مرغان صبح خیز چو عشاق اشک ریز

□

هر که از جام الست او خورد پار

□

کار جمعی از سیه کاری چو زلف دلبران

□

داری دو قرص و زان دو به ماهی گزی، مگز

□

گردی است به راه در، عراقی

□

خمش کن در خموشی جان کشد چون کهربا آن را

□

همچو خورشید همه روز نظر می‌بخشند

□

دردا! که نقد و جنس من اندر سر تو رفت

□

اوحدی پند نکو خواه شنیدی، لیکن

□

وانکه نور جان ندارد ذره‌ای

□

با خرد پیمان من بیزاری از پیمانه بود

□

از گلبن رخ تو دل حیران گشته‌ی من

□

بخشای بر غریبی کز عشق تو بمیرد

□

شاهنشهی که خطبه‌ی فرماندهی چه خواند

□

تا نخوانیم ندانی تو ره واگشتن

□

چو گل چاکست پیراهن بسی کس را و دل پرخون

□

بر اوحدی از دانش بردیم گمان، اکنون

□

پر من بگشای تا پران شوم

□

دل شکسته برم تحفه پیش چشم خوشت

□

شراب طهور من از دست تست

□

ز بند نام و ننگ آنگه شد آزاد

□

به دست آور نگاری تو کز این دستست کار تو

□

ز ترکستان آن دنیا بنه ترکان زیبارو

□

تنم را گر بپردازی ز جان در عشق او چندی

□

نمیدانم که دردم را سبب چیست؟

□

شیرمرد همه جهان بودم

□

در پسته‌ی تنگ تو سخن را نبود جای

□

تو یاد کن ز خدای خود اندرین ساعت

□

اگر نبودی بر من لباس هستی تو

□

ساقی بزمش به بذل تاج به فغفور بخش

□

گر ز تو پر گشت جهان همچو برف

□

بر فرق من ار تیغ نهد دست تو صد بار

□

بیچاره اوحدی را ملکی نبود و مالی

□

هر که سوی آب می‌رفت از میان

□

خواجو بچشم معنی کی نقش یار بینی

□

بر آستان تو بگریستم به طیره شدی

□

چو بر فضل صدگونه برهان نمود

□

گر اجزای زمینی وگر روح امینی

□

جزوی ز کل بمانده دستی ز تن بریده

□

با روی تو کو فرصت گفتار؟ مگر خود

□

آیینه‌ی دو عارض او از شعاع نور

□

چون دل عطار بیرون دیدم از هر دو جهان

□

ترا با مه کنم نسبت ولی ماه

□

تند من زو روان گردید و قالب جان و پیکر دل

□

دلا، با این همه امید دربند

□

ز بنده پروریت چون صلای عام رسد

□

شاه جان‌ها شمس تبریزیست و این دم آن اوست

□

به پیرانه سر گر ببوسم لبت

□

گر آه و ناله کند اوحدی شگفت مدار

□

بیست و نه حرف است بر لوح وجود

□

چو هندو سر زلفش آتش نشینی

□

من گردن تسلیم به شمشیر سپردم

□

گر چه خندم گاه گاهی همچو شمع

□

خمش کن در خموشی جان کشد چون کهربا آن را

□

ای کوزه گر صورت مفروش مرا کوزه

□

به قیامت ار برآید تن من ز خاک محشر

□

آفتابی ز سر منظره بنمود جمال

□

تن خود را به خون دیده بشوی

□

خواجو اگر از عشق بسوزند چو شمعت

□

چنان رسوا شدم در عالم این بار

□

خرم دل آن کسی که او را

□

آن بند قبا که بسته پیکر

□

همه جور و جفا و محنت عشق

□

بنمای بنا معقتدانم رخ رنگین

□

کاه باید که بنازد که خریداری یافت

□

دشمن عقل کی دیده‌ست کز آمیزش او

□

چشمم بمه چارده هرگز نشود باز

□

گر بجوشد خونم اندر پوست چندان طرفه نیست

□

در جام باده دیده عکس جمال ساقی

□

چو عشقش دید جانم را به بالای‌یست از این هستی

□

از لب سلامت ای احد چون برگ بیرون می‌جهد

□

گرم چون اوحدی روزی سر زلفش به دست افتد

□

گر از لبش بچشی شربتی، نگه نکنی

□

اگر خواهی که آن گوهر ببینی تو چنان باید

□

گر در قلم آرند وفانامه‌ی عشاق

□

در حرم تو هر کسی محرم و از برای من

□

نخستین گم کنند آنگاه جویند

□

از بر لباس غصه بیفکن که بهر تو

□

از مرگ چرا ترسم کو آب حیات آمد

□

در بست باز خط خوشت خواب اوحدی

□

بی‌خیال تو شبی دیده‌ی ما خواب نکرد

□

آنک ز تاب روی او نور صفا به دل کشد

□

گرچه خواجو بیقین شعر تو سحرست ولیک

□

آن چنان زی، که چو توفان اجل موج زند

□

عمری است که می‌زنم در دل

□

چو خوبان حله پوشیدند درآ در باغ و پس بنگر

□

همخرقه ایوبی زان پای همی‌کوبی

□

بکوش نیک وز کردار بد کناری گیر

□

مرا آسوده پنداری که هستم در فراق تو

□

تن بزن چند گویی ای عطار

□

حریفان گو بهنگام صبوحی

□

با خاک آستانت تا خوپذیر گشتم

□

چون عراقی نیافت راه به تو

□

مدام دلم همی آرد از مجره‌ی فلک

□

هم زبان همدگر آموختند

□

بر سر من آب می‌کردند و می‌گفتم: رها کن

□

عیبم کنند یاران در عشقت ای پریرخ

□

من از برای مصلحت در حبس دنیا مانده‌ام

□

اگرت خرقه سالوس شود دامنگیر

□

بار امانت می‌کشی وز بار آن ایمن وشی

□

رسواش مکن به کام دشمن

□

چو با تبریز گردیدم ز شمس الدین بپرسیدم

□

هر تن بی‌عشق کو جوید کله

□

ای دل، که همی جویی ازین دام رهایی

□

کسی گر خطش از روی نکو دید

□

چون چنین در ره توام عاجز

□

اگر به نامه کنم وصف آه و زاری دل

□

گر چه برافراشتم سر به هنر در جهان

□

چون از تو جدا فکندم ایام

□

از صفای مهر او با ماه انجم هر نفس

□

آنک ز روم زاده بد جانب روم وارود

□

رفت برون بسان آب از ره دیده خون دل

□

در وصف قد و زلف تو هر چند سالهاست

□

خاک زر می شود اندر کف اخوان صفا

□

زاندهان گر کام جان تنگدستان می‌دهی

□

لیلی اگر واقف شدی از ما چو مجنون، هر نفس

□

از لطیفی می‌نماند کس به تو

□

خیالت همچو سلطانی شد اندر دل خرامانی

□

شمشیر به کف عمر در قصد رسول آید

□

چون امانت‌ها که دادی گم شد اندر دست من

□

نسب چبود تناسب را طلب کن

□

چو آب خضر در تاریکی افتاد

□

حال آن نرگس مست از من مخمور بپرس

□

پریشانی مکن با ما چو زلف خویشتن چندین

□

گر خوشدلیی درین جهان هست

□

توهم دگران این که می‌زند شه گل

□

این عالم را کرانه‌ای هست

□

پایی به کرم بررخ من نیز همی نه

□

بسیار شد عجایب این بحر و چون ز موج

□

از تبریز شمس دین بازبیا مرا ببین

□

گرفت این شب دیجورم از ستاره ملال

□

تو شمع خاندان رسولی به راستی

□

در لعل تو آب زندگانی

□

بی پای طواف آریم گرد در آن شاهی

□

دزد کی باشد چو رفت شحنه ایمان به شهر

□

کاشکی!دستم به مالی می‌رسید

□

چو باشد باده و مطرب، پریرویی به دست آور

□

فرید از مایه‌ی هستی جدا شد

□

مرا که نام برآمد کنون ببدنامی

□

گوید که: «سن سن» ترک من، چون گویمش نامهربان

□

زیر هر تار مو نظاره کنیم

□

در ساحت وجود شه کامیاب شد

□

هر جان باملالت دورست از این جلالت

□

سخن لعل آبدار بگوی

□

بر نگیرد سر ز خط امر تو

□

صد هزار آفتاب دید احمد

□

بحال خود بگذار ای مقیم صومعه ما را

□

لاف عشقت میزنند آشفته حالان جهان

□

دل عراقی مسکین، که صید لاغر توست

□

تویی جان من و بی‌جان ندانم زیست من باری

□

از شیر خدای پرس ما را

□

من شوق وحشی ناظری یبکی بدمع سایری

□

از دست شما جامه دو صد بار دریدم

□

آنچه از سیرت ملوک به است

□

هر که غریبست و پای بند کمندت

□

گر زر طلب کنی ندهی ساعتی امان

□

اشکال عراقی ار نبودی

□

از صله بی‌شمار در چمن روزگار

□

هست اندر پس دل واقف از این جاسوسی

□

من ازین بلا و محنت، نه شگفت اگر بنالم

□

ز مثل ما تهی‌دستان چه کار آید پسند تو؟

□

جان و جهان ز عشق تو رفت ز دست کار من

□

مکن ملامت خواجو که عاقلان نکنند

□

میم دهان خود را از من نهان چه کردی؟

□

خراب کوی خرابات را از آن چه خبر

□

هین ز رنج خاص مسکل ز انتقام

□

موسی ز عصا چرا گریزد

□

دل ز غفلت بسته در جایی چنین

□

خرد را رها کن، که خواب خرد

□

دست دور از روی چون ماهت که من

□

پیوسته بیتو مردم بحرین چشم من

□

زلف تو تا ایناق شد، کار جهان بلغاق شد

□

از عکس رخ روشن، آیینه کنی گلشن

□

بقا سر بجیب فنا در کشد

□

هر گلرخی که بود ز سرما اسیر خاک

□

دل مرا به سر زلف تابدار مشوران

□

خورشید را چو نیست در آن آستانه بار

□

در گوش تو در هوش تو و اندر دل پرجوش تو

□

هر کسی را نرسد از تو تمنای وصال

□

غارت عشق برده نقدم و جنس

□

وصالت، ای ز جان خوشتر، بیابم عاقبت روزی

□

چو بی‌صورت تو جان باشی چه نقصان گر نهان باشی

□

از پی میوه ضعیف رسته درختان زفت

□

عنان از دست رفت اکنون، چرا پندم نمیدادی

□

گر زانکه ندانستی، برخیز و طلب می‌کن

□

گاه گوید که رنگ تو نه درست

□

ای ساربان چو طاقت ره رفتنم نماند

□

ز پیش سیر چشمان پرس سر این حکایت را

□

دریاب، کز آتش فراقت

□

زلفش سپاه خسرو حسنست وین عجب

□

چنان گریزد نامش چو قصد گفتن بیند

□

پست شد خسرو مسکین به لگد کوب فراق

□

به دست خویش بیند ای بام چشم مرا

□

چون ابر دو چشمم بستد جوهر آن بحر

□

صبر ایوبی نکرده درد را درمان چه خواهی

□

زان سپر انگیزیی سهمناک

□

نیست بی‌روی تو عراقی را

□

باد نفس مر سینه را ز اندوه صیقل می‌زند

□

پلید پاک شود مرده زنده مار عصا

□

هر چه از عقل فزون شد همه عمرم جوجو

□

بید بنشست و جام باده نهاد

□

با سر هر موی زلفش تا ابد

□

هان فی فرط الاسی مذنبت فی قلبی الاسی

□

مرا با تو افتادست پیوند

□

در بندگی زلف چلیپات بماندیم

□

می‌کند هر نفس این درد به صد گونه نهیب

□

اگر مهار گسستم وگرچه بار فکندم

□

شد آن مستوره‌ی عصمت برآن سوی

□

جان به یاد دوست می‌رفت از تنم

□

دم به دم از خون جگر ساغر خونابه کشم

□

اگر چه پشه نیارد شدن ملازم باز

□

شه آن به کاو عمل چون آب راند

□

وز روی آن که رونق خوبان ز روی توست

□

گلستان را گلستان را خماری بد ز جور دی

□

تیر غم تو روان ما هدف آسمان

□

کرد خرد وحدت او را سجود

□

ز عشقش زاهدان بیچاره گشته

□

برو از پوست بیرون آی کین کار

□

گر ترا خواجو نباشد آبروئی در جهان

□

شوق کشان کرد گریبان من

□

ساقی شراب داده هر لحظه از دگر جام

□

لنگری ای توبه فرمایان که ما این دم هنوز

□

صورت بخش جهان ساده و بی‌صورتست

□

ز هی نقاش صورت های زیبا

□

مدتی توبه داشتیم، اکنون

□

تا از خود ببریدم من عشق تو بگزیدم

□

روزی اگر بتیغ محبت شوم قتیل

□

این همه شربت نه بدان کرده‌ام

□

دم به دم در هر لباسی رخ نمود

□

خورشید حقایق‌ها شمس الحق تبریز است

□

چون بخت روسپید شب اندر دعا گذار

□

خدایا، هر که را نعمت دهی بیش

□

مرد عشق از جان نترسد در غمش

□

درد نگر رنج بین کانچه همی جسته‌ام

□

برآتش دل ما ریز آب آتش فام

□

از پس آن دور درآمد بخوان

□

مرا چون نیست از عشقش بجز تیمار و غم روزی

□

دل کز طمع لعل تو افتاده در آن زلف

□

کسی که بی‌قلم و آلتی به بتخانه

□

مایه‌ی هر دزد، که در عالم است

□

ای اوحدی، چو روی کنی در نماز تو

□

هر جانوری که آن ندارد

□

حقه‌ی یاقوت لل پوش گوهر پاش تو

□

بیش بقا، روز بمانند سال

□

هان! ای دل دیوانه، بخرام به میخانه

□

هر سوی رسولی نو گوید که نیابی رو

□

آن شیر خویش بر ما جلوه کند چو آهو

□

نهانی گفته بودش محرم راز

□

ترک عشق و باده خوردن چون توان کرد؟ ای سبک

□

سپردم به تو دل، ندانسته بودم

□

تا چه صیدیم که در چنگ پلنگ افتادیم

□

صفت حضرت دهلی که سواد اعظم

□

ور آرزویی هست بجز دوست تو را هیچ

□

ای محتشم اگر به مه من رسی بگو

□

چون برون از شش جهت بد گنج عشق

□

دید قصر شاه را بابرج جوزا هم کمر

□

مشنو که: باز داند سر نیازمندان

□

نه رنجورم نه نامردم که از خوبان بپرهیزم

□

پرده بساز ای مطرب مجلس

□

رسیدم تا بدان گلشن که جستم

□

چو دید شعاع روی خوبش

□

از دولت محزونان وز همت مجنونان

□

زانک آن جان دون حق چیزی نخواست

□

به جیب فلک خسروا دست در کن

□

ز زلفش برد ما غم هست بویی

□

جان فرید از نفاق، ننگ به نام خلق شد

□

صورت نبندم مثل تو در چین

□

مرگم زتو دور افگند اندیشه‌ام اینست

□

دید چون عندلیب ضعف نسیم

□

دانادلی که تربیتش سنگ ریزه را

□

بس کن این لکلک گفتار رها کن پس از این

□

مردمک دیده‌ی من کیقباد

□

یک روز بشنوی که: تن اوحدی ز غم

□

خانه و فرزند و بستر ترک کن

□

من رند و می پرستم پندم مده که مستم

□

خوشم در عشق تو بی عقل و بی جان

□

جام جهان نمایت بنمای، تا عراقی

□

مجلس به تو فرخنده عشرت ز دمت زنده

□

کای نهان و آشکارا آشکارا پیش تو

□

قهر تو لطفی است که عشاق را

□

تا ز دست آن سر زلف چو چوگان زخم خورد

□

می وصلم ده آخر که مرا

□

می‌نویسم شعر بر طومار و می‌شویم باشک

□

وه که بازآمدی و خسرو را

□

ملولی، زود سیری، نازنینی، ناز پروردی

□

ای دل نوعتهد کنون ز اتحاد

□

بس کن و صید مکن آنک نیرزد به شکار

□

کسی کو صوف او در بر گرفته

□

کز روی همچو ماه و جبینی چو مشتری

□

چو منی خوار نباشد که تویی حافظ و یارم

□

بابت پیمان شکن پیمانه نوش و غم مخور

□

سیر خورد گرسنه در دم شود

□

محنت آباد دل پر درد ما

□

چو زلف خود رسن سازد ز چه‌هاشان براندازد

□

انکار کرد عقل تو وین کار کرده عشق

□

چو تنگ آمد ز خوناب درونی

□

دوش به خونی گریستم، که ز موجش

□

بر روزن دل مقیم بنشستم

□

من آن هشیار سرمستم که نبود بی قدح دستم

□

خورده به درویش نیاز ند پیش

□

قصه‌ها دارم ز جور او میان جان نهان

□

این نسیم چه چمن بود که از بوالعجبی

□

عاشق زخمست دف سخت رو

□

لیک توئی چون به پی این سریر

□

وقت صبح آهنگران باد ز آب پیچ پیچ

□

چو گنج از خاک بیرون اوفتادم

□

از صومعه بیرون شو و از زوایه بگذر

□

تغیر یافت ره اندر مزاجش

□

نمی‌دانم که دامان که گیرم؟

□

حله‌ها پوشیده و دامن‌کشان

□

روز اگر مکسب و سوداگریست

□

خطائی کرد دوران جفا بهر

□

نمودی که: رویم چه کرد از جفا؟

□

ندهم دل به دست تو ندهم

□

باش تا بیرخ گلگون و تن سیمینت

□

ز بس شارع که خفت اندر خز ناب

□

واله و مدهوش کردی آن نفس

□

وز به عزل قدر دهد فرمان

□

هر طرفی‌ام بجو هر چه بخواهی بگو

□

عیب شناسان به کمین من‌اند

□

تو ای عالم شهر، اگر عاقلی

□

مرا سایه هما چندان نوازد

□

گر پسته با دهانت نسبت کند دهانرا

□

سر به فلک برده بسی ژنده پیل

□

خدمت بنده به وجهی که توانی برسان

□

شاه را مکشوف یک یک حالشان

□

ای باد خوش که از چمن عشق می‌رسی

□

ما و می و طرف گلستان و یار

□

درجیست برو غیب نگارنده طلسمات

□

دلم ببردی و عطار اگر ز پس آید

□

دل گمگشته ز چشم تو طلب می‌کردم

□

چنانم خوان سوی خویش از همه سو

□

از انتظار وصلت آمد به جان عراقی

□

گرفته تیغ تو چون در نیام ناز قرار

□

سنگی است سرخ گشته صد تخم فتنه کشته

□

برآستان تو هرکس به رحمتی مخصوص

□

اوحدی، نام طلب کن تو، که این قالب و قلب

□

یا عاشق شیدا شو یا از بر ما واشو

□

وگر چنانک توانی بگوی کای لب لعلت

□

شبی زینسان به غمناکی سیه پوش

□

چون که همرنگ آفتاب شویم

□

یک سخن از دوزخ آید سوی لب

□

گذر از خواب برادر به شب تیره چو اختر

□

ز زلفش سوخت جان مردم آری

□

آن بی‌زبان پردهن ساده بین که چون

□

خورشید که رویش به جهان پشت سپاه است

□

بلبلان چمن عشق تو همچون سوسن

□

جست برون جوهرش از کن فکان

□

پای چون روح‌القدس بر دیده‌ی صورت نهیم

□

شاه خوبانی چو جولان می‌کنی بر پشت زین

□

پایان جنگ آمد آواز چنگ آمد

□

رشته در بسته برد از دو سوی

□

ز نار غم آن پری شعله‌ای

□

بد دعا زنبیل و این دولت خلیل

□

هیچ بوئی برده‌ئی کو در وفا و عهد کیست

□

بود بهر جا که نزول سپاه

□

در نقش دوم چو باز بینی

□

گر آن قدح روشن جانست نهان از تن

□

چون تو را او شاه از شاهان عالم برگزید

□

کنون روی در چین نیارند ترکان

□

گر دل ریشم ز درد پاره شود، گو: بشو

□

رفیقان هم‌راز را کن وداع

□

آنکس که چرخ پیش درش سرنهاده است

□

بر ریش خسروت نمکی هم دریغ بود

□

در میکده می‌کشم سبویی

□

بیدار از انفعال نگردند تا ابد

□

گر به بو قانع نه‌ای تو هم بسوز

□

خسرو که همیشه بردر تست

□

گر در وفای من بگمانی، بیازمای

□

گر تو ز من صرفه بری من ز تو صد صرفه برم

□

راستی را گوئی از شیرین زبانی طوطیست

□

سریر دهلی از وی یافت بنیاد

□

تا نباید دیدنم روی رقیب

□

نه دامیست نه زنجیر همه بسته چراییم

□

مشک ببند ای سقا می‌نبرد خنب ما

□

گفتمش: ای تا جور جم جناب!

□

بیخ که دست غمت به سینه فرو برد

□

بر جان من که رنج و بلایی ندیده بود

□

گمان مبر که روان نبود آب چشم من آندم

□

به کشور، هر کجا، نادر نهالی

□

آن نقطه به تو کمال مطلق

□

نگون کردی لوای دوستان این خود که کرد آخر

□

بازگو آنچ بگفتی که فراموشم شد

□

چو گرگ بی‌گناه افتاد بیرون

□

اوحدی، حکایاتش تازه گوی و پرورده

□

بهر لعلش کوه و کانی می کنم

□

خواهی که در جهان بزنی کوس خسروی

□

حریم الله ز محمودی مقامش

□

تا او بود همه، نه جهان ماند و نه من

□

که در باغ و گلستان ز کر و فر مستان

□

مانند درخت سر قدم ساز

□

خرد مبین دشمن بد زهره را

□

بساز، ای اوحدی، چون زر نداری، در جفای او

□

دادم همه نام و ننگ بر باد

□

مرغان خوش الحان چمن لال بمانند

□

تاب کشید آتش به رقش چنان

□

خود همه خون گریستی بر من

□

اقبال محتشم که چو طبعش بلند بود

□

ای زبان‌ها برگشاده بر دل بربوده‌ای

□

با زنیامد قلمم تا سه ماه

□

سخن از نیک می‌رود، بنویس

□

مرکب من چو می بود هر عدمیم شیء بود

□

بخواه باده و با یار عزم صحرا کن

□

پیش شد از دیده نثارش گرفت

□

ندیده روی تو، از عشق عالمی مرده

□

از نعمت فرعون چه موسی کف و لب شست

□

شمس تبریزی تویی خورشید اندر ابر حرف

□

فرهمت سالکان را ، راه عرش و کرسی است

□

تنم عزم سفر دارد ولی از خاک کوی او

□

عقل چبود که صد جهان آتش

□

حال جگر ریش من و سوز دل شمع

□

دو گامی زین جهان تا آن جهانش

□

بسکه کشید ناز تو، مرد عراقی، ای دریغ!

□

هنگامه به آن کو برای دیو جنون شاید

□

شکسته باش و خاکی باش این جا

□

گشته گه‌ی سیر، هلالش زبون

□

ماهرویی که ز ما پرده همی کرد و حجاب

□

همرهانم همه رفتند سوی رهزن دل

□

چون درین دیر مصور شده‌ئی نقش پرست

□

مسجد جامع ، زدرون ، چون بهشت

□

درین غمم که: عراقی چگونه خواهد مردن؟

□

زرد شدست باغ جان از غم هجر چون خزان

□

اسمع کلامی نومی جرامی

□

خسته پدر از دل پرخون و ریش

□

اختیاری دگر نشاید کرد

□

بیچاره دلم بی کس کز شوق رخت هر شب

□

تحمل می‌کنم بارگران را

□

اگر افتد قبول این جان خسرو

□

ز بیخ کنده شدیم این چنین بجور، از آنک

□

در مدح ولیخان باد برپا علم کلکش

□

اگر خواهی که این در باز گردد

□

خلف را از خلیفه گوید این راز

□

من عاشقم و لبت ببوسم

□

بس صدف‌های چو گوهر زیر سنگی کوفتیم

□

ایوب صبوریم که از محنت کرمان

□

وانکه جوانیش زپیری به است

□

هر طرف گل بود، آنجا وقت گشت

□

چونک کلیم حق بشد سوی درخت آتشین

□

آوه که بدین قدر تو شادی

□

بس که فشاندند ز هر سو نثار

□

در آب و گل ز آدم خاکی نشان نبود

□

دلا آنجا که جانان است ره نیست

□

گو از سرمیدان بلا خیمه برون زن

□

در «اوده» بخشش او تا دو سال

□

شمع ارواح مرده را چو مسیح

□

مساز شعبده با آن که قدرتش هر شام

□

زانک از بسیار منزل رفته‌ای

□

خلل در سومنات افگند زانسان

□

از برای عاشقست این ناز و غنج و چشم و روی

□

چون چنگم از زمزمه خود خبرم نیست

□

خواجو مباش خالی از آن می که خرمست

□

گر اویست فرمان‌بر و مهترست

□

با خود از بهر او جهاد کند

□

اکسیر خداییست بدان آمد کاین جا

□

بیخودم و مست و پراکنده مغز

□

آتشم چون بمرد دودم چیست

□

اگرت چشم دوربین باشد

□

تا بر سیمین تو چون زر بود

□

بجان جهان کی رسد رهرو عشق

□

چو از پیش او کینه‌ور بیدرفش

□

میدان وصل او ز پی عاشقان اوست

□

به گو شمال زمانم اگر رسید چه قانون

□

تا همه مست شویم و ز طرب سجده کنیم

□

نمی‌فریبمت این یک بیار و دیگر بس

□

آهیست در فراقت و پنجاه شعله نار

□

گفتمش ای برون ز جا خانه تو کجاست گفت

□

چرا برگردم از یاران که در دین وفاداران

□

فرازش نباید کشیدن به پیش

□

ز آسمان تا زمین گرفت به خود

□

چون خطایین آن حساب با صفا

□

هشیار مباش زان که هشیار

□

مشکی را مشکی را مشکی پرهوسی را

□

تا نبیند هر کسی آن ماه را

□

تو ابرش نکویی می‌تازی و مه و مهر

□

هر که او در عاشقی عالم نشد

□

بکردند گردان گشتاسپ شاه

□

راست چون واعظ نان جوی بدین شاد مشو

□

در پناهت تا قیامت زینت عالم دهند

□

گر شما محرم ضمیر نه‌اید

□

ای بی‌نشان محض نشان از کی جویمت

□

چه کند مرا رقیبش همه سال دور از آن رخ؟

□

ای مطرب اگر تو یار مایی

□

وز بخار شراب آتش فام

□

به هنگام شیرین به دایه دهد

□

از اثرهای نشان و نام تو

□

برخیز بخیلانه در خانه فروبند

□

بر رخ هر کس که نیست داغ غلامی او

□

که خاک بر سر سرکا و مرد سرکه فروش

□

بکش زود اوحدی را، پس جدا شو

□

دیری است که می‌سازم تا بو که بسازی تو

□

ز رشک آنک تو با هرکه هست بنشینی

□

وزو زند و کشتی بیاموختند

□

گرفتم آنکه فرستادم آنچه میخواهی

□

ای بر سر تو همای دولت

□

می‌نهد بر لب خود دست دل من که خموش

□

حلاوت غم معشوق را چه داند عاقل

□

مدعی را دل ببرد از چشم مست شیرگیر

□

مرا معشوق پنهانی چو خود پنهان همی‌خواهد

□

با تو پرداخته بودم دل حیران لیکن

□

کتایون بدو گفت کای بدگمان

□

نکنم پیروی عجب و هوی

□

هر آنک پهلوی تو خانه گیرد

□

چونک شه بنمود رخ را اسب شد همراه پیل

□

صنما چه رنگ رنگی ز شراب لطف دنگی

□

ناچار باشد هر فراقی را اثر

□

او ز جمله فارغ است و هر کسی

□

اگر نظر بحقیقت کنی و غیر نبینی

□

برفت آن زمان پیش او نامخواست

□

چو عهدنامه نوشتیم، اهرمن خندید

□

ز ابر لطف تو گر رشحه‌ای رسد به جماد

□

آن کو کشید دستت او آفریده‌ستت

□

پیش طبیب دو کون رفتم بیمار عشق

□

گوش بر ناله‌ی من دار و ببین حال دلم

□

به روز سرد یکی پوستین بد اندر جو

□

دل هر شکسته دل را بفریب صید کرده

□

که این نامداران ایرانیان

□

لایق عشق دلی پاک بود همچو صدف

□

تا نباشد هیچ محسن بی‌وجا

□

جواب همچو شکر او دهد که محتاج است

□

گنج سبیلی خوان خلیلی

□

صورت لیلی‌رخی صبح چو در دادمی

□

عاشقان را هر پریشانی که هست

□

مکن عیب خواجو که ارباب عقل

□

یل تیغ‌زن گفت فرمان تراست

□

ورای عشق خرابی است تا سرت نرود

□

ز شام تا به دو پاس تمام آن شب بود

□

چو در آن حلقه بگنجی زبر معدن و گنجی

□

در شب معراج شاه از بیخودی

□

عقل عیبم می‌کند: کافسانه خواهی شد به عشق

□

گر در شرم و خیرم از خود نه‌ام از غیرم

□

که من بروز و شب آشفته و پریشانم

□

پیاده برفتند تا پیش اوی

□

خواهی که شکر بارد از چشم چو بادامت

□

فتنه عشاق کند آن رخ چون روز تو را

□

جواب نصیرالدین لیث فضائل

□

زان همدم لبی که تو را سر بریده‌اند

□

مزن، ای اوحدی، بجز در دوست

□

در عشق تو زهد چون توان کرد

□

اگر آن جان جهان تیغ زند خواجو را

□

بیامد به جای نشست زریر

□

اگر از خاک کویت بو بگیرد

□

محتشم نرد ملاقات بتان باعشاق

□

بیا ای شمس تبریزی نیر

□

بنگر بدین درختان چون جمع نیکبختان

□

ننیوشیم پند زاهد خشک

□

صد جام بنوشیدم صد گونه بجوشیدم

□

چون شمع پیش روی تو میرم ز سوز دل

□

سپاهی بیامد به درگاه شاه

□

زمانه، گردنشان را چنین نپیچاند

□

این دو علت گر بود ای جان مرا

□

تا بدیده است دل آن حسن پری زاد مرا

□

به جست و جوی وصالش دل مراست به عشق

□

خود از آیین بدمهران این منزل عجب دارم

□

گرچه به سر گشت فلک قرن‌ها

□

چهره‌ی زرد من و روی خود از طره بپوش

□

مرا هدیه باید اگر گفت راست

□

دوش سلطان حسنت از سر کبر

□

محتشم تاب و توان باخته در دوستیت

□

جان خاک اشتری که کشد بار حاجیان

□

آوه که شد فضولی در خون چند گولی

□

کم شود مهر ز دوری دگران را لیکن

□

تو را ای یوسف مصر ارمغانی

□

گفتمش ما گنج در ویرانه‌ی دل یافتیم

□

یکی نامور زان پسندیده ده

□

بارها از پیری افتادم ز پا

□

بس درین صندوق چون تو مانده‌اند

□

ملرز بر خود تا بر تو دیگران لرزند

□

یک قطره بود در ابر گران

□

دل بلات ار بت پرستان میدهند

□

دوش عشقش تاختن آورد و گفت

□

مهر ورزان که نباشند زمانی بی اشک

□

به نزدیکی ما فرود آمدند

□

طاوس حسنش ار بگشاید جناح خویش

□

چو شانه‌ی باد سر مدعی باره فکار

□

از شمس دین چون مه تبریز هست آگه

□

ور بنالد ز غمی هم دانند

□

کو در جهان دلی، که نگشت از غم تو زار؟

□

یقول العشق لی سرا تنافس و اغتنم برا

□

باغبان چون آبروی گل نداند کز کجاست

□

سپه را به بستور فرخنده داد

□

چو خضر چشمه‌ی حیوان شده‌ست مورد او

□

چون غبار تن بشد ماهم بتافت

□

ای عاشق آسمان قرین شو

□

از این جان ظاهر به جان آمدم من

□

گذر کنی تو به هر جانبی و نگذارد

□

ای نوپر آشیان علوی

□

صاحبدلان ز شوق مرقع فکنده‌اند

□

همه بلخ پر غارت و کشتن است

□

زهری‌ست هزار شاه کشته

□

نرسد سه فتنه را خللی

□

در دل من دار و گیر هست دو صد شاه و میر

□

چون به سر کوچه‌ی عشق آمدیم

□

بر سر من نیست یک روزت گذار

□

لواء نا مرتفع و شملنا مجتمع

□

هرکس بهر گروهی دارد امید چیزی

□

چنین داد پاسخ که این رای تست

□

خوش در آمیخته‌ای با همگان، و این سهل است

□

هم‌چو اهل نفس و اهل آب و گل

□

که او را بود حکم و پادشاهی

□

ای چشمش الله الله خود خفته می‌زدی ره

□

چون گل کلاه‌داری خود ترک می‌کند

□

مثال تو درین کنج خرابات

□

ای دل خسته چه حالست که از درد فراق

□

به بالا و دیدار و آهستگی

□

مگذار به دیگران کسی را

□

بر زر خورشید هم نامش توان دیدن اگر

□

فبلا انف شممنا و بلا عقل فهمنا

□

ز حیات بشنو که حیات بخشی

□

مکن عیب من، ای صوفی، به مهر او، که از با بال

□

سر نهادم همچو شمع اندر لگن

□

ز سوز سینه چو یک نکته بر زبان آرم

□

یکی ژرف خنده بخندید شاه

□

از مشرب وصال خود این جان تشنه را

□

هشیار کجا داند بی‌هوشی مستان را

□

در ذکر به گردش اندرآید

□

دلم تو را چو ربابی تنم تو را چو خرابی

□

یک دم از خاطر فراموشم نشد

□

هرچه کردم به عمرهای دراز

□

شب دراز بمژگان ستاره می شمرم

□

نگر تا تواند چنین کرد کس

□

کز برای سود دنیا ای زیان تو ز تو

□

بر زمین بارند آمین بس که اهل آسمان

□

هی که بسی جان‌ها موی به مو بسته‌اند

□

در جانت دردمد شه از شادیی که جانت

□

از کمان ابروی آن تیر بالا هر نفس

□

فلسفی زین بخورد فلسفه‌اش غرق شود

□

بر نگیری ز دلم باری از آنروی که دانم

□

بکشت از تگینان لشکر بسی

□

خوبی از صورت او بود چو پر از طاوس

□

از آن سو که تو را این جست و جو خاست

□

همچو فرزین کژروست و رخ سیه بر نطع شاه

□

نو فسونی است مرا سخت عجب پیشتر آ

□

بیاض ساعد سیمین به خون این دل خسته

□

خشک سال وصل تو بینم مدام

□

گر در چمن بخنده درآید گل در روی

□

چو تنگ اندر آمد بران اژدها

□

به چشمی که کردی به ما یک نظر

□

به مدح کام دهی عقد نطق بند کزو

□

آن رکوع باتأنی وان ثنای نرم نرم

□

بنگر به قطره خون که دلش لقب نهادی

□

یکسو نهم رعونت و در پایش اوفتم

□

چنانک کرد خداوند در شب معراج

□

هر که را با می پرستان سرخوشست

□

که کشت آن سیه پیل نستوه را

□

چون نفس تند گشت به سختیش رام کن

□

مادران را داب من آموختم

□

بگشای دست دل را تا پای عشق کوبد

□

خود تو چیست بیخودی زان کس

□

با من تن لاغر و دل تنگ

□

تا کسی چشمی زند بر هم به حکم

□

خمار می‌کندم بی لب تو می خوردن

□

چو آواز اسپان برآمد ز راه

□

روی ز چشمم مپوش تا نتواند فگند

□

سلطان سرفراز که کردست ایزدش

□

ما را به مشک و خم و سبوها قرار نیست

□

بس کنم ذکر تو نگویم بیش

□

زلف تو تن را نوشت سوره‌ی نون بر ورق

□

تا آتش و آب و بادطبعی

□

ساقی بیار باده که هر لحظه عیش خوش

□

دهاده برآمد ز هر دو سپاه

□

باز دلت چون به دام عشق در افتاد

□

تو یاد کن الطاف خود در سابق الله الصمد

□

زیر پاشان گنج‌ها و سوی بالا باغ‌ها

□

فروخورد مه و خورشید و قطب هفت فلک را

□

عشق ورزند بتان، لیک چو من بیزوری

□

ور کسی زان دم ندارد آگهی

□

عزم سفری دارد از ملک درون جانم

□

چو میرین یکی کار بایدت کرد

□

ای خوی نیک کرده به اخلاق بد بدل!

□

امروز ساقیا شده زاهد حجاب بزم

□

هر کجا تخمی بکاری آن بروید عاقبت

□

عالم به توست قایم تو در چه عالمی

□

قد و بالای چنان راست مخالف ز چه شد؟

□

گر مستی و روشن روان امشب مخسب ای ساربان

□

دوران همه در دست و تو در حسرت درمان

□

بدو گفت کای شهریار جهان

□

زنده در خرقه‌های درویشان

□

شکر می‌کرد آن شهید زردخد

□

حقم نداد غمی جز که قافیه طلبی

□

تو بیار ساقی! ز شراب باقی

□

نامرد را مراد بهشتست ازان جهان

□

چون دل عطار در عشقت غم صد جان نخورد

□

قصه‌ی درد دل تیهو کجا داند عقاب

□

چو تو نیست اندر جهان هیچ کس

□

در دوستیت خلقی با من شدند دشمن

□

به نوعی مایعات بیضه گردد صلب از گرمی

□

زیرا ساقی چنان گذارد

□

ای مه ار تو عسسی الحذر از جامه کنان

□

اگر چه طفلی و خود را نهی به نادانی

□

آن شب که دهی نور چو مه تا به سحرگاه

□

موی میانت که آن یک سر مو بیش نیست

□

چنان بد که در پارس یک روز تخت

□

ور بپرسد که به رویم نگرانی دارد

□

تا ببینم کاهلی هر یکی

□

هله پالیز تو باقی سر خر عالم فانی

□

چونک سلطان ملاحت داد داد

□

راه فردا بر گرفت از امشبم

□

چو عقل یقین است که در عشق عقیله است

□

یا نی دعائی از پی تعویذ چشم زخم

□

همی بود سی سال خورشید را

□

تو را زان سیم می‌باید که در کار خودی دایم

□

ز برق آه من امشب ستاره نزدیکست

□

بت موزون به بتخانه بسی جست

□

گره گشای خداوند شمس تبریزی

□

باز ما را دلیست آشفته

□

از ما مگریز زانک با تو

□

حال چوگان چون نمی‌دانی که چیست

□

چنو در جهان نامداری بود

□

آب عدل و دست احسان شوید از روی زمین

□

گزید او لب گه مستی که رو پیدا مکن مستی

□

چگونه زنم دم که هر دم به دم

□

هر که میرد پیش حسن روی دوست

□

قوت پایی ندارد اوحدی

□

هرکه پندش داد بندش سخت کرد

□

بسته برکوه کمرکش کمر از مشکین موی

□

نبایدش گفتن کسی را درشت

□

تا مبتلا نگردی گر عاقلی مدد کن

□

شهی که خواهد اگر اتحاد نوع به جنس

□

یعقوب وار وااسفاها همی‌زنم

□

پیداست در دم تو که از ناف مشک خاست

□

چو در سیل زنخدانت کشیدم دست بوسیدن

□

مست شدند عارفان مطرب معرفت بیا

□

چو بر بام تو باشد مرغ را راه

□

شوم باز بینم که گشتاسپیست

□

از آن خدعه، آگاه مرغ دانا

□

تا کدامین سوی باشد آن یواش

□

ز زخم تو نگریزم که سخت خام بود

□

بگفت ای فلانی چرا تو چنانی

□

در جهان نهاد مهر ترا اوحدی، مگر

□

ماه‌رویا عشق تو گر کافری است

□

گر شکر خائی کنم بر یاد لعلت دور نیست

□

تو شادان دل و مرگ چنگال تیز

□

به وصف آن دهن و لب کجا بود قدرت

□

تا موکب جلالت در ملک خویش گنجه

□

پس جمله صوفیانیم از خانقه رسیده

□

دولاب دولتست ز تبریز شمس دین

□

حالتی هست دلم را که نمی‌یارم گفت

□

همگان وقت بلاها بستایند خدا را

□

ساغر ز شوق لعلت جانش بلب رسیده

□

چه بینید و این را چه درمان کنید

□

آفتابی تو و هر ذره که یابد نظرت

□

با عقل خود گر جفتمی من گفتنی‌ها گفتمی

□

جهان سیه شود آن دم که رو بگرداند

□

بگذار دستان برسان به مستان

□

گفتم: چه دامها که تو داری ز بهر من!

□

وز سر تیزی غمزه‌ی اوست

□

در آرزوی کنار تو از میان بروم

□

ازان کوهسار آتش افروختند

□

شب، بسوی خانه میمد زبون

□

داغ دیگر سبب انگیختن از بهر طلب

□

کان جا در آتش است سه نعل از برای تو

□

هر چه کند شیر نر سگ بکند هم سگی

□

من از غصه صد پی دل خویشتن را

□

زان غمزه مست تو زان جادو و جادوخو

□

اگر نه سجده برد پیش چشم جادویش

□

یکی اسپ آسوده‌ی تیزرو

□

شیرین از آنی ای جان کز تلخی غم خود

□

تدبیر صدرنگ افکنی بر روم و بر زنگ افکنی

□

کیف یلقاه غیره کل من غیر فنا

□

دلا میی بستان کز خمارها برهی

□

دردی اگر فرستد هر ساعتی دلم را

□

در قعر بحر نور فرو خورده غوطها

□

گوش بر قول مغنی کن و برطرف چمن

□

از ایوان گشتاسپ باید که دود

□

ذره‌ی گم شده‌ای در هوس خورشیدی

□

از پی وزن نقود که آن همه صرف گداست

□

در ذات تو کی رسند جان‌ها

□

نفسی سرشک ریزی نفسی تو خاک بیزی

□

چون بپوسد تن من گوش و روانی که مراست

□

گه از آن کف گوهر هستی و سرمستی بریم

□

هم در تو اگر زانکه ز دست تو گریزیم

□

گزین و مهین پور لهراسپ شاه

□

اندر روش نشاید شه را پیاده گفتن

□

بدهد درم‌ها در کرم او نافریدست آن درم

□

تجلی علیه الغیب و اندک عقله

□

انگور این وجودت افشردن تو سودت

□

بهر که بود بگفتم حدیث خویش تمام

□

عقلی که گره‌گشای خلق آمد

□

چون توانم که دمی خوش بزنم کاتش عشق

□

چنین داد پاسخ که چندین هنر

□

آن را که پای ظلم نهد بر سرت، بزن

□

گر به تنگی ز دل تیره وثاق تو کنم

□

دعوی شیری کند هر شیرگیر

□

چون از پدر جدا شد یوسف نه مبتلا شد

□

نامه سهلست نبشتن به تو، لیکن از کبر

□

زمستان و تموز از ما جدا شد

□

چگونه قصه شوق تو در میان آرم

□

همیدون ببستند پیمان برین

□

به تقدیر ار چه گردون را همه زین سو بود گردش

□

زهی صافی زهی حری مثال می خوشی مری

□

تبریز جل به شمس دین سیدی

□

ز پرده‌ها اگر آن روح قدس بنمودی

□

کلام اوحدی سریست روحانی، که در عالم

□

چون به جان فانی شدی آسان به جانان ره بری

□

گوشه‌ی دل کرده‌ایم از بهر میخواران کباب

□

بکردند یک تیرباران نخست

□

دوست پیغام فرستاد که در فرقت من

□

نزدیک شد که ذره‌ی بیتاب ناتوان

□

به حق آن زبان کاشف غیب

□

ز آب دیده داوود سبزه‌ها بررست

□

تنگ چشمانند، لیکن دوربین

□

از آن باده که لطف و خنده بخشد

□

دل منه بر ملک جم خواجو که شادروان عمر

□

دهن گر بماند ز خوردن تهی

□

از غم کشک و کره، خوناب خورد

□

چنانش بیخود و سرمست سازیم

□

اغانی جمله فرع شوق وصلیست

□

رو کان مشک باش که بس پاک نافه‌ای

□

ای اوحدی، چو این دگران سر دوستی

□

گفتم ای جان جهان چون که مرا خواهی سوخت

□

من آن نیم که ز جانان عنان بگردانم

□

تو دانی که از خون فرشیدورد

□

اشک بخندید که رخ بر متاب

□

افسرده‌ام چنان که اگر آه سرد من

□

مرد خودبین غرقه شیوه خودست

□

داد شراب خطیر گفت هلا این بگیر

□

ز فقر شبلی معروف چند لاف زنی؟

□

پیش تو خوبان و بتان چون پیش سوزن لعبتان

□

تا از دل و جان زان تو گشتیم چو خواجو

□

که چون من شوم شاد و پیروزبخت

□

با آنکه نیست از خط بر عارضت نشانی

□

گیرم که خارم خار بد خار از پی گل می‌زهد

□

بزمیست نهان چنین حریفان را

□

به یکی ذره آفتاب چرا مشورت کند

□

پنداشتمت که: مهربانی

□

کفر آوردم که کافری را

□

دلم به سایه‌ی دیوار او بود مائل

□

به شاه جهان گفت آزاده‌وار

□

هر دو عالم چیست نزد عارفان

□

چو محتشم کند از دل دعای دولت خان

□

چون رفت بر آسمان چارم

□

صالح او آمد و این هر دو جهان یک اشتر

□

از وجود من اگر اندک و بسیاری ماند

□

منم چو آسمان دوتو ز عشق شمس تبریزی

□

تو آفتاب بلندی ولی زوال نداری

□

همی گفت ایا پاک پروردگار

□

من به نور جمال او خود را

□

گاهی نهد در طبع تو سودای سیم و زر و زن

□

ور تو ز گمان ما برونی

□

تا چند دی برآرد از باغ‌ها دمار

□

باده خوردن در بهار ار ظلم بود

□

صورت تشبیه برون بر ز چشم

□

سرشک دیده که بر چشم کرده‌ام جایش

□

وحشی چه پیش آرد که آن ایثار راهت را سزد

□

زبر و زیر مکن کار جهانی چون عاد

□

گو برگ عمر رو به فنا محتشم که هست

□

هر زمان شهره بتی بینی که از هر گوشه‌ای

□

گویی به هر خیال که جان و جهان من

□

از غم نتوانم که نویسم سخن خود

□

خیالی کان به پیش آید خیالت را بپوشاند

□

بار غم گوئی دلم را بس نبود

□

نه تلخ است آنچنان کامم ز هجران

□

عشق جوان نورسید تا چو خرابات شد

□

گفتم کز آتش‌های دل بر روی مفرش‌های دل

□

چون پشه نموده وقت پیکار

□

ای دریغا خلق دیدی مر تو را

□

ای که جمعی، ترا چه سوز بود؟

□

گفت مرا خوانده‌ای لیک نه از جان و دل

□

مطبوع‌تر ز قدت سرو سهی نخیزد

□

اگر چه جزو زمانند و اصل هر دو یکیست

□

با تو در هر ندبم دست عمل جان بازی است

□

لطفش به من از کسان نهانست

□

گر تو به چنینه‌ای بگویی

□

آب حیوان بکش از چشمه به سوی دل خود

□

روز و شبم بردرت، دیده به امید تو

□

برف آب را بگذار هین فقاع‌های خاص بین

□

ز دوران گرچه پر بی جام عیشم

□

بر سماع چنگ او باید نبید خام خورد

□

آینه از روح باید کرد رویت را از آنک

□

گشته خیال همنشین با عاشقان آتشین

□

یک بار دگر حجاب بردار

□

تن و نفس تا نمیرد دل و جان صفا نگیرد

□

بگذار تا چو شمع بسوزد وجود من

□

چون به جز تو ننگرم من در دو کون

□

دل شیدا همه پیرامن سودا گردد

□

مگو وحشی چرا از بزم او غمناک می‌آیی

□

به من ده ز آن لب جان بخش بوسی

□

حوصله یک بار اگر گفت بگو القتال

□

ز لامکان برسیدست حور سوی ملک

□

در پرده چون نشستی رسوا چرا نگشتی

□

بر سر کوی تو دشواری کشیدم سالها

□

زان لاله ستان چه زار گشتیم

□

سر برای تو که هم دردی و هم درمانی

□

نقل ما خوشه‌ی انگور بود

□

میوه‌ای ده ز باغ وصل مرا

□

جوحی آمد قاضیش نشناخت زود

□

تخم امیدی که کشتم از پی آن آفتاب

□

جهان چو آینه پرنقش توست اما کو

□

اگر نزدیک خود بارت دهد چون اوحدی روزی

□

نتواند یافت هرگز این روی

□

آنکه شد بیخبر از زمزمه‌ی نغمه‌ی زیر

□

این طرفه بین که تشنه لبان را به قطره‌ای

□

ز آغل گله را تا دشت بردی

□

شه شهزاده‌های دهر سلطان حمزه غازی

□

در گوش من باد خوش مژده‌ای داد

□

کف آب را تو بدادی زمینی

□

دل اندر روی او یا اوست در دل

□

همه کدیه از این حضرت به سجده و وقفه و رکعت

□

در دل بجز آزار نداریم ولیکن

□

منجم به بام آمد از نور می

□

آب روی چمن افزوده به نزد مردم

□

گر تیغ خواهی تو ز خور از بدر برسازی سپر

□

زان میی کاندر جبل انداخت صد رقص الجمل

□

غلام ماه شدی شب تو را به از روزست

□

فکرتم هر لحظه میگوید که: جان در پایش افشان

□

دل در ره تو نداشت جز درد

□

گفتم از قیدش بدانائی برون آیم ولیک

□

لاله‌ی راغ که دارد خفقانش خسته

□

آن کس که اسب داشت غبارش فرو نشست

□

بزم عشرت گرم گردید از شراب بی‌خمار

□

رفت دی روترش کشته شد آن عیش کش

□

تو راست چرخ چو چاکر تو مه نباشی و اختر

□

با جور رقیبان ز لبت کام که یابد؟

□

دشوارها رفت از نظر هر سد شد زیر و زبر

□

یک سر موی تو گر زانکه بصد جان عزیز

□

وز بهر آنکه روی بود سرخ خوبتر

□

شراب معنی رخشان چو طلعت یوسف

□

گر به طبع این می‌کنی ای باد سرد

□

ای جان تو به جان جان رسیدی

□

گر من غزل نخوانم بشکافد او دهانم

□

این خرد ناسزا راه ندانست برد

□

در عشق رخ تو یک سر موی

□

ای دل صبور باش و مخور غم که عاقبت

□

گو تمامی غنچه شو شاخ گل و بگشا دهن

□

در چو در بحر بود چون تو نباشد صافی

□

اقبال که مطلق‌العنان است

□

او بود رسول خویش و مرسل

□

اگر چه این همه باشد ولی اگر روزی

□

وگر مشرک ز بت آگاه گشتی

□

گیریم دامن گل و همراه گل شویم

□

معز دولت و دین تاجبخش ملک ستان

□

بشکفی بی نوبهار و پژمری بی‌مهرگان

□

تو راست ز آن لب نوشین همه سخن شیرین

□

گر زنده جانی یابمی من دامنش برتابمی

□

خواهم که شرح گویم می‌لرزد این دلم

□

این روح گرد بدن چون چرخ گرد زمین

□

من به جان مایلم بدان عاشق

□

چو نکو بنگری به کار همه

□

سلطان تختگاه و اقالیم وحدتند

□

به زیر دست بود صاف دل ز مسند جاه

□

میان صبر و عشق ای جان نزاع است از برای دل

□

چو در امکان نمیگنجی سخن‌سنجان چه گویندت

□

صحبت چه کنی که در سقیمی

□

ور نه غیرت خاک زد در چشم دل

□

مستی و دیوانگی از چون منی نبود عجب

□

جواهر که بخشد کف بحر خویش

□

هرکه را شاهی عالم آرزوست

□

جهان ما سگ شوخست، مر ترا بگزد

□

صاحب دیوان نظمم مشرف ملک سخن

□

تا برده‌ای دل را گرو شد کشت جانم در درو

□

شراب و عشق و رنگم هر سه غماز

□

ره خواب من چو بستی بمبند راه مستی

□

صد معدن است در دل هر سنگ کوه‌بخت

□

تا دور شدم من از در تو

□

در چمن چون قدح لاله عذاران طلبند

□

حضرتش را ز اختلاف زمان

□

سزد اگر ندهد مهر دیگری در دل

□

ریاض چرخ ز انجم شکوفه‌ی نارنج

□

خصوصا جان پیری‌ها که عقل‌ست

□

همچو زهره ناله کن هر صبحگاه

□

در اطوار وحدت بدو رو نماید

□

عشق ندای بلند کرد به آواز پست

□

برخیز و چراغ صبحگاهی

□

در جلوات آمده‌ست بر سر گل عندلیب

□

آتش ما ز کجا خواهی دید

□

یا رب که چه داری تو کز لطف بهاری تو

□

تا دیدن دوست در خیالش

□

چون خیالات لطیفند نه خونند و نه گوشت

□

بی‌جمالت چو سیف فرغانی

□

تا بخواهم سوختن یکبارگی

□

تاب آن سنبل پرتاب کرا می‌باشد

□

که ز بیمش عروس نغمه‌ی نی

□

شب در سماع دیدم آن زلف بسته‌ی تو

□

بیش از محل پیاده به فرزین شود به دل

□

با ما دل کیقباد بنده‌ست

□

می‌ترسم از فراق دراز تو سنگ دل

□

از آن برد گنج مرا، دزد گیتی

□

گر چه شاهیم برای تو چو رخ راست رویم

□

هواداران بسی هستند خورشید درخشانرا

□

زرستان: مشک فشان، جام ستان، بوسه بگیر

□

بیند تو را در آینه‌ی جان خویشتن

□

چون پیمبر گفته ممن مزهرست

□

گر شود عالم چو قیر از غصه هجران تو

□

حاجت نیاید ای جان در راه تو قلاوز

□

به چون تو محتشمی بی بها سخن ندهم

□

از جمله‌ی نیستان این راه

□

یکدم ای مردمک چشم من از اشک برآسای

□

چرخ ویران نگردد از توفان

□

از چه در راه من فتاد این سنگ

□

آسمان شان و شوکت آفتاب شرق و غرب

□

بیفشان وصف‌های باز را هم

□

تو چرا توبه مردم شکنی

□

عقلم به طعنه گفت که هرگز کس این کند؟

□

کون خری دنب خری گیر و رو

□

مررنا باکناف نجد و بتنا

□

ز سنگش لاله‌های آتشین رنگ

□

ایا چون ساحری کار تو مشکل

□

نیست کند هست کند بی‌دل و بی‌دست کند

□

لمولا تری فی حسنه و جماله

□

این دو چشم اشکبار نوحه گر

□

گمان کرد، از غرور و سرگرانی

□

مکن جانا دل ما را نگه‌دار

□

می‌روی مجموع و من پیوسته همچون گیسویت

□

مور با حفظ تو برون آید

□

چشم مخمورت که ما را مست کرد

□

یخ زجاجی شده از برد که می‌باید اگر

□

آتش دیده مردان حجب غیب بسوخت

□

جوشید و بحر گشت و جهان در جهان گرفت

□

شبنم، هماره بر ورقم بوسه می‌زند

□

همچو دزدان ز عسس من همه شب در بیمم

□

پنجه‌ی نفس ببازوی ریاضت بشکن

□

قمری هزار نوحه کند بر سر چنار

□

گر برو عرضه کنی هشت بهشت اندر وی

□

تا غم به سوی غم رود خرم سوی خرم رود

□

دلیل آنک زاده عقل کلیم

□

شاه ثمارست آن عنب خوش

□

ترا بس است همین برتری، که بر در تو

□

مرغ عرشم سیر گشتم از قفس

□

دوش خواجو سخنی از لب لعلت می‌گفت

□

زیر پا سبزه فرش زنگاریست

□

ضمیرت جام جمشید است و در وی نوش جان پرور

□

محتشم می‌جست عمری در جهان راه صواب

□

سر می نهد این خمار از بن

□

بیا به جانب دارالشفای خالق خویش

□

بر در مردم رود چو سگ بزنندش

□

چون چشم نظر کند بجز تو

□

دل بدستت داده‌ام لیکن کدامم دستگاه

□

ز خواب هوی گشت بیدار هرکس

□

خطی که گویی مشاطه‌ی چمن گل را

□

آن جان و جهان آمد وان گنج نهان آمد

□

آمد جواب از آسمان کو را رها کن در همان

□

از سایه‌های خرما شیرین شوی چو خرما

□

ز ذکر شوق خمش باش سیف فرغانی

□

چون کرد گل سرخ عرق از رخ یارم

□

وقتی اگر من پیش ازین با خود ز راه بیخودی

□

ای از زمانه راست نگشته مگوی کژ

□

چون سیف بر در تو بی‌کار مزد یابد

□

مرا لقب کن ازین پس سگ رمیده ز آهو

□

چون رخ گلزار او هست چراگاه روح

□

چگونه از کف غم می‌رهانیم در خواب

□

نه عاشق کند ملک دنیا طلب

□

خواهم که ز باد می آتش بفروزانی

□

جدا از تو به حور و خلد و طوبی

□

سرو بالا دار هم پهلوی مورد

□

شکم پر کرده از خمر و درین خاک

□

طرفه درخت آمد کز او گه سیب روید گه کدو

□

آن گل که از بهار بود خار یار اوست

□

کیست هیزم مسکین که چون فتد در نار

□

به حیات خودم امید نمی‌ماند هیچ

□

سزد گر نهی مرهمی از وصالش

□

پیر ما را گر به خلوت با جوانی سرخوشست

□

اقبال تو مانند گل شکفته

□

عشق خورشید و بود ما سایه است

□

نغز گفت آن بت ترسابچه باده پرست

□

گر تو را کوبی رسد از رفتن مستان مرنج

□

ای جان اسیر تنی وی تن حجاب منی

□

بر روی همچو دایره شکل دهان تو

□

گشای زانوی اشتر بدر عقال عقول

□

همچون تن من همای عشقت

□

ز قسمت بیش نتوان خورد هرگز

□

ربوده سیم بسی و نداده زر به کسی

□

ای گل تو این‌ها دیده‌ای زان بر جهان خندیده‌ای

□

مطرب آن جا پرده‌ها بر هم زند خود نور او

□

برسان سلام جانم تو بدان شهان ولیکن

□

هر صورتی که نقش کند در ضمیر من

□

اگرچه لبت خشک و چشمت تر آمد

□

سیر نگردد به بحر تشنه‌ی دریای وصل

□

سنگباران شدم از دست غم دهر و هنوز

□

ای توانگر به حسن غیر از تو

□

جان بیمار مرا نیست ز تو روی سال

□

سر برآور ز میان دل شمس تبریز

□

چو از فغان تو نزدیکتر به تو یارست

□

عاشقان خاک سر کوی تو این همت بین

□

خمش باش و دو عالم را به گفت آر

□

چون فغان من دلسوخته از گردونست

□

تا این جهان به جایست، او را وقار باشد

□

تویی ختم نکویان و ز لعلت

□

رفت عمرش چاره را فرصت نیافت

□

تا غنچه برگشاید با سرو سر سوسن

□

جهان لهو و لعب کودکانه باده دهد

□

پرده از روی برانداز دمی تا آفاق

□

دل عطار بر بوی وصالت

□

بدان جائی که گوهر می‌توان یافت

□

مگر با جود او انداخت دریا پنجه در پنجه

□

من مسکین بدین حضرت به صد اندیشه می‌آیم

□

ندانم نوحه قمری به طرف جویباران چیست

□

بر خاک چو نام او نویسیم

□

اهرمن صورت گل دید و سرش سجده نکرد

□

بی تو اشک و غم و حسرت همه مهمان منند

□

چون طبل رحیل آمد و آواز جرس‌ها

□

گر زانکه دهن باز کند پسته‌ی خندان

□

یکی مقصوره‌ی عتاب و دیگر چامه‌ی دعبل

□

چرا رشته‌ی هستیم را گسست

□

هر جا روی تو با منی ای هر دو چشم و روشنی

□

تو هم بیرون رو از چرخ و زمین زود

□

تا پی خوردن به شکر خوردنش

□

اگر بر چهره‌ام تابی فزودند

□

گویی من مستمند مسکین

□

با برهمن مگو سخن شرع بعد ازین

□

ملک سپاه فلک بارگاه ، خان احمد

□

بچشم، زهرم ار کنی در جام

□

پرده از رخ برفکندی یک نظر در جلوه گاه

□

ای غم از این جا برو ور نه سرت شد گرو

□

جیب مریم ز دمش حامل معنی گردد

□

عشق بر من ببست راه وصال

□

من ز غیرت سلام تو پوشم

□

در موج فتنه‌ای که خلایق فتاده‌اند

□

بابلی کرد نتاند به دل مرده دلان

□

لایق بدرقه‌ی راه تو از هر چه مراست

□

باغ و گلستان ملی اشکوفه می‌کردند دی

□

چون در او هستی به بینی گویی آن من نیستم

□

تو پیک آسمانی چون ماه کی توانی

□

باغ وجود، یکسره دام نوائب است

□

گرچه بنالم ولی نه آن ز تو نالم

□

چنین کز چشم خواجو می‌رود اشک

□

هر زبان کو سر بی‌جرم نخواهد بر دار

□

در تو، تنها عشق و مهر مادری است

□

صبر کن حافظ که گر زین دست باشد درس غم

□

چاره‌ای نبود جز از بیچارگی

□

چه لطیفی و ز آغاز چنان جباری

□

گفت: آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه

□

ذره‌های تیره را در نور او روشن کنیم

□

کجا از ورطه‌ی عشقت برم جان

□

یکی خانه دیدم ز سنگ سیاه

□

اگر بدفتر حکام، ننگری یک روز

□

جان من و جانان من کفر من و ایمان من

□

صورتی کاندر نگین او بدست

□

بی عنایت‌های آن دریای لطف

□

چون تو مقیم دایره‌ی عشق او شدی

□

چون عز و ناز ختم است بر تو همیشه دایم

□

بر بزرگان خرده گیری وز بزرگی دم زنی

□

مهرش همه ساله در رکابست

□

رفت از جفای خصمان سرگشته گرد عالم

□

با خرابات نشینان ز کرامات ملاف

□

چو گوشت پاره ضریریست مانده بر جایی

□

راه قلندری ز خدایی برون بود

□

تندرستی که ندانست نجات اندر عشق

□

بر چهره یوسفی حجابی است

□

جز لب یاقوت شکر بار شورانگیز تو

□

به پنجشنبه که روز خمار می زدگیست

□

صد نوا شد پرده‌ی افغان من

□

گفت اندر محکمه‌ست این غلغله

□

با دوست ما نشسته که ای دوست دوست کو

□

چون چشم می‌گشاید در چشم می‌نماید

□

به روی گل دگران خرمند چون بلبل

□

چو دام زرق بیند در برم دلق

□

نرگس مست تو از کنج صوامع هر دم

□

در عالم دانش به سعی فهم

□

به عهد حسن تو شد زنده سیف فرغانی

□

مرا به دور لب دوست هست پیمانی

□

قدها چون تیر بوده گشته در هجران کمان

□

تو آن پهلوانی که چون اسب رانی

□

از صورت من جداست معنی

□

بازار مصر اندرشدم تا جانب مهتر شدم

□

کسیکه مست بمیرد بقول مفتی عشق

□

اندر دوید و مملکت او بغارتید

□

دلی از سیف فرغانی ببردی

□

ذره ذره پیش او هم‌چون قباب

□

خاموش کن و ز پای بنشین

□

چه شیر کسمان و زمین زین ره مهیب

□

همچو عروسان به چشم سر تو پیدا

□

کسی را که تیمار دادش بقا شد

□

دل خواجو که بجان آمده بود از غم عشق

□

وه چه بخت است اینکه گر جام شراب آرم به دست

□

بیاد دوست دل تنگ همچو غنچه‌ی ماست

□

آن که ناوک بر دل من زیر چشمی می‌زند

□

بیخودی از می بگیر و از خودی رو بر کنار

□

گفتم به شمس تبریز کاین خامشان کیانند

□

شد چشم بد و زبان بدگوی

□

بگیرم خرس فکرت را ره رقصش بیاموزم

□

مبد زرد گلستان آنکه خیری نام اوست

□

کبک رقاصی کند، سرخاب غواصی کند

□

بدین روشن دلی، خورشید تابان

□

بانگ شتربان و جرس می‌نشنود از پیش و پس

□

شیر بگفت مر مرا نادره آهوی برو

□

برو سوی جمعی چو در وحشتی

□

مسلمان همه طبع کافر گرفت

□

خون جگرم خوردی وز خویش نپرسیدی

□

حدیث صورت خوبان چنین مکن خواجو

□

عشوه‌های چشم را کان غمزه می‌خوانند و ناز

□

با تو در ملک گشته‌اند شریک

□

حافظ اندر درد او می‌سوز و بی‌درمان بساز

□

دیو گیرد عشق را از غصه هم این عقل را

□

خردانه ظالمی تو که ورا چو ماه گویی

□

کیسه پر کرده‌ام از نقد امید و املم

□

خواه دلیلی گو و خواهی خود مگو

□

رفته هر گامی بعزم طور قربت موسیی

□

نرگس، چون ماه در میان ثریا

□

نه باک سلسله دارم، نه بیم آفت سیل

□

بی صبر بود و بی‌حیل خود را بکشت او از عجل

□

جان چیست فقر و حاجت جان بخش کیست جز تو

□

از آن نفس که در او سر روح پنهان شد

□

وصل تو خواستم از لطف تو روزی، گفتی

□

مغز نور از ذوق نورالنور گشت

□

حدیث زلف و رخ دلکش تو خواهد بود

□

طول منشور بقای ابدی را چکنم

□

گهر وقت، بدین خیرگی از دست مده

□

گر خود رقیب شمع است اسرار از او بپوشان

□

روح ناری از کجا دارد ز نور می خبر

□

بنما مها به کوری خورشید تابشی

□

در مذهب درویشان کذب است حدیث آن

□

نه می خام ستانم نه ز کس وام ستانم

□

نباشد عیب اگر گردم قتیل چشم خونخوارت

□

و گر این عاشق نومید شود از در تو

□

بر سفره‌ی حکمت آزمودند

□

در مرگ هشیاری نهی در خواب بیداری نهی

□

گر بدان افلاک کاین افلاک گردانست از آن

□

صبر می‌کن در حصار غم کنون

□

در جان تو چو آتش حرص است شعله‌ور

□

من خاک توام پا نهم بر سر افلاک

□

خواجو چو زیر خاک شود در هوای تو

□

گر دست تیغ فتنه گردون بلند سازد

□

به زیر هر شکنش عنبر است خرواری

□

تا در ره پیری به چه آیین روی ای دل

□

افلحت من بعد هلک ان اعوان الهوی

□

خیز کامروز همایون و خوش و فرخنده‌ست

□

چون چنگ فغانم اختیاری نیست

□

شمس تبریز خود بهانه‌ست

□

گل ار چه هست عروس تتق نشین چمن

□

نگارین منا برگرد و مگری

□

به رنگ و بو چو تو نبود که چون تو

□

چه سودا می‌پزد این دل چه صفرا می‌کند این جان

□

بحر می‌غرد و می‌گوید کای امت آب

□

نه هر آواز گواه است خبر می‌آرد

□

گل انداما! از آن روی از تو دورم

□

چه شود بیش و کم ازین دریا

□

تا کی طریق توبه و سالوس و معرفت

□

مهر یک روز اگر جا به ضمیر تو دهد

□

گر باز روی ز من بگویش

□

گو برو و آستین به خون جگر شوی

□

خزینه دار گوهر بحر بدخوست

□

برون ز دور زمانی مثال گوهر کانی

□

با که توان گفت سر عشق چو با خود

□

گهی سنگم گهی آهن زمانی آتشم جمله

□

با رخت خورشید تابان گو متاب

□

هزاردستان این مدحت منوچهری

□

سری بی‌دولت است آنرا که با عشق

□

دجال غم چون آتشی گسترد ز آتش مفرشی

□

مبتدی باشد اندر این ره عشق

□

وگر همچو خورشید ناگه بتابی

□

ز بس بشکفت گوناگون شکوفه

□

شکرت بی‌خطری نی و دلم

□

بسکه در چنگ فراق تو چو نی می‌نالم

□

درد سر گر نشد از سردی باد سحرش

□

گاه باشد که بیخ و بن بکنم

□

زان جا که پرده پوشی عفو کریم توست

□

گفت ای موسی سفر رها کن

□

گر مست و گر میم من نی از دف و نیم من

□

تا نپیمائی ره سعی و عمل

□

همچو سیمرغ دعاییم که بر چرخ پریم

□

جای دل در شکن زلف تو می‌بینم و بس

□

رعد، پنداری طبال همی طبل زند

□

هر که را کار نه عشق است اگر سلطان است

□

زین رو همی‌بینم کسان نالان چو نی وز دل تهی

□

عاشقان عشق را بسیار یاری‌ها دهیم

□

گر الفی و سابق حرفی

□

این حرف خوانده‌ای تو که بر دفتر وجود

□

حاصل عمرم همه بی حاصلی است

□

خیز چون پرده ز رخسار گل افکند صبا

□

بخشیدن از تو نیست عجب ایرا

□

شرمسار است توانگر ز زرافشانی خود

□

جام مینایی می سد ره تنگ دلیست

□

جمله عشق و جمله لطف و جمله قدرت جمله دید

□

به صد لابه مخمور را می دهی

□

چو خواست کز من شیرین سخن بر آرد شور

□

بده چیزی که پنهان است چون جان

□

چرخ همانست که بر خاک ریخت

□

شبی پیشم آمد که از خود برون شد

□

درختان بی‌برگ را کرد آنک

□

ز چاه و آب چه رنجور گشتیم

□

عاشق عیسی نه‌ای بی‌خور و خر کی زیی

□

کشتی شکسته باید در آبگیر خضر

□

ایستادم، گر چه خم شد پشت من

□

جهان گم بد درو اما هنوز او

□

آنچنان بسته‌ی زنجیر سر زلف تو گشتم

□

بی‌بیم در حوادث جسته

□

تله‌ی محکمی به پشت در است

□

بنده آصف عهدم دلم از راه مبر

□

یک سرم این سوست یک سر سوی تو

□

خشک و تر دو چشم و لب من روان شده

□

آمن از چنگال گرگ اندر میان بیشه‌ها

□

سرد شد نعمت جهان بر دل

□

از تو ای سرو قدک کیست که بر خواهد خورد

□

شب تاریک هجرانت سرآید

□

به لطف بر سر وقت من آ که در طلبت

□

سخن بادست ای بنده کند دل را پراکنده

□

ای گزیده نقش از نقاش خود

□

دام‌ها را ز راه شان بردار

□

نسیم صبحگهی، تا نقاب ما بدرید

□

زاد ره و ذخیره‌ی این وادی مهیب

□

غباری فرو رفته از آستان

□

میرمیران سبب امن و امان جان جهان

□

دل چو گنج مرا مار هجر تو به طلسم

□

ندیم و مطرب و ساقی همه اوست

□

ز تو هر ذره جهانی ز تو هر قطره چو جانی

□

چو سخت مست شدم گفت هین دگر بدهم

□

راه خرابات عشق گیر که آنجاست

□

چو ملک گشت وصالت ز شمس تبریزی

□

ز ارباب کرم لطفی و رای آن نمی‌باشد

□

وان نار همیدون به زنی حامله ماند

□

از دانه‌ی خال تو دل من

□

خاموش کن پرده مدر سغراق خاموشان بخور

□

عشق بی‌چون بین که جان را چون قدح پر می‌کند

□

کز گرم و سرد و خشک و تر است این نهاد حس

□

ازین شمسه نوری به خورشید بخشم

□

باغ بتخانه گشت و گلبن بت

□

هر زمانم که خط سبز توآید در چشم

□

ساعتی الحق چه ساعت ، ساعتی کثار آن

□

گر به فراقم بکشی راضیم

□

بیار می که چو حافظ هزارم استظهار

□

من از اختران شنیدم که کسی اگر بیابد

□

فتاده‌اند به هم عاشقان و معشوقان

□

بی من ز لانه دور نگردید هیچ یک

□

رحمت حق آب بود جز که به پستی نرود

□

اگر رهبان این راهی و گر رهبان این دیری

□

گرفت از دست او شیرین خود کام

□

کنون انفاس ما آب حیات است

□

از این سو می‌کشانندت و زان سو می‌کشانندت

□

چه عروسیست در جان که جهان ز عکس رویش

□

به هلاک می‌دواند به خلاص می‌دواند

□

بر خوان نان جود تو عالم بود طفیل

□

کی بود دلدار چون دل ای فرید

□

در عشق داستان شد و چون از جهان برفت

□

کوری چشم رقیبان زان گلستان امید

□

وگر از ابر لطف تو به من بر سایه‌ای افتد

□

از مراد شاه منصور ای فلک سر برمتاب

□

نگر به موسی عمران که از بر مادر

□

دل خسته را تو جویی ز حوادثش تو شویی

□

این چنین رفتن، بچاه افتادن است

□

دام ار تک چه باشد فردوس کند حقش

□

ما در ازل حدیث تو تکرار کرده‌ایم

□

بیارایید امشب محفلم را

□

بروز مرگم، اگر پیله گور گشت و کفن

□

زنهار که یار بد از وسوسه نفریبد

□

چشم در عین و غین افتادست

□

از این جنس باران و برقش جهان شد

□

در ره عشق که از هر دو جهان است برون

□

شرابی کان شراب عاشقان است

□

آشفته‌تر از موت که بر موی کمر گشت

□

دارم از شش جهت آوازه حرمان در گوش

□

ز شعر تر همه پر کرد خوان درویشی

□

ننگرد دیگر به سرو اندر چمن

□

بحمدالله به عشق او بجستیم

□

جمله اجزای خاک هست چو ما عشقناک

□

کمتر از خاکم اگر جز خون خویش

□

برافزاییم بر شیران و پیلان

□

گر چه بود به مهر تو شیر فلک شکار من

□

پوپوک پیکی، نامه زده اندر سر خویش

□

شمعم که به عاقبت درین سوز

□

باز گفتی جان مادر قبض کن

□

بخندد باغ دل زان سرو مقبل

□

تو به روح بی‌زوالی ز درونه باجمالی

□

در اوفتیم ز رودی میان دریائی

□

گر کسی پرسد که پیش روی او

□

زنده دل قومی که پیش تیغ عشقت شمع‌وار

□

گریان شده است و نالان چون ابر نوبهار

□

گفتمت کامم بده، گفتی به طنز

□

سرشکم آمد و عیبم بگفت روی به روی

□

آمد رسول عشق تو چون ساقی صبوح

□

کان زرکوبان صلاح الدین که تو

□

اگر کمر بگشایی و زلف بازکنی

□

مطرب عارفان بیا مست شدند عارفان

□

فارغ البالست هر کس کو نشد عاشق ولیک

□

آنکه گفته‌ست «آذنتنا» آنکه گفت «الذاهبین»

□

خرمم، با آنکه خارم همسر است

□

هم من و هم ملک من مملوک تو

□

حسین کربلایی آب بگذار

□

گروه گمشده با همدگر دو قسم شدند

□

در بر او دیگری می‌خورد آب حیوة

□

مشغول شده هر کسی به شادی

□

ز کوهم این عجب آید ز حسرت فرهاد

□

ز روی خویش اگر نقشی گذاری بر درمشرق

□

ره دل زد زمانه، این دزدی

□

تا چو مجمر نفسی دامن جانان گیرم

□

چو ضرب دیدی اکنون بیا و قسمت بین

□

امشب خراب و مستی فردا شود ببینی

□

با قد و بالای آن مه سرو را ای باغبان

□

گله اسب نگیرد چو به پر می پرد

□

بی نوایان جگر سوخته را بین چون دعد

□

نخواهم زندگانی در فراقت

□

هان ای دل اشکسته گر دوست خوهد خود را

□

سگ گرگین این در به ز شیران همه عالم

□

روح‌ها مست شود از دم صبح از پی آنک

□

ایمان و کفر و شبهه و تعطیل عکس توست

□

گل سرخی و نپرسی که چرا

□

طفلکی‌ام هندوی وصلت مکن

□

چنین که غرقه‌ی بحر خرد شدی خواجو

□

به ذوق جستن فرهاد می‌رود گلگون

□

چاره با عشق نیست جز تسلیم

□

به هر سو بلبل عاشق در افغان

□

گر چه صورت مرد جان باقی بماند

□

از یک شعاع رویت چون لامکان مکان شد

□

جسم برهنه رو را شرط است اگر نپوشد

□

در تبریزست دلم ای صبا

□

چه زخمها که ندارم ز تیغ هجر تو بر دل

□

بوید به سحرگاهان، از شوق بناگاهان

□

رایت اسلام سر شکسته، ازیرا

□

شرح جدایی و درآمیختگی سایه و نور

□

ور صفات دل گرفتی در سفر

□

کوس و دهل می‌زنند بر فلک از بهر تو

□

نه من یک شاعرم در وصف رویت

□

فتنه عطار در جهان افکند

□

حسن رخسار تو زینگونه که عالم بگرفت

□

ابد پیوند عمر دیر پایت

□

ما ز یک اقلیم، زان با هم خوشیم

□

رحم کن بر من مسکین و به فریادم رس

□

شاخی که خشک نیست ز آتش مسلم است

□

چون اسب می‌گریزی و من بر توام سوار

□

نیمه‌شب، دیگر کسی بر در نبود

□

چو صلاح دل و دین را مه خورشید یقین را

□

از نار نور بخشی وز باد عطر سائی

□

خوی تو همی‌گردد و خویی که نگردد

□

ز چربی دنیا بشو دست آز

□

گوهر کنی خرمهره را زهره بدری زهره را

□

جمله بی‌مرادیت از طلب مراد تست

□

ز شیر چرخ گریزی به برج گاو روی

□

سلسله در من فگند حلقه‌ی زلفت

□

چو هست چشمه‌ی حیوان زکات‌خواه لبش

□

بملک دانش اگر حکم و حکمتت باید

□

خانه آتش زدگانیم ستم گو میتاز

□

راز در دل چو دانه در پنبه است

□

ای صبا بندگی خواجه جلال الدین کن

□

کعبه عالم ز تو تبریز شد

□

به غیر ناز و جفا هر چه می‌کند معشوق

□

شرار کیفرت، دامن بگیرد

□

از زخم تیغ آن سپه در کشتن خصمان شه

□

چو روشنست که عمر این همه نمی‌پاید

□

می دیرینه گساریم به فرعونی جام

□

آدمی هر چه توانگر باشد

□

ای جان جان جان را بکش تا حضرت جانان ما

□

گر نه تقصیر است از جان در فدا گشتن در او

□

غم تو دامن جانی کشید جانب کانی

□

چراغ این همه پروانه، مائیم

□

جمله‌ی جان‌ها مثال قطره‌هاست

□

اگر خیال تو آید بپرسشم روزی

□

تا میان بلبل و قمری شود غوغا بلند

□

به جان قصدت کند دشمن چو داری دوستی در دل

□

زاهد شراب کوثر و حافظ پیاله خواست

□

سوی مدرس خرد آیند در سال

□

به فریاد من رس، که این وقت رحمست

□

کاروان است گل و لاله بباغ

□

وگر چون مرغ اندر دل بپرد

□

ساقی غمت ز خون چشمم

□

چو حورانند نرگسها، همه سیمین طبق بر سر

□

شب وصال دهان بر لبم نهادی و گفت

□

ما سپاه خویش را هی هی کنان

□

گر بحر می بریزی ما سیر و پر نگردیم

□

گه عزلت تو بگویی که چو رهبان گشتی

□

عشق دردی‌ست که چون کرد کسی را بیمار

□

کار تو آن است که پروانه‌وار

□

در خمارم چو چشمت ای ساقی

□

زایل نکند چین جبین و نگه چشم

□

دل به تو داده‌ام ولی باز درین ترددم

□

حدیث عشق ز حافظ شنو نه از واعظ

□

یکی جانیم در اجسام مفرق

□

آن کو در آتش آید راهش دهی به آبی

□

کجا به منزل وصلت رسم چو اندر راه

□

در میان طره‌اش رخسار چون آتش ببین

□

بجز از آن که برم مهر و وفای تو به خاک

□

از تو ما را نه کنار و نه پیام و نه سلام

□

چراغ ماه نتابد به پیش شمع رخ تو

□

نانم مده آبم مده آسایش و خوابم مده

□

مرغان در قفس بین در شست ماهیان بین

□

بنگر به مرغ خوش پر چو خطیب فوق منبر

□

در خود، آن به که نیکتر نگری

□

بساز مطرب از آن پرده‌های شور انگیز

□

دل در غم عشقش بخرافات درافتاد

□

آن غزالی را که وحشی خواهد ار واقع شود

□

در ماتم او خمش مباشید

□

مکن از خواب بیدارم خدا را

□

خصوصا حلقه‌ای کاندر سماعند

□

بس کن و بسیار مگو روی بدو آر بدو

□

مکن سیاه، سر و گوش و دم ز تابه و دیگ

□

ز تأخیر بود آفت و تعجیل ز شیطان

□

خواجو چو بوصف دهنت موی شکافد

□

برند آن تو هر کس، تو آن کس نبری

□

صبر با غمزه‌ی غارت‌گرت افگند سپر

□

این تن اگر کم تندی راه دلم کم زندی

□

سرکش نشوم نه عکه‌ام من

□

پیش آن چشم‌های ترکانه

□

ای مرهم انده تو کرده

□

دید روی زرد ما در ماهتاب

□

پیوسته با خیال حبیب حرم نشین

□

بسکه شد باد روانبخش به آن بی‌جانی

□

زین نامه که دام مرغ روح است

□

حشمت مبین و سلطنت گل که بسپرد

□

جان شهوانی‌ست از بی‌حکمتی

□

تو درمان غم‌ها ز بیرون مجو

□

پر زلی شود چو بحر کنارش

□

تیز نظر کن تو نیز در رخ خورشید جان

□

بهر دیار که زینجا سفر کنم گویم

□

دو زلفش دو شب و دو خال مشکین

□

من هزار توام به صد دستان

□

بکن این رمز را تعیین بگو مخدوم شمس الدین

□

می‌دود چون گوی زرین آفتاب

□

چو خدا بود پناهت چه خطر بود ز راهت

□

اندرین آزمون سرا ای پیر

□

زاد راه مرد عاشق نیستی است

□

کشتن عشاق را چه حاجت شمشیر

□

شوند جنبش و آرام جمع در یک جسم

□

فتنه از هر طرفی پیش نهد پای دراز

□

رفیق خیل خیالیم و همنشین شکیب

□

این بار جام پر کن لیکن تمام پر کن

□

بخت عظیمست آنک نقل ز جنت بری

□

ز خون دیده و سوز جگر چو مرغابی

□

چو چنگم لیک اگر خواهی که دانی وقت ساز من

□

یوسف که بهر موئی صد جان عزیز ارزد

□

برجه تا برجهیم، جام به کف برنهیم

□

چو سایه هستیم را نور خود داد

□

آینه‌ام آینه‌ام مرد مقالات نه‌ام

□

اصبحت تبریز عندی قبله او مشرقا

□

این قصه را رها کن ما سخت تشنه‌ایم

□

زکین و مهر دلداران، سخن رانند با یاران

□

چو ماهی آشنا جوید درین بحر

□

بی تاج مانده بود سرتخت سلطنت

□

من بلبل ترانه زن باغ دولتم

□

بارم محبت تست ای جان و وقت باشد

□

بر آستان تو مشکل توان رسید آری

□

ما نیز مردمانیم نی کم ز سنگ کانیم

□

اشتهی انصح لکن لسانی قفلت

□

بسی سلطان و لشکر را هزیمت کرد در یک دم

□

می رفت شه شیرین گفتم نفسی بنشین

□

زین پیر جهاندیده‌ی بد روز چه خواهی

□

گر رخ من زرد کرد از عاشقی گو زرد کن

□

علوی سبط مصطفی باشد

□

گوید افسرده شدی بی‌نظر ما

□

اگر چشمم بخسبد تا سحرگه

□

چگونه مست نگردی ز لطف آن شاهی

□

از معجزات حسنت بر روی تو بدیدم

□

در دهانش که هست سی و دو در

□

ترا که غارت دل می‌کنی چه غم ز کسی

□

فیضی که جان پاک کند جسم خاک را

□

خود چنین ماه چون بود از سال؟

□

ای کبک خوش خرام کجا می‌روی بایست

□

تا خنده گیرد از تک آن لنگ برق را

□

خود تو چو عقلی و این جهان همه چون تن

□

بدان هوس که تن این و آن بیارایم

□

وز بهر نثار عاشقان را

□

هر شب خیالش آید به پیشم

□

خورشید چون نبرده حبیبی که باحبیب

□

بجز چو بین که در ره خار بودش

□

ای دل آغشته به خون چند بود شور و جنون

□

غم و شادی ما در پیش تختت

□

چون به دست خویششان کردی خمیر

□

بهر نیک و بدی کاندر میانست

□

در دهن مار نفس در بن چاه است

□

آنکس که گدای در میخانه‌ی عشقست

□

جهان ز غایت امن و امان چنان گردید

□

شنیدم کز علاو الدین مغفور

□

ای مدعی برو که مرا با تو کار نیست

□

سجده کنم من ز جان روی نهم من به خاک

□

شمس تبریزی برای عشق تو

□

کسی کاگاه شد زین قصه‌ی درد

□

یکی جام بنمودشان در الست

□

گنجست غم عشقت و ویران دل خواجو

□

یا چو زرین شجری در شده اطراف شجر

□

زد به دلیری سگ زور آزمای

□

خاموش که خاموشی بهتر ز عسل نوشی

□

حلاوتیست در آن آب بحر زخارت

□

ز رشک نیشکرت نی هزار ناله کند

□

یک دانه‌ی نار پخته، در کام

□

نی که از آن است صبح مشک فشان کز هوا

□

حلقه‌ی زلف رسن تاب گرهگیر ترا

□

ابجد ارکان تست چار کتاب عظیم

□

گرامی پیکرش مانده خیالی

□

حافظ ار خصم خطا گفت نگیریم بر او

□

از نیست برآوردی ما را جگری تشنه

□

گمان‌های ناخوش برد بر تو دل‌ها

□

تا جان بودم امیدوارم

□

بی‌ساقی و بی‌شراب مستم

□

این نه طریق محبتست و مودت

□

خواجه احمد آن رئیس عادل پیروزگر

□

موافق ریخت گوهرها ز حد بیش

□

حاصل آن شه نیک او را می‌نواخت

□

کوهی که در ره آید هم پشت خم دهد

□

شمس تبریز خیالت سوی من کژ نگریست

□

بسی کردند ترتیب سخن ساز

□

زمانی صاف می‌آمیخت با درد

□

با گل بستان فروز روی تو خواجو

□

کفن کرد از برف بر خود مهیا

□

شربتی از مطهره در طاس ریخت

□

بر سینه ریش دردمندان

□

چون برگ و چون درخت بگفتند بی‌زبان

□

باد صبا سوی عشق این دو رسالت ببر

□

از کش و مکش دل ستم کار

□

ماهی بیچاره را آب آن چنان تازه نکرد

□

زهی رویت گل باغ بهشتی

□

آن قطره‌ی باران بین از ابر چکیده

□

کان همه آب تو که در شیر بود

□

روز مرا دیدن تو شب غم ببریدن تو

□

در بارگاه دیو درآیی که داد داد

□

مدار خوار دلی را اگر چه خوار بود

□

تاگشت ز گفت و گوی اوباش

□

باز خواندی مرا ز وقت به وقت

□

ما نه از چشم گران خواب تو بیماریم و بس

□

تاجی اختر بر او گهر پیرای

□

گرم دستوریی باشد ز رایت

□

می خورد خون دلم مردمک دیده سزاست

□

سجده کنم پیش یار گوید دل هوش دار

□

هوا و حرص یکی آتشیست تو بازی

□

بیناتر جمله پاکبینان

□

در چه و حبس جهان گر چه رهین دلویم

□

ویس ار ز رامین بیزار گردد

□

مرا بر عاشقان ملکت ز دست شاه بایستی

□

سردی دل مردگی دل بود

□

بر امید وعده‌ی هاتف که گنج

□

در دامن اوست عین مقصود

□

مخدوم شمس دینم شاهنشهی ز تبریز

□

گلخنی سوخته کان سوی دید

□

خیال روی تو استاد در قلب

□

از میانت چو کمر میل کنارست مرا

□

مانند نرگس آنکه بود با تو سرگران

□

ز چندین گفتها کم گشت لب تر

□

وفاداری و حق گویی نه کار هر کسی باشد

□

آنک زندان او چنین خوش بود

□

در بحر تو ز کشتی بی‌دست و پاتریم

□

چرخ و زمین امر قضایت نبشت

□

به من شادند جمله روزجویان

□

صبح امید من از جیب افق سر بر زن

□

خداوندم زبانی روی کرده‌ست

□

گر نپذیرد ز من هیچ کس

□

از تو دل ار سفر کند با تپش جگر کند

□

خیره گشته است صفت‌ها همه کان چه صفت است

□

به جان جمله مردان اگر چه جمله یکی اند

□

از خط سنبل که معنبر شود

□

چون تویی محرم مرا در هر دو کون

□

مردم بحر از آب دیده‌ی ما

□

شد بهار اما چه خوشحالی مرا چون بی قدش

□

گفت مسیح از دم روح اللهی

□

ز شوق نرگس مست بلندبالایی

□

ز ذوق زخم تیرش این دل من

□

ما کی غلط کنیم به هر سو کشی بکش

□

بهر دار کفری ز محراب و منبر

□

دلی دارد غمش چون سنگ مرمر

□

نکشد این دل دیوانه سودائی من

□

بسی خواهرانند بر راه رز

□

جز بالهی، که در آن عرصه درون

□

عاقبت سازد تو را، از دین بری

□

به حق روی چو ماهت که چشم روشن کن

□

در تجلی بنماید دو جهان چون ذرات

□

نه مهمان شکم گشتم به کویت

□

باز در هر جهان هزار جهان

□

قول حکما بشنو کاندم که قدح نوشی

□

ای عزیزی که در همه احوال

□

ز خارا دید جوئی ساز کرده

□

محمود بود عاقبت کار در این راه

□

زهی لطیف و ظریف و زهی کریم و شریف

□

درآشام یک جام دریا دلا

□

خدایم داد چندانی خزینه

□

ای کوکب ای کوکب بگشا لب بگشا لب

□

آن مرغ که بر کنگره عرش نشیند

□

گلنار، همچو درزی استاد برکشید

□

تو کز بانگ سگی از دین شوی فرد

□

بابها مفتوحة للداخلین

□

مست شود نیک مست از می جام الست

□

به خدا که ماه رویی به خدا فرشته خویی

□

هر یک ازین گونه در آن دستبرد

□

مرا رفیقی امروز گفت: خانه بساز

□

ایمان چه دهم عرض چو در کفر فتادم

□

مگر زان جوهر و گوهر مرصع افسری سازم

□

وانگاه تنش چو نقش خامه

□

غیرتم کشت که محبوب جهانی لیکن

□

این دست خود همی‌برد از عشق روی او

□

قوت یاقوت گیر از خورشید

□

همی نالید کای شب چند ازین داغ

□

در نیرب شاهانه بدیدیم درختی

□

چو من بمیرم اگر ابر را حیا باشد

□

آسمان فعلی که هست از رفتن او برحذر

□

تو گر خواهی به چشمه راه جوئی

□

کم قد احیوا، کم قدمات

□

جغد نه‌ای بلبلی از چه در این منزلی

□

خواجه صاحب نظر الحذر از ما حذر

□

ز قصر آهنگ صحرا کرد خسرو

□

زانجا که حیات لعب و لهوست

□

بجای سرمه‌ام از خاک کوی او گردی

□

چو نان به دست گدا بود و زر به مشت لیم

□

هجرش زده تیر بر نشانه

□

من از ورع می و مطرب ندیدمی زین پیش

□

ابر من از بامداد دارد از آن بحر داد

□

خنده شیرین زد و ز شرم برافروخت

□

فرستاد آن مه نو را به برجیس

□

گلبنان را جمله گردن می زنم

□

نو عروسان چمن در کله‌های فستقی

□

هر چند بدین سعتریان درنگرم من

□

به فرمان دو صاحب چاره سازان

□

اسب دولت، برفراز عرش تاخت

□

بخندد چشم مریخش مرا گوید نمی‌ترسی

□

سبوی صورت‌ها را به سنگ برنزنند

□

ز جا برخاست با صد بی قراری

□

عارضت کازرده گردد از نظر

□

ز آتش دل بسکه دوش آب از دو چشم خونفشان

□

مطرب به بزم خواند عدویت چه غافلست

□

جواب نامه را چون باز خوانیم

□

حافظ برو که بندگی پادشاه وقت

□

خامش که چو در تو این غم انداخت

□

ای دل ار از غمزه‌اش خسته شدی

□

تا یافت از آن هنر پرستی

□

شاخ گل من چو گشت پژمرده

□

از لعل تو دل بر نکنم زانکه بمستی

□

مردم دانا نباشد دوست او یک روز بیش

□

ز دوریت ار چه دورم از همه کام

□

مست و مدهوش از خطاب شه شود

□

ای نیکبخت اگر تو نجویی بجویدت

□

مرغ مرگ اندیش را غم می‌دهی

□

کنون این خواب را تعبیر چبود

□

چون عوض خواهی تو زر را گویدت

□

زانکه از بهر قید دامادست

□

سیاهی سیاه و درازی دراز

□

گذشت از مرگ شیرین هفته‌ای بیش

□

عدو با جان حافظ آن نکردی

□

زین اعتماد نوش کنند انبیا بلا

□

دل پشیمان شدست ز آنچ گذشت

□

کفن کردند و بسپردند غمناک

□

وقت آمد که بشنوید اسرار

□

ای رود پرده ساز که راه دلم زنی

□

نرگس همی رکوع کند در میان باغ

□

با یکدگر از طریق کاری

□

درسی، درسی ز کتاب خدا

□

خوب کلیدی در بربسته را

□

ناشتاب آن کس که او حلوا خورد

□

فرود آیم ازین منظر خرامان

□

خاطر او آب خضر و آتش موسی است ز آنک

□

سواد خط تو بیرون نمی‌رود ز سویدا

□

از رشک رشته‌ی در او گریه‌ی صدف

□

چه شیران را ز راه افگندم این جا

□

غبار غم برود حال خوش شود حافظ

□

جان‌ها شمار ذره معلق همی‌زنند

□

در عدل دوست محو شو ای دل به وقت غم

□

پیوند هنر طلب، چو مردان

□

احمد گوید برای روپوش

□

بر خوان غمت تا نزنم آه جگر سوز

□

بوی خوش تو باد همه ساله بخورم

□

نگه کن کاین کشاکش بر چه سانست

□

تا در رگ تو مانده یکی قطره خون بجای

□

این منی خاکست زر در وی بجو

□

با چنین ساقی حق با خودی کفر مطلق

□

آن به زنیم سر، خرد را

□

هرچند مطلقند ز کونین و عالمین

□

آن لحظه که باز آید پیش نظرش میرم

□

من از کجا و اینهمه نوباوه‌ی امید

□

چو دید آهنگ لشکرهای خسرو

□

مطربا پرده بگردان و بزن راه عراق

□

تو جامه گرد کنی تا ز آب تر نشود

□

مرادم آنک شود سایه و آفتاب یکی

□

برون آمد چو از ابر آفتابی

□

از راه نمودن تو باشد

□

حاصلی در عشق ممکن نیست جز بی‌حاصلی

□

دم عقرب بتابید از سر کوه

□

ملک بایست و نابایست برخاست

□

کیف حال القلب فی نار الفراق؟

□

آن چشم به گریه می‌فشارد

□

پس از این چو سایه باشم پس و پیش هر امامی

□

بر اوضاع ابداع قادر بود

□

اگرچه پیشه‌ی من نیست زیر تیشه شدن

□

بجز از باده خوردن و خفتن

□

ندهد طوف صنمخانه به سد حج قبول

□

بیرون شد و کرد پیرهن چاک

□

چه جای من که بلغزد سپهر شعبده باز

□

فالهین نظرنا فشکرنا و سکرنا

□

بنواز سر لیلی و مجنون ز عشق خویش

□

سنان جاسوسی دلها نموده

□

بگفتم نیشکر را من که از کی پرشکر گشتی

□

گرهی از شکن زلف چلیپا بگشای

□

ور جهد کند خواجه و گوید نخورم می

□

سواران ملک غازی ستاده

□

زلف و کاکل او را چون به یاد می‌آرم

□

خامش کن و پیر عشق را باش

□

تو کان نباتی و دل‌ها چو طوطی

□

در صبح امیدم بی کلید است

□

عاشق از خویشتن نیندیشد

□

پیش شیرین قصه‌ی فرهاد مسکین کس نگفت

□

در هیچ حمله هرگز نفکنده‌ای سپر

□

ز آنجا چو بلند بارگه گشت

□

دی می‌شد و گفتم صنما عهد به جای آر

□

چو موج پست شود کوه‌ها و بحر شود

□

بگفتمش که دلم بارگاه لطف خداست

□

مبین خواب پریشان در حق کس

□

نفسی پر ز سماع و نفسی پر ز نزاع

□

سلطان اگر چنانکه گناهی ندیده است

□

خراب شد تن من از بکای من

□

ملک بر عزم صحرا با رگی جست

□

تا کی ز معارف عقلی دور

□

زهی مجلس که ساقی بخت باشد

□

دو دیده را خوابی ده زمانه را تابی ده

□

که چون شه را به حکم لایزالی

□

مرا چشم درد است و گشنیز نیست

□

بر تنم یک سر مو نیست که در بند تو نیست

□

به هر خار چندان همی گل دهد

□

به صد خوبی نشاند در دل و جان

□

ز جور چرخ چو حافظ به جان رسید دلت

□

فرودود ز فلک مه به بوی این باده

□

تو در آن دو رخ چه داری که فکندی از عیاری

□

چو من زان روی گلرنگ شدم شاد

□

چو دولاب چه گردیم پر از ناله و افغان

□

مطرب نغمه ساز پرده‌سرای

□

ولی غیرت هم از راهی نه نیکوست

□

ولی من گو چه صد فرسنگ دورم

□

یارب، به حسن، شه بحر و بر

□

در این چهی تو چو یوسف خیال دوست رسن

□

که تا به قوت آن یک نظر بدو کردی

□

دانا بشمار خود نظر کرد

□

بس مرد شگرف را که این بحر

□

بلبل آن لحظه که از غنچه سخن می‌گوید

□

گوهری کز صلب آن دریاست می‌زیبد اگر

□

گرمی و سردی خراسان و عرب

□

اگر به رنگ عقیقی شد اشک من چه عجب

□

چو گل شکفته شوم در وصال گلرخ خویش

□

در جهان صاف بی‌درد و دغل

□

موز همان میوه‌ی بی خسته نگر

□

آنک همی‌خوانمش عجز نمی‌دانمش

□

چو رنجم تو دادی شفا از چه خواهم

□

شد گونه گونه تاک رز، چون پیرهان رنگرز

□

فرو غلطید بیش آن پریزاد

□

محصول نداد محصل آن

□

اگر دوباره کردی آن کرم را

□

در پرده حسینی عشاق را درآور

□

کزان آرزو دل پراز خون شود

□

ابخاز حد مغرب و درگاه ملک بحر

□

دیو اگر گردن طاعت ننهد انسانرا

□

دایم از نیر تابنده به سمت الرأس است

□

فغانی بدو گفت که آری رواست

□

سخا نماند سخن طی کنم شراب کجاست

□

هم خمار از می آید هم از او دفع خمار

□

آفتابی چون ز مشرق سر زند

□

ز فرمان این تاجور مگذرید

□

ما صرف کشان راه فقریم

□

خوش آمد قامتش در چشم خواجو

□

نبیذ تلخ چه انگوری و چه میویزی

□

بپرسیدم از روزگار کهن

□

بی‌فروغ وصول، تیره و تار

□

مست بودم فاش کردم سر خود با یارکان

□

به جواب گفت عشقم که مکن تو باور او را

□

یکی نامه بنوشت با سوگ و درد

□

گرچه فرید فرد شد در طلب وصال تو

□

نکنم یاد شب هجر تو در روز وصال

□

هوا فسرده به حدی که وام کرده مگر

□

بر او بران گاه آرام و ناز

□

گر انگشت سلیمانی نباشد

□

ز نفس کلی چون نفس جزو ما ببرید

□

به هر سحر که درخشی خروس جان گوید

□

دوان اندر آمد بر شهریار

□

گر سبزه و باغ خشک گردد

□

غاب اذاغبت فی الصبابة صبری

□

دولتش همشیره و دل همره و دین همنشین

□

به آواز رامشگران می خورند

□

گر چو من بودی تو خدمتگار شاه

□

او آفتاب و چو ماهست آن سر بی‌تن

□

درهم شکن بتان را از بهر شاه جان را

□

مدارا خرد را برابر بود

□

از تک و تازم ندامت است که آخر

□

سیمی که مرا باید از دیده شود حاصل

□

بر هیچکس نماند که رحمت نکرده‌ای

□

هران نامور کو ندارد خرد

□

ماجرای دل خون گشته نگویم با کس

□

قرار نیست زمانی تو را برادر من

□

مرا بپرس که این شمع کیست شمس الدین

□

خردمند خاقان بدان روزگار

□

هله تا دوی نباشد کهن و نوی نباشد

□

ای باغبان ترا چه زیان گر بسوی ما

□

من دل به تو سپردم، تا شغل من بسیجی

□

به ماه خجسته به خرداد روز

□

ای نواهای تو نار مصده

□

چون رفت در این طلب به دریا

□

دریای آگهی که خردها همه از او است

□

دل خویش را دور دارد ز کین

□

دل چو در انگشت رحمان داشتم

□

ز تاب می چو سمن برگشان برآرد خوی

□

پنجاه و پنج سال شد و زین عدد

□

دگر بیست از داد و بخشش جهان

□

روز اول که سر زلف تو دیدم گفتم

□

اول بدان که عشق نه اول نه آخرست

□

بوی مشکی تو که بر خنگ هوا می‌تازی

□

همیدون بدش تاج و گنج و سپاه

□

در تماشای چنین دست عجب

□

محب روی توام در جواب دعوی عشق

□

یا دوستی صادق، یا دشمنی ظاهر

□

یکی کودک آمدش خورشید چهر

□

رفتیم به کعبه‌ی مبارک

□

خموش باش که گر حق نگویدش که بده

□

ننگ مردانی اگر او به جفا نیزه کشد

□

چنان هم بیامد به ایوان خویش

□

ولی خانه بر یخ بنا دارد ار من

□

کسیکه در دم صبح از خمار جان به لب آرد

□

با اشک فرو ریخت ستمهای تو وحشی

□

هر آنکس کجا باشد او بدسگال

□

شیشه بازی سرشکم نگری از چپ و راست

□

پس لمن الملک برآید به چرخ

□

سینه پاکی که او گشت خوش و عشق خو

□

همیشه ببازوی آن شاه بر

□

چک چک و دودش چراست زانک دورنگی به جاست

□

چه توان کرد که بیرون ز جفاکاری نیست

□

بر پربکشید هفت الف یا نه

□

چنان بد که روزی بهنگام بار

□

منم که خاطر من، خوش دلی ندیده زدور

□

بلا درست و بلادر تو را کند زیرک

□

بگفت نی که به قاصد مخالفی گفتی

□

چو آمد بر شهریار بزرگ

□

بس دل شوریده کاندر راه عشق

□

خاطر مردم بلطف صید توان کرد

□

ببین صحبت عید با مدت گل

□

به دختر چنین گفت کای بدنژاد

□

سه بوسه کز دو لبت کرده‌ای وظیفه من

□

روان شدست یکی جوی خون ز هستی من

□

زلف بتان سلسله‌ست جانب دوزخ کشد

□

بخفت آن شب و بامداد پگاه

□

همیشه سرخوشم فرقی نباشد

□

وان گل باغ کرم گر یاد بی برگان کند

□

در مجلس احرار سه چیزست و فزون به

□

به تخت مهی بر هر آنکس که داد

□

آبی بکش از چاه زندگانی

□

چو یک ساغر ز دست عشق خوردند

□

در تک چاه زنخدان تو نادر آبی است

□

ز هندوستان ساز رفتن گرفت

□

چون شیشه دلی دارم در پای جهان مفکن

□

کردیم بی حجاب نظر در رخت ولیک

□

چه سازم آه که از بخت واژگونه من

□

او ز نازش سر کشیده همچو آتش در فروغ

□

هر که ترسد ز ملال انده عشقش نه حلال

□

رموز حالت مجذوب را چه کشف کند

□

گر صور جان و هیولی خرد است

□

چنان ببندد چشمت که ذره را بینی

□

ای عشق هزارنام خوش جام

□

جز خون دل که آب رخم را بباد داد

□

ای فراق تو دل ما بندگان را سوخته

□

ای مهار عاشقان در دست تو

□

در قبر به وقت سال و جواب

□

از لب روح فزا راح مروح نوشیم

□

در جمع مستان با زیردستان

□

هر که را بوی گلستان وصال تو رسید

□

عشق باید کز تو بستاند تورا

□

تشنه‌ی بادیه را باز رساندند بب

□

ز دور چرخ دولابی به چاه غم فرورفته

□

اگر چه زار گردد تازه روی‌ست

□

گفت آن یار کز او گشت سر دار بلند

□

چون بدان بقعه رسی رقعه‌ی من در نظر آر

□

عشق گزین عشق بی‌حیات خوش عشق

□

گویی که خدای عالمی نو

□

من و گفت من آیینه‌ست جان را

□

بسی تو عهد شکستی که من رضای تو جستم

□

این یکی دری که دارد بوی مشک تبتی

□

خدای گفت که شب دوستان نمی‌خسبند

□

وارهان خود را از این همصحبتان

□

شهسوار چرخ بین نزدش پیاده وانگهی

□

هر دم که کنج چشمم بر روی او فتد

□

شکرلله همای بازآمد

□

او خواندم به سخره سلیمان ملک شعر

□

اگر از چشمه‌ی نوش تو زلالی یابد

□

از نسبت پستی و تنزل

□

جمله حیرانند و سرگردان عشق

□

دشمنان را ز خون کفن سازیم

□

گر انکارم می‌کنند کو بیدینست

□

چون عشق او بغرد وین پرده‌ها بدرد

□

چنین بلند چرا می‌پرد همای ضمیر

□

جهان شاد است وز او صد شکر دارد

□

از روی توام منع کنند اهل خرد لیک

□

در دعای ممنین و ممناتی، زانکه هست

□

سرو احتراق دارد مه هم محاق دارد

□

علم رسمی سر به سر قیل است و قال

□

من بغوغای رقیبان ز درت باز نگردم

□

گفتم که خوش عذارا تو هست کن فنا را

□

من کان له هم یفنیه و یردیه

□

گفتی که بیا و دل به من ده

□

براستی قد سرو سهی خوشست ولیک

□

پی تاریخ آن پاکیزه موضع

□

گفتا که با تو کیست بگفت او که عشق تو

□

مدام خرقه حافظ به باده در گرو است

□

اگر امان ندهد عمر و بخت باز نگردد

□

گهیش داغ کند گه نهد علف پیشش

□

کعبه چو از سنگ پرستان پرست

□

از گفت بلی صبر نداریم ازیرا

□

گر چه ما را نبود یک درم اما هر دم

□

ابر سیر و باد گرد و رعد بانگ و برق جه

□

هجره نار هوینا قعره

□

هر که باشد همنشین دوستان

□

در مذهب مشتاقان ننگست نکونامی

□

تو هیچ مجنون ندیدی که با دو لیلی ساخت

□

آه که از هر دو کون تا چه نهان بوده‌ای

□

ملخ کردار خون آلودم از باران اشک آری

□

زبانم چو یارای نطقش نماند

□

خلعت خاصه کز شرافت آن

□

گر بگویم ای برادر خیره مانی زین عجب

□

بیا که چاره ذوق حضور و نظم امور

□

تحیتی که کند نفس قدسیش تقریر

□

اگر چه معدن رنجی به صبر گنج شوی

□

در رهبریت ای مرد طلب

□

مپندار که این نیز هلیله‌ست و بلیله‌ست

□

هر شبم شبروان خیل خیال

□

ندانی که ویران شود کاروانگه

□

که صدا دارد و در کان زر صامت هم هست

□

به هر دیار که آیی، حکایتی شنوی

□

در بغلتاق مرصع دوش چون مه می‌گذشت

□

بدی مکن که درین کشت زار زود زوال

□

بربند دو چشم عیب بین را

□

سایه‌ی یک ذره چه سان گم شود

□

کسی که ملک خرد باشدش بزیر نگین

□

سد آفتاب سیاهی ز خاطرش نبرد

□

ز خرمن دو جهان مور خود چه تاند برد

□

بر در میخانه رفتن کار یک رنگان بود

□

سر عشق از عقل پرسیدن خطاست

□

جواب گفت که من بازگونه می‌پرسم

□

چه جای یوسف بس یوسفان اسیر توند

□

جوابم داد دل کان مه چو جفت و طاق می بازد

□

چون روانم تازه می‌گردد ببوی زلف یار

□

به خسرو داد مغروری که می‌تاز

□

در هوای چشم چون مریخ او

□

چون شب قدر از همه مستور شد

□

مگر بستست جادوی تو خوابم

□

تبریز شاد بادا که ز نور و فر آن شه

□

قفا بداد و سفر کرد شمس تبریزی

□

جود شاه ارچه رزق را سبب است

□

درد دل را دوش می‌جستم دوائی از لبت

□

شب که می‌بردند مست از بزم آن بدخو مرا

□

هر دل که او نخفت شبی در هوای تو

□

نشان موی میانش که دل در او بستم

□

عبید از درد می‌نالد شب و روز

□

صد دکان مکر در بازار عشق

□

شیری است که غم ز هیبت او

□

یحیل طالب دنیا وجودک الاعلی

□

می‌خراشد جگرم گورک بربط بخراش

□

شد آن نخل ریاض شادمانی

□

چو پای تو نماند پر دهندت

□

کم دهدت گیتی بسیاردان

□

بر مهر پیچان عقربش وز مه معلق غبغبش

□

گرم روان از کجا تیره دلان از کجا

□

چند عثمان پر از شرم که از مستی او

□

نیم ترک چرخ در سر گشت از آنک

□

ابروی شوخ تودر گوش دلم پیوسته

□

حبذا این خطه یزد است یا دارالامان

□

یکی بیت دیگر بر این قافیه

□

نجوید جان از آن قالب جدایی

□

خواجو مگو فسانه در کش می شبانه

□

پهلوی اعتراض در ابلیس

□

گر درد و فریادی بود در عاقبت دادی بود

□

هر کی درآید که منم بر سر شاخش بزنم

□

بی خط تو سر نامه‌ی سودا نتوان خواند

□

که همره سازدش با کاردانی

□

ذره‌های هوا پذیرد روح

□

از دل خود، دارم این محنت، نه از ابنای دهر

□

عارض بین خورده خون لاله در بستانفروزی

□

گر سایه چمن نبدی و فروغ او

□

در آن هوا که خداوند شمس تبریزیست

□

رنگ تیغش میان خون عدو

□

چه دهد شرح غمت در شب حیرت خواجو

□

گر چه چون نشفش کند تو قادری

□

آتش گفتش که برون آمدم

□

به تنگ چشمی آن ترک لشکری نازم

□

چو مه در بقلطاق گلریز چرخی

□

بهر تو آدم گرفت دبه و زنبیل

□

هوای نفس رها کردی و عوض نرسید

□

کنون پندار مردم آشتی کن

□

مدتی گر بضرورت ز نظر غایب گشت

□

که مدتها برآمد زان فسانه

□

شاه شهی بخش طرب ساز ماست

□

بس که بود از بهر قوتش اضطراب

□

چون شدم خاک رهت گر ز منت گردی نیست

□

یک گوشه جان ماندست پیچان

□

که عشق خلعت جانست و طوق کرمنا

□

قدر کاینجا رسید از خویش گم گشت

□

جامه‌ی صوفی بگیر و جام صافی ده که ما

□

تا ملک بی‌خود شد از تدریس او

□

ور چو گیا خشک شوی خوش بسوز

□

تو خوش می‌باش با حافظ برو گو خصم جان می‌ده

□

برو خواجو که تا هستی نباشی خالی از مستی

□

در غم فربهی گوشت تو لاغر گشتی

□

شاه ما دستی بزد بشکست آن در را چنانک

□

جلوه چو شد نور ما آن ملک نورها

□

گفتمش در غم عشقت دل خواجو خونشد

□

چه جذب است این کزین دریای اخضر

□

گفت بشنو اولا شمه‌ای ز اسرار ما

□

علم مطلق، بی‌حد و بی‌منتهاست

□

خواجو چو وصف لعل گهرپرور تو کرد

□

به چنین شراب ارزد ز خمار خسته بودن

□

دمشق چه که بهشتی پر از فرشته و حور

□

جان محمود ار به گوهر باز شد

□

صوفی اگر از می نشکیبد چه توان کرد

□

گفت پیغامبر به تمییز کسان

□

رقاصتر درخت در این باغ‌ها منم

□

آن که جز کعبه مقامش نبد از یاد لبت

□

در آن معرض که جان بازان بکوی عشق در تازند

□

وگر آسمان و اختر دهدت نشان جانان

□

چو آدمی به یکی مار شد برون ز بهشت

□

آتش جان را سنگی و آهن

□

با لب و خال وی ار عمر خضر می‌خواهی

□

صورت دیوار گردد قابل جسم و جسد

□

ما را همه مست و کف زنان کن

□

نومید مباش ز عفوالله

□

نی زر بدست مانده و نی زور در بدن

□

دل چو ماه از پی خورشید رخت دق دارد

□

عشق اگر رخت تو را برد به غارت خوش باش

□

نی نی که ز رخ نقاب بردار

□

مگر میان ضعیفش تن نحیف منست

□

وای آن زنده که با مرده نشست

□

فارغ آیی بعد از آن از شغل و هم از فارغی

□

عجب می‌داشتم دیشب ز حافظ جام و پیمانه

□

غلام عشق شو کز مفتی دل

□

شکرلبش بگفتم لب را گزید یعنی

□

پاره چوبی بدم و از کفت

□

چون سروم و چون سوسن هم بسته هم آزادم

□

مرا ز مصطبه بیرون فکند پیر مغان

□

در آن مکتب که عشرتخانه‌ای بود

□

ز غنای حق برسته ز نیاز خود برسته

□

دین فروشی، از پی مال حرام

□

سریر کیقباد و تاج کسری

□

لاغرتری آن مه از قرب شمس باشد

□

گر نکند رام چنین دیو را

□

آب باران خور صدف کردار گاه تشنگی

□

تا دل ریش من آرام بگیرد نفسی

□

جمله مرغان هر یکی اسرار خود

□

گر دست نمی‌رسد به خورشید

□

تو را چنان که تویی هر نظر کجا بیند

□

و گر گفتی که چین در شام نبود

□

جانب مدرسه عشق کشیدش لطفت

□

چو بیندش سر و گوش خرانه جنباند

□

برادر کوی قلاشان کدام است

□

روز عمرم ز پی وصل تو شب شد هیهات

□

یعنی محرم آمد و روز ندامت است

□

ساغر اول چو دود بر سرت

□

نفس، بسی وام گرفت و نداد

□

از سهم نوک ناوک خونریز غمزه‌ات

□

در عین کفر جوهر ایمان ربوده‌ای

□

سیمبر خوب عشق رفت به خرگاه دل

□

گر کسی را دیده دریابین نشد

□

ببوی یوسف مصر ای برادران عزیز

□

ای که تو از جاه ظلمی می‌کنی

□

حریصم کرد طمع داد قندت

□

هر که را خوابگه آخر مشتی خاک است

□

نباشد شکری را این حلاوت

□

کشیدمت نه دعاها کشند آمین را

□

روز پی کسب و شب از بهر عشق

□

چون ساده‌تر از روان پاکیم

□

گفت آری بس جوانی مهوشی

□

به قصد او چو سودا خصم جانی

□

چونک به راهش کند آن به برش درکشد

□

صلح کل کردیم با کل بشر

□

ایکه گفتی جز بدن سرو روانرا هیچ نیست

□

ز گلشن رخ تو گلرخان همی‌جوشند

□

صد هزاران جان فدا شد از پی باده الست

□

جزوی از من کم شود، جزوی ز میر

□

کاروان از پس و ره دور و حرامی در پیش

□

آن یکی طوطی ز دردت بوی برد

□

از گلشن خود بر سر من یار گل افشاند

□

یا رب آن زاهد خودبین که بجز عیب ندید

□

ور بدین شکل و شمایل بدر آئی روزی

□

چه چنگ درزده‌ای در جهان و قانونش

□

قضا چو خواب مرا بست ای جوان تو برو

□

بس بود عشق شهم تاج و کمر

□

مرغ وحشی اگر عقاب شود

□

تیز کنند آتش خرمن فروش

□

همی‌رسد ز توام بوسه و نمی‌بینم

□

پیوند او مجوی که گم کرد است

□

تا کی مرا بدرد فراق امتحان کنی

□

حق گفت ایمن است هر آن کو به حج رسید

□

چون بخسپد خم باده پی آن می‌جوشد

□

هر زنده را کزین می بویی نصیب آمد

□

گر شوی با من چوآه صبحگاهی همنفس

□

لامکانی نه که در فهم آیدت

□

شما را سیم و زر بادا فراوان

□

ترک افسانه بگو حافظ و می نوش دمی

□

براه بادیه ما را بمان بخار مغیلان

□

دل ویران مرا داد ده ای قاضی عشق

□

زانک تنش خاکی و دل آتشی‌ست

□

ز بحر دل هزاران موج خیزد

□

آنکه در خلوتگه خاصش مجال عام نیست

□

نخل که شد خارکشی کار او

□

کهی بود که بجز باد در جهان نشناخت

□

کافاق روی روز کند همچو شب سیاه

□

تو جان و جهانی و جان جهانی

□

کالی میرا لییری، پوستن کالاستن

□

در آن ختن که در او شخص هست و صورت نیست

□

ای جان ری فدای تن پاک اصفهان

□

المغرم یستغرق فی البحر غریقا

□

آینه آوردمت ای روشنی

□

بانگ آمد ز عرش مژده تو را

□

مصلحت نیست که از پرده برون افتد راز

□

ما چو روی از دو جهان در غم عشقت کردیم

□

جان مردان همه از جان تو بیزار شوند

□

گر برفت آب روی کمتر غم

□

هله ای عشق بیا یار منی در دو جهان

□

ور زانکه از درم نتوانی درآمدن

□

به چه پیغام کنم خوش دل آزرده‌ی خویش

□

ما همه چون یکیم بی‌من و تو

□

آری! از وی می‌کند در دل خطور

□

یار اگر طالب درد تو بود درمان چیست

□

چه جای گرمی و سوگند پیش آن بینا

□

شمس تبریز شاه ترکانست

□

ز چشم بد بترسید از کواکب

□

ابروت هلال ماه خوبی

□

گرچه دردانه به هاون کوفتند

□

در دل ما درنگر هر دم شق قمر

□

نصیحتگوی رندان را که با حکم قضا جنگ است

□

تو مرا عمر عزیزی و یقین می‌دانم

□

پیش ازین تن تو جان پاک بدی

□

یا نظری صل لما غمضت عنه النظرا

□

بنمودمی نشانی ز جمال او ولیکن

□

وقت صبوح از هوای مجلس عشاق

□

بیا وحشی که عنقایی گزینیم

□

گفتا کجاست خوشتر گفتم که قصر قیصر

□

سمند تو زی پرتگاه از چه پوید

□

دوش بر رخسار زردم دید و چندان کاب زد

□

چون مار را بگیرد یابد عصای خود را

□

تابش اندیشه هر منکری

□

یا بر شکر خویش مرا خوانی مهمان

□

اینست که مجنونرا دیوانه نهد عاقل

□

مصطفی فرمود کای گبر عنود

□

هر که روید نرگس گل ز آب چشمش عاشقست

□

تازیان را غم احوال گران باران نیست

□

چشمم نگر ز شوق تو قائم مقام جام

□

رفتی لطیف و خرم زان سو ز خشک و از نم

□

به طبیبش چه حواله کنی ای آب حیات

□

به سربالای عشق این دل از آن آمد که صافی شد

□

اگرش دور مخالف به عراق اندازد

□

که اینها لایق وضع شما نیست

□

و آنک مستان خمار جادوی اویند نیز

□

چیست حکمت؟ طائر قدسی شدن

□

نام خواجو مبر ار نامه وحدت خوانی

□

عشق من ای خوبرو رونق خوبان به تو

□

گر در بسته کند منع ز هفتاد بلا

□

ز دیوان جهان هر روز صد خونش

□

با وجود قد رعنای تو گو سرو مروی

□

از کجا آموختی این ای بزرگ

□

گمرهی‌های عشق بردرد

□

حافظا سر ز کله گوشه خورشید برآر

□

ساقیا بدان لعل آتشین

□

کفن از خلعت و قبا خوشتر

□

سوگند به جان تو که جز دیدن رویت

□

هزاران جان یعقوبی همی‌سوزد از این خوبی

□

تخفیف کن از دور من سوخته جامی

□

به کف گردید موجش صولجانها

□

دردی درد کش ار زانکه دوا می‌خواهی

□

ترککان، چون اسب یغما پی کنند

□

روان کن ای نگار آتشین روی

□

ز شراب خوش بخورش نه شکوفه و نه شورش

□

یاران ز جام باده‌ی نوشین فتاده مست

□

من وصیت به وفا می‌کنمت

□

از جناب بارگاه مالک ملک وجود

□

گفت اکنون چون منی ای من در آ

□

مردم چشمم افکند بر زر

□

رضا به داده بده وز جبین گره بگشای

□

نظر بظاهر شوریدگان مکن خواجو

□

ای روی خویش دیده تو در روی خوب یار

□

غنیمتست غنیمت شمار فرصت عیش

□

چو صبحدم برسد شاه شمس تبریزی

□

در داد شرابی ز لب لعل و مرا گفت

□

کشتی مرا ز کینه به تیغ زبون کشی

□

راستی را چو تو بر طرف چمن بگذشتی

□

پس ممثل گشت پیش او ملک

□

هر که را بازاریی بیزار کرد از عقل و دین

□

گر فلاطون را هنر نفریفتی

□

چو حسن منظر و بالای دلفریب تو بینند

□

منصور تویی بزن اناالحق

□

با ما بساز یکنفس آخر که همچو عود

□

چون ندیدش مغز و تدبیر رشید

□

فریاد لب تو کرده هر دم

□

دردمندی من سوخته زار و نزار

□

تا مسخر گرددت ملک سکندر خضروار

□

گفته را دانه‌های دام مساز

□

تفرجیست که شب باز طره‌ات همه شب

□

که غمازان همه مستند اندر خواب گفت آری

□

راست چون چشم خوشت مست شوم در محراب

□

این وزن ترانه می‌سراید

□

گفتا چرا چو ذره با مهر عشق بازی

□

الله الله، این چه اسلام است و دین

□

چون طره‌ی تو یارا دور از رخ تو ما را

□

روزی دو همره آمد جان غریب با تن

□

تو آتش نشانی و خواهی که ما را

□

خجسته نائب صدر الخلافه عون الدین

□

ای ز بادام تو در عین حجالت نرگس

□

هر کسی در طاعتی بگریختند

□

از حسن تو هیچ کم نگردد

□

این که پیرانه سرم صحبت یوسف بنواخت

□

چرا حرام کند خواب بر دو دیده‌ی من

□

تو کن شرح این را که در هر بیانی

□

هر چند که دانم که مرا روی بهی نیست

□

آتشم گر چه به صورت روغنم

□

از غایت پردلی شکسته

□

بر صفی کان به جنگت آمده پیش

□

دلبران عاشق کشند اما نه چندان

□

صد حیف از آن عبارت دلکش که می‌کشید

□

چون سرو اگر چنانکه سرافرازیت هواست

□

صورت حشو خیالات ره ما بستند

□

بوی جگر سوخته آید بمشامت

□

هفت دریا را زکوة از بحر چشم من گشاد

□

گو بشمشیر بکش یا ز کمندش برهان

□

جز ز یک رو نیست پیوسته به کل

□

بلبل سوخته دل باز نماندی بگلی

□

حافظ از فقر مکن ناله که گر شعر این است

□

جان می گشت مگر دیده‌ی خواجو که ازو

□

ما چو خورشیدپرستیم بر این بام رویم

□

هرگه که زانوئی زند و باده‌ای دهد

□

گر مجسم خالی بدی گفتار من عالی بدی

□

در جنب جمال تو بود صورت دیوار

□

دم شمشیر دادی رنگ را زهر

□

همچون عبید واله و حیران بمانده‌ایم

□

گر می‌پرسی: کجاست دلدار؟

□

گر شاه سپهرید در این خانه که مائیم

□

صنعت رها کن، صانع بست استت

□

ای عبید این سفری نیست که من میخواهم

□

نیک بد گشت در این منزل بد

□

هر که را هیچ بدستست نمی‌ارزد هیچ

□

بهر این فرمود رحمان ای پسر

□

ما و شراب و نای و دف صوفی و کنج صومعه

□

سر درس عشق دارد دل دردمند حافظ

□

پیش آن لعبت شیرین نفس از غایت شوق

□

خاموش کم فروش تو در یتیم را

□

روز جزا چو از لحد بر عرصاتم آورند

□

ببر جان مرا تا در پناهت

□

بیا تا جان شیرین در تو ریزم

□

دو نوک ذوالفقارش بس بر این دال

□

نام نیک عاشقان چون در جهان بدنامی است

□

الهی به زهرا، الهی به سبطین

□

تا به سامان بود بستان شاخ در وی ننگریست

□

کار زرکوبان چو زر کردی چو زر

□

چه کیمیاست غمت کز خواص او خیزد

□

می‌کشم پیش‌کش لعل تو جان

□

وین رمقی نیز که هست از وجود

□

چونک آب جمله از حوضیست پاک

□

آئی بدیر و روی بگردانی از حرم

□

حافظ از آب زندگی شعر تو داد شربتم

□

سعدی چو شد هندوی تو هل تا پرستد روی تو

□

در عین درد بنشین هر لحظه دوست می‌بین

□

چو روشنست که نور بقا ثبات ندارد

□

خیره کشی مکن بتا خیره مریز خون من

□

نه به زرق آمده‌ام تا به ملامت بروم

□

الاهی سبحه دست آویز من ساز

□

مگر زلف تو زان آشفته حالست

□

کار جان را به تن سفله مده

□

عقل را گر هزار حجت هست

□

در سرا چون سایه آمیز است نور

□

من از کجا و تمنای وصل تو ز کجا

□

نه نه گرچه پیمبری شد ختم

□

آن چه با من می‌کند اندر زمان

□

چونک خرمن پاس عشر او نداشت

□

زمستانست و بی برگی بیا ای باد نوروزم

□

کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست

□

کام دلم آن بود که جان بر تو فشانم

□

اندران مجلسها، که تو باشی شاها

□

من سری دارم و در پای تو خواهم بازید

□

زنجیر بر دستم نهد گر دست بر کاری نهم

□

اینم قبول بس که بمیرم بر آستان

□

نه همدردی که درد خویش گویم

□

عوام خلق ملامت کنند صوفی را

□

الهی به حق تقی و به علمش

□

چو خسرو از لب شیرین نمی‌برد مقصود

□

هزار جان مقدس بهای جان خسیس

□

اگر جهان همه دشمن شود به دولت دوست

□

عطار چند گویی ازین گفت توبه کن

□

به کام دل نرسیدیم و جان به حلق رسید

□

ای همه ینظر بنور الله شده

□

دور به آخر رسید و عمر به پایان

□

چنینم هست یاد از پیر دانا

□

این همه سختی و نامرادی سعدی

□

خامش که سخت مستم بربند هر دو دستم

□

فراق یار به یک بار بیخ صبر بکند

□

بستاند به ستم او دل هر کی خواهد

□

از من مشنو دوستی گل مگر آن گاه

□

کرده پیرایه‌اش ز گوهر و در

□

دلبندم آن پیمان گسل منظور چشم آرام دل

□

زانکه ماهیت ز ماهو مشتق است

□

بازآی و بر چشمم نشین ای دلستان نازنین

□

چگونه زار ننالم من از کسی که گرفت

□

گفتم بزنم بر آتش آبی

□

مرا شیوه‌ی خاص و تازه است و داشت

□

منه دل بر سرای عمر سعدی

□

ای دریغا مرغ کارزان یافتم

□

با قوت بازوان عشقت

□

گفتی از حافظ ما بوی ریا می‌آید

□

هر که ماه ختن و سرو روانت گوید

□

باش شب‌ها بر من تا به سحر تا که شبی

□

عشق روی تو حرامست مگر سعدی را

□

ما علیکم لو سهرتم لیله الف الهوی

□

یار زیبا گر بریزد خون یار

□

چون به خاک گلخنم شد جبهه فرسا روزگار

□

مرد عشق ار ز پیش تیر بلا

□

شد همه برباد، ایام شباب

□

شبی نرفت که سعدی به داغ عشق نگفت

□

تو چو جعد موی داری چه غم ار کله بیفتد

□

طالب وصل تو چون مفلس و اندیشه گنج

□

دلا هرگز بقای کل نیابی

□

ما را بجز تو در همه عالم عزیز نیست

□

کوزه‌ای با پنج لوله‌ی پنج حس

□

حیفست سخن گفتن با هر کس از آن لب

□

آن تلخ وش که صوفی ام الخبائثش خواند

□

شیرین به در نمی‌رود از خانه بی رقیب

□

اگر نه شاه جهان اوست ای جهان دژم

□

شتر پیشی گرفت از من به رفتار

□

چو دلت چو سنگ باشد پر از آتشم چو آهن

□

به کام دشمنم ای دوست این چنین مگذار

□

بستم از آنرو در کاشانه سخت

□

دیگری نیست که مهر تو در او شاید بست

□

این مثلث، به کیش اهل فلاح

□

یا رب تو آشنا را مهلت ده و سلامت

□

بیامدیم بدو کو جدا نبود از ما

□

آن نه تنهاست که با یاد تو انسی دارد

□

سر دولت غرور است و میان لهو

□

گفتم از ورطه عشقت به صبوری به درآیم

□

پس ز دفع خاطر اهل کمال

□

جز حسرت آن که زنده گردم

□

آتش زهد و ریا خرمن دین خواهد سوخت

□

هر دم ز سوز عشقت سعدی چنان بنالد

□

می‌نمود از در و دیوار سرا در تابش

□

گو چشمه آب کوثر و بستان بهشت باش

□

این خبر رفت به هر سوی و به هر گوش رسید

□

ز دست گریه کتابت نمی‌توانم کرد

□

بود در او گنج فراوان به کار

□

سعدی نظر از رویت کوته نکند هرگز

□

ور مخالف شد درونت با برون

□

تیغ برآر از نیام زهر برافکن به جام

□

زیر سواد چشم روان کرده موج نور

□

سری به صحبت بیچارگان فرود آور

□

دین داشت و کرامات و به یک جرعه می عشق

□

ما قدم از سر کنیم در طلب دوستان

□

ظاهر ما چون درون مدعی

□

لیکن اگر دور وصالی بود

□

منش با خرقه پشمین کجا اندر کمند آرم

□

ای گل خوش بوی اگر صد قرن بازآید بهار

□

نفس شکم خواره را روزه مریم دهی

□

چون جان سپرد نیست به هر صورتی که هست

□

وجود من عزبخانه‌ست و آن مستان در او جمعند

□

هر که به گل دربماند تا بنگیرند دست

□

یک دو سه گامش به کف خویش داشت

□

در نظر دشمنان نوش نباشد هنی

□

نیر اعظم دو باشد: شمس و عقل

□

سعدی نگفتمت که خم زلف شاهدان

□

که هر آنچ مست گوید همه باده گفته باشد

□

باید که سلامت تو باشد

□

چون خوانچه‌ی گردون که نوالت همه زهر است

□

به نماز آمده محراب دو ابروی تو دید

□

آب دریا مرده را بر سر نهد

□

به هیچ صورتی اندرنباشد این همه معنی

□

غفلت حافظ در این سراچه عجب نیست

□

سعدیا با تو نگفتم که مرو در پی دل

□

تبریز از تو فخر به اینت مسلم است

□

ساربانا جمال کعبه کجاست

□

جگر خون شد ز صیادی مرا باری در این وادی

□

سعدیا غنچه سیراب نگنجد در پوست

□

چه عقل است این که نقد زندگانی

□

غلام همت شنگولیان و رندانم

□

آنچه او می‌خواستی، واصل نشد

□

دل سعدی و جهانی به دمی غارت کرد

□

نی غلط گفتم که اندر عشق او

□

آسایشست رنج کشیدن به بوی آنک

□

عطار را اگر نظری بر تو اوفتد

□

هر تیر که در کیشست گر بر دل ریش آید

□

آن طمع را ماند و رحمت بود

□

تو کجا نالی از این خار که در پای منست

□

عشق و شباب و رندی مجموعه مراد است

□

به جای خاک قدم بر دو چشم سعدی نه

□

حدیث جان توست این و گفت من چو صداست

□

هجر بپسندم اگر وصل میسر نشود

□

دل گفت چگونه دزد باشم

□

تا خود کجا رسد به قیامت نماز من

□

ور نکند طرح چمن از نخست

□

نشستم تا برون آیی خرامان

□

هان، تو بگشا چشم عبرت گیر خود

□

هیچ کس را بر من از یاران مجلس دل نسوخت

□

شمس تبریزی بیا در من نگر

□

قادری بر هر چه می‌خواهی مگر آزار من

□

به تبریز هم پای‌بند عیالم

□

عقل چون آن حال دید در سر با خود بگفت

□

عالمی را لقمه کرد و در کشید

□

مشتاق را که سر برود در وفای یار

□

ای عنصر تو مخلوق از کیمیای عزت

□

شیرین ننماید به دهانش شکر وصل

□

آمد غریبی از ره مهمان مهتری شد

□

من از حکایت عشق تو بس کنم هیهات

□

یک جو از سرش نگوییم ار همه جو جو شویم

□

چو می‌ندیدمت از شوق بی‌خبر بودم

□

چه سر خط می‌نویسد مشق او چیست

□

ای باد اگر به گلشن روحانیان روی

□

داده نسبت بخل یا غفلت به وی

□

بنده چه دعوی کند حکم خداوند راست

□

زوتر ای قفال مفتاحی بساز

□

و گر به دست نگارین دوست کشته شویم

□

جان عطار درین وادی عشق

□

شهری متحدثان حسنت

□

بازگو کز ظلم آن استم‌نما

□

گل نیز در آن هفته دهن باز نمی‌کرد

□

چنین که از همه سو دام راه می‌بینم

□

او رفت و جان می‌پرورد این جامه بر خود می‌درد

□

این عیش باقی نبود گزافی

□

بر آن سماط که منظور میزبان باشد

□

چو درخور تک دلدل نبود عرصه عقل

□

دیده شاید که بی تو برنکند

□

ما گوشه نشینان خرابات الستیم

□

آرام نیست در همه عالم به اتفاق

□

بلکه مقراض قهرمان حق است

□

خوش آمد باد نوروزی به صبح از باغ پیروزی

□

رخساره کنم وقف قدمت

□

شاهدان می‌کنند خانه زهد

□

در یرقان چو نرگسی، در خفقان چو لاله‌ای

□

خون همه کس ریزی از کس نبود بیمت

□

وانک جز این دوست او خود مرده‌ایست

□

گر تو بازآیی و بر ناظر سعدی بروی

□

حافظ دگر چه می‌طلبی از نعیم دهر

□

گل مژده بازآمدنت در چمن انداخت

□

زاده باد خورد مادر را

□

ور زان که دیگری را بر ما همی‌گزیند

□

گوییم من خواجه تاشم عاقبت اندیش باشم

□

من مرغکی پربسته‌ام زان در قفس بنشسته‌ام

□

در فیضش به روی کس نبسته

□

بیا ای دوست ور دشمن ببیند

□

این یکی خارست آن یک گل به ذات

□

به عشق روی تو اقرار می‌کند سعدی

□

چو غافلی ز ثواب و مقام مسکینان

□

ز هزار خون سعدی بحلند بندگانت

□

دیده‌ام میگون لب آن سنگدل

□

تو نیز اگر نشناسی مرا عجب نبود

□

چون غلام یاغیی کو عدل کرد

□

مشغول عشق جانان گر عاشقیست صادق

□

حافظ ز غم از گریه نپرداخت به خنده

□

دیوار دل به سنگ تعنت خراب گشت

□

شهرها از سپاه من ویران

□

قضا به تلخی و شیرینی ای پسر رفتست

□

وگر چون گرگ ما را می درانند

□

ساربان رخت منه بر شتر و بار مبند

□

زین غم‌آباد مگر مولوی اعظم رفت

□

روزی تر و خشک من بسوزد

□

هر هفته و مهی که به پیش آمد

□

بی تو گر باد صبا می‌زندم بر دل ریش

□

هر کی پیرست هم جوان گردد

□

دشنام همی‌دهی به سعدی

□

اول این امتحان سکندر کرد

□

ملامت از دل سعدی فرونشوید عشق

□

می‌زنند آن طاس و غوغا می‌کنند

□

دریغ پای که بر خاک می‌نهد معشوق

□

ای که گفتی جان بده تا باشدت آرام جان

□

یا قضیب البان ما هذا لوقوف

□

شصت فرسنگ از سخن بگریز

□

عقل مسکین به چه اندیشه فرادست کنم

□

مبادم سر اگر جز تو سرم هست

□

هر نوردی که ز طومار غمم باز کنی

□

بسا کس را که یاری همنشین بود

□

غم تو دست برآورد و خون چشمم ریخت

□

چون معدنست علم و در آن روح کارگر

□

عشق آمد آن چنان به دلم درزد آتشی

□

ساقی انصاف حق به دست توست

□

زهد پیدا کفر پنهان بود چندین روزگار

□

ابر پر آب کند جامش و از ابر او را

□

هر صباحی غمی از دور زمان پیش آید

□

این قناعت نیست جز گنج روان

□

رازم از پرده برملا افتاد

□

دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر

□

گر برانی نرود ور برود بازآید

□

بلبل مست سخت مخمورست

□

بگردان ساقیا جام لبالب

□

من پراکنده بدم خاک بدم جمع شدم

□

بیا تا هر چه هست از دست محبوب

□

به استادی نهان می‌دارد آن بار

□

همه دانند که سودازده دلشده را

□

بازیچه‌ی این پرده، سحربازیست

□

هر کسی را دل به صحرایی و باغی می‌رود

□

تو تاج را چه کنی چونک آفتاب شدی

□

عجب آنست که با زحمت چندینی خار

□

گر خصم او بجهد طلسمی بساخته است

□

یعلم الله که خیالی ز تنم بیش نماند

□

حضرت پر رحمتست و پر کرم

□

بگفتیم و دشمن بدانست و دوست

□

تا پیش بخت بازروم تهنیت کنان

□

من مفلسم در کاروان گوهر که خواهی قصد کن

□

یار لاحول گوی را چه کنم

□

دردا که بپختیم در این سوز نهانی

□

بنمای روی مه را خوش کن شب سیه را

□

گناه توست اگر وقتی بنالد ناشکیبایی

□

چو رو در قبله‌ی دین پروری کرد

□

کوته نظران کنند و حیفست

□

ورنه اول رو تتبع کن علوم

□

این حلاوت که تو داری نه عجب کز دستت

□

سر اله گفتم در قعر چاه گفتم

□

حاجت به ترکی نیستش تا در کمند آرد دلی

□

دل عطار ز شوق تو چنان است

□

مسلمش نبود عشق یار آتشروی

□

این دم ابدال باشد زان بهار

□

گل را همه کس دست گرفتند و نخوانند

□

چنان بزی که اگر خاک ره شوی کس را

□

شبی و شمعی و جمعی چه خوش بود تا روز

□

در ره او نماند پای مرا

□

چشم سعدی در امید روی یار

□

رها کن تا چو خورشیدی قبایی پوشم از آتش

□

گر هزارم جواب تلخ دهی

□

وزیری بود بس عالی مقامش

□

غیرتم گوید نگویم با حریفان راز خویش

□

کس در جهان مقیم بجز یک نفس نبود

□

گبر و ترسا و مسلمان هر کسی در دین خویش

□

ز آن کرم‌ها که کرده‌ای با خلق

□

چندم به سر دوانی پرگاروار گردت

□

گو ز بازد چرخ چون طفلان بعید از بهر آنک

□

به سخن راست نیاید که چه شیرین سخنی

□

در ترازو جو رفیق زر شدست

□

عاقلان از بلا بپرهیزند

□

کیست حافظ تا ننوشد باده بی آواز رود

□

یک امروزست ما را نقد ایام

□

جان را وباست هجر تو سوزان آن لطف

□

ور به سنگ از صحبت خویشم برانی عاقبت

□

ز ذوقش گر ببالیدی چرا از هجر نالیدی

□

تو درخت خوب منظر همه میوه‌ای ولیکن

□

گوزت یار است ، دولتت کو

□

شب هجران دوست ظلمانیست

□

آزمند این چنین گرسنه نبود

□

جهد بسیار بکردم که نگویم غم دل

□

بنده کن هر دل آزاده‌ی

□

من باری از تو بر نتوانم گرفت چشم

□

چگونه آن همه ره پیش گیرم

□

به لاله زار و گلستان نمی‌رود دل من

□

آب حیوان بود و دریای کرم

□

هزار جامه معنی که من براندازم

□

چشم حافظ زیر بام قصر آن حوری سرشت

□

انصاف نباشد که من خسته رنجور

□

رنگ رخ خوب تو آخر گواست

□

از خیال آمدن و رفتنش اندر دل و چشم

□

اندرآید سپهر تا زانو

□

تیرباران بر سر و صوفی گرفتار نظر

□

مرد فروشنده زبان باز کرد

□

بالای بام دوست چو نتوان نهاد پای

□

زندگی جز نفسی نیست، غنیمت شمرش

□

آن را که دلارام دهد وعده کشتن

□

نعره مستان میت نشنوی

□

گر هزارم جفا و جور کنی

□

جای قسم و مقام سجده است

□

در چمن سرو ستادست و صنوبر خاموش

□

روح صالح قابل آفات نیست

□

عشق داغیست که تا مرگ نیاید نرود

□

بخت ار مدد دهد که کشم رخت سوی دوست

□

عهد تو و توبه من از عشق

□

گشت شب و روز کنون غرق نور

□

عقل با عشق بر نمی‌آید

□

این همه خوبی و کش بر رخ خاک حبش

□

گر از جفای تو در کنج خانه بنشینم

□

کنگر این منظر عالی مکان

□

خرما دور وصالی و خوشا درد دلی

□

کاو تو را از فضل و لطف با مزید

□

عجبست آن که تو را دید و حدیث تو شنید

□

چنگ بگیری ننگ پذیری

□

هزار سرو خرامان به راستی نرسد

□

تو مباش اصلا که اندر حق تو

□

کس بر الم ریشت واقف نشود سعدی

□

او چنان پیرست کش آغاز نیست

□

با جان من از جسد برآید

□

آرزومند رخ شاه چو ماهم حافظ

□

کدام سرو سهی راست با وجود تو قدر

□

یا ز شعاعات جمال خدا

□

رفتار شاهد و لب خندان و روی خوب

□

جمله کون مست دل گشته زبون به دست دل

□

گر آستین دوست بیفتد به دست من

□

چو پروانه دلم را اضطرابی

□

سیم و زرم گو مباش و دنیی و اسباب

□

چه نصیبت رسد از کشت دوروئی و ریا

□

دگرش چو بازبینی غم دل مگوی سعدی

□

روی مکن ترش ز تلخی یار

□

کشته بینند و مقاتل نشناسند که کیست

□

رفتند خسروان گهر بخش زیر خاک

□

بسیار در دل آمد از اندیشه‌ها و رفت

□

تا بدانی هر که را یزدان بخواند

□

به دست رحمتم از خاک آستان بردار

□

خوش بود وقت حافظ و فال مراد و کام

□

چه شبست یا رب امشب که ستاره‌ای برآمد

□

جمله‌ی جانها که ازین تن شدند

□

گر تو شکرخنده آستین نفشانی

□

عجب آسمان چه بارد که زمین مطیع نبود

□

خلاص بخش خدایا همه اسیران را

□

ز بزم شادمانی دور مانده

□

خاک نعلین تو ای دوست نمی‌یارم شد

□

در فال ما نیاید جز عاشقی و مستی

□

هر قضایی سببی دارد و من در غم دوست

□

لابه کنی، باده دهی رایگان

□

در دام تو محبوسم در دست تو مغلوبم

□

عاشق که از میانش مویی خبر ندارد

□

حسن تو نادرست در این عهد و شعر من

□

غیر آواز عزیزان در صدور

□

مرا پای گریز از دست او نیست

□

وجه خدا اگر شودت منظر نظر

□

چو گل به بار بود همنشین خار بود

□

تیری ز غمزه خود انداخت بر من آمد

□

سعدی نه مرد بازی شطرنج عشق توست

□

در تتق سینه عشاق تو

□

اگر جنازه سعدی به کوی دوست برآرند

□

نمودی قبله‌ی کروبیان را

□

کسی ملامت وامق کند به نادانی

□

ای خوش آنکو یابد از توفیق بهر

□

خدنگ غمزه خوبان خطا نمی‌افتد

□

بس که همه سهو و فراموشیم

□

نیکم نظر افتاد بر آن منظر مطبوع

□

از مادر غم زادی آلوده‌ی خون چون گل

□

هزار سرو به معنی به قامتت نرسد

□

آن دم نطقت که جزو جزوهاست

□

همه شب می‌پزم سودا به بوی وعده فردا

□

مست بگذشتی و از حافظت اندیشه نبود

□

حیفست چنین روی نگارین که بپوشی

□

مار اگر آب وفا یافتی

□

دگر به یار جفاکار دل منه سعدی

□

هین خمش کن تا بگوید ترجمان

□

من بودم و او نی قلم اندر سر من کش

□

چو بر او رنگ دارایی نهد گام

□

طوطیان جان سعدی را به لطف

□

متاع راستی پیش آر و کالای نکوکاری

□

چه دشمنی که نکردی چنان که خوی تو باشد

□

گشت فلک دایه‌ی این خاکدان

□

گفتم به پایان آورم در عمر خود با او شبی

□

چون غم عشقت به جان خرند و به ارزد

□

دست گیر این پنج روزم در حیات

□

همچنین از پشه‌گیری تا به پیل

□

حیف بود مردن بی عاشقی

□

بجز ثنای جلالش مساز ورد ضمیر

□

چو یار اندر حدیث آید به مجلس

□

از تو چرا تازه نباشم؟! که تو

□

عیب کنندم که چه دیدی در او

□

گفتم گل را که خار کیست ز پیشش بران

□

چه عاشقست که فریاد دردناکش نیست

□

قلزم ژرف و آبش از کوثر

□

به زیر بار تو سعدی چو خر به گل درماند

□

یا مغنی ان عندی کل غم

□

جان برافشانم اگر سعدی خویشم خوانی

□

همه مطربان خروشان همه از تو گشته جوشان

□

از این قدر نگریزم که بوسی از دهنت

□

هر فرش سقلاطون که مه صباغ او بوده سه مه

□

نشاید خرمن بیچارگان سوخت

□

نشنود آن نغمه‌ها را گوش حس

□

آن دم که جعد زلف پریشان برافکند

□

صوفی پیاله پیما حافظ قرابه پرهیز

□

رای خداوند راست حاکم و فرمانرواست

□

خیالت چو جامست و عشق تو چون می

□

باغ می‌خواهم که روزی سرو بالایت ببیند

□

سیل آمد و برد خفتگان را

□

سعدیا دم درکش ار دیوانه خوانندت که عشق

□

ببندم عقد با شهزاده منظور

□

شیوه عشق اختیار اهل ادب نیست

□

بیغوله‌ی غولان چرا بدینسان

□

نگاه من به تو و دیگران به خود مشغول

□

بر لب دریای عشق دیدم من ماهیی

□

من دانم و دردمند بیدار

□

ور کسی را وصل دادی بی طلب

□

تو که چون برق بخندی چه غمت دارد از آنک

□

صورت بر هم زدن از جسم تنگ

□

بیزارم از وفای تو یک روز و یک زمان

□

فرق است از آب خضر که ظلمات جای او است

□

اینان که به دیدار تو در رقص می‌آیند

□

گرد گردان و فریبانت همی برد چو گوی

□

رضا به حکم قضا اختیار کن سعدی

□

مرا گوید یکی مشفق بدت گویند بدگویان

□

دیوانه کوی خوبرویان

□

چو سنگ او نباشد مانع خور

□

در آبگینه اش آبی که گر قیاس کنی

□

آن کو نوید آیه‌ی «لا تقنطوا» شنید

□

قوم از شراب مست وز منظور بی‌نصیب

□

ای برادر، گر ببینی مر مرا

□

دل سعدی همه ز ایام بلا پرهیزد

□

همه عالم انصاف جویند و ندهند

□

من چه در پای تو ریزم که پسند تو بود

□

عاشق تصویر و وهم خویشتن

□

چو مور افتان و خیزان رفت باید

□

درونم خون شد از نادیدن دوست

□

لاف مزن سعدیا شعر تو خود سحرگیر

□

نباشد جز که یک میدان نشیب و کوه و هامونش

□

به دوستی گله کردم ز چشم شوخش گفت

□

گل سر برون کرد از درج کالصبر مفتاح الفرج

□

منم امروز و تو و مطرب و ساقی و حسود

□

بسا کوری که آید تا در بار

□

کنند هر کسی از حضرتت تمنایی

□

کار با انجام کار است و سرشت

□

مپرسم دوش چون بودی به تاریکی و تنهایی

□

پس هر دو، شب و روز، دو گفتار دروغند

□

جماعتی به همین آب چشم بیرونی

□

همه بتها چو ابراهیم بشکن

□

نه توانگران ببخشند فقیر ناتوان را

□

پهلوان در ناله آمد کای سنی

□

دانی که چون همی‌گذرانیم روزگار

□

چو شهسوار فلک بنگرد به جام صبوح

□

ما چون نشانه پای به گل در بمانده‌ایم

□

وز سر و رویم فلک به آب شب و روز

□

هر که طلبکار توست روی نتابد ز تیغ

□

مرا راه صوابی بود گم شد

□

گفتم ای بوستان روحانی

□

صفات عشق را اندازه‌ای نیست

□

چشمت به کرشمه خون من ریخت

□

ندانم درین دیر بی‌انتظام

□

نه پادشاه منادی ز دست می مخورید

□

و اکنون کافتاد خرت، مردوار

□

سعدیا با یار عشق آسان بود

□

تنگ دل چون شوی ز موی سپید

□

کس ندانم که در این شهر گرفتار تو نیست

□

آتشش پنهان و ذوقش آشکار

□

به خونبهای منت کس مطالبت نکند

□

سایه افکند حالیا شب هجر

□

تو هم بازآمدی ناچار و ناکام

□

گرفته بر یکی خنجر یکی مرهم یکی نشتر

□

حیرت عشاق را عیب کند بی بصر

□

گویند بنده را نگشایند راز دل

□

شب‌های بی توام شب گورست در خیال

□

برو گر زین دو در ذاتت یکی نیست

□

خون ما خود محل آن دارد

□

منصب دنیاست، ای نیکونهاد!

□

یا تیر هلاکم بزنی بر دل مجروح

□

از بیم سپاه بوحنیفه

□

بیم دیوانگیست مردم را

□

پشت بده زانکه بلایی دگر

□

از همگان بی‌نیاز و بر همه مشفق

□

جزو تو از کل او کلی شود

□

دانی چه جفا می‌رود از دست رقیبت

□

از آن زمان که فتنه چشمت به من رسید

□

گاه چون عود بر آتش دل تنگم می‌سوخت

□

چند رفتند از آن قصور بلند

□

ای بادیه هجران تا عشق حرم باشد

□

درویشی وانگه غم از مست نبیذی کم

□

زان روز که سرو قامتت دیدم

□

زمانه چار دیوار عناصر

□

خلایق در تو حیرانند و جای حیرتست الحق

□

بچشم عقل ببین پرتو حقیقت را

□

سعدی نه بارها به تو برداشت دست عجز

□

ماننده‌ی ماری است که نیمیش سپید است

□

تو در کنار من آیی من این طمع نکنم

□

از همه کشته‌ی فلک دانه‌ی خوشه خورد و بس

□

به عشق روی تو گفتم که جان برافشانم

□

چون محمد پاک شد زین نار و دود

□

در به روی دوست بستن شرط نیست

□

ساقی و مطرب و می جمله مهیاست ولی

□

صحبت آن سینه خواهی نرم شو همچون حریر

□

این همه آرایش باغ بهار

□

زهرم مده به دست رقیبان تندخوی

□

رفتم بر درویشی گفتا که خدا یارت

□

چو پای از جاده بیرون شد چه نفع از رفتن راهم

□

بساط دشت و دشتی چون ارم خوش

□

اندوه بیش آرام کم پالوده صبر افزوده غم

□

دارد آزار بس که افتاده

□

راه صد دشمنم از بهر تو می‌باید داد

□

پوشیده لباس خز ادکن

□

سماع اهل دل آواز ناله سعدیست

□

تا گل پادشاه وش، تخت نهاد در چمن

□

من همه عمر بر آنم که دعاگوی تو باشم

□

خواجه در عیبست غرقه تا به گوش

□

خون سعدی کم از آنست که دست آلایی

□

شرابی بی خمارم بخش یا رب

□

یکره المحبوب وصلی انتهی عما نهی

□

عقل است ابدی، اگر بقا بایدت

□

من خراباتیم و عاشق و دیوانه و مست

□

چون شاهد مشهور بیاراست جهان را

□

با همه خلق نمودم خم ابرو که تو داری

□

در گفتار عمانی صدف نیست

□

چون می‌گذری به خاک شیراز

□

دادن از عشق خود اکنون مژده آزادیم

□

دیگری را در کمند آور که ما خود بنده‌ایم

□

کان ازین خوشتر است، داده بده

□

عقل را پنداشتم در عشق تدبیری بود

□

تب برد شیر و پناهد سوی نی

□

نیست زمام کام دل در کف اختیار من

□

گر نمی‌آید بلی زیشان ولی

□

گر اجابت کنی و گر نکنی

□

میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست

□

گر رود نام من اندر دهنت باکی نیست

□

مرغی است ولیکن عجبی مرغی ازیراک

□

بنده‌ام گر بی گناهی می‌کشد

□

بگفتم این مه ماند به شمس تبریزی

□

بیا بیا صنما کز سر پریشانی

□

بلی هر کار وقتی گشته تعیین

□

غلام قامت آن لعبت قباپوشم

□

در برافکن دیگر ای دل جوشن طاقت که نیست

□

خوی به دامان از بناگوشش بگیر

□

بسترد نگار دست ایام

□

ور نگفتندی چه حاجت کب چشم و رنگ روی

□

چون نمی‌آید به سر زان بحر هیچ

□

مگر دهان تو آموخت تنگی از دل من

□

بد عمر را نام اینجا بت‌پرست

□

تا روانم هست خواهم راند نامت بر زبان

□

دوش می‌گفت به مژگان درازت بکشم

□

با جور و جفای تو نسازیم چه سازیم

□

گرد گر گشت تنم نیست عجب زیراک

□

وه که گر من بازبینم روی یار خویش را

□

مجلس خاص اندرآ و عام را وادان ز خاص

□

با چو تو روحانیی تعلق خاطر

□

بسا درویش را کز هوشمندی

□

گر سر برود فدای پایت

□

در افشای جدل با مدعی از مصلحت بینی

□

گفتم همه نیکوییست لیکن

□

خمر مخور، پور، که آن دود خمر

□

چند گفتند که سعدی نفسی باز خود آی

□

پشت عراق و روی خراسان ری است ری

□

باغبانان به شب از زحمت بلبل چونند

□

گرچه سر قصه این دانه‌ست و دام

□

گشتم قضیب خیزران سرندر جان و جهان

□

مطربا مجلس انس است غزل خوان و سرود

□

جماعتی که ندانند حظ روحانی

□

با جور زمانه هیچ حیلت

□

یاد سعدی کن و جان دادن مشتاقان بین

□

تو ز من پرس که این عشق چه گنج است و چه دارد

□

سعدی اگر نام و ننگ در سر او شد چه شد

□

بگفتش کوتهی افسوس افسوس

□

سعدی همه روز عشق می‌باز

□

منم شکسته نهال ریاض عشق و گلی

□

من همان روز بگفتم که طریق تو گرفتم

□

زین پیش چه نیکی آمد از تو

□

گر بی‌وفایی کردمی یرغو بقا آن بردمی

□

چون سیر شدی ز هرزه کاری

□

ترسم نکند لیلی هرگز به وفا میلی

□

هوشیاری زان جهانست و چو آن

□

گر تنم مویی شود از دست جور روزگار

□

اشک حافظ خرد و صبر به دریا انداخت

□

مناسب لب لعلت حدیث بایستی

□

ای به بی‌دانشی شده شب و روز

□

ز من بپرس که فتوی دهم به مذهب عشق

□

یار وصالی بده‌ام جفت جمالی بده‌ام

□

با تو گر جانان حدیث دل کند مردانه باش

□

همین میل است کهن را درآموخت

□

عشق پیرانه سر از من عجبت می‌آید

□

فکر کار دگران کن که فلک کار مرا

□

به نصیحتگر دل شیفته می‌باید گفت

□

با صورت نیکو که بیامیزد با او

□

جمال دوست چندان سایه انداخت

□

حلی گردن خورشید و طوق جید اسد

□

عجب در آن که تو مجموع و گر قیاس کنی

□

شاه را غیرت بود بر هر که او

□

می‌ندانم خطر دوزخ و سودای بهشت

□

تو دم فقر ندانی زدن از دست مده

□

عزیز مصر چمن شد جمال یوسف گل

□

گر از دروغ و ز درغل جهی بجه ز جهان

□

سعدی آتش زبانم در غمت سوزان چو شمع

□

نباشد بی‌حیات آن نقش کو کرد

□

نه راه شدن نه روی بودن

□

دل مجنون ز شکر خنده خونست

□

نه چون منند و تو مسکین حریص کوته دست

□

ز بی شعوریم اول اگر ز جا نشناخت

□

لبت بدیدم و لعلم بیوفتاد از چشم

□

ای رحیم از توست قوت برحذر

□

تا جهان بودست جماشان گل

□

دلبرت در دوستی کی ره دهد

□

اگرم تو خون بریزی به قیامتت نگیرم

□

بحر کو آبی به هر جو می‌دهد

□

از من به عشق روی تو می‌زاید این سخن

□

در کعبه کوی تو هر آن کس که بیاید

□

ز عقل اندیشه‌ها زاید که مردم را بفرساید

□

سخن پدید کند کز من و تو مردم کیست

□

ز خنده گل چنان به قفا اوفتاده باز

□

نکته پوشیده‌ست و آدم واسطه

□

ور به تیغم بزنی با تو مرا خصمی نیست

□

عیان گردید یخ بر جای نسرین

□

گفتم آیا که در این درد بخواهم مردن

□

گرچه می‌آلایم از دیدار او دامان چشم

□

وین پرده راز پارسایان

□

قصری کنم قصیده‌ی خود را، درو

□

تا باقی عمر بر چه آید

□

خسرو صاحب القران، تاج فروق خسروان

□

توانگرا در رحمت به روی درویشان

□

با چنان قوت که او را بود هم

□

مرا که با تو سخن گویم و سخن شنوم

□

به من ده که گردم به تایید جام

□

سر سعدی سرای سلطانست

□

روی گرداننده از پاکیزه فرزندان تو

□

هر کسی را غم خویشست و دل سعدی را

□

چو عشق دست درآرد به گردنم چه کنم

□

ما را نمی‌برازد با وصلت آشنایی

□

ولیکن از دمی فریاد فریاد

□

بر عندلیب عاشق گر بشکنی قفس را

□

فقیه قابل عفو و فقیر نا قابل

□

میان خلق ندیدی که چون دویدمت از پی

□

به چشمم ندارد خطر سفله گیتی

□

ماهت نتوان خواند بدین صورت و گفتار

□

جان من گر بود وگر نبود

□

آب و آتش خلاف یک دگرند

□

حق محیط جمله آمد ای پسر

□

تا تو منظور پدید آمدی ای فتنه پارس

□

در شمار ار چه نیاورد کسی حافظ را

□

گر بی تو بود جنت بر کنگره ننشینم

□

به جوانی که بدادت چو طمع کرد به جانت

□

تو مپندار کز این در به ملامت بروم

□

هر روز نو جامی دهد تسکین و آرامی دهد

□

سر انگشت تحیر بگزد عقل به دندان

□

کمال عشق در وی کارکر شد

□

گل برچنند روز به روز از درخت گل

□

کنون کز پای تا سر در لباس عشوه و نازی

□

جز یاد دوست هر چه کنی عمر ضایعست

□

زانکه چون دیگر شده‌ستی سر به سر

□

تا غمی پنهان نباشد رقتی پیدا نگردد

□

آدینه بود صاعقه‌ی مرگ او بلی

□

مردمان عاشق گفتار من ای قبله خوبان

□

گر در افتد در زمین و آسمان

□

سعدی دل روشنت صدف وار

□

اثر نماند ز من بی شمایلت آری

□

بسازیم بر آسمان سلمی

□

نخوردم برایشان به جان زینهار

□

وفا و عهد مودت میان اهل ارادت

□

لب ببند ایرا به گردون می‌رسد

□

تیغ جفا گر زنی ضرب تو آسایشست

□

وصال او دمی یا بیشتر بود

□

سر قلم قدرت بی چون الهی

□

بوسه کم میخورم به کام که هست

□

ما پراکندگان مجموعیم

□

علت جنبش چه چیز ؟ حاجت ناقص

□

اگر مراد نصیحت کنان ما اینست

□

رهی است آیینه وارآن کس که در رفت

□

چون روی تو دلفریب و دلبند

□

بر شما کرد او سلام و داد خواست

□

بذل جاه و مال و ترک نام و ننگ

□

دی گفت طبیب از سر حسرت چو مرا دید

□

آن که می‌گوید نظر در صورت خوبان خطاست

□

گر باز دهی وام او به خوشی،

□

کجایی ای که تعنت کنی و طعنه زنی

□

هر کسی عاشق کاری ز تقاضای من است

□

بجز پیشت نخواهم سر نهادن

□

نگار نازنین شیرین مهوش

□

روزی برود روان سعدی

□

غرض ستیزه نبودش که نقد قلب مرا

□

گر آید از تو به رویم هزار تیر جفا

□

مرو از پس این رمه‌ی بی شبان

□

قمری که دوست داری همه روز دل بر آن نه

□

دل به سر بیل غم درخت طرب را

□

هر که را با گل آشنایی بود

□

کل عالم را سبو دان ای پسر

□

در دلم آرام تصور مکن

□

چون کائنات جمله به بوی تو زنده‌اند

□

دریغ نیست مرا هر چه هست در طلبت

□

اندر حمایتی تو ز پیغمبر خدای

□

به زخم خورده حکایت کنم ز دست جراحت

□

کوبیم ما بی‌پا و سر گه پای میدان گاه سر

□

مشتغل توام چنان کز همه چیز غایبم

□

چو راز کوهکن چون کوه شد فاش

□

کشتی من که در میان آب گرفت و غرق شد

□

بپرس از نفست سر آن دهن که جز او

□

بازآی کز اشتیاق رویت

□

چنانک آمدی رفت باید همی

□

هر نصیحت که کنی بشنوم ای یار عزیز

□

در راه کفر و ایمان مرد آن بود که خود را

□

گر به خون تشنه‌ای اینک من و سر باکی نیست

□

یعنی ای مطرب شده با عام و خاص

□

پیشم از این سلامتی بود و دلی و دانشی

□

عرض حاجت در حریم حضرتت محتاج نیست

□

شرطست احتمال جفاهای دشمنان

□

همش گرم و هم سرد خواهی ولیک

□

شب نیست که در فراق رویت

□

ای سیه دل لاله بر کشتم چرا خندیده‌ای

□

سعدی چو امید وصل باقیست

□

که تا با تلخ کامی‌ها برآید

□

بگویم تا بداند دشمن و دوست

□

نامه‌ی قتلم نوشته فاش و به قاصد

□

وعده که گفتی شبی با تو به روز آورم

□

زین دیو دژاگه چو گشتم آگه

□

صد پیرهن قبا کنم از خرمی اگر

□

آخر چه حساب گیرد انگشت

□

این همه طوفان به سرم می‌رود

□

سنگ و آهن را مزن بر هم گزاف

□

هر چه گفتیم در اوصاف کمالیت او

□

کرشمه تو شرابی به عاشقان پیمود

□

باغ را چندان بساط افکنده‌اند

□

صبا آید اکنون به عذر شمال

□

به هر طریق که باشد اسیر دشمن را

□

بیا ای طالب اسرار عالم

□

درد عشق از تندرستی خوشترست

□

جوابش داد آن پولاد بازو

□

آن که من در قلم قدرت او حیرانم

□

دست از صاحبی ملک دلم خواهی داشت

□

ضرورتست که روزی به کوه رفته ز دستت

□

جهل را گرچه بپوشی خویشتن رسوا کند

□

چو تو نفسی ز سر تا پای کی دانی کمال دل

□

خویش من والله که بهر خویش تو

□

داور دین شاه شجاع آن که کرد

□

جز سخن من ز دل عاقلان

□

گل است این گل در او لطفی است بنگر

□

اگر چهرم چو گل بینی چه باک است

□

الوالغالب جلال الغروالدین شاه ابراهیم

□

بر عالم چشم دل بگمار به عبرت

□

چو موسیی که مقامات دین و رخنه‌ی کفر

□

همچو مجنونی که بشنید از یکی

□

من که خواهم که ننوشم بجز از راوق خم

□

خطبه نجستم به کاشغر نه به بغداد

□

کی شود بحر کیهان زیر خاشاک پنهان

□

ولی عیب تو نتوان کرد این طور

□

ز غمزه دان گنه چشم بی‌گنه کش خویش

□

این سه دشمن چو همی پیش من آیند به حرب

□

همچو مرغی نیم بسمل در فراق

□

باز در گوشش دمد نکته‌ی مخوف

□

دریغ و درد که در جست و جوی گنج حضور

□

بیدار شو و به دست پرهیز

□

خیزید مخسپید که هنگام صبوح است

□

برون آمد ز مشک و دل پر از جوش

□

چاره‌ی بیخودی من به نصیحت نتوان

□

تا ز تو باز مانده‌ام جاوید

□

اگر حق مهرش به جای آرمی

□

چون قبول حق بود آن مرد راست

□

در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز

□

در شعر ز تکرار سخن باک نباشد

□

قدح وارم در این دوران میان حلقه مستان

□

پس از این گفتگو و عهد و پیوند

□

از رقیبان خود مباش ایمن

□

خوار که کردت به پایگاه شه و میر

□

نیستی عطار مرد او که هر تر دامنی

□

سوی گورستان عمر بنهاد رو

□

از دست چرا هشت سر زلف تو حافظ

□

چون مرد شوربخت شد و روز کور

□

چو ز دل به جانب دل ره خفیه است و کامل

□

به هر سر چشمه‌ای، هر مرغزاری

□

اگر مرد رهی راه فنا پوی

□

لیکن نرهم همی ز قومش

□

گرد غزالکان و گوزنان بزم شاه

□

ور بدانی نقلت از اب و جدست

□

زهره سازی خوش نمی‌سازد مگر عودش بسوخت

□

گر ارتنگ خواهی به بستان نگه کن

□

ز آب و گل برون بردی شما را

□

زهی رحمت که کردی تیز دستی

□

من خود خریداری نیم کز من توان گفتن ولی

□

چونکه در این چاه چو نادان به باد

□

در ره عشق تو سرگشته بماندیم و هنوز

□

جانهای بسته اندر آب و گل

□

ای پادشاه صورت و معنی که مثل تو

□

چون خر به سبزه رفته به نوروز و، در خزان

□

تعلقیست عجب زنگ را بدین رومی

□

به هر ناچیز چیزی او دهد او

□

رو ای صبا و به آن سرو پاک‌دامن گو

□

با تو انباز گشت طبع بخیل

□

چون آتش آمد آشنا زیبق پرید اندر هوا

□

ای تو از حال گذشته توبه‌جو

□

با صبا در چمن لاله سحر می‌گفتم

□

بگشاده به شه‌نمای تنزیه

□

چه بود پارسی تعال بیا

□

دل شیرین که مرغی بسته پر بود

□

در نظر اولم اشک به دل شد به خون

□

آزت هر روز به فردا دهد

□

گر تائب صد ساله بیند شکن زلفش

□

گر بخواهم از کسی یک مشت نسک

□

در تاب توبه چند توان سوخت همچو عود

□

شیر بر مغفر چون قیر تو، ای غافل مرد

□

منم آن مست دهلزن که شدم مست به میدان

□

کسی کش دیده بر خم یا سبو نیست

□

محتشم دیده ز بیراهی آن سرو مپوش

□

شاهان دو صد هزار فرو خورد و خوار کرد

□

حیف است این ز گردش ایام چاره نیست

□

چون تو گوشی او زبان نی جنس تو

□

منزل حافظ کنون بارگه پادشاست

□

آتش دوزخ است ناقد خلق

□

یک خانه پر از خمار دیدم

□

نشد خاموش کبک کوهساری

□

باید که به نواخت ز صید گریزپای

□

که در مهر او کینه بسته است ازیرا

□

هرچند که عطارم لیکن به مجاز است این

□

در زمستانشان اگر چه داد مرگ

□

طوطیان در شکرستان کامرانی می‌کنند

□

آئین این دو مرغ در این گنبد

□

چون مرد خدابینی مردی کن و خدمت کن

□

توان کردن بدینسان تابه کی زیست

□

به بی قید آهوانت گو که به سایر این چنین خودسر

□

بازده این وام و ببر سود ازانک

□

روز جهان کرا نکند دیدن ای فتی

□

موسیی فرعون را با رود نیل

□

این چه عیب است کز آن عیب خلل خواهد بود

□

سخن با خطر تواند کرد

□

تو آن بطی کز اشتابی ستاره جست در آبی

□

که صیاد مرا با من شماریست

□

چون چشم اوست نازی و از من بهانه‌ای

□

نفسی که ندارد پر و بال از حکم و علم

□

گر گهر خواهی به دریا شو فرو

□

بس که خوردم بس زدم زخم گران

□

در گوشه امید چو نظارگان ماه

□

وز این هر یکی هفت فرزند دیگر

□

سوی مشرق نرویم و سوی مغرب نرویم

□

چو راه گنج خاصان را نمایند

□

تا غیر بمیرد ز شعف یک شبم از وی

□

خورشید بپوشید ز غم پیرهن خز

□

گه گه از خود هم آیدم غیرت

□

چنین گفت آنکه این طرح نو انداخت

□

خوش چمنیست عارضت خاصه که در بهار حسن

□

گر جور کرد، باز دگر باره سوی او

□

آن جا شه شطرنج بساط دو جهانیم

□

نشینم هر دمی بر شاخساری

□

به این سگان ای مدعی زان در مسافر شو

□

زرق آن زن را با بیژن نشنودی

□

روز چو شد باز نیاید دگر

□

که هریک زین دو چون باید دوامی

□

آلوده‌ای تو حافظ فیضی ز شاه درخواه

□

حکمت از حضرت فرزند نبی باید جست

□

زیر و بالا چند گویم لامکان اصل من است

□

به او گر نرد یاری می‌توان باخت

□

چو یار گرم سفر شد اگرچه شمع صفت

□

نیک و بد و دیوی و فریشتگی را

□

دل و عمرم خراب گشت و ز تو

□

پلنگش را تن از سوز اسیران

□

چو غنچه بر سرم از کوی او گذشت نسیمی

□

تنین جهان دهان گشاده‌است

□

نمی‌دانی که رنجورم که جالینوس می جویم

□

مقامی دید در وی دام و دد جمع

□

چون نیست دلت با من از وصل تو هجران به

□

نه‌ایم ایدری ما به جان و خرد

□

سر گنج او به خامی کس نیافت

□

بسی همچون بخورم سوخت ایام

□

الملک قد تباهی من جده و جده

□

کم بیشک پیمانه و ترازوی

□

ایمنیم از دزد و مکر راه زن

□

دلی افسرده دارم سخت بی نور

□

ای پرده‌دار از پیش او یک سو نشین بهر خدا

□

چون است زهره چون رخ ترسنده

□

عقدی ببند ازین گهر آفتاب کان

□

بیا ای کوهکن با تیشه‌ی تیز

□

در آتش ار خیال رخش دست می‌دهد

□

با زرق بفروشد تنش

□

بداند ذره ذره امر تقدیر

□

چو آیین جنونش برد از کار

□

سحر کزو پنجه دستان قویست

□

یار خرماست یکی خار، بتر یاری

□

گرچه سبکدل شده‌ام هم ز خود

□

آن چنان پنهان شدی ای آشکار جان‌ها

□

مطرب از گفته حافظ غزلی نغز بخوان

□

لیکن تو هیچ سیر نخواهی همی شدن

□

من غصه را شادی کنم گمراه را هادی کنم

□

تو ماهی ما شبیم از ما بمگریز

□

نوید وعده کز دست بوس افتاده بالاتر

□

گفتیی هر یک رسول است از خدای

□

کاشکی خاقانی آسایش گرفتی ز اشک خون

□

از ابجد اندیشه یا رب تو بشو لوحم

□

حافظ تو این سخن ز که آموختی که بخت

□

دین بوی عنبر است و جهان عنبر

□

اگر چه کعبه اقبال جان من باشد

□

در آن خانه که صد حلوا چشیدی

□

من ناصبور و مانده در وصل را کلید

□

وگر ایوانش و تخت از سیم و زر است

□

آن شد که ز وصل تو زدم لاف

□

صد پیر دو صدساله از این یوسف خوش دم

□

بر آن نقاش قدرت آفرین باد

□

مسخر نگار است مر چینیان را

□

به خدا کت نگذارم کم از این نیز نباشد

□

طبیب عاشقان است او جهان را همچو جان است او

□

ز زلفش محتشم را آن چنان بندیست در گردن

□

باندیشه از بی گزندان بود

□

او بلبل است ای دلستان طبعش چو شاخ گلستان

□

چند گویم قبله کامشب هر یکی را قبله‌ای است

□

سخن غیر مگو با من معشوقه پرست

□

به حق نور چشم دلبر من

□

میان روزه داران خوش شراب عید در می کش

□

سپند از بهر آن باشد که سوزد

□

خوش حریفیست که در وادی عشقت همه جا

□

مسلمانان مسلمانان زبان پارسی گویم

□

عطار چو در چیند از حقه‌ی پر درت

□

گفتم که به حق نرگسانت

□

حدیث از مطرب و می گو و راز دهر کمتر جو

□

ماییم چو می جوشان در خم خراباتی

□

گفت که شیخی و سری پیش رو و راهبری

□

و آنک منکر می‌شود این را و علت می‌نهد

□

امروز کو که باز بتر بیندت به من

□

همچو بهار ساقیی همچو بهشت باقیی

□

چون طبق بر طبق زنند افغان

□

بگو در گوش شمس الدین تبریز

□

ز خانقاه به میخانه می‌رود حافظ

□

ای شوخ گریزنده وی شاه ستیزنده

□

اندر این منزل هر دم حشری گاو آرد

□

دهان بربند کاین جا یک نظر نیست

□

نازکاین نوع شود سلسله جنبان هوس

□

لطف تو بفریفت مرا گفت برو هیچ مرم

□

چو دریا چشم من زان گشت در عشق

□

به سردی نکته گوید سرد سیلی

□

اگر چه مرغ زیرک بود حافظ در هواداری

□

که ارضی و سمایی را غروب است

□

ای منکر مخدومی شمس الحق تبریزی

□

الا ای چرخ زاینده چنین ماه

□

در صف بیگانه خوبان دیده‌ام ماهی که هست

□

همه اجزای عشاقان شود رقصان سوی کیوان

□

کس مرغ را که داشت به پروار ندهد آب

□

با بیداران نشین و برخیز

□

می خور که هر که آخر کار جهان بدید

□

نمی‌دانم که آن ساحل کجا شد

□

عاشقی چه بود کمال تشنگی

□

بزن این منجنیق صوم قلعه کفر و ظلمت بر

□

مکن بر وصل این شیرین لبان پرتکیه‌ای همدم

□

شاکر خدمتی ولی گاه ز لاابالیی

□

در دل عطار از عشقت چنان آتش فتاد

□

چو من دزدی بدم رهبر طمع کردم بدان گوهر

□

چون صبا گفته حافظ بشنید از بلبل

□

روید ای عاشقان حق به اقبال ابد ملحق

□

همه مستیم و خرابیم و فنای ره دوست

□

در خدمت مخدومی شمس الحق تبریزی

□

کالای حسن او چو به قیمت نمی‌دهند

□

شش چشمه پیوسته می‌گردد شب بسته

□

همچنان باشد که تاجی بر سر سلطان نهد

□

خمش چون نیست پوشیده فقیر باده نوشیده

□

هر دم از درد بنالم که فلک هر ساعت

□

که جان‌ها پیش روی او خیالی

□

بهر خدا قاعده نو منه

□

به خنده گوید او دستت گرفتم

□

اگر چون محتشم صدبارم اندازی در آتش هم

□

لطف و عطا و رحمتت طبل وصال می‌زند

□

دی گفت نکو خواهی توبه است تورا راهی

□

با جمله جفاکاری پشتی کند و یاری

□

عاشق از قاضی نترسد می بیار

□

در چنین جسم چو تابوتی میان خون و خاک

□

چه جای باد و آب است ای برادر

□

اندر شکم ماهی دم با کی زند یونس

□

دل از دست نگارینی به زور آورده‌ام بیرون

□

ز درگاه خدا یابی دل و بس

□

خاقانی ار خود سنجر است در پیش زلفش چاکر است

□

گفتم ز کی داری این گفتا ز یکی شاهی

□

دل حافظ شد اندر چین زلفت

□

زهی اقبال درویشی زهی اسرار بی‌خویشی

□

تو پیازهای گل را به تک زمین نهان کن

□

یک لحظه مشو ملول بشنو

□

ای شه بالا بلندان کز جمال و خال و خط

□

بدیشان صدقه می‌ده چون هلالند

□

خود چه بحر است این که در عمری دراز

□

خواهم سخنی گفت دهانم بمبندید

□

مدار نقطه بینش ز خال توست مرا

□

امروز چو موسیت مداوا کرد

□

ز آب و گل برون بردی شما را

□

گوارش خر از آن رخسار چون ماه

□

مدعی خواست که گوید بد من کس نشنید

□

کف دریاست صورت‌های عالم

□

چه عجب زیر که نشیند آب

□

نه یاقوتی نه مرجانی نه آرام دل و جانی

□

به لب رسید مرا جان و برنیامد کام

□

این حس چون جاسوس ما شد بسته و محبوس ما

□

در این حیرت بسی بینی در این راه

□

ای خرد شکسته همچو سرمه

□

غالب حریفی از همه رو داده بازیم

□

شود بازار مه رویان از آن مه رو فروبسته

□

پیش سرسبزی خطت زاشتیاق

□

خنده نصیب ماه شد گریه نصیب ابر شد

□

به مهلتی که سپهرت دهد ز راه مرو

□

خامش باش ای دل من نام مرا هیچ مگو

□

گر چهره زرد من در خاک رود روزی

□

بشتاب مها که این شب قدر

□

فریاد اگر نه جابر آزار او شود

□

بنه‌ای ساقی اسعد تو یکی بزم مخلد

□

چون درخت رز اگرتان رگ جان ببریدند

□

عقل و حس مهتاب را کی گز تواند کرد لیک

□

از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر

□

کی باشد و کی باشد کو گل ز تو بتراشد

□

تبریز شمس دین را گفتم تنا کی باشی

□

گر ز آنک خرابت کند این عشق برونی

□

زیر این خون بسته مژگان مردم چشم ترم

□

از آن باغ است این سیب زنخدان

□

جامی دارم که در حقیقت

□

از این هم درگذشتم چونی ای جان

□

بر بساط نکته دانان خودفروشی شرط نیست

□

اگر چه صد هزار انگور کوبی یک بود جمله

□

اگر از سوز چو عودم وگر از ساز چو عیدم

□

ای خواجه شنگولی ای فتنه صد لولی

□

ذوق مرا پیاپی اگر از جفای خویش

□

بر صورت سنگین بزند روح پذیرد

□

شمشیر دین نگر که ز شمشیری اهرمن

□

بر کار شود در خود و بی‌کار ز عالم

□

بی عمر زنده‌ام من و این بس عجب مدار

□

و او با این همه جسمی فروبرید و درپوشید

□

یارم به بازار آمده‌ست چالاک و هشیار آمده‌ست

□

تا چشم تو این بود چه بینی

□

مهربان یاری هوای دلستانم می‌کند

□

مستم و تو مست ز من سهو و خطا جست ز من

□

تا کی از بود تو و نابود تو

□

عشق چو رهنمون کند روح در او سکون کند

□

حافظ از مشرب قسمت گله ناانصافیست

□

گفتی به قضای حق رضا ده

□

مرا گویی که بر راهش مقیمی

□

بکرده روح را حق بین خداوندی شمس الدین

□

آن که بر وی ناگذشته ریختی خونش به خاک

□

اگر چون آسیا گردم شب و روز

□

چون مشک چین تو داری ز آهوی چین مپرس

□

از دولت مخدومی شمس الحق تبریزی

□

دور فلکی یک سره بر منهج عدل است

□

این طرفه که آن دلبر با توست در این جستن

□

هین ز همراهان و منزل یاد کن

□

بر عاشق دوتاقد آن کس که همی‌خندد

□

به پیش صورت او ضبط آه خود کردن

□

شمعی است برافروخته وز عرش گذشته

□

گفتم شکریم ده به جان تو

□

لرزان لهب جان تو از صرصر مرگ است

□

بدین رواق زبرجد نوشته‌اند به زر

□

نتانم بد کم از چنگی حریف هر دل تنگی

□

گر چه آن فهم نکردی تو ولی گرم شدی

□

چون شاه زاده طفل بد پس مخزنش بر قفل بد

□

تو دست برده به چوگان و خلق بهر تماشا

□

قرص فلک درآید و روی به گوش جان‌ها

□

اگر نخواندی نعم الختن برو برخوان

□

لایق نبود به زخم او را

□

ترسم که صرفه‌ای نبرد روز بازخواست

□

الا یا صاحب الدار رایت الحسن فی جاری

□

برو برو تو که ما نیز می‌رسیم ای جان

□

درخت سبز داند قدر باران

□

در میان بیم و امیدم که هر دم می‌کند

□

نانی دهدت جانان بی‌معده و بی‌دندان

□

وصف می‌کرد از تو عطار اندر آفاق جهان

□

ور آن ماه دو صد گردون به ناگه خرمنی کردی

□

حاشا که من از جور و جفای تو بنالم

□

خنک آن دم که بگوید به تو دل کشت ندارم

□

ویرانه به بومان بگذاریم چو بازان

□

یک نفسی خموش کن در خمشی خروش کن

□

خفته در پای گل آن سرو ای صبا در جنبش آ

□

ندارد هیچ حلوا طبع صهبا

□

خرقه شد از حسام ملمع نمای شاه

□

راه نظر ار بودی بی‌رهزن پنهانی

□

حافظ که ساز مطرب عشاق ساز کرد

□

بس کن که اگر جان بخورد صورت ما را

□

زهی باغی که من ترتیب کردم

□

ای مرغ ز طاق عرش می‌پری

□

نرسد وصال شراب او بالم کشان خمار غم

□

دلم چون آینه خاموش گویاست

□

مرا از من رهانید و به انصاف

□

آن مست در آن مستی گر آمدی اندر صف

□

حافظ چو ترک غمزه ترکان نمی‌کنی

□

چون گرسنه قحط در این لقمه فتادی

□

اگر ز آب حیات تو سنگ تر گردد

□

نه موران با سلیمان راز گفتند

□

چو کشتیم بدو عالم ز من مجو بحلی

□

اگر نه غیرت حضرت گرفتی دامن جاهش

□

خاقانی این سراب که داند که مردوار

□

گیرم که جمال دوست دیدی

□

مرا که از رخ او ماه در شبستان است

□

دلا جستیم سرتاسر ندیدم در تو جز دلبر

□

تا ببینی ناگهان مستی رمیده از جهان

□

و آنک از او دور بود گر چه که منصور بود

□

عید است و هرکه هست بتی را گرفته دست

□

همچو موسی کتشی بنمودیش و آن نور بود

□

چون بمیرد شمع برهد از بلا

□

بگفت از عشق شمس الدین که تبریز است از او چون چین

□

به منت دگران خو مکن که در دو جهان

□

زن ز زنی برون شود مرد میان خون شود

□

نفسی رهزن و غولم نفسی تند و ملولم

□

که تا زین دام و زین ضربت کشاکش یابد این وحشی

□

مدت وصل حیاتیست ولی حیف که نیست

□

نشانی‌های مردان سجده آرد

□

مرا ز ماتم او جان و دل به رنگرزان شد

□

ببینی شاه قدوسی بیابی بی‌دهن بوسی

□

خامان ره نرفته چه دانند ذوق عشق

□

پرده چرخ می‌دری جلوه ملک می‌کنی

□

خمش ار دگر بگویم ز مقالت خوش او

□

ای تن تو و تره زار این عالم

□

حسنش به زلف نوخیز عالم گرفت یک سر

□

کان مهره شش گوشه هم لایق آن نطع است

□

چون به غایت مست گردم زان شراب

□

نظر کردم دگربارش که اندرکش به گفتارش

□

حافظ به زیر خرقه قدح تا به کی کشی

□

ز انواع گدایی‌های طاعات

□

چشم تیراندازش آنگه یافتم

□

گفتم به طبیب جان امروز هزاران سان

□

تو از کجا و گرفتن به کوی عشق کسی جا

□

بدوان مست و خرامان به سوی مجلس سلطان

□

چون ز دهان بلبله در گلوی قدح چکد

□

همه پوشیده چادرهای مکروه

□

دلم را مشکن و در پا مینداز

□

ای تو چو خورشید ولی نی چو تفش داغ کنی

□

از صحن سرای تو برآیم

□

کسی کاندر جهان از بوش انا لا غیر می گفته‌ست

□

چند گوئی که عاشقی گنه است

□

از یک جهت ار چه حق شناسی

□

در گوشه‌ای نشسته بسی خون بخورده‌ام

□

ز بحر بی‌کنار است این نواها

□

پیر میخانه چه خوش گفت به دردی کش خویش

□

آن سیمبر اندر بر سیمین تو آید

□

چندان شراب ریخت کنون ساقی ربیع

□

صورت چه که بربودی در سر بر ما بودی

□

دو چشم جادویت آهسته از کمان اشارت

□

تو مرد لب قدری نی مرد شب قدری

□

هر هلالی کز او کنند جدا

□

بفزای اگر چه می‌نتابیم

□

تا مطربان ز شوق منت آگهی دهند

□

تا ما ماییم جمله ابریم

□

اگر عقل خلایق را همه بر همدگر بندی

□

گهی از زلف خود داده به ممن نقش حبل الله

□

سخن درست بگویم اگرچه میترسم

□

جان نقش همی‌خواند می‌داند و می‌راند

□

چون بهار عمر را لیلی به کام دل نبود

□

وگر در عهده عهدی وفایی آمدی از ما

□

دوش می‌گفت که حافظ همه روی است و ریا

□

رقص کنان هر قدحی نعره زنان وافرحی

□

گوید که آن گوش گران بهتر ز هوش دیگران

□

جذب او چون آتشی آمد درافکن خود در آب

□

کمند مهر چنان پاره کن که گر روزی

□

خلافش کردی و نی در کمین است

□

اقلیم، خادمان و زنان بردند

□

بانک دفی که صنج او نیست حریف چنبرش

□

همت حافظ و انفاس سحرخیزان بود

□

نفس سگ دندان برآوردی گزیدی پای جان

□

تو غمزه غمازی از تیر سپر سازی

□

همی‌خواهم که کشتیبان تو باشی

□

به دوستی که سر خامه‌ای رسان به مداد

□

به چه نقصان نگرندت به چه عیبی شکنندت

□

جهان‌سوزا ز پرده گر برآیی

□

ایا ساقی به اصحاب سعادت

□

صوفی شهر بین که چون لقمه شبهه می‌خورد

□

سلطان و شاهنشه شوم اجری فرست مه شوم

□

یکی دم دست را از روی برگیر

□

در نقش بنی آدم تو شیر خدایی

□

ما با کسی که بودیم پیوسته بر در مهر

□

فطفینا و عزینا فان عدنا فجازینا

□

امام الامه صدر السنه محی المله سیف الحق

□

چونک عقل از شمس تبریزی به حیرت درفتاد

□

رفیقان چنان عهد صحبت شکستند

□

صد سال اگر جایی بگریزد و بستیزد

□

گفتی که جدا مانده‌ای از بر معشوق

□

اگر در حصن تقوا راه یابی

□

گفتمش بر قتل فرمان کن از دردم به جان

□

به دو بوسه مخا از خشم لب را

□

ماه رویت چو ز رخ درتابد

□

ماه نهمت چهره شمس الحق تبریز

□

می‌گریم و مرادم از این سیل اشکبار

□

یکی شاخی ز نور پاک یزدان

□

داوود تو را گوید بر تخت فدیناکم

□

این چرخ که می‌گردد بی‌آب نگردد

□

مرا چه محتشم این بس ز باغ وصل که قانع

□

در خون خودی اگر بمانی

□

این رفیع پدر خر زن مزد

□

جهان عشق را اکنون سلیمان بن داوودی

□

از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند

□

چون به نزد پرده دار شمس تبریزی رسی

□

چو تو پنهان شوی از اهل کفرم

□

بیا ای خاصه جانان پناه جان مهمانان

□

گره بر رشته‌ی ذکر ملایک می‌تواند زد

□

درختی بین بسی بابر نه خشکش بینی و نی تر

□

گر همی خواهی که از خود وارهی

□

ای آینه مانده در دست دو سه زنگی

□

از ننگ چه گویی که مرا نام ز ننگ است

□

هر خام شود پخته هم خوانده شود تخته

□

شمس تبریز ارمغانم گوهر بحر دل است

□

درونت گر نبودی کیمیاگر

□

کلامم می‌کشد ناگه به جائی

□

زین کیسه و زان کاسه نگرفت تو را تاسه

□

صدمه‌ی آهم شنید مذن شب گفت

□

این نعره زنان گشته که هیهای چه خوبی

□

به شعر حافظ شیراز می‌رقصند و می‌نازند

□

این دل بی‌قرار را از قدحی قرار ده

□

میان روزه داران خوش شراب عشق در می کش

□

تا رقص کنان ز در درآییم

□

هان ای دل هجران گزین در جلوه است آن مه دگر

□

چه حیران و چه دشمن کام گشتم

□

گفتم ندهم دل به تو چون روی تو بینم

□

ز عریانی نشانی‌هاست بر درز لباس او

□

جان رفت در سر می و حافظ به عشق سوخت

□

آوه خنک آن دل را کو لازم آن جان شد

□

رو آر گر انسانی در جوهر پنهانی

□

بیا مستان بی‌حد بین به بازار

□

یافت پس از صد نگه مطلب مخصوص خویش

□

آخر همه صورت مبین بنگر به جان نازنین

□

جگر از بس جگر که خورد بسوخت

□

گر نبدی متاع زر اصل وجود بول خر

□

بهار می‌گذرد دادگسترا دریاب

□

گه جامه بگردانی گویی که رسولم من

□

در جام می آویختم اندیشه را خون ریختم

□

بیا ای یار در بستان میان حلقه مستان

□

باز درخواب پریشان دیدنم شب تا به روز

□

بدیدم طرفه منزل‌های دلکش

□

در ره تاریک زلفت عقل را

□

گر دیو زند طعنه که خود نیست سلیمان

□

دامن مفشان از من خاکی که پس از من

□

چو من سرکه فروشم پس تو شکر

□

سر همی‌پیچم به هر سو همچنین

□

در خرمن ما آی اگر طالب کشتی

□

محتشم گر بحر غم امواج خواهد زد چنین

□

ای روح بزن دستی در دولت سرمستی

□

ز آن رای کان برادر عیسی نفس زده

□

او سرو بلند و تو چو سایه

□

بعد از این نشکفت اگر با نکهت خلق خوشت

□

بس عقل که در آیت حسن تو فروماند

□

جهان بستان او را دان و این عالم چو غاری دان

□

گردن عربده بزن وسوسه را ز بن بکن

□

بود نافرمان دلی با من همان گیرم نزیست

□

با لعل تو کی جویم من ملک بدخشان را

□

هرگز نرسید هیچ جایی

□

پیش از این سودا دل و جان عاقل رای خودند

□

بر این فقیر نامه آن محتشم بخوان

□

که لشکرهای اسلام شه ما را درون قدس

□

یک بارگی از وفا مشو دست

□

امروز رستیم ای خدا از غصه آنک قضا

□

می‌تواند راندم زین شکرستان هرگه او

□

شهی کش جن و انس اندر سجودند

□

عاریت برده ز کام روزه داران بوی مشک

□

چه باشد ای جمالت ساقی جان

□

یا وفا یا خبر وصل تو یا مرگ رقیب

□

الا ای جان خون ریزم همی‌پر سوی تبریزم

□

چپ راست دان این راه را در چاه دان این چاه را

□

اگر رویین تنی جسم آفت توست

□

جام فراق دادی و رفتی که در خمار

□

دورویی او است بی‌کینه ازیرا او است آیینه

□

در عشق وجودت ار عدم شد

□

کی باشد عقل کل پیشت یکی طفلی نوآموزی

□

همیشه وقت تو ای عیسی صبا خوش باد

□

حق چو نمود در بشر جمع شدند خیر و شر

□

برج برج و پرده پرده بعد از آن

□

شمس الحق تبریزی صبحی که تو خندانی

□

در پاکدامنی‌ها دخلی ندارد اما

□

ور ز آنک همی‌آیی با خویش مبر دل را

□

وز بس که گوش من ز زبانت لطف شنود

□

فروریزید دندان‌های گرگان

□

ره نبردیم به مقصود خود اندر شیراز

□

زیرا به مسافران عزت

□

ما چو زاییده و پرورده آن دریاییم

□

تو نه آنی که فریبی ز کسی صرفه بجویی

□

جز جام که دید از آن دهن کام

□

عالم مردار و عامه چون سگ

□

تا هیچ فریفته نگردد

□

گهی گویی به گوش دل که در دوغ من افتادی

□

چه جرم کرده‌ام ای جان و دل به حضرت تو

□

می‌خندد و می‌گوید من خفته بدم مست

□

ای جان من تا کی گله یک خر تو کم گیر از گله

□

خورشید چو در کسوف آید

□

چون در کنارم نامدی زان لب کرم کن بوسه‌ی

□

هیچ قراری نبود بر سر دریا کف را

□

از بهر پاره پیر فلک را به دست صبح

□

حیاتی داد جان‌ها را به رقص آورده دل‌ها را

□

حافظا گر ندهد داد دلت آصف عهد

□

در آن دکان تو تخته تخته بودی

□

تو ز بی‌گاه چه لنگی ز شب تیره چه ترسی

□

سپند از بهر آن باشد که سوزد

□

ملک‌الملکوک عشقم که به من نمانده الا

□

طبیبی دید کوری را نمودش داروی دیده

□

کز یک دم خویش هفت دوزخ

□

دلارام خوش روشن ستیزه می‌کند با من

□

شد لشکر غم بی عدد از بخت می‌خواهم مدد

□

نور قمری در شب قند و شکری در لب

□

گر قمر و فلک بود ور خرد و ملک بود

□

وگر پرواز عشق تو در این عالم نمی‌گنجد

□

ز حالت مژه آن عقل مات مانده که چون

□

خاموش مگو چندین برخیز سفر بگزین

□

کرکسان را ز چرخ چون گنجشک

□

تن عاشق چو رنجوران فتاده زار بر خاکی

□

ای درد توام درمان در بستر ناکامی

□

یکی سر نیست عاشق را که ببریدی و آسودی

□

تا ز حریفان حسد چشم بدی درنرسد

□

جمالی بین که حضرت عاشقستش

□

شد شهره تا ابد به غلامیش محتشم

□

جهان را جمله آب صاف می‌بین

□

تن دردهم به قهر چو دانم که با فلک

□

ای همه دعویت معنی ای ز معنی بیشتر

□

ای آفتاب خوبان می‌جوشد اندرونم

□

در آن ره نیست خار اختیاری

□

ای بلبل آمد داد تو من بنده فریاد تو

□

گهی درد که داند گه بدوزد

□

منم صبر آزمائی کز گره‌های درون چون نی

□

خامش باش و بازرو جانب قصر خامشان

□

من ز ارجیش ز ابر دست رئیس

□

گزین کن هر چه می‌خواهی و بستان

□

حدیث حافظ و ساغر که می‌زند پنهان

□

گر نه ز تیر غیرت او چشم زمانه دوختی

□

همچو زر خندان خوشم اندر میان آتشش

□

در جستن دل بودم بر راه خودش دیدم

□

من گل آن آتشین با غم که در پیرامنش

□

جمله تن شکر شود هر که بدو شکر دهی

□

فراشی خاک درگه تو

□

تو نپسندی ز داد و رحمت خویش

□

ساقی سیم ساق من گر همه درد می‌دهد

□

گفتا چو بپردازم من جمله دهان گردم

□

ملامت نیست چون مستم تو کردی

□

عالم همه گرگ مردخوار است

□

گر مکافات غلط نیست خوشا عاشق تو

□

اگر از چهره یوسف نفری کف ببریدند

□

باده به گوش ماهیی بیش مده که در جهان

□

از سیخ کباب او وز جام شراب او

□

مگرم چشم سیاه تو بیاموزد کار

□

آن جان که از این جهان جهان بود

□

چرا پژمرده باشم من که بشکفته‌ست هر جزوم

□

خداوند شمس دین چون یک نظر تافت

□

داستان محتشم بشنو دم از مجنون مزن

□

خیره میا خیره مرو جانب بازار جهان

□

هر بی خبر برون درست از وجود من

□

که ساقی الستی تو قرار جان مستی تو

□

ز پرده ناله حافظ برون کی افتادی

□

نقش تو نادیده و یک یک حکایت می‌کند

□

بس کن همه تلوینم در پیشه و اندیشه

□

بی‌عشق نه یوسف را اخوان چو سگی دیدند

□

محتشم تا شده آن شوخ به نظمت مایل

□

هر کی حدیث می‌کند بر لب او نظر کنم

□

مقتدای حکمت و صدر ز من کز بعد او

□

خراباتی است در همسایه تو

□

در این حضرت چو مشتاقان نیاز آرند ناز آرند

□

جام تو را چو دل بود در سر و سینه شعله‌ای

□

ای که در خوابت ندیده خسروان

□

در آحادیم ای مهندس

□

کسی کز بیم من در صحبت او لال بود اکنون

□

لطیف و خوب و مردم دار بودی

□

چو از شوق گهر رفتم بدین دریا و گم گشتم

□

میان شوره خاک نفس جز وی

□

به کجا برم شکایت به که گویم این حکایت

□

گر قدحش بدیدیی چون قدحش پریدیی

□

چون کان عقیق در گشاده‌ست

□

عجب ننگت نمی‌آید برادر

□

محتشم تا روش فقر و فنا دانستم

□

این‌ها به همند و ما به خلوت

□

پیش بالینت ز بس زرد آب کز مژگان بریخت

□

یا شیر ز پستان کرامات چشیدی

□

فکر بهبود خود ای دل ز دری دیگر کن

□

مجه تو سو به سو ای شاخ از این باد

□

شمس تبریز که نور مه و اختر هم از اوست

□

ز لطف و حلم او بوده‌ست آن وصل

□

در بزم او همیشه ملولم که ناگهان

□

بگویم ای بهشت این دم به گوشت

□

تا من سخن رخ تو گفتم

□

به گوش زهره می‌گفتم که گوشت گرم شد از می

□

بیا به میکده و چهره ارغوانی کن

□

عقل دومی و نفس اول

□

آزمودم مردگی و زندگی

□

مانند سپر مپوش سینه

□

گر به آن خورشیدرو یک ذره خود را می‌دهم

□

پیش تختش پیرمردی پای کوبان مست وار

□

کاروان عشق را بیاع جان شد چشم او

□

گاه ز نیم زلتی برهمشان همی‌زنی

□

می بیاور که ننازد به گل باغ جهان

□

من با صنم معنی تن جامه برون کردم

□

ماننده دانه زیر خاکم

□

در خدمت خاک او عیشی و تماشایی

□

نکهتش در جنبش آرد خفتگان خاک را

□

همه عالم ز تو نالان تو باری از چه می‌نالی

□

در عشق تو یافتم سعادت

□

ز ما و من برست آن کس که تو رویی بدو آری

□

عدل سلطان گر نپرسد حال مظلومان عشق

□

اگر او را قلم خوانم و اگر او را علم خوانم

□

هر جا یکی گویی بود چوگان وحدت وی برد

□

هم تو جنون را مددی هم تو جمال خردی

□

ملتفت گرچه به سمبل شدن صید نشد

□

اگر در شب ببینندش شود از روز روشنتر

□

در کفش پاسبانش هر سنگ ریزه‌ای

□

اجزای وجود من مستان تواند ای جان

□

می خور که صد گناه ز اغیار در حجاب

□

بگذار تنی‌ها را بشنو ارنی‌ها را

□

درافتادم در آب جو شدم شسته ز رنگ و بو

□

به خاموشی به از خنبی نباشم

□

گر کنی وعده هم ای یار غلط وعده چه سود

□

چو با دل یار غاری تو چراغ چار یاری تو

□

گه پرده‌ی آسمان گشادم

□

منال ای دست از این خنجر چو در کف آمدت گوهر

□

فتاد در دل حافظ هوای چون تو شهی

□

رنگ رخت که داد روز رد شو از برای او

□

من نخواهم که سخن گویم الا ساقی

□

کان عهد که من کردم بی‌جان و بدن کردم

□

گوئی ای ابر حیا می‌بارد

□

مکن یاد کسی ای جان شیرین

□

فضلای زمانه را یک یک

□

بیخودی را چون بدانی سروری کاسد شود

□

ای دوست دست حافظ تعویذ چشم زخم است

□

تو را دیوانه کرده‌ست او قرار جانت برده‌ست او

□

گر چه انگور همه خون گرید

□

چو دانه فاسدی را دفن کردی

□

مگر خود برگشاید ناوکی آن شوخ و نگذارد

□

چو ما دستیم و تو کانی بیاور هر چه می‌آری

□

دلم جایی رسید از عشق رویش

□

چون آب حیات خضر دیدی

□

حافظ مکن اندیشه که آن یوسف مه رو

□

مرحبا جان عدم رنگ وجودآمیز خوش

□

منم آن شمع که در آتش خود

□

ای دل خواهم که آن قدح را

□

ترسم آخر کندت عاشق و مفتون رقیب

□

دریای محیط در سبویی

□

روز به روزت از فلک نزل دو صبح می‌رسد

□

تا داد سلامتی ندادی

□

عهد و پیمان فلک را نیست چندان اعتبار

□

چرا چون ابر بی‌باران به پیش مه ترنجیدی

□

ز جهان گر پنهانم چه عجب

□

به هر بحری که تازی همچو موسی

□

از دل خویش بوی این می‌شنوم که دلبری

□

نرگس گوید به سوسن آخر

□

چگونه شور نیارم ز آرزوی لبت

□

حق نسیم بوی تو کان رسدم ز کوی تو

□

خوش برآ با غصه‌ای دل کاهل راز

□

گویی که فلانی را ببرید ز من دشمن

□

این چنین باغ و چنین سرو و چمن

□

ز درد تو رواق صاف جوشید

□

کمر به کین تو ای دل چو یار جانی بست

□

بر بام جهان طواف کردی

□

نوبت شادی گذشت بر در امید

□

چو امشب خواب من بستی مبند آخر ره مستی

□

و ان دعیت بخلد و صرت ناقض عهد

□

فجرت من الهوا عیونا

□

گفتم که بنده آمد گفت این دم تو دام است

□

در تک گور ممنان رقص کنان و کف زنان

□

خاک در بنده کمینت

□

انگور وجود باده گردد

□

جان خود را چو از صفات گذشت

□

بی خواب تو واقعه نمایی

□

گفتمش زلف به خون که شکستی گفتا

□

تا چشم بر آن جهان نشیند

□

ای شمس و ای قمر تو ای شهد و ای شکر تو

□

بگوید خصم تا خود چون بود این

□

هرسو چراغی محتشم افروزد از رخسارها

□

ره پویانند همچو ماهی

□

مرا سر بسته نتوان داشت بر پای

□

نی خمش کن پند کم ده بند خواجه بس قوی است

□

گر چه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعید

□

خاک باشی خواهد آن معشوق ما ور نی از او

□

ای بی‌خبر ز شاهی گویی که بر چه راهی

□

ای بلبل مست از فغانت

□

دیر پروای کسی بشنو و تاخیر مکن

□

روستایی را چه آموزید نور عشق تو

□

کنون از پس شدم عمری ولیکن

□

مثل نفس خزان است که در او باغ نهان است

□

صلاح و توبه و تقوی ز ما مجو حافظ

□

به عدم درنگریدم عدد ذره بدیدم

□

زر با خاک درآمیخته‌ام

□

عقل را گفتم میان جان و جانان فرق کن

□

هر نگاهت ز ره شعبده یک پیک نظر

□

اگر از خشم بجنگی وگر از خصم بلنگی

□

او زود شد و تو دیر ماندی

□

شجر طاب جناه شجر الخلد فداه

□

گفتم که خواجه کی به سر حجله می‌رود

□

چشم بگشا سوی ما آخر جوابی بازگو

□

ای مهندس که تو را لوحم و خاک

□

گه کوته و گه دراز گشتیم

□

در گرم و سرد ملک نکوئی فغان که نیست

□

آن طرب بگذشت او در پیش چون قولنج ماند

□

چو از کونین آزادم، نگویم سر خود با کس

□

یا رب چه شود اگر تو ما را

□

کی دهد دست این غرض یا رب که همدستان شوند

□

ای آب خضر چونی از گردش چرخ آخر

□

رو به رو با مرگ کردم حرب‌ها

□

هم آتش و هم باده و خرگاه چو نقد است

□

نرگس حاضرجوابش می‌دهد در ره جواب

□

خاقانیا در آتش سرمست شو ز عشقش

□

خدا را ای رقیب امشب زمانی دیده بر هم نه

□

از مشکل شمس حق تبریز

□

دی به بزم از غیر آن احوال پرسیدن نداشت

□

شد حلقه به گوش لل لالا

□

جان به شکرانه کنم صرف گر آن دانه در

□

خورشید چو از روی تو سرگشته و خیره‌ست

□

سوی دل بی رحمت از شست دعا شبها

□

به پیش‌کاری مهرش همه تنم کمر است

□

روی مقصود که شاهان به دعا می‌طلبند

□

گر به هوش است خرد رو جگرش را خون کن

□

کس چه می‌دانست کز طفلان اندک دان یکی

□

هر دم این دریا جهانی خلق خورد

□

صبحدم از عرش می‌آمد خروشی عقل گفت

□

که دعوی مردیت بی‌جان مردان

□

همه کس شنیده آمین ز فرشته بر دعائی

□

گفتی که یار نو طلبی و دگر کنی

□

حافظ طمع برید که بیند نظیر تو

□

دم عشق است و عشق از لطف پنهان

□

پیش ضمیر دلبر ما فی‌الضمیر دان

□

یک ذره سایه باش تو اینجا در آفتاب

□

گفتم زمان عشرت دیدی که چون سر آمد

□

گویی بنما معنی برهان چنین دعوی

□

می‌دید بخت و دولت خونریز محتشم

□

طفل بد را که گریه‌ی تلخ است

□

اگر میل دل هر کس به جایست

□

نخورد خسرو دل غم مگر الا غم شیرین

□

و گر چه پاس تو دارم به چشم رمز شناس

□

دلم زنجیر هستی بگسلاند

□

قومی به جد و جهد نهادند وصل دوست

□

همخانه گریخت از نفیرم

□

در حرف زدن محتشم از حیرت آن رو

□

تاج بخش ملک مشرق بود

□

بیار ساغر در خوشاب ای ساقی

□

مثال آنک ببارد ز آسمان باران

□

محتشم خواهی اگر دغدغه ناکش سازی

□

درس عشاق گفته در بن دیر

□

هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی

□

دهلزن گر نباشد عید عید است

□

ای دل آتشپاره‌ای بودی تو در غیرت چرا

□

عذر نهم گرنه‌ای خوش سخن و راست‌بین

□

هر مرغ به دستانی در گلشن شاه آمد

□

ز درم راه نباشد ز سر بام و دریچه

□

بگو بیا و بگردان عنان ز وادی ناز

□

این بند نبینی که خداوند نهاده‌است

□

قدم منه به خرابات جز به شرط ادب

□

کمان نطق من بستان که تیر قهر می پرد

□

خموشیش نه ز اعراض بود دی که نداد

□

یک ره چو خضر جهان بپیمای

□

چون غمت را نتوان یافت مگر در دل شاد

□

گفت مرا خواجه فرج صبر رهاند ز حرج

□

ناز نگر که پای او تا به رکاب می‌رسد

□

ای فلک زود گرد، وای بران

□

شاه عالم را بقا و عز و ناز

□

ای خاک در چه فکری خاموشی و مراقب

□

چو نبود عشق عاشق سرسر هر چند لیلی را

□

از تو بهر تهی دوی دولت وصل کی رسد

□

ز خط یار بیاموز مهر با رخ خوب

□

گر نبودی زحمت نامحرمی

□

سر طفیل توست اما با تو هستم سر گران

□

بخت چون با گله‌ی رنگ بیاشوبد

□

بیا بیا که زمانی ز می خراب شویم

□

بهر آن لطفی که حقت بر گزید

□

محتشم رفتن از آن کوست علاج دل تو

□

یارب که دیو مردم این هفت‌دار حرب

□

دوام عیش و تنعم نه شیوه عشق است

□

چون نباشی راست می‌دان که چپی

□

هلاک ساز مرا پیش از آن که شهره شوی

□

چند گریزی ز حواصل در این

□

بکش جفای رقیبان مدام و جور حسود

□

رختها جستند و آن پیدا نشد

□

با این خصایل ملکی بر خلاف رسم

□

عید مبارک است کزان پای بخت شاه

□

پیر گلرنگ من اندر حق ازرق پوشان

□

توبه‌ها می‌کرد و پا در می‌کشید

□

از نیم رشحه امروز پا در گلم چه سازم

□

با خاطر منور روشنتر از قمر

□

خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم

□

بهر آن دادست تا جویی دگر

□

درم خریده غلام ویست محتشم اما

□

هیچ دو جو کمتر است نقد زمانه

□

یاد باد آن که خرابات نشین بودم و مست

□

آب اندر ناودان عاریتیست

□

گشاد درد زین کاخ از درون جستم ندا آمد

□

بید با باد به صلح آید در بستان

□

سیمرغ وهم را نبود قوت عروج

□

آمدند و دست بر وی می‌زدند

□

خط رویت خاست یا در عهدت از طوفان حسن

□

فصل با حورا، آهنگ به شام

□

نیست امید صلاحی ز فساد حافظ

□

که امانم ده مرا آزاد کن

□

ز جام حسن حالا سر خوشی اما نمی‌دانی

□

گر نیست ابر معجزه‌ی یوسف

□

بدان کمر نرسد دست هر گدا حافظ

□

بعد از آن گر دوست دارد خویش را

□

با یک جهان کرشمه جنبان صف مژه

□

چون غریبش یافتی چون عقل و چون عقل از جهان

□

جوانا سر متاب از پند پیران

□

توبه‌ای کردم حقیقت با خدا

□

دایم به زود رنجی او داشتم گمان

□

به فعل و قول زبان یکنهاد باش و مباش

□

رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار

□

تا شوم غرقه‌ی مذلت من تمام

□

چه گویم نطقم آن قدرت ندارد

□

رضای خاطر من چون توئی تواند جست

□

به بال و پر مرو از ره که تیر پرتابی

□

یاریی ده در مرمه‌ی کشتی‌اش

□

خدنگ هجر تو زود از کمان حادثه جست

□

زی مرد حکیم در جهان نیست

□

راستی خاتم فیروزه بواسحاقی

□

زانک خبث ذات او بی‌موجبی

□

سگش صد دست و پا زد تا به آنکو برد با خویشم

□

جان عدو که بود ز سهمش نهفته حال

□

که این کند که تو کردی به ضعف همت و رای

□

خونبهای جرم نفس قاتله

□

بر چو من پر گنهی دم به دم از گوشه‌ی چشم

□

اگر لاله پر نور شد چون ستاره

□

به جان مشتاق روی توست حافظ

□

کشتیی سازی ز توزیع و فتوح

□

محتشم اکنون کز کشش دل نیست گذارم جز بدر او

□

چنان سوخت خاقانی از سوگ او

□

آن که در طرز غزل نکته به حافظ آموخت

□

مسخ ظاهر بود اهل سبت را

□

خیل بلاصف می‌کشد میدان دم از خون می‌زند

□

آن ده و آن گوی ما را که‌ت پسند آید به دل

□

ز شوق روی تو شاها بدین اسیر فراق

□

خر بدو بسپرد و آن رحمت‌پرست

□

گناه یک نفس آن مه به مجلس از ما دید

□

تا زند چتر سیه بخت سپید

□

کمال دلبری و حسن در نظربازیست

□

بی‌دل و جان از نهیب آن شکوه

□

اگر از کام جویان بر در و دیوار او بینی

□

بر آن سقا که خود خشک است کامش

□

نکته دانی بذله گو چون حافظ شیرین سخن

□

ور بدی بد آن سگالش قدرا

□

زمین فرسایی از سجده‌های شکر واجب شد

□

بس کس که اوفتاد در این غرقه گاه غم

□

آیتی بود عذاب انده حافظ بی تو

□

زانک ظن جمله بر وی بیش بود

□

نیم محتشم خالی از ناله چون نی

□

بخواهد همی خوردمان آسیا

□

به غلامی تو مشهور جهان شد حافظ

□

منفعتهای دیگر آید ز چرخ

□

صحبت ما و تو پوشیده به از خلق جهان

□

من تیمم به سر خاک نجس

□

قبای حسن فروشی تو را برازد و بس

□

چونک بی‌تمییزیان‌مان سرورند

□

دگر امشب چه نظر دیده ندانم که به من

□

نه هر چه هست مرو را همه تواند خورد

□

گفت و خوش گفت برو خرقه بسوزان حافظ

□

حرص تازد بیهده سوی سراب

□

از آن خلعت که بر قد رقیب از لطف میدوزی

□

بدان طمع که رسانی بهای دستارم

□

گر برکنم دل از تو و بردارم از تو مهر

□

غاشیه بر دوش تو عباس دبس

□

دو چشم محتشم از اشک سرخ گشت سفید

□

سخن چون زنگ روشن باید از هر عیب و آلایش

□

حافظ آن ساعت که این نظم پریشان می‌نوشت

□

بیشتر احوال بر سنت رود

□

بر من جفاست ورنه سلیمان عهد را

□

گرد ترکستان عارض صف زده

□

حافظ وصال می‌طلبد از ره دعا

□

شیر یک روباه را فرمود رو

□

ز بزم شحنه مجلس خدا را برمخیزانم

□

دانا بر من کیست جز آنها که در امت

□

حافظ از حشمت پرویز دگر قصه مخوان

□

کین حیات او را چو مرگی می‌نمود

□

یافت منشور بقا مهر فنا بر خاتمه

□

رهبر دیو چو طاووس مدام

□

شهپر زاغ و زغن زیبا صید و قید نیست

□

آن کنیزک زنده شد چون این شنید

□

گرد وی از بس حذر مور ندارد گذر

□

خاری است درشت صحبت جاهل

□

تو ترحم نکنی بر من مخلص گفتم

□

دور بود و حمله را دید و گریخت

□

کلک زبان محتشم در صفت تو ای صنم

□

ور به اجل زرد گشت چهره‌ی سهراب

□

حافظا بازنما قصه خونابه چشم

□

گفت نتوانم بدین افسون که من

□

باقیست یک دمی دگر از عمرم ای طبیب

□

پاینده کجا گردد چیزی که نپاید؟

□

هر دل که ز عشق توست خالی

□

کوه بیچاره چه داند گفت چیست

□

ببین ای پند گوآه من و بر مجمع دیگر

□

چه گفت بوزنه را گفت: کون دریده زنا

□

از گل پارسیم غنچه عیشی نشکفت

□

من چو کلکم در میان اصبعین

□

چشمت که گرم تربیت مرغ غمزه است

□

هرگز به دروغ این فرومایه

□

دیدیم شعر دلکش حافظ به مدح شاه

□

بعد نومیدی و آه ناشکفت

□

در عرض درد ریختن آبرو خطاست

□

فرستادمت اسب و دستار و جبه

□

فضول نفس حکایت بسی کند ساقی

□

که آن خدای خوب‌کار بردبار

□

لبش خموش و زبان کرشمه‌اش گویا

□

چو تنت از عرض جامه دارد بدان

□

بس دعای سحرت مونس جان خواهد بود

□

که علاماتست زان دیدار نور

□

عشقت از معماری دل دور دارد خویش را

□

گر او را پری بود و شیطان به فرمان

□

دهان یار که درمان درد حافظ داشت

□

ورنه از چاهی به صحرا اوفتاد

□

بیا و محتشم از بهر من دیوان خود بگشا

□

هر چه خوش است آن خورش جسم توست

□

خوش بود لب آب و گل و سبزه و نسرین

□

پای کفش خود شناسد در ظلم

□

از پی روشنی دیده‌ی احباب آنجا

□

چون ساقی می‌بنمود از آب قدح شمعی

□

قانع به خیالی ز تو بودیم چو حافظ

□

خرم آن حیوان که او آنجا شود

□

شبها به دوستان چو خوری باده یاد کن

□

سوی دانا ای برادر همچنانک

□

ساقی بیا که عشق ندا می‌کند بلند

□

جان چو باز و تن مرورا کنده‌ای

□

نکردی ذکر خود را زیور لفظم که چون خوانی

□

در این هفت ده زیر و نه شهر بالا

□

میل رفتن مکن ای دوست دمی با ما باش

□

هر چه خواهی از خزانه برگزین

□

صید را اینجا خطر دارد تو خاطر جمع‌دار

□

به غریبیت همی خواند از این خانه خدای

□

یوسف عزیزم رفت ای برادران رحمی

□

بدگمان باشد همیشه زشت‌کار

□

آن چه با کوه شکیبم رخ تابان تو کرد

□

غلطم من که چراغی همه کس را میرد

□

مگو دیگر که حافظ نکته‌دان است

□

با چنین اکرام و لطف بی‌عدد

□

به دل گرچه صد بار دارم ز یاران

□

وین کهن گشته گند پیر گران

□

به تخت گل بنشانم بتی چو سلطانی

□

من ز آتش زاده‌ام او از وحل

□

دمی که نوبت عشقت زدم به ملک عدم

□

فصلی که در معارضه‌ی غیر گفته‌ای

□

مجلس انس و بهار و بحث شعر اندر میان

□

معنی و مغزت بر آتش حاکمست

□

پیش آن چشم ای غزالان عشوه‌ی چشم شما

□

چه گوئی کین علوی گوهر پاک

□

سروران را بی‌سبب می‌کرد حبس

□

آن رخام خوب و آن سنگ شریف

□

تا شه وصل به دولت نزند تخت دوام

□

گر بسی روز دو شب هم‌دم ماه آید مهر

□

حافظ که سر زلف بتان دست کشش بود

□

تو فرشته‌ی رحمتی رحمت نما

□

لنگر مهره‌ی طاقت مگر ایمن دارد

□

آنکو جدا کند به خرد جوهر از عرض

□

به باغ تازه کن آیین دین زردشتی

□

شیر و گرگ و خرس و هر گور و دده

□

از سادگی دمی ز تو صد لطف می‌کنم

□

گیتی ز گرد لشکرش طاوس بسته زیورش

□

چگونه شاد شود اندرون غمگینم

□

آب شیرین چون نبیند مرغ کور

□

دل میشنو اندم در آن زلف

□

دیبای دل است شرم زی عاقل

□

آن شد ای خواجه که در صومعه بازم بینی

□

عذر آن گرمی و لاف و ما و من

□

تیر کرشمه تو که با دل به جنگ بود

□

این جهان قلزم سخاش گرفت

□

حجاب راه تویی حافظ از میان برخیز

□

دیده بر بام قفس باید دوخت

□

نهانی می‌نمایندم بهم خاصان او گویا

□

درخت خرما صدخار زشت دارد و خشک

□

مظهر لطف ازل روشنی چشم امل

□

ستیزه‌گر فلک، ای تیره‌بخت، با تو ستیز

□

ولی با این همه مجنون دل رمیده‌ی تو

□

بی‌نسیم رضایت روضه‌ی عمر

□

حافظ چو ره به کنگره کاخ وصل نیست

□

روز را با کشت و زرع و شخم آوردن بشب

□

چون خانه حقیقت جوئی پی بتان گیر

□

جز بدی نارد درخت جهل چیزی برگ و بار

□

قرار و خواب ز حافظ طمع مدار ای دوست

□

ندهد هیچ کسی نسبت طاوسی

□

دست من گیر ای گل رعنا که هستم از فراق

□

ماه نو را چه نقص اگر گبران

□

دورم به صورت از در دولتسرای تو

□

بچشم آنکه درین دشت، چشم روشن بست

□

به قهر خاص اگر خونریزیم خوش‌تر که هر ساعت

□

اگر خرد نبود، از دو بد نداند کس

□

بر رخ ساقی پری پیکر

□

بد و نیک من و تو می‌سنجند

□

طلبی که یار نازی نشکد چه لذت او را

□

سنگ باران ابر لعنت باد

□

تو کز مکارم اخلاق عالمی دگری

□

مرا بین و رها کن خودپرستی

□

تو به یک جهان دل و جان نکنی اگر قناعت

□

در هزیمت چون زنی بوق ار بجایستت خرد؟

□

ملول از همرهان بودن طریق کاردانی نیست

□

گفت، بهر بردن بار قضا

□

میجوئی از بتان دل من چون بود اگر

□

دهر همانا که خاکبیزتر از توست

□

آشنایان ره عشق در این بحر عمیق

□

تا بر برهنه جامه نپوشاند

□

تو گرم ناشده برقی و برق خرمن سوز

□

ما مانده شده ستیم و گشته سوده

□

حافظ ز شوق مجلس سلطان غیاث دین

□

فیل با این جثه دارد فیلبان

□

آن ترک‌تاز ناز به گرد کدام ملک

□

این نکت از خاطر خاقانی است

□

به هیچ زاهد ظاهرپرست نگذشتم

□

من نه بهار و نه خزان دیده‌ام

□

ای مرغ همایون فال زین بال فشانیها

□

نشگفت که من زیر تو بی‌خواب و قرارم

□

ساقی چو شاه نوش کند باده صبوح

□

قفل سیمم بنزد سیمگر است

□

آهسته خدنگی زد و از سینه گذر کرد

□

هر بساط ذکر کراید بپوش

□

ساقی که جامت از می صافی تهی مباد

□

ای بسا خرمن امید که در یکدم

□

چرا نمی‌نگرد نرگست دلیر به کس

□

یار من و غمگسار بود و، کنون

□

شرممان باد ز پشمینه آلوده خویش

□

بباغ افتاد عالم سوز برقی

□

شنیدم آمده صبر از پی تسلیت ای دل

□

تسبیح رخت کنند دایم

□

بس نکته غیر حسن بباید که تا کسی

□

پروین، به کجروان سخن از راستی چه سود

□

فلک خوی تو دارد گوئی ای بدخو که از خواری

□

اندر این جای گیاهان زیان کار بسی است

□

ز خاک کوی تو هر گه که دم زند حافظ

□

بخنده، پیر خردمند گفت تند مرو

□

محتشم از همه‌ی خوبان سر زلف تو گرفت

□

چبود اگر موی تو در کف موری فتد

□

پدر تجربه ای دل تویی آخر ز چه روی

□

به تن پرور و کاهل ار بگروی

□

بس که می‌بینم تغیر در مزاج نازکت

□

چون نشنوی که دهر چه گوید همی تورا

□

دور مجنون گذشت و نوبت ماست

□

کسی میزند لاف بسیار دانی

□

هر بنده که گردیده بر آن در ادب آموز

□

فریاد که زیر پرده مردم

□

غرض کرشمه حسن است ور نه حاجت نیست

□

بزبونی گرویدی و زبون گشتی

□

پس رفتم و این غزل به دست‌ش دادم

□

کز بدی‌ها خود بپیچد بد کنش

□

ذره را تا نبود همت عالی حافظ

□

درس آز آموختی و ره زدی

□

محتشم مژده که پیک نظر آزادیست

□

لیک اگر دو کون را سوخته‌ای کنی ازو

□

حافظ مرید جام می است ای صبا برو

□

مرغک دلداده بعجب و غرور

□

هر تیر که عشق از سر بازیچه رها کرد

□

زیر گردنده فلک چون طلبی خیره بقا؟

□

مرنج حافظ و از دلبران حفاظ مجوی

□

بیاد آورد زان آزاد گشتن

□

سرمبادم کز گمانهای کجم آن سرور است

□

گرچه پیش آمدم انگشت زنان

□

کوه صبرم نرم شد چون موم در دست غمت

□

بود روز کار و یارائی نداشت

□

محل یار فروشی فغان که یاد نکرد

□

این روح قدس آمد و آن ذات جبرئیل

□

وگر طلب کند انعامی از شما حافظ

□

وارث ملک سلیمان نتوان خواندن

□

نماند بر زمین جنبنده از بیداد گوناگون

□

پس گفت در این معنی نه کفر نه دین اولی

□

حافظم در مجلسی دردی کشم در محفلی

□

ازین دریای بی کنه و کرانه

□

پس آنگه گر دعائی گوئیم این گو که در محشر

□

به خرد خویشتن از آتش و اغلال بخر

□

به لابه گفتمش ای ماه رخ چه باشد اگر

□

هر چه دهی دهر را، همان دهدت باز

□

دل شکسته حافظ به خاک خواهد برد

□

پاک‌بازان چو مانده‌اند از تو

□

نیل مراد بر حسب فکر و همت است

□

باندوهی بسوزی خرمنی را

□

همیشه باد جهانش به کام وز سر صدق

□

همواره بر آن خط هفت نقطه

□

کسی هم بوده کز حسنش ترنج از دست نشناسان

□

نمیکرد دیوانه دیگر خروش

□

دود از چرخ برآورده دلم

□

ور درین نقطه باز ماندی تو

□

تا کی کشم عتیبت از چشم دلفریبت

□

سوی همسایه پی نان رفتم

□

سخندانی و خوشخوانی نمی‌ورزند در شیراز

□

نگه کنید که در دست این و آن چو خراس

□

بیا و حال اهل درد بشنو

□

نباید ترک عقل و رای گفتن

□

به صبر کوش تو ای دل که حق رها نکند

□

عطار در هوایت پر سوخت از غم تو

□

رخ تو در دلم آمد مراد خواهم یافت

□

مرا در بارگاه عدل، خوانهاست

□

در کنج دماغم مطلب جای نصیحت

□

بسته شنودی که جز به وقت گشادش

□

مراد دل ز که پرسم که نیست دلداری

□

خاری بطعنه گفت چه حاصل ز بو و رنگ

□

خدا را داد من بستان از او ای شحنه مجلس

□

عمر امشب رفت اگر دستیت هست

□

گفت حافظ آشنایان در مقام حیرتند

□

چه توان گفت به یغماگر دهر

□

حافظ بد است حال پریشان تو ولی

□

فرمان روان جان و روان زی تو فرستاد

□

در این غوغا که کس کس را نپرسد

□

کرده‌اند از بیهشی بر خواندن من خنده‌ها

□

صنمی لشکریم غارت دل کرد و برفت

□

چون زلف تو به تاب درم تا کیم رسد

□

بر خود چو شمع خنده زنان گریه می‌کنم

□

دام در ره نه هوی را تا نیفتادی بدام

□

صبا از عشق من رمزی بگو با آن شه خوبان

□

سوی جهان بار مر تو راست ازیراک

□

در آسمان نه عجب گر به گفته حافظ

□

روی مادر ندیده‌ام هرگز

□

صوفی سرخوش از این دست که کج کرد کلاه

□

در هر قدمی ز راه سیلی

□

حافظ نه حد ماست چنین لاف‌ها زدن

□

رنگها کرده در این خم کف رنگینش

□

کلاه سروریت کج مباد بر سر حسن

□

تا بگذرد زمانه که‌ش کار جز گذر نیست

□

غبار راه راهگذارت کجاست تا حافظ

□

پی پیوند گهرهای تو، بس

□

ماییم و آستانه عشق و سر نیاز

□

چون جان شوربختم شیرینی از تو دارد

□

هر دم به خون دیده چه حاجت وضو چو نیست

□

چو شاگردی مکتب دیو کردی

□

شب رحلت هم از بستر روم در قصر حورالعین

□

همه دیدار و هیچ فایده نه

□

مرا حدیثی هوی و هوس مکن تعلیم

□

وانگه از هر سوی می‌پرسی خبر

□

پشیمانم از کرده، اما چه سود

□

وان نقاب عقیق رنگ تو را

□

گر که اطفال تو بی شامند شبها باک نیست

□

می‌گویندم بسوز خوش خوش

□

گهی پدر شد و گه مادر و گهی دربان

□

اگر هیچیز را چیزی نهی قایم به ذات خود

□

بد اندیشه گیتی بناگه بدزدد

□

گر گویندت چه گم شد از تو

□

ازین دشمن در افکندن چه حاصل

□

چون چاشت کند ز خویش و پیوندت

□

بازیچه‌هاست گنبد گردان را

□

گر نخوردی غم این سوخته دل

□

سوال کرد ز خورشید کاین چه روشنی است

□

این نشانی‌هاست مردم را که ایشان می‌دهند

□

پند نیکان را نمیداریم گوش

□

گر بخورندت به مترس از وجود

□

تو چراغ ملک تاریک تنی

□

ز رومت کاروان آورد نوروز

□

هر پری را هوای پروازی است

□

گر مرا در پرده راهستی دمی

□

خوابگاه، اندر سر ره ساختی

□

بدی مار گرزه است ازو دور باش

□

هزاران راز بود اندر دل خاک

□

با خیالت چون یکی محرم نمی‌دیدیم ما

□

تو آرمیدی و این زاغ میوه برد همی

□

نزدیک خرد گوهر بقا را

□

دبیران خلقت، درین کهنه دفتر

□

چون ندارد ذره‌ای وصل تو روی

□

منظور و مقصدی نشناسد بجز جفا

□

لیکن وفا نیابی ازو فردا

□

نهاد آن هیمه را نزدیک خرمن

□

نی خطا گفتم تو و من کی بود در راه عشق

□

تو قدر خرمی نوبهار عمر بدان

□

زره پوش گشتند مردان بستان

□

یکی پاکیزه رودی از بیابان

□

می‌خواستم از لب تو بوسی

□

آن مکتبی که اهرمن بد منش گشود

□

جنبش ما چرا که مختلف است؟

□

هر چه کنی کشت، همان بدروی

□

باید که هر دو عالم یک جزء جانت آید

□

بهر معشوقه بمیرد عاشق

□

چون مشتری است زرد گلت لیکن

□

نیمروزی گر شوی مهمان ما

□

مدت سی سال سودا پخته‌ایم

□

خوش است اگر گل امروز خوش بود فردا

□

روز و شب تو از شب و روز او

□

در چهره‌ام ببین چه خوشیهاست و تابهاست

□

کی رسم من بی سر و پا در تو زانک

□

زنهار، مخواه از جهان زنهار

□

چون نیندیشی که می‌بر خویشتن لعنت کنی؟

□

تو غنودی، من دویدم روز و شب

□

در گرد تو کی رسم که پیوست

□

نشاید خواست از درویش پاداش

□

تو را زهر است خاک و دشمنی داری به معده در

□

کسی بخانه‌ی مردم بمیهمانی رفت

□

گر دل عطار را عذاب غم توست

□

راحت آنرا رسد که رنج برد

□

آن گفت ک«این جهان نه فنا است و سرمدی است»

□

هزار بوته و برگ ار نهان کند ما را

□

معلومم شد که هرچه عمری

□

زمان خفتن آمد ماکیانرا

□

مردمی ورز و هگرز آزار آزاده مجوی

□

گوشوار حکمت اندر گوش جان آویختن

□

جمله‌ی دل مردگان منزل غم را

□

مپیچ از ره راست، بر راه کج

□

نزد تو پس مردم گشت اسپ میر

□

زان همی لرزد دل من در نهان

□

گفته بودی آنکه دل برد از تو کیست

□

تو نوری، نور با ظلمت نخوابد

□

بر سر خود چون فگند خاک، تو را

□

نه ز مرغان چمن گمشده‌ایست

□

عافیت و عشق ما نیست بهم سازگار

□

کاردانان، کار زینسان میکنند

□

جز درختان نیست این خط را قلم

□

زبون گشتن از درد و محروم ماندن

□

چون شده روشن که نیست راه به تو تا ابد

□

از رنج پاره دوختن و زحمت رفو

□

سوی آن جهان نردبان این جهان است

□

بشنو ز من، که ناخلف افتاد آن پسر

□

نیکوست وصال یار با فال

□

دگر باره بگریست گوهر نهان

□

ای رفیق اندرون نگر به جهان

□

هر شاخه‌ام افتاد در آخر به تنوری

□

عطار به هر پری که پرد

□

گیرم که رفته‌ایم از اینجا به گلشنی

□

دفینی و گنجی بود هر شهی را

□

میدان سعی و کار، شمار است بعد ازین

□

منم که هر شب پهنای این گلیم به من

□

شدن همصحبت دیوانه‌ای چند

□

چاهی است جهان ژرف و سر نهفته

□

ز تو حیف ای گل شاداب که روئیدی

□

گو فلانی از میان جانت می‌گوید سلام

□

عیب پنهان دیگران گفتن

□

گر هزار است خطا، ای بخرد، جمله خطاست

□

هزار رشته، برین کارگاه می‌پیچند

□

نور رخ او چو شعله‌ای زد

□

من بسر، این راه پیمودم همی

□

جز که آزار و خیانت نشناسند ازیرا

□

رشته را رشتم ولی از هم گسیخت

□

در چار میخ دنیا مضطر بمانده‌ام من

□

طاوس خنده کرد که رای تو باطل است

□

اگرچه مار خوار و ناستوده است

□

چه شکایت کنم از طعنه‌ی خلق

□

تو دست به جان من فرا کرده

□

جایگهش، کوه و بیابان شده

□

خویشتن را به زه بهمان واحسنت فلان

□

برو ز مورچه آموز بردباری و سعی

□

ریختی تیر غمزه بر رویم

□

جائی که هست سوزن و آماده نیست نخ

□

نداند باغ ویران جز زبان باد نوروزی

□

قبائی را که سر مغرور دارد

□

مرغ دل را بر امید گنج وصل

□

چونکه امشب خانه از مردم تهی است

□

گرد رنج و غم چو بر مردم رسد

□

آشیانها به نمی‌ریخته این باران

□

دردی ستد و درود دین کرد

□

ز پر هدهدت پیراهن آرم

□

عطار خاک راهت خواهد که سرمه سازد

□

بگاهواره‌ی مادر، بکودکی بس خفت

□

مرا جز سوختن کاری دگر نیست

□

ترا زین پس نخواهد بود رنجی

□

چو پیچ و تاب در زلف تو زیباست

□

ما را ببرند بی گمان روزی

□

چون کسی را نیست یارا در دو کون

□

تو درین خاک سیه زر دل افروزی

□

حق را به حق شناس که در قلزم عقول

□

مرا نگر، چه نکو رای و نغز گفتارم

□

هرچه فرمایی وگر جان خواهیم

□

موج و سیل و فتنه و آشوب خاست

□

عیسی پاک‌رو را از سوزنی شکسته

□

از بهر صید خاطر ناآزمودگان

□

ور در آمیزی ز غفلت با هزاران تفرقه

□

هر چه من خسته و کاهیده شدم

□

در عشق او دلی است مرا بی خبر ز خویش

□

ز نرگس دل، ز نسرین سر شکستند

□

گرچه به صورت تن، از ممنان رهم

□

حکم دروغ دادی و گفتی حقیقت است

□

منتظر بنشسته‌ام تا تحفه آری زودتر

□

نه چون هر شب حدیث آب و دانی

□

چو بشنیدم ز جانان این سخن‌ها

□

مچر آزاده که گرگست درین مکمن

□

از تائبی سر تافته صد توبه برهم بافته

□

بگفتا، هیچ گل در طرف بستان

□

تو سلطانی اگر محرم نیم من

□

سپهی بود جوانی که شکست

□

ما چنین خوار نیستیم الحق

□

گرفتم آنکه بپایان رسید، فرصت ما

□

گر دهد شرح غمت خاطر عطار بسی

□

خود، آگهی که چه کردی بما، دگر مپسند

□

چون شمع مرا ز عشق می‌سوز

□

سوی مخزن رویم زین مطبخ

□

در هر هزار سال به برج دلی رسد

□

با این خوشی، چرا به ستم خوی کرده‌ای

□

گر تو کبود پوشی همچون فلک درین راه

□

چونکه گلزار نخواهد ماندن

□

بر تو چو عطار جفایی نکرد

□

آخر، تفاوت من و طفلان شهر چیست

□

مبتلا شد دل به جهل نفس شوم

□

فتنه افکند آن قبا اندر میان

□

دست گیر آخر مرا از بی دلی

□

چون نهالی تازه، در پاداش رنج باغبان

□

چون عین بقا دیده از خویش فنا گشته

□

مترس از جانفشانی گر طریق عشق میپوئی

□

بی خویش شو از هستی تا باز نمانی تو

□

دزدی پنهان و پیدا، کار تست

□

جان می‌خواهد ز هر کسی وام

□

من از صبا و چمن بدگمان نمیگشتم

□

هر سیم‌تن از تف می، رقاص گشته زیر خوی

□

حریفی می‌کنم با هفت دریا

□

مردان چو نگین مانده در حلقه‌ی معنی

□

عطار عیان است که محتاج بیان است

□

گر ازین مویی چو شانه ره بری

□

بند بندم اگر فرو بندی

□

چوگان کنم ز آه خود آخر سحرگهی

□

گر ببری به دلبری از سر زلف جان من

□

صد دل باید به هر زمانم

□

روز و شب بی راه می‌جوییم راه

□

به تاریکی زلف او فرو ریخت

□

تا عشق تو در نوشت لوحم

□

آری ای دوست بجز دانه‌ی خود نتوان خورد

□

کس نداند کور بادا چشم بد

□

زخم خور ار عاشقی زانکه پدیدار نیست

□

دامن اندر خون زند عطار زانک

□

اگر موافق طبعم ندیم ابلیسم

□

تا خبر یافته‌ام از شکرش

□

جان رها کن به من چو دل بردی

□

سرگشتکان کوی تو را در عتاب تو

□

عطار مگر روزی ترکیش بود درسر

□

قفل عشقش کی گشایی گر کلیدی نبودت

□

گر به بهانه مرا همی بکشی تو

□

چو بی روی تو عالم می نبینم

□

درنگر ای جان که در جشن وفا

□

من که باشم تا به خون من بیالایی تو دست

□

من اینم و آنم و به هم هردو

□

هر پرده که بعد از آن پدید آید

□

عاشقان چون سپر بیفکندند

□

دوست چو جبار بود هیچ شکستی نداشت

□

ابلیس را حالی عجب در بحر حرمان خشک لب

□

زخمه بر ابریشم عطار زن

□

گفتی که شبی با تو دستی کنم اندر کش

□

دوزخ مردان بهشت دیگران است

□

در راه تو نام و ننگ بازند

□

آبی در ده صبوحیان را

□

عطار خموش و غصه می خور

□

مرا عفو کن زانکه نزدیک تو من

□

بس سخن گویی از آنی بس خموش

□

خورشید رخ تو را کند ذکر

□

چون غم تو کیمیای شادی است

□

جمله را جز عجز آنجا کار نیست

□

سهو کارا به تک خاک همی باید خفت

□

صد مشعله از جگر برافروزم

□

چون ز راه نیک و بد برخاستیم

□

گفتی که بگو تا چه کشیدی تو ز نازم

□

چون نتوان کرد ز تو صورتی

□

در کوی تو دو اسبه بتازیم مردوار

□

راهرو تا به کی بود سخنت

□

تا به کی همچو حلقه بر در تو

□

هر روز ازین دیوان صد غم برما آید

□

سهل است اگرم کشتی از جان بحلت کردم

□

به جنب قدر تو ماه سپهر تحت افتاد

□

بی خویش شدن ز هستی خویش

□

حرف کمرت همچو الف هیچ ندارد

□

به ستم رزق هرگه که دهی

□

گر بگریم تر شود دامن مرا

□

شهباز حسن تو چو ز خط یافت پر و بال

□

هیچ است هر دو عالم در جنب این حقیقت

□

چو در دریا جنب می‌بایدم مرد

□

هست دل عاشقت منتظر یک نظر

□

کشت زهر هجر تو عطار را

□

طوفان عشق چون ز پس و پیش در رسد

□

تا بسته‌ای به مویی زان موی در حجابی

□

سرنگون رفتن درین دریای ژرف

□

سرگرانی و سرکشی چه کنی

□

گر یک است این همه یکی بگذار

□

به دست ما به جز باد هوا نیست

□

بکشد ناز تو به جان عطار

□

تو خسرو دلبران و روی تو

□

چو هرکس بوسه‌ای یابند از تو

□

در رخ من ننگری به دیده‌ی رحمت

□

عطار رفت و دل به تو بگذاشت و خاک شد

□

یک‌دم است آن دم که آن دم آدم آمد از حقیقت

□

چون دم نمی‌توان زد با هیچکس ز عشقت

□

چون تو را هر دم حجابی دیگر است

□

تا نپنداری که هر کو خار بود

□

گر جمال یار می‌خواهی عیان

□

گفتی بخواه چیزی کان سودمندت آید

□

من بمیرم تا چرا با درد تو

□

در ره عشق تو شادیم مباد

□

گر شاد کردیی تو عطار را به وصلت

□

در خم چوگان سر زلف تو

□

نه ز ایمانم نشانی نه ز کفرم رونقی

□

گر یار نمودی رخ خود را به همه خلق

□

چو گشتی زین خطاب آگاه جانت را یقین گردد

□

چون در دو کون کس را چشم یگانگی نیست

□

مستان عشق هر شب همچون صبوح خیزان

□

برگ ره ساز که بی برگ رهی

□

بس که پیران حقیقت‌بین را

□

بگرفت دلم ز دانم و دانم

□

عمری مس نفس را بپالودیم

□

ماه رویا بر امید خلعتم

□

هرگز دیدی که هیچ سلطان

□

در شش جهات عالم از هشت خلد خوشتر

□

منزل عشقش دل پاک است و بس

□

عشقت به لاابالی بر چار سوی عالم

□

زاهدان را از وجود خویشتن

□

جان خود که بود که خون نگردد

□

چشم می‌دارم زهی دانی چرا

□

جان چو بی چون است چون آید به راه

□

واقعه کوته کنم چه گویم ازین بیش

□

ز توام من آنچه هستم که تو گرنه‌ای نیم من

□

خوان کشیدیم و دری کردیم باز

□

اکنون ز نا تمامی نه مغ نه ممنم من

□

گفته بودی دل ز من بردار و رو

□

جان عطار از تو در آتش فتاد

□

گویم «ارنی» و زار گریم

□

عطار مکن به درد گرمی

□

عالمی خون خویشتن بینم

□

بلبل شاخ عشق عطار است

□

جهان از خود همی پر دید و خود نه

□

درد ده ای ساقی مجلس که ما

□

تا روی چو آفتاب بنمودی

□

شد قرارم که چند خواهد بود

□

چون منم دیوانه تو زنجیر زلف

□

چون اجل دامی گلوگیر آمده است

□

مرا هست در دل بسی سر پنهان

□

نیست غرقه شدن درین دریا

□

خود سپر بفکندم و بگریختم

□

یکی را چون نمی‌دانم سه چون دانم که از مستی

□

گفتی به مگوی سر عشقم

□

می خور تو به دیر اندر تا مست شوی بیخود

□

بسکه همچو پرگاری گرد پاو سر گشتم

□

نه ممنم نه کافر گه اینم و گه آنم

□

کافور رباحی ار بود اصلی

□

گفت صد دریا ز خون دل بیار

□

غار غرور است در نهاد تو پنهان

□

وامروز که بالغ شدگانیم به صورت

□

عمری بپروریدی این نفس سگ صفت را

□

عطار شدم ز بوی زلفت

□

در پرده شدی خموش گشتی

□

پیش لعلت سنگ برخواهم گرفت

□

هر شبی عطار را تا وقت صبح

□

پیشکش می‌سازمت گلگون اشک

□

گر زیر و زبر شود دو عالم

□

ای همچو مور خسته درین راه بیش جوی

□

ساقی تو بیا و بر کفم نه

□

چو از هر دو جهان خود را نخواهم مسکنی هرگز

□

هر نفس بر بوی او عمری دگر پی افکنیم

□

یوسف عهدی برون آی از حجاب

□

چون شکستی چرخ گردان را کمان

□

ز شوق آفتاب طلعت تو

□

تا دید دلم خط خوش تو

□

منم موسی تویی جبار عالم

□

گر تو خواهی که چو عطار شوی در ره عشق

□

هستی ما به پیش هستی تو

□

تا قدم در زهد داری احولی در غیر بینی

□

قصه‌ی جادوان رهزن را

□

آن به که به یک آتش دل وقت سحرگاه

□

کار یعقوب است از سوز فراق

□

چون خبر دادن از تو ممکن نیست

□

زین دین به تزویر چو دل خیره فروماند

□

از پرتو رویت آخرالامر

□

با عادت و رسم نیست ما را کار

□

همچو لاله غرقه در خون جگر

□

از تو به گزاف وصل جوییم

□

گر تو یک درد مرا معجون کنی

□

در دلم تا عشق قدس آرام یافت

□

آن روز مبادا که بدین چشم ببینم

□

کس می نرسد به آستان تو

□

از بس که انتظار تو کردم به روز و شب

□

گفتم به جز از عشوه چیزی نفروشی تو

□

زآتش دیگر چه می‌سوزی مرا

□

با دلی پر ز درد تو شب و روز

□

خود از رفعت ورای هر دو کونی

□

کشته‌ای تخم عشق در جانها

□

تو فکندی ز وطن دور مرا دستم گیر

□

آن به که درین قفس چو عطار

□

سیلی جفا می‌خور گر طالب این راهی

□

چو پیدا نیست جای ما چو عطار

□

در وادی محبت و صحرای معرفت

□

شدم در کوی اهل دل چو خاکی

□

گر ندیدی آفتاب نور بخش

□

اگر ظاهر شود مویی جز او نی

□

گر مرا درد تو نخواهد بود

□

اندر حرم معنی از کس نخرند دعوی

□

گرچه شکر داری و قیاس ندارد

□

بویی به مشام ما رسیده است

□

چون ز چشمت تیرباران در رسید

□

دوش آمد پیر ما در صومعه بد تنها

□

دست بر سر پای در گل آمدن

□

گر ندیدی دل به زیر بار عشق

□

گفتی که با تو سازم و پیدا شوم تو را

□

در آب نگر ببین جمالت

□

چون یکجایم نشسته نگذارند

□

صد خون دارم اگر به خون خویش

□

چو هر دم می‌کنی صد رنگ ظاهر

□

به یکی آه آتشین در راه

□

چه باشد ار ز سر لطف جان تشنه لبان را

□

عطار به وصافی گرچه به کمال آمد

□

اگر خود را ز فرعونی ندانی

□

چون کنم قصد این سلوک شگرف

□

مکن ز نفس تکبر تو چشم باز گشای

□

چون صبح صبا زان‌رو در خاک کفت مالد

□

تا ناله‌ی عاشقان نیوشی

□

زان روز که درد عشق او خوردم

□

چند باشی در حجاب خویش تو

□

یک شکرت خواسته‌ام گفته‌ای

□

در عشق تو چون قدم توان زد

□

گاه چون پروانه‌ای می‌سوختیم

□

گر دیده‌ی من سپید کردی

□

زلف تو چون به شبرنگ آفاق در نوشته

□

عطار ز عشق او سرگشته و حیران شد

□

خشک شدیم بر زمین پرده ز روی برفکن

□

یقین می‌دان که چندینی عجایب

□

چند سایی به هوس تاج تکبر بر چرخ

□

ممکن نبود به لطف تو خلق

□

شوی بر طور سینا همچو موسی

□

چون بیابانی نهد هر ساعتی در پیش من

□

مرا هم کشتی و هم سوختی زار

□

نیست ممکن کاب حیوان قطره‌ای

□

نی نی که نمی‌خوام کز من اثری ماند

□

با وسوسه‌های نفس شیطانی

□

همه عاشقان عالم همه مفلسان عاشق

□

گر هیچ در امتحان کشیدت

□

تا من تو را بدیدم دیگر جهان ندیدم

□

وعده دادی بوسه‌ای و تن زدی

□

دردی کشیم و تا به نباشیم مرد دین

□

یوسف اندر ملک مصر و سلطنت

□

نیست چون عطار در دریای عشق

□

صفات نیک و بد آنجا بسوزد آتش غیرت

□

وان دل که ز خوی خوش خود در همه پیوست

□

صد هزاران سروران را سر درین ره گوی شد

□

مرد آن بود که از جگر ریش هر سحر

□

فرخ کسی که در طلب و درد این حدیث

□

بر سر خارت چو گل عمر کم از هفته‌ای است

□

رو درین وادی چو اشتر باش و بگذر از خطا

□

گوی سیمین او چو ماه بتافت

□

اگر سنگی نه ای بنیوش آخر

□

چون دیده‌ام نزول تو در خون جان خویش

□

گر تو دین می‌طلبی از سر دنیی برخیز

□

بر روی دوست ساغر و دست از میان برون

□

هر زمان تا جان فشاند بر تو دل

□

چشم تو می‌گوید از تو خامشی

□

ز نوشین روان یاد کرد این سخن

□

آب ده از زهره‌ی او دهر را

□

کان زار ترس دیده در مأمنست امشب

□

چونک نهفته لب گزد خسته غم گزیده را

□

همیدون نگین وهمیدون کلاه

□

نه در گوشم نصیحت رفت و نه پند

□

چو نیست از رخ آنماه مهربان چاره

□

نمینمود تو خود گر ستیزه‌گر بودی

□

نشستی یکی تیزدندان گراز

□

در ته‌ی پایش سپری گشته خاک

□

آخر تو به اصل اصل خویش آ

□

سرود زهره به رقص آورد مسیحا را

□

پر از آب دیده دو رخساره زرد

□

بردی از دل قرار دیرینه

□

نظر به روی تو کوری چشم اعدا را

□

صحرا چرا چو روی زلیخا شد

□

تن مرده را سوی آتش برید

□

کش نم صد ابر نه دارد زیان

□

تا که معدن گردی ای کان عیوب

□

یابد اندر مصر بهر دفع رنج

□

همی دوستی جست با شهریار

□

بخت ندیده چو تو شاهی به خواب

□

بشه رخم زدی و بردی و دغا کردی

□

کرد یکی لحظه تماشای مور

□

چو ما مردمان را به کس نشمرند

□

که چون نقش خطا حک کردش از دهر

□

کما اندک ذاک الطور و استهدم الصخرا

□

شادی روی کسی خور که صفایی دارد

□

ز تخت بزرگی کجا برخورد

□

به مسند کرده بهر بندگی روی

□

اگر چه آب حیاتی هلاک خود جستم

□

موی به من ده که نیست قوت موری مرا

□

خرد بر سر دانش افسر بود

□

که بنیاد سریرش تا ابد باد

□

مغرور زر پخته خام است و قلتبانست

□

از تبریز خاک را کحل ضیای نفس ما

□

چنین گفت کای نامور شهریار

□

به بوسی می‌فروشم رایگان هم !

□

از بسکه برآمد ز دل سوختگان آه

□

کرد خاکسترش این صاعقه‌ی سوزان

□

که خواهد که زاندازه بیرون شود

□

خار همان باشد و خرما همان

□

زیرا که ره تو زیر و بالاست

□

جان نهادیم بر آتش ز پی خوش نفسی

□

ز ناهید تابنده‌تر بر سپهر

□

گریه زده دست به دامان من

□

دوست دارم هزار چندانت

□

به دل خلاف زبان چون پشیز زر اندود

□

به یزدان سپرده تن و جان خویش

□

که پشت خاک ازو شد روی دیبا

□

جواب تلخ تو را صد هزار تمکینست

□

پیشتر آ تا بزند بر تو هواها

□

کنم راست با آشکار و نهان

□

اندیشه‌ی این جان گرفتار ندارم

□

اگر خورشید هودج را غم از بانگ جرس بودی

□

خمار من نگر، بگذار مستی

□

مهان و کهانش کنند آفرین

□

باد صبا طرف گلستان گرفت

□

کوزه ادراک‌ها تنگ از این تنگناست

□

ای خوش آن خسته که از دوست جوابی دارد

□

که خواهد همی کار خود را همال

□

عکس هلال ست باب اندرون

□

نه زاهدان که نظر می‌کنند پنهانت

□

اینت سجین صعب وضیق قوی

□

فرستاده‌ی نامدار و سترگ

□

کاب ز دریای کرم خورده‌ام

□

بی گوش بشنوید که این‌ها مبارکست

□

کشدشان در بر رحمت رهاندشان ز حیرت‌ها

□

یکی بند بازو بدی پرگهر

□

اندرین غارت غم جمله به یک بار برفت

□

حریفان مست و مدهوشند و شادروان خراب از می

□

عاقلان، پشت از ازل خم کرده‌اند

□

جهاندار هم بر پدر پادشاست

□

ثانی او ممتنع اندر وجود

□

لب فروبندید کو را همزبانی دیگرست

□

به قدر دانش خود هر کسی کند ادراک

□

کند در دل او باشد از داد شاد

□

در آموزش، سپاس نعمت خویش!

□

چاره صبرست ولیکن چه کند قادر نیست

□

لاله با نرگس در بوس و کنار آید

□

بیامد به درگاه بی‌مر سپاه

□

گر چه فزون ست، به قیمت کم است ؟

□

که می‌جوید کرم هر جا فقیریست

□

هم در آن بازیچه مستغرق شود

□

به نیک اختر و فال گیتی فروز

□

دائره‌ی مهر شده دور نان

□

شود زبان من دلشکسته پیچیده

□

کو آنچنان کسی که نرنجد ز حرف راست

□

بیامد برنامور شهریار

□

که زان دیگران شد یار دمساز

□

عند الکرام لا تظلمونا

□

پاردمش دراز باد آن حیوان خوش علف

□

ز خویشان چینی نهفتن گرفت

□

که رویم در تو باشد از همه روی

□

به هیچ سورتی اندرنباشد این همه آیت

□

هست هر دم تیزتر بازار تو

□

نفسی بزن، عراقی، بزدا به ناله زنگش

□

گره زد در درونش اشک خونی

□

هر پاره خاک حور و حوراست

□

چو آن حال ببینی بگو جل جلالا

□

بر میان از پی این کیسه کمرها دارد

□

بهر جا چو دو نان چه دامن گشایی؟

□

چرا چو قامت من ابرویش دو تاست بگو

□

خسته و فرسوده و رنجیده‌ام

□

ای عراقی، خیال خیره مبند

□

گرسنه را گرسنگی کم شود

□

تو ز قرآن گزینش برگزیدستی دلا

□

هر سخن وقتی و هر نکته مکانی دارد

□

رو آینه بین وز خود بستان به نظر بوسه

□

کافسرجد ، فر بزرگیش داد

□

خبر ندارم از ایشان که در جهان هستند

□

داند که این دو چیز لطیفند و جوهرند

□

با عراقی یک نفس خوش بوده‌ای؟

□

قضا از وی قلم را بر گرفته

□

در مجلس عشق سخت رسواست

□

که جانش مستعد باشد کشاکش‌های بالا را

□

که دلم خون شد از زهر دیدن

□

خلوتش از صحبت اغیار به ...

□

رقم بر گرد کافور رباحی

□

تفاوتی نکند، گر ده است چه، یا بیست

□

زارتر من ز پار می‌گریم

□

کوه گران را به قیامت دلیل

□

بی زخم‌های میتین پیدا نکرد زر را

□

که بر زبان نبرم جز حدیث پیمانه

□

زانکه افتادگیم خصلت و خو است

□

به هندوستان چون دو خاقان یکی شد

□

او همین صورت همی‌بیند ز معنی غافلست

□

آدم زخم خورده را نیست امید مرهمی

□

من نیارم گفت: کان کن، این مکن

□

نشستند اهل دانش در علاجش

□

فاسلوهن من وراء حجاب

□

چرا باید سپردن جان نگاری جان سپاری را

□

ز خود چگونه چنین ننگ را نهان دارم

□

مرهم رسان جان فگار که بوده‌ای

□

خوش بود پیوسته چون ابروی تو

□

که در اندازی مرا هم ناگهان

□

درین مقام یکی بود مطرب و الحان

□

بی هنر ان جمله به کین من آند

□

پیش نقشی که خدایش به خودی بنوشته‌ست

□

زان که درمانی ندارد درد بی‌آرام دوست

□

با خیالت که یار غار من است،

□

من ندهم ، گر تو توانی بگیر !

□

در روز تیرباران باید که سر نخارد

□

بر ما که نبیندش مگر خاطر بینا؟

□

از جام، غرض می مصفاست

□

زمین را کس نه دید الا که در خواب

□

تو بیا بی‌تو پیش من که تو نامحرمی تو را

□

ولیکن اوش فرماید که گرد آور پریشان را

□

وی برگ گل به خار مغیلان فروخته!

□

همش پیراهن و هم چهره بر خون

□

کبک نیابد امان ز چنگل شاهین

□

بیکدم باغبان را سوخت خرمن

□

نه سدره‌ات آشیان آید، نه از فردوس وامانی

□

چون قطرات عرق از گرد روی

□

چون مگسان شسته‌اند بر سر چربوی‌ها

□

قوت جان حافظش در خنده زیر لب است

□

دل را چو با خیال تو پیوند حاصل است

□

دول رانی به خاک افتاده بیهوش

□

عشق دعوی کند به بطلانش

□

بی سر و پای است سر تا پای تو

□

و آن به تقدیس کمال و نعت قدوسی حذیر

□

بگو آن دام مردم گیر چون است؟

□

اری الود قد بالت علیه الارانب

□

بلندی داد از اقبال او بالا و پستش را

□

بجد و جهد، گر این حلقه را بپیچانند

□

که هم جان بخشد و، هم جان ستاند

□

چرا از غمزه‌گیری یاد خونخواری و غمازی

□

صیاد روزگار بهر سو نهاده دام

□

ز صلاح چون ندیدم جز لاف و خودنمایی

□

هست منشور وی از حرسهالله نشان

□

تو ز نطفه تا به هنگام شباب

□

کان شوخ سربریده بند زبان ندارد

□

جبریل آشیانه کند زیر شهپرش

□

درو نوشیده از کوثر زلالی

□

سهلست ملامتی که بر ماست

□

قبه‌ی بی‌روزن و باب، ای غراب؟

□

ز هر در، کان زند مفلس، در دلدار اولی‌تر

□

تنگی جو بود و فراخی کاه

□

ره نبری تار مو تا ننمایم هدی

□

که جانش مستعد باشد کشاکش‌های بالا را

□

تو از محبت او تا به کی فغان داری؟

□

مور در خاک فرو رفت سلیمان چون است

□

خون جگر جام به از مال یتیمان

□

خندید گل که هرچه مرا هست رنگ و بوست

□

عزیزم داشتی اول، به آخر خوار می‌داری

□

چو گل بر چشمه‌ی امید رستم

□

گشته‌ام ای موسی جان اژدها

□

عشق در هر گوشه‌ای افسانه‌ای خواند ز من

□

که اتحاد نبود، اینکه با عدو کردیم

□

که شد بت خانه‌ی گردون هراسان

□

آن کام میسر شد وین کار برآمد

□

از زلف عنبر تو نسیم عنایتی

□

برفشان طره‌ی پریشان را

□

پر بلبل ، نردبان شاخ سرو صرصر است

□

گر پدر من بود دشمن و اغیارم اوست

□

که ساقی هر چه درباید تمام آورد مستان را

□

چون مرا رای بود حاجت گفتار تو نیست

□

ازدرگه خود مکن ورا دور

□

خسته‌ای دور از دیار افتاده‌ئی

□

که پرتگاه جهان، جای بدعنانی نیست

□

زان که وفا نمی‌کند عمر من و وفای تو

□

ید الله دستگاه احترامش

□

شیشه بر دست گرفته است و پری خوان شده است

□

هر که در این آستانه راه ندارد

□

که سخن گویی و جهال بگویند آری

□

بیش بقا تر شده بعد از زوال

□

کز این هوا و طبیعت چرا نیایی باز

□

ناید به کار هیچ مقر قمر مرا

□

ناکام شدم به هر دیاری

□

بیش رسانند بدانجا که بیش

□

عقل مسکین گشت مات و جان میان برد و مات

□

کو مست الست آمد بشکست در ما را

□

زنده می‌کن چو آتش از دم خویش

□

شه بدوید و بکنارش گرفت

□

بر سرآب روان افکندش همچون کاه

□

که کار کرد و شکایت ز روزگار نکرد

□

کو خود ز رخ تو شرمسار است

□

دست در آورد به دلبند خویش

□

وان کو قرین جان شد او صاحب قرانست

□

باری به غلط صرف شد ایام شبابت

□

نکند بی تو قرار و نکند جز تو پسند

□

دو جولان از مکان تا لا مکانش

□

بیابانست و تاریکی بیا ای قرص مهتابم

□

عمر مستان را پی فردا فکن

□

مرا خود مست و حیران آفریدند

□

روز و شب از نقش سپید و سیاه

□

این چه وقت سخن‌ست و چه گه فریادست

□

از آن سری کز او دیدم همه ایجاد صورت را

□

چو از دهان تو کرده‌ست آبخور دندان

□

بنده خسرو چون عطارد در ثنا خوانی نشست

□

ور نشوی قلب شکن بر سر میدان چکنی

□

خونابه‌ی دلم ز سر انگشتها چکید

□

عقده‌ی فتراک او از عروةالوثقی زنند

□

فرش زمین شد ز در شاهوار

□

به جان تو که تو را دشمنی ورای تو نیست

□

منه از دست که سیل غمت از جا ببرد

□

شیر بر سگ نمی‌کند در باز

□

یافت مکانی بحد لامکان

□

پروانه او باشم و او شمع جماعت

□

به دندان مرگ، ای پسر، راست راست

□

بر یخ است ای دوست، بنیادم، تو دان

□

که گشت بخت و دولت کار پرداز

□

تا مشعرالحرام و تا منزل منا

□

چنانک آید سلیمانی درون مسجد اقصی

□

مرا که لکنت عجز است در زبان مقال

□

حوض ، زبیرون ، شده گوهر سرشت

□

بحسن خویش مناز ار چه در تنعم و نازی

□

تا که گوئی هست، چوگان میزنند

□

بو که از دست عراقی نفسی بگریزیم

□

هیچ غم و ناله نبود از منال

□

هوس کسب بیفتد ز دل مکسبه کوشت

□

تیزی شمشیر بنگر قوت بازو ببین

□

مغزش که در استخوان نهان است

□

نگنجد در میان بیگانه‌یی چند

□

کاین عیش نه عیش جاودانست

□

زیرا که درین چنین مقامیم

□

ورنه یک رنگ بیش نیست مدام

□

ز هر سو رده برکشیده سپاه

□

هر یک چو آفتاب در افلاک کبریا

□

خوش را اندر بلا بنشانده‌اند

□

سردی دهد طبیب چو گرمی کند مزاج

□

وزین حدیث نخواهد ترا خبر گشتن

□

دیده ز رویش فروغ نور تجلی

□

که دارد سری از سر من تهی‌تر

□

تا غم خورم او باشد غمخوار نخواهم شد

□

چو آتش پس پرده‌ی لاجورد

□

با او که حدیث نردبان گفت

□

خیال آب و گل در ره بهانه

□

منم به دام زمانی تر و زمانی خشک

□

یک روز چو بی‌خبر نیفتی

□

پرده از سر برگرفتیم آن همه تزویر را

□

که تا ناید سخن چون زنگ زنگ از جانت نزداید

□

دیگر شده است رای تو، این نیز بگذرد

□

جهانی ز گرسیوز آمد به جوش

□

بشنو دعا و گه گه آمین کن این دعا را

□

چرا دربند آن باشی که واگویی پیامی را

□

که خوش‌آمیز بود با همگان شیرینی

□

مگر کامروز مردم را نخواهد بود فردایی؟

□

ور از دل در وجود آمد چه تاوانست بر دیده

□

هر کسیرا که در انگشت بود خاتم

□

بر سر کوی رجا افتاده‌ام

□

خور از گرد اسپان پراندیشه گشت

□

بشنو از بالا نه وقت زیر و بالا گفتنست

□

به گریه سحری و نیاز نیم شبیست

□

ز تندباد حوادث، نداشتیم خبر

□

خبرها بسی بود عیان از عیان من

□

شوق تو ساکن نگشت و مهر تو زایل

□

شاید اگر به تلخی جانم به لب رسانی

□

از طرب بیش حذر نتوان کرد

□

همه پیش تابوت بر خاک سر

□

انکار سود نیست چو این کارم آرزوست

□

ای به همت ملک‌ها متروک تو

□

ارغنون عشقش این آهنگ داشت

□

و آن حسنها ز دیده‌ی صورت نهان همه

□

تا در پی صلاحی میدان که در فسادی

□

وام تن پذرفتی و مدیون شدی

□

نعره‌ها از جان برآرم، مرگ به زین زندگی

□

برزم اندرون دل ندارد دژم

□

و بلا شدق ضحکنا و بلا عین بکینا

□

بر قلب ما ببخش که نقدیست کم عیار

□

هوا گردید مشکین و معطر

□

امشب که من به بستن زنار می‌روم

□

بهار وصل ندانم که کی به بار آید

□

به بدی‌ی فعل چو موشان و چو ماران قفارند

□

میان خاک و خون، چون مرغ بسمل

□

دهن خشک وز رنج پر آب تن

□

عیسی چه کند کلیسیا را

□

تویی چشم من و بی‌تو ندارم دیده بینا

□

همچو حلاج کشف راز مکن

□

کنم شکایت بسیار از التفات کم تو

□

داد وی از زلف کژ سر زده بستان

□

کشی از دست مهری دامنی را

□

با جان و جهان پیوست دل کز دو جهان بگسست

□

سنان تو کوهی ز بن برکند

□

رقصان و شکرگویان این لوت رایگان را

□

که اگر دم زنم از چرخ بخواهد کینم

□

چون نکو بنگریستم او بود

□

اگر با دیگری بینی ز روی مهر پیوندم

□

کشوب و فریاد از زمین بر آسمانم می‌رود

□

از دیده‌ی خونفشان برانم

□

آنجا که وطن سازد دیار نمی‌گنجد

□

به غرم و بنان اندر آمد شگفت

□

چشم بدی تا که نبیند تو را

□

فرستاد او فرستاد او شرابات نباتی را

□

آبی بده که دست به نانم نمی‌رود

□

هجر تویی و وصل تو، گر برسی به خویشتن

□

در ره عشق سایه‌ام همراه

□

نمیید آواز دیگر به گوش

□

چون در همه کن فکان نمی‌یابم

□

بفرمود تا شد به هاماوران

□

یکی پنهان سه غماز این چه شیوه‌ست

□

شکایت از که کنم خانگیست غمازم

□

بصیاد داد از بلندی سلامی

□

پس دگری را ز لب کام‌روا کرده‌ای

□

قیاس کن که به فرهاد کوهکن چه رسد

□

گر بباید زانت خورد و گر ببایدت آن شنید

□

خود خوشی در نهاد عالم نیست

□

نیازش به آسایش و خواب بود

□

آنک تلقین می‌کند شطرنج مر لجلاج را

□

چو جام جان لبالب شد از آن می‌های لب ما را

□

در کار عشق لیلی مجنون مبتلا را

□

تو بدان جمال و خوبی چه کنی؟ اگر ننازی

□

کنم جانرا فدای جان جانان

□

خویشتن در هر مکان و هر گذر رقصیده‌اند

□

به سر کوی تو، ز شیدایی

□

بگشتند بر گرد آن مرغزار

□

سلم الله علیک ای مه و مه پاره ما

□

هر که دید آن سرو سیم اندام را

□

چو کار او کنی هرگز نیاید زر به کار تو

□

شب فراق به پرسش در آمدی ز درم

□

مکن که دست برآرم به ربنا ای دوست

□

وگر متابع نفسم حریف اهرمنم

□

تو را چون نیستم در خور، شبت خوش باد من رفتم

□

به کاووس یکسر پیامش بداد

□

هم مراتب در معانی در صورها مجتبا

□

دل روی زمین بوسد آن جان سمایی را

□

چرک ظلم این عوانان را به یک صابون عدل

□

که کردهای خودت در کنار خواهد ماند

□

کنم برخاک کویت استخاره

□

ما رفتگان نبوت خود تاختیم خنگ

□

چه تندرستان خود را ناتوان دارند؟

□

سخن‌گوی و شایسته‌ی انجمن

□

دلی که سوخته آتش بلای تو نیست

□

تنعم از میان باد صبا کرد

□

چه شهیدان بی‌کفن داری

□

گرد بر گرد تو از خیر حصاری باشد

□

تشبیه به سرو بوستانت

□

گهی بگری و گه بافسوس برخند

□

نامد از تو که بپرسی خبرم؟

□

جز از جادوان پاسبان اندکی

□

نپنداری که این کار از کنونست

□

بوجهل کجا داند احوال صحابی را

□

کز عشق سخن گوید وز خود خبری دارد

□

از پر یشه‌ای بکند ساز و آلتی

□

هر دمم کلک سیه روی کند همسخنی

□

تو سیه طالع این عادت و هنجاری

□

ازین سپس کشش من همه سوی بالاست

□

نشست از بر ژنده پیل ژیان

□

همه دیدار کریمست در این عشق کرامت

□

لعلت نمکی تمام دارد

□

صبر کن گرچه به سالی به تو یک‌بار رسم

□

هم سرو سهی برده و هم حور کشیده

□

کم پای برهنه خبر از خار نباشد

□

پس نهان چون در مکنون آمدن

□

بر لبم لب رایگان نتوان نهاد

□

ز من دور شد بی‌لگام و فسار

□

دیدار خوب یوسف کنعانم آرزوست

□

چون شمع فروزنده تا روز مشین از پا

□

بده ز لعل شکر بار قند و بستان در

□

که با او زشت باشد، گر هوس جای دگر بازی

□

کاب و گلم تمام بر آتش نهاده‌ئی

□

نخواهی یافتن هرگز رهائی

□

ز درد هجر آخر چند نالی؟

□

به ره بر درختی گشن شاخ دید

□

چون غرقه شدند در صفاتت

□

چو لاله با قدح افتاده بر لب جویم

□

نورش از پرتو خورشید نباشد کمتر

□

که چون تو شاه سوارش به صلح می‌آیی

□

اعتقاد من آن که شیرینست

□

کو چشم وفا و مردمی خارد

□

چو مرغ نیم کشته تپانم بسوختی

□

به گردن بپیمای هنگ مرا

□

رسن تو را به فلک‌های برترین کشدا

□

تا نشکنی از سستی مر عهد سلاطین را

□

وز زمین تا به آسمان به تو داد

□

حرامست ار شبی بی‌یاد او خفتم

□

ثباتی ندارد چو پیمان او

□

ولی چه سود، که هر دیده بهر دیدن نیست

□

که چون دونان درین عالم ز بهر یک دو نان میری

□

تو گفتی بهشت‌ست کاخ و سرای

□

که موزونات را میزان کدامست

□

تا در میانه خواسته کردگار چیست

□

بگردد آسمان ز آن سو که گردد رای درویشان

□

زنجیر بلا گشته دو مشکین رسن تو

□

که بر گنبد نخواهد ماند این گوز

□

دیده‌ای را بیت‌الاحزان باختن

□

چشم امیدم بمانده سوی تو

□

پذیره شدن را برآراست کار

□

والله که تویی چنانه ما

□

ساغر جان به دست ما سخت خوش است ای خدا

□

قطره‌ی خشک لبی در طلب دریایی

□

یک لحظه ما را بعد ازین در کار نتوان یافتن

□

تا باشدش حیات نیاید برون ز حی

□

خواسته‌ی بد نمیخرند جز ارزان

□

یک عهد چو استوار، رفتم

□

غمی گشت چون بخت او خفته دید

□

این دل پرغلغله مجلس و ایوان کیست

□

مگر او نیز همچون من غمی دارد شبانروزی

□

ذره‌ای گم گشته در صحرای دل

□

از چشم دلنواز بیاموز مردمی

□

گر رد کنی بضاعت مزجاه ور قبول

□

این حکم شناسید شما گر عقلائید

□

در کسوت معشوق چو آید همه ساز است

□

بکشتم جوانی به پیران سرا

□

ابکی دما مما جنیت و اشرب

□

گفت من آب کوثرم کفش برون کن و بیا

□

که مرده خفته نماند به روز رستاخیز

□

من به تنهایی چنین در داده تن

□

با مرقع به در خانه‌ی خمار مرو

□

هنروران نپسندند خود پسندیدن

□

که من با تو بگویم کان ندارم

□

ز فرمان او کی گذر باشدی

□

پس زنده ز کیست این گمان‌ها

□

اگر چه صنعت بسیار در عبارت کرد

□

رستم فرو نماند از حرب خرسواران

□

بخر وگرنه رها کن، که مشتری دارم

□

دگر شب آمد و کی بی تو روز خواهد بود

□

محرم او زحمت اغیارمی

□

این چنین درد را دوا عشاق

□

تو برخوان و برگوی با راستان

□

شیرگیر و شیر او کفتار ماست

□

چه بندست چه زنجیر که برپاست خدایا

□

منشور ملک حسن است این خط بی‌نشانت

□

چو مرغان عاشق در آیی بناله

□

کابگیر آتش تر کرده‌ئی

□

چو آتش برافروختم، داد دود

□

می‌گدازد در دهان ما شکر

□

همه روزگار بهی زو شمرد

□

جا نیست دگر شرابخواری را

□

که دارم خلوتی خوش با خیالش

□

شعف بنده بدان طلعت و دیدار بگو

□

مرا بهل، که گرفتار مهر آن ماهم

□

که به سودای تو از هر که جهان بازآمد

□

حلوای دل است علم زی والا

□

کنون کز پا درافتادم، مرا بردار، دستم گیر

□

که رو هردو را زنده برکن به دار

□

با آب دو دیده چرخ جان‌ها

□

دریای کرم داد مر او را ید بیضا

□

گر بر بساط شطرنج اسبی بزین نباشد

□

آشفته‌تر می‌شد ز من، دیوانه تر می‌شد ز تو

□

من کیم رندی روان در پای جانان باخته

□

چو عمری با عدوی نفس ماندیم

□

جز در دل تنگ جایگایی

□

سواران ایران شدند انجمن

□

ز بی‌جهت برسیدست خلد سوی جهات

□

فراش باد هر ورقش را به زیر پی

□

اینت بیمار که هرگز به شفایی نرسد

□

می‌کنم توبه ولی بار دگر می‌شکنم

□

جان به شکرانه بده بر خویشتن تاوان مکن

□

تا کجا دارد کسی دیوان او

□

زان که چو برق بگذرد مدت صلح و جنگشان

□

چو رعد خروشان یکی ویله کرد

□

پیلان تهمتن قوی را

□

مست و رقاص و خوش و عنبرفشان

□

اسدالله که شیر رایت اوست

□

به فقیران بدهد محتشم شهر عطایی

□

الا به بتی ماه رخ چارده ساله

□

سنگ بر سر زن هوس را تا نگشتی سنگسار

□

کز محنت فراقت پوسیده استخوانم

□

همی به آسمان اندر آید سرم

□

جام می را می‌دهد در دست بادستان ما

□

که چرا دل به جگرگوشه مردم دادم

□

چالاک باش همچو من، اندر زمان کار

□

که بهر زه عمر عزیز در سر کار عشوه گری کنی

□

چه کنم به دست کوته که نمی‌رسد به سیبت

□

آنکه بسرشت چنین شخص تو را از آب و تراب

□

امروز در آرزوی دوشیم

□

یکی آتشی برفروزید سخت

□

تو پس پرده نشسته که به غیب ایمان چیست

□

کان جا که تویی خانه شود گلشن و صحرا

□

فرهادوار هر دم سوزی ز من برآری

□

در آتش این سینه نبینند ز خامی

□

چرا نیائی و با دوستان صفا نکنی

□

چشم طفل یتیم، روشن نیست

□

بی تو ما را یک نفس آرام نیست

□

بخندید و بسیار پوزش بخواست

□

ما را کشان کنید سوی جویبار ما

□

تا به خاک در آصف نرسد فریادم

□

بی سبب، از خلق نباید رمید

□

گر این‌ها را وفا خوانند، پس من بی‌وفا بودم

□

وان را خبر از آتش ما نیست که خامست

□

ای غره به خویشتن چه گویی

□

تو نه معشوقی نه عاشق، مر تو را باری چه شد؟

□

زبان را به خوبی گروگان کند

□

برنروید هیچ از شه دانه احسان چرا

□

به پیشش پست شد بام ثریا

□

ببری یا ببرم؟ عاقبتم تعیین کن

□

دشمن کور گشته را، بر در غار بشکنم

□

پشت من هست چو ابروی تو پیوسته دوتاه

□

بهر خوان سعادت، میهمانهاست

□

لیک مهرت هر دم افزون است باز

□

چو هومان و مر بارمان را سپرد

□

چونک شمس الدین تبریزی کنون شد یار ما

□

که جهان پرسمن و سوسن آزاده کنی

□

که به یک صیحه شوی زیر و زبر همچو ثمود

□

وندرین محنت نخواهم شست دست از جان، که؟ من

□

که هر چه در نظر آید از آن ضعیفترم

□

هر چه خوشت نیست تو را آن دواست

□

بنفشه آب حیوان می‌نماید

□

عنان سوی سالار ایران شتافت

□

خود نبیند جان خودبین شیوه‌ها

□

یک سخن از شهر جان در کوی لب

□

نه بهرام شمشیر چوبین خوهد

□

نالایقست ار بعد ازین بر دوش خود بارش کنم

□

که چو باد بر شکافد سپه هزار دستان

□

چه توان کرد، چو میباید مرد

□

بفریب دل اهل جهان ناگه و بگریز؟

□

ترا جای زیباتر از شارستان

□

آنک او واقف از بدایت نیست

□

عروج بر فلک سروری به دشواریست

□

تو راست ز آن در دندان همه دهان گوهر

□

باشد که نشان یابم روزی ز نشان تو

□

زشت نتوان گفت زیبا می‌کند

□

گرچه بگردی تو نگردی تباه

□

از آن ز کوی تو زار و نزار می‌گذرد

□

ترا خود به هاماوران جای نیست

□

به اهبطوا و فرود آمد از چنان بالا

□

هر لحظه زر سرخ کند او حجری را

□

که اندر دل نمی‌گنجد غم عشق و شکیبایی

□

یا عهده بر تو بود که بیدار بوده‌ای

□

کی کند دریا ز بهر للی تر خرخشه

□

در این فضا، که ترا میکند نگهبانی

□

می‌باش و مگرد، بو که داند

□

بگفتند کاینت گو پیلتن

□

آتش غیرت کجا باشد دل خزاف را

□

غره مشو که گربه زاهد نماز کرد

□

من، یک گهر از این همه معدن نداشتم

□

رویش همی نمایی و بیهوش میکنی

□

دشنام به من ده که درودت بفرستم

□

چرا زو نپذرفت صورت گری را؟

□

بهر بیماری دل گل بشکر داشتمی

□

بورد گشتن چه آغاز بود

□

سجده کند عقل جنون تو را

□

نشان خود اوست می‌جوید نشان را

□

شبنم قطره صفت بر گل آتش رخسار

□

زمانی آستینت را ز روی دلربا بستان

□

گرم آن جان جهان در نظر آید روزی

□

شامگاهان در تنور خویشتن نان داشتن

□

و آنچنان گنجی عجب در کنج ویرانی بود

□

یکی سور کرد از در انجمن

□

که خوش مغزست و شایسته‌ست هیهات

□

قرین آتش هجران و هم قران فراق

□

که در خواب بودم گه پاسبانی

□

نگارا، بعد ازینم گر تویی غمخوار، من رفتم

□

قبله‌ای دارند و ما زیبا نگار خویش را

□

چون از دم سرد تو فسردیم

□

با بوی مشک معنی، عنبر چه کار دارد؟

□

زره پاره شد بر میان گوان

□

امانا من الافات و الموت و البلا

□

که چون آید نداند راه چون را

□

به سیم و زر خود توانگر شکوفه

□

چو روی از ما نمی‌پوشی، کسی باید ضمان تو

□

دارد دگر هوای گلستان چنانکه من

□

گهر اشک بدامن کردم

□

حدیث پیشکشش زینهار نتوان کرد

□

سپاه سه شاه و سه کشور بدید

□

رنگ شب تیره را تاب مه یار نیست

□

احباب حاضرند به اعدا چه حاجت است

□

گرد سم خران شما نیز بگذرد

□

که شمع نیز در آن شب نشسته به، که تو خیزی

□

سلطان صبا پرزر مصریش دهان کرد

□

اگر دو شنگله خرمای خوب و تر دارد

□

ز محنت وارهم یک باره، باری!

□

میان دو گیتیش بینم نشست

□

به مدین آمد و زان راه گشت او مولا

□

چه نورست و چه شورست چه سوداست خدایا

□

هم کشته شوم اگر نمیرم

□

کز میان زودترت می‌دارم

□

اگر چه کس نبرد پیش ناتوان شیشه

□

ببایست لوح و کتابش بخوانی

□

که عاشقان تو چون می‌کنند جانبازی؟

□

چه جویی شب تیره کام تو چیست

□

کان لهجه از آن شهریاریست

□

ور به حق گفت جدل با سخن حق نکنیم

□

چون چتر پادشاهان روز ظفر گشاده

□

دریاب که: هر قطره ازین باده و مردی

□

وز مژه‌ام خواب توقع مدار

□

مدت سی سال دیگر سوختیم

□

چو ساغر می‌کشم، باری، قلندروار اولی‌تر

□

چو خواهی که نگزایدت کاستی

□

وی تن بگذاشتی تنی را

□

روان کن چشمه‌های کوثری را

□

به رنگی دگر جای دیگر همان گل

□

او را بدیده‌ی در خود چون می ز جام باده

□

بسماع ارغنونی و شراب ارغوانی

□

نامی شنیده‌ای تو ازین شترنگ

□

کمتر از هیچ است در کنج هوان انداخته

□

ز دریا و از کوه تنگ آیدش

□

از دور همی‌کنم تمنا

□

غلام آصف ثانی جلال الحق و الدینم

□

که آن حدیث به گفتار بر نمی‌آید

□

ترسم که نتوانی ادا روزی که الزامت کنم

□

راه به جایی نبرد هر که به اقدام رفت

□

تو خرد ورز وگر بیشتر از خلق خر است

□

بر سر آیم عاقبت چون موی تو

□

چنان چون سوی آهوان نره شیر

□

فلیشرب و لیسکر من قهوه مولانا

□

سوی این در روان و بی‌ملال آ

□

عقل مستوفی لذتهای روحانی مرا

□

چون گرم گشت منزل غوغا پدید کردی

□

از پرده‌سرا زمزمه‌ی پرده‌سرایان

□

اگر کابینت باید، ارزن آرم

□

زمانه پرده‌ی عشاق بس که ساز کند

□

بران نامور پیشگاه آمدند

□

بنده‌ست چو کیقباد بی‌ما

□

گر سر برود در سر سودای ایازم

□

که کس به غیر تو شایسته نیست جای تو را

□

هم سر به چرخ بر کش، هم نیک نام گردان

□

تا پیش بمیرمت دگربار

□

سیه گلیم فلک می‌نماید از بالا

□

عاشقان رخ او کی به جهان وا بینند؟

□

ز خواب جوانی سرت خیره گشت

□

جای عاشق برون آب و هواست

□

شهره آفاق کند این دل شب گرد مرا

□

تو که بر آتش خویشت نظر است

□

بعد ازینم پیش آن اهل نظر باید شدن

□

گشته‌ام مانند یک مو وندران مو صد شکن

□

ز بلبل خوشی و ز گل خوبروئی

□

دزدیده آن نفس به رخ او نظر کنیم

□

سخنهای شایسته و آبدار

□

وان می که از عصیر بود بی‌خمار نیست

□

روز و شب عربده با خلق خدا نتوان کرد

□

جمله را میدید، اما میگذشت

□

هر درد را که داری می‌کن به من حواله

□

باز می‌بینم و دریا نه پدیدست کرانش

□

که بد بتر از مار گرزه گزد

□

من بر امید درد تو بیمار مانده‌ام

□

به بر گیر و سختم بدار اندکی

□

که ز من درگذشت نور عطات

□

چون بود لطفی که من افروختم

□

توبه‌ی خلقی شکسته چون شراب

□

دیگر نظر نکردم بر منصبی و مالی

□

هر نفس برهم زنی وانگه پریشانی

□

خواجه تیهو می‌کند هر شب کباب ای رنجبر

□

کرد جمال آشکار از تتق بی‌حجاب

□

بر اسپ فنا گر کشد مرگ تنگ

□

کاندر بلای عاشقان دارو و درمان بیهدست

□

گر جمله می‌کنند تو باری نمی‌کنی

□

برنتابد پرتو روی تو را هر آینه

□

بخور باده‌ای چند و بنگر که چونی؟

□

وجود من ز میان تو لاغری آموخت

□

دانی که بود پرنده‌ی تو

□

نه جان را جز تمنی دلگشایی

□

بر شیر بیدار دل بردرید

□

چه جای نان ندهد هم به صد سنان حلوا

□

بدان رخ نور ده دیدار ما را

□

ابرم بسر، همیشه گهر میکند نثار

□

کاوحدی را دم فرو بستی، زبان پیچیده‌ای

□

مهربان از مهر فارغ باشد و ایمن ز کین

□

طعام داد و نوازش نمود و ناله شنید

□

کز کالبدم روان برآید

□

درخشان‌تر از بر سپهر آفتاب

□

وان گاه نظاره کن تماشا

□

هوای مغبچگانم در این و آن انداخت

□

قبای غنچه و پیراهن گل

□

از بیخ بر کند، که درختان بی‌برند

□

دستی به کام دل ز سپهر دغا که برد

□

کو به تو، ای فتنه‌جوی مفتون شد

□

امروز در آرزوی دوشیم

□

بدریدشان دل ز چنگال اوی

□

هر لحظه شراب آن سری را

□

کی برسد بهار تو تا بنماییش نما

□

کفر سر زلف تو رخنه در ایمان دل

□

ما بر اثرت دوان، کجایی؟

□

گفت پیداست که برگرد قفس می‌گردی

□

با هم نشسته‌ایم بشاخ صنوبری

□

که آن شکسته برین در چه کار می‌گذرد

□

و خیام معرفة و ن صفاء

□

روح از آن لاله زار آه که چون پروریست

□

که تیر چشم آن ابروکمان کرد

□

وین گوی دولتی‌ست که ایشان همی‌برند

□

آن که رفت آسود، مسکین من که افتادم به دامی

□

کز شعر سوزناکش دود از قلم برآید

□

جمله‌ی عشاق را ره به کران آمده

□

بنگر، دل و دین داده به بادیم دگربار

□

آیینه، عکسی از دل گیتی نمای ماست

□

مجردتر شو اندر خویش چون ذات

□

زین رو دو صد سرو روان خم شد ز غم چون چنگ‌ها

□

از چه در پای من شکست این خار

□

هر جا که کنی یادم، در صدر شمار آیم

□

تا چشم نقش بین را ز اغیار بر ندوزی

□

گر پر باز و گر پر مگسی است

□

به پیران سر عراقی را سمر کردن توان؟ نتوان

□

عمل شیخ مناجات ریا بود، ریا

□

با چنان ساقی و مطرب کی رود هموار مست

□

تو آب دیده از این رهگذر دریغ مدار

□

کو جز تو کسی دگر ندارد

□

چو پرسی این بپرس از من که: بی‌دیدار من چونی؟

□

دیدن میوه چون گزیدن نیست

□

جز جاهل و غمر گربه کی شاند؟

□

حالی سر زلف بت عیار گرفتم

□

پریشان خواستم ایام خود را

□

کو خدیو ابد و خسرو هر فرمانست

□

صبر بس سوزان بدت وجان بر نتافت

□

کز شراب عشق تو در من رگی هشیار نیست

□

جمال خوب و مال پر،وفا ورزد؟ نپندارم

□

حزن یعقوبی ندیده بیت احزانرا چه دانی

□

خزان گلشن ما را دگر بهاری نیست

□

محمود پریشان سر زلف ایاز است

□

هر خسته‌دلی کز پی بالای تو افتاد

□

کی گذارد در دو عالم پرده‌ای را در هوا

□

گر بر این منظر بینش نفسی بنشینی

□

دیوانه را بدیدن مستان همی بری!

□

که من باری نمی‌یابم نشانی از نشان تو

□

کنون که با تو نشستم ز ذوق بی‌خبرم

□

دانسته‌ام از تو من خود آنم

□

روز و شب کارزار داشتمی

□

برده‌ست قرار بی‌قراران را

□

چون برآمد آفتابت محو شد گفتارها

□

گرددش روشن ز بعد دو خطا

□

که دلش میل سوی او دارد

□

زهرها را ازو نبشت افسون

□

فروغ شعشعه‌ی شمع آسمانی کو

□

کار باید، سخن است این، سخن است

□

در کلبه‌ی گدایان سلطان چه کار دارد؟

□

سودمندان کی ازین سودا نکوتر کرده‌اند

□

ذوق دگر دارد سودای شب

□

که بدین راه بشد یار و ز ما یاد نکرد

□

بر او جرعه‌ای نتوان ازین ساغر فرستادن

□

من از مستی نمیدانم، چه میگویند هشیاران؟

□

ور برآید هزار مهتابش

□

خیرالبشراند و خلف اهل عبااند؟

□

نام هستی بر جهان نتوان نهاد

□

تا صفحه‌ی دل از همه پرداخته برخاست

□

که تا بینی روان از لامکان آب

□

در حق هر بدکار بد هم مجرم هر دو سرا

□

هر که جزین آستان پناه ندارد

□

خود چه کنی؟ گربه خدایی رسی

□

چو کوثر لب لعلش آتش نشانی

□

نوشتند هر مبحثی را کتابی

□

دل خسته و جان ناتوان کو؟

□

کس هیچ ندانست که فریادرسی هست

□

زان میی کو روشنی بخشد دل مردود را

□

از این حیل که در انبانه بهانه توست

□

ایا چون سامری چشم تو جادو

□

در خانه برای خود نگذاشتم الاالله

□

حرف‌ها بینی آلوده به خون جگرم

□

در هستی او بیارمیدن

□

آرزوی قند و طرب می‌کند

□

آن که در پای قدح نعره‌ی مستانه نکرد

□

در بتان روم و چین جستیم نیست

□

ندایش می‌رسد کای جان بابا

□

به مشک حل شده مالید بر عذار انگشت

□

دل را به غم عشق دوا کردم و رفتم

□

لطف کن گر هیچم از بهر زکوة آورده‌ئی

□

بستر آوردند، دور انداختی

□

ما به شکرانه جان نثار کنیم

□

خدمت حضرت معشوق نشد منصب ما

□

تا بگیرد در کنار خویش یارت ساقیا

□

اگر ادا نکنی قرض دار من باشی

□

که درد دل جز این درمان ندارد

□

چون همه تدبیر کار خود نمی‌دانی چه سود؟

□

هر چه کند جهد بیش پای فروتر شود

□

دل ما می چگونه برباید!

□

دو جهان را همیشه برگ و نوال

□

تا خبر شد که چه‌ها در نظر کوه‌کن است

□

جانب ما خوش نگریدن گرفت

□

طفل را بگذار تنها ز امر کن

□

که بهر اوست رنج پاسبانی

□

ز قول اوحدی بشنو سخن‌های جگر سوزم

□

ز بیم حکم قضا اعتراض برمستان

□

من با یکی نظاره، جهان را شناختم

□

در سر چیزی که می‌ورزید رفت

□

خط آزادی ازین مشکین رقم دادی مرا

□

چو مرده‌ای‌ست ضریر و عقیله احیاست

□

گفتا غلطی خواجه در این عهد وفا نیست

□

بساط ظلمی و فریاد دادخواهی نیست

□

ازو، گر راست می‌پرسی، ندارم غیر او کامی

□

دیر زیاد آنکه شد در ره من مهتدی

□

چشم در خورد جمال یار کن

□

باشد که بیابم از تو بویی

□

عشق ماه است این و چون او را سر ماهی نباشد

□

کو کو همی‌زنیم ز مستی به کوی دوست

□

ای بس رفیق و همنفس آن جا نشسته گوش ما

□

ندیده کسر عدو و نکرده جبر کسیر

□

هزاران پیرهن رشکست بر اندامت افتاده

□

تو و عبادت و عرفان و ما و مستی و رندی

□

اندرین فکرت کازیشان بهتریم

□

گیری همه آرزو در آغوش

□

برخیز تا ببیند بالای دل ستانت

□

پس خمش باش این سخن با کیست

□

سر ما و قدمش یا لب ما و دهنش

□

همه در گل چو مستان اوفتاده

□

که اندر عهد خود هرگز ندیدی سست پیمانم

□

گر تو خواهی که نباشم تن من برخی جانت

□

وز چاه نهفته بتر نباشد

□

عیش خوش و عمر جاودان کو؟

□

برکنی ریشه‌ی سرو و سمن و نسرین را

□

چشم کس دیگر نبیند بند یا اغلاق را

□

که به پیش آیید قاهر چون سنان

□

نمود از دل جام جهان نمای حروف

□

از آن مرنج، که بر یک سخن نمی‌باشم

□

آشیان بر ره سیمرغ چه سازد مگسی

□

فروزینه زد، آتش کرد روشن

□

بعد از این بی‌روی خوب یار نتوان زیستن

□

الحق که در حقم کرم بی‌کرانه کرد

□

جز اصل اصل جان‌ها اصلی ندارد اصلا

□

دوستان را قبای فتح دهیم

□

بچنگ حیله‌ی گرگش سپردی

□

ز آخر و اول زمان بیرون

□

خود دلت بر من ببخشاید که آخر سنگ نیست

□

خود را ز فروغ آن بدیدیم

□

بود که این در بسته به لطف خود بگشایی؟

□

زین سایه سر مپیچ و مرنجان اله را

□

ناگهان گیرد گلوی عقل آدم سان ما

□

گرد خط و دایره‌ی آن هود گرد

□

هر کجا این بیاید آن برود

□

که این عطای تو باشد، چو من گدای تو بودم

□

رسته‌ی لعلم ز چشم در نثار انداخته

□

غرق گردی در یم احسان ما

□

خود تو را سنگساز باید کرد

□

دفتر دل‌ها پریشان است گویی نیست هست

□

وافروشی هست بر جانت غبین تبریز را

□

که مهر خاتم لعل تو هست همچو عقیق

□

چون به حال خود و انصاف شما می‌نگرم

□

زین دل در خون نشسته‌ی تو

□

جان و سر را نتوان گفت که مقداری هست

□

جان تنت را، علم جان را مادر است

□

بهشت آنگاه خوش باشد که تو رضوان من باشی

□

چون صفت خواجه‌ی کریم چنین است

□

که آب جو و چه تن جامه شویست

□

الله‌الله رو تو هم زان سوی باش

□

محروم نبود آن کو در کار بود کوشان

□

چه مستی‌ها کنیم اکنون! که می در جام جم کردی

□

خونم از آن سیه دل نامهربان بجوی

□

چه کردستیم ما جز رازداری

□

از آتش سوزان گل بی خوار برآمد

□

قطره داد امروز و فردا در عوض دریا گرفت

□

ای قبله حوایج معشوقه مطالب

□

چه خاصیت دهد نقش نگینی

□

یک نقطه از عقیق نهاده بر آفتاب

□

بین که: چه گنجی دروست با همه ویران شدن

□

سلطان که خوابش می‌برد از پاسبانانش چه غم

□

داستان عشق خود را تا به پایان گفته‌ایم

□

از دهان شکرستان چه خوش است؟

□

علامة الفضلاء و النظراء

□

در پی من چه می‌دوی تیز که بردرانمت

□

کان بزد بر جسم و بر معنی نزد

□

که ولایت ز کجا تا به کجا می‌خواهند

□

صید آن زلف چو دام و خال همچون دانه‌ای

□

باده بیار ای ساقی مستان

□

کار بد و نیک، چو کوه و صداست

□

از عراقی چو مهر بگسستیم

□

در طلب منصور الحق همت مردانه کرد

□

راست گویید بر این مایده کس را گله هست

□

زان که جز تیغ غمت نیست کسی دمسازم

□

قدمی رنجه کن از مهر، به مهمانی من

□

وگر روی ترا خورشید خوانم در خور اینی

□

که بمردیم در بیابانش

□

گر همی خنده و افسوس نخواهی مفریب

□

زان نگارم ز دست می‌برود

□

دو عالم را وجود قابلی نیست

□

یک نظر بادا از او بر ما برای ینع‌ها

□

تا بدانم حال هر یک بی‌شکی

□

خط و خالی ندارد عنبرین گل

□

کندر سر کویت نه کم از خاک زمینم

□

خلاف دوستان کفرست و مهر دوستان از دین

□

روان گشته بدامان گلستان

□

نمکی؟ آب روانی؟ نانی؟

□

وین هم از تحریک تار طره‌ی پرچین تست

□

اثری ز نور آن مه خبری کنید ما را

□

بده به شادی روح و روان حاتم طی

□

نکویی خاتم خود را نگین کرد

□

چه رخ پوشیدگان بینی ز هر سویی به جماشی؟

□

دربند او مشو که گرفتار می‌کند

□

گو دل او غم ازین عذاب درافکن

□

چون حلقه بر در تو چندان چه کار دارد؟

□

تا پیر مغان آگهم از سر خدا کرد

□

اعتنوا فی امرها ان خففوا حمالها

□

از مال و ملک دیگری مردی کجا باشد سخا

□

به تو آراسته گردد چو بهشت از حوری

□

مرهم ز که جوید جگر سینه‌فگاران؟

□

دوای آن دل مجروح ناتوان که تو دانی

□

تو اوفتادی و این کاروان گذشت مدام

□

تا خود از درگه تقدیر چه فرمان آید

□

درد الحق که عین درمان است

□

گشته در هستی شهید و در عدم او مرتضی

□

به سوی دیو محن ناوک شهاب انداز

□

جود با همچو من گدا که کند؟

□

سهل بودی اگر این باده خمارم کردی

□

خجل از ننگ بضاعت که سزاوار تو نیست

□

بدین زندان و این بند از چه افتاد؟

□

چو به صومعه رسیدم همه زاهد ریایی

□

وجود تنگ دلان حسرت عدم دارد

□

کاین فتنه عظیم در اسلام شد چرا

□

ای کاشکی درخوابمی در خواب بنمودی لقا

□

بکشم، بارم ار نهی بر چشم

□

کو می‌کند ز خار مغیلان کرانه‌ای

□

هر صبحدم که مهر درفشان من شوی

□

نچیده ماند آن پاشیده ارزن

□

ای بسا حسرت و اندوه که فردا بینیم!

□

یا به حجت از درش راه سفر خواهم گرفت

□

هر لحظه طبیب تو مسیحاست

□

که پریشانی این سلسله را آخر نیست

□

چرا ساقه‌ام را ز گلبن شکست

□

به هوش باش، که خاطر هنوز ننهادست

□

که می‌نویسم و در حال می‌شود مغسول

□

هیچ ممان آن خویش گر تو به ما مانده‌ای

□

جامه پاره کرده و جان در میان انداخته

□

باشد که خود این قرعه به اقبال تو افتد

□

کی جدایی کی جدایی کی جدا

□

می غلط در سودای دل تا بحر یفعل ما یشا

□

گفت: در سر عقل باید، بی کلاهی عار نیست

□

اوحدی میرست و در عشقت سپاه آراسته

□

تا عبیر آمیز بزم بیوفائی بوده‌ئی

□

زین کهنه سرای بی در و روزن

□

درد با من گوی و درمانم مکن

□

آن که به پای قدح از همه بی‌پاتر است

□

نخوتی دارد که اندرننگرد مر قار را

□

جرمش این بود که اسرار هویدا می‌کرد

□

بدین تردستی از دستم ربودند

□

کز پی‌پالود نیست میکنه در میکنه

□

که بخل و دوستی با هم نباشد

□

خوشتر به مزه ز قند جز پند

□

لاجرمش عشق یار، بی‌کس و تنها گرفت

□

ترسم که ساز آشکار اسرار پنهان تو را

□

دوسرم چون شانه کردی عاقبت

□

من نتوانم فهم کردن این گله

□

آب چشمی است که آن با تو به منزل برود

□

چه بوسها که از آن شرمسار بستدمی!

□

هر نفس در شکرستان سخن شکر شکن

□

با چنین پرتو رخسار به خار اندر

□

چون هیچ دمی با او گیرات نمی‌افتد

□

چون سر زلف بلندت کس بلند اقبال نیست

□

زیرا غریب و نادر و بی‌ما و بی‌منیست

□

مگر ز خاک خرابات بود فطرت او

□

ز بیم آنکه گویندم که حضرت را نمی‌شایی

□

بی‌صحبت اکسیری دورست ز زر بودن

□

وقت خوش دید و بخندید و گلی رعنا شد

□

جمله‌ی عالم تویی بر خویش آسان می‌کنم

□

نگهدار و نگهبانش تو باشی

□

اشرق نار لقاء بغداد

□

که به شب باید جستن وطن یار نهان را

□

کسی دزدد چنین دری که بگذارد عوانی را

□

شیوه‌ی ما، عدل و بنده پروری است

□

چون اجل فراز آید، یادگار ما باشی

□

در باز ملک کسری و مهر نگار جوی

□

با این گزاف و لاف، در آنجا چه میکنی

□

چو کم نکردی باری چرا فزون کردی؟

□

که در میان دل و دیده مسکن است تو را

□

روی ساقی بین که خندان از بقا مست آمدست

□

به فیض بخشی اهل نظر توانی کرد

□

هزار دفتر انصاف را سیاه کنند

□

ای ز عقل بیگانه، آشنا چه دانی تو؟

□

نروم باز گر این بار که رفتم جستم

□

قران است گنج و دفین محمد

□

چون در نگرم، روم چو خرچنگ

□

در دا که حال عشق برون از مقالت است

□

چو ز تو یافت نشانی چه کند نام و نشان را

□

و اندر میان جنگ افکنی فی اصطناع لا یری

□

اقبال، قصه‌ای شد و دولت، فسانه‌ای

□

پیش رخش سوخته شد، گرمی بازار ببین

□

از رنگ و بوی او چمن و بوستان جان

□

تن آن بهتر که از خود دور دارد

□

بهر چه بود دلها هر لحظه به دستانی؟

□

هر هفت کرده هشت بهشت است بنگرید

□

چو دو دست نوعروسان تر و پرنگار بادا

□

خودفروشان را به کوی می فروشان راه نیست

□

گل چو بر شاخ بود چون تو به رعنایی نیست

□

پنداشتند کز سر آن در گذشته‌ایم

□

گر زان که بشکستی قفس بنمودمی پرواز را

□

زنده کن از لعل درفشان که توانی

□

ایمن از وصف کسوف و زوال

□

مردی که سرش خاک کف پای تو باشد

□

از همان جا که رسد درد همان جاست دوا

□

صراف زر هم می‌نهد جو بر سر مثقال‌ها

□

که باربند عبیر است زلف چون رسنش

□

خبر قد خوش خرام بده

□

چو گل به باغ رود رو به خانه نتوان کرد

□

که دادت آسمان، بیرنج گنجی

□

بگرفت رسن، خوش به سر دار برآمد

□

گل نصیب دست گل‌چین است گویی نیست هست

□

ساز ده ای زهره باز آن چنگ را

□

که باشد خون جامش در رگ و پی

□

از دست تو ای نگار می‌نالم

□

گفت: اندر پیم آن به که تو بسیار نپویی

□

وز قبل دوستان نیش نباشد گزند

□

جان و روان عدو ازو نشود شاد؟

□

وز خنده‌ی گل مبسم اشجار گشادند

□

حسن این خانه همین است که ویران ماند

□

عمر تو بادا دراز ای سمن تیزپا

□

کو به وقت لقیه در صندوق بود

□

اوفتادن، از قضا ترسیدن است

□

چندان منه، که واسطه‌ی دردسر شود

□

شکل رهبان چکنی نقش مسیحا را بین

□

در سیاهی‌ها، چو مهر روشنی

□

کز بودن ماست کار باطل

□

مشک در دامن و عنبر به گریبان می‌کرد

□

با جام باده‌ای که مر آن را خمار نیست

□

که حمله بر من درویش یک قبا آورد

□

تا به تو چون گذارمش یا ز تو چون ستانمش

□

یوسف گرگم مساز، قرب شبانم بده

□

گر بود استخوان برد باد صبا به ساحلم

□

من ندارم زهره تا گویم توی

□

خوشبو کند بخور تو ایوان صبحگاه

□

که در کمین من آن چشم نامسلمان است

□

رسد نسیم بهارم چه خوش بود به خدا

□

گاهی نهد در جان تو نور خیال مصطفی

□

جان پذیرد موم از انگشتری

□

هر چند در دیار تو کرمان و زیره‌ایم

□

گفت هر کنجی پر از گنجی بود ویرانه کو

□

پیری امروز برانگیخت سپاه

□

روز امیدم چو شب تیره و ظلمانی است

□

مجموعه‌ی دلبندی گیسوی پریشانت

□

که شد از او جگر آب را هم استسقا

□

ز من مپرس که خود در میان نمی‌بینم

□

چو جیب گل که به باد شمال بگشاید

□

چندان رسولش آمده از هر مدینه‌ای

□

تفاوتی که میان دواب و انسانست

□

سرنگون پیش پلنگ افتد رنگ از شخ

□

که هر نفس به دگر منزل و دگر جایی

□

رفتن ز سر کوی وفا، زنده محال است

□

رو به دل آور دل یکتا خوشست

□

غایب مبادا صورتت یک دم ز پیش چشم ما

□

از آنجا دست در گردن نیاید

□

مگر بر آستان او نشینی، خاک در باشی

□

خانه پرداز من بیدل حیران بودی

□

به شغالی که دم زشت کند رنگین

□

گر بهتر ازین کنی توانی

□

مهره نداد خاصیت، مار گزیده‌ی تو را

□

یاوه کرده نطق طوطی وار را

□

چو گرمی از تو می‌بینم چه باک از خصم دم سردم

□

راست، گویی برادران تواند

□

گفت: شرطست که هم صحبت خارم باشی

□

چون همی هنگام آن آمد که بی‌سامان شود

□

گر تو به جان کلی در راه عشق فردی

□

که گرد کعبه‌ی وحدت همی صدبار در جنبد

□

صبح‌دم قامت آن سیم‌تر از جا بر خاست

□

که آب امروز تیغ آبدارست

□

گر قیصری اندرگذر از زنگ ما از زنگ ما

□

خوف جان است با ملوک لجاج

□

در رخ آن دلنواز یافته بودم

□

من زار خسته دل را بکرشمه خواب بسته

□

نباید کشت، احسان و عطا را

□

که گویی در سعیرم، با که گویم؟

□

یک حلقه خم طره‌ی طرار گرفتند

□

هم از او عسرت تو است و هم از او عشرت تو است

□

ولی منعش نمی‌کردم که صوفی وار می‌آورد

□

دگر اهل ایمان نخواهیم یافت

□

بهل، تا داغ ورد او بسوزد اوحدی‌وارم

□

همچو نوروز که بر خوان ملک یغما بود

□

زین چراگاه ازیرا حکما بر حذرند

□

دیدی، به کرم دوا نکردی

□

تا خبردار شد از هستیم آثار نماند

□

از این تنگی که محراب و چلیپاست

□

پنهان نتوان کردن مستی و خرابی را

□

چرا با من تباهی کرد زینسان

□

تهی میدارم از سودای دلبندان و منظوران

□

کز دست کس نگیرم جز می ز دست ساقی

□

چشم دل را با چراغ جان منور داشتن

□

کای کرده به تیغ هجرم افگار

□

تا بداند که چرا عشق مرا شیدا داشت

□

گر چه حیله می‌کنیم و چاره‌ها

□

بر در میکده دیدم که مقیم افتادست

□

دم نتوان زد ازین حدیث زبان سوز

□

هیچ رحمت بر روان ما مکن

□

که هر که چون تو گرامی بود به ناز آید

□

وصل روی تو میسر چون کنم

□

غرض زان زلف و رخسارم تو باشی

□

مشتری به خاک افتاد آفتاب پنهان شد

□

بجوشد خون ما زین شاخ عناب

□

گر یک نفس گیرد نفس مر نفس را آید فنا

□

درد دل ریش را دوایی

□

هنوز تلخ نباشد، که سر بسر قندی

□

باد پندارد خروش ناله‌ی مرغ چمن

□

خرمن آنرا بود که برزگر است

□

دوستان را زان خبر خواهیم کرد

□

حاجت به رهنمایی پیر و دلیل نیست

□

صبح را روی به شمس است و حریف نظرست

□

دود آهیش در آیینه ادراک انداز

□

کفو زر نیست درین عقد مگر مروارید

□

بستانم به دولت غازان

□

در طریق عشق اول منزلست

□

ور نه‌ای مجنون چرا می‌پای کوبی در سرب؟

□

سعد دینم به دست داد کلید

□

چندین هزار سلسله در پا کنم تو را

□

در عنایت‌های بسیار قضا

□

لاحول بزن بر سر آن زاغ غرابی را

□

تو ورا هیچ مپندار که در کاری هست

□

سر به سر تاراج و یغمای منست

□

می در قدح شراب کرده

□

گل اگر نیز نماند، غم نیست

□

خود گرفتم که در ره افتادم

□

که سر کی طلب این همه حرمان دارد

□

همچو دل بی‌پا بیا بی‌سر بیا

□

که نخفتیم شب و شمع به افسانه بسوخت

□

بس بی‌نمک است نان معقول

□

ماکان یصبوا خاطری ما یحب لولاک، ای صنم

□

و گر چه سرو به صورت بلندبالاییست

□

غم عشق تو بخوردی جگرم

□

شود ز عکس جمالت دلم گلستانی

□

غمی که از تو نصیب دل غمین من است

□

کالبد مرده را گور و کفن واجبست

□

در کار درآری تو سنگ و که خارا را

□

تن پروری به نان و به آب از برای خاک

□

من مجنون خسته را، که برد به کنار حی؟

□

از سویدای دلم قصه سودا بشنو

□

زین جامه نه یک پود بجا ماند و نه یک تار

□

چو عیاران مکن کاری که گرد از کار برخیزد

□

با شاهد رایگان زند صبح

□

شمس حق رکن یمانی فاسقنا

□

گو چه حاجت که به افلاک کشی ایوان را

□

کای بی‌سببی رمیده از یار،

□

آن چنان گنجی ز ناگاهم بده

□

سیاهی از حبشی چون رود که خودرنگست

□

گردان و پی یکدگر دوان است

□

در هوای مهر روی تو چو ذره مستنیر

□

یکی ز شوق لبت گفتگوی کوثر کرد

□

لطف نقد اولین و وعده و میعاد چیست

□

خاموش کن تا نشنود این قصه را باد هوا

□

یا نعره زنید یا بگریید

□

برخواند و ننیوشم، بفروشد و نستانم

□

بی‌مطرب و پیاله و ساغر نمی‌شود

□

پرده‌ی اطلسم ببازار است

□

ز هستی در زیانم، با که گویم؟

□

بگذار فروغی به شبستان تو افتد

□

ور نه همه مرادها همچو نثار آیدت

□

ور نه در مجلس رندان خبری نیست که نیست

□

که چندین خار در پیرامن تست

□

او باز کجا دارد دست از تو به آسانی؟

□

تو بیرون آمدی من رفتم از هوش

□

تا مرا پشت چون کمان کردی

□

ولی در عشق هر یک رهنمایی

□

دردا که مریض تو به حال تبه افتاد

□

از تیر غم ندارد سغری که ترکش است

□

مرو ای ناب با دردی بپر زین درد رو بالا

□

گر بگیرد پس ازین دست ستم کوتاهی

□

گو: جوجرم کنید که بر من به ارزنی

□

وز شرم آبرویت آتش نقاب بسته

□

من بدین خردی، زبون آسمان

□

ازینجا خواب در چشمم مگر بسیار می‌آید

□

کیفیتی که در نگه گاه‌گاه تست

□

قانع بزیم که مکه‌ام من

□

دلش بس تنگ می‌بینم مگر ساغر نمی‌گیرد

□

به دیگر کس ار آن نمایی، مکن

□

تن خسته شد ولیکن دل را رضاست گویی

□

مگر کسی که چو پروانه سوزد و سازد

□

به ذات خویش که او را کدام باید کرد

□

مگر زبون شود این بدلگام، باده بیار

□

به خاک ریخته‌ای خون بی‌گناهی را

□

دل‌های نوحه گر بین زان مکرساز دانا

□

سلطان کنی بی‌بهره را شاباش ای سلطان ما

□

طفل بودی شدی جوان در وی

□

نفس خدای ز جانب یمنم ببین

□

عالم همه دامست و تو در فکرت دانه

□

چو در هست، حاجت بدیوار نیست

□

دلم نداد، که هست آفتاب هر جایی

□

مفتخر از شخص او بنگر جلال و جاه را

□

همی‌گردند و کعبه در میانست

□

عشوه‌ای زان لب شیرین شکربار بیار

□

آمیخته نیست دانه با کاه

□

کنون هنگام احسانست و انعام و خداوندی

□

من روی در تو و همه کس روی در حجاز

□

من گرد جهان تورا همی جویم

□

دل من از سر جان آستین‌فشان برخاست

□

کز طفلیش مام جهان زاب رزستان پرورد

□

وز دست بیفکن آن عصا را

□

وان فخر شهان آمد تا پرده درد ما را

□

چون گدای تو کند دست به جان افشانی

□

وقتی برو دهان ننهادی سبوی تو

□

ای نصیحت گو بترک گوی گوی

□

مال دزدی، جمله در انبار تست

□

دست در کام نهنگ جان ستان انداخته

□

کم زن عشق باش و گو کم صبح

□

ساعه اضحی لنور ساعه ابغی الصلا

□

بختت ار قرعه بدان ماه تمام اندازد

□

گربه‌ی فربهی است، میان سراست

□

آواز مغنی بود و جام مغانه

□

عشاق نیندیشند از خار مغیلانت

□

که مر جانت را جامه‌ی جوهری است

□

هزار جوی روان به ز کوثر آورده

□

کز خم سلسله‌ات بسته‌ی زنجیر نشد

□

ز چشم خود شوم بیزار امشب

□

تا گل به سوی گل رود تا دل برآید بر سما

□

نهاد در دهن اژدهای اندیشه

□

گر زانکه عود خامی بر مجمرت بسوزم

□

ما را امیدگاهی، غیر از خدا نباشد

□

کز جهل و عجب، گوش به پند پدر نداشت

□

باطیه بشکست و جام افتاد باز

□

آن جوان عمر راد مرد گذشت

□

تا چشم سیر گردد یک سو نهد حسد را

□

که نه خاطر تماشا نه هوای باغ دارد

□

آخر این در گرانمایه بهائی دارد

□

چون مرا نیست دلی، صبر کجایی بکنم؟

□

ناگزیرست مگس دکه حلوایی را

□

گو به جان تو فرو شد روز اول جان او

□

ناگهی رخ را ازین عالم نهان خواهیم کرد

□

هم چین سر زلف تو غارتگر چین است

□

گویم از این‌ها همه عشق فلانی مرا

□

اگر خردیم اگر پیریم و برنا

□

اول، آن به که عیب خود گوئی

□

صد بار بر دل می‌نهی، یک بوسه سر باری بده

□

نیست تو گوئی از او یک سر مو در میان

□

بهر جا برون بودن از هر شماری

□

ندارد طاقت هجران عراقی

□

طوطی ز چه رو دم زند از شرم لبانت

□

ای عجب اندر خم چوگان کیست

□

که بر من و تو در اختیار نگشادست

□

وزین پنجه زوری به دستان فرستم

□

چه باشد گر تو نیز آخر دمی خواهان من باشی؟

□

گو برگزین که ما را بر تو گزین نباشد

□

ناسوده و نامانده چرخ گردا

□

با دوست مرا در دل آزار نمی‌گنجد

□

مانند غریبی که هوای وطنش کرد

□

لاله بشارت آرد مر بید و ارغوان را

□

اول و آخر غم و زلزالشان

□

ما چو گدایان کوی نان طلبیم از درش

□

با شوق گفتنم نه چنان بود صبح‌دم

□

مرا گر بال و پر بودی چه بودی

□

نه ز زاغ و زغن آوائی هست

□

چو طفلی در برم می‌پروریدی

□

ستاره بر در ایوان او به تحسین باد

□

و اندر شفاعت آید آن رعد خوش خطاب

□

اجر صبریست که در کلبه احزان کردم

□

نبات خط تو افگند بر شکر سایه

□

که همچون اوحدی باید وحیدی

□

مگر اجل که ببندد زبان گفتارم

□

گر وارهانی از خود دانم که می‌توانی

□

در هوس خیال او باز به خواب می‌روم

□

دردمندی که به دنبال دوا خواهد رفت

□

غلامست و غلامست و غلامست

□

زان جامه‌ها بدریده‌ای ای کربز لعلین قبا

□

حسن از صورت او خوب چو طاوس از پر

□

تیر جفا خورده‌اند از تو نکوتر کسان

□

که هست آیت مشتاقی از بیان بیرون

□

بمن از دهر رسید، آنچه رسید

□

دور از تو همیشه در بلاییم

□

خنجری بر دل صد پاره‌ی ما محکم زد

□

رو به صحرا که شه به خرگه نیست

□

ظاهرا حاجت تقریر و بیان این همه نیست

□

ز پا در آمدم و تو به دست می‌نایی

□

با روی آن پری، ز زمین لاله گو: مروی

□

مطربان می‌زنند راه حجاز

□

این نبشته‌ستند در استا و زند

□

سودشان جمله زیان است و زیانشان همه سود

□

وه که ساقی خبر از ماضی و مستقبل داشت

□

اغضبه فاستترا عاد الی ما لا یری

□

باده دهد مست کند ساقی خمار مرا

□

برای شکوه ز گیتی، همه دهان شده‌ایم

□

من دوست می‌دارم ترا، با دشمنان یاری مکن

□

آخر بنگوئی که تو خود زان که بودی

□

ولی میان ز شب تا سحر گهان اگریست

□

آخر، ای دوست این چه آیین است؟

□

من کنم اقرار و گویم کانچنان است آنچنان

□

وان قصد جانش کرده که بس زشت و منکریست

□

پارسایان مددی تا خوش و آسان بروم

□

یا به جای خویش بنشان یا ز بستان برکنش

□

که رخت خسروپرویز تاج و گاهش هست

□

شکم پرست کند التفات بر مأکول

□

تا تو ببری به دلستانی

□

وز گفته‌ی خویش شرمساریم

□

لبی را بوسه باید زد که می‌بوسد دهانش را

□

پر کن از می پرست خانه خمار را

□

خواهی سوی مستیم کش خواهی ببر سوی فنا

□

آهوی ماده بخسبد در کنار شیر نر

□

قوت روان از غزل پژوه و ترانه

□

نبود بار غم عشق تو باری که تو دانی

□

بود وقت رفتن و پائی نداشت

□

زنده‌ی جاوید در الا شود

□

که فخر بر سر خورشید آسمان دارد

□

کای قاصدان معدن اجلال مرحبا

□

ترک طبیب کن بیا نسخه شربتم بخوان

□

قالب از نیرو تهی، دل پر ز خون

□

کان علف تلخ را پیش خر انداختیم

□

آن را که فلک زهر جدایی نچشاند

□

غم بفزوده است غمگسار مرا

□

ماتم روزگار داشتمی

□

که بلایی رسد آن سرو سهی بالا را

□

به دندان گوشه ترکش گرفتست

□

سلطان سلطانان من چیزی بده درویش را

□

لفظی‌ست صورت تو که معنیش جان بود

□

بنگار بهانه جو برسان

□

یا بافسونی رود بر باد یا افسانه‌ئی

□

دگر امروز، گل و عبهر نیست

□

از خود بجز این گمان نیابم

□

ور نه در کش مکش تیر و کمان این همه نیست

□

وان جا به گوش تست دل خویش و اقربا

□

هر که به میخانه رفت بی‌خبر آید

□

از بهر رضای او صدبار دگر بشکن

□

روی ترا، که این جا شهریست و آفتابی

□

بگرفت ز خویشتن ملالم

□

اندرین رنج آشیان افکنده‌ای

□

لذت عیش جاودان دارد

□

صبر کردم در غمش چندان که امکان شد مرا

□

گفتا چه دیدی آن جا گفتم که صد کرامت

□

اول تو ای دردا برو و آخر تو درمانا بیا

□

بهر تنور صنع تو آدم بود خمیر

□

بر یاد آن شیرین دهان شیرین سراید بعد ازین

□

از آن دو هندوی گردنکش دلاور تو

□

که روز سور، کسی از پیش فرستادند

□

زان شد دل من مگر شکسته

□

که گفت نخل محبت ثمر نمی‌بندد

□

میان روز و نبینی تو شمس کبری را

□

آفرین بر نفست باد که خوش بردی بوی

□

این معما را نخواهی کرد حل

□

گر چه بود از دگران گوی عبارت برده

□

که یاد دوست گلستان و لاله زار منست

□

که به نزد حکما، گشتن از آیات فناست

□

جز تو موجود جاودان کس نیست

□

هر چه دارند سراسر به زیان باید داد

□

کان صفت‌ها چو بتان و صفت او شمن است

□

ماه جان من هوای صاف یافت

□

باشد که به شود حال، گردنده است حالات

□

از نار کی ترسد دلم؟ کز عالم نور آمدم

□

تو ماه مهرفروزی ولی بری ز محاقی

□

عیب پیدای خویش پوشاندن

□

نیابد جان بیمارم شفایی

□

تا آن مه دو هفته بر بام زد علم را

□

بر من گذر که بوی گلستانم آرزوست

□

فراموشم نشد، هرگز همانا

□

مدرسه‌ای بهر اشتغال حقیقت

□

زهی! روز من از هجرت شب تاری، چه میگویی؟

□

در روی زمین دگر نباشد

□

به جان تو که در جانم میفکن

□

عکس رخ تو درو هویداست

□

کزو کشیده کمانی به هر کمینی هست

□

دادن جان در سجود جان همه سجده‌هاست

□

او از آن خورشید چون مه می‌گداخت

□

ادام ز آب دهن یافت خشک نانه‌ی تو

□

در میان من و او هیچ کسی جز من و اوی

□

بنده‌ی درگاه سلطان میشود

□

ز صحرا جانب ده بازگشتن

□

همه زخم بلا گویی برین افگار می‌آید

□

یارب که گفت ساقی مستان کریم نیست

□

عقول خیره در آن چهره‌ها و غبغب‌ها

□

زره مویی که مژگانش ره خنجرگزاران زد

□

تنها، چه اعتبار در این کوی و برزن است

□

گویی ولی نیاری، گفتیم اگر شنیدی

□

یار قدیم را برسانی دعای یار

□

برکنش زود از دلت زان پیش کو بالا کند

□

دل عراقی از آن دم که عشقباز آمد

□

زان که شعار لبت کامروا کردن است

□

اگر چه جرم من از جمله خلق افزونست

□

گر صبر کردی یک زمان رستی از او آن بدلقا

□

هم نکنی کار به فرمان من

□

از جبرئیل بگذر و پیش خدا رسان

□

برخیز و مشت پر کن بشکن دهان پسته

□

طعمه‌اش از بیخ درختان شده

□

من ساخته‌ام، بسوز و بگداز

□

من در هفت آسمان دربستمی

□

باغ و چمن را چه شد سبزه و سرو و صبا

□

حافظ این خرقه پشمینه بینداز و برو

□

دنیی ای دوست ز من رفت و سخن در دین است

□

که آب دیده نیابت کند ز گفتارم

□

آن روز روز دولت و روز ظفر بود

□

لیکن ز روی یقین گبرم چو بنگریم

□

از آنم کاندرین وحشت سرایم

□

تا به کام دل نبوسم لعل خندان تو را

□

تا که ز رعد و ز باد بر کی ببارد مرا

□

زیرا که بر ریق از پگه خوردند خماران ما

□

آن کو به گرد کویت می‌گشت شعر خوانان

□

تو ز ساعد و بر خود کمر و قبای من کن

□

وانگاه بیا بر در خمار فرود آی

□

هرگز نگفته است بداندیش، حرف راست

□

از دوستی تو دوستداری؟

□

کز بن کیسه‌ی او سود دگر بربندیم

□

جوینده‌ای که رحمت وی را شمار نیست

□

هیچ خوشدل نپسندد که تو محزون باشی

□

چو خورشید یقین گردد دل من بی‌گمان روشن

□

تا تو نقش خویش بر لوح دلم بنگاشتی

□

هیچ غم نیست که منظور به اعزاز آید

□

هر گه که نه خواب است تو را و نه قرار است

□

رخساره‌ی نقشبند اول

□

باید که به جان معتکف دیر مغان شد

□

نگارا بوی خون آید اگر مریخ خندانست

□

چه سرگردان همی‌دارد تو را این عقل کارافزا

□

چه آوردی تو ما را از سفر؟ هیچ!

□

نیست کس با نگار در پرده

□

جان فدای تو که هم زهری و هم تریاقی

□

خون دل خوردم، نیاسودم دمی

□

و گر قصد دگر داری، من این و آن نمی‌دانم

□

یعنی به هیچ دادم جان گران‌بها را

□

کاندر او گنجور یار غار ماست

□

اشهی لنا و احلی من قبله العذارا

□

که از غمهای خود نان کرد ما را

□

گر به پیشان جهی به پیشانی

□

همه جهان به درآیند گو به انکارم

□

با بلای نفس جاهل چون کنم

□

عالم از پیش جسم و جان برخاست

□

زندگانی کردن صاحب‌دلان از بوی تست

□

چنین رفیق بباید طریق بالا را

□

در سنگ سقایی نهی در برق میرنده وفا

□

گذر کنیم ز سرچشمه‌ای بجوی و جری

□

گاه به دام تو همچو ماهی شستیم

□

ولی بی دوست خونین ساغرستم

□

که ما اشاره‌ها بدان زخم جانگداز کنیم

□

زانکه آبشخور او چشمه‌ی حیوان آید

□

زین یوسف گم گشته نشان هیچ ندادند

□

هزار غوطه تو را خوردنی‌ست در دریا

□

چون جمع شد معانی گوی بیان توان زد

□

هیچ آبی بر جگر دارد دلم

□

گردن ببندگی چو کبوتر مطوقی

□

تو بگوی تا بریزند و بگو که من نگفتم

□

از رازهای رب نهانک به زیر لب؟

□

بیاویزندت از دار، ای عراقی

□

کز کم حیاتی در جهان تنگ است میدان صبح را

□

کاین قلمی رفته ز جباریست

□

ستار شو ستار شو خو گیر از حلم خدا

□

همچو نگین کرد پای بسته به قیرم

□

همچو نامی که کسی نقش کند بر حجری

□

زانکه شادی خورده‌ی پیمانه می‌باید شدن

□

بشب گشتن، بگاه روز خفتن

□

مگر روزی سر از جیبت برآرم

□

جسمی که به صد جان مکرم نتوان داد

□

و من السکر عبرنا کفت العبره زینا

□

و از حیا حور و پری را در حجاب انداختی

□

از چنار و صنوبر و شمشاد

□

تو هیچ راه نیابی چو بی‌جواز شوی

□

تمنای بهشتم نیست چون دیدار می‌بینم

□

نشوم هیچ ملول و نه ملالت بینم

□

همه عمر صلح کردم به عتاب و جنگ او من

□

که زلف مشک فشان بر کف صبا داده‌ست

□

اندر مجلس می نهان را

□

کو عیسی خنجرکشی دجال بدکردار را

□

سرنگون از پرتگاه افتادن است

□

آن نمی‌ارزم که در قلب سپاه آری مرا؟

□

درد تنهائی بسر باریش بین

□

حقیقت جستن از افسانه‌ای چند

□

بر آن بیچاره‌ی درهم بگرییم

□

که این فیض از لب جانانه دارد

□

تا بفشارد نگار غبغب

□

بهترین دوستاران قصد جانم می‌کند

□

بهر مال ارزان فروشد مرد دنیادار دین

□

کس را برآمدی ز تو جز آرزوست؟ نه

□

میان عالمیان افتخار ما باشد

□

یعنی فرشتگان پرانند و بی‌پرند

□

چنین سرگشته و حیران ندارد؟

□

ترا لبی است که سرمایه‌ی شفا دارد

□

که قطره‌ای را چون بخش کرد در دریا

□

ناز غیر از چه کشم من بی‌نیاز

□

بر آستان درت صدهزار جان انداخت

□

که اندر طریق ما عجب بی‌خبر بود او!

□

همچو یوسف بفروشند هنوز ارزانی

□

کاستم من، تو فزودی، ای عجب

□

اندر بهشت باقی امن و امان نهاده

□

امشب به قدح آب طربناک نکردند

□

حریفانش جنید و بایزیدست

□

قرار چیست صبوری کدام و خواب کجا

□

من بدادم گر تو بتوانی گرفت

□

گردن به مسکینی بنه، مادام کندر غربتی

□

نظر کنند و ندانند کتشم در توست

□

می درکشد نهنگ تحیر من و تو را

□

کز میان آتشم بستان کنی

□

من و اندوه تو تا عشق غم افزایی هست

□

زانک هشیاری مرا خود مذهب آزار نیست

□

دم به دم می‌کرد صدگون فتح باب

□

آنرا که دوست چون گل بی‌جامه در برآید

□

آن زخم را بزرگ فتوحی شمار ازو

□

خدایگان جهان پادشاه بنده نواز

□

بخت را خواندم ولی از من گریخت

□

بماندم بی کس و تنها، کجایی؟

□

تا کجا صرف شود مایه‌ی عقبایی ما

□

بگویدم که مرا نیز گویمش هیهات

□

به از حمایت زلفش مرا پناهی نیست

□

اندیشه بر خطا بود اندر تخیلش

□

کین ماتم از آن نیست که ما سور پرستیم

□

و امروز نسیم سحرش پرده دریدست

□

ز فنصور آرد اکنون مهرگانت

□

فتاده‌ام به کف محنت و بلا ای دوست

□

نقد جان را با متاع بوسه سودا کرده‌اند

□

زیرا نگون نهادی در سر کدوی ما را

□

برابر نیست فرع و اصل اصلا

□

دولت دین پیر و بخت کفر جوان بود

□

گویی چه دشمنیست که در دل نشستشان؟

□

ولیکن ذره را زیبد طریق مهر پروردن

□

کاین سفله بکس نداد زنهاری

□

بنموده آنچه بود و بود جمله یکسرم

□

عاقبت از ستمش خاک به سر خواهم کرد

□

زیرا که هیچ وقت نترسد ز آتش آب

□

چشم طلب بر آن خم ابرو نهاده‌ایم

□

خیل ملک را چو مرغ سوخته پر گیر

□

این بهمن و تموز و خزان و بهار چیست؟

□

هر کس از سویی به دررفتند و عاشق سوی دوست

□

سر به مهرم یک شکر از لعل گوهر زای او

□

که از رخ پرده‌ی صبرم دریدی

□

خوش‌تر آن است که از دل نکشم پیکان را

□

خدای عز و جل کی دهد بدیشانت

□

تا نباشد هیچ خاین بی‌رجا

□

همچو دزدیدن ثیاب نبود

□

سود دیدی، از زیان اندیشه کن

□

گوی مقصود بچوگان قناعت بربای

□

چو اسمعیل باید سر نهادن روز قربانی

□

چند مسکین در انتظار بود؟

□

کار دل او به خنجر افتاد

□

کاندر دو جهان تو را امامست

□

کای نور چشم من بجز از کشته ندروی

□

در مرکز ثبات بنه استوار پای

□

اگر دو هفته بمانم ز چنبرم نرهانی

□

که در این مرحله بیچاره اسیری چندند

□

معده‌ت پر خمر و مغز پر ز خمار است

□

مهیا پسته و بادام کردند

□

هم پیر ز دست و هم جوان رفت

□

کز نظر آن نظر چشم تو آن سو چراست

□

گه زهر روید گه شکر گه درد روید گه دوا

□

گر که در آبیم و گر در آتشیم

□

لیکن به لاغری نرسد در میان او

□

خاک کویت گشته‌ام اما کدامم آبروی

□

تو درین دشت و چمن لاله‌ی نعمانی

□

طینت آدمی سفال شده

□

چه تمتع ز متاعی است که بازار نداشت

□

ز پرده‌های طبیعت که این کی داد مرا

□

ماتم زده را داعیه سور نماندست

□

نه سیر مهر زبونم کند، نه گردش ماه

□

ما عیش چون کنیم؟ که گشتیم پیر ازو

□

چه خواهد کرد گو می‌بین و می‌جوش

□

حیران میان این ره چون در خلاب مانده

□

درهم و سوکوار، چتوان کرد؟

□

که نمی‌خورد ز مژگان تو پیکانی چند

□

یقین گشتی که در تکرار چونست

□

وین استخوان را هم بکش هدیه بر عنقای ما

□

آشنا شد با حوادث، هر که زیست

□

رو، که بجز باد نیست هر چه شنیدیم ازو

□

اگر خورسند گردم کافرستم

□

او جفا و ستم افزونتر کرد

□

خود التفات نبودی به آب حیوانش

□

تا فلک بپوشاند روی ماه و پروین را

□

اشک خون آلود گشت و جمله دل‌ها دال‌ها

□

گیسوی حور گرد فشاند ز مفرشم

□

چو بدین نقطه رسد مسکین است

□

ور می‌دهد مکابره دشنام، فارغم

□

مگر کسی که اسیر کمند زیباییست

□

چند از این حجت بی مغز تو، ای بیهده، چند؟

□

جدایی بر من از غم هیچ باقی

□

که خواری تو فزون ساخت اعتبار مرا

□

صد هزاران طریق و قانون را

□

که لاف عشق حق دارد و او داند وقایت‌ها

□

خار در مهد تو، در نشو و نماست

□

ور غیرتست، در طلبش باش و بازیاب

□

نادیده شکسته استخوانی

□

ز قمری پا، ز بلبل پر شکستند

□

ز بهر تو، که هر شب زار چونی؟

□

از نرگس شهلا ببرد بی‌بصری را

□

که بیم آب کند سنگ‌های خارا را

□

غبار خاطری از ره گذار ما نرسد

□

رو بنمایند رازهای نهانی

□

ذکرم به هر زبانی، نامم به هر دیاری

□

همچنانست که آتش که به حراق آید

□

چون نتابد بحر صحبت بو که تو محرم شوی

□

نور او در جان ما برهان ماست

□

تیره کنم رخ فلک، خیر کنم ستاره را

□

از خود خود روی بپوشم چرا

□

لا یتناهی و لن جت بضعف مددا

□

که تنها می‌کنم مدحت سرایی،

□

درخت هر مرادی را، که می‌دانی، قلم کرده

□

چو می‌دانم که غرقابیست روشن

□

عاریت میخواستندش کودکان

□

در سرش باده‌ی الست افتاد

□

کز شست او رها شد و بر جان من نشست

□

داد از خدای خواه که این جا همه دده‌ست

□

جان به غم‌هایش سپردم نیست آرامم هنوز

□

سگ است آن که با استخوانی خوش است

□

تاج از ملک و باج سر از شاه بگیرم

□

رخت سرای عقل به یغما کنون شود

□

راست چون سایه‌ی سپیدارند

□

آن گرد ز راه خود بروبیم

□

گر به جز عشق ز عشاق تو عصیان سر زد

□

دری‌ست اگر چه او یتیمست

□

آن سلسله جنبان شد تا باد چنین بادا

□

وبال هستیت، گردن بگیرد

□

که سرنیزم بگردد بر زمین چون گوی این ترکان

□

می‌رسانم همه شب آه و فلک بر گردون

□

تا مرا دید، در خانه ببست

□

اندیشه‌ی گاز در نگنجد

□

شوریده‌سری دست به دامان تو دارد

□

بردوخته‌ای ما را بر چشمه این دولت

□

می می‌خوری و طره دلدار می‌کشی

□

میان موی تو گم گردد آن میان که توراست

□

غرض زین روایت چه دیدی؟ بگوی

□

هر قطره که خورد گوهر آورد

□

وز هر چه زین گذشت خبر نیست دیگرم

□

دشمن ار دیدی رخ زیبای دوست

□

کز پی‌ات دیده‌ی حسرت نگری نیست که نیست

□

هر ستوری لاغری کی کشاند بار ما

□

رنج او کم بین ببین تو رنج عام

□

صحبتی از بدره‌های زر نبود

□

چه باشد؟ فتنه‌ی آخر زمانی

□

لعل شکر بار نبود ور بود نبود چنین

□

سپس بمکتب حکمت، حکیم شد لقمان

□

گمرهی گشت و در غرور افتاد

□

وین شمایل که تو داری همه را مایل ساخت

□

هر سو نظر مکن که از آن سوی سوی نیست

□

شیوه جنات تجری تحتها الانهار داشت

□

صدف مجروح از آن گردد که لل در میان دارد

□

از«لا» چو طلب کردم، «هو» گفت که، هی بردم!

□

ما نیز یکی باشیم از جمله قربان‌ها

□

تا چو تو چند بود یا چند است

□

بایست، عراقی، و تمنا همه او دان

□

بیگانه کردی از هم، یاران آشنا را

□

بر ما بفشاند آستین را

□

در زمان خالیی ناله گرست

□

گر بمیرد نخوهد صحت خود بیمارش

□

آن صبر که ایشان ز دل من طلبوه

□

فریاد رس بجز کرم ذوالجلال نیست

□

ترا ضمیر، بداندیش و الکنست زبان

□

ضرورت می‌خورم هر دم غم و تیمار چتوان کرد؟

□

چون خواجه‌ی بخشنده‌ی ما بنده‌نواز است

□

خبر ندارم من کز کجاست تا به کجا

□

کو مژده‌ای ز مقدم عید وصال تو

□

منم به لب شکر و طوطی شکرخا تو

□

اکنون که ما را صرف شد عمری به گفت و گوی او

□

دل شیدا به چه تدبیر شکیبا دارم

□

چون بوی زلفش یافته می بر مصلا ریخته

□

به برهان شد اندر جهان نامور

□

هیچ تعلیمی نداد آن زلف پر تعلیم را

□

تو ز خجلت سر فکنده چون خطا پیش صواب

□

ای تشنگی عشق تو صد همچو ما را خونبها

□

خداوند جهان را خانه، مائیم

□

جامی از آن طهور مطهر به من رسید

□

بواد الاراک لعلی اراک

□

شاخه‌های خرد خویش از بار، وارون داشتن

□

و آواز او شنوده از زخمه‌ی چغانه

□

که به دیدار تو آیینه نظرها دارد

□

ز بهر شعر و از آن هم خلاص داد مرا

□

بر نام عمر و دولت احباب می‌زدم

□

سیاهی سر و گوش، از سیهدلیست نشان

□

چگونه مهر عدم شد ز شرم با همه هستی

□

بلکه آن نیز خیالیست که می‌پندارند

□

زانکه برو نیز ز زر حلیت است

□

لحظه لحظه جای دیگر پا نهاد

□

صنمی را که دلم خواسته بود آنجا نیست

□

یقینشان شد که خود خمار اینست

□

به تبریز نکوآیین ببر این نکته غرا

□

اولاغ عمر سقط می‌شود بهر فرسنگ

□

چاره‌ی ما صبر باشد، چون نداریم اختیاری

□

برو درست نباشد نماز هشیاران

□

بحر، طوفانی شد و ترسید و رفت

□

که هم روزی رخ دلدار بینی

□

که ما خطا بنماییم و او عطا بکند

□

یک بار دگر برآ از این جا

□

الا تعسا لایام الفراق

□

شکسته دل که همره کرد با خود جان مردان را

□

بنده‌ای نیست که داند شدن آزاد از تو

□

آفت دور سمایی می‌کند

□

قبولم کن به جای پاسپانی

□

زان یقینم شد که جانی ای پسر

□

کار ندارد به هیچ ملت و مذهب

□

که روز و شب متقلب در این نشیب و علاست

□

راه شدی تا نبدی این همه گفتار مرا

□

شعاع مهر چه باشد به نزد نور تجلی

□

چون پرده تنک شد همه را باز بدیدیم

□

گلی چو ویس نباشد بگلستان رامین

□

مخور آسوده که زهرست درین معجون

□

تو چون چیزی نکردی ؟ گم؟ چه جویی؟

□

ذو اربع من امهات هواء

□

دعوی او چون نبینی گوییش آنی چرا

□

تا آب ما که منبعش الله اکبر است

□

ترک کردم سخن سرایی را

□

تا گنج غارتی چو تو باز آید از درم

□

روزی که بی تو می‌گذرد روز محشرست

□

پس آمد نفس وحدت را مضاد و مثل در آلا

□

گشتی همه مشکلات منحل

□

کز فیض جام باقی پیرانه‌سر جوان شد

□

ضحوکی عاشقان را خوی و دابست

□

دیده شود حال من ار چشم شود گوش شما

□

اندر حق تو ز همت من،

□

کز عشق هیچ کس را کاری نشد به سامان

□

از شکوفه آسمانی پر ز اختر یافته

□

افتاده و زبون شدم از اوفتادنی

□

چو می کشیش میفگن، ببند بر فتراک

□

که از آن زلف پراکنده پریشان کار است

□

همچنین رقص کنان تا به گلستان ننشست

□

همتی تا به سلامت ز درم بازآید

□

در دام هوای تو گرفتار

□

پیش روی تو چو شمعش به شبی بگذارم

□

گویم این نیز نهم بر سر غم‌های دگر

□

بدو گفتم که دست از جمله داری

□

باری دل آدمی ندارد

□

تا ز لبت شنیده‌ام قصه‌ی ناشنیده را

□

بر سر این چرخ کش اشکست نیست

□

آن یکی از تست و دیگر از خدا

□

نیم جانی ماند و آن هم ناتوانی، گو بر آ

□

آتش اندر زده چون شمع و سر انداخته‌ای

□

خون سیاووش و سر کیقباد

□

از بهر خویش بام نیفراید

□

تا کی غریب و خسته در انتظار باشد؟

□

جوهری داند بهای گوهر یکدانه را

□

نه روز ماند و نی عقل برقرار چرا

□

ای کوته آستینان تا کی درازدستی

□

چون من زغنی شکار کردی

□

ای به هجران تو من زارتر از زار شده

□

کز قبل ما قبول وز طرف ما رضاست

□

کرد خوش خوش به زر ناب خضاب

□

که اهل صومعه را بهترین مقامات است

□

زیرا که به من چشم تو سر خط امان داد

□

در عالم کهنه آفریده‌ست

□

در جهان بنشسته با اصحاب دل

□

گلستان هزار خویشتنی

□

عاقلی؟ خود را بدان، ایمن مشو

□

گر چه از سرو خرامان نخورد کس برکی

□

خانمانها به دمی سوخته این اخگر

□

در میان خنده گریانم، دریغ

□

که به یک غمزه زدی راه دو صد شیطان را

□

اگر خجل شده‌ای زین و شرمسار مخسب

□

آه اگر دامن حسن تو بگیرد آهم

□

کز توست همه فساد ما را

□

باز چون گل به دورویی و چو نرگس به دو رنگی

□

نماند آن تحمل که سرپوش بود

□

که به عمری به دست آمده‌ایم

□

صد هزار آفتاب خوش دیدار

□

تا که بر گردنت آن مار سیه پیچیده‌ست

□

بگشای دو چشم غیب دان را

□

درسوز عبارت را بگذار اشارت را

□

رسد هر لحظه تیماری دریغا

□

من ازین صفت بگردم، تو بدان صفا نمانی

□

با قدت سرو خرامان گو مروی

□

خنده‌ها کرده بمردم لب خندانش

□

تا خورد آب حیات از چشمه‌ی حیوان دل

□

که به سر وقت من آن دولت بیدار گذشت

□

گفتا کجا است عشق بگفت اندر این برست

□

زین پس شکی نماند که صاحب نظر شوی

□

از سخن در می‌چکانی ساقیا

□

تا نگویی که: ز اوراد و دعا خاموشم

□

بوی صبحی نشنیدم که چو گل نشکفتم

□

تو ساخته باش کار شامش را

□

وآنگه در آستانت خود یک زمان نگنجد

□

بل نور احداق الرواق الاخضر

□

خه که نهانی چنین شهره و پیدای ماست

□

پخته شد انگور کنون غوره میفشار بیا

□

می‌دان که می‌پرستی در دیر عزی و لات

□

غلط مشو، که فتوحیست رایگان، دریاب

□

لیک هر جا که توئی بر دل من داری جای

□

نماند جاودان شاداب و خندان

□

که تا از جیب محنت سر برآرم

□

گر دانه‌های خاک تو گردد سپند ما

□

پریشانترست این پریشان ما

□

که هست گوش دلش محرم پیام سروش

□

که دل را در سر زلف بتان بست

□

نه ضحاک، لیکن هرش زلف ماری

□

تا نبیند فراق دیدارت

□

از آسمان عشق بدین سان ستاره‌ای

□

ز بی‌نیازی تو کردمی گریبان چاک

□

کار زنجیری عشق تو به شمشیر افتاد

□

در میان این قطارم روز و شب

□

جمال خالق جبار ما را

□

کوه اگر در میان رود کمرت را

□

کان را بهر بها که تو گویی همی‌خریم

□

که ذیل عفو می‌پوشند بر جرم گنه کاران

□

کار تباه کردی و گفتی تباه نیست

□

ندیده سیر رخ تو، برای او نگرانم

□

راستی سرو کجا قامت موزون دارد

□

ای عجب این عشق سرگردان کیست

□

که با وی هیچ درد سر نباشد

□

برون منه قدمی هرگز از عمارت عشق

□

شرف هم خانه میگردد دگر با روزگار من

□

نگذاشت مطرب دربرم چندان که بستاند عسس

□

مردم آن را دان کزو آزاده را آزار نیست

□

من تشنه‌ی آن زلال تا کی؟

□

از مشرق امیدم صبح دمیده برخاست

□

بگویم بلی وام دارم تو را

□

از تو شبم روز شود همچو نهاری صنما

□

تو با من کین بی‌مهری و با تو مهر بی‌کینم

□

کانچه دیدیم از تو سودا اولین گامستمان

□

رشک برم هزار پی بر سگ پاسبان تو

□

طبیب از دردمندان رخ نتابد

□

ولی ار زنده بگذارد فراقت روزکی چندم

□

چشم مردم فکنت از همه عیارتر است

□

عرش و کرسی آسمان‌ها این همه کردار مست

□

عیش بی یار مهیا نشود یار کجاست

□

هیچ از دستم گرفتی، ای فتی

□

دگر نوبت از نوجوانی کنم

□

و گر به کام رسد همچنان رجایی هست

□

همچون فلک چرا تو دایم به سر نگردی

□

مطرب سرود گفته هر دم دگر ترانه

□

مشک تر در پرنیان بنمود صبح

□

گه خمش بودن و گه گفت مواسا چه خوشست

□

بر سر پاست منتظر تا تو بگوییش بیا

□

دفع شمشیر کند لشکر یغمایی را

□

خدا را گر از بهر چیزیی پرستی

□

چو دیارت نمی‌ماند چه رهبانی چه رهبانی

□

نه از خواب خوشی نام و نشانی

□

بیش ازین طاقت شکیبایی

□

تمام روی زمین ز آب دیده تر می‌گشت

□

بر هر سر ره مردست مرا

□

یا رب از خاطرش اندیشه بیداد ببر

□

هم شکر آب دندان هم پسته آتشین لب

□

بیننده را نماند سامان هوش و هنگی

□

بیاشامیم اگر زهرست اگر نوش

□

جنبش چرخ چونکه هموار است؟

□

وگر طاقت هجران که دارد؟

□

که خاکش آب حیوان است ما را

□

خمش کن و بنشین دور و می‌شنو صلوات

□

از کمین بر من کمانکش بازوی پرزور باز

□

گر حسینی بود و گر حسنی

□

سر زلفی که هر تاری و شستی

□

دل محنت زده در چنگ رباب افتاده

□

برای فرصت صیاد نیز، پایانی است

□

دایم نظاره‌ی رخ خوبانم آرزوست

□

چه داری آرزو آن کن، چه بینی خوب‌تر آن شو

□

یا شفیعا قل لنا این الردا

□

مسند خواجگی و مجلس تورانشاهی

□

خانقه دل که بود عقل کهن پیر او

□

تا جام او نباشد بی‌کلفت خماری

□

بیاموز از فلک دور دمادم

□

تا می‌ماند ز من نشانی

□

زنار هم از زلف تو بستیم دگربار

□

که دل سوخته‌ام در طمع خام نماند

□

روی به ما آر که قبله خداست

□

کوه سیمش گران کمر نازک

□

مرا وظیفه‌ی دیرینه، ساده زیستن است

□

تن به حکم تو گشت و تو دانی

□

خط سبزت مثال آسمانی

□

سر این کیسه، گردد آخر باز

□

اندیشه‌ی جان‌گداز داریم

□

جمع به هم کرده‌ای وجود و عدم را

□

نه لاف چرخه چرخ‌ست و نی سماواتست

□

چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد

□

کز بار خویش گردد شاخ شجر شکسته

□

از سر خاکم برویاند گیاه

□

کاول نظرم هر چه وجود از نظر افتاد

□

مگر باغ با زاغ پیکار دارد

□

ای مردم چشم من، آخر چه مثال است این؟

□

که هرگزش نتوان گفت این چه بیداد است

□

تا برهی ز آتش وز زاردشت

□

گل‌رخی کز عصمت او پاک دامانم توئی

□

خود چنین روز کی بود از ماه؟

□

صبرت جمیل باد، که آنها جمال نیست

□

بیا و زخم مرا مرهمی بساز و دواکن

□

آلودگی، چگونه درین پاکی و صفاست

□

لطیفی همچو گل نازک ولی چون سرو خودرویی

□

که بند پای من آن زلف عنبرآگین است

□

زیرا درخت بختم و اندر سرم صباست

□

چه کند سوز غم عشق نیارست نهفت

□

چو آن خورشید رخ بر من گذر کرد

□

هر زهر، که داری تو، بده، تا بپذیریم

□

حاصل آنست که سودای محالی دارد

□

بیا تا خوش بسوزم زانکه خامم

□

چون از پی سود در زیانم؟

□

هم با خم موی تو جهان را سر سوداست

□

چون مستی و این کنار بامست

□

به ظاهر گفتگوئی نیز با دل‌دار می‌کردم

□

در حال ز سایه رخت بربست

□

در نفس خود بجوی، که جامی جهان نماست

□

وز خاک زر فشانی وز آب گوهر آری

□

آئین کودکی، ره و رسم دگر نداشت

□

اندر رخت ببیند رخسار هر نگاری

□

دست محرومی بر محرم و بیگانه زدند

□

بگو مرا تو که خورشید را چه رو و قفاست

□

باب النزاع کردیم آن طرفه آستان را

□

زان باده لعل احمری رو

□

به جرم آنکه چون مجنون گذاری برحمی کردم

□

عسلی دوزد و زنار ببندد زنبور

□

امروز دید باید فردا را

□

وقت آن است که آن وعده وفا فرمایی

□

مست گردید بدان گونه که هشیار نشد

□

چون عمر شرم شکن گشته و خطاب شدست

□

به نخستین نگه از نرگس جادوی تو ساخت

□

خواهی بدانی دزد را طرار شو طرار شو

□

حسن تو بر باد داد خرمن کردار من

□

گل خار گردد در چشم رامین

□

در عوض شیر، بسی آب خورد

□

به عیادت به مرغزار آمد

□

که ترک جان به امید حضورش آسان گفت

□

که بی‌پر در هوایی مصلحت نیست

□

تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز

□

چو پیش او است سر مظهر دهان بربند و پنهان شو

□

مدتی هست که دل تنگم ازین تنگ دهانان

□

ندانستی که چون آتش دراندازی دخان آید

□

کرد انگشت زنانم غم تو

□

که: بیا، کز غم هجرانت شدم دربدری

□

که در حضور رقیبم شراب رنگین داد

□

که به گوشم رسان پیام تو را

□

هست بهر مرغ بریان پر و بال انگیختن

□

صفرای عشق او می حمرا بسوخته

□

تا کند زنده به بوی تو نسیم سحرم

□

آب را در سایه‌ی او بین روانی بی بدن

□

بوقت زندگیم، خوابگاه و پیرهن است

□

در جمال لایزالی، بی‌نشان

□

لب لعلی که بسی ننگ ز گوهر دارد

□

ببین که می‌کشدت هر طرف تقاضاها

□

از قبله ابروی تو در عین نماز است

□

چو مگس دوغ درفتد به گه امتحان تو

□

سخت لگامی نکرد توسن رام آمده؟

□

مرا کی صبر فردای تو باشد

□

بهتر به چیست؟ خیره مکن صفرا

□

هر نفس سر در گریبان می‌کشم

□

دست موسی چه غم از لشگر جادو دارد

□

چون روز روشنست و هوا زو منورست

□

راه بردن به آن دهن مشکل

□

باز صفات ما چو گل در ره ذات ریخته

□

ترا خواهم که دی بودی و امروزی و فردایی

□

خوی آن دلبر بدخوی که من دانم و تو

□

سبزه‌اش اسب و صبایش جرس است

□

آتشی از سوز دل در سنگر آدم زنیم

□

که مدار فلک سفله شتاب است، شتاب

□

از دم عشق روح پرور ما

□

ایمن ز شر فتنه آخرزمان شدم

□

صد ره از صدق و داد گر بنزادم مده

□

از دوست کجا روی بپیچم به قفایی؟

□

او هنوز از قد و بالای تو صورت بینیست

□

در بحر یقین غرقه در تیه گمان مانده

□

با لیل نهار در نگنجد

□

دیده‌ی امید من در ره فردای اوست

□

چون بود مجلس جهان آرا

□

شناخت عاقبت اما ز طرز راه و خروش

□

جان داد مرا آبش یک باره و صد باره

□

گه غوطه بر آریم ز دریاش چو ماهی

□

که التفات نماید بحور و جنت و طوبی

□

زمانه در دلم افکند بدگمانی را

□

اندوه تو غمگسار باشد

□

هر سو به کام خاطر عیشی به پا توان کرد

□

عقل گوید کان می‌ام در سر مبادا بی‌شما

□

ای آفتاب سایه ز ما برمدار هم

□

حله شود بر تن ممن کفن

□

چون ببینی، سخنم یک شب و یک روز بخوانی

□

جواب تلخ بدیعست از آن دهان ای دوست

□

به چند گونه بدیدید مر خراسان را

□

با کسی گفتن نیارم، الغیاث ای دوستان

□

تنگ شد حوصله تنگ شکری پیدا نیست

□

تا که ز سوز تو فروزد ضیا

□

ازین میانه کرم تا که را قبول کند

□

در این جهان نه قران هست آمدی نه قرین

□

چون دل اندر ناپسندی بسته‌ای

□

در ساغر من شراب دیده

□

گر که کوهی و گر پر کاهی است

□

یعنی که در سرای ساقی

□

قامت سرو گلعذار من است

□

مگو چنین که بر آن مکرم این دروغ خطاست

□

چو جم آگه از سر عالم تمام

□

همچو مار خسته پیچانت کنم نیکو شنو

□

حدیث پادشاهان را دگر کردن، توان؟ نتوان

□

کدام غالیه را پیش خاک پای تو بوست

□

ای چون تو به هر منزل وامانده‌ی بسیاری

□

وز عشق رخت کفن دراند

□

نقش والفجرش برکرد صبح

□

برای ملک وصال و برای رفع حجاب

□

ز عاشق در پس صد پرده پنهان است رخسارت

□

بر دم گاوان شود زنگله یا مسلمین

□

اسم جوییم کنون؟ یا ز مسما پرسیم؟

□

مرا چو عمرعزیزی تو نیز بیش مپای

□

خفتن ما هر دو، شرط عقل نیست

□

در صورت این و آن نماید

□

جراحتش مرساد آن که سینه خست مرا

□

یار پری روی پری خوان ماست

□

اری مثر محیای من محیاک

□

اگر ایوبی و محرم به زیر پای جو دارو

□

که باز رحمت این خاک آستان چه دهی؟

□

هر مگسی طوطیی شوند شکرخا

□

ابر زمانه را جز غدر و جفا مطر نیست

□

بودی ار دوستی مرا غم‌خوار

□

که ترک ساده با جام می رنگین شود پیدا

□

میل لبست آن نی نالنده را

□

کشید بر محک جور و امتحانش کرد

□

مه کی باشد کو بود همتای تو همتای تو

□

از آن اندام همچون گل که اندر پیرهن داری

□

یک نکته نگوید ز دهانت مگر از موی

□

به چشم خیره‌ی گلچین دهر پیدائیم

□

خود بشنود ز خود «لمن الملک» را جواب

□

گو باده‌فروشان در میخانه ببندند

□

چهره زر لایق آن بر سیمین که راست

□

شکر کان محنت بی‌حد و شمار آخر شد

□

زیرا که تخت و ملک بیاراست آرزو

□

بپردازم تن از جان و دل از مهرش نپردازم

□

چون دهانش درفشانی می‌کند

□

غرقه گشتم در بن دریای تو

□

شاید آن لحظه گر کنیم اقرار

□

عقل را از چشم فتان تو مفتون کرده‌اند

□

نیست شوی چون تف خود درگرفت

□

وز اسیران خود مشو غافل

□

پیش آر تو جام جم والله که تویی سرده

□

جزین یک شراب طهورم مده

□

کی کم شود از کویش غوغای خریداران

□

که آوخ! سیه شد بچشمم جهان

□

چند کشد، تو خود بگو، خسته دلی دلال تو؟

□

گفتا اگر به دیده کشی خاک راه ما

□

خوب کمندی دل آواره را

□

هیهات که رنج تو ز قانون شفا رفت

□

ابکی دما مما جنیت و اشرب

□

به یک بازیچه زین بهتر چه خواهم شد؟نمیدانم

□

وین عجبتر که تو شیرینی و من فرهادم

□

این مشتری به عنبر معجون است

□

کاندر خم و پیمانه پیدا همه او دیدم

□

ویرانه‌ی دل نکردی آباد

□

یوسف ز چاه آمد ای بی‌هنر به رقص آ

□

داده ز تاکید صد رساله نهفته

□

داروی اشتران گرگین کن

□

که ساعت دگرت هیچ کس نیارد یاد

□

بر وی ز چه شنعت کنی و دست فشانی

□

بهر آن گل بار خاری می کشم

□

یکی نماند، اگر خود جمال بنمایی

□

خال و خط مشکین تواش دانه و دام است

□

پیش آن یوسف زیبا کف ببریده خوش است

□

راز کس مخفی نماند با فروغ رای تو

□

چنان خوبی به سر از شیوه تو

□

برخیزم و دامنت بگیرم

□

هر که بر چهره از این داغ نشانی دارد

□

آنچه ز تو آن نسزد آن مکن

□

تا کی از هجران او ویران بود؟

□

سرگران آمد و بر قلب سبکباران زد

□

به مشاغل اناالحق شده فانی ملهب

□

به خودم باز گذارید و عذابم مکنید

□

بی‌تو یتیمم درمان ما کن

□

پیغام و نشان خود از آن سور فرستی

□

شخص ضعیفم بیند خیالی

□

ور خار خسک باشد حق سازد گلزارم

□

ور همی زنی، ره آیین زن

□

کز تنگنای سینه برآریم آه را

□

شهره گردد از تو آن گنجی که آن بس خاملست

□

روح قدس حلقه امرش به گوش

□

از چادر او بگذر واجو خبر روزه

□

داری دو پول و زان دو به سالی خوری، مخور

□

الا متحیران خاموش

□

تا پروریش ای بخرد جان و روان را

□

جز تو، از هرچه بود برگشتیم

□

می‌خورم حسرت مرغی که در این دام افتاد

□

ندای او بشناسد که او منکر نیست

□

که نعل توسنش را ماه نور می‌توان گفتن

□

گفت این غیر فرشته‌ست و بشر هیچ مگو

□

یک موی ز فرقت به جهانی نفروشم

□

از بهر دلم گنج به ویرانه رها کن

□

گرد خرمنگاه چرخ ار چه که ما سیاره‌ایم

□

گشت نو از گردش چرخ کهن

□

بازوی آن شهسوار اگر بگذارد

□

پس چه شد آن ساغر مردانه را

□

تا چه بازند شب روان خیال

□

و آن دگر خاموش کرده زیر زیر ایشان شده

□

نادیده از لب تو به نوعی تفضلی

□

چو در کنار بود خار در نمی‌گنجد

□

گفتی که همی دهم قراری

□

از سموم اجلش حال تباه

□

کز حلقه‌های زلف تو تابی نداشتند

□

اگر چه بنده خرسند عظیمست

□

هوس یوسف مصری دگر خواهی کرد

□

بروبد ز گردون ره کهکشان

□

تا به آب دیده‌ی‌خود پیش او غسلی بر آرم

□

وین نبود شرط دوستدای و یاری

□

بر جای پا چون رست پر دوران به آسانی کنم

□

با خیال تو کرده‌ام پیوند

□

پرده‌ی چشمم نگارخانه‌ی چین است

□

شنید بانگ صفیری ز ربی الاعلی

□

که علم بی‌خبر افتاد و عقل بی‌حس شد

□

کز دیده ما جداست دیده

□

که آتش مهرم به مغز استخوان پیوسته‌ای

□

باز می‌بینم که در آفاق دفتر می‌شود

□

از خرد بر خویشتن لعنت چرا داری روا؟

□

این طلب زان هوا به دست آورد

□

به هر زمین که تویی کار آسمان کین است

□

وان بلبل وان نادره تکرار مرا یافت

□

که از برای تو کشتند بی‌گناهی را

□

یقال لها تبریز و هی مزار

□

چو چین زلف تا برتاش تو بر تو سخن گویم

□

روز اقبال من از مطلع مقصود برآی

□

خاکی و مرحوم شوم تا بر رحمان برسم

□

نهان از نارون پرسید کای پیر چمن پیرا

□

که زر اندود تار بندد صبح

□

بوسه او نه از وفاست خلعت او نه از عطاست

□

عاشق مسکین چرا چندین تجمل بایدش

□

نیست شو و خراب حق ای دل تنگ حوصله

□

بیداد مکن پر، که جوانی و جوانم

□

مذهب عاشقان دگر باشد

□

بر روی تو می‌دهد به صد روی

□

ز گل کرده بالین و از سبزه بستر

□

چون دل خیال آن بت شیرین دهان کند

□

ور نه نکو گویم افسانه را

□

کسی نرفته به راه عدم که آید باز

□

حسنت خراب کرده بام و سرای توبه

□

دل من ز شرمساری نهلد که: سر برآرم

□

بر کف ننهد هیچکسم جام شرابی

□

می جوشد و بر می جهد که تیزم و غوغاییم

□

سرو قد و گلعذار، مهر رخ و مه لقا

□

خاک قدم محرم و بیگانه‌ام امشب

□

در گور مقیم همچو موش است

□

بلای زلف سیاهت به سر نمی‌آید

□

بی‌تو اگر زنده‌ام جز به سگانم مده

□

که گویی: پر شدست این عالم از من

□

بلبل نتوانست که فریاد نخواند

□

ز نان خویش تو را بهره زان او چه کم است

□

تا به آدم یا امامی بوده یا پیغمبری

□

که با تو هر سر مویم سر دگر دارد

□

میل سوی جنس بود جنس را

□

بس که به دل زخمها زان بت فتان رسید

□

کی بینم فرزند بر اقبال تو زاده

□

تا بیش نپرسند که: دیوانه چرایی؟

□

سر از آن سلسله مشک فشان یک سر موی

□

من به جهان چه می کنم چونک از این جهان شدم

□

ز اول فکر و آخر ادراک

□

هر سر که به پای تو نسایید جبین را

□

کار بگذشت از سال و جواب

□

بسی شدم به گدایی بر کرام و نشد

□

تو همین گو همین و بس که سلام علیکم

□

قفل حرام داشتن بر در آن حرم زنی

□

عشق تو آتشی بزد پاک بسوخت خرمنم

□

پیشباز آیم به جای آرم به جان

□

وز شادی و نشاط گشادند بابها

□

نخست از سرگذارد مایه‌ی سودای رضوان را

□

میان کژدم و ماران تو را امان ز کجا

□

از غیرت سودای من غوغاست در بازار تو

□

یا من عشقه نور النظر

□

رشته‌ی عشوه بسته پودم و تار

□

بجای آب کند خاک من بخون معجون

□

او را علف سقر گرفتیم

□

یا دگر نام بی‌دلان نبرد؟

□

در پای خم انداخته دستار امامت

□

من فضل رب محسن عدل علی العرش استوی

□

چه کنم گر سخن پیر مغان ننیوشم

□

چون رسیدم در طناب خود کنون اطناب کو

□

گویی مگر ز بستن خوابش نبشته‌ای

□

سرگشته‌ام ولیکن پای استوار دارم

□

سوی گوهرها که می در خاک و که پنهان کنند

□

نشانش اینکه نالد بلبل زاریش پیرامن

□

از میانه بر چینی، نقش چین و ماچین را

□

کهی کهی نکند ز آنک که نه فرهادست

□

که سالک را ازین به مسلکی نیست

□

زهی اقبال و بخت مستدام او

□

مفلسی بر دست گیرم، تا به زندانم بری

□

بردار پرده از رخ و ساز رباب کن

□

خاک در دیده این عالم غدار زنیم

□

این باغ را بسازد چون کشمر

□

هنوز آن صورت زیبا در این معنی شکی دارد

□

زان سرو آزاد قم فاسقنیها

□

تقدیر چنین بود چه کردی که نهشتی

□

گویم که بدم گوید کاستاره ما کو

□

آتش دل برون نرفت از جگرم، دریغ من!

□

عاقبت جان به دهان آمد و طاقت برسید

□

می مرغ جان را زیر پی، هم بال و هم پر ریخته

□

چون صد هزار زهره و چون صد هزار ماه

□

غنچه از شاخ به صد آه و فغان برخیزد

□

انما القهوه تغلی لشرور و دما

□

رقم بی‌بصری بر دل آگاه مکش

□

رفت نمکسودوار سوی نمکسار تو

□

هزار دامن گوهر نثار خویش کنم

□

تاب در مرغول ریحان سمن فرسا زده

□

این‌ها چه باشد تو منی وین وصف عامت می کنم

□

عرضه کردند حال او به امیر

□

زان که جای آشنا سر منزل بیگانه نیست

□

که خواب فوت شدت خواب را قضاست بخسب

□

کس ندارد ذوق مستی میگساران را چه شد

□

به یک اندیشه شکر را کنی چون زهر دشمن تو

□

آن روز که گفتیم چرا باز نگشتی؟

□

به قامتی که تو داری قصیر می‌آید

□

وین گفت ک«این خطاست، جهان را ز بن فناست»

□

کافرم، گر ز خود خبر دارم

□

طناب عمر من آن موی عنبر افشان است

□

مگو فلان چه کس است و فلانه را چه شدست

□

بگو دمی بنشیند اگر شتاب ندارد

□

زنده شده گشتگان دوباره

□

من بیگانه سر خویش ندارم چه کنم؟

□

جز باده نباشد طلب باده گساران

□

که از جام خورشید دارند ننگ

□

بافته جادو به صد هزار فن اندر

□

من و اشکی که در مکنون است

□

چونک باز آمد این غراب گریخت

□

و از تحسر دست بر سر می‌زند مسکین مگس

□

به هر سو رو بگردانی بگردانم به جان تو

□

این قصه می‌نویسم و تکرار میکنم

□

گم کرده دل هرآینه در جست و جو بود

□

گشت خورشید تنگ میدانی

□

متی تشاهد و مض البرق من اضم

□

آتش گرفت عنبر و عود و عبیر را

□

مقت خدا بیند اگر کور نیست

□

پنهان کن و در شهر توهم خبر انداز

□

صورت و نقشی چه بود با دل زاینده او

□

باری، نگاه می‌کن در قامت چو نونم

□

چون توان کردن چو ما را نیست زین به حاصلی

□

همره آتش دلم پهلوی دیده ترم

□

از برای تو و تو خود رایی

□

مگذر ز حق که عین خطا کرد چشم دوست

□

گر چه سپاهی و سواریم نیست

□

می ده که عمر در سر سودای خام رفت

□

صبحدمی ندا کند بازستان مصادره

□

پیش تو همچو شمع بسوزد درون راست

□

چرا نه بر سر و بر چشم ما گذر دارد

□

از دانش به هیچ کیمیا نیست

□

از جهان هدیه شد به سوی بهشت

□

دل را هدف توان ساخت جان را سپر توان کرد

□

خلق بجز شبه عصای تو نیست

□

که دیگر شد مجاور بر سر کوی سگ کویش

□

نظیرش در ولایت‌های جان کو

□

دوای درد من این مایه بس که: درد تو چینم

□

تا بهر موی ببندم پس ازین زناری

□

چون تو را دیده بود او مازاغ

□

تا ز هزار بشنوی قصه‌ی ناشنیده را

□

که پیش تیغ بلا سینه را سپر دارد

□

چون سر پستان تو جستن گرفت

□

و ای دولت تو ایمن از وصمت تباهی

□

تا برفشاند برگ خود بر باد گل افشان تو

□

صد نوک خار خورده، یک برگ گل نچیده

□

که به فتراک تو به زان که بود بر بدنم

□

گر اهل عیانی به چه در بند عیانی

□

که محمدعلی افسوس که از دنیا شد

□

بر سر کوی وفا کیست به پاداری ما

□

دزد و عسس را شه ما بست بست

□

مرگ در کارم تعلل زیاد در قتلم شتاب

□

از حرص وز شهوت بری در عاشقی آماده‌ای

□

که من خود بیتو میسوزم ز مسکینی و بد حالی

□

از پای در آورد بدستان

□

خود را چو فنا دیدم آهسته که سرمستم

□

گر تو آنی من آن نیم، باری

□

غافل خبر ندارد از بی‌نشانی ما

□

مست فتادست به کوی الست

□

دل بر دلدار رفت جان بر جانانه شد

□

طبل و علم نعره و هیهات من

□

ور مهربان میخوانمش اینرا نمیگوید که: «سن»

□

کو خیمه زد پهلوی تو فردای محشر برکند

□

که گر خاکش دهی ور نی همی کارت به جان آرد

□

که از سرشک غم او را به راه طوفان بود

□

چاره‌ی چشم بد زمانه سپند است

□

بس باشد این کشش نشانت

□

به باد می‌شد ازو هر سری که بر تن بود

□

در دست وی است تازیانه

□

کز باغ و ز دشت او را در هروله اندزم

□

بی ره بود که روی بگرداند از رهی

□

اسپ و استر زین و پالان الرحیل

□

سالک راه قاب قوسین اوست

□

دست مهی که از همه نامهربان‌تر است

□

هر که نرگس‌ها بچیند دسته بند عاملست

□

روز فراق را که نهد در شمار عمر

□

دیدم دل بیچاره را خوش در خدا آویخته

□

پس از وفات همان سوکوار او باشم

□

معاشران ز می و عارفان ز ساقی مست

□

زنده شوم به یک نفس از لب جانفزای تو

□

مسجد جامع ویران تازه

□

کز سر راه تو حسرت نگران باید رفت

□

تا که این سیل بلا آمد و از بند گذشت

□

در زیر پای شاهد سنگین خرام ناز

□

و الحق عاشقهم علی افراده

□

وانگه از جایی چنان افتاده‌ای

□

تحیتی که کند جان علویش تلقین

□

بر چرخ وفا آید این ابر روانم

□

فارغ از مثل من هزار هزار

□

زان که رسوا شده‌ام بر سر بازاری چند

□

می‌دار تو در سجود جان را

□

کان عنصر سماحت بهر طهارت آمد

□

احرق من شراره یومذ لسانه

□

گردون ترا ارتاق شد، بر قانقلی یللی بلی

□

گر خلاف سرو می‌خواهی بچم

□

به سر بر شدن باید این نردبان را

□

ز جیبش مهره‌ی خورشید رخشا

□

کو قیامت تا تماشای قیام من کند

□

کو ملکان خوش زرین قبا

□

آن صید به که دست دهد خود به بند تو

□

تا ز مستی اجنبی با آشنا آمیخته

□

کز برای دوست گشتی مال من

□

صنوبر خوش بود بر جویباران

□

نه فاسد معده‌ای دارم که از خمار بگریزم

□

پاکیزه جامه‌ای است بدآوازه کشکره

□

تو و رویی که چشمه‌ی نور است

□

خصوص در یتیمی که هست از آن دریا

□

که پرده بر دل خونین به بوی او بدریدم

□

امشب تو به خلوتگه عشق آی جریده

□

که مشکل داند این معنی فقیه هیچ نادیده

□

بندگی لازم اگر عزت و اکرامم نیست

□

شاخ شاخ آید دلت چون شانه‌ای

□

کامدن نیست جز برای عبور

□

کوشش ما سر به سر بی‌حاصل است

□

چون ثنا گویند کز هستی فتادستند جدا

□

شانه کش زلف چلیپای توست

□

تا درد عشق دیدم درمان من گرفته

□

ور وعده‌ای دهی، همه عمر اندران کنی

□

چنگ در پرده‌ی رباب زده

□

که گنجی بودم و قارون نبودم

□

دیش جانفزا همچو اردیبهشت

□

که گر بمیرد نتوانمش رهایی داد

□

گر ملک زمینست فسونست و فسانه‌ست

□

ور بود نیز چه شد مردم بی‌عیب کجاست

□

بر سر میدان او جان خر باتوبره

□

در آنروزی که میدیدی تو آنبند بلا بسته؟

□

من با دو لب تو کار دارم

□

به قول او کند ایدون همی آباد ویران‌ها

□

گر اهانت کنی وگر اعزاز

□

کز خط سبزش مرا خط امان تازه است

□

حبسی نجاتی، مقتی بقایی

□

ز شیرین جنبش آن لعل شکربار فهمیدم

□

جان‌ها شود آبستن هم نسل دهد هم زه

□

که گر خاکم سبو گردد، نمی‌گیرند بر دوشم

□

آید نسیمی از طرف بوستان تو

□

بر خلق ابن قلیلم بر تو ابن کثیرم

□

از تو بنوشتن و ز من گفتن

□

چون روش خواجگی، بنده امان دادن است

□

که طباخان بگسردند خوانی

□

یا رب که جاودان باد این قدر و این معالی

□

می‌چرند از نخل و سیبستان تو

□

چو آب از دیدن آن سرو خوش رفتار می‌لرزم

□

که اگر قامت زیبا ننمایی بچمند

□

زانکه از ناایمنی ما ایمنیم

□

ختم گشت این سخن برین گفتار

□

که خورشید از چه خاکسترنشین است

□

چنان گردد که از عشقش بخیزد صد پریشانی

□

بدگوی من که دوش همی داد پند تو

□

یا رب بفزا آمین این قصه ز سر برگو

□

ما بلبل همیشه بهار زمانه‌ایم

□

دل شکسته وکیلست و جان خسته ولی

□

که گویی سایه او شد من همایم

□

که به دیدار دوست گردم شاد

□

ندانم پیش فضلش در شمار آرم کدامین را

□

هم موسی عهد و هم شبانی

□

ساقی بیا که نیست ز دوزخ شکایتی

□

وراء الحرف معلوم بیان النور فی التعیین

□

یوسف بی‌طالع ما گرگ باران‌دیده است

□

که به معشوق توان گفت و مجالش دارند

□

باک ندارد که خاکسار کند

□

به ز من عالمی خریدارت

□

ببین ز دیده‌ی وامق جمال عذرا را

□

بسعد لا یخاف من‌الخمود

□

تا عرض حال خود گدا در حضرت سلطان کند

□

چشم گشا روشنی چشم بین

□

ز هم مگذار اجزای مرا بیگانه ای ساقی

□

او ملول از ما و ما از جان و دل مشتاق او

□

می‌نگنجد در دعا اقبال عشق

□

به یغما برد در یک دم، هزاران لل لالا

□

که دوران تا به دوران فرق دارد

□

عباس دبس در سر و بیرون چو اغنیا

□

حافظ خوش کلام شد مرغ سخنسرای تو

□

که هست در صف هیجاش کر و فر وطن

□

زند آیینه‌ی من غوطه در زنگار ای ساقی

□

حبیب من که ندیدست روی عذرا را

□

وز حلقه به درمانده چو حلقه به در من

□

هست بیمار و مست و مردافکن

□

یاری که به صد هزار رنگ آمد

□

اقطع طمعی من‌نجات

□

تاج سر بنده کمین است

□

که یک یک را کند دربند کار او

□

که با آغاز گردد باز از انجام

□

مرغ بیدل در هوا خوشتر بود پرواز او

□

در پرده میا با خود تا پرده نگردانم

□

خالی از حشو و صافی از ایطا

□

پیمانه‌کشی کز سر پیمان تو برخاست

□

کو سفره‌ی نان‌افزا کو دلبر جان افزا

□

که شهیدان که‌اند این همه خونین کفنان

□

رستند از دام زمین وز شرکت هر ابلهی

□

به عندلیب گلوی دریده می‌ماند

□

کس این کند که دل دوستان بیازارد

□

نیست این خط را جز از دریا دوات

□

بوم اندر آن به مرثیه‌خوانی

□

گر قدح ریخت سر شیشه سلامت باشد

□

از آن پخته شدی ای دل، که اندر نار اشواقی

□

که گر سر می‌کشد از وی به مردن می‌رسد کارش

□

کز چشم بود زبان خیره

□

سال‌هاشد خویش را بر پای دارم همچو سرو

□

بان اذا بنت فی‌العباد قراری

□

بگشایید رهم تا سوی ایشان بکشم

□

که به افغان نه نرم گردد آهن

□

خمیسها اربعاء بغداد

□

بگشا شرح محبت هله بر رغم اعادی

□

تا بگویم که ز عهد طربم یاد آمد

□

محو گشتند اندر آن جا جز یکی علام کو

□

درختی گویدت «انی انا الله»

□

تا یکی دوست ببینم که بگوید خبرت

□

یارب ز بلای ناگهانی

□

طفلی حل کرد مشکل ما

□

که یوسف را به کنعان آفریدند

□

تری او صافه ان کنت قاری

□

به طلب چون نشود طبع طلبکار حریص

□

وز حسرت او مرده صد عاقل و فرزانه

□

از او با ظاهر آمد گنج مخفی

□

افتقار و عجزم از راه کرم تقریر کن

□

تا به سوی گنج‌های در مکنون تاختیم

□

ز دنیا پیشوای اهل دین رفت

□

دل جمعی که در آن جعد معنبر باشد

□

تو شورستان درین دولت، مواتی

□

تعویذ کرد شعر تو را و به زر گرفت

□

اندر طلب هدهد طیار رسیده

□

تا قیامت سنگسار از خواب غفلت کن مرا

□

کاین خدنگ از نظر خلق نهان می‌آید

□

عزیز است و ستوده مهره‌ی مار

□

رقم زد (سبز بادا دایم این باغ)

□

یا آن که بیار از لب شیرین شکری چند

□

گفت: « اینک اما تو در جوالی

□

خلقی برای آشتی اندر میانه چیست

□

درخت خشک خندان شد سترون گشت زاینده

□

گهی بالا و گه شیب اوفتاده

□

کجا بصبر میسر شود حصول امانی

□

گویی که میدان نسپرد در زخم چوگان بشکنم

□

این مراتب برای ایشان است

□

گفت اگر در بر بگیری سرو سیمین مرا

□

کافتابی کرد از بالا نزول

□

که گرد مه کشد خط هلالی

□

ناگاه فضل ایزدی شد چاره بیچاره‌ای

□

کاین بنده‌ی نافرمان، مولای دگر دارد

□

چون دل نمی‌دهد که دل از دوست برکنم

□

به دست آورد از آب خضر چاهی

□

سر بر ایوان زحل سوده دو ایوان بنگر

□

راز همه پیدا شد از عشوه‌ی پنهانت

□

کز آنجا نزلها گردد، در ابراج فلک منزل

□

ناوک افکند و دوید از پی و خنجر زد و رفت