قسمت هفدهم

نقاب شکرفام بندد هوا را

□

گول شود هول شود وز همه معزول شود

□

دوران آفت است چه جویی سواد دهر

□

چو خواهد که ویران شود عالمی

□

صبح نشینان چو شمع ریخته اشک طرب

□

درآمد دوش و گفت ای غره‌ی خود

□

به نام و به وحدت چنو سر فرازم

□

باری، ز سنگ، چشمه‌ی آب آورد پدید

□

ساقیان ترک فنک عارض و قند ز مژگان

□

برگ که رست از زمین تا که درختی نشد

□

شنگرف ز اشک من ستاند

□

اگر کشتی این بندی ریش را

□

ظل صنوبر مثال گشت به مغرب نگون

□

گوییا عمر گل تازه صبای سحر است

□

جیحون آفت است بر آن ابگینه پل

□

غم و شادی بر عارف چه تفاوت دارد

□

عقد نظامان سحر از من ستاند واسطه

□

خوابناکی که صباحت دید وز جا برنجست

□

عشق توآم پوستین گر بدرد گو بدر

□

به ناکردن شکر پروردگار

□

گاه بدزدیم چشم از تو ز بیم رقیب

□

تنگدل ماندی، که دل یک قطره خونست

□

آویختی آفتاب را دوش

□

بر بقعه‌ای که چشم ارادت کند خدای

□

خاک اگر گرید و نالد چه عجب کاتش را

□

مرا و صد چو مرا آن خیال بی‌صورت

□

شروان سراب وحشت، من تشنه بیژن آسا

□

دو صد مهره در یکدگر ساخته‌ست

□

شهد کز حلق بگذرد زهر است

□

مقصود به حاصل شد و مطلوب به تعین

□

گه یاره کنی ز ماه و گه تاج

□

الیک بتعنیف اللوائم عن فتی

□

دوستان چون از نفاق آگنده‌اند

□

این یقینم شدست پیش از مرگ

□

آری به صاع عید همی ماند آفتاب

□

اگر هرچه باشد مرادت خوری

□

باز پرسید تا مناقب او

□

چون سخنش را گذر بر لب شیرین اوست

□

دوستانم گره رشته‌ی جان

□

راه نومیدی گرفتم رحمتم دل می‌دهد

□

در شکرریز نوعروس سخن

□

آن خیالی که ضمیر اوطان اوست

□

زرگر به گاه عید زر افشان کند ز شاخ

□

سر آورد و دست از عدم در وجود

□

دوش نسیم سحر بر در من حلقه زد

□

یاران قدیم ما در موسم گل رفتند

□

زین پس خراج عیدی و نوروزی آورند

□

زمین چندی بخورد از خلق و چندی

□

پیغام دادمش که نشانی بدان نشان

□

هر آنک صدر رها کرد و خاک این در شد

□

دبستان از سر زانوست خاص آن شیر مردی را

□

بیاموز مردی ز همسایگان

□

مانا که بهر تاختن مرکبان عقل

□

اندیشه کن تو با خود تا در دو کون هرگز

□

از اشکشان چو سیب گذرها منقطش

□

هر ماهرو که هست در ایام روزگار

□

موی بند بزر از موی زره ور ببرید

□

گفت این مرد این طرف چونست عور

□

گرچه طبع از آبنوس روز و شب زد خرگهم

□

گه از کار آشفته بگریستی

□

از زبر سیل به زیر اید و سیلاب شما

□

یکبارگی چو می‌بنسوزی مرا تمام

□

نتوان در خط دهر خط وفا یافتن

□

مگوی شب به عبادت چگونه روز کنم

□

از زر کش و ممزج و اطلس لباس من

□

خود همین‌جا نامه‌ی خود را ببین

□

وی ماه سبک عنان‌تر از عمر

□

ز پنجه درم پنج اگر کم شود

□

پای نهم در عدم بو که به دست آورم

□

مادرش گفت پسر زایم، سرو و مه زاد

□

رفته زینسو لاشه‌ای در زیر و ز آنس بین کنون

□

تو چراغی نهاده بر ره باد

□

یوسف من گرگ مست باده به کف صبح فام

□

ای هلاکت دیدگان از تیغ مرگ

□

طمع مدار که از بهر طعمه‌ی ارکان

□

ز وحشی نیاید که مردم شود

□

لباس راهبان پوشیده روزم

□

جمله‌ی نیک و بد از سر بنهد

□

خاقانی را به نیش مژگان

□

چه حاجتست عیان را به استماع بیان؟

□

از منقطعان راه امید

□

بود در حمام آن زن ناگهان

□

چون موی زنگیش سیه و کوته است روز

□

نبردند پیشش مهمات کس

□

هر کجا زنبور خانه‌ی عاشقی است

□

تا ز بیداد چشم او برهی

□

از هر که داد خواهم بیداد بینم آوخ

□

من تعدی زمن الفرصة بخلا واهتماما

□

آب هر عشوه که در جیب شما ریزد چرخ

□

جان به حق پیوست چون بی‌هوش شد

□

مار دیدی در گیا پیچان؟ کنون در غار غم

□

شکم دامن اندر کشیدش ز شاخ

□

دیگ سودا مپز به کاسه‌ی سر

□

دل می‌خواهی و من نیم آنک

□

با جراحت چون بهایم ساز در بی‌مرهمی

□

به گرد او نرسد پای جهد من هیهات

□

دوش ز نوزادگان دعوت نو ساخت باغ

□

من هنا یشفع به پیش علم او

□

سلسله‌های فلک است آن دو زلف

□

خرامان به بالینش آمد فراز

□

اصفیا را پیش کوه استاده سوزان دل چو شمع

□

زین پیش دلی بود مرا عاشق و امروز

□

خود چه زیانت بود گر به قبول سگی

□

شهنشهی که زمین از فروغ طلعت او

□

نامزد خرمی است شاه که گردون

□

پیش با همت بود اسرار جان

□

جرعه‌ای از دست او کشتن ما را بس است

□

شنیدم که ذوالنون به مدین گریخت

□

تا که سرانگشت تاک کرد خزان فندقی

□

کرد با دل ز جور آنچه مپرس

□

بر دجله‌گری نونو وز دیده زکاتش ده

□

دستگاهی نه که تشویش قیامت باشد

□

کرده‌اند از می قضای عمر و هم معلوم عمر

□

قابلی گر شرط فعل حق بدی

□

لیس من اهلک به گوش آدم اندر گفت عقل

□

وگر خواجه با دشمنان نیکخوست

□

خوانده‌اند از لوح دل شرح مناسک بهر آنک

□

یکی خفته بر پرند، یکی خفته بر حریر

□

دست بر سر زنی گرت گویم

□

گر از باغ انست گیاهی برآید

□

دید مرا مست صبح با دلم از هر دو کون

□

با دل خود گفت کز حد رفت جرم

□

گوهر می‌آتش است ورد خلیلش بخوان

□

چو بشنید دانای روشن نفس

□

آب شور از مژه چکید و ببست

□

گر بنالم صبر فرماید مرا

□

چشم زرقا را کشیده کحل غیب

□

به نام ایزد آباد و پر ناز و نعمت

□

سرگشته کرد چرخم چون بادریسه

□

از نماز شام تا وقت سحر

□

چون ماه چار هفته رسیدم به بوی عید

□

پدر بعد ازان، روزگاری شمرد

□

چرخ جادو پیشه چون زرین قواه کرد گم

□

خواب چیره گشته اندر هر سری بر سان مغز

□

جان‌شان گران چو خاک و سر باد سنجشان

□

از احسان خداوندی عجب نیست

□

آسمان را به جای دلق کبود

□

عشر هر دخلی فرو نگذاشتی

□

گفتم به ترک نان سپید سیه دلان

□

خردمند را سر فرو شد به شرم

□

ساقی غم که جام جام دهد

□

هر که یکدم آن لب و دندان بدید

□

دل خاک پای او شد شستم به هفت آبش

□

جهان بر آب نهادست و زندگی بر باد

□

زآنکه شه مشرق است نوح زمانه

□

هر چه گویی باشد آن هم نورناک

□

خیزم که کمین‌گه فلک را

□

به عزت هر آن کو فروتر نشست

□

چه دوم که اسب صبرم نرسد به گرد وصلش

□

دل گشت چون دلداده‌ای جان شد ز کار افتاده‌ای

□

در پیکر باغ شکل نرگس

□

زان گنجهای نعمت و خروارهای مال

□

می تا خط ازرق قدح کش

□

ترک من گو و برو جانم ببخش

□

ازین آشنایان که امروز دارم

□

سر آنگه به بالین نهد هوشمند

□

در تخته‌نرد عشق فتادم به دست خوش

□

ساقیا باده‌ی اندوه بیار

□

تا جان گرو دمی است با جان

□

آثار رحمتی که جهان سر به سر گرفت

□

گر آسمان حجاب بهشت است پیش خلق

□

تا به نزدیک تو آید آن غوی

□

من نبودم بی‌دل و یار این چنین

□

ملامت کشانند مستان یار

□

از شکفه شاخسار جیب گشاده چو صبح

□

یمین دولت محمود شهریار جهان

□

این خاکدان دیو تماشاگه دل است

□

سعدیا پرهیزگاران خودپرستی می‌کنند

□

من نی خشکم و گر چه طعمه‌ی آتش نی است

□

گفت از درویشی و تقصیر من

□

چون به مصاف سران لاف شهادت زنی

□

فروتن بود هوشمند گزین

□

چون به نیکیم شرمسار نکرد

□

صد هزاران خون بریزد همچو باد

□

شب را نهند حامله خاور چراست زرد

□

چه هواییست که خلدش به تحسر بنشست؟

□

چون برکشد قواره‌ی دیبا زجیب صبح

□

گفت بس جدند و گرم اندر گرفت

□

کم خور خاقانیا مائده‌ی دهر از آنک

□

یکی سر برآر از گریبان غم

□

عشق بازان رخش خاقانی آسا عقل و جان

□

چون در اصل کار عالم هیچکس آن برنتافت

□

با همه کزاد نیست یک سر مویم ز تو

□

دیدی این روزگار سفله نواز

□

زلف ساقی کمند شب پیکر

□

بس فسانه‌ی عشق تو خواندم به جان

□

مریم دوشیزه باغ، نخل رطب بید بن

□

نه مطرب که آواز پای ستور

□

کیست کز سرنبشت طالع من

□

عمر تو چون اول افسانه‌ای

□

ز آتش دولت چو در شب ز اختران

□

انصاف راه خود ز سر صدق داد نه

□

بلبل نطقش به ناز غنچه‌ی لب کرد باز

□

خنبهای خسروانی پر ز می

□

گوی گریبان تو چون بنماید فروغ

□

چو کرکس بر دانه آمد فراز

□

یک چند چون سلیمان ماهی گرفت و اکنون

□

ساقیا در ده شرابی دلگشای

□

رشته‌ی جان تا دو تا بود انده تن می‌کشید

□

وه که آتش در جهان زد عشق شورانگیز من

□

مگر خیمه سلطان انجم برون زد

□

طبل‌خواری در میانه شرط نیست

□

دلم آبستن خرسندی آمد

□

نواحی ملک از کف بدسگال

□

عیسی خلال کرده از خارهای گلبن

□

درین ره عرش هر روزی به صد بار

□

الوداع ای کعبه کاینک روز وصلت صبح‌وار

□

خون فرزندان عم مصطفی شد ریخته

□

پیشت چو جرعه بوسم خاک و چو جرعه بینم

□

گر هنر بودی دلش را ز اختبار

□

در عین قبول تو خرد را

□

تو پیدا مکن راز دل بر کسی

□

نیست مرا آهنی بابت الماس او

□

لعلت شکری است تنگ بر تنگ

□

ز اهل جهان کس نماند بلکه جهان بس نماند

□

مدت حیوة الناس تحت ظلاله

□

نرگس بر سر گرفت طشت زر از بهر خون

□

ضعف قطب از تن بود از روح نی

□

زین یک نفس درآمد و بیرون شد حیات

□

بسی گشت فریاد خوان پیش و پس

□

دل سرد کن ز دهر که هم دست فتنه گشت

□

کنون هر کو به جان وصل تو می‌جست

□

از ساغر سپهر تهی کیسه می مخور

□

قیامتست که در روزگار ما برخاست

□

ساغر گلفام خواه کز دهن کوس

□

نقل کن زینجا به سوی مرغزار

□

کشتم به باد سرد چراغ فلک چنانک

□

فرو ماندم از کشف آن ماجرا

□

دایه شده بر قریش و برمک

□

چند گردی در زمین بی پا و سر چون آسمان

□

ز آ، نفس استوی زنند علی‌العرش

□

آبستنی که این همه فرزند زاد و کشت

□

فلک به پیش رکاب وزیر هارون رای

□

بلک طبعا خصم جان آدمیست

□

مطرد سرخ شفق دست هوا کرد شق

□

نه بیداد از او بهره‌مند آیدم

□

نقش شب پنج با یک افتاده است

□

ردای زهد در صحرا بینداخت

□

رهرو دل ایمن است از رصد دهر از آنک

□

آنکه از خواب اندر آید مردم نادان که مرد

□

آزرده‌ی چرخم نکنم آرزوی کس

□

پس کلوخ خشک در جو کی بود

□

زین سرد باد حلقه‌ی آتش فسرده باد

□

بگفت ای برادر غم خویش خور

□

نه نه کارم ز فلک نیک بد است

□

در قیامت سوی خود کس ننگرد

□

کعبه برخوانی نشانده فاقه زدگان را به ناز

□

قلم به طالع میمون و بخت بد رفتست

□

چشم زاغ است بر سیاهی بال

□

ای خدا بنمای تو هر چیز را

□

مستان صبوح آموخته وز می‌فتوح اندوخته

□

نپندارم ار بنده دم درکشد

□

چشمه به ماهی آید و چون پشت ماهیان

□

چون سرانجام تو طوفان بلاست

□

چو بیگانه‌ای مانم از سایه‌ی خود

□

خلق می‌گویند جاه و فضل در فرزانگیست

□

چرخ را نشره‌ی نون و القلم است از مه نو

□

رو به حق رحمت رحمن فرد

□

چون پای در کند ز سر صفه‌ی صفا

□

اگر کوتهی پای چوبین مبند

□

طاق ایوان جهان‌گیر و وثاق پیر زن

□

همچو شمعی شکر چرا بگداخت

□

جای نزهت نیست گیتی را که اندر باغ او

□

همچو زنبور در به در پویان

□

آب زدند آسیای کام ز کینه

□

از علی میراث داری ذوالفقار

□

شهنشهی که به صحرا نسیم انصافش

□

که بر جان ریشت نهد مرهمی

□

تا که شد نوروز سلطان فلک را میزبان

□

زلف چوگان صفتش در صف کفر

□

اسفندیار این دژ روئین منم به شرط

□

به عاقبت خبر آمد که مرد ظالم و ماند

□

محرمان چون رداء صبح در آرند به کتف

□

برج زندان را شکست ارکانیی

□

کیست دنیا؟ زنی استمکاره

□

دمادم به نان خوردنش هم نشست

□

صید گاه شاه جان‌ها را چراگاه است ازآنک

□

او هوای دل من جسته و من صحبت او

□

از سبزه و ز پر ملایک به هر دوگام

□

تا نسوزد برنیاید بوی عود

□

من چراغم نور داده باز نستانم ز کس

□

گرچه من ننگ خرانم یا خرم

□

وصل تو بی‌هجر توان دید؟ نی

□

ز خاک آورد رنگ و بوی و طعام

□

از پس یک ماه سنگ انداز در جام بلور

□

لعبت شاخ ارغوان، طفل زبان گشاده بین

□

گفتی فراش چرخ ناخن زهره گرفت

□

تو را سلامت دنیا و آخرت باشد

□

دیده‌ی ظاهر بدوز، بارگه اینک ببین

□

پس اشارت کرد میری را که رو

□

حور شود دست بریده چو من

□

بلا جوی باشد گرفتار آز

□

اگر مرا ندای ارجعی رسد امروز

□

برد و برد هر چه بیند و دید

□

چون آه آتشین زنم از جان آهنین

□

بس اعتماد مکن بر دوام دولت و عمر

□

گاوی کنند و چون صدف آبستنند لیک

□

مشفقی گر کرد جور و امتحان

□

بدو مرغ گفت ای دلارای رنج

□

درختی که پیوسته بارش خوری

□

در کف از جام خنگ بت بنگر

□

روز و شب در پرده با چندین ملک

□

چو پیروزگر فرهی دادمان

□

عاشقی بر خویشتن چون پیله گرد خویشتن

□

لفظ خوش و معنی ظاهر در آن

□

رب اعلی گر ویست اندر جلوس

□

چنین گفت با او یکی مرد پیر

□

گر او تاجدارت کند سر برآر

□

در دلش از تف آن شعله‌فروز،

□

درون عاشقان صحرای عشق است

□

دو ایدر به زندان شاه اندرون

□

این دریغم می‌کشد کافکنده‌ای اوصاف خویش

□

چو با هم دیدشان، با خویشتن گفت

□

او فرو افکند خود را از وداد

□

هم از گنج دینار چو سی هزار

□

نداند که ما را سر جنگ نیست

□

اگر زندانی‌ای بیمار گشتی

□

اگر یوسف برون آید ز پرده

□

ز رفتن سپه سربسر گشت کند

□

سر تشنیع نداری طلب یار مکن

□

خشک و تر هیمه همه سوخته شد

□

می حلالی خواست از وی هر کسی

□

کزو شادمانیم و زو ناشکیب

□

نهادی پریشان و طبعی درشت

□

نرخ متاعی که فراوان بود

□

سرافرازی مجوی و پست شو پست

□

نهاد اندران دژ دری آهنین

□

که گوش دار تو این شهر نیکمردان را

□

قصب‌باف عروسان بهاری

□

بی‌کلید این در گشادن راه نیست

□

سکندر سبک پرسش اندر گرفت

□

وز آن پس سه مشت آب بر روی زن

□

شد دشت ز ریگ و سنگ پاره

□

دل کز تو بوی یابد در گلستان نپوید

□

همی بود تا گشت خورشید زرد

□

گرفته راه تماشا بدیع چهره بتانی

□

نخست از روی گل دیدن شود مست

□

گوهری از حلقه‌های گوش او

□

ببردند بالای زرین ستام

□

که همتای او در کرم مرد نیست

□

درش ز آمد شد بیگانه بسته

□

تا نمیری و نگردی زنده باز

□

بدین شهر هرگز نیامد سپاه

□

باغ مزین چو بارگاه سلیمان

□

آنچه نگارد ز پی این رقم

□

از طعام الله و قوت خوش‌گوار

□

بران مرز لشکر فرود آورید

□

برند از برای دلی بارها

□

با بد و نیک و نکوکاری ورز!

□

ظلمت مویت بیافت انکار کرد

□

کسی را که او کرد پیروزبخت

□

بدین کمال ندارند حسن در کشمیر

□

دید در خواب که درهای فلک

□

عشق دان ای فندق تن دوستت

□

به کردار مادر بدی تاکنون

□

همه شب نبودش قرار هجوع

□

که: «گشتم زین پسر بدنام در مصر

□

دل کیست شکار خاص شاه است

□

همه دشت یکسر خروشان شدند

□

دگر روز آمدش پویان به درگاه

□

یکی از غمزه سویش کرد اشارت

□

چادر و سربند پوشیده و نقاب

□

به گیتی به هر گوشه‌یی بر یکی

□

برش تنگدستی دو حرفی نبشت

□

ز پشت آویخت مشکین گیسوان را

□

ز پی تو جان عطار اگر امتحان کنندش

□

اگر گم شود از میان هفتواد

□

هر جا سریست خسته‌ی شمشیر عشق تو

□

نکرده موذن از گلبانگ یا حی

□

جان عالم سوی عالم می‌دود

□

شگفت اندر ایشان سکندر بماند

□

ز هشیار عاقل نزیبد که دست

□

به دست سرکشی دادی عنانم

□

بوده عمری در میان اهل دین

□

به پیش اندرون دسته‌ی مشک بوی

□

و اصبح نوم اجفانی شریدا

□

مبادا کس به خون آغشته چون من!

□

کیل ارزاق جهان را مشرفی

□

ز باران ژویین و باران تیر

□

خردمند و پرهیزگارش برآر

□

از قاعده‌ی ادب فتاده

□

چون یکی است این موج بحر مختلف

□

همی تاخت شاپور تا پیش ده

□

درین سرای که اول ز آخرش عدمست

□

به هر قطره که از مژگان گشادی

□

مزد خود بستان و ترک فصد کن

□

جهاندار دارای دارا کجاست

□

طریقی به دست آر و صلحی بجوی

□

چون خیمه درین بساط غبرا

□

ماهرویی نشانده اندر پیش

□

بیامد به دریا هم اندر شتاب

□

تمنای شکم روزی کند یغمای مورانت

□

گهی لب را نشاط خنده آرد

□

هم‌چو سنگی کو شود کل لعل ناب

□

ملک بود قیطون به مصر اندرون

□

تو هم طفل راهی به سعی ای فقیر

□

نادیده ز خیمگی نشانی

□

گر زن صفتی به کوی سر نه

□

چه گفت آن سراینده دهقان پیر

□

بیار ای باد نوروزی نسیم باغ پیروزی

□

بوسید زمین و مرحبا گفت

□

گر مرا باران کند خرمن دهم

□

که بی‌دشمن آرم جهان را به دست

□

همه هرچه هستند ازان کمترند

□

ستاده در مقام استقامت

□

ز کفر و دین و ز نیک و بد و ز علم و عمل

□

چو قیدافه را دید بر تخت گفت

□

خاک مصر طرب انگیز نبینی که همان

□

محرمی کرد سالش کاین چیست؟

□

خواجه‌ام من نیز و خواجه‌زاده‌ام

□

به سوی سکندر نهادند سر

□

سوی مسجد آورده دکان شید

□

جامی از هستی خود گشته ملول

□

بی رخت بر رخم نوشت به خون

□

چو دارا بیامد بزرگان روم

□

مقبل امروز کند داروی درد دل ریش

□

ز رحمت جای بر تخت زرش کرد

□

مدتی وا ماند زان ضعف از شکار

□

که خان حرم را برآورده بود

□

اگر در جوانی زدی دست و پای

□

رخ آن آفتاب دلفریبان

□

میر آزاده سیر یوسف بن ناصر دین

□

همه نیکویها ز یزدان شناس

□

وآنهمه پیرایه بسته جنت فردوس

□

تا شوی بر نهج صدق و صواب

□

بهر آن پیغامبر این را شرح ساخت

□

چو دانا به روغن نگه کرد گفت

□

شنید این سخنهای دور از صواب

□

شد میان دو صف آنگونه به خواب

□

برهم افتاده هزاران عرش هست

□

نگه کرد و چون کودکان را بدید

□

ایشان چو ملخ در پس زانوی ریاضت

□

همه دور شباروزی گرفته

□

ای شده تو صبح کاذب را رهین

□

که همواره باشی تو زان تن درست

□

محال است اگر تیغ بر سر خورم

□

بال پروازش ازین تنگی ده!

□

باغبان بر گرفته دل به ماه دی ز گل

□

یکی چون بهشت برین دخترت

□

تا آتش است خرمن کس را چنین نسوخت

□

این چه حور است درین حله‌ی ناز

□

بر زبان بیخ گل مهری نهد

□

برآن تنگ صندوق بنهاد دست

□

ز علت مدار، ای خردمند، بیم

□

چو یوسف شد سوی خسرو روانه

□

دل چو ز نومیدیت زود فرو شد به خود

□

ز درگاه برخاست سالار بار

□

سلوتی عنکم احتمال بعید

□

دست بریده به هوا برفکند

□

گر سر هستی ما داری تمام

□

دگر گفت کز کار گردان سپهر

□

حضورش پریشان شد و کار زشت

□

عزیز و اهل او هم شادمانه

□

زنهار تا بپویی بی رهبری درین ره

□

سکندر بشد چون فرستاده‌یی

□

گر آسمان بداند قدر تو بر زمین

□

کس فرستاد به وی کای سره‌زن!

□

نرگس تر که ساقی چمن است

□

ز گیل و ز دیلم بیامد سپاه

□

به ناراستی دامن آلوده‌ای

□

یک شب ز کمال مهربانی

□

مرتد بود آن غافل کاندر دو جهان یکدم

□

بیامد دمان پای او بوس داد

□

بلاغت ید بیضای موسی عمران

□

بدو گفت آن بلنداقبال دایه

□

بر سر جمعی که بحر تشنه‌ی آنهاست

□

هرانگه کزو بچه گردد جدا

□

یکی هاتف از غیبش آواز داد

□

در خاتم مهتری‌ش انگشت

□

کو عیسی روحانی تا معجز خود بیند

□

چنین داد پاسخ که ای شهریار

□

شکیبایی مجوی از جان مهجور

□

تسکین‌ده درد بی‌قراران

□

مطرب بینوا نوا نزند

□

سپاه اندرآمد ز جای کمین

□

گشاید دری بر دل از واردات

□

اینهمه آثار، که نادر نماست

□

چون سر زلف تو از مشک شود چوگان ساز

□

نگه کرد خندان لب اردشیر

□

نشنیدی حدیث خواجه‌ی بلخ

□

یکی شد ز آن میانه، اول کار

□

دلش را صد حیات زنده بودست

□

بدو گفت شاها انوشه بدی

□

چو منکر بود پادشه را قدم

□

زلیخا را پدر چون شادمان یافت

□

غم از آن دارم که بی تو همچو حلقه بر درم

□

اگر فیلقوس این نوشتی به فور

□

از من نیاید آنکه به دهقان و کدخدای

□

ابر سیرابی تفتیده‌لبان

□

چراغ و شمع سپاهی و بر تو گرد شده‌ست

□

وگر هیچ تاب اندر آرد به دل

□

دمی رفت و یاد آمدش روی دوست

□

شخصی دیدش که خاک می‌بیخت

□

قطره‌ای آوازه‌ی دریا شنید

□

برو آفرین باد و بر لشکرش

□

گمان بردم که طفلانند وز پیری سخن گفتم

□

مطرب از مصطبه‌ی دردکشان

□

دیده‌ای کو که روی تو بیند

□

گزین کرد پیران صد از هندوان

□

تو در وی همان عیب دیدی که هست

□

جامی از هستی خود پاک شده

□

آب بده زانکه جهان هر نفس

□

چو کرسی نهاد از بر چرخ شید

□

بسی برآید و بی‌ما فرو رود خورشید

□

هر که به خس کرد قناعت، خسی است

□

ز ملک و ملکت چندین امیر یافته بهر

□

ز ساز و ز گردان هر دو گروه

□

نگارنده‌ی کودک اندر شکم

□

گفتا که: «شبان لیلی‌ام من

□

آنجا که سخن رود ز زلفت

□

هم‌انگه بفرمود تا شد دبیر

□

بیدار باش و مصلحت اندیش و خیر کن

□

خواهان رضای او به صد جهد

□

نیاید در ضمیر کس که آن خط

□

ز لشکر برآمد سراسر خروش

□

چو هر ساعتش نفس گوید بده

□

ز یوسف چند باشم مانده مهجور؟

□

تو هم‌نفس صبحی زیرا که خدا داند

□

بفرمود تا ساختند انجمن

□

به‌زارتر گسلی هر چه خوبتر بندی

□

از برون سو به تو گریان نگرند

□

تو زمین بوسه مده خدمت بیگانه مکن

□

سکندر بفرمود تا جاثلیق

□

شنیدم که جشنی ملوکانه ساخت

□

گوهر زندگی از عشق طلب!

□

سود ممکن نیست در بازار عشق

□

چو آگاهی آمد به شاه اردشیر

□

جماعتی شعرای دروغ شیرین را

□

نقاب از لاله‌ی سیراب بگشاد

□

گاه چون زرین درخت اندر هوا سر بر کشد

□

بر آیین شاهان کفن ساختم

□

خداوند از آن بنده خرسند نیست

□

کار بر خویش چنین تنگ مگیر!

□

سوخته گردد شرار کز نفس سوخته

□

به تن مردم و سر چو آن گراز

□

سنگی و گیاهی که در آن خاصیتی هست

□

آنچه از عالم دل تلقین داشت

□

پیک غزنین نرسیده‌ست که من

□

سپه را چو روی اندرآمد به روی

□

بگفتا دریغ آیدم نام دوست

□

چهی چون گور ظالم تنگ و تیره

□

خط سبزم به چستی سرخییی جست

□

گذشتند بر کوه خارا به رنج

□

کوه و دریا و درختان همه در تسبیح‌اند

□

گواهی بگذران بر دعوی من!

□

ساقیا خون جگر در جام ریز

□

زبان برگشادند بر شهریار

□

چو روی پسر در پدر بود و قوم

□

فاخته‌گون جامه به بر کرده تنگ

□

گفتم که کنم قصه‌ی سودای تو کوتاه

□

چو از نرم‌پایان فراوان بماند

□

همان که زرع و نخیل آفرید و روزی داد

□

نور بر نور، چراغ حرمش

□

از شفق در خون بسی گشت و نیافت

□

هم‌اکنون سرت را من از درد فور

□

که ای چشمهای مرا مردمک

□

خو به کرم‌های شما کرده‌ام

□

عشق تو میان خون و آتش

□

بدین هم‌نشان تا چهارم پسر

□

گر هر دو دیده هیچ نبیند به اتفاق

□

گفت: «به هر سو نظر انداختم

□

دادم آن خاکستر آخر بر سر کویش به باد

□

کس این گنج نتواند از من ستد

□

بخندید و گفتا به صد گوسفند

□

نیست در کان گهری بهتر از این

□

چو هست لعل لبت را هزار تنگ شکر

□

بدو گفت کای مهتر شادکام

□

دنیا حریف سفله و معشوق بیوفاست

□

زلیخا نیز می‌پخت آرزویی

□

نی خطا گفتم ز شیرینی که هست

□

همه دشت زیشان سر و دست شد

□

چه دانند جیحونیان قدر آب

□

گفت: «مقصود از آن گفت و شنود

□

با نسیم صبح گویی راز غیبی در میان است

□

تو این چیزها را بدیشان نمای

□

کأن جفونی عاهدت بعد بعدهم

□

شکافی زد به صد افسون و نیرنگ

□

اگر یک قطره دردی بر تو ریزم

□

چو نزدیک شد روی دارا بدید

□

کرم کن، نه پرخاش و کین‌آوری

□

از کجی خیزد هر جا خللی‌ست

□

جامی پر کن نه بیش و نه کم

□

نبینم همی در جهان یار کس

□

تو بخشیدی روان و عقل و ایمان

□

چو دید آن انجمن گفت: «این چه غوغاست؟

□

نه وقت بازگشتن سوی معشوق

□

که چندین مرنج از پی تاج و تخت

□

که در مصر چون من عزیزی نبود

□

ماهی‌ای چند رسیدند آنجا

□

هر جان که به کوی تو فرو شد

□

بدو گفت گر من به ایران شوم

□

اگر تو در چمن روزگار همچو گلی

□

چو «آدم» رخت ازین مهرابگه بست

□

گر بسی عمرم بود تا جان بود

□

ازان هر یکی پنبه بردی به سنگ

□

بر این خاک چندان صبا بگذرد

□

عرش، قدم بر سر کرسی نداشت

□

چون این ره عجایب بس بی نهایت افتاد

□

هرانکس که زاید ببایدش مرد

□

سر ننهند بندگان، بر خط پادشاه اگر

□

لیکن همه کس به آن سزا نیست

□

گر ازین دریا بگیری قطره‌ای

□

یکی مرد بینادل و نیک‌رای

□

بسا اهل دولت به بازی نشست

□

بسان دایگان پستان انجیر

□

ور از عنایت تو جان را رسد نسیمی

□

یکی روز تا شب برآویختند

□

مالا بن آدم عندالله منزلة

□

جبهه‌ات از نور چو مطلع نوشت

□

تو غافلی و به هفتاد پشت شد چو کمان

□

همی هرکسی گفت کاینت شگفت

□

نه این ریسمان می‌برد با منش

□

سیه فامانی از عنبر سرشته

□

اندر ضمیر دلها گنجی نهان نهادی

□

سپاه دو کشور کشیدند صف

□

گر از دست شد عمرت اندر بدی

□

غرقه به خون غنچه‌ی زنگارگون

□

گفته‌ای حاصل چه داری از غمم

□

شب و روز کرده طلایه به پای

□

به نزدیک من شب رو راهزن

□

زلیخا نام، زیبا دختری داشت

□

در طواف نقطه‌ی خالت ز شوق

□

فزونست ازان نیکویها که بود

□

محاسن چو مردان نداری به دست

□

بداد از تحفه‌ها صد گونه چیزش

□

خاصه اکنون که باز خواهد کرد

□

به تندی نجستیم رزم ترا

□

که کافر ز پیکارش ایمن نشست

□

کاینهمه از زنده رمیدن چراست؟

□

با توام خون نیزه گردان نیست، دور از روی تو

□

ز هرکس نهانش همی داشتند

□

به شهری درآمد ز دریا کنار

□

دلی دادی ز گوهر گنج بر گنج

□

ترا هزاران حسنست و صدهزار حسود

□

چو کودک ز کوشش به مردی شدی

□

به خلق و فریبش گریبان کشید

□

بودند نشسته هر دو تنها

□

سرنگونساری تو از حرص توست

□

بدودر ز هرگونه‌یی میوه‌دار

□

به یغما ملک آستین برفشاند

□

گفت: «آری به سرم شور کسی‌ست

□

خیمه‌ی عنبرینت ای مهوش

□

همه روی را سوی درگه کنند

□

درون پراگندگان جمع دار

□

بر سرت چتر مرصع که فراشت!

□

چون به کمان برنهی خدنگ جگردوز

□

چنین گفت با کید کاین چار چیز

□

اگر هست مرد از هنر بهره‌ور

□

روز و شبت گر همه یکسان شود

□

میان صد بلا خوش باش با او

□

سر نامه بود آفرین نهان

□

به سالی توان خرمن اندوختن

□

رانده‌ای از حرم قرب خدای

□

ساختن پرده آنچنان ز که آموخت

□

بیاموختندش هنر هرچ بود

□

به فرمان پیغمبر نیک رای

□

ز یاد عشق عاشق تازگی یافت

□

از می چو کوهپاره شود دل

□

عید خجسته روی به نظارگان نمود

□

نگه کرد و قندیل و محراب دید

□

رسولان از شه هر مرز و هر بوم

□

پیش خطت که رایج است به خون

□

غرفه‌ی دریای حیرت مانده در گرداب فکر

□

چه آن را که بر سر نهادند تاج

□

خیال روی یوسف یار او بود

□

هم او خلق را مایه‌ی زورمندی

□

زاهدان از می و معشوق مرا منع کنند

□

یکی زان دو می گفت با دیگری

□

خیز و به گلزار درون آ، یکی!

□

خورشید کو ز تنگی بر چرخ می‌کشد تیغ

□

ز بهر کوکبه‌ی حادثات تقدیرش

□

وشاقی پری چهره در خیل داشت

□

بود هر داستان زو بوستانی

□

چون تو می‌دانی که درمان من سرگشته چیست

□

به کنج عزلت از آنروی گشته‌ام خرسند

□

برفتند و هرکس درود آنچه کشت

□

حد من نیست ثنایت گفتن

□

حلقه‌ی معشوق گیر و وقف کن

□

در آن گلشن که ماوا جای من بود

□

شکسته قدح ور ببندند چست

□

می‌بود ز خاطر غم اندیش

□

ذره‌ای سوز اصل می‌بینم

□

غم عشقش ز دل خسته‌ی بیچاره عبید

□

نه چون کودک پیچ بر پیچ شنگ

□

نخست آمد سعادتمند مردی

□

سر زلفش شکار دلبری را

□

ز عنبر راه را پیرایه کرده

□

بزرگی، زبان آوری کاردان

□

پدر را دید با مادر نشسته

□

دل ببردی و جان شد از پس دل

□

شوریدگی و مستی فخر عبید باشد

□

بخندید کای بلبل خوش نفس

□

مجنون از دور چون بدیدش

□

ز حسن روی تو چون روی تابم

□

به سعی دولت وصلت نمیشود حاصل

□

چنان شرم دار از خداوند خویش

□

ناگاه بدید قومی از دور

□

تو چو شمعی و جهان از تو چو روز

□

هزار پیرهن از شوق میکند پاره

□

نپندارم این زشت نامی نکوست

□

چه پیوندی نباشد جان و دل را،

□

چند باشی بر امید دانه‌ای

□

از دو لعل و از دو ابرو و دو زلف

□

مرا هم ز صد گونه آز و هواست

□

شعله به جان در زده آن آتشت

□

ز پیدایی هویدا در هویداست

□

وصف او بیرون ز هر معنی که آری در سخن

□

ز دعوی پری زان تهی می‌روی

□

بگفتا: «خواب دیدم مهر و مه را

□

از یک می عشق او امروز چنان مستم

□

راضیم گرچه هول دیدارش

□

نصیحت شنو مردم دور بین

□

با اهل جفا، وفا روا نیست

□

آمد خطاب ذوقی از هاتف حقیقت

□

ورم ز پیش براند به جور حکم اوراست

□

که ای خیره سر چند پویی پیم

□

خاک ز گردون نشود تابناک

□

لیک گر افتد حجابی در رهت

□

ادر کاسا و لاتسکن و عجل

□

نخواهی که باشی پراگنده دل

□

با لب خشک و دهان ناخورد

□

تو بار خدای همه خوبان خماری

□

تا دل بیقرار ما باشد

□

مبر گفتمت پای مردم ز جای

□

عنوان همه درد همچو مضمون

□

چون نماند از وجودم ذره‌ای

□

بلا لائیت عنبر خوی کرده

□

تو گویی به چشم اندرش منزل است

□

گفت: «حاشا که ز پس مانده‌ی دوش

□

چون او همه را ندید می‌گفت

□

بی او نبخشد خورشید نوری

□

گرفت آتش خشم در وی عظیم

□

زنان مصر از آن آگاه گشتند

□

در سوختگی چو آتشم من

□

گل نگر بر تخت بستان بر سر افسر بافته

□

زلیخا دو دستش ببوسید و پای

□

گفت: «این به توام امید یاری!

□

برو عطار کو خود می‌شناسد

□

سبزه متفون طره‌ی سنبل

□

مرا امر معروف دامن گرفت

□

گفتن بسیار نه از نغزی است

□

نی نی که خون دل به سر آمد ز روی من

□

خوشا کسی که در آن دم به بانک بلبل مست

□

فرو کوفت طبل شتر ساروان

□

دفتر شعر بود روضه‌ی روح

□

چون دلبری اندر عقیقین وشاح

□

آستین بر زد خیالش تا به روز

□

به تدبیر رستم درآید به بند

□

اگر باشد اجازت، قصد داریم

□

اگر یگ ذره از اندوه نایافت

□

گهی چون شمع می‌افروز از عشق

□

رحیل آمدش هم در آن هفته پیش

□

سر به جیب و همه شب قافیه‌جوی

□

دریای تو جوش سر برآورد

□

گفت با بیچارگان صلحی کنیم

□

سوم کژ ترازوی ناراست خوی

□

راست بیرون دهم همه کژ خویش

□

جان را دو جهان تمام باید

□

حمایت تو کسی را که در پناه آرد

□

ز قوم پراگنده خلقی بکشت

□

بوی تو باد آورد دشمن بادی از آنک

□

گویم که ساقیا می پیش آور

□

از خود طلب که هرچه طلب میکنی زیار

□

قیامت که نیکان بر اعلی رسند

□

بدو گفت روزی که: «این خرده‌جوی!

□

می‌نوش چو شنگرف به سرخی که گل تر

□

آنروز که در محشر مردم همه گرد آیند

□

برآورد زاری که سلطان بمرد

□

مژگانت مرا کشت که یک موی نیازرد

□

آب گویی که آینه‌ی رومیست

□

ما آن نسیم، کو گذری سوی ما کند

□

کی سیرت آدمی گوش کرد

□

در گوشه‌ها هزار جگر گوشه خورده‌ای

□

چه ره است این که هرکس که دمی بدو فروشد

□

چون صبح در صفا نفس صدق میزنیم

□

نه هر آدمی زاده از دد به است

□

چو آئی سوی خاقانی دم نزع

□

گرچه با جان نیست بازی درپذیر

□

نعره‌ای گر میزند شوریده‌ای در بیخودی

□

نپنداری ای دیده‌ی روشنم

□

عمری است که چون خاک جگر تشنه‌ی عشقم

□

جان توان دادن درین دریای خون

□

ز آسمان چو نشان شفق پدید آمد

□

یکی گفت از آن حلقه‌ی اهل رای

□

دل کشته‌ی من اینجا به خیال توست زنده

□

گر پدید آیی دو عالم گم شود

□

از جفاهای چرخ نگریزیم

□

بهشت تن آسانی آنگه خوری

□

خدایان رهزن بسی یابی اینجا

□

شیرمردان را شکار آموختن

□

قصه‌ی دردش عبید از سوز دل

□

تو دشمن‌تری کاوری بر دهان

□

گاهی به دست خواب پیام وصال ده

□

تاب در زلف دلستان چه دهی

□

از خط و خال و بناگوش و لب و چشم و رخت

□

کسی با بدان نیکویی چون کند؟

□

همی رفت آورده پا در رکاب

□

گر وحدت خود را با قلاوز فرستی

□

من ار با او بیاری سر در آرم

□

کنون کرد باید عمل را حساب

□

بیش ز بازار می مخر که به بازار

□

کسی کز جان بود زنده درین راه

□

در این حدیقه‌ی زنگار نسر طایر چرخ

□

شنید این سخن پیر فرخنده فال

□

تا خود پرست بودم کارم نداشت سامان

□

هر که ز زلف تو کشد سر چو موی

□

پیر میخانه از خانه برون کرد مگر

□

نه در کوه سبزی نه در باغ شخ

□

دل نه پیکان است، هم خون است و گوشت

□

آینه بر روی خود می‌داشتست

□

تا گفته‌ام دهان تو هیچست از آن زمان

□

نیاورده عامل غش اندر میان

□

دو جهان را دو شاخ گل داند

□

گر من دادم امان دلم را

□

دریغ و درد که در هجر یار و غصه‌ی دهر

□

ز یزدان دادار داور بخواه

□

گفت خاقانی نه مرد درد ماست

□

آن چنان خلوت که ما از جان و دل بودیم دوش

□

نمی‌آسودم از فریاد و زاری

□

به دل گفتم ای ننگ مردان بمیر

□

خاقانیا پیاده شو از جان که دل توراست

□

هان ای دل خفته عمر بگذشت

□

دست برداشته تا وقت سحر خاطر من

□

همه طاعت آرند و مسکین نیاز

□

ندارم ز کس پایه‌ی برتری،

□

برگشادی بر دلم اسرار عشق

□

جان می‌فزاید الحق باد صبا سحرگه

□

گرم ره نمایی رسیدم به خیر

□

گفتم رسم به وصلت مژگان بر ابروان زد

□

در جوش و در خروش از آنند روز و شب

□

کنند رویم همرنگ برگ رز به خزان

□

چو دیرینه روزی سرآورد عهد

□

هر که را نعمت و مال آمد و جاه

□

اگر جمله بدانی هیچ دانی

□

وانکه امروز عذاب رمضان دیده بود

□

من آنم که اسبان شه پرورم

□

گفتی که روز سختی فریاد تو رسم

□

مقامرخانه‌ی رندان طلب کن

□

پادشاه جهان علی‌الاطلاق

□

که ای مدعی عشق کار تو نیست

□

عشقت آن اژدهاست در تن من

□

حسد آید همی ز بس گلها

□

همیشه تا فراز فرش غبرا

□

به رغبت بکش بار هر جاهلی

□

بسوختی تر و خشک مرا به پاسخ سرد

□

چون پاک شود ز هرچه دارد

□

کجاست حاسد بدبخت گو ببین و بسوز

□

غرض مشنو از من نصیحت پذیر

□

دست بر سر زانم از دست اجل

□

راست گفتی رخش گلستان بود

□

فسرده صوفی ما را که میبرد پیغام

□

حذر کار مردان کار آگه است

□

کشتن من یاد کن، یاد دگر کس مکن

□

در هر دو جهان ز خجلت تو

□

در این معنی بسی تقریر کردند

□

دگر روز خادم گرفتش به راه

□

مسکین درخت گندم از اندیشه‌ی ملخ

□

به یک دم زهد سی ساله به یک دم باده بفروشم

□

ثنای حضرت او بالعشی والابکار

□

به دیباجه بر اشک یاقوت فام

□

کار من بد شده است و بدتر ازین

□

نه که جان درباختن کار تو نیست

□

عجب مدار که در دور روی و ابرویت

□

ز رحمت دل پارسا موم شد

□

گرچه از توسنی چو طالع ماست

□

هر که او خام است گو در مذهب ما نه قدم

□

خرد گر گرد من گشتی چه گشتی

□

تو را کس نگوید نکو می‌کنی

□

هم به پناه رخت نقب زدم بر لبت

□

درگذر از مزابل حیوان

□

دردها چون دیر شد نومید روی از ما بتافت

□

جهاندار یزدان بود داد و راست

□

تب نهانی است از غم تو مرا

□

تا هست روی تو که سر آفتاب داشت

□

به شاهدان چمن صد هزار لخلخه حور

□

بدو گفت کین شاه خورشیدفش

□

نیت آن همی کنم که تو را جان فدی کنم

□

روی همه عاشقان ز عشقش

□

می‌بینی و میدانی احوال عبید آخر

□

بدو گفت شاپور کای نیک‌بخت

□

گه‌گه زنی از شوخی حلقه‌ی در خاقانی

□

گفتم: که کوژ کرد مرا قدت ای رفیق

□

ای ماهروی سلسله زلفین

□

یکی مایه‌ور بود با فر و هوش

□

صبحا به گلاب ژاله بنشان

□

هر روز به نو خراج می‌آرند

□

سر اندر پایت اندازیم چون زلف

□

یکی آتشی دید رخشان ز دور

□

من ز آب دیده نامه نوشتم هزار فصل

□

تا خواسته با قارون در خاک نهانست

□

بهل تا از لبت کامی بگیرد

□

بدانید کاین تیرگردان سپهر

□

هیچ بد در تو نگفتم بالله

□

تشنگان را که خار هجر نهاد

□

از محتسب نترسیم وز شحنه غم نداریم

□

دل ما به بهرام ازان بود سرد

□

به قصد قصاید شدم تیزگام

□

گردد ز چشم دیده و ران ناپدید

□

ز میهمان خیالت چو شرمسارم از آنک

□

دگر هرک بودند ز ایران مهان

□

جوش دریای سرشکم گوش ماهی بشنود

□

این عاشق بی زر را زر نیست تو می‌خواهی

□

آفتاب هفت کشور خسرو مالک رقاب

□

بدو گفت کایدر بماندی تو دیر

□

از هرکه به کوی او فروشد

□

سیاهیی که در هر دو جهان بود

□

عشقش حکایتیست که از دل نمی‌رود

□

چنین تا برآمد برین پنج سال

□

گفتی چو فلک دست جفا برنگشایم

□

آنچه رستم را سزد بر پشت رخش

□

ز کوی ما کرا می‌جوید آخر

□

که در چرم چو نازک اندام تو

□

چند ازین یوسفان گرگ صفت

□

گر شود فوت لحظه‌ای بی عشق

□

قوت دست ندارم چو عنان میگیرم

□

سری را کجا مغز باشد بسی

□

رفتم که حلقه زنم پنهان ز چشم رقیب

□

کردی ظلمات و آب حیوان

□

بسی دیدم پریرویان در آفاق

□

چو سرو دلارای گردد به خم

□

هم شکری تو هم نمک با تو چه نسبت آب را

□

تا که دردی نیایدت پیدا

□

چو بیدها به در آرند تیغها ز غلاف

□

بدانید کز داد جز نیکویی

□

دیده‌ای آنکه چون کند باد ز گرد پیرهن

□

از رخ مه گردون تویی، وز لب می گلگون تویی

□

عبید هم غزلی گاه گاه اگر بتوان

□

کنون آمدم تا زمانم کجاست

□

در مذهب عشاق چنان است شریعت

□

به جعدش اندر سیصد هزار پیچ و گره

□

با عشق همنشین شو و از عقل برشکن

□

چو خورشید تابان درم ساز گشت

□

نرسد نامه‌های من به تو ز آنک

□

چو عشقت آتشی در جان من زد

□

گر کنی با دیگران جور و جفا

□

همیشه دل ما پر از داد باد

□

مرغان و ماهی در وطن آسوده‌اند الا که من

□

گرچه وصل تو هست کار محال

□

هر دم عبید از خوی او باید شکایت کم کنم

□

خداوند گردنده چرخ بلند

□

سخن را که از رونق افتاده بود

□

وان راستی که کس را هرگز نشد مسلم

□

روی زمین که غرقه‌ی طوفان فتنه بود

□

هرانکس که بیداد بد دور کرد

□

با این همه گنج‌های پر معنی

□

به سحر ناز عاشقان با تو

□

به وصلش گر عبید بینوا را

□

که قیصر ز می خوردن و از شکار

□

مرا بر کعبتین دل سه شش نقش آمد از وصلش

□

کرسی است سینه‌ی تو و عرش است دل درو

□

شده برابر چشمش همیشه گوشه‌نشین

□

بزرگان ازان کار غمگین شدند

□

جستم میان خلق سلامت نیافتم

□

گر توانایی ندارم در رهت

□

به نزد خصمان گر فضل من نهان باشد

□

چو دینار پیشش فرو ریختند

□

نزنم هیچ دری تام نگویند آن کیست

□

هر که آن نقطه دید هر دو جهانش

□

فراقش ناگهانم مبتلی کرد

□

چه دانی تو اندر جهان سودمند

□

در چار بالش عدم آی از بساط کون

□

گمانی چون برم چون کس نبرده است

□

شراب خوار، به بزم خدایگان جهان

□

بدو گفت موبد چه باید بگوی

□

دلی که بال و پری در هوای خاک بزد

□

هرکجا در دو کون بیداری است

□

در وضع روزگار نظر کن به چشم عقل

□

بگفتند با شاه بهرام گور

□

میان خاک و خون چون صید غلطان است خاقانی

□

گرهی را به پای تا همه شب

□

غلام دولت آنم که بر کنار چمن

□

همو آفریننده‌ی روزگار

□

شایدم کالماس بارد چشم از آنک

□

منم و دردیی و درد دلی

□

گرچه میگوید که بنوازم ترا

□

که خوبی و زشتی ز ما یادگار

□

در شعار بندگی یاقوت‌وار

□

گفتم: تن من و دل من چیست مر ترا؟

□

از جور چرخ نیست کنون بر تنی ستم

□

به جای بزرگیش بنشاندند

□

بر کمین‌گاه فلک بودیم دیر

□

چنان از دردیت بی خویش گشتم

□

ز من دور اوفتاد آن جان شیرین

□

سپاهی ز قیدافه آمد برون

□

چون نای شدم سر چو زبان گم شده خواهم

□

دل من ز مهر تو گشتن نخواهد

□

پیش از این در سر غرور سرفرازی داشتیم

□

ده اشتر نشستنگه شاه را

□

محروم ز آستانه‌ات هستم

□

هر دو عالم تخت خود بینند از روی صفت

□

عبید از دولت خسرو در این فصل

□

جوانی که کهتر برادرش بود

□

دزدی است چرخ نقب‌زن اندر سرای عمر

□

در شادمانی بود عشق خوبان

□

منم آن بیدلی کز بیقراری

□

ازان کرده‌ام دست منذر پناه

□

خاقانیا دمی که وبال حیات توست

□

پس چو چنین است یقین عمر خویش

□

ور او را از غم ما خستگی‌هاست

□

چنان رو که پرسند روز شمار

□

اکنون که دیدی آن سر زنجیر مشک پاش

□

به ز جان عاشق دیدار تو را

□

اینچنین زار که بلبل به چمن می‌نالد

□

ز برد یمانی و تیغ یمن

□

قفلی که از وفای تو بر سینه داشتم

□

به زلف و عارض ساج سیاه و عاج سپید

□

ز جور و جفا هرچه ممکن بود

□

بدو هستم امید و هم زو هراس

□

فرازنده‌ی افسر سرکشان

□

به آسانی نیابی سر این کار

□

هنوز لاله‌ی نورسته ناشگفته تمام

□

سخن گفت مرد گشاده‌زبان

□

نیستی آگه ز حال کز صف عشاق تو

□

زنجیر در میان و نمد دربرند از آنک

□

شوری فتاد از تو در آفاق و کس نماند

□

گرفتار شد قیصر نامدار

□

آدم ز خاک بود و من از نور پاک او

□

گرچه مردم همه در خواب خوشند

□

وین هست و آرزوی دل من

□

به لشکر همی گوید این گر به گنج

□

مرا دردی است ناپرسان مپرس از من که سربسته

□

بدین زودی از من چرا سیر گشتی

□

چو در و گوهر در سنگ و در صدف دایم

□

بجز داد و خوبی مکن در جهان

□

زلف تو کافری است که هر دم به تازگی

□

آنچه می‌جویی تویی و آنچه می‌خواهی تویی

□

اگر چه خواند همی عقل مر مرا در گوش

□

چنین گفت بهرام کری رواست

□

گر بر دلم زبور بخوانند نشنود

□

از بس دل پرتاب که زلف تو ربوده است

□

به اشک، چشمم چون فانه کور میخ کشند

□

بدو گفت بهرام کری رواست

□

از بس که غم خورم ز سپهر بنفشه رنگ

□

مگر در عشق او نادیده رویش

□

دل در شکنج طره‌ی پر پیچ و تاب او

□

چو روز تو آمد جهاندار باش

□

چون به یادت کعبتین گیرم به کف

□

هر دم گرهی عظیم افتد

□

به سوی گلشن کروبیان نظر کردم

□

چه باشد کجا باشد آن روزگار

□

خون خوری ترکانه کاین از دوستی است

□

پرده‌ی این راز که در قمر جان است

□

بهر قدح که دهی پر ز باده از سر صدق

□

بدو گفت یزدان پناه تو باد

□

آهوی غمزه‌ی تو دم نزند تا به فریب

□

پر پرتو روی توست عالم

□

تا بتوان خاطر خود شاددار

□

به روز شکارش هیون خواستی

□

مرغی عجب استادم در دام تو افتادم

□

بر سر آی از قعر چاه نفس از آنک

□

مقیم طارم هفتم معمری دیدم

□

بزرگ جهان از کران تا کران

□

معتدل نیست آب و خاک تنت

□

همگان حال من شنیدستید

□

دم از غم زن اگر شادیت باید

□

چنین داد پاسخ به فرزانگان

□

دل کز همه درماند جان بر سرت افشاند

□

هست آب چشم کروبی بسی

□

ز عشقت گر همام از جان برآید

□

زمانه شد از گرد چون پر چرغ

□

نی چون من است در همه عالم ستم‌کشی

□

در ماتم این درد که دورند از آن خلق

□

بیتکی چند ز اشعار کسان داردم یاد

□

کز ایران فرستاده‌ی خسروپرست

□

فتنه شدن بر گیاه خشک نه مردی است

□

چون رسیدم به نزد آن معشوق

□

از سر لطف دل خسته‌ی بیچاره عبید

□

جهان راست کردم به شمشیر داد

□

زلف تو گر خاتم از دست سلیمان در ربود

□

تا این رویش نگردد آن روی

□

مرو به عشوه‌ی زاهد ز ره که او دایم

□

به پور جوان گفت کاین هفت جام

□

به جان او کزو جان را به درد اوست خرسندی

□

برو ای عاشق دستار بگریز

□

همچون عبید خانه‌ی هستی خراب کن

□

برفتند بسیار مردم ز شهر

□

مرا ز دل خبر رسد، ز راحتم اثر رسد

□

در شوق رخ تو بیشتر سوخت

□

در باغ چه خوش بود سحرگاه

□

ز پیوند نرسی یکی یادگار

□

تهی‌دست با ایمنی خفته جفت،

□

همچو من آب خضر و کوثر هم

□

حیران بماند سوسن آزاده ده زبان

□

همی بود نالان ز درد شکم

□

رفتم به درش رقیب من گفت

□

اشکم به قعر سینه‌ی ماهی فرو رسید

□

ز بهر سائل و زایر خجسته خامه‌ی تو

□

بدان تا رسد پادشا را بدی

□

ز بس خون‌ها که می‌ریزی به غمزه

□

من رسیدم به وصل بی وصفت

□

آن جود و عدل دارد سلطان که پیش از این

□

چنین گفت با او یکی نامدار

□

کجا توانم پیوست با تو کز همه روی

□

ایدل آنکس را که می‌جویی به جان

□

این منور سطح اخضر در میان گسترده‌اند

□

تو شاهی و شنگل نگهبان هند

□

بر آتش ریزد آب خضر آوخ

□

می‌نسازی تا نمی‌سوزی مرا

□

ز شوق زلف بتان بیقرار و سرگردان

□

که با کیست زین‌گونه تیر و کمان

□

سوزن مژگانش از دیبای رخسارش مرا

□

گر عاشق عشقست و غم عشق مر او راست

□

خداوندا هنوزم هست امید

□

سپاهی همی خواندند آفرین

□

گرنه شبستی رخش کی شودی بی‌نقاب

□

گر بنالم زیر بار عشق تو

□

دیوانه دل به عشق سپارد عبیدوار

□

چو در بارگه رفت بنشاندند

□

گله‌ی فراق گفتم که نه نیک رفت با

□

هر چه هست و بود و خواهد بود هر سه ذره است

□

عبید این دو سه بیتک به یک زمان گفته است

□

پراگنده از چرم گاوان میش

□

دیوانه کنی و پس گریزی

□

چون به یک دم صد جهان از پس کنم

□

نظر گشادم و دیدم خجسته مملکتی

□

همان ایمنی شادمانی بود

□

صلاح از می سر رشته کند گم

□

کم زن و اوباش شد و مهره دزد

□

سمن گوئی گریبان باز میکرد

□

دگر هفته نعمان و منذر به راه

□

از تو کجا گریزم کز بهر بند من

□

با تو نفسی نشسته بودم

□

برقی چو دست موسی عمران به فعل و نور

□

به روی جهاندار جام نبید

□

فرزند به صورت ارچه زشت است

□

رسته‌ی دندانت در بازار حسن

□

مرا ز صحبت یاری گریز ممکن نیست

□

کمان را به زه کرد مرد دلیر

□

خراج هر دو عالم برد خواهی

□

از دهانش که هست معدومی

□

حسرت دیدن یاران جگرم سوخت عبید

□

پرستنده و دایه‌ی بی‌شمار

□

بیرون ز قضا و ز قدر بود وصالش

□

آن مرغ که بود زیرکش نام

□

چون ما به هیچ حالی آزار کس نخواهیم

□

سواران و پیلان بدربر به پای

□

سینه‌ی خاقانی است سوخته‌ی عشق او

□

دمی خوش است مکن صبح دم دمی مردی

□

چشمم مسیل بود ز اشکم شب دراز

□

به پنجم سخن مردم زشت‌گوی

□

بودیم گوهری به تو افتاده رایگان

□

خدای داند کاندر درختها نگرم

□

بر تارک و بر سینه زد همی

□

بدو گفت کامشب تویی باده‌ده

□

به نواله هزار محرم هست

□

گر تو گویی روا بود بکنم

□

هر مرض دارو و هر درد علاجی دارد

□

برادر جهان ویژه ما را سپرد

□

از دوستان عهد بسی آزموده‌ام

□

خونهاشان به تعصب بکشیدند به جهد

□

چه موجبست یکی ثابت و یکی سیار

□

چو بشنید بهرام رخ را بکند

□

نگارا گر چنین زیبا میان باغ بخرامی

□

که ترا با من ار مناظره ایست

□

هاضمه را سودمند فاکره را نقش بند

□

به راهام گفت ایچ ازین در مرنج

□

گیرم که دلی درستمان نیست

□

با ضیعت بسیارم و با خانه‌ی آباد

□

به رزم و بزم چو برخیزد و چو بنشیند

□

وزین هرچ گویم پژوهش کنید

□

سخن‌ها تازه کن خاقانی ایراک

□

تا برآمد جامهای سرخ مل بر شاخ گل

□

کز سایه‌ی عنایت سلطان تاج‌بخش

□

کسی کو بجوید ز ما راستی

□

باده به کم کاسگان تا خط بغداد ده

□

من که باشم که دم زنم آنجا

□

سخن سازان که دل پرنور دارند

□

چو بنشست بهرام بر تخت داد

□

هر دشمنی که زهر دهد دوستکانیم

□

بگفت آنک در باغ شادی و بخت

□

از صبح تا به شام در اندیشه مانده‌ام

□

چو یزدان نیکی‌دهش نیکوی

□

گفتی که چو وقت آید کارت به ازین سازم

□

همه بسترد مرگ دیوانها

□

ضامن نفس گر اینست بدین راضی شو

□

چو خاقان چین این سخنها شنید

□

بنده‌ی دندان خویشم کو به گاز

□

همی تاخت لشکر چو از کوه سیل

□

از شرم او چه جلوه کند در کنار جوی

□

ز دینار چندانک بایست نیز

□

سایه‌ای ماند ز من، من غلطم

□

که فر کیان داری و زور شیر

□

شاهی که اطلس تتق زرنگار چرخ

□

اگر زو تهی گردد این بوم و بر

□

ز زلفت بس نبود این ترک‌تازی

□

همی بود بهرام تا گور نر

□

به عیش کوش و مپندار همچو نااهلان

□

چنین داد پاسخ که ای مهتران

□

زخم بگذاری و مرهم نکنی

□

به ایوان همی بود خسته جگر

□

به جان مجروح و تن بیمار و دل ریش

□

کجا نام آن گو جوانوی بود

□

زر خواسته‌ی جهودم ار دارم

□

با عقل ترس ترسان گفتم که در ثنا

□

در بهای می گلگون اگرت زر نبود

□

هنوز مدت یک هجر نارسیده به پای

□

گر سلیمان نه‌ای به دیودلی

□

زان سوی آسمان به تصرف برون شدی

□

ما را ز ننگ هستی جز می نمی‌رهاند

□

ای بحق هر دو تصرف تو

□

خردنامه‌ای نغز عنوان گرفت

□

گر ابر خاطر او قطره بر زمین بارد

□

چو رمزی زین حکایت یاد کردی

□

بر محیط فلک از هاله سپر سازد ماه

□

با دل گفتم که ترک جان کردی

□

بر یمینم ز منطقی اجزاء

□

چو رنج دیگرم بر پیری افزود

□

گفتم آن چیست پس بگو برهان

□

نی دیده کسی ز وی نشانی

□

راستی به با کف و کلک تو بیرون برده‌اند

□

کزین خوشتر کسی دلبر نیابد

□

تا همچون چنگ تو به کنارم نیامدی

□

پیش من از عشق بر سر می‌زند

□

شرفش همچو طبع گردون خاص

□

من و وصال تو آن فکر و آرزو هیهات

□

کرده زان پس مکرران صدات

□

کنون اندوه دل هم دل خورد ز آنک

□

ره گم نکنی و در تحرک

□

عبید از درد کی یابد رهائی

□

شعله‌ی خوف و خطر باز نهد رخ به نشیب

□

به نعمت رسیدی، مکن چون خسان

□

با جان دلشکسته که در عهد من مباد

□

گدائی با شهی همدوش کی شد

□

مرده خواهد که بجنبد به چنین وقت از جا

□

ز وصل گوئی کم گوی، آن مرا گویند

□

بر و رویم ز زخم دست کبود

□

صبر از برم رمید و مرا بیقرار کرد

□

اتفاق فلکی بود و قضای ازلی

□

بد بود مرا حال بر آن شکر نکردم

□

برکه بر ناصر دین صاحب عادل که خدای

□

بندگانت پایه بر عرش معلی ساخته

□

به دست قهر نهد قفل ختم بر احداث

□

چو بیعت گرفت‌اش ز گردن کشان،

□

قضا نسازد کاری ز عزم او پنهان

□

ای بت نازنین من دور مشو ز پیش من

□

چنان روز بر ما سیه کرد بی‌تو

□

پی از هر خسی سایه پرورد بگسل

□

نظم جهان نداد همی بیش ازین ز بخل

□

دل اندر وصل من بستی و ترسم

□

روضه‌ی خلد بود مجلس انسش ز خواص

□

به خاک پای او کز خاک پایش

□

برق با برق فکرت تو صبور

□

خوشا که زلف تو گیرم به خواب خوش هرشب

□

تو پیش از عالمی گرچه درویی

□

الله الله که از عذاب سفر

□

بر خستگی نیازمندان

□

حدیث درد دلها با تو گویند

□

القصه اندر آمد و بنشست و هر سخن

□

روزم فرو شد از غم و در کوی عشق تو

□

گاه در دور و جنبش افلاک

□

کجا مانند تو مسکین گدائی

□

تاکنون حال خراسان و رعایات بودست

□

اگر لب گشایی، به حکمت گشای!

□

دیگکی چونان که دانی پخته است

□

سودای زلف او همه کس می‌پزد ولی

□

من از خرابی ومستی به عالمی که درو

□

کو سواری که شود کشته‌ی عشق

□

کهربا رنگ آمد اندر بیشه‌ی قهرت بقم

□

دل اندر وصل من بستی و ترسم

□

نهد ار قصد کند همت او

□

ره مرد دانا یکی بیش نیست

□

این معانی همه معلوم خداوند منست

□

حدیث درد دل مستمند و سینه‌ی ریش

□

نه از فراز توان کرد حیلت مرکوب

□

کفر و ایمان را بهم صلح است خیز از زلف و رخ

□

اوج جاهت را ثوابت در جوار

□

جان ما وعده‌ی وصلست نه این روح مجاز

□

یکی چو فندق سیم و یکی چو مهره‌ی زر

□

مگذار کز جفایت دل گرم ما بسوزد

□

ببسته از پی حکمش میان زمین و زمان

□

رسید کنگره‌های بلند او جائی

□

زهی جود از تو در قوت چو قارن

□

فتنه را برسر گرفتم چون سرکار از تو داشت

□

آنکه آن دارد از زمانه منم

□

زمانه‌ی بد هرجا که فتنه‌یی باشد

□

چرخ برتابد زمام روزگار

□

بکردند آنچ اهل ماتم کنند

□

تو گویی برگ سیب و سیب الوان

□

پایمردی که دست او گیرد

□

نه از غبار خاسته بیرون شدی به زور

□

کردم خطر و بر سر کوی تو گذشتم

□

خدایگان وزیران که جز کمال خدای

□

به قول و عهد بتان غره گشته وز سر جهل

□

طاهر طاهرنسب صاحب که حکم شرع را

□

عالم نگشت و ما و تو گردنده‌ایک از آنک

□

شاکر حفظ سایه‌ی عدلت

□

گرفتم راز دل بتوان نهفتن

□

ز آرزوی لب شکرین او همه شب

□

شو گوش خرد برکش چون طفل دبستانی

□

بر نامه‌ی وجودت نام رسول عنوان

□

هرگز دمی به گوش گدایان کوی عشق

□

هردم از جاه نو شونده‌ی تو

□

ترش روی است زر صفرا بر

□

سخنش علم غیب را تفسیر

□

چون گلشن بهشت‌سرا بوستان تست

□

گه نفاذ زهی فتنه‌بند کارگشای

□

در بار می در پای او، از دیده هم بالای او

□

همتت پشت دست زدکان را

□

سرم هوای وطن میپزد ولیک دلم

□

دهر نتواندت آورد نظیر

□

سوزی چنان که دانی جان مرا و من

□

ای توانگر ز تو بسیط زمین

□

هر بنده‌ای که بر در او جایگاه یافت

□

ناجسته ز فکرتت روانتر

□

طاووس خودآرائی در زیور زیبائی

□

آنکه قدرش رفیع و رای منیر

□

به اختیار نکردم جدائی از بر یار

□

هزار زورق خورشید شکل بر سر آب

□

چون زکاتی به من از گنج روان می‌ندهند

□

مقدم عهد و در دولت مخر

□

همچو لاله ز خون دل روییست

□

ابر اگر عاشق نشد چون من چرا گرید همی

□

خیالت دوش حالم دید گفتا

□

گشاد نفاذ تو گردون فطرت

□

زاهد از محراب بیرون رفت و در میخانه جست

□

نتوان برد نام نوشروان

□

عقلم آواره صفت می‌بدود در پی تو

□

نه در مفاصل این سستیی ز بار رکاب

□

جهان حراقه‌ی شب را به تف گرمی صبح

□

زآب چشم و زآتش دل گر بخواهم در جهان

□

تو را باد است در سر خاصه اکنون

□

وانکه از چرخ جود او بشکست

□

زهی نمونه‌ی دولت زهی نشانه‌ی بخت

□

باری از گفته‌ی تو باید گفت

□

بی‌کار ماند شست غم او که بر دلم

□

ای چو الیاس و خضر بر سر کار

□

نیست گیتی بجز شگفتی و نیز

□

آن در ازل بکرد به یکبار ثبت حکم

□

چون تافتگی تب خاقانی از اینجاست

□

پای ملخی بیش نی بقدر

□

بنده‌ی یکروان یک رنگیم

□

در بزمگاه محنت گیتی به جام عمر

□

سر خواستی ز من هم ازین پای باز گرد

□

با رای تو چرخ در مصالح

□

وین سستی بخت پیر هر ساعت

□

در مشکلی فکند مرا عشق تو که آن

□

دل یاد کرد یار فراموش کی کند

□

تیر ترکانت فارغ از پرتاب

□

کمر کوه تا نشست من است

□

آن دبیرست کز قلم بفزود

□

کس را چه دست بر ما گر عاشق توایم

□

آنکه از کنه کمالش قاصرست ادراک عقل

□

بی‌تربیت طبیب رنجورم

□

بسی اسرار جزوی کرده معلوم

□

گوش ماهی است نه خورد من و نه هم جام است

□

گردون چو تاج کسری بر معجزات حسن

□

عبید گه گهی از بهر مصلحت میگفت

□

تو خداوند که بر من بودت منت جان

□

گر در همه عمر از تو وصلی رسدم یک شب

□

شیر چرخ از بیم شیر رایتت افغان‌کنان

□

کمر بندگیت هر که نبست

□

گاه خطبه خواندن تزویج فرخ فال تو

□

در هر کنجی است تازه عذرائی

□

در اژدهای رایت از باد حمله‌ی تو

□

ز ناگه پیک دولت می‌دوانید

□

سینه‌ی خاقنی و غم، تا نزند ز وصل دم

□

هرکه خواهد که کند از تو مرادی حاصل

□

ور ببخشی بوسه‌ی آخر به لطف

□

ز هر بدی که به من میرسد بتر زان نیست

□

مانا که هم لبت خورد آن خون که غمزه ریخت

□

یکباره جور و فتنه‌ی عنان از جهان بتافت

□

یک جگر خون است عاشق را و جان و دل حریف

□

خیال وصل تمنی کنم همی در خواب

□

گرچه پروانه کند عمر زیان

□

پیش از وجود انجم و ارکان نهاده بود

□

مرقد خاقانی از فرقد نهادی بخت من

□

تو جان عالمی و علی سهل جان جان

□

اگر روزم فرو شد در غم تو

□

دل بیچاره‌ای از غم جدا کن

□

می خواه و دیو دل باش ارچه ملک صفاتی

□

تب‌های هجر دارم شب‌ها بینوائی

□

در جان می‌زند هجر تو دیری است

□

خونین دلی به صبر سر اندوده وز سرشک

□

این لاشه‌ی تن کشیده در جل

□

گوشوارش به پناه خم زلف

□

تب، کرد به قصد جانش آهنگ

□

دل بماند از کاروان وصل او

□

ای بی‌نمک به هجران خوش کن به وصل عیشم

□

آن لاشه جست ز آخور سنگین هندوان

□

یک چشم زد نباشد کز بهر چشم زخم

□

سایه را پنبه بر نه احمدوار

□

تاختی بر اسب همت سال‌ها

□

بر دشمن من زر به خروار برافشاند

□

بر حال گذشته‌ی ما هرگز نکنی حسرت

□

از پی آن کاتش هجر تو دارم یادگار

□

چون ببارم اشک گرم، آتش زنم در عالمی

□

دست هوا به رشته‌ی جانم گره زده است

□

میان انجمن ناگفتنی بسیار می‌ماند

□

از روی کله داری بر فرق سراندازان

□

بس کن از سرکه فشاندن زان لب میگون که من

□

صوتر حال خصم و خاقانی

□

دیده‌ی خاقنی اگر لاف جمال تو زند

□

بر ابلق امید نشستم به جد و جهد

□

یارب چه صورت است آن کز پرتو جمالش

□

از بوسه سخن نرانم ایرا

□

خوی تو با دیگران چو شاخ سمن بود

□

آن زمان کز آتشین کوثر شدیم آلوده لب

□

اگر به خدمت دست تو دررسد لب من

□

ننالیدم ز تو هرگز ولی این بار می‌نالم

□

همچو محمل برو آفات به غفلت بگذار

□

وز روی شفق گرفت شنگرف

□

گرنه مستمند دشمن خاقانیم

□

برآنی که خونم بریزی و سهل است

□

عالم زراق را سغبه مشو چون شدی

□

گرخوش خوئی نداری خاقانی آن نداند

□

گریه بهانه سازی تا روی خود ببینی

□

تا ز دستم رفت و هم‌زانوی نااهلان نشست

□

تو را به سلسله‌ی صبر خواستم که ببندم

□

وحشتی داری برو با وحش صحرا انس گیر

□

گروهی فقیریم حکمت پژوه

□

گستاخ برمپر که مبادا که ناگهی

□

ناقه ای کو پای بر یالش نهد

□

امیدم به اندازه‌ی دل رسیده است

□

پنداشتم که هستی درمان سینه‌ی من

□

با مایی و ما را نه‌ای، جانی از آن پیدا نه‌ای

□

گر اثر روی تو سوی گلستان رسد

□

چه سود ار من رسم در گرد اسبت

□

خاقانی اینک در پیش بوسه زنان بر هر پی‌اش

□

گردن امید خود را ناقه‌وار

□

از زحمت خاقانی مازار که بد نبود

□

نه قندز شب نه قاقم روز

□

دزدان شبرو در طلب، از شمع ترسند ای عجب

□

چون شانه‌ی سر است گل آلود پای دل

□

بی‌من است این سخن تو دانی و دل

□

آن می‌کنی از جفا که لاتسل

□

توبه را طره‌وار سر ببرید

□

همه روز ار ز روی تو دورست

□

پی یک بوسه گرد پایه‌ی حوض

□

به دین و کفر مفریبم کز این پس

□

به خود گفت کاین تحفه‌های حقیر

□

ز حالم دم نامرادی زنید!

□

به بوئی از تو شدم قانع و همی دانم

□

ای هدهد سحر گهی از دوست نامه‌ای

□

پس مرا خون دوباره می‌ریزی

□

در معرکه‌ی عشق تو عقلم سپر افکند

□

جان گران بها به تو بخشم به عرض بوسی

□

دلا یاری مجوی از یار بدعهد

□

صبح بی‌منت از برای دلم

□

سر و زر ریختمی در پایت

□

رفتی چو آن گل ما از بهر صید گلشن

□

زیر فلک نیست جنس و گر هست

□

کوه آهن شد غمم وز بخت من

□

شهد و شکر لبان تو جمله جهان از آن تو

□

نامت نشود تا نشوی سوخته‌ی عشق

□

ای کاش یار غار نرفتی ز دست من

□

یک دو آواز برآید ز چراغ

□

جهان‌ها در آرزوی تو می‌بگسلد ز هم

□

گر زمانه داد ندهد یا فلک

□

سلطان سعادت آنچنان نیست

□

خاطر خاقانی از برای وصالت

□

وآن کس که به تو رسد مرا گوید

□

تا صد هزار دانه‌ی دلها سپند اوست

□

عقل نه همتای توست کز تو زند لاف عشق

□

غمزه‌ش ار غوغا کند هیچش مگوی

□

مژگانت را به کشتن من رخصه داده‌ای

□

جان در این ره نعل کفش آمد بیندازش ز پای

□

آنکه غم عشق توست ناگزرانش

□

قیامت‌هاست در زلف تو پنهان

□

جان من از خیالت در عالم وصالت

□

حال دل خاقانی اگر شرح پذیرد

□

گرچه آن خوش لب جهان خرمی را برفروخت

□

گهی که جرم مرا پیش تو حساب کنند

□

وصل تو دواسبه رفت چون باد

□

روز به روز بر فلک بخشش عافیت بود

□

لاف یک رنگی مزن تا از صفت چون آینه

□

چه پویم بر پی مردان عالم

□

تو آنی که با من خلاف طبیعت

□

به وام از عشق جانی چند برگیر

□

ای هجر مردمی کن، پای از میان برون نه

□

گر یافته‌ام دو در عجب نیست

□

دریا کشم ز چاه غمت گر برآرم آه

□

زان پای بر آتشم که دل را

□

هستم بر آنکه خود را بی‌تو ز خود برآرم

□

ز آغاز این نامه تا ختم کار

□

کیسه هنوز فربه است از تو از آن قوی دلم

□

جای تو در دل شکسته‌ی ماست

□

خواهم که راز عشقت پنهان کنم ز یاران

□

دل بر خسی بگماشتی کز خاک ره برداشتی

□

هم مژه مسمار سازم هم بهای نعل را

□

خاقانی از آن توست دریاب

□

جام پر بر دهی به مجلس می

□

هرچه دارد ضمیر خاقانی

□

گفتم دلی که دیده است پیرو غریب و خسته

□

زدود از پی رستن از ننگشان

□

پروانه‌ی وصل از سر و زر خواهد مرفق

□

حقی که نه از وفاست بگذار

□

چون هم‌نفسی کنم تمنا

□

اگرچه زیر هر سنگی چو خاقانی صدا بینی

□

احد گویان صمد جویان همه زیر زمین رفتند

□

کس را پناه چون کنم و راز چون دهم

□

خون ریخته می‌بینی گوئی که نه خون توست

□

در کمین شکست دلهایی

□

من حسین وقت و نااهلان یزید و شمر من

□

واندر آن بستان کز او دست خسان را گل رسید

□

بس که شدم کوفته در آتش اندوه

□

ز مرغزار سلامت در مراست خبر

□

زخم‌ها را گر نجویم مرهمی

□

پشت بنمودی و خون‌ها راندی از مژگان مرا

□

تا جرعه ادیم‌گون کند خاک

□

دیده‌ای آتش که چون سوزد پرند

□

از ناله‌ی من رقیب در گوش

□

قطره‌ی اشکم و اما ز فراوانی ضعف

□

مرا ز بخت خود است این و خود عجب دارم

□

خطا کردم که دادم دل به دستش

□

یار چون لشکری شود من نیز

□

من بسته‌ی دام تو، سرمست مدام تو

□

به لبت شفیع بردم که مرا قبول کن

□

گفتم آخر درد خاقانی دوا یابد به صبر

□

از یک نظر تنها، دل باخته‌ام با تو

□

سرهای گردنان به شکر می‌برد لبت

□

بر سر کوی حسن تو پای دلم شکسته شد

□

کوی او از اختران چشم من

□

گرچه فتراک وصال است بلند

□

با درد فراق تو به جان می‌زنم الحق

□

هر پنجره که تنگترش دید رخنه کرد

□

وین تاج دواج یوسفی را

□

اندرین خم‌خانه صافی از پی درد است و ما

□

بر دل ما عید کرد اندوه تو وز صبر ما

□

به هجرت خوشترم دانم که از هجر تو وصل آید

□

مرا بازوی عمر سستی گرفت

□

جام خم کن جرعه بر خامان بریز

□

با این همه به یک نظر از دور قانعم

□

ای دل خاقانی مجروح خیز

□

تا دل من سوی توست بارگه صبر من

□

خاقانیا درخت وفا کاشتن چه سود

□

چون بخندد عدو ز گریه‌ی من

□

از درد جگر به شب ز هجرانش

□

ورنه رسوا شوی به سنگ سیاه

□

از آن زمان که بدیدم نگار خامه‌ی تو

□

من در غم تو عقیق می‌گریم

□

که باشد جان خاقانی که دارد تاب درد تو

□

گاهی لبش گزیده و گاهی به یاد او

□

پروانه‌ی جان‌بازم پر سوخته‌ی شمعت

□

من که چو کژدم ندارم چشم و بی‌پایم چو مار

□

دیده‌ی شوخ تو را کشتن خلق آئین شد

□

داو دل و جان نهم به عشقت

□

عشق او تا بر سر من آب خورد

□

خاقانی بس کز اهل جستن

□

عشق تو را تا ابد جای ز جان من است

□

ز آن زلف عیسوی دم داغ سگیم بر نه

□

خاقانی دل شکسته‌ام، باش

□

بسیار دیدی در دلم بازار عشق آراسته

□

زنهار تا نگویی کاین غم به صبر بنشان

□

موج کشتی شکاف بیند مرد

□

لب اوست لعل و شکر من اگر نه شور بختم

□

هر آنکه آب من از دیده زیر کاه تو دید

□

خبر نداری کز بس کرانه جوئی و کبر

□

آنچه ز سودای تو در دل خاقانی است

□

جوی خون دامان خاقانی گرفت

□

نظر بردار خاقانی ز دونان

□

جنس طلب کردی خاقانیا

□

دست هجر تو دهانم بر دوخت

□

ز آنجا که جفای توست بر ما

□

مه خاقانی و مه‌کام که دارد طمع خام

□

خاقانی از اندیشه‌ی عشق تو در آفاق

□

آوازه فراخ شد به عالم

□

هست دیگ هوست خام هنوز

□

هرچند بر آستان کویت

□

خاقانی گفت خاک اویم

□

مردمی تنگ بار گشت چنان

□

صبر و دل و دین ما جمله ز ما بستند

□

مرا خیال تو بالله که غم‌گسارتر از توست

□

یارب این عشق چیست در پس و پیش

□

چون کنم قصه لبت کشت مرا

□

یا از کنار بام چو سایه درافتمت

□

مستان شبانه‌اند اما

□

گر تو چو بلعم به زهد لاف کرامت زنی

□

آوازه شد به شهری و آگاه گشت شاهی

□

هر آه کز تو دارم آلوده‌ی شکایت

□

به دل اسیر هوای تو گشت خاقانی

□

کو آن شکوفه‌ی طرب و میوه‌ی دلم

□

آن تیر ز شست توست زیرا

□

تو عاشق صید و تیغ بر کف

□

خاقانی کی رسد به گرد تو

□

به بیست سی غم و چل پنجه‌اند هان چون صید

□

ایزد نیافرید هنوز آن دل

□

حال خاقانی ارچه می‌داند

□

حلقه‌ی کاروان عشق آنجاست

□

دل را کمند زلفت از من کشان ببرده

□

چون پر مگس خط تو بر لب

□

رخت را به پیوند چشمم چه حاجت

□

دید دلم وقف عشق خانه‌ی بام آسمان

□

ازین رنگین سخن خاقانیا بس

□

دل گم شده‌ام کجا ندانم

□

دلم که خدمت زلف تو کرد چون گل سر

□

بر بوی خیال زود سیرت

□

منادیان قدح را به جان زنم لبیک

□

از چو من هندوک حلقه بگوش

□

قفل مهر از سینه چون برداشتی خاقانیا

□

تا کی چو ترازو از زبانی

□

برنگردم من از تو تا عمر است

□

مار ضحاک است زلفت کز غمش

□

از ناوک صبح بهر روزی

□

در این منزل رصد جهان می‌ستاند

□

مایه عشق توست چون او حاصل است

□

کی دلت تاب نگاهی دارد

□

چو شیر، آتشین چنگ و چست آمدم

□

گر هیچ رسد بر دل دندان سگ کویش

□

طالب ظل همائی نیستم

□

از شورش آه من همه شب

□

نهان از خوی خود درساز با من

□

خاقانی را ز غیرت عشق

□

بر مرده دلان به صور آهی

□

بخستم نیم دینارش به گاز از بی‌خودی یعنی

□

گر آهن نیستی تف آه

□

سری دگر به کف آور که در طریقت عشق

□

بر پرده‌ی عدم زن زخمه ز بهر آنک

□

بی‌حاجبی لا به در دین مرو که هست

□

گفتی که چه نامی از دلت پرس

□

هرکه یک‌دم آب دندان تو دید

□

زخمه‌ی عشق تو راست از دل من ساز

□

اگر صد گنج زر دارد چه حاصل

□

چار دیوار عزلتی که توراست

□

گفتم که کشم پای به دامن در هیهات

□

گوئیم حج تو هفتاد و دو حج بود امسال

□

به گهرهای تر از لعل لبت

□

هردم هزار بار به خونم نشانده‌ای

□

گفتند خرم است شبستان وصل او

□

پی گنج بردند بسیار رنج

□

بر دلدل دل چنان زن آواز

□

مرا خون از رگ جان ریخت لیکن

□

آنرا که هست زبده‌ی اعیان روزگار

□

که ای ز اوصاف تو قاصر عبارت،

□

بر بسیط کره از خوید زره پوشد طل

□

گردون به محل پاسبانی است

□

بر یسارم ز هندسی اوراق

□

کزو جز سرکشی چیزی ندانم

□

به جای برگ زبان بردمد ز شاخ نهال

□

که دلم درد و جگر خاید

□

گر قدر و قدرت تو شدی یار روزگار

□

ز شهوت پاک‌دامن، چون فرشته

□

چرخ نتواندت آورد بدل

□

هلاک خویشتن از خویشتن ساخت

□

نام صاحب از کفاة و نام حاتم از کرام

□

ز گل دیدن به گل چیدن برد دست

□

آسمان با دریغ و درد تمام

□

جدا زین خدایان خدایی طلب کن

□

الحان‌کنان که هان تکلم

□

تا اثر مهر نیفتد به خاک

□

کرمش همچو جور گیتی عام

□

چه سبب خیالت از من به سفر دریغ داری

□

چون گوی ز پای سر کنی گم

□

که با او از همه عالم سری داشت

□

دل و جانم به تیر هجر فکار

□

وز کبر گوشه‌ی کله اندر شکسته‌ای

□

نیافت هیچ صفت بر کمال او تقدیم

□

باز کردند گروهی ز ملک

□

هنوز وعده‌ی یک وصل نارسیده به سر

□

گوشت نتوان خوردن از اندام خویش

□

پیوسته ز لطف تست مرهم

□

گر به مثل جان بود، ارزان بود

□

که کس‌مان ندیدی سپیدی دندان

□

به دید تو دود جانم ز دیده

□

قدر ندارد رازی ز حزم او مستور

□

تا تنوری عجب افروخته شد

□

هم بر آن پرده سالها تکرار

□

که قصاص از سخنت یارم جست

□

رایت امن و امان باز کشد سر به فراز

□

آب زلال است و جواهر در آن

□

همه چیزیش بدادست مگر عیب و عدیل

□

در پی اندر پی، پی من می‌کند

□

نه از زمین خسته برانگیختی غبار

□

قیام‌آموز سرو جویباری

□

کشته خواهد که ز خون لاله کند با گلنار

□

فراموش از انعام نعمت‌رسان

□

غور حزمت را حوادث در جوال

□

شیوه‌ی یاری و غمخواری ورز!

□

زر شد از مهر خاتمت مختوم

□

در جهان آهن ربایی مانده نیست

□

مخر عهد و در فرمان مقدم

□

تنت از معنی باریک چو موی

□

نه در طبیعت آن نفرتی ز باد عنان

□

چو عمر گران‌مایه با صد شتاب

□

گاه در سیر و تابش اجرام

□

کنار خویش بالین سرش کرد

□

نه از نشیب توان دید جایگاه نفق

□

به هر مرز و بوم این منادی زنید!

□

چو رمز معنوی در کسوت زور

□

طشتی پر از اخگر و شراره

□

ارغوان رنگ آمد اندر باغ انصافت زریر

□

گر کله نیست کمر بازمگیر

□

خازن کوهسار مهر دفین

□

مرهم نه داغ دل‌فگاران

□

مالک هر دوی بدر و بدفوز

□

هیچ میی نیست آب برننهاده

□

گفت و شنید از انده و شادی و خیر و شر

□

فراش غفلت شب‌مردگان طی

□

خبر نبودم ازین عالم از قلیل و کثیر

□

نشناختی تو قیمت ما از سر جفا

□

همچو دیگر کارهای ما حقیر

□

نشد طالع دو روز از یک گریبان

□

عشق را بر سر من رفته یکایک سر و کار

□

کان را که بکشتند دیت باز نخواهند

□

وانکه شبهش عزیز و مثل عدیم

□

میان خلق رسوا گشته چون من!

□

که به قامت الف به خم نونم

□

که باشد مرا وایه‌ی سروری

□

تیغ گردانت ایمنست از زنگ

□

بدر کامل شده چون پروین چیست؟

□

آخر طریق بخل رها کرد روزگار

□

کاندیشه‌ی هر گدای دارد

□

بسی احکام کلی کرده از بر

□

خود را «مجنون» لقب نهاده،

□

بحر با بحر خاطر تو غدیر

□

چون بی‌خودی است کارم سامان چرا ندارم

□

بر محیط فلک اعظم گام

□

فکنده بر زمین ظل کرامت

□

موقف حشر بوددرگه بارش ز عوام

□

اکنون ز بیم خصم توام بر دهان فتاد

□

گشاده از پی حمدش زبان نسا و رجال

□

گه از دیده نم اندوه بارد

□

یکی چو لعل بدخشان یکی چو در عدن

□

دامنش چه، کز گریبان درگذشت

□

چون چنین است به مقصود حدیث آیم باز

□

دارد از فضل تو امید قبول

□

کالامان ای فخر دین اینانج بلکا خاصبک

□

خاقانی بنفشه دلم خواند روزگار

□

زهی آز از تو در نعمت چو قارون

□

اسیر محنت تیمار گشتی،

□

قلمش راز چرخ را تاویل

□

که دید هرگز سوزنده‌ای به این سردی

□

بر طینت نهادت حفظ خدای مدغم

□

بر لیلی و خیل او دعا گفت

□

جز خون دل ز دست زمانه نمی‌خورم

□

سخت است کار بهر چه روز ایستاده‌ای

□

نومرادیست در کنار جهان

□

نهانی راز او بر رو فتادی

□

بدم ز آتش دل همچو اندر آب شکر

□

گرچه کژ نقش چون نگین باشم

□

وز نظیر تو آسمان درویش

□

تاش بگیرند، صلا در فکند

□

تیری ز کمان آفرینش

□

آن چیست کانگه دیده‌ای بازار عشق اکنون نگر

□

عزم تزویج کن مگو من این

□

که شنیدند نفیرش اصحاب

□

گه وقار زهی جرم بخش عذرپذیر

□

چندان که به آفتاب درگردد

□

ساکن و سایر وحوش و طیور

□

به مقصد راه فیروزی گرفته

□

باد را پنهان کنم در خاک من همچون شرار

□

باک نکردم که صبح آفت نقاب شد

□

سپهرست و برو اجرام زاهر

□

کرده از دولت جاوید طراز

□

بپردازد از دفتر آفرینش

□

چو من حریفی لبیک گوی باده بیار

□

در ازای عرق پاک اومحیط آمد غدیر

□

داده از منزل مقصود نشان

□

تو خداوند که بر من بودت منت مال

□

چون جای تو او داند او جای تو اولی‌تر

□

دفتر تیر چرخ را تزیین

□

هر چه غیر تو بود جمله بسوز!

□

به دست عدل کشد پای فتنه در زنجیر

□

تا کلاه عمر نرباید ز من

□

گر عهد خدمت تو همه عمرم بشکنم

□

به یک بدره زر سرخ‌اش خریدار

□

نتوان کرد یاد اسکندر

□

ما کمند وفا دراندازیم

□

بر آن صفت که پراکنده بر سپهر شرر

□

وآخر بر فرق خاک می‌ریخت

□

وز در و لعل چتر سکندر برو نشان

□

یقین شناخت که بر باد خرمنی است مرا

□

در همت او ملک آن و این

□

سردار قبیله پشت بر پشت

□

هر کجا عزم تو برتابد زمام

□

زین بر زدن به ابرو مژگان چه خواست گوئی

□

راست چونان کز کمال عقل ادارک حواس

□

که صدق من شود چون صبح روشن

□

بر خداوند جهان خاقان پوشیده مگر

□

خانه همه خون بینی، سر درنکنی دانم

□

وین تا ابد بساخت به یکبار کار ملک

□

به ترتیب جهاز او عنان تافت

□

روح‌الله است گویی در آستین مریم

□

خاقانی را گدای او بینی

□

بر تنت بوده نثار رحمت از هفت آسمان

□

خمارآلوده چشم از خواب بگشاد

□

که ز تزویر نیستش تزیین

□

او ز آب دوده یک رقم از من دریغ داشت

□

از دگر شاهان شکوه و شوکت طغرل تکین

□

که شد زین‌سان بتی بانوی خانه

□

جز کلک خواجه کس نکند در زمانه حل

□

به جهان این ندی کنم که سرم با دو پای تو

□

دین در طرب افتخار باشد

□

فیض بر فیض، سحاب کرمش

□

کز رنج خویش زود شوی، ای پسر، غمی

□

بر دل سوار گرد و فلک در عنان طلب

□

خورشید رای او به هدایت مشیر باد

□

به‌طلبی کن که به از به بسی است

□

بر سنایی تیره گشت و تنگ شد یکبارگی

□

من خاک و اسیر باد و او داند

□

چه بدبختم که خود خاری ندارم

□

خوان خرسندی روزی‌طلبان

□

عمرت چو باد و گردون چون بادبان کشتی

□

این درد سری که شب کشیدم

□

به هرزه چه کوبم در خواستگاری

□

در ره فقر و فنا خاک شده

□

چند چو چرخ کهن هر دم رسم دویی

□

چند ازین دوستان دشمن روی

□

چون مصاف من ببوسی بشکنی

□

پرورده‌ی خوان لیلی ام من»

□

کو بستاند ز تو کلند به سوزن

□

خود خیال تو بر این گفته گواست

□

کلک و نگین آن یسار و اینت یمین را

□

گفت‌اش پی استواری عهد:

□

که هیچ تشنه ز آب فرات نگریزد

□

ایمن نشوم، گر تو توئی هم بگشایی

□

کاشکی روی انتظارستی

□

می‌بود مقیم کوه و صحرا

□

چند بود آن فلکی بر زمین؟

□

برآمد به نظم معمام نام

□

امر او را زمانه گردن داد

□

در گوشه‌ی خلوتی که دانی

□

ترتیب فروگذار و رونق را

□

چون در آن دریا تو راندی جوش آن چون نشنوی

□

کاشکی چون عاقلان باری قرار دارمی

□

وز دم ناخوشی آهنگ مگیر!

□

بنهاده در ایوان پر از نعمت الوان

□

هم شود، تا فلک بر این رای است

□

کو به دیوان قدر یک حرف بر دفتر کشد

□

که: گنجانم در او خود را چو مویی

□

نهان وصل او دایم بر او آشکارستی

□

ور بوی بردمی به کران چون نشستمی

□

طور سینین و تین و زیتون باد

□

به هر بستان ز گل‌رویان نشانی

□

بر مدیح شاه یا میری قلم را تر کنی

□

در سینه کن به گور که همدم پدید نیست

□

گفتم هزار فصل و نماندم به هیچ باب

□

دوخته بر سدره سجاف دورنگ

□

روز و شب سودای خود رانی دمی مارا نه‌ای

□

زهی نقشی که این بارم چنان آمد که من خواهم

□

زرقی که فروختی خریدیم

□

ز تاریکی‌ش چشم عقل خیره

□

چونکه از طاعت و دانش حق یزدان ندهی؟

□

کانجیر مرغش از لب انجیل خوان اوست

□

دور از تو به صد هزار زاری

□

بیتکی بود که مضمون این داشت

□

حسن تو فزون و صبر من کم

□

ناله همه در جگر شکستی

□

چون آبگیرها همه پر تیغ و جوشنست

□

قوت ز غم‌های شما خورده‌ام

□

بیداری و نماز و شب تاری

□

یا از میان خانه چو ذره درآیمت

□

بر سده‌ی او باش که جودی نجاتست

□

بده چشمی که رویش بینم از دور!

□

پیش ازو ما همی صبوح کنیم

□

آری به هرزه قامت او خم نیامده است

□

بر سر پا نیز خدمت می‌کنم

□

هیچ متاعی چو تو نشناختم

□

بر قدر دانش او کار کن

□

و ایام به من جرعه‌ی جامت نرسانید

□

زحمت دیگران نمی‌خواهیم

□

یا در امکان هنری بهتر از این

□

برو بباز بیار و همی به یار بباز

□

شیرمردی در کمین جستیم نیست

□

کین ستم بر خویشتن خود کرده‌ای

□

وز درون خرم وخندان نگرند

□

بر درختان بیش و کم و برگ و بار، ای ناصبی؟

□

چو بگویند مرا باید گفتن که منم

□

خاک بوسیده هرکه تاجورست

□

گنج پایندگی از عشق طلب!

□

همه آموخته کرده فراموش

□

چون شبه آزاد دل جز من کجاست؟

□

در خواص منفعت چون فضله‌ی زنبور باد

□

امتحان بود محب را، نه سجود!»

□

گوئی اندر جان نادان خاطر داناستی

□

زنجیر می‌گسل که خرد حلقه بر در است

□

گیرید که گیتی همه یکسر به سر آمد

□

انداخته در میان سخن‌ها

□

زحمت زخمه را به می کم گیر

□

پر مرغان نامه‌بر بشکست

□

گرنه دستی برنهادی موی تو

□

ز گنج دل زبان را کن گهر سنج!

□

راست چون رفتی پس او پیشت آرد بدخوی

□

جان چو خاقانیی محرم بوی تو نیست

□

لیکن به ضرورتش تو در خوردی

□

رخت سوی مرده کشیدن چراست؟

□

بر حقیقت دان که او در عشق هر جایی بود

□

تا پیش ز کس دم نخرم دم نفروشم

□

خویشتن را بدان نمی‌آرم

□

به سوی آب حیوان رهنوردی

□

آگه نشدی ز خوی او باری

□

فروزنده‌ی طلعت مهوشان

□

بر بید همیشه بادرنگست

□

ز رخشنده کواکب یازده را

□

ایستاده ذلیل و حیران هم

□

حال چو خاقانیی زیر و زبر می‌رود

□

با عشق تو میریم که با عشق تو زادیم

□

وز وی این قصه شنیدند آنجا

□

بر دوخته ز شوشتری پاره

□

نگوئی کای وفادار جفا بردار من چونی

□

فرمان تراست آری نتوان برین فزودن

□

چه خیزد از ملاقات آب و گل را؟»

□

انگبین‌ست و می و شیر ای پسر

□

مهره‌ی صابری از بازوی شیران نبرد

□

بر سمت تو و رایت و گرد سپاه تست

□

«راستی، رستی! نیکو مثلی‌ست

□

وان را به وقت حاضر باشد ازین جدائی

□

بر من جهانی مرد و زن بخشوده‌اند الا که تو

□

صد نوای عجب ز بر دارد

□

ز عنبر داد پشتی ارغوان را

□

زهی فرمان زهی تلقین بنامیزد بنامیزد

□

بادم و گرد بیخودی پیرهنم، دریغ من

□

با دوستان به وصل چو همداستان نباشی

□

نکهت‌اش از گل یکرنگی ده!

□

از تو گسست و تو زو نمی‌گسلی

□

چند به رغم دوستان دشمن خویش پروری

□

هرچه در بحر و کان زر و گهرست

□

به جایش «شیث» در مهراب بنشست

□

زین ستمهای بی نهایت تو

□

داند که خوش نگاری این را به آن بگیرد

□

آفتاب آسمان حصار گرفت

□

به خلعت‌های خاص خسروانه

□

زو نیست رنج کس را نه زان خدای سنگین

□

سگ محرم آستانه بایستی

□

در بند فراق خود بداری

□

پی طفلان باغ از شیره پر شیر

□

از پسش دشمن همی آمد علم افراخته

□

لرزه از استخوان برانگیزد

□

شغل ملوک و کار ممالک ممهدست

□

ابرویت از نور دو مصرع نوشت

□

تا بشوید گرد و خاک از خویشتن

□

ایمن نگردد ارچه سرش صد سنان کشد

□

به جای خاطر او بحر گوییا شمرست

□

هر منظر خوب، دلگشا نیست

□

شکن در زلف جانفرسای جانان

□

ندید خواب شکفتن چو غنچه‌ی تصویر

□

زهرخند و خون‌گری خود کرده‌ای

□

در آن خیمه چو چشم خیمگی تنگ

□

نیست‌مان باتو و، نه‌بی‌تو، مگر خورای

□

غم می‌خورم و شادم غم‌خوار چنین خوش‌تر

□

وی بخت من ز یمن تو چون چشم تو دژم

□

عقل، سر نادره‌پرسی نداشت

□

چون سنایی درو گرازانیم

□

کعبتین را نقش پروین آورم

□

چون چمن‌ها ز ذهابش همه یکسر ذهبست

□

امید آشنایان ز آن گسسته

□

بیلفغد باید همی نامداری

□

کاینجا دم مراد مسلم نیافت کس

□

آخر ای ماه‌روی یار توام

□

ملامت را حوالتگاه گشتند

□

ز صحیح و ز صحاح ای پسرا

□

چه شب‌ها زنده می‌دارم چه تب‌ها می‌برم باری

□

من همی معتکف خانه‌ی خمار شوم

□

آمد از آن گلبن احسان برون

□

آتشش آب و عقیق و مشک دباله

□

سحرگهی که در رسد نسیم دل‌گشای تو

□

تابش آفتاب با حورست

□

می‌گفت به خیمه داستانی

□

آری صنما محنت عشق تو بسم نیست

□

به کنج هوان رخت بنهاده بود،

□

خوان نقل تو باد و جام تو باد

□

بر تو شب و روز تو تاوان شود

□

گرگ درنده است در گلوت و مثانه

□

انده قد معتدل چه خوری

□

کمینه ثروت آمال مالست

□

بر وی این نقش ملمع که نگاشت!

□

همچون سر زلفت از بر دوش

□

که جان داروی خویش از درد جان افزای او دارم

□

ذخیره‌های بسی روزگارها دارم

□

انیس خاطر افگار او بود

□

کنون پیری فراز توست ازان خوش خوش همی یازی

□

خاصه به وقتی که تازه گل به برآید

□

چو درجست و جوی تو جان بر میانم

□

کرده در کوکبه‌ی دوران جای

□

آن زهر به گونه‌ی شکر دارد

□

نی چون تو هست در همه گیتی ستم‌گری

□

این که تو دانی که بی‌تو در چه عذابم

□

به رفتن رای زد سوی عزیزش

□

زو هیچ رو نه‌ای که فرود آئی

□

خون مخور، ترکی مکن، تازان مشو

□

مردمی کن بکن این کار که این کار شماست

□

ز ذکر او بلند آوازگی یافت

□

لشکر جور و جفا بگماشتن

□

شکسته چون دل خاقانی است اسبابم

□

دست جهان گو که دور ماء معین است

□

که‌ش چو من عاشق رنجور بسی‌ست»

□

دل در سرای و جای سپنجی منه

□

خلعتی نو دوخت کو را دوش مهمان آمدم

□

هوای دیگری در بر گرفتی

□

لیک ز بس بیخودی آید خوشت

□

خوش بخندید آن صنم انگشت بر دندان نهاد

□

به کرشمه مهر برنه پس از این زبان ما را

□

داده رای با ثباتش ملک دنیا را ثبات

□

شدم رسوای خاص و عام در مصر

□

ز تو پنهان و دشوار است و دور است آن دگر گیهان

□

از سینه گر برآید هم با روان برآید

□

زاسمان کمتر نخواهد آمدن

□

نرگس بینا بگشا اندکی!

□

نقش نقد ضرب ایمان نام آن سلطان کنیم

□

گفتم منم یگانه و او خود یگانه بود

□

بربود روزگار ترا از کنار من

□

در ره صدق و صفا نادره‌فن!

□

با ناکسان کله زن و با خاسران سرون

□

آن بر او بگذار وز لعلت یکی خاتم فرست

□

آز دستارکشان راه در و بام گرفت

□

بیماری او زمان زمان بیش

□

ناز را با مستی اندر دلبری دمساز کن

□

که خرد در میان فرو ناید

□

چون اجل جوشن گسل دلدوز باد

□

عقل از سر و، جان ز تن رمیدش

□

به آب پیری از رویم فرو شستی

□

تا لاجرم آن حال که بد بود بتر شد

□

دفترش صفحه‌ی یقین تو باد

□

ز ایشان در و دشت گشته معمور

□

از راه مغان ره هدی کردم

□

می‌نشناسد حریف خیره سری می‌کند

□

بی‌باده مباد یک نفس دستم

□

پاداش جفا بجز جفا نیست

□

تو نه گلی بل طری و تازه گلی

□

هشیار نه‌ای مگر که مستی

□

ای دو دیده به دیده بردارم

□

نی نیز شنیده داستانی!

□

جهانی سوار و ز چشمت خدنگی

□

ورنه میستی سرش کی شودی پر شغب

□

معذورم ار به خدمت سلطان نمی‌رسم

□

که گویی رستخیز از مصر برخاست!»

□

همی بینم ستاره چون نظاره

□

سایه‌ی دیوار در کوی تو بس

□

دانم که به قول استوار آیی

□

به رخ چون خور نقاب نور بسته

□

ز آه او سحرگاهان حذر کن

□

به گه ناله نیم محرم نیست

□

خشک‌سال نیاز را نم باد

□

که: «ای مه پایه‌ی خورشید سایه

□

چون می‌دوی ای بیهده چون اسپ دوالی؟

□

بسیار کند عاشق ازین گونه خطرها

□

این دلیریها از آنجا کرده‌ای

□

چو شاه ملک شام و کشور روم،

□

خرمی باید که اندر سبزه زیباتر نبید

□

طبع تو محال برنتابد

□

مشورتهای صوابش را خواص خاتمست

□

که: «یوسف با عزیز احوال من گفت!»

□

بر تن تو جوشن پیغمبری؟

□

هر دم هزار دام به هر سو بگستری

□

من مهربان ندارم نامهربان من کو

□

گوهر شکر عطایت سفتن

□

نیست قیمت شرم را یک ذره در بازار تو

□

دل بر آن میگون لب سرکه فشان خواهم فشاند

□

کز جمله‌ی جهان کم جان من گرفته‌ام

□

دیگ جود آیدم امروز به جوش»

□

نگاه کن که تو اندر میانه‌ی قفسی

□

این عشوه مده کانگه افسوس گرت خوانم

□

تا نماید ز دور دیدارم

□

دارم به تو این امیدواری

□

همه رنج و غمش پسند بود

□

صد جوشن شب دریده خواهم

□

کز یار به درد هجر خرسندم

□

ارسال کند به سوی مجنون

□

آن رخ روشن چون لاله‌ی نعمانی

□

نظر بر عزیزان جان پرور افکن

□

چون پشت چو ماه نو دوتا دارم

□

ولوله‌ی طبل، ز بی‌مغزی است

□

می‌نهم جان را و دل را خارها

□

عقل داغ فرسش نشناسد

□

وز دگر طالع دولت ابدا مسعودست

□

روی از آن مرحله در راه آورد

□

حرام است مادر اگر ز اهل دینی

□

عقل را در پا فکندم چون بفرمانت نبود

□

در نشستن گفت‌وگوی صدر و مسند می‌رود

□

فاتح غنچه‌ی گل‌های فتوح

□

چو تو در میانه نباشی تو اویی

□

صلائی درده ار مرد صلاحی

□

وگرنه بی‌تو تنگ آید همه آفاق در پایم

□

متکلم به اسالیب خطاب

□

چونی؟ جواب راست بده بی‌مناظره

□

به دانش ز اقران خود برده گوی!

□

نفس برنیاورد یعنی که زارم

□

که فردا روز در صحرا گذاریم

□

در صبر چو سنگ آسیاییم

□

گردون هنوز هفت و جهت همچنان شش است

□

زاب فساد کل ورق کون شسته باد

□

ز دریا همی نام یزدان بخواند

□

شهره سرایا که تو ز بهر چرائی

□

نخست از عشق فرمان تازه گردان

□

کار جهان نگر که جفای که می‌کشم

□

به شمشیر باشم ورا دلگسل

□

چاکر مسکین خریدارست گویی نیست هست

□

مشو همچو بی‌حکمتان ژاژخای!

□

بریده گشت به شمشیر ممسکی سر جود

□

دو فرزند بایسته در پیش اوی

□

چون بنده‌ی خویش و مبتلائی؟

□

گر به کویت نرسد هم به مقامی برسد

□

من همه عمر بر سر آنم

□

هرانکس که دانا بد و رای‌زن

□

آن را که همچو اوئی و به زوئی

□

دل گفت کز این قدر نیندیشم

□

ز خامه‌ایست که در دردست جنبش آباست

□

به بدره درون کن ز بهر نثار

□

جز رنج نبینی و سوکواری

□

نقش یاسین کرد بر بازوی تو

□

که همی وصف جمالت به کمال تو کنم

□

زمین همچو دریا بد و گرد کوه

□

تا روی تو و همه خطرناک

□

کس را بگاه عهد وفایی نیافتم

□

درو نه رنگ صواب آمده نه بوی خطا

□

گهی در فراز و گهی در نشیب

□

چون به می خوردن دگرباره همی مجنون کنی؟

□

در چشم پدر نکوسرشت است

□

ماحضر جز به هجر دست رسم

□

بماند بدو کشور و تاج و تخت

□

بیابم راحتی اندر مقامات

□

که مغز از قبول دل و جان گرفت

□

آری نه به اختیار می‌بینم

□

چه جویی همی زین سرای سپنج

□

یک ره برهی ازین ره بازی

□

که هندوی دگررا برکشیدی

□

گه به فلان گاه به بهمان شوم

□

همه بوم ایشان سپه گسترید

□

خوشتر از امروز و دی فردا و پس فردا زنیم

□

به علی‌الله درآمدم دریاب

□

امشب سرما و دردسر داری

□

دو دیده پر از آب و دل پر ز خون

□

شیر گیتی را همی فربه کنی چون گور تن

□

سنگ‌دل زخم گذارا که تویی

□

بر چهره همی رود دو جویم

□

گرفته ز هر کشوری اندکی

□

هر جا که باشی راد زی چون یافتی از عشق شم

□

هستی سایه یقین بایستی

□

کان نیست نشان نیک پیوندان

□

نماند به چنگ تو جز رنج و باد

□

آن به دست آور کنون کاندر میان این دزی

□

فرو شو گو قیامت برنیاید

□

وز همه دولتی جدا بودن

□

سپاهش ز راه گمانی فزون

□

ور نه زود از پیش ما برخیز و بگریز ای پسر

□

کهن شد قول‌های بوالفتوحی

□

جان شیرین ناز ناشیرین مکن

□

فرود آمد از راه در خان مه

□

مرا در جان سخن درست و مرجان

□

زهرش به یاد نوش لبان تو می‌خورم

□

مرا گویی تو باری در چه کاری

□

کزو داشت گیتی همی پشت راست

□

کز عشق تو حال من دل سوخته چونست

□

در پری خانه چون وطن کردی

□

بر توان خاستن از دوزخ سرد

□

به زین اندرون تیغ زرین نیام

□

بادبان کن دانش و طاعت خله

□

بند بر من کوه پولاد است باز

□

چون رفتن سیل سوی پستی

□

فرو شد بران چشمه‌ی لاژورد

□

در باغ عشق دوست به نرخ گلست خار

□

که دور از حال من زار است حالت

□

آخر این را اثری بایستی

□

ازان راه دشوار و پیکار تند

□

فرجام نگر، چه فتنه بر جامی؟

□

گر دیده قبول آید بر زیورت افشانم

□

گرچه یک مشت استخوان باشد

□

که ایدر چه بینید چیزی شگفت

□

اکنون نیم سزای تو این نیز بگذرد

□

ز وفا مفرحی کن، قدری فرست ما را

□

با چمن‌شان به جدل پیمانست

□

ز گشتاسپ وز نامدار اردشیر

□

وگر چه جلدی تو یک تنی نه یک سپهی

□

زین بهانه آبش از سر می‌برد

□

نه رنجهات می‌رسد احسنت شاد بادی

□

نباشم مگر شاد و یزدان‌پرست

□

مثل و نکته‌ی اشاراتی

□

گر در جوار رای او دل صدر والا یافتی

□

من بیچاره نیز جان دارم

□

که با رای تو مشتری باد جفت

□

خویشانت برهنه و پریشان

□

گوش مرا مشنوان آنچه نیارم شنود

□

که بسی خرجهاش فرمودی

□

همی گرد لشکر برآمد به ماه

□

ز آبروی و دین و دل بگریخته

□

باری نامی درستمان هست

□

سودای جام و باده مرا در سر اوفتاد

□

گزین کرد بینادل آزاده‌یی

□

چو ز آتش بر صحیفه‌ی آب خالی

□

که بدرود شاهان عالم کنند

□

لب شیرین چرا بر هم نداری

□

در بخت پیروز بگشادمان

□

چون به کف آمد ترا این روز و شب در کار باش

□

دل مهر تب او ز دگر جا چه ستاند

□

وز جفا سر بر آسمان داری

□

هم آرامگه بود هم جای کین

□

خرد و جان ز وحدت یزدان

□

تا پیر مغان بینی در بلبله گردانی

□

ز پای اندر آری و سر درنیاری

□

بدو اندرون رنجها برده بود

□

که مرا نوبت وصایت نیست

□

وقت صفرای تو زر بایستی

□

در محنت عاشقی رها کرده

□

که این بند بر من نشاید نهفت

□

سوی خواری نیازد جز نیازی

□

سازم چنان که دانم و بر تو به نیم جو

□

من زو همی نیابم بوسی به صبر و زاری

□

جوان در دل ماه شد جایگیر

□

که ناگاهان شوی خاکی ندیده از جهان کامی

□

فتنه‌ای ساز و میان کفر وایمان درفکن

□

در حصر نیاید نه یقین را نه گمان را

□

نه هرگز شنیدست کس نام شاه

□

گران‌تر زو ندیدم بادساری

□

به سرچشمه‌ی علم دادش نشان

□

از من مستان به خیره بیزاری

□

بپرداختند آن همه مرز و بوم

□

کز برم بگریختی دوش ای پسر

□

که گرد مشک بر سوسن فشاندی

□

برات عمر به توقیع او همی راند

□

بیامد بر نامور شهریار

□

زره به روی خود اندر کشند هر شمری

□

مرغ سحری بینی حالی که پر افشاند

□

در سایه‌ای که بر عقب نیکخواه اوست

□

یکی باد سرد از جگر برکشید

□

بدان لبهای چون می مایه‌ی هوش

□

مرا ز درد چه پروای وصل هجران است

□

به گونه گونه بلاغت بلوغ طوبی را

□

کزو تابد اندر زمین افسرت

□

نیارد بار نازاردت باری

□

نقب زن گنج روان را نظرم بایستی

□

دایم اندر سیم فلک سورست

□

نباید به دارو ترا دست شست

□

کشید باید رنج و چشید باید درد

□

تا نسوزد ز زیان نشکیبد

□

مرا از تو گذر نبود که جانی

□

چنین گفت کای شاه یزدان پرست

□

نشنود کسی پادشای چاهی

□

دسته بندد به دلستان بخشد

□

ز خون دشمن او تیغ چرخ گلگون باد

□

کزویست پرخاش و آرام و مهر

□

نعره‌های سر به مهر از درد بی فریاد تو

□

دیدار تو تا ابد حرام است

□

کاری بودی هزارگانی

□

سیه شد بران نامداران زمین

□

گمراه چرا شد دل هشیار تو در دین؟

□

شمشیر و طشت راست کن و سوی سر فرست

□

کو نه اندر روی دشمن می‌زنی

□

تو این جام را خوارمایه مدار

□

یک تار عطا دادن یک تیر خطا کردن

□

مثل مار و باغبان افتاد

□

هرگز نفسی جز به رضای تو مبادم

□

و زو دار تا زنده باشی سپاس

□

زبان فلان و فلانه است خانه

□

دعوی عشق و وصل هم، تا ز سگان کیست او

□

در نواله‌ام استخوانی افکنی

□

ز ساسانیان بیشتر کرد یاد

□

گه ز زلف دلبران با مشک و با عنبر زنیم

□

به گلین رطل دل از بند خرد برهانم

□

خانه‌ی اندیشه را غمزه‌ی تو در شکست

□

روان را به اندیشه توشه بدی

□

مر جان تو را تن است بارانی

□

این دود جز ز روزن من بر نمی‌شود

□

شاد باش احسنت زیبا می‌کنی

□

ز ری سوی شهر دلیران شوم

□

چون زیر هزار گونه بندیم

□

در خون نشستن من ازین یاکرد خاست

□

این سخن باری بگو چون می‌کنی

□

قلم خواست هندی و چینی حریر

□

از عمر بی‌کناره تو قارونی

□

مولای کس نه‌ایم که آزاد زاده‌ایم

□

یا مرا طال بقایی می‌کنی

□

همی ریخت باید ز رنج تو خون

□

کز همه شبها غم افزون بود دوش

□

از بس که زخم هست دگر جای تیر نیست

□

انوری را دگر چه فرمایی

□

که ای شاه نیک‌اختر و شهرگیر

□

که جز بادی نداری در قنینه

□

از سرزنش چه ترسی نه قاضی‌القضاتی

□

من زین سخن نه لنگم تو با که در کجایی

□

به بیچارگی مرده بر تخت ناز

□

شهریست پر از شکر ز جنگت

□

قرب هزار جان که تو قربان نمی‌کنی

□

گفتم تو کجا و در چه کویی

□

ورا زین جهان تیز پرداختم

□

از شغب و گفت‌گوی و غلغل خصمان

□

در مرغزار سنبل آهوی چین گریخت

□

حال رعد آری بتر باشد که باشد بی رباب

□

ز انبوه کشته زمین گست شد

□

در پیش سگ تو خاکپاییم

□

از سنگ‌دلی هر دم سنگی دگر اندازد

□

گل تازگی گرفت چو در بوستان رسید

□

پراندیشه شد بر لب آبگیر

□

خرد گوای من است اندر این قوی دعوی

□

تا شود ابر سایبان خلوت

□

دادی تو به ما نشان بلا را

□

بیاورد عراده و منجنیق

□

خونفشان یعقوب بینم هر زمانی صدهزار

□

تب‌های من ببندی لب‌ها چو برگشائی

□

از خوردن غم تو شادبادی

□

به لشکر نمایم ز تن کرده دور

□

واندر نگر به عارض کافور بار من

□

دانی مزه ندارد بی‌تو ابای دنیی

□

ماه دگر برآمده صبحی دگر دمیده

□

زمان و زمین گشت پرخاشجوی

□

کاشکی زر دارمی تا کار چون زر دارمی

□

که با او رنگ جوئی در نگیرد

□

گر در سر منقار کشد جذر اصم را

□

به زخم آوریدند پیلان به جوش

□

هیچ نه زادی کس و نه زیستی

□

وز دامن من در به انبار نپذرفت

□

کاین غم از بهر نگاری می‌کشم

□

تو نیز آن هم آغاز و بردار شور

□

والعیش یهنی بک اذانت ثناتی

□

ز دست بوس تو یارب چه دستگاه نهم

□

زان حال همی کم نشود سرو نوان را

□

خردمند و گویا و روشن‌روان

□

چفده و پر زر همچو چتر فریدون

□

جرعه‌ی می را دو مهمان برنتابد هر دلی

□

در هر آن عزمی که تو نوک قلم کردی خضاب

□

همی نام ساسانش کردی پدر

□

تا براندازی مسلمانی زهی کافر بچه

□

سرم را سرمه‌ی چشم آری ای باد

□

کاندر کنار حوری و اندر بر آفتاب

□

وزو خیره شد مرد باریک سنج

□

نه بی‌خانه‌ای هست موجود بامی

□

که بانگ حلقه و سندان بیاید

□

ریخته خونش چو خون خوشه‌ی انگور باد

□

بد آید به مردم ز کردار بد

□

چون دیده میان روی حوراست

□

نگذاشت به رخ ز صحت‌اش رنگ

□

چو یافت روی تو در راه عاشقی تمکین

□

سکندر برآسود و لشکر براند

□

چون کنی مر علم را باجان عجین

□

خاکین رخی چو کاه گل‌اندود می‌بریم

□

و یا به سوی تو ناظر قضا به عین رضا

□

چه بر خویش و بر دوده و کشورش

□

بر وصال تو چگونه دست رس باشد مرا

□

من دیوانه را تنها برید آخر به دیوانش

□

خیمه‌ی سنجاب بر سندان مزن

□

چو بر آتش تیز جوشان شدند

□

خزت چه همی باید و دیبای ترنجی

□

کس نکند قبول ازو کان به مثال تو رسد

□

خواهند از رخ تو نظر ماه و آفتاب

□

به نالیدن از گردش روزگار

□

گر چه از صد گونه رنگ آمیختم

□

نزد گره گشای هوا می‌فرستمت

□

وحش و طیرت فارغند از خواب و خورد

□

به رفتن بیارای و بربند رخت

□

برجستن درنگ به بیهودگی روان

□

در جهان بی‌خبر از کف وز اسلام بخسب

□

کاندر خور جمال و رخت سیم و زر ندارم

□

همی گم کنی اندرین کار نام

□

خورشید که دیدست سیه کرده بناگوش

□

خوشه در سایه‌ی عقرب چه خوش است

□

کان به گل خورشید پنهان می‌کنم

□

همانا بباشد هم‌انجا به جای

□

از دام چه غافل شوی به دانه؟

□

بر آخور پاسبان فرستیم

□

کاندر سر او مایه‌ی صد چرخ اثیرست

□

به هر سو برافگند زورق به آب

□

کین عشق مرا چو خاک بر بیخت

□

هیچ عاشق در حرم نزده است

□

باد اگر شیدا نشد چون من چرا شد بی‌قرار

□

پر از خون بر و روی چون شنبلید

□

آن است به سوی نبات و حیوان

□

نزد من آب حیات است آتش هجران تو

□

خردش کامل و چون چشم رقیبان بیدار

□

بجز ایزدم نیست فریادرس

□

گر چه با اصحاب بودم دی و دوش

□

آئینه با رخ تو چندان چه کار دارد

□

بودم چو زیر چنگ تو با ناله‌های زار

□

پژوهید تا دارو آمد به جای

□

پرورده به آب چشم آهرمن؟

□

او به جفا می‌دهد سوختگان را به باد

□

آسیمه‌سر از سپهر غاضب

□

گراینده گشتیم بزم ترا

□

خویشتن را لاابالی نام کن

□

امید به الطافش آینده همی دارم

□

هر بامدادش ابلق ایام زین کنند

□

اگر شهریارست گر مرد خرد

□

زبان عسکر و چشمها شوش کن

□

تنگ آن رهوار نگسستی هنوز

□

ناله‌ی دریا ز بذل بی‌شمارت

□

بکشتند بسیار پرخاشخر

□

چون شاد به روی میر دادیم

□

جولان نکرد بخت که میدان نیافتم

□

چو شاخ خشک ز امکان نشو بیرون باد

□

سواران با دانش و رهنمای

□

هفت‌نجم و ده و دو برج و چهار ارکان

□

هر دیده‌ای به رنگی بیند ازو خیالی

□

ظفر ماهی چشمهای حسامت

□

کزین هرکس اندازه باید گرفت

□

آن مرد غرقه گشته به دریا کجا شود

□

شعر خاقانی است گوئی اشک آتش‌زای من

□

کاندر زمانه کس را زو دوستر ندارم

□

به جای آرم این گفته‌ی پادشا

□

ناگفته همچو گوهر ناسفته

□

بهر چه گفتنم که تو دوست عزیز منی

□

نبود یاد کرد خرواری

□

ز بدها گمانیش کوته کنند

□

سر زلف تو شاید شست ما را

□

بوسه گه هم پای و هم یالش کنم

□

جانم ز آرزویت، ای آرزوی جانم

□

یکی دوکدانی ز چوب خدنگ

□

چون دشمن من تو ز بهر مالی؟

□

عنبرین دستارچه از زلف دلبر ساختیم

□

همین بندم دل آخر به که در کار دگر بندم

□

جهان گشت چون روی رومی سپید

□

هر دمش بینم به جایی الغیاث ای دوستان

□

کاینک نشان خون به لب شکرین درت

□

افسوس که من در گو ایام بماندم

□

همه نیزه و گرز و خنجر به کف

□

نباشد سزای بقا یار فانی

□

کاین شیفته بر چه موجب آمد

□

خصمش نماز خیر و سلامت سلام داد

□

به تیمار رخ را نشاید شخود

□

ننگ و نامی نیست بر ما هیچ خاص و عام را

□

شاهین بود نشانده به راهت عدوی من

□

تو گویی بوسه‌ی ارزان ندارم

□

که کس را به گیتی نبودست نیز

□

تو همچو من از طبیب باباهو

□

مرهمی بر جان افگاری نهی

□

بر سر ره دیده‌بانی می‌کنم

□

به جایی ببازیش نگذاشتند

□

چون ز کویش بازگردم در سقر گردم همی

□

که زحمت را محابائی نمی‌بینم، نمی‌بینم

□

عهد وفای دوست نشاید که بشکنی

□

بهر بخششی در بی آهو بدی

□

فتنه تو بر جانت نه‌ای بر تنی؟

□

گر به کوی او محل پاسبانستی مرا

□

که بخواهیم نشستن به در دوست مقیم

□

فراوان گیا بود بر کوهسار

□

که نتوان جز چنین بودن درین سودا که من هستم

□

چه عاشق بود کاینقدر برنتابد

□

که در موج دیده چو لنگر فتادم

□

سپاه جهاندار بگریختند

□

فرو مانده بدین کار اندرون گردون چو شیدائی

□

هر دو جهان مردوار بر کف زراق نه

□

گو دو دست از مراد خویش بشوی

□

ز داننده بر شهریار جهان

□

پیش از آن کش روزگار بی وفا ساغر کند

□

شد کبود از شانه‌ی دست آینه‌ی زانوی من

□

این توانم که بیایم به محلت به گدایی

□

هنر نیز بر گوهرش بر فزود

□

دزدان نکنند رحم بر راهی

□

کار چو با من فتاد خار برآورد

□

چشمت مرساد و دست و بازو

□

زمین شد ز خون چون یکی آبگیر

□

لعل شکرافشان را خاموش نهادستی

□

خدنگم به بالای ترکش فتاده است

□

طاووس را نرسد پیش تو جلوه گری

□

کو بست بهر هم لقبی زیور سخاش

□

به زر حقه و لولوی مکنون؟

□

جان و سر او که راست گوی است

□

ز دوستی که فراقست یا وصالست این

□

جز داو غمت روان مبینام

□

مرا دیده پر از زنگار باید

□

چون دولت راهبر نمی‌آید

□

نه منم تنها کاندر خم چوگان تو گویم

□

عنان جان و خرد را به حرص بسپارم

□

که او با سپاه است و من یکتنه

□

خون هزار کس خورد آنگه که کم خورد

□

نماز من که پذیرد که روز و شب مستم

□

سوخته‌ی گرم رو تا چکند پوستین

□

کو مرا جز وصل او راحت فزایی دیگرست

□

دانم کز آن ما نه‌ای، برگو از آن کیستی

□

ضرورتست که درد سر خمار کشم

□

ورچه دهر از لاجورد آسمان کرد افسرم

□

گه باز تنگ و ناخوش زندانی

□

ولی تو شیفته چون عمر بیش بند نپایی

□

الا حدیث دوست که تکرار می‌کنم

□

نتوان بر نقش آب نقش قلم ساختن

□

تا جز به تو متهم نباشد

□

که شمع بهشت از لگن درنماند

□

در نظر آفتاب مشعله افروختن

□

زشت بود پیش زخم بانگ الم داشتن

□

دنیا نیافتی و نجستی دین

□

باد صبا رد کند تحفه‌ی نوروز را

□

نشسته‌ای که گمان می‌برم در آغوشی

□

از نام شاه و داغ نهاده مشهرش

□

نوز روی شرم دار حدیث یقین مکن

□

که تو صد ساله ره ز آن سوی گردی

□

به تظلم به در خانه اعدا نرویم

□

چون شد اکنون رشته یکتا برنتابد بیش از این

□

کسی دشمن کجا دیده‌است از این فن؟

□

راند دواسبه بر پیش کو راند یکسر راحله

□

شکرست آن نه دهان و لب و دندان که تو داری

□

از ترک تاز هندوی آشوب گسترش

□

هست پروین کده ره چنبری از عنبر تو

□

کز میان انس و جان وحشت زدائی برنخاست

□

که دیده خواب نکردست از انتظار تو دوشم

□

که چون سگ در پس زانو نشاند شیر مردانش

□

از بس لطف و ز مهربانی

□

چه تابی رخ مرحمت زین گروه؟

□

گر زان که التفات بدین مختصر کنی

□

گه رنگ دهی به خاک و گه شم

□

آخر درآمد دل به سر «جاء القضا عمی البصر»

□

پندار من غلط شد درمان نه‌ای، که دردی

□

باک ندارد به روز کشتن و آویختن

□

هر دو در یک مکان نمی‌یابم

□

مگر شیعت حق تبار علی

□

من به خونابه باز می‌غلطم

□

دریغ باشد فردا که دیگری نگرم

□

یافت را در طلب امکان به خراسان یابم

□

از عشق تو ننگ و نام عاشق

□

گه بر زبان باد سلام وفا فرست

□

نگذرد شب‌های خلوت واردی

□

هم دلی هم یار غاری داشتم

□

نخواهد رستن از چنگال او سندی و نه هندی

□

بسی گشتم، تو دل دریا نکردی

□

اما انت الذی تسقی فعین السم تریاقی

□

پیکر جرم هلال گشت پدید از میان

□

پیشوای خلد و صدر سدره را پرواز ده

□

چون بر جفا دهد ز وفائی که کاشتی

□

که در سرم ز تو آشوب و فتنه‌هاست هنوز

□

از بیضه‌ی عراق و ز بیضای عسکرش

□

این قد سروی وین روی طبرخونی

□

دل به خشمم کند که هان بشنو

□

هزار دشمن اگر بر سرند غم نخورم

□

که پایه بلاست بر آ، غول دیده‌بان

□

بر رخ زردم نه آن یاقوت شکر ریز را

□

برداشته است بهر فرو داشت این نوا

□

من خود ز نظر در قد و بالای تو مستم

□

وز بوسه چون ترنج حجرها مجدرش

□

دشت همواره نه چون پیسه مهارستی

□

خواب شب دیر باز بستیم

□

که عاقبت نه به شوخیش در میان آری

□

تا نکنی قصد سرش، هان و هان

□

چنیر از زر داشت او سوسن ز عنبر داشتم

□

در غمش حسب حالی افتاده است

□

کو تا بنویسند گواهی به جنونم

□

کز بر عرش آمد استوای صفاهان

□

بر تو که کرد تنگ‌تر از پسته؟

□

چو روزی از قضا و قدر این قدر رسید

□

پیش که داوری برند از تو که خصم و داوری

□

مار بین پیچیده بر ساق گیا آسای من

□

آنم که چو هر دو حرف آنم

□

عین الکمال خود به کمالش کجا رسد

□

تو هم در آینه حیران حسن خویشتنی

□

کیست که نقشی کند زین دو بر ایوان او

□

شور و تلخ و خوب و زشت و ترش و شیرین

□

مرا هم کفر و هم ایمان تو باشی

□

دگر گویم بخندی بر گرستن

□

بی‌سنگ چون ترازوی یوالحسابشان

□

از بهر سبکباری صد جام نهادستی

□

که هیچ رنگ مرا از تو جز که بوی تو نه

□

کنون امید بخشایش همی‌دارم که مسکینم

□

یک رنگ نموده کفر و ایمان

□

از پی این کیمیا خالی شد از زر عیار

□

جویای آنکه آینه‌ی جان کیستی

□

الا به کمان مهره ابروی خمیده

□

عمر زیان کرده‌ای از تو شود محتشم

□

ماندیم به تو آنهمه کشی و چمیدن

□

زآنکه منزل دور و مرکل لنگ داشت

□

لقد اطعت ولکن حبه آبی

□

کز جهان مردمی مرهم نخواهی یافتن

□

آن نوا از دست چپ آن ماه بر یکتا زند

□

دیده پیش اسب جانان درکشم هر صبح‌دم

□

به روی خوب ولیکن تو چشم می‌بندی

□

گرمیی نادیده دیدم، دود و بس

□

به بوی نون شهوانی به رنگ لام جان ای جان

□

جان مرا تا اجل قوت ز قند تو باد

□

تا نرسم ز دامنت دست امید نگسلم

□

نیست تو را از وفا بر سر موئی نشان

□

در عقیقین صدفش سی و دو دانه گهرش

□

بستان ببند بر سر و عمدا به ما رسان

□

با دوستان چنین که تو تکرار می‌کنی

□

کز نیاز آنجا سلیمان مور آن خوان آمده

□

نیست ما را برگ طاعات ای پسر

□

نمی‌افتد از وی مرا دلپذیر

□

چه کنم قصه این غصه کنم در باقی

□

جز درگه تهمتن آبش‌خوری ندارم

□

چو دست عشق هژده بر بساط خویش کم سازد

□

بهر لب خاصگان یک دو خط افزون بیار

□

جان نیک حقیرست ندانم چه فرستم

□

هم به نور غیب بینا دیده‌ام

□

زیرا که پاک نسبت و آزاده زاده‌ایم

□

گر از این دست، بسی داشتمی

□

تا تو برخاسته‌ای از طلبت ننشستم

□

ایام صرصراست چه سازی سرای خاک

□

از چه؟ ا زتشویر و شرم آن دو زلف مشکبار

□

ازین برتر سخن باری نپندارم که دارد کس

□

جهان ما به دیدار تو روشن

□

کن بهین عمر رفته باز پس آر

□

اندرین ره سر هم آخر در سر این کار کرد

□

گل را به چشم بلبل کی اعتبار بودی

□

مرو به باغ که در خانه بوستان داری

□

گرچه لب دریا هست از دجله زکات استان

□

ز جانت کم شود آن یک دو قطره کز تو چکید

□

خانه فروشی بزد دل ز کنارم ببرد

□

کمال دوستی باشد مراد از دوست نگرفتن

□

هل تا فنای جان بودم در فنای نان

□

گر نه به گردن کشم بار بلای ترا

□

هست به نوعی ز دهر نام شکسته

□

چون کفایت نمی‌کند نظری

□

ز زهر در دم افعی عیان کند تریاق

□

قوتی داری چو عقل از وی مکن جز جهد کار

□

کو طلسم آسمان خواهد شکست

□

منت آن کمینه مرغم که اسیر دام داری

□

واجب کند که هست شکریز دخترش

□

از خاک برآورد مر آن گنج نهان را

□

عذر چه آرد که غم‌گسار ندارد

□

که نیارد هزار جان ثمنی

□

یک شیردل از نهان ببینم

□

در عمر گنه بینی آن گه گنه ماست

□

بس جرس‌ها کز گمان دربسته‌ام

□

مگسی کجا تواند که بیفکند عقابی

□

این همه بر پای چیست بلبله گردان او

□

صاحب اسرار یار باید بود

□

چون گویمت که بسته‌ی پیمان کیستی

□

چه کرده‌ام که به هجران تو سزاوارم

□

کابلق گیتی جنیبت زیر ران آورده‌ام

□

آنکه باشد تشنه‌ی شوق و کمال ذوالجلال

□

دانم که عقیق تو شکر خندد

□

همچو روحیست رفته در بدنی

□

مدهامتان نوشته دو بستان اخضرش

□

پس فغان و زاری اندر بیت احزان شرط نیست

□

اکنون که پای بر دم مار اوفتاده‌ایم

□

ور تو قبول می‌کنی با همه نقص فاضلم

□

مرغ صراحی گل است باد مسیحش بدم

□

جم از آن فخر عار خواهد کرد

□

در عجبم به جان تو تاخود از آن کیستی

□

و گر جفا به سر آید هزار چندینم

□

نیست ابا خوشگوار، هست ترش میزبان

□

همواره به کوی تو دوانم

□

گوشه‌ی دل را به انتظار پرداخت

□

گفت خوری اگر پزم قصه دراز می‌کنی

□

آن زمان کز روی فطرت ناف می‌زد مادرم

□

نه درمان اجل دارد نه سامان حذر دارد

□

لب را به زنده کردن فرمان نمی‌دهی

□

یا بوی دهان عنبرین بوست

□

جان صید زلفش آمد دیدم به هفت حالش

□

چون سنایی از همه عالم تبرا کرده‌ایم

□

درآمیزی و کشتن من نسازی

□

ز غیرت بیخ غیرت را ز دل یکبارگی کندم

□

که این هر دو معنی ازو کم ندارم

□

از نطق و دهان تو عیان را به خبر بر

□

کز داغ پس از سوختگی نام توان یافت

□

بی دوست خاک بر سر جاه و توانگری

□

ولی در دل آشنا می‌گریزم

□

چون کنیم ای جان بگو این عشق مادرزاد را

□

حقا که به صد نامه نوشتن نتوانم

□

ردوا علی ودی بالله یا رفاقی

□

کمتر پروانه‌است دهر ز دیوان او

□

با وصل گل برو چکند ناله‌های زار

□

کز آن سر مرحباگویی ندارم

□

گنجشک را نگنجد عنقا در آشیانه

□

چون عمر گران‌بهات جویم

□

منهزم کرده‌ای ختایی را

□

بر تو جرم این و آن نتوان نهاد

□

ندارد سنگ کوچک در ترازو

□

سر بر کند به حلقه‌ی اصحاف کهف شام

□

دیدگان خواجه بوالفتح از قرار او قریر

□

هردم هزار منزل راه خطر بریده

□

تا نیاید درون حلقه پری

□

از سلسله‌های جعد پر خم

□

هر زمانی برگ و شاخ و بیخ او افزون شود

□

قیامت را به پنهان تازه کردی

□

که گرد عشق مگرد ای فقیر و گردیدی

□

نیشکر چون برگ سنبل زهر دارد در میان

□

کاین چنین‌ها دارد این آسوده خاک اندر کنار

□

از درون سو تیرگی داری و بیرون سو صفا

□

رو باز به خیر کرد حالم

□

نگشایند به دندان چکنم؟

□

من دو لب تو به بوسه خاییده

□

نکرده پای گل‌آلود شانه باز آورد

□

متردد شدم در آن گفتن

□

عیسی یک روزه گل، مهد طرب گلستان

□

روح را از قفس سدره به مهمان آرند

□

تو رشحه‌ای ز کرم‌های بی‌حساب بریز

□

نه آخر جان شیرینش برآمد در تمنایی

□

زرین پروز شود دامن روح الامین

□

پس تو تیر و کمان چه خواهی کرد

□

آن همه را رسیده بخش ای فلک آن من کجا

□

نه چو سنگ آستانت که به آب دیده سفتم

□

بس کز رگ جان گشاده‌ای دم

□

فرع را اصل چو پیدا شد هیچ امکان نیست

□

زیرا که دو چشم من دو دریاست

□

اگر صد بار بربندد نقابی

□

یوسف خاطر بنمایم عیان

□

که ایزد جز پی عشقت مرا خود نافرید ای جان

□

کی توان با نعل پیش تخت سلطان آمدن

□

درست شد به حقیقت که نقش دیوارم

□

دیر سر برکرده و بس زود پایان آمده

□

مهر از گلوی تنین ماه از دهن عقرب

□

جگر میخور که دلجویی نمانده است

□

تا جز در او نظر نکند مستمند او

□

تا چار ماه روزه گشایم به شکرش

□

چون زنی کم با ندیم زیرک هشیار زن

□

من به دندان محنت او را به جان بخریده‌ام

□

بر دیده روشنت نشانم

□

وز سفره‌ی جهان سیه‌کاسه نان مخواه

□

در جهان دل نبینی چشم جان هرگز قریر

□

گه مردن که بود در سکرات

□

پس از چندین تحمل‌ها که زیر بار غم کردی

□

چشمی است که ریخته است مژگان

□

صبر به غایت رسید وقت تجلای تست

□

که هم مسیح خبر دارد از مزاج گیا

□

ور سر ما داری اینک مال و تن

□

بوی چراغ کشته شنیدم به صبح‌گاه

□

شبانگاه می‌باید و بامدادم

□

آخر افغان کردنم باری رسد

□

ور روی بگردانی رفتیم به مسکینی

□

صورتگر این کبود ایوان

□

پادشاهی را بود در وصل تو مقدار پست

□

سفلگی را بعهم کلبهم است

□

در ز عوام بسته به چون تو به خانه اندری

□

می‌شمع روح افروخته نقل مهیا ریخته

□

کوکب از صحن گنبد دوار

□

هر روزنی که بسته‌ترش یافت برگشاد

□

جمع نمی‌شود دگر هر چه تو می‌پراکنی

□

آهسته باش ای آب شرم، از چشم رعنا ریخته

□

چون بوم جایی که هستم چون یتیمی دلفگار

□

سر در سر کار جست کردی

□

چه فرمان برده‌ام گویی که این مقدار می‌بینم

□

در دلو رفته پیش ازین، آبش به صحرا ریخته

□

همگی خویش کمربند چو خرگاه کنید

□

صاحب خبران صبح‌گاهند

□

یا رب آن سرو روانست بدان چالاکی

□

پای خرد درگذار از سر پیمان او

□

که از کل نکورویان تویی خاص آن جان ای جان

□

اکنون که پر طلسم شکوفه است میوه‌دار

□

سنگی به دست دارد و ما آبگینه‌ای

□

تا نعل زر کنم پی سم سمند او

□

زانک او آبست و از آتش، نشانی آمدست

□

تا چو درنگ می‌کند جان به شتاب می‌دهد

□

کز خیالت شحنه‌ای بر ناظرم بگماشتی

□

برجور خوش کنم دل چون داوری ندارم

□

ازین آخر بود کمتر شبت خوش باد من رفتم

□

هرچند می‌سگالم تو نیز هم برآنی

□

لیکن چه زند با ید بیضا که تو داری

□

اگر شد مادر گیتی سترون

□

چون بدیدم جگرم خون شد و خونم چو جگر

□

چاره چه خاقنی اگر کیسه رسد به لاغری

□

تا بدان ساعد سیمینش به چوگان بزنی

□

چیست در خانه‌ی زن غدار

□

در باز به یک داو قمار ای پسر خوش

□

که تو ریحان و ما سفال توایم

□

تعالی خالق الانسان من طین

□

گوشت جدا کی شود از استخوان

□

وگر با خود در آن کفه زمین و آسمان دارد

□

اگر جهان به چنین بخت برنمی‌گردد

□

چو باغبان نگذارد که سیب و گل چینی

□

دمی نگذرد تا جفایی نبینم

□

لاجرم ما از تن و دل هر دو را آماده‌ایم

□

خاکی دلم بگذاشتی در خون ناب انداخته

□

یا به خضاب و سرمه‌ای یا به عبیر و عنبری

□

از بن ناخن دوید بر سر دامانش دم

□

وین قلب را به بوته‌ی معنی عیار گیر

□

صحرای آب و آتش پنهان چگونه باشد

□

ور به آتشکده زلف تو چلیپا دارم

□

هر هفته هفت‌خوانش به تنها برآورم

□

گردنده‌ی عشق تو چو پرگارم پرگار

□

گر آرد یکی نامجو در شمار

□

ازین بتر که من اندر جهان پریشانم

□

کبستنی دلیل کند روی اصفرش

□

سیم سپید کرده سیاه این گلیم ما

□

ز آیینه‌ی مصریان زنگشان

□

گویم که سری دارم درباخته در پایی

□

بردیم روزنامه به دیوان صبح‌گاه

□

دل عشاق جهان غمزه‌ی خونخواره‌ی دوست

□

غمگنان را به غم‌گسار کشی

□

گر بفرمایی رفتن به سر پیکانم

□

طفلی تو تا ربیع تو دانند خاکدان

□

با آن صنم که هودج او کبریا کشد

□

که تو را با من این قرار افتاد

□

پرده می‌پوشی و بر ما می‌دری

□

سیماب وش گداز به آهن درآورم

□

آتش در زن بهر چه زی هست

□

به مهرت خوش نیم دانم که از مهر تو کین خیزد

□

من نه آنم که توانم که از او برشکنم

□

چو صبح از شکر خنده دندان نماید

□

کجا ماه باشد چه جای سهاست

□

کز اهل بی‌نصیبم و از راز دار هم

□

به بوی او نماند هیچ مشموم

□

مهر ز مشرق نمود مهره‌ی زر آشکار

□

عشقبازی ترا حرام بود

□

از غمزه بپرس آخر کاین خون که می‌ریزی

□

تا بدانی که توانگر دلم ار درویشم

□

جای چون شه در میان خواهم گزید

□

ساحت پاداش و باد افراه باد

□

دل فدای تو باد تا شکنی

□

وگرنه بی‌شما قدری ندارد دین و دنیا را

□

وگر بشارت لاتقنطوا رسد فردا

□

طریق زهد و استغفار داری

□

روح مجرد بماند دامن دل برگرفت

□

من عهد می‌کنم که نگویم دگر سخن

□

خیاط بهر سحرش برداشته مدور

□

ذبح معظم جان او را دیت قربان بود

□

تو مهرویان مهوش را در این خاک گران بینی

□

گر بداند که من از وی به چه پهلو خفتم

□

یک تن رصد امان ندیده است

□

هم گوش بدر کرده و هم دیده نهاده

□

کامروز چند روز است کز پیش ما جدا شد

□

زنده به جانند و ما زنده به تأثیر او

□

همچو شمع از اشک غرق و خشک دامان دیده‌اند

□

که هم اسباب بزرگیست هم آیات خطر

□

کو جز تو کسی دگر ندارد

□

تا درد دل خمار گویم

□

پیش تخت بوالمظفر اخستان افشانده‌اند

□

یار بود آنکه نه از مجمع ماست

□

راهی که نه از صفاست مگزین

□

چرا گریم کز آن حاصل برون از نم نمی‌بینم

□

گه به نظر بشکنیم چشم رقیب تو را

□

در پیش سگان دوزخ اندازم

□

کم طلب آن چیز که آن کس نیافت

□

رها کن راه بدعهدی و اندر عهد ایشان آی

□

زیر پایم نمکستان برخاست

□

من بنده مقرم که خود از من بتری نیست

□

روزگارم جمله عاشورا و شروان کربلا

□

لابه‌های زار من یک شب شنودی کاشکی

□

نیزه‌ی این زر سرخ حلقه‌ی آن سیم ناب

□

تکیه‌گاه عاشقانش دیده‌های حور بود

□

گر خوان وصالت را چون او مگسی باشد

□

مگر آن که ما ضعیفیم و تو دستگاه داری

□

نام آن زهر پس عسل منهید

□

سجده کند عقل و روح دست و عنان ترا

□

پشیمان باد عقلم زین خطاها

□

زان چهره خوب و لعل دلجوی

□

ادریس سبحه کرده از غنچه‌های نستر

□

آتش از خشم تو آمیخته سوزد چو سعیر

□

چون طبیب عشق بشنید این سخن بر من گرفت

□

ببایدش دو سه روزی مفارقت کردن

□

عده داران رزان را حجله‌ها برساختند

□

اگر شرمگن مرد و آهسته‌ای

□

سوزد نهنگ را طپش آه زیر اب

□

در حسودان اوفتاد آوارگی

□

اشک فشرده قدح شمع گشاده شراب

□

خواب در دیده‌ی او جز سر پیکان نشود

□

که بردابرد حسن تو دو عالم برنمی‌تابد

□

جواب تلخ بدیعست از آن دهان نباتی

□

چون موسی از شبانی گشتش بره مسخر

□

درد او بر لشکر درمان زد و بی‌باک زد

□

گوئی مردم نیم که آهن و رویم

□

دست بر سرو بلندش نرسد پستان را؟

□

که ابر خزان چتر سلطان نماید

□

ناقدی باش و جز بصیر مباش

□

طاقتی نیست که از دیده به مژگان برسم

□

مجروح لن ترانی چون خود هزار دارم

□

مجلسشان آب زد ابر به سیم مذاب

□

همراه خویش کن به سوی ما سلام دوست

□

بر گل خط انگبین نویسد

□

من جان بدهم به مژدگانی

□

سرگذشتی به داور اندازد

□

نه آخریت او را نهایتست و مل

□

نام تو نوشته بود بر تیر

□

در چشم تو پیداست که باب فتنست آن

□

مهدی به عالم آمد و میدان تازه کرد

□

چوگان کنی از تیز زهی جادوی استاد

□

درد پر خوردیم اکنون صاف می‌باید مزید

□

چه کنم گر به رکابش نروم

□

گفتم هان کیست؟ گفت : قاصدیم آشنا

□

گر درو یک ذره هرگز دیده اندی بوی و بر

□

هر که دیده است آسمان می‌خواندش

□

سخت سیه دلی بود آن که ز دوست برکنم

□

در گلوی دو پیکر اندازد

□

کوری همه دشمنان چنین کن

□

هرچه فربه دید ناگه کشت و قربان تازه کرد

□

نشنیده‌ام که سرو چنین آورد بری

□

گشت ز مل عارضش همچون گل کام‌کار

□

زان نشان روز و شب در کفر و در ایمان بماند

□

کز من صفت منی نیابی

□

دل نبستم به وفای کس و در نگشادم

□

عقرب از سنبله‌ی ماه سپر بگشایید

□

گر حشمت او همره زنار منستی

□

آوخ که چه دام است این یارب چه مدام است آن

□

من خصومت نکنم گر تو به پیکار آیی

□

هم نفسی تا کند درد دلم را دوا

□

بیگانه را همی بگزیند بر آشنا

□

آن لعل سهیل تاب در ده

□

آسان فراگرفتم در خرمن اوفتادی

□

چون خیمه‌ی خزان و شراع بهار کرد

□

بت پرستی پیشه گیر اندر میان بتکده

□

با خود بردی بر آسمانم

□

احمد و داود و عیسی خضر و داماد شعیب

□

کز گاز بر کناره‌ی لعلت نشان ماست

□

یا همه سوز باش یا همه ساز

□

بر پیش لشکری توانم شد

□

که دل دربند او دارد به هر مویی پریشانی

□

وز دو لب باده رنگ سرکه فشان از عتاب

□

نزد من اقبال زوالست و بس

□

جان بازم اگر لطفی با آن نظر آمیزی

□

تو درخت بلندبالایی

□

نامزد دولتش به بام برآورد

□

گفتم: ای قاید طلیعه‌ی جم

□

به ستیزه گفت خون خور که نه در خور منی

□

دفتر پرهیزگاری گو بشوی

□

کاین سیه کاسه نان نخواهد داد

□

عیب ناید زان تو در جستن سکندروار باش

□

دین گنج خانه‌ی حق و لا شکل اژدها

□

تا مگر من نیز برگردم غلط ظن می‌بری

□

کانهمه سرخی در باختر آمیخته‌اند

□

و آنکه بر طور شود موسی عمران نشود

□

تنم کسوت نادرستی گرفت

□

دام زاری بنهم بو که به من بازآیی

□

در دل از خط ید الله صد دبستان دیده‌اند

□

از تیر دو چشم بد سگال تو

□

وین نیست عجب زان سر مژگان که تو داری

□

عمر به نقد می‌رود در سر گفت و گوی او

□

ژنده تازه‌تر ندوخته‌اند

□

سه روحست آن نطق و حس و نماست

□

درمان ز که جویم که ز خوی تو ندیدم

□

جور شیرین دهنان تلخ نباشد بردن

□

بانگ گریه ز دل صخره‌ی صما شنوند

□

آنچه پنهان بود در دل گاه برنایی مرا

□

بر خاک درت مقام روزی است

□

که چنین بماند عمری، من دلفگار بی‌تو

□

کرد چمن پرنگار پنجه‌ی دست چنار

□

مصاف هستی و مستی همه بر هم زدن گیرد

□

آن شحنه‌ی حسن از چه سر و زر نپذیرد

□

یا ببرد دوست به همخانگی

□

عشق ببسته گرو فقر کشیده جناب

□

گهی پیش مغنی در تحیات

□

جای دل گم شده تو دانی

□

به دوران عدلش بناز، ای جهان

□

فریاد ازین فسونگر زن فعل سبز چادر

□

وز کریمیست در نهاد تو هنگ

□

اهل به دست آور و درمان طلب

□

چو قامت تو ببینند در خرامیدن

□

آستین بر دوستان خواهم فشاند

□

ور نه شو خویشتن عذاب مکن

□

تا ز روی خاک نقش پرنیان انگیختی

□

خورشید برآید از گریبان

□

آسیاوار هم از دامن تر بازدهید

□

بر نهاد عرش یزدان نام او بینی رقم

□

کان لب نهان کشی است چو گردون به دوستی

□

عیب ما گو مکن که نادانیم

□

مهره به دست و خانه به ششدر نکوتر است

□

یا هوشیار دفتر یا مست جام گردان

□

عذر تشویر از پشیمانی بخواه

□

برگیرم آستین برود تا به دامنم

□

طعمه‌ی این خشک نی ز آن آتش تر ساختند

□

جان سپر سازد مردانه و پنهان نشود

□

کان حمله که او آرد رستم نپذیرد

□

که چنین نرفته باشد همه عمر بر تو حالی

□

عمر در نوش نوش می‌بشود

□

گر بر آید موکب رندان و بردا برد عشق

□

که گر جم را نگین است آن نگینش را نگار است این

□

و امید لب و کنار دارم

□

دیده‌ی خاقانی است لاجرم الماس بار

□

می‌خرامد عربی‌وار بپوشیده سلب

□

تا کیست که گوید این نمی‌شاید

□

بر دوستان ارمغانی برند

□

ساخته گوی انگله دانه‌ی در خوشاب

□

که عشق او را شبی بیدار دارد

□

چه جای قدر بود و چه پروای قضا بود

□

گل فرا دست آمدت مهر از گیا برداشتی

□

چه کنم که شاخ بختم ز قضا به بر نیاید

□

زینتی دارد این چمن بی فر

□

آن می که وعده کرد ز دستش مزیده‌ام

□

دیده‌ای در وداع بینایی

□

خط در کش زهد پروران را

□

در ره روش قلندر آریم

□

تا نگویم که مکن پرده دری

□

از دست تو در پای فتادند چو گیسوی

□

دولت او سام اسمان خطر آورد

□

بر تو هر موجود را عشقی همی بینم جدا

□

هست به کوی عدم بلکه از آنسوی‌تر

□

چنان که در شب تاریک پاره نوری

□

تو اسمانی و حرم شه بهشت‌وار

□

از دیده‌ی خود خون بمبارید علی‌الله

□

پائی که به دام است ز دامن چه نویسد

□

شرط انصاف نباشد که بمانی فردم

□

اندیشه کن ز پیل که هم جفت خواب شد

□

جر در مزاج پیشرو دین قرار نیست

□

چون آب روان کرد سخن‌های هوایی

□

چه مرا به از گدایی چو تو پادشاه دارم

□

گر سپیدی به چشم زاغ در است

□

ناز تو گر تو تویی سلطان برد

□

نافه‌ها داشت رایگان بگشاد

□

سماع چنگ تأمل کنم نه وعظ خطیب

□

بر سر مرغان و در پای مغان افشانده‌اند

□

از قل قاف و لام دانشمند

□

کاندر جهان درآمد و خرم شد

□

افتقار ما نه امروزست و استغنای تو

□

مویه‌گر بر چه راه می‌گوید

□

بر طراز رنگ ظاهر نام را طرار زن

□

آب خود زیر کاه می‌پوشد

□

ماهی ندانم یا ملک فرزند آدم یا پری

□

به بدی چند شرمسار کند

□

تا نامدش اسراسر علوم تو پدیدار

□

می‌افتم و می‌خیزم تا باز پرم بخشی

□

کسی دید خود عید بی‌روستایی

□

دامن کحلیش را چینی مقور ساختند

□

خوی احمد بود آنجا که خوی تو بود

□

کز آن فتنه‌ی ایام چه انعام توان خواست

□

چو بیخ مهر بنشاندم درخت وصل برکندی

□

گر چه زیر است رهش سوی زبر بگشایید

□

زیرکان با تو نیارند زد از بیم نفس

□

نگار نامه‌ی من گشت نامت از شادی

□

کاین کمال آفرید در بشری

□

برچینمش به مژگان سازم سرشک احمر

□

کی پسندد عاشق تو رخنه اندر دین تو

□

برق محنت همچنانم سوخته است

□

کز طبیعت عنان بگردانی

□

تارک گلبن گشاد نیشتر از نوک خار

□

کز خون یکی عاشق حالی اثری نیست

□

که سختن را ترازویی ندارد

□

حمله همی‌آری و دل می‌بری

□

عاملان طبع جان بر میزبان افشانده‌اند

□

غمزه بر هم زن یکی تا خلق را بر هم زنی

□

اگر به جان برهد هم سعادتی مرد است

□

عشق تو بگرداند در کوه و بیابانم

□

نغمه‌ی گلبام وقت بام برآمد

□

وانگهی دل در جمال یاسمین باید نهاد

□

بجز طبع نادان دو اندیش نیست

□

یک بوسه به صد هزار جانست

□

بر رخ از باده سرخ بت بنگار

□

بینم ز بخت همنشین وصلت ز پیش و هجر پس

□

چون توانم دید ره یا گام چون دانم زدن

□

در گلستان شدن و سرو خرامان دیدن

□

کز رخ و زلف حبش با خزر آمیخته‌اند

□

قول بطلمیوس و جالینوس باور کرده‌اند

□

چون دست ز هر دو موی شستیم

□

به زیر پای نهادیم و پای بر سر هستی

□

گوئی آن مهره‌ها بر افشانده است

□

لاف از لبیک او در خانه‌ی خمار زن

□

به از مالداری که ایمن نخفت

□

به آب باده عقل از من فروشوی

□

سحرا که بر قواره‌ی دیبا برافکند

□

چو کاووس پیوسته در بند تورم

□

خامی آن ز دم سرد من است

□

و مالی النوم فی طول اللیالی

□

من هراس از بتری خواهم داشت

□

هر روز می برآرد نوعی دگر ز جیب

□

میان جانم بی‌رحم‌وار بگسستی

□

روزی دو به خدمت آشنا کن

□

از نکونامی طراز فرش ایوان دیده‌اند

□

شد عقیم سرمدی از زادن چون او پسر

□

کز درش آستان به کس نرسد

□

به چشم عشق و ارادت نظر به هیچ نکردم

□

سعد السعود را شرف اندر قران اوست

□

این نیز هم از صحبت ایام گرفتیم

□

آن ندانم که عمر بر گردد

□

در زیر گلیم و عشق پنهان

□

نطاق بسته به هارونی آید اینت عجاب

□

هیچ دانی چکار خواهد کرد؟

□

تا عمر چه بردهد هنوزم

□

تو خواب آلوده‌ای بر چشم بیداران نبخشایی

□

آری نرود گرگ گزیده ز پی آب

□

چرا غمگنم من چو من دل ندارم

□

گر صبر غم نشاندی پس زینهار من چه

□

تو بار جانان می‌بری من بار هجران می‌برم

□

نی مصریش خاطب هنر است

□

لاجرم هر جا که خفت از خاک او عنبر برند

□

نیست به عالم سری کو پی تو آن نداشت

□

گر درآید در خیال چشم اعمی روی تو

□

زیور به روی مرکز غبرا برافکند

□

از بت چینی و ماچین و طرازی در گذشت

□

عقل را زلف‌وار تاب دهید

□

چون نیفتد سخن در افواهم

□

صدق و کرم تو جعفران را

□

از آنکه جست کلیم و سکندر آتش و آب

□

بستان مده جگر که نه بر تو گران برآمد

□

لیکن چه کنم گر نکنم صبر ضروری

□

کینه چه دارند کاسیا به کفاف است

□

تاج سر سلطان شد تا باد چنین باد

□

نقش صلیب برکش چون داغ گرم تابی

□

که باری من ندیدستم چنین گل در گلستانی

□

کعبه را سبز لباسی فلک آسا بینند

□

وی موی تو با روی تو هم مهره و هم مار

□

آمد رقیب و سبک در ره گرفت مرا

□

خوبرویی را بباید زیوری

□

شاه خورشید است و اینک نور داده باز خواست

□

با خراباتیان نکال مکن

□

تو شمع پیکر نیم‌شب دل دزدی اینسان تا کجا؟

□

تا خود به پای خویش بیایی و بنگری

□

جوشن صورت بدر، معرکه اینک درآ

□

که از خاکش پس از آن زنده برآید سترنگ

□

انگشت خدای خوان نهاده است

□

بار سنگین می‌نهی بر لاغری

□

از طبع گوهر آور و عنبر فکن نیند

□

قالت: الست تدری العشق و الملامه

□

تصویر شهنشه فری ساخت

□

بازگشتن هم نشاید تا قدم داری بپوی

□

که به هشتم در رضوان شدنم نگذارند

□

میان دایره‌ی ماه وزیر جرم سهاش

□

درگاه تو را به تنگ باری

□

تلطفی بکن و عکس آن بهار بیار

□

در دل بیقرار ما باشی

□

ما به آب قوت علوی برو برنم زنیم

□

ورا خون از رگ و بازو بدر کرد

□

وز سنگ نخیزد چو دل سخت تو رویی

□

به کام عیش و طرب راه عمر میپیمای

□

کجا شد آنهمه دعوی و لاف تو هر دم

□

همه شب خالی از خیال تو نیست

□

آن نیستی که رفتی آنی که در ضمیری

□

بدان صورت که رسم و رای من بود

□

گر سنایی مرد بودی کار ازین به داشتی

□

این دخمه‌ی باستان شکستم

□

از پای تا به سر همه سمع و بصر شدم

□

بهتر آنست که من منکر ایشان شده‌ام

□

با عروس حضرت علوی کند رای وصال

□

ما ز سگی دم زنیم وز تو مکرم‌تریم

□

گر به چین سر زلفت به خطا می‌نگرم

□

به گوش غنچه چو بانک هزار میید

□

این سخن بیهده و هزل و مجاز آوردی

□

آب خورد جانم الا غم نکرد

□

رها کن گوسفندان را به ذئبان

□

کجاست بنده‌ی مخلص بگو بیا و بناز

□

پشت دل بر شبه نقش غمست

□

شمار کشتگان ناید به یادت

□

با صورت بدیع تو کردن برابری

□

گلش را چتر سنبل سایه کرده

□

هین راح که این یک دودمک نوبت روحست

□

خیال باز مگیر ار پیام باز گرفتی

□

که من از تو برنگردم به جفای ناپسندان

□

گوشه‌ای دارد از آنجا به سفر می‌نرود

□

که حلقه‌وار من آن خانه را برون درم

□

که یک جان ناز دلبر برنتابد

□

کس شک نکند که سرو بستانی

□

هزار شعبه در کائنات پنهان کرد

□

مرغ و بره و غم جوینه

□

کلاهت لاله برگیرد قبایت سرو درپوشد

□

ولیکن سست مهر و بی‌وفایی

□

به دست پیک نسیم بهار بفرستاد

□

همه دریای هستی را بدان حرف نهنگ آسا

□

کو عشق‌دان من شد من بت‌پرست اویم

□

وی به مثل تو ولد مادر ایام عقیم

□

نادان کسی بود کو زین فخر عار دارد

□

گر چه همچون نار بودی دود باش

□

به شصت واقعه هفتاد روز درماندیم

□

سنگ دل گوید که یاد یار سیمین تن مکن

□

ضمیر روشن و دل صافی و طبیعت رام

□

چه جای محل آلت جاه و محل آمد

□

عشاق تو دل بر آن نهاده

□

تو که قلب دوستان را به مفارقت شکستی

□

دیده‌ی من به خار می‌خارد

□

کار سرمان بود و آخر کار پایی یافتیم

□

اما نظر تو وامقی باید

□

به زبان خود بگویی که به حسن بی‌نظیرم

□

پسند دوست بود هرچه دوست فرماید

□

وز لبش یابد طهارت گر همه زمزم بود

□

ای عجب گوئی برای چشم من خاری نماند

□

کسی را پنجه افکندم که درمانش نمی‌دانم

□

چو پروانه گهی میسوز از عشق

□

گه شکسته چو زلف جانانم

□

زاری خاقانی است ناله‌ی زیرم

□

معاذالله من این صورت نبندم

□

گر امان یابم غلط شش کرده‌ام

□

تا کی از دارالفراری ساختن دارالقرار

□

دستم آخر به دوالش برسد

□

وز پیکر ضعیفم نگذاشت جز خیالی

□

شمیمت باغ عنبر بوی کرده

□

وان عباراتی که از یادش جدا مانی مکن

□

جز من به شمار برنیامد

□

که با کلاله جعدت همی‌کند بازی

□

بی او ندارد عالم صفائی

□

آنکه شد از علم او دین محمد آشکار

□

تشریف سر دندان هر بار نیندیشم

□

وز اندازه بیرون تو درخورد من

□

رخت از آن دریا به هامون میکشید

□

سال و مه آرزوی کین نکنند

□

ای بر دل من همه نهیبش بین

□

تو را از آن چه که در نعمتی و در نازی

□

بخت ما بازش پشیمان کرده بود

□

به گه خوشخویی و آرامش

□

نه کلید گنج خانه‌ی خاطر پاک توام

□

می‌بوسم و گو بزن به تیرم

□

دعای دولت او بالغدو والاصال

□

فرو ریزد چو مهر و ماه بر یاقوت گویانش

□

کو مهر تب تو بر دو لب دارد

□

شمع گردون کمتر از پروانه‌ایست

□

یک دو زان شاید اگر زانکه به آنها برسد

□

و آن پیرهن گازری از خویش جدا کرد

□

در گردن زه کشیده باشم

□

داد خود را هم ستانم گر کند وصلت حمایت

□

وز بلاها سپر نیندازیم

□

جز داعیه‌ی تو ره‌نوردی

□

قصر شادی هر زمانی می‌کنم

□

دیگری را ده که ما با دلستان آسوده‌ایم

□

ما خاک آن رهیم که بر رهگذار اوست

□

شامل شده از خلق تو هر جای شمایل

□

با دام تو دوش ناغنوده

□

تو در میان گل‌ها چون گل میان خاری

□

لیکن به آفتاب درخشان نمیرسیم

□

یک باره مرا کنی فراموش

□

بر آینه چشم برگمارم

□

خائفم گر دست غوغا می‌روی

□

ما با تو در آن غوغا دزدیده نظر بازیم

□

آمیخته رنگهای دلبر

□

شکرین چراست بر من سخنان چون شرنگش

□

روز دگرم ببین که سلطانم

□

مقر جاه و جلال و مقام امن و امان

□

بخور زنهار بر جانم مکن بیداد چندینی

□

پی هر پلنگی که من داشتم

□

اندوه دل نگفتم الا یک از هزاران

□

کنار کوه پر از تازه ارغوان کردند

□

حق ترا از حقه‌ی تحقیق فرمودش: نعم

□

از سپیدی رسد سیه روئی

□

مرا به باده چه حاجت که مست روی تو باشم

□

از پیش حالی به گوش ما صدائی میرسد

□

یک قدم اندر ملامت گر زنی بیدار زن

□

درمصر حقیقت اندر آرم

□

همچون بر آب شیرین آشوب کاروانی

□

دگر پیش کسان چون سر بر آرم

□

همه من گویم و گوینده نی کام زبانم

□

هیهات کجا رسم به گردش

□

من آن نیم که ره انتقام برگیرم

□

هر که یک بوسه طمع داشت غلط شش میکرد

□

هرگز نزید به کام درویش

□

که گر خویت خبر دارد نیاری

□

درد تو چنم که فارغ از دردی

□

ننگ دارد که در آن کوچه گدائی باشد

□

هر که زلف یار دارد چنگ چون در ما زند

□

شاید ار عمری زیان می‌آیدم

□

به دو چشمت که ز چشمم مرو ای بینایی

□

بیمن طالع و تدبیر پیر و بخت جوان

□

ابدال ز عشق دست بر سر زد

□

گنه بر رهنمون نتوان نهادن

□

گویی دراوفتاد دل از دست من به چاه

□

با ما ز خشم هیچ حکایت نمیکند

□

هم جولهند گرچه همی بر فلک تنند

□

در شدره اوفتاد نردم

□

بسی شب روز گرداند به تاریکی و تنهایی

□

مانا که هست با او بوئی ز آشنائی

□

کعبه‌ی محو عدم را جان ما حجاج بود

□

چو راهب زان برآرم هر شب آوا

□

فقر من و غنای تو جور تو و احتمال من

□

از خدا دولت وصل تو تمنا میکرد

□

ملک الموت را سیاه کند

□

لخلخه‌ی روحانیان بینی در او بعرالظبا

□

که من مهر دگر یاران ز هر سویی پراکندم

□

نمی‌ترسیدم از دشنام و خواری

□

توتیایی ناید از هر باد و از هر پیرهن

□

آفت آینه‌ها آمده‌ای

□

فتنه نادر بنشیند چو تو در حال قیامی

□

چو شوشه‌ی رزم اندر بلا بپیچانند

□

خون خورد چون شیر عشق اینجا حدیث شیر نیست

□

قلب ضرابان شعر از من پذیرد کیمیا

□

مرا وصال تو باید که سرو گلبویی

□

زیان ندارد، نزدیک عاقلان پیداست

□

من روی همه سوی خرابات تو دارم

□

سزاست این سر سگ سار سنگ سار سزا

□

آنچ از غم توست بر دل من

□

تا خود کجا بیابم ناگه رجای قرض

□

تا دگر ره بر سر آن لاف رعنایی شدند

□

بهتر از چار بالش جم دان

□

سعدیا آن گفته‌های آبدارت خیر باد

□

به آخر دست این تدبیر کردند

□

بستیم به جان بر غم عشقت کمر دل

□

کز خندق غم برون جهانی

□

نگه به توست که هم قبله‌ای و هم صنمی

□

که ترک شاهد و چنگ و چغانه نتوان کرد

□

بی مدح تو آب و نان ندارد

□

این چنین تحفه مکن تعبیه در بار مرا

□

چو بازآمدی ماجرا در نوشت

□

مانند پرده می‌نهدش سر بر آستان

□

به پیش خصمان مردم به پیش عشق نه مرد

□

تکیه بر بادبان دهد؟ ندهد

□

به مصر آ تا پدید آیند یوسف را خریداران

□

احوال عبید آخر می‌بینی و می‌دانی

□

منتظر را به ز گفتن استماع

□

تا وصل بی‌تکلف دست از میان برآرد

□

در همه عالم بلند و پیش تو پستیم

□

عادت ندارد یار ما بیچارگان بنواختن

□

هر چه آنرا خواند جان بتوان تراست

□

تا ابد انگشت بر دندان بماند

□

پدر بگوی که من بی‌حساب فرزندم

□

هر که روزی دردمندی را مداوا کرده بود

□

که ندیده بود اندر عمر خویش

□

رفتم که بار خواهم دیدم که در نداشت

□

قتیل عشق شهیدست و قاتلش غازی

□

اگر زلفت سر از ما برنتابد

□

کنم پر نوحه و ناله جهان از ماه تا ماهی

□

تا کی این ظلم، در این دیده همانا نم نیست

□

از من این جرم نیاید که خلاف آغازم

□

و ای نوش لب سیمین غبغب

□

خود نبودش عقل و عاقل را گذاشت

□

به حلی‌های زر از سیم تنت

□

که نگه می‌کند از هر طرفت غمخواری

□

بود کاین دردش آرامی بگیرد

□

متواری شد به خانه بنشست

□

کنون خاک ریزند به سر چو گنج

□

مگر شبی که چو سعدی به داغ عشق بخفتی

□

وصفش فسانه‌ایست که باور نمی‌شود

□

تو تکبر می‌نمایی و عتو

□

در پیچ عنبرینت آن را فسار کرده

□

همچون تو ماه سیما، در بحر و بر نباشد

□

ندیدم کس که آئین تو دارد

□

از سبلتها چو نیش زنبوران

□

روزی که سوز هجران کمتر فزوده‌ای

□

بامدادت که ببینند و من از حیرانی

□

تسلیم گشتگان را بیم از بلا نباشد

□

هین مرو معکوس عکسش بند تست

□

کزان خون‌خواره غم‌خواری نیاید

□

دل نیک بدادت که دل از وی بگسستی

□

به گرد ما چرا می‌پوید آخر

□

من بنده‌ی زراقی و نیرنگ فلانم

□

پاسبانانت علم بر طارم اخضر زده

□

ور برانی مطیع فرمانم

□

«خبر از پای ندارم که زمین می‌سپرم»

□

کی شود نیکو و کی گردید نغز

□

بر تماثیل فلک بگشوده چشم اعتبار

□

گر نیز گوییم به مثل ترک جان بگوی

□

چه خون که از جگر لاله‌زار بگشایند

□

دست جو بر بر چغانه منه

□

شادی فزای و خرم و جانبخش و دلربای

□

ور در جهان نیکو تویی ما نیز هم بد نیستیم

□

وز ظلم خاک نیست کنون بر دلی غبار

□

مرگ پیش از مرگ امنست از عذاب

□

مرا هم سوی او دلبستگی‌هاست

□

سر تسلیم نهادن ز سرافرازی به

□

سعادت رهنما بودی چه بودی

□

کز رخ و زلف آفتاب و سایه داری ای پسر

□

مدام در خم محراب ابروئی به نماز

□

تاج اقبال و کرامت به عیان باز آمد

□

غمش پیراهن صبرم قبا کرد

□

بر ستانه‌ی خاک تو این کیقباد

□

امروز در حمایت گرز و سنان ماست

□

ندانستم که بر گنجند ماران

□

با عبیدالله زاکانی مکن

□

کای پیشه‌ی تو جفانمایی

□

نشست و بابت خود دست در میان آورد

□

که از این پرده که گفتی به درافتد رازم

□

به میان بر دو دست چون کمرم

□

نه به دندانها خللها یا الم

□

فراق آمد نصیبم زان نگارین

□

تو هر آن ستم که خواهی بکنی که پادشاهی

□

دعای دولت شاه جهان کنی تکرار

□

گر پی وصلت بود سودای تو

□

تا نگه کردی پشیمان میشود

□

وین عید نمی‌باشد الا به هر ایامی

□

نسبتی با من دلداده‌ی شیدا دارد

□

وز مکاری هر زمان زخمی خورم

□

ز تاب شعله‌ی خورشید پر شرار کند

□

فریاد که نشنوی چه سودم

□

چه موجبست که با سبزه سرگران دارد

□

عشق و توبه بهم موافق نیست

□

خود را امیر خسرو صاحبقران گرفت

□

همه شب منتظر مرغ سحرخوان بودم

□

بکن ترک پیمان و یاری مکن

□

سوی آن پیر جوانبخت مجید

□

بنای عیش شیرین میکند باز

□

آخر ای بی رحم باری از دلی برگیر باری

□

چه غم ز گردش ایام بی‌حیا دارد

□

روی کردم سوی تو تا بر سرم تقدیر چیست

□

ز طبع و خاطر در نظم و نثر دارم آز

□

کسی از تو چون گریزد که تواش گریزگاهی

□

کنم بر درگهت فریاد و زاری

□

گویم اندر مجمع روحانیان

□

جز مجلس عمید حسن نیست

□

گوی دل در خم چوگان زبان اندازم

□

دشمن شیخکان قلابیم

□

هرگز ز می عشقش هشیار نباید شد

□

رفیع قدر و قوی هیکل و بلند غطا

□

زخم تا کی مرهمی بر جان دردآگین من

□

چو غنچه هیچم باشد که سیر خواب کنند؟

□

ممنان خویشند و یک تن شحم و لحم

□

نیست بدین یک دو نفس اعتماد

□

تو ساعتی ننشستی که آتشی بنشانی

□

مانده است در کشاکش دام بلا هنوز

□

دل عشاق آشیانه‌ی تو

□

این دولت از میانه نسیم صبا ببرد

□

هیچت افتد که خدا را ز سرم برخیزی

□

بده کام دل امیدواران

□

اوست جمله شر او و خیر او

□

تا صیت عدل و جود تو پا در رکاب کرد

□

که به دیوانگی از عشق تو فرهاد زمانم

□

ما سرخوش و بلبلان خروشان

□

چون سنایی بنده‌ی یکتاش باش

□

بنواز ای کرم عام تو بیچاره نواز

□

که نه با تیر و کمان در پی او تاخته‌ای

□

فریب مردم نادان بدین فسانه دهد

□

چون شود آن قالب ایشان نهان

□

ز خواب ناز نشیند پیاله بردارد

□

دنیا زیر پای نه دست به آخرت فشان

□

صبا بر غنچه هردم ناز میکرد

□

تا در کف عشق شه او مات نگردی

□

که قاصر است از او وهم دوربین حکیم

□

که مرا خسته‌ی خرابی بود

□

وین مدور طاق هفت ایوان خضرا کرده‌اند

□

قدرت یزدان از آن بیشست بیش

□

آن جود و عدل، حاتم و نوشیروان نداشت

□

شرطه همه وقتی نبود لایق کشتی

□

عاقل به دست دل ندهد اختیار خویش

□

پس چون کند آنکه زر ندارد

□

گرش تو گفت توانی جواب خوش باشد

□

لیکن آن سوز ندارد که بود در قفسی

□

آرد همی پدید ز جیب هوا ضیا

□

تا که شارع را بگیری از بدی

□

تا خود که بند خامشیش بر زبان فکند

□

نسیم وعده جانان ندانمت که چه بویی

□

هزار جان عزیزم فدای یاری خوش

□

کی خشک شود طوبی اگر ابر نبارد

□

باصره را نوربخش سامعه را گوشوار

□

ساقیا باده بده کز سر آن گردیدیم

□

آزار خاطر ما شرط کرم نباشد

□

ورنه خامش کن فزون گویی مجو

□

مردم در او نخفت و نحسبند در مسیل

□

از روزن جنت اوفتاده

□

سرو از چمن برآید و گل رخ نهان کند

□

آن نیست ردا آن به صف دان طلسانست

□

جام هلال باز به می خوارگان نمود

□

حوری مگر نه از گل آدم سرشته‌ای

□

مواجش کان یوان بمرد و وارست ؟

□

هم دعا و هم اجابت از توست

□

غم دیوانه را معذور دارند

□

او به تفضل نکرد هیچ نگه سوی من

□

غم درویشی و بی‌برگ و نوائی تا چند

□

گر چون دگران فاسق در کون بر می من

□

نهان چراست یکی دیگری چرا پیدا

□

گر می‌کنی به رحمت در کشتگان نگاهی

□

به کام دشمنان افتاده بی خویش

□

چون کنند آخر کسی را پایدار

□

صوفی مباش منکر کز باده نیست باده

□

و گر حلوا بدان ماند که زهرش در میانستی

□

سمنبر زان سخن فریاد کردی

□

گردنانرا به زیر وام ایزد

□

به خوبی کس از این بهتر نیابد

□

کس نداند که نهان می‌سوزم

□

تو در پناه خالق و او در پناه تو

□

وان دگر بشناخت بیهوش اوفتاد

□

گنجور بخت گنج سعادت برای تو

□

که هست راحت درویش در سبکباری

□

به حال هرکسی زان میبرم رشگ

□

از جان ما چد هی نشان روزی اگر پرسند ازین

□

چو درد دل مداوا بر نتابد

□

قندیل بکش تا بنشینم به ظلامی

□

آب حیوان خورده و ملک سکندر یافته

□

که یقین سستم کنند از مقدرت

□

گیا با سرو هم آغوش کی شد

□

به وصالت که نه مستوجب هجران بودم

□

خوش نبود میان ما فصل بهار فاصله

□

افگنده به میدان شهنشاه خرابات

□

بی‌تقویت علاج بیمارم

□

یارب آن خود چه روزگاری بود

□

جود او افزون ز هر صورت که آید در شمار

□

لیک هست او در صفت آتش‌زنه

□

که ناگه تاب هجرانت بسوزد

□

چگونه جمع شود با چنان پریشانی

□

محض لطف اله می‌بینم

□

چشم من پر لولو خوشاب کرد

□

سایه‌ی لطف حق ابواسحاق

□

در حلقه‌ایم با تو و چون حلقه بر دریم

□

بسته‌ی روزگار خواهد بود

□

در رود در گوش او کو وحی جوست

□

حاصل آنست که اندیشه‌ی باطل دارد

□

که کوه کاه شود گر برد جفای خسی

□

اندر جگر و دیده اوفتاد

□

بر روی زمین یکی نمانید

□

دگر چه باشد ازین بیش عیش را اسباب

□

که ایشان مثل خارند و تو وردی

□

که ناگه تاب هجرانت بسوزد

□

مژده‌ور باشم مر او را و شفیع

□

خرابی جو گر آبادیت باید

□

بده گر بوسه‌ای داری بهایی

□

سایه‌ی حق شیخ ابواسحق بن محمودشاه

□

رحم کن بر من نگارا ز آنکه بس درمانده‌ام

□

تو مپندار که ما زنده بدین مختصریم

□

کمال حسن ببندد زبان گویایی

□

شاه عدو شکار جهانگیر کامکار

□

آبشان خون کرد و کف بر سر زنان

□

خیال باطل و اندیشه‌ی خطا کرده

□

چون در میان لشکر منصور رایتی

□

خوشا که روی تو بینم به کام دل هر ماه

□

زان باز نیاید که مرا باز نیابد

□

ترک سر کردیم و زان زحمت رهائی یافتیم

□

مجال نطق نباشد که بازگوید چون

□

بلا که بر سر خاطر به اختیار آرد

□

آز و نسیانش بر آتش می‌زند

□

ودع هذا التکاسل والتوانی

□

زین رفتن و بازآمدن کبک خرامان

□

گره گشای در گنج شایگان باشد

□

کاندر کفریم یا در اسلام

□

دوای چشم گریان چون توان کرد

□

که هیچ روی ندیدم که روی درنکشیدم

□

رسد در وصل چون من پادشاهی

□

تا خورد از آبت این یار کهن

□

کار من بین که چون شگفت افتاد

□

فرهاد لب شیرین چون خسرو پرویزم

□

چون بنفشه ز زخم کف رانیست

□

از روز وصال تو مگر باد به دستیم

□

تا قیامت روی در دیوار نتوانست کرد

□

مشعله‌ای تا ابد افروخته

□

در قوت خاطر جوان بندم

□

هم تو گویی خویش کالعقل عقال

□

وگر صبرم بجا بودی چه بودی

□

همه شاهدان به صورت تو به صورت و معانی

□

و آتش بود اثیر بنگدازم

□

گر چه آگه نیستیم از رای تو

□

پنداری در حرب هفتخوانم

□

نظم سخن دری ندیدم

□

سرو مجنون شیوه‌ی گلنار

□

مغرب این باد فکرت زان سرست

□

کلید شادمانی از تو جویند

□

عاقلان دیگرند و ما دگریم

□

قضا چو کارگر آید چه فایده ز حذر

□

راهب دیر ترا کشتی و زنار دهد

□

چو نوعروسش در چشم من بیاراید

□

هر که برون آید از ... برآید

□

به من پیغام دلبر می‌رسانید

□

نیست بر من زانک هستم روشنی

□

چه دلپذیر خیالی چه خوش تمنائی

□

کنون غرامت آن یک نظر چه می‌خواهی

□

معلق باشد این نه سقف مینا

□

بند کن در می پرستی چرخ بی آرام را

□

به بوی ریزه‌ی خوان تو میکند پرواز

□

گر پسته‌ات ببیند وقتی که در کلامی

□

تا مرگ مگر که وقف زندانم

□

وین ز گنج زر به همت می‌جهد

□

که مانده‌ام ز خداوندگار خود محروم

□

سنگ جفای دوستان درد نمی‌کند بسی

□

من بر آنم که به دوزخ نکشد بار عذاب

□

من فرق سر از چرخ فلک در گذرانم

□

درون دردمندی را دوا کن

□

بشنو تو این سخن را کاین یادگار داری

□

او بگوید شربتی یا ماش با

□

چون نگفتی آری و صد آفرین

□

که قصاصم افتد اندر زیر تیغ

□

به یک ساعت بیفکندی اگر افراسیابستی

□

وآن دو بر تو حاکمانند و امیر

□

رسته آنست که او دل به غم یار نداد

□

گر فرو پاشی تو هم‌چون شمع دمع

□

مگر آن وقت که در سایه زنهار تو باشم

□

چند روزی در رکابش می‌دوند

□

بلک بینی در خراب خانه گنج

□

خود نگردی زو مخلص روغنی

□

بیا تا شرح آن هم بر تو خوانم

□

وز کرم می‌نشنود یزدان پاک

□

بر خود همی بدرد پیراهن پگاهی

□

نقد را چون ضرب خوب و نارواست

□

داند که روز گردد روزی شب شبانان

□

نور دارم بهر ظلمات نفوس

□

که بر آر دودمان خویش گرد

□

زان بپوشیدند هستیها حلل

□

هر عهد که بستم هوسی بود و هوایی

□

این مثل بر جمله عالم فاش کرد

□

زهی خاک و زهی باد زهی آب و زهی نار

□

او گرو بست و رهان را بر گشود

□

موضع نازست و غرور ای صنم

□

کتش ما می‌نمیرد هیچ از آب

□

صورت ار بانگی زند من بشنوم

□

لاغ را پس کلیت مغبون کنم

□

سر شهریاران گردن فراز

□

تا بیاموزند عام از سروران

□

رو یکی ره این جو پوسیده را غربال زن

□

کس کسی را کسوه زین سان آورد

□

که گردن نپیچد ز حکم تو هیچ

□

این چنین گستاخ نندیشم دگر

□

هم‌چو زر باشد در آتش او بسیم

□

گر نمیراند زیانش کی شود

□

درخت، ای پسر، باشد از بیخ سخت

□

باز گشتش روز استفتاح بود

□

تا سوسن و شمشاد ز گلزار برآمد

□

تا زمین گردد ز لطفت آسمان

□

بزرگی در آن ناحیت شهریار

□

روشنی که فرق حق و باطلست

□

که ازین سه پند گردی نیکبخت

□

کار رزاقیم تو کن مستوی

□

کاین تشنگی از من نبرد هیچ شرابی

□

در دل او تا که زناری برید

□

راست گفتند ک «الجنون فنون»

□

گفت او خود این بهای ده قجست

□

ناله‌ی موزون مرغ، بوی خوش لاله‌زار

□

قاصدا رفتست و دیوانه شدست

□

بهر عین خط نه بهر خواندن

□

کند آن موضع که تیرش اوفتاد

□

به معجز میان قمر زد دو نیم

□

لیک مقصودم عیان و ریتست

□

زان که من شیفته‌ی خوبی دیدار توام

□

می‌ندید آتش‌کشی را پیش خویش

□

چاره مجروح عشق نیست بجز خامشی

□

کودکیت و راست فرماید خدا

□

که عوض بدهی مرا بر گو بیار

□

طب را ارشاد این احکام نیست

□

کناره کردم و راضی شدم به دیداری

□

آن دو رنج و این یکی گنج روان

□

گشاید ز رشگ تو جوزا کمر

□

بهر دختر دم به دم خوزه‌گری

□

عیبت آنست که با ما به ارادت نه چنانی

□

ور حضر باشد ازین غافل مشو

□

کز بد اصلی نیاید جز جحود

□

در چنین گاوی چه می‌مالند دست

□

تا به تن در ز غمت پیرهن جان بدرم

□

از من آموزند این ترتیبها

□

با درد و خیال و رنج یارم

□

ژگفت بر قصد زیارت آمدم

□

خوشست بر دل رنجور عشق بیماری

□

جز بدین شیوه نداند راه کرد

□

گوید او من بر جهانم عرق را

□

قبله بی آن نور شد کفر و صنم

□

که بیاورد چون تو فرزندی

□

چشم او بر کشتهای اولست

□

تا نبازی هر چه داری مال و ملک و جسم و جان

□

پر مردم همتست ای مردمان

□

روزی به لطف از تو مثالی نیافته

□

تا که آدم معرفت زان نور یافت

□

خفته اندر خواب جویای سراب

□

هستشان بر باز زان زخم جهود

□

تو دگر نادره دور زمانش باشی

□

ورنه اندر قهر بس دزدان بدند

□

هیچ ندانی که چو خامینه‌ای

□

روز عاشورا و آن افغان شنید

□

یا قد و بالای سرو پیش تو افراختن

□

کژ رود جاهل همیشه در طریق

□

حاکمیم و داد امیریمان خدا

□

بار بر خلقان فکندند این کبار

□

در گلستان یا چو نیلوفر در آبت دیدمی

□

چون ندیدند از وی انشق القمر

□

او را به سوی خویش نگونسار کشیدی

□

چون پدید آمد مهش از زیر گرد

□

نتوانم که به هر جا بروم در نظری

□

ای خدا تو ممسکان را ده تلف

□

تا ز نو دیدن فرو میرد ملال

□

نه هش و نه بیهشی و نه فکر

□

بیدمشک انداخت تا دیگر زمستان پوستین

□

از چو من لاغر شکارت چه رسد

□

کو مرا بی قدر و آب و جاه کرد

□

سر کند آن شهوت از عقل شریف

□

و گر نظر ز من ناتوان بگردانی

□

گوید از بهر غم و بیچارگیش

□

حرف و صوتی کی بدی اندر جهان

□

کف ز دریا جنبد و یابد علف

□

تو را خود جزین داوری درسرست

□

گفت زان رو که تو زو آشوفتی

□

تا نه پنداری که از دام ملامت جسته‌ام

□

هین مجو در خواندن آن شرکتی

□

که این مهره‌ها تا کت آید به کار

□

ورنه خود نسبت بدوران ریتست

□

که به خواب و مرگ گردد بی‌خبر

□

رازهای گفتنی گفته شود

□

کزین دور شد فرو آیین و بخت

□

نه ز نامم پاره پاره گشت طور

□

از بوسه‌ش مهری کن و ز غمزه‌ش بردوز

□

چونک بر می‌بست چادر می‌فتاد

□

پراگنده لشکر همه باز خواند

□

نصرت از وی خواه کو خوش ناصرست

□

لییس للانسان الا ما سعی

□

حق تعالی اعملوا ما شتم

□

ابی آتش تیز بریان شدند

□

در عتاب خواجه‌اش بگشاد لب

□

گوهری آمد به دستم کش دو گیتی قیمتست

□

فرط نور اوست رویش را نقاب

□

بر آیین شاهان کنم گاه را

□

حق چنین رنجوریی داد و سقم

□

تا بردشان زود خواب غفلتی

□

چشمها بگشاد در باغ و بهار

□

روان و خرد را پر آهو کنی

□

انجم پنهان شده بر کار شد

□

وز مویه که می‌مویم چون موی نوانم

□

که خرد زیشان دو صد گلزار را

□

نگه کن که لشکر کجا شد به راه

□

زان طرف هم پیشت آید آفتی

□

دستگیر این جهان و آن جهان

□

لیک پیچیدم بسی من هم‌چو مار

□

همه شهر ایران به خواری دهد

□

نه جلیس و یار و هم‌بقعه بدی

□

لافی بزند ز تو گدای تو

□

تو شکستی جام و ما را می‌زنی

□

چناچون بود درخور پیشگاه

□

ور به صد حیلت گشاید طعمه‌ای

□

دست فضل تست در جانها رسان

□

سنت احمد مهل محکوم باشد

□

رسیده بهر کشوری کام اوی

□

هیچ ویران را مدان خالی ز گنج

□

کرده‌ام دل همچو گوی اندر خم چوگان عشق

□

جمله اجزااش حکایت گشته بود

□

ندارد کسی آلت داوری

□

نای او برم بهست از نای خلق

□

ورنه اینجا نیست غیر من به دشت

□

بی‌قرارم بی‌قرارم بی‌قرار

□

همی‌گفت شیر وی فرخ نژاد

□

یا بروپوش و دغل مغرور کرد

□

وز طاعتم هزار هزاران خزانه بود

□

وقت شادی شد چو بشکستند بند

□

بد اندیش را سر بر آمد ز خواب

□

گرچه زین ره تنگ می‌آیند عام

□

سبطیان را از بلا محصون کند

□

لیک خود کو آسمان تا ریسمان

□

به ایوان چنین شاد و ایمن مپای

□

لیک قلب از زر نداند چشم عام

□

در میان روی نرگس بوستان افروز را

□

با سلاح و با شجاعت با شکوه

□

چه آویزی از گوشوار رهی

□

زنده گردانم نه کشته در قتال

□

چونک عقلش نیست او لاشی بود

□

با امام‌الناس نسناس از کجا

□

روان وی از ما بی‌آزار باد

□

زانک نبود گنج زر بی پاسبان

□

از جستن این حدیث بادیم

□

تا چه آرد بر سر و بر پای تو

□

چه اسپ و پرستار و زرین کمر

□

مر مرا کن از برای حق دو نیم

□

گفت اینک آمدم درمان زفت

□

چونک از زشتی و پیری آگهند

□

بیاورد شمشیر و زرین کمر

□

وز نمودن عفو و رحمت بی‌محل

□

با عدو و خصم او همواره در محمل مباش

□

رفت از بهر عیادت آن طرف

□

همه پادشاهیش دادست و مهر

□

در جهان او را ز نو بشکفتنست

□

اندرو شوری گریبان را درید

□

گوهری دادی به جوزی چون صبی

□

که درباغ گلشن بیارای گاه

□

گفت ای شه نیست مه شد ناپدید

□

کمتر غمم اینست که گویند نشاید

□

می‌ندانم می‌ندانم ساز کرد

□

سخن گفتن تاجور بخردان

□

همچو شکر خوردش و چون انگبین

□

پخته گردانی بدین هر خام را

□

یا که پانزده ای برادرخوانده

□

به گیتی ز شاهان درخشنده‌یی

□

او بهر حیله که دانی راندنیست

□

یک لحظه زعمر شادمانی

□

فاعل و مفعول رسوای زمن

□

شده روز ازو بر بزرگان دژم

□

آب را آریم از پستی زبر

□

ور بلیسی کرد من پوشیدمش

□

کشتی وسواس و غی را غارقست

□

اگر خود بمانی دهد آنک داد

□

گرچه یکسانند این دم در نظر

□

پیرامن خود زین دو خطرها حرمی زن

□

که سلامم کرد قرص آفتاب

□

که آموزگارش نباید به نیز

□

بی تن خویشم فتی ابن الفتی

□

کرده شاهان را دم گرمش اسیر

□

هوش باید تا بداند هوش کو

□

دو دیده پر ا زآب کرده زشرم

□

گفت موسی با کی است این ای فلان

□

صدق بوبکریت باید خیمه اندر غار زن

□

لیک سلطان سلاطین بنده نام

□

هم از واشه و چرغ و شاهین کار

□

پیش تو آرم چو نور سینه‌ای

□

عکس حوری و ملک در وی جهد

□

دوست کی گردد ببسته گردنی

□

ز منزل مکن جایگاه نشست

□

کز دهانش باز بیرون می‌فتاد

□

ای چشم و چراغ ما آخر چه مثالست این

□

عاشق زمر و لب و سرنای نی

□

سخنهای رستم همی‌کرد یاد

□

در بیابان در پی چوپان دوید

□

رخت آنجا کش به کوری حسود

□

لاغ می‌گو که مرا شد مغتذا

□

تو گفتی که از خنجرش خامه کرد

□

کی بغیر جنس خود را بر زدی

□

نشانرا در کسوفش باختر کن

□

چربکی می‌گفت و می‌کردش فسوس

□

که چون گرگ بیدادگر گشت میش

□

کشت رنجور او منم نیکو ببین

□

پشت صد لشکر سواری می‌شود

□

کز جهودان خفیه می‌دار اعتقاد

□

غم و رنج بیند به فرجام کار

□

وز دعاام جوی از سنگی دوید

□

در زیر ولایت قمر نیست

□

تو که داری جان سخت این را بجو

□

دو رخساره زرد و دلی پر ز درد

□

سر منه گوساله را چون سامری

□

ورنه بر اخوان چه خشم آید ترا

□

پیش دیده‌ی غیب‌دان هیزم‌کشان

□

هر آنکس که بودند بیدار و گرد

□

عقل را ره نیست آن سو ز افتقاد

□

با غیر داوری ز پی فضل و برتریست

□

وصف او از نرگس مخمور جو

□

هم اسپ گرانمایه از کارزار

□

خرفروشی در گرفتند آن همه

□

سیرم از هستی در آن هامون شوم

□

فکر شیرین مرد را فربه کند

□

بفرمود تا بازگردد گروه

□

کاه خود اندر تبع می‌آیدش

□

در میان عاشقان آوازه‌ی آواره‌ای

□

علم و حکمت باطل و مندک بدی

□

همه کاخ ا ورا بیاراستند

□

دید در وی فر و گفتار رجال

□

این زکات و روزه در هر دو گوا

□

وا رهی از جسم گر جان دیده‌ای

□

که همواره پیروز باشید و شاد

□

پس کجا بود آن گذرگاه دنی

□

آن کس که به اول نبود عافیت اندیش

□

گفت شه او را کای پیروز روز

□

همی‌کرد رامشگران را نگاه

□

شد درخت خار او محکم نهاد

□

چون ملک پاکی دهم عفریت را

□

با گیاهی گشتم اینجا مقتنع

□

هم آنکس کزان کار تیمار خورد

□

در پس پرده نهان می‌کرد رو

□

چو خرم مجلس عالی و باد مشکباری خوش

□

آن کژاوه گه شود آن سو کشان

□

پدر نامور شهریار سترگ

□

عشق او در جان ما کاریده‌اند

□

باز گردد سوی پاکی بخش عرش

□

از برای چشم تیزست و نظار

□

شبستان زرین به شیرین سپرد

□

وین یکی کوری گدای هر دری

□

ز هجر خویشتن بیدار داری

□

گفت عزمش تا کجا درماند وی

□

گزین کرد ز ایران و نیران سوار

□

تا کند یارانش را با او تباه

□

کو به دریا نیست واصل هم‌چو جو

□

بهر فسقی فعل و افسون می‌کند

□

جهان بان شدی کار یکباره کن

□

پس خزینه باز کرد آن ارجمند

□

خود وصل چه چیزست که امید چنینست

□

بهتر از صد حی و خی و قیل و قال

□

دمیدند و پر بانگ شد کشورش

□

از گرانجانی و چالاکی همه

□

تا به روی لبش آن روی نکو می‌سپری

□

لیک گفتت آن مقلد را عصاست

□

بپیچید ز آیین و راه خرد

□

که از آن آتش جهانی اخضرست

□

جویست ز دیده بر کنارم

□

تب بگیرد طبع تو مختل شود

□

هم آن روز بندوی رابند کرد

□

فایده چه زین زدن خشتی مرا

□

حب مرطوب و شربت محرور

□

رای این دیدند آن فرعونیان

□

به ایران و توران گشایند لب

□

وارث این جانهای اتقیاست

□

دیده اندر کار شه کن کوری بدخواه را

□

جسته بیرون بامداد از آخری

□

ندیدم شما را شدم مستمند

□

من چه باشم پیش مکرت ای عدو

□

در صدر بهشت از ره داوود رهی کو

□

الحذر از مکر شیطان ای رشید

□

بدان تا بگویم بدین پادشا

□

گرد شهر این مفلس است و بس قلاش

□

با قد و قدر هر یک طوبا کم از گیاهی

□

زد در آن ناکفو امیر داد نفت

□

همان گنج و چتر سیاهش تو راست

□

این جنین تا آفتابش بر نتافت

□

من چو گل کرده قبا پیراهن

□

پیل‌زاده مشکرید و بشنوید

□

دگرگونه‌تر کرد باید ز دوش

□

گام آهو دید و بر آثار شد

□

اکنون غم یک مهار داریم

□

می‌زند بر دلق سوزن چون گدا

□

به شادی زبان را بیاراستند

□

مست هوهو کرد هنگام سخن

□

بر جهل خود او دهد گوایی

□

وین نماز من ترا بادا عطا

□

که تخم سخن من پراگنده‌ام

□

والملک و الروح ایضا فاعقلوا

□

با تو ناز و کبر کرد این کار کرد

□

از نشاط ده شده ره چون بهشت

□

نجویم ابر بی‌گزندان گزند

□

قهر حق آورد بر جانش نزول

□

از خرد یزدان‌شناسی وز زبان یزدان سنای

□

پر بدند از جهل و از دانش تهی

□

ببوسید و بسترد رویش بدست

□

تا امین مخزن افلاک شد

□

تن درندهی با من آخر چه ملالست این

□

چون شود در خانه‌ی کور و کبود

□

دو دیده پر از خون و دل پرگداز

□

همچو طفلان تا کی از جوز و مویز

□

ازین افروخته رویان بر آن افراخته گرزن

□

کو بود حق یا خود از حق آیتی

□

به کوبند پیلان جنگی بپی

□

رحم کرد ای دل تو از قوت ملند

□

تا نگردم همچو خیری دلفگار

□

آنک خوف جان فرعون آن کند

□

چرا چاره جستی ز همراه پیر

□

مایه‌ی خشم و غم و کین می‌شود

□

منافقی چکنی مار باش یا ماهی

□

این اثر یا از هوا یا از تبیست

□

همی‌داشت این رازها را نگاه

□

برافشاند از تارک پیل نیل

□

تا هست دل من آشنای تو

□

چاره‌ی ساحر بر تو حاضرست

□

همه کار و کردار ما داد باد

□

ز خون برنهاده به رخ‌بر دو جوی

□

من برون چون لولیان بر آستان چون خوانمت

□

قوم اسرائیلیانند از تو شاد

□

بشد یزدگرد از میان یک تنه

□

بپیچد ز چنگال مرد دلیر

□

بر سر سنگ سیاه صبر جگرجوش بین

□

گنجها گیرید از شاه مکین

□

که با او دگرگونه سازیم کار

□

ببردند و هرکس که بد چاره‌جوی

□

و آن دگر گوید که بهمان شوخ کافر را ببین

□

لیک اوسط نیز هم با نسبتست

□

وزان بند روشن دلم خسته شد

□

برآورد از درد آنگه سخن

□

تیرگی را فگن به برج و بالا

□

نجم او بر چرخ گردد منتجم

□

به جان و خرد برنهادی لگام

□

همان زال افسونگر آن پیرمرد

□

کودکان را ازین خبر باشد

□

بی رجولیت چنان تیغی به مشت

□

کرا پیشتر خواه آمد زمان

□

دل زال با درد و غم گشت جفت

□

گر هیچ عقل داری او را نگاه داری

□

نه دهان خوش کردن از دارودهان

□

پس آسیابان به کردار دود

□

مگر سر بپیچاند از کارزار

□

تا کی از پرورش و تربیت بد سیران

□

خاک بر سر کرده خون‌پر دیدگان

□

نه اندیشه‌ی خویش و پیوند اوی

□

بترسید بدخواه ترک چگل

□

پیکران بی جان کند مر دیلم و قفچاق را

□

تو مترس و سوی دریا ران شتاب

□

بدو بر شود تیره روشن چراغ

□

ستودان ندیدند و گور و کفن

□

قبا گیرم بیلفنجی بقا کو

□

تا بترسد او و زر پیدا کند

□

نگنجد همی در دلت با خرد

□

سر پیر جادو ببین از درخت

□

به سفله تن نشدی بل به پاک جان شده‌ای

□

هست در گرگیش و آهویی شکی

□

سوی گور و تابوت تو ننگرد

□

همه روزگاران او سور باد

□

به نقش مهر هستیهای حسی صورت لاکن

□

همچو اشتر پیش او زانو زدند

□

ز کاموس‌شان تیره شد روز و تلخ

□

زمین آهنین شد هوا لاژورد

□

دور ز روی تو حال بنده تباهست

□

یا بجز فی پس‌روی گردد ترا

□

بجنبید گلهشر خورشید فش

□

تو گفتی که خورشید شد در شراع

□

عالمی را چو نهد بر سر او تیغ کلاه

□

در محبت قهر من شد قهر تو

□

نه فریادرس بود و نه خواستار

□

همی مویه کردش به آوای نرم

□

برزند بابهشت برزن من

□

نوش و خوش گیرند و من ناخوش کنم

□

بر نیو گودرز کشوادگان

□

به کپان درم سختن آغاز کرد

□

حاصل نقد جز پریشانی

□

نه زنان خوب و نه امن و فراغ

□

همان آفرینش نخواند بمهر

□

درخت و گیا بود و هم جویبار

□

نگار من چو بیند چشم گوهر بار من هر شب

□

مر مرا مگذار بر کفران مصر

□

دگر باد و آتش همان آب پاک

□

که با جان رستم به دل راز داشت

□

جود بخلست و پردلی بهتان

□

نیست این دم گرچه می‌بینم وصال

□

به سر برش تاجی و گرزی به دست

□

به پیش اندر آمد به کردار گرد

□

سرو از رشک قد و بالای تو

□

هین دهان بربند و برگردان ورق

□

همی کند موی و همی ریخت آب

□

سزاوار شاهی و تخت بلند

□

ای به شارع گفته «فی الخیرات بل لایشعرون»

□

شب نعوذ بالله و در دست جام

□

شب و روز یکسر همی تاختند

□

گل از ناله‌ی او ببالد همی

□

پایی بکوفت باید بیتی شنید باید

□

چونک غوره پخته شد شد یار نیک

□

کی آمد ز ایران بدین رزمگاه

□

یکی خسروی جای پر پرده بود

□

تن یزیدی چراست جان علوی

□

روح خود را چابک و چالاک کن

□

نیازد به بد دست و بد نشنود

□

که ای نامور فرخ اسفندیار

□

آن منست ار چه نه آن منست

□

من عدوم کار من مکرست و کین

□

ز مادر سوی تور دارد نژاد

□

همی کرد گفتار ناخوب یاد

□

چون در سخن آید لب چون پسته مقالت

□

صد دروغ آرید بهر طمع دوغ

□

بدی را ببستند یکسر میان

□

ز خون رانداندر زمین جوی نیل

□

بر دو لب خوشبوی تو جان را به دل دارد حیات

□

شد گوا بر صدق آن خویش عزیز

□

چو مار سیه باز کرده دهن

□

به نزد گرانمایگان ارجمند

□

کو همی در دو صفت داشت ز زلفت حسبی

□

چون سخن نوشد ز دمنه بی بیان

□

کو ز روی معرفت بی وصل الاهی کند

□

همان بست و غزنین و کاولستان

□

چون مکان اندر جهان شد دیده کوته بین مکن

□

هست آثار قضا این کفر راست

□

بر روی زمین یکی نمانی

□

یکی زو شود زار و خوار و نژند

□

پایه‌ی کفرست و دین جوشن و شب پوش او

□

آب و روغن هیچ نفروزد فروغ

□

وز تفاوت بر شعاع شرع شادروان کشد

□

بباید همی داستانها زدن

□

بر مگریان بر خرد چشم سر سیواس را

□

قطره‌ای بر هر که زد می‌شد جذام

□

گویی فنای وی همه اندر بقا بود

□

ازان نیز پرمایه‌تر پایگاه

□

با دو رخ چون لاله و با زلف چو قاری

□

حاجت این جملگانتان شد روا

□

در بهار و در خزان و در تموز و دی زنیم

□

ببین این دمهنج نر اژدها

□

تا ز زلف چون زره تیغی بر آن جوشن زدی

□

همچو مصدر فعل تصریفش کند

□

مریم کده‌ها داری گویی به حجاب اندر

□

دل بدسگالان ما کنده باد

□

جان زنده شد از حذق سماعیل شنیزی

□

خفتم اندر سایه‌ی این فضل و جود

□

دلهای عاشقان را در پرده‌ی هوایی

□

درخشیدن آتش تیز دید

□

ننگ‌ست به جز بر در بخشنده گدایی

□

در سفرها رفته بر خمی سوار

□

دست خدمت در رکاب سید ایام زن

□

که گشتاسپ از تخم لهراسپست

□

صولت شیر عرین پیکر اسب گله

□

چیست مطلوب تو رو با چیستت

□

زینهار ای بت بران زنهار باش

□

ببخشای بر بخت بیدار خویش

□

نه به رعناییت یار و نه به قرایی قرین

□

بود در باطن چنین رنجی ثقیل

□

کز خوبی دستگاه داری

□

که با جنگ او برنتابد نهنگ

□

توبه‌ای بود برو از همه سوها گنهی

□

پس بگفت ای زن نه این کاریست خرد

□

روی زرد و آه سرد و دیده‌ی گریان بود

□

نشستند بر خوان شاه رمه

□

که کسی عین را نگوید «این»

□

زین گل تیره بود که بر جهم

□

یک نوش و هزار گونه خاری

□

به هر ای زرین سیاهی به زیر

□

از چه بهشتی شدست نرگس جادوی او

□

جاهلی تو لیک شمع ملتی

□

گر نیاری رحم بر من وای من

□

سر از آشناییش گریان شود

□

پاسبان بام و در فغفور و قیصر داشتن

□

من نخواهم هدیه‌ات بستان ترا

□

اندر آن آیت به جز اندوه و غم تفسیر چیست

□

سواری برافگند پویان شغاد

□

تا کند قصر مشید ربع و اطلال و دمن

□

کی شغالی را بود چندین جمال

□

صد یکی زان بالله ار بر وامق و عذرا گذشت

□

چرا تیز گشتی به پرده‌سرای

□

هاروتیان دین را در زلف او سقرگه

□

گفت تا تنها نماند آن جوال

□

یوسف عصری به دیدار ای پسر

□

چو بهمن چنان دید بیمار شد

□

شاخ چون زلف عروسان ز شکن

□

تا یکایک سوی آن جنت رود

□

خاک باشم زیر پای چاکران اندر سماط

□

ز خانه سوی رود یازید تفت

□

دروغی را چه آید جز دورغی

□

ذات بی تمییز و با تمییز را

□

یا همه دل باش و چون نارنج باش

□

چو دیدش دل سام شد ناامید

□

در تماشاگاهشان مهد فلک کمتر چمن

□

قلب را ابله به بوی زر خرید

□

حب در بسته میان جام غم انجام دهی

□

چو بیرون شد از جایگاه نشست

□

همچو جان عاشقان در دام زلف پرشکن

□

از بر او سوی شهر آریم باز

□

چو با خود بر درش باشم ز هجر اندر کفن باشم

□

پناه از بلاها به یزدان کنید

□

نیز در ابرویش نبینی چین

□

از حسدشان خفیه دشمن داشتن

□

خاک پاشم بر سر اندر کوی تو

□

نخواهد که پوشد تنم جز کفن

□

دیده داران خرد را لعبتی باشد عجب

□

بی گنه او را بزد همچون غلام

□

تو یار نخستین من و باز پسینی

□

ز رفتن بماند آن زمان کاروان

□

وی نعت تو ز اظهار به هر دیده عیانی

□

بود از دیدار خلاق وجود

□

روزگار تند و توسن دایه‌ی انباز تست

□

به جای می پخته خام آورید

□

پی عیسی کجا یابی برون از هفت و چهار ارکان

□

گر نگردم زود این بر من رود

□

کاندر هوس تو بر چه کاریم

□

به مغز اندرون آتش افگنده‌ام

□

همه گفتند که ای خواجه تو ما را پدری

□

در رباید از من این ره‌زن نمد

□

رندی و ناراستی آموختم

□

بگویم به پیش سزاوار جفت

□

چو گفتست اندرین معنی ترا تلقین کن افلاطون

□

تا نماند شبهه‌ات در یوم دین

□

کاین ره خاصست اندر وی مجال عام نیست

□

سرافراز ده موبد نیک‌نام

□

سینه‌ی صالح مسوز و اشترش قربان مکن

□

یا که رحمت نیست در دل ای کیا

□

هر کجا من نی زنم از خون دل جیحون کنم

□

که گردون گردان ترا داد داد

□

چون به میانت رسید بیش نماند سخن

□

هرنفس بر دل دگر داغی نهم

□

این بدست از سوی جان پیغام عشق

□

ز بالا فروهشته دیبای چین

□

گاه چون ارباب دولت نقش شادروان شویم

□

در نیفتادم بچه چون آن سه تن

□

نادیده به وصل روشنایی

□

پیاده شد و داد یل را درود

□

چون گل و مل در جهان آراسته بی‌زیوری

□

گر رود درخواب دستی باک نیست

□

با این هنوز گردن ما زیر وام عشق

□

خداوند نیکی‌ده و رهنمای

□

که محرومند ازین عشرت هوس گویان یونانی

□

تا کندشان رحمة للعالمین

□

کز میان خشک رودی ماهیان تر گرفت

□

ازو خاور و باختر گشت شاد

□

هر آن سلاح که از جنس خنجرست و سنان

□

که نظر بر حرف داری مستند

□

کاندر همه تن کس بنداند که کجایی

□

بدانکس که کینه نبودش نجست

□

که قوت گیر دار جان را دهی یاقوت رمانی

□

مطلع گشتند بر بافیدنش

□

گر چه کارش همچو گردون کشتن‌ست و بستنست

□

مگیرید دوری ز پیمان اوی

□

بر لب دجله بنفروشد کس آب پارگین

□

گرچه در صورت به خاکی خفته‌ای

□

آتش رویش به شکنهای موی

□

روان و خرد باشدم رهنمای

□

کار اینها شاه دارد در میانه شاه کو

□

مرغ صبر از جمله پران‌تر بود

□

نیکو نبود گر تو به بیداد گرایی

□

ز گفت زواره بپیچید سر

□

بر سر بازار نیز کور بود مشتری

□

بی گمان و بی مگر بی قال و قیل

□

گوی دولت ربود نتوانم

□

سرافشاند و باد از جگر برکشید

□

خود را به یکی جان ز همه باز خریدیم

□

تا ز افزونی که جهد و فکرتست

□

پنج باده نوش کن هر پنج در مسمار کن

□

به گیتی بدی خسرو تاجور

□

بی جمال رخ منور تو

□

تا به صبری بر مرادی بر زنم

□

آن دو چشم بلعجب بر روی تو

□

برفتند با زیج رومی به دست

□

تخته‌ی تقدیر ایزد را ز تاییدت رقم

□

این تکبر از کجا آورده‌ای

□

و آن خال سیاه و زلف مشکین

□

بخواهی به مردی ز ارجاسپ شاه

□

نقش بیرون سوی و نقاش از درون سو خامه زن

□

تو برو بنشین مگو یاوه هلا

□

بی غم بود از نعمت گوینده و قیری

□

ز صندوق وز گوهر نابسود

□

بر سرش پروین لگام و مه رکاب و زهره زین

□

زان همی‌ترسم که باشم رد باب

□

من نوح نیم که روح روحم

□

جهاندار داراب را بار داد

□

هر روز شاهراه دگر شور و شر کنید

□

در سلاسل مانده‌ای پا تا بسر

□

سرو بستانی تو داری ماه بی کیوان تراست

□

بد آید به روی بد از کار بد

□

شاد باش ای شاه دین‌پرور چراغ انجمن

□

که ز هر حالی که هست اوساط گیر

□

لعل تو در هم شکست بر همه مرغان قفس

□

من ندیدم نر گدا مانند تو

□

از هیبت او شریف بنیان

□

خار وخس بی آب و بادی کی رود

□

قوت عشق او به غایت نیست

□

رفتم اندر خلوت و در چله زود

□

بر چمن ابرهای نیسان کرد

□

کس ندارد پای ما اندر جهان

□

قصه‌ی معراج عبارت مکن

□

کی وجودی دادمی افلاک را

□

پستی همه باغستی بالا همه کانستی

□

وانگهان رحمت ببین و نوش کن

□

«همه شب مردمان در خواب و من بیدار چون باشم»

□

کی بدینجا آمدی بار دگر

□

چون مه دوشینه تابد آفتاب از آسمان

□

بوی کردن گیر هر سو بوی شه

□

چون فراق آمد کنون صاحبقرانی چون کنم

□

می‌زد او بر پشت و ساقش چوب سخت

□

ستاره بر فلک از بیم روی ننماید

□

پس جوابم گوی وانگه می‌زنم

□

یا وصالت را شب و روز انتظارم نیست هست

□

آن طرف افتم که غالب جاذبست

□

لبیک همه عاشقان شنیده

□

تا چه مستیها کند معراج حق

□

بیزار شدستم از دل پاک

□

بر نگردی بندگانه گرد او

□

برساخته از تخته‌ی تابوت نشانی

□

ان فی نجواک صدقا ام ملق

□

خواهیم زینهار به روزی هزار بار

□

حمله بر وی هم‌چو شیر نر کند

□

خر پشته‌ی گلین ز چه شد سایبان تو

□

آخر عقبه ببینم هوشمند

□

او به مویی هم روان کرد از دو چشمم نیل را

□

چون علف کم نیست پیش او نهند

□

نیست چو مرغی کنون ز آه و نفس کم کنید

□

نرتع و نلعب ببرد از ظل آب

□

گر عاشق او باشد بیچاره گدایی

□

برکن از بن آن در و درگاه را

□

خوشتر و شیرین‌تر از گفتار یار

□

چشم او بگشاد و گوش او کشید

□

آیین بت بتگری از دیدن آن بود

□

آخر از بازار قصابان گذر

□

گاه بودم به در نهاده دو گوش

□

کان سبال چرب تو بر کنده باد

□

زین معانی ترا رهایی نیست

□

جراتی بنمود او از لمتری

□

ضربت هجر تو ماند ذوالفقار تیز را

□

تو شغالی هیچ طاووسی مکن

□

بارم از دیده به رخ بر پروین

□

چون جزای سیه مثلش بود

□

لیکن چه کنم مرا چو ز آن داد

□

چشم خوابانید آن دم زان همه

□

وز آب برین مفرش بنگاشته الوانها

□

تا خرامد ذوق نو از ما ورا

□

از پی خون چو من عاشق جزایی نیست هست

□

چون رسد پیری دو صد علت شود

□

گر کافرم گر مومنم محراب من روی تو بس

□

گوهر از وی بستد آن شاه و فتی

□

ما نه مردان عاقبت نگریم

□

یا مبین آن رو چو دیدی خوش مخند

□

که در آن ساعت زنار چهل گردن بست

□

باده بود آن وقت ماذون و حلال

□

لاجرم چون حلقه بر در مانده‌ام

□

که نپوشند از عمی جامه‌ی کبود

□

چون سنایی خویشتن در عشق او بر کار دار

□

پوستین گویی که کرته‌ی یوسفست

□

مگویید ای مسلمانان خطا باشد خطا باشد

□

گر دو گز عرضش بود کژ می‌شوی

□

نیاموزم ز کس پندی چنین آموخت استادم

□

پر و بال مردریگش بر کنم

□

یک بنده ترا نیست به مانند سنایی

□

ور نه ابلیسی شوی اندر جهان

□

تو رشته‌ی دوستی دو تا کن

□

بس لطیف و با فروغ و با فرست

□

زمانی بر لب جوی تو باشم

□

کین زمان گلشنست و نوبهار

□

که نشناسم عبارات از اشارات

□

بس سر بی‌تن به خون بر چون حباب

□

با مهتر تونیان بتون شو

□

که مبادا ذات نیکت را بدی

□

مردان به کار عشق نباشند سر سری

□

مذهب ایشان بر افتادی ز پیش

□

پیرایه و سرمایه‌ی جان و دل ایشان

□

تا پدید آرد عوارض فرقها

□

اگر در راه دین مردی علاج این حرارت کن

□

روی ننماید به چشم ناصواب

□

چون سنایی صد هزار از دست رفت

□

دست او را تو چرا کردی جدا

□

از صلاح و نیکنامی دستها بفشانده‌ام

□

رازها را می برآرد از تراب

□

بانگ برخیزد که: هین ای آفرینش آفرین

□

گفت شکل پیل دیدم چون عمود

□

تو اسب فراق کرده زینی

□

از نبی برخوان رجال صدقوا

□

لاابالی گفته و بر ما جهان بفروخته

□

چون رسد بر در همی‌بندد کمر

□

از دو ماه نو شهاب انداز، نعل اشبهش

□

شرط باشد تا نمازم کم بود

□

بوسه باران علیک عین‌الله

□

کو نماز و کو فروغ آن نیاز

□

جوشن مشکین پر جوش شما

□

عقل در رنگ‌آورنده دنگ کن

□

چون منی زو دور گشت آن گه دوا خوانش نه دا

□

ماندگان از راه هم در دام او

□

نقاب بندد بعضی ازو هلال کند

□

روبهان بر شیر از عفو تو چیر

□

دمیده بر رخ گلنار جانان

□

که ز اصل آن خلیلست این پسر

□

کانکه درین روزگار سوخته بر خام تست

□

شش نمد بر خود فکند از بیم تفت

□

کی پسندد از تو بازی یا کجا دارد روا

□

متهم کردند فرمان در رسان

□

هفتصد سال از جگر خون راند بر سنگ و گیا

□

ای شده غره به مصر و رود نیل

□

دست آن داری به خرما را ز هجر آزاد کن

□

بحر قلزم را ز مرداری چه باک

□

ور کشم سرمه ز خاک کف پای تو کشم

□

تا بیابید آن گهر را او ز جیب

□

با تو چکنم به جز مدارا

□

بر ملایک ترک‌تازی می‌کنی

□

روزی که دلش از غم تو چاک نباشد

□

چون زلیخا در هوای یوسفی

□

با او به مراد آرمیدیم

□

صد هزاران سحر در وی مضمرست

□

تو و رکن و مقام و آب زمزم

□

کشف شد پایان کارش از اله

□

گه عتاب نمودن به پارسی و به تازی

□

پس بسوزد وصف حادث را گلیم

□

صفت روی تو به مه کردم

□

غالب آمد چشم سر حجت نمود

□

خط عزل از جان و دل بر مشک و بر عنبر کشیم

□

مکر شاهان جهان را خورده بود

□

بیگانه درین میان نخواهم

□

حفت النار از هوا آمد پدید

□

فارغ ز اشارت نشانی

□

دست لرزان جسم تو نا منتعش

□

این جهان را سرمه بخشی آن جهان را توتیا

□

هم‌چو معزول آید از حکم سبق

□

با میوه‌ی انصاف نهالی دگر آمد

□

یا سواره بر براق و دلدلست

□

همچنان چون بوستانها را به فروردین صبا

□

بارگه پر قاضیان و اصفیا

□

یک گنه را ازو هزار مگیر

□

بهر طبلی همچو خیک پر ز باد

□

زین خصومت ورا حزن نبود

□

هر یکی را معدنی دان مستقل

□

در دو دیده‌ی عالمی از عشق خود پلپل نهاد

□

پا بنه مردانه اندر جو در آ

□

از نیستی و هستی بر بسته میانیم

□

از کلوخی کس کجا جوید وفا

□

کوه آتش مگو که دریا هم

□

اندر آ و بنگرش از چشم من

□

تو همی خواهی چون موسی عمران باشی

□

ترک کن گلگونه تو گلگونه‌ای

□

هفهزار و هفصد و هفتاد راه و رهزنست

□

نی جزیره ماند و نی کوه و نی دشت

□

اگر باشم شبی مهمان جانان

□

که صلا و بانگ او راحت‌فزاست

□

کیست کز هجرت نه جامه بر درید

□

گشت قحط و جوعشان در راه زفت

□

به کوه بیستون روزی گذر کرد

□

در ره خشم و به هنگام شره

□

منت هر شیره فشاریم نیست

□

عاقبت هم از خری خبطی بکرد

□

به حلوا در شد انگشت درازش

□

هم‌چو خورشیدش به نور افراشتی

□

چو زلف هندوی او گژ نشین و راست بگو

□

از برای روی‌پوش چشم بد

□

در غایت آن به کوش باری

□

سوی ختنه‌سور کرد آنجا وطن

□

هوای چهره زیباش نبود

□

آن تنش از پیه و قوت پر شود

□

گزیدی پشت دست خویشتن را

□

که سرشته در خوشی حق بدند

□

پادشاهی را به کل کردم وداع

□

گوشت دیگر خر اگر باشد هلا

□

طبله درون نافه چو از مشک شود

□

گشته گریان هم امیر و هم فقیر

□

تا مشام شیر صید مرج‌ها غرنده شد

□

تلخی دریا همه شیرین شود

□

مکن از سرزنش سرو مرا پست

□

کی زبون هم‌چو تو گیج گداست

□

علم از قاف بقا برکش و عنقا را بین

□

بر حوالی اژدهایی می‌تنی

□

زبانی پر دروغ و چشمها تر

□

با کلوخ و سنگ خشم و کین کند

□

که آن سراب که ارزد صد آب خوش اینست

□

گفت من محروم ماندم از غزا

□

از تف هر سوخته خونش بسوخت

□

پیش او حجاج خونی عادلست

□

زانک رسم خوش دلی یک موی نیست

□

حق و باطل چیست ای نیکو مقال

□

که خسرو می‌رسد چون کوه آتش

□

این غریب‌اشمار را نبود وفا

□

فرخنده و بگزیده و محبوب زمان کرد

□

داروی دیوانه باشد کیر گاو

□

به عهد شاه خود چون راستی خواست

□

خانه‌ام پرست از عشق احد

□

بود دلم متعطش بب خنجر تو

□

مورچه‌یی ملک سیلمان گرفت

□

که بشکستند با خانان دهلی

□

بهر یک کرمی چیست این چاپلوس

□

تا تو بدانی که سر زان سر دیگر به پاست

□

تابش او کرده جهان را به تاب

□

دولت آدم به خلافت تراست

□

که از کردنش مرد گردد بلند

□

با سر مویی رسید با بر موری به ما

□

کوبنده‌ی تست و حلقه در گوش

□

زند هر کسی لاف دانندگی

□

از کواکب مهره‌ها وز مه کمان انگیخته

□

کز انجم و در ثمین آفاق خرمنگاه شد

□

چون دو پیاده به پس پیل بند

□

به و بایسته همچون خال بر رخ

□

همی هیچ نندیشد از کارزار

□

چنان مستست کز مستی نمی‌داند رباب از می

□

دست همت زد و پیچید طناب اطناب

□

هزاران نافه در برداشت گوئی

□

لا ابالی‌وار الا حلم او

□

بر سقف زند نورش گر شمع لگن دارد

□

وان همه با نیستی ما یکی ست

□

بگذشت و نزد به دامنت دست

□

بران سان که بهمن کند شاه سور

□

گرد تو ز گرد ما برآمد

□

که با هم یک تنی باشد دو جان را

□

به دوش افگند چون پروین به مهتاب

□

از مصاف غمزه‌ی جادوی اوست

□

که پاکی‌ها ز نزدیکی فزاید

□

که اگر جان طلبی بنده تأمل نکند

□

در دل‌شان محرم اسرار شدم

□

بداندیش گر مرد نیکی گمان

□

و موتی فی مضار بهم صلاحی

□

صبر هر چند که بود اندک و بسیار برفت

□

که بیند جلوه‌ی خورشید با ماه

□

پر شود او از صفات آفتاب

□

جان خانه دل روفته هین نوبت دیدار شد

□

نقش آن داغ شده خنگ فلک را بر ران

□

که ای نامت حلاوت داده جان را

□

بزرگان و کنداوران جهان

□

دل پر آتش داشت در خونابه‌ای

□

گرم روان کرد دو کشتی زر

□

کاختر دشمن بزمین برد مهد

□

چون سرآمد صبح صادق خور بزاد

□

حقیقت و سر هر چیز را ببیند چیست

□

از آن فردا که پس فردا ندارد

□

سپرد آن ساغر دیگر به دستش

□

به آمل گذشت از در اردبیل

□

گر از دستم بری بیرون و از پایم دراندازی

□

آن نرگس رعنای تو آورده کیش کافری

□

لیک کلیدش به زبان داده‌اند

□

ماهیی با آب عاصی کی شود

□

وقت گفتن های شاهنشاه شد

□

شکار شیر فرمود آهوان را

□

زنده به دل باش که عمران بود

□

خداوند ارمنده خاک نژند

□

کیک و سار پخک و مگس دارم نصیب

□

نازیسته از پیش مسیحا نتوان رفت

□

پیشانی شیر خارد از سم

□

اگر بنفشه دمد زیر عارض جانان

□

آن منی کجا روی بی‌تو به سر نمی‌شود

□

چسم مست تو به میخانه کشید ای ساقی

□

جذبه‌ی عاشق رگ جانش گرفت

□

که نفزود در پادشاهی نه کاست

□

یا رب حذر از خیرگی چشم سقیمان

□

که تو جانی و جان ترا بدن است

□

جمله‌ی آن شیر ز آبش بسوخت

□

رو بتاب از من عنان خنگ رخش

□

تا روزی و بی‌روزی از بخشش رب بیند

□

شکری کو خود فسون خواند لب دلجوی تست

□

صنم برداشت مهر از حقه‌ی راز

□

ننازد به داد و نیازد به مهر

□

ننگ می‌دارم ز سلطانی خویش

□

ز کجاست بخت آنم که به زیر پایت جویم

□

برید از آشنایان آشنائی

□

دل از آن کو دو رنگ شد برکن

□

ز دنیا و ز عقبی و ز خود فرد بمانید

□

چه می‌کند به خراسان چه میرود به عراق

□

نبودش با خود اسباب خزاین

□

که از شاه بودیم یکسر به درد

□

اگر چنانکه کنی قتل من بتیغ ستم

□

که زیان نظر از صحبت ناخوش باشد

□

کو زید از من قدری بیشتر

□

دست چپ را شاید آن یا در یمین

□

زانک دلبر جور را آغاز کرد

□

بهر تعلیم مریدان، راستی را مسطر است

□

غنچه‌ی نوخیز نگنجد به پوست

□

برافراخت آن کودک خرد یال

□

زین مرقع شرم می‌دارم قوی

□

تا نگه کردی پشیمان می‌شود

□

چراغ افروز در قعر دریا

□

از پرده‌ی پرده‌دار بیرون است

□

چشم تو علم بیند جان تو هوا داند

□

که جانها پای‌کوبان می‌جهد بیرون ز قالبها

□

پس جامه‌ی پاره بر کشیدش

□

خروشان شود نرگسان دژم

□

راست چو ثعبان نهاده در کف موسی

□

که ایشان هم‌چو تو بودند یک چند

□

همه مشغول عیش و کامرانی

□

راه سنت کار و مکسب کردنیست

□

از آن میخانه چون مستان چه ناهموار می‌آید

□

کام می آلوده ز جلاب شست

□

همی کرد از سخن کوته ته ره دور

□

که ایدر بیامد چنین کینه‌کش

□

این بگفت و گفت زحمت دور دار

□

که دست شاه خواهد بود جایش

□

تنش چو نرشته‌ی مریم شد از غم

□

موج طوفان شوم انشاء الله

□

مثال مریم زیبا که عیسی در شکم دارد

□

زان کسی نیست ، ازان من ست

□

دم طاوس را بر سینه زاغ

□

همی بگسلد خواب و آرام تو

□

زانکه بی خون حرامی نبود وصل حرم

□

معشوقه‌ی خود مرا ده باید

□

که گردد هر دری با گوهری جفت

□

مرد شهوانی و در غره‌ی شباب

□

خراباتی ز جانت درگشاید

□

که دشمنند ترا زادگان نه فرزندند

□

که هر دم بر گلی دیگر نشیند

□

به پیش تو این داور داد و راست

□

کرد درمن طرفة العینی نگاه

□

که باشد خوب‌رویان را بسی زین گونه مذهبها

□

در درس ادب شدی به تکرار

□

زین باغ برون رفتن ما را نبود روی

□

یقین می‌دان که نام او جنید و بایزید آید

□

امشب به پرده محرم کار که بوده‌ای ؟

□

خریدار شکر سوی سپاهان

□

ز نخچیرگه تنگدل بازگشت

□

ناکسی از چشم یار افتاده‌ئی

□

توئی وان آب حیوان گفته‌ی تست

□

که روزی سوخته باشد بدین روز

□

یاوه گشت و هر زنی در جست و جو

□

وان سنگ سیه نیز از او لعل ثمین شد

□

کاین باد پای عمر به شتاب میرود

□

برین در مستمندی داشت سوزی

□

نیاید نکوبد در بدخویی

□

پس بجای خود فرستادیش باز

□

ز هستی چه لافی درین لابقایی

□

مراد از بام و بخت از در آید

□

یا آینه که دید مصفا میان آب

□

برو بر حاصل و محصول می‌خند

□

تا سپهش گرد برآرد زسند

□

برمیر قبیله شد به زاری

□

من این خانه بگزیدم از تاج و تخت

□

آب با روی گل و سرو روان آوردیم

□

برسر خاک یار دیرینه

□

کان گل جنت که زدش باد خزان

□

موج رحمت آن زمان در جوش شد

□

زانک به روز و به شب بر در و دیوارم اوست

□

تو به ده از هر چه برای تو نیست

□

پر نعمت و نزل خسروانه

□

ز دیدار این مرز ناگشته سیر

□

هست این غرقاب را ناوی گران

□

نیاز خازن گنجینه‌ی عشق

□

بس آزار جگر بیرون تراوید

□

من به باغ آمدم به باغ خرام

□

آنک کوبد در وصل تو کجا باشد خرد

□

نگوم حال یک شب تا به یک سال

□

به بنیاد دگر شد سوی استاد

□

دل زیردستان به ما شاد باد

□

مونسی کو که شود همنفسم الا آه

□

رسد زجعد کمندت خم کمند آنجا

□

نه روبه را گریز و حیله تسلیم

□

هیچ معدومی به هستی نامدی

□

دل منصور حلاجی که سر دار تو دارد

□

معزالدین محمد گوهر سام

□

که بامش برآید به خورشید لامع

□

به نادادن چیز و گفتار سرد

□

بر لب دریا به میرم خشک لب

□

متاع عمر که دادند باز خواهی داد

□

زدی بر چشم آهو بوسه‌ای چند

□

پیش صدرت جان قدسی کشت و قربان تازه کرد

□

کرد ما را بین که او دزدید کرد

□

پیش ابر دست تو کاندر در افشانی نشست

□

که خلق از من خوش و من در وبالم

□

گواژه نباید زدن بر کسی

□

بال و پر سوخته وز شمع شبستان محروم

□

بو که از سوزش جگر برهم

□

کاموخته می‌کند فراموش

□

گر خرم گیرند هم نبود شگفت

□

حریف عشق در اسرار باشد

□

سرنگون همچون خیال خود فتد در جوی خویش

□

می کنی و می نپذیرد خدای

□

تو شاه جهان را ندانی به روی

□

چوب اندر دست، استاده بپای

□

بهمه جان چو خسرو دگری نمای مارا

□

بر هر دو جهان قدم نهاده

□

عالم باقی و ذوق جاودانی باشدت

□

از جهان تا نرود دل به جهانی نرسد

□

اکنون صفت مستی زان تو به شکن بشنو

□

مکن بهر خدا از خویش دورم

□

بگسترده زر کهن بیختند

□

که ندارم بهیچ بابی سر سرو و هوای بستان

□

که هدهد تو گهی جانب سبا نگذشت

□

بر سر صحیفه‌ی معانی

□

بوسه می‌دادند بر دستش بسی

□

تا که در دیده دگر دیده نهد

□

خونش چو حیوان بدر آید ز تن

□

نقصان چه بود به عالم پاک

□

همه رومیان آفرین خواندند

□

او بدست‌آرد زهی عالی مقام

□

باری چو بر ما بگذری آهسته ران شبدیز را

□

ز غم بی خواب شیرین سیه روز

□

تا کرد بنا بسان کعبه

□

جان فرعونی به قارون می‌رود

□

گفتی که : آری آن منم اگر آن تویی پس جان کجا؟

□

به روی دوستان زندان بهشتست

□

به نیکی همو باشد آموزگار

□

بی‌گنهی قصد من ای خسرو خوبان چکنی

□

تعظیم کن به این قدری یار خویش را

□

می‌کرد شکیب تاتوانست

□

از دل من کی رود آن ترس و گرم

□

در هوای عشق او صدیق صدق می‌زند

□

چشمه‌ی خوناب هرگز دیده‌ای ؟

□

شد خواجه‌ی آن خجسته طارم

□

بماند تو جز تخم نیکی مکار

□

هر دو جان کردند بر جانان نثار

□

که ز تندی سمندت دل پر خار دارد

□

که روشن شد هم از دیده هم از گوش

□

در دل تو روز و شب اندیشه‌هاست

□

خیزید که آن فاتح ابواب درآمد

□

خرمنی از نافه‌ی مشک ختن

□

پیش زبون گیر زبونیت چیست

□

که شد دیر هنگام نخچیر گور

□

سرشک مردم چشمست و رنگ رخساره

□

ز مرد با گهر زینسان کند جفت

□

مده آخر به طوفان هلاکم

□

خاک می‌کردند بر سر آن نفر

□

ولی چه چاره که مقدور جز قضای تو نیست

□

کازرده بود بلبل در دام گرفته

□

نظر دزدیده رو برو نهادند

□

وزو دارم از نیکویها سپاس

□

جان خود در کار ایشان باخته

□

آمده لشکر همه از آب تنگ

□

کزو باقی نخواهد ماند جز نام

□

فرود شد که روانش ازین فرود برآمد

□

گزیده کسی را گزیدی که نوشت

□

لبش در عذر آن تقصیر چون است؟

□

ز هجرت پانزده گیرند و هفصد

□

جهاندار شد زان سخن بدگمان

□

می‌کشد خاطرم به زلف سیاه

□

خندید که عاشق را به زین نبود خوردی

□

آفاق ز نغمه بر طرف کرد

□

ضعف در کشتی بود در نوح نی

□

زین آسمان و از خمش کالصبر مفتاح الفرج

□

که زید اگر بدینسان دو سه بار خواهی آمد؟

□

بنات شکرین بشناسی از زهر

□

به داد و خرد بر سر افسرش بود

□

کی دل کار زن و مردی بود

□

شبیخون برده هر سو بوم بر زاغ

□

به آب دیده شست از خون او سنگ

□

نی که فرزند خوشترست از آن

□

که را ماند خبر از خود در آن دم کو خبر گوید

□

به سنگین حجره شد چون لعل در سنگ

□

به ملکم نیز هست امیدواری

□

که از گرد خورشید شد تیره‌گون

□

که حدی ندارد بیابان او

□

واگاه نی ز بردن دل ، آن که می‌برد!

□

عنان زندگانی تافت نتوان

□

از خسان محفوظ‌تر از لعل کان

□

به گرد کوی هر مفلس برای وام می‌گردد

□

سراسر دور در فرمان او باد

□

دعا: خلد الرحمن ملکه

□

که هرگز ندیدم نوازش ز شاه

□

کرد او را شهر رفتن اختیار

□

باری ار بوس و کناری نیست گو هرگز مباش

□

که خود را زنده سوزد بر سر شوی

□

تا هیچ صیقلی نکند دیگر آینه

□

فناش گیر چو او محرم بقای تو نیست

□

شده چون روی دریا روز باران

□

منت گویم دگر به دان خدای است

□

گر هرچ معدنش بد در عدن

□

ز آن دو افسونگر جادوی شما می‌شنوم

□

یک خانه‌ی دل نماند معمور

□

کز این کردند سوسن را زبان‌بند

□

که نمی‌یابد خود این بسته‌دهن

□

سوی دل و دل من از دسترسی چه می‌شود

□

ذکر هر کس آن‌چنان باشد که تلقین کرده‌اند

□

تیغ قهرش بر سر آید از جلاد قهرمان

□

نپیچی سر از شرم پروردگار

□

پس تو بر هر آرزو انگار گشتی کامکار

□

چه نیکو باشد از هجران نباشد

□

که از ره زحمت آن خار برخاست

□

ز مسجد بازمانی وز مناجات

□

زیرا که چنین دولت بیدار درآمد

□

از تو شود خواسته‌ی من درست

□

جان و دلم زفت و به تن لاغرم

□

بر آذر پاک برزین شدند

□

که دست از دنیی و عقبی بخوناب قدح شستم

□

خسرو مسکین نکرد میل بجز سوی دوست

□

نه از شمشیر می‌ترسد نه از تیر

□

تا باندک حمله‌ای غالب شوی

□

کان جا که گزینی ملک آن جات نشاند

□

سنگ گر انست به دیوار به

□

کافتاد چنین وقتی وقت است درافتادن

□

شب تیره اندر صف کارزار

□

به سوی عرش به دست کبوتران دعا

□

عشق همانست و تمنا همان

□

تو تاج و تخت می‌بخشی به محتاج

□

هست مغبون اندر این بازارگاه

□

خمش کن که فخرست آن ننگ نیست

□

که پرورش جز از ین آب نیست مهر گیا را

□

در هر دو حالت والهم در صنعت الله من

□

جهانجوی بگذشت بر مای و مرغ

□

در عشق سالکانرا جز عشق نیست هادی

□

خسرو به غزل بر گو تا دست برافشانم

□

بشارت می‌دهم بر چار چیزت

□

بی‌طلب نان سنت الله نیست

□

بس زاهد و بس عابد کو خرقه درید آمد

□

یاد آورید که آرزوی جان رسیدنی است

□

چون بدیدم سزا بیاموزم

□

وگر شهر و کشور سپردن به رنج

□

خیز موسیقار زن در معرفت

□

به تو حال ما نماند تو به حال ما نمانی

□

جهان فریاد رستاخیز برداشت

□

زعشق هرکه خجل شد ازو مدار عجب

□

وز گل رخسار او مغز پر از بوست بوست

□

داد خدا دور بزرگی به من

□

جز به سوی گل تر می نروم

□

هوا بر دل هرکسی پادشاست

□

هزار میخی مژگان بخون دیده نمازی

□

دیباچه دلها من آیینه‌ی جانها او

□

شب و روز آفرین و ماه و خورشید

□

می‌چر آنجا سبزه گرد جویبار

□

دل رنجور مرا چاره بهبود نکرد

□

گر میر نهد بندم و گر پیر دهد پند

□

واجب آید که دو سه زخمه بر آن تار زنیم

□

پناه کهان باش و فر مهان

□

جای رحمت داری آخر شرم دار

□

نور ، کزو دیده‌ی بد باد دور !

□

که ای دولت به دیدار تو فرخ

□

گرگ آشتیی کن، مکن این گرگ ربائی

□

که از هر پاره بلبل می‌توان کرد

□

بشنوش از دور و دعائی بگو

□

چون برسم بجوی تو پاک شود پلید من

□

خردمند باش و بی‌آزار باش

□

و گر تو گوئی که نیست هستم

□

ده کنم آن را و به صد تن دهم

□

کوایش می بنی دنبل مزش نیش

□

خوار کی بودی ز صورت آن حمار

□

از آن بگذر کز آن‌ها برنتابد

□

که از دلها حشم بخشد خدایت

□

زان باغ بی‌نشانه نشانی خریده‌ام

□

نهانی نداریم گفتار راست

□

پای درنه خویش را رسوا ببین

□

خاصیت سلب گشت افسون را

□

که می‌کرد اندرو چندان نظاره

□

وندر دل منست همه ساله خار او

□

ای گنده آن مغزی که آن غافل بود زین لورکند

□

خیالی هست گرجان نیست او را

□

که ما به نورفشانی چو مه جوامردیم

□

خروشیدن زنگ با کرنای

□

میان لاغر لاغر میانان

□

یک بد گر هر دو نمودند باز

□

به زهرآلود همت بردش از دهر

□

بازوی شیر خدا هستت بیار

□

جز او که فکند برندارد

□

خیز و به دریای ابد جوی راه

□

تا به کجا کشد بگو مستی بی‌خمار من

□

سخن‌گوی و هم کامگار نوست

□

لطف نبود از نکو رویان غریب

□

نماند از جان خبر و ز هیچ چیزش

□

زر و دیبا به خدمت می‌کشیدند

□

کو به سخن بر سر افلاک شد

□

دل او چون طلبد آنک گران جان باشد

□

که با یاد تو میرم، چون بمیرم

□

که هر چه بوهریره را بباید هست در انبان

□

کسی کش ز دینار بایست بهر

□

یاد می لعل تو در خاطر مستان

□

جهان یک قطره از باران جودش

□

از آنجا نام شد در یتیمش

□

از هلاک آدمی در خرمیست

□

می‌گردد در خرمن تا مشت کهی یابد

□

گریه نمی خواست همی آمدش

□

که بکوبد به لگد عصارم

□

کرا ز اخترش مهربانی بود

□

لیک ره نبود دل گم راه را

□

قامتش از مسجد عیسی گذشت

□

به مشگوی مداین راند شبدیز

□

هرکه درین میکده مفلس و این کاره نیست

□

که خطا کرد و گمان برد که بالای تو دارد

□

غلغله در گنبد گردون فتاد

□

تیغ و کفن در بغل بهر همان آمدیم

□

ز مرگ پدر شد دلش مستمند

□

مشک اذفر خون شود در ناف آهوی ختن

□

بگویم پیش تو افسانه‌یی چند

□

ملک بنشست بر پیروزه گون تخت

□

جانورم جان دارم این را کی خرم

□

آتشی برفروخت از شررات

□

که در ضبطش ایران و توران یکی شد

□

خونبها اندر کفن می آیدم

□

ز چین و ختن لشکری برگزید

□

کین همه خاک زمین خاک بتان دلبر است

□

و گر جانان بدین شادست یا رب پاره تر بادا

□

بخور عود و عنبر کله بسته

□

دانم که عقرب تن من شد لقای ری

□

زان سوی هفتاد پرده دیده را ره بین کند

□

سینه‌ی خاکیم برون داد گنج

□

سماع دلکش اوتار می بین

□

سر تخت خورشید گاه تو باد

□

که از دو کون گزیرست و از تو نیست گزیرم

□

به عزم عرش والا، قم علی الساق

□

ستون بیستون آمد پدیدار

□

که آسمان هرگز نبارد غیر پاک

□

رو به بالا کن به بالا روز شد

□

تیر مژه نیم کش انداخته

□

با خاکیان ز رشک تو چون آب و روغنم

□

سر هندوان بود نامش سروش

□

چشم افتادش بر آن ماه منیر

□

سفله وش و دون صفت و تنگ خوی

□

نرینه داد فرزندی چه فرزند

□

ور به جای دل، جان خواهد، بدهم که سزاست

□

دل همه در جست و جو یا رب جویان کیست

□

خضر خان را بخواند اسکندر عصر

□

گر روا بودی شدن پیدا نهان عاشقان

□

که بر پشت پیلان همی راند پیش

□

گرم از چشم بیفتاد عقیق یمنی

□

یافته در خانه‌ی ماهی قرار

□

پرند آن قصب پوشان چون ماه

□

عقل باید که نباشد بدگمان

□

کف چه دهد کان ز سخای تو نیست

□

که تا گوید که شبها بر چه سانم

□

این چرخ چه می داند کز چیست ورا تسکین

□

کجا نوشه بد نام آن نوبهار

□

جمله انمودار نقش پر اوست

□

جای پدر گیرم و تو جای من

□

به گلها بر درید از خرمی پوست

□

برداشت همان موی و بخندید بر آن چند

□

چون منتظران آن نگارید

□

چون خدا این مرغ را این دانه کرد

□

وز چنگ بی‌زبان من سیصد زبان برآرم

□

نگه داشتم ارج مرد نژاد

□

برش چون سیم و دل چون سنگ خاره

□

چشم سر مست تو ترکیست که یغماست فنش

□

به نقره نقره زد بر حلقه در

□

در میان عمق آبی اوفتاد

□

از آن دریا چه گوهرها کنار خاک درریزد

□

که رحمی بر دلت آید ز فریاد و فغان من

□

وگر تو گرگی ما گرگ را شبان کردیم

□

که ای نامور شهریار زمین

□

که لب چون شکرت شور نمکدان دارد

□

گوش نیوشنده همی کرد باز

□

فتان خیزان‌تر از بیمار خیزان

□

نه سخن را ز دهانت گذر است

□

که جغدان شهر آبادان چه دانند

□

کیست که از لطف بتابد عنان؟

□

مگر بسته است راه گوش اخوان

□

ز بازارگه تا در شهریار

□

می‌کند زلف بتان بر قلب جانبازان کمین

□

گه گهی حاجت درویش روا نیز کنند

□

که از دیوار تو رنگی تراشیم

□

که گدا باشم گدا باشم گدا

□

گاه مرا لنگ کند بندد بر لنگر خود

□

او داند و سودای تو من کار ندارم

□

در هر شبی چو روزم در هر خزان بهارم

□

همی رفت با او به نخچیرگاه

□

نیم جو ارزد اگر صد عالمست

□

بیاله خورده‌ام رطل گران هم

□

گرفته خون دیده دامنش را

□

که خاکستر ز آتش یادگار است

□

چون به زردی همچو دینار آمدند

□

زانکه دل می‌افتدم از گریه‌های زار خویش

□

کوه قاف نادر است و نادره عنقاست این

□

که پژمرده گردد گل شهریار

□

که بعشوه چشم مستش بکند هزار دستان

□

عفو نکوتر ز سیاست بسی

□

چنین تا چشم زخم افتاد در کار

□

هر که خود بشناخت یزدان را شناخت

□

اشکوفه و سبزه زار باشد

□

به طاعت گاه فرمان شد مهیا

□

عشق شمس الدین کند مر جانت را چون یاسمن

□

بدان نامداران و مردانگان

□

که هست هستی خلقش چو نیستی یکسان

□

آندم کز آه صبح تاب آتش زنم افلاک را

□

به یک جا آب خورده گرگ با میش

□

کار می را همی‌دهنده نظام

□

فان لم تنتهوا عنها فایانا و ایاکم

□

یارب آن یوسف گم‌گشته بزندان چون است؟

□

سبزه‌ها از عکس روی چون گل تو گلستان

□

یکی پاک‌دل مرد را خواندند

□

جانهای خاص و عام بر آتش نهاده‌ئی

□

زمین پرنیان دید و یکسر خوید

□

نه پیلی کو بود پیل سفالین

□

تو مرا که افسانه گشتستم بخوان

□

ز غم چون چرخ پشتش خم نگردد

□

اگر به عمر خود امید سال داشتمی

□

یا رب که چه‌ها دارد آن ساقی شیرین فن

□

دو من را به یکبار اندر کشید

□

سرخ رویی باشدم اینجا بسی

□

کس از بیم کاووس پاسخ نداد

□

که خسرو چشم هرمز را تبه کرد

□

کز این هفت ده نایدم ارتفاعی

□

حمله شیر نر و کبر پلنگی نبود

□

شبی تاریک چون مویی، نهاری تیره چون لیلی

□

تو داده پر و بال‌ها مخدوم جانم شمس دین

□

که ای با گهر نامور شهریار

□

هیچ شک نیست که بیخواب و خور آید روزی

□

ز باد و ز آتش ز خاک و ز آب

□

کدامین آب و سبزیشان مقامست

□

رو به حق آنک با تو لطف کرد

□

ز سبک روحی تو بار گران برخیزد

□

رخ مپوشان، که به دیدار تو داریم نیاز

□

طره توست چون کمر بسته بر این میان من

□

چرا باژ خواهد ز چین و ز سند

□

در مجلس حشر صوفیان را

□

چو آمد درفش جفا پیشه دید

□

بهر بقعه قران ساز و قرین سوز

□

ساختند از پی هر قطره حصاری ز سفال

□

بر کنار خود نهاد و ساز آن را هو کند

□

در شهر یکی خانه‌ی توفان نرسیده

□

به جای عقل تو شیطان به جای کعبه صنم

□

پدید آمد اندر زمان نره شیر

□

در دیده ساز جای مغیلان چنانکه من

□

نه هوشش بجایست و نه دل بجای

□

بنای این عمارت می‌نهادم

□

صبح صادق را تو کاذب هم مبین

□

چون جعد براندازد چون چهره بیاراید

□

اکنون که با خویش آمدم زان شد که بیمارش کنم

□

گفتم این است بتا اقرارم

□

بخور تا شوی ایمن و شادکام

□

ز عکس رای تو تأثیر داده

□

چنین داد پاسخ که اینست رای

□

مراد آن شب ز مادر زاد گوئی

□

بیضه‌ی زر همی نهد در به در از سبک پری

□

تا آتش و آب همنشین باشد

□

کی برسی به درد دین؟ جز به صفای درد دن

□

بره و گرگ به هم خوش نه حسد در دل و نی کین

□

بیارامد از کژی و کاستی

□

خنک آنان که نشکیبند از اینان

□

بجوشید دریا ز آواز کوس

□

ز حال خویشتن با کوه می‌گفت

□

تشنگان فضل را تو مغرفی

□

وی شاه طراران بیا مستان سلامت می‌کنند

□

تیر تو در دل نشست، گو که: خطا کرده‌ای

□

در جنت جمالت من غرق شهد و شیرم

□

فزاید بدو فره ایزدی

□

آن نشان زان سوی آتش می‌دهند

□

ز گردان گزین کرد چندی سران

□

خراج از چین ستاند جزیت از روم

□

ای تن اندر چه محنت افتادی

□

زین سان که ما شدستیم از ما دگر چه آید

□

که از رخسار او، حالی، جلیس بخت پیروزم

□

ای دل ز کجاست این طپیدن

□

ازیرا که فرزند او بود خرد

□

سوی کمان ابرویت آورده‌ایم پی

□

سزد گر فرستی هم اکنون به پی

□

نهاده خسروانی تخت خسرو

□

مایه برده از می لبهای وی

□

چون دل همچو آب را عشق تو آهنین کند

□

ای کرده چون کمر تن ما را خم از خمی

□

چه می لافند از صبر این صبوران

□

به پای آورد کاخ و ایوانها

□

کاب گرم اندر دهانش آمد از شعر ترم

□

اگر چند باشد دلش پر ز کین

□

علم را می‌درید و چتر می‌دوخت

□

وگر بماند زیبد مسیح را خواهر

□

درافکن خویش در آتش چو شمع او برافروزد

□

چه التفات نماید به دولت و جاهم؟

□

انما نحن کنهر فرقوه و السلام

□

ز خوشاب و یاقوت و هرگونه چیز

□

زانکه با لعلت ز جام جانفزا باز آمدیم

□

دل کوه پر ناله‌ی کر نای

□

به عشق اندرز یاران دور مانده

□

آنچنان که هست در خدعه‌سرا

□

پیرهن را ندراند چه کند

□

که گر با من در آرد سر، کند حالی سلیمانم

□

تا ز حیرانی ندانم قطره‌ای را از جهان

□

که پشتش به دیبا بیاراستی

□

نیم شب هویی برآوردی بسوز

□

سر ارجمندان و جان آن تست

□

به هر زخمی ز پای افکند کوهی

□

گفت تنها بیش ازین نتوان نشست

□

شکوفه نور حقست و درخت چون مشکات

□

به فراق دوست ماند، چه خبر؟ که دیده دارم

□

گفت پر و بال برکن هم کنون پرواز بین

□

برسم کیان تاج بر سر نهاد

□

در آن خرابه ندانم چگونه جا کردی

□

وزین داستان چند گونه براند

□

به گیتی در به من بدنام گشتست

□

در بیابان از ره و از شهر دور

□

چشم روشن نفسی کان ز جهان تو بود

□

به مژگانهاش خاک آستان رفتم

□

که تا صبرت بیاموزد به سقف بی‌ستون رفتن

□

وگر خام گویم نکوهش کنید

□

ذره‌ای گردد به پیش نور جانت آفتاب

□

فرود آمد از اسپ زرین ستام

□

که باشد گرد بر دل درد بر دل

□

ز آن خواجگی که در بنه‌ی همت من است

□

با شیر شتر سازد یغمای عرب بیند

□

در تو آن هست و دو صد فتنه به آن پیوسته

□

تا که چون آینه جان همه بی‌رنگ شویم

□

شکفته شد آن خسروانی درخت

□

از دل و دیده درودت ز قفا نفرستم

□

نمکدان و ریچال گرد اندرش

□

چو دست سوخته دارم نگاهش

□

بر چنان دریا چو کشتی شو سوار

□

خنک آن دم که جنایات عنایات خدا شد

□

چنان باید که گر جانت بخواهد، بی‌جگر بازی

□

زین دو اگر من بجهم بخت بود چنبر من

□

به طایر همه باده‌ی ساده ده

□

بوک دانم کردن آب خضرنوش

□

شود گرم و دیو اندر آید به خواب

□

بگویم صد یک از چیزی که دانم

□

همچو پروانه به جانبازی مرا

□

نظر را تا نجنباند نجنبد

□

بهتر ز سوز سینه نباشد رسالتی

□

چه غم امروز اگر به زندانیم

□

بما داد و تاج سر خسروی

□

لبش در شکر خنده شور جهانی

□

به نزدیک مرز سواران تور

□

بگفت آری چو خواب آید کجا خواب

□

هیچ ازو رنجد دل زندانیی

□

از بهر شکستگان به پست آمد

□

ای جان غم پرورد من پرورده‌ی انعام تو

□

جان گفت علی الله گو دل گفت علالا کن

□

سرافراز بر تاجور مهتران

□

هفت طفلیم این زمان ما بی‌پدر

□

برآورد پوشیده راز از نهفت

□

کرش صد جان بود بی‌عشق مردست

□

رخش سحاب اینک دوان وز برق هرا داشته

□

فتجانبوا من عاقل مساح

□

پس آنگه کشتی حاجت به دریای کرم درکش

□

رخت جان اندر حصاری می کشم

□

به بازارگان داد لختی درم

□

می‌دود دم بدمم اشک روان تا سر راه

□

ازو بازگسترده هرجای مهر

□

چراگاه گله جای دگر داشت

□

بی‌نوا ماندند دد از چاشت‌خوار

□

بنگر تو در آن علمی کز پیه نظر سازد

□

ولی در تو کی رسد زیان از زیان من؟

□

طرفه بی‌سود و بی‌زیان که منم

□

نگیرد به نزد کسان آب‌روی

□

برنهادم من در اسرار قدیم

□

سپهدار ترکان بدزدید یال

□

جهانی وقف آتش خانه کردند

□

از می چو پولاد گردد اندام

□

خبرت هست که گل خاصبک دیوان شد

□

بزورت بوسه بستاند، اگر خود رستم زالی

□

زهی تدبیر و هشیاری زهی بیگار و جان کندن

□

به دیبا بیاراسته گاه را

□

چون چشم عاصیان سیه از نامه‌ی گناه

□

که یال یلان داشت و آهنگ شیر

□

به جای رشته در سوزن کشیدند

□

ور مرا ناوک کند در تن جهم

□

آن بجو کز نور جان دو پیه را دو جو کند

□

نام او گویم، چو آیم در سخن

□

ای صنم خوش خوشین ای بت آب و آتشین

□

بگویش که ایدر نیابی سپنج

□

خلق را سرگشته از بهر خدا

□

برو چرخ گردنده را بخش کرد

□

جهان را عدل نوشروان شد از یاد

□

رستی خورد از خوانچه‌ی زرین سمائی

□

کاهست به خرمن که آمد

□

خراب کرده بهخون دلش بینبارم

□

اگر رویت در این رفتن سوی او است

□

نباشی مگر نامداری دلیر

□

در تنگنای کعبه و در سومنات نیست

□

که بردی برستم بران‌گونه دست

□

به کهبد حال صورت باز گفتند

□

نیم‌شب بگشای و اندر حجره شو

□

گره در ابروی لیلی هلاک مجنونست

□

دشمنانم نگذارند که: آیم به سلام

□

کان سوی این شش جهت خسرو این هر ششیم

□

به فر تو این مرد پیروزگر

□

بوک بتوان رست از این دریای ژرف

□

بیرای ازین پس بدانا نمای

□

سخن را تازه‌تر کردند منشور

□

دردم از حد شد چه می‌سازی تو درمان مرا

□

چرخ زنان چو صوفیان چونک ز تو صلا رسد

□

درد دل پیموده‌ای باید چو من

□

خاصه به تموز گرم و تفسان

□

ز بهرام قنوج ویران شود

□

یک بیک زان خم ابروی دوتا می‌شنوم

□

ز هر کس نیابی به جز آفرین

□

که بندم در چنین بتخانه زنار

□

صد هنر را قابل و آماده‌ام

□

و آوازه درافکند چنین گشت و چنان شد

□

خون از جگر عاشق محرور کشیده

□

مده او را تو مرا ده که منم بر در تحسین

□

سواران جنگی و کنداوران

□

جهان پر چشمه‌ی حیوان دریغا

□

پری و دد و دام گشتش رهی

□

ز دور آویخته دوری به یک پای

□

فرزند تو را به گاه تصویر

□

تا لب چشمه حیوان چه شود

□

هم‌برین صورت که می‌بینم بها می‌کرده‌ای

□

ز حلواها و از مرغان بریان

□

ندید اندران سال روی پدر

□

بود که بر سر خاک چنین رها نکنی

□

بخندید وز جای برکند رخش

□

دگرگون خدمتش را ساز کردند

□

روح ظالم سوی ظالم می‌دود

□

همه را بعد کسادی چه خریدار برآمد

□

وآنگه ز غصه‌ی ما عالم خبر گرفته

□

درربودی از سرم یک بارگی تو عقل و دین

□

به مستی جدا شد یک از یک دگر

□

از رسوم خدمت آگاهم برند

□

خوش آمدش خندید و شادی نمود

□

به شیرین هم جهان هم جان رها کرد

□

که الحق تیز بازاری فتادست

□

بیخود و بی‌کفش و دستار آمدند

□

که مرده باشم و خاک در استخوان رفته

□

کوه احد پاره شود آه چه جای دل من

□

دبیری بزرگ و سخن‌گوی بود

□

می‌کند باد صبا با شاخ عرعر خرخشه

□

که یارست یا او نبرد آزمود

□

جهان چون جشن مریم گشت بر شاه

□

جانت جوید مغز و کوبد پوستت

□

الا که رای ماهی آن را مشیر باشد

□

بر آستان وصالت مرا چو نیست جواز

□

بی هیچ دعاگویی عالم شده پرآمین

□

بنده‌ام خوان و بندگی آموز

□

دور می‌باشیم از هم والسلام

□

بدان گیتی آگنده کن گنج من

□

که کس کس را نپرسیدی که چونی

□

نکردی به سحر بیان عنصری

□

سوی ما نورفشان می‌آید

□

گر جان دریغ بینی، از عاشقان دونم

□

گل سرخ شرم دارد ز رخ و عذار مستان

□

همه شبهای بی‌سحر باشد

□

چو تو سورتی نخواندم همه سر بسر معانی

□

فرود آمد آنجا و چندی بماند

□

مهین بانو در آمد شاد و بنشست

□

گر بمیرم گو برو جسم کهن

□

سوی ملک ابد و تاج و کمر بگریزد

□

بینا کندش بوی خوش پیرهن تو

□

نیست بد او و هست شد لاله و بید و ضیمران

□

گه آب چشم خانه‌ی رازم کند خراب

□

در گوش حریف نکته‌دان کن

□

بزد بر سر ترگ رومی گره

□

پریدند آن پریرویان به یک روز

□

یک ذره ز خورشید، فلک مژده‌رسان است

□

لیک چو بر تن بزند زردی رخساره شود

□

اندر دیار عاشقی دیار نتوان یافتن

□

هر جا که وی است نک گلستان

□

خویشتن بفروخت در بازار او تدبیر چیست

□

پرده‌دار عقد گوهر کرده‌ئی

□

بلندی ندانند باز از مغاک

□

مبارک روی گردان در جهانش

□

یادش آمد طشت و در خانه بد آن

□

دیدار چو باشد غم دینار کی دارد

□

که بر گزاف درین انجمن نمی‌باشم

□

رونق نبود زر را تا باشد در معدن

□

بر دلم روزگار تنگ آورد

□

کار خود تا بنگرد بر هم زند

□

ز تیغ تو ناهید بریان شود

□

زهر سروی شکفته نوبهاری

□

در دیده خون دل ز نشان نبرد ماند

□

الصلا زن که روز روز صلاست

□

چون حال بدانسته دیگر نخروشیده

□

گر در این راه فنا ریخته چون دانه شویم

□

چو او را به رزم اندرون دیدمی

□

از ره حق روی برتابی و عوانی کنی

□

بیاورد خلعت ز نزدیک شاه

□

زره را جامه کرد و خود را جام

□

برزنید از خاک سر چون شاخ و برگ

□

من کم از کاهم ثباتم می‌دهد

□

چو دانه نیست درین عرصه دام باز مکش

□

داند کنار بام که ما بی‌کناره‌ایم

□

به حرمت جان هجران در میان‌گیر

□

وصل او کی لایق چون من کسیست

□

به دیوان دینار دادن نشاند

□

یکی موی تو وز مه تا به ماهی

□

جهد کن تا مگر کنی آباد

□

بال و پر غصه گسستن گرفت

□

این ز دست چشم و آن از دست دل

□

ای ساربان منزل مکن جز بر در آن یار من

□

جفا مکن که همیشه جهان چنین بنماند

□

گفت در دریا شو و بنگر که آن دردانه کو

□

نیابد ازو دام و دد زینهار

□

در درج هنر قلم کشیده

□

شاخ دست و پا گواهی می‌دهد

□

بی پای چو کشتی‌ها در بحر همی‌پوید

□

گر ازمن راست می‌پرسی، به صد چندین سزا بودم

□

در دل و در گوش خر اسپوختم

□

که دل ز عشق تو یکباره در میان آمد

□

عرش و کرسی قبله کرده خاک او

□

نباشدش بر سر یکی باژجوی

□

دعای بد کند خلوت‌نشینی

□

که داغ ناصیه‌ی هر دو نام او زیبد

□

این غلامان و ضعیفان ز تو سلطان چه شود

□

شاید که کشی در قدمش جان گرامی

□

کو بدرد پرده شادی و غم

□

کو را چه شکنجه شد زبان بند

□

تا کم نشود مشغله‌ی بی سر و پایان

□

نیارست کردن بدو در نگاه

□

نه تاجی به ز تو کانجا زنم تخت

□

ور نه ببستی نقاب بر رخ مشهور خویش

□

یک گوهر جان کو اگر از بحر خدایید

□

چو شد سرگشته می‌بینم که سامانش نمی‌سازی

□

قند می نوشم و در افغانم

□

گه نامه دهی و گاه پیغام

□

بماندی در کف او آن کف خاک

□

سخنهای نیکو به بند اندرست

□

ز مه بگذر سخن در آفتابست

□

سخن خواست گفتن همی با دهن

□

بگه آید وی و بی‌گه نه همه در سحر آید

□

دو کودکیم که خوردیم شیر یک پستان

□

قمت اطوف سکرا مغتنما حول حرم

□

ز بیمش همی مرد هرکش بدید

□

گفت بر من بجوی گر تو بحسرت مردی

□

غمی گشت بازوی کندآوران

□

نسل از شجر بزرگ خالی است

□

بر دوست پرست چون حریریم

□

زرگر عشق ورا بر رخ من زرگریست

□

گر باشدم ز لطف تو اندک حمایتی

□

کز خودی خود من بخواهم همچو هیزم سوختن

□

سخن خود بیشتر در روزگارست

□

سوی گنجم جز خرابی ره نبود

□

عقاب دلاور بیفگند پر

□

دهانم پر شکر گردد بدین نام

□

عسکر آرای ملوک بشرند

□

دور ز حد گذشت کو آن که شمار می‌کند

□

با اسیران از فرنگ آورده‌ای

□

که خویش را همه حیران و خیره نام کنیم

□

که بردست آن جمشیدی درفش

□

یک روز چو چنگ آخر در برکش و بنوازم

□

ز چنگ بداندیش نر اژدها

□

زمین را آب داد از چشم گریان

□

بعد از آن مردانه سوی گنج قارون تاختیم

□

وین گوش حریف تن تنن گردد

□

خود نمی‌یابم خلاص از دست این دل پاره من

□

حیوان خاک پرستد مثل سرو و سمن

□

با خصم تو در کشتن خود یار توان بود

□

زنده‌ی جاوید گردم بر درش

□

بران شهریاران به روز نبرد

□

هم سکه تو خلیفه احرام

□

که می‌بینی تو آن خود سایه‌ی توست

□

بگرد نقش تو گردان مثال آسیا باشد

□

اگر بوسی دلی ارزد، ز من جان بی‌بها بستان

□

می کشان تا بزم خاص و تخت سلطان همچنین

□

باری گمان خلق به یک ره یقین کند

□

گریه چه دهی بیاد مستان

□

بدو گفت کژی نیاید ز تیر

□

عاجزتر از این شوم که هستم

□

چونک برهنه شود چرخ دهد مخزنش

□

وانگهی عاشق در این دم مشک و عنبر بو کند

□

هر چه دارم به چنان تیر و کمانی بدهم

□

یکی دم هشتمت بهر چریدن

□

دگر فرش آورد شمشیر زن

□

گر همه آتش بود خوابی بود

□

به مهر و وفا دل بیاراستی

□

دو عالم در یکی ویرانه من

□

با قدم براق او، فرق سپهر چنبری

□

خاک در او گردد گر علم و عمل دارد

□

باشد که به دست افتد یک روز عنان تو

□

از یک پرده زنند الحان

□

دلی را روز بازاری نباشد

□

از چه کنعان بسوی ماه کنعان آمدیم

□

که این داستان با برادر بگوی

□

که دوران بود با رفتارشان لنگ

□

از سر غیرت تو دربان را مکش

□

بر او خر چو مقداری ندارد

□

بردیم مثال خود و منشور گرفتم

□

وان را که ندارد زر ز اکسیر زرین می کن

□

به جان و به تن دادشان زینهار

□

مگر من طبع بوتیمار دارم

□

همی می گسارید با رود زن

□

کز فاقه روزگار چون رست

□

من تو را خود هیچ در بایست نیست

□

هم عیش را لایق نبد هم مرگ را عاشق نشد

□

آیا تو با که دست در آغوش میکنی؟

□

تبصره خرد بود هر دم اعتبار جان

□

باد با فرمان روایی هم به فرمان می‌رود

□

گر نیم شب در آید خورشید نیم ورزی

□

چو آرام یابد به دیگر سرای

□

که پشتیوان پشت روزگاری

□

من سقی الیوم کذی جمله ما دام حصل

□

که بانگ چنگ گوش کر نگیرد

□

توبه کن، ای اوحدی، ز یار گرفتن

□

من صیادم دام مرغانت کنم

□

بگشاد، چو مار، از آدمی پوست

□

بس بود این آتش خوش حاصلم

□

سرافراز و از تخمه پهلوان

□

چو برقش زادن و مردن یکی بود

□

که بهر دست سلاطین کنند حرز کمال

□

بر گل و گلزار وزیدن گرفت

□

مانند حلقه بر در و دیوار بوده‌ای

□

هزار رحمت بر سینه جوامردم

□

به دانا پزشکان سپردندشان

□

هر زمان میگفت و از سر میگرفت

□

تو گفتی که بهره ندارد ز خاک

□

فیض تو همیشه بارک الله

□

چو صبح از آفتابش خوش برآیم

□

بوی بود قسم آنک محرم دیدار نیست

□

غارت ببین که در دل و جان اوفتاد باز

□

نه چرخ صدق‌ها زند تو منکری نک آزمون

□

وصل چه دامن ز کار من بفشاند

□

زین قدر سنگ است دایم پای دار

□

همی از نژندی فرو پژمرد

□

سرت سبز و رخت سرخ و دلت شاد

□

هر گروهی را گمانی دیگر است

□

که عهد تو چو چراغی رهین هر نکباست

□

نتوانم، که پای بند توام

□

ور این نظر گشایی دانی که بی‌نظیرم

□

وان نیز که هست جفت خارست

□

سر نهاده بر در خمار و سامان باخته

□

بپوشید و آمد دوان تا حصار

□

برون زد نوبتی در دل ربودن

□

دارمش نگوسار از او من نچکانم

□

آن را خدای داند هر کس امین نباشد

□

گر خیال رخ خوب تو نکردی روزی

□

هزار زهره غلام دماغ سکرانم

□

مهره قلب دور کرد ز در

□

باد می‌آید و آن باد دگر می‌آرد

□

چو خورشید تابان به دو پیکرست

□

کایینه غیب گشت نامم

□

که از آتش لهو تابی نبیند

□

تا زنم من چرخ‌ها در پای چرخ

□

دوست نیزم نتواند ز ضعیف اندامی

□

در عربده‌اش شیرین سخنم

□

کزان سازم آرایش مدح پیر

□

برین سبک دل دیوانه سرگران شیشه

□

سر از تن بکندش به کردار شیر

□

مکافاتش یکی ده باز می‌کرد

□

سزد چون سر نمی‌گنجد گر از دستار بگریزم

□

که اندر در نمی‌گنجد پس از دیوار می‌آید

□

و آنزمان درد دلم را چاره‌ای نتوان که من

□

کو همی‌بخشد گهرها رایگان ای عاشقان

□

غم عشق تو جان بخواهد برد

□

بر روضه‌ی وصل اوست غلتان

□

زمانه بیامد نبودش توان

□

نه آخر آب چشمم عذر خواهست

□

نه جز با رازداران روی گفتار

□

کان سو همه عشق بد ولا بود

□

چو نام دوست نیامد، نداشتیم به فالش

□

با جان صفا چه بود تفسیر صفا کردن

□

نه بر بالای من کاری بیفتاد

□

هنوز سوخته آتش سنان تو باشم

□

زمانه دگرگونه‌تر شد به رنگ

□

ده و گیر از خداوندان عجب نیست

□

عاقبت آمد به ما اقبال عشق

□

شاه معراج و پیک افلاکیست

□

بوی تو راحت جان چون باد بامدادی

□

رفت ز درد و غم او حق خدا اکثر من

□

خرد را چنان کرد باید سپاس

□

و آن غلام از بیم گشتی چون زریر

□

به دور انداز ساغر را تو هم مستانه ای ساقی

□

رسیدند از قضا بر چشمه ساری

□

نطق من آب تازیان برده به نکته‌ی دری

□

از چنان بالا به پستان می‌رسند

□

غزلخوان غزالی به رخ چون غزاله

□

تا چو ریگش به یکی بار فروآشامم

□

که آید سوی نیزه‌ی جان گسل

□

که مست می‌شوم ار نام آب می‌شنوم

□

که تاب خور ندارد چشم خفاش

□

که ما را سربلندی بر سر آورد

□

کز مدد می لبش بی‌دل و بی‌زبان شدم

□

چندان که کشش بیند سوی تو همی‌یازد

□

از غم او درد چند ساله نهفته

□

همچو غریب عربی در عجم

□

به سختی همه پرورش داده‌اید

□

که منم آنچه آن همی‌یابم

□

تکلف بر طرف، من سحر را باطل نمی‌دانم!

□

قباش از پیرهن تنگ آستین‌تر

□

هر که گوید یافتم دیوانه‌ای است

□

به صفات تو که در کشتن من استادند

□

چه باشد کام مشتاقی؟ دهانی بر دهان تو

□

خیمه عشرت برون از عقل و از پرگار زن

□

می‌بوسد و در کنار می‌گیرد

□

زانکه غرقاب غم عشق تو بحریست عظیم

□

حیرت نشان به راه خدا می‌دهد مرا

□

فرستادش به هشیاری پیامی

□

تو مست جام ابتری من مست حوض کوثرم

□

خورشید کمینه کوکب آمد

□

من از آن دوست‌ترت می‌دارم

□

سه چهار قطره خون را دل بابشارتی کن

□

گل عمرم همه از پای بریخت

□

کز عکس او دو کون پر انوار آمده

□

ای وای درین قافله گر فاصله بودی

□

فلک را جنبش پرگار گردد

□

بر شان انگبین که گزیند ترنجبین

□

بشری بود ملک شد مگسی بود هما شد

□

گر نتوانم که آشکار آیم

□

خیال و خواب درهم را رها کن

□

ناگفته گذشتن این چه ناز است

□

چشمه‌ی نیل از حسد در چشم لات آورده‌ئی

□

این ساغر مردافکن، مینای دگر دارد

□

مبارک مرده‌ای آزاد میکن

□

چون نقطه‌ای در جیم تن چون روشنی بر جام دل

□

ازیرا بیضه مقبل به زیر ماکیان باشد

□

خیال روی تو فرصت نمی‌دهد به فراغم

□

بگذر مخر که ما ز خریدار فارغیم

□

دیوانه‌ی خویش را به صد درد

□

وین چنین تلخی چنان شیرین که کرد

□

از بس که ازین مرحله هموار گذشتیم

□

بر افسون خوانده‌ای افسانه خواندن

□

از تازی و از دهقان وز ترک و ز دیلم

□

جان همچو عصا آمد تن همچو حجر آمد

□

خنجر «لا» که میزنی، ناز «نعم» که میکنی

□

از همه تشنه ترم من بده آن ساغر من

□

دام مرغان و مرغ بریانست

□

باز آی که از دست تو برخاک نشستم

□

حیف و صد حیف که ما دیر خبردار شدیم

□

نقاب نقره بسته خنگ شبدیز

□

پرجوش ترم از تو آهسته که سرمستم

□

مرغ چو در بیضه خود بال و پری می‌نشود

□

مکن عیبی که: پیش من به از صد جاه و مالست این

□

آن رخ من چو گل کند وان شکند خمار من

□

منشور جمال جاودان یابد

□

مرغ ره گرد و برآور بال و پر

□

از شفق صائب به خون دل مدارم بگذرد

□

تواند کردن امشب را فراموش

□

بهرج قلب ناقدان بصیر

□

مه خوبان مرا از چه چنین پندارید

□

که نشاید به رایگان مردن

□

بسیار بیاسایی‌هاده چه به درویشان

□

کانچه خواهی تو، او جز آن خواهد

□

دزد را گر چه ز دانش نبود آشفتن

□

صائب به فیض چاک گریبان نمی‌رسد

□

به گستاخی سخن راندن روا نیست

□

از تک بحر برجهد گرد و غبار ای صنم

□

تا چه کند صیرفی هر کش دینار نیست

□

مرا، که مهر جبلی شدست و عشق غریزی

□

ز دست عشق نویسم به پیش تو ناکام

□

زلفش کدام قاعده بر هم نمی‌زند

□

تا بجنبد ضربتی بر جان خورد

□

که من ز دست تهی، روی ماهتاب ندارم

□

بسر باری غم دلبر نتابد

□

چه قیامت ز هندوان برخاست

□

کوری آن کس که او از عشرت ما دور بود

□

چو دانستم که غیر از من گرفتی یار، من رفتم

□

پیکان پر از خون بین ای سخته کمان من

□

چون خضر، به روضهای خضرا

□

وی چو دل منت دهان بلکه در آن دهان سخن

□

گره فتاده به سررشته‌ی سخن بی‌تو

□

بدو پیوسته ناخشنود می‌بود

□

شکر که من یافتم در بن دندان خویش

□

امروز در این لشکر جرار برآمد

□

شدی در تاب و دربستی به زلف تابدارم دل

□

جانی خواهد چو بحر عمان

□

که کنون خوش خوشم از طاعت یزدان ببرد

□

تو دایما گنجی نهان در قعر جان سبحانه

□

ز بس خجل شده در روزگار خنده‌ی تو

□

بخوابانید خسرو را در آن مهد

□

هشت جنت نعیم خانه‌ی اوست

□

نیست عاشق و زان ولایت نیست

□

زنهار! که این باغ بدادیم بوردی

□

پس چیست غم تو بجز آن چشم خلیدن

□

عمریست که تا ز سر قدم دارد

□

چودر مصیبت سهراب رستم دستان

□

ورنه صائب را چه پروای تماشا مانده است؟

□

به اصطرلاب حکمت کرده‌ام حل

□

مستانه‌اش از کمر گرفتیم

□

بی نقش و بی‌جهات این شش سو منقش آمد

□

گو: قرارم مباش و آرامی

□

کاین فراق تو بر نمی‌تابم

□

که گویم بوسه‌ای گویی پگاهست

□

در درون خویش کافر پروریم

□

خلق از انگشت اشارت تیربارانم کنند

□

پیاده در رکابش تاجداران

□

مالک الملک جهان مولای توست

□

قعر چه را صدر علیین کند

□

ای بنده‌ی سگان در آن سرای من

□

لا صبح حیا صخره و رخام

□

با آنکه در زمانه ز خوی تو می‌رود

□

تو خستگی چه شناسی که بر فراز سمندی

□

که در به روی نسیم بهار نگشاید

□

ز شاهی بگذر آن دیگر شمار است

□

نشان نماند او را که بشنود نامش

□

از این کان نیست روی او اگر چه همچو زر باشد

□

تو مپندار که تا حل نکنی حل کنمش

□

زهی لذت نوشین زهی لقمه دندان

□

چون نرخ گران شود بتر یابد

□

دست در دست منش نه بی سخن

□

گردی که بر جبین من از کوی یار ماند

□

برافکن لشگر غم را شکستی

□

خوانچه کرده و آب حیوان در میان انگیخته

□

ز آسمان بانگ صلا می‌آید

□

دل را خوشست با سخنانت به گوش باز

□

گه چو رباب این دل من کرده علالا دل من

□

وان کیست که او را به کف از دست تو مالیست

□

برفت عمر و حقیقت که بر مجاز برفت

□

کز ما به یادبود فراموش کرده‌اند

□

کیخسرو کیقباد پایه

□

چو صید عشق روزافزون نبودم

□

پیش جلالت تو خوار و حقیر باشد

□

از زلف تو در دین عرب فتنه فتاده

□

من خراب ویم این می دانم

□

روی امیدم به دیگر منزلیست

□

در نجاست گم شد این جان نفیس

□

از پای هر که در ره او خار می‌کشم

□

حصاری قفل او نشکسته دشمن

□

لعبتانند گشته بازیگر

□

آن سینه که اندر خود صد باغ ارم دارد

□

زیرا نکرده بودم بحثی در آن رساله

□

تا آب هست او می طپد چون چرخ در اسرار من

□

چون ز من سخره‌تر نمی‌یابد

□

زانکه فردوس برین بیتو نیرزد بخسی

□

در مصرم و هرگز ز عزیزان خبرم نیست

□

چراغ چشم و چشم افروز باغی

□

هر چند علامت نشان گویم

□

آن عید بدین قربان یعنی بنمی ارزد

□

گر به دست آید غبار دامن پاک توام

□

طلع البدر فطیبوا قدم الحب و انعم

□

کار او را سری و سامانیست

□

گفت هر دل را که مهر زر نخاست

□

تا دست رد به سینه‌ی دنیا گذاشتیم

□

سخن لختی به گستاخی در افکند

□

هین زار زار نال که کار اوفتاد سخت

□

عاشقان عشق را هم عشق و سودا می‌کشد

□

به دونان رها کن خسیسی و دونی

□

دل بدان سابقه و دست در انبان داریم

□

کی سود کند که ساحلی نیست

□

ولی ز غالیه بوی نگار می‌شنوم

□

یکی را چون شمردی گشت بسیار

□

به تندی زد بر او یک تازیانه

□

در میان خون خود چون طفلک خون خواره‌ایم

□

گفتی تو که او مجاز گوید

□

خود کی درست بود؟ که بشکسته‌ایم باز

□

چون در بر تو میرم نغز است رستخیزم

□

کاخر دل او دگر نخواهد شد

□

ور دگر خواهی بسی نیزت دهیم

□

نمی‌روید زر از جیبم که چون گل بر قفا افتم

□

چو زراقان ازان ده رنگ پوش است

□

کز نم او ذره ذره تا ابد موج‌آور است

□

کی ناز کند مرده کز شعر کفن دارد

□

صبح سفید دشمن از غصه شام گردان

□

شیر است کند شکار خندان

□

کاعتقاد مذهب و کیشم نماند

□

حال دلم چو باد فرو گفت مو بموی

□

چون سرو و بید ازثمر آزاد کن مرا

□

و گر آتش در آب آری بمیرد

□

چه شود گر ز خطا خلعت سلطان بکشم

□

عاشقان حصه بر آن رخ و رخسار شدند

□

خود چو غواصم به دریایی گهر باید شدن

□

یا رب و ای ذوالجلال از حرمت دلدار من

□

که دلم عشق او از سر نگرفت

□

این چنین خالی ز مشتاقان چراست

□

به یک گز می‌رسیدی گاه رفتار

□

نیم زان پرده چون گویم از این راز

□

در مغز افعی مهره بین چون دانه‌ی نار آمده

□

شیر از حذر آن سگ بگدازد و بگریزد

□

وین نهان عمری برآمد تا در آن پیچیده‌ای

□

بفشان خویش ز فکر و لمع برهان بین

□

اندی که دل تو شادمانه‌ست

□

معینست که چشمت نه بر زرست و نه سیم

□

دور از مژگان ابر نوبهار افتاده‌ام

□

وی منظر عرش پایگاهت

□

ور نی نه برنج هست و نی ماش

□

آن پرده را بردار زو مستان سلامت می‌کنند

□

در جسم تو جان گردم، در پود تو تار آیم

□

از آن شبی که بگفتی به من که بیمارم

□

ز جان و جهانش به دل برگزید

□

ولی چون بی‌کله گردی به بینی آنچه می‌دانی

□

می‌توان یافت کزان زلف دراز آمده‌ای

□

برات آورده از شبهای بی‌روز

□

سوسن و گل به باغ چشم و دهن

□

بر لشکر هجران دل ما را ظفر افتاد

□

ترسم که: آفتاب ببیند ز روزنش

□

بی نشان رو بی‌نشان تا زخم ناید بر نشان

□

گر تو به غم دل منی شاد

□

هوش دل و دین برده بدستان

□

آتشین رفتار چون اشک ندامت کن مرا

□

به بالاتر شدن نادلپسند است

□

گفتا که بر او منگر از دیده انسانم

□

نکشد هیچ کسی را و ز کشتن برهاند

□

چون مرا روی تو باید، خدمت رایت کنم

□

چنین است آسمان پس وای مستان

□

خیره چه لعب‌الخجل کنم که چنانست

□

در کدامین ره رویم این جایگاه

□

چرا دراز شود دست حاجتی که مراست؟

□

اندرز ترا به فال گیرد

□

قصه دمادم است که غصه دمادم است

□

این خلوت خاص را نشایید

□

عسل و تین و روغن و زیتون

□

کیل باده همچو ساغر می کنم

□

لاجرم زلف تو پرده‌اش می‌درد

□

که سرو ار راست می‌خواهی بر بالاش خس بودی

□

در زیر گل از سبحه‌ی صد دانه‌ی خویشم

□

قارون عجم به مال داری

□

میان جمله رندان‌های هایم

□

بر عید زنیم این دم کان خوان و ثرید آمد

□

آن چنان محرم نمییابم که بفرستم سلامی

□

شبی بر رخ من تاب لبی بر لب من زن

□

کین جهان مختصرآباد ویران بگذرد

□

با چنگ بساز و چنگ می‌ساز

□

دیوان خود به آه سحر می‌بریم ما

□

نارنج رخ از غم ترنجش

□

نه نقش او فرو سترد گردش زمان

□

اندر آن دریای بی‌پایان بجز دریا نبود

□

گر خنجرم چو باران بر فرق سر بریزی

□

خار را سرو و یاسمین گفتم

□

بیش از این در نهان نمی‌گنجد

□

بالماس زبان دردانه سفتن

□

از خجالت مهر لب گردیده بی‌دندانیم

□

که بر بانگ حکایت خوش توان خفت

□

اگرش آب دهد یم شود او کنده هیزم

□

قدح زفت بدان پیرک طرار دهید

□

که هیچ گوش نکردی به ناله‌های حزینم

□

فصاح علینا صیحه العشق والکم

□

که دگر سال پار می‌نشود

□

اهل رحمت را ولی نعمت کند

□

یک بار لب خود ز ندامت نگزیدی

□

دل خوش کن صدهزار بی رخت

□

آن سپیدی بخت دلسوز است

□

کوه پی مژده تو اشتر جمازه شود

□

اگر زاری کنم وقتی، چه باشد؟ عاشق زارم

□

به بوی عنبریش چشم‌ها فرازروم

□

زلفش اکنون دست هم در می‌کند

□

خواب در بادام مست پرخمار انداخته

□

قدم برون منه از حد خویش، سلطان باش

□

چه باید صد گره بر جان خود بست

□

چون می ندهد عشق یکی لحظه امانم

□

که آن سرفتنه پاکوبان درآمد

□

من پشت برین روی و ریا کردم و رفتم

□

تا هر سر موی من گردند چو سرمستان

□

زو چشمه‌ی زندگی نمی بود

□

وز دو حرف آورد نه طارم پدید

□

مطلب دل را زبان تقریر نتوانست کرد

□

علم بالای سر بهتر تو دانی

□

زاهد خلوت نشین رسوا خوش است

□

ای کر و فر آن دلی کو سوی آن دلخواه شد

□

در نقطه‌ی دل ما چون ناپدید کردی

□

چون دیگ سربسته‌ست دل در آتشش کرده وطن

□

در تو می‌خندد اشک می‌بارد

□

کمانداران کنندت زه اگر در کیش ما باشی

□

دیوانه‌ای که فصل خزان بند بگسلد

□

زهی فرزانه فرزند نظامی

□

کی تازد بر بالا این مرکب پشمین سم

□

لطف‌های بی‌نهایت می‌کند

□

از جملگان بریده، در وحدت ایستاده

□

ز آتشش جفت وز انگبین محروم

□

ستمکاری دل‌آزاری نباشد

□

نام او در جان خود گشتی مقیم

□

ناله‌ای کز دل بیتاب نیاید بیرون

□

بدیدن تیز بین و در شدن تیز

□

در ظل پهلوان تهمتن مکین گریخت

□

تا لب چشمه حیوان چه شود

□

روز شد، در کنار خود بودم

□

گر چه چنین است و چنین هیچ میاسا دل من

□

خرم دل آنکه پوستین دارد

□

کز عشق لبت جان بلب آورد پیاله

□

از روی گرم لاله‌ی گلفام تازه شد

□

کزین بازیچه دور افتاد شهمات

□

اما نه چو من خود که کر از کار ندانم

□

کز وی خز و ابریشم موفور برآمد

□

تا چند سوزیم این چنین در انتظار بوسه‌ای؟

□

حسد ار کنی تو باری پی آن شکر حسد کن

□

راستی باید قیامت می‌کند

□

در خوشی بانگ او بیهش شوند

□

چون سپند امروز یکسر پایکوبان تواند

□

نی هویدا دین و نه پنهانیی

□

تا ریخت پر هر باده‌ای از جام دل در جام ما

□

حفظ چنین شهر را برج و بدن واجبست

□

که اندر راه سودای تو این بادست و آن باران

□

ای لب تو همچو شکر ای شب تو خلد برین

□

جانا تو نگوییش که انکار ندارد

□

وز معانی این همه مشک تتار آورده‌ئی

□

یک عمر گوشمال نصیحت کشیده‌ایم

□

گفت هم اکنون کنم او را هلاک

□

آن نمی‌ارزد همان به راستک

□

تا فصل‌ها بسوزد جمله بهار ماند

□

به آب دیده باید کرد سال و ماه فراشی

□

هزار جان به ارزد زهی متاع ارزان

□

کازار درین میان نماند

□

هزار چشم به روی تو این سپهر دو تا

□

هست تا فرصت، برون از خانه می‌ریزیم ما

□

نایب حق‌اند این پیغامبران

□

داغ بر رخ کش به لالائی فرست

□

وز نرگسش ارغوان چه می‌شد

□

ز چندان آیت خوبی که منزل شد بشان تو

□

همه محبوس نقوش و وثنات صوریم

□

جان خود چه، که در جهان نگنجید

□

چون تو در میدان نبودی حال چوگانرا چه دانی

□

بس که از بیگنهی بار به زنجیرم من

□

بر سر آن جیفه جفائی نمود

□

تو ذاالنون و جنید و بایزیدم

□

دور ز گوش و جان او کز سخنت گران بود

□

دانی که: هست روی ترا نیک خواه دل؟

□

بوسه همی‌داد دل بر سر و پیشانیم

□

سگ کوی تو استخوان ارزد

□

پس چنگ چون ز یک سر ناخن شعور یافت

□

تار و پود انتظام از یکدیگر پاشیده است

□

گرد سراپرده این راز گرد

□

کند و کرد هر چه خواهد و خواست

□

طوطی گوینده شکرخا خوشست

□

بپرسم یکزمان، کای ترک مردم‌خوار من چونی؟

□

دلی کو هست چون مرمر برون کن

□

لبش از مشک چون طغری برآورد

□

در پیکر تو دو پیکر چشم

□

در گوش بحر حلقه‌ی گرداب می‌کشیم

□

نان ندهد تا که به آبت دهد

□

به جام عشق گرو شد ردا و دستارش

□

زین رو سخن چون بیخودان هر دم پریشان می‌رود

□

صوفی چراست سرد و چنین بادها به جوش؟

□

کز سعادت می گریزی ای شقی ممتحن

□

صد ملک زمانه یک کنار ارزد

□

تو شده در زیر بار او اسیر

□

جامه‌ای چاک نکردیم درین فصل بهار

□

آمد و از کیسه غنیمت ببرد

□

که خورشید رجعت کند هم به خاور

□

چه عجب که نیم حبه ز کفت رکاز گردد

□

لیک از کس پند ناپذرفته دل

□

این زمان هر دو نیم مات توام

□

باد شب تا روز عنبر می‌کشد

□

چون سنبل هندوی تو خورشید پرستم

□

مرا که دست و دل از کار می‌شود، چه کنم

□

درنگر و عاجزی خویش بین

□

گهی در حلقه می آیم گهی حلقه شمر باشم

□

کاشکار تو را باز اجل بازستاند

□

به پران مرغ جانت را به تدریج از چنین دامی

□

وز ناز چنین می کن آن زلف کمند ای جان

□

این ندانم آشنا یاری نماند

□

در چشم تو نیفکند از عشق خویش خار

□

امیدوار گریه‌ی مستانه‌ی خودیم

□

یا خلاف طبع تو از بخت ماست

□

چو جان مست توست و خرد مستمندت

□

اگرش سردمزاجان همه در زر گیرند

□

وانگه که می‌خوانی مرا مرغ به پردانم شدن

□

چو روی خود به شهنشاه دلنواز کنم

□

گر باورت همی شود و گر نمی‌شود

□

بوئی نهاده لطفت در نافه تتاری

□

سایه‌ی سروم به روی جویبار افتاده‌ام

□

تا چو من آیم بمن آریش باز

□

پیش گشادتیر او وای اگر سپر برم

□

به هر جایی که گل کاری نهالش گلستان باشد

□

از گفتن لای خود نگذاشتم الاالله

□

باید که صف‌ها بردری و آیی بر آن قلعه حصین

□

تسلیم همان جریده گشتم

□

مرتضا را جان چنین نبود خموش

□

به قلب قدحهای گلگون زنیم

□

سوی اصل خویش رفتند انتها

□

چو ... سگ برهنگک و سرخ پیکرک

□

بی تو نتوان رست هرگز از غم و تیمار خود

□

گذاری بر من مهجور بی‌آرامت افتاده؟

□

چون سرو سربلند و زبانور چو سوسنیم

□

گر فلک را هیچ تمکین می‌کند

□

گوئیا در سایه‌ی پر همائی بوده‌ئی

□

که تنگنای فلک جای پرفشانی نیست

□

دیده نرگس درم دامنش

□

ادراک و بی‌هوشی تویی کفر و هدی عدل و ستم

□

کو برتر از این سودا سودای دگر دارد

□

ها شدم، از بسکه بغلتیده‌ام

□

تا نبرد به آسمان راز دل نزار من

□

نزدیک تو ای رسن بریده

□

که چرخ آمد طبق‌های نثارت

□

سایه‌ی مرغ هوایی است شکاری که مراست

□

لقمه‌ی هر گربه‌ی دران شود

□

به جام و ساتگنی خورده بود می بسیار

□

به وقت مرگ اگر نیز جست و جوست بدست

□

سالها با هم نکوبد هاونش

□

بگشاید عشق شصت روزن

□

با غمم غمگسار می‌ندهد

□

بعزم گلشن بلقیس روی سوی سبا کن

□

در چشم خود سوار، ولیکن پیاده‌ایم

□

وانک او می‌جست اندر خانه‌اش

□

که نیندیشد و گوید که چه میرم که بمیرم

□

پیش چراغ یزدان آن را گزید باید

□

قلم کش، که بی‌عقل و دینیم باز

□

تا که من پیدا و پنهان می روم

□

وان قامت موزون ز قیامت بتر آمد

□

سر بریدندیش از تن بی‌گناه

□

نماید روی شخص از روی دیگر

□

میل ما را جانب زاری کند

□

آمد بر آستانش و بر خوان نو نشست

□

آن دست گهرفشان کی دارد

□

ای تو از فکر این و آن بیرون

□

هم از برای برآویختن نمی‌شایم

□

پهلوی زمانه لاغر آمد

□

بار غم تو چون کنم گر نکشم به ناخوشی

□

گهی تنها فتاده گاه زوجند

□

سجده آرد پیش آن اکرام و جود

□

منم گویی که آوازت شنیدم

□

به حق وفای یاری که دلش وفا ندارد

□

دریاب کزین لاله چه روید به بهاران؟

□

نه آن شراب ازل را شده‌ست جسمم جان

□

ولیکن در وفا سنگین‌دل آمد

□

هیچ سنت را فرو نگذاشت او

□

در چشم عزیزان جهان، خوار نگشتیم

□

احولی بگذار و افزون‌بین مشو

□

که به صورت فرشته آیین است

□

دریاش همی‌گوید دریات مبارک باد

□

گهم درویش خود خواندی و گاهم محتشم کردی

□

وز فر تو پرها دمد از فکرت طیار من

□

هر لحظه ز آستان در خیزد

□

تاکه فرمودت که هردم آتشی در نی فکن

□

صائب تلاش معنی بیگانه می‌کند

□

بر سرش زد گشت طوطی کل ز ضرب

□

افروخت رخ زردم وز عربده وارستم

□

ور زانک آید بر زمین جمله جهان ویران شود

□

ماه جمال خجسته‌ی تو

□

اسپ گزین فروز رخ جانب شه دوانه کن

□

کانچه بتوان کرد تنها می‌کند

□

که یک شبنم دری شهوار گردد

□

تا من بی‌دست و پا بال و پری پیدا کنم

□

کین ورقی چند سیه کرده‌ام

□

کان کو به جان گوهر خرد حالی به دندان نشکند

□

برم از آسمان مهره چو او کیوان من باشد

□

جزای آنکه شب و روز در دعای تو بودم

□

لرزه برگ ز باد و دلم از خوب ختن

□

دل بین که همی چه باد پیماید

□

پرده بگشای که ما بلبل گلزار توایم

□

گر چه در آغوش بحر بیکران افتاده‌ایم

□

گیسوی خود را بنگر تا چه کرد

□

به گرد طبله عطار گردیم

□

راز دل درخت را بر سر دار می‌کشد

□

چون کنی ترک پری رویان؟ مگر دیوانه‌ای؟

□

شیران نر بین سرنگون بربسته بر فتراک من

□

خود کسی بر دل ازو باری نهد

□

این درین دستم گرفتم آن در آن

□

روح پاک تو گذشت از افلاک

□

حال تو دیدم ننوشم قال تو

□

زین روی بر تو چیره نبیند گناه تو

□

گه خلیلش میزبانی می‌کند

□

دادم به باد عشق تو سود و زیان همه

□

کجا فرزین شه بودن کجا فرزانگی کردن

□

عاقبت جر جفات ننماید

□

در ناف شب دو سلسله‌ی مشکبار جوی

□

برون رفت و دگر هرگز نیاید

□

لیک هست از خاصیت دزد بصر

□

ای خواجه تو نامم نه تا خویش بدان خوانم

□

گر حمزه و رستمند بادند

□

با چو تو مسکین کشی دست و گریبان شدن

□

صد پیوست است در آن سکستن

□

تا عشق ترا چه درخور آید

□

حلقه می‌زد تا که درگاهم گشاد

□

هر که سنگی زد به ما، رطل گران پنداشتیم

□

جان به زمین بوسه برابر شدی

□

بر سر خاک ز خون لعل قبائید همه

□

چه خوردی تو که قاروره پر از خلط رسوب آمد

□

توتیاییست که ما در بصر انداخته‌ایم

□

چونک مرا توی توی هم یک و هم هزار من

□

جز جور و جفا حکایتی باید

□

زمین ببوس و بیان کن بدان زبان که تو دانی

□

روزی که درد و داغ محبت به من رسید

□

شکر شیرین نمکان ریخته

□

جان را بدهیم و برگزاریم

□

کز جوشش آن قلزم زخار برآمد

□

شما نیز این چنین یک روز درمانید، من گفتم

□

که همان بی‌سببی شد سبب بی‌سببان

□

گفت ای زبون نگر که خریدار می‌نماید

□

کرد رحمت بر من آشفته‌کار

□

به باغبان جگر داغدار می‌ماند

□

کوی خرابات خراب از منست

□

کان یار لطیف بی‌نشان است

□

کز لعل و عقیق برتر آمد

□

ساعتی چه کم گردد؟ گر بکار ما باشی

□

مشک را کی چاره باشد از چنین رسوا شدن

□

اگر باورم آید و گر نیاید

□

که بگلزار لطافت گل خندان بودی

□

بس که از بی‌حاصلیها شرمسارم همچو سرو

□

بی درمان جان به سلامت برند

□

ما را یکی خبر کن کز هر دو کیست صادق

□

چون روز روشن دل شود هر کو ز شب آگاه شد

□

هم آب گل رویان ببر، هم خاک میدان تازه کن

□

فرزند و اهل و خانه‌ات از خانه کردندت برون

□

رخساره‌ی ماه استخوانست

□

بر گنج ازین طلسم بیداد

□

همچو آیینه، لوح ساده مرا

□

خوان فرستاد و غنیمت بر طبق

□

خاقانی از مخاطره در زینهار توست

□

چو برق و باد سخت اشتاب رفتند

□

کجا از دست برخیزد که پا درویش بنشینی؟

□

ذوقی که ز حق آید زاید دل و جان ای جان

□

به صد دینار دیداری نیاید

□

سپر فکند مه از عجز تا کمان انداخت

□

از شمار درهم و دینار می‌ماند به جا

□

سینه کن این سینه گشائی تراست

□

بردار سماع جان بی‌هوش

□

سگ ما بانگ برآرد که شبان برخیزد

□

ز غم چون چاره دیواریست بی‌تو

□

گر شرح عشق خواهی پیش ویت نشانم

□

چو در نوبت عشق ما می‌نیاید

□

در هودج کبریا بر افلاک

□

ما به امید فنا از زندگی جان می‌بریم

□

راحت و آسایش پارینه کو

□

بینی آن زلف که خالی برهاند از چاه

□

یک لحظه صحبت می‌کند یک لحظه شامت می‌کند

□

دامن ار پر گل و سیب و به و نارم کردی

□

من ز خرگاه قمر می نروم

□

چندم ز عتاب تلخ، سوزی؟

□

در چشمه‌ی خورشید درفشان نرسیدیم

□

زهر اگر صائب حریفان در گلویم می‌کنند

□

ساخته معجون مفرح ز خاک

□

جان برهد از تن تاریک و تنگ

□

تا سنانت چو علی در صف هیجا بزند

□

توفان گریه آن را یکسر بب داده

□

نی که بر دامن تو بنشستیم

□

نیم شبان دوش به کیوان رسید

□

گفت تا دارم دیت اینست کار

□

خاری به دل کس نخلاندیم و گذشتیم

□

باز چه مانند به آن دیگران

□

پناهش بس است آن خداکش سپردم

□

رخ عاشق ز چه رو همچو رخ زر نکند

□

گر التفات نماید به حال ما امروز

□

محسوس شنیدم من آواز بریدن

□

هر دلی بیهوده دندانی دگر

□

زنجیره‌های جعد تو بر پرنیان چشم

□

من که چندین بار تنها بر صف محشر زدم

□

هم محک و هم زر و هم صیرفی

□

سایه آن نخل بس باروری گو مباش

□

تو نه معشوقی نه عاشق مر تو را باری چه شد

□

کانجا کفایتست سر تازیانه‌ای

□

احمد نشسته تنها یعنی که من جدایم

□

با لب خشک و با دو دیده‌ی تر

□

خوش دلی کی روی باشد مرد را

□

خلیفه گردد از اولاد آدم

□

از پی ما دست گزین کرده‌اند

□

چشمها کرده ز خونابه به رنگ گلنار

□

آن خراب عاشق حاضرمثال ناپدید

□

ماجرای دوست را زیر سخن پوشیده‌ام؟

□

بس نقش‌ها بنگاشتی بیرون ز شهر جان و تن

□

مرگ حیران ز دهر گردد باز

□

ز چشم اختر افشانم بیفتد رسته‌ی پروین

□

محو یک چهره چو آیینه‌ی تصویر شدیم

□

بیش ازین ما را مدار از خود جدا

□

که چاهی پرحدث بودی منت از زر درآگندم

□

پر کن و پیش آر جام بنگر نوبت که راست

□

دستی دو سه بوسیدن، روزی دو سه سر بودن

□

قد ما چون پست شد عالی قدیم

□

روز امید انتظار دراز

□

تا تو رنجوری ندانم یا منم

□

روشنی در کار مردم بود مقصودم چو شمع

□

دستگیری هر که پایش در گلست

□

نکوئی فزون‌تر رسان خلق را

□

چون مخموران بدان رهینند

□

بر لوح دل آن نقش که بنگاشته بودم

□

چشم اول را مبند و چشم احول را مبین

□

به حال بنده یک‌دم بنگر امروز

□

هر لحظه با دلم سخنی از زبان جان

□

خار دیوارم، وبال هیچ دامان نیستم

□

از کمر خدمت تن رسته شد

□

برجهیدیم خمارانه در این عربده‌ایم

□

دم نزنم پیش تو جز پست پست

□

و گر به طیره نرفتی هزار بستدمی

□

المستغاث ای مسلمین زین نقش‌های پرفتن

□

تا نه بس در جهان نماند کس

□

تخت بند پای من شد پای من

□

مستی است که از خویش خبر هیچ ندارد

□

سوی دامی می‌رویم ای بی‌نیاز

□

دلی پر انتظارم اوفتادست

□

عشق آن یک که پاره ده نیست

□

آسمان هفتم را زیر پا چه دانی تو؟

□

مگو چیزی که می ناید به گفتن

□

مجنون خراب، در خرابی

□

دست بنهاده ز غم بر دل و جان بر کف دستم

□

پا به گل هر چند در صحرای امکان مانده‌ام

□

باز پذیرنده آزرم گشت

□

هر طرف اکنون ببین فتنه دروای عشق

□

کی بیند رویش را چشمی که فرازآمد

□

از دو جهان بی‌نیاز یافته بودم

□

در رهش چون کوه آهن می روم

□

او یکی چنگ خوش اندر آغوش

□

بس گدای طبع نی مرد من‌اند

□

صد داستان شکایت، تقریر می‌توان کرد

□

منطق مرغان ز سلیمان گشاد

□

ور فروشم به تازیی بخرند

□

کهنه کاسد ایشان به بهایی برسد

□

مرا تازه عهدیست با می‌فروش

□

فارغ از بام و پاسبان گردم

□

تا کام دل فلان برآید

□

از بیخودی ز نام و نشان در گذشته‌ایم

□

گر چه عمری شد درین میخانه در جوشیم ما

□

خانه من بر سر خاری چراست

□

از جمال یار برخوردار باش

□

که حیفست آن که بیگانه در این شب قد و خد بیند

□

کز عشق سرشته شد خمیرم

□

که بشنیدند کو خواهد ملیحان را فریبیدن

□

نهادی کجا گنبد آذرا

□

وز زبان تو صحابه خسته‌اند

□

نارسیدن به مطالب، ز رسیدن به بود

□

باز می‌پرسید از جور فلک

□

که میر پره زدستی به دشت بهر شکار

□

زیر زبان گفته بدم پست پست

□

رخ از خیری نمی‌بردی دل از خارا نمی‌کردی

□

ای سمن مستی کن و ای سرو بر سوسن بزن

□

دستوری هست در توان آمد

□

وز عندلیب در چمن افتاده غلغله

□

چون لاله ما ز صبح ازل داغدیده‌ایم

□

گویم اگر شه بود آموزگار

□

کان یوسف خوش خصال خواهیم

□

کو بی‌تو همه مجاز آمد

□

فرقی نمی‌کنند، که باریک رشته‌ایم

□

عادت برق بود وقت مطر خندیدن

□

که هرکش هنر بیش روزی کم است

□

زانک زاد و بود من در آن بود

□

نخواهد شد هوای عالم بالا فراموشم

□

برد و مات ما ز تست ای خوش صفات

□

میوه‌ی جان از شکوفه‌زار تو گم شد

□

پس به نشانه این کمر بر در ما چه می‌کند

□

که بوی وصل، که واصل شود به بیماران

□

ز آتش گلبن و نسرین و سوسن

□

که چونین همی داد خواهید داد؟

□

سر زلف تابدارت گرهی بر آب بسته

□

که از هر ظل و ظلمت مصطفا بود

□

بوی هر هیزم پدید آید ز دود

□

مفریب و مگو فردا بردارم و بفرستم

□

خاطر غافل کجاها می‌رود

□

پیش آن تیر سپر زود بینداز، ای دل

□

که هر قدم ز قدم دام امتحان داریم

□

ازو شادمان گشت فرخنده شاه

□

هرک گوید نیست، او غره بود

□

جهان شهر جابلسا کدام است

□

در پناه نام احمد مستجیر

□

چون بود آن کس که ندارد دهن

□

این رقص کنان باشد آن دست زنان آید

□

ساعتی ترک ننگ و نام بده

□

که گم کنی که سرچشمه صفات منم

□

ابر پیل بر نای رویین زدند

□

ره بمنزل کی بری تا نگذری از ما و من

□

به علم و زهد و تقوی بوده معروف

□

کینه، گره بر گره اندوخته

□

میرم چو تویی چرا بمیرم

□

کاری نماید اکنون بی‌کار می‌نماید

□

متحیرم که بی او بچه عذر می‌نشینی؟

□

ما قصد صید مرده چو کرکس نمی‌کنیم

□

خدمتگاران اولین را

□

سرو که آزاده بود گشت ز غفلت بلند

□

به کف آیینه‌ای از حیرت دیدارش ده

□

پرده نشینان به وفا در شگرف

□

زرنیخ و نیل را نتوان داشت پیش گاه

□

که تا فریاد از پریان برآید

□

که یار از شش جهت بیرون و من در صحبت یارم

□

بسم الله ای شمس الضحا بسم الله ای عین الیقین

□

که تا اوست با کس وفایی ندارد

□

گر باقیست جامی آنست عمر باقی

□

دیگر از آغاز و از انجام کار ما مپرس

□

زود هم پیدا کنش بر ظاهرت

□

پی موسی عصا و بردباریم

□

زانک جز این رنگ و بو در دل و جان رنگ‌هاست

□

که جگر خسته بدیدی و ندادی دادم

□

من ز فردوس و ز جنت به سقر می نروم

□

همه خواهندگان لبها ببستند

□

دانی که حال چون بودش وقت برگ و بر

□

ناز نسیم، غنچه‌ی دلتنگ برنداشت

□

از پی آنست که شد پیش بین

□

آن سخن تلخ او همچو شکر زان خوش است

□

بر قد و قامت زیبای تو ایمان آرند

□

خرقه‌ی سالوس بکن، بستن زنار ببین

□

وصف آن لب را چه گویم کان نگنجد در دهن

□

بکاهدش رنج و نکاهدش گنج

□

می‌تواند گشت همزانوی تو

□

بگیرید از آن گنج هر جا سراغ »

□

جز به عدم رای زدن روی نیست

□

آنک لدیغ غم بود حصه اوست وااسف

□

هر جا که رود عاقبت کار بیاید

□

بهر خلاف و جدل میسره و میمنه

□

خواب ما را بین چو وصلت بی‌نشان

□

گرچه نیاید کلهم از دو برد

□

وجه نانی را چه اشکالم بدی

□

به که بلبل برون برد مسکن

□

قطره‌ای افکند ز دریای خویش

□

داروی جان جم شده، در دیر دارا داشته

□

ور نیک بدیم یادتان باد

□

تا بعضی از جنایت او برشمردمی

□

ای بیش ز حاتم از سخا من

□

می‌زد، به هزار غم فغانی

□

ذره در غرقاب هرگز دیده‌ئی

□

از آستان عشق کجا می‌توان شدن؟

□

بر سر کوی تو فلانرا که کشت

□

بدین دنیای فانی اوفتیدم

□

که دم به دم ز طرب سجده می‌برد جانت

□

به خشم اگر چه مرا از نظر بیفگندی

□

تا کباب از دل شکار خوریم

□

که از وصلت چه گویم هیچم آید

□

پیش حق در جنت المأوی قدم

□

گر بدانی حال من در انتظار خویشتن

□

برکشیده تیغهای آبدار

□

من چو پروانه‌ی جانباز امشب

□

این چه عقلست این که هر دم قصد راه ری کنید

□

از تو من نیز آنچه میخواهم بده

□

بر رخ من زعفران و زعفران و زعفران

□

این حریف این نقش کمتر می‌زند

□

گر بدیدی کز گذار او غباری داشتم

□

وقت موجی خوش که در آغوش دریا بکشند

□

در وجود آید بود رویش بدان

□

دو عالم را شکستیم و بخوردیم

□

جان دولت یار ما و بخت و دولت یار باد

□

که گر در مسجدم بینی، طلب‌گار خراباتم

□

گفتم به زندانش کنم او می نگنجد در جهان

□

کاندرو در هجر سرباری نداشت

□

اندکی انسی بدمسازی او

□

چو نتوانی به کنه خود رسیدن

□

لاله او چون گل خود زرد یافت

□

گویی نهاد آینه سان دارند

□

در خون صبور می‌خرامد

□

آرزوی عاشقان آرزومندش ببین

□

عجبتر اینک در این لحظه من سوار توام

□

هرگز نگویی انوری، روزی وفادارم ترا

□

جز آب چشم و کباب جگر مهیا نیست

□

از گوهر اگر گوش صدف کر شده باشد

□

تا ببینی عشرت خاصان حق

□

ما از آن زیرکتریم ای خوش پسر که دم خوریم

□

ازیرا رنگ رخسارم ز دستش آبدار آمد

□

که عمری بیدل و صبر و قرار و خواب و خور باشی

□

هزار دور فرح بین میان ما بی‌جام

□

روی از چه نمی‌نمایی آخر؟

□

عقل را در بینش او کی شکیست

□

زین راه اختیار سفر می‌کنیم ما

□

شاد و خندان پیش تیغش جان بده

□

نصیب خسرو عادل سعادت باد و پیروزی ...

□

تا نیستش نخوانی گر از نظر جدا شد

□

گوش بر آه و فغان ما مکن

□

در تک چاه یوسفی دست زنان در آن رسن

□

گر جویی از زمانه به خون جگر مرا

□

دسته‌های سنبل خوش بوی بوی

□

چون از سپیدی مو، غفلت فزود ما را؟

□

گوهر تن بر کمرت بسته‌اند

□

در خاک اثر کرده در صخره و خارا هم

□

دل هزاران عشوه او را چرید

□

پایی که نیست بر پی او، لنگ دیده‌ایم

□

دست بازی نگر آن سان که کند شوهر و زن

□

دستار شرف زدند بر خاک

□

شاید از سیمرغ اگر دیوانه نیست

□

خونی که می‌خوری به دل روزگار کن

□

من نسوزم در عنا و در عطب

□

با گنج گاو و دولت بیدار می‌روم

□

جانش چو به لب آید با قندلبی باشد

□

یارب، فرو فرست به دلها سکینه‌ای

□

تا گشت به عشق چست و موزون

□

امروز نیست جز غم تو غمگسار ما

□

گر آنشب را سحر بودی چه بودی

□

یک قطره اشک گرم به صد دل برابرست

□

نی بسوی آسمان راه سفر

□

ز غیب می‌رسد از انبیا سلام علیک

□

بر یکی کس خار و بر دیگر کسی بستان کند

□

مکن حکایت درمان چو درد او چنین

□

تا آتشی اندرزنی در مصر و در بازار من

□

زهر غم چون تویی توان خورد

□

ترک واجب را روادار آمدند

□

از دل تمام گوش به افسانه‌ی تواند

□

مرد بر آندل که جگر گربه خورد

□

در ضیق کفر و وسعت ایمان پدید نیست

□

همچو سایه ز آفتاب گریخت

□

تا در کف دردسر نیفتی

□

تو دریای جهان را مختصر بین

□

هم از جور قدیم و حادثاتست

□

با قافله‌ی خون ز ره دیده روانه

□

با شیشه پریزاد من از دست پریده است

□

حلقه این در زن و گفتار بین

□

مرا گنج تو نگذارد که درویش و مقل باشم

□

کاستون عالم بود او نالانتر از حنانه شد

□

که: امشب ساعتی بر هم نیامد چشم رنجوران

□

چه خواهی کرد این دل را بیا بنشین بگو با من

□

که بتوانم این بار برداشتن

□

گوی بردم در احادیث و سنن

□

که اندکی به دل داغدیده می‌ماند

□

کرده خون را از دو چشم خود رهی

□

بر خرقه‌های او که ز نور آفریده‌اند

□

کم ز قضا دردسری ساریست

□

هر دو جهان می‌نه و یک موی تو

□

بیگانگیش خویشی در مذهب بی‌خویشان

□

گر ز وصال توام کسی خبر آرد

□

چین گیسوی تو ای ترک ختا چیست بگو

□

درین شکفته چمن، دیده‌ی ندیده مرا

□

در غم و راحت همه مکرست و دام

□

بس سرد فضولانند آهسته که سرمستم

□

به خانه خانه دوند از گریزخانه مات

□

دخل زیان کرده‌ام، خرج زیانم بده

□

از فراق ماه روی همنشان همنشین

□

نگر تا چه بد آهو افگند بن

□

از آن بی سایه دایم می‌درفشی

□

به آب روی خود چون ساغر سرشار می لرزم

□

نقش و صورت پیش آن معنی سدست

□

چه کنم نیمه‌ی جانی که توراست

□

مستی سغراق احد با تو درآید در لحد

□

که بسی خار جفا در جگرم خست امروز

□

آتش تو نشان من در دل همچو عود من

□

وز غم ایام بگریز ای غلام

□

چون از در میخانه بدر برد بدوشم

□

هر کس شناخته است یمین و یسار خویش

□

دعوی شاهی و استیلا مکن

□

او خر پالان بود و پالهنگ

□

ور نه حیات و خرمی باغ و گیا چرا بود

□

چو لعل بدخشی به زر بر نهادم

□

کشف کنم خضر زمانت کنم

□

گفتا هنوز نقل به دربان نمی‌رسد

□

تا سخن با او بسی از عرش برتر گویمی

□

سبک ز بحر غم بیکرانه بیرون آی

□

عیش تو از خوی تو خوشتر شود

□

ور رسد جز عذاب می‌نرسد

□

چو او بیند مرا تنها گریزد

□

باز پرسی ز خلایق، همه گویند: ندیدم

□

غرقه نگر ز موج او خانه و خانقاه من

□

برات عهد و وفا ناروان تواند بود

□

چشمه‌ی خورشید را بسته ز شب سایبان

□

بهار عالم ایجاد می‌کنیم ترا

□

کفر نعمت آمد و بینیش خورد

□

تو به کجا دیده‌ای طبله حلوا ترش

□

ازیرا ز آتش مطبخ نصیب دیگ دود آمد

□

گر به گوش او رسیدی این خروش

□

وز گرد چاره نیست چو در خاکدان رویم

□

بی‌غم و رنج مبادم اگرم رنج کند

□

شد خبر محمود را از کار او

□

کار ایران با خداست

□

سیر باطن هست بالای سما

□

از لاله و بنفشه همه روی مرغزار

□

زان سو ملکیست بسته مرصاد

□

پیکان عشق را به ازین ساز جوشنی

□

همچو ایمان بر او امان گردیم

□

خوی بدش قرار نگیرد قضا کند

□

زبان شمع فتادست از دهان بیرون

□

من که صائب کعبه و بتخانه را گم کرده‌ام

□

دعوی شمشیر خطیبی مکن

□

در عالم خیال چه گنجد خیال گل

□

چه شکسته پا نشستی که مسافرم نیامد

□

بوی آن نیست که در صحن سرایش باشی

□

حمدلله خانه پرداز آمدیم

□

برد باید علت لنگی و رهواری مرا

□

کی ترا ممکن شود افکندگی

□

موج می‌غلتد به روی آب و از خود می‌رود

□

تا بهمان باد شوم باز پس

□

در کرم هندوی دربان اسد

□

هر گمشده را سرور و سالار مدارید

□

مکوب در، که کسی نیست اندرین خانه

□

جوی آب و جوی خمر و جوی شیر و انگبین

□

برکرده عتاب و داوری را

□

گر چه بیمارست خونخواریش بین

□

که تا دانست از آن اصل همه چیز

□

پشت کمان چون شکمش نرم کرد

□

ما دیده در آن شکار داریم

□

اندر برش دل من کی پر و بال گیرد

□

ز ژاله عقد جواهر به روی گردن و گوش

□

بردار چنگ می زن بر تار توبه کردم

□

زینجاست تفاوت نشانها

□

سوی او با تیغ نتوان برد دست

□

کدام سوخته یارب برین رساله گذشت؟

□

عیب ظاهر را بجستندی که کو

□

دل ندارد هر که در پهلوی توست

□

گفتا به صدف مانی کو در به شکم دارد

□

ور سخت گویم با غمت، از وصل خود شادم مکن

□

تا کنون جان درفشان دارم

□

گه ماه می‌نگارد در ره ز نعل مرکب

□

زانکه او دیدار ننماید بهر بیگانه‌ئی

□

مترنم به شیوه‌ی عشاق

□

از درون من نجست اسرار من

□

هر چه داریم همه از عز و جلالت بردیم

□

چون شمع تنت جان شد نی پیش و نی پس باشد

□

پیوسته برین صورت و این ساز نبینی

□

ور جهان تاریک خواهی روی را مستور کن

□

بی‌خروش مگس نمی‌آید

□

چون بلبل مست می سراییم

□

رفته رفته زین صدای آب خوابم می‌برد

□

خوب جوانی سخن آغاز کرد

□

پنج وقت ار چار بنیاد خراسان آورد

□

بوی او یافت کز او بوی وفا می‌آید

□

گر مجال افتد زهی خوش مردنی!

□

خیز ای وامق تو باری عهد عذرا تازه کن

□

مسلمان، مردم این را دل شمارد

□

با بوی خوشت همنفس باد بهاریم

□

بی تامل آستین افشاندن از دنیا خوش است

□

غره شد از شهر و فرزندان برید

□

گشته ز ساغر خیره و دنگان

□

بی رنگ نیک و رنگ بد توحید و یک تویی بود

□

گر مرد این حدیثی، آندیده بر کن، ای دل

□

که سودت کم کند در گور تلقین

□

یکبار دیگر ای جان گیریم در کنارت

□

دوستی او غم جان آورد

□

همچنان از شرم، جای او در آغوشم تهی است

□

روی خجل گشته و دل ناامید

□

تیغت زند او که بس غیور است

□

تا که عشقش چه کند عشق جز احسان چه کند

□

هم بادبان ببرم، هم لنگرت بسوزم

□

وز باد و بروت آیی در نار تو دربندان

□

یک جهان بی‌کار با کاری کجاست

□

همچو مرغ بر بابزن مزن

□

گم نکند پرده و آهنگ را

□

آن کنیزک از قضا بیمار شد

□

بگیرد ملالی ز جان و ز جایش

□

سبزه پیاده می‌رود غنچه سوار می‌رسد

□

تو به سر من چو نمی‌رسی، علنم ببین

□

دل بی‌دست و بی‌پا را بگردان

□

با من شبی به روز نیاورده‌ای به کام

□

مقصود وجود نقش اشیاست

□

به نزد اهل عقل آمد تفکر

□

لقمه‌ی حرص و امل زانند خلق

□

بند فلک گسسته و جرم زمین هبا

□

در عوض زشت بدان قحبه رشت

□

خبر وصل داده‌ای، ننموده‌ای که: کو و کی؟

□

مثال دانه در رو یتیم باش یتیم

□

تا چو می‌بگذشت بر گوهر گذشت

□

که سیاهست دل لاله عذاری که تو دانی

□

گلی که من به سر تیشه می‌توانم زد

□

زانک این را هم قضا بر ما نهاد

□

دگربار او نپردازد از این سون رخت دل حاصل

□

بدان روزی که روز داد باشد

□

روز شادی کس نخواهد کرد جست و جوی تو

□

آنک پستی را گزید او مجلس سامی است آن

□

این حدیثت بدان نمی‌ماند

□

زیر چنگ از ناله‌ی زار من است

□

مرا یک گل زمین از ساحت دلها کرامت کن

□

آدمی با این دو کی ایمن بود

□

عالمی در عالمی می‌بایدت

□

کاین صوفی جان تو در معصره‌ها کوبد

□

تن ازین غصه، گو: بمیر امروز

□

چون زنان مصر بیخود در جمال یوسفان

□

رنگش دو چو یکدگر نمی‌آید

□

خطت بنقشبندی نقشی برآب بسته

□

که برگ را ز برای نوا گذاشته‌اند

□

در وفای آن اشارت جان دهی

□

از آن می‌های کاری من چه خوش بی‌هوش هشیارم

□

بده ز شرق نشان‌ها که این دمت چو صباست

□

چون اوحدی که داند سر نیازمندی؟

□

اگر داری چنین جانی روانش کن روانش کن

□

لاجرم کار عاشقان زارست

□

هم نخواهی رفت جز بادی بدست

□

بده تسبیح را پیوند با زنار ای ساقی

□

روی ننمود از شکار و از عمل

□

طلق حلال پروران، طلق روان گوهری

□

شقایق‌ها و ریحان‌ها و لاله خوش عذار آمد

□

دانی که: ما متاع کدامین جزیره‌ایم؟

□

جان پذیرد عقل یابد زان شکن

□

گویم که یارب آن چه نشاط و چه کار بود

□

بگو که خوشتر از این یادگار ممکن نیست

□

روزگاری هم به من کردار بی‌گفتار ده

□

دشمن او بود در ایشان یکی

□

ما خوش و نوش و محترم مست خرف در این کنف

□

نی چپ نی راست نی پس نی از برابر آمد

□

گر تو فردا حکم روزشمارم باشی

□

چندان بهانه کردم وز دست او نرستم

□

باز باز آمد به دستانم ببرد

□

از چه بر ما می‌زنند این خلق راه

□

دستی به آن دو زلف رسا می‌توان رساند

□

ما سخنیم این طلل ایوان ماست

□

آمد آن خوبروی ماه عذار

□

در گوشم گو که کس نداند

□

از چپ و راست همچو طنازان

□

جان‌ها به لب آمد هله وقت است نمودن

□

وین سزا نیک در کنار کند

□

ترک بهشت و طوبی و کوثر گرفته‌ایم

□

به حق یکبارگی مجذوب گردد

□

شفقت خود باز ندارد ز من

□

مپر به سوی همایان شه بدان پر و بال

□

چو دو دیده را ببستی ز جهان جهان نماند

□

وزین نعمت بسی یابی، اگر بر خوان من باشی

□

فیه ماء و سخاء و رخاء و عطن

□

زان درد که نامش انتظارست

□

زان کرد سیه جامه که همدرد ندیده است

□

صائب ز خود شراب برآرد سبوی دل

□

باز گشاید کمر آسمان

□

روزی خوری از دهان مادر

□

چو آفتاب در آتش چو چرخ بی‌سر و پاست

□

جز قصه‌ی عشقت همه با دست و فسانه

□

این خاک بوالهوس را بر روی خاک پاشیم

□

زیرا که جفاش بی‌شمارست

□

وگر چه جفت غمم بیتو در زمانه تو طاقی

□

غافل که بیش می‌شود از برگ، بوی گل

□

وامق افتاده و عذرا شده

□

چو اندر مخزن اسرار بودیم

□

تا او تو شوی تو او این حصن و مفر باشد

□

که نور خرمن ماهش به معنی خوشه چین بینی

□

چونک درسازیم زیر و بم زنیم

□

زانکه او در حسن هر ساعت به حالی دیگرست

□

تا ازین کارم چه نقش آید پدید

□

از قول مولوی غزل عاشقانه‌ای

□

پای فروکش گه آسایشست

□

مر ترا نیست بدین خدمت بیگانه نیاز

□

کم پرس از نامحرمان آن جا که محرم کم زند

□

زانکه می‌پنداشتم کین دل به آب انداختم

□

پس چو موسی درفکندش جان کنون افعی است آن

□

تاب چندین زیان نمی‌آرد

□

چون شمع صبحگاهی پیش رخت نشسته

□

به سوی روح می‌باشد اشارت

□

خانه ز پرداختن آیین گرفت

□

گهی لت خواره چون طبلم گهی شقه علم باشم

□

که لشکرهای عشق او به دروازه حصار آمد

□

که جور تو دیدیم و بیداد نیز

□

زندان نبود سینه میدان بود آن میدان

□

طرب در روزه عشرت در نمازست

□

جای بی‌جانان کجا آید به کار

□

در خم قرار نیست شراب رسیده را

□

مرسله یک گره از هر دوی

□

از آن جهت به سمرقند خضرخان ماند

□

وز لمعان جان او جانوری چه می‌شود

□

نه آن بهتر که او را بر چو من دیوانه‌ای بندی؟

□

زانک ز هستی به کنار آمدیم

□

یک دل به هزار جان دریغست

□

با هوای کعبه در بتخانه می‌باید شدن

□

به تو بی تو جمال خود نماید

□

بود ناخدا ترس را کار سخت

□

که ذره ذره به رقص آمدست از آوازش

□

هر سو که افتد بعد از این بر مشک و بر عنبر زند

□

بنگر که: از گشاد وز بستش چه میکشم؟

□

نوش تین است و نیش تنین

□

زر چوبه شده زرنگ زردش

□

وین چنین داغی سزای آن کس است

□

ما خویش را خلاص ازین دام کرده‌ایم

□

که ناچیز بود آفرینش نخست

□

نرگس مشکین، عصابه برگرفت از گرد سر

□

کاین سخن را مجال جولان نیست

□

دردا! که مستجاب نگشت این دعا هنوز

□

خالی مبادا یک زمان لعل خوشت از کان من

□

انوری گر شمار برگیرد

□

در ریاض وحدتش مرغ خوش الحان یافتم

□

چه سود ازین که به من نوبهار نزدیک است؟

□

کنون سوی پرسش کنم بازگشت

□

من مات من الهوی فقد عاش

□

چو زین ابر برآیید همه بدر منیرید

□

این نمکم هر زمان بر دل بریان مکن

□

چون سوی من میلی کنی میلی کنی روشن شود چشمان من چشمان من

□

راه بتخانهای آزر گیر

□

همچو سراب شد همه عالم سراسرم

□

از خمار آلودگان جام صهبای که‌ای؟

□

ز ما آفریننده را آفرین

□

ز آب و خاک و نار و باد عز الدین بوعمران

□

ور چنین نیست چرا بانگ کمان می‌آید

□

منال گو: ز غم ما و غم مخور، چه کنم؟

□

سازدش باز و بومی سازدش شکر و سم

□

من ندانم که آن چه اختر بود

□

نتوانم که من سوخته دل نخروشم

□

هر چند دل دو نیم بود، حرف ما یکی است

□

هوائی فرو ماند از او آبدار

□

چو او مسند دگر سازد ز درد هجر نالانم

□

زان تاج نکورویان نادر کمرم آمد

□

گر من کنم این دوری دورست که نتوانم

□

ترک کن سالوس را تو خویش را بر وی فکن

□

دخل نه و خرج روان خوشترست

□

جبه‌ای آورد بر هم دوخته

□

ما چو گندم سینه چاک از انفعال آدمیم

□

به افسردگی زو برآمد بخار

□

از لب لعل او بیابی داد

□

بس شدم زیر و زبر کو گربه در انبان نهاد

□

می‌کرد جان خویشتن اندر گلوی تو

□

قراضه است این منی تو و آن من هست چون معدن

□

چون رخ تو لاله‌ی خود روی نیست

□

بر چشمه‌ی چشم من خونخوار فرود آی

□

مسکین خبر از رخنه‌ی دیوار ندارد

□

از پی ما زله چه آورده‌ای

□

کز پوست فناییم و بر دوست پدیدیم

□

نظاره جمال خدا جز خدا نکرد

□

به ازآن نیست که پای بمقدار کشم؟

□

حد نیست مرا هر چند یکم

□

از برای مصلحت خود را به خواب افکنده‌ام

□

این زمان شد توتیا زیرزمین

□

از بهر یک دو دانه چو آدم گذاشتیم

□

روان کن اگر گنجی آکنده‌ای

□

که به مریخ ماند از گهر او

□

اندر بر خود چو چنگ دارد

□

بر شاخ سدره جلوه کنان بود صبح دم

□

نیست به خانه هیچ کس خانه مساز بر زمین

□

نه اینم من نه آنم من که گم کردم سر و پا را

□

دردت ز روی تعیین درمان دردمندان

□

زلفش به دستم می‌دهد، سررشته‌ی آمالها

□

به من داد تیغی در آیینه‌ای

□

جان و دل خدمت دهیم و خدمت سلطان کنیم

□

تو مپرس حال آزر که خلیل آزر آمد

□

به جز آن نام نشاید که بر آید به لسانم

□

گفتم غم نمی‌خورم ای غم تو دوای من

□

زند بر بام چرخ ایام کوس کبریای من

□

رستند کنون از من و از دردسر من

□

آنچه آمد پیش ما از رهگذار زندگی

□

به آبی شد آن جوهر آبدار

□

پس مرا این گله و مشغله با مادر اوست

□

کز عشق چه پرده‌ها دریدند

□

اکنون چو فرصت یافتم، عذرش چه می‌آری؟ بده

□

پوسیده و فرسوده رو کم ترکوا برخوان

□

دست به چشم برنهد از پی حفظ دیده‌ها

□

بگشای لب که چشمه‌ی حیوان من شوی

□

آماده‌ی پرواز چو اوراق خزانیم

□

بلی ماه با مشتری خویش نیست

□

واجب آید که به اقبال تو بر تن نتنیم

□

سنگ‌ها را کان لعل و کفرها را دین کنند

□

تا سر به مژده در کف پایت نهم چو گوی

□

خود پنج و شش کی باشد ز الله خشم کردم

□

بهر لباس که بتوانم به قدر وسع بکوشم

□

که آب شور فزون دارد این زمان مقدار

□

آنچه از عمر به بازیچه‌ی طفلانه گذشت

□

خطبه تو کن تا خطبا دم زنند

□

کاین عرض از گنجه نیست از وطن آورد

□

مدانید که چونید مدانید که چندید

□

این بستردیم پاک، آن به در انداختیم

□

صد هزاران صف شکسته زین کمان

□

چه نان‌ها پخته‌اند ای جان برون از صنعت نانبا

□

آرام دل و آرزوی جان که بودی

□

خواب و بیداری و مستی و خمار من یکی است

□

سیاهی نشینی چو آب حیات

□

برم از من که بسوزی که زبانه‌ست زبانم

□

هر چند دهان را به جوابی نگشایید

□

به دست تو بود، ای پری، من چه دانم؟

□

چونک بر رخ ز عشق چین دارم

□

لایق پادشهی بزم گدایانه‌ی ما

□

پیش یوسف از سر عجزی زفان

□

کسی به سایه‌ی خود سرگران نمی‌باشد

□

جز ایزد خداوند بینش نبود

□

دلت غمگین و نفست شادمانه است

□

در گوش من آن جا هم هیهای تو می‌آید

□

تا به شما در رسد قافله‌ی واپسان

□

رفتند به سوراخ خود از بیم تو موران

□

بر آثار لطیف تو غلط گشتند الفت‌ها

□

بداغ دل چو سوزان اخگرستم

□

هر گرانجانی که در دنبال محمل ماند، ماند

□

بنام خدا سربرآرد بلند

□

زین علم یقینستم آن عین یقین خواهم

□

تا باز شود کاری زان طره که بفشاند

□

دو دست خویش چون حبل الوریدی

□

تا زنگ را برهم زند در بردن زنگار من

□

من سخن جان دیگرم نسبت به فرهادم مده

□

که جهان گذران با تو به جان درگذر است

□

قطع امید ز سر رشته‌ی ساحل کردیم

□

ز یونانی و پهلوی و دری

□

راوقش کردی و بالا دادی احسنت ای ملک

□

لاجرم چنبر دل جز به رسن می‌نرود

□

بخت مرا نگه کن و حال زمانه بین

□

وی من ز تاب روی تو همچون عقیق اندر یمن

□

نهاده بر کف وحدت در سبع المثانی را

□

کو را به پیش اهل نظر اعتبار نیست

□

فرصت به عیبجویی یاران نمی‌دهیم

□

سنگ چرا گوهر او را شکست

□

ز غم ار ناله برآرم ز غم آموز خموشم

□

با این دو مخالف دل بر عشق بنبساید

□

عجب نبود، که سال و مه دم او می‌خورم چون نی

□

چشم مریخی خون آشام پرشر یاد کن

□

گمارنده هفت دریاست گوئی

□

ترک ایمان گیر و جان را برفشان

□

طبع بی می نکند نشو و نما ای ساقی

□

بسی آفرین تازه کرد از خدای

□

یک قطره آب تیره دریا کجا بدان است

□

چون آتش عشق آید این قیر همی‌درد

□

سر خود گیر، که ما را نخریدی، ای دل

□

یکی رطلی که شد بویش در این ره ره نمای من

□

نداند جبرئیل وحی خود جای نشستش را

□

خفته‌ئی بیدار نبود ور بود نبود چنین

□

صائب وداع صبر و دل و عقل و هوش کن

□

قبه خضرا تو کنی بیستون

□

کیخسرو و کیقباد باشیم

□

زانک از این جاش برون جست نیست

□

یا عنبر افشاند هوا، یا مشک ساید بعد ازین

□

که آن جا کو قدم دارد بود سرهای مردان دون

□

که می‌خواهم ز چشم دلنوازت تیر دلدوزی

□

هاتفیش آواز داد از آسمان

□

خشت خامی است که در زیر سر خود داریم

□

مخترع هر چه وجودیش هست

□

قلب را کیمیای ناب کند

□

چند معنی را ز حرفی می‌مزید

□

چونکه نجستی و بخستی، برو

□

از من شنو که بحریم و بحر اندرم

□

اگر چه گل بنشناسد هوای سازواری را

□

بهوا رفته و در چنگ عقاب افتاده

□

منت شیرینی افسانه می‌باید کشید

□

ز هر جنبشی جنبشی نو بزاد

□

گه چو بلبل نال و خوش فریاد باش

□

آخر نه به روی آن پری بود

□

کیسه فرو ریز، کاسه خواه و چغانه

□

دگر جوقی چو شاخ گل سواران

□

روی به محتشم نما آن چه نکرده‌ای بکن

□

دست از دنیای من کوتاه کن

□

از آن نغمات آسمانی

□

ز سنگ سیه گوهر آید پدید

□

نفس چون مس بود و جان چون کیمیا

□

تو عقل بسی آن را کو چون تو شبان دارد

□

کی بی‌نمک بماند بر آتشت کبابی؟

□

ما صحیفه خط و عنوان توییم

□

که تا آتش شود گل خوش که تا یکتا شود صد تا

□

باشد که دل خسته برون آورم از چاه

□

سنگ را بیرون ز آغوش فلاخن می‌کشم

□

همش بزم فرخ بود هم سپاه

□

گر جست غلط از من من مست برون جستم

□

کو صور عشق تا سر از این گور برکنند

□

صد خانه‌ی چون دوزخ، صد دیده‌ی چون خانی

□

هر یکی رنج دماغ و کنده‌ای بر پای من

□

بر تو خدمت صد ساله چاکران منسوخ

□

تباه کرد به خون مردم بصر روزه

□

که غنچه ماند در جیب، دست رغبت ما

□

جز تو نداریم نوازنده‌ای

□

همبر طاق ابروان بدرود باد

□

صرف آرید نخواهیم که آمیز کنید

□

یا رخ بپوش از مردمان، یا مردم آزاری مکن

□

من ملک را چه باشم تا تحفه‌ای فرستم

□

نه اینم من نه آنم من که گم کردم سر و پا را

□

بی یار نیم و خبر از یار نداریم

□

خنده چون گل به تهیدستی خاری نزدم

□

ختم نبوت به محمد سپرد

□

که یعنی ما به دریابار بودیم

□

سوی خودم کشاند این سر بگو کی داند

□

گر چه هرگز مرا نمی‌خوانی

□

صد شعبده کردی تو یکی شعبده بستان

□

از کجا آه به این طرفه مقام افتادم

□

بجز خاکستر خود هیچ مرهم

□

صد بار چشم بسته ز دریا گذشته‌ایم

□

عصابه ز چشم خرد کرد باز

□

به روی و بالا ماه تمام و سرو روان

□

شمس عاقب بود ار چند بود ظل ممدود

□

اندر جهان حسن کسی مثل اوست؟ نه

□

تلخ و خمار می طپم تا به صبوح وای من

□

تا سوی گولخن رود طبع خسیس ژاژخا

□

مگر آن زلف چو کاف و خم ابروی چو نون

□

سفر ز خویش ضرورست در شب مهتاب

□

مرغ دلش رفته به آرامگاه

□

بر سر ره منتظر موقوف یک آریستم

□

که آن سلطان بی‌همتا کجا شد

□

وانگه دل بیمار من می‌میرد از بی‌شربتی

□

درکشم در چرخش و گردان کنم

□

اینست که من نزارم از وی

□

در ره سگ بود لختی استخوان

□

زین چمن گر چون خزان برگ سفر می‌داشتم

□

آینه دیده درانداختم

□

رخ برده بود و در کف پایش بسوده بود

□

که گر بر کوه برتابم کمین ذرات من گردد

□

بسر دوست، که مستوجب صد تشویرم

□

دل گرفته خوش بغل‌های گمان

□

که ز من فریاد داری هر زمان

□

کشته را هیچ در فغان دیدی

□

نیست چون گوهر دیگر که نثار تو کنم

□

ور به مثل نوح شد آبش برد

□

تا زیر دندان بلا چون برف و یخ می خاییم

□

که تیغ و خنجر سوسن در این پیکار تیز آمد

□

حجره گلشن شد از آن ترک عقیقل گیسوی

□

رنجور بسته فن بود خاصه در این باریک فن

□

دلم بده که بگویم جواب مسله‌ی تو

□

گفت ای عیسی منم مردی کهن

□

ما در میان خلق همان بر کرانه‌ایم

□

مخزن اسرار الهی درو

□

چون لعبتی در بسدین پیرهن

□

به طور موسی عمران و غلغل میقات

□

گمان مبر تو که: من ترک یار خویش کنم

□

چو چنگم خوش بساز و بانوا کن

□

گه مست حورالعین شده گه مست نان و شوربا

□

چو روزگار برآمد ز روزگار چه غم

□

آواز ما اگر نشود از حیا بلند

□

کند تازه پیرایه‌های کهن

□

که از ظلم خزان صد داغ دارم

□

جامه درد نعره زند کاین صفاست

□

سود کی کردم؟ ای زیانت خوش

□

وز نور رویت آمد عهد الست یادم

□

شاه عشق آمد و من خانه‌ی خود برچیدم

□

اسرار زمین و آسمان هم

□

هر جا رویم معتکف خانه‌ی خودیم

□

چون بهار من بخندد برجهد بیمار من

□

ابروی زال زر نگر، بر فرق کهسار آمده

□

تا براندازد نقاب از هر چه آن مستور بود

□

روا بود که همه عمرش انتظار کشی

□

ز دل جوشیدن و بر رخ فسردن

□

مگو از چرخ وز خانه تو دیده گیر بامی را

□

که به رخسار چو مه نادره‌ی آفاقی

□

آنجاکه خار خشک است، چشم تر سحابیم

□

بیخود کنشان و جمله بستان

□

بمانده است بیرون ز بیم نهنگ

□

خوشترم آنست کان سلطان مرا خوشتر کشد

□

روا بود که بگویم که: دل به هیچ ببستم

□

به عشق درنروم در کدام کار روم

□

در دو پیاله می دو ساله نهفاع

□

از کار خویشتن به دریغا دراوفتاد

□

چندان که درین دایره چون چشم بریدیم

□

ای پاسبان بیدار شو خفته نشاید پاسبان

□

آنچنان دم کی توان گفتن که در عالم رواست

□

عشق تو چون زمردی گر چه که اژدها بود

□

سیل برخاسته و شهر و عمارت برده

□

کیست حریف و مرد تو ای شه مردآفرین

□

که اینت واجبست ای عم اگر امروز اگر فردا

□

لطف شنیدم ولی نه چندان

□

در محیط پر شر و شور از کنار اندیشه کن

□

نه پس طریق گریز و نه پیش جای مقام

□

اکنون به تو در خلوتم تا آنچ می دانی کنم

□

آن دل که چنین گردد او را چه سکون باشد

□

که میل سوی تو داریم و ره به سوی تو مشکل

□

در پی آن عیش و تماشا دلم

□

یکی ز وصل بشارت یکی ز هجران داد

□

دید شهر از زیب و زینت آشکار

□

شام تاریک ما را سحر کن

□

او به جان جوید جفای نیکوان

□

چون باربد مرغ از برش دستان نو پرداخته

□

عاشقان گویند نی نی زود باد

□

به مه می‌ماند از خوبی رخ جانان که من دیدم

□

چه دانم من دگر چون شد که چون غرق است در بی‌چون

□

مرا مردن به از هجران به یزدان کاخرج الموتی

□

چه بود گر بنشینی و بلا بنشانی

□

به دل در قصه‌ی ایمان نوشتند

□

چرخ را بر هم نسوزد دود آتشدان من

□

کاندر دهن تو می نشانیم

□

زیرا برهنگان را خورشید زیور آمد

□

آیین جان سپاری، گفتیم اگر شنیدی

□

یکایک بر تو برخواند خمش کن

□

میتوان از تو کشید ای همه منت واقع

□

ز قعر هفت دریا بر گذشته

□

در کار دام کردیم، نخجیر لاغر خویش

□

یا رستم جنگ را چو جوشن

□

بلکه دانسته‌اید و دیده عیان

□

چون ذره به اصلش شد خوانیش ولی ناید

□

یا چند ذره را ز زمین بر هوا رسان

□

گفت ترسم تا نسوزد غبغبم

□

قبول آمد قبول آمد مناجات صلاتی را

□

خانه‌ی دل را چو گردون زیر و بالا کرده‌ایم

□

نیست چون دندان، لب خود را گزیدن مشکل است

□

وصف او اندر میان وصف شاهان نازنین

□

چون صداییست زان سلام علیک

□

آفتاب حسن در آغوش باد

□

ز روز وصل و شب صحبت تو بیزارم

□

شمس حق و دین چو دریا کی شود داخل بدن

□

هست این زبان کبری عجب از حسن دعوی داد تو

□

کی توانی دادن آسانش ز دست

□

چهارم «آیت الکرسی» همی دان

□

وگر از شیر زادستی چپی چون گربه در انبان

□

پشت گرداند از رکوع دوتا

□

این کند مرغ هوا چونک به چستی افتید

□

چنان شدی که کنون روی نیز می‌تابی

□

گفت که زین پس ز جهل وامکش از پس لگام

□

چنین پیدا و مستوری کند منقاد صورت را

□

که یاری دور می‌ماند ز یاری

□

بسی سرگشتگی در پیش دارد

□

چو گنجشکان درآ از راه روزن

□

درافکند شررش صد هزار جوش و حریق

□

از خانه سوی گردون ناگاه گذر یابد

□

جگر ریش و دل سوخته توفیر درو

□

یا یکی نقشی که آن آذر و مانی است آن

□

نجستی یک دل از دستش اگر این کار دانستی

□

نه زنی در دین نه مردی چند ازین

□

تیغ اگر چون کوه بر بالای سر باشد مرا

□

وانگه چنین می کرد سر کای مست و ای هشیار من

□

یعنی دل من بر آن دهان است

□

شب ز اخوان صفا ناگه چنین روزی بزاد

□

گو: بیا، تا من بخوانم پیش او طومار خویش

□

آدم نداش کرد تو ردی نه ما ردیم

□

شقایق‌ها و ریحان‌ها و گل‌های عجب ما را

□

که باد صبحدم آرد نسیم بغدادم

□

ورنه طریق عشق به پایان که می‌برد؟

□

وان سنبل ناکشته بر طینت آدم زن

□

سوی تو پراشکسته و تن خسته پریدیم

□

زان برگ که شاخ تر ندارد

□

رخ چون سپر که داری سپر بلای من کن

□

باز هم در خود تماشا می رویم

□

خواهی تراشید از خاره‌ی عاشق

□

سوی او آخر مرا راهی نمای

□

به چه امید به این سبز حصار آمده‌ای؟

□

برای عبرت و نظاره بستان

□

شکل فلک چیست حلقه‌ی در راز است

□

همه کبریا برون شد همه کبریا درآمد

□

ای دوای دل ما، ار سر رنجور مرو

□

من ز تهدید خسان نگریختم

□

پیش عشق و خنجرش حلقی کشید

□

احوال کس مپرس که جای سال نیست

□

درین سفینه‌ی پر رخنه زینهار مخسب

□

چه آسایی از آن مرکب که لنگ است او ز علیین

□

گاه از غمش چون زعفران گاه از خجالت چون بقم

□

ملول اسرار را محرم نگردد

□

ز بیم آنکه مبادا به خویشتن نگرم

□

ما همه بنده رضای توییم

□

وصف مه روی تو کماهی

□

یا نه اندر خانه‌ی خویشم گذار

□

در بوته‌ی گداز به هم باز می‌رسد

□

در شرب سابقیم و به خدمت مقصریم

□

هین که دل برخاست غم در سر نشست

□

اگر چه خاکیند ایشان ولیکن شاه و سلطانند

□

نقشبندی سوار در پرده

□

ای که هزاران وجود مر عدمت را غلام

□

در تن من کشیده بین اطلس زرکشیده را

□

شد رشته‌ی جان ما گسسته

□

چه می‌کردیم با این زندگانی؟

□

ابروی خویش عرضه ده گشته دوتا که همچنین

□

تا جانت به لطف دررباییم

□

نقش از آن گوشه خندان سوی این دیگر آید

□

در جامهای لاله ز هر گوشه راوقی

□

ای هست تو پنهان شده در هستی پنهان من

□

بیش ازین بود از تو امید دل شیدای من

□

هیچ کس نه دید و نه بیند چنین

□

این شکر چون کنیم که دیوانه‌ایم ما؟

□

چه نسبت زاغ را با باز و شاهین

□

هرچه صحبت شمری هم سقم است

□

که تصویرات زیباشان جمال شاخسار آمد

□

من آشفته کنون با همه عالم به نبردم

□

خاک را ملک از کجا حسن از کجا ای جان من

□

بی‌زبان چون گلستان خوش‌خضاب

□

کار درویش چو خلخال میفکن در پای

□

تا عنان آمد به دستم، اختیار از دست رفت

□

تا مقبل آید از سخن لا تهتکوا جلبابکم

□

هر لحظه در این شورش بر بام و درست این دل

□

کاین سر ز سربلندی بر ساق عرش ساید

□

آب چشم مهربانان برنتابد بیش ازین

□

عیش‌هایی که با نگار کنیم

□

در آتش ار دود به در آید تر آفتاب

□

بیرون زده رخت دل به صحرا

□

به یک پیاله من خاکسار را دریاب

□

خاصه که در دو دیده شد نور تو پاسبان من

□

جز بی‌خبریم از دل خود هیچ خبر نیست

□

سعادت با نشستش همنشین شد

□

راست می‌گویی، ولی بی‌خار نشکفتی تو نیز

□

تا شود این جان پاکت پرده سوز و گام زن

□

بر جمله سلطانان صد ناز رسد ما را

□

لیک نتوانم ز دست بلبل بسیار گوی

□

وز ایشان خاست بخل و حرص و نخوت

□

من توبه‌ها شکسته بودم چنانک بودم

□

همچو روان عاشقان صاف و لطیف و ساده‌ام

□

چرخ‌ها از هم جدا شد گوییا تزویر بود

□

آه! اگر دست تمنا برسیدی ببری

□

ای هست تو پنهان شده در هستی پنهان من

□

میفشان گرد از مو زلف را بگذار آشفته

□

وان نیز به صبر کرد مرهم

□

ماتم و سور این زمانه یکی است

□

سر از تربت برون آرد بکوبد پا کند تحسین

□

آهن ز خاره زاد و از او گشت خاره سست

□

کم مباد و هر دم افزاینده باد

□

بند تو بر پای و باد توبه به دستیم

□

ز پنج و شش گذرم زود بر احد گردم

□

این رمز چو دریابی افکنده شوی با ما

□

حیات جاودانی چیست پیش دوستان بودن

□

آخر تو هم فتاده و ما هم فتاده‌ایم

□

بارنامه پاسبان را برشکن

□

گفتمش چونی جوابم داد بر قانون خویش

□

بر بنده او احسان کند هم بند را تحسین کند

□

پیش آن ماه تندخو برسان

□

چو من فنا شوم از هر دو کس نفیرانم

□

به جز تو در مرض فقر نبض بیماران

□

می‌خواست به رغم صوفیان گفت

□

صائب ز سیل حادثه دیوار خویش را

□

که چون کلیچه فتاده کنون در افواهم

□

از زمین بگسل اگر بر آسمان می‌بایدت

□

که جرعه‌اش را صد من شکر به نقد بهاست

□

چو دریا شد آن آبی، که وقتی شمر بود او

□

یک زمانی سخن پخته به نبشته من

□

عین تاخیر عطا یاری اوست

□

یکی بی سایه نخل بی‌برستم

□

مرا چه چاره، که زنجیر پای خویشتنم

□

چون گره مستیز با تیشه که نحن الغالبون

□

عاشقی مستی جوانی می خوری را یافتم

□

دشمن همدگرند و به حقیقت یارند

□

بویی بیاور زان باغ وردم

□

بردار بانگ زیر و بم کاین وقت سرخوانی است این

□

وان آستان هم بازرست از زحمت فرسودگی

□

حذر از ضربت شمشیر تو قطعا نکند

□

که آن چون نقطه وین دور محیط است

□

هر دو را بشکنم بنپذیرم

□

بر من آتش رحم کردی، باب زن بگریستی

□

بلبل جان مست گلستان ماست

□

وجود نقد باز او گذرها بر عدم کرده

□

کو حجاب حق است بردارم

□

چون عید وصال آمد بگذار ریاضت را

□

وز چنگ سر زلف تو با ناله‌ی زاریم

□

رحمی به حال تشنه‌ی دیدار می‌کنی

□

ای مسلمانان کی دیده‌ست خرقه رقصان بی‌بدن

□

هم جهانی هم نهانی هم عیانی شاد باش

□

نه هر چشمی نظر دارد نه هر بحری گهر دارد

□

هر دو عالم پیش چشم ما نمودی یک عدس

□

سجده‌ای آرم بر زمین و جان سپارم در زمان

□

سخت چشم من ازین معرکه ترسانیده

□

ز روی لطف ودلداری بگوئید

□

زان سان بسر رسید که خوابی ندید کس

□

خون عشاق نخفته‌ست و نخسبد به جهان

□

چون جمال آن چنان آراسته است

□

بدو گفتا که خندانم که یار اندر کنار آمد

□

ز دوست حیف بود خود بدین قدر گشتن

□

گر آدمیی آخر سر جانب بالا کن

□

می‌زن به نمک هر دم بریان جگر ما را

□

صفت روی تو با مرغ سحر می‌کردم

□

نهاده است ایزد اندر جان و در تن

□

لاف من و گزاف من پیش تو ترجمان من

□

شهوتی نیست که او را به زنان بفریبم

□

از آنک شاه حقایق نه شاه شهماتست

□

که چو خاک از بر خود دور فگندی خوارم

□

بی‌پناه توتیا نشکیفتم

□

تغافلیست که خود نام کرده لطف نهانش

□

اسرار غم هجر تو در طی طوامیر

□

اوصاف یوسف از لب اخوان شنیدن است

□

ور بگردد بایدش گردن زدن

□

کو خوک را به مسجد اقصی رها کند

□

این دارد و آن و آن ندارد

□

نقش تو استوار کنم در خیال خویش

□

وان شیشه که نظیرش اندر حلب ندیدم

□

یا بده برگی و یا بفرست مرگ

□

هر دم که یاد اجری و ادرار کرده‌ایم

□

بیش ازان است که تحریر توانم کردن

□

این چنین زیر و زبر خوش نیستم

□

دست بسته پیش میر مهربان آوردمش

□

وز قطره اندیشه صد گونه گهر سازد

□

شرط آن بود که: باز نگردد ز خار ازو

□

یکی دردی گران خواری که کامل شد صفای من

□

ملک و ملل را حفیظ امن و امان را ضمان

□

در صف معرکه اندیشه‌ی جان نتوان کرد

□

روشنی چون مه به خورشید درخشان باز ده

□

کز شعاعش پرده‌ها بشناختیم

□

خدایگان نکو منظر و نکو مخبر

□

ماه ار چه که لاغر شد استاره نخواهد شد

□

گویی که: بر حریر، نه بر خار می‌روم

□

درآ در پیش من چون شمع بنشین

□

حق وسیلت کرد اندر رشد و سود

□

من کشته دو ساعد سیمین قاتلم

□

با سلطنت بلخ خریدند عزیزان

□

کید او از بی‌نشانی بردراند هر نشان

□

غیر این عالی ستانه لا نسلم لا نسلم

□

لب فروبسته از آن موج که در سر دارند

□

بر قافله‌ی عشق سر چاه بگیرم

□

نیست چنان کسی کی او حکم کند چنان مکن

□

بی‌مشتری فریبی دلاله میرود

□

از نسیم گلشن وصلش روان پرورده‌اند

□

جام ما پر ز خون جگر شد

□

او است پناه و پشت من تکیه بر این جهان مکن

□

صفه ز هفت چرخ کهن سال درگذشت

□

در آن دریای خون آشام عقل مختصر چه بود

□

من چند درین گلخن ویرانه بسوزم؟

□

تا گرفت از جیب معشوقی طراز راستین

□

رو به سوی مصر و منبت‌گاه قند

□

روانرا حیاتی و تن را هلاکی

□

بیش از شمار، جرم و گناه کسی مباد

□

چون لطفت برکشد بر خط لولی رقم

□

نه گردون را چنین ما می دوانیم

□

نه دکان و نه سودا و نه این بازار می‌ماند

□

من شناسم اثر گرم و گداز دل خویش

□

زخم گشتم صد ره و مرهم شدم

□

چشم حسود از پی دفع گزند تو

□

ببوی آنکه چو بادش بدان دیار رساند

□

ندای «واحد القهار» بنیوش

□

زبانش بازبگرفت و شد او خاموش شمس الدین

□

شاه از پی او به دوستداری است

□

ملک پدر بجویی ای بی‌نوا چه باشد

□

روزی دو، که مرغ قفس و ماهی شستم

□

سر بنه تا برسد بر تو دماغ ترشان

□

آن سنگ که پیدا شد پولادربایی را

□

هزار بار بمیرند پیش بیماران

□

که در وحدت دویی عین ضلال است

□

سیاه و تیره شوم گوییا ز کفارم

□

تا کی باشم ز چرخ آونگ

□

آخر نه به روی آن پری بود

□

می‌رود تیر از کمان، اندیشه کن

□

در گل و گلزار چونت یافتم

□

من جیب خود نه دامن افلاک بر درم

□

که دود دل ز خامی برنیاید

□

تو آن را نام کرده نهر جاری

□

اندر این مزبله از بهر خدا طوی مکن

□

به سلام سها فرستادی

□

عاشقان لاغر تن خود را چو برگ که کنید

□

جامی بده، که من ز سرانجام فارغم

□

جمله بت‌ها بشکند آنک نه آن است و نه این

□

یا چرا زیشان قبول زر کنید

□

عشق تو بوده است و بس در دل من بجان تو

□

وز او سیر و سلوکی حاصل آید

□

جان رهد از ننگ ما و ما رهیم از خویشتن

□

تا در صنم دلبر دلخواه رسیدیم

□

این چمن بی‌مار باد و دشمنش بیمار باد

□

ما سپر بودیم هر نوبت که تیر انداختی؟

□

بار کی می کشم ببین عزت کار و بار من

□

چنان که شرط بلاغ است آن چنان برسان

□

دانه‌ی خال تو در دام بلا می‌آرد

□

وز او انسان شود پیدا دگر بار

□

آن خیالات به هم درشکند او ز فغان

□

اگر آن نفس یک ساعت بمردست

□

هر که سر او سر منبر گرفت

□

گله‌ی دیو دوان در پی یک مشت پری

□

وانگهان بر قدمش نیمچه‌ای ببریدن

□

زانک مردودست او محبوب نی

□

بر نگردم که نترسد شتر از بانگ درای

□

که طفل از سایه‌ی خود می‌هراسد

□

چونک آن یافت نخواهد پر و دریازیدن

□

در دل کفر آمده‌ام تا که به ایمان برسم

□

که دل‌ها را لبش خمار دارد

□

وانگه به قاصدان تو بخشم قبای خویش

□

در کنارش کش و وابسته گهواره مکن

□

ز دیرینه‌گیها مهیاست گوئی

□

چون سوختی دلم نفسی با دلم بساز

□

که جای سیلی اخوان بود نیل بناگوشم

□

و طرفی جنه الاسرار من انوار شمس الدین

□

چندان که به دست چپ شمارد

□

موسی وقت خویش شد جانب طور می‌رود

□

باشد که نام من برود بر زبان او

□

صرفه گری رسوا بود خاصه که با خوب ختن

□

رنجهااش حسرت هر راحتست

□

چون فریدون افسر جمشید برسر یافته

□

شکست این کشتی از موج سراب آهسته آهسته

□

بر مرادش رویم و نستیزیم

□

چو پیش او زمین بوسم به بالای سماواتم

□

کمینه بندگانش مشتری شد

□

زنار فرو بسته چو زنبور پرستیم

□

نقد را نگذاریم پا بر این افشاریم

□

این که می‌گویند بدگویان اگر نشنیده‌ی

□

بر رخ زرد اثر سر سویدا بنمود

□

پنبه‌ای بر لب ازان صبح بناگوشم گذار

□

گر چه او ساقی مستان کندم

□

که تاج پاک‌بازان تخته بند است

□

اگر چه باد صبا بگذرد چمن شادست

□

ای ذوق حلوای لبت بی‌آتش و بی‌دود نه

□

تاج تو را گوهریم اسپ تو را ما جویم

□

که سرمای فراق او زکام آورد مستان را

□

ولی در چشم ما آبیست روشن

□

چندان که می‌کنم ز کسان جستجوی خویش

□

گفتا ز برق رویش دل بی‌قرار دارم

□

چو مرا برد به نارم دو چو خود بازستانم

□

ای خاک تن وی دود دل بنگر کدامت می‌کند

□

زود، که ما داده‌ایم دست به پیمان گل

□

خشک است از شیر روان هر شیردان هر شیردان

□

ز دیدن گل و شمشاد از چه باشم شاد

□

علم نصرت منصور بجز دار نبود

□

ز خار بی گل افزون از گل بی خار می‌ترسم

□

زانک او گشته‌ست با شب آشنا و همنشین

□

از من این یک سخن به راز فرست

□

تو کهربای دلی دل به عاشقی که توست

□

زینها مگر به مرگ بود باز رستشان

□

مجوی حد و کنارم ز حد برون باشم

□

که مرا افغان ز شوی ده‌دله

□

ور نهم رو بر درت کو آب روی

□

نپیوندند به کام دل، ترا هر کس بردی از من!

□

برستی یکی خسروانی درخت

□

درهای معانی که در رشته دم سفتم

□

چرا دلش نشناسد به فعلش ار خر نیست

□

سر مرا به جهان خشت‌های میکده بس

□

چنان کن که ماند سخن در نهفت

□

از من هزار شکر به گوش جهان رسید

□

بوی گل و نفحه‌ی گلاب برآمد

□

از ناله‌ی که بوی گل از خواب جسته است؟

□

بزرگان همه پیش او بنده باد

□

که آن صحرا نه نزدیک و نه دور است

□

ترک آن نباشد کز طمع سیلی هر قنسز خورد

□

بعد از من ار کنی تو بر خاک من گذاری

□

به هندوستان نیست گوید سوار

□

بهر مهمانی کرمان بی‌ضرر

□

ز دره مهر نباشد بهیچ رو در کین

□

که برگ کاه شود مانع پریدن من

□

برشاخ سبز برومند اوی

□

همچو چنگم بی‌خبر من از خروش

□

مطلب آمد آن طلب بی‌کار شد

□

خون می‌چکد و در وی پیکانی و تیری نه

□

که آمد به قنوج با یار سی

□

نبود آرام از آن دست نگارین حلقه را بردر

□

از پی دل ره بدان گیسوی مشک آسا برند

□

فرستاده بر ارباب معنی

□

سر راستان خواندش رهنمون

□

گمره بود که در ره ایمان قدم زند

□

بلک خود در یک کمر آمیختند

□

کامروز قرض‌دار شد از بهر آش تو

□

به بالای سرو و به دیدار ماه

□

باده ز فلک آید مردان ثوابی را

□

ازین پس پیش گیر آخر مسلمانی سلمانی

□

قوت پرواز چون تیره از کمان داریم ما

□

بنالد همی از بد روزگار

□

شوم حاجی و راه شام گیرم

□

ذوق دریا کی شناسد هر که در دام اوفتاد

□

تو آن دماغ نداری که بشنوی خبرم

□

همی هر کسی آب و نان کرد یاد

□

در دلبری تو این همه دانسته بوده‌ی

□

بمن خسته مجروح نزار آوردند

□

نترسیدی دهانت را بسوزد؟

□

دژ آگاه دیوی بود دیرساز

□

که دلش زان شکرستان بشکست

□

وان نمکدان خوشش بر زبر این خوان باد

□

عیب نظر، که دیده نبیند نظیر ازو

□

در بخشش او را چو آرایشست

□

غمزه‌ی تنهای زن سودی نداشت

□

ز انفاس گلشن رضوان خبر داده باد بهاری

□

چندین هزار من که شد از قطره‌ای منی؟

□

دوچشمش پر از آب و پر چینش رو

□

پیشگه عشق رو خیز ز صف نعال

□

گشت قربان رهش آن کس که او بدکیش بود

□

زیرا که به خورشیدش من راه به فی بردم

□

فرستاده آورد و بنمود راه

□

ممتاز بر زمین چو بر افلاک کهکشان

□

تمغای هند بر شه خاور نوشته‌اند

□

بازخندی چو تو، من زار بگریم ز غمت

□

بنیرو رسیده سخنگوی بود

□

پیش مزکوم مشک تو بعره است

□

هست شود نیست شود نیست هست

□

ای عمر و جان، تو دور چرا باشی از برم؟

□

چهارم به مرگت بباید گریست

□

سرببسته می‌خرم با من بساز

□

چه کند نیست گزیرش ز پری پیکرکی

□

پدر به داغ پسر سوکوار خواهد ماند

□

برو خواندندی به داد آفرین

□

ز دل ما هم ره دلبر بگیریم

□

ما را به کسی نمی‌شمارید

□

زین پس مکن نصیحت محنت پرست عشق

□

چو روشن شود رای تاریک من

□

آب حمام است کان گل بی‌تامل ریخته

□

چو گل‌دسته‌ئی دسته‌ای گل بدستش

□

وان مسام گرفته باز شود

□

سر گردش آفرینش بدید

□

از تن و دل ترا میان و دهان

□

جز رقص دگر بیان ندارد

□

در زبان خاص و عام انداختی

□

ازان سوی دریا چو بر کرد چشم

□

چونک ز هم بشد جهان از بت بانقاب ما

□

کازاد گشته‌ایم ز بند امید و بیم

□

کزان جمال تو خود شهرها بیارایی

□

بیامد بمالید بر خاک روی

□

کی داند کاندر چه تماشای دمشقیم

□

شو آشنا چون ماهیان کان بحر عمان می‌رسد

□

چه دانم؟ هر چه میدانم تویی بس

□

همی راه جوید بر شهریار

□

در سینه‌ی من آن دل هجران پسند تو

□

عاقبت از لعل توام کام برآمد

□

پرده اندر میان من و اوییست

□

به فرمان اویست بر چرخ مهر

□

تو رفته راه کعبه و فخر کیان شده

□

وز امید نظر دوست ز تن می‌نرود

□

پیش از آن کز هجر برجوشم بگوی

□

چو بیدادگر بد سپرد و بمرد

□

آن لحظه ترساننده را با خود نمی‌بینی چرا

□

کو چون عبید در سر این شور و شر نرفت

□

وانگه از حلق هر زبون خوردن

□

به هر آرزو بر توانا شدم

□

من سایه آن سروم بی‌سرو کجا گردم

□

محالی را میسر می‌توان کرد

□

کنون تا وقت سود آید، به نقدم، در زیان افگن

□

یکی خوب رخ ماند با شاه بس

□

رو در بهار کرد و برون آمد از خزان

□

چشم فکرت برآن نمی‌افتد

□

بس بگفتیم و ندانست کسش هیچ دوایی

□

پذیرفته از دل همی پند ما

□

صد هزاران بار هستی بی ادب

□

وی قفل فروبسته بگشا که کلید آمد

□

مگرت نمی‌رسانند چنانکه می‌فرستم؟

□

پراگنده شد درمیان مهان

□

تا چو خشخاش استخوان ریزان شدی

□

بخط شام سیه روزان بشکر نقل میخواران

□

خریدار و ترا در کیسه زر نه

□

گو در او آب و باد هیچ مرو

□

چه دستک‌ها زنم آن دم که پابست رسن باشم

□

بویی ز خمار ما ندارد

□

بنده فرمانم، اگر زهر دهی، یا نوشم

□

غایت سیری خوش اندر عطای عام تو

□

از صدای عدل او کم باد بانگ دادخواه

□

ور نمی‌داری مسلم نعل بشماقش نگر

□

تو نمانی، چو آشنا گردی

□

نباشد نوبت از گشت زمانه

□

لاجرم در خدا گریخته‌ام

□

در ملکت بلقیس شکوه و ظفر افکند

□

غریبم آید از آن رخ، که بر غریب دوانی

□

چه بود پس کجا بود پس کی

□

که نیابد صوفی آن در صد چله

□

در شرح عشق دادن روحست ترجمانم

□

گه گریه‌ی بی‌سرشک دیده

□

به سجود اندر آمدست سرای

□

چونک شدم سایه گل پهلوی گل خیمه زنم

□

کز حالت مرتضا چه دارد

□

ننشست خسروی، که ز سلطان او شدیم

□

هرگز نرسی به زندگانی

□

آن ید قدرت که هست سلسله‌ی جنبان خان

□

گرفت بیتو مرا از حیات خویش ملال

□

هرگزش ممکن نباشد روشنایی

□

آیت کدیه چو ارذال چرامی‌خوانی

□

برون گذر که برون زین بسی مقامات است

□

زیرا طرب از رواق خیزد

□

گلم نیلوفری، تیرم کمانی

□

از چنین گردابهای ژرف جان بیرون بری

□

اوست جمله هم کشنده و هم ولیست

□

کز عدم پی بپی او را ز قفا آمده‌ایم

□

با تو چون مغز باشد اندر پوست

□

چه تاخیر سردست چون می‌توانی

□

ز کر و فر تقدیر و ز تقدیر بجستم

□

تا او ز جز احد نترسد

□

گر بشنود دگر که تو با اوحدی یکی

□

به حق بزرگی و حری و رادی

□

که شاخ و برگ نینداز چه رو به یک سیما

□

خوبان جفا کار وفا را نشناسند

□

مال قارون به دم فرو برده

□

که زاحسانش سرشته است خدای

□

مدام جام معانی کشند تا بغداد

□

از سخط هر لحظه اخفش چون بود

□

زبانم در خروش آید ز گفت و گوی این ترکان

□

کز فضل یگانه‌ی جهانی

□

سرنپیچیم ارچه قربان می‌کند

□

یاد آن پسته‌ی چون تنگ شکر می‌کردم

□

بنگ سبزت گلیم پوش کند

□

که خوابگاه مگس شاید آشیانه‌ی تو

□

چون به سحر دعا کند وقت دعاش می زنم

□

تا یکی را خود از آن‌ها دولتی باشد شود

□

این خرابی کی رسیدی از چنان مستی به من؟

□

چون مشعله‌ی سنان برافروزی

□

روی مرا به شبهه شبه فام کرده‌ی

□

بنده چو محمود شد شاه که باشد ایاز

□

که گله را همه در عهده‌ی ذئاب کنی

□

که برد مسرع ضمیرش پی

□

خوش زبان و موافق و دمساز

□

کو را کف دست باسخا شد

□

بحثی نتوانم که هم ایشان و هبوه

□

ولیک تا تو همان عود بحر می‌سوزی

□

ای که تو خوار گشته‌ای زیر قدم چو بوریا

□

که نیست نقطه‌ی موهوم قابل تقسیم

□

ز جان آخر صبوری چون توان کرد؟

□

حاصل از عمر تو آنست که شعری گویی

□

جامه سیاه می کند شب ز فراق لاجرم

□

من بسته نیم چو تار در پود

□

چون از من من بگذرم، آنجا بماند اوی او

□

ز حسب واقعه بنویس چند بیت کماهی

□

نیم جنبشهای مخفی او قد رعنای او

□

چو پرده زان رخ چون ماه آسمان بگشاد

□

رخها بر آستانه، مگر قبله‌ی دعاست؟

□

یا گوییا که حادثه را ناگزردمی

□

هر کرا دردی است چون فرمان طبیبش یافتم

□

می‌گوید شهریار آمد

□

تبم گیرد و ناتوانی کنم

□

آتشکده کرده تاب‌خانه

□

با نقد تو جان کاسدی پامال گشته مال‌ها

□

گرد شمع روش چون پروانه می‌گرداندم

□

از چه ساکن شد این زمین نژند؟

□

آفتابت فروترین پایه

□

کامروز عظیم بامرادم

□

با رخ چون ماه تو معذور نیست

□

ناله‌ی زارم برآید چون ببینم لاله زاری

□

در خدمت مبارک میمونت انوری

□

تو زین بر ابلق اقبلال داشتی رفتی

□

وگر حدیث تو گویم کدام طاقت و هوش

□

گر درین هفته چو ماه از سفرم بازآیی

□

ای گران‌سایه آن گران‌مایه

□

در پرده گره‌گشای من کیست

□

یک لحظه مرا نمی‌گذارد

□

برون از جنایت چه دیدی؟ بگوی

□

دل گشت پر ز انده و از صبر شد تهی

□

زندگی زین جان و سر ننگ منست

□

در دیده‌ی مستان کش خاک در خماران

□

گرد خود درکشیده دیواری

□

بی‌دریغا نبرد آرزوی ویرانی

□

همسایه سرو و یاسمینیم

□

نحسی بود گریزان از دولت و سعود

□

که در درون دل تنگ من چگونه نشستی؟

□

هردو سنگ‌انداز و سنگ اندازه‌ی آن تا به کی

□

کی در خیال سود و زیان آورد کسی

□

آشوب خروش مرد و زن بود

□

و اینچنین آب را به باد مده

□

وزان دودی برآید از تنوری

□

در باغ تخت غنچه‌ی یاقوت وا شود

□

کاین جا حدیث دیده و دیدار می‌رود

□

باری گرفته باشم ازو خون بهای خویش

□

مدحتی گویم که حکمش طاعتست از فرخی

□

ای بنموده روی تو صورت جان چرا چرا

□

مرا که گفت که بنشین و باد میپیمای

□

این خاک را که مردمش امروز برسرند

□

ازان تنگی به خرواری برآید

□

گفت که با روی من شب بود اینک محال

□

چون هلاک و آفت اندر شیء رسد

□

از بندگی تجاوز و از چاکری عدول

□

اینک آثار تو فخر روزگار است، ای حکیم!

□

با سراپرده‌ی فردوس قرین خواهد بود

□

آری اویس نوبت عشق از قرن زند

□

به هزارت زبان کند تعلیم

□

کین گناهیست که در شهر شما نیز کنند

□

خواب غالب گشته اندر هر تنی بر سان جان

□

تا خشم خدا تو را نخاید

□

من بنده‌ی دستانت، چون خاک بدر تا کی؟

□

آن گرفتار بلایا و محن

□

هم درد و داغ عالمی چون پا نهی اندر جفا

□

که هست سوز درونم خفی و گریه جلی

□

بر دو نقش از هزار گونه ببست

□

ماه نو را کمان ابرویت

□

کتش روید از تنم چونک حدیث آن کنم

□

ای آه را پناه او ما را که می‌کشاند

□

گوش با قول سخن پرداز ده

□

به طرف جویبار و صحن باغ و ساحت گلشن

□

هر برگ گل که ریخته در خوابگاه او

□

مشفقان از بیم جان دارو به بیماران دهند

□

آن عین تو بد، تو آن کجایی؟

□

سخن سوختگان بود که بسیار بماند

□

در آب چشم از آتش سودا من آن کنم

□

جانت کنار گیرد تن برکنار ماند

□

او را ز وجود همه ممتاز بدیدیم

□

به ره خویش و ز من خنده‌زنان می‌گذرد

□

بس با شهان پهلو زند سرهنگ ما سرهنگ ما

□

چگونه شرح دهد با زبان ببریده

□

او خداوند دین و صاحب درد

□

نه دلست آن، مگر از آهن و رو کرده بود

□

باده افزون کن که ما با کم زنان برخاستیم

□

مانند طفل دینه بی‌دست و پات کردند

□

کاتش ما برفروخت هر چه خریدم ازو

□

بر چرخ زهره خاسته بانگ ربابها

□

کردم استغفار و برگشتم خدا بر من گواه

□

کی دهد ملک جمت دست اگر خاتم نیست

□

سخن مفتاح ابواب فتوحست

□

که تو داده‌ای نهفته بر خویش بارم امشب

□

وین زمان تسبیح ما زنار ماست

□

او را دگر کی بیند جز دیده‌ها که دیدند

□

گو: بیا و خبر از مردم هشیار بپرس

□

قدرتش دستبرد صنع نمود

□

عشق برای عاشقان محو سزای نفس ما

□

وقت سحرش ببوستانی

□

ننمایی، کجا توانم دید؟

□

بما حکایت آن پیرهن بباید گفت

□

سعد گوید تو را که یا سعدیک

□

اندر درم درافتی چون او درم درآید

□

تو گذر می‌کن و آن بخت جوان را میپرس

□

که عطر عبیر آرد و بوی عنبر

□

وصف تو را کتابه خلوت سرای دل

□

اندیشه کی کنند ز مرغ شکسته بال

□

شما نیز این چنین یک روز درمانید، من گفتم

□

ولی چه چاره؟ که دستی نمیرسد به برت

□

از چار شهر چه که ز نه چرخ چنبری

□

پدر و مادر روحانی دیگر گیرند

□

ور تو تویی، در اوفتد پنجه ازو به شست تو

□

ابجد عشق را بیاموزیم

□

چون نام رویت می‌برم دل می‌رود والله ز جا

□

زیرا که جای گنج بجز در خراب نیست

□

پیمان کند چو بیند پیمانه، آشنایی

□

در میان من و موی تو تفاوت بنداند

□

هر دو تویی چون شوم ای دوست عاق

□

در یکی کنجی به ناله کی خدا اندر سجود

□

افگندن و برنداشتن تا کی؟

□

چو قمری پر زند از شوق روح سدره‌ی طوبی

□

خدا را زمانی نگهدار تیغ

□

فارغ از صومعه و زهد و عبادات آیند

□

منبرت سدره را نموده ز دور

□

میلم بسیست لیکن، لیکن می‌ترسم از ملالت

□

بیش از این ای لولو مکنون میا

□

درمان خمار ما نیامد

□

گل گیتی همه در دیده‌ی من خار شده

□

کش به خاک آسوده از آل پیمبر دختری

□

کز آتش هر که گل چیند دهد آتش گل رعنا

□

هنگام سخن ریخته للی تر از موی

□

شادمان آندل که دولتیار باشد صبحدم

□

زندگان دگر، انصاف، رمیم‌اند و رفات

□

عاشق بی‌دست و پا گردن او بست دوش

□

از صفوت مصطفی چه دارد

□

زان همه دل که تو بر یک دگر انداخته‌ای

□

راه عشقش بسر چگونه برند؟

□

در وفا اسراف من در مرحمت امساک او

□

خاصه اکنون که طبیب از سر بیمار برفت

□

در حسرت دیدار تو بر هر سر کویی

□

نگردانی، که سرگردانم اینجا

□

چشم تو و سرشک من، رنگرزی و گازری

□

زمانه بی‌تو خوشست و زمانه را چه شدست

□

خود نمیپرسد که: حالت چیست؟ ای بیمار من

□

کی توانستمی نشان گفتن؟

□

خشتها را نقل کرد آن مشتهی

□

بی دار به دارا نرسد تخت کیانی

□

چون نخواهی برد گویی اسب چوگانی چه سود؟

□

تا بر زمین عشق نیابد نظیر ما

□

از کمال و حرمت شهر شهنشاه شریف

□

ولکن لیس صبر فی لسانی

□

نیکو نمی‌نشیند در طبع ناتمامان

□

آری از خوب برنیاید زشت

□

فکر سلامت چون کند با این ملامت‌ها کسی

□

هر که از آتش دل سوزد و پیدا نکند

□

نقل کم کن که سرفگار کند

□

نه آغازش کسی دیده نه غایت

□

پر کند هر بامدادی از گل سوری کنار

□

چه کند شاخ خار، جز خاری؟

□

دل خود سپر کن بر تیر عشق

□

باز دانست پاک را ز پلید

□

زاده مهم نی سنبله در آسیا باشم چرا

□

ظاهر آنستکه آسانت بدست آمده‌ایم

□

از خجالت پیش خود در آه‌آه آری مرا

□

وفا و مهر، که در مغز استخوانی رفت

□

انگبین و شکر و ایمان ترش

□

خلق هرسو دند تو کم دو

□

نخریدی دلی، که نشکستی

□

یا فراموش کرده صحبت ما؟

□

سالی که من به وعده ماهی نشسته‌ام

□

ذره را رفعت خورشید درخشان دادند

□

چشمی براه برکن و گوشی به کار دار

□

زحمت کشد ز دل، که به سودای خام داد

□

داغ هجرت بین یقینی از گمان انگیخته

□

همچون شرر جان بشری

□

با تو که گفت در جهان: هیچ خوشی بما مهل؟

□

همه از ساکنان درگاهش

□

در آب فکن زوتر بط زاده آبی را

□

جای آن هست که بر چشم منش باشد جای

□

که تا سحر ز غم دیگری به فریادست

□

نفسی وقت عاشقان خوش دار

□

از دو عالم بیش باش و در دیار خویش باش

□

یری رقراقها تحت‌الجلود

□

از خلاف کاروان ایمن مشو

□

در موکبش بهار خوش دلبر

□

نبود حدیث حرمت جام و سبو درو

□

که عین آب حیوان می‌نهندش

□

در تمنای خیز و خفت شدند

□

شوق این شیرین دهان از گرم بازاری که هست

□

حلقه در گوش چشم مکارت

□

ز خون خونین شده هر خاک راهی

□

امانم ده، که فردایی ببینم

□

عالم علم «علم القرآن»

□

ور شرم داری یک قدح بر شرم افشان ساقیا

□

سرمایه‌ی اضطراب کرده

□

چه سختی می‌کنی با من به مویی؟

□

نیامد درین چشم بیدار ما

□

آه ز یار ملول چند نماید ملال

□

شمعست و شاهدست و شرابست و فتنها »

□

من یافتم آن خود، وارستم و وارستم

□

سرد و سیه و خموش و آوند

□

بازی ز مهره بازی آن نرگس سیاه

□

شبان تیره بمشک و گلاب بنویسند

□

چه آلت از تو توان ساختن؟ که آهن سردی

□

که خوابم گیرد آن ساعت که دولت در گذار آید

□

صد خار را موکل یک ورد کرده‌اند

□

لیک تو با همه جفا خوشتر ازین همه بدی

□

ترک جام باده گویم؟ گر تو معذوری بگوی

□

باغ ارم قفس بود، طایر پر بریده را

□

دردم ز راه مقبلی در گوش ما نفخه خدا

□

بر خاک کویش جان پایمالی

□

بیش ازین بیخودی مکن به خود آی

□

آن کس که فرق خود را در پای او بساید

□

همچو دیگند هر یکی در جوش

□

سمعا و طاعه ذا مشتهایی

□

نگررد روا جز به آیین عشق

□

بلکه اخلاص شد ریا در عشق

□

وه چه بودی گر اجل را راه بر سر داشتی

□

بنده آن نیست که سر پیچد و فرمان نبرد

□

ولی روی ترا مثلی نمی‌بینم به زیبایی

□

برآب دیده‌ای، که دل کس شود کباب؟

□

هرچه رود جز حدیث عشق فسانه است

□

سرمه کش دیده‌ی هر ناظری »

□

کامی ندیده از دهن نیست هست تو

□

خاک پای تو تاج فغفور است

□

ره ندهد به ریسمان چونک ببیندش دوتا

□

گو خیمه بصحرا زن و کاشانه رها کن

□

به وضو کردن و طهارت آب

□

زلفت همه هست و خال ما نیست

□

برآ ای صبح تا منصور باشم

□

چون نی زدمش پر شو وانگاه شکر می‌خا

□

به پیکار شاهی، به پیکر نگاری

□

باشد این در فراق و آن ز وصال

□

شکر فراغتست بر اهل نجات فرض

□

که بشهر اودرآمد که نگشت شهر بندش

□

تا فگندی تو سایه بر تبریز

□

نکند شکار صیدی که ازین حرم برآید

□

عقربش صیرفی نمی‌شاید

□

که بی‌تدبیر تو جانها بود ویران و مستأصل

□

با تو همراه چه باشم؟ که به یک بوسه بلنگی

□

من ندارم به غیر ازین کاری

□

بستان به بستان می‌روی آن جا که خیزد نقش‌ها

□

ناوک غمزه‌ات از نوک سنان یک سر موی

□

زبده‌ی این نبات و حیوانست

□

در زاهدان صومعه چندین نیاز نیست

□

کز آن آیینه گر این را به نرخ جان خریدستم

□

می‌کنند اندر دل ایشان دخول

□

در خانه‌ی می فروش کردم

□

موزون قد نو خاسته از طبع موزون کردمش

□

که افتاب جمال تو در نقاب شود

□

چون مردم چشم می پرستش

□

گفت، اگر نیستی احول، چه بری نام دو رویی؟

□

کین ره به پای سایه نشینان پست نیست

□

ز نیکویی و ملاحت هزارگونه سپاه

□

یکی درکش اگر مردی، شراب جان را واقی

□

دندان کس به میوه نیالاید و نمش

□

نیش دان و به خاک ریز و مچش

□

جز زنی و غیر طفلی زان رمه

□

هیچکسی را بهیچ کس نشماری

□

کرده با یکدگر به یک جا عقد

□

کین آبگینه هرگز در بار دل نباشد

□

ز جوی خمر چون مستم چرا تشنه لبن باشم

□

خاتم تو افسر دیو و پری

□

که با تو باشم و شاد از بر تو برخیزم

□

که بگذشته است بر من در وصالش روزگاری خوش

□

بی‌زبان با من بگوید نرگس جادوی تو

□

سلامی گر نمی‌شاید جوابی هم نمی‌ارزد ؟

□

به شناسنده بر عیان کردن

□

قصه‌ی چون من گدایی پیش سلطان کی رسد؟

□

دوست دامن به من کی آلاید

□

تیزتر از باد صبا بوده‌ای

□

به استقبال روی او دل و صبر و قرار من

□

به ناکامی شد از بزم جهان چون میرعبدالله

□

امروز می در می‌دهد تا برکند از ما قبا

□

خیمه بر این دل خراب زده

□

جانم از جسم بی‌نیاز شده

□

به نام تحفه فرو بست و تا به شام ببرد

□

که سجل آسمان را به فر تو درنوردم

□

خوش بود چون همه مراد تویی

□

چو من رخ به خون جگر شسته‌ای

□

مشکل از تدبیر آسان گردد این مشکل مرا

□

خاک در سرای تو ریزدم از جبین فرو

□

گشته لالای لفظ تو للی تر

□

روی سخن در تو کرد زانکه سخندان تویی

□

کاج باز آید و خون ریزد و بیداد کند

□

در ره ما نیست گردان هرچه هست

□

هم لعل منی هم کان منی

□

چون بمیریم، قدر ما دانی

□

هست درمان درد ما جانان

□

هم راز و هم محرم تویی چیزی بده درویش را

□

شاهبازیم کنون کز همه باز آمده‌ایم

□

قطرهای موج دریای منست

□

صبحم چو شام گشت سیاه از فراق یار

□

چرا چون یوز مفتون پنیریم

□

گر چه او گویدت که از مایی

□

تا نامه می‌نویسد و ما جامه می‌دریم

□

راحتی بخش می‌پرستان را

□

ای اشگ جگرگون سر راهی که تو داری

□

از جام عشق واله و مدهوش کرده‌اند

□

کین کار مشکلست و به خون جگر شود

□

دل به خیال رخش دردسری می‌کشد

□

عمر در نوش نوش می بشود

□

وادرس لوح الوفا وافهم ما یرقش

□

چون ببینی یا ز دل، یا از جگر وامستمان

□

غوطه خوران بحر استغراق

□

کوه احد پاره شود خاصه چو ماها

□

که می‌پرهیزم از پرهیزگاران

□

که قامت تو شبی خم نشد به وقت نماز

□

به هیچ روی مرا بازگشت ازین در نیست

□

کان جا نباشد علتی وان جا نبیند کس خلل

□

هله در گلشن جان رو، چو مریدی و مرادی

□

که حلالت نکنم گر نکشی از نازم

□

ناگهان از مقام عالی دل

□

شاه یگانه ناظم منظومه‌ی زمان

□

کس چه داند که بکوه از کمر او چه رسد

□

این ناز و سر گرانی از بخت ماست گویی

□

گر سود کنیم و گر زیانست

□

دیده تیره است و یار در بر ماست

□

ور بگریزیم ز تو، سابقی

□

آنچه پذیرفته‌ای چون برسانی بگوی

□

عسس نخواهد، سپه ندارد

□

ای دیده بینا به حق وی سینه دانا بیا

□

در پی مهره بسر در دهن مار مرو

□

بجز از بیش او و قلت تو

□

کز اشک همچو بارانم برآید

□

دگر کار نداریم در این کار بگردیم

□

هرچند که تو آمین نکنی

□

اگر دیدی، نپندارم که از دامش برون جستی

□

پرفشان زین قفس تنگ سوی طوبی شد

□

جان ستان آدمی رستمی بی‌گنهی

□

که سروی در قباهی برنیاید

□

در دم پنجه‌ی هلاک مرو

□

بیچاره از سرکوب پر حیران و گیج و دنگ شد

□

سست شد لاشه به جاییش ببند

□

ای روز، گوهر می‌دهی، وی شب، تو عنبر می‌کشی

□

روزیش در کار آورد، عزم عزیمت خوان شده

□

دل و جان داده، پا ز سر کرده

□

آن گنده پیر کابلی صد سحر کردت از دغا

□

بب دیده طهارت کنند و غسل بخون

□

یا ندارد گذر؟ چه میگویی؟

□

تا همگی سود نشد سود زیان گشته‌ی ما

□

یک ساعت اگر رهد نخواهم

□

که سخت از کار رفتم من، مرا کاری بفرمایی

□

که در اول غروری و در آخر زمانی

□

الا ملاقاتهم فی ذلک الحرم

□

نامی ز نام خسرو صاحبقران کند

□

گر چه آن ترک ختا ترک وفا کرد و برفت

□

که رو در قبله‌ی اقبال داری

□

بنشست و قلم روان برداشت

□

گر نبودی در میان ترک ادب

□

بالله فاستمع لکلام مقشر

□

روی معشوقه همی بوس، که عشقست و جوانی

□

همه‌ی ابنیه‌ی آن تازه

□

تا ره بری سوی احد جان را از این زندان ما

□

لیکن ز دشمن ناید پسندم

□

یقین بدان تو که: اندیشه‌ی پناهش هست

□

مشکل گمان برم که چنین پیکری کنند

□

از بهر قلاده عنبر آییم

□

باید تایبات آیبات

□

با دگرانم فزود وحشت و بیگانگی

□

به سوی گلشن جنت عزیمت و رحلت

□

حاصل شود به راستی ما یقین تو

□

دامن کشان روان شد و در ما نظر نکرد

□

ببین که: برتو چه آید برین دل بدونیم؟

□

انگشت شهادت به تحیات برآورد

□

رفت و مرا تجربه‌ها اوفتاد

□

اذا ما انت جاری، انت جاری

□

ار قبولش می‌کنی روزی به یاری

□

تا نگردد دریده پرده‌ی راز

□

سر درکشید و گرد شد مانند گویی آن دغا

□

تذرو باغ فردوسم نه مرغ این گلستانم

□

جور کن، تا شود سر افگنده

□

با او به زیان نمی‌توان برد

□

خوش تختی خوش تختی بنهادم بنهادم

□

و گرم خاک و با توام چه لطیفست آن منی

□

غرضم جمله تو باشی، چو به جایی نگرم

□

صد دایره هر زمان نماید

□

به جگر گوشه‌ای برون آ تو

□

که هیج با تو مرا در میان نمی‌گنجد

□

برگیر ازو تو مهر و مگیرش به مادری

□

بزیر لب: بیازردیش یک باری که خود داند

□

یا رشته‌ی عشق بگسل از ما

□

والرب ضامن، کی لاتبالی

□

که رای او طلب‌گارست و روی او نگهبانم

□

بود آن رشک خور و خجلت ماه

□

چون عشق را سرفتنه‌ای پیش تو آید فتنه‌ها

□

دست در پیراهن زنگاری والا زده

□

چه کشی بر سپهر کوهی را؟

□

چون مهر بر افروزان، یا نار کنش، یارب

□

بر دل و جان و جا خون خواره شیطان صیام

□

ورنه چرا خسته و بیمارمی؟

□

زیرا که نشاید شد دلشاد ز دست تو

□

به گردون تاختند از سطح غبرا

□

بدر و گوهرش آراسته شد سقف و جدار

□

عاقبت کام من خسته برآمد

□

ز امهات حضور زاینده

□

بی‌موجبی عاشق کشی آن بی‌وفا را می‌رسد

□

رخنه در هیچ تو نمی‌دارد

□

نور حقی یا تو حقی، یا فرشته یا نبی

□

کزین دستم که می‌بینی به صد فریاد از آن دستم

□

این بس او را که عشق منزل شد

□

وان زنان ملک مه بی‌میغ تو

□

یک راه عنان رنجه کن ای شاه سواران

□

روشی داری و روانت هست

□

در همه سرها چو هوای گلست

□

وگر زخمی رسد مرهم بسازیم

□

از رحمت خویششان وفا ده

□

اوحدی نیزت غلامست، ای صنم

□

تو گوئی که از آب حیوان سرشت

□

دیرینه دوستان را بی‌تهمت گناهی

□

کانکس که بمیرد ز وی آواز نیاید

□

چه گویند: این حکایت خبر داری، چه میگویی؟

□

من ز تو دورم و او از تو جدا نیست چرا؟

□

ز گنج بتکده‌ی سومنات یافته داد

□

داند که عدوی تو بهایی

□

او را کزین گلستان دامن گرفت خاری

□

پیل با قهر او ضعیف چو مور

□

ای عنکبوت عقل بس تا کی تنی این تار را

□

پر می‌زند در آرزوی آشیان تو

□

برگذار سیلها منزل مساز، ای کاروانی

□

که برین چهره بجز خون جگر چیزی نیست

□

کز بحر جان دارد مدد تا درج در شد زو شکم

□

تا پیر مغان بینی در بلبله گردانی

□

ما را به دامن او گر می‌رسید چنگی

□

شیر «حولین کاملین» او را

□

ز حکم خسرویم سر به کوهسار مده

□

اسرار دل سوخته از دل بزبان آر

□

جهد کن تا بهش توانی خورد

□

که هستی کرد او را زیردستی

□

که فضول از جناب من رانده است

□

سر شاهان این جهان همه پایست و تو سری

□

گر کمر گرد تو گردد ز کمر هیچ مگوی

□

آن کس که ز من شنید نامت

□

تا درنیندازی کفی ز اهلیله خود در دوا

□

وز کام چه گوئید که بی کام و زبانیم

□

عادلان را به جان خطر نرسد

□

یاد آورید این عاشق دلتنگ را

□

کز عشق خاکیان را بر می‌کشد بهارش

□

که تا از عشق، مولانا نمانی

□

چه فرق از ممنی تا بت‌پرستی؟

□

دیدار رخ یار دل‌افروز و دگر هیچ

□

همان به خواه که گفتیم به آن لسان که تو دانی

□

چو همدم تو می جانفزا بود غم نیست

□

که اندر دوستی یک هفته پاید

□

جز داغ تو بر کفن نباشد

□

من نوازنده‌ی او گشته و او رودنواز

□

شیر در مرغزار بایستی

□

تا شمع بیندت که چنین خوش نشسته‌ای

□

ملاحت عجمی و فصاحت عربی است

□

آن خیال زشت را هم مادریست

□

پیش ما فاضلتر از صد ساله زهد جاهلی

□

شربت مرگ و مردن این بودست

□

بر دل آمد سر پیکان، که برابر زده بود

□

من فر دگر گیرم من عشق دگر دارم

□

لالا چه خبر دارد، از ما و ازان لولو؟!

□

سینه‌ی ما سوختست، از پخته و خامش مگو

□

دلی درباخت یا جانی زیان کرد

□

نهفته با دل خود می‌کنم شکایت تو

□

که حرامست نظر بیتو و می با توحلال

□

فرو خوان قصه‌ی ملکی و مالی

□

خاک لحد ز گریه‌ی من غم برآورد

□

که رضا صبر فزای است مرا

□

تری حیاتک تبقی لا بانفاس

□

بوده، لیکن جمله دشنام آمده

□

به عنایات الهی واثق

□

نمی‌دانی ز هدهد جو ره قصر سلیمان را

□

چون فتادم من بیدل به چنان طراری

□

که گر بلند کنم اندکی، گران شنوی

□

دیدار خوب رویان بی لا و لن نباشد

□

یبرد ذاک و البستان و الفردوس یستنعش

□

کاستون حیاتی تو، و قندیل سرایی

□

دل بدادیم و هم پشیمانی

□

که رخش دیده را جلا می‌داد

□

که محروم است از پرواز مرغ بسته بال تو

□

که گدائی درت ملکت سلطان ارزد

□

دوا کردی و بیماری همین بود؟

□

نزدیک من کمر نه، که زنار دیگرست

□

چگونه نوبهاری در ضمیر است

□

قفلی دهدم حکم حق، و گاه کلیدی

□

گر به کفار پسندم نه مسلمانستم

□

زار بنالد به حال زار من اندر

□

تا از خوشی راه تو رهوار گردد لنگ‌ها

□

از آتش جگر دل بریان کباب کن

□

این پنج زورق و دو در و یک سوار چیست؟

□

کس نپیچد پنجه‌ی عیار ما

□

که او جنات جنات است مبهم

□

ایاک سعاد! ان تقیمی

□

تا خود کدام باشد ازین‌ها پسند تو؟

□

کس نبیند، مگر تو بنمایی

□

نقطه‌ی قطره اشگی که نشوید گنهی

□

بغیر از یوسف کنعان نخواهد

□

غریبست از چنان رویی چنینها

□

ایست مکن، چو قافله روی در آنطرف کند

□

کزین خوشتر آب و هوائی نیابی

□

من پند بنپذیرم، چه جای مرا پندست؟

□

بعد از تو روا باشد، اگر دوست نگیریم

□

ور توان در دل بی‌رحم تو جا نتوان کرد

□

جانم به فدا باشد این ساغر زرین را

□

اگر به چشم عنایت کند نگاه مرا

□

بنگر نیک تا نباشد دور

□

گر چه ازان خرقها پیرهن ما قباست

□

حلقه گوش ساز پیغامش

□

وحی جبریل امین سوزنده‌ی وسواس شد

□

گر چه تو خواب چشم من خود به خیال بسته‌ای

□

که بقا در فنای ایشان است

□

گهی که یار نباشد درین دیار چه حظ

□

بازا کزین حیات مضیع شدم ملول

□

ریش بابا بین که: نیمه نماند

□

وقت آنست که بی‌پا و سرم گرداند

□

دیری است کم آرزوی آن است

□

ای دلم چون که و که را تو چو داود بیا

□

اوحدی را ز جفا همچو زمین پست مهل

□

هرچه باشد در دل سختت اثر خواهیم کرد

□

در سیر سیاره شده هم تو برس فریاد ما

□

هر لحظه کنی با من بیچاره عتابی

□

نبات خاطر پاک منند این

□

از دل بریان کباب انداختست

□

نه مردم نی زن ار از غم ز زن تا مرد می دانم

□

گر دهی دل به روح حیوانی

□

خورشید را ز شرم تو پنهان کند فلک

□

گفت در پاسخش که : ای دانا

□

بریز خلق من اول ولی به خنجر او

□

که حرز بازوی جانم بجز دعای تو نبود

□

که از لعلم حساب خرج خواهی؟

□

سال و مه بر یاد آن رخسار و قامت می‌کنند

□

نه در خور نسب و نه سزای مقدار است

□

بدل اندیشم، ترسم برمی

□

کام دل خود ندید جان به کام آمده

□

چنان آمد به دنیا و چنین رفت

□

تا که عکس آید به گوش دل نه طرد

□

از ملک کسری مهر نگارین

□

مرگ اندر آورد سرت، ای بیخبر، ز خواب

□

نور رویش جگرم را بتر از خار بسوخت

□

یار همی‌خندد و لالا ترش

□

یا معتمدی و یا شفایی

□

دریغ آن رنجهای من! که چندین احتمی کردم

□

الحق آن نیز هم به پیشانی

□

ور نمیرم در هوایت زندگی بر من حرام

□

از نور مبرا شود و از نار میندیش

□

هر سه بی‌رنج و درد سر نبود

□

گو: بیاور، کاوحدی تن در قضا خواهد نهاد

□

خبری یابم از دوست مگر

□

به صفت زنده شدیم ارچه به صورت مردیم

□

سینه‌ی ما سوختست از پخته و خامش مگوی

□

در خروشم، اگر چه خاموشم

□

به اول بنگر و آخر که جمع آیند غایت‌ها

□

بیش از این طاقت نادیدن یارانم نیست

□

از دیگران جدا شد و دیگر به من رسید

□

کندر هوس او شکر انگشت گزانست

□

همه شاهد و خوبیم همه چون مه عیدیم

□

قفل جهان همه بگشادمی

□

قصه‌ی گرگ دهن بسته و انبوه شبانان

□

دردی کش و می‌پرست و قلاش

□

از بوالعجبی جام شرابیست معلق

□

ذره‌وار از مهر رخسارش ز روزن در فتاد

□

گرگ موذی را بسوزد کشتن میش، ای جوان

□

از معرفت خبر نشد آنرا که لال نیست

□

کاهل اخلاص خود گنه نکنند

□

ویرانی و آوارگی، صد خانه و صد خانگی

□

شبی بنشانم آن مه را و می‌بینم به مهتابش

□

راه یابم به عالم مستی

□

هر ذره‌ای خندان شود در فر آن شمس الضحی

□

بوی مشک ختن از ساغر صهبا بشنو

□

و زان پس اوحدی را هم بیامرز

□

روانم برین روی چون کهربا

□

جان چو کبریت را بر چه بریدند ناف

□

در پی رضوان رضا می‌روی

□

از تو دوایی ندید این دل بیمار من

□

بر او بخواند آیت والشمس در کتاب

□

خواهم از حق که همان نخل جوانش باشی

□

شمع شد از آتش من در گداز

□

با جنوب گرفته مال مباز

□

دل بدو دادم و دانم همه از یاد برفت

□

گه چو اندر سرخ دیبا لعبت بربر شود

□

ینجی نظری من‌الکفاة

□

گاه پیاده رد کنم، گاه سوار بشکنم

□

که نبود جای عشرت جز همین باغ

□

خورشید و مه پنهان شود چون تیرگی گیرد هوا

□

بلی همیشه پریشانی آورد سودا

□

چون حلالست و نیست بوسه حلال؟

□

چون عشق سخت گردد دل کژ کند روایت

□

آن می چون زر سرخم برد اندر کان خویش

□

از مرده خری، والله بتری

□

عشق می‌پوشیم و رنگ رخ گواه

□

گاهی به دعا شفات جویم

□

خوش باش که جا در عشق پهلوی کسی داری

□

هنوزت هندوان عنبر فروشند

□

به صید دل کمند انداز باشد

□

کز غم خوبان بجز بی‌حاصلی حاصل نشد

□

بحر گهر زای تاجدار بماناد

□

یا لدةاللیالی، یا بهجةالنهار

□

چه دل؟ ای خرمن دلها شده بر باد از تو

□

شب ما از رخ تو گردد روز

□

وز لورکند شاعران وز دمدمه هر ژاژخا

□

در شیوه‌ی جان باختن صد طعنه بر مجنون زنیم

□

شاه تحقیق گوی صوفی فن

□

کس نام چنین ها نتوان برد، که زشتست

□

نکردی شهریاری اندر این دل

□

قمر مثلک یا محترق الضواء

□

شکسته دل شدن از یار آشنا دارم

□

در حسن، رخ تو در صفا هم

□

گر ذره ذره میکنی از فتنه‌جو مرا

□

همچو خورشید در شب دیجور

□

برگرفتم علم به دستوری

□

مگر از دست خود یابی امانی

□

هر کو به تو قرب بیشتر داشت

□

دست از ما چرا نمی‌شویی

□

چه تریاک بهتر ز کوتاه دستی؟

□

گفت مهری مجتمع شد با مهی

□

گر هست آتش ذره‌ای آن ذره دارد شعله‌ها

□

تا کی کنی بهیچ حدیث میان تهی

□

هم بر آن پیشینه اقرارم، خداوندا: ببخش

□

نهم زنهار بر جانش، که صد زنهار بنویسد

□

دست ببردم سوی او دست مرا زد که بهل

□

تنتن تنتن، که تو یعنی تنی

□

نه پرتوی بر حال دل، نه بوسه‌ای در گاز من

□

ز باغ از جور گلچین و جفای باغبان رفتم

□

گاهی که جمع گردید اسباب تندخوئی

□

برخیزد و برآتش تیزم بنشاند

□

سوار شو، منشین، سعی کن، روان دریاب

□

تا نیایی بر نیاید آفتاب

□

دیدم به چشم خویش که در عهد ما نکرد

□

نی، چشم باز کن، که نه اول نه آخرند

□

هرگز نخواهم داشتن دستت ز فتراک، ای صنم

□

کواز صور برنکند هم مرا ز خواب

□

که مجال گفت کم بود آن زمان

□

ببرد آبم شراب ارغوانی

□

زود در بیشه شد که: وای پسر!

□

روز نوروز خود اندر چه شمارست امشب؟

□

تو گمان مبر که از وی دل پرگهر ندارم

□

سیر چریدی، خر شیطان شوی

□

ما حبیب خود به غار اندر کشیم

□

که در معاینه بر روی باغبان بستند

□

ز هم پاشیدی و ریگ بیابان عدم کردی

□

گوی دلها در خم زلف چو چوگان تو باد

□

من خفته و همراهان با طبل و علم رفته

□

که غم دید و جز سوگواری نداند

□

تو خوش بخفته‌ای و تیر عمر رفت از شست

□

سال دمعی کمایع آن

□

اینست که از روی تو دوری نتوانم

□

در زمان نقد تمناش به دامان بنگر

□

گه عاشق کنج خلا گه عاشق رو و ریا

□

وز صحن باغ رشگ برد گلشن ارم

□

اگر خود بر سرم شمشیر باری

□

غصهایی که ز هجرش به شمار آمده بود

□

چرا مرده پرست و خصم جانیم

□

باشند درختان تو از میوه خمیده

□

خرمنی گل در میان توده‌ی مشک تتارم

□

به حرف مفت، کسی متهم نخواهد شد

□

در راه بنی آدم گیرنده ترین دامی

□

چون یار حاضرست ز اغیار غم مخور

□

از آب دیده اکنون پیش آر، تا چه داری؟

□

شبی دراز، که روز مرا چو سال کند

□

هست هدهد لقب و کرکس خیم

□

که بسی در فراق جان کندی

□

عمر ابد و مملکت نامتناهی

□

در روضات جنان با دل خرم قدم

□

عالم شکرستان شد تا باد چنین بادا

□

ورنه چون دم برکشم در دم بسوزم ساز او

□

که مدتهاست تا بیمارم از تو

□

از بادیه‌ی حجازم آورد

□

بدهیم نشان که ما کجاییم

□

دونک یا نفس فلا تسکنی

□

ور لایق رازم شوی پوشیده پیغامت کنم

□

وندر آن عشق نیک صادق شو

□

در آتش سوزنده چه ماند اثر از مو

□

وجهی نوشته بر ورق روی چون خورش

□

مال و اوقات خود تلف کردن؟

□

تو پنداری بهشت جاودان شد

□

زیرکی پر دل بیدار کجاست

□

سردی و فسردگی نشانی

□

بغیر از دیده تیرش را سپر کردن، توان؟ نتوان

□

انبیا را ز کیش برباید

□

گفته ما که هین مگردانید رنگ

□

هم ازین ایمن و هم فارغ از آن آمده‌ایم

□

ممکنست ار چه بر اثیر بود

□

که نه در زیر این ستون باشد

□

مستانه مرو که در کمینیم

□

جان را به جهان جان رسانم

□

هوس می‌کند سنگ را شانگی

□

پیش بینان بازپس مانده

□

ز خاک رایحه مشگ ناب برخیزد

□

هیچ ندید آنکه دهانش ندید

□

راهی که سوی او نرود جز ضلال نیست

□

تا نسازی، کار خامست، ای پسر

□

گه چو حلی دلبران مرغ کند نواگری

□

که جان بخشت کند از دلربایی

□

خورده از ما خسان، به کاسه شرنگ

□

یا ز الفت رقیب پشیمان شود نشد

□

بشکفته روی یوسفان از اشک افشاران ما

□

هر دو عالم روشن از نور خدائی یافتیم

□

نهان از طره‌ی عنبر فروشش

□

بهل این شکر فروشی، که بسوختی جگرها

□

هزار کاسه کشد بی‌شکم زهی اقبال

□

یا من فداک روحی یا سیدالانام

□

گرم زین گونه دل جویی، نبینی بعد ازین بازم

□

گنجینه نهادند به ماران، همه رفتند

□

نه آن شهی که تفاخر به این سپاه کنی

□

از هر دو طرف میل دلم سوی تو باشد

□

مانند زبده‌ای که برون آوری ز ماست

□

جمله بین کس نشد ز روی صواب

□

نگارا بدین زودسیری چرایی

□

سرسبز آن زمینی، که تش کنی سقایی

□

زانکه بر شاخ بلندی بسته‌ای

□

در ره عشق همین است غرض از تک و دو

□

خوش می‌بری کف‌های ما ای یوسف زیبای ما

□

بر سر آتش نهاده عود قماری

□

پر از شهد و شکر خواهد شد آخر

□

روی آوردن او نیست، که دلدار اینجاست

□

که آتش آب می گردد به ایام

□

گرچه پیش شه نشیند چون نیابد شاه را

□

ازین دنیا و مافیها بجز روی تو نپسندم

□

رشته‌ی جان عاشقان مگسل

□

حور آورد ز گیسوی خود عنبرین طناب

□

شد این رود آور و آن زعفران زار

□

وآنکه فارغ ز صحت و مرضست

□

کز تشنگی پنداشتم: آن می‌خماری می‌برد

□

تا ز نارنج دست زد چه رسد

□

که دل و جان ز جام او، برهد زین مذبذبی

□

بگویند این حکایت‌ها و نتوانند ، میدانم

□

گلهای سیب و آلو و آبی و آمرود

□

من بتی‌ام تو ولایت‌های چین

□

لیکن ز چشم مست تو پروای خواب کو

□

چو عزم بی‌وفایی داشتی تو

□

که به امید تو ما را همه ایام برفت

□

هر نظری را نما بی‌سخنی شرح حال

□

بنور نای عن درکه کل فاضل

□

دل میبری به غارت و جان می‌دهیم هم

□

ورنه دل را نبود خود سر عشق

□

دیده معنی از آن رو نگران است که تو

□

بکوی میکده رفت و سدید باز آمد

□

به ترک در گرفتی، یاد می‌دار

□

بگرفت سیل عشق تو از پیش و پس مرا

□

چرا ز خانه برون آمدی درین هنگام

□

مشفقی دایه وار بایستی

□

در شو و حجت بگیر، بگرو و حاجت بخواه

□

وی طبع سخی! بکاه و زحمت بر

□

می‌کرد اشارت آسمان کای چشم بد دور از شما

□

زخم تیر مژه را مرهم و داروئی نیست

□

جان آن سال و مه بر جانان

□

نشد یک دل برون از حلقه‌ی او

□

گه رزم تو سابق چون سنانم

□

تا جمع به خود باشد هستی محمد

□

گه از شامش سحر خیزد، گه از چینش ختن داری

□

دور ز هم آشیان برده سری زیر پر

□

یک مورچه می‌بخشد صد ملک سلیمانی

□

دیده بگشای و بچشم خویش بین رخسار خویش

□

روی او قبله‌ی امیر و سپاه

□

که هر شب مرا با تو جنگی برآید

□

که در سه چشمه‌ی حیوان قرار می‌سازد

□

گیر کنون پیرهن مهتری

□

چون به آن خانه در آییم ز بابا پرسیم

□

راه مقصود را به ما بنمای

□

پر ده قدح را تا که من سر را بنشناسم ز پا

□

آنچه بر جان منست از درد و غم تقریر کن

□

درفشست این، چرا بر وی زنی مشت؟

□

تا چه معشوقی؟ که کس را از لبت کامی نباشد

□

من دادن جان دم به دم زان دادخو آموختم

□

که تو کار مرا سرانجامی

□

به دوزخم بر ازین ره، که من نه مرد بهشتم

□

خواه راحت رسان و خواه گزند

□

رساند دست امیدم ولی به ذیل عطائی

□

که دیده زمزم او گشت و دل مقام خلیل

□

راه به منزل بر، آن زمان که سواری

□

کام من آمد چو کام دوست روا شد

□

برسرش برگ چون بر آینه زنگ

□

کم تنم‌اللیل؟! تنبه! قد ظهرالصبح، تجلی

□

اوحدی نیزت گدای بارگاهست، ای صنم

□

گل ساغر و نرگس قدح و لاله پیاله

□

آید مرا شام و سحر از بانگ تو بوی وفا

□

این خیالست که بینی اثری از بدنم

□

بهوش باش! که مجنون دگر نشد عاقل

□

زیر دیگ عشق او خود آتش اکنون می‌نهند

□

کاسه سکبا پیش نهیدش

□

خوردیم و عمر رفت به وسواس هر فنی

□

زود به آواز درایی رسی

□

که آید سخن در میان از جدایی

□

کوه غم آن سنگ دل گو محتشم فرهاد شو

□

برگرد ماه خط معنبر ، کشیده‌اند

□

دشمن خانگیست، زو به هراس

□

یارب، آن، آسوده از کارم کجاست؟

□

حاصل ازین خاک جز غبارچه خیزد

□

زعقات وجد قلبی لحقتة بالتواری

□

جز کوی او نباشد محراب بت پرستش

□

ز جودش خورد کشت آمال آب

□

چون عنان خود بدین شه داده‌ام

□

نسرین چرخ را پر و منقار بشکنم

□

داریش زرد روی و نگرداند از تو سر

□

جز عیش هر عمل که کنی بعد ازین، هباست

□

بجز آن شاه باقی را شهنشاهی نمی‌دانم

□

گشت جهان گلستان، خار ندارد گزند

□

این سر، نگذارم که بود بر سر دوشم

□

ور سر جنگ داری، اینک جان

□

مدام رعشه بر اندام و لرزه بر اعضا

□

شب فراق تو گوئی سحر نمی‌باشد

□

به جرم آنکه شبی رفته‌ای چو سرو آزاد

□

مانند این نمکها گر در کبابت افتد

□

تا شود پر خون دلی کز سنگ نیست

□

برتر از آنی که روی برتری

□

زان خر بیوفتادم، زان بار می‌گریزم

□

عمر در راه مسلک و مذهب

□

چون هرچ گویی وادهد همچون صدا کهسار ما

□

ز خبر برفتم از وی چو خبر شنیدم

□

به عشق اندر جهانش نام رفته

□

دل درد آن دو نرگس بیمار چیده بود

□

چه دانید چه دانید که ما در چه شکاریم

□

تو درویشی و آن لعلش زکاتی

□

پیش من ار اوراد چو دستور فرستی

□

کوکب نامساعدی طالع ناخجسته‌ای

□

هرچه در تحت آسمان باشد

□

گر ابن مقله ببیند در آن فرو ماند

□

خنک آنان که زود مست شدند!

□

خود ندارم در دو گیتی غیر ازین کار، ای پسر

□

چشمه‌های خون ز رگ‌های زمین بگشودمی

□

که صیادم من و سر فتنه‌ی مرغان توم

□

که اوست درهمه گیتی خزینه‌دار دلم

□

منم امروز و وحشت شب تار

□

تا من از خویش و شما زین وا رهید

□

نبینم بیریائی بوریائی

□

زان نبیند کسی خراب او را

□

که همچون تو سرو روانی ببیند

□

نوای چنگ عشرت را بجنبان تار پنهانک

□

گر چه نیکوست نیست میدانی

□

که در غم، عاشقان را غم‌گساری نیست غیر از تو

□

چه به خود راه می‌دهی انکار؟

□

دشنام را که کرده‌ای ارزان بگو چند

□

حال من دلخسته‌ی بیمار نداند

□

عیش این سایه بر کمال بود

□

چونکه به گوشم رسد، دگر برساند

□

زیر او پوشیده صد دریا بلاست

□

زهی استاد فرزانه، زهی خورشید ربانی

□

به هرزه بلبل شوریده را زبان چه دهی؟

□

ز بزم همنفسان رفت میرزامهدی

□

ماه شب افروز تویی ابر شکربار بیا

□

برفشانیم سردست و سرانداز کنیم

□

بیش از هزار منزل شیب و فراز داری

□

هیچ صاحب نظر پدید نشد

□

خاموش شدم به کام و ناکام

□

کم جالسنی بلا مکان

□

وانگاه بیرون از جهان، حسنش جهانها ساخته

□

حیف از آن نورسته گل افسوس از آن نازک نهال

□

زین گونه مرا خوار که دارد که تو داری

□

گر چه شمع از نفس باد صبا بنشیند

□

که چیدست؟ ای برادر، تا تو چینی؟

□

شهره‌ی آفاق و ایامم کند

□

خون دلم خاک را نگار برافکند

□

شیوه شاهدان روحانی

□

که من، حال، ز آب دیده سیلی بر گذر دارم

□

شراب صافی و مل می‌فرستم

□

آب تویی کوزه تویی آب ده این بار مرا

□

لایق نبود بر کتفش خلعت شاهی

□

ز پر گفتن نیفزاید ملالی

□

لیکن چه خارها که به دل در شود مرا!

□

در دل و جان‌ها فکند آتش و آشوب خویش

□

تاج سر هر شه و هر سیدی

□

که به خانقاه رفتم شب و کس نداد بارم

□

دل عشاق را به زلف تو مسکن

□

بی‌حذر برقع کشیدن ز آفتاب روی او

□

در سر یوسف کنعان چه کند گر نکند

□

چو بر خوبان جمال خود فروشی

□

از تو دلم ذره‌ای غبار نگیرد

□

می به نتوان گفت آنچم حاصل است

□

بر سر شیر مست بنشستی

□

که: در غمت نفسی می‌زند چنان که تو دانی

□

جان بداد و وداع جانان کرد

□

تا که به سیلم ندهد کی کشدم بحر عطا

□

گر به بی آبی سپر بر روی آب افکنده‌ایم

□

نه او را مشتری باید که باشد؟

□

لب لعل تو محصل، خط سبز تو برات

□

که هش ترکیب می خواهد من از ترکیب بگسستم

□

که حیله آفرین و حیله‌کاری

□

بسان چشم خوشت ناتوان همی گردم

□

طلوع کرد ز خم آفتاب انور می

□

در کتاب دعوتم حرفش شود زیر و زبر

□

جور آن شمع دل افروخته چندین که برد

□

مرا دلسوز می‌دانی و آنم

□

بر آستان خود نه تابوت و محملم را

□

افکند بر کنار و صدف در میان کشید

□

تا تو حقی یا که تو نور حقی

□

دو چشم اوحدی هر شب یکی دریاست پنداری

□

تا کنی چشم جان بدو روشن

□

هست به معنی چو بود یار وفادار مرا

□

خورشید بنده گردد و مه خوشه‌چین مرا

□

زان گونه بودی لاجرم، زین گونه داری سروری

□

اندرین خیمه، که معشوقه‌ی ما خرگاهیست

□

چون گلبنم در گلشنش حیفست اگر خاری کنم

□

تو چه باشی به پیش من خاری

□

از خار خار هجر بیاید تحملی

□

به عشرتخانه‌ی فردوس اعلی با دلی خرم

□

آئی فرو به بارگه دل گشای چشم

□

ز تشنگان بیابان غم دریغ مدار

□

سخن ما بسوزتر باشد

□

چه عجب! اگر به سخن واقعه پرداز آید

□

خود آنجا کو بود هرگز بلا نیست

□

کی رود به اختیاری سوی درد بی‌دوایی؟!

□

همچنین می‌کن، که با ما هم چنان پیوسته‌ای

□

وآنجا که فقر زند کوس، با تیغ و با سپرم من

□

جان تو سردفتر آن فهم کن این مسله را

□

که من از خود بروم چون تو پری چهره در آئی

□

دلی چون سنگ خارا در میانش

□

پیکر مویی شود تا بر دهانت بگذرد

□

بکندم از همه دل در تو بستم

□

جمله ثنا اندیش تو ای تو ثناها را سزا

□

من گرفتم که بگویم، تو کجا گوش کنی؟

□

تا به حرف ای دلبر نامهربان آرم تو را

□

در تن اساس عمر مرا کرد استوار

□

گوئی که بلقیس از سبا سوی سلیمان می‌رسد

□

بر افشان دامن گل را به آتش

□

روش عارفان جدا باشد

□

بهر مویزکی که جز آنش عزیز نیست

□

بگداخته زخجلت و شرم وفای او

□

راستی بیم هلاکست از چنان خو کردنی

□

قصه خواهی، بیا ز ما آموز

□

پهلوی او هست خدا محو در او هست لقا

□

که نیست بحر غمم را بدیده پایابی

□

درین بیچارگی دستم دگر بار

□

که این غبار ستم بر خراب می‌ریزد

□

به مشتی گل در او بنیاد کردم

□

راه ایشان بزنیم و همه را عور کنیم

□

چون سحر از آن به مشک و گلابش نبشته‌ای

□

گوئی کز آشنا سخن آشنا شنید

□

زخمی که بر من از نگه اولین زده

□

همچو آن سنبل شوریده فرو مگذارش

□

گردگانست و گنبد هر ما

□

گو: مپندار بجز خال لبش دانه مرا

□

بوسه بده گرد بهانه مگرد

□

تا جز تو کس نبیند آن چهره‌های زیبا

□

رفت بر باد و نشد یک بوسه مقدور از رخش

□

مبتلی گشت به همصحبتی خامی چند

□

زان که ندانم جز تو کارگزاری صنما

□

بوی گیسویت نمی‌یابم ز شاخ سنبلی

□

وندر آن کوره‌های قهر برند

□

چه پیرهن که بخواهد قبا شدن ز شما

□

اندر این فتنه خوشم من تو برو می باش سالم

□

چو ز خود برفت مطرب، بزند ره حجازی

□

میسرم نشد از روی او نظر بستن

□

عارفان راست مایه‌ی عرفان

□

ای فدایت جان چه می‌فرمائی اندر باب دل

□

سر فرزانگی بعشق افراز

□

کشتن او ز عقل بیرونست

□

یا بوسه‌ای بده که مرا خون بها بود

□

که از بالا رسد مردم به بالا

□

ناشده ما از رخ و از تن جدا

□

که برگشتی چو زلف پر خم از من

□

چون شکستند از آن هوا عشاق

□

فردی تو چون نکند از همگان فرد مرا

□

رقعه‌ئی از خط آن لاله عذارم برسان

□

چون تو در هر قدمی چند هزاری باشد

□

آشتی گر می‌توان کردن، مکن جنگ، ای پسر

□

خمش باش خمش باش هم آنیم و هم اینیم

□

اسکتوا ذاک‌الخیال، قایدی ایم هو کی

□

نرسی پیش او مگر به فقیری و نیستی

□

بت پرستیدن آرزو شودت

□

به جذبه‌ی تو ز تخت الثری برآرد سر

□

برکشته چو خنجر زنی آواز نیاید

□

گفت: تویی، پرده ز خود برمدار

□

همه روی زمین نمازی بود

□

در همه حلقها طناب انداخت

□

جز که یکی رسته‌ی بازار نیست

□

سوگند به جان تو که: اندر دل مایی

□

ره بریدن بی عصا فرسنگ‌ها با پای لنگ

□

یاد هر قوم مکن تا نروی از یادم

□

که عمر را عوض و وقت را قضائی هست

□

چو بگریزی، گشایش باشد آنجا

□

جهان جیفه پیش کرکس انداز

□

دانم که چه داری تو در روت نمی‌آرم

□

والعقل فیه حارا کن هکذا حبیبی

□

کی توان بی‌آتشی بگداختن؟

□

پاکبازان عالم توحید

□

ز افت طوفان خطر گاهی شود هر منزلی

□

هر دم کنم ز دیده سزا در کنار خویش

□

گر شود تشنه جای خفتن نیست

□

قمر نشان تو از دیگری روایت کرد

□

در کندن کوه آخر فرهاد نخواهی شد

□

می‌برد جان و دل زهی اویی

□

چهره‌ی من ز زرگری اشک من از درم زنی

□

بنویس که خان احمد دون شد به جهنم

□

جام مرصع تو بدین در شاهوار

□

ز هر چه جان بفزاید تو جان فزاتر از آنی

□

چه می‌گردی به گرد قند خوبان؟

□

تن راهرو بار جان برنگیرد

□

درآ در ما که ما سیل روانیم

□

توی که به جانت بجوید شکاری

□

تا نگریی نیاید بر ما مجال خنده

□

تازه و تر چون خضر، بر لب آب بقا

□

ز باغ وصلت، گلی نچیدم، جز این که دیدم، هزار زاری

□

چند برخون عاشقان گردد

□

نه خوردم دست میداد و نه خفتم

□

زین چند و چرا بگذر، تا فرد شوی یکتا

□

اکنون جز ازین همه کدام است

□

لا زال لنا زینا من حلة انواری

□

گشته به مهر تو ما در همه گیتی مثل

□

چو روی لیلی و دامان مجنون لاله گون صحرا

□

ز روی دختر گلچهر رز نقاب انداز

□

عاشقانرا گوشه‌ی مسجد خرابات آمده

□

از هوای دل آشفته که برخاست مرا

□

راستی بی‌قدمست ار نه به سر باز آید

□

جان پذیرد ز خوشی گر بود از سنگ صنم

□

زیر قدم چشم و دل اسپرده‌ای

□

گناه از بنده و بخشیدن از تو

□

همره از راه منزلی رفته؟

□

رخنه در هر دل به قدر قوت بازوی او

□

تو پنداری که خونش می‌دواند

□

حرکت کرد و اضطرابش داد

□

هر چه از جور رقیبان جفا کوش آید

□

دلم سوخت هم زان قضا می‌گریزم

□

خیالی چون شب تاریک لولی

□

برو بارش به جان می‌کش، که نازک دلبری داری

□

نبودش سوی من هاتف گر آن دزدیده دیدن‌ها

□

سلیمان با چنان حشمت نظرها بود با مورش

□

جان من جانان شد و تن پیرهن

□

که درین پرده نیست کس را بار

□

گمان مبر تو که گوشم به پند خواهد بود

□

بر سر تخت برآ پا مکش از منبر خویش

□

در عدم درگریز یک باری

□

تا نکوشیم بر نیاید کام

□

منزل حاجی نبی باد بهشت برین

□

کانجا گریز شاه ز بیدق شود ضرور

□

خون در جگر ریش عقیق یمن افتد

□

ولیکن عاشق این معنی چه داند؟

□

در نظر من شب تاری بود

□

ز پنهانی نهان اندر نهان است

□

زرگری کن، که کیمیا داری

□

خرمن به باد داده و مسکن بسوخته

□

هم زبونی و هم نگونساری

□

روشن است این که خضر بهره سرابی دارد

□

دلم باری جز غمش ندارد باری

□

زین جا درست کن به قیاس استوای دل

□

ملامت دل از کار دور گشته‌ی ما

□

خجلم ز خاک کویش که حدیث آب گویم

□

چه باشد گر تو زین رمزی بدانی؟

□

چون من اندر ده شوم بی‌کیش و قربانم بری

□

نیست از حال عاشقان غافل

□

در غزا خونش غذای تیغ خون بار تو باد

□

بپاس یکشبه‌ی پاسبان نمی‌ارزد

□

که ترک عشوه گری تیر در کمان دارد

□

به طریقی که نم در همه دریا بنماند

□

وز همه باز است بیش با همه سر کوچکی

□

فاز به بخمرة، قلت له فهکذی

□

در شنکج حلقه‌ی زلف سیاه آراسته

□

باز نگردد مگر ز گریه‌ی عاشق

□

به عالمی نفروشیم مویی از سر دوست

□

تا آمدم در کویش از طرف چمن باز آمدم

□

می نشاه فزود می‌گساران را

□

ما به مستی خود فضیحت گشته‌ایم، آن خر کجاست؟

□

چه ویرانی پدید آید چه گویم من نمی‌دانم

□

تا قبا چاک زدند از سهرش اهل قبا

□

و آنگاه با رخ تو هر ذره را وصالی

□

بنه بر دوش من تا بردباری‌های من بینی

□

که سازیش تو معطر به گرد دامانی

□

جان من نعره زنان از پی قاتل می‌شد

□

عشق‌بازی کیش تو، عاشق کشی آیین تست

□

سه نوع آمد حیاتش در سه منزل

□

چون تو خورشیدی درین دوران که هست

□

تقنی عن‌المدارک فی خالق‌الحسان

□

وین دانه پرستان را سر درغله اندازم

□

کم کن سخن که گوشم ازین داستان پر است

□

فدای قد تو هر سروبن که بر لب جوست

□

دعوی عمر شصت ساله کنیم

□

می‌کوش به حدی که پر و بال تو افتد

□

از آن آرد برون للی لالا

□

چون زود چو گرد برنجستم

□

ذره به ذره همه ساقیستی

□

بر تن مرده بی‌رخت مویه گرم، دریغ من!

□

که غبار مرا پراکندی

□

سیه در آینه‌ی بخت خویش دیدم و رفتم

□

هر کرا صحن سراپرده‌ی سلطان باید

□

غم نهفته‌ی او را به غیر نتوان گفت

□

با غم و با درد خود جفت و قرینم کند

□

کس چو داند که بر این پرده گذر کس را نی

□

گفتم که: « از کجاست » بگفتا: « از آن دیار »

□

بر سر ما خاک جفا بیختن

□

با خیالت همه شب دست در آغوشش باد

□

به بوی آن که دگر نوبهار بازآید

□

نه با تن‌ها من تنها بیایم

□

بردار از این میانه هم دیر و هم حرم را

□

هم بدرقه او گردد، هم راهبر او باشد

□

انگشت زنان گشته که از پرده بجستیم

□

بیا، کین شکل و این صورت به لطف یار می‌ماند

□

کی توان گفت که: یک روز می‌آور یادش؟

□

ز پیروزه دراعه‌ای پربها

□

که در جهان دگر همینت ندیم ندم

□

که به درمان من سوخته دل در ماند

□

و بدا الصباح کراهب متسحر

□

سحر گه ز دیوار بستان بجست

□

کای خسته چون بیابی اندوه زار ما را

□

کرده بدان پیه نظر آشتی

□

تا خود تو بدین خوی و نهاد از چه سرشتی؟

□

سینه‌ام زین غم چو گل صد چاک بودی کاشکی

□

مستانه‌اش نقاب ز رخسار برکشیم

□

بی شک بسوزدش دل سنگین برای ما

□

ترک چشمش بر سر کین است گویی نیست هست

□

نقش او چون هرگز از جانم نشد

□

وان شیوه‌هاش یا رب تا با کیست آنش

□

حرف را در میان چه می‌آری

□

یکسو منه سر پوش من، کز خلق مستور آمدم

□

چشم جادو و خال شوخ تو بس

□

از برایت به فلک رخش دعا می‌تازم

□

با وجود لب شیرین بشکر باز نماند

□

نهد چون در کمان ابروی جانان تیر مژگان را

□

او را بکوش تا نشناسی جدا ز خود

□

ندمد صبح رادمردی هم

□

کجا بیندم این خلق برونی

□

بسوز هجر چو گشتیم مبتلا برویم

□

چو مرد والا شد، گفته‌های او والاست

□

چشم بد دور که بی مطرب و می مدهوشیم

□

یا سرو سیمین در چمن زینسان به رفتار آمده

□

در بند سر زلف سمن‌سای تو افتاد

□

خواهد افگندن به بازی اندر آن چاهم دگر

□

اگر خاک جهان بر وی فشانم

□

ز نقل حال گردد گلستانی

□

پرتو آن شمع بین و ترک این پروانه ده

□

لطف و قهری بجای هر معمول

□

شکر که ما نداریم قدری و اعتباری

□

جز باد صبحدم بگلستان که می‌برد

□

هم می‌خورم خدنگت، هم می‌کشم کمانت

□

برد چنان دل، که گوشواره ندانست

□

پشت اسلام و هم از پشت پدر ایران شاه

□

تا آتشی اندر فتد، در دودمان آب و طین

□

پنداشت که بتوان زدن این پرده به تایی

□

که آمد عالم فرسوده را بر تن ز عدلش جان

□

به غیر خال سیاهش که دید به دانه

□

گوید بنوبهاران هذا نصیب لیلی

□

مگر شیرین به خاکش با لب شیرین شود پیدا

□

کجا بیند مر او را لفظ غایت

□

اما سفینه نوح تعد للاهوال

□

پیش جاروب باد بنهادی

□

زلف چو شام تو از خون جگر چاشتم

□

زانکه زین در کجا توانم رفت؟

□

ساقی عشق در قدح کرده شراب بی‌غشی

□

بدینسان روز و شب تنها در این ویرانه بنشیند

□

کانگه به عمری نیم دم دریافت نتوان صبح را

□

کندر گل تشویر تو چون خر بنماند

□

پس از خسرو تیغ زن کشتمی

□

ز جان برنخیزی که بس کاهلی

□

شب روز می‌گشت از رخت، شامم سحر می‌شد ز تو

□

آه زینت رفت از دنیا به گلزار جنان

□

ور برنجم خاطر نازک برنجاند ز من

□

در عشق تو همدم بجز از آه ندیدم

□

وان که می با تو ننوشید دواب است، دواب

□

رها مکن که بگوید، که من بخواهم گفت

□

چو نهان شد آفتابم به دو دیده چون سحابم

□

در بر و بحر اگر رود باشد راد و محترم

□

در جهان چون من ازین بیش ندارم چه کنم؟

□

چنان بود که گه مسکنت جبین یهود

□

در نظر درک او بس که زبون آمدم

□

سخنش تنگ در دهان بگرفت

□

یوسف دل پا در آن چاه زنخدان شد مرا

□

وآنگه تو ز بی‌رحمی بگذاشته تا: باشد

□

چشم و دل من سیر شود زان رخ سیمین

□

مجال‌الروح فی جد جدید

□

به گوش او رسد حالم، چو با ابرو سخن گویم

□

من چون مرد دوزخی نالنده از گرمای او

□

برده از دست هر آن کس که کمانی دارد

□

گوئی مگر که خاطرش از ما گرفته بود

□

صبح‌دم بیند اگر چاک گریبان تو را

□

بنشین، که جام می بنشاند غبارها

□

وگر نه کیست ز مردان که او کشید کمانش

□

بر اسد و پیل زن ار رستمی

□

بر من گواه باش، که اقرار میکنم

□

تو هم نوعی جفا می‌کن که بتوان داشت پنهانش

□

عشوه‌ی چشم نباشد گره ابروئی

□

ز آتش مهرت شرر در کاخ کیوان افکند

□

وگر نه دیر و حرم هر دو یک صنم دارد

□

پند نگیرد اوحدی، تا دل و دین در آن کند

□

کدام حیله کنی تا فروخت بتوانی

□

دادمش من بهای پنهانی

□

باز چندیست که در خواب نرفتم ز خیال

□

گذار، اگر چه نیست مهمل

□

زاهدان معذور داریدم که اینم مذهب است

□

مگر چشمم چکاند برلب آبی

□

کز همه سو ترک غمزه‌ات به کمین است

□

ندیده‌ایم کز آن آستان در بگذشت

□

جهت معجزه دین ز کمرگاه جبل

□

چون من سوخته پزیدستی

□

زان چنین در خاک میریزی که آب انگاشتی

□

قدمی نرفته ز کوی وی، نظر از چه سوی قفا کنی

□

جان را که برق عشق تو را کرد خرمنی

□

لیکن حدیث سوز غمش در جهان بماند

□

که در خم خانه‌ی هر کاملی نیست

□

در غم بهلی مار را، تنها بدوانی خود

□

وز عشق تو هر روز مرا تازه خماریست

□

سر بند عاشقانه و رستی

□

راستی را پشت همچون سال من

□

از رضا و موافقت زاید

□

پیداست نگارا که بلند است جنابت

□

و فی زلة الرجل مالی یدان

□

آسمان بپوشاند، روی ماه و پروین را

□

چنان شناس که: گنجی به دست بی‌درم افتد

□

بر راه دلم این دف من خانه نمی‌دانم

□

بر لب جویبار بایستی

□

چه غم ز سرزنش هر که در جهان دارم؟

□

پشت اسلام را پناه شود

□

نگفت یک متنفس که این چه طوفان است

□

دو دیده‌ام نگر از شام تا سحرگه باز

□

وز کثرت مشتاقان تنگ آمده میدانت

□

شاهد مجلس، بنشین، زاهد بطال، بیا

□

ز روی زمین سایه برداشتش

□

به اختتام به نبتدی

□

که بگذری و مشرف کنی به نعل سمندش

□

بیند جزای جمله به روز جزا رقیب

□

خاک راهی کان مشرف گردد از اقدام دوست

□

لیکن بشد از دستم سرشته‌ی دانائی

□

لها لطور ظل بل لها النیل مصنع

□

لیکن حکایت او خود کی رسد به گوشت؟

□

بر سر ره منتظر موقوف یک آریستم

□

ای ما که همیشه باد بی‌ما

□

«من ذلک» یک حساب می‌بینم

□

که درس شوخی آموزند طفلان را به مکتب‌ها

□

چنین دری نفکنده است برکنار صدف

□

وینچنین با ریش و زخم نیشتر بگذاشتند

□

یا نهال قامت او را به بر خواهم گرفت

□

گمان که برد که چندین هزار خواهد بود؟

□

که همه کون را جگر دوز است

□

کامتزاج العبید بالارباب

□

از شبنمت قطره به گلبرگ چکیده

□

مکن از عشق خویشتن دعوی

□

مست است و در حق او کس این گمان ندارد

□

به مقیمان سراپرده‌ی سلطان برسان

□

کش خبر از حالت رندان صاحب حال نیست

□

بدان درم چه ستاند؟ کسی که جان بفروشد

□

کعبه شفیعم شود چونک گزارم طواف

□

تا به سحر دست من و پای شب

□

با ماه به پیکارم و با مهر به کینم

□

وز این دشت گرد سپاهی برآید

□

همه جا مطلق‌العنان باشد

□

گنج لطفی گنج را در کنج ویران چاره نیست

□

کو تنوری نو که نان در بستمی

□

که گرم سر ببری سر به سرم باید بود

□

ببین گیسوی زلف در چنگ بسته

□

چه جای صبر و آهسته‌ست هیهات

□

که مرهمی نشناسم موافق الم تو

□

گنج‌سان جایش درون خاک در این خاکدان

□

که خدمتی به سزا برنیامد از دستم

□

زنم اگر نه در این دم صفیر شوق زنم

□

بر سر کویش تعلقی است قدم را

□

من مسکین ندیدم جز بسالت

□

کز باد نطق در این غبارم

□

زان روی که دل فراخ پهناست

□

در خاک کوچه خوار بخواهم گریستن

□

در حق منت این ظن برتر ز یقین بادا

□

کشتند بی‌گناه بتان بهانه جو

□

چشمم همه در گوشه‌ی ابروی تو نبود

□

هرگه که یاد طره‌ی پیچان کند تو را

□

ناگاه چون فتادی اینجا؟ عجب، عجب!

□

یکی رسته از نهفت، یکی جسته از حصار

□

که دریای کرم توبه پذیریست

□

لازمت باشد درین آتش کبابی داشتن

□

که قوت اوست مغز اهل عدوان

□

به بوی گلبن وصل تو می‌سراید باز

□

که از دقت نمی‌یارم نظر در آن میان کردن

□

ار جوالبناء معطرا الارجاء

□

گفت که: فردا کنم بر تو گذاری دگر

□

روح نشسته بر درش می‌نگرد به بام دل

□

کو نیاساید ز سیران و رکوب

□

از گرانی رایگان افتاده‌ای

□

تا رسد هاتف به گرد محمل جانان کجا

□

کش جدا در عقب عقده ششدر بازند

□

راستی را کار بالایت قوی بالا گرفت

□

چنگ نمی‌توان زدن زلف خمیده‌ی تو را

□

آن چشمهای شوخ مرا عشقباز کرد

□

ای از تو آغوشم تهی، خوابم همه خار آمده

□

لیک آن جان را از آن سو پاسبانی دیگرست

□

همه در کار من عاجز درویش کنی

□

که بعد از کشتنم آهی برآمد از دل قاتل

□

کس نمی‌بینم ز خاص و عام را

□

تا علم مرشدی برفلک افراختیم

□

مانند بنده هیچ عزیزی ذلیل نیست

□

که دایما به غم عشق، مبتلا باشد

□

که در ظلمت ز آمدشد پری را پای می سایم

□

جان به تو ایمان نیارد با چنین برهان چرا

□

کز هجر خویش پیرو ز وصلم جوان کنی

□

گرفتم همچو دیشب گشت با من آشنا امشب

□

وه که شد ملک دلم ویران ز دست انداز او

□

چه اوفتاد کزینسان فتادم از نظرش

□

فربه تنی که از همه لاغر میان‌تر است

□

وقتی گرت مجال شنیدن در اوفتد

□

که سرور کیست سرگردان کدام است

□

یا ذا الفتوح لا تظلمونا

□

که چوگان که خواهد بود این گوی؟

□

گشت روان سوی ریاض جنان

□

مرد این بار گران نیست دل مسکینم

□

بردی به دلبری ز من آیا چه دلبری

□

کاین پریشانی از آن طره‌ی پر خم دارد

□

بسیار فتنها که در ایام ما رود

□

دهان خاموش و جان نالان ز عشق بی‌امان اینک

□

بجهندی ز بند خود بدرندی کتاب‌ها

□

به دامن تو رساند، که بی‌نماز شوی

□

بر آستان تواش جور پاسبان نگذاشت

□

آخر ای یوسف عیسی نفسان اعجازی

□

شهباز عرشیند که در لامکان پرند

□

از صیدگاه خونین در خون تپیده برخاست

□

صافی ملامتی نکند در نوش را

□

صید دست خویش خور طعمه‌ی دهان کس مخور

□

ملک مصر و یوسف کنعان مبادا بی‌شما

□

که با او دل خود دگرگون کنی

□

گو بداند همه کس ما ز توییم و تو ز مایی

□

شادی شیخی که خانقاه ندارد

□

رو تو و محراب زهد ما و چلیپای ما

□

خفتند هر سه، رابعهم کلبهم تویی

□

به ناله‌ای، که چنان نالها ز چنگ آید

□

که حسنش هر دمی گوید الستم

□

هان که ویران شود این خانه دل یک خشته‌ست

□

که همیشه عربده با دلی و ستیزه با جگری کنی؟

□

آخر این چوب پاره می‌داند

□

در سواد ملک آن خاتم که دیوان یافتند

□

نامه‌ی ویس گلندام برامین دادند

□

مانند شکاری که بر جرگ سپه افتاد

□

که در زندان او هرگز نمیرد

□

پر شد همه جا و جا نبودست

□

ای مروه را بدیده و بررفته بر صفا

□

خوی ایشان جنبش شمس و غمام

□

مهر لیلی ز طبع مجنون جوی

□

هم قصه‌ای غریب و حدیثی عجیب هست

□

نسیم تو یابم اگر لاله بویم

□

پیر خرابات عشق از همه برناتر است

□

کش نوش در لب و گهر اندر دهان کند

□

چون بهار از لب خندان تو خندان میرم

□

هل مل اذا ما سکن الحوت زلالا

□

بر سینه زخمی میزند کان را نبیند پیرهن

□

یادت از هرچه در جهان خوشتر

□

همچو بسم‌الله بیرون کرده دست از آستین

□

اگر چه بود بفرمان او وحوش و طیور

□

ولی از سنبل او سلسله‌ها برپا داشت

□

آن کس که این مشاهده کرد این خطای اوست

□

ز کعبه پوششی دیده است و از احرام عریانی

□

غافلم نی عاقلم باری بیا رویی نما

□

که گر خواهی جهانی را درین یک ذره بنمایی

□

بر باد داد صبر و قرارم را

□

عزیز من که بجز باد نیست دمسازم

□

چگونه فتنه بیدارست و چون بختم تو در خوابی

□

مو به مو، ناحق به گیسویت قسم دادی مرا

□

این واقعه را چاره و تدبیر چه باشد

□

پر کن دلم گر کشتیم بیخم ببر گر لنگرم

□

زان روی که عشق شمع دل‌هاست

□

بدهم و آنچه مرا نیست گدایی بکنم

□

گوش این ناآشنایان محرم اسرار نیست

□

اگر زمانه به دستم دهد زمام نشاط

□

خدنگ آه من از آسمان گذر می‌کرد

□

بینی گر آن کرشمه بیگاه وگاه را

□

قصه بسیار نگوییم، که بسیار نماند

□

کار بیرون ازین محالم نیست

□

بنده احبار بخارا خواجه نساج را

□

هم چمان برون آیی، هم چمانه برگیری

□

الی کعبه الامال دار الامانیا

□

ترسم آن نرگس مستانه به یغما ببرد

□

التفاتی بشیخ و شاب مکن

□

نازم سر گویی که به چوگان تو افتد

□

اگر چه منصب وصل تو بیش از حدما باشد

□

چو هستم نیستم ای جان ولی چون نیستم هستم

□

کای مونس مشتاقان صاحب نظری امشب

□

کین بخت که من دارم بیگانه کند خویشم

□

اینجاست که دیوانگیی نیز بباید

□

محتشمم لقب نشد تا نشدم گدای او

□

هر شام برین پرده‌ی زنگار نویسند

□

ملکی که در تصرف خیل و سپاه تست

□

چاره‌ی عاشق صبوری، کار درویشان دعاست

□

همچو آهو بره مشغول چرائید همه

□

بسط جانت عرصه گردد از برون این جهات

□

راه نفس ببسته‌ای، دست دعا گرفته‌ای

□

در دماغ خیال سرگردان

□

بیا کاین داوری‌ها را به پیش داور اندازیم

□

وز فضیلت چند گویی خاصه با رندان عامی

□

کز خاک درش با تن نگداخته برخاست

□

ایزد، نه همانا، که بپرسد ز گناهت

□

بیخودی معنی است معنی باخودی‌ها نام نام

□

تنگش تو به بر گیر که جز تنگ شکر نیست

□

افسون ازو آموخته، صد بابلی یللی بلی

□

سوی دوست شرح سفر می‌فرستم

□

با ناز خویش گو که گران تر کند رکاب

□

درازی شب ما برقرار خواهد ماند

□

یسود کحلی کل اماء

□

که نه آثار وفا دید و نه ایثار جواب

□

اندر میان سبزه به صحرا سوار

□

می‌خواند یک به یک را می‌گفت خشک و تر را

□

ز ناله‌ی من مسکین نخفته‌اند و نخفتم!

□

تیر تو ز استخوان ما جست

□

که در نقاب زجاجی و پرده عنبیست

□

که بر دماغ چه فکر محال میگذرد

□

هزار مرتبه‌اش فخر بر سلیمان است

□

خبر نداشت که بالای او دکانی هست

□

ورای روشنایی من چه دانم

□

نعره‌ها در جان فتاده مرحبا شه مرحبا

□

گفتا که: هیچ کار نیاید ز قیل و قال

□

دست او پیوسته چون ابر بهاری در فشان

□

تمام گفته به او مصطفی بوجه اتم

□

معینست که اندیشه از شبان نکند

□

بر سر سرو سهی سنبل پیچان دارد

□

خرم آن جانی که با جانان به منزل می‌رود

□

همه اجری ناکسان می‌دهد

□

یا چو رعدی وقت سیران سحاب

□

علم بر بوته آوردیم و سنجق بر هوا بسته

□

که رفت از بزم دنیا میر ممن

□

کس ندیده‌ست و نبیند مثلش از هر سو ببین

□

تحیتی چو خط مشک رنگ لعبت چین

□

که دل گم کرده ام آنجا و می‌جویم نشانش را

□

ز من مدار توقع به عقل و هوش امشب

□

چو وقت آید شوی پخته به کار تو بپردازم

□

شرقیانند که او در صفشان آحادست

□

آیت مهر تو باشد رقم مهر جبینم

□

صنعت او منزه از تحلیل

□

دادسبک عنانی صبر گران رکابی

□

چودر محبت شیرین هلاک شد فرهاد

□

سودای غمت شادی دلهای غمین است

□

که شد نرم آن دل چون سنگ خارا

□

ز سر تا به بن، وز میان تا کران

□

چون ایمنی نباشد چون شیر پاسبانست

□

پیکان تیر غمزه‌ی همچون خدنگ تو

□

از آن زمان که شراب محبت تو چشیدم

□

که عنقا را بلند است آشیانه

□

میر مادر جان بود قشلاق و دل ییلاق او

□

آن هم به فدای قدم نامه رسانت

□

چشمی، که بی‌تو گریه همی کرد، گوش گشت

□

از دام بی‌خبر بد آن خاطر تباهش

□

وز تصافح وز عناق و قبله و مدح و دعا

□

امید آنکه دمی در کنار او باشم

□

خوب گفتی و نیک خواهی گفت

□

به تخت اخگر و تخت هوا از عجز خاکستر

□

ز عکس گلشن رویت گلاب می‌گردد

□

کز جلوه میزند ره چندین بصیر را

□

چارمی حارسی که بردر بود

□

ای زهره را هاروت سان زلف تو دروا داشته

□

فاذا کاسات راح کدماء بیدینا

□

که جان خود هدف آن کمان و شست کنم

□

جان فدا می‌کنند و ناچار است

□

در آتش شوق از غم دل غرق گلاب است

□

با من خسته چنان گوی که من دانم و تو

□

تا قبله‌گاه ممن و ترسا کنم تو را

□

ایمنم کردی که پنهان بر سرم تازی دگر

□

آمدی تا دل بری ای قاف و ای عنقای دل

□

تا چو عیسی فارغ آیی از بنین و از بنات

□

از غم و رنج و جفا بر دلم انباشتی

□

کرم ستم به شاخ فضیلت بری نماند

□

هرگه آیند لبان تو به شکر خائی

□

بیار باده که جز در شراب نتوان دید

□

مشتی شوریدگان بی‌دل و دین است

□

دشوار حدیثست این، آسان ز که پرسیمت؟

□

مطرب یکی قصیده‌ی عیدی خوان

□

آن ابروهای چون کمان گفت

□

جدایی ز گنج حضورم مده

□

که جان برد ز صدمت صلای او

□

فراغت آرد و اندیشه خطا ببرد

□

گل را دگر بلبل شیرین سخن رسان

□

من و این حسرتی که افزون است

□

کمندش چون تو در خود میکشی ناچار میید

□

کشد خمار پیاپی تو باش لاتعجل

□

فقلبی مدا عما خلاکم لنائب

□

تا لب گور به ده جای بسوزد کفنم

□

گلخنی جان توست و گلخن تن

□

جبریل با ملایک در پاس لشگرت باد

□

همچو بخت من شوریده نگونسار آید

□

جسته‌ام جائی سزایت آستان است آنچنان

□

گفت بگریز، که مستست و محابا نکند

□

به انتجاع رود گوش من بیانش را

□

کاین رخت گرو کن بر دربان خرابات

□

کسی کو انگبین جوید، چه باک از بیم زنبورش؟

□

شبان تیره نشیند در آرزوی صباحی

□

خطا نگر که دل امید در وفای تو بست

□

در چشم هجر دیده‌ی من اختر آمده

□

مصحف ما خط جام سبحه‌ی‌ما نام صبح

□

و آنگاه پرده که او سازد

□

ور نریزی تو مرا مظلمه داری نه بحل

□

به از آن صد قدح می که بخوردی شب دوشت

□

که شود به کشتن من دل کافر تو غازی

□

نه جرم او که تقاضای طبع موزون است

□

به عشوه گوی که بردارد از میان بدود

□

چرا که گوش نکردم بعقل دور اندیش

□

مشکن دل کس را که در این خانه کسی هست

□

بر ماهتاب خواهی افکند این قصب را

□

برق استغنا بجست از غیب و خاکستر بسوخت

□

آخر تو به اصل اصل خویش آ

□

دگر چون رخ بپوشانند ترک خود روا دیده

□

شکربار از زبان هاتف شیرین زبانستی

□

طلب از سایه میمون همایی بکنیم

□

بر آساید غریبی کاروانی

□

گل به سودای رخت از همه کس خوارتر است

□

هرگز بگذار ما نمی‌آید

□

گه عشوه بداد گرم و سردم

□

بر کسی کز لطفش تن همگی جان شده است

□

کجایی آخر ای شادی؟ تو هم بر کن سر از جایی

□

حیله سازد تا درافتد کار با داور مرا

□

کاشکی یک بار دیگر ناقه گم می‌کرد راه

□

هر دم افغانم کلاه از فرق فرقد می‌ربود

□

پس از هلاک کسی بال و پر نمی‌بندد

□

پیش ما دشنام یاران از دعا بهتر بود

□

سلطان شناسمش نه به سلطان شناسمش

□

که هر نقصی کشاننده مزیدیست

□

که به انفاس او شوی زنده

□

تابت، ای خور، ز ذره باز مگیر

□

که درد شب نشینان را دوا کرد

□

ملکت کسری بجای مهر نگارین

□

داغ و دردی که از حد افزون است

□

آشفته‌ای که با سگ آن کوی خو گرفت

□

باش چون آیینه پرزنگ زنگ

□

چونک بر کار شدی برجه و در رقص درآ

□

این چنین روز را به کار آید

□

دل آشنا ندارد خبری ز آشنایی

□

به عصا دست و گریبانم ازو نرگس وار

□

ز شرم روی تو دست از نگار می‌شویند

□

همچو جوزا و فرقدان بینی

□

مبر نامش، که مرغ این هوا نیست

□

دل من بی تو جای تاب بس است

□

وان شکر و شیر آمد تا روز مشین از پا

□

نتواند کبود مهره شکست

□

دست من و دامان تو فردای قیامت

□

ای مدعی نزاع تو با پرده دار چیست

□

تا فراموش کند واعظ فرزانه مرا

□

تسلی دل بی صبر و بی‌قرار مرا

□

زهره که کس گرد این سال بگردد

□

گشت پرگل ز قاف تا قافش

□

هر کی نبود او چنین درویش نیست

□

قصه‌پرداز آن نگار شدند

□

بعد ازین معتکف دیر مغان خواهد بود

□

پا در ره سودانه اما نخوری پائی

□

وز قاف تا بقاف برین حرف گشته دال

□

در کف مرد چرا تیر و کمان باید داد

□

گر مرایی نیستی، پیدا نیاید رفتنت

□

بر کشت‌زار عمرم باران تازه بینی

□

امروز بنشناسم شب را ز سحر جانا

□

علم او بر عمل گواه بود

□

چشمها چشمه‌های جیحون داشت

□

نظر به دردکشان از سر حقارت کرد

□

هر چه در خاطرم آید تو از آن خوبتری

□

نازم صنمی را که هم این جا و هم آنجاست

□

شکر کند زخم را، دل که شکار تو شد

□

ای خورده و ای برده اسرار تو اسرارم

□

طبیب عشق را دکان کدامست

□

که بلا بیند ار به دست افتد

□

نسیم صحن آن همواره عنبربیز و مشک‌افشان

□

چنان کافتند غارت پیشگان درخوان یغمائی

□

چرا که مرد بهمت بود چو مرغ ببال

□

اشارتی به خم طره‌ی معنبر کرد

□

کجا ملازمت آفتاب و ماه کند؟

□

ز جرم خود همیشه شرمسار است

□

کز مشعله ننگستش وز رنگ گل حمرا

□

بارگی سوی گنده‌پیر کشید

□

گه تنور جحیم را لهبیم

□

چه داری آگهی چون است حالش

□

بچکد خون جگر گر بفشاری کفنم

□

پی احضار دل سوختگان فلفل داشت

□

دستی که در میان تو روزی کمر شود

□

من بیچاره کجایم نه به بالا نه به پستم

□

درده تو طبیبانه آن دافع صفرا را

□

و آن به تعلیم کردگار بود

□

فتنه‌ی شهری از آن دو طره‌ی طرار

□

می‌کند آن چه کند سنگ فلاخن به زجاج

□

کنون بزاری زارم قرین ناله‌ی زار

□

چراغ انجمنش دیده‌ی سلاطین باد

□

ای زینت جواهر، زان ساعد سمینت

□

شب‌های وداع است این زنهار نگه دارش

□

شمس الحق تبریزم ای دوست مخسب امشب

□

کز خدا جز خدا نجست و نخواست

□

داغی ز لاله عذاری است که گفتن نتوان

□

ز موج شوق تو در بحر بی‌کران فراق

□

تا بادیه‌ی عالم کثرت نبریدم

□

که زیر هر قدمش جان نازنینی هست

□

ز آتشی بود که در خرمن من پار گرفت

□

گول شدم هول شدم وز همه برکنده شدم

□

خار و خس پیدا نباشد در گل یک سان ما

□

تا در آن بینم رخ مقصود خویش

□

همرنگ سرخ‌بید است اما نه سرخ‌بید

□

لطف فرمودی به قتل امیدوارم ساختی

□

همدم او باش کوهم دم ز جائی می‌زند

□

ذکر مناجاتیان از غضب داور است

□

عاقبت چشم تو او را رام کرد

□

جبرئیل آید نگنجد در میان گر جان ماست

□

لاح من المشارق بدل لیلتی ضحی

□

به ابوبکر و عمر و بعلی

□

بی‌نصیب از وصل او جز هاتف آواره نیست

□

خبر دهید که حافظ به می طهارت کرد

□

ظن مبر کز آن بت مه رو نشانی یافتیم

□

کیفیت غریبی است در بی زبانی ما

□

دلهای ما را محنتی دیگر نترساند مگر

□

دیدیم مه توبه به یک بار رهیدیم

□

آرد به حبیب عاشقان را

□

حامل شاهباز لاهوتی

□

ز هجو تیغ زبان در نیام خواهم کرد

□

رفت و بفتاد آن شست زبان از لبن

□

چرا که نام و نشانش ز بی نشانی برد

□

می‌نیارد در نظر سلطان هفت اقلیم را

□

که نخواهد به خویشتن پرداخت

□

در بدی سفله‌تر از خود سست

□

که شب و روز در این ناله و غوغاست خدایا

□

دارویی کان سیاه سازد موی

□

خاصه چون من چاکری با خویشتن همراه آه

□

ضمیر عاقبت اندیش پیش بینان بین

□

که از خر منطق عیسی نیابی

□

زیرا که درد او به حقیقت دوای ماست

□

کافرم، گر بستم اندر عشق زناری چه شد؟

□

که من آیینه هر رنگ و بویم

□

که او می خورد از آن جا شیر و خرما

□

با حریفان مقال او این بود

□

به یاد قامت رعنایی و رخسار زیبایی

□

واقع اندر مجلس دستور خورشید اشتهار

□

از زمزمه‌ی زیر و بم ما چه برآید

□

فردای جزا کس نتواند ثمنش کرد

□

خواجه که نقد آن اوست از سر تاوان نرفت

□

گفتا: رفیق تیر که باشد بجز کمان

□

می‌زند پهلو که وقت عقد و کابین کردنست

□

کس میازار و هر چه خواهی کن!

□

چه طمع به ابر بهاری و چه زیان ز باد خزانیم

□

هزار نکته در این کار و بار دلداریست

□

از خوان پادشاه صلائی نمیرسد

□

زین طاق در شکسته سبک‌تر گذشتنی است

□

هر چند بر خویش ندیدیم نشستت

□

چه گنج‌ها که نداری تو در فنا ای دل

□

ندانیم ندانیم چه غوغاست خدایا

□

باشد آیینه‌ات شود روشن

□

از کشته ما و حاصل ما

□

آهوان چمن قدس به این آب و گیاه

□

گرد سرا پرده‌اش گیاه برآمد

□

یک دم سه و یک می خور با یار به صبح اندر

□

در نمی‌شاید نوشتن نامه‌ی بنوشته را

□

ساز جز از نقطه‌ی کنار نیابی

□

هله فرعون به پیش آ که گرفتم در و بامت

□

دانش از بهر نفع و ضر طلبد

□

وز این خشک و تر خیمه برتر زنیم

□

اظهار احتیاج خود آن جا چه حاجت است

□

ناله‌ی مرغ سحر برخاست بنشین

□

بس دل که ز دست از آن کمان رفت

□

ز شرم او نه عجب گر نبات بگدازد

□

که این سیلاب و این جو را نمی‌دانم نمی‌دانم

□

وقتست بده شراب کاری را

□

تا کنی در میان جنت جای

□

فالصب یزداد حبا و هو معذول

□

از جمال تو بر او عکس فتد در شب تار

□

در پای او سر باختن عاشق بجان و دل خرد

□

کز ازل مشت گلم مشتاق خاک کوی تست

□

روزی دلی ربوده‌ی این زلف و خال بود

□

آن به جد و جهد خود جم در نیافت

□

بدیدستی چه امکان سکون‌ست

□

گر نباشد چنین خدا نبود

□

تنها به روی او در عشرت گشاده کیست

□

تکیه آن به که بر این بحر معلق نکنیم

□

بسوختیم ولیکن دلت نسوخت ز خامی

□

اگر که تیغ زنندم به فرق جا دارد

□

با که روشن‌تر ازین حجت و برهانی هست؟

□

و من در جستن تو سو به سویم

□

مه بوسه دهد هر شب انجم شمری را

□

دل از آن رو، که خانه پرورده است

□

گان بنهاد محمد کاظم

□

ولی رسیده به زانویش از زمین گوهر

□

هر بلبل دلسوخته کاندر قفسی نیست

□

چه افسونی در این افسانه دارد

□

جایی که باشد جان فدا، قدری ندارد مال را

□

جان برفشان بضاعت مزجاة کهتری

□

یک رخ ز برون زردست مرا

□

آب ما می‌برد پیاده‌ی تو

□

دولتش متصل به روز معاد

□

عشقش به روی دل در معنی فراز کرد

□

چشم در نرگس مستانه‌ی جانانه مکن

□

خواب ما به بود از عالم بیداری ما

□

بر سر آتش سودای جگر جوش تواند

□

ز اشک بنده ببینی به وقت رفتارش

□

خاصه چو بسکلاند این کنده گران را

□

قاف تا قاف‌اش همه تسخیر کرد

□

باشد گلی مانند او پهلوی خاری همچو تو

□

هرچند جان گزاست ولی جان آتش است

□

پخته در جوش و ما بدینسان خام

□

تشویشم از عقوبت دیو رجیم نیست

□

که دوری هم از پیش پندار ماست

□

پسته‌ی شورت شکربار آمدست

□

تا چرخ به رقص آید و صد زهره زهرا

□

راه صحرا گرفت و شیخ برست

□

میل دیدار آن نگارین کرد

□

تذرو طرفه من گیرم که چالاک است شاهینم

□

چو خضر وقت توئی آب زندگانی کو

□

گل نمی‌گشت عزیز این همه گر خار نداشت

□

هر که به تیغ غم تو یافت شهادت

□

پس چرا روز تو را عاقبت انشا نکنم

□

آن معدن ملاحت و آن کانم آرزوست

□

نشود جز درین پس پرده

□

تا پای فتنه را ساخت چون دست ظلم کوتاه

□

نامفید به دوائی بالم خورسندی

□

که گفته‌اند که القاص لا یحب القاص

□

قاهرها کبریاء بغداد

□

هر ساعتی به دیده‌ی عارت نگه کند

□

ز بخت بالغ بیدار خواب دیده‌ی اوست

□

ز رویت می‌شود پاک و مصفا

□

چه نشینی بسان غمناکان؟

□

ز فیض فضل ازل همدم نعیم ابد

□

یاران چه چاره سازم با این دل رمیده

□

قصب جامه‌ام شود شکری

□

که از آن مجمعی پریشان است

□

کز آنجا میسرست چنین عالمی مرا

□

یا صلا درده به سوی قامت و بالای عشق

□

چراغ نو دهد صبح آسمان را

□

یار کس نی، که یار خود باشی

□

همه سرایم زین پیش، کافرستان بود

□

ز خوان نامه سفیدان غذای چشم سیاه

□

ولی شکیبم از آن قامت بلند تو نیست

□

ماییم و پیامی که به محرم نتوان داد

□

که بر چهره چون لعل ناب از تو شد

□

چون حله‌ی منقوش گشته بستان

□

کز عشق دریده شد براتت

□

تخته بیرون برد به ساحل «هو»

□

گه ز مژه خنجر و زوبین زن

□

و امروز نیز ساقی مه روی و جام می

□

خط معنبر و زلف کژت زمرد و افعی

□

من سودا زده را هم سر سودایی هست

□

گر فلک یک روز بنشاند به سلطانی مرا

□

تلخی مکن زیرا که من از لطف بسیار آمدم

□

شیر گردونی به زیر بار ماست

□

پیش رخ بین و منگر از چپ و راست

□

بر روی خوبرویان کمتر کنی نگاه

□

گفت با اعدای خویش او به زبان سنان

□

پیش سلطان هیچکس محمود نبود جز ایاز

□

که آشکار ببینی نهان فردا را

□

مجاهدی که به شهر فرنگ اسیر شود

□

درو اندیشه‌ی دیگر نگنجد

□

زان صنم بی‌کبر و بی‌کین شیوه‌ها

□

کارگر را در او چه تهمت و ننگ؟

□

بر بید، چرخ ریسک و بر کاج، قبره

□

در لحد ماه کمان ابروی من منزل کرد

□

خاک ره تو می‌کنم سرمه بخاکپای تو

□

دیدار به صبح محشر افتاد

□

کندرین همسایه میل خاطری سوی شماست

□

فروشو چشم از گل من عیانم

□

زهی آواز دمساز این چه شیوه‌ست

□

بر فلک زان نرفت و نیست روا

□

شکم کرده فربه ز بارآوری

□

کش ناقه هنوز بی‌زمام است

□

طلب چشمه‌ی حیوان نکند چون نکند

□

خبر از تشنگی کام سکندر دارد

□

ذره‌ای بودم و نور تو پدیدارم کرد

□

که این جمله نشان از بی نشان است

□

لو لا لقاک کل یوم ارقب

□

خاص را خود به جان ملول کند

□

یا به بحر اندر نهنگی بودمی

□

فدای نکهت گیسوی یار خواهم کرد

□

مردم دیده‌ی من در حرم بینائی

□

که به هر گوشه بسی کشته به خون غلطیده‌ست

□

فتنه‌ی روز ما ببین، مستی دوش او نگر

□

که تا فرس بنجنبد بر او نجنبد جل

□

ولیکن عشق رنج اندوز ما را

□

انجم و آسمان بکار تواند

□

دورم فکند چرخ کیانی

□

با آن که چرخ می‌دهدش صد هزار تاب

□

آن همه لعل که بر کوه و کمر گرد آورد

□

ورجان کنم فدای تو جای خجالت است

□

که: گر در بوستان آیی، بمیرد پیش رخسارت

□

زود بگسست و زیر و بم برسید

□

کسی خود را بر این گرگین ممالا

□

در پس هفت پرده پنهانست

□

جمال باطنش آرایش ریاحین بود

□

صبا حکایت زلف تو در میان انداخت

□

هر لحظه‌ئی به پرسش بیمار می‌رویم

□

حاشا که از چنگم کشد پاکیزه دامان تو را

□

چو بر من این همه از آشنا همی آید

□

برون جستم ز فکرت من نه در عکسم نه در طردم

□

وان باده طلب که باقوامست

□

برنخیزد، مگر به نور وصول

□

از او منتشر کینه و کید و خشم

□

چو گیرم دامن آن گل مرا دست و زبان لرزد

□

راه می‌گیرم برآب چشم و دیگر می‌چکد

□

کز غمت گریه کنان چشم تری نیست که نیست

□

خسرو بی‌اغیان نفرستد سپاه را

□

اگر در باده اندازد رخت عکس تجلی را

□

بسوزان جان دشمن دار ما را

□

فعل او بین که سربسر هوشست

□

که آخر از غمشان مردم و ندانستند

□

در یکتای که و گوهر یک دانه کیست

□

کنج بتخانه و روی صنم از دست مده

□

شب ز گریه تر کردم گوشه‌های بالین را

□

دلهای ما، که چون سر زلفت شکسته‌اند

□

کهن دلان را زین نفس مستعمل فرمان کنیم

□

کاین جا پنهان لطیف یاریست

□

سر مستور او رسد به عیان

□

به سر تو، که در سر تو رویم

□

الهی با نصیب از وصل آن پیمان گسل گردی

□

بدان کمند گرهگیر تابدار برآید

□

یک جان به سر راه طلب هر که فدا کرد

□

بس که به گفتار بخواهد نشست

□

پیش آمد و عمری چو دلم در سر آن کرد

□

هم بخور با صوفیان پالوده بی‌دود را

□

نه به دست خلل صفاتش را

□

تاب حسنش جهان نورانی

□

محراب و کمانچه ز دو ابروی تو سازم

□

ز نسل کیانی که اصل کیانی

□

لب لب جام خواه و دم دم صبح

□

تا چو تشریف دهی جا و مقامت باشد

□

من به چنگ خود همیشه پرده‌ام بدریده‌ام

□

که گردد سود با بودت زیان‌ها

□

بی‌ریا دم نمیزند مردی

□

بهر صیدی که در کمین شده‌ای

□

که باید بازگشتن بی‌توقف زین سفر یا نه

□

کی بفریادم رسد کو را گرفتاران بسند

□

سودازده‌ای بر سر میدان تو دارد

□

یک بوسه و ده بوسه، نه، پنجاه بگیرید

□

می سوری بهار گلپرور

□

عتاب دلبر عیار ما را

□

صفت روزه راز داشته‌اند

□

که پوشیدند چشم از غمزه چندین لعبت زیبا

□

از او وظیفه و زاد سفر دریغ مدار

□

گفتم چو خرمنی گل در بزم دلربائی

□

مگر آن تن که بر تیغ محبت سپر است

□

چو می‌گویی، غلام ماست، یاری نیک دار او را

□

کای مبارک کاسه سر عشق را پیمانه باش

□

بند بشکست و درآمد سوی من سیل بلا

□

کی توان گر تو راه ننمایی ؟

□

دشمنان را بسوخت بر من دل

□

غباری از فتن آخر الزمان مرساد

□

که مرا بیتو ملال از مه و پروین بگرفت

□

در باز شد ز همت رندان می‌پرست

□

من بر شنیده‌ام سخن او، دهان کجاست؟

□

چو گویی ندانی فراز از فرود

□

آن کس که گمان برد خدا را

□

بر سرش بارید باران طرب

□

عشق‌بازی است رسم و آیینم

□

که در آیینه نظر جز به صفا نتوان کرد

□

ز مهرم اختر افشاند همه شب تا سحر دیده

□

آه از این کار که آسان مرا مشکل کرد

□

بدان رسید که بیداد بر زمانه کند

□

بر چرخ همی‌گشتی سرمستک و خوش حالک

□

برجسته چراست این میان‌ها

□

زهر خور، نان چه مینهی در حلق؟

□

کاین بستر از آن خفتگان است

□

مور و ملخ حکم سلیمان عشق

□

همچو نی درگذر از برگ و نوا باز گذار

□

نتوان به هم آمیزش پیدا و نهان داد

□

بیدارم و او غنوده باشد

□

تا هست آب خضر که دل در سراب بست

□

که رخ چو آفتابش بکشد چراغ‌ها را

□

در پی عشق رو، که کار اینست

□

شکر ارزان کن و مفروش گران شیرینی

□

خدا گواه که هر جا که هست با اویم

□

ز بند زلف سیاهش نمیشود آزاد

□

شحنه‌ی شهر امشب از سنگی گناهی کرد و رفت

□

عقل و سر زلفت، این چه سود است؟

□

گذشته است از این بام نردبان سماع

□

تو کم اندیش در دل بیش و کم را

□

در جهان هر کسی و حاصل او

□

من برگ و ساز خانه نشستن نداشتم

□

که در نرد محبت خوش قماریهای من بینی

□

که آن پیمان‌شکن پیمان نداند

□

گوییا پرده از آن حسن جهان گیر افتاد

□

در ورطها سلامت ما زان سلام بود

□

دو جادو را گواه برگیرد

□

چو بسکلد ز لب این باد آن بود برجا

□

گفتن بیش بار خر باشد

□

آفتابا نظری سوی من مسکین کن

□

نیت خیر مگردان که مبارک فالیست

□

شبی دراز بمهتاب می‌کند بازی

□

به امیدی که دهان تو شکرها دارد

□

از گوشه‌ای چو مردم محرور می‌نگر

□

گه عقل چالاکی شوم گه طفل چالیکی شوم

□

از سحر تو جاهل غوی را

□

رند و عامی در آه و اوه شده

□

افتد از بام فلک خورشید اندر روزنش

□

گر بدانی حال مجنون ناقه را پی میکنی

□

بر آفتاب بخط غبار بنویسد

□

از دهان تو آن چه منظور است

□

خون دل خوردیم تا امروز در کار آمدست

□

بدخواه و بداندیشش در خاک نهان باد

□

کز جمال جان او بازیب و فر شد صنع‌ها

□

حاضرش میشناس، ذکر آنست

□

گدا چو از در حاتم رود به نانی خشک

□

بشنو از من که نگوید دگری بهتر از این

□

بدوستی که بجای تو دیگری نگزیدم

□

طفل اشکی که در کنار من است

□

که گلها گردد اندر چشم تو خار

□

کنون با خویشتن اغیار گشتم

□

وگر محرم شوی بستان که مفتست

□

گشت از آن خال سیه حالش تباه

□

مدام از دل خود همچو آب در بر سنگ

□

که برد دزد سحر خال شب ز روی هوا

□

خویشتن را بهیچ روی ندید

□

درهم شکنی رونق گل‌برگ طری را

□

بلبلان بوستان از غنچه بالین بسته‌اند

□

آتش ز لب و روی تو در گلشکر افتد

□

یا کرام الله اعلم بالصواب

□

راست روراست، گر ز بهر خداست

□

فشاند لعل تو در دامن جهان گوهر

□

که درد اشتیاقم قصد جان کرد

□

جز پریشانی از آن خواب چه تعبیر مرا

□

هر گه آن سرو خرامنده به گل‌زار گذشت

□

ترا رخیست که پنداری: این زمان بچکد

□

چو گزید مار رانم ز سیه رسن رمیدم

□

در کف روح چنین مشعله تابان چیست

□

گفت با دانای حکمت‌پیشه، راست

□

بیتکی چندش ازین مخزن اسرار بگو

□

تا روز جرعه نوش ز جام که بوده

□

گفت بر گوشه‌ی خورشید نشستست بلال

□

شادمان مرغی که گوید ترک آب و دانه را

□

که غلام دهن او ز بن دندان نیست

□

زانکه دعوی خام شد هر کو درین مذهب بسوخت

□

برجه سبک و میان ما آ

□

گاه پیش فسردگان باشی

□

راست چون دین مسلمانی گرفت

□

نشان یوسف دل از چه زنخدانش

□

آن هندوان کافرآتش پرستشان

□

این همه بوی چون دهد می به هوای صبح‌دم

□

کان رفته باز گردد و آن تند رام باشد؟

□

که رگ غصه بریدم ز غم و غصه برستم

□

شادی آنک ماهت بر روزنست امشب

□

خواب او گشت قفل بیداری

□

که چه ترکان تیغ زن داری

□

یک نفس بیش نمانده است بگو یک کلمه

□

خورشید در نقاب شب سایه گسترش

□

هر فتنه که از نرگس فتان تو برخاست

□

به سان قرةالعین است احوال

□

طره تو چست طراری بود

□

زنهار مگو ز دانه ما

□

لب او وانگهی شکایت دوست؟

□

توسن عمر تو، در تاختن است

□

یا رب از مادر گیتی به چه طالع زادم

□

برآفتاب پر غرابی نیافتیم

□

بایع و مشتری و سود و زیان این همه نیست

□

و یا دل عکس خال روی زیباست

□

که شاهدیست نهانی در این دکان سماع

□

به میان حبس بستان و که خاصه یوسف ما

□

لیک بیحکم بر نیاری دم

□

بلی از سگ گریزان باشد آهو

□

کاشنائی با سگ لیلی پیاپی میکنی

□

حدیث چشم سیل افشان نراند گر حیا دارد

□

گر به جان بنده‌ی آن سرو سهی بالا نیست

□

ندارد ظلم از آن خلقش نکو شد

□

فرود آمد به جان او و بنشست

□

کاین عشق اکنون خواجه را هم دایه و هم والده‌ست

□

لیک شوری در درون او فکند

□

که ز سودای تو در پای دلم خاری هست

□

در خزانه به مهر تو و نشانه توست

□

کرد سودای تو بس بی سر و سامان ما را

□

هم لب خشک به آب مژه تر خواهم کرد

□

که از خوبان این گیتی تو بودی اختیار ما

□

زان دوزخ یک زبانه دیدم

□

همچو درد درد دین جستیم نیست

□

دیده‌ی وامق نشد سیماب‌بار

□

تا خون دل بشویم از خاک آستانت

□

ز یاران خواهد این خدمت به من فرمود پنداری

□

یار زیبا گر وفاداری کند زیبا بود

□

که کام از پی مدعا می‌گذارد

□

ننوشتم ، که همه عمر در آن سر می‌شد

□

ز بیدادی هجران می‌بسوزد

□

که گذر از شعر و بر شعرا برآ

□

هیچ محرومم از کرم نگذاشت

□

چه انتظار ازین پیش، ز اسمان دارم

□

که نیست معصیت و زهد بی مشیت او

□

من این سیلاب خون زان لعل چون عناب می‌بینم

□

گه ز دودی به تن چرخ کمر بربندیم

□

که دلم در پی او ناوک آه اندازد

□

ماییم و دامن او بگرفته استوارش

□

از سوی درخت آن ضیا را

□

وز پس تکیه جرعه دان و حشیش

□

نه با پدر نفسی زیستم، نه با مادر

□

دیده‌ی پرآب از غم دلدار دار

□

مرا بر جویبار دیده سرو بوستانی بود

□

جان عزیز بر سر این مدعا نهاد

□

چو درد دوست بیامد چه می‌کنیم دوا را؟

□

زاد راهم ناتوانایی بس است

□

زهی رسوم و رقوم و حقایق و اسما

□

مرد دعوی پهلوانی کیست؟

□

هر که را خانه در جوار من است

□

زان که چالاکتر از این حرکت باد نکرد

□

بوی پیراهن یوسف ز صبا می‌طلبی

□

در بندگی تو سرو آزاد

□

کز تن به یاد دوست برآید نفس مرا

□

می‌زند آن خوش صفات بر من و بر وصف حال

□

ز حرص نیم لقمه شد نهان آب

□

کرده از دست رنج خود پی گم

□

این قدم در رهش بدایت اوست

□

آمدند از خرمی در رقص ذرات جهان

□

که ز تسبیح ملولیم و ز سجاده نفور

□

کسی که بوسه دمادم به لعل شیرین داد

□

همچنان گویم: مبادا خاطرش رنجیده باشد

□

لاجرم در یک نفس از هر دو عالم بگذرند

□

نگردم همچو زاغان گرد اموات

□

نتوان شد به عدل خود غره

□

که دل و جان عاشقان به تو داد

□

در بزم حریفان اثر نور و صفا نیست

□

تا کند آهوی شیرافکن او بادامی

□

تا سر زنجیرشان زلف چلیپای اوست

□

طواف عاشقان گرد سر کوی تو بس باشد

□

ولیکن مست سالارم پی سالار می گردم

□

چون گرسنگی قوم شش تاست

□

اذن رفتن بجای خود دادش

□

من شمع به دست دل شبهات همی جویم

□

که در خوبی به مه میمانی و از خور نمی‌مانی

□

کار چشم تو چه اندیشه چو با ما افتاد

□

شمع در صحرای جان برکرد صبح

□

گرم موی بر تن زبان شود

□

هرچه دیگر کنی تو درمان نیست

□

رنج باریک اندهان را

□

عشق را این دلیل بس باشد

□

با نفس خود جدل کن و با طبع خود لجاج

□

اهل دل را بوی جان می‌آید از نامم هنوز

□

تا کی ز غم زمانه مویم

□

هر دیده که بر صبح بناگوش تو افتاد

□

که خواهی جستن از دیوار دیگر

□

وین جای به سردی همه چون بهمن سردیم

□

که تا چو کفچه دهان پر کنی از آن حلوا

□

وز جوانمرد جز فسانه نماند،

□

در سایه‌ی حمایت روی منورش

□

در بردباری از همه عالم زیاده

□

که گرفتار کمندت نکند یاد خلاص

□

که لب لعل تو دل های جگر خون دارد

□

که هم دستان زبون گردد ز دستان و ز نیرنگت

□

به سیمین لوح او بیرنگ برزد

□

از کجایی از کجایی از کجا

□

تن نهادم به عجز و خاموشی

□

چون مردم چشم از دویدن

□

کو پیش زخم تیغ تو جان را سپر نکرد

□

نه عین روانی که عین روانی

□

که با پیمانه پیمان است ما را

□

شمشیر خوی او همه را چون قلم بزد

□

که خلیل عشق داند به صفا زبان آتش

□

به هیچ کس نگذارم چه خوش بود به خدا

□

خوار ماند، که عشوه‌گر بودست

□

نه سنگ فتنه، اندامش شکسته

□

من چو دوران چاشنی از جام استغنا چشی

□

کانکه با شاهد و می نیست کدامست امروز

□

پس از این تا چه رسد بر سر سودایی ما

□

بندی، که از محبت او بر زبان ماست

□

هرگز آن لحظه را کفارت نیست

□

فیسکر من یهوی و یفنی من قلا

□

کرد دست مرحمت سویش دراز

□

عجب گرسنه و درمانده و پریشانند

□

از افسر سیامک و ترک کلاه زو

□

پیش ما نهیست الا گوش بر پیغام او

□

خنده ز میان جان زند صبح

□

ز دست غمزه‌ی ترک کمان کشیده‌ی تست

□

بیا عطا بستان ای دل فسرده چو سنگ

□

جان در آن لحظه بده شاد که مقصود آنست

□

نردبانی بساختند از دار

□

هر شبی نقصان پذیرد ماه روز افزون عدل

□

خطابت را اگر با من عتاب‌آمیزتر سازی

□

کار او جز عنبر افشانی و عطاری که دید

□

بنده دیر مغان ابش که هندو دارد

□

کو دو جهان را به جوی می‌شمرد

□

جوینده‌ی آشیان ما باش

□

بشکن در حبس شش دری را

□

ره به آب حیات عشق نبرد

□

بر دل ولایت جان شد بیشتر گشاده

□

آتشی از جگر جام در املاک انداز

□

رخساره بخون خضاب دیده

□

زخم دگر چه می‌زنی صید به خون تپیده را

□

بر من خسته چه بیداد و جنایت برسید؟

□

نروید نیشکر هرگز چو کارد آدمی حنظل

□

ذره وار آمد به رقص از وی در و دیوار ما

□

بهر اسباب گذشتن چاره کرد

□

ز آب حیوة پر شد جام شراب خواران

□

دست و پا می‌زند از واهمه در آب اردک

□

دگر نرگسش مستی از سرگرفت

□

که روزگار پریشان و کار دشوار است

□

بنیاد من عاشق دیوانه بر انداخت

□

گفتا: یکی میان منست و یکی دهن

□

تا گشاید چشم جانت بیند آن الطاف را

□

از غبار گناه پالوده

□

بسی نشاندم و بسیار برنمی‌آید

□

آن چه من هر سحر از باد صبا می‌بینم

□

دو تا پیوسته چون ابروی ترکان

□

یا رب از کشتی ما دور کن این توفان را

□

کان به شهید عشق که از خون ردی کند

□

وز تندی اسرارم حلاج زند دارم

□

مدتی پنهان شدست از دیده مکار مست

□

کم شراب مزید نوشی تو

□

شاخ چون جیب کلیم است محل انوار

□

سرهنگ جان که قلعه‌ی تن راست کوتوال

□

که در دلم طیران می‌کند ببال جمال

□

که صف غمزه‌ی او بی‌خبر از جا برخاست

□

به شرط آنکه بر آن آستان و در بچکد

□

دهم در عوض جان اگر می‌ستاند

□

لیک اندر دست من زان پاره‌ها یک پاره نیست

□

«چه درخت‌ست این» به حیرت ؟ گفت

□

به روشنی اگر آیینه باشد آب زلال

□

او خود گذر به ما چو نسیم سحر نکرد

□

وز دور در آن منظر زیبا نظری کن

□

برجام می بیفزا لعل طرب فزا را

□

بدانی کثرت از وحدت یکایک

□

چو همدستیم از آن دستان بگوییم

□

استن حنانه کردی عاقبت

□

جز سخن هیچ در میانه نماند

□

این چشمه‌ی فساد، ندانستم از کجاست

□

زان غلط بخش سوال تو عبث بود عبث

□

که یک نظر بگدایان خیلخانه کند

□

زهی صورت که با معنی قرین است

□

که در نماز نیارد مرا جز آن قد و قامت

□

به جای هر گره او شکنج و حلقه هزار

□

نقش‌های آزر و آزر مبادا بی‌شما

□

تخت گشت از بخت او فیروزمند

□

دلی کز وی برید و در تو پیوست

□

خوش است خاطرم از فکر این خیال دقیق

□

منم کنون و سرخاکسار و پای علم

□

که سایه‌اش به سر هیچکس نیفتاده است

□

هم تازه نقش بسته و هم تر کشیده‌اند

□

گفت رستم از صبا تا من صبا بشناختم

□

تا ز چشمه می‌شود هر چشم و چارت ساقیا

□

زود دریابد، ار به خانه کسیست

□

کمتر از نقطه بود دایره‌ی روی قمر

□

تو به تیغم آزمودی و همان در امتحانی

□

وگرنه پرده‌ی ناموس مرد و زن بدرد

□

که هست مستی این باده از الست مرا

□

کین می‌کند تجلی و آن میکند اعادت

□

نه اندک نه بسیار می‌برنتابد

□

کم شو که همه مرید با ماست

□

در جهان بهتر از خموشی نیست

□

نه‌اش بیم ننگی، نه پروای نامی

□

به هوایی که مگر صید کند شهبازم

□

محروریان آتش غم را لعاب می

□

وز هر طرفی بر سر من شورش عام است

□

طفل ره باشم، اگر یاد شکر خواهم کرد

□

و یا صورت نیم من بی‌نشانم

□

که خانه کنده و رسوای کویست

□

گرد یک مه حلقه کرده صد هلال

□

خراج هر دو جهان نیمه‌ی بهای تو را

□

نسخه‌ی‌های سحر را در چاه بابل ریخته

□

که گلزارش به گلزاری نیرزد

□

چشم بد دور از این نیک سرانجامی‌ها

□

دور ازو صبر پدیدست که چندش باشد؟

□

از سر لطف دلگشای تو است

□

چون شناسد دیده عجل سمین تبریز را

□

زنگ ابسال‌اش ز آیینه زدود؟

□

وگرش ماه بود مادر و خورشید پدر

□

مجو ز سفله مروت که شیه لا شی

□

که پیک حضرت او جز روان نمی‌بینم

□

چون کلید هندوان بنمود صبح

□

سربنه، که هر ساعت صدتحکمست اینجا

□

تو مرا گول گرفتی که سلیمم سره مردم

□

چون بگیرد قدح باده جان بر کف دست

□

رونق افزای باغ و بستان گشت

□

آگه چو زین شمار نه‌ای، پند گوشدار

□

کشتی ما در آن بحر بد لنگری گستته

□

خنجر بقصد خون مسلمان بر آورد

□

گر خو کنیم با دل ناکام خوش‌تر است

□

ترسم آیینه‌ی دل در سر این آه شود

□

کسی کو محو شد از چشم جان دید

□

فی بحار العز و الاقبال یوما یالها

□

چه فروشی؟ که جوهری بیناست

□

دلق گدا و افسر سلطان همی برند

□

کس ندانست که در گردش پرگار چه کرد

□

از چه رو پرتو انوار تجلی طلبی

□

که در کمند اسیران معتبر دارد

□

ما تفرج کرده‌ایم، از باغبان اندیشه نیست

□

از آنک ابر تر بارد بر او نم

□

از چنان آرام جان‌ها دررمیدستی دلا

□

از خط دور افق بیرون شدی

□

خواب را آب ببرد از حرم بینایی

□

از نهال قد آن گل ثمر معشوقی

□

دست من گیر و مرا بی سر و سامان مگذار

□

ارادت دل صد پاره بیشتر می‌گشت

□

آن پرده برانداز، که صد پرده به کاهیست

□

هم او زنده را مایه‌ی زندگانی

□

فاتحه شو تو یک سری تا که به دل بخوانمت

□

گویدم: مندیش جز دیدار من!»

□

کنچه جز هجر تو باشد بر دل من بار نیست

□

می‌سرایم به شب و وقت سحر می‌مویم

□

مکن از خسان مومیائی طلب

□

فدای دستت ای ساقی بده صهبای رنگین را

□

نعره برآرد امام، در غلط افتد خطیب

□

بر خوان جهان نی ز پی آش و ثریدیم

□

یکی گوید که این فعل شرابست

□

کبک داند نهفتن خایه

□

من ز ازل پاک، تو پست و پلید

□

مه آسمان نشینی شه پادشه نشانی

□

چشمم همه بر غمزه‌ی جادوی شما بود

□

چندی به سر توان زد عمری دعا توان کرد

□

زخم تو می‌خورم من، افغانم از که باشد؟

□

زلف تواش موی کشان می‌کند

□

تیره باشد پیش لطف چشمه حیوان ما

□

زانکه در کار ناخلف کردند

□

از تنش، آن موی چو سنجاب ریخت

□

زان که در روح فزایی چو لبت ماهر نیست

□

زانکه صورت را همه گنج معانی یافتیم

□

کز دل گمشده‌ی ما اثری پیدا نیست

□

صد جاثلیق زنده‌دل چون من خریدار شما

□

که از قفص برهید و باز شد پر و بال

□

عشق تو صبح صادق اندیشه صبح کاذب

□

وآنچه جویی برابرت باشد

□

دل شادت غم ایشان ندارد

□

دیده‌ی دل بر رخ دلدار دار

□

که من مطیعم و حکم تو پیش بنده مطاع

□

دو زلف پرشکن و چشم پر فن است تو را

□

او گر چه بربگرید، این نم نباشد او را

□

نشانی چون دهم چون بی‌نشان است

□

هر پشت دوتای منحنی را

□

غرق احسان وی‌اند اینها همه

□

این نه استحقاق ما، احسان اوست

□

عرض و مال و دل و دین در سر مغروری کرد

□

چرا که ما نه ز راه خطات می‌جوئیم

□

ز آنچه بر من ز گرم و سرد گذشت

□

خام نشسته پیش او شکر چرا نمیکند؟

□

لاجرم از دم این باده لطیف اورادیم

□

برخور از آن کنار که مرفوع گردنیست

□

باید آنجا ز حیله شستن دست

□

هر جا که رفت از آن پس چون زر ندید خواری

□

دگران جمله سالمند و صحیح

□

کدام یار که گیرد قرار بیرخ یار

□

خاتم دست سلیمان به کف اهرمن است

□

خود به چیزی در نمی‌آید سرت

□

در راه تو ماند مرد و زن باز

□

کو ز مستی می‌نداند فخر را و عار را

□

شعر خوانی، سخن تمام کنی

□

زیر این خاک از آن آتش و آب افتد زود

□

تو را نصیب همین کرد و این از آن دادست

□

بر اندازی بنای عقل اگر برقع براندازی

□

از خون شهیدان تو یابند علامت

□

شنیدم زان که: در غیبت کرم فرموده‌ای دیگر

□

ید بیضا و عصایی شده ثعبان رسدش

□

آن را که چنین سفر مهیاست

□

آفریدی صورت ابسال را

□

طاعتی کرده و فردوس جزا می‌خواهند

□

هادی عرفان، امیرالممنین

□

کشتی چو نوح سازد کنعان چه کار دارد

□

به قدر خویشتن هر کس که بینی مدرکی دارد

□

سرشک دیده، که در عشق ترجمانم بود

□

دلی دیده‌ای تو بدین مهربانی؟

□

آخر او نقشیست جسمانی و تو جانی چرا

□

پیشت آنرا به حشر باز آرد

□

کن را که فگند بر ندارد

□

او نمی‌دیدش و از دور خدا را می‌کرد

□

می‌برم در خم آن طره مشکین بوئی

□

مرهم از خنده‌ی لعل نمکین خوش‌تر نیست

□

کامروز در فراق تو دیدم عذابها

□

شکر که عشق شد همه میل دل و میسرم

□

که در آن چشم بیابی گهر عین و عیان را

□

وز قبول نفوس جاهش ده

□

مرده‌ی بی‌سر غم کلاه ندارد

□

وارهان خود را از این باد گران

□

که از نارش دمی دستم تهی بود

□

گر جلوه‌گر شود بت مشکین کمند ما

□

زان کمان سخت می‌آید که بر بازوی تست

□

هزاران حلقه در یکدیگر آورد

□

برجهم از گور خود کان خوش لقا مست آمدست

□

که درو یافتند آب حیاب

□

فکرت و شوق تماشائی نداشت

□

یا ز دیوان قضا خط امانی به من آر

□

گرم در آتش سوزنده همچو زر بگدازی

□

کس نیارد ز در دیر مغان برخیزد

□

وین حکایت مختصر خواهیم کرد

□

آن جا بیا ما را ببین کان جا سبکبار آمدم

□

و فی الدلو حسنا یوسف قال یا بشری

□

همه را از صفات آینه دید

□

راضیم من به هر جفا که کند

□

این گنه تست، نه حکم قضاست

□

گر از جان بگذرد شاهی برآید

□

شوید به آب چشمه مهرش گیاه را

□

لب خشک مرا، که نم برزد

□

بباید گشادن در شادمانی

□

کی جدا کردی دو نیکوکار را

□

شانه کرده صبا چو غمخواران

□

در آب و خاک اثر دارد دم گیرای درویشان

□

بساط زهد همچون غنچه کن طی

□

از چشمهای مستش دلهای ما کباب

□

تا به جوی دیده‌ام آب روان تازه است

□

کین چنین دردی که ما داریم کم نوشیده‌اند

□

چنین مستم ز شیرینی دشنام

□

مهتری و سروری سنگ دلانی مرا

□

کار ناکرده جان سپردن طفل؟

□

که سقف خانه‌ی جمعیت پریشانی است

□

این بودشان پایه‌ی قدر و تمیز

□

نباشد کوه سنگین را تحمل

□

خواجه ما نمی‌خرد بنده‌ی هیچ‌کاره را

□

تا مرا رخ به سایه و موییست

□

دل باز نمی‌خواهم اما تو نکو دارش

□

دل ما چو چنگ زهره که گسسته تار بادا

□

مردگی از زندگی خوشتر بود

□

هزار چشمه به یک گوشمال بگشاید

□

رخت می‌دیدم و جامی هلالی باز می‌خوردم

□

عادت خوبان ستم چاره‌ی عاشق رضاست

□

چشمی که بود منشا مستانگی ما

□

شب قدرست و شبهای چنین بیدار خوش باشد

□

خنجر شوی ساغر کنم ساغر شوی خنجر کنم

□

اکنون حلال بادت بشکن سبوی ما را

□

دست دادی و دل نداد چه سود؟

□

بنده را هست ولیکن چو تو فرمایی نیست

□

هم به چشم یار بیند یار را

□

ورنه گر دم بزنم سوخته بینی سازش

□

درد ما مایه‌ی صد گونه دوا بود، دوا

□

وز گریه بین که اشک و نم او چه میکند

□

مردی که راه فقر به سر برد حیدر است

□

که یکی دزد سبک دست در این ره حذرست

□

نام ایشان مبر، که نیست روا

□

تو گر صد سال، من صد قرن ماندم

□

کجا به کوی طریقت گذر توانی کرد

□

که دیگرم هوس صحبت ریائی نیست

□

که تلخ از آن لب نوشین به طعم شیرین است

□

بر بساط بیدلی فرزانه نتوانم نشست

□

من قندها را لذتم بادام‌ها را روغنم

□

که جان تو غلاف ذوالفقارست

□

در خلاصش دستی و پایی زدند

□

بیداد ظالمان شما نیز بگذرد

□

در پای دیو از چه نهادیش، این سر است

□

نبیند ناظرم جز روی منظور

□

زان که خموشند بندگان مقرب

□

در دو زلف از تاب و دلبندی شکست

□

دل که در سایه‌ی زلف تو چنین پنهان شد

□

آسمان کهنه پرزنگ را

□

هم از آن سلسله‌ست، تا، دانی!

□

برو آیینه برگیر و ببین گل

□

کاندر این طغرا نشان حسبه لله نیست

□

منم که مثل من آشفته روزگاری نیست

□

خنده‌ی شادی به غیر از گریه‌ی مستانه نیست

□

دیدید که: خونین جگرم، هیچ مپرسید

□

که بست شهپر او را کی برد انگازش

□

مگس بر دوغ ما بازست و عنقاست

□

ده کلیدست و چار دندانه

□

بهر مرداری دوان در کوی عوانی مرا

□

نیست بیرون ز دور این پرگار

□

چرخ برین معسکر احشام ما بود

□

در میان ما و جانان حایل است

□

تا به گوش دلم آواز درایی برسید

□

از تو نمی‌سزد که کنون عهد بشکنی

□

که از حد برد تزویر و فسون را

□

نقل اگر نیست، هم شرابم ده

□

نتوانم دمی گرفت قرار

□

هست خاکی که به آبی نخرد طوفان را

□

محققست که دولت به جز عطائی نیست

□

وگر نه جان گران‌مایه دادن آسان است

□

مشکل کسی خموش کند عندلیب را

□

ولیک آتش من کی رها کند اوصاف

□

برون مان می‌کشد عشقش به قلاب

□

ساخت از خواب خوش تو را بیدار؟

□

گر چه پیرایه‌ی پروانه، پر است

□

هم ز حق، از بهر حق معلوم بود

□

آوازه ما در صف کفار برآرید

□

که از مژه به کمان تیر کارگر دارد

□

با او مگر حقیقت قابل یکی شود

□

انگشت زنان بودم انگشت گزانم کرد

□

بر آب و گل به قدرت یزدان منقش است

□

سفری در زمین هستی خود

□

چون بر گل عذارش ریحان تر برآید

□

تا سحرگه ز کنار تو جوان برخیزم

□

که توبه میکند اما نمی‌تواند کرد

□

زان که طریق وفا، وعده وفا کردن است

□

ز هیچ یار ندیدم، چو بخت یار نبود

□

انجر العود یا معاد تعال

□

پس دماغ عاشقان پرآتش و پرباد چیست

□

در پذیر، ارچه بس حقیر آورد

□

جهان کرد از آن بیشتر، سرگرانی

□

والثریا غربت والدیک صاح

□

بهوایت ز سر سنبل تر در گذرد

□

کز جهان پوشید چشم مصلحت بین مرا

□

چندی چو فراهم شد بسیار همی باشد

□

آن من گر هست عمری یک دم است

□

جان خود خراب و مست در آن محو و آن فنا

□

رخش از روشنی چو مه کردند

□

بیچاره‌ای که جانش در آستین نباشد

□

دمی انیس دل سوکوار من باشی

□

وی بمیدان بلایت هر سواری ادهمی

□

پیرانه سر به عالم خود را سمر توان کرد

□

دردم چنان گداخت که هستم ز خود نفور

□

درتاز درجهانش اما نه در جهانش

□

بس تیز گوش دارد مگشا به بد زبان را

□

تا شوم ایمن ز آسیب سپاه،

□

درخت محبت کند هر زمان گل

□

ان عمری ضاع فی علم الرسوم

□

این همه زخم ناوک دلدوز

□

کز آب دیده نشسته‌ست خاک راهی را

□

گو: مده پند که این رنج بتر خواهد شد

□

که سنبل از نمکدان می برآرد

□

من در جهان ندیدم یک جان عدوی دوست

□

تخت شوکت را به پشت پا مزن!

□

من و آه سحرگاه و شب هجران و تنهایی

□

هر جا که نام حافظ در انجمن برآید

□

بچشم منقصت صاحب کمالان

□

که فلک تیره شد از تیرگی کوکب ما

□

پس بر درخلوت زن مسمار، که دزد آمد

□

که نهان شدم من این جا مکنید آشکارم

□

کاین گونه شهره پریان تندند و بی‌محابا

□

که تو ادراک و جنبشش خوانی

□

بگیر آینه می‌خند و می‌نگر دندان

□

از چه شد مأکول و ملبوست چنین؟

□

که پرده از رخ رخشنده‌ی رباب افتاد

□

کسی که عشق تواش منصب گدایی داد

□

غم نخوردی تا غمت خونم نخورد

□

سوختن در عشق تو زان خوشتر است

□

دانه افتاده از انبارها

□

بر سر آمد که قدر و بیشی یافت

□

جمله بر تخته‌ی عیان برود

□

به جای سرو جز آب روان نمی‌بینم

□

من در ره او دامی جز دانه نمی‌بینم

□

چیزی که لبت ریخت به پیمانه‌ام امشب

□

که ز بی خدمتی زبان خجلست

□

ز دوران و سکونت‌ها برونم

□

لا ابالی من ضلال فیه لی هذا الهدی

□

او مرا زشت گفت و خوب زدم

□

نی رقعه‌ی عشق را زمن شاه

□

شد ز جوع، آن پارسا زار و نحیف

□

هر کرا در جان غم جانانه نیست

□

وقت سحر به وعده وفا کرد چشم دوست

□

بنگذارد در او یک مرد آگاه

□

کز عشق نه مقبول بود مرد نه مردود

□

زانک تو فوق گمانی فاسقنا

□

ختم شد، والسلام والاکرام!

□

برکنم از نشانه و در دل خود نشانمش

□

خبری از بر آن دلبر عیار بیار

□

که ریخت خون دل دردیابم از دیده

□

آه اگر حاصل این کار ندامت باشد

□

در چنگم اوفتد سر زلف نگار، مست

□

راه دکانم بنما تا که پس کار روم

□

سماع از بهر وصل دلستان‌ست

□

پایه‌ی ظالم به آن عالی مکن!

□

هنوز قلب تو را نیت تباهی نیست

□

پرتو گیتی فروزش گمرهان را ره‌نماست

□

چون پرده ز رخسار برافکند برافکند

□

که به جولان گه آن سرو روان باید رفت

□

چندین هزار بیدل و چندین هزار مست

□

ملک را در جهان هر روز جشنی باد و نوروزی

□

که ناز یار بود صد هزار من حلوا

□

بر سر هر نامه دبیر قلم،

□

آن دل بریان من همچون کباب

□

برآر سر که طبیب آمد و دوا آورد

□

هر چه فرمائی شوم تعلیم و فرمانت برم

□

مسلمان تا مسلمان فرق دارد

□

الفتش را چو واو کردی هوست

□

از آن که ابر تر بارد بر او نم

□

کاین چنین نرگس ز نرگسدان کیست

□

بر صفت هستی قادر گواست

□

شاهی برخ تو هر ندبی ز آن همی بری

□

مکن، کان میوه بر شاخ بلند است

□

ما برون افتاده ویشان همچنان در پرده‌اند

□

که اسم اعظم تو نقش بر نگین من است

□

در گردنی، که بندی از دام عشق باشد

□

ز عمر رفته فغان و ز روزگار دریغ

□

چو عدم هیچ به آواز میا

□

مردنی ناگزیر خواهد بود

□

به آتشگاه زردشت است خاکستر فرستادن

□

از سر کوی تو زان رو که عظیم افتادست

□

تاریک می‌شد چشم شب چون طره می پیراستی

□

چشم زمانه در پی دفع گزند تست

□

در کتاب این نکته را برهان نبود

□

چون اشتر مست کف برآرم

□

رقصی که شاخ دولت سبز و ترست امشب

□

خم نکردی پشت خود در مشت او

□

ببالید و بسی خود را پسندید

□

می‌شدی فی‌الحال، مشغول نماز

□

مرو بطرف گلستان و رنج خار مکش

□

چرخ تا برکنده بهر دشمنانش چاه را

□

چه داند؟ چو این روزه سالی نداشت

□

کشته تو در فراق افتاده است

□

طالب بی‌قرار شو تا که قرار آیدت

□

شکر میکن، کفایت آن باشد

□

چو وقت چنگ زدن در میان تار انگشت

□

که تو در خواب و ما به دیده گهیم

□

خرقه‌ی ما به گرو کن بستان جامی چند

□

حق پرستان به سر کفر نهند ایمان را

□

که خاکم کرد و خاکم نیز هم بر باد خواهد شد

□

پس نیم ز مشکم من یک نیم ز کافورم

□

تا رسیدم به در شهر سبا

□

و گرت حالتیست حیلت چیست؟

□

با چون توئی، چگونه توان بود سازگار

□

این ریایی درس نامعقول تو

□

که چون بادش بصد دستان بهار از دست بیرون شد

□

زان که به مزد خطا، گرم عطا دیدمت

□

نهفته گشت و باطل شد

□

طفلی است که در مهد چو زنگار نهادند

□

که عاشق روی ایبکم من

□

روح و رحمت نثارشان گشته

□

به زیر لعل چو شکر مدار پنهان در

□

سفله آن مست که باشد خبر از خویشتنش

□

با زلف چو چوگانش امروز بزن گوئی

□

یا رب کسی مباد به حال تباه ما

□

وین نازنیست خود که پس پرده می‌کند

□

کلند عشق در دستم به گرد کان همی‌گردم

□

بپرد دلم به سوی سما

□

شحنه‌ی هجرش به صد درد و دریغ

□

ولی آیینه جز ز آهن نیاید

□

کردم گهر اشک، من مفلس بی‌چیز

□

جای ما جائیست کانجا مسکن و کاشانه نیست

□

که بستم گوش استفهام خود را

□

چو روح الله بر چارم فلک شد

□

آتش جان بنی آدم به است

□

بزن گردن آن را که بگوید که تسلا

□

مشنو گر به جان کند توبه

□

نشد در کار، تدبیر و شماری

□

همچو لاله جگرم بی می و خمخانه بسوخت

□

شعله فروز چرخ را مشعله وانشاندمی

□

گریه‌ی بی‌اختیار اگر بگذار

□

چرا ملامت ما می‌کنند اهل صلاح؟

□

در این زنجیر مجنونان چه مجنون می شود مردم

□

من دم به دم بدیده انوار مصطفا را

□

قفس آهنین حواس ترا

□

برهنه شاهد اسرارش از قبای حروف

□

تا به کی بهر هیچ در مرسی

□

بیمار هر آئینه ز تیمار بنالد

□

که سرش هیچ ندیده‌ست سر بالین را

□

مصطفی از حری، کلیم از طور

□

تو به یکی زنده‌ای از همه بیزار باش

□

بی هوشیی بدیدم گم کرده مر خرد را

□

نفس خود کشته خون خود خورده

□

ندیده‌ستی مرا بر ره‌گذر هیچ

□

اگر تسبیح می‌فرمود اگر زنار می‌آورد

□

زانکه من هم بنده‌ات هم چاکرم

□

صاحب نظر آن است که در عین نیاز است

□

تن‌زد و باکس نگفت، خون شد و بیرون نکرد

□

غرقه‌ام در بحر و دربند سقایی نیستم

□

بی دست و پاتر آمد در سیر و انقلاب

□

ز آن نفر سودش از قلم انگشت

□

چو خار آویخته در دامن گل

□

که من گلم، گل؛ خارند این جماعت، خار

□

جامه‌ی جان مرا گوئی ز غم شد تار و پود

□

هر دیده که بر صورت زیبای تو افتاد

□

سخت کوتاه نماید شب دیجور ترا

□

ره زن اصحاب شد و می‌پرست

□

کز شومی زبانت می‌پوشد او دهان را

□

همه در بحر و بیم غرقی نه

□

از می عشق بود در سر من مخموری

□

چون راه گنج بر همه کس آشکاره نیست

□

همچو باد از پی آن سرو خرامان بروم

□

خصب کحرف العقص فی‌الاقواء

□

ورنه به سعی ما به کجا می‌توان رسید؟

□

از او گیرند و او ز ایثار فارغ

□

یعنی که الصلا زن امروز دوستان را

□

کم نه ز اسباب جمال‌اش هیچ چیز

□

کاخر چو بسوختم بمیرم

□

منم چه کشتی غم، غرقه در ته عمان

□

بدست باد صبا می‌کند بباغ ابلاغ

□

لیکن از ضعف مراقوت رفتاری نیست

□

عاقبت هم بخیه‌ای بر روی کار انداختند

□

چون نگه کردم یکی ایوان نمود

□

سلامست و سلامست و سلامست

□

سرکشان را روی در درگاه توست

□

ذره‌ای این دل هوایی را

□

آن چه سلطان ازل گفت بکن آن کردم

□

گونه زردت بسست شرح غمت را بیان

□

مرا نوید به سر چشمه‌ی بقا داده‌ست

□

باز را کی رسد نهیب شخیش؟

□

ز پی آب حیات تو بسی جوی بکندم

□

خود تاسه می نگیرد از این مردگان تو را

□

وقت مساء ضحاء بغداد

□

نه شیطان را توان روح الامین کرد

□

زانکه افتد عقل از آن در صعبها

□

قرار در خم آن زلف بیقرار گرفت

□

ور او چوگان به کف گیرد تو همچون گوی غلطان شو

□

راز دل پیدا ز چشم اشکبارش میشود

□

تا به خود بر عاشق زار آمدست

□

و من بر خالقم بر کار امشب

□

هر که از روی صفا خدمت می‌خانه نکرد

□

اکنون که طوقدار شد از عنبر آفتاب

□

چو یاد عارض آن ماه خرگهی آورد

□

روایح غم عشق تو آیدم ز کفن

□

کز چه رو سوخته پروانه‌ی بی‌پروا را

□

که: مجنون آشفته شیدای اوست

□

که خاک بر سر آن زر که نیست درخور عیش

□

درده تو فلان بن فلان را

□

گر میان من و او سد سکندر باشد

□

آتش عشق تو در اجزای دل

□

رو «عوان بین ذالک» را بخوان

□

چون زر نبیند در میان آهنگ بیزاری کند

□

گوی آن سیمین زنخدان است گویی نیست هست

□

شود عیب و هنر یکباره روشن

□

در طریقت این چنین مردانه‌اند

□

آن جاست خان و مان که بگوید خدا بیا

□

نازم سر خطت که عجب مهر گیاهی است

□

تا غم تو برنکرد سر ز گریبان دل

□

با دوستان مروت با دشمنان مدارا

□

زنهار که با آن مه بی‌مهر بگوئی

□

بر سر خاک شهیدی که زیارت گه تست

□

که بی‌مضایقه آبی بر آتشم ریزد

□

ای آنک فکندی تو در در تک سرگینک

□

میل تو بهر تصدر همه در فضل و فن است

□

روشنی می‌باید از آیینه دلها گرفت

□

امور دنیی و دین درهم است چون زنجیر

□

باقی، همه خویشتن پرستند

□

مانند تو سروی که ز بستان بدر آید

□

هر سری در قدم پیک صبا خواهد رفت

□

از سخن من حدیث مهر و وفا را

□

که کاری سخن و سری تنک یاب است

□

لیکن گرت بگیرد ماندی در ابتلا

□

تابیدن هر نوری از اختر تابانت

□

رویش از خون جگر چون رخ گل رنگین است

□

مباد تا به قیامت خراب طارم تاک

□

باغ شد کوراب و رامین بلبل و گل نسترن

□

بر سر کوی خرابات نکونام افتاد

□

باز این چه درخت و چه بهارست؟ ببینید

□

کز آفتاب دارد پرهیز چشم اعمش

□

نور بصر همی‌رسد اندکترین چیزها

□

چتر سحاب و بیرق خورشید بردرید

□

که گر دولت بود یک شب به وصلش جان بیفزایی

□

آستین این ژنده، می‌کند گریبانی

□

کجا بگوش وی آید صفیر طایر طور

□

الا سری که سجده‌ی آن آستانه کرد

□

کندر آن چنان وادی نور ازین شجر خیزد

□

بلبل و گل ز سر برگ و نوا می‌آید

□

که مال خصم زیر کش گرفتست

□

نرگس افسون گر ساقی مرا افسانه کرد

□

مرد را عشق تو از خویش ببرد پیوند

□

بهره مند از سر کویت دگری نیست که نیست

□

از باد بوی یوسف کنعان طلب کنی

□

خاک حسرت به سر چشمه‌ی حیوان می‌کرد

□

باز آی، که خرقه در میانست

□

گر ندارد سر دیدار بشر می‌رسدش

□

رو از حدثی سوی تبارک و تعالی

□

زیرا که میر انجمن باید که مهمان پرورد

□

دل به خون جگر کند تر چشم

□

گر بجنبانند لب، گردند لال

□

ما را به لب چشمه‌ی حیوان که رساند

□

عوض لاله همی غنچه‌ی پیکان سر زد

□

چندین نگشته‌ای به جفا هیچ بار دور

□

شور چون از شکرستان برخاست

□

به فتنه بسته ره فتنه را و غوغا را

□

برق یاس آمد و بر کشت طلب کاران زد

□

نه بلبل در وثاقم زد صلائی

□

که غیر از راستی نقشی در آن جوهر نمی‌گیرد

□

گر چه جان در سر جور و ستم او کردیم

□

که به دل داغ تو را در عوض مرهم زد

□

عشق که دیوانه بود سر زد و بردار شد

□

نفسی غرق فراقم نفسی راز تو رندم

□

تا چو احوال قیامت دیده شد اهوال‌ها

□

سرمایه‌ی سلامت ما شد هلاک ما

□

بجورم ز دامان گلزار برد

□

افسونگریش روشن و عیانست

□

عندلیبان پرده‌ی عنقا زدند

□

هنوز مست و خراب از شراب دوشین است

□

ز بهر این دل خسته نکو بنگر که هم باشد

□

از هرچه کرد عاقبتش بر کران کشید

□

در روز رزم شیر نر و ذوالفقار ما

□

تا بینی معجزات نرگس جادوی دوست

□

آه از این خط که نوشتند به پیشانی من

□

تا در میکده شادان و غزل خوان بروم

□

مکتوب برطومار من هذا نصیبی لیلتی

□

فریاد گر این قصه دهن بر دهن افتاد

□

عشرتی کندر زمان او نکرد

□

که از یعقوب ایشان یاد کردم

□

از منی پرعلت و بیمار ماست

□

عطار به یک جو نخرد نافه‌ی چین را

□

که به تبریز کسی آید و عاقل برود

□

شمعی بباید این شب یلدا را

□

نشدم در غمت افسانه‌ی او باش هنوز

□

سنگی به کمینت عسسی داشته باشد

□

تختش اندر بارگاه انداختند

□

سپر ناوک مژگان تو نیست

□

کتش همیشه بی‌تف و دود و بخار نیست

□

آری رسم پری بوسه نهان دادن است

□

من دگر باره در آن روی چرا می‌نگرم

□

تشنه لب کردی و گردان را در آب انداختی

□

حکایتی است که در سالها نشاید کرد

□

الحق که درین پرده چنین پرده‌دری نیست

□

سایه‌نشینان پرند، سایه سلطان یکیست

□

نخواهد بود جز آتش مقامم

□

ابر حریف گیاه صبر حریف صبا

□

گوش مرا کی سر شنیدن پند است

□

معنی خورشید داشت صورت مه پیکرش

□

در بحر و بر بگوش انس و جان رسید

□

شبهای غم هجر بپایان که رساند

□

آسوده کردی از غم دنیا و دین مرا

□

سینه چه جان می‌کند، دیده چه تر می‌شود؟

□

روی اندر گوشه‌ی خمار کرد

□

بازآرد دل کمرکشانت

□

کو شکاری که در این بادیه نخجیرش نیست

□

طبعم اندر شکر افشاندن آیین لبت

□

که این حدیث ز پیر طریقتم یادست

□

روم که بی تو نشینم کدام صبر و جلادت

□

تا ز مینای می و دیر مغان آثار است

□

دمی بیچارگان را چاره سازد

□

چه باشم من چه باشد مهر و کینم

□

خنک آن را که می‌گیری که جانم مست ایشانست

□

چشمه در جویبار بندد صبح

□

شادمان همچون ز غارت لشکری

□

خنده بر وضع روزگار کنم

□

شعاع نور جبینست یا فروغ مشاعل

□

کز بهر کسی شادی پاینده محال است

□

از تر و خشک جهانم برگ و اسبابی نبود

□

ز جام نیستی در صورت هست

□

در بحر عذب رفتم و وارستم از عذاب

□

کاتش به جان فکندی مرغان خوش نوا را

□

بیگانگان شنودند آواز گفت و گوشان

□

ور خود از تخمه جمشید و فریدون باشی

□

هرآینه پس هر مستیی خمار آید

□

شب بسی تار است بنگر در رهت چاهی نباشد

□

کز آستانه‌ی تو فراتر نمی‌شود

□

تا حی بدیدیم و به قیوم رسیدیم

□

تا چو شیر حق باشی در شجاعت لافتی

□

بر تو، ای فتنه بر سرای غرور

□

چون سازد از تو، حوادث نشانه‌ای

□

دید چو در دست تو افزار را

□

تکیه فرمای هر آنجا که رضایت باشد

□

چه چاره چون تو بر بام بلندی

□

دشمنم بر دل بیچاره ببخشود، بیا

□

از دل اگر برآید در آسمان نگنجد

□

وز بیخ بکند کبر و کین را

□

که بمرد آنکه نقش کرد ار تنگ

□

بنام عاشقی او گر از من نامدی ننگش

□

گرد خرگاه افق پرده شام اندازد

□

سروی اگر لایقست قد خرامان اوست

□

شهید شرمسارم من ز غازی

□

گه با گشاد و بست قرانی همی کند

□

زفت آمد این سوار بر این اسب پشت ریش

□

صحن را افروزش است و بام را اندایش است

□

بشکست به دست جفا نهالم

□

گر چه ناید ز بی‌بصر دیدن

□

زان جمله، طمع از آن بریدیم

□

زانک با مستان در افتد هر که برخواهد فتاد

□

آن جا مرو این جا نگر گفتا که خه سودا نگر

□

با غریبان اسب لطفت زین بود

□

زنار چهار گوشه بربست

□

گاه چو چوگان شود گاه شود گوی‌ها

□

مر قول قلم را ز ره چشم تو بنگر

□

بسا بود، که دبیرانت اشتباه کنند

□

بیدقی راند که برد از مه و خورشید گرو

□

کنج خلوت پارسایان سلامت جوی را

□

چو جام از دست جان نوشی از آن بی‌دست و بی‌پایی

□

راز بر حسب ارتقا گوید

□

تا ببینم قامت و بالای دل

□

روشن کردی مرا از این جا

□

خس و خار است، حذر کن ز خس و خارش

□

اشتر به ناله چون جرس از بار محمل است

□

مر گرسنه، آنچه از نان و پنیر

□

باده‌ی لعل لب باده فروشش نگرید

□

ز یک حبه چه دزدد گنج و کانی

□

ناله و آهی که هر شب میرسانم تا اثیر

□

خود بر صفت مردم بیمار برآمد، خود فاتحه خوان شد

□

باد کشد چادرش کای سره رو برگشا

□

که برو اهل خرد خوش مزه و بوی ثمارند

□

گفت: کار شرع، کار درهم و دینار نیست

□

فرصتی دان که ز لب تا به دهان این همه نیست

□

چو بیند دست در آغوش مستان سحرخیزت

□

چنین سلطان و اعظم شهریاری

□

بر تو چندین دوستی و اشتیاق و آز چیست؟

□

همه صیدهای جان را به نثار بر تو بارم

□

که جان دهند به یک غمزه جمله اشیاء را

□

همه روی بر روی بنهند یکسر

□

بر برگ گل چو مشک بیفشاند سنبلش

□

بی‌خبر از مواقف عرصات

□

با آنکه سر ندارد سامان چه کار دارد

□

بدرم چرخ و دریا را به عشق و صبر و پیشانی

□

چه حالها که مرا آن می شبانه نمود!

□

پس ز تو تا آنچه گم کردی ره بسیار نیست

□

جان را ز جمال او نظامست

□

هموار و، نخواهد شدن او را دگر احوال

□

چند چون رشته کشد عشق تو در مروارید

□

که شادی جهان گیری غم لشکر نمی‌ارزد

□

نفس عیسویش در لب شکرخا بود

□

کجایید ای نوای بی‌نوایی

□

خط تو آن را به ریشخند بر آرد

□

جادوان را ریش خندی می کند جادوی خم

□

عاشقا بی‌شکل خشک و تر بیا

□

رنجه‌ای از مار خود و یار خویش

□

چو فرهاد آن کن که شیرین خوهد

□

نی ز مسجد طرف بستم، نی ز دیر

□

کو را هوای جنت اعلی پدید شد

□

بغداد نهان است وز او دل همدانی

□

که یکی گر بشد هزار آمد

□

اینک من و اینک سر فرمان بر و خنجر کش

□

زانک بود تو سراسر جز سر خلاق نیست

□

نیز رسیده‌است بدو خود جفاش

□

تا ببینی سود کردی یا زیان

□

دگر بکوشم و مشغول کار خود باشم

□

زینهار از دل سختش که به سندان ماند

□

جز عاقل و لایعقل قومی دگرند آری

□

تو از تامل ایشان بدوختی نظر ما

□

آن ناله زار زار عاشق

□

چگونه باشد اسری به عبده لیلا

□

نیست این قصه سخت خوب و نبیل

□

منم بیمار تو نالان چرایی؟

□

از برای مصلحت بود اینهمه افغان من

□

ای دل غمزده بشتاب که اکنون برود

□

گفتم که خیال خواب بیدار چه می‌جویی

□

که از محنتش پود و تاری نکرد

□

زلف تو چنین تافته پیوسته از آن است

□

گل‌ها و بنفشه مرطب

□

از بد این دیو سیه دور دار

□

پیراهن تعشق جز بر تن جوانان

□

کی تشنه سیر گردد از لمعه سرابی

□

فرشته ره نبرد تا به اهرمن چه رسد

□

عربده شان یاد دهی یا منشان درفکنی

□

گذشت صد شب و در دیده هیچ خواب نیامد

□

بشنو که بر رسول نباشد بجز بلاغ

□

نهاد روی به خاکستری و مرگ و فنا

□

انده این سود مپرساد سود

□

گل در رسید و لابد رونق بشد گیا را

□

نوعی از باده را مثلث گفت

□

از رخ و زلفش سخن می‌چید و سنبل می‌درود

□

که مستم ره نمی‌دانم بدان معشوق زیبایی

□

بکند بیخ من آن دلبر و اقرارم هست

□

خر نگونسار گشت و بار افتاد

□

مهد السکر اساسا و علی ذاک بنینا

□

که دلت را من خورشید درفشانم

□

فرشته بین، که برو طعنه میزند شیطان

□

دست در حلقه آن زلف خم اندر خم زد

□

چیز و کس در نظرش باز تخیل نکند

□

کله بر آسمان انداز آخر

□

بیا و یاری ازیشان طلب، که یارانند

□

چو بسپارد ودیعت را بدان سرحد جان ای دل

□

ز چارم چرخ عیسی دررسیدست

□

اندر خور تو کجاست این جاهل؟

□

خوب تر زین گل حسنی که تواش بستانی

□

که بود از عین ذات او ظهور

□

گر دگر بر لب سرچشمه‌ی حیوان گذرد

□

که ای شیرین شیرین کار چونی

□

جهان را نفس کلی داد کابین

□

خود ز میان برگرفت هیچ نقابی نیافت

□

همان جان منی در پوست جانا

□

گرچه سخن خلق سیه نیست به گفتار

□

برسانیدن آن یار بدان یار رسم

□

نبض مرا که می‌دهد هیچ ز زندگی نشان

□

اندر نظر هر که پری وار برآمد

□

ولیکن جغد نشکیبد ز گورستان ویرانی

□

دل تنگم به همان مهر و نشان تو بود

□

گر چه چون ماه بود چرخ به میزان کشدش

□

عجب با بنده در اسرار چونست

□

بیچاره نبات را مسخر؟

□

کز پی سود خود زیان تواند

□

سیلابهای اشک به این نیلگون حصار

□

کنار گل نبری گر کنی کناره ز خار

□

شکسته اختری در بی‌وفایی

□

با نالهای خونین بفرستمی صبا را

□

در زمین نیست در فلک نبود

□

دست و دهان بشوی که هنگام مایده‌ست

□

روی زی غسلین نهادند و حمیم

□

مرده را جز کفن جهاز مکن

□

بر و دوشش بر و دوشش بر و دوش

□

بازآمدی که دیده مشتاق بر درست

□

ولیک از های های او در عالم در امانستی

□

خوبان جهان جور به ناچار برند اوست

□

از قند و از گلزار او چون گلشکر پرورده‌ام

□

و آنک در پرده چنین پرده دل بست کجاست

□

آن ازلی حال بود محدث و زایل

□

من شبم و تو مه تابان من

□

نفی یا اثباتش از روی سفه

□

گلگون ز راه دیده ز صحرا براند رفت

□

چون شب شود می‌گرد خوش بر بام او همچون مهی

□

دیرها شد که جواب تو نیاور بشیر

□

برخاتم طریقت منصور چون نگین است

□

همی‌بدان به حقیقت که عشق زاد مرا

□

گه روشن و گه تیره گهی خشک و گهی تر

□

که چنین لقمه، خون دل، نه غذاست

□

خداوندا نگه دارش که بر قلب سواران زد

□

برادر جز نکونامی میندوز

□

که یعنی قصد دارم بی‌وفایی

□

هر که سودای درد سر دارد

□

وان لحظه که در غارم با یار سلام علیک

□

چرنده و پرنده لنگند در این حضرت

□

بر این راه پس چون گزاری قدم؟

□

چو آب خشک شد، اندیشه‌ی سبو کردیم

□

از پی تحصیل آن، در تاب و تب

□

خبر یار مهربان آورد

□

به خنده گفت موج بحر کاری

□

نخواهم که بر آستانت نباشد

□

خویش را پیش رخت قربان کرد

□

بیخود و بی‌هوش کن خاطر هشیار را

□

مگر جبرئیل آن مبارک سفیر

□

خلوت انس و وثاق تو کجاست

□

حافظ این دیده گریان تو بی چیزی نیست

□

خود شرم نمی‌آیدش از ننگ بضاعت

□

مرا بس شد ز جان و تن تو را مژده کز آن کویی

□

دلم را فتنه و شور از در و دیوار برخیزد

□

به من بنگر به ره منگر که من ره را نوردیدم

□

قیامت تو سیه موی کرد پیران را

□

اگرچه یکسره جمله به سان گلزاریم

□

کاش میروئید در جایت خسی

□

مدح دنیا کی کند «خیر الانام»

□

دانند که انکار زلیخا نتوان کرد

□

در مصر نمی‌باشی تا جمله شکرخایی

□

ولی تنم ز ضعیفی و لاغری نکشد

□

چندین غم و درد بی کران چیست

□

زان که این میدان ما جولانگه مکار نیست

□

زنبور سزاتر است به انگور

□

ازین گرگ طبعان نخواهیم یافت

□

لان روحی قد طاب ان یکون فداک

□

غرقه عشق تو نبیند کنار

□

تا تیره شد این شمعم از تابش انواری

□

ورنه این یک دوسه افسرده چه دانند او را؟

□

یا امن دهم زین سو یا راه خطر گیرم

□

چون دل مرغ در آن دام طپیدم همه شب

□

دشمنان اهل بیت و خاندانند، ای رسول

□

نه عیادت کردی و نه جستجو

□

شیخانه بساطی که فرو چیده‌ام امروز

□

خوشتر از مملکت مصر بود زندانش

□

ور ز برای تو جان صدقه ندادم مده

□

راستی صلحی چنین بنیاد جنگی دیگرست

□

که دل بی درد عشقش جان ندارد

□

عاشق چو گنج‌ها و تو را یک تسوی نیست

□

به عمر کوته خود در دراز کرده امل

□

اینجا سریر قدر تو بر بوریای خاک!

□

ای نوبهار ما رخ فرخنده فال تو

□

دل ربود اکنون به صحرا می‌رود

□

کای کعبه چه دوری تو از حیزک خلخالی

□

که بارانست و برق و باد هیلا

□

چون کان فروبر نفس چون که برآورده شکم

□

چون بدیدندی به ناگه ماه خوب اخلاق را

□

فزاید برو بی‌سعالی سعال

□

که دلبران همه سحرند و دست بیضا تو

□

سر او را خواست از رب جلیل

□

گوهر ز حیا آب شود در دل اصداف

□

که عفوم کن که جان عذرهایی

□

تا ببیند مدعی زنار ما

□

جز قدح دردی خمار نیست

□

بر زمین شاهراه کشور ما

□

بریده شد از گل دل جویبار

□

صبحی‌ست ولی دمیده از یار

□

طالع نامور و دولت مادرزادت

□

عقل بلا دید و به کنجی نشست

□

نگنجد در دهان هرگز جهانی

□

چه غم ز سرزنش هر که در جهان دارد؟

□

با ما بگو چون آمدی تا ما ز خود خیزان کنیم

□

که کارهای تو دیدم مناسب و همتا

□

کین زود شود چون کمان و چون لام

□

ز غنچه‌ها که بر اطراف بوستان داری

□

عالم و آدم، فدای نام او

□

رود بطالع سعد و سعید باز آید

□

گرت بینم ایا فخر الزمانی

□

ز دست جبرئیل غم به من قرآن عشق آمد

□

ذره ذره بر دلش صحرا بود

□

مرا ز خواب جهانید دوش وقت دعا

□

و اکنونش به زیر پای خستم

□

از ما برسان بدو دعایی

□

که بسوختیم و از ما بت ما فراغ دارد

□

چون خاستن و خفتن بیمار نباشد

□

وین همگی درخت‌ها رسته شده ز دانه‌ای

□

گشاده پسته‌ی تنگت کساد کیسه‌ی شکر

□

تو اینی یا تو آنی من چه دانم

□

چون جواب آید فنا گردد سال اندر جواب

□

داشت در این زندان چاهی تنم

□

بر اهل چنین بلا بگریید

□

فالقلب ضیع رشده و من المدارس ما اهتدا

□

می‌تواند ساختن لیکن تغافل می‌کند

□

از جهل به حمله می‌شتابی

□

ولی چو بوسه بخواهم کناردانی کرد

□

لیکن چکنم مرا نظر نیست

□

که جان را مدرسه و تکرار اینست

□

چند نازی پس این پیرزن زشت چغاز؟

□

نه اندر چین ولی من چین ندیدم

□

وه زین کمان که بر من بیمار می‌کشی

□

چون مجمری پرآتشم کز سر دخانم می‌رود

□

کو پرده میان ما جز چشم گران خوابی

□

دفع کوهی را به کاهی می‌کند

□

دهد به خشک دماغان همیشه چربوسنگ

□

که مکر و بدنمایی مصلحت نیست

□

پیغمبر تو راست ز طاعت بر امتش

□

ما نه اکنون همی کنیم آغاز

□

تا از این تشویش و حیرت رستمی

□

عکس رویش بر در و دیوار می‌یابم هنوز

□

ان قمر ینوبه او شجر وبانه

□

آخر، ای چشم اشکبار، این بود؟

□

نیست ممکن گرفتنم کم عشق

□

وز هوای وصل او در چرخ دایم شد سما

□

کز تو می هر روز بگریزد جمال

□

چنین ابریز پاک از معدن تست

□

بر کارگاه دیده بی‌خواب می‌زدم

□

بسیار بگفتیم و نکردیم بیانت

□

ز تابش‌های خورشیدش مبر گو سنگ خاره ستی

□

نکهت آن زلف همچو قیر ندارد

□

این پهلو و آن پهلو بر تابه همی‌سوزم

□

کجاست زهره و یارا که گویمش که چرا

□

تات زیر شجر گوز بسوزند سپند

□

چو در پیاله شراب از قرابه‌ی بدنش

□

رها کرده بینم سگی از مرس

□

غم تو مخزن اسرار عشق را مفتاح

□

درون سینه‌ها گردنده باشی

□

گر چه دستش دایم اندر خون ماست

□

ذره را منگر چو خورشید است کو پیشان توست

□

اندر پیش دوان شده دل‌های چون سحاب

□

به عطاهاش که جز عاریتی نیست عطاش

□

غنچه‌ها را شکفته دارم و شاد

□

سجده شکر کنم و از پی شکرانه روم

□

خداترسی نباشد روز غارت

□

آه که از هوای او می‌رسدم ملامتی

□

خوبرویی، راه خرگاه از کجاست؟

□

تا که بدیدم کلهش بی‌دل و دستار شدم

□

کز او شکاف کند گر رسد به سقف سما

□

سخت کجا گردد از هلیله‌ی کابل؟

□

چون کعبه روان داده بر روی حجر بوسه

□

طواف رضا، چون شد او را میسر:

□

کردیم بخون دیده تحریر

□

همی‌گردد به سان ترجمانی

□

بالای ما بلاست، به گرد بلا مگرد

□

ترک جان گفت و سر این نفس حیوان برگرفت

□

رمق العین لزاما خلقونا خلقونا

□

از نکته‌های خوب گل‌افشان کنم

□

بره، دور از رمه و عزم چرائی دارد

□

عشق است و داو اول بر نقد جان توان زد

□

از تیره شب بپرس که او نیز محرمست

□

به پیش آمد مرا خوش شهسواری

□

به غیر از آنکه گریبان خویشتن بدرند

□

شمع جان را من ورای کفر و ایمان می برم

□

طمع کن ای ترش ار نه محال را مفزا

□

نه خونی را دیت بایست هرگز

□

گویند فغان مدار، می‌نالم

□

این نکته‌ها بگیرید، بر مردمان هشیار

□

از غم یعقوب در بیت الحزن یاد آورید

□

بر تو گمان برد که تو بهر گزند می‌دهی

□

به نانی نیرزد، که نانی ندارد

□

از تو دور و با تو هم در طارم است

□

که نفس ناطق کلی بگویدت افلا

□

دورتر شو تا بسر درناید اسپت، ای پسر

□

نیست یک گل، که دمی خرم نیست

□

که در شریعت ما غیر از این گناهی نیست

□

کز گریبان ملامت سر برآوردن نیارد

□

هیچ ندانم دگر ز آنک ندانم مده

□

رخ بازکن، که آن همه عدلست و داد رفت

□

میان جوی عسل چیست آن سبوی ترش

□

ای چشمه جان ای چشم رضا

□

نان به ستم من همی ز کس نستانم

□

دست آن تو زربستان، حکم آن تو، در بشکن

□

آن کند که ناید از صد خم شراب

□

وی نظری زانرخ زیبا کرده تمنا دل

□

گر ابلیس این چنین بودی شه و صاحب علم بودی

□

دل مخوانش تو، که او عقل به اندیش ندارد

□

این همه صفرا ز عنابم ببر

□

خواب از او رفت و خیال لب خندان ننشست

□

پر از در شهوار شد گوشوارش

□

جمله کتب سطری از مثال حقیقت

□

چون صبر توان کرد که مقدور نماندست

□

که جز به روی تو بینم به روشنایی باز

□

گر نی ره عشق این است او کی دل ما خستی

□

سالها تحصیل کرد و هم چنان بی‌حاصلست

□

پس سوی تو من چگونه یازم

□

کساد شد بر آن کس زلال مشرب‌ها

□

پرهیز کن مگرد به پیرامنش

□

بیا شویم یکی قطره‌ی بزرگتری

□

عزلتی از مردم دنیا گزین

□

مرغ بی بال کی بود طیار

□

که زنده می‌شود زین لطف هر خاکی و مرداری

□

نیست خوانی که توان غارت و یغمایی کرد

□

آشفته و سرگشته چو من نوحه‌گری نیست

□

بر دوست کار کرد که این کار نازکست

□

بی گمان هرچه که من نیز بکارم دروم

□

کار ایام را حساب نبود

□

هزار بازی از این طرفه‌تر برانگیزد

□

ره نیست کز تو هیچ خریدار بگذرد

□

آخر بگشا چشم که در دست رضایی

□

عشق آمد، آن حدیث به یک باره در نوشت

□

در این زنجیر مجنونان چه مجنون می شود مردم

□

هم منعم خویش و هم نعیمست

□

به سنگ اندر گرفتارند یا خوار

□

بخلوتی که تو شاهد شوی، چه راز کنیم

□

چه ارزان گرفت از تو عمر گرانرا

□

بهر چه حکم کنی حاکمی و من منقاد

□

ذره مر آفتاب را گشت حریف و بابتی

□

داروی جان دردمندانست

□

زانکه عشق آن وی است او آن عشق

□

اگر تو سنگ نه‌ای آن به یاد آر مخسب

□

نه بوی نبید و نه آوای زیرم

□

نفحه‌ی پیراهن تو کرد بصیرم

□

که با کسی دگرم نیست برگ گفت و شنید

□

که پیش شحنه بگوید که صوفیان مستند

□

می‌زد به در وحدت از عشق تو ناقوری

□

مگر این قوم که در زلف شکست آوردند

□

ما چرا عاشق برگ و زر قارون باشیم

□

که چشم‌های روان داده است خارا را

□

جز شب و روز رنج و گرم و گداز

□

که این لیلی بهر جانب چو مجنون کشتگان دارد

□

توسل به ارواح آن طیبین کن

□

عادتش جز زبان درازی نیست

□

چون سر تو نیندازی از غصه محجوبی

□

چون دو مارت ز یسار و ز یمین برخیزد

□

کار جز عیش و دلگشایی نیست

□

تو کن مخمور چشم عبهری را

□

نه در حشم و اسپ و جمال است جمالش

□

ملک چشم است و تویی بایسته در وی چون بصر

□

حقا که می نمی‌خورم اکنون و سرخوشم

□

نزد ظریفی خرام چون حسن اسعدی

□

لیک مرا زهره کجا تا به جهانم که تویی

□

درد عشق تو، که قوت سحر و شام منست

□

شیرین کند حلق و لبم نوری نهد در منظرم

□

از سنگ و کلوخ بردمیده‌ست

□

از پاک سبو پاک برون آید آغار

□

آن که در پای اسب چون گو بود

□

از بام و درش، چه پرسی اخبار؟

□

بسکه دود آه من در چشم اختر می‌رود

□

نشاید گفت سر جز با سزایی

□

گر بکند بخت ما، ورنکند رای اوست

□

هرچه بودش آرزو تا چشم برهم زد عیان شد

□

یا محسن یا محسن احسانا احسانا

□

دوستی مخلص و عزیز و کریم

□

بکشت و زنده چون جان کرد ما را

□

که گردشان به هوای دیار ما نرسد

□

شهد لب شیرین تو زنبورمیان را

□

بدین حد شنگ و سرغوغا چرایی

□

دلم را همچو روی خویشتن فرخنده می‌دارد

□

همچو قضاهای فلک خیره و استیزه گرم

□

گره گره شود از غم دل فکار چرا

□

بر شعر سیاه و چشم ازرق

□

سحر، شکفته و هنگام شب خزان شده‌ایم

□

ز مطالع آن، طالع در خواب

□

که در هوای تو پر می‌زند کبوتر دل

□

کاین نوبت شادی است غم بیهده تا کی

□

وگر شری است در وی آن ز غیر است

□

آهم از روی آینه‌ی ماه درگذشت

□

بر آنک گوید آمین بر آنک کرد دعا

□

زیرک خر بنده زیر بار به خروار

□

گر بشنوید، وقت نصیحت شنیدن است

□

شیخ صنعان خرقه رهن خانه خمار داشت

□

راز پنهان آشکارا می‌کند

□

در آرزوی قحبه یا وسوسه قواده‌ای

□

کین جماعت را نباشد سنگ و گز

□

ای جان هر مهجور تو جان را غلامت می کنم

□

هر چه گویی وادهد چون صدا کهسار ما

□

بر تن حریر بودت و در گوش بانگ زیر

□

نوبت تدبیر شد، رائی بزن

□

سلطان سریر شهود شوی

□

زخم دارد نه به تزویر و ریا می‌نالد

□

با جبرئیل ماه رو ابلیس هم سیماستی

□

کاوحدی به دامی شکار شد

□

وقت است که استخوان بسوزد

□

خاک ما زر گشت در میزان کیست

□

بنگر اینک گر نداری باورم

□

کب حیوة از آتش عشقش روان بود

□

گر می‌شنیدی پند ادیبان

□

خجل شدی چو بدیدی قد خرامانت

□

دانک من اندر چمنم صورت من در لحدی

□

که خواب دیده‌ی مردم به صد نیرنگ در بندد

□

کز بیخودی از زلف تو تا شانه ندانیم

□

پیش بازی‌های مکار قضا

□

امیر اجل چون بیاید اجل

□

مزد هزار شغل دهند این فراغ را

□

کاسه‌ی زهرت فرو ریزد به کام

□

چاره نبود زر اگر در دهن گاز آید

□

مثال کودکان ز الواح تا کی

□

مرغی، که صید آن صنم بی‌نظیر شد

□

که اینجا رستخیز از چار سوی است

□

بجز یک شب دگر در انسکابست

□

برقلم من شده بودی عیال

□

رفتنی هستیم، گر یک یا دویست

□

کاندر این سایه قرار دل شیدا باشد

□

آن بت سنگ دل سخت کمان بازآمد

□

ز میل نفس خود کردی جدایی

□

بر چینین طالع، که من دارم، همی باید گریست

□

سرو آزادی او کرد که بخشید قدش

□

خود تو بنگر من خموشم و هوا علم بالصواب

□

از طوس سوی مکه، وز مکه سوی طوس؟

□

کمند عشق تو هر جا دلی است سودایی

□

وز باده‌ی لهو و لعب مستی

□

چه تفاوت کند از طعنه‌ی همیارانش

□

همه افلاک پست او زهی بالطف وهابی

□

روز غارت بود، در یغما ببرد

□

کنون روی تو پیدا می‌درآرد

□

تا بدهد شرح آنک فتنه فردای ماست

□

شسته همه صورت و نگارم

□

در روز ابر شعله زند آتش اثیر

□

گر ببینم که مه نوسفرم بازآید

□

گر بر این دست کسی کشته شود نادر نیست

□

و العرش یخضع حالهم بعماده

□

ستارگان سپهر از روش فرو مانند

□

چون بنشورد چون بنشورد آن مجنون کش شد سر ماهش

□

برو طوق سر سلیمان ما

□

شکوفه هست و باری نیست، بی بر چون گرفتی خم؟

□

قصه‌های دل، فزون از گفتن است

□

لاف تقوی و عدالت می‌زنی

□

روا مدار که مجروح ضربت ستمند

□

زان بحر گهر تو کهربا دیدی

□

تو پنداری نبود اندر میان عهد

□

او را همه در گناه روی است

□

از شراب آن سری گردد سر و دستار مست

□

کس چنین حالی ندید ای وای مام

□

ز هر جایی به نسبت سر به در کرد

□

که جز ولای توام نیست هیچ دست آویز

□

گفت خاموش که این فتنه دگر پیدا شد

□

در چشم نیاید خورش مردم آبی

□

چند ز مسکین کشی؟ کار نداری دگر؟

□

یا خانه درآ جانا یا خانه بپردازم

□

می بارانیست باغ جان را

□

که جز کافور و مروارید و گوهر نیست در کانش

□

مخراش به ناخنان معقول

□

بگذشت سال عمر ز هفتادت

□

آیتی در رخ چون ماه تمام تو دمید

□

دگر زنجیر نپذیرد تو خوی او نمی‌دانی

□

امروز بجز خدا نباشد

□

که یک شبنم دو طوفان برنتابد

□

تو چه دانی که بر این گنبد مینا چه خوشست

□

از این‌جا به چرخ برین بر پریم

□

کسی که همچو تو، دائم بفکر خویشتن است

□

به راه باد نهادم چراغ روشن چشم

□

صلح کردیم که ما را سر پیکار تو نیست

□

گفتم خواجه حکیم چیست در این خنبره

□

وز هجر تو کرده رخ به دیوار

□

به میان دست نباشد در و دیوار برآرم

□

زهی چشم بند و زهی سیمیا

□

چون رفتن غریب سوی خانه گام گام

□

هر دهنی تاب آن طعام دهان سوز

□

جستن از غیر محل، ناجستنی است

□

قدحی باده بدان سرو گلندام دهید

□

یا رب چه خوشند ایشان آن دم که در آغوشی

□

رفته از پیش تو و باز دوان آمده گیر

□

زیر سی لل خوشاب نداشت

□

لم یواس الخضر یوما کاملا

□

تو دل از طاعت و از خدمت من بر کن

□

نه دست دفع بلا دارم و نه پای گریز

□

سماع چنگ و دست افشان ساقی

□

در آن مقام که سلطان عشق روی نمود

□

در دولت پیوسته رفتی و بپیوستی

□

ور تو هم در دیده داری حیرتی اشکم ببار

□

بود روح الامین حارس و خضرش پرده دار ای دل

□

زمزم شکر آمیزد از زمزم تو جانا

□

نه به نامیست تهی بلکه به معنی است حکیم

□

نفس چون صبح روشن دل برآید از دهان روشن

□

کرد بر حقیقت اسلام، قطع

□

که این خاکدان آشیانی نیرزد

□

گریه کنم تو گوییم چون بن کوزه می‌گری

□

گرنه ببازیست، نهانش مبر

□

بسازی از بقا افکنده نبود

□

صوره فی زجاجه نور الارض و السما

□

چون تو نباشد به جهان نیز خام

□

جست ناگاه از یکی کوتاه بام

□

حالیا دیر مغان است حوالتگاهم

□

ور به میدان می‌روی از تیرباران برمگرد

□

تا بازرهی زود از این عالم فانی

□

ور گم توانی کرد پی، گم کن، که پنهان نیک‌تر

□

دماغ چرخ را پرباد کردم

□

چونک عنایت آمد اقبال رایگانست

□

هم ز بیدار دل هم از فرناس

□

هر گه که بنالم از غمت زار

□

از زمین کی روید اقسام گیا

□

گذار بر سر آب زلال خواهد بود

□

ز آنک جمال حسن هو نادره است و آیتی

□

دشمن رها نکرد که باشد مجال دوست

□

در دام بلای تو زبون گشت

□

من طمع کی کنم سنام تو را

□

چون چادر گازر نگر آن برد یمانیش

□

از خاک درگه تو نشانم نمی‌رود

□

پیر ما هر چه کند عین عنایت باشد

□

گویم که درای کاروانست

□

یکی سالوسک کافر که رهزن گشت و ره شینی

□

پس مرا می‌زیبد ار بر قدس لاهوتم برند

□

خویشتن را بسکلم چون خویشتن را لنگرم

□

که تخم شهوت او شد خمیرمایه خواب

□

جانت بپرور درو چو لل مکنون

□

نه ای تو بیخبر، از هیچ رسم و راه آگاه

□

خوض دادن عقل را، در وی خطاست

□

یک شب ز عشق نرگس پر خواب او نخفت

□

که او خمری است و تو مسکین خماری

□

پیوسته ز دست تو برنجیم، زبانا

□

ماه و خورشید خوشه چین افتاد

□

فرو روبیده این کو را ز آفات

□

کز عارضین چو خوشه‌ی نسرینم؟

□

آب در اجزای تو کند حیوانی

□

مسکین برید وادی و ره در حرم نداشت

□

حاجت تیغ برکشیدن نیست

□

تو مهلتم ده تا که من با خویش آیم پاره‌ای

□

تا رخت عقل و خرمن صبرم به هم نسوخت

□

چو من دولاب آن آبم چنین شیرین حنین دارم

□

این دو قرص درست گردون را

□

در ظلمت است لشکر اسکندر

□

به بوسه ز آن لب لعل شکر فشان که توراست

□

چونکه ناید جز علف در چنگ تو

□

به نیم جو نخرد خسروی ملکت پرویز

□

همه حیران که چون بر می‌گشایی

□

تا به روز شمار نتوان یافت

□

من به جان و دلم وفا کوشت

□

شمس تبریزی حجاب شمس تبریزی شدست

□

ازیشان دو پیدا و یکی مستر

□

ز آن ز تن عزم سفر دارد دلم

□

مکن به فسق مباهات و زهد هم مفروش

□

قدر تو نداند آن کز زجر تو بگریزد

□

از دفتر عشاق یکی حرف بسستی

□

گفته باشد که: دل به چاه انداز

□

از این به روز بازاری نخواهم

□

ای بسا غوره در این معصره دوشاب شدست

□

نداند خردمند باز از گرازش

□

برون زین قفس آشیانی خوش است

□

و بغیر جمالک، ما طربوا

□

بی باده‌ی گلرنگ ز گلزار بگیرد

□

که سرد آید ز عشاقان حذر کردن ز بدنامی

□

زان درش خاک به رخسار همی باید رفت

□

در حال هیاهوی ز بازار برآمد

□

گر تو را ماتمست رو زین جا

□

راهبرتر ز نامه‌های دبیر

□

درختان را بتارگ، سبز چادر

□

امروز تا چه گوید و بازش چه در سر است

□

تا فرورفت به گل پای جهان پیمایت

□

ایمن شود از مرگ و ز افغان نیاحی

□

باز می‌ترسم از آن خوی ملامت کوشت

□

کان نقش که نقاش ازل کرد همانیم

□

فخر من و فخر همه ماورا

□

زو ریخته گشت لاله را دم

□

قطب گردونی که هفت اورنگ داشت

□

وز توبه رهی، ز عذاب الیم

□

دردمان کی شنیدئی که دوا کرد

□

کز حضرت کردگار می‌آیی

□

در دل و جانم غم لیلی دوجات

□

زیر زلف دوست پنهان بازیافت

□

کان‌ها به او نماند او چیز دیگرست

□

ایمن نه‌ای ای خر ز بیم بیرم

□

وگر روزی ببینندت، نچینند

□

حیف باشد دل دانا که مشوش باشد

□

خوردن خون دل خلق به دستان تا چند

□

آخر تو یکی بنگر در دلبر حیرانی

□

کم زهر فراق تو چنین زود چشاند

□

مرا گوید تو را معذور خواهم

□

در چشم من نگر که پر از می چو ساغرست

□

آمیخته رنگ‌های دلبر

□

هر که را چشم حقیقت بین است

□

از تو امداد از من استمداد و از بخت اجتهاد

□

حلاوت لب شیرین نمی‌رود ز مذاق

□

همه در هام شد بسته بدان فرهنگ و بدرایی

□

قانون عشق را بگذار آن چنان که هست

□

اندر سه صف زمان نمی‌گنجد

□

در جستن قطره‌اش سری هست

□

پر غدر دهر کافرش

□

تا هم از ساکنان این کوئی

□

ماییم و آستانه دولت پناه تو

□

عالم به چشم تنگ دلان چشم سوزنست

□

هر خواب که دیدستی هر دیگ که پختستی

□

دگرت صید کنم گرد گران بگذارند

□

وی اسد آن ثور را شاخ بگیر و بدوش

□

چه معنی گنجد اندر جان تنگت

□

تنها و ضعیف و خوار و زارم

□

به مقامات عنایت به عنایی نرسد

□

زان آدمی بترس که با دیو آشناست

□

درد از طبیبان پنهان ندارد

□

زهی عشاق دل داده زهی معشوق روحانی

□

دشمن من بر لب شیرین او چون میر شد

□

هر که فرمان ببرد فرمان یافت

□

عمر خود بی‌عاشقی باشد هبا

□

گشته است به فام زرد و پرچین

□

این اشک و آرزو، ز چه هرگز اثر نداشت

□

یا رب نوشته بد از یار ما بگردان

□

و اندر عقبت قلوب و ابصار

□

تو خواجه شهر می‌خوانش که او را نیست شلواری

□

اوحدی، تا بدید رنگ ترا

□

جمع یاران همچو باران الرحیل

□

جمله توام صورت من چون غطا

□

ناگه یک روز کشد در دهان؟

□

گر متاع دل و جان کاسد بازار تو نیست

□

گوشت بنوای دف و ربابست

□

حلقه‌ی زلف رسن تاب تو در تاب شود

□

چه دامن گیردت سوگند خواری

□

خاطر مسکین مسکینان نباید خستنت

□

صد ره تمام گشته و صد ره خمیده باز

□

خود بگوید که دگرها ز کجاست

□

پزشکی گزیدند مردان یونان

□

قفس، آخر نه همین یک قفس است

□

غریب را دل سرگشته با وطن باشد

□

خاصه اکنون که بهار آمد و فروردینست

□

تو صورت‌های ایشان را چه دانی

□

نکردمی نظر مهر در هلال امشب

□

از تو گردد بهار گرم دماغ

□

چه جای دل و عقلست که جان نیز رمیده‌ست

□

افگنده پرندین سلبی بر کتف و دوش

□

باد فنا از مهب قهر وزان بود

□

وین عصا و شانه و مسواک را

□

زانکه نبود گوهر اندر بحر و زر در کان عزیز

□

تو زین جوع البقر یارا مکن زین بیش بقاری

□

آن کسی آسان رود کین شیشه در بارش نباشد

□

از بوی تو جان جاودان یافت

□

سینه صیاد کو دیده شاهین که راست

□

تا دست‌ها فرو ننهد مرکبت به گور

□

چو زلف کافرت بیند نماند دین مسلمان را

□

کز اوج سربلندی افتی به خاک پستی

□

سودا ز عشق خیزد ناله ز غم برآید

□

کز غیب هر جان را بود درخورد هر جان ساحتی

□

نشان روز روشن در شب تاری پدید آید

□

رفتم سوی بام و نردبان بردم

□

تو نیز بگو زهی تماشا

□

شسته بر درگه بهمان و فلان میر چو شیر

□

بی خبری از دو کون مبدا تاثیر او

□

چرا که دوستی دشمنان ز مکاریست

□

وز دور من خسته به حسرت نگرانت

□

چون ترک کله کردی وز بند کمر رفتی

□

در چنان عیدی کسی یاد آورد نوروز را؟

□

عقل کل بر چکاده می‌آید

□

جا ز کجا حضرت بی‌جا کجا

□

ایدون سپید سار در این آسیا شدم

□

نظر فتنه‌ای می‌فزایی، مکن

□

مزد اگر می‌طلبی طاعت استاد ببر

□

نیاسودم ز فریاد جهان سوز

□

نورپذیریش نگر لعل وش و مهارتی

□

نشاط باده به سر در فتاده باید رفت

□

دعوه التحقیق حال خدعه الدنیا محال

□

چون غرقه شود کجاست هیهات

□

چو رزم آیدش رنج بینا کند

□

ز سوز بگذر و درساز با خسارت عشق

□

با کسی دعوی پیکار نداشت

□

یا مگر مادرم از بهر فراقت می‌زاد

□

هیچ نپرد کمان گر بشود ده زهه

□

ور چه به هر خانه پر برگ و نوا کرده بود

□

جام جم در لعل گلگون تو یافت

□

حتی جلا فادی من احسن الجلا

□

ز مردم نبودی پدید افسرش

□

قضا به پیرزن آنرا فروختست گران

□

که آگه است که تقدیر بر سرش چه نوشت

□

حاصل عمر آن دمست باقی ایام رفت

□

فرق میان کان و کان هست به زرنماییی

□

به صحرا می‌برد ز آن لب صبابوی قرنفل را

□

من گیج کی باشم ولی قاصد چنین گیجیده‌ام

□

مست کند چشم همه خلق را

□

برین آرزو بر تواناتری

□

آری به مرور می‌شود شیره

□

ناصر حق غالب مطلق امیرالممنین

□

کافر مکی چه داند حرمت بیت الحرام

□

از طعنه و از تسخر ای مه تو که را مانی

□

افسوس ! که نزدیک کنار تو خسانند

□

وگر خار از سر گورم بروید

□

وز تو بلند و پستم وقت دنا تدلی

□

برفتند ازآن بیشه با باز و یوز

□

تا پشیزی بر پشیزی میفزود

□

کاین دل غمزده سرگشته گرفتار کجاست

□

تا همی شمع روان زی خوشه‌ی گردان شود

□

نمی‌یابم خداوندا نمی‌گویی که را مانی

□

این کمند آخر همش روزی گرفتار آورد

□

ز کار و بار خود شو زود فردک

□

گر رنجه شوی کنی زیارت

□

بیاید کند کشورت را چو دست

□

آن متاع زرق، بی بازار ماند

□

وز نگاهی، کار عالم ساخته

□

عود اگر دم نزند خانه معطر نشود

□

و کی شاید که درپوشد لباس زشت آن عاری

□

دلم پر آتش و چشمم پر آب کرد و برفت

□

در فروغش کفر با ایمان که یافت

□

هر دمی رویی نماید روی آن کو کاهلست

□

نفرمایمش دادن این باژ چیز

□

این حمله بین که هجرت آورد بر شکسته

□

کاین شاهد بازاری وان پرده نشین باشد

□

اسیر حکم توام گر تنم بخواهی خست

□

تا درد بدی بدی به پستی

□

که بینی دایره از سرعت آن

□

چو من از خواب و از خوردن برآیم

□

که در آن حلقه تماشا خوشکست

□

که شاها به نزدیکی آمد سپاه

□

تا لعل تر بریزد از کوزه‌ی گلین لب

□

گر تو ناعابد نهی نامش، رواست

□

روشن شود آن خانه که شمعیش درآید

□

مرا خوش بوی کن زیرا گلابی

□

به ز زهدی که شود موجب پندار مرا

□

زآتش آه دلم کام و زبان در گرفت

□

حلق دو صد حلقه رباینده را

□

زده بر سر او درفش سیاه

□

به وصلم شادمان گردان که از هجر تو غمگینم

□

من نه آنم که زبونی کشم از چرخ فلک

□

کخر نداند بیش از این یا می‌کشد یا می‌برد

□

در ماه که از بالا آید به چه پستی

□

بار چنین بسی بری، تا فرحی چنان رسد

□

ره نیست بنده را به جناب خدا دروغ

□

ذو لباب فی التجلی قد نشا

□

ببینی سرمایه‌ی ارز خویش

□

کفر نبود اناالحق از حلاج

□

در صد هزار سال، ارسطو نمی‌کند

□

معتکف کعبه را صلیب نباشد

□

پاک شود بدن چو جان چون تو بدین بدن رسی

□

گر ازو کنم جدایی نه باختیار بادا

□

عقل را رای باطل افتادست

□

فکندن پیشت افکند عظیمست

□

ازو شادمان گشت فرخنده شاه

□

بسی قربانیان خاص داریم

□

که علم عشق در دفتر نباشد

□

پری را با بنی آدم نباشد

□

یا یاد نداری تو که بر عرش پریدی

□

بار کجا می‌هلد، دوست، که خرها ببرد؟

□

که شیر پیش تو بر ریگ می‌زند دنبال

□

هم خیال صنم نادره در دیده خوش است

□

به سختی همه پرورش داده‌اید

□

لب شیرین تو دندان شکر خایی را

□

کنج مسجد خوش است، کهنه حصیر

□

حلق دلم بسته‌ئی بحلقه‌ی زنجیر

□

شربت عام کم خورم گر چه بود ز کوثری

□

از خانه برون آ، بنشان شور شغب خیز

□

زین سوخته‌تر نخواهم آمد

□

می‌کشد او سوی تو گهواره را

□

ز جان و جهانش به دل برگزید

□

ای تو سلطان ملک عالم خویش،

□

پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت

□

چندم به جست و جوی تو دم بر دم اوفتد

□

ارزان بدی گر زین نظر معشوق بیرون آمدی

□

سر سودای بی‌پایان که دارد؟

□

یک بود و منش هزار دیدم

□

تو از کجا و هیاهای هر شبان ز کجا

□

وگر سر فرازد به پیشی من

□

لشکر حسن به زیر علم دستارش

□

بحیلت دیو برد این گنجهای رایگانی را

□

کناره از در او از چه باب باید کرد

□

بگرفته عقول بادپیمایی

□

منم و حریف و کنجی و نوای بی‌نوایی

□

آخر نه غم عشق مر او را به سر آید

□

کاسد کند این صهبا صد خمر لعابی را

□

دو داماد را کرد پیش بنه

□

گر حجازی بوند و گر یمنی

□

کز ساکنان درگه پیر مغان شدم

□

عجب ار بازنیاید به تن مرده روانش

□

که تو بس نرگدا و اوستایی

□

چون دل من عالمی پر شور شد

□

امروز میان زندگانم

□

که شدست از سلامت دل و جان ما مطیب

□

نیابی و با او بمانی به رنج

□

چو شدی مغز، رها کردی پوست

□

بس قصه‌ی پنهان و آشکار است

□

شراب و نغمه‌ی مطرب حرام خواهد بود

□

مگردا کس به گرد من نه نظاره نه دلداری

□

تو نیز از عاشقی باید که اندر خون چنان میری

□

لاجرم آن گرد از ضمیر بر آورد

□

تا نروم بیهده از جا به جا

□

خرد را چنان کرد باید سپاس

□

هوس جست و جوی او دارد

□

جواب تلخ می‌زیبد لب لعل شکرخا را

□

به غیر دوست نشاید که دیده بردارد

□

کان مسکن عیسی شد و آن حبه بدان خردی

□

کان بر تو به رایگان برآید

□

که سزای سر صدریم و یا دربانیم

□

رقعه فنا رسیده بهر سفر به رقص آ

□

به کانی که گوهر نیابی مکن

□

نرسد دست همت پستش

□

آن ثامن من اهل یقین

□

خط سبزش نگر و سبزه‌ی بستان کم گیر

□

گر چه ز دوش بیخودی بی‌سر و پا فتاده‌ای

□

که: پای پیشترک نه، ز خویشتن برهانم

□

یوسف مصریت اندر چاه نیست

□

چو مرا گرگ شبان شد چه کشم ناز شبان را

□

به جنبش ندادش نگارنده پای

□

حصار کردن قدس است بهر کشتن یحیی

□

روی من و خاک در می فروش

□

دوستی نیست در آن دل که شکیبایی هست

□

شود خرگاه مسکینان طربگاه شکرباری

□

هیچ با من یک نفس خوش بوده‌ای؟

□

چون عشق ملک برده‌ست از چشم بشر خوابم

□

نقل کن آن قصه و افسانه را

□

به جان و به تن دادشان زینهار

□

یک جو او را خریداری به ده خروار دین

□

نرسد ز عراق و رهاوی سود

□

پر می‌زند ز شوق تو بر طرف جویبار

□

تا مست شود ایمان زان باده یزدانی

□

از دردی هجر در خمار است

□

تنها چکنم چون کس تیمار برم نبود

□

تو را که بستر و همخوابه کیمیاست بخسب

□

خود از بخل بامی چرا راندی

□

هر که به شب دید روی چون قمرت را

□

از بهر نثار خوش نباشد

□

در گوش نی رمزی بگو تا برکشد آواز را

□

در آن کان تاب نارد یک زمانی

□

یاد آر به جرعه‌ای شرابم

□

همچو دزدان سمن از گلشن خود می چیدم

□

که گوش تیز به چشم خدای بین کشدا

□

وزان کار لهراسپ ناشاد بود

□

شفایی به بیمار نالان فرستم؟

□

در عوضش، گشته میسر غرض

□

دل چو خون گشت کنون شربت عناب چه سود

□

چنین بود نظر پاک کبریادیده

□

با خیال تو کرده‌ام پیوند

□

نیست عالم تهی پر آشفته است

□

من ذله النفوس سریعا معالیا

□

سپه را جز از جنگ چیزی مگوی

□

ز بهر مرگ جان خود دل پرهیزگار تو

□

کز سرکشی زمانی با ما نمی‌نشستی

□

تشنه دیدار دوست راه نپرسد که چند

□

شدندی فاش مستوران گر او معلن بخندیدی

□

کاندر خم زلف او دلدار نمی‌گنجد

□

در این آب ار نگونت می نمایم

□

دید درختی همه غرق ضیا

□

بکاهدش رنج و نکاهدش گنج

□

میان دانه‌ی دلهاست آشیانه‌ی تو

□

کی توانی زد به راه عشق، گام؟

□

گلی در روضه‌ی رضوان ندارد

□

آن چهره که بگشادی و آن زلف که بربستی

□

دل ازین شیفته‌تر نتوان کرد

□

خاصه دایم روی زیبا شد پدید

□

چون چنگ همیشه در خروش است

□

ز گشتاسپ چندی سخنها براند

□

کن محتشم اکنون سر درویش ندارد

□

تا خاک لعل گون شود و مشکبار هم

□

صوفی به عجز خویشتن اقرار می‌کند

□

وز دیو رمیده تو به هنگام رهیدی

□

دست لطفش این در بسته گشودی کاشکی

□

بخورم سیر بر این خوان سر ناهار ندارم

□

به خدا روح امینی و امین مشعله‌ها را

□

و یا جوشن و تیغ و تاراج را

□

خود آگهی، که مرا پیشه پاره دوختن است

□

مرحبا، ای مایه‌ی اقبال ما!

□

زانرو که چشم نرگس بر سیم و زر نباشد

□

جان جعفر طیار شد تا می‌نماید جعفری

□

ندیدم رنگ روی تو، از آنم زار، دستم گیر

□

پنجه‌های دست مردم سر فرو کرد از چنار

□

چون خوی صوفیان نبود ذکر مامضی

□

به دم سوی خویشش همی درکشید

□

هیچ طاعت نکرده بی‌اکراه

□

آه آتشناک و سوز سینه شبگیر ما

□

من نشنیدم که باز صید کبوتر شود

□

ور انگشتی نهم تو شرم داری

□

خود از نشانه‌ی جان بی‌شمار می‌گذرد

□

ور منکر احمدم جهودم

□

نیاید گوهری بر روی دریا

□

سرش را به دار برین بر کنیم

□

ای دوست ندانستم کاین نی شکری دارد

□

گو کسی در نامه‌ی ما این خطا شوئی مکن

□

کشته‌ی عشق تو از تیر و تبر نندیشد

□

مثال ابر هر کوهی معلق بر هوایستی

□

بر من از گوشه‌ی ناگاه بتازد چه کنم؟

□

آنگاه نهند در میانش

□

عربده استن حنانه را

□

که چونین همی داد خواهید داد

□

هر دو گردیم جفت سوز و گداز

□

گفت افسوس که آن دولت بیدار بخفت

□

پیکان غمزه در دل ز ابروی چون کمانت

□

وز زاری من بلبل وامانده شد از زاری

□

به خضر بخش آب حیوان را

□

چون اصل‌های بیخشان از راه پنهان بشکنم

□

اگر چه سر به پیش او حقیرست

□

دل رزمسازش پر اندیشه شد

□

من خدمت او کردن از عشق وی آموزم

□

آشیانی عجب اندر شکن موی تو ساخت

□

چو کمین گشود گفتم نکشد کسی کمانش

□

پای علم آن کس بود کو راست جانی آن سری

□

چه کنم که جان نسازم سپر از پی خدنگش؟

□

تا کی خسبی که کاروان رفت

□

می‌ترسم از خدای که گویم که این خداست

□

ز بیمش همی مرد هرکش بدید

□

کاین گدا از پی دریوزه چه درها دارد

□

از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد

□

صلح با دشمن اگر با دوستانت جنگ نیست

□

زین خبرم بازرهان ای که ز من باخبری

□

تا عادت چشم خوش خونخوار گرفتم

□

تا سینه سنگ می رسانم

□

بنگر که از خمارت نگران شدم به بالا

□

شنیدی مگر با جهانبان من

□

نام ازو همچو شمع و مهر چو زر گیر

□

غریبی را ببینی بر سر ره یاد کن ما را

□

وی خون دلم خورده بدان غمزه‌ی خونریز

□

کاینک پس پرده است آن کو می‌کند صورتگری

□

طاقت آن هجر بی‌پایان بود؟

□

در وادی یقین و گمان از تو بی خبر

□

دستار برو گوشه دستار مرا یافت

□

نهادی کجا گنبد آذرا

□

من جهان روح را از غیر عشقت آخته

□

و هات شمسه کرم مطیب زاکی

□

که گر حدیث کنم قصه‌ای دراز آید

□

وحدت بی‌نهایتی گشت امام و مقتدی

□

بر در امیدت افتادم، تو دان

□

به غیر یار دلدارم خوش و خرم نمی‌دارم

□

جان جهانی شود و دلربا

□

که آید سوی نیزه‌ی جان گسل

□

تا دررسد در زندگی اشکال گمراه آمده

□

خدا را بر زمین ای مست ناز آهسته نه پا را

□

ابر از حیای دیده‌ی ما می‌کند عرق

□

که بس خوب است و کرده‌ست او دغایی

□

وز هجر دری گشاد ما را

□

که همدم است مرا یار مهربان امشب

□

کهسار و زمین حریر و دیباست

□

ازو گوش دارید پاسخش را

□

تا شیر خورد ز ایشان نبود شه میخواره

□

رخساره محمود و کف پای ایاز است

□

تنها نه از برای من این شور و شر فتاد

□

کز رخ فقر نور شد جمله ز عرش تا ثری

□

سخن بیهده زهر است و زبانت ماری

□

ور زانک دگرگونه نمایی دگر آییم

□

اذهب و ربک قاتلا انا قعودها هنا

□

به دانا پزشکان سپردندشان

□

ای نادره صنعت‌ها در صنع درآورده

□

که جان فریفته‌ی اوست صد برابر دل

□

از عکس رخت لاله و گل رنگ بگیرد

□

بتان را صبر کی باشد ز غنج و چهره آرایی

□

بوسه بر خاک سرای خواجه‌ی بطحا زنند

□

کافریش عشق تو تعبیر کرد

□

ز سپاهان عدم یک علمست

□

چو او را به رزم اندرون دیدمی

□

غریبی را رها کن رو به خانه

□

روشنایی بخش چشم اوست خاک پای تو

□

اکنون همان پنداشتم دریای بی پایاب را

□

استیزه چه می‌بافی ای شیخ لت انبانی

□

هم با سر زلف تو فرستیم دگربار

□

خوش می شمریم ما چه دانیم

□

هل ابصر فی الدنیا انسانک انسانا

□

چنانچون بد اندر خور روزگار

□

ای هر دمی خیال تو صد جان جان جان

□

که پی گم کرده امشب سیر با اغیار می‌کردم

□

ز دوستان قدیمم نه ممکنست گزیر

□

مفرح بدهمت لیکن مکن دیگر وحل خواری

□

ندانم آن، کنون باری، مرا غم خوار می‌داری

□

ز درد خون خورم و چون زنان بگریم زار

□

نعم ما قدر ربی لفوادی و قضا

□

نگه کن برین آسمان و زمین

□

سبب جست و جوی تو چه بود گلفشان تو

□

بشنو ای پیک خبرگیر و سخن بازرسان

□

این لاشه نمی‌بینم شایسته قربانت

□

در کوی همی‌گردد چون مشتغل کاری

□

سوختن خوشتر بسی کز روی تو گردم جدا

□

از راه خیال بی‌فتورم

□

غافلم نی عاقلم باری بیا رویی نما

□

دگر فرش آورد شمشیر زن

□

اگر چه اندر آب و گل فروشد پاش تا زانو

□

کنار خویشتن را پر ز سیم ناب می‌دیدم

□

قوت جانم ده ز جام باده‌ی یاقوت فام

□

طاقت تو که را بود کتش تیز مطلقی

□

اکنون که فرو مانده‌ام از کار، ببخشای

□

کان کس اول ز جان کناره کند

□

تا به گردون زیر و زارم روز و شب

□

ابا او به دانش کرا پایه بود

□

جوش برآرد چو می در چله یا مسلمین

□

ببرش موی تا نموید باز

□

وین گریه نه آبیست که آتش بنشاند

□

کفو کمر وصلش ای کاش میانستی

□

وز غم دل بی‌قرارم، مرگ به زین زندگی

□

همچو لاله من سیه دل صدزبان چون سوسنم

□

وز خمار چشم نرگس عالمی دیگر هبا

□

ابر پیل بر نای رویین زدند

□

بگشا دو لب جهان را پردر و پرگهر کن

□

که با خیال تو دستم به زور در کمر آید

□

چشم تو چراغ منظر دل

□

پهلو تهی کردی ز خود با پهلوان آمیختی

□

دور از رخ تو نمی‌تواند

□

استخوانی از گهر نیکوتر است

□

هم از او جوی دوا را که ولی نعمت تو است

□

که بردست آن جمشیدی درفش

□

ز نرگسان دو چشمم به سوی او ره کن

□

دلا کی به شود کارت اگر اکنون نخواهد شد

□

مجال آن که دگر پند پارسا گنجد

□

ببستی چشم تا خود را نبینی

□

ازان سبب دو لب توست جان شیرینم

□

که در ار باز نشد بانگ دری می رسدم

□

گفتا که خواندت این جا گفتم که بوی جانت

□

غم آمد مرا بهره زین روزگار

□

عاقل رسم و نشان را شب شده

□

ای فدای دامن پاکت هزاران جان پاک

□

دل بر وفای عهد جهان چون توان نهاد

□

از این‌ها جمله روی دل شدی بی رنگ و سادستی

□

آزاد شد از عالم وز هستی ما وارست

□

شود از مرکز معانی باز

□

باورم آنگه کنی که اجل آرد فنا

□

چنین گفت کای نامور پهلوان

□

خمار عشق تو نگذاشت دیده شرمین

□

مرحبا مرحبا تعال تعال

□

که بی تو عیش میسر نمی‌شود ما را

□

جز تابش یک روزه تو ای چرخ چه داری

□

همه شب تا به سحر خاک درت می‌بیزیم

□

گرد هر دیگ نگردیم نه ما کفلیزیم

□

چند داری در غریبی این دل آواره را

□

بگردید و بر کوه راهی ندید

□

من به یک دیدار نادانت کنم نیکو شنو

□

ز جا نخاسته آرام از زمین برخاست

□

دوای جانم از جانانه پرسید

□

غباری و غباری و غباری

□

یکی شاهدی ناز پرور شکوفه

□

بار بفزایی به سر باری مرا

□

چون ممنم شهادت و ایمانم آرزوست

□

که بر مرز بگذشت بد خواه من

□

من زرد و شبم سیاه چرده

□

فان الربح و الخسران فی التجر

□

مگر مطرب که بر قولش کنم گوش

□

دهد نوری خدایی را کند او تازه انشایی

□

خسته‌ای کامید دارد از نکورویان وفا

□

همه دردی جهان در سر خود مالیدم

□

آنک بجز روی دوست در نظر او فناست

□

چنین گفت کای داور راست‌گوی

□

بس بدیدم نقش جان در روش من

□

که من افتاده بودم در کمند جعد طرارت

□

گر چه از قند تو همچون مگسم می‌رانند

□

ز موج لطف و کرم لا اله الا الله

□

یک لحظه درین عالم، آخر نظری فرمای

□

تا به ابد چاره‌ی بقا نتوان کرد

□

نمرود قهر بود بر او آب آذریست

□

از آتش پرستان و آهرمنان

□

هذا ازلی هذا ابدی

□

زان که گوی عشق نتوان زد به چوگان هوس

□

مشکل توان رسید به بالای پست ما

□

شود در حال او در خوشابی

□

چو شب تیره شده است این روزگارم

□

بدرد نظر گریبان چو ز انتظار گویم

□

گویی رسول نامد وین را بیان نرفت

□

نگر تا چه بد آهو افگند بن

□

تا هیچ نیندیشم نی از که نی از مه

□

صیدی که او بقید محبت اسیر نیست

□

از تو در هیچ سری نیست که سودائی نیست

□

با پر عشق او بپر چند به پر خود پری

□

چون بازمانده، گمشده در جست و جوی تو

□

بنگرم گام نخستین من است

□

یک شیر وانما که تو را او شکار نیست

□

هزار پرده دریدی هنوز زیر نقابی

□

باده حیا کی هلد خاصه ز خمار من

□

عمریست که عمرم همه در کار دعا رفت

□

در دل شکن امید که پیمان شکست یار

□

که آتش رزق می‌خواهد به زاری

□

چه بیم و باک به عالم ازین و آن دارند؟

□

صبح بیدار شوم باز در او محشورم

□

جان را کنار گیر که او را کنار نیست

□

چو به آدمی رسیدی هله تا به این نپایی

□

لو لا لقائک کل یوم ارقب

□

دامن سعی به راه طلبت بر زده است

□

بر صنع و قدرتش دو گواهند نور و نار

□

مرا هر دم بر دربان فرستی

□

که عراقی مطیع و مامور است

□

دیده ز ماه تو همچنان نشکیبد

□

ماه چنان بخت یافت او که کمینه گداست

□

گه نماید دو جهان در نظرش همچو خسی

□

رنگ رخ و پیاده‌ها بهر نجات ریخته

□

قصه غصه که در دولت یار آخر شد

□

دیده ندارد که دل به مهر نبستست

□

تا تو ز سنگی وارهی پا درنهی در گوهری

□

ذوق آب زندگانی ساقیا

□

شکر دلخواه را در اشکم کاغذ نهم

□

من بی‌قرارم قم فاسقنیها

□

به حیله‌ها و به تزویرها و هیهایی

□

خیز مجلس سرد کردی ای چو افلاطون شده

□

که ضربت خورد از شمشیر خونخوار تو من بودم

□

همچو خضر آنکس که بظلمات درآمد

□

جانب بحر لامکان از دم من روانتری

□

بسی خوشتر ز آب کوثر آید

□

با نعمت بسیارم و با آلت بسیار

□

کخر رسول گفت تماشا مبارکست

□

پرشکر گردد دل کاغذ بلی

□

حسن را با وفا تو کابین کن

□

ولی چه سود یکی کارگر نمی‌آید

□

در پای دوست هر چه کنی مختصر بود

□

چگونه خسته به گردد چو بر مرهم نمی‌گردی

□

دل ما را به غمزه بربایی؟

□

که چو تو همره ماهم بر و پهنای تو دارم

□

مه شرمسار گشته و گلزارم آرزوست

□

بستاند گرو از ما بکش و خوب عذاری

□

در رزمگاه محنت که آن نه و که این نه

□

سایلی بتواند اسباب سوال انگیختن

□

چرا که بحر مودت نه ممکنست کرانش

□

آید عشق چله گر بر سر من با چله‌ای

□

باز گردم ناامید از کوی تو

□

عذر خواه از ده زبان چون شرمساران می‌رسد

□

ز قاب و قوس گذشتی به جذب او ادنی

□

که جان عارف مستی و خصم زهادی

□

آن چیست کژ نشین و بگو راست آرزو

□

که طاق ابروی یار منش مهندس شد

□

چنان شدست که فرمان عامل معزول

□

کاندر شکم چرخ یکی طفل جنینی

□

که شوم یک نفس درین دم نیست

□

گفتم چه کسی گفتا سلطان خراباتم

□

بام کو از ابر گیرد ناودانش قایلست

□

ماهیی که میل شعر و جامه توزی کنی

□

ز هجران چو فرعونش کنون جان در چو ماری تو

□

هر کجا جلوه کند باز جوان خواهد شد

□

که باش تا خبر یار مهربان آید

□

آن سوی که سو نیست چه بی‌مثل و نظیری

□

وز یار به هر زخمی افگار نخواهم شد

□

ور زنم زهر قاتل افتادست

□

می‌خور اکنون آنچ داری دوغ آمد خمر نابت

□

از آگهی همی‌شد بیزار آگهی

□

از ذره خاک بستان در دیده قمر کن

□

من چرا ملک جهان را به جوی نفروشم

□

عیار مدعی کند از دشمن احتراز

□

تا همچو سران شاد سرانجام بمانی

□

ببین چون باشد آرام و قرارم؟

□

من از پی باج راهبانم

□

عشق گوید عقل را کاندر توست آن خارها

□

صد هزاران را میان آتشی تر داشتی

□

این جا چه کار دارد رنج خمار با من

□

بیش ازین نیز مسوزش که کبابست کباب

□

که رخ مرده ز بیمار بباید پوشید

□

کز آن گردان شده‌ست ای جان مه و این چرخ خضرایی

□

خار غم در جان شکست، اکنون تو دان

□

به عالم برنهی عالم نماند

□

زیرا که نقل این می نبود بجز ملامت

□

کی بود نیم چراغی که کند نورفزایی

□

به خونابه جگر از شیوه تو

□

حیف است ز خوبی که شود عاشق زشتی

□

عاشقان را عید قربان می‌کند

□

من هر سخا که کرده‌ام بود آن سخای آشتی

□

پیرامن سرای تو، این نیز بگذرد

□

که ما از می دهل کردیم اشکم

□

عقل اگر آن تست هین دریاب

□

ز گل گلی بستانی ز خار هم خاری

□

این هست پر چینه و آن هست پر روزه

□

تا بشنوی ز صوت مغنی هوالغنی

□

از جان خطرش نبود دل گر خطری دارد

□

بیا ای چشم ما را روشنایی

□

وی خجل زان لعل شکرخا شکر

□

امروز نیز لاشی و مجهول و ابترند

□

سلطان زمینست و سلیمان زمانه‌ست

□

پیش رو دار مرا چونک جهان آرایی

□

و آنک بیند او مسبب نور معنی دان شده

□

گر میان همنشینان ناسزایی رفت رفت

□

عمر می‌بینم و چون برق یمان می‌گذرد

□

رسن را سخت کز چنبر بجستی

□

از دل و دست ما نشان چشم و دهان تنگشان

□

تیر بلا می رسدم زان همه تن چون مجنم

□

تا که چه گیرد به من بر کی گمارد مرا

□

چون هست در رکابت چندین هزار تازی

□

در ظلمت شب چون مه سخا کن

□

دست قدرت به یکدیگر نازک

□

با دوست ملک عالم سهلست اگر نباشد

□

سایه بایزید بد مایه بایزید نی

□

گر ز خاک در تو کحل بصر داشتمی

□

وآنچه ما گفتیم در عالم که گفت

□

نمی‌دانی که خاری در سرا رست

□

تا چه باشد عاشق بیچاره‌ای یک دانگی

□

چو سوسن صد زبانم من زبان و نطق و سوسن تو

□

که من به خویش نمودم صد اهتمام و نشد

□

بر او گو در صلاح خویشتن کوش

□

فقیر ذوالفقاری تو از آن خنجر چه اندیشی

□

بجای وصل هجران است، حالی

□

سست شد در عاشقی بال و پرش

□

چون نسیم کرمش بر دل خرسند گذشت

□

عشق تو است فتنه و تو خود نشانه‌ای

□

اکنون ز تو جان ماست دیده

□

نموده تکیه‌گهش نیز محرمان سر و دوش

□

باز گوئی هوس چنگل شاهین دارد

□

وز ننگ چنین خانه بر سقف سما رفتی

□

آتش زدی و سود و زیانم بسوختی

□

هشیار هگرز تخم کی کارد؟

□

از میان راه برگیرید این خرسنگ ما

□

تو روان کن آب درمان بگشا ره مجاری

□

دایه شاهدان شده مایه بانگ و غلغله

□

که ریزه‌اش سر کسری و تاج پرویز است

□

خلق بیرون شده هر قوم به صحرای دگر

□

گویند فلان بنده گوید که عجب کی کی

□

این کار، ولیک هم بکوشیم

□

دمی ندیم دم و دود و خشک و تر بودی

□

به رنگ فسون و بهانه مدان

□

همه وای وایی همه‌های و هویی

□

کایمن آباد است آن جا دام یا مضراب کو

□

دست ما و دامن مهر تو کین هم بگذرد

□

با دلی تافته و سوز جگر باز آمد

□

کز خانه تن برون نگشتی

□

در جهان هر ذره‌ای خورشید تابانی بود

□

زنده به حیات جاودان باش

□

که من بود خواهم جهان را خدیو

□

چون حقیقت بنگرم در درد ما نالان تویی

□

وز هر چه بگوییم جمال تو زیاده

□

صراحی خون دل و بربط خروشان

□

هیچ شک نیست که از روی چنین ناز آید

□

مستت نشانی چون دهد آن بی‌نشان را ساعتی

□

بی‌باده شوی خراب و مدهوش

□

وندرین کوی، سه داروگر هست

□

سوی تازیان برگفتند راه

□

ملنگ هین به تکلف که سخت رهواری

□

گرد غبار اسبش صد توتیای توبه

□

کوه کن را لرزه می‌اندازم اندر گور باز

□

برطرف چمن باد صبا غالیه ساید

□

دشمن تو جو دروی یار تو گندم دروی

□

لبش با جان من در کار و من بی‌کار اولی‌تر

□

و گر نی، تنت دیو و جانت پری است

□

کجا مر ترا بر سر افسر بود

□

چه عجب گر تو مشوش می‌روی

□

بی‌کار نمی‌شاید کاری من و کاری تو

□

حافظ مکن شکایت تا می خوریم حالی

□

تو را که هر خم مویی کمند داناییست

□

چرا رفتی تو و هرکاره گشتی

□

پیش سیمرغ استخوان نتوان نهاد

□

باید اندیشه کند زین همه کشتیبان

□

برم خوب رخ را به البرز کوه

□

مکن مکن که کشد کار ما به رسوایی

□

غضبش را بدین بکش که سلام علیکم

□

که درد را بگذارد دوا قبول کند

□

گر او سنبل از ارغوان برنگیرد

□

چهره زرد چون زرم سرخ شود چو آذری

□

گر به پیران سر شکستم توبه یکباری چه شد؟

□

اگر این را جوابی هست بی انکار بنمایید

□

همه رازها بر گشاد از نهفت

□

می‌خوانمت به خویش که تو پنج آیتی

□

باغ و رز و گلزارها مستسقی باران تو

□

کس به میدان در نمی‌آید سواران را چه شد

□

ما را به در نمی‌رود از سر هوای یار

□

در سایه لطف لایزالی

□

بهار و باغ و بستان می‌نماید

□

یک نیکروز کاو گله از آسمان نداشت

□

بیاراست گیتی چو باغ بهار

□

تیغ رها کرده‌ای تو به سپر می‌کشی

□

و کان لهم عند المسیر بدار

□

کز سر دعوی به بزم باده گساری نشست

□

بگذر ز وعده و می نوشین روان بگیر

□

مزن تو پنجه با ایشان به دستانی که نتوانی

□

عرش مجیدش آسمان ساحت قرب جای او

□

گفتار محال و قول خامش را

□

فروزنده‌ی نامدار افسران

□

یک نوع جوشییی چو یکی قازغانیی

□

فخر جهان راست که او هست خداونده او

□

دریغ آن سایه همت که بر نااهل افکندی

□

بی‌وفا یارم که پیراهن همی‌درم نه پوست

□

و آن کره گردون را هم رام کنی حالی

□

که جرعه‌چین در اوست روضه‌ی رضوان

□

چند دریشان همی بناخن و دندان

□

به اندیشه بنشست با رهنمون

□

از بهر بت پرستان نوصورتی نگاری

□

شمع تو گشت ظلمتت بند تو گشت جست و جو

□

کسی نفس زند از حجت تقاضایی

□

کزان دو زلف دلاویز پست برخیزد

□

آن یار در آن غار است تو غار دگر رفتی

□

حسن رخ خوبان، که همه مایه‌ی ناز است؟

□

جهانی خلق تشنه خشک‌لب بود

□

همان و همین سنگ بشکست گرد

□

با اهل گولخن به مواسا چگونه‌ای

□

زرد دیدم نقشش از صفرای تو صفرای تو

□

کاین سر پرهوس شود خاک در سرای تو

□

درخور صدر چون حریر تو نیست

□

چرا ز گور نسازی به سوی صحرا راه

□

از خاک در تو بازمانم

□

داروی درد نهفتیم ز بیماری چند

□

بدان باز گردد که بود از نخست

□

هزار مرهم دادی اگر تنی خستی

□

ز آنک می‌خیزد آن آتش و آن آهش از او

□

مرگ افکندش ز پا غم کرد پامالش چه شد

□

به خدمت تو که از بنده گشته‌ئی آزاد

□

چون رنج خمار را بدیدی

□

آن قطره‌ی خون، که خوانیش دل

□

چون بر این قافلگی مردم سالار و سر است؟

□

به دست دگر ماه‌روی ار نواز

□

نه بحر را تو زبونی نه بسته شستی

□

قبله کنش بهر شکر باقی از ایثار بین

□

وان چه گویند روا نیست نگوییم رواست

□

چو بت پرست که در پیش بت نماز آرد

□

ای آنک مبادا کس دور از تو جدا چونی

□

که آفتاب رخت در همه جهان پیداست

□

به گنج وجودت نگهبان کنند

□

به مغز اندر اندیشه بسیار گشت

□

مرا از سلامش ابد شد جوانی

□

بی‌کار نبوده‌ست خاره

□

معنی یک دفتر و مضمون صد طومار بود

□

بچمن بلبل شوریده فغان در فکند

□

به باطن می‌زند خنجر دودستی

□

هیهات! که باز چون خروشیم؟

□

کیست ضامن که دگر می‌آید

□

ز نخچیر گور و گوزن ژیان

□

کی شود سرد آتشی از پند و جنگ و آشتی

□

بر لب جوی حیل تخته منه جامه مشو

□

رند از ره نیاز به دارالسلام رفت

□

جرم صاحب نظرانست که دل می‌بندند

□

و آگاه نشد از خرد و دانش نایی

□

زین بخت خفته را دمی از خواب برکنیم

□

هر کسی در دیار خویش کسی است

□

چنین گفت با من سخن در نهان

□

اکنون شگرف و زفتی کز غم نزار گشتی

□

آنچ ز باغ برده بد ظلم خزان مصادره

□

بر محک تا نزنی نقد تمنای همه

□

چه دانند حال گرفتار عشق

□

کز نیست بود قاعده هست نمایی

□

نظاره‌ی چمن و لاله‌زار نتوان کرد

□

یکسره ناخوب و پر ز عیب و عوار است

□

سخن رفت هر گونه از بیش و کم

□

گفت رو کاین نیست ای جان بهره انسانیی

□

دست خود را تو ز کشتی وا مکن

□

قطره باران ما گوهر یک دانه شد

□

به اضطرار توان بود اگر شکیباییست

□

ببینی و بشوید جان دو دست خود به صابونی

□

یک گام شود هزار فرسنگ

□

مرا خبر ز ره و رسم مهربانی نیست

□

نهادی به گردن برش پالهنگ

□

پیش خامان بنه آن قلیه و آن بورانی

□

بنشسته زاغ دیده کش بر هر کجا آویخته

□

کشید بر من و سوی دگر روانش کرد

□

زانکه هر لحظه برنگی دگرت یافته‌ام

□

که پنهان شد چو گل در جان خاری

□

به دیده گفت دلم: کان شکار می‌گذرد

□

عقل چو طاوس گشت وهم چو خفاش شد

□

که او برتر از نام و از جایگاه

□

هیهای وصل و خنده و قهقه چه شسته‌ای

□

ور نه جز احول کی دید در دو جهان یار تو

□

که بوی خون دل ریش از آن تراب شنیدم

□

برگرفتی ز عشق راه گریز

□

پرده بوسلیک را جفت حجاز می‌کنی

□

گرچه آنجا کوست صبح و شام نیست

□

برای که این دام میگسترانی

□

به دوشیزگان داده بد پاکدین

□

همگی شکر و نجاتی نه خماری نه خمیری

□

رسته ز هجران و ز آفات من

□

مبر از راه به لطف غلط انداز مرا

□

این خیالست که دیگر ز دیار اندیشد

□

خدایی کن خدایی کن خدایی

□

بر فرق سرفرازان افسر چه کار دارد؟

□

به زر و گوهر الفاظ و معنی کس نیاراید

□

همم شهریاری همم موبدی

□

که تا چو چشمه خورشید روز نور فشانی

□

بر آن آیینه زنگار گمان کو

□

همت نگر که موری با آن حقارت آمد

□

اگر مراد خداوندگار ما باشد

□

نگشتی اختر و کیوان نگشتی

□

چون ازو یاد کنند آینه رخشا بینند

□

جز این نیست بدکار را مزد و کیفر

□

که بربخردان این سخن روشن است

□

ز کف عشق اگر جان ببری جان نبری

□

من خوی او گرفته او آن من گرفته

□

از خدا جز می و معشوق تمنا نکنی

□

دام منه بر ره نخجیر عشق

□

ای سرد کسی کو ماند در گرمی و در سردی

□

جان متعجب درو کینت گشاد عجاب

□

پای طبیعت ببست دست به اسرار برد

□

یکی را گرانمایه‌تر خواند پیش

□

نی تو بر پشت فلک پاهای خود افشرده‌ای

□

رقص کند درخت‌ها چونک رسد شمال تو

□

که ز مژگان سیه بر رگ جان زد نیشم

□

از این طرف که منم همچنان صفایی هست

□

چنین تعذیب بعد از عفو و مغفوری روا داری

□

زمان زمان ز رخت نقش دیگری آغاز

□

چون به یارانت مقدم کرده‌اند

□

و گر دشت گردان و تخت یمن

□

چونک سلطان خطایی وز ختن پنهان شدی

□

پاک شوی پاکباز نوبت پاکی است آن

□

آسمان را پنبه در گوش است از افغان من

□

چه خبر دارد از آنها که گرفتارانند

□

یا رب تو نگهدارش ز آسیب گران جانی

□

ساغر پر زهر هجران می‌کشم

□

این گفته بود گاه جوانی پدر مرا

□

ورا کرد سالار ترکان و چین

□

زیرا که چون سلیمان بر بارگیر بادی

□

گر عجمی رفت نیست ور عربی لایکون

□

خاک راه تو رفتنم هوس است

□

کدام سرو که با قامتت سر افرازد

□

آن نفسی است باخطر هان که قرابه نشکنی

□

کز باغ رخش گلی ببوییم

□

این کلاغ دزد را صابون شدی

□

نباشد همی شادمان یک زمان

□

نی پرده زیر ماند نی نعره‌های زاری

□

آب همچون باده با نور صفا آمیخته

□

گر دگر آن غزاله را چرخ کند شکار من

□

برویم و رخت هستی ببریم از آستانت

□

به رحمت خود چنانتر از چنانی

□

ز محنت‌های من، باری، برستی

□

همی نسیم گل و نور ماهتاب درآمد

□

چه بیگانه فرزانگان و چه خویش

□

عرعر توحید را چند کنی منثنی

□

وز بهر یکی دانه در این دام پریده

□

کای دریغا به وداعش نرسیدیم و برفت

□

همشرکتی به خوردن و خفتن دواب را

□

یا تو ز هر فسرده‌ای سوی دلم رسولکی

□

روزی دل، بی‌جگر خون است باز

□

زوال دولت خود، چندخواهی

□

نهادش به سر بر یکی تیره ترگ

□

دریغ پرده اسرار درنوردندی

□

بخت و دولت روز و شب دربان تو

□

صد نگه بیند و یک ره نگرد از سر ناز

□

بیان حسن گل از بلبلان شیدا پرس

□

که باشدت عوض حج‌های پذرفته

□

پس بهانه بر چراغ آسمان انداخته

□

علم به مکر و به زرق معجون شد

□

همه روی گیتی پر از داد کرد

□

که نادرست و غریبست درنگر باری

□

از تبش روز ملاقات من

□

صد مایه داشتی و نکردی کفایتی

□

کان فلانی بی‌وفایی می‌کند

□

جز نعره یا رب نی جز ناله یا حی نی

□

که از غم تو مرا عشق بی‌نیاز کند

□

ز گزندش نرهی گرش نیازاری

□

گرفتند هر یک ز یاقوت جام

□

مانند او ز هیچ زبانی شنیده‌ای

□

زین دریا بنگذرد بی ز کشاکش و خله

□

غلغل‌افکن در جهان از آه و افغانم توئی

□

با کسی آشنا نخواهد بود

□

مهر بر این چاکر پیوست نه

□

جان شکار غمزه‌ی جادوی تو

□

گر ز زلف او نوایی هر زمان برداشتند

□

یکی مرد بد نام او آبتین

□

چه رقیبی چه نقیبی همه مکر است و دغایی

□

ز آنک مرا شد حجاب عشق سخندان تو

□

آن را که جلال حیرت آمد

□

ابر این همه تأخیر که کرد از پی آن کرد

□

نه تو اجزای خاکی را بدادی حله خضرایی

□

که: با کمتر سگ کویت جفا کردن توان؟ نتوان

□

دور اوفتاد کودک خردی ز مادری

□

برون آوریدند لرزان چو بید

□

ای همه پیشه تو فتنه گری

□

انعام خاص خود را امروز عام گردان

□

در این مقرنس زنگاری آشیان گیرد

□

آتشی چون برفروزی خانه روشن‌تر شود

□

ای باغ چنین تازه و پربار چرایی

□

چون سکندر در آن هوا عشاق

□

بر چرخ قلم‌های حکیم‌الحکمائید

□

ز سردی همان باز تری فزود

□

که مخلص دل حیران و مهره نردی

□

کاندر دو جهان شه او وز بنده بخواهد شه

□

عذرم پذیر و جرم به ذیل کرم بپوش

□

با یار مهربانت باید که کین نباشد

□

کاش بر این دامگهم هیچ نبودی گذری

□

وی جان جبرئیل به شیطان فروخته!

□

بهای یک رگ و یکقطره خون چکیدن نیست

□

به چندین میانچی بپرورده‌اند

□

و اگر نه تیره گل را به صفا چه آشنایی

□

گم گشت خرد از این میانه

□

حریف نکته دان را واقف اسرار می‌کردم

□

مجنون شود از سلسله‌ی مشک فشانش

□

تا کس نپندارد که تو بی‌ارمغانی می‌روی

□

بی‌عشق رخش زنده مبادیم دگربار

□

داده‌ای هر ذره را یاری دگر

□

همه سوی آن راه بی‌ره شدند

□

اینک رسن برون آ تا در زمین نتاسی

□

عدو لطف جنان و حجاب نور جنان

□

گفت پرهیز کن از صحبت پیمان شکنان

□

کاین درد عاشقی به ملامت فزون شود

□

رمید آن سو چو مجنون بی‌قراری

□

گر بهتر ازین کند، تواند

□

ریسمان میتافت از آب دهان

□

سخن را نهفته همی داشتم

□

عطا کن، عطا کن، که بحر عطایی

□

پرده پوش و مرگ را خندان مکن

□

در هر رنگی هزار نیرنگ

□

دوزخ آنست که خالی ز بهشتی روئیست

□

ولی فتنه تویی گل را تو زادی

□

هیچ ندانم از دو لب شهد فشان کیستی؟

□

گیا چون نکو بنگری مغز ماست

□

بتان سیه‌موی و خورشید روی

□

آن جا که سم او است نه خشکی است و نه تری

□

و کم من میت احیا محیاه کیوم الدین

□

که کس مباد چو من در پی خیال محال

□

بوی خوش ربیع بر ایشان محرمست

□

چو گوهر در بغل داری ز بی‌گوهر چه غم داری

□

بهترین کار و بار داشتمی

□

ملک دهقانی خریدن، کار دهقان داشتن

□

کیومرث آورد و او بود شاه

□

هر دم ز عشق او دل من با سمتی

□

گوهر خود را هین مده ارزان

□

یار به از دلبر بدخوی نیست

□

در معرکه‌ی عشق تو پیروز نیامد

□

در دل تنگ پرگره پنجره باز می‌کنی

□

قبله‌ای؟ آینه‌ای؟ جانانی؟

□

هر که او شوریده شد شیدای عشق

□

که از باد نامد به من بر نهیب

□

صنما بر این قرارم هله تا تو شاد باشی

□

که گویی ما شهانیم و غلام او

□

که عمرت باد صد سال جلالی

□

با مهربانان کین مبر لاتقتلوا صید الحرم

□

جانی که به لب آمد چه سود ز یاسینی

□

زیرا که درین راه بسی شیب و فراز است

□

بدین بی مایگی بازارگانی

□

سری پر ز کینه دلی پر ز درد

□

آن بسته را گشودی رستی تمام رستی

□

که تازی است نه پالانی است و نی کودن

□

که دل اسرار آن طرف عیار مخزنست امشب

□

صفحه‌ی چهره را منقش کرد

□

در ناله نیارد همه را او به ربابی

□

ز باغ دلبران بوی وفایی

□

به صبرت پند چون صبرت شود قند

□

که او بد سزاوار تخت و کلاه

□

که دو نیمه کند او قرص قمر از تیزی

□

تا نکند هیچ دزد قصد حرمدان تو

□

برای وصل گل آمد برون ز بیت حزن

□

که تماشای دل آن جاست که دلدار آن جاست

□

زهرم چو شکر کردی وز درد دوا کردی

□

ور بی‌خبری ز جان فغان کو؟

□

کی دهد عرض فقیران را جواب ای رنجبر

□

چرا برنهادی کلاه مهی

□

کای صنم چون شکر از چه بیازرده‌ای

□

مثل گشته‌ست در عالم که جوینده‌ست یابنده

□

زان لبان خوردن لبن مشکل

□

هنوز در دلم آن خار خار خار کند

□

چو تو شاهنشهی گیرد نبردی

□

پس گنه بر دیگران نتوان نهاد

□

که دلم از می عشق تو سر غوغا شد

□

یکی گرد تیره برآمد ز راه

□

رسید داد خدا و بمرد بیدادی

□

یا نقل و شکرهاست به قنطار رسیده

□

دلبر ماست که با حسن خداداد آمد

□

وز تو مطبوع بود گر همه احراق آید

□

کز بهر چو تو عیدی قربانم و قربانی

□

چون به بر لطف تو نیست دلم را مب

□

مه از دیده پنهان و در راه، چاه

□

سخنگوی و بینادل و رایزن

□

هر طرف یعقوب وار از غمزه‌اش دلخسته‌ای

□

ای پیش چو تو مستی افسون من افسانه

□

تیر دیگر در کمان لطف نه آنها گذشت

□

خون چشم از مژه پاشند و بدامن پوشند

□

ولیک آن بحر می‌بودی و رعدش بانگ چنگستی

□

به سال قحط در نان اوفتاده

□

به افعال ماننده شو مر پری را

□

شده رام با آفریدون به مهر

□

که ورای دل عاشق همه فعل است و دغایی

□

گر نبدی لقایشان آینه لقای تو

□

چون تو درآمدی پی کاری دگر گرفت

□

بر دل خوشست نوشم بی او نمی‌گوارد

□

زنبور جان آموخته زین انگبین معماریی

□

دلبر اندر کنار داشتمی

□

بر بام گر شوی، کندت سنگ فتنه لنگ

□

هر که می‌بیند خرامان بر زمینت

□

به بحرها تو بیاموختی گهرباری

□

و آن نکته که می‌دانی با او پنهان برگو

□

این گمان دارد که او در وحدت آباد منست

□

ز سرعشق تو رمزی بیان نشاید کرد

□

به هر روز اندک اندک می‌نهادی

□

خرده‌گیری مکن، که مسکینم

□

تا ره تو به سر نشد خود به میان نمی‌کشد

□

هرگز چنین خدنگی ننشسته بر نشانی

□

با آفتاب رویت از جاهلی و کوری

□

به چه پر برپرد زمین به سوی آسمان تو

□

دولت صحبت آن مونس جان ما را بس

□

بیا که ما سپر انداختیم اگر جنگست

□

مسلمان شو تو ای کافر چه شیرین است بی‌خویشی

□

ز تیر غمزه‌ی مستت حذر کردن توان؟ نتوان

□

پرسشی از دولت نوشیروانی داشتن

□

بودی ای کاش مرا قوت افغانی چند

□

مگرت نیست خبر تو که چه زیباحرکاتی

□

از سر سرت بکندن شرط این احرام کو

□

که عشوه‌های نهان صد هزار از آن پیداست

□

مرا ز غایت مستی خمار می‌گیرد

□

از آن می‌های روحانی وزان خم‌های پنهانی

□

ز عکس چهره‌ی تو هر زمان دگر رنگ است

□

زانکه در شهر کسان گرم گهان پست و جلاب

□

صد هزاران دجله سر می‌زد ز طرف آستینم

□

چو دل ثنای تو خواند که شاه امن و امانی

□

ز لطف عالم الاسرار برگو

□

دست طرب از دامن این زمزمه مگسل

□

که پیش ناوک هجر تو جان سپر می‌گشت

□

اجزای زمین‌ها را در لطف سما کردی

□

هجری بدین درازی با جان چه کار دارد؟

□

بار کردار بد خود میبریم

□

چه سینه‌ها که نفرسود خنجر کینش

□

تا تو شاهنشاه باقربان و باکیش آمدی

□

تا این قدر بدانی تو فتنه را مشوران

□

با حریفان غم خود غمگساران این کنند

□

ز آتش روی دل افروز تو خون در تن دل

□

هر لحظه درویش را قربت دهم بی‌چله‌ای

□

که چون شد حال بیماری؟ دریغا

□

ولی این هست او را کان ندارد

□

آنجا که چو سیل از مژه اشکم آید»

□

کیست که گرمش کند چون تواش افسرده‌ای

□

بستان گندم جانی هله از بیدر روزه

□

که این را این چنین چشم است و آن را آن چنان ابرو

□

تحفه روزگار اهل شناخت

□

باشد که تو هم افتی در مکر شهنشاهی

□

جنگ بگذار، آشتی کن، آشتی

□

کاز بهر واژگون شدنش برفراختم

□

گیرم که باز گردد گردون ز کج نهادی

□

که ماند از شکر آن کس که او کند شکری

□

که دو صد چشمه برآرد ز دل مرمر و خاره

□

مگر از نقش پراگنده ورق ساده کنی

□

سوی وطن نبرد خاک من برون ز غبار

□

از آن سوی حجاب لا تو دیدی

□

بی‌قامت تو نمی‌شود راست

□

زیرا که بقا علت فنا نیست

□

یک عمر به خون دل صد پاره تپیدیم

□

ساده‌ای گر مگسان را تو بخوان ترسانی

□

کای عجب آن را چه شد اه چه کنم کو فلان

□

تا به گوش دلم آواز درا بازآمد

□

کسی بازداند که باهوش بود

□

چه شعله‌هاست ز نور جلال در دیده

□

مشتمل بر نعیم و جاه و جلال

□

چمن و جوی مصفائی هست

□

هم عکس جمالش را می‌خواهم و می‌بینم

□

ارواح امتنانی طائر خضری

□

جان‌های ایشان بهر تو هم در فنا پا کوفته

□

ناقه‌ات زاهدی از بانگ سحر خواهی کرد

□

دست گیر اکنون که از دستت ز پا افتاده‌ام

□

بیرون جهی از گور تن و اندرروی در ساحتی

□

ترک تدبیر و اختیار کنیم

□

بی روی تو زیر دار می‌پیچد

□

گفتا ز رشک تابش صبح جبین من

□

چگونه ابری آخر که سنگ می‌باری

□

ای خدایا چون بود شب‌های او

□

گفتمت پیدا و پنهان نیز هم

□

کاندرونم گر چه می‌سوزد منور می‌شود

□

گذشت از سایه جان در بی‌قراری

□

در سر آن لعل و مروارید رفت

□

که از سرما بخود لرزید دهقان

□

زنده را جان می فزایی، مرده را حی می‌کنی

□

زان دولتی که داد درختی ز دانه‌ای

□

بزن که زخم بردارد چه باید کرد بیچاره

□

که گل جنون شکفته ز نسیم آن گیاهم

□

در چنین محنت و خواری اگرم یاد کنید

□

که تا گم کرده خود را بیابد عقل انسانی

□

آتش اندر سینه دارد همچو مجمر آینه

□

زود باید مرد را کو قصد این اعدا کند

□

جانم بسوخت در سر سودای خام او

□

تا چند آب نشف کند برج آذری

□

بر چرخ پریده بود و دام دریده

□

غمزه شوخش و آن طره‌ی طرار دگر

□

مگر او ندیده باشد رخ پارسافریبت

□

فلاطون فلاطون شو که بودی

□

در گردن روزگار کردی

□

زانکه من بذل سر و تن کردم

□

دهد ار زمانه روزی سر زلف او به دستم

□

احسنت آفرین چه منور اشارتی

□

زین بت خلاصی نیستت خواهی به صد فرسنگ شو

□

بختم از بی‌طالعی ها دورتر می‌افکند

□

از شکنج سنبل پرچین چین بر چین بپرس

□

شد پیر دلم پیروی پیر نکردی

□

لیکن از بیم نیارم که برآرم نفسی

□

خیال علم طشت و خایه بگذار

□

گشاد کار عالم حلقه‌ی زلف گره گیرش

□

راست و چپ بی‌این دهان غوغاستی

□

آنچ می‌خواهد دل ایشان مکن

□

چه گوش کرد که با ده زبان خموش آمد

□

مگر آنان که سر ناز و دلالش دارند

□

از آن شادی که با مایی که سبحان الذی اسری

□

قلب خود را عیار باید کرد

□

مخر ای دوست نه کرباس ونه کتانش

□

زخم تیغت مرهم هر دل فکاری

□

جان بود تن نبود تن چو تو جان جان تنی

□

چو او باشد چه اندیشی ز باجو

□

آب چون نیست طلبکار سرابم مکنید

□

گر بصورت دامن دلبر نگیرد گومگیر

□

بهر زکات جان خود ساقی جان ما تویی

□

کاندر آن چاه زنخدان چه خوش است

□

مرغی است صبر کو را جز خیر بال و پر نیست

□

چنان از درد می‌غلتم که رنجوری به بالینی

□

اندرآمیزند سیم و زر بلی

□

ترس ایشان ز بی بلا بودن

□

غرت یک وی روشتی از امادی

□

همه را دیده نباشد که ببینند آن را

□

که می‌دود حسنک پابرهنه در خانه

□

فتنه نگر باز که لب می‌کند

□

نه‌اش سودای کار از دست دادن

□

که به سرمایه‌ی مرهم ندهم

□

که به گوش توست خوب خرگهی

□

زین شکرستان اگر هیچ چشیدی بگو

□

فکندی ای گل رعنا به حال محتشم آتش

□

با شیر در دل آمد و با جان بدر شود

□

جز دیدن روی تو کرامات افندی

□

سرمست و خرامان به سر دار برآمد

□

تا نکنندم از جهان، هیچ شمار ای پسر

□

تو ز خط انبار مشک در ختن آورده‌ای

□

همچو ابر این دل من پر شد و بگریست بسی

□

وی مستی تو در سر از مات سلام الله

□

که زور مردم آزاری ندارم

□

من با کسی افتاده‌ام کز وی نپردازم به کس

□

جوابم گوی و بازآ ای افندی

□

از درگه تو امیدواری؟

□

زان شما نیز بمن میخندید

□

تا نگویند که در باده‌کشی بی‌پیرم

□

شکفته گشت زمین و بهار کرد بهاری

□

فغان کنم که رخم را بکوب چون هاون

□

خوشم که تیغ جهانی به خون من تیز است

□

هندوان بین که دگر خسرو ترکستانند

□

فریاد من مسکین از دانش و آگاهی

□

در میان خاک و خون افتان و خیزان زیستن؟

□

بی‌طاقت و بی‌هوش و بی‌توان است

□

که چسان بر سر آن چاه زنخدان شده‌ای

□

وی غم آخر از دلم بگریختی بگریختی

□

سبکتر شد چو برد از وی وقار او

□

کاندر این دیر کهن کار سبکباران خوش است

□

نشنید که هیچ مادر آورد

□

شده زندان مرا صحرا در آن صحرا اغا پوسی

□

چون ز در عنایتت یافته‌ام هدایتی

□

زین باغ سیب میبرد و نارنگ

□

تو مست خوابی و خلقی ز غصه بیدارند

□

که او فنا نشود از مسی به وصف زری

□

تار که در زخمه‌ام سست شود بگسلان

□

که صید زخمی در خاک و خون غلطیده‌ی من کو

□

در باغ خلد برلب کوثر نشانده‌اند

□

هم عاشق و معشوقی هم سرخی و هم زردی

□

ورنه خیال جاوید با جان چه کار دارد؟

□

بر جمله‌ی خوبان جهان پادشه افتاد

□

من نخواهم بست چشم از روی و لب از گفتگویش

□

آن برق را در اشک چو باران خویش جوی

□

بسته‌ست دست جادوان آن غمزه جادوی او

□

کتش ز عکس عارض ساقی در آن گرفت

□

نیاید هرگز این دیوانه با هوش

□

گر چه درون هر دو ده نیست درون قابلی

□

ترک بد و نیک و سوزیان کو؟

□

دریکه فتنه‌اش اندر پس است نگشودن

□

علاج فتنه‌ی دور قمر توان کردن

□

تو مپندار کز آن می نکند روح فزایی

□

که فوق سقف گردونی تو را قصر است و درساره

□

راضی شدم که با همه‌کس در سخن بود

□

چو نکوتر نگری تر بود از خون کفنش

□

به هر گوشه‌ست روحانی سواری

□

تو چو گل از بهار خویشتنی

□

نه به فعلند بل به دیدارند

□

تا فروغ رخ آن ماه درخشان چه کند

□

اهوی الهوا امنو فی ظل ذو المننی

□

شاخ امید را به نسیمی همی‌فشان

□

که جنس خوب مبصر به هر چه دید خرید

□

گر نفسی می‌زنیم بازپسینست

□

زهی اومیدها در ناامیدی

□

مرهمی از درد معجون کرده‌ای

□

آنچه را زین راه، ما میدوختیم

□

که به روی او نیفتاد نگاه واپسینم

□

حق بی‌نیاز باشد وز زهر تو بمیری

□

این است سزای پیر فربه

□

شدند زان همه مجنون و کوه کن ممتاز

□

ز مهر گلشن رویت برون دمد گلم از گل

□

به صدر حرف‌ها دارد چرا زان رو که آن داری

□

از ره لطف یکدمم بنواز

□

از چه زنگی دل آغاز کند

□

کی در شمارش آید دردم ز بی شماری

□

چگونه گیج نگردد سر وجود ز شادی

□

پهلوانی پهلوانی پهلوان

□

که به کام دل ما آن بشد و این آمد

□

پرده برداشتم ز اسرارش

□

سوی بابای عقلانی دویدی

□

تا بود کان دل گم‌کرده‌ی خود وابینیم

□

فرصت رفته محالست که از سر گردد

□

فغان که گوش ندادی به هیچ فریادی

□

که ز های و هوی مستان تو می از قدح ندانی

□

بر همه مرگ‌ها بخندیدن

□

به طریق مجرمانم نکشی که بی‌گناهم

□

که شمع شادیم از تند باد غم بنشست

□

خلل از آب و گل باشد در این کاشانه‌ای ساقی

□

باشد که ببینی رخ دلدار که داند؟

□

جان بروئید و،نماء در برست

□

چون گریه کند چشمم آماده طوفان باش

□

نبات و قند نتاند نمود سماقی

□

قد استولیت فانصرنی فان الفضل بالاحسان

□

که سوزهاست نهانی درون پیرهنم

□

اکنون به اختیار و ارادت غلام دوست

□

نقش کننده هم تویی در دل هر مشبهی

□

کاندر چه فراق نگونسار مانده‌ام

□

جز کار مادران نکنی کار دیگری

□

هم گوشه‌ی ابرویت سرمایه‌ی آرامم

□

آب حیوانی به بستان می‌روی

□

وز کان چرا گریزیم کان زر است مردن

□

نیست ممکن گر برو بندند بال جبرئیل

□

کنند غرقه به خونابه‌ی جگر دیوار

□

ببین دلا تو ز خاری هزار گلدسته

□

کند یادم به پیغامی دریغا

□

جان عزیزان نگر مست تماشای عشق

□

تا نباشد به کفش نامه‌ی عصیانی چند

□

که ز بحر و کان شنیدم که تو معدن عطایی

□

نکته جانان برگو برگو

□

که آدمی بچه‌ای شیوه پری داند

□

نه از مدحش خبر باشد نه از ذم

□

آینه هر دو تویی لیک درون نمدی

□

چه باشد، ای ز جان خوشتر ، که یک دم آن من باشی؟

□

ز برگهای درختان سبز پرده کشید

□

سجده بر آدم و حوا و به طین باید کرد

□

کز هزاران حصن و جوشن روح را جوشنتری

□

بگو هستم دو صد چندان و می‌رو

□

برین کز عشقم آگه گشته وجهی روشن است امشب

□

چون بر گذرت بیند در دامنت آویزد

□

بهر حرس ماری بود بر گنج هر ویرانه‌ای

□

دل ز غم برهانی، مرا ز غم برهایی

□

آن سرسبز و تازه همچو سداب

□

تو فتنه‌ی زمانی، من شورش زمینم

□

که نفس همچو خر افتاد و حرص افساری

□

ز آنک نغول می‌روم در طلب نشان تو

□

گو برفروز مشعله صبحگاه از او

□

مرا معلم عشق تو شاعری آموخت

□

که جالینوس به داند صلاح حال بیماری

□

ناگاه چو وابینی رایی دگرت افتد

□

هزاران دوست را کردی فراری

□

در وقت دادن جان دل از تو برنکندیم

□

مرا به بام برآری چو نردبان داری

□

آتش رخی برآید از زیر این سجاده

□

که آن شاه جهان از چشمه‌ی حیوان برون آید

□

لیکن از شوقم سرشک دیده دامنگیر بود

□

گر سمع و بصر خواهی نک سمع و بصر باری

□

او را کشش از چه سوی بالاست

□

کانجا که تویی نفس نمی‌آید

□

گاهی قدح به دستم، گاهی سبو به دوشم

□

زانک ورا آفتاب هست عزبخانه‌ای

□

تا نلافی تو ز خوبی هان و هان این است او

□

سرو سرکش که به ناز از قد و قامت برخاست

□

که ندارد نظری با چو تو زیبامنظور

□

چه چاره چون تو بر بام بلندی

□

که دایم در دل تنگم چگونه خان و مان سازد؟

□

ز شاخ بید نچید است هیچکس بادام

□

کو نظربازی که چشمش در قفای من نبود

□

رهوار از آن شدیم که رهوار می‌کشی

□

ما را به دعا چه می‌فریبی تو

□

سرگشته در آن ناحیه صد بادیه گرداست

□

دل چه بود حلقه‌ئی بر در زندان عشق

□

رونق نبود جو را چون آب بنگشایی

□

بر بساط راستی نزد وفا کژ باختیم

□

فردا ز تو بی‌گمان بخنداند

□

وین میسر نشود تا نفسی می‌آید

□

یار منی بعد از این یار مرا یافتی

□

مگذار خدایان طبیعت به میانه

□

که تخم خوشدلی این است پیر دهقان گفت

□

گرم قرار نباشد که داغ هجرانست

□

شود جمله مصیبت‌ها سروری

□

کی توانستمی نشان گفتن؟

□

بجز خون نبودی به چشمم، ز خشم

□

بر تن دل مردگان روح دگر دردمند

□

برو سوی مردار چون کرکسی

□

شیرمردی کو شود آهوی تو

□

بر گردن آمد شد و پیک نظر انداز

□

در کوی عشق نیست بجز ناله همنفس

□

من کمرش گرفتمی سوی تواش کشانمی

□

با غم همه وقت در جهادی

□

ماننده‌ی مرده در کفن باش

□

الا دل شکسته ندیدم مکان او

□

نه بحر را تو زبونی نه بسته شستی

□

چنین مه را نهان گویم زهی رو

□

جاودان کس نشنیدیم که در کار بماند

□

که ندارد دل دشمن خبر از عالم دوست

□

که زنبور از کفش یابد لعابی

□

بلبل جان غلغلی در گلستان انداخته

□

بگرفتش ز من و بر تو سپرد

□

تا تیر تو می‌زنی، نشانم

□

تو چو یوسفی ولیکن به درون نظر نداری

□

سوگند به جان دل کان کار چنان گشته

□

که جنبد غرق الفت خاطر کلفت پسندش را

□

ای عزیزان من بیدل چکنم با این دل

□

هم شیر و هم آهویی هم بهتر از ایشانی

□

بهر دو کون در داده صلایی

□

یکسره زین جانور اندر بلاست

□

نقل مجلس را از آن لب های نوشین می‌برند

□

ز آنچ من مست شدم ضرب پراکنده زنی

□

همه تیر ای مه مه رو نپرد سوی نشانه

□

خود آید آن که یاد نیاری ز نام ما

□

گو دگر در خواب خوش بینی دیار خویش را

□

از آن است آتش هجران که تا پخته شود خامی

□

جان و تن و هرچه بود جمله به یغما گرفت

□

ز دهقان پیر، آشکارا عتابی

□

از آن که تندتر از عمر پرشتاب منی

□

هزار آیت کبری در او چه بی‌هنری

□

چون درفتاد در که و کهسار شرم تو

□

چون بت نجنبانید لب آن زبده سیمین تنان

□

خاتم ز دست رفت و ز خاتم خبر نداشت

□

چو گل در جان زنیمش زود ناری

□

پای در دامن سرور کشید

□

عاشق زیان کند دو جهان از برای سود

□

وز لب شهدفشان شربت هر بیماری

□

ور نه از اصل عشقی با عشق چند کوشی

□

دلشان چو میدان فلک سلطان سوی میدان شده

□

همان حکایت زردوز و بوریاباف است

□

چنان مستم که گویی بوی یار مهربان آید

□

وز بهر خدمت موج او گه گه نماید قامتی

□

که کشند عاشقی را، که تو عاشقم چرایی؟

□

کانکه راهت نمود، گمراهی است

□

گاهی از خنده‌ی شیرین منشی فرهادم

□

تو روپوش می‌کن که پنهان نمانی

□

ز روی تو که نگنجد در آسمان و زمین

□

دگرش سرمه ز خاک ره آن ماه مکش

□

که عاشق زحمت جان برنتابد

□

چون نشود ز تیر تو آنک بدو کمان دهی

□

از طرب، ذره‌وار، بر جستیم

□

لیکن حسد و مگر تو بی‌حد و کنار است

□

از جان خود گذشتن، در خون خود تپیدن

□

مرده باشی چون ز جان بگریختی

□

ز صحن دل همین ساعت برون رانم به جان تو

□

هر دم پیام یار و خط دلبر آمدی

□

حبذا مرغ که آخر پر و بالی دارد

□

می‌جست از این خبر نشانی

□

بخت بد آخر بگو کین چه پریشانی است

□

بهر چاره سوی مادر میشتافت

□

لیکن بر آستانت فرسوده شد جبینم

□

گشت شکسته بسی لشکر مردانه‌ای

□

آخرش جز که سعادات مکن

□

ز دور سجده کنم گوشه‌ی کلاهی را

□

به اردوی خاقان فرستاده‌ام

□

گهی در صورت بادی به هر شاخی درآویزی

□

از غم و تیمار جانم خرده گیر

□

از خیال جمله بگذر تا جهان آید پدید

□

تا گل از شرم رخت سر به گریبان ماند

□

کو گشت از هزار چو خورشید و مه بری

□

بی‌ساجد و مسجد و سجاده

□

این داغ بین که بر دل خونین نهاده‌ایم

□

به گدایی رسد آخر چو به یغما نرسد

□

حلالستت حلالستت اگر زنجیر می‌خایی

□

پیش تیرش جان سپر خواهیم کرد

□

گشت بسی خسته و اندوهگین

□

اگر حجاب نمی‌شد نقاب گیسویش

□

ای تو شکم خوار چند در هوس روده‌ای

□

کشتی جان ما را دریای راز کرده

□

وان را فدای طره یاری نمی‌کنی

□

زان دو مشگین رسن غالیه سا می‌آید

□

وآنگه رسد از سلطان صد مرکب میدانی

□

لاجرم سینه‌ی من کلبه‌ی احزان آید

□

همی از هفت‌شوی چون زاید؟

□

لیکن چه چاره با دل مشکل‌پسند خویش

□

که از حلاوت آن گم کند شکر شکری

□

ماذا غضب فذا دلال

□

که این معامله تا صبحدم نخواهد ماند

□

با قضای آسمانی می‌کند

□

تا تو ز دیوی نرهی ملک سلیمان نبری

□

پس به هر جرمی مرنجانم، مکن

□

گوش هستی را چنین آویزه نیست

□

تازه می‌گردد جراحات دل خونین من

□

از گزافه بر سزا و ناسزا می‌ریختی

□

بوسه بده بر سر این گاز نو

□

صباح سر به در از غرفه رواق تر کرد

□

بسان زر نکند کار او چو زر نشود

□

ز عقل نعره برآید که جان فزا پرده

□

ز من، که خاک توام، آستان دریغ مدار

□

می‌دان به یقین که بی خبر بود

□

باز پشیمان از این معامله باشد

□

دور شو گر ممنی و پیشم آ گر کافری

□

که تا از جرم و از توبه بپرهیزیم مستانه

□

گفتمت چون در حدیثی گر توانی داشت هوش

□

چون خاک شوم باد به گوشت برساند

□

بود از مصلحت نه از بی‌اصولی

□

شب نیست که این بازی صد جات نمی‌افتد

□

بهشت و نعمت ارض و سما را

□

تا بر لب آب خضر جا کردی

□

وز جان جان جانش عشق آمدت سلامی

□

گلی که هیچ نریزد در آن بهار بجو

□

نیاز یک شبه کار هزار ساله عبادت

□

گر نصیبی بگدایان محلت نرسانند

□

و جان من ز بحر او بخاری

□

در آن خانه که مهمانش تو باشی

□

جدا نیستی پس تو از دام و دد

□

کز سر زلف سیه دامگه شیطانی

□

برسد سوی دماغ و بکند غمازی

□

سیم نستانیم پیدا و نهان

□

کاین طایفه از کشته ستانند غرامت

□

خواب می‌گیرد و شهری ز غمت بیدارند

□

چه باشد چون تو داری آن نخسبی

□

ازان سبب که تویی در دو دیده بینایی

□

ز هر سنگیش، روئیده گیاهی

□

که پیرانه سر کرده باشد جوانی

□

کی بود کز دل خورشید به بیرون آیی

□

چنین فسرده بود سکه‌های مهجوران

□

که یک عالم حریف کودکی نیست

□

سیم اشکست که کار رخ من چون زر کرد

□

برون پنج حس راهم گشودی

□

که در زمان، علم صبر سرنگون کردی

□

سرگشته‌ی ذره‌ی وصالت

□

صعوه با شهباز کی هم آشیانی می‌کند

□

چو در فنا بنشستم مرا چه کار به زاری

□

شیر لرزد چون کند آن گربه مو

□

تا جان خود بر آتش رویش کنم سپند

□

دریغ باشد بر ماه آسمان انداخت

□

بسم الله مولانا چون ساغرها داری

□

منم آبگینه آخر، که کند خراب سنگش

□

لانه پر کردیم با خشک و تری

□

تا ازین پرده چها خواهم دید

□

ور نه در خورشید کامل کی رسی

□

می‌کوبد او بام و در من

□

تو را کسی که به دست آورد مرا چکند

□

چون از تو خبر یابد پیش خبرت میرد

□

چو قمری ناله می‌دارم که در گردن نمی‌آیی

□

که شکارم ز دست می‌برود

□

پریانند بر این گنبد پیروزه پرند

□

تا تو زیبا صنم از شهر فرنگ آمده‌ای

□

نی بنده نی خدای نه وصف مجاوری

□

پیدا نشود بانگش در غلغله شان یک مو

□

که شد سوز دلت بر خلق روشن

□

رفتن به روی آتشم از آب خوشترست

□

چو زرد گشت رخم شد چو زر بنازیده

□

نی خفته عدو، نه بخت بیدار

□

زان همی نوشیدن و یاد سکندر داشتن

□

خورشید را به سایه‌ی چتر معنبرش

□

مرا گفت بشنو گر اهل خطابی

□

خواهی که تازه گردد در حوض کوثرش زن

□

من ز میانه فکر آن تازه نهال می‌کنم

□

سخن مردم کوته نظرم یاد آمد

□

چو چشم تو خماری چون روی تو صحرایی

□

زده چون گربه ناخنان در وی

□

برهی هم ز زنار و هم ز نیاز

□

کجا بریم دلی را که کرده‌ای تو چنینش

□

وای آنک ماند اندر نیک و بی

□

خجل گشته از آن خوبی پس گردن بخاریده

□

از کجا بوسه زنم بر لب آن قصر بلند

□

در دولت خاقان نتوان کرد خلافت

□

سرگین گاوی را چو تو در بحر عنبر ساختی

□

سدرةالمنتهی هنوز نهال

□

گفت، میدانیم و میدانی چه شد

□

صد در رحمت گشودی بر دل زندانیم

□

که همه اختر و ماهند و تو خورشیدمثالی

□

خوش نیست به پیش دیده پرده

□

کشور بی‌ضبط را مژده‌ی سلطان رسید

□

چون ز شب سایه بر خور اندازد

□

سوزن‌های بوالعجب در دل من خلیده‌ای

□

که هر چه غیر تو باشد بسوزد آن را پاک

□

بیهوده چه گوئی سخن به صفرا؟

□

رهزن دانش و غارتگر کالای منی

□

یوسف مصری ابد پابند و زندانیستی

□

کژی در دل نهان گویم زهی رو

□

با این لسان عذب که خامش چو سوسنم

□

همی‌سازیم تا رای تو باشد

□

از دیو و پری برده صد گوی به عیاری

□

صد معجزه‌ی عیسی بنموده به برهانی

□

مصفا از تو، هر جا کشتزاری است

□

کز چشمه‌ی لعل طرب افزای تو باشد

□

اسپان پشت ریش و یدک‌های لاغری

□

زان آب عنب رنگ به عناب رسیده

□

که شد پیمانه پر آن سست پیمان دیر می‌آید

□

گوئیا او هم ازین باده کدوئی دارد

□

در آن دریا به رقص اندرشده غلطان و خندانی

□

بر روی زمین چشمه‌ی انوار گشادند

□

جان خلایق چو مرغ جمله گرفتار شد

□

کابروی کمان دار تو دوزد به خدنگم

□

قراضه قرض دهی صد هزار کان گیری

□

در هر طرف افتاده هم یک یک و هم جفته

□

کو نسیمی ز عنایت که کند بیدارم

□

چنین سبک ننشینند و سرگران ای دوست

□

نیرزد پیش بنده تره توتی

□

رخ تو هر نفسی رنگ دیگر آمیزد

□

من و تو جای شگفت است گر نفرسائیم

□

که کشتگان ره عشق بی گواهانند

□

عشقبازی‌ها که با من کرده‌ای

□

ای دعاگو آن دعا را بازگو

□

فتنه از بحر و بر انگیختنش را نگرید

□

به حکم آنکه ز سیلاب نگذرد محمل

□

چو با رندان این ره یار گشتی

□

غم میزبان و ما همه مهمان صبحگاه

□

کو همی کوشد همیشه کز تو برباید سلب؟

□

حاشا که رود آب من و شیخ به یک جو

□

هر دم بمیرد ایمان در پای کافری

□

دل تو بنشناختی از قفص دل شکن

□

ولی اجل به ره عمر رهزن امل است

□

باید که فروشوید دست از همه درمان‌ها

□

ز لعل جان فزای او بیاموزید دلجویی

□

ای عراقی، تا تو هستی می‌کند

□

حمله و تاراج خزان در قفاست

□

رطل می صافی را با صوفی محرم زن

□

تا گرو شد زهد را سجاده‌ای

□

بر رغم دل مزعفری رو

□

دوراست این عمل ز علمداری رقیب

□

شیرگیری کند و صید پلنگ آهویت

□

اندر طمعی که سرش از لطف بخاری

□

از شمع رخت، تا همه بی‌نور بماندیم

□

دیده را سخت خواب می‌آرد

□

که ز آیینه‌ی دل گرد کدورت بزداید

□

اگر او محیط نبود ز کجاست ترسگاری

□

که آمد هدهد طیار از این سو

□

کس بی بلای خار نچیده‌ست از او گلی

□

تا بدانی که چه بودست گرفتار بلا را

□

چنان دشواریابی را بگه بینی تو آسانی

□

با من بیچاره هر دم آن مکن

□

چرا که از ازلش پایه، راست ننهادند

□

شعله‌ی عشق سراپای به من

□

چو خضر خور آب حیوان که تو جوهر بقایی

□

چه ننگ باشد مر لعل را ز زینت او

□

هستیم بهم در پی خون از تو چه پنهان

□

چو نسیم سحری بر خورد از نسترنش

□

گر اهل قبله بودی در نهانی

□

ز ظاهر جنبشی بیند دلش زان کار در جنبد

□

نیست به کار او همان سوار مرا

□

خم زنجیر تو را بر دل شیدا زده‌ام

□

ز تو ناخوشی شده خوش که خوشی و خوش فزایی

□

می‌رسد از کنارها غلغل وهای هوی او

□

می‌گویمت دعا و ثنا می‌فرستمت

□

و او نمک می‌ریزد و مردم کباب

□

زلفی است مشکین طره‌اش یا طیلسان احمدی

□

بوستان و باغ و صحرایی خوش است

□

هر چند دل فریبد و رو خوش کند عدوست

□

عنان کشیدی و بستی زبان تقریرم

□

به پیش ممن و کافر نهاده کافوری

□

آن آب چه از عشق تو جوشیده بالا آمده

□

همدم انجمن آرای سخندان تو کیست

□

می‌دمد شاخ تبر خون و تبر می‌روید

□

کز زخم اجل بند قفص را بدریدی

□

همی سوزد ضمیرم، با که گویم؟

□

همچنان مست زیر دارم برد

□

من کار خود چگونه گذارم به دیگری

□

بر خشک و بر تری منشین زین دو برتری

□

افلح کل منظر ذاک به مزین

□

نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند

□

بنده‌ام بنده به کشتن ده و مفروش مرا

□

گرداب‌ها را بردری راهی کنی یک سو شوی

□

آن هم‌اکنون بدلگام افتاد باز

□

چه همی بار خود از جهل کنی سنگین

□

مرغان بهشتی همه در حلقه‌ی آن دام

□

هر دم کف می‌کنی بر چه گهر عاشقی

□

وی ذوق هر مقام بر ما مقام کن

□

چه قاتلی تو که تیغ ستیزه‌ات دو دم است

□

بشب خورشید رخشان می‌توان یافت

□

نک آمد مر تو را دور خماری

□

گر نمی‌گویی دعا، نفرین مکن

□

این همه مهر بر این جای چرا، چون و چراست؟

□

تا برده ز دل سلسله‌ی موی تو تابم

□

ز هم شدند جدا و بکرد وحادی

□

هر چه به عالم ترشی دورم و بیزارم از او

□

بنیاد بر کرشمه جادو نهاده‌ایم

□

تا نگویی که اسیران کمند تو کمند

□

که از سودای ماه من خمیدی

□

چون شاه رخ نماید فرزانه‌ای چه سنجد؟

□

ملول گشت سرانجام زان هوسرانی

□

عین مقصود گر آن شوخ پری زاده نبود

□

ای شده قربان ای شده قربان خاص جهان در عام حبیبی

□

سست میفکن لب چون ناشیان

□

آن کس که دور خواهد جان خود از جسد کیست

□

و آسمان را گرد خواص و قرص مه را گرده گیر

□

آسان آسان فی ستر الله

□

در جمله صور آن بت عیار برآمد

□

گر بزدایی بروی وا گردد

□

کمند گردن دلها ز جعد مشکینی

□

وآنگه کسی نمیرد در دور لامکانی

□

مثل کارد که گیرد بر تیغی به دهانه

□

که بدان جور و جفا صبر و ثباتم دادند

□

کاصحاب را دو دیده چو مسمار بر درست

□

مثل بشنو که جان به از جهانی

□

هرچه کردم عاقبت آنم گرفت

□

تا کمند افکند گرفتار است

□

مسلم است که مشک ختا نمی‌بویم

□

امروز اگر بجویی در من ز دل اثر نی

□

ای زردروی عاشق تو صبر کن وفا کن

□

کنون تابوت خود را بر لب آن گور می‌بینم

□

بدین گرمی که گلگون می‌دواند

□

نه ز آب چشمه جیحون از آن آبی که تو داری

□

فرمای جوابی، بروم یا بنشینم؟

□

تا مرد خرد نگویدت «رعنا»

□

خرمن حسن تو دارد خوشه چین تازه‌ای

□

چه آتشی و چه دودی چه جادوی چه فسونی

□

بدید آید یکی خوبی نه رو باشد نه رخساره

□

بر نقطه دهان تو باشد مدار عمر

□

خار و خرما و زهر و جلابش

□

ور تو چو من نهنگیی کی به درون شستیی

□

ورنه فتاده در خاک چندان چه کار دارد؟

□

این صید تیره روز مگر بال و پر نداشت

□

که در پیمان خود سست است یار بی‌وفای من

□

کان بو نه مشک دارد نی زلف عنبری

□

دل خود از دل سستان بستان

□

به مامن من مجنون دشت مسکن بود

□

نصیبی منه هجران و غیری منه مرزوق

□

بنوشتم از عالم صد نامه بیزاری

□

به هر حالی مرا درد و غم بسیار اولی‌تر

□

من به صد درد مبتلای توام

□

حاجب درگاه جبریل امین شد»

□

که برنشست به سیران خدیو بیداری

□

بر سرو رو آشکار برگو

□

خمار صدشبه دارم شرابخانه کجاست

□

خواهی اکنون عدل کن خواهی ستم

□

ولیکن گر بگوید شرم داری

□

بر خاک درت تو جا نکردی

□

گرفت و بست بهم، لیک استوار نکرد

□

صد پیچ و هزار تاب دیدم

□

بازاریان ما را بس زار می‌کشانی

□

فالهجر من البلاء اخشن

□

نهد داغ غلامی بر جبینم خال هندویش

□

گلستانی بر فراز سرو سیمین کرده‌اند

□

همه صادق شوند او را نماند هیچ طنازی

□

که بیچاره ندارد جز تو یاری

□

در ما نیند و در تن ما روح پرورند

□

چون به خون غرقه‌اش از خنجر مژگان کردی

□

که از او گه چو هلالی و گهی چون قمری

□

ای چشم تو سوی من از خشم نظر کرده

□

که نیستم ز تو در روی آفتاب خجل

□

برگ‌تر از چوب خشک و چشمه ز خارا

□

به صد هزار حیل می‌رسند خیاله

□

نترسم، چون نگهدارم تو باشی

□

بخواب جهل فزودن، ز کار کاهیدن

□

طلسم را بشکن شاه عالم جان باش

□

غنیمتست ز یار وفا جفاکاری

□

تو کیی گو هر زمانی جان نو

□

محمل لیلی به قصد سیر هامون بسته‌اند

□

زربکان می‌آورد لل بعمان می‌فرستد

□

ناگاه پدید آمد باغی و گلستانی

□

که آنجا آبرو ریزد دورویی

□

چشم برهم نهاد و فرمان کرد

□

سبوی نیک نامی را شکستم

□

بگفتی و بشنیدی چه آفتی چه بلایی

□

ای طایفه یاری شما کو

□

مردم از این هوس ولی قدرت و اختیار کو

□

بگذار تا کنار و برت مشک بو بود

□

تا غم و غصه را کند اشقر می سیاستی

□

کو تنور آرزو تا اندر او بندم فطیر؟

□

این یکی گفت دریغ، آن یک آه

□

تا نپنداری که من لب تشنه‌ی آب زلالم

□

لیک در وهمم نیامد این وفا شاد آمدی

□

که ز عکس چهره خود شده است بت پرست او

□

و گرچه بادروی چون رسد رقیب بمانی

□

اگر به فرق نپویند نقش دیوارند

□

چه شد عقلی که در اسرار رفتی

□

لیک ز شرم روی او بسته نقاب می‌روم

□

خطیت بیدو دیگر سیب و سوم عنب

□

نمی‌برم ز تو گر سر بری به خنجر کینم

□

که هم دخل و هم نخل خرما تویی

□

آمد و اندرربود خیمه و خرگاه من

□

آتش آن است که در خرمن پروانه زدند

□

نه تشنه سلسبیل و کافور

□

بجهی به سوی او جه ای مست علالایی

□

در حسرت تو بمرد، ماییم

□

کس نمیداند چرا رنجید و رفت

□

یک فرقه به شادی می گلنار گرفتند

□

خوبرویان خوش پنهانی

□

که او چو آینه هم ناطق است و هم الکن

□

در خم من سالها داشت کنونم گرفت

□

بنده‌ی شادیند صد دینار

□

پر از خورشید شد چون آسمانی

□

وی دیده، تو نیز یاریی کن

□

وآخر اندر کار تو مردانه شد

□

بی هنر شو که هنرهاست در این بی هنری

□

چون در او آتش بزد جانانه دیوانگی

□

به از مشک است و از عنبر مرا ده

□

تو اهل فضلی و دانش همین گناهت بس

□

که یاد خویشتنم در ضمیر می‌آید

□

که بگذاری طریق بی‌زبانی

□

که بر درگاه تو نومید افتاد

□

هر کجا خرمنی است، سوزاندن

□

زان شد فراز ساعد شاهان نشیمنم

□

تا که بسوزد بر او چونک به مجمر کشی

□

برای بوش و بردابرد من نه

□

غرق فنون از حرکتهای توست

□

کانکه او دیوانه شد عاقل بماند

□

چو ماه و چرخ خضرا این عروسی

□

پیش بهشت رویت غم خانه‌ای چه سنجد

□

زهر داری ساخته در زیر قند

□

که پادشاه نباشد به شهر ما جز تو

□

تو نصیب خویش بستان ز زمانه گر ز مایی

□

ترکانه تو تیر در کمان نه

□

به دل دریغ که یک ذره مهربان بودی

□

که محالست که در خود نگرد هر که تو دید

□

چو تو از عقل برگردی چه دارد عقل عقلانی

□

که خود را بی تو سامانی نمی‌بینم نمی‌بینم

□

برنخیزد دگر افتاده‌ی این خنجر

□

کز لب شکرخندش نرخ شکر ارزان شد

□

بازبنگشاده‌ام این دان خبر سرباری

□

هم دادی و هم خوردی فی لطف امان الله

□

نه درمان دلی نه درد دینی

□

تشنه‌ی آب جگر تاب سنانت بوده‌ام

□

هین که خروس سحری مانده شد از ناله گری

□

تا تو اندر دوی، اندر صف پیش آیی زود

□

دزد و شب رو رهزن و درویزه گر

□

کوس عشرت می‌زنم روزی که بردوزی به تیرم

□

که به بیشه حقایق بدرد صف عیانی

□

او را به زخم سیلی اندر زمان به درکن

□

بر بوی تخم مهر که در دل بکارمت

□

کان کز غم او کوه گرفت از کمر افتاد

□

تبریز ز شمس الدین بی‌صورت دریایی

□

چو شمع نور شد از پای تا به سر سایه

□

هر آنکه در ره هستی است در ره خطریست

□

آویختی از طره‌ی خود ... پرچم

□

که در خانه رفتی و رو درکشیدی

□

ز شراب همچو اطلس به برهنگان قبا ده

□

هر که در خاطرش اندیشه مرهم گذرد

□

جام می بر کف و مرغول مسلسل بر دوش

□

غلامش چون شوی ای دل که تو خود عین آنستی

□

کز فروغ عکس آن گردد دو عالم مستنیر

□

ز چشم بد دگر شد حال و سانت

□

می را به نغمه‌های خوش چنگ می‌خورند

□

کی گوید این نه مگر جاهلی و یا عامی

□

مشک پر شد خانقاه از بوی تو

□

زان رو که مرا از لب شیرین تو کام است

□

که چو من سوخته در خیل تو بسیاری هست

□

تا بازرود آن جا آن جا که تو و من نی

□

سخن تلخ از تو شیرین است

□

ندارد هیچ پاس آشنائی

□

ترک خطایی رود به راه صوابی

□

که مرا تاج تویی و جز تو جمله گرانی

□

من زارک من صحو ایاک و ایاه

□

که در آن نشه ز شادی نشناسم غم را

□

خار و خس برگ گل و لاله بود نزد خسیس

□

چه دانی قدر آتش را که آن جا کودک خردی

□

نعره زد و ز سر جهان برخاست

□

که این جا پردلی باید جگرخوار

□

کو شکاری که در این حلقه گرفتار نماند

□

سرخر معده سگ رو که همان را شایی

□

این جمله هستی را در حال عدم کرده

□

چون تاب کشم باری زان زلف به تاب اولی

□

همچو من دست در گریبان داشت

□

تو پر و بال هر بی‌پر و بالی

□

گر چه حقیقت من است جام جهان نمای تو

□

عاقلند آری، چو من دیوانه کمتر دیده‌اند

□

از دستبرد فتنه‌ی ایام ایمنند

□

اندر جزیره‌ای که نه خشکی است و نی تری

□

می‌گرید و می‌کند حراره

□

محض اقار است انکارت چه انکارست این

□

کاین قضا بر سر دیوانه و عاقل بگذشت

□

کی پیش رود با او بدفعلی و طراری

□

گرم تو دست نگیری کجا توان برخاست؟

□

پس از ناچیز محض آورد موجودات را پیدا

□

یک نامه مراد ندیدم به نام خویش

□

بی ادب گردم تو قصه آداب کنی

□

چون مست شدی مدام برگو

□

خاصه رقصی که در آن دست نگاری گیرند

□

یا صنوبر به کدامین قد و قامت برخاست

□

سر کیست تا او سر نهد پیش چنان شه سروری

□

ز محنت همچنانم، با که گویم؟

□

مور قانع بودن و ملک سلیمان داشتن

□

آسوده ز آیین مسلمان و یهودم

□

گر جان بشد ز دستت صد همچنان بیابی

□

بازش به مات غم چه گدا می‌کنی مکن

□

تا صبح ستاره می‌شمردم

□

مشنو که عشق لیلی و مجنون مجاز بود

□

قبله آسمان منم رو چه به آسمان کنی

□

مشتاق لقای او در نار نمی‌گنجد

□

ادریس وقت گشت که جان چشم باز کرد

□

که از یک غمزه چندین رخنه در ایمان من کردی

□

فقر از آن فخر شد کز تو شود او غنی

□

چه خوش چنگ درزد به قانون من

□

جامه‌ای در نیک نامی نیز می‌باید درید

□

رفیق غافل از این ماجرا چه غم دارد

□

تا چند گریزی تو از خویش و نیاسایی

□

که کلی پرده‌ی صبرم دریدی

□

انده طوفان و سیل و باد نیست

□

تا نریزد خونت از شمشیر خون‌افشان عشق

□

سوی آن کوه و کمر شاد آمدی

□

به تو بگوید لالا برو به عنبر گو

□

پیک نظر نیاورد الا پیام ناز

□

چرا که دیده بکاری دگر نمی‌آید

□

هنگام کار آمد کنون ما هر یکی آن کاره‌ای

□

روز و شب جویای دیدار توام

□

در این خانه برآمد سال هفتاد

□

گله‌ای چند هم از کفر و هم از دین دارم

□

مثال زیبق بر هیچ کف نیارامی

□

کش زبون گشته‌ست چرخ تندخو

□

وان کو نه این ترانه سراید خطا کند

□

به ترک عشق تو گفتن نه طبع موزونست

□

درآ در باغ جان بنگر شکوفه و شاخ تر باری

□

بر سر کوی تو سر بر آستان انداخته

□

هزار قرن در آغوش خاک باید خفت

□

بجز از نکته‌ی توحید که تکرار نشد

□

بر دل هر شب روی ستاره شماری

□

عید مرا ای شده قربان من

□

کاتشم یک نیزه از چاک گریبان برنخاست

□

باور نتوان کرد که در جوش توان کرد

□

وی شاه ید بیضا با اهل عمی چونی

□

ساغر از باده لبالب هر زمان خواهیم کرد

□

نیست جز نقش یک یگانه پدید

□

از بس به سنگلاخ محبت دویده‌ام

□

که مستی دل و جانست و خصم هشیاری

□

خواهی که آید پیش تو بیمار شو بیمار شو

□

که مستی می‌کند با عقل و می‌بخشد خماری خوش

□

مرگ ما باک نباشد چو بقای تو بود

□

دیده نبود چنانک بشنیده

□

بسوی ما نکند التفات چندانی

□

چو جان خسته و جسم بیمار نیست

□

گنج مقصود در این عالم ویرانه نبود

□

که نشاید که خسان را به یکی خس بخری

□

مرا چه کار که من جان روشنم یا تن

□

صد بار اگر به چشمه کوثر وضو کنند

□

و ارباب خرد معنی این نکته ندانند

□

ز روی شرم و لطف او فریضه گشت پرهیزی

□

درآمده است به سر، با وجود دانایی

□

در پیش خر آنها چو گیاهند و غذااند

□

من بر سر آنم که به جز باد نبویم

□

تو اولین گهر را آخر همی‌رسانی

□

که این را جملگی نقش است و آن را جمله آوازه

□

بعد از ادای خدمت و عرض دعا بگو

□

تو صنم نمی‌گذاری که مرا نماز باشد

□

در هیچ سری نبود هوشی

□

به ملک وصل مثالی مقرر آورده

□

گوهر چو سنگریزه نیفتد به برزنی

□

می‌کشم بار گرانش را به دوش

□

تا نماید کشت‌ها که کرده‌ای

□

وگر بی‌تو به گلزارم به زندانم به جان تو

□

خاصه آن صحبت که وی با محرمان راز داشت

□

حدیثی از لب آن ماه مهربان آرد

□

در مکسبه و غم امانی

□

که از بوی تو سرمستیم، ساقی

□

از بیم تیر چشمش گردون حصار گیرد

□

بی‌نصیب است هنوز از صفت انسانی

□

به خضر و چشمه حیوان بکن قلاوزی

□

شود او ماهی و دریا پدر و مادر او

□

به وقت فاتحه صبح یک دعا بکند

□

با تو به هزار جان ملاقات

□

از لذت کان تو مکانی

□

ز کویش دست بفشاند قلندروار برخیزد

□

مرده است آنکه چون تو بیخبر است

□

یک چند شدی کافر، یک چند مسلمان باش

□

همچو آب از سنگ خارا ساعتی

□

مستیش کشید گوش از آن سو

□

تیزه افشاند به من گفت مرا می‌دانی

□

در راه تو خرگاه و خیم چیست عوائق

□

گر تو شبی به لطف خود خوش سر من بخاریی

□

بی‌محابا، مگر ز اوتادم؟

□

این فر و زیب و زینت و سیما را

□

لب دریا بنشین دامن سجده بشوی

□

فارسان لشکر از دیوانگی

□

که منم بنده صاحب نظران

□

کز غمگسار خود سخن ناسزا شنید

□

عقل من آن ببرد که صورت نگار اوست

□

در مجلسشان به ارمغانی

□

وصالش رخت در بازد، زهی دولت زهی دولت

□

بجای آب و نان، خونابه خوردن

□

حسرت کشد از باغ گل و یاسمن تو

□

گردن آن اژدها را گیرد او چون لمتری

□

اما چه غم زو مرد را گفتا نکو گفتی هله

□

که من پهلو نشین بودم ولی دشوار فهمیدم

□

بی پر و بال اسیر قفسی نتوان بود

□

ترسم که تو کم زنی بمانی

□

عاشق چه کند گر سر خود پیش ندارد؟

□

مشاطه‌ی حسن می‌بیاراید

□

پیراهن دریده‌ی من بین و دم مزن

□

بیگانه شو ز عالم کز خویش هم برستی

□

که ترک آید شبانگه سوی خرگاه

□

دارم اندر سر خیال آن که در پا میرمت

□

تو نه آنی و نه اینی که هم اینست و هم آنت

□

گرگی و سگی کم کن تا مهر شبان بینی

□

ز سروران جهان گشت و سرفراز آمد

□

زغن در آشیان بنمود مسکن

□

که التفات نکردم به هیچ گونه عذابی

□

گر چه ز اندیشه چو بوتیماری

□

و آن گروی که برده‌ای بار دوم ز ما مجو

□

میرم اگر عیسی دمی درد مرا درمان کند

□

چون دم زنی از وحدت از دار مترس ای دل

□

اگر پیدا بدی پاسش یکی همراه نغنودی

□

نسیم کوی او خوشتر ز صد گلزار می‌آید

□

ور بدانی گوش من زی توست هات!

□

که رحم در دلت آید ز بی‌پناهی من

□

مگو که نتانم بلی می‌توانی

□

کاندر سر هر مویت درجست دو صد خنده

□

شهسوارا چون به میدان آمدی گویی بزن

□

کاین مطرب ما یک دم خاموش نمی‌باشد

□

که گیر این جام بی‌خویشی که باخویشی و هشمندی

□

از لوح ضمیر پاک بخراش

□

یکی زو کینه جوتر، پیش خواندیم

□

ترسم آخر نرسم تا پر و بالی دارم

□

که بدان لطف و حلاوت نچشیدم شکری

□

دو چشم مرا دو مشعله کن

□

پاس نفسش میدار کاین یار نمی‌ماند

□

یار مگویش که ترک یار بگوید

□

نگرفته قوام زندگانی

□

آه! اگر نسوختی آتش هجر بال من

□

ز غیرت بر سر دارم فرستد

□

که دور آن از آن لب شیرین نوشخند شدم

□

در حریر و در زر و در دیبه و در ادکنی

□

درآ در ظل این دولت که شاه ناگریز است او

□

که چند سال به جان خدمت شعیب کند

□

باز اتفاق وصل تو گوییست تا که برد

□

در سنبل و سرو ارتقایی

□

استخوان جوی شده همچو سگ درگاهی

□

نتوانند زدن لاف سلیمانی

□

واندیشه ز دود دل پروانه نکردی

□

دلست مطلب ما گر مرا طلبکاری

□

مدتی گردش این گنبد دوارش ده

□

گر توانستی زبان طعنه‌ی دشمن برید

□

باغ پر گلچهر گشت و کاخ پر اورنگ بود

□

گوهر چه کمت آید چون در تک دریایی

□

از خاک بتر هزار باریم

□

دخترکان رویکها از حجاب

□

هر عهد که با زلف پریشان تو کردم

□

چو گبر اسیر بتانی چو زن حریف نفاسی

□

وز پی محبوس چه‌ای خوش رسن

□

می کند درد مرا از رخ زیبای تو خوش

□

و گر نبینمت آن روز هم به شب ماند

□

صوفی سماع و های و هویی

□

حالی چنین نیابد گم گشته از ملاقات

□

شقایق در غم گل کرد شیون

□

آستین از غم دل بر مژه تر گیرند

□

که حیات کامل آمد ز ورای جان فزایی

□

از بخل جان نمی‌کنم ای ترک گفت و گو

□

آن کایستاده به رویت نقاب بود

□

که تا نهال مودت گلی ببار آرد

□

مستی است نشسته در خرابی

□

راستی را رخ تو آن دارد

□

چون کمان زه در گلویش می‌کند

□

تا به مردانگی آماده‌ی میدان نشوی

□

بلبل نوا شدیم که گلزار ما تویی

□

خواند فسون‌های عشق خواجه ببین این نشان

□

کان بوی شفابخش بود دفع خمارم

□

ور نه مفهوم نگشتی که میانی دارد

□

باقی شبانه چند خسبی

□

هیچ کس را بخت چندین خفت؟ نی

□

در ملک تو جهل کرد معماری

□

به کوی میکده کمتر ز خاک رهگذرم

□

که تو را یکی نظر به که همیشه می غرنبی

□

بر کوه قاف رفته عنقا که همچنین کن

□

که از جان خوش تر آید بر دل آزاده آزارش

□

بیا که کشته‌ی عشق از بلا نمی‌ترسد

□

ما را به دعا چه می‌فریبی

□

خون بار، که در خور فراقی

□

دلت پر آتش که کرد و ست پر از باد؟

□

من از تعلق روی تو خصم فرزندم

□

در میان زنگیان افکنده‌ای

□

روی زرد و چشم تر می‌دهد از دل نشان

□

این آه خون افشان که من هر صبح و شامی می‌زنم

□

و گر گویی کسی همدرد باید

□

روز اجل را یاد کن باشد که با ما خو کنی

□

که چون می‌باشد اندر تنگنایی؟

□

نشاندن بدل، نوک جانسوز خاری

□

زان که حیف است کسی این همه بی کار بود

□

رقصی کنیم رقصی زیرا تو می‌پزانی

□

وز عشق یکی جهان خیره

□

سبک دست است در قلب سپاهی دل دریدنها

□

خانه‌ی دل خراب خواهم کرد

□

کز رنج خمار بازرستی

□

فارغ و آسوده از اسما شود

□

که خواهد تا هزاران برفشاند

□

که یک سر آشکارا شد همه اسرار پنهانم

□

از لطف و رحمت خود پیشش سپر کشیدی

□

آنگه بکرد سجده بوسید آستانه

□

برسانش ز من ای پیک صبا پیغامی

□

که با تو صورت دیوار در نمی‌گنجد

□

زین خانه و زین دکان گذشتی

□

درو رخ تو؟ همانا که نیست آینه پاک

□

برویت کند نیکبختی سلام

□

حالیا قافله‌سالار سبک بارانم

□

بدل اللیل بض السحر

□

خود راه می‌زنی و فغان می‌کنی مکن

□

گر بدانی موجب صد دامن آلائیست این

□

که ز دستان او زبون شد طوس

□

همچو مشک تتار پوشیده

□

که از آن هر گهری مایه‌ی صد کان آید

□

چنانکه بازستد هرچه داده بود آن را

□

مقصود تویی و مدعا هم

□

به نفط قهر بزد تا بسوخت از شرری

□

زیری گه و بالایی ای زیر و زبر برگو

□

نهان کی ماند آن رازی کز او سازند محفل‌ها

□

پیش شمشیر بلا رقص کنان می‌آید

□

از ما ستدی به اوستادی

□

گهی حیات جهان خوانی و گهی جانش

□

روز و شب سرگشته بهر نان نشد

□

کمد شب هجران به مکافات گناهم

□

گرد آن شهد ازل زنبوریی

□

که از من کس نرست آخر چگونه رست اندیشه

□

امروزش این مصاحبت غالبانه چیست

□

گر چه دور از دوستان باد هوا پیموده‌ام

□

من کل مواقع العثار

□

پیکان تو در جگر شکسته

□

دلی کو را نشاط و غم نباشد

□

که درین میکده جم را به جز از جام نماند

□

جایزه بخشی کام افندی

□

به دام او مشتاب و هوای دانه مکن

□

مردی از خویش برون آید و کاری بکند

□

ور جهودی بکنم بهره در اسلامم نیست

□

هر موی ز من هندوی مست است شبانی

□

کز فراق یار قربانم، دریغ

□

گفت کز دست تو روزم شد سیاه

□

هم جیب غنچه دری هم آب گل ببری

□

کاین جمال جان فزا از بهر ما آورده‌ای

□

چو از غم بسوزم بود مجمر او

□

عاشقان را نبود چاره بجز مسکینی

□

دودم از سینه برین پرده‌ی زنگار افتد

□

اجزای جهان همه شکاری

□

که مهر از ذره رخ پنهان ندارد

□

ز بهر تو به شور و چرب و شیرین می بیاچارد

□

تو سر به سر ملاحت من خسته گزند

□

خانه پرانگبین کن چون شکر می‌فشانی

□

هم در این دم به عراقیم و خراسان من و تو

□

که لاله بردمد از خاک کشتگان غمت

□

گویم از دست خوبرویان داد

□

خوش می‌نگرند در شکاری

□

که تا روز قیامت هم نخواهی یافت هشیارش

□

تو همی راندی به پیشم با فشار

□

هر گه ز در درآید حور پری نژادم

□

گشت جانم زان صراحی بیخودی خماره‌ای

□

باشد بر که در چینه من

□

در بلاهای سفر خود را بلاگردان او

□

گر چه بیرون ز قیامت نبود روز شمار

□

در استدلال افلاطون نگنجی

□

که اوفتاد جدایی میان ما ای دوست

□

افتاد و شکست بر سر سنگ

□

هم‌جان گران مایه به تن سخت گران شد

□

در این خوشی که در افواه سابق الدینی

□

منتظر شو شب مهتاب مرو

□

که ساخت در دل تنگم قرارگاه نزول

□

بی دیدنت خیال مبند استراحتش

□

از گلبن حق به خنده آری

□

که او را خود نباشد جفت و طاقی

□

پشت و پناه همه افتادگان

□

بالای دلکش، رفتار موزون

□

وین ناکسان بمانند در جنگ زندگانی

□

ده چشمه گشاینده در این قاره ما کو

□

کاندر قفای آن بت قاتل نمی‌رود

□

دلم بکام فرو رفت و نیست همدم هیچ

□

لیک سماع هر کسی پاک نباشد از منی

□

یا با سوزم بساز و بنواز

□

نه زانکه دنبل نزدیک او خطر دارد

□

یعنی فزود مهر دلم از گناه تو

□

عشق شناس ای حریف در دل انسانیی

□

فمن ارضعته فهو المسمن

□

چو نقطه حافظ سرگشته در میان بودی

□

تا چشم نبیندت بجز راست

□

از پیش دهان چه می‌گریزی

□

کنون در حسرت آن دم بگرییم

□

تجلیهای مهر عالم افروز

□

آن را که بجز رطل گران هیچ ندادند

□

ترش چرا بنشستی چه طالب تهدیدی

□

امروز چو خلوت شد ما را بستود او

□

لیکن که من ز پند تو کوته زبان شدم

□

کان فتنه چو برخیزد صد فتنه برانگیزد

□

آن ماه نه‌ای که در خسوفی

□

که یک دم با حریفان خوش برآیم

□

وآواره ز بی وفایی آمد

□

از همه سو قیامتی وز تو به ره چمیدنی

□

که گه فراق باری طرب است و جان فزایی

□

ای پیشتر از عالم در وی سمکی بوده

□

که به دیوان عمل نامه سیاه آمده‌ایم

□

فراق روی تو چندین بسست حد جنایت

□

کان اطلس سرخ می‌درانی

□

که رسم جور و جفای تو در جهان آمد

□

وگر ارزد، بچشم من نیرزد

□

گهی بر ماه خنجر کش، گهی با مهر غوغا کن

□

تا در آن مجلس عیشی که جنان است روی

□

هر دم خیالی باطلی سر برزند در پیش او

□

وه که در مجلس ما سنگ به ساغر زد و رفت

□

کز گذارش نفسی با تن من می‌آید

□

بگذار طریق امتحانی

□

چند بر خوان غمم مهمان کنی؟

□

یکی امت کمترین محمد

□

تا با هزار ناز مرا در بر آمدی

□

گهی درروی در پلاس گدایی

□

زین بیش نمی‌باشم چون جغد به ویرانه

□

تا دگرباره حکیمانه چه بنیاد کند

□

فراغت از من و از روزگار من دارد

□

بر شهر عظیم آن جهانی

□

فی‌الجمله همه او بین، زیرا همه او دیدم

□

همه جا سرو و گل و یاسمن است

□

منت خدای را که به قتلم کمان کشید

□

کاین همه جان‌ها ز آب اوست بخاری

□

در ره دل چه لطیف است سفر هیچ مگو

□

تیر نظر خورده‌ی آهوی توست

□

آب دریا به اراجیف شمر کم نشود

□

پیشت چه نشان چه بی‌نشانی

□

به کام خویشتن، باری، رسیدی

□

شکر تنگ بسته به خروار دارد

□

شب تاریک زدم چنگ به تار عجبی

□

وز تواضع مر عدم را هست خوش همسایه‌ای

□

رها کن شرم و استکبار برجه

□

چرا که شیوه آن ترک دل سیه دانست

□

کدمی نیست که میلش به پری رویان نیست

□

جز جان افزا و دلربا نی

□

ابلیس بهر تادیب اندر میان نهاده

□

بگریست سپیدار و چنین گفت دگر بار

□

امید من به زلف سمن سای او بود

□

جنگ ما را خوش تماشا می‌کنی

□

همچون گره زمانی بر زلف سلسلم نه

□

جنس نایاب و محل تنگ و خریدار حریص

□

از بسکه دلم هر دم خون در جگر اندازد

□

دریافته صحت و دوا نی

□

بنگر به من که آینه‌ی ذات انورم

□

پیدا نتوان کرد مر این جفت نهان را

□

تلخ چون زاهد سجاده فکن در بازار

□

گهی رسول فرستی و جان پیغامی

□

شد بسته آن دانه جمله پر و بال تو

□

از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت

□

نقد را باش ای پسر کفت بود تأخیر را

□

می‌پندارد که تو همینی

□

چه دانم تا درین غوغا کجایی؟

□

کسیکه زود دل آزرده گشت دیر نزیست

□

هیچ معلوم نکردیم ز استدلالش

□

بزند عکس تو بر وی کند آن جغد همایی

□

یا مگر نیست تو را بند دهن

□

که با سرمایه‌ی ناز آن خریدار نیاز آمد

□

کدام یار که ترک دیار یار بگوید

□

دل از تو کی رود چون دلستانی

□

به چه حیله جان برآرم ز دم نهنگ او من؟

□

دل من برد و قصد جانم کرد

□

که شوق خال تو دارد مرا به حال تباهی

□

دل و دست چون تو بردی بده ای خدا امانی

□

به خاک کوی او بنگر ببین صد خونبهای تو

□

سلطان کجا عیش نهان با رند بازاری کند

□

مقبل کسی که محو شود در کمال دوست

□

که این بینی است آن بو را مهاری

□

ناله‌ی بیدلان زار بود

□

پرسندت ار ز مقصد و معنی، چه میکنی

□

تا صف دیوانگانش را تماشا کرده‌اند

□

به دو چشم مست خونی تو چنین شکر چرایی

□

آنک مسلسل شود طره دلدار من

□

آشیان یک بار بر دیوار این ویرانه ساز

□

گر شنوم که صبر و قرار ور نگرم کو طاقت و هوش

□

نی به پستان وفای آن سلیطه شیرکی

□

ز بس دل‌ها که بی‌آرام کردند

□

چو نهی، چون خود کنی عصیان، بهانه بر قضا؟

□

رشک نگارخانه شد، روی به خون منقشم

□

بگفتمش که تویی مرگ و جسک گفت آری

□

فانی شو و چون عاشقان افسانه شو افسانه شو

□

چاره تیره شب وادی ایمن چه کنم

□

ما بت پرستی می‌کنیم آن گه چنین اصنام را

□

گنجد دگری بگو که نی نی

□

تا مگر یابد نسیم روضه‌ی رضوان دل

□

بند نیرنگ قضایش دست بست

□

یا سراسر خیمه را از دامن بستان بکن

□

در لعب کس نداند تا خود چه سان شوی

□

ای تو همای دولت پر برفشان سفر کن

□

عذری ز پی بجنبش لبهای شهد ریز

□

چکند ز آتش اگر زانکه نپرهیزد مشک

□

در عشق چو سایه همایی

□

زان است که جز زیان نیابم

□

در حال خرش شد و رسن برد

□

من منتظر که دامن خرگاه می‌کشند

□

خوش می‌چشان ز حلق از آن دم که می‌چشی

□

تو گلی من خار تو در گلستان بی‌من مرو

□

رنج‌هایی کشیده‌ام که مپرس

□

نمی‌بیند کست ناگه که او شیدا نمی‌باشد

□

صبرا تو در این هوس نشایی

□

از کار هر دو عالم بی‌کار مانده‌ام

□

در آن یکدم، هزاران آرزو کرد

□

کشتی جرم و لنگر گنهیم

□

جهان پر از گوهر کن بیا ز ما باور کن

□

بیا قربان شو اندر عید این شاه

□

ز سودا قید کاکل مشگباری کرده‌ام پیدا

□

که به زنار سر زلف تو ایمان آرد

□

ای ماه بگو که از کجایی

□

جدا گشتم ز یاران وفاقی

□

آن کو جدا شود ز تو بخشیده‌های ماست

□

از هستی خود هیچ خبردار نبودم

□

شب نیز مست گردد بی‌نقل و ساتکینی

□

کی برنجد ز بریدن قلم بالیده

□

وه که دلم چه یاد از آن عهدشکن نمی‌کند

□

عزم رحیلش بدل شود به اقامت

□

از آتش روی جان فزایی

□

دور از تو همیشه زار باشد

□

سائیده هزارها سر و گردن

□

تا فرخ و میمون گذرد سال و مه تو

□

جز خیالی دل فشاری دیده‌ای

□

تو ز بلبل فغان شنو که وی است اختیار تو

□

چنان زارم که هست آهسته‌تر از ناله فریادم

□

در ره معنی بجز ایاز نباشد

□

هم دفع بلا و هم بلایی

□

در ساخته به ناکام با درد بی‌مداوات

□

دل به زلفت هر زمان در بسته‌ام

□

باری ز سر رحمت یک روز عتابم کن»

□

ایا فکنده در این بحر نور شستستی

□

طوطی نگر از قفص برسته

□

گوید تو را که باده مخور گو هوالغفور

□

زیر هر مویی دلی بینی که سرگردان چو گوست

□

ای ماه بگو که کی برآیی

□

وز کافری زلف تو در دین خلل شده

□

ببین چگونه بسر میبرند وقت و زمان

□

که سیه چشم و سهی قامت و سیمین ذقنی

□

ظاهر آنگه شود این که به نهان نستیزی

□

تو مرد صایمی ناهار می‌رو

□

یکی چو چشم خود از گوشه‌ها گشوده کمین

□

لیکن بکام دوست ببستان رسید باز

□

در ما تو بدیده هوایی

□

به جان آمد دل پر غم، کجایی؟

□

به نزدیک نرگس چه مقدار دارد؟

□

ویران‌سرای عشق تو تعمیر می‌کنند

□

ز چه باغی تو که همچون گل‌تر می‌خندی

□

باز مکن سلسله از پای من

□

چون بگذریم دیگر نتوان به هم رسیدن

□

یا دل بنه که پرده ز کارت برافکنند

□

روا باشد که آن سر را بخاری

□

نگویی آخر: ای افگار چونی؟

□

چون بکنج قفس افکند قضایت، چون

□

مفتون شوی ز فتنه‌ی چشم سیاه خویش

□

ای پربها که او را تو بی‌بها فریبی

□

انما الفرق سیبدوا آخرا للافتان

□

دلم بسیار می‌سوزد که مهمان دیر می‌آید

□

دم از سهیل شب افروز مه نقاب زنند

□

چون نیست وجود را وفایی

□

برای آنکه به من حسن خود کنی ادراک

□

چنان نمود که از راه دیده جوش بر آورد

□

روزی که سجده‌گاهم آن خاک آستان شد

□

گشت منسوخ از جنونم دانش و قراییی

□

برای جانت ای مه رو سری درکن در این خانه

□

که چو مرغ زیرک افتد نفتد به هیچ دامی

□

و گر کند همه کس عیب بر قمر گیرند

□

هان ای کس بی‌کسان تو دانی

□

فتاد از پی دانه به دام، باده بیار

□

نام من، کودن و بی مشعر کرد

□

با تیر دل نشین به شکارم نیامدی

□

من نه عاشق بودمی من کارافزا بودمی

□

چه دارد قند یا حلوا ز شیرینی خوی او

□

پایم ز بس که در وحل اضطراب بود

□

که کرده‌اند لبالب بخون دیده مراحل

□

تا نگشاید ره گدایی

□

خود نگنجد دشمن اندر جای دوست

□

پند تو بود دروغ و ترفند

□

کز پی شام نبینی سحری بهتر از این

□

بالاتر از زمین و زمان است آن یکی

□

خاک از چه ورد و سوسن است کش آب هم مسکن شده

□

ظاهرا عهد فرامش نکند خلق کریم

□

که نشنود سخن دوستان نیک اندیش

□

بازار بتان همه شکستی

□

بیچاره به بوی یا غباری

□

نه‌اش نیروی زان ره بازگشتن

□

ای دریغا که به نام من و کام دگری

□

واجب آید دادن تاوان بلی

□

در خزان گر برود رونق بستان تو مرو

□

پس در دو کون ذات بدیع یگانه چیست

□

وی ز شور شکرت پیوسته در افغان نمک

□

مفسر اگر از رحیق جانی

□

کین جای تو محکمی ندارد

□

از روی خود زکات به هفت آسمان دهد

□

که نگاهم همه در آینه‌ی روی تو بود

□

چون نمردی چون در آب و گل شدی

□

ز آنک منم شیر و تو شیشاک من

□

جنگ‌ها با دل مجروح بلاکش دارم

□

در این دم تهنیت گویان درآید

□

می‌کنند آن جا نظر کان جاستی آن جاستی

□

بر بساط معرفت جولان ماست

□

میسوزدت زمانه، بدینسان مباش خام

□

لیک از رخ ما گرد غمش پاک نکردند

□

و آن جا که رو نمایی مستی و والهی

□

آه که چنین خراب من از نظرم به جان تو

□

او توشه ره عدم از من دریغ داشت

□

گازر همه آفتاب خواهد

□

تا غباری درنیفتد در صفای بیخودی

□

ور دوست امر کرد بنه بر شرار پای

□

نچیز و چیز مگویش، که مان چنین فرمود

□

از من گرفته‌اند دو گوش سخن‌نیوش

□

آن هر دو خود یک است و ما را دو می‌نمایی

□

می‌نشناخت بنده را می‌نگریست رو به رو

□

از خط جام که فرجام چه خواهد بودن

□

که هیچ حاصل از این گفت و گو نمی‌آید

□

صراحی گیر و ساغر خواه و خطی از جوانی کن

□

زود با دوستش نشست افتاد

□

آن پادشا که مال رعیت خورد گداست

□

اگر هزار زره بر سر زره پوشم

□

تهی و پر شده‌ام دم به دم قدح واری

□

الا نبود ممات نسیه

□

در خور ارسال عاشق کش جوابی نیستم

□

از آن ناتراشیده ببریده‌ام

□

فقیری در جهان هرگز نبودی

□

مدام تکیه زده بر عصای اندیشه

□

از همه کینه می‌کشد بر همه دوش می‌زند

□

وقتی که نباشدم در آغوش

□

ترک یک حبه کنی ملکت مخزن گیری

□

یک جوی شیر تازه بین یک جو می حمرای تو

□

که در آن آینه صاحب نظران حیرانند

□

رفتی و چنین برفت تقدیر

□

ندهم به سد عمر ابد یک ساعت آن روز را

□

تسبیح و نماز در نگنجد

□

ترا چه شد که رفیقی و دوستاری نیست

□

کز سخن ناخوشش سخت‌تر افروختی

□

هر بتی رو به شمن کرده که تو آن منی

□

افغان به عرش برده و پرسان ز حال تو

□

دمی از مصلحت در بزم خود گر داخلم سازد

□

دیدم گلی شکفته که در گلستان نبود

□

ز کف گشته هر آبگیری چو طبلی

□

بی او ز حیات آن نمی‌یابم

□

تو لیل قدر داری و او یلدا

□

آه اگر محراب ابرویش نگیرد در پناهم

□

تا تو را گویند ای قیوم حی

□

ما حریف چمن و لاله ستانیم همه

□

همیشه در نظر خاطر مرفه ماست

□

کان چه گناه او بود من بکشم غرامتش

□

کانجا پی نظاره کناری نداشتم

□

چه سود درد دلم را علاج با معجون؟

□

مرکب آز گر عنانی داشت

□

پی شکستن بازار ماه و پروین باش

□

در عین این فنا تو بقایی بدیده‌ای

□

کوتاه عمر و ناخوش همچون خیال شیطان

□

از کششهای کمند شوق بازداشتم

□

دهانش چون دلم وز وی نشان هیچ

□

راست چون غیو کند صفدر در کردوسی

□

زبان لطف توام باز در گمان انداخت

□

ماه زیر میغ در پنهان رود

□

گر نبودی در کمین آن چشم مست دل فریبم

□

که بجز عنایت شه نکند برو کلیدی

□

گشتند نگون در بابل تو

□

من از افسون چشمت مست و او از بوی گیسویت

□

تا شبی محرم اسرار نهانم باشد

□

تو خود موافق گشته ای کار نفاق کیست این

□

بیا، کز آرزوی تو دمی صد بار جان کندم

□

چرا گشتیم ما زیبا، شما زشت

□

کو مجالی که بریزند می از خم به سبوی

□

پوشد سلطان گهی خرقه پشمینه‌ای

□

لاله و گل و شکوفه ریحان و بید و سوسن

□

که جوید آب و با چندین مشقت در سراب افتد

□

چون زلف کژت سرو سهی در قدم افتد

□

همی بر سر سرو باغی انیقا

□

با غمم غمگسار چتوان کرد؟

□

بدان که راه دلش در سبیل داد گم است

□

که قصد بندگی از بهر مدعا بکند

□

فرعون بوش جو را در عار می‌کشانی

□

بیرون و اندرون همه شیر است و انگبین

□

ز تربتم بدمد سرخ گل به جای گیاه

□

و اینک فتاده‌ام به غریبی که کام اوست

□

دارد اگر نگاه تو زینگونه پاس ما

□

مگر آبی که در چشمم دمی صد بار می‌آید

□

هر زمانی پرتو و تابی دگرگون داشتن

□

نه شقی مطلبش از چرخ برآمد نه سعید

□

که آفت نظر جان صد سلیمانی

□

بسی بقا که بجوشد ز حرف فانی من

□

مرا لازم ز بیم خوی آن گل پیرهن باشد

□

وین عجب‌تر که ترا هیچ خبر می‌نشود

□

عزم او: عزم و کمال او: کمال و رای: رای

□

نه هیچ راهزنی همچو غمزه‌ات چالاک

□

چون وجه زرش نبود از وجه زری سازد

□

بیرون نمی‌برد ز سر ما هوای تو

□

سیم دزدد زان قمرسیما بلی

□

فریبندت اگر چه اهل و باعقل متینی تو

□

دلم گرفت و نبودت غم گرفتاری

□

مرهم دل باشد از آن جعبه تیر

□

کز بهر ما هزار حکایت شنیده‌اند

□

خضر آب حیوان نجستی دگر

□

دریا تهی ز فتنه‌ی طوفان نمی‌شود

□

من که افتاده‌ی بالای دلارای توام

□

به سماع زهره ما بزنید تار باری

□

حال مرغی که برسته‌ست از این دام بگو

□

ور نه هرگز گل و نسرین ندمد ز آهن و روی

□

هر لاله‌ای ز خون جوانیست شهریار

□

که آهنگ تذوراتش کند گوش

□

چو می‌گردم هلاک از غم تو آنگه خوش مرا داری!

□

بنگرند او را همی پر در و پر مرجان کنند

□

هم خانه به یغما بر، هم شهر مسخر کن

□

که به یک قدح برستم ز هزار بی‌مرادی

□

از بهر گشاد ما دربند قبایی تو

□

ز فکر آنان که در تدبیر درمانند در مانند

□

کز باد سبق برد عنانت

□

که خلاصیش مبادا ز بلای دام هرگز

□

زان گل افشان و مشکبار آمد

□

بر مال و جاه خویش نیفزاید

□

ز رشک قامت موزون شکست سرو بلندی

□

رقصان چو ذره‌ها خورشان نور و روشنی

□

در لقای عاشقان کشته بدنام او

□

که چون مجمر نهد غیری به سر تاج زراندودم

□

می‌رویم از پیشت اینک در زمان بدرود باش

□

یکی را گفت چون خاشاک می‌سوز

□

ما نیز برای گفت و گوییم

□

گرچه ز سال عمر تو پنجه و شصت می‌رود

□

علی الصباح جزا عذرخواه من باشی

□

همه کوران سیه را تو به انوار فریبی

□

استرق العبد ذاک الطاهر الروح الامین

□

هر که قدر نفس باد یمانی دانست

□

کز خویشتن و هر که جهانم خبری بود

□

از پا فکند ، نرمی او با گیا چه بود

□

چون شود مذکور جانت را عیان

□

کرد ما را پایبند و خود شدیم آخر شکار

□

چو می‌میرد یکی از ناشکیبان

□

فتنه و رهزن هر زاهد و هر زاهده‌ای

□

یک دم بازآ بنشین بنشین

□

آه از آن دم که شود با تو جفا جو مخصوص

□

امید وصل تو تا جان برون نمی‌آید

□

آری سفر کنند ملوکان نامدار

□

تا ز ساقی و می دهد اعلام

□

پر لاله سبزه در خور و مقرون است

□

گاه نوک خنجر و گه نیش نشتر کرده‌اند

□

بجز از برای فتنه به جهان چه کام داری

□

به یاری خدا صاحب قران شو

□

که عندلیب تو از هر طرف هزارانند

□

ای که در هر بن موییت دل مسکینیست

□

که نه خسته‌ی فراقی نه غم وصال داری

□

در طربخانه‌ی سرور افتاد

□

دامن خویش بسوزی، چو شوی اخگر

□

چندان وفا کنم که تو ترک جفا کنی

□

ساخته با خار همچنانک تو دیدی

□

همه رقصان همه شادان قضا از جمله گردیده

□

با صد هزار چهره‌ی گشائی برابر است

□

که آب زندگیش در دهان نمی‌آید

□

سیاه و سرنگونم کرد و مندور

□

نظر کن، تا غم و تیمار بینی

□

کانچه عیسی کشید خر نکشد

□

در مجمع فردوس نظر سوی تو دارم

□

این رنگ و نقش دام است مکر است و بی‌وفایی

□

و آن ماه در راه آمده از هزم تو پا کوفته

□

و اکنون شدم به مستان چون ابروی تو مایل

□

فحش از دهن تو طیباتست

□

داشت می‌دانی و خوش در تک و تاز آمده بود

□

بیچاره‌ای را چند آزمایی؟

□

سیه گشت اختر بس نیکبختان

□

جام می باقی بکش، جمشید ثانی را ببین

□

تا برنتابد آن را پشت هزار تازی

□

از عهد و قول خویش عبر می‌کنی مکن

□

بنده‌ی یک رنگ خود داند پری رخسار من

□

ور کنم گوش بگفتار تو کو طاقت و هوش

□

یا ساتگنی بر سر خوانم ننهی سه

□

او در کناره، آنگه من رفته از میانه؟

□

گرچه همی او نه قصد خار کند

□

پیداست از این چشمه که در چشم ترستی

□

ز دست طبع، گرفتار چار دیواری

□

این اجابت یافته و آن خود دعا آموخته

□

کی نظر در فیض خورشید بلنداختر کنم

□

در مجلس ما سنگ مینداز که جامست

□

غنچه‌ی تازه ببین خنده زن از باد بهار

□

جان می‌دهم از برای ساقی

□

گندم تراست، حاصل ما غیر کاه نیست

□

چون به زلف خود شانه می‌زند، خاطرم پراکنده می‌کند

□

هر خسی را از ضرورت در جهان بستوده‌ای

□

گفتم مها دو ابر تر درفشان تو

□

که رهم گم شده و راهبری پیدا نیست

□

دست در حلقه زلف تو کمی باید زد

□

تا بلبل قوالت بر خواند اشعار

□

با غم بسر توان برد گر غمگسار باشد

□

ور در تو رسد آهم از بد بترت افتد

□

گریه‌ی با اثر و ناله‌ی بی‌تاثیرم

□

که تا دگر طمع کیسه ذهب نکنی

□

مه حق را ببیند وقت شام

□

هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری

□

پری رخ در نقاب پرنیانست

□

به استغنات میرم گه نگاهی زیر پا می‌کن

□

ابجد عشق را بیاموزیم

□

چو کار نیست، چه تاثیر کاردانی را

□

یعنی از درد محبت غافلی

□

همه مس ما شود زر چو به کان ما درآیی

□

کز کف کفران گذشت مرکب شبدیز من

□

که در چشم گدایان تو ملک جم نمی‌گنجد

□

هیچ اگر خواهی نوشتن مختصر باید نوشت

□

بده کام دلم یا دل خدا را

□

ذوق آب زندگانی ای پسر

□

روشن و گرد گرد و نوار است

□

دست دعا بر آر و مراد از دعا ببین

□

من همچو نای و چنگ غزل کی شخولمی

□

چاه زنخدان تو زندان من

□

چو اسم اعظمم باشد چه باک از اهرمن دارم

□

نه که بر دامنش نشیند گرد

□

کاسه‌ی بحر و کیسه کان است

□

با چنان دوستدار چتوان کرد؟

□

بدوش کس منه باری که خود بردنش نتوانی

□

زان که بر دامن جو سرو خرامان باید

□

ولی کسی بنپرسد که ارغوان چونی

□

رسته شود ز دام تو بال و پرم به جان تو

□

تشنه‌ی خون مرا از خون من می‌پرورد

□

تاب در جان آفتاب زنند

□

تن خود را به راه سد خطر داد

□

مگذار هجر را که نهد پای بر سرم

□

بی خبر بود و بی نشان آمد

□

این قدر هست که درویش سر کوی توام

□

صد هزاران چشمه بین از خاره‌ای

□

با همه کفرش به عبادت شمن

□

خود کجا شد که ندیدیم در این چند گهش

□

سال‌ها خورده ز زنبور سخن‌های تو نیش

□

بندی مگر بر پانهد، قفلی مگر بر در زند

□

که حال بی‌خبران بهترین حالات است

□

ز ستم پیشه جهان چند کشی استم

□

بس که از زلف تو چون مار به خود پیچیدم

□

قاصد کشتن خلقی چو سنان می‌لرزی

□

نشان‌ها چه باشد بر بی‌نشان

□

تیر بر هر که زد از غمزه نظر بر ما داشت

□

همچون قمر که سازد جام شراب منزل

□

اینست کریمی و طریق ادب اینست

□

چه انصاف است؟ چندین جان ندارم

□

تا بیارامید و خود هرگز زمانی نارمید

□

سنبل پیچان تو، چنبر باد سحر

□

نی بارگیر سیسی نی جامه‌های سوسی

□

هست زان دو نرگس بیمار تو بیمار تو

□

دل ضعیف که باشد به نازکی چو زجاج

□

روان از من تمنا کن که فرمانت روان باشد

□

تازان ز ره عرصه‌ی جولان تو آید

□

ولی ز مهر تو هرگز نگشت دیگر گون

□

چو پژمرده گشتی تو، دیگر نروئی

□

خوف جحیم و بیم عذابی نداشتند

□

چو نان پخته رئیس و عزیز خوان باشی

□

آن عالم انبار است وین عالم پیمانه

□

مرا چو بر در دروازه بلا کشتی

□

بیتو برلب نچکاندست کسم آبی خوش

□

گویی که به زیر پر، بربسته یکی جلجل

□

کانجا ز عاشقانت باد وزان نگنجد

□

که تویی صحن سینه را فراش

□

که تو منحصر به فردی و هزار نام داری

□

عصا بیفتد و گیرد طریق ثعبانی

□

گفت هر جا که کشم زود بیا هیچ مگو

□

قدمت خیر قدوم نزلت خیر مقام

□

که هر شبی را روزی مقدرست انجام

□

به هوش باش که بد سرکشی‌ست این بسراک

□

چون ما دل عشقباز داریم

□

حیف، دل را شکاف و روزن نیست

□

الا دلی که بستیش از تار موی خویش

□

به چه ماند این زبانه به فسانه زبانی

□

ز کوثرشان تو هم ماء معین ده

□

کوشش هرزه کشیدی به پناه که تو را

□

زانکه در گلشن رویت چه تماشاست که نیست

□

لل خرد فتالیده به منقار بود

□

جنبشی در آدم و حوا نهاد

□

مرد را نیست جز از علم و خرد زیور و زیب

□

جبریل صفت در همه احوال امین باش

□

چرخ فلک گر بدی مه تو بهایی

□

چون بنمود ذره‌ای خوبی بی‌کران تو

□

تا آن زمان که پرده برافتد چه‌ها کنند

□

بانگ برآید به ارادت که نوش

□

گر خود به سر چشمه‌ی حیوان تو باشم

□

چه خطا رفت که در رنج و عنا افتادم؟

□

خانه ماند و طوطی و بازارگان

□

وز جلوه‌ی رفتارش می‌گریم و می‌نالم

□

ز افرشته و پری او روبندها گشودی

□

که می‌دهد مدد قند هر دمش رحمان

□

که بیزار از جمال خوب رویان دگر گشتم

□

نکنم یک نفس فراموشت

□

بس رشد والدی که لطیفش ولد بود

□

مر از من زمانی در رباید

□

گوی از کوکبه‌ی ایمان برد

□

نه می‌کشند به خونش نه می‌دهند قرارش

□

تا بزنی گردن کافر ابخازیی

□

زان شکر ما را و نی را عذر خواه

□

گر چه جام ما نشد پرمی به دوران شما

□

که چشم و زلف تو از حد برون دلاویزند

□

هر کجا عزم تو نمود گذار

□

نیم مستان عشق را ز خمار

□

نان نخوردی، خاک خوردی، ای عجب

□

عاشقان را همه بیمار نداری، داری

□

آنگه نه عیب ماند در نفس و نی حرونی

□

بی‌ناز خوشاوندان بی‌زحمت بیگانه

□

حریف سخت کمانی که در کمین دارم

□

گر تو آن می‌طلبی مایه‌ی درمان درباز

□

پدید نیست ورا هیچ راستی و کژی

□

در کف هجرت کنون مانده است اسیر

□

چون بهار آید لولوش نثار آید

□

کی به شمار آورد حسرت بیشماره‌ام

□

خاونده را نجوید افتد به ژاژخایی

□

دل می‌کند دعای دو چشم و دعای تو

□

چون تو را نوح است کشتیبان ز طوفان غم مخور

□

لولو لالاست قسم چشم عالم بین ما

□

می‌رسی باز از کجا وین چهره‌ی پر گرد چیست

□

یک بار دیگر آن شکرستانم آرزوست

□

ولی این زندگی بیدوست، مرگ است

□

که گدایان درش افسر شاهانه زدند

□

الحق شکار نازک و لاغر گرفته‌ای

□

همچو منش باز بماند دهن

□

صد فصل در میان خزان و بهار اوست

□

کانکه مجروح نگشتست ز ریشش چه خبر

□

دل شده ز آزار دل آزار، زار

□

پس من مسکین چرا افتاده‌ام؟

□

بی قراری علی‌الدوام بود

□

وز مغبچگان دیده بپوشم به چه ادراک

□

گفت ار چه در خماری نی در خمار مایی

□

سقف خانه درشکسته آستان برخاسته

□

دل و جان فدای رویت بنما عذار ما را

□

دهل را کاندرون بادست ز انگشتی فغان دارد

□

کمان ، تو نه به بازوی صبر و طاقت ماست

□

تا هرچه کند دوست خوشستیم دگربار

□

این بی‌هنر، نه در خور این مدحت و ثناست

□

علاج درد بی درمان خود صد باره، می‌کردم

□

روی به معدن خود زانک جمله زرینی

□

سحر اثری ز طلعت او شبم نفسی ز عنبر او

□

رایت ظلم تو را بیم از نگونساری نداد

□

گر چه بادست حدیثی که صبا می‌گوید

□

رکوعم را رکوعست ار قیامست

□

چون ذره مرا مجال تا کی؟

□

زیبا نشود گرچه بپوشیش به دیبا

□

تا یار بداند که چه مجرب محکستی

□

وز خاک پای پاکان یابند بی‌گزندی

□

کان عقیق هم تویی من چه دهم بهای تو

□

شیوه‌ای می‌کند آن نرگس فتان که مپرس

□

میان لیلی و مجنون محبتست و صفاست

□

مرو نزدیک او وحشی حذر از تیر آهم کن

□

زین جا نه به اختیار رفتم

□

رایت سعیش نشود واژگون

□

مرد می‌باید که با مردی چنین پیمان کند

□

که به غم کشته شود بیهده دانشمندی

□

در دیده حس این دم افسانه دیرینه

□

صدف آن در یک دانه نگردد هرگز

□

گر جنابش ز آسمان برتر نباشد گو مباش

□

هلال جام را از می چو خور کرد

□

قصه خواهی؟ بیا ز ما آموز

□

ز زیر خرقه بیرون آر زنار

□

هیچ کس در طلب نوش نخورد این همه نیش

□

چرا چو نی تو جهان را پر از شکر نکنی

□

چو طبال ربیعی شد دهلزن

□

قدسیان بر عرش دست افشان کنند

□

افسوس بر اینان که به غفلت گذرانند

□

بجز این که مهر ورزد گنهی دگر ندارد

□

نمی‌توان به سر کوی تو نهان آمد

□

نگهی در خور این کیفر نیست

□

وان که از تیغ تو گردن نکشیده‌ست منم

□

نی نکته عمیدی نی گفته عمادی

□

به حلیمی گناه جو به طبیعت نشاط خو

□

تا شوی از ننگ آن رسوای تر دامن خلاص

□

تو مپندار که دیگر به خبر باز آمد

□

کنون آهو وثاقی گشت و جادو کرد اوشاقش

□

منع تو به از احسان، آخر چه نوال است این؟

□

دل شکسته به طاعت لجام باید کرد

□

هم نکهتی از جعد تو در طبله‌ی عطار

□

خوش حریفی یافت او هم در دکان هم کاره‌ای

□

دشمن ما شاد شود کوری اغیار بده

□

از قامتت سرو از عارضت ماه

□

که نه اول به جان رسد کارش

□

بگذار که این غمکده آباد نباشد

□

دو لب خشک و دو دیده تر ، شبت خوش باد من رفتم

□

بگریخت هر خزنده و در گوشه‌ای خزید

□

یافته‌ام قیمت کالای تو

□

که برد بر سردارم، تو نیز می‌دانی

□

مرا گویی بجنبان گاهواره

□

از اره غیرت روان پای روانت می‌برم

□

سنبلش پستک و شورید گک و پرچینک

□

اگر ایدونکه بریم انده او یا نبریم

□

به گرد هر دو عالم چند پویی؟

□

این چنین فتح باب چگشاید

□

می‌کشدم به سوی تو، دست طلب کشان کشان

□

تو هم این را و هم آن را ز کف مرگ خریدی

□

این زمین با آسمان آمیخته

□

گرفت کام دلم ز او به صد هزار الحاح

□

که گر نریزی از دیده‌ام بپالاید

□

چندش آرم به سر کویی و خوارش سازم

□

با محرمی موافق، با همدمی یگانه

□

بر من افتد آنچه بر آنان فتاد

□

گر وعده عطایش عمری گناه کردم

□

چند میان جهان مانده در برزخی

□

لقمه از لولاک گیر و بنده لولاک شو

□

در ره او کنده نهان چاه من

□

چو بلبلان سحر خوان هوای بام کنند

□

دینارهای گرد مجدد کند همی

□

چه می‌خواهد ازین مسکین سرگردان؟ نمی‌دانم

□

قراری نبوده است هرگز گمان را

□

تو پنداری قمر در عقربی بود

□

بی وجودان را چه نیکی یا بدی

□

دوش دیدم آن جهان بر این جهان بگریسته

□

گفت این عمل به مذهب پیر مغان کنند

□

حذر از دعای درویش و کف نیازمندش

□

نیارد بار اگر هم آورد بار زبون آرد

□

کز تو بس دل فگار می‌گریم

□

وحیش از زنبور کمتر کی بود

□

آن جمع را ز موی خود آشفته‌تر کنی

□

بزن تو گردن کافر غزا بکن چو علی

□

بر گربه اسیر هوا ریش خند کن

□

نخواهد ز سنگین دلان مومیایی

□

از بهر دل خسته پریشان نتوان بود

□

فاخته چون مذن و آواز او بانگ نماز

□

تا روی تو ببیند یک دم امیدواری

□

بویی به جنس جمله‌ی حیوان نمی‌رسد

□

به مویی عهد بر بستم که جان می‌ریزد از تارش

□

به پیش عقل محمد پلاس بولهبی

□

در خون چو گل نشستم بسیار تا به گردن

□

بی تکلف بشنو دولت درویشان است

□

طشت زرینم و پیوند نگیرم به سریش

□

پای در زنجیر و جایش در دل یعقوب بود

□

که سر تا پایت را جان آفریدند

□

سیر و گردش را بگرداند فلک

□

من و آشوب چشم فتانش

□

بشکن و پیدا شود قیمت لاهوره‌ای

□

ور از آن روز ایمنی تو ز اغیار یاد کن

□

بند بندم کن خلاف آن اگر ظاهر شود

□

چون چشم من از خون جگر لاله ستان بود

□

که ریزد ساغر غیری به کامم

□

وی عمر رفته، بازآ، تا بشنوی فغانم

□

نیست چیزی کار این پران عقاب

□

من و ذوق تو اگر زهر و اگر حلوایی

□

گر شهر یار خواهی اندر سفر نخسپی

□

از آن بحر بگشا شراب فراوان

□

زمره دیگر به عشق از غیب سر بر می‌کنند

□

به نقد اگر نکشد عشقم این سخن بکشد

□

تحملی که بود پرده پوش رازم نیست

□

از آن چه سود که لعل تو سر به سرقند است؟

□

تا نیاریدم ابوبکری به پیش

□

سر به سر با خبر از گردش دوران نشود

□

از غنی دان آنچ بینی با گدای

□

غیر الهوی لا تلبسو غیر الهوی لا ترتدوا

□

می‌کند عجزی که خون از چشم قاتل می‌رود

□

بر یاد لعل او سر درج گهر مبند

□

نرگس چون عشر در میان مجلد

□

تا معطر شود آفاق ز تو هر سحری

□

ما همه در خرابه‌ای، مست و خراب ای پسر

□

به خنده گفت که خورشید در سحابستی

□

سوی آسمان قدسی که تو عاشق مهینی

□

تو پراکنده شدی جمع نشد نیم تسو

□

ز غم پیوسته چون ابروی فرخ

□

این کرامت نیست جز مجنون خرمن سوز را

□

التماس لطف با او کردن از یارش مکن

□

که چشمم عکس روی دوست می‌بیند ز هر سویی

□

لیک از معنی و سرش بی‌خبر

□

یکی ز گردش چشمان او به حال تباه

□

چو بوهریره در انبان عقیق و مرجانی

□

بدین حالند موران خانه خانه

□

که در کار خودش بس چست و پر چالاک می‌بینم

□

مرغیست هر دو کون در آورده زیر پر

□

چون برون آید از مسجد آدینه خطیب

□

تا مگر بر رخت افتد نظرم

□

که رهی مر تو را خداوند است

□

تا دل به خریداری این دانه ببندند

□

پروانه وار گرد چنین شمع می‌تنی

□

در کشش همدگر از پی آیین من

□

به شکرخنده لبت گفت مزادی طلبیم

□

چند کند صورت بی‌جان بقا

□

تأثیر گریه‌ی دل شب را چه می‌کنی

□

ز خود فارغ شد و از جمله وارست

□

من کریم صالح من اهلها

□

بس که دل را در غمش سرچشمه‌ی خون کرده‌اند

□

من دلم تو قالبی، رو همی‌کن قالبی

□

تا نگویی عشق ره رو را که راه آورد کو

□

خالی کن از نظار گیان جلوه‌گاه خود

□

کانجا که جمالست چه حاجت بتجمل

□

وام‌خواهی نبود کو به تقاضا نشود

□

هم چنین یار است یارم، الغیاث ای دوستان

□

در خم آن طره‌ی میگون جهد

□

کز عشق آن پری رو زنجیرها گسستم

□

بیا بیا که تو سلطان این سلاطینی

□

در این مه خوش به خرمنگاه روزه

□

کشش چو نبود از آن سو چه سود کوشیدن

□

کبر کند بی خلاف هر که بود بی‌نظیر

□

حلقه‌ی مار آشیان باشد

□

پیش وصف رخ تو گویایی

□

هم‌چو قطع عضو باشد از بدن

□

رنج فراق دیده‌ام، محنت انتظار هم

□

بر ما بود جوابش ای جان مرتضایی

□

دل را بستر از وی ای مرد سراسترده

□

که دست شست ز درمان من طبیب و برفت

□

دمبدم زمزمه‌ی پرده‌سرا می‌خواهند

□

ز وصلم حاصلت جز قوت جان نیست

□

با بوسه کنار در نگنجد

□

گر جوان است تو را بخت برو بر چخ

□

جور است که یک بوسه به خواب از تو نخواهند

□

این چند پشه را چه مسخر گرفته‌ای

□

مست و خرامان می‌رود چشم بدان کم باد از او

□

این سالکان نگر که چه با پیر می‌کنند

□

الا در آن مقام که ذکر شما رود

□

بر هم مزن آن سلسله را شانه نگه دار

□

جز تو را نیست کنون در دل من گنجایی

□

عاقبت درد گلویش ز استخوان

□

ترسم خدا نکرده خیال دگر کنی

□

از کدام انگورها افشرده‌ای

□

هر چه وجود است تو را جز که به ایجاد مده

□

ماه سیمائی چو سیماب افکند در اضطراب

□

همچو رخسار تو دهقان به چمن لاله نکشت

□

برجاسوار تاجی بر سر نهاده وی

□

ولی با درد بی درمان که دارد ؟

□

تا نفس تو جفت سود گردد

□

کمتر به قتل خسته‌دلان استخاره کن

□

بر خلق نام او بد سوی عرش نیک نامی

□

عالم خاکش مخوان مایه اکسیر خوان

□

چمن آرای جهان خوشتر از این غنچه نبست

□

هزار فتنه چه غم باشد ار برانگیزند

□

وز طبع گه خرامم در باغ دلگشای

□

کس دولت بی‌غمی ندارد

□

که ازو این حله‌ها گردد جدا

□

گفت این بلا کشان را خود بی قرار کردم

□

برگ گل بر شاخ تر بگریستی

□

در عشق آن سنگ سیه کافر کند ایمان گرو

□

کاین عیش نیست درخور اورنگ خسروی

□

بلبلان بی گل و مستان صبوحی بی مل

□

از عراق اندر خراسان وز خراسان در عراق

□

من شده پایمال غم، از غم گوشمال تو

□

باد صبا فسون مسیحا شد

□

که از جفای تو پیمان بسته بشکستم

□

های من آمد هوی افندی

□

خشمی است پر ز حلم پی طفل خوبرو

□

یا لیت شعری حتام القاه

□

رحمت کند مگر دل نامهربان دوست

□

آن پیچ و تاب تعبیه در تار موی کیست

□

هر دم به مبارکی لقایی

□

پس دوم کرت بخندد چون شنود

□

روی خورشیدوشت شعله‌ی عالم جان

□

پیش تو چون سوی روزن می‌روی

□

کاین بکشد کان حلاوت ز کین

□

یکی نه صد دل دیوانه بسته است به مویت

□

نهد بر سر کلاه سایبان گل

□

نیستی‌ای بت یکباره بدین نادانی

□

گویی به زبان بی‌زبانی:

□

هر نفسی به داوری بر سر مات می‌کند

□

نه دست آن که زنم خیمه بر سر راهش

□

گر بگویم بی‌حجاب از حال دل افسانه‌ای

□

و متاعی باد مما فی وطن

□

برخیز و عزم جزم به کار صواب کن

□

که نه این نوبت نخستینست

□

وی رخت بر سر صنوبر گل

□

از جمال تو شد جهان خرم

□

ظلم چه بود آب دادن خار را

□

که ز معنی رخش صورت تصویر نشد

□

همه خاموش چو مریم همه در بانگ چو قاری

□

عاشقان را همچنان پنداشته

□

از پشت صبر و طاقت بار گران برافتد

□

کسیکه گشت به تیغ مفارقت مقتول

□

نه با تو ازین بیش مرا رنج و مرارست

□

رخساره‌ی نقشبند اول

□

ز سبزه‌ی آب‌دار و سرخ گل وز لاله بستان‌ها

□

گفتا که سالت را ناگفته جواب اولی

□

وز جگر افروختیم شیوه سامندری

□

راه پریدن نبد تا در وطن پا کوفته

□

ای سیل سرشک از عقب نامه روان باش

□

نرود طرفه جانور باشد

□

خانه‌ی ما یا همه ویرانه یا معمور باش

□

تو را معشوق آخر به که مشتاقی و پژمانی

□

سنگها از عشق آن شد هم‌چو موم

□

در میان سرو قدان سرو سیمینش تویی

□

که شوی مرده و در خلق حسن بگریزی

□

چیست دل خراب من کارگه وفای تو

□

به یک دنباله از آهوی مشگینش به چین آید

□

رخت تصوف بفروشد تمام

□

کز جمله‌ی اعضا و تن او را دو رخانست

□

وآنچه ناخواسته محال شده

□

کردیم بسی حیله دگر می‌نتوان کرد

□

بر روی من از عیش گشادند دری چند

□

فلک را دریدی چمن را شکفتی

□

حیات ماهیان خواهی بر ایشان آب حیوان شو

□

ره روی باید جهان سوزی نه خامی بی‌غمی

□

این چشم مست و فتنه خون خوار بنگرید

□

که نیکنامی جاوید از برای تو خواهم

□

دست در زلف درازش گاه‌گاهی هم زنیم

□

زانک نبود خرج بی‌دخل کهن

□

پیوند دوستان را هرگز نمی‌گسستی

□

ولیک هر سخنی گویمت به مرغوبی

□

آن خسرو روحانی شاهنشه شه زاده

□

می‌رود از قفا و او روی به پس نمی‌کند

□

بود آرام دل وصل دلارام

□

چندین به خیر خیر چه گردی به کوی ما؟

□

تا به روز آید آخر این شب تار

□

کو فضل و خرد را مقر نباشد

□

قطره را گردش جام تو کند دریای

□

که فرق سجده کنش هست آسمان سایی

□

تا شهد و شکر گردی ای سرکه پرورده

□

جان در سر آن گوهر یک دانه نهادیم

□

زهره گفتار نه کاین چه سبب وان چراست

□

رفت با یک حشر طاقت و تنها آمد

□

خود تو در جان عراقی بوده‌ای

□

این حجاب و پرده‌ام کمتر بدی

□

مخرام سوی باغ که گل خار می‌شود

□

میل دارد با شکسته شانه‌ای

□

تو چو نرگس بی‌زبان از چشم اسراری بگو

□

در فکر نقطه‌ی دهنت رفته رفته رفت

□

جم سیمین سریر زرین جام

□

اگر دردم کشد درمان نخواهم

□

به گاه جلوه، مگر دیده‌ی تماشایی

□

سر پا برهنه گردان در وادی کمالت

□

که گاهی به ماچین و گاهی به چینم

□

حق با تو آن کند که تو در حق ما کنی

□

خود را اگر فروشد دانی عجب خریدن

□

دست ما کوتاه و خرما بر نخیل

□

پادشا خوانند گر نانیش نیست

□

به پیشش دیگران را بد نبینی

□

لیکن چو منت واله و شیدای دگر نیست

□

وآن دگر که سنگ‌ریزه و شبه برد

□

رای من و پیروی رای تو

□

کی بود در خضر خلد غم امرودی

□

ای رغبت پیوندها از رحمت پیوست او

□

نقد جان در بوته غم بردن و به گداختن

□

در دهان شیر می‌باید شدن بر بوی کام

□

همه زلفین ز سنبلها، همه دیده ز عبهرها

□

افگنده به هرزه های و هویی

□

چون بت باقامت و بی‌قیمت است

□

چندان مجال کو که مرا امتحان کند

□

در پی تو دلها، خیره و هر جایی

□

و خمر فیه مدرار و کأس العشق رقراق

□

چو بندگان بگریزند و چاکران بجهند

□

جان بر لب و چشم بر خطابست

□

آگه نگردم بسکه شد چشم و دلم حیران تو

□

که کاری سخت دشوار است و مشکل

□

که بدانی که خسی یا نیک‌بخت

□

قوت بازو نگر، خاصیت خنجر ببین

□

سخت مبارک آمد یاری

□

بر نوحه و این چشم تر من

□

دولت عنان کشان بدری می‌کشد مرا

□

که طلعت تو کدامست و آفتاب کدام

□

به مردمی گروی گر همی به کس گروی

□

گلزار و گل و لاله و صحرا همه او دان

□

ز خار رشک، خروش از گلاب برخیزد

□

آه از سیاه‌بختی خاک مزار من

□

گران نباشد بارانیی به بورانی

□

باد خزانش در کمین چیست چنین چرا بگو

□

ز بی‌وفایی دور زمانه یاد آرید

□

چون صبح پدیدست که صادق نفسانند

□

به دست خود کنم این چشم و سازم پایمال خود

□

بسی گفتم: قبولم کن، نکرد آن یار چتوان کرد؟

□

از حسد خویشان خود را می‌کشند

□

هر دمم صد پیچ و تاب آن زلف پیچان می‌دهد

□

روان و رقص کنانیم تا به دریایی

□

در هوای قاف قربت پر عنقا کوفته

□

دامن افشانی از آن طرف کلاهست امشب

□

کسی اسیر نباشد بدام کس مادام

□

بی‌آرام گشتند در خوابها

□

آشفته‌ی موی اوست پیوست

□

کز خرد برتر بدو جهان سوی من معیار نیست

□

رو به کدام در کنم، بار کجا بیفکنم

□

کاحوال آمدنشان از رعد می‌شنیدی

□

وز پرتو رخسارت خورشید فغان کرده

□

که در خانه تزویر و ریا بگشایند

□

حریف خاص نیندیشد از ملامت عام

□

غبار بال بر افشان که وقت پرواز است

□

جهان بر من چو زندان می‌نماید

□

تو نمی‌دانی که نقاشش کیست

□

شادم نمی‌توان کرد دیگر به هیچ کامی

□

ز نادان نگیری ز دانا نرنجی

□

این به آهستگی توان کردن

□

کز تقوی و ورع شو دم احتراز فرض

□

با بلبل بیدل نتوان گفت که خاموش

□

پرده‌ی باده زند قمری بر نارونا

□

به قدرشان بدی گر در مناصب اول و ثانی

□

صافی شد و دلبری بر آورد

□

تا خبر از راز نهانت دهند

□

بپری ز راه روزن هله گیر در نداری

□

بشکسته آبگینه صد دست و پا بخسته

□

که لاله می‌دمد از خون دیده فرهاد

□

که صبر طفل به شیر از کنار مادر خویش

□

نه مردود در کس باش و نه مقبول در گه شو

□

کلک قضا قاری شیرین کلام

□

وا رهد پا بر نهد او بر سها

□

زنهار سبک می‌رو کاین بار گران داری

□

تا ز جا رفت دل و رفت به جایی عجبی

□

خوش وعده‌ای نهاده ما روزها شمرده

□

روبنای نو نه و طرح نوی بنیاد ریز

□

غمزه‌های دلکشت کی ترک غمازی کنند

□

که گردد روز چونین زود زایل

□

مه‌لوا فرمانروا کشورگشا گیتی‌ستان

□

کس ننگرد به عمری در آب زندگانی

□

گول نعمت را مخور مشغول صاحب خانه باش

□

خوف فنا نبودی اندر جهان فانی

□

در مغز اصل صافیم باقی بمانده درده

□

که حکیمان جهان را مژه خون پالا بود

□

چه خطا داشت که سرکوفته چون مار برفت

□

که آنجا می‌توان بودن ز ننگ جسم و جان فارغ

□

درست گشت دو تاریخ طبع حیلت‌گر

□

تا بوم آمن درین کهسار و تیه

□

ای تو نجات اهل دل وی تو بلای عاشقان

□

عاشقان را بوی جان آید همی

□

مانند مصطفاست به کفار آمده

□

که نکویان جهان را ز جفا چیست غرض

□

همچو باد از خاتم و تخت سلیمان درگذر

□

خاصه که ماهرویی، اندر کنار باشد

□

به دست عهدت اول توبه کرد از سست پیمانی

□

وثان دم پاک به جان خواهم زد

□

که بدین واسطه ما بی سر و سامان شده‌ایم

□

پر و بال جان شکستی پی حکمتی که دانی

□

از عشق چو چنبرم خمیده

□

دیده دریا کنم از اشک و در او غوطه خورم

□

خارت بخورم که خار خرماست

□

جادوی او به فکر فسون کسی مباد

□

زهره‌ات در طلایه بام است

□

بی‌خبر از راه وز منزل بدیت

□

یک قوم دویدند و به مقصد نرسیدند

□

باش کاندر دست خارم اندکی

□

با هستی خود نبود چاره

□

نه ز دشت او شجری دمد نه ز باغ او ثمری رسد

□

ور درین کارش غم از انکار نبود گو مباش

□

نه بر اطلال و دیار و نه وحوش و نه ظبی

□

وجه تمسک از من جرم خیانت از تو

□

وای از غصه‌ی بیدادگری

□

خاک را در طلب عالم بالا فکنی

□

جز برای حاجتش با حق مناجاتی کنی

□

هر جان که گوش داشته برجا بسوخته

□

جانب حرمت فرونگذاشتیم

□

گرم ز دست به یک بار بر نمی‌گیرد

□

نیست آن چیز کواکب که درآید به شمار

□

میر حیدر زبده‌ی سادات بود

□

گفت آری لیک خود اسپی که دید

□

که آفتی رسد از چشم نرگس چمنش

□

تشنه دلان را سوار جانب کوثر کشی

□

هر دیده خویشتن را در آینه بدیده

□

سلطان حسن یار چه از خط حشم گرفت

□

کاسیر طره‌ی خوبان خلخ و چینند

□

خرم او باشد که با او دوست دل یکتا کند

□

از کمان بد جست اما نیک آمد بر نشان

□

که سایه بر سر خورشید آسمان فکند

□

فتنه‌ی عقل آفت هوشش ببین

□

و اندر جفا و خشم سنانی نهاده‌ای

□

بینی که هر دو عالم گردد یکی نواله

□

کجا همی‌روی ای دل بدین شتاب کجا

□

گر کبر و ناز بازنپیچد عنان دوست

□

مرهم خود را بر آن دل کز محبت ریش نیست

□

که شعله‌وار به اوج از حضیض گشته روان

□

پیش پای هر شقی و نیکبخت

□

جمع از کجا توان کرد دلهای پاره پاره

□

در وصل روی دلبر عیار بشکنی

□

از قطره قطره او فردوس بردمیده

□

کز آن طرف کشش دست در عماری زد

□

ای حریفان برکشید اسب طرب را تنگ تنگ

□

بر خم همی‌خرامی و بر دن همی‌دنی

□

فکنده خویش را چون سایه بر خاک

□

کافسانه کنی و قصه خوانی

□

چون نمایم با دل بی‌اختیار خویشتن

□

پس کمال تو در آن نیست که یاوه بدوی

□

ای تو از عشاق و رندان آمده

□

دین و دل را همه دربازم و توفیر کنم

□

ور ندهد دور روزگار نماند

□

ترتیب همی تمشیت کنی

□

ملک شریعت همه زیر نگین

□

وین ز صیادی غم صیدی کشید

□

افسون عشق بنگر، مار نگون سرش بین

□

پیوند نو دهندت چندین دژم چرایی

□

ای مردمان کی دیده است جزوی ز کل زیاده

□

ما زر ناقص عیار خویش را نشناختیم

□

دارد مگر بطره لیلی نیاز باز

□

کس دل نرباید به ستم، چون تو ربایی

□

ادای قسمت آن بایدم دو چندان داد

□

زان تشنه راه چشمه‌ی حیوان گرفته‌ام

□

تا تو کمر بسته‌ای از پی آزار من

□

بر سر آن بحر جان می‌باختی می‌باختی

□

فتنه را هم می‌نشان از سلسله

□

نقلش از لعل نگار و نقلش از یاقوت خام

□

آخر بدین محقرم ای دوست دست گیر

□

هست گویا کز زبان عجز بی تأثیر کیست

□

لرزه در گورافکنان رستم و افراسیاب

□

آمدن را راه دانی هیچ نی

□

ز غرور ناز گفتی که مگر هنوز هستی

□

که شکوفه‌ها چو دام و همه میوه‌ها شکاری

□

تا برهد جان من از ننگ من

□

برو ببین چه خبر از نگار ما دارد

□

خوشا روزی که باشد روز موعود

□

وان یکی دوزد، ندارد رشته و سوزن به کار

□

آفتابست بر سپهر کبود

□

عاشقان را بی وطن باید شدن

□

که به جان آمدم از رنج پرستاری چند

□

مطرب جویی در غزل آیی

□

طرفه بویی پس دوی هر سو که آخر غار کو

□

مکن هر آن چه توانی که جای آن داری

□

ساحر چشمت به مقناطیس زیبایی کشد

□

که چون منصور حرفی گویم و در پای دار افتم

□

می توان تاختن به صد وادی

□

صید مردم کردن از دام وداد

□

هم دشمنان او همه در سوز و در گداز

□

عجب نباشد اگر پیر گشت برنایی

□

چو باغ لطف خدایی تو در فراز مکن

□

کز آب هفت بحر به یک موی تر شوی

□

ور بمانم شرف بندگیت دریابم

□

به زخم از وصل من مرهم ندارد

□

که غرق زیورست از پای تا سر

□

شرق تا غرب کیمیا بخشد

□

که بردم از در آن سنگ دل به حال تباهش

□

که غم کهن را تو بهین دوایی

□

او را بکشد اوی خوش تو

□

در میان من و لعل تو حکایت‌ها بود

□

هر گه که سنگ آهی بر طاق آبگون زد

□

گویا دروغهای منت باور آمدست

□

گوی زر از سپهر رباید به صولجان

□

شرک جز از دیده‌ی احول مبین

□

آخر از سرچشمه شمشیر آبش می‌دهند

□

چو روبه کنی شیر نر را ببندی

□

این سرمه نیست دیده از آن مکتحل مکن

□

حاشا که بود در هم ز آلایش دامان‌ها

□

همچو بلبل هزار می‌افتد

□

آهو اندر دشت چون معشوقگان شاطر شود

□

وزخر به زیر قنتر دوران زبون‌تر است

□

در دو عالم به هرچه پیوستم

□

گر چنین تابنده ماهی رو به یاد من کند

□

گر آن می نخوردی چرا در خماری

□

چون نکنی سروریی ابر گهربار تو کو

□

که گنج عافیتت در سرای خویشتن است

□

ای باد خاک من مطلب جز به کوی دوست

□

خار و خسی کش از سر آن کوی رفته خواست

□

به جز یکی ز دل اما نمی‌رسد به زبان

□

نه شعاع شمع فانی عرض

□

آه اگر باد سحرگه نکند هشیارش

□

تو روپوش می‌کن که پنهان نمانی

□

من سکر یقطع راس الحزن

□

این نیم لطف از تو مرا ملتمس نبود

□

زنگ خرد از آینه‌ی دل بزدائید

□

تا هم به کودکی قد او شد چو قد پیر

□

چنان بود که به حاتم کنند بخل اسناد

□

زیرا که ز خویش بی‌خبر شد

□

دست نجستیم و از کمند نجستیم

□

ور از تو گریزیم، تولا حقی

□

در نوبهار گوید ایاک نستعین

□

چرا که شرم همی‌آیدم ز حاصل خویش

□

قتل صاحب نظر آنست که قاتل برود

□

ایام رشک عشق کو تا من سزای او دهم

□

نمی‌بینم ز یک تن صورت غم‌خواری و یاری

□

اختیاری نبودت بی‌اقتدار

□

سر کوی نکویان کافرستان است پنداری

□

کنمت غلامی، اگرم پذیری

□

مشکن چنگ طرب را مسکل تار مرو

□

از موج خیز خویشتن گلگون رکاب آیم برون

□

گر نقش نگارین تو بر چنگ نگارد

□

جز عدوی خسرو پاکیزه دین پاکباز

□

اجلش جامه‌ی حیات درید

□

وین همه فتنه فرو نشان که توانی

□

گر مرد این رهی بنه از سر هوای خویش

□

همین دم یکی شو اگر همدمی

□

لا تحسبوهم بعد ذاک افاقوا

□

صبحم به بوی وصل تو جان بازداد باد

□

ور غم دل با کسی گویم به از دیوار نیست

□

هست از همه خلق اختیار کرده

□

از برایش پنج نوبت می‌زند در هفت بام

□

وآن یکی اندر حریصی سوی کشت

□

چو گوی از بهر چوگان آفریدند

□

نالید سرنا کامشب نخسپی

□

خورشید پاک خوردش اگر هست تو به تو

□

ای نخل مراد آن که مرا از تو برآورد

□

شاید ار چون قدح از رنگ برون می‌آید

□

ور همی تاختن آری به سوی خوبان تاز

□

ز آفات زمانه در امان باد

□

راستی بیعی مسلم می‌رود

□

شهدی که مقابل شرنگ آمد

□

بگرفت دستم دست خدایی

□

دامان من به جیب زمین بسته استوار

□

به آن که بر در میخانه برکشم علمی

□

بگذار تا در رهگذر با تو برآرم یک نفس

□

ای دریغا دو جام مالامال

□

گدا به کشتی چوبین ذخایر عمان

□

آن عقوبت را چو مرگ انگاشتند

□

کردن صبر از رخت کی شود امکان دل

□

زیرا که جوید صنعت نمایی

□

پیش گل میخ درش رنگ نحاس

□

دلم از دغدغه خونست که در محفل کیست

□

که گل روی تو صد لاله ستان می‌ارزد

□

در جهد آتش به سنگ آتش و آتشزنه

□

سمت شاطری آصف دوران دارد

□

در گریه و سوختن به زاری

□

گفت کز تنگی حل می نشود مشکل تو

□

مفکن عمو را در بی‌نوایی

□

که سخت رفته ز جا جسم سست بنیانم

□

تا دم صبح قیامت نگران خواهد بود

□

بار جورت می‌برم گر چه تواناییم نیست

□

که کشتنی نشود کس سگ گناه نهانی

□

یافت در دم به یک نفس درمان

□

معده‌ی حیوانش در پی می‌چرد

□

گر شبی در بزم خود مست و خرابت دیدمی

□

اگر نه غافلی از وی گریزپا چونی

□

به توتیا کشی چشم انتظار آمد

□

که افروزد چراغی از دل وی چشم جادویت

□

بیک موی از کمر خود را در افکند

□

درخت گل به مثل چون کنیزک نخاس

□

مفسدان کردند کامش راز حنظل تلخ تر

□

خوبان جهان را ز خجل مشعله کم شد

□

من نیز در محبت پیراهنی دریدم

□

به تشنگان ره عشق کرده سقایی

□

اهل ماتم بر زمین و اسمان

□

که این سیب زنخ زان بوستان به

□

گرفته بودم و دستم هنوز غالیه بوست

□

عشق بر هر دل که زد آتش چو من دیوانه شد

□

بادپای کامرانی را به دست او عنان

□

می‌فزایی در زمین از اختران

□

تا بت بی باک و شوخ و نامسلمانم تویی

□

بدان نشانه پریدی و زین کمان رفتی

□

موقوف سیم و زر نیست گوهرفشانی من

□

جنت شمرد دوزخ فردای قیامت

□

فغان برآرد و از باغبان نیندیشد

□

گسترانیم بر او سرخ کباب

□

هیچ ماهی بر سپهر فکرتش بی‌هاله نیست

□

هم کوه پست گشته هم چرخ در رمیده

□

که براتم به لب چشمه‌ی کوثر نکنی

□

گرفت در طلبم عادت جهان گردی

□

مرا کم قدر می‌دانند و بی‌صاحب ز نادانی

□

می‌پرورد به ناز تو را در کنار حسن

□

که به صد منزلت از خاک درت خاکترست

□

زنگ سد ساله تغافل ز دل ما ببرد

□

بس که بر نعل سم توسن او ناصیه سود

□

صابران را فضل حق بخشد عوض

□

با سرو هم نشینی و با لاله هم دمی

□

عالم چو بحر جوشان من گشته مرغ آبی

□

رفیع آستانی بلند افسری

□

بیا که دزد هوس دست پاسبانی بست

□

که چنان مست ببردند مرا دوش بدوش

□

جنبشی بس بلعجب و آمد شدی بس بی‌درنگ

□

تیغت به خاک معرکه ریزد هزار سر

□

که تو را رنج برده باید شد

□

شیرگیری صف آهوی تاتار بود

□

گفتم همین بسستم در هر دو عالم آری

□

دل صابر که قصر پیکرم را پاسبان آمد

□

که نیستیست سرانجام هر کمال که هست

□

و گر بریزد کتان چه غم خورد مهتاب

□

که گشایم سر راز و گله‌ای چند قدیم

□

عالمی را ز غم خویش ملول

□

مانده عاجز کز چه شد این خر چو مو

□

در گذرگاه تو حسرت نگرانند هنوز

□

بر سر هر آب چشمی نقش آن میناستی

□

چشم خود را تبه از بهر تو در عین شباب

□

کامشب از دهشت به دست رعشه دوشم هنوز

□

گوش بر زمزمه‌ی پرده‌سرا نتوان کرد

□

چنان دایگان سیه معجران

□

عقد بند آن خدیو عادل شد

□

که اندر قعر تاریکی چو اسکندر فرو ماندم

□

خاطر نمی‌کشد به تماشای گلشنش

□

وین طبیبم نهلد در دو جهان هشیاری

□

طربهای نهان دنیا و دین را

□

بحث ما در لطف طبع و خوبی اخلاق بود

□

درون جامه پدیدست چون گلاب از جام

□

وحشی دو روزی صبر کن کار تو آسان می‌کنم

□

تلف گشت و صد خار ازو ماند برجان

□

گر رسد تیری به پیش آرد مجن

□

به هواداری آن صف زده مژگان دارم

□

غمزه جادوش کرد جان مرا ساحری

□

خاطرت جامه طاقت کند از غم پاره

□

که من ز نطق برآیم چو او به حرف درآید

□

عاقلان آینه‌ی چین نفرستند بزنگ

□

چو گرد بابزن مرغ مسمن

□

از پایبوس او سر خود سود بر سحاب

□

لب گلرنگ او شراب دهد

□

این چه دامی است که در رهگذر انداخته‌ای

□

سر فروکن خر باتوبره ابلیسی

□

با تمنای مطول با متاع مختصر

□

گر اندکی نه به وفق رضاست خرده مگیر

□

تا بر آتش ننهی بوی نیاید ز عبیر

□

سبب چه بود که آمد کلاه ذلت ذال

□

بگسست بر سپهر کمربند کهکشان

□

فکر پنهان آشکارا قال و قیل

□

که نیفتد نظرم بر رخ هر زیبایی

□

نظر الحق تعالی لک فی البهجه حامی

□

به ز لطف زمانه می‌خواهم

□

صد انتظار داد ازین انتظار داد

□

در دو لختی چشمست بر رهت مفتوح

□

غاشیه کش گشت باد، غاشیه‌ی او دیم

□

شد به دمی تازه زمین و زمان

□

یک ذره از آن بقا همی جویم

□

گر بوسه نمی‌بخشی یک باره جوابم کن

□

این مگر از اژدها آموختی

□

سزد کز بی‌نیازی ناز بر لیلی کند مجنون

□

ای دریغا رازداران یاد باد

□

زان که شمشیر آشنایی می‌زند

□

به سوی مقصد خود را شبروان خیال

□

که می‌گفت اگر خصم بی‌ترس و بیم

□

انما المنهاج تبدیل الغذا

□

رخنه در خاره و سوراخ در آهن کردم

□

یقین تو آهوی نافی سمن چریدستی

□

شاه عالم را مصاحب صاحب القاب و نام

□

شیدای چاک کردن پیراهنت شوم

□

زلف پرخم کشیم در خم خم

□

هر روز تا شامگاه، هر شب تا بامداد

□

کز اخلاصند شاهانش پرستار

□

گم شد نشان مه به نشان از که جویمت

□

وز ساغر امید شرابی نچشیدم

□

آب حیوان است این یا آتشی روحانیی

□

زبان آسمان شد تهنیت‌گو

□

خم می دیدم خون در دل و پا در گل بود

□

به حق آن که نیم یار بی‌وفا ای دوست

□

ناوک حادثه صف برزده چون مژگان باد

□

چون بیستون ز تیشه‌ی فرهاد شد غبار

□

وین کبوتر جانب بی‌جانبی

□

کام دل از دور صبح و شام گرفتم

□

هم بت لاله جبینی، هم بت لاله رخان

□

همچو آن مرده که اجزاش پراکنده شود

□

آن که دردم داد و نومیدم ز درمان کرد و رفت

□

گمان مبر که بود آگهی رقیبان را

□

حرفی به زبان آمد و آتش ز دهان جست

□

بر هرچه اختیار کنی داده اختیار

□

جان و دلم چون هدف در نظر آورده‌ای

□

آمد از لطف زمانی که زمین‌گیر شدم

□

بخور که خوب بود عیش روز سه شنبد

□

امانت سپاری ودیعت رسانی

□

بگو بسوز که مهدی دین پناه رسید

□

دارم فزون ای سعتری در دل دو صد مرزاق را

□

راضیم ار به من رسد درد ته سبوی تو

□

گرمتر از آفتاب سایه‌ی سبحان رسید

□

هم‌چو برگ از نخ در فصل خزان

□

حاجت دیگر نخواهم از خدای خویشتن

□

باژ گونه، راست آید نقش گوژ اندر نگین

□

بر آسمان ملکش زیب و زینت ایام

□

خویش را دردسر از آه و فغانم مدهید

□

بر دو چشمش جای می‌سازم که مردم زاده است

□

مردم مگر نگاه به سیما نمی‌کنند

□

راه ایوان همایون گر ازو نبود جواز

□

چون خاک به زیر پای شد پستش

□

بس که دشنام شنیدم به مکافات دعا

□

خواری تو کنی برما، وز ما نبری خواری

□

سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است

□

کب گلزار تو از اشک چو گلنار من است

□

حال سرگردانی آدم به رضوان گفته‌اند

□

از رشک چشم خود نمک در دیده‌ی اخترکنم

□

از فساد مفسدان چیزی نماند در میان

□

پس برسم دعوت آهو را بخواند

□

وقتی که صبرم از دل شیدا گرفته‌ای

□

کز تست همه راحت روح و بدن من

□

ریخته چون نرگسش سیم و زر از آستین

□

وصل چون شد مشترک می‌گردد آن مرهم نمک

□

تو چرا می‌داری آخر جان نگاه

□

ندیدم این چنین وحشی غزالی

□

کشتی عیشش به گرداب فنا خواهم کشید

□

نیست یک تن گواه بر سجلم

□

که پنهان از همه عالم نگاهی سوی من داری

□

که کعبه‌ی وحوش شد سرای او

□

برآمد غریو از زمین و زمان

□

مذاق جان من ز او پرشکر باد

□

یا نبایستی نمود اول مرا دیدار خویش

□

دهر گو باش فتنه پا تا سر

□

بر همه فایقی به حشمت و جاه

□

وصف باقی وین عرض بر معبرست

□

عنبر به جیب و مشک به دامان نمی‌کنی

□

چون حاجیان گرد آمده در روزگار ترویه

□

کز تف او قیرگون شد قیروان تا قیروان

□

خلعت بی سر و پائی ز جنون پوشیدم

□

عذر آن داند به شیرینی نه خواست

□

می‌داشت نوشخند توام در پناه خود

□

کجا در حسابست عالم مداری

□

سر در آن از خاک بر خواهیم کرد

□

کاین سلسله سرمایه‌ی ایجاد من آمد

□

گه شادی و گه نشاط و گه غنجه

□

نوآئین یوسفی دیگر به این بازار می‌آید

□

نبود خیر در آن خانه که عصمت نبود

□

ام علی التقدیر انی ابتغی این المفر

□

هر سو که دواند کامران است

□

زیب گلزار طراوت بار علم

□

زین دلالت دل به صفوت می‌رود

□

کو به کف جام و به بر جامه و بر سر کلهش

□

در خدمتم نکردی چندین تو خوارکاری

□

در آحاد اخوات آن آشکار

□

از عهد دیگر دلبران این عهد را ممتاز کن

□

باز گردید و ازو پرسید حال

□

در مصر بر پیراهنی بویش به کنعان کی رسد

□

سر داده است زهر فنا را به جام تو

□

بنگر گرفت سایه‌ی زلفت حمایتی

□

جز مایه‌ی قصور نگردد نماز من

□

در رفت به هم به رقص با کدری

□

در بقا روی عالم فانی

□

که گر بدو رسی از شرم سر فروداری

□

که از سر همه برخاستن نمی‌یارد

□

زینها بسی‌ست تا چه بود اقتضای عشق

□

کرده بر مهر جلی شعشعه‌ی نورافشانی

□

خرج کم کن تا بماند مغز نغز

□

تا شکن طره را دام بلا کرده‌ای

□

چون شوی بیمار، بهتر گردی از گردن زدن

□

چو پای کلک او گردد به راه جود مستعجل

□

ظلمات است بترس از خطر گمراهی

□

یکنفس خاموش نتواند نشست

□

پیشش اندازم و نستانم و در برنکنم

□

مرگ بی‌مهلت که هست اندر جهان جلاد تو

□

لعل تو به یک شکر زبان داد

□

گر خط و عارض خود سبزه و نسرین داری

□

نه ارمان آن کم تو دل نگسلانی

□

زحمت یک ساله کن رفع از من بی‌خانمان

□

و از آن که با دل ما کرده‌ای پشیمان باش

□

بنده خدمت بکند ور نکند اعزازش

□

بر دست و پای گلبن بر بندی

□

در ارتکاب آن ز ملک بی‌گنه‌تر است

□

ریسمان بسکست و هم بشکست دوک

□

که نتوان قتل صید محترم را در حرم کردن

□

چو اندیشه کردم من از هر دری

□

کایزدش در عهد خود فرد آفرید

□

بیگانه کرد عشقت از هم یگان یگان را

□

شادی از جان من غمزده بگریخته است

□

نه عاشق تو که من عاشق بصیرت خویشم

□

میوه خراشی کند از هر شجر

□

تو مست از چه گشتی چون جرعه‌ای نخوردی

□

بیمار چشم یارم، در عین ناتوانی

□

سیم چون مژه‌ی مجنون، چهارم چون لب لیلی

□

برادر که بد اشرف اقربا

□

عاقبت با همه کج باخته‌ای یعنی چه

□

حیف باشد که چنین کس به زمین می‌گذرد

□

الاهی در امان از فتنه‌ی آخر زمان دارش

□

گرفته تربت رستم طبیعت سیماب

□

کرد آن پس‌مانده را حق پیش‌کش

□

تن آسوده را چندی گرفتار بلا کردن

□

هر کجا جویی ز دیبا خرگهی

□

ولیعهد ابد انتساب خان زمان

□

در کامرانی و عمر دراز

□

مطرف گر این ره میزند گو پست گیر آهنگ را

□

رفتیم و ذوق چشمه حیوان گذاشتیم

□

برد سلام به آن نخل بوستان مراد

□

اگر خواهی شدن اکنون توان شد

□

اعجاز مسیحا را ز انفاس صبا بینی

□

مشتری بندگی بند قبای تو کند

□

دلیل وادی دین هادی ره عرفان

□

حاصلم دوش بجز ناله شبگیر نبود

□

پیرانه سر آمدم به کتاب

□

بیش از اینش در جراحت نوک نشتر نشکنیم

□

بگسلد توسن سپهر لجام

□

صید چشم و سخره‌ی افنا شدی

□

خستگانی که دریدند گریبانی چند

□

بی‌نغمه‌ی چنگش به می ناب شتابست

□

مشکلی آسان گشا د دست شاه کامکار

□

دیدن آزار برای تو غلط بود غلط

□

هرچ می‌گویم ترا افسانه‌ایست

□

انصاف نیست ورنه جگردار عالمیم

□

از وجود عناصر و افلاک

□

زین می نوشین بدهی گاه گاه

□

یک شعله هم گرفت به طرف قبای ما

□

خوش عنان و کش خرام و پاکزاد و نیکخوی

□

گوید از دهشت زمین با آسمان این المفر

□

غلغل چنگ در این گنبد مینا فکنم

□

چون تو دارم همه دارم دگرم هیچ نباید

□

آه ار به بوستان جمال تو سر دهم

□

با یار یاری کن و اغیار را بکش

□

مرگ حاضر غایب از حق بودنست

□

که جهان را به صف حشر گنه کار آرند

□

که نیست با تو مرا نی نکاح و نی شرکه

□

که موجش دام مرغ روح او شد

□

مرا تا هست جان در تن رقیبان را دعا گویم

□

کسی ندید که یکدم خروش من بنشست

□

این زمان باز کند تیغ و کمر بگشاید

□

از کرام داد حاتمی دادی

□

شرط آن است که از زیر به بالا فکند

□

با چهره‌ی زور آور بازوی سمینش بین

□

چه فکر ما بود زین روسیاهی

□

محمد ملک ذات قدسی خصائل

□

کی ترک آبخورد کند طبع خوگرم

□

که همه عمر به چوگان کسی افتادست

□

که به جاروب کشی آمده و سقایی

□

گو هرچه که نظم ساده‌ای گفت

□

نشنود اوصاف بغداد و طبس

□

وقتی که به سر رفتم آن جان جهان آید

□

که نامش را به این حد است حرمت

□

به جا آرد عزیمت را وظیفه

□

می‌کند آن ماه صید آن گاه پنهان می‌شود

□

آمدی ناخوانده خود مهمان من

□

ز گریه روز وداع توام مجالی هست

□

یکی از تواریخ معجز بیان

□

در گرمی و تشنگی سپردیم

□

تا بگیری زلف او افتاده هر دام باش

□

بر نیل جامه خاصه پی این عزا زده‌ست

□

رازق واسع کند در رزق اگر او را کفیل

□

لبم از بوسه ربایان بر و دوشش باد

□

سیرتی چون صورت مستحسنت

□

تا حشر این بزرگی، وین کبریا بماند

□

که آن چه مایه‌ی شانست شغل ایشان است

□

چارباره دادی زانچ کاشتی

□

که ز هفتاد و دو ملت همه بیزار شدیم

□

هزاران حلقه اندر گوش یم کرد

□

از خاک رو به حرمش دیده مستفیذ

□

یک نفسک به خواب کن نرگس نیم خواب را

□

از دام سر زلف تو آسان نتوان جست

□

در حسابی هستم و قدری و مقداریم هست

□

خدایگان ملوک ممالک ایران

□

نور آن خورشید جاویدان بود

□

تا فکر دگر نکرده باشم

□

تا بخود بینم نه ترکیب است و نه اجزای من

□

کلام آسمانی راست حامل

□

آتش درافکنم به همه رخت و پخت خویش

□

با تو گر در دوزخم خرم هوای زمهریر

□

ور غزل خوانم مرا منقاد گردد اژدها

□

اعجاز می‌نمود بگیرائی کلام

□

جز که درگاه خدا عز و جل

□

گرم مدد نکند طره‌ی پریشانی

□

که گیتی کشت اقبالش دروده

□

از غم فوتشان پراکنده

□

این اشگ طفل مشرب من پرده در هنوز

□

دانم که خواب را نتوان دید جز بخواب

□

طی کن بساط عرض تمنای خویش را

□

چون اوست شفیع هیچ غم نیست

□

تا روز حشر ملک سکندر گرفته‌ایم

□

آبی به سر آتش من زن که نجوشم

□

برده از او فیض چه خار و چه‌گل

□

غیر از دو آفتاب نیاورد در حساب

□

که گشادی که مرا بود ز پهلوی تو بود

□

به سر نکوفته باشد در سرایی را

□

بر دمد پر همایش از یمین و از یسار

□

ای به عونت سپهر حاجتمند

□

بر درستی محبت صد شهود

□

آسمان را ز بوستان هر شب

□

بقم برآید ازین پس به رنگ برگ زریر

□

گر براند زدر آن حور پریزاد مرا

□

خواهد درید آن گل ز هم گر واقف از مضمون شود

□

اندر آن مجلسی که نیست نوا

□

یاد ما در نامه‌ای یک بار می‌بایست کرد

□

که گرد بیهده کم گرد و بیشتر می‌گشت

□

هم سری جز زلف نبود یک زمانت

□

هم ناله نی ببرد هوشم

□

او راست مگر دو سر چو جوزا

□

باشد که در چرخ آوریم آنماه سیمین ساق را

□

بخشش و کوشش خاقانی و چنگزخانی

□

دل مجروح نیم بسمل من

□

غایبانه کند ارباب دول را اعلام

□

جانست و بهای یک نظر نیست

□

گشتی ز خدا گشاده صد در

□

هر چه در راه طلب قافله سالار شدیم

□

نه به طرحی که دیگری سازد

□

حلقه وارم بردر آیا از چه باب انداختست

□

تنها جهان بگیرد بی منت سپاهی

□

شام غمش گر سحری داشتی

□

کرده از غنچه نو رسته حمایل هیکل

□

کفتابی تو و کوتاه نظر مرغ شب‌ست

□

که در پیش چنین کاری کمر بندی به عیاری

□

که تیر ناله‌ی عشاق بی اثر ماند

□

نماند آنهم که می‌کردم سگش را برگ مهمانی

□

خیال قامت آنسرو سیمتن چه خوشست

□

نمی‌کنیم دلیری نمی‌دهیم صداع

□

یعنی سراسر بسته شد گوش سخن بشنیدنم

□

در دشت‌ها چو باد تنیده

□

کاین متاعیست که بخشند و بها نیز کنند

□

به سر بیاید و لبیک را دو تا گوید

□

وز همه در غین نفور ای صنم

□

حدیث جور و کین کردند اظهار

□

بی باده کجا قرار گیرد مست

□

چشم بر چشم رقیب انداختن نقصان چشم

□

صدر عزتم بنگر، عین اعتبارم بین

□

ما مگر درمصر یعنی شهر کاشان نیستیم

□

تا تأمل نکند دیده هر بی بصرت

□

به مدیح تو دو عالم به در و گهر بگیرد

□

علاج خرمن گردون به یک شراره کنم

□

که کفت رشک بحر و کان باشد

□

کاف و نون نکته ئی از حرف معمای منست

□

الله الله که تلف کرد و که اندوخته بود

□

به پرواز اندر آورده‌ست ناگه بچگان عنقا

□

نیست معلوم که از دست سبویش نروم

□

جان منست لعل تو بو که به لب رسانمش

□

بخشید وصال و بخت بیدار

□

باده طرب می‌دهد به منکر و قایل

□

عالمی از گنج خود آباد داشت

□

که دل ریشم ازین صبر جگر خوار بسوخت

□

در تو گور مگر سیر کند خاک تو را

□

وز پی قتلم چه نامه‌ها که نوشتی

□

ای خوشا سینه‌ی وحشی که نشانست امروز

□

تو خلق ربوده‌ای به یک بار

□

هر قدمی و احمدی هر نفسی و آدمی

□

خون دل می‌شد و دل با خبر از تیر نبود

□

حشر کردند در کوه و بیابان

□

زانکه حسن تو ز ادراک خرد بیرونست

□

با دشمنان قدح کش و با ما عتاب کن

□

هزار ناله برآید ز قلب دشمن من

□

که ذخیره‌ای نبردم ز نگاه واپسین هم

□

وز خیال چشم او جز دیده نرگسدان مکن

□

نخورد عاقل و ناسود و یک دمی نغنود

□

که حاصلی ندهد گریه‌های بی‌ثمرم

□

کار شمشیر از غلاف آید

□

امیدوار چو طفلان بنون و القلمست

□

شکستی کز هوای آن صنم در کار دین آمد

□

بر سر پیمانه ریخت سبحه‌ی صد دانه‌ام

□

کسی کو بگذراندی تشنه از آب بقا خود را

□

بنده‌ی هر بنده نام آزاد چون سوسن مباش

□

قوت بازوم نمی‌باید

□

تشنه جان می‌دهد و آب بقا می‌آید

□

خرقه‌ی سد پاره کنم خاردوز

□

هم نیفتد قطع جز یک منزلت

□

زان که منزلگه سلطان دل مسکین من است

□

به سختی عهد الفت بسته‌ام با سست پیمانی

□

که مبادا حرم وصل تواش جا باشد

□

کتش دل چو شعله زد صبر در او محال شد

□

من بوسه زنان گشته بر خاک به عذر اندر

□

تا بلاها به سر واعظ خودبین آرند

□

مگر نشنیده‌ای حرف بزرگان:

□

زاغی که بر کناره‌ی باغی نشسته است

□

که بیرون آید از گل روز محشر نیز پای من

□

با لعل دلکش تو چه حاجت به خاتمم

□

دفع بدمستیش از رطل گران باید کرد

□

چنان که صاحب نوشند ضارب نیشند

□

می‌بر آید دل پر خون ز برم

□

که به جز جام کسی واقف از انجام نبود

□

بساط چرخ ادنی عرصه گاهش

□

تا کافران از بتکده بیرون برند اصنام را

□

بر آتش تو بجز جان او سپند مباد

□

پیرانه‌سر آمد به سرم بخت جوانم

□

مجرب بود ، هر افسون که بر من خواند جادویت

□

سوخته داند که چیست پختن سودای خام

□

ولیک هیچ نگردم از آنچ داری سیر

□

قطع امید از همه جا کرده‌ام

□

کش از نخ سبزه پود وتار است

□

آخر از حال تو هر روز خبر بود مرا

□

گر باقی‌آوری قدری من تنت شوم

□

آن گه که بازگردی گوییم ماجرا را

□

گر تغافل در میان زینگونه حایل می‌شود

□

نیست موئی که درو حلقه‌ئی از سودانیست

□

دریا دیدی که موج گوهر زد

□

که به شوخی برود پیش تو زیبا نرود

□

که می‌زد خواجه بر بام فلک گام

□

این همه جور تو با خواجو ازین باب چراست

□

طاقت و صبر از خم ابروش طاق افتاده بود

□

ور نه این دل چند بار از دست رفت

□

بریز تا برود ، آب زندگانی نیست

□

گفت درد دل این سوخته دلمان تبرست

□

آن چشم خمار یار خمار

□

کی گمان بردم که شهدآلوده زهر ناب داشت

□

زد به فضولی در کاشانه‌اش

□

دست از صابون بشستم از تو پاک

□

خورد سوگند به جان تو غلط بود غلط

□

از آن بپرس که چوگان از او مپرس که گوست

□

این کهن نخل تمنا را نیفکندی هنوز

□

این زمان از غیرت ابلیس سوخت

□

خویش را بینی همی حیران او

□

به جای خاک که در زیر پایت افکنده‌ست

□

آن گربه‌ی مصاحب بابا از آن تو

□

وان سوخته فارغ ز خور و چشم من از خواب

□

جزای آن که با زلفت سخن از چین خطا گفتیم

□

زاهد بنگر نشسته دلتنگ

□

به کشوری که در آن کودکان خداوندند

□

خویش را بر شمع زد از دور در

□

او را از این سیاست شه فتح باب شد

□

عالم از شوق تو در تاب که غوغا بگرفت

□

کانچنان راند که نشنید کسش بانگ درا

□

بود از اصحاب من بگرفته راه

□

که ازین بزم نشینی چه غرض بوده تو را

□

بده ای دوست که مستسقی از آن تشنه‌ترست

□

گرم همصحبتی آتش سوزانی بود

□

در سواد چشم من آبی خوشست

□

زانکه بدین سرسری یار نگردد پدید

□

زین به ندیده‌ایم که در بوستان توست

□

وین طرفه که در وی نه زیان است و نه سود است

□

زود تسلیمم کنید آنگه به خاک

□

همچنان در لب لعل تو عیان است که بود

□

و گر خونی بیاید کشته‌ای هست

□

جویی که چند فرسخ از آن شیر آمدست

□

عقل و جان بر شارع سیلش فتاد

□

هر دم ز تو می‌تابد در وی املی دیگر

□

که مقید شدم آن دلبر یغمایی را

□

از آن رو کب تلخی در جگر داشت

□

عقل ازین واقعه بگریختست

□

از گذاری که سلیمان به سر مور انداخت

□

مثل صورت دیوار که در وی جان نیست

□

برخلاف آن به خود حالا قراری کرده‌ام

□

ولی راستی را گناهی خوشست

□

هر چند چون همای همایون نیامدم

□

با تفرقه خاطر دنیا به چه کار آید

□

فغان از درد محرومی کشیدی

□

که هم پرعقابست آفتاب جان عقاب

□

بی صبر و قرار و بی سکون باد

□

چون تواند رفت و چندین دست دل در دامنش

□

جهان به من بر تاریک چون چه بیژن

□

زانکه هر چند که او سوخته تر تیزترست

□

بر سر هر دو شاه و والی باد

□

تا شب درویش را صبح برآید به شام

□

به خون بیدلان می‌شد رقمزن

□

داده‌ای عمری درازم انتظار

□

شکسته رنگی رخسار آفتاب جلایت

□

دوستان معذور داریدم که پایم در گلست

□

گو تصور کن که یک مرغ نو آموزش نبود

□

عنان عزمم از آنرو سوی دیار خودست

□

جام کز تو رنگ گیرد خود در جهان نگنجد

□

که پادشاهان گه گه نظر به عام کنند

□

لباس نور در پیشش نهادی

□

فتنه‌ی خفت و خورش‌شان مانده

□

عاقبت دانه خال تو فکندش در دام

□

و او را به خون ما که بریزد حوالتست

□

که بخت شور به ریش جگر نمکریز است

□

هر نفس کز مشرق ساغر برآید آفتاب

□

که شکرها به خروارست امروز

□

هنوز بنده اویم که غمگسار منست

□

سجاده کرد در گرو و طیلسان فروخت

□

بس کن آخر کاین دل خونین بسوخت

□

آن چه می‌آید ز دست او دریغ از ما نداشت

□

نه قتلم خوش همی‌آید که دست و پنجه قاتل

□

او خود اکنون رنجه می‌دارد به پیغامم هنوز

□

هرچ جز من نیست آید، آن مخواه

□

زین مصیبت روی در دیوارمی

□

اکنونت افکند که ز دستت لگام شد

□

جهانگیر و جهاندار و جوانبخت

□

یا بگو با ساربان تا بازدارد عیس را

□

شکر شکسته سمن ریخته رباب زده

□

مگر اندر آن ولایت که تویی وفا نباشد

□

تارک عجز ما که شد پست به زیر پای تو

□

که لعلت عین آب زندگانیست

□

تو مرا صعوه شمر جعفر طیار مگیر

□

که در پای آن سروبالا روند

□

صفای خاطر خلوت نشینان

□

ابرویت چون مه نوزان سبب انگشت‌نماست

□

که نه در کوچه‌ی غم روی به دیوار نشست

□

باشد که نتوان یافتن دیگر چنین ایام را

□

چندین هزار بیت بدیع بلند ماند

□

تا سر از خاک بر آرم به قیامت سرمست

□

ناخورده شراب گشت مدهوش

□

مدعی باشد اگر بر سر پیکان نرود

□

به دورش چرغ آهو را هوادار

□

فتنه بنگر که با که بنشستست

□

در رهگذار باد نگهبان لاله بود

□

فتاد و چون من سودازده به سر می‌گشت

□

اگر ز تیر تو پیکان به سینه جا نکند

□

با ایاز خاص خود گفت، ای پسر

□

عاشقان را دشت و دولابی دگر

□

مدعی بود اگرش خواب میسر می‌شد

□

که بی هم صبر نبود یک زمانشان

□

لیکن لب لعلت نمکی بس شکرینست

□

کس ندانست به غیر از تو خدا می‌داند

□

گر پرتو روی افتد بر طارم افلاکت

□

هر که یک پیمانه‌ی زین می‌خورد، می‌داند که چیست

□

روی زردم بین در آب دیده همچون زر در آب

□

در خون گردد ز خنده‌ی تو

□

فرش دیبا در چمن گسترده‌اند

□

بگویم چیست باعث بر ملالش

□

خرم کسی که دامن همدم گرفته است

□

خدا را گر می‌دوشینه داری

□

چنان که هر که ببیند بر او ببخشاید

□

اختراعیست که خود کرده و این بدعت تست

□

لیکن بدور دختر انگور خوشترست

□

که هر که بیند رویم ز من دعا خواهد

□

که در نی آتش سوزنده زودتر گیرد

□

بسکه هستی روح پرور ، بسکه هستی جانفزا

□

بسوزد از نفس آتشین مغیلان را

□

می‌کنم صد ره دمی زان تیغ با زنهار یاد

□

زان جان و دلم همی فکارست

□

که بر گرد درش زاری کنان شب تا سحر گردم

□

وز لب روح‌فزا راح مصفا می‌ریخت

□

عمر تو چه یک نفس چه عمر نوح

□

درد احبا نمی‌برم به اطبا

□

من از افسانه‌ی اندوه بی‌تاب

□

هم بدو ماند وجودش پایدار

□

صد گدای همچو خود را بعد از این قارون کنم

□

تا به چوگان که در خواهد فتادن گوی دوست

□

بدخواه روزگار من از روزگار من

□

هفت دوزخ سر برآید از بدیت

□

تا فغان در ناورد از حسرتش اومیدوار

□

به طمع ز دست رفتی و به پای درفکندت

□

ز روی آب نرفتی ز فرط حیرانی

□

ناله‌ای می‌کرد یوسف زار زار

□

یا به تغییر زبان از هم زبان خود بپرس

□

وان کدام آیت لطفست که در شأن تو نیست

□

وحشی نگران بود و سر رهگذرش داشت

□

کوه در دوش کشد جامه‌ی بارانی را

□

من سوخته دل نظر ندارم

□

مطاوعت به گریزم نمی‌کنند اقدام

□

به آن مه طلعت گردون عماری

□

چون مهم پرچین کند برصبح صادق شام را

□

اگر از خمر بهشت است وگر باده مست

□

به بام قصر برافکن کمند گیسو را

□

وانگهم چشمی بده سد عرصه‌ی جولان دراو

□

بدان افسون که برشکر نوشتست

□

که پات خار ندید و سرت نیافت خمار

□

که پایمال کنی ارغوان و یاسمنش

□

که ریحان کار این دیرینه باغ است

□

روز عیدست مگر یا شب نوروز امشب

□

داند که چیست واسطه‌ی اضطراب را

□

بر عارضین شاهد گلروی خوشترست

□

اندکی غیرت اگر خود بودش مسمار است

□

می‌بریم از یک دگر در راه درد

□

شربت خاصان درگاهت دهند

□

که آبگینه من نیست مرد سندانش

□

همچو خر اندر وحل افتاده‌ام

□

کس درو منزل نمی‌سازد ز ویرانی که هست

□

به خنده گفت کی ات با من این معامله بود

□

کس نگوید در آتشم مگداز

□

ما چه داریم که از ما ببرد یانبرد

□

الا بکوی دوست که بیت الحرام اوست

□

جان شده را مرده نباید شمرد

□

ور نه به هیچ تدبیر از تو گذر نباشد

□

که در این باغ همان باد خزان است که بود

□

صبحدم صحن چمن پر غوغاست

□

لکن کسل الروح من الروح و قعنا

□

که گویی هیچ رنجوری ندارد

□

این ناله تو از تیزی مژگان که داری

□

مراد اهل نظر اتصال روحانیست

□

قرب و بعد خویشتن را وصل و هجران گفته‌ایم

□

که مخلص شود گرفتارت

□

مبادا هیچکس را یارب این درد

□

پسند تو ما را پسندیده است

□

تو قیمتش به سر زلف عنبری بشکن

□

در پیش درخت قامتت پست

□

که هر گل کو به بار آورد پژمردن نمی‌داند

□

بعشوه گوشه‌ی بادام بشکست

□

چو دلو گردن از او بسته رسن باشد

□

وان که معشوقی ندارد غافلست

□

شمسه‌ی طاقش گل زرین مهر

□

چراغ مجلس ناهید و شمع پروین را

□

زبان ندارم و از هم زبان ندارم حظ

□

گفت از این کوچه ما راه به در می‌نرود

□

زین بادهای درد که از ما فزون کشید

□

کز تحیر می‌بسوزد جان من

□

که بر راه همه عمری به یک ساعت گذر دارد

□

از بارخدا به ز تو حاجت نتوان خواست

□

بر تن او نقش و نگاری عجب

□

مرا ز عشق تو مقصود ترک مقصودست

□

فراز مسند خورشید تکیه گاه من است

□

کز لوله‌های چشمه کوثر مکیده‌اند

□

گشتی از دین رسول مدنی؟

□

گر چه بی او خیال باشد خواب

□

چون برهد آن که او گشت به زخمت شکار

□

یک دمه دیدار دوست هر دو جهانش بهاست

□

ولی هم در زمان می‌رفتش از یاد

□

کین مگر هم کودکانند این زمان

□

در میان تیرباران نگه خواهد شدن

□

باد سحرش ببرد سرپوش

□

هست نشانه‌ای دگر سینه‌ی داغدار را

□

بزم صبوحیان سحرخیز خوشترست

□

چون جان و دل درباختم هستم به زنهار آمده

□

الا به سر خویشتنت کار نباشد

□

که گردد دور از منظور ناظر

□

حاصل آن جمله آمد کافری

□

در مملکت حسن سر تاجوری بود

□

هر ماه ماه دیدم چون ابروان توست

□

از سر مستیست ، گر از وی نوایی سرزدست

□

ایوان بارگاه معلای مصطفی

□

صبر گزیدی و یافت جان تو جمله مراد

□

نتوانم از مشاهده یار برگرفت

□

به سان موم پذیرند آهن و فولاد

□

راستی را چو بندگان بر پاست

□

بهتر ز حکمت از لب لقمان شنودن است

□

وین عجب کاندر زمستان برگ‌های تر بخوشد

□

حریر نسترن و نشتر زجاج یکیست

□

از جهان جان ندا جان و جهان می‌آمدت

□

گفتم از رنج تو دل باز رهد، گفتا دشوار!

□

که در دو دیده یاقوت بار برگردد

□

باد پای علم عز خلیل اللاهی

□

جان سپر زار و بدین دیوان درآی

□

در پناه یک اسم است خاتم سلیمانی

□

دل نیست که در بر چو کبوتر نطپیدست

□

برماست حفظ جانب ناموس و ننگ تو

□

بی پریروئی چنین دیوانه نتوانم نشست

□

پنیری شد به حرف از حاجت یوز

□

اشتر مست از نشاط گرم رود زیر بار

□

به درس تیزفهمی چون فتاده

□

زین نکوتر خشت نتوانی زدن

□

مخصوص خدمت از همه بابت که بوده است

□

تا هیچ کس این باغ نگویی که ندیدست

□

در اصل چنین آمده‌ام ، خصلتم اینست

□

حیرت در آن شمایل حیرت فزای اوست

□

در سیخ جهد که من کبابم

□

بنمای پیکر تا فلک مهر از دوپیکر برکند

□

ناسخ کارنامه ارژنگ

□

که گر میرم ز استسقا نجویم آب حیوانرا

□

سیم درباز و به زر سیمبری در بر گیر

□

وقتی برود که سر نباشد

□

کند چشم تو چون تعلیم لعب نیزه مژگان را

□

وز نار و عشوه گوشه‌ی بادام می‌شکست

□

جرعه خون دلم تا به شفق می‌رسد

□

چه نصیبت ز بلبل سحرست

□

دست که می‌رسد به عنان تکاورت

□

آخر بقصد خویش چرا میکنی شتاب

□

چون ز گرد ره شود پیدا سوار فرد ما

□

اسیر ماندم و درمان تحملست و تذلل

□

که من جای دگر سر در کمندم

□

ور نی کدام فتنه بود در زمان ما

□

می‌کشد چون باد و قربان می‌دهد

□

روز قیامت زنم خیمه به پهلوی دوست

□

واجب شده حفظ صورت تو

□

بهره گیرم ساعتی از دوست من

□

هیچم خبر از هیچ مقامی نفرستاد

□

که بر مجنون رود لیلی طویلست

□

افیون حیرت خورده‌ام زحمت ندانم نیش را

□

کز شب زلف تو چون شمع شبستان تافتست

□

هر یک بدان نشاط چنین رام می‌رود

□

هر ورقی دفتریست معرفت کردگار

□

شب به میان آمد و بازش خرید

□

از گردش زمانه کند بیخبر شراب

□

به روز حشر رعقوبت کش گناه تو گردم

□

من و مرغ خانگی را بکشند و پر نباشد

□

یک بار سر از ناز به بالا نکند کس

□

کنون بتاختن ملک خاور آمده است

□

لاجرم دم با گدایی می‌زنیم

□

کز منطق آن شکرفشانست

□

صورت ما موج یا از وی نمی

□

زانک هست آن بت تراش این بت فروش

□

که وقتی کاردانی کاملی بود

□

که دشمنی کند و دوستی بیفزاید

□

نو باوه‌ی این باغ به بازار نیاید

□

زانک مرغان را زفانی دیگرست

□

بر تو قضا راست سنامی دگر

□

روز هشیاریت خمار کند

□

چون زره بر آب کش نبود درنگ

□

ذره‌ئی چشمه خورشید درخشان همه شب

□

که رسولی از تو سویم به جز از صبا نیامد

□

پیراهن غم چو شمع ده توست

□

مقر و مأمن امن و امان باد

□

دل بباید پاک کرد از هرچ هست

□

آزاد به یک پاره‌ی نان می‌نتوان داد

□

باک از جفای دشمن و جور رقیب نیست

□

کوری آنکس که در حق درشکست

□

تا نیابد بوی این دیوانگی

□

به هرزه طالب سیمرغ و کیمیا می‌باش

□

حلال نیست که بر هم نهم به تیر از دوست

□

نصیحت نشنو من گوش اگر می‌کرد پند من

□

می‌نبینی در سر او آتشی

□

که هیچ فرق نماند ز عود و کنده خار

□

که می‌گوید چنین سرو روان هست

□

از زیانها سود بر سر آورد

□

زانچه بر مجنون ز سر حسن لیلی ظاهرست

□

دست لرزان دل طپان من منفعل او در حجاب

□

غافل از صوفیان شاهدباز

□

الا ای ساقی دوران می از رطل گرانم ده

□

زانکه سلطان بر صاحب‌نظران درویشست

□

زانکه لقا رو نبست تا به بقا مانده‌ای

□

متعطش بر آب حیوانش

□

بی بهانه سوی او من چون روم

□

دست دربان بوس اگر تشریف سلطان بایدت

□

که ناز بر فلک و حکم بر ستاره کنم

□

چه تفاوت کند ز بارانش

□

ولیک نسبت ما را به این و آن نکند

□

که دل ریش پریشان مرا دزدیدست

□

چه خواهد سر مخمور به غیر در خمار

□

عجب فتادن مردست در کمند غزال

□

شب‌چره‌ی این شاه با لطف و کرم

□

تا ز آئینه‌ی خاطر ببرد زنگ مرا

□

کاینچنین بردم گمان کان سست پیمان می‌رود

□

سد سکندر نه مانعست و نه حائل

□

نه تنها حسن را ، سد عشق را از حالت اندازد

□

که بهر تار سر زلف تو ماری خفتست

□

آنچه که می‌جست ز تو آن نبرد

□

که ریاضت کش محراب دو ابروی توام

□

گر گزیند بوس پا باشد گناه

□

آخر آن شیشه گلاب کجاست

□

می‌کنم شکر که بر جور دوامی داری

□

بیچاره در هلاک تن خویشتن عجول

□

همچو وحشی تیر آه جان گداز عمر کاه

□

در سر زلف آرمیده‌ی تست

□

کو نظر را در انتظار نهاد

□

که عشق بار گران بود و من ظلوم جهول

□

آب کوهی را عجب چون می‌برد

□

برخاستی و نیش غمم در جگر نشست

□

بی‌طمع گردم گدائی از در دلها کنم

□

یک زمان چون سرو در بستان خرام

□

بیهده گردی بس است دل به غزالی بده

□

وین دل ویرانه گنج و نیستی گنجور ماست

□

کژ چه گویم راست به از هر دوی

□

دگر ره پای می‌بندد وفای عهد اصحابم

□

جان دهد پوسیده‌ی صدساله را

□

که دو عالم پر از فسانه‌ی ماست

□

به یک کرشمه صوفی وشم قلندر کن

□

تا حبیبش سنگ بر سر می‌زند

□

که لاله می‌دهد و می‌خورد غزاله پیاله

□

دل بدو ده دوست دارد دوست دل

□

پیش خورشید جان‌ها دلشاد

□

چنان شدم که به جهدم خیال در نظر آید

□

پیش چون من شیر بی مثل و ندید

□

گوییی چون گوی چوگان خورده بود

□

در سرای سینه این شیون همان گیرم نبود

□

شکرفروش چنین ظلم بر مگس نکند

□

که چون خوانی مرا نام رقیبت بر زبان آید

□

که نزد اهل مودت ورای درمانست

□

آری همه رسوایی اول ز نظر خیزد

□

خاصه این ساعت که گفتی گل به بازار آمدست

□

پس جهانی را چرا بر هم زدی

□

عنکبوت مبتلا هم سیر پیل

□

کاندر این کشور گدایی رشک سلطانی بود

□

خطا بود که نبینند روی زیبا را

□

دست نیاز من که به دامان حسن تست

□

ترک گیر این هر دو و درنه قدم

□

روزی دو سه ماندست می‌ساز

□

تا مریدان تو در رقص و تمنا آیند

□

فهم کن والله اعلم بالصواب

□

اگر چه عمر عزیزی و عمر بر گذرست

□

بگسلد صد جا اگر پیوند یابد با نفس

□

مگر به شهر تو بر عاشقان نبخشایند

□

سخت بازی چیست بازیهای دور انگیختن

□

زینسان که دهد چشم تو فتوای اباحت

□

راه را روز و آفتاب مزن

□

گله از دست بوستانبانت

□

امتحانی نیست ما را مثل این

□

دل شکسته که هم سالکست و هم مجذوب

□

عارفان بر سر این رشته نجویند نزاع

□

پای و دستش در عسل شد استوار

□

چیست پر خون نیفه‌ای ازنافه تاتار گل

□

خرم آنمرغ که روزی بهوای تو پریدست

□

ز عشق بر کف سیماب شو قرار مگیر

□

کامشبم پروای آن تنها رو شبگرد نیست

□

چرخ اخضر خاک را خضرا کند

□

چرا که نیست مرا هیچکس بجای شما

□

که چون رفتم به زاغان دادی ای گل آشیانم را

□

یار بی‌یاران توی، یاریم کن

□

نبود او هم وفادار آزمودم

□

خلیل ما همه بتهای آزری بشکست

□

زانکه از دریا به شست افتاده‌ام

□

گو طلب کن بدر خانه‌ی خمار مرا

□

بانگ زد خرگوش کاخر چند جور

□

صد منی سر برزند در یک زمان

□

با دردکشان هر که درافتاد برافتاد

□

خنک آن صید که قربان جفا کیشانست

□

رفتیم تا کجاست دگر آبخورد ما

□

صبر خود کی باشد اهل درد را

□

چون تو افلاطون عقلی رو تو را با ما چه کار

□

ظاهر آنست که فردا بود ایمن ز عذاب

□

راح روح و روضه و ریحان من

□

شیشه نا گه بشد از دستم و بشکست اینجا

□

تا صبح از شنیدن افسانه جویمت

□

خاک درت چشمه‌ی حیوان ماست

□

تا بنگرد که عجز کدام و نیاز چیست

□

با ما بگو که مرحله کاروان کجاست

□

به دل در تیر مژگانم میفکن

□

ذره‌ای زین، عالمی از دین شمر

□

فرتان خوشتر ز زر جعفری

□

گشته در پاش از لب در پوش خاموش شما

□

که رنج خاطرم از جور دور گردون است

□

صد هزاران دل فرو رفتی به چاه

□

دهد از مستی آن جام به جم سد دشنام

□

بندگی کن تا به روز و بنده باش

□

بنگر این دزدی که شد بر روزنم این الفرار

□

روز و شب در کار نه بی‌کاریی

□

گاه خاکی گاه جوید سروری

□

او را معینست که همت بلند نیست

□

به دم زدن نگذارد کسی مسیحا را

□

خالی از غیبت و عاری ز حضورست اینجا

□

مگر وحشی نمی‌داند، زبان رمز و ایما را

□

که در راه مسیحا دم حجابست

□

از طمع شوریده و مغرور شد

□

از شما حیران تریم این جایگاه

□

زو نهنگ و بحر در صفرا و جوش

□

افسوس ز عمری که بغفلت گذرانست

□

بو که در بر کشد آن دلبر نوخاسته‌ام

□

از پای فکندند من بی سر و پا را

□

ناورد گه ما سر میدان خیالست

□

هر سر زلف تو خورشید پرستی دگرست

□

چه ناز می‌رسدت با من ای کمین خباز

□

بشیر بیوفائی پروریدست

□

کی کشد در خود زمین تیره را

□

دل بدادی حالی و جان بر سری

□

راستی در قد سرو راستین اندام نیست

□

زانک نبود از خداوند کرم احسان غریب

□

دست امید وفای وعده دامانم کشد

□

در ره افکندی بسی هشیار را

□

زیرا که در ره تو تاب عسس ندارم

□

ور بپرسم عیب تو کوری در آن

□

هر چه در الواح و در ارواح بود

□

پریشانم که بس آشفته کاریست

□

ولی چه سود که در وی نه ممکن است خلود

□

ازچه با او درفکندی از گزاف

□

دامن مزن این آتش پوشیده‌ی ما را

□

نیست غم چون هست این گردن مرا

□

بوسه دهم بوسه دهم روز شد

□

گل را چه محل چونکه گلستان من آنجاست

□

دیو افکندست اندر آب جو

□

بر که می‌گریم چو باران زار زار

□

جایم اگر به بستر سنجاب می‌دهند

□

هر چیز کان نه رای تو باشد نه رای ماست

□

الا به خون خود نتواند که پرزند

□

هر نفس در قدم افتند سرافرازانرا

□

بر فرق کنم نثار پیوستش

□

وز چمن نکهتی آورده که این نفخه‌ی یارست

□

طعم تلخ و رنگ مظلم همچو قار

□

کاین جگر سوخته موقوف زمانی دگرست

□

ما نیز هم به شعبده دستی برآوریم

□

چون مرغ روح بلبل بستانسرای تست

□

همی‌دانم که خوب آمد نمی‌دانم که چون آمد

□

صد نجس بیشی که این قله یکیست

□

عسلی از مگس نمی‌آید

□

بی تو هر قطره‌ئی از خون دلم عنابیست

□

زانک کشتی غرق این گردابهاست

□

فدای او کنم جان و جهان را

□

سوی رقیب دید که فرض محال بین

□

کاش در عجز خودم بگذاریی

□

ور نشنود مباد که اینجا گذر کنید

□

عقل کل قابل فیض دل دیوانه‌ی ماست

□

زانکه عشق جان فزایی یافتم

□

ترا باری عنان دل بچنگست

□

این چنین گفتند جمله‌ی عالمان

□

خدنک غمزه دایم در کمانست

□

از که می‌نالی و فریاد چرا می‌داری

□

دایما گم بوده‌ی آسوده شد

□

حالا که در رکاب مراد است پای حسن

□

که حاجب بر در سلطان حجابست

□

گه به گلستان جان همچو صبا می‌رود

□

در کمند زلف آویز ماه نیمروزی را

□

گشت بینایی شد آنجا دیدبان

□

تسبیح تو گوید بچمن بلبل گویا

□

که درین نهفته‌تر کش همه تیر آه دارم

□

دوزخیانرا بحشر هیچ نباشد عذاب

□

گنجشک را چه زهره‌ی هم آشیانیت

□

لیکن چو نظر می‌کنم این نیز خیالست

□

از مشک برافکند و به گوش چمن آورد

□

برتر از صد خاطر حکمت شناس

□

خونبهای اشتری شهری درست

□

می‌گریست از کار سلطان زار زار

□

مست و آشفته به خلوتگه راز آمده‌ای

□

پیش جیحون سرشکم میرود آب فرات

□

از داغ وفای تو نشانی که مرا هست

□

چون بدید آن مست را بس تیره حال

□

به لاله زار و به مرعای ارغوان نرسد

□

گر نه‌اند از حکم تو معذور راه

□

بر زمین مانند محبوس از الم

□

می‌توان کشتن ازین غم خویشتن

□

بر قد خویش بریدم من ابتر به عبث

□

یا ترا کاریست کو آشفته کاری دیگرست

□

رشگ دراز دست و حریف گلو فشار

□

بیگانه شد ز خویش کسی کاشنای تست

□

مرد عشق خود تویی پس من چه تاوان می‌کنم

□

مد الغمام سرادقا اعلی شماریخ الذری

□

اسم هر چیزی بر خالق سرش

□

لیکن گمان مبر که غمش را نهایتیست

□

زان رهگذر که بر سر کویش چرا رود

□

دوزخی باشد هر آن جنت که در وی حور نیست

□

مرا طلب به گواهی که من گواه توام

□

دانه‌ی ارزن پس از سالی هزار

□

که هر دو دست خود خستم من امروز

□

چو سر ز دست برون شد چه جای دستارست

□

چون خسوف آمد چه باشد چاره‌ام

□

از ازل قطع نظر کن وز ابد

□

همان در خرمن عمر من افتد برق آه من

□

که یکچندست کوهم ناتوانست

□

شکایت گونه‌ای کز بخت نافرجام می‌کردم

□

یک سخن گو، گفت آخر کو سخن

□

یعنی که دو کون را برانداز

□

چه غم ز مدت هجران بیکران ما را

□

اندرو آب حواس شور ما

□

هست در گوش من خروش رباب

□

هست بر جان و سینه‌های کباب

□

گوشه‌ی آن تخته گیرد بعد از آن

□

این آه و ناله کردن و این شعر خواندنت

□

هرچ بودش جمله در گندم بسوخت

□

از برای این دل من برمشور

□

بازپرسید آن سخن، حق گفت دور

□

چون الف او خود چه دارد هیچ‌هیچ

□

کار او برخویشتن آسان گرفت

□

فکندم جوشن طاقت ببر خود را نشان کردم

□

خود چو عشق آمد نه این نه آن بود

□

گویند تلخ کامان زین تلختر سخن هم

□

چو بختم روز و شب در عین خوابست

□

گل را ننهاد هیچ خاری

□

جان ما خود در بلای غمزه‌ی جادوی تست

□

مه سیه گردد بگیرد آفتاب

□

روی بنمود آفتاب آن جمال

□

هر که در دایره گردش ایام افتاد

□

در تحیر مانده و گم کرده راه

□

با همه شیران جهان بر زدیم

□

دزدیده اگر دیده ترا دید سزا چیست

□

زیرا همه کس داند که اکسیر نخواهد زر

□

جز نیستی بهیچ عطائی نیاز نیست

□

چیره گردد تیغشان بر مصطفی

□

درجام عقیق ریز آن باده‌ی لعل ناب

□

به جای تیر جهد از دم کمان من آتش

□

بر سر و چشمم اگر جای کنی جاست ترا

□

وحشی که همچو یار فراموشکار تست

□

جمله می‌برد و فقاعی می‌خرید

□

مانده‌ام در چاه و زندان درنگر

□

با توم من ، یا توم، یا تو توی

□

که رها کن لطف آواز و وداد

□

گوئی که چنانست که با ما نچنانست

□

بیاض کم نشود گر صد انتخاب رود

□

مگذر ای جان جهان زانکه جهان برگذرست

□

که جان بر آتش شوقم سپند کرد و گذشت

□

هست صد عالم مسافت در میان

□

که زلف‌ها ز جمال بتان حجاب کند

□

کز میان جان پرستیدم مدام

□

آن عوان را چون بمالیدی به مکر

□

که نخواهم که رود جز سخن از ذات و صفات

□

شاید توانی یافتن چیزی درین ویرانه هم

□

تو درین کشتن چه حکمت دیده‌ای

□

آیا ز دست وحشی این کار چون برآمد

□

مردم چشمم از حیا آب کند سحاب را

□

نعره درین عالم خراب درافکن

□

کز که دور افتاده‌ای زیر و زبر

□

قحط معنی درمیان نامها

□

وام نتوان کردن این خواب از یکی

□

هر چند که ناید باز تیری که بشد از شست

□

شمیم روضه یا باد شمالست

□

هان واقف دم باش رسیدیم، رسیدیم

□

هر فتنه و آشوب کز آن زلف دوتا خاست

□

کهنه خران را بگو اسکی ببج کمده ور

□

که بردلم ستم روزگار بسیارست

□

از قناعتها تو نام آموختی

□

کی تواند شرح آن پاسخ نمود

□

ز یمن همتش کاری گشاید

□

وز لبش کام روانم ناردانی بیش نیست

□

گوهر یکدانه را در دل دریا طلب

□

شیخ خوش شد، قایم استغفار کرد

□

کای عجب این پیر از کفار شد

□

چو نکو درنگری آینه‌ی ذات خداست

□

امر ما را افکند او بر زمین

□

خشت ایوان شه اکنون ز سر شدادست

□

کس ندانست که آخر به چه حالت برود

□

خویش را در پیش او انداختند

□

هدهدی کو که به سر منزل عنقا ببرد

□

خلق را کلی به یک دم درکشد

□

که گلشنش بر این خار خار بازآید

□

یا کجاام یا کدامم یا که‌ام

□

چیست آن کین خشم و غم را مقتضیست

□

گفتا که گدا بین که چه فرمانش روانست

□

با طبع کنند مرد و زن حظ

□

راحت رسد ز بند تو سر در کمند را

□

زین چه خوشتر که محب کشته‌ی محبوب شود

□

چون شمع جگر تافته در سوز و گدازست

□

در حال اگر کنی قبولم

□

در عالم معنی اتصالست

□

من نمی‌خواهم که باشی بی‌نوا

□

مرا که قول مغنی هنوز در گوشست

□

ان قد ندمت و ما ینفع الندم

□

محو شو چون جایت این ویرانه نیست

□

کن صنعت از قبیل عملهای دیگر است

□

زانرو که چنین شکسته بالست

□

ز اره‌های فنا و ز زخمه‌های تبر

□

اگر از پای در آرند گنه کارانرا

□

همدلی از همزبانی بهترست

□

ببرید از من و در حلقه‌ی زلفت پیوست

□

به قدر هوش ما گه مست و گه مخمور میدارد

□

ور زانک هست مملکت دیرپای ماست

□

درد سر می‌شد و گرنه درد دل بسیار بود

□

جان ببازم بی سخن چون بت پرستان پیش لات

□

پس به چنین بادیه کس به کران نمی‌رسد

□

از نار و نعیم ایمن و فارغ زعذابست

□

تا بنجهد بی‌ادب لفظی ز لب

□

گر بدانی روشن او هم بی‌حیائی بیش نیست

□

کس این کرشمه نبیند که من همی‌نگرم

□

سخن نافه‌ی تاتار نگویم که خطاست

□

چند درد سر دهم کین آمدست، آن آمدست

□

نیست شیخا دست‌گیری کار تو

□

مژده همچون شکر در دل کاغد رسید

□

در مسلمانی فرو خاکم بری

□

گوهر احمد رسول الله سفت

□

هم نقل ریخته ز لب لعل و هم شراب

□

به لب من غصه گزین لب نوشخندی نرسد

□

تو مگردان روی فضل از سوی من

□

کسی که طاقت او را غم تو طاق نکرد

□

منهزم از خروج او خسرو خطه‌ی خطا

□

برده‌ام صد بار کیفر چون کنم

□

در تو فرعونی و هامانی بود

□

وارهانش از هوا وز خاک تن

□

بر برگ گل فشانده غباری که عنبرست

□

درد دارد چه کند کز پی درمان نرود

□

عشق تو در دلم گنجست درخراب

□

که زهرآلوده پیکانهای حسرت بر جگر دارد

□

دشنام اگر ز لفظ تو باشد دعای ماست

□

همه را طالب و مرید کنند

□

ما شکار افتاده و شیر فلک نخجیر ما

□

از فرس آگه کند بانگ فرس

□

که بود شور و بلا دیدن ثعبان درخواب

□

هزار شکر که از آب چشم ما ببر آمد

□

من همان در تیره شب می‌یابم از جام شراب

□

بر سر دست دولت و اقبال

□

فریاد رسی نیست که فریاد ز دستت

□

به فرزینی کجا فرزانه گردد

□

بر سر هر رهی خریداریست

□

گشته طاووسان و بوده چون غراب

□

زانکه گه تاریک و گاهی روشنست

□

مباد این جمع را یا رب غم از باد پریشانی

□

رک بربط بچنین وقت نمی‌باید خست

□

حقیقت که دوزخ جز آن چه نبود

□

عزم سفرش از گذر حب وطن خاست

□

زنهار در این حالت در چهره او بنگر

□

هنوزت لاله در مشگین حجابست

□

چون ببینی کن ز حال من بیان

□

که خرابی من از باده‌ی ناب افتادست

□

در کنارم بنشانند سهی بالایی

□

شرابی که رنج خماریش نیست

□

هر ماه بر جمازه گردون نهد جهاز

□

کسی که در صف رندان دردنوش نشست

□

پیش نثار رخت نعره‌زنان آمده

□

پیکان غمزه‌ی تو که چون تیر آرشست

□

هیچ مهمانی مبا مغرور ما

□

کانکه دلداری ندارد نزد ما دور از دلست

□

خاصه اکنون که صبا مژده فروردین داد

□

مرا چو زر نبود چاره ناله و زاریست

□

در ره انتظار تو فوت کند نماز را

□

یا زلال خضر یا مرجان جان افزای دوست

□

معدن خنده‌ست شش معدن رحمت جگر

□

کانکه او را آبروئی هست پیشش خاک کوست

□

همچو آواز خر پیری شده

□

گرچه بیمار پرستی بتر از بیماریست

□

هر غزل از گفته‌ی او حسب و حالی دیگر است

□

زانکه هر قطره‌ئی از چشمه‌ی چشمم ارسیست

□

غمزه‌ی افسونگرت چون غمزه‌ی سحر آفرین

□

زانکه شمعی چون رخش در مجلس اصحاب نیست

□

کز تنگنای پرده‌ی پندار می‌روند

□

هزار زاهد صد ساله در حمایت نیست

□

عذر استم دیده‌ای را گوش دار

□

ظاهر آنست که بر اهل خرد ظاهر نیست

□

حسابش با کرام الکاتبین است

□

بوئی از طرف بوستان شما

□

همی سیاه کند روزگارم اینت سپید!

□

سردهد در دشت صحرا گرسنه

□

خر را بروید در زمان از باده عیسی دو پر

□

اهل دل عاشق جانباز نخوانند او را

□

او میان اختران بهر سخاست

□

مادر دهر مرا خود بچه طالع زادست

□

ناز می‌گوید مرو زحمت مکش در باز نیست

□

هفت دریا زیر پل او را بود

□

به خود فرو شده وحشی عجب که مات نباشد

□

پادشاهی کن که گشتی بی‌نیاز

□

نوش کن بر یاد من از چشمه‌ی حیوان او

□

اهل دل از داغ بشناسند مرد

□

رفته در عالم بجود آوازه‌اش

□

که کسی را نبود جز تو درو جای نشست

□

زین بحر قطره‌ای به من خاکسار بخش

□

چرا که هستی من در میان حجاب منست

□

بشکنیم از جای دیگر ما خمار خویش را

□

هیچ زیبا نیز چندان عز ندید

□

ز عقل و ز دین دست و پایی ندارد

□

بعد سالی عقد و مهمانی کنی

□

حرصها بیرون شدی از مردمان

□

آیتی نیست که در شان رخت نازل نیست

□

چون به حشر آئی دو عالم دادخواهداز پیش و پس

□

برزوی تو تا روز در کنار منست

□

کاورده عاجزی به درت احتیاج خویش

□

کس نماند زنده در صد قافله

□

با حیات جاودان یکسان بود

□

گشته چون تار قصب بر ماهتاب

□

و آن دگر بخشد گدایان را مزید

□

زآنکه شاهی با لب شیرین چون شکر خوشست

□

با آن خجسته طالع فرخنده پی کنم

□

برنامه‌ی نامه‌ی نجاتست

□

مژده که این گریه را خنده ز دنبال هست

□

علم در وی چون جواهر ره نمای

□

ور سنگ محک داری اندر رخ من بین زر

□

دیده بر راه و نظر بر محملست

□

خلق مانند شبند و پیر ماه

□

مکن زانک هر نیک و بد را جزاست

□

که سجود در او سرزند از بوالهوسان

□

این همه بار فراق تو که برخاطر ماست

□

کو بساط خود نهد جایی که سنگ انداز نیست

□

ز اشک در قدح آبگون شراب انداخت

□

عقل را کند زبان می‌یابم

□

عقل و جان عین بهارست و بقاست

□

که آبروی شریعت بدین قدر نرود

□

که درازست شب حسرت و بیداری هست

□

که اژدهاست غمت با دم شرارآمیز

□

چون نبیند آنچ ما را دیده شد

□

آن که ناشادی من دید و نشد شاد که بود

□

به یک جانب فکن این شرم، و رفع احترازم کن

□

سر زلفش به دستانم نیامد

□

ذات نبود وهم اسما و صفات

□

آدم بهشت روضه دارالسلام را

□

لیک از آن سودا چه حاصل یکدمش سودی نداشت

□

در ره عشق جان نثار بود

□

بل بجامه خدعه‌ای با وی کند

□

من که نادیده مه روی تو شیدا گشتم

□

بکش او را که اشک و آه او کردند غمازت

□

تا عشق آن نگار چه سر داشت در سرم

□

گفت بر شانه گهم زن آن رقم

□

که صفایی ندهد آب تراب آلوده

□

ورنه از من که در این شهر وفادارتر است ؟

□

کاین همگان زهر فنا خورده‌اند

□

تا ز حق آید مرورا این ندا

□

جیب صد جامه ز دست تو دریدم به عبث

□

تماشا کن که خواهی گشت رسوای جهان یا نه

□

برآمد دود عشق از روزن دل

□

کوشش بیهوده به از خفتگی

□

دریغ حافظ مسکین من چه جانی داد

□

پیش جانان در آستین دارد

□

تو مرا خود لایق دریا مگیر

□

فهم کردست آن ندا را چوب و سنگ

□

از نگه کردنت آن شیوه که مخصوص منست

□

خدنگی گر نشیند بر کسی نبود گناه من

□

فانی شدم کنون من باقی دگر تو دانی

□

بشنو ای غافل کم از چوبی مباش

□

سر چرا بر من دلخسته گران می‌داری

□

که دلش مرگ تو فگار نداشت

□

گشته یزید از دم تو بایزید

□

بر مکن یکبارگیم از بیخ و بن

□

داغی کهن ز لاله رخی بر جبین است

□

که تو در حجاب عشقی ز تو گفتگو نیاید

□

کام دل من چون تویی، هرگز نیابم کام دل

□

وان عجب‌تر کو ستد آن آب را

□

همه بر فرق سر از بهر مباهات بریم

□

کس نمی‌پرسد مراکاین دشت پیمایی چه بود

□

ور بیل خواهی عاریت بر جای بیل آرد تبر

□

خرج کن چون خرج شد اینجا بیا

□

می‌تواند کرد مدهوش از لب میگون مرا

□

حاشا که ما زیان تو خواهیم و سود خویش

□

عاشقان را در گمان افکنده‌ای

□

آینه در پیش او باید نهاد

□

مکاره می‌نشیند و محتاله می‌رود

□

اگر زان جوهر رخشان یکی در خاوران باشد

□

به پیشت من بمیرم تو برافروز

□

چون به خانه آمدی هم با خودی

□

یوسف مصری بر او طفل مکتب خانه ایست

□

میرد به قفس مرغ پر و بال شکسته

□

چشم چون بر شکرت می‌افتد

□

مرده پوشید از بقای او قبا

□

که کرد نرگس مستش سیه به سرمه ناز

□

باید آنجا همه‌ی سرمایه‌ی سودا ببرد

□

شود آن سنبله خشک از او گوهربار

□

چشم چندین بحر همچندینشست

□

که نیستش به کس از تاج و تخت پروایی

□

نومید شد به هرجا از تو عفات تو

□

لیک بر یک جای یک یک جای تو

□

بر سر تاجش نهد صد تاج خاص

□

خواهی که زلف یار کشی ترک هوش کن

□

در یکدگر شکستن بتهای آذرش

□

لحد چو حبس نماید خلاص جان باشد

□

اینت باطل اینت پوسیده سبب

□

به دست و پایش افتم معذرت خواه از گناه خود

□

امتیازی از هوسناکان هر جاییم هست

□

وانگاه دل بر آتش موسی نهاده‌اند

□

گفت با سنگ و عقیق کانش کرد

□

آری به یمن لطف شما خاک زر شود

□

چه مانعست نیاید چرا به چشم و سر آید

□

شکر تو نبشتست بر اطراف کمر بر

□

سوختم بیچاره را زین گفت خام

□

پیچش زلف سمن سای تو بی‌چیزی نیست

□

آن صفت کش نام موت اختیاری گفته‌اند

□

دل چو عود از طعم شکر سوختیم

□

تو چه دانی شط و جیحون و فرات

□

کز این شکار فراوان به دام ما افتد

□

که قطع مدت و طی زمان نمی‌باشد

□

بکن بکن که به کردار تو رضا دارد

□

روی من زیشان نگردانید رنگ

□

که جیب حسن ازین دارد خطر دامان عصمت هم

□

که من گمان یکی عشق آفرین دارم

□

در صف اوباش برآور خروش

□

دست و پا در جرم آن در باختند

□

زان که این گوشه جای خلوت اوست

□

معاذالله از آن ساعت که خنجر بر میان بندد

□

چنین بودست تعبیرش که دیدم روز بیدارش

□

پیش من لافی زنی آنگه دروغ

□

گفت هر عاشق که دردی دارد او را غم مباد

□

اما چه چاره سازم گر بر نشان نیاید

□

زیرا که به کار ناتمامیم

□

ترک و هندو در من آن بیند که هست

□

یاد دار ای دل که چندینت نصیحت می‌کنم

□

گه از بلبلی باز خنیاگری

□

عاشقی جز که خون فشان نبرد

□

روز شب از روزی اندیشی ما

□

شام تمکین نیم شب تسکین سحرگه اضطراب

□

بست چون پای تو بی سلسله گر ساحر نیست

□

تلخ‌تر از زهر قاتل کرده‌ام

□

تو مگر اندر بر خویشم کشی

□

بیمار که دیده‌ست بدین سخت کمانی

□

چه می‌دانی توشاید در ته خاطر نکو باشد

□

اگر چه آه ز ماه تو شرمسار بود

□

می‌سراید هر بر و برگی جدا

□

که تو خورشیدی و اخفای تو نتوان کردن

□

از اوج برفراخته گردن چگونه‌ای

□

دلم از وصل شادمان کردی

□

بر تفاوت دان و سررشته بیاب

□

که از دروغ سیه روی گشت صبح نخست

□

جرم چشم من و لب او چیست

□

تو سیخ ندامت خوری بر سینه و بر بر

□

تو پس خود کی ببینی این بدان

□

زان نوید بیگمانم چون صبا خوشحال کرد

□

لیکن آن دردی که ما داریم این درمان ماست

□

پایهای نردبان خواهیم کرد

□

گفت همچون در محاق و کاست ماه

□

این دل شوریده تا آن جعد و کاکل بایدش

□

که این رهیست خطرناک و ترکتازی هست

□

رود ز چهره دل گه به خواب و گه بیدار

□

کاعتماد رزق بر تست ای مجیب

□

عمرها از تو به جان کندن فرهاد که بود

□

وحشی که جز تو هیچکسش در ضمیر نیست

□

کین درد به جان و دل خریدیم

□

وانگه آن دیدار قصرش چشم دار

□

سببی ساز خدایا که پشیمان نشود

□

که نسر چرخ چو مرغایی است بر سر آب

□

قلب را هر کس بنشناسد ز زر

□

فقیر از هوش صاحب جاه گرد

□

نشان رو سفیدیهای ما بس داغ سودایت

□

هر بامداد چهره به خونابه شسته‌ای

□

کجا گردش چرخ دوار باشد

□

به طی غیب بودی جاودانی

□

که از مصاحب ناجنس احتراز کنید

□

یعنی به آتش در شدن ناید ز هر افسرده‌ای

□

دلش چنان برهد که غمیش نگزاید

□

کز آن بندند پای ارجمندان

□

در رکاب او که رفت و همعنان او که بود

□

چه مانع است نیاید چرا به چشم و سر آید

□

تا شوی همرنگ دریا گرچه یک شبنم شوی

□

گهی پیرامن خویشت دهد بار

□

ور نه از دردت جهانی را بسوزانم چو شمع

□

تخم کش حشمت فشاند بر دهد عز و وقار

□

کو شمع حسن را ز ملاء در خلاء ببرد

□

همان برجاست نام قصر شیرین

□

بباد بر دهد ای سرو نام و ننگ تو را

□

خوش آن که پیروی طرز ما تواند کرد

□

جز تو دگری بیند جز تو دگری داند

□

که بیند در کمین تاراج بازی

□

بفرما لعل نوشین را که زودش باقرار آرد

□

نرم آهن است گویی پولاد من

□

ای بی‌تو حیات و عیش بی‌کار

□

در آن کشتی به زنجیرش کشیدند

□

ای طفیل تو عمر مستعجل

□

ریشه در آهن و فولاد فرو برده نهال

□

ز شور عشق کم نکنم زمانی

□

چو نزدیک در آید گم کند پای

□

تا از آنم چه به پیش آید از اینم چه شود

□

خدا بگشایداین در آخر ای نادان که بگشاید

□

چونک ببردی دلی بازمرانش ز در

□

بسا کز عشق باشد خانه پرداز

□

به دل هر ناوکی کز قوت بازوی درد آید

□

کاین شاعر مخنث خود کیست در جهان

□

گر سر مویی درین یابی خبر

□

دوان گرد سرای ام هانی

□

بدعهدی زمانه زمانم نمی‌دهد

□

زود ازنظر فکند مرا چشم این نبود

□

ماه تو تابنده باد و دولتت پاینده باد

□

نه هرکس را در آن خلوت بود جای

□

از سر بیداد گویا عذر خواهی هم نکرد

□

از غفلت این بخت گران خواب کشیدیم

□

بس عاشق مجازی کاندر جواب مانده

□

ز تاب تشنگی افتاد از کار

□

در عشق دیدن تو هواخواه غربتم

□

به قصد سوختنم آتشی نهان دارد

□

بخورد بامی و چنگی همه با خمر و خمار

□

دهد مستی به رندن می‌آشام

□

با تو گفتم محتشم گر نیستت باور بپرس

□

دل گل شکفته، لب غنچه خندان

□

عقل از لایعقلی رسوا شود

□

کند هنگامه‌ی جان بر بدن سرد

□

ناز و کرشمه بر سر منبر نمی‌کنم

□

تا قیامت دست ما و دامن پیراهنش

□

سایه مخوانش تو دگر عبرت ماکان و مترس

□

شدش آغاز عشق و عاشقی نام

□

من همان سرو سرافراز تو را بنده شوم

□

بدارد موج را بر آب چون آجیده بر سوهان

□

اندر خم چوگانت چون گوی تو می‌بینم

□

از آن آهو گرفتندی سراغی

□

دمی ز وسوسه عقل بی‌خبر دارد

□

که بسته زنگ غم از عز غصه کفش دل کان

□

اگر روی چو جگربند شوربات کنند

□

همین میل است و باقی هیچ بر هیچ

□

عقل صدباره به دندان لب خاموش گرفت

□

سبزه ها از تف آن آتش به رنگ زعفران

□

قفل نفور بر در هر دو سرا زنند

□

که گاهی صلح و گاهی جنگ دارد

□

یکی چو ساقی مستان به کف گرفته ایاغ

□

چیست هندویی که آورده‌ست بیرون آبله

□

ما بماندیم و شب و شمع و شراب و آن نگار

□

که شیرین را به تقریبی برد نام

□

عجب که باز به عشق تو نامزد کندم

□

بسکه از دیده نظارگیان پر شده راه

□

تو بدان نقطه دایما گروی

□

طلایی گردد از هر تیرگی پاک

□

که من از پای تو سر بر نگیرم

□

چو طفلی که دارد سر درس خوانی

□

بمس عاطفه الله الزمان ولود

□

که عشق آبست اگر آتش نماید

□

تعالی الله بر استغنا چه کامل قدرتی دارم

□

انجمنی به هر طرف آرزوی محال را

□

اسب صبرم می‌کند لنگی پدید

□

به یوسف بود از هر چیز خرسند

□

کنون بجز دل خوش هیچ در نمی‌باید

□

صرصر ما نگون کند مشعل آفتاب را

□

چکره‌ای خون دل به هر دیوار

□

فزون تر گردد اندوه جدایی

□

که من باطل کنم بر خویش سحر چشم جادویت

□

شوکت شاهی مبر حسنی به این اعزاز را

□

کاملان الست آمده‌ایم

□

همی نالد که با عشقم اثر نیست

□

درویش و امن خاطر و کنج قلندری

□

از کدامین باغ این گل در گریبان کرده‌ای

□

که کفی همچو دریا داری امروز

□

که با سنگت چو پولاد آزمودم

□

شه جهان ز گدای در اجتناب ندارد

□

مفلسم وحشی به فکر کیمیا افتاده م

□

به حکم با مه گردون برابری رسدش

□

کجا میلش به گشت لاله زار است

□

که یاد گیر دو مصرع ز من به نظم دری

□

خاک این درگاه را از جبهه‌ی خود شرمسار

□

چو خورشید تو را جوید چو ماهش در منازل کش

□

مزاجش نیز طبع عشق یابد

□

کردم از سبزه‌ی نوخیز تو حظی و چه حظ

□

کاین لشکر بیداد عجب سخت کمانند

□

چون بکشتی الحق آسان می زنی

□

کند بازی به منقار تذوری

□

کلاه سروری آن است کز این ترک بردوزی

□

وای بر جان تو گر مانند تو یاریت هست

□

کی بود آن دم که رب ماند و فانی عباد

□

که جان می‌کن که فرهادی تو فرهاد

□

شود لطف کمت بر رنجش بسیار من باعث

□

جز عرض عشق هیچ گناه دگر نبود

□

زلف او بر روی گلگون می‌کند

□

که تا کردم رقم این نقش پرگار

□

وه که بس بی‌خبر از غلغل چندین جرسی

□

با برق جنون کاتش یاقوت گداز است

□

گروی نیز ز کفار بیار

□

درخت سبز کار زال زر کرد

□

انفعال آن قدر از روی تو دارم که مپرس

□

که هست فرصت و طرح جداییی نشدست

□

راستی را چست موزون آمدی

□

چو دانا در بنای سست پایه

□

رفتن آسان بود ار واقف منزل باشی

□

که آید آه از افغانش به فریاد

□

جان ز آتش‌های درهم پرفغان این الفرار

□

شده لوح مزار خاکساری

□

نمی‌دانم در آغوش خیالت کاین توئی یا من

□

تو چشم و او نگاه ناوک انداز

□

تا گرد همه جهان علم شد

□

گل بستان فروز نامداری

□

شد شخص ناتوانم باریک چون هلالی

□

به بازوی بتان کی دست یابد

□

که پنج نوبت ما می‌زنند در اسرار

□

که بودم در مقام ناصبوری

□

گشت معلوم زداغی که به آن رحمت سوخت

□

به یک گل اینهمه آشوب بیجاست

□

زین پس به بتکده‌ها مرد مقامریم

□

اگر دریاست گرد از وی برآرم

□

دقیقه‌ایست نگارا در آن میان که تو دانی

□

صلای عیش و عشرت جاودانی

□

کاین بستریست عاریه می‌ترس از نورد

□

زبانم را بیانی آتشین ده

□

به آن گرمی که آتش از دل ثعبان فرو ریزد

□

کز آن چون کوهکن جان بایدم کند

□

پادشه با هر گدایی دوستگانی کی خورد

□

زمین بوسید پیش خسرو از دور

□

کشت ما را و دم عیسی مریم با اوست

□

نه از ترکیب عنصر آفریده

□

چو مریمی که نه معشوقه و نه شو دارد

□

هرکس که اشارت کند امروز به سویی

□

که چشم و لطف نهانی که داشتم ز تو دارم

□

بنده دم در کشد و هیچ بدان نفزاید

□

کین همه زاری ز جایی می‌کنم

□

زانکه چون سگ ز بد نپرهیزد

□

تا که قبول افتد و که در نظر آید

□

پای براین راه جه باید فشرد

□

کینه نهان داشت و آشکار نه این بود

□

از بهار عدل تو هم زیب و هم فر یافته

□

کار این دریا دم دیگر به طوفان می‌رسد

□

نه من سپهر کند آن زمانه را بنیاد

□

گر دو عالم پر از کلید آید

□

هر زمان حلقه‌ی کمند کنند

□

حریفان را نه سر ماند نه دستار

□

دل او را که شاد باد نژند

□

بست سر زلف بست خواجه ببین این گشاد

□

سمر رسم تو در اطرافست

□

ز آه حاضران صد شعله در پیرامنت بیند

□

کاندرو جز کبریا را نیست راه

□

قصه‌ای بس شکرفشان گفتم

□

در دامن جست و جوی معبود

□

گفتا تو بندگی کن کو بنده پرور آید

□

بارز کون را کند ترقین

□

بشکنم آن سبوی را بر سر نفس مرتبس

□

گر دلت را ثواب می‌باید

□

گر ز عشقت آن قدر سوزم که خاکستر شوم

□

تا دست تو نگفت منم فتح باب تو

□

خون توام چشمه زلال نماید

□

رای سلطان اختران گمراه

□

به یاد دار محبان بادپیما را

□

زانکه گر ده نام باشد یک حقیقت را رواست

□

هواش مرکب تازیست اگر فرومانید

□

رای عالیش کیمیا و محک

□

بر سرم میزد اگر سنگ جفائی حیف بود

□

علمش از راز اختران آگاه

□

وز شرم او از کهکشان جوجو چو جوزا ریخته

□

گشته فراش صبا در چمنت ناپروای

□

بلا بگردد و کام هزارساله برآید

□

قصیده‌ای که نه نقدش عیار یافت نه صرف

□

تا بگیری تو خویش را به کنار

□

پذرفته هیولای سخن صورت کاهی

□

که درین بزم مرا کار به خمیازه رسید

□

ز اوج جاهش کیوان بمانده اندر چاه

□

هرچه همی بود نبود ای غلام

□

دیر درعقل بی‌نیاز رسد

□

از چشم خوشت به وام دارد

□

زان در همه بازار یکی راست نگوید

□

هر چه نهان بود عیان آمدند

□

باز اگر او کند این لطف چه جعفر چه نبی

□

دنبال آن نگار ستمگر گرفت و رفت

□

گر شیاطین صورت امعاش بر جیحون کنند

□

تو را در خاک اندازم به خواری

□

به قدر و جاه و شرف آسمان گردانست

□

چون به محبوب کمان ابروی خود پیوستم

□

که هنوز این زمان چنان مستم

□

از پس پرده تو را یاوه شده پا و سر

□

تیغ گردانت ایمنست از زنگ

□

روی اشارتها به من از عشوه‌ی پنهان تو

□

در قطع معضلات چو شمشیر قاطعم

□

زمانی تخت می‌انداخت بردار

□

تاقیامت سبب نصرت و پیروزی کرد

□

که روز غم بجز ساغر نگیرم

□

که تو دردسری دهی خود را؟

□

تا نماند فهم و وهم و خوب و زشت و خشک و تر

□

کاروانی کی رسد هرگز به گرد لشکری

□

زهریست که غرق انگبین است

□

هیچ معلوم نیست جز که نفس

□

چو من مردم چه مرد ننگ و نامم

□

در سفرگاه مسیر و در حضرگاه مقام

□

گردد شمامه کرمش کارساز من

□

درت همواره ماوا جای آلا

□

هزار اکسیر از خورشید آموز

□

تارک از دهشت همی گفت این چه تاج و افسرست

□

که گدائیست به یک کلبه ستانی قانع

□

تو نشکنی بتفضل خمار ما به شراب

□

بماند تا ابد حیران و خاموش

□

امیر شهر تو در آرزوی سگبانیست

□

که کس به یاد ندارد چنین عجب زمنی

□

طیر را گردد نفس در حلق چون پای ملخ

□

چو زنده‌اید بجنبید و جهد بنمایید

□

نه پای تو در سنگ آز آمدست

□

نخل از جا نرود ریشه چو در گل برود

□

که در سایه‌ی عدل او ساخت ماوی

□

از بر ما قصد شبستان مکن

□

ناقه‌ی صالح چه بود و رخش رستم چون دوید

□

گر چه نبود در نگارستان خط مشکین غریب

□

بر جهان رحمتیست یزدانی

□

وگر نه من خمشم عن قریب بنماید

□

بوده در موکب تو دمسازی

□

که آنجا در پی سر میرود صد عاشق مسکین

□

چو عرض قدر تو دادند اختران من این

□

عاشق نمرد هرگز کو زنده در کفن شد

□

حال سگان بوالحسن از حال من بهست

□

کدام محرم دل ره در این حرم دارد

□

آفتابی بی‌زوال و آسمانی با ثبات

□

دید زیان کم شد سودای سود

□

چون در امعاء شترمرغ از اسف بگداخته

□

غمزه‌اش گفت چرا نیست دگر چیزی هست

□

تعجیل باد واله دست و عنان تو

□

پیشکش زخم حسامت کنم

□

آفاق حدوث و قدم گرفته

□

هر کجا هست خدایا به سلامت دارش

□

وانکه بر خاک درش رشک برد فر همای

□

آزمون کن بر او سنگ بیار

□

یکی همچون بهاء الدین علی نیست

□

چسان پرسش کند روزی که من چون کوه کن میرم

□

با سال تمام توامانست

□

گلم آن است که او در ره من خار نهاد

□

من شعر همی خواندم او ساخت همی راه

□

که از جمشید و کیخسرو فراوان داستان دارد

□

نه اندر بدو فطرت پیش از کان الفتی طینا

□

جواب داد بر آن زشت کو دو شو دارد

□

که ازو هیچ دیو فتنه نجست

□

آن تاسف خوردن و انگشت خائیدن چه بود

□

عمرها بر سرین دولت و دین

□

دانم نبود تو را زیانی

□

گویم این بار او همی آید

□

که کید دشمنت از جان و جسم دارد باز

□

قدر این بر فلک ملک کند کیوانی

□

نی خلق زمین ماند و نی چرخه دوار

□

گفتش ای جور خوی عشوه‌پرست

□

تن چرا در سایه‌ی آن رایت منصور نیست

□

جز به چیزی که در پیاله کنند

□

خبر یافت از تو وز خود بی خبر شد

□

وی عروس بهار حله بخواه

□

با زلف دلکش تو که را روی گفت و گوست

□

که دوزخ به دنیا به دریوزه آید

□

زهی مقام تجلی و آفتاب مدار

□

گرچه عالم سر به سر کبر و ریاست

□

به غیر محتشم آن سرو مایل همه کس

□

طریق کسب کمالات خاص بنمودست

□

هم جان همه و هم تن نی این و نه آن مانده

□

گفتش برو ای قحبه‌ی چونین به سخن زال

□

مغبچه‌ای ز هر طرف می‌زندم به چنگ و دف

□

سخن همین دو که واحسرتاه و واشوقاه

□

فهما اثنان فی الحقیقه فرد

□

هم در آن معرکه با پیل کند نوبت پنج

□

قلب صد خیل از صدای آن کمان برهم زند

□

نرد تقدم نتواتنست برد

□

کان بحر چو موج آرد سیل گهر انگیزد

□

باد او شو کام از خودکامه‌گو هرگز مباش

□

چون زر اگر برند مرا در دهان گاز

□

غبار نیستی پذرفتن از گردون مینایی

□

آن همه بانگ ناشنید آید

□

که ترا هست همه بار سرین بار سرین

□

این تقاضاها که من خود بی‌تقاضا می‌روم

□

دل عاریتی و جان بهایی

□

پس برافشان جمله بر روی جهان آرای او

□

همه همچون فلک عزیز مثال

□

حرامم باد اگر من جان به جای دوست بگزینم

□

که آسمان نتواند نظیر آن پیوست

□

نک زخمه نشاط به هر تار می‌رسد

□

توامان با صبر چون وتر حنیفی با قنوت

□

که تیرش بر نشان افتاد گاهی راست گاهی کج

□

کمر عهد بر میان دارند

□

سر اندر باز و از افسر میندیش

□

چوبکی یابم که در دندان کنم

□

که دوران ناتوانی‌ها بسی زیر زمین دارد

□

کلک او صد گره‌گشای آرد

□

که بر چرخ معلا داری امروز

□

به لطف گفت شه او را که سید این بردار

□

تو را من از عزیزی یوسف مصر صفا کردم

□

تا به باغ بدیهه گل نشکفت

□

هش دار تا ز دریا یک موی تر نگردی

□

جام لذات را شراب نماند

□

حتی یذوق منه کاسا من الکرامه

□

گفت اسراف بیش از این نه نکوست

□

نواز تنتن تنتن که جمله بی‌تو تنند

□

بی‌تحاشی چو رفیقی که بود از اشباه

□

که هست امشب مرا از اختلاط بدگمان مانع

□

از سیم حرف و چهارم حرف او یک حرف کرد

□

پندار خیال یا گمان بود

□

هم تو دانی که بس سبک سنگم

□

ز دست بنده چه خیزد خدا نگه دارد

□

دست نهد بر سر طغرل تکین

□

عاشق این میر شو ور نشوی رو بمیر

□

در دیده‌ی احرار جهان مردم دیده

□

که عشق حسن تو را برد و برتر ازو زد

□

مانده زین ... خوارگان به عجب

□

گر نشد بهتر بتر شد چون کنم

□

راستی باید ز خاک آراسته

□

ما و چراغ چشم و ره انتظار دوست

□

شیر فلک افتاده به روباهی

□

آن جهان افتخار خواهد بود

□

گرد خوان من و کباب منست

□

پیش تیرت دو دل امروز نشان ساخته است

□

بر سر از تشویر طبعت خاک و در کف باد باد

□

اگر آن زلف دوتا نپذیرد

□

گر کنون رغبت نمایی ... هست

□

بر اهل وجد و حال در های و هو ببست

□

رفعت چتر تو یابد جرم ماه

□

صد مه و آفتاب را نور توست مقتبس

□

باورم کن گرچه کس را از من این باور نشد

□

رخساره به کس ننمود آن شاهد هرجایی

□

در سلک نظام چون ثریا

□

گویی ز هزار سالگی مستم

□

نه غمخوری که خورد پیش تخت تیمارم

□

درد عشق است و جگرسوز دوایی دارد

□

طالع مکرمات منحوسست

□

به پستی چه آمد به بالا چه می‌شد

□

که گوید که از کوه دریا نخیزد

□

یک سفارش از برای ما به این فرزند کن

□

هم به دو نیمه گشت و هم یک لخت

□

زلف تو کرده آن را پیوسته کو ز حاصل

□

مثل تو دهر هم ترا زاید

□

خویشتن در پای معشوق افکنی

□

اینک اشتباه را به اشتباهست

□

تا که بقا یافته‌ست عاشق کون و فساد

□

درگاه تواند سال محرابی

□

بی محل اسباب عیش از بزم برچیدن چه بود

□

کز بزرگی نسخ آیتهای گوناگون کند

□

تا تو تویی تو را نتوان کرد چاره‌ای

□

ریش گاوی بود آبستنی از کون خران

□

پاینده دار نام شهنشاه غزنو است

□

مگر کان آنچ دارد با کف او مشترک دارد

□

فرشته‌اید به معنی اگر به تن بشرید

□

معنی آن دو خواه نهان خواه آشکار

□

که من خود ترک آن سنگین دل پیمان‌شکن کردم

□

زیر سیلاب عرق در موج طوفان یافته

□

دست بر زلف سیاهت نرسدش

□

حزم او را زمانه دست‌گزای

□

باز بوی چشمانم این زهر شکر نمای را

□

اینت کون خران و بی‌خبران

□

شد مستجاب دعوت او گلعذار شد

□

راستی باید هنوزم آن تصور در سرست

□

پشت تحمل خمید عجز تنزل بس است

□

گر بهشتیست همانست و گرنه خود نیست

□

گر دهی ای ماه زنهارم به جان

□

که نگون باد نفس کافرکیش

□

که یک سوال مرا بی‌جواب نگذارد

□

که بدان پرده‌ی آواز کسری بدری

□

بیافت سلطنت و گشت شاه صد کشور

□

خواجه‌ی دیگران و بنده‌ی خویش

□

با لعل دلگشای تو هم تلخ و هم لذیذ

□

کوثرست آن باده گر مستی فزاید کوثری

□

به صد جان جان پرخونم خریدش

□

فعل او کی به فعل ما ماند

□

از جنبش لبهای شکر بار تو پیداست

□

که آسمانش سریرست و آفتاب کلاه

□

تا که فلک زیر تو مفرش بود

□

نبیند تا قیامت هیچ مستی پشت هشیاری

□

سگ لیلی که ز حی پیک ره هامون است

□

که نیاورد کربلا به حسین

□

من خود به میانه در نبودم

□

که آمر اوست گیتی را و ناهی

□

مردم ز غم که دیر کشید آفتاب تیغ

□

گاهم از طیره‌گری می‌رانی

□

که آن نگار لطیفم از این و آن بگریزد

□

گر قضا از سپهر سازد کیل

□

طرف هنری بربند از شمع نکورویی

□

آنکه بنیاد فرخ تو فکند

□

هر زمان صد جهان پر از اعزاز

□

ورنه روزی نعوذبالله من

□

حال من در پرده‌ی غیب است حالا می‌روم

□

بدان امید کزین ورطه بو که جان ببرم

□

که ز ما قوم دگر را چه خبر

□

شبهت و شک ترا حل نکند جز قرآن

□

که ز جیب تا به دامن ندریده‌ام هنوزش

□

مردکی حیلتی و ناموسیست

□

من زهی دولت اگر سال به سالت بینم

□

چون کلاهی ببایدش زد و برد

□

بگذر بران گلشن ولی گلهای او را بو مکن

□

لیک وجه باده‌ی احمر نداشت

□

پایم بخلید خار برخیز

□

که گاو چرخ از این تخم و بیخ هیچ نکشت

□

مرا به گور ولیکن تو بی‌اجل کردی

□

کشف دانم کرد اگر حاسد نباشد ناظرم

□

لاجرم از خویش پنهان خورده‌ام

□

بی‌وجود تو کس را نمی‌رهاند

□

چون بسته شد به بستن پیمان چه احتیاج

□

بر شما بگذشت و بر ما هم گذشت

□

که آن ز روح معلاست نی ز جسم فرود

□

در دلم آنست کانرا قبله کردن زرد هشت

□

کاهد زمانه یک سر مو از سر بلا

□

تا به جوی ثنا برون ناید

□

می‌تواند به ترک جان گفتن

□

گاه در حوت و گاه در سرطان

□

از بس که بازویش قوی از اهتمام اوست

□

که به انصاف حکم بگزارد

□

نه زین هلد نه لگام ار شما لگام برید

□

چیست نظم ما نسیج النعکبوت

□

ور از نظرم رانی خاک گذرت گردم

□

به حسب مشرف و عارض دهد باک بود

□

تا ذره بود ز خاک راهت

□

بگو چگونه کنم با کدامشان کوشم

□

که با رقیب به سهو آشنائی نکند

□

الغ جاندار بک اینانج سنقر

□

که به شب‌ها شنود ناله مفتون دگر

□

آب ار رود ز نایژه‌ی حادثات باد

□

پایه وصل تو بالاتر ازین میباید

□

که زبونی به کف آرم که ازو آید کم

□

بشکسته طلسم کارسازان

□

که بختش هرچه باید می‌چشاند

□

دیده پیوندان ز هم پیوندها بگسیختند

□

خود را به منصب شرف تهنیت کند

□

سینه گشاده به ما بهر امان آمدند

□

صد رهم بی‌نیازی از توزیع

□

من زنده‌ام که جیب حیاتم دریده باد

□

هم رکابی و هم عنانی باد

□

نتواند که دیده بردارد

□

ز فتح باب کف تست ابر نیسان راد

□

که می‌دانم به جز بی‌تابی من نیست مقصودش

□

در سایه‌ای که بر عقب نیکخواه اوست

□

آب بزن بر جگر حور بکش در کنار

□

سعی تو اندک و بسیار همه مشکورست

□

نهاد از جهت اعتماد بر کاغذ

□

پای بر فرق من چنان بفشرد

□

گفت آری شدی و زخم زبان آوردی

□

چون مرجع تو به عالم جانست

□

ترسم نداری در کمان تیر دعا را بیش ازین

□

ای در همه فن چو مردم یک فن

□

ز عشق آتش تشنه که جز خون نیست سقایش

□

هر زمان از آفرینش بر تو بادا آفرین

□

من ازین خسان بستان و تو ازین بتان بستانیم

□

از گناهان به روز حشر گواه

□

هرچه کند جمله به فرمان کند

□

راستی ناید ز خاک آراسته

□

وقت است که همچون مه تابان به درآیی

□

احرار چو دایه سینه خسته

□

بهر عشقست گنبد دوار

□

هان وهان چاردست و پای شتر

□

می‌گفت که من در سر فرهاد تو رفتم

□

بر زمین آسمان آشفته

□

که در هر دو جهان مرهم ندارم

□

جز نوای نفاذ نشنیده

□

چرا زین بی دل گمره به یک بی‌راه رنجیدی

□

کم زین سر خاک در رباید

□

خلط نگردد بخور و ارتقاد

□

که روز چند برآرند رنگ بربوزه

□

به دیار دل ما نامه بری آمد و رفت

□

نباشد نه خوردی خدنگ و نه کاسه

□

کو بدر تو عقل را موی کشان نمی‌برد

□

بودیم چه خاصه و چه عامه

□

آن چه تقصیر مرا نیست تو را تقصیر است

□

امروز به تازگی فتادیم

□

دونکم وفد وصال و مدد

□

بهاری تا به روز حشر نشکفت

□

لاله و گل را ز اشگم تر کند در باغ وراغ

□

تیره چون طره‌ی سیه مویان

□

پر دلی می‌باید و مردانه‌ای

□

مجاهزان فلک را مگر که مایه نماند

□

می‌نماید ز ادای تو دروغ

□

بی‌تکلف بر تکبر داغ بیزاری نهاد

□

نیست مانند ایشان هیچ خمار دیگر

□

خاصه چنین که طره‌ی شبها مشوشست

□

از تو ضایع ناوک بیداد و از من تیر آه

□

مرا نیاز نیاید به آسیای نشیب

□

از یکی درگیر تا صد والسلام

□

وعید کرده به جرم و جزا نفرموده

□

مرد که دارد شکیب درد که دارد علاج

□

سعد دین خواجه‌ی اجل مرزوق

□

باشی از رخسار آن دلدار زیبا دور دور

□

نه به پای توهم افتادست

□

گر میوه‌ی بهشت بود این قدر لذیذ

□

که بود کعبه بی‌توام چو کنشت

□

تا بدیدم قامت و بالای تو

□

که کعبه را چه تجمل فزاید از جامه

□

بر آن مریض که کارش ز چاره می‌گذرد

□

کز علفها همینت آمادست

□

و المجلس منثور باللوز مع السکر

□

دهد یسار ترا بوسه خاتم جمشید

□

با شیر در سلاسل با مرگ در کشاکش

□

هست همچون شمایلش به درست

□

گرد برآمد و ز تو بوی به ما نمی‌رسد

□

ای لوح و قلم هر دو به نام تو مباهی

□

تا به دامن چاک از رشگ قبای خویش بین

□

هست احسانش نقش بند وجود

□

منم بیمار و دل بیمار دیگر

□

حاش لله بنده هرگز این سبکساری کند

□

زانکه کار از نظر رحمت سلطان می‌رفت

□

بی‌هیچ مدد نشید خوانست

□

گرد سمند فکر خود، از آسمان انگیخته

□

سخره توان کرد فلک را به زور

□

صد وحشی اندر پیش پس آیم ازان صحرا برون

□

که بدان کین دشمنان توزم

□

رو بجو یار خنده‌ای ای مرد

□

نان ز کناسی خورد بهتر بود کز شاعری

□

که نام نیک ببرد از جهان به بخشش و داد

□

از قدر و از مکان تو بودی مکان تو

□

هر دو یکسان نیست یکسان کی شود

□

که گردد کسی اختیار زمانه

□

ولی هرگز نبود این اضطراب این بار می‌آید

□

کارفرمای ترا دیده چنان بربستست

□

نیست مرا تاب سکون گفت به یک بار

□

آفتاب و ماه را هر روزی نوری راتبست

□

تا زبان محتشم را قوت گفتار هست

□

اول قدم ز اکل فضولست احتما

□

لاجرم ز امروز و فردا ایمنیم

□

چون زغن تا چند، سالی مادگی سالی نری

□

به قدرت عجبی عاشق خراب کشید

□

هست در انگشت قدر این سپهر انگشتری

□

باشی بتر از هزار مأمور

□

چه گویی که بر آب حیوان فرستم

□

هرچه آمد به نظر دیده از آن پوشیدم

□

کف تو در حمایت خویشست

□

تا بری پی هرچه زینسان بسته‌اند

□

چون مشعله‌ی سنان بیفروزی

□

ز بس که هست به نام خوشت زبان مشتاق

□

وقت صلاح ملک ز رای صواب خواه

□

غیر شب و روز دوش دیگر

□

چون برادر پاس داری می‌کنی

□

موقوف یک نم دیگر از چشم پر نمست

□

از همه گنبدی برآرد گرد

□

می‌گفت به های های کای هوی

□

تا لوای راز بر صحرا زند

□

به زیر بار غمش بردبار بسیار است

□

که پل نشکند بر من این رودبار

□

شکری را ز مصر کمتر گیر

□

دست از حیرت بریدی چو زنان

□

به غیر حرف وفا نقش آن نگین ما را

□

اجری مملکت دو نان دارد

□

کز جهان شایسته‌ی آن‌کس ندید

□

زانک لا احصی ثناء ما علیک

□

ترک چشم تو چو گردیده محصل چه علاج

□

چراغ هدایت تو بر کرده‌ای

□

الا که نیم اندیشه‌ای در روز و شب هجران شمر

□

ظالمی و کاذبی و بی فروغ

□

که نگسلد ز تو گر همه از آهنست می‌شکنندش

□

خواست تا سوی خانه گردد باز

□

کی کنی پس کنون توان کردن

□

بر رسولان بند و زجر و خشم نیست

□

تیغ بر کف چین بر ابرو بی‌قرار آمد برون

□

زمینی به اصل آسمانی به فرع

□

زین شکر احتراز باید کرد

□

از رسالتشان چگونه بر خوری

□

که روزی راه طعن بنده‌ی آزاد نگشاید

□

به معشوقی عرشیان گشت خاص

□

آفتاب تیر بر چرخ منقش می‌کشد

□

بختیی بد پیش‌رو همچون خروس

□

که هرگاه آن پری در چشمم آمد چشم پوشیدم

□

دیده برهم نزد ز تنگ دلی

□

به بحر عشق که هر لحظه جزر و مد باشد

□

جز عبادت نیست مقصود از جهان

□

که در عهد تو خواهد داد داد فتنه زائیها

□

به ره داشتن خاطر افروخته

□

از راز خویش پیش که یک‌دم برآورم

□

گفت النجم و شجر را یسجدان

□

حالم مپرس باز مرا بر فغان مدار

□

ز تاج سر شاه کن جای خویش

□

جز خمار و شکوفه نفزاید

□

سر برون آورد چون طعانه‌ای

□

بهر که می‌نگرم گفتگوی ما دارد

□

تو چنینی و او چنان بود است

□

صحرای دو کون تنگم آید

□

آتشی خاکستری گردد هبا

□

گر شود از وعدهای او تخلف برطرف

□

نه پیری در او نه پراکندگی

□

نبود گفتن کهن ای مرد

□

کاهلی سیری غری خودرایه‌ای

□

که از آسیب گرگت زاری او در امان دارد

□

خیالی شدم چون نبازم خیال

□

چون نیک بدیدم تو نه اینی و نه آنی

□

یک سر مویی نبیند حال او

□

که پیش نیک و بددانان حلالست آن حرامست این

□

با ریاحین نهاد جان به گرو

□

بی دلان بی‌خبر که دل آن شد

□

پاک و اسپید و از آن اوساخ دور

□

خاقان کامگار و شهنشاه نوجوان

□

که نانی نبیند در انبان خویش

□

به خوبی تو یک سیمین‌تن آورد

□

چشم باشد اصل پرهیز و حذر

□

مشکل که بگذرد ز سر پاسبان خود

□

پیش چشمش هم‌چو پوسیده پیاز

□

جامه دران برکنند سبلت هر جامه خر

□

مردم دیده سیاه آمد چرا

□

ز مسکین نوازی شبی مسکنم را

□

چون برتبت تو ازیشان کمتری

□

هر دم ز لعل چون شکر صد نقل دیگر ریخته

□

آخر از ناشکری آن قلتبان

□

متهم پیش سگان تو به تقصیر شدیم

□

می‌دهد حق آرزوی متقین

□

تا نباشی روز حشر از جمله کالویروس

□

نعره یا حسرتا وا ویلتا

□

منع نمود از سخن آن بت طناز را

□

از صفات و از طریقه و جا و بود

□

با زخم ناوک تو هر جوشنی چه سنجد

□

یکدگر را بنگریدند از فرود

□

قالب تهی فتاده و پیمانه پر شده است

□

بانگ بازان سپید آموختند

□

در جام کن آن شراب احمر

□

تا ز نورش سوی قرص افکند شد

□

بر در غیرت زدم صد ره در بی‌غیرتی

□

کرده چالیش آخرش با اولش

□

او چنین تیز کرده مژگانی

□

چون در افکندی و در وی گشت حل

□

به من چشانده فلک زور و دست و بازویش

□

نیم او ز افرشته و نیمیش خر

□

ز بهر ماهی جان را هزار بار چه باشد

□

حایط آن انوار را چون رابطی

□

که بیرون آری از زندان حرمان بی‌گناهان را

□

برغلام و بنده اندازی نظر

□

از سیل اشک سرخ مزعفر نمی‌شود

□

در مقام امن و آزادی نشست

□

وزان شکل هلالی قدر ماه چهارده بشکن

□

می‌زند بر دامنش جوی روان

□

آتش ز خود نیامد منور منور

□

که دمی بر بنده‌ی خاصی زدی

□

درون هم از دل الماس سای من مجروح

□

او سر خود گیرد اندر کوهسار

□

گر نوش کنی یک می، از خود برهی باری

□

آدمی پنهان‌تر از پریان بود

□

تا ز سر خواب که بیرون کن افسانه‌ی توست

□

جستن از غیر محل ناجستنیست

□

نه فسرده باشم چو صفا نباشد

□

موش که بود تا ز شیران ترسد او

□

این چو فرخنده قران‌های سعادت اثر است

□

که بدین آیاتشان حاجت بود

□

نه رهبان و نه راهب می‌نماید

□

مثل ما لا یشتبه اولادهم

□

واله چنگ و نی و آواز دف شد حیف حیف

□

زود زاغ مرده را در گور کرد

□

غبار رنگ برآرد که سبزه زار نگر

□

ما شدیم از شکر و از نعمت ملول

□

مستوجب سلاسل قهر و سیاست است

□

می‌خورند از من همی گردند کور

□

هر لحظه کناری ز خم خون‌جگر من

□

رشکم آید بودمی من جای او

□

کلیدش هست چون بر گشته بیداد بگشاید

□

تا که کالای بدت یابد رواج

□

ز چنگالش گران جانان سبکبار

□

نه پیت شیر و نه خصم و خوف و بیم

□

که هرجا مجمعی شد قصه‌ی ما در میان آمد

□

هر مریدی کاردی آماده کرد

□

خون جگر خود را از دیده فرو ریزید

□

چون قفص هشتن پریدن مرغ را

□

به اشاره‌ی ابروی او چو ز گوشه‌ها نجنبد

□

تیزتر بنگر برین ظاهر مه‌ایست

□

کی گردد خلق از خدا سیر

□

می‌کشد همسایه را تا بانگ خاست

□

که دایم هست عکس آن صف مژگان درو پیدا

□

خاکیان را سر به سر زرین کنیم

□

که نیاید دو کون چندانم

□

کرد جان تکبیر بر جسم نبیل

□

پادشاهی بوده صحبت داشتن تنها به یار

□

وآنچ پشه کله‌ی نمرود خورد

□

مده خود را به گفت و گو به یک بار

□

سوی زندان می‌روی چونت فتاد

□

کامروز از آن لایعقلی بر سر گرانی ای پسر

□

ذاک ریح یوسف فاستنشقوا

□

هر روزم از فراق به نوعی دگر مسوز

□

گر نداند ماهیت یا عین حال

□

سر بیگانه گردم خاک پای آشنا بوسم

□

خویش‌بین و در ضلالی و ذلیل

□

پناه تو چو نباشد سپر چه سود کند

□

در پی هستی فتاده در عدم

□

مهر چنان عروس را هم به کفت حواله باد

□

جان بدادند و شدند آن را شکار

□

هزار عاشق گم کرده پا و سر دیدم

□

دیده از ما جمله کفران و خطا

□

تواند مهر لیلی از دل مجنون بدر کردن

□

هم‌چنانک آن حسن با این حسن

□

جزای حسن عمل گیر گنج پرزر عید

□

هر کجا مسخی نکالی ماخذست

□

کاندر رخ هر عاشقی از عشق نشانیست

□

که ز صد فقرش نمی‌آید شکوه

□

گاه از عشق پرده ساز آیند

□

ابله طرار انصاف اندر آ

□

رویم هزار مرتبه بر خاک سود و رفت

□

زانک سمعش داشت نور از شمع هو

□

ای هر عدم صندوق تو ای در عدم بگشاده در

□

امر لا تلقوا بگیرد او به دست

□

تو را چون یک یک از حالات مستی یاد می‌آید

□

تا نگردد جانت زین جرات گرو

□

ز جان آتشین چون آتش آهی

□

از برای غصه و قهر خفاش

□

من به مرگ بخت خود مشغول ماتم هم چنان

□

چون بدیدی او مهار خویش سست

□

فارغیم از بوی عود و عنبر و مشک تتار

□

کالصلا هنگام ظلمست الصلا

□

بس که سوگند غلط خورد به جان تو صریح

□

هر دو پایش بسته گردد بر سری

□

ز هیبت با سر یک سوزن آمد

□

رو بجو وام و بده باطل مجو

□

لال است زبانم که به چنگ تو زبونم

□

مرگ او را یاد کن وقت غروب

□

هر کی بترساندت روی به حق آر زود

□

نه از کتاب و از مقال و حرف و لب

□

طبع سحرانگیز وحشی بند صیاد من است

□

که ندایی بس لطیف و بس شهیست

□

جان شعاع تو جهان آثار تو

□

او مقر در پشت مادر می‌کند

□

از خنده بسیار فکندی به گمانش

□

زود که ان الله یدعوا بالسلام

□

تو ز کوه قاف و از عنقا مپرس

□

پخته می‌ریزد چه سحرست ای خدا

□

دانسته‌ای که صعب‌تر انتظار ازان

□

کر را سامع ضریران را ضیا

□

تا ابد انگشت در دندان بماند

□

خالق آب و تراب و خاکیان

□

هست در این ره ای دل گمره دانش دانا دانش دانا

□

عالم و دانا شدندی مقتدی

□

لیک وصل جمال تو کانتر

□

آن ببین که بحر خضرا را شکافت

□

ساخت جنون مرا سلسله‌ی جنبان عشق

□

چون عرق بر ظاهرش پیدا شود

□

نمک در دیده‌ی گریان فشانیم

□

ای دریغ از چون تو خر خاشاک و کاه

□

کعبه‌ی ماست هر کجا باده‌پرست می‌رود

□

که تو نوح ثانیی ای مصطفی

□

ای ساقی همچو سرو برخیز

□

که نه‌ایم آمن ز مکر دشمنان

□

با خار داغ جنون می‌کنم به سر

□

زد بسی تشنیع او سودی نداشت

□

چون بنفشه سوکواری مانده‌ام

□

بندشان می‌کرد یهدی من یشا

□

به دست لیلی آن نیشی که از فساد می‌آید

□

تا شوم مقبول این مسعود در

□

نهان به زیر قبا ساغر و کدو دارد

□

از کششهای عناصر بی رسن

□

مرگیست بی‌تکلف از آن قید رستنش

□

بر دو پا استاد استغفار را

□

گر بسی بنگرم و مسله برگردانم

□

سخت زفت زفت اندازه‌ی پیاز

□

این که بیمار تو گردیده صحیح است صحیح

□

او سزای قرب و اجری‌گاه شد

□

بهر من بی‌سر و پا می‌کند

□

ملک وارث باشد آنها سر بسر

□

کزو صد چشم زخم دیگرت در کار دین آید

□

هادم بنیاد این آب و گلم

□

کانجام نگیرد ره گر ز انجمن اندیشد

□

سود جان باشد رهاند از وبال

□

افتاده بر آستان خریدار

□

نیست جنسش از سمک کس تا سماک

□

ای از سنات گردون سانی و چیز دیگر

□

آن بمثل لقوه و درد سرست

□

دختر رز را که نقد عقل کابین کرده‌اند

□

نو عروسی یافتم بس خوب‌فر

□

از بهر تو صد خطر نهادم

□

کو در آن صحرا چو لاله تر شکفت

□

اسیر اندر خم زلف سمن سای تو می‌بینم

□

چون همی جویی ملاقات اله

□

هزار جامه به یک دم بدوزد و بدرد

□

نیم زنبور عسل شد نیم مار

□

در قفس دو چشم من مرغ غریب خواب را

□

تا ترا در حلقه می‌آرد کشان

□

محبوب قرین گشت و مهمات برآمد

□

معنی قرة عینی فی الصلوة

□

دوستی آخر تو کمتر کوش در آزار من

□

هر چه می‌کاریش روزی بدروی

□

چند بپیماییش نیست فزون کم شمر

□

وز غم دزدش جگر خون می‌شود

□

آتش درین افسردگان از آب انگور افکند

□

خانه‌ی شکر و ثنا گشت آن سرش

□

با ساقی روح می کشیدن

□

ژاژ بینید و فشار این مهین

□

راه بر سیلی چنین پر زور بی‌حاصل مبند

□

گفت آری گول‌گیری ای درخت

□

هیچ کس را کس گریبان از گزافه کی کشید

□

خار غمها را چو اشتر می‌چرند

□

که نظر در رخش از بیم نشاید گستاخ

□

گورها را برف نو پوشیده بود

□

هرگز ز تو جان دریغم آید

□

روز و شب اندر دعا و در سال

□

امشب ای معنی ز آه و زاریت معلوم شد

□

خانه ویران گشت و سقف اندر فتاد

□

گر کسل چون سپاه زنگ آمد

□

نه شفاعت می‌رسد از سروری

□

از گوشه‌های ابروی آن بی‌وفا چکد

□

این سخن اندر ضلال افکندنیست

□

نی که محقری است خود کی بود این سزای تو

□

کوهها را پیشت آرد آن قدیم

□

گه به هویی قلبگاهی می‌درید

□

عقل آنجا کمترست از خاک راه

□

جز مال مسلمانان مال کی بریم آخر

□

گشت پیدا که شما ناراستید

□

با خاک ره نشیند و با ما به سر کند

□

جمله نالان پیش آن دیان فرد

□

همه‌ی نام و نشان در بازد

□

ز اتفاق نعره خوفم می‌رسد

□

ز اقتضای گردش گردون گردان می‌رویم

□

میل کن زیرا که خاری پیش پاست

□

تلخی مکن که دوست عسل وار می‌کشد

□

گفت چون ترسد دلم از طبل عید

□

این دل دیوانه گشت با تو کجا آشنا

□

ای که چشم بد ز چشمان تو دور

□

چاره جان داروی دل چون کنم

□

بوی نانش می‌رسید از دور جا

□

سکه‌ای در کشور دل کایمن از تغییر نیست

□

ساختی در یک‌دم او کردی خراب

□

که بر سر تو نشستست افعی بیدار

□

حفت الجنه شنو ای خوش سرشت

□

برای خود نمی‌خواهد سلطانی ورای او

□

از فضیحت کی کند صد ارسلان

□

که جانش مست جاویدان نگردد

□

با مهی که شد زبونش خاص و عام

□

ز مزرع دل مردم چرنده آهویش

□

تا بدین ناموس یابد او فتوح

□

مردگان را برون کشد از گور

□

زین یحب را و یحبون را بدان

□

فکر ملک دل ما کن که خرابست خراب

□

ذوق گفت من خردها می‌ربود

□

چون سگان کوی خویشم ریزه‌ی خوانی دهی

□

همچو پیل خواب‌بین یاغی شود

□

نامه آغاز کن و قصه به پایان برسان

□

چشم پر و بی‌طمع بود آن نهال

□

که آب گشت سبویم چو آب جان به سبو شد

□

مر مرا هم می‌نماید این چنین

□

از دلبری هنوز زمانی امان حسن

□

صد هزاران نور از خورشید جود

□

زانکه چون آتش حمایت نبودش

□

مایه‌ی کوری حجاب ریتست

□

ز بحر عاشقیم تا شد آرزوی کنار

□

بادجنبانیست اینجا بادران

□

چشم بادامست از بادام ترس

□

وآن دوصد را می‌کند هر دم فدی

□

وای گر جان یابد استحکام بنیاد فراق

□

من دعاشان زین سبب بگزیده‌ام

□

تا ز پی چل صباح جمله به شست آمدیم

□

اذهبوا انی اری ما لاترون

□

ای همان گوهر یکتای تو همتای تو شوخ

□

رمز نحن اخرون السابقون

□

بر گرد قبام چون فراویز

□

می‌نماید آتش و جمله خوشیست

□

ز جان عاشقان جانان عاشق

□

هم‌چو مشتاقان خیال آن خطاب

□

کز پس پرده برون نامده بر می‌گذرد

□

جوش دیگر کن ز حیوانی گذر

□

سر از خمار گران مست پر خمار من آمد

□

نیک خاتونیست حق داند که کیست

□

تا برست از گردنم سر صد هزار

□

می‌نماند هیچ با اشکست ما

□

تشنه‌ی آب به یکدم بکشد جیحون را

□

شهره تو در لطف و مسکین‌پروری

□

همچو پروانه به پیمان رفتن

□

قوت جان جان و یاقوت زکات

□

تصور با تو در یک بستر ای گل پیرهن خود را

□

از غباری تیره گشتی آن صبا

□

سر ز خاک پای گازر برندارد زینهار

□

کین رصد باشد عدو جان و خصم

□

که تا در می‌گشودم مرده بودم

□

آفتابا کم مشو از شرق من

□

اگر دارد طمع بریده دارد

□

از برای دفع حاجات آفرید

□

نکرده بود بشر را ملک سجود هنوز

□

بر برون عکسش چو در آب روان

□

چنین کردی و رفتی یاد می‌دار

□

دارم اندر کاهلی افزون خطر

□

مانده یک کار همانا که خدا خواهد کرد

□

مر ورا که صابرست و حازمست

□

آن لحظه بدان که بی‌نشانم من

□

جان ز خفت جمله در پریدنست

□

جز گرد کوچه بهر من کوچه گرد نیست

□

کژروی کردم چو اندر دین شمن

□

از آنچ دیدی نی خوش شدی و نی رنجور

□

ور نباشد وای بر مرد ستیز

□

پادشاهی که به جز فتنه نباشد سپهش

□

زانک دید دوستست آب حیات

□

جرم بر جان بی قرار نهاد

□

داد هدیه آدمی را در جهاز

□

که از گریه پرخون کناری ندارم

□

خصم من بادست و او در حکم تست

□

از حلقه جانبازان بگذر به کنار آخر

□

جهد کن چندانک بینی چیستی

□

بنده این حوصله دارد که گناهی نکند

□

آن در آید سر نهد چون امتان

□

بنیاد جان و دل را از عشق معتبر کن

□

رفتن ارواح دیگر رفتنست

□

می‌زند طوفان اشگ من سمک را برسماک

□

شکر را دزدیده یا آموخته

□

ز خاک تبریز او را مگر نثار کنید

□

چون کند موشی فضولی مدخل

□

چو مجنون دامن هامون به خون دیده آلائی

□

و آن تبسمهای جان‌افزای تو

□

لباس کفر پوشیده درآمد

□

تا رهد آن گوهر از تنگین صدف

□

نمی‌دانم چه دارد خصم بی‌مقدار من با من

□

نیست چون دیوارها بی‌جان و زشت

□

بی‌وجود خود برآید محو فقر از عین کار

□

باقیی سبزی خوشی بی ضنتی

□

بود تاب نشستن در دل آتش سپندی را

□

تو مجو این اتحاد از روح باد

□

لیک در دامش به حلق آویختیم

□

گر بکشتی وا نما حیلت مجو

□

چندم آری در جنون این تار خود زنجیر نیست

□

این زمان فا خانه نامد او ز کار

□

بر جبین و چهره او صد نشانست ای پسر

□

پر شدی زان میوه دامنها بسی

□

سر ز من پیچیدن اندر حالت ساغر زدن

□

از گلاب آمد ورا آن واقعه

□

دل چو خون شد صبر تا چندی کند

□

هم هلالم هم خیال اندر دلم

□

اژدهائی که پی طعمه دهان بگشاید

□

بر دم و بر چاپلوس فاسقی

□

میان چرخ و زمین پر شود از او انوار

□

در بیان با جبرئیلم من رسیل

□

همه در دشت هوش کشته برای تو شوند

□

که زنا و غمزه و ابرو بود

□

همه بر خاک راهت خون فشانم

□

بهرخواری نیستت این امتحان

□

افتاب من اگر طرف کله برشکند

□

می‌کشاندشان سوی کان و بحار

□

ز جان و حجت ذوقش نبود هیچ خبر

□

تو بجو هستی که عاشق نیستی

□

دگرگون جلوه پردازیست هر عضوی ز اعضایش

□

ورنه هر کس سر دل دیدی عیان

□

آنچه هست از اندک و بسیارم اینک می‌رسد

□

آنک ترسد من چه ترسانم ورا

□

عذر بدتر ز گناهش نگرید

□

گرچه اکنون هم گرفتار منید

□

آن چشم نیست والله زانی و چیز دیگر

□

عاجزم در دانه خوردن در وطن

□

بگویم و نکنم رخنه در مسلمانی

□

هر دو را از بام بود افتاد طشت

□

گر مرا بیرون نیاری زین میان

□

تا گزارم فرض و خوانم لم یکن

□

چاک پیراهن جان ساخت به جانان نزدیک

□

لبی پر ز خنده دلی شادکام

□

زین سوی تشنه‌تر شده باشد بدان کنار

□

پس برآرد هر دو دست اندر دعا

□

کاب حیات ریخته خواهد شدن به خاک

□

به گرد سپه چرمه اندر نشاخت

□

حجره از قلب حزین می‌بایدش

□

مال افزون کرد و خون خویش ریخت

□

که کاست نشاء ذوق می و فزود هنوز

□

همه فر و زیبایی از تخت اوست

□

در جبینش صد نشانست ای پسر

□

کان اجل گرگست و جان تست میش

□

جانم از تن خیمه بیرون بهر استقبال زد

□

که شاد آمدی ای جوانمرد شاد

□

جان دادم و از جهان گذر کردم

□

دیده ابلیس جز طینی ندید

□

زود آمد به سر این دولت مستعجل من

□

کند آشکارا برو بر نهان

□

زین شب و روز او نهان همچو سحر می‌رود

□

تو نمی‌رفتی سوی صف بی زره

□

من این صورت ز رنگ آن گل رخسار می‌فهمم

□

کسی نگسلاند ز بن پای اوی

□

هر که نام آن شکر لب بر زبان می‌افکند

□

موجها آشوفت اندر چپ و راست

□

مرهم نه جراحت پنهان ما رسید

□

ز ترکان دلیری گوی پرفسون

□

که هر که بیند رویم دعا به خاطر آرد

□

صدر می‌جویم درین صف نعال

□

بند به پا نهادمی صبر و قرار خویش را

□

که لختی بباید همی شرم و آب

□

مه شق شود آفتاب پاره

□

هم ببوییمش به عقل منتقد

□

که در ره نیش کار دهر که راز سینه سنگ آید

□

سرت پر ز دانش دلت پر ز داد

□

قند و نبات آمدست ای صنم قندبار

□

کی یکون خالصا فی الامتحان

□

یک سینه نیست کز تو بر او صد هلال نیست

□

یکی دختر آمد ز ماه آفرید

□

بار دیگر بر سر کارم کشد

□

زانک گاو نفس باشد نقش تن

□

خنده بر مستوری صد پاکدامن کرده است

□

سپهدارشان قارن رزم‌جوی

□

خورشید را چه نقصان گر سایه شد منکس

□

همچو آب از میوه جستی برق نور

□

دلش از راز داران نیست ایمن غالبا از من

□

رخان پر ز خون و سران پر ز گرد

□

زان حقیقت بر کران خواهد بدن

□

خارش دلها و بحث و ماجرا

□

در دلبری مدد به نگاه دگر نکرد

□

تو گفتی سوی غرق دارد شتاب

□

گنه گوید بدو کاین بار این بار

□

آن نصیحت در لغت ضد غلول

□

لب فرو بستنش از نطق فروبسته بگوش

□

همی ز آسمان بازجستند راز

□

این چنین آتشی که بنشاند

□

آفتاب و ماه را کم ره زنید

□

کارام بخش عاشق بی‌تاب می‌شود

□

کسی را سر اندر نیامد به خواب

□

که نبود آتش اندک خوار مگذار

□

زان عنایت شد عقابش نیکخواه

□

گرفته دامنت از بزم عیش تن بدر آرد

□

به خواب اندر اندیشه زو نگسلم

□

زانکه ما در اندرون پرده‌ایم

□

که بهل دزدی ز احمد سر ستان

□

که گیتی سوز برقی بر گیاهی می‌زند خود را

□

ازین تاج و این خسروانی نشست

□

گوش کر را سود نبود از هزاران گوشوار

□

زلزله افکند در جانش اله

□

ز آه سرد منت باخبر نکرده هنوز

□

به کینه یکی نو در اندر گشاد

□

نه ازو خبر بماند نه ازو نشان برآید

□

اندر آخر بیند از دانش مقل

□

صید ار گریزد صد قدم زرین کمانی را چه غم

□

بدانست کش روز کوتاه شد

□

کتش قیام دارد و آبست در سجود

□

کو بدید آنچ ندید اهل جهان

□

گردن طراز محمود طوق ایاز باشد

□

همان زال را رای و آرام بود

□

از وجود خود پشیمان مانده

□

فهم کن والله اعلم بالصواب

□

غرض از پوشش این راز نمی‌دانم چیست

□

چو پیل ژیان شد که برخاست گرد

□

رحمت پیوسته در آن دام داد

□

تو یقین دان که خریدت از بلا

□

توبه گویان دست عهدم باز در دست سبوست

□

که این آب روشن بخواهد دوید

□

تا ز عشاق فغان برخیزد

□

کار ما تسلیم و فرمان کردنیست

□

غافل از سیل چنین پرزور محمل بست و رفت

□

به داور همه درد بسپوختند

□

تا ابد خوش نشسته در زینید

□

چون دو تا شد هر که در وی بیش زیست

□

می‌توانستم که دارم دست از دامان تو را

□

دلش برده‌ی گنج و دینار شد

□

تو یقین می‌دان که آن گنجی است در ویرانه‌ای

□

وای آنکس را که یردی رفسه

□

اضطراب نرگس ناوک گشای او هلاک

□

همه رخنه در داد و دین آورد

□

کرد روی زرد ما از اشک تر

□

چند یاری سوی آن کثبان دوید

□

رسم معشوقان نیاز آئین عشاقان عتاب

□

ببخشید گیتی و بگذاشت آب

□

گنبد فیروزه را فرق بریده است صبح

□

معتمد بودی مهندس اوستاد

□

که با لب تشنگی هست احتراز از آب ناچارم

□

بد آمد پدید از پی تاج و تخت

□

کی دهد بو همچو عنبر چونک سیری و پیاز

□

اندر آ زود و مگو سوزد مرا

□

سکه پادشهی می‌دانم

□

ز لشکر زمین گشت چون آبنوس

□

گفتم مگر از رسیدگانم

□

فکند آسمان نعل و خورشید میخ

□

که او را پادشاه هفت کشور می‌توان گفتن

□

سپاهست و گردان بسیار مر

□

عجب که گل چه چشید و عجب که خار چه می‌شد

□

ز پانصد سوارش فزونتر شکوه

□

پای در گل از خیال نخل بالای تو من

□

بهشتی بود شسته پاک از گناه

□

سزد گر از گل خندان برآید

□

به کوپال با پیل رزم آورم

□

ناز بر خضر و تغافل بر مسیحا کرده‌ام

□

جهان را نه سر بود پیدا نه پای

□

که راز را سر سرمست بی‌حیا گوید

□

برون آمد از پره چون نره شیر

□

که لاله رنگ نشانها بر آستین دارد

□

بپرسید کاین گل پرستان کیند

□

جان من هم در یقین هم در گمان

□

برآشفته چون توسنان شموس

□

به صد تکلیف یک دم بر زمین آرام گر گیرد

□

ز بارگران تنش آزار داشت

□

کشتیی ساز وین ره تر گیر

□

دگرگونه شد صورت هر نگار

□

از آن مقام برانش که بی رضای منست این

□

وزین بار بردن نیابم جواز

□

عادت اهریمنی داری هنوز

□

برون شد دلیری به خفتان زرد

□

گفتیم یک سخن که در آن صد کتاب بود

□

ابا شادمانی و فرخ پیام

□

ز دست کوته ناید هوای سرو بلند

□

درافکند ختلی به ناوردگاه

□

قبای ترک که تنگش کشیده در آغوش

□

یک امروز با خویشتن هوش‌دار

□

بهره ز وصل تو جز فسانه ندارم

□

نمائی به ما نقش و پیدا نی

□

که مگر حدت حداد کند با سندان

□

فرود آمد از اسپ و بگذارد گام

□

که نور عقل سحر را به جعد خویش کشد

□

بزرگی و دانائیش دلپذیر

□

شاه غیرت که دل از وی خط ترخانی داشت

□

سوی چاره شد مرد بسیار هوش

□

جاوید کف گرفته جام جهان نمایت

□

چو هست آسمان بر زمین ریز خاک

□

پیوند بسر رشته‌ی گیسوی تو دارد

□

ستردند و بر وی پراگند مشک

□

ز فرات آب روان کن بزن آن آب خضر بر

□

فسیله همی تاخت از رنگ‌رنگ

□

بود دریغ که در چشم آفتاب کشند

□

که ما را هنر چند باید نهفت

□

آن بوسه تورا به ناسزای تو

□

همم خشم و جنگست و هم داد و مهر

□

محتشم منتظر دولت دیدار هنوز

□

فرستاد و خود رفت گیتی فروز

□

کز وی هزار قافله فرخنده می‌شود

□

بترسم که آید ازان تخم رست

□

چو ماری گنج یاقوت لبت را پاسبان باشد

□

که تا بر سر آرد سری بی‌کلاه

□

کانکس که خبر دارد از آه سحر ترسد

□

ز روی زمین شاخ سنبل چنیم

□

توسن نتازند از جفا رعنا سواران بیش ازین

□

نباید که مرگ آورد تاختن

□

صد هزاران خم باده هر طرف جوشیده گیر

□

نهاده ز عنبر به سر بر کلاه

□

رنجید همانا که درین هم سخن استش

□

که آمد ز ره بچه‌ی نره شیر

□

بندی است سخت محکم این هم تو می‌توانی

□

به نزد سپهبد جهانگیر سام

□

نهفته در حرکت‌های آرمیده‌ی اوست

□

ابا زال خرم دل و شادکام

□

پای کوبان آشکار و مطربان پنهان چو راز

□

بخواند و بزرگان لشکرش را

□

کوتاه ساخت رشته‌ی عمر دراز من

□

که پشت سپاهند و زیبای گاه

□

ناوک چرخ گلستان، غنچه‌ی بی دهن نگر

□

به دیدار ایشان شود شادکام

□

دل به صد راز نهان ماندن آن مضمونم

□

گرازان و خندان و دل شادمان

□

چه‌های و هوی برآید ز مردگان قبور

□

به فرجام روزی بپیچد تنش

□

نیست ممکن بس کزان زیبا سوارم شرمسار

□

ازان زخم گرزش که یارد چشید

□

این خود به زبان گویی اما نکنی دانم

□

یکی پاک دل مرد چیره‌زبان

□

ز خون گرمش آتش از زبان نیشتر گیرد

□

فروزان به کردار آذرگشسپ

□

شببوا لی بنفخه یسکر نفخه السحر

□

نبینیم شاها تو فریادرس

□

ز تن تا نگسلد پیوند جان مبتلای من

□

که رستست شاداب با فرهی

□

به قعر چاه و زندان درنگنجد

□

چو رود روان خون همی ریختند

□

بلیه‌ی تیغ دودم گشت و فتنه‌ی تیر دوسر شد

□

که روشن روان بود و بی‌خواب بود

□

شه ای عبارت از در برون ز بام فرود

□

پسندیده اندر همه کارکرد

□

پاسبان مردم چشم نگران بود مرا

□

ز کم دانشی بر من آمد گزند

□

سرهای پیران هدی بر شاهراه آویخته

□

که هرگز از خنکی آن هوا نساخت مرا

□

ولیک کوشش می‌کن که کوششت بپزاند

□

تندخو تلخ سخن تیز نگاهست امروز

□

عمرش درازتر شد عیشش لذیذ آمد

□

عذار شاهد عصمت شکسته رنگ شود

□

ور بپرسی بپرس از ناهید

□

ز هر کشوری لشکری خواستیم

□

برسان به بقای جاودانم

□

که هرگز مبادا روان نام اوی

□

اذ کان کذاک یوم بیدر

□

زنیکی دهش باد برتو درود

□

خواجه سر این سفر ندارد

□

شود زندگانیش ناسودمند

□

یکی خراب و یکی مست وان دگر دلشاد

□

به آیین نیکو بخسرو سپرد

□

تا چرا راه چو مایی می زنی

□

سوار ایستاده درو ارجمند

□

بانگ برزن که پهلوان آمد

□

بشاهی بسان پدر باشد اوی

□

ور مرد رهی درآی در کار

□

که از مهتران نام گردی ببرد

□

فقر چو شیخ الشیوخ جمله دل‌ها مرید

□

غم آمد تو را دل پر از خون مرا

□

خون دل سر در گریبان می‌خورم

□

که او را زشاهان نباید شمرد

□

بر رغم دربان دربان چه باشد

□

بیایم بر پهلوان سوار

□

از چه خاست و از خشک و تر رسید

□

کمان را بزه کرد و یک چوبه تیر

□

بگفت دیدم معدوم را که شیء باشد

□

چه در آشکار و چه اندر نهان

□

از دست تو در جهان نهادم

□

که نزدیک ما نیست لشکر بسی

□

یکی خراب و یکی مست وان دگر دلشاد

□

وزان کشتن ایرانش آمد بمشت

□

زیرا که این بیابان خون‌خوار می‌نماید

□

چه مردان بردع چه یک مشت خاک

□

زیرا که شود جامه یک تار به آمیزش

□

گرانمایگان را گرامی کنیم

□

چون به موییم در فروبندی

□

که ای شاه بینا دل و راه جوی

□

به وثاق ساقی خود بزدیم حلقه بر در

□

ببخشید و گیتی بدو باز داد

□

چه کفر و چه دین چه تخت و چه دار

□

ستاره ز نوک سنان روشنست

□

بنفشه وار سوی پست منگر

□

نبینی مگر گرز و شمشیر کین

□

نه نقش حق نه صورت باطل بمانده

□

بپیکار خسرو میان را ببست

□

نوحه کردم که او زیانم کرد

□

نویسند برتاجها نام تو

□

دیده هر راز دل که پنهان بود

□

بدو گفت مهتر تویی بررمه

□

وی دیده خویشتن ز تو قایم خرام عید

□

همان نامه پوشیده در جامه داشت

□

بنهاد محک به امتحانی

□

سه ترک سر افرازشان پیش رو

□

سلح‌ها را بدرانید آخر

□

دل شیر دربیشه شد بد و نیم

□

تا تو از در در نیایی از دلم غم کی شود

□

بگریان زنی ماند آن خوب روی

□

گر تو چو مرغی بیا برپر و از در مپرس

□

بدان رنگ رخ را بیاراستی

□

چشم صورت صفات بین دیدم

□

همین روشن و مایه وربخت نو

□

ز کجا بانگ سگان و ز کجا شیر زئیر

□

نبد مرد بهرام روز نبرد

□

کو یوسف کنعانی تا چشم بر اندازد

□

پرستشگهی بود و فرخنده جای

□

که چاره سازم من با عیال خود به فرار

□

شد از خشم رنگ رخش ناپدید

□

اشک ریزد نام من دشمن نهی

□

نجویم خور و خواب و آرام گاه

□

بگرفته بیخ‌های درخت و دهد ثمار

□

برفتند زان فیلسوفان چهار

□

همچو گویی سر مردانش به چوگان آید

□

که چندین غم ورنج باید فزود

□

مرا چو آن نبود این بقا چه سود کند

□

همه کار ز اندیشه بگذاشتی

□

دیگران هستند از مشتی کهی

□

به زمزم همی رای زد با مهان

□

اگر به مشرق و مغرب ضیاش عام بود

□

نفس در بند و دیو در زندان

□

طالب یک ذره عیان بوده‌ام

□

به خم کمندش درآورد و برد

□

وگر ز ما طلبی کار کار کار بود

□

محب را ننماید شب وصال دراز

□

زان خط محقق است که شد نسخ ناز تو

□

پیامی که داری به لیلی بگوی

□

عیسی و خر در یکی آخر کجا دارند پوز

□

چه نعمت است که بر بر و بحر می‌باری

□

تا حقه‌ی پر درت هرگز به دهن خندد

□

شد و تکیه بر آفریننده کرد

□

کاین نیست قرائاتی کش فهم کند اخفش

□

عالمی گشت و به گرداب خطر بازآمد

□

که شاهی نیم من سپاهی ندارم

□

بگیرند و خرم شود دشمنش

□

مغلطه گوییم به جانان سپرد

□

خویشتن سوخته‌ام تا به جهان بو برود

□

همچو مرغی مانده در دام ای غلام

□

سخندان بود مرد دیرینه سال

□

خشک لبی و چشم تر مایده بین ز خشک و تر

□

همه عمر زنده باشی به روان آدمیت

□

بی عارض چون تو مهربانی

□

سرش کرد چون دست موسی سپید

□

پشت دل و پناه جان پیش درآ چو شیر نر

□

بعد از من و تو ابر بگرید به باغ و راغ

□

خاک کند چون تو هزار ای غلام

□

فرو رفته پای نظر در گلش

□

زرگر بخشایشش وام گزاران رسید

□

علم دین محمد به محمد برپای

□

دل گیرم و کارزار درگیرم

□

حکایت به گوش ملک باز رفت

□

پر ز شاخ زعفران و پر ز نسرین یاد دار

□

چنین صنم نبود در نگارخانه‌ی چین

□

نیزه بالا خون ز بالای سرم زان بگذرد

□

شبش درگرفت از حشم دور ماند

□

گشته بودی ز عاشقی بیزار

□

وفایی از کسی جو که امینست

□

لعل لب تو بنده نواز است چگویم

□

نه بروی که برخود بسوزد دلش

□

زحل ز پرده هفتم پی نظاره رسید

□

لو کان جالینوس اصبح مدنفا

□

چرخ سرگردان چو پرگاری شود

□

تغابن نباشد رهایی ز بند

□

شود دمی همه تار و شود دمی همه پود

□

هر جا که دست غمزده‌ای بر دعای تست

□

نه هم آخر تو خوشی نام سیه بار کنی

□

نه رشوت ستانی و نه عشوه ده

□

که از شراب تو اشکوفه کرده‌اند اشجار

□

سبته لحاظ الغانیات الکواعب

□

پیش تو جز جان خود سپر که پسندد

□

به شفقت بیفشانش از چهره خاک

□

تو هوش دار چنین گر چنان نمی‌آید

□

که این چو دانه‌ی نارست و آن چو شعله‌ی نار

□

از نقد حضور غمگساران

□

که گویند یارا و مردی نداشت

□

دیو رها کرد رخت چتر سلیمان رسید

□

رختش همه در آب خرابات برآرید

□

کز ضمیر آهوان چین خبر می‌آورد

□

که طفلان بیچاره دارم چهار

□

بی‌دست برد چوگان هر گوی ز میدانش

□

نتواند که همه عمر برآید ز سجود

□

ما تا ابد به کون و مکان باز ننگریم

□

مزن طعنه بر دیگری در کنشت

□

ز پیدا و نهفت او جهان کورست و هستی کر

□

خالق صبح و برآرنده‌ی خورشید منیری

□

اقبال جاودانی جان را ز در درآید

□

دگر تا چه راند قضا بر سرم

□

صورت نو در دل مستان نگار

□

ضیع العمر أیوما عاش او خمسین عاما

□

تن فرو دادیم و جان افشانده‌ایم

□

چو بیند که درویش خون می‌خورد؟

□

مشغول کار دیگر گشت و دگر هنر

□

پس گره بر خبط خود بینی و خود رایی زدم

□

آخر که یابد آخر این راه را نهایت

□

وزان جا بتعجیل مرکب براند

□

دانک او سرمه ایت می‌ساید

□

به زنجیر سبق الایادی مقید

□

دستش از موی باز بر بسته

□

تو بگذار شمشیر خود در غلاف

□

که خاطرم نفسی عقل گشت و گاه جنون شد

□

تا شوی در عالم تحقیق برخوردار دل

□

بی سر آنجا چون گریبان اوفتاد

□

ز هیبت به پیغوله‌ای در گریخت

□

نه چو روسبی که هر شب کشد او بیار دیگر

□

درخت دولت بیخ‌آور برومندش

□

به صد مستی ز کفر و زهد جستم

□

طمع کرده در صید موشان کوی

□

که اندیشه‌ست خون آشام دیگر

□

وقت دیگر طفل بودی شیرخوار

□

پس اساسی بر زیان خواهم نهاد

□

به از صائم الدهر دنیا پرست

□

که به است یک قد خوش ز هزار قامت کوز

□

حیفست اگر به دیده نروبند راه را

□

در طلب خویش علم چون کنم

□

به یک ساعت از دل بدر چون کنم؟

□

روی بین و رو مگردان ای پسر

□

فنار غرامی لیس یطفی لهیبها

□

باز کش آخر عنان را باز پس

□

نخوانده بجز باب لاینصرف

□

آخر یکی نظر کن و این کار را برآر

□

که ساکنست نه مانند آسمان دوار

□

چل روز نیز واطلب از قعر سینه‌ای

□

نشاید بریدن نینداخته

□

ز چنگ دوست رهیدن طمع مدار مدار

□

سطا علی بقلب کالصفا القاسی

□

دامن آفتاب تر گردد

□

چو چنگ اندر آن بزم خلقی نواخت

□

رخ او گلفشان شود نظرم گلستان شود

□

ستمگر نیز روزی کشته‌ی تیغ ستم گردد

□

کانجا به دو جود جان را مقدار نمی‌بینم

□

شنیدم که برگشت از او روزگار

□

زانک چنین ماه صبر بود که قرآن رسید

□

چون سعادت نبود کوشش بسیار چه سود؟

□

از در آنکس که پرده‌دار ندارد

□

نیارد دگر سر برآورد هوش

□

هم از یاقوت خود داده زکاتش

□

ای بسا آب که بر آتش دوزخ ریزیم

□

گر عهد کنی با من، محکم نکنی دانم

□

چو یک سو نهادی طمع، خسروی

□

کاین دم به رنگ دیگرم از بیم و از امید

□

توبه تا من می‌کنم هرگز نباشد برقرار

□

عطار ز روزگار دارد

□

نگر تا چه تشریف دادت ز غیب

□

تا جایگاه ناف دریدن گرفت باز

□

که نه از پنجه‌ی هر بوالهوسی برخیزد

□

راستی نیک غمگساری تو

□

عنان سلامت ندارد به دست

□

ز دست دوست فروکش هزار جام مترس

□

کاین به سرپنجگی ظاهر جسمانی نیست

□

گر خصم بود هزار مندیش

□

بهل تا نگیرند خلقت به هیچ

□

چرا نباشد لمتر چرا نیفزوید

□

کز وی به دیر زود نباشد تحولی

□

چو جمله به کار خویش حیرانیم

□

چو کرم لحد خورد پیه دماغ؟

□

کو کشدش جانب هر دشت و غار

□

که اعتماد نکردند بر جهان عقال

□

زیرا که نه مستم و نه هشیار

□

بدن تازه روی است و پاکیزه شکل

□

تا ز خوابش تو نخسپی ای پسر

□

بر من و تو روز و شب و ماه و سال

□

از وجود و از عدم برداشتیم

□

بروید گل و بشکفد نوبهار

□

با لب لعل و جان سنگینید

□

یکتا کنیم و پشت عبادت دو تا کنیم

□

بردار کشیدش و ادب کرد

□

کیش بگذرد آب نوشین به حلق

□

خشت گل تیره‌ای ز آب جهنم بخیس

□

دولت و جاه آن سریست، تا که کند اختیار

□

دل به صفت همچو گوی بی سر و پا ساختن

□

سر پر طمع بر نیاید ز دوش

□

نیم از نفخ روح و زیر و بم سیر

□

ور کسی گوید جز این میلست و مین

□

نیفتدت که نصیبی بدین خموش رسد

□

که یک‌دل بود با وی آرام دل

□

جمره عشقت بگدازد جلید

□

شادمان گردد و دیگر به سر غم نشود

□

کامروز ورای کفر و دینیم

□

در حجره اندر سرا بوستان

□

سبزه پیادست و گل تر سوار

□

بنیاد حکم اول، زیر و زبر بباشد

□

که سنبل از نمکدان می برآورد

□

به یک دستش آمد، به دیگر بخورد

□

تا برشمار موی تو سرها همی‌دهند

□

و عندی غرام یستطیل علی الصبر

□

صد قوم دگر دیدم سرگشته بسان من

□

دگر خیمه زد بر سر کوی دوست

□

منک الهدی منک الردی ما غیر ذا الا غرر

□

وافتضاحی بکم ضلال قدیم

□

دل کی نهد بر خویشتن آن کز وطن افتاده شد

□

کند ملک در پنجه‌ی ظالمی

□

مرگ جان بخش شود بلک ز جان دلجوتر

□

در هر چه بعد از آن نگرد اژدهای اوست

□

از سر بنهیم سرفرازی

□

وگر نه مجال سخن تنگ نیست

□

ترس ز ویل لکل جمع مالاوعد

□

حق عیانست ولی طایفه‌ای بی‌بصرند

□

بر در او جان غم فرسود خویش

□

هوی و هوس: رهزن و کیسه بر

□

مگوی تلخ سخن‌ها به روی ما که نشاید

□

دریغ گنج بقا گر نبودی این مارش

□

اگرش می‌کنی خداوندی

□

نبینی دگر بندی خویش را

□

ز دوزخ ایمنست و زمهریرش

□

وفا نمی‌کند این سست مهر با داماد

□

هیچکس را خط امان نرسد

□

خیال است پنداشتم یا به خواب

□

در آب و گل لیکن چو دل در شب ولیکن چو سحر

□

چشمه‌ی سلسبیل زند منبل

□

به میان در آی آخر ز میان چه می‌گریزی

□

که کودک رود پاک و آلوده پیر

□

که نبودند اندر این سودا چو ساطوری دوسر

□

دوای درد منست آن دهان مرهم دان

□

از وحدت تو هستی دیار نماند

□

به خشنودی دشمن آزار دوست

□

جان من از جان تو چیزی شنود

□

که تا به زیر زمینم در استخوان ماند

□

خرد گم کرده سرگردان بمانده

□

شب توبه تقصیر روز گناه

□

تا بر سرین خرقه رود جان باخبر

□

دور فلک آن سنگست، ای خواجه تو آن جامی

□

این عذاب سخت صد چندان بود

□

شفیعی برانگیز و عذری بگوی

□

پیش او بنشین به رویش درنگر

□

خرده‌ای دیگر حریفان را غرامت من کشم

□

زانکه ندارد کران، وادی هجران من

□

که گل مهره‌ای چون تو پرداخته‌ست

□

روانه جانب دریا که شد مدار سفر

□

ق اذا لم تحط بذلک خبرا

□

کز مستی آن هرگز هشیار نخواهم شد

□

ز دوران بسی نامرادی بری

□

وگر نه درفکنم صد فغان در این بنیاد

□

یاران بدین قدر بکنند احتمال دوست

□

چون ز غفلت ما به ساحل مانده‌ایم

□

که غرقه ندارد ز باران خبر

□

مرا قرار نباشد به بو مرا مدهید

□

و فی السماء لایات لمن عقلا

□

جان و دل در بی نشانی با فنا هم‌خانه شد

□

در این جود بنهاد و در وی سجود

□

چونک در چنگ نیایی تو دوتا اولیتر

□

بزن تا بیدقش فرزین نباشد

□

از دایره‌ی ماه رخ از نقطه دهانی

□

بسی برنیامد که باران بریخت

□

ما را شهنشهیست که ملک و ظفر دهد

□

نه دست کفچه کنند از برای کاسه‌ی آش

□

که هر ساعت در افزون می‌نماید

□

همی گفت با خود لب از خنده باز

□

کو پیش از این فراق در آن آب کرد پوز

□

نه هرگز چاه پر گردد به شبنم

□

چو نفس زنم بسوزم چو بخندم اشکبارم

□

که آخر نیم قحبه‌ی رایگان

□

دل از جا می‌رود الله اکبر

□

تلخی برآورد مگرش بیخ برکنی

□

چون قصه‌ی عشق تو دراز است چه تدبیر

□

که کس دید از این تلخ‌تر زیستی؟

□

از تو شکفته گردد و بر تو کند نثار

□

بخر که دیر به دست اوفتد چنین ارزان

□

پس ز استغفار استغفار کن

□

که مقصود حاصل نشد در نفس

□

نک طور موسی از وله رقصان در آن هامون خوش

□

شکر شکنی، تیرقدی، سخت کمانی

□

در تماشای احترام تو اند

□

به سعی اندر او تربیت گم شود

□

صد دل به سعود خویش بربود

□

ز دیگر نیمه بس باشد، تن تنهای درویشان

□

اگر من غرق این دریا بمانم

□

دلت ریش سرپنجه‌ی غم شود

□

زهی عدم که چو آمد از او وجود افزود

□

عبارت لب شیرین چو لل منثور

□

فریاد ز کاروان برآمد

□

بود تنگدل رودگانی فراخ

□

چونک عشاق در سفر میرند

□

ورنه فراق خون بچکانیدی از نهیب

□

بر امیدی که دلستانی تو

□

سماع است اگر عشق داری و شور

□

گذشته‌های قضا را ادا توانی کرد

□

و ما هنالک مثن حق اثنائه

□

هرگز دوم قدم را یک راهبر نیامد

□

کجا گم شود خیر با نیکمرد؟

□

کل زمان لکم خلعه روح جدید

□

کنون که زیر زمین خفته‌اند بیدارند

□

هیچ از خود جدا نمی‌دانم

□

شنیدم که می‌رفت و می‌گفت نرم

□

فرشته خو شود آن دیو و ماه رو گردد

□

و ذالک ممالیس یدخل فی‌الحصر

□

ایشان درین طریق چو عود و شکر زیند

□

به جان آفرین جان شیرین سپرد

□

مندیها اخبرنی غیبنی کالخبر

□

باری از آب چشمه کند سنگ در شتا

□

به جان و دل غم عشقش خریدیم

□

به خواری نیفتد ز بالا به پست

□

کاین می بی‌کران مبارک باد

□

به خدمت حرمش پشت پادشاهان خم

□

تا بر سگ کوی تو فشاند

□

بتندی برآشفت کای تکله بس!

□

در غزا خویش ذوالفقار کند

□

زانکه با می مستحب حضرت مولی منم

□

تا کی ز نفس خودبین چون خاک پست باشی

□

یزک سد رویین لشکر گه است

□

چو بال و پر او دیدی تویی طیار چون جعفر

□

تا کوه و بیابان مشقت نبریدیم

□

تا مگر در آشنا خواهم رسید

□

به لشکر نگه دار و لشکر به مال

□

جمله اخلاص‌ها از او برمید

□

ساقیا باده بده شادی آن کاین غم ازوست

□

ورنه به گوشه‌ای رو گر مرد مستمندی

□

نهد شاخ پر میوه سر بر زمین

□

به وقت مرگ شیرین شد دهانش

□

فرماندهی گمارد بر خلق مهربان

□

از خیال چشم آهوی تو بس

□

به آرام دل با جوانان بچم

□

امیر جمله نباتات بی‌نزاع شکر

□

گیاهت نماید گل بوستانی

□

رویت به خط سیاه افکنده

□

که او خود نگوید بر هر کسی

□

نه زان گل‌ها که پژمردست پیرار

□

به خلق خوش طلب عمر جاودانه کند

□

دل را ز غم تو کی امان بود

□

بسی بر نیاید که گردند دوست

□

تا ز سیمین بر او گردد کارم همه زر

□

که بوی عنبرآمیزش به بوی یار ما ماند

□

دست آویز است و پایمردم

□

گره شد بر او پای بندی دراز

□

هر چه بود میل کسی آن شود

□

هر هوسناکی نداند جام و سندان باختن

□

بر طرف چمن جز گل و گلزار ندانند

□

که خوابش به قهر آورد در کمند

□

ز پیچ پیچ که دارد لهب ز یاغی باد

□

که بی‌وفایی دور فلک نهانی نیست

□

عقل را بر سر کشیدم، در صف رندان نشستم

□

که حیی جمادی پرستد چرا؟

□

باد در این خاک از او می‌رسد

□

دیگر که چشم دارد ازو مهر مادری؟

□

پس گفت نهفته دار این راز

□

که در چشم طفلان نمایی بلند

□

لیک اگر خواهی بپری پای را برکش ز قیر

□

کای گنه‌کاران هنوز امید عفوست از کریم

□

چرا بر خویشتن تاوان ندارم

□

من وخانه من بعد و نان و پیاز

□

مسی نگر که به هر لحظه کیمیا سازد

□

هنوز از کبر سر بر آسمانند

□

زآن است سیاه‌روی درویش

□

نه نیز از تو غیبت پسند آیدم

□

از یک کمان همی‌جهد این صد هزار تیر

□

خانه‌ای در ممر سیلابی

□

بی واسطه بر یک به یک نوری مسلم تافته

□

بیا تا به درگاه مسکین نواز

□

چونک میخواره نه‌ای رو شیره افشرده گیر

□

ما دهل در گردن و خر در خلاف افکنده‌ایم

□

سرگشته نگر چو آسمانش

□

که دندان به پای سگ اندر برم

□

خدا ز جانب دل روزن سرا بگشاد

□

با خویشتن به گور نبردند خردلی

□

کز لب خود زاینه شکر بربایی

□

خدایش به روزی قلم درکشد

□

ای شکرت کرده دلم را شکار

□

هر دم کسی به رسم عیادت روان شود

□

جان فشاندن هست از پروانه خوش

□

نیندیشد از رفع دیوانیان

□

جان شد و جان بقا از بر جانان رسید

□

احمال منتی که فلک زیر بار کرد

□

چون مرا سوختی چه ساز کنی

□

وگر مردی آبش ندادی به دست

□

به پرده‌های کرم دیو را کند مستور

□

بر درد نارسیده و درمانت آرزوست

□

از خون جگر شده منقش

□

که از عمر بهتر شد و بیشتر

□

بازگرد و سوی اسرارش نگر

□

چون من اندر آتش افتادم جهانی گو مباش

□

ور بخوانندت به خواهش زین قبل خرم نباشی

□

کشند از برای گلی خارها

□

سراب مرگ بود پشت بر سراب کنید

□

هم بر آن خاکی که سلطانان نهادندی جبین

□

معروف هم از لب و هم از خال

□

چو اسبش به جولان و ناورد نیست

□

تو را چه مرغ مسمن غذا چه کژدم و مار

□

به راستی که بلاییست آن نه بالایی

□

شهمات شوی و ره ندانی

□

ز تسبیح و تهلیل و ما را ز جوع

□

هم ز نظر یابد بینا نظر

□

چون گرفت از تو جان آزاده

□

وین هر دو نیست جز رقمی وز رقم مپرس

□

به سوز از جگر نعره‌ای بر کشید

□

درختان جمله رقاص و سرانداز

□

چه زمینیست که چرخش به تولا برخاست

□

عشقت به جان رسیده دل را به‌در گرفته

□

وگرنه سر ناامیدی بخار

□

ور نه چه داند ره سرمه بصر

□

که دولتی دگرت در پی است جاویدان

□

از هندستان به هندوی مویش

□

تماشاگه دیده و مغز و کام

□

صد کوه کمر بندد در خدمت تمکینش

□

نماز شام ورا خشت زیر سر دیدم

□

بر دار صد هزاران برنا و پیر بودی

□

تحمل کن آنگه که خارش خوری

□

آمیخته‌ای با جان ای جور و محالت خوش

□

که بیخ خیر نشاندی و داد حق دادی

□

چند گذاریم به غم ای غلام

□

که ننشست بر انگبینش مگس

□

باشد که بدید آید بسیار بشوریدش

□

پخته داند کاین سخن با خام نیست

□

که گشتن خویش را قربان ندیدم

□

به فریاد قالوا بلی در خروش

□

آنک از شراب عشق ازل خورد یا چشید

□

اگر تو خشمگنی ای پسر و گر خشنود

□

مرده دلم بی می ناب ای غلام

□

زند در گریبان نادان مست

□

ننگت نمی‌آید که خر گوید تو را خروار کش

□

گو مباش اینها که ما رندان نافرزانه‌ایم

□

خامشی از من و بیداد از تو

□

گرش دوست داری بنازش مدار

□

دست نگیرد هنرش سود ندارد خردش

□

هر کجا طعمه‌ای بود مگسیست

□

من درین خون ریختن یار توام

□

ز رستنگه موی سر تا ذقن

□

زیر و زبر شدم چه شد زیر و زبر بگیرمش

□

منورست چنان کاسمان به طلعت ماه

□

که هر کو شمع جان جوید غم جانش نمی‌بینم

□

که ای خوب فرجام نیکو سرشت

□

بگفتم چیست این گفتا همی‌غلطم در احسانش

□

ز دست ظالم بد دین و کافر غماز

□

پرتو آن آینه جان دیده‌ام

□

ز گفتار پیران نپیچند سر

□

میان طره مشکین آن طرار جوییدش

□

اذا کان من عندالملاح ملاح

□

گرچه دایم غرق طوفان می‌زیم

□

فضول آتشی گشت و در من گرفت

□

تا کشم او را برهنه بی‌قبایی سیر سیر

□

که در مشاهده عاجز کنند بتگر چین را

□

مست خط غالیه‌پوش توام

□

که شب دزد بیچاره محروم شد

□

آتش نفروزد او شعله نگردد بلند

□

بر آب و باد کجا باشد اعتماد نشست؟

□

تا ابد بر یک درایی پی برم

□

نویسنده عمر و روزی است هم

□

چشم بختش خفته بادا تا الی یوم المعاد

□

در زبان عام و خاصان را زبان افکنده‌ای

□

روی بر خاک آستان توام

□

گشادند زنجیرش از دست و پای

□

با جگر مرده ریگ ساقی جان در ستیز

□

به سیم سوختگان زرنگار کرده سرای

□

از حلقه‌های آن شکن زلف دلربای

□

برو دامن راه دانان بگیر

□

مخور باده در این گلخن بر آن سقف معلا خور

□

ورنه بر خود عاشقی جانباز چون پروانه باش

□

برگذر تا به منزلات سروش

□

سفر کرد و بر طاق مسجد نبشت

□

خاکست خرابتر ز مهتر

□

مگست نیش زند چون طلب نوش کنی

□

در عالم عشق مقتدا گشتیم

□

به ناداشتی دوده اندوده‌ای

□

که قدر از چو تو بدری بیافت آن اعزاز

□

زنهار از آتشی که به چرخش دخان برفت

□

دایما نظارگی نور باش

□

نمی‌مرد و خلقی به حجت بکشت

□

یتیمان را تو نالیدن میاموز

□

آن را به ناز در بر خود آرمیده گیر

□

پیشگه چون جویم و آهنگ پیشان چون کنم

□

جهان ماند و خوی پسندیده برد

□

ز نقش سیر کند عاشق فنا دارد

□

مرغ سحر برکشیده نغمه‌ی داود

□

همه را مست خواب بنماید

□

ز چندان هنر چشم عقلت ببست

□

در خاک خزیده صبر چون موش

□

اگر هر جا که شیرینیست چون زنبور بنشینی

□

بی دل و بی جان شدم ای جان من

□

یکی مردمی کن به نان و نمک

□

هزار قفل گران را دلش کلید شود

□

ولیک تا رمقی در تنست می‌پویم

□

پرتو رویت بتافت اقرار شد

□

ز واماندگان پرس در آفتاب

□

پاش را با مسکن و با جا چه کار

□

به کید سحر چه ماند که ساحران سازند؟

□

پس به عشق او تولا چون کنی

□

که هر کس نه در خورد پیغام اوست

□

کز بدن جان برون نمی‌خسبد

□

ما کان الا لیلة دیجورا

□

محو گشته ز چشم زود بود

□

در ایام پیری به هش باش و رای

□

کرده روان به کنعان از مشک کاروانی

□

دمیده بر سر خاک تو خار خواهد بود

□

نشانی نبودت هرگز چو نفست همنشین باشد

□

وگر دیده برهم نهی در دل است

□

زین بیش سر میفکن چون شمع در کنارم

□

بو که قبولش کند بلال محمد

□

دردی و درد هر دو با هم یار

□

که راضی به قسم خداوند نیست

□

لیک جان کرده‌ام نهان از تو

□

خاک مصرست ولی بر سر فرعون و جنود

□

که گفتم نیست از جانم اثر باز

□

بخواری بگرداندش ده به ده

□

از باده که خوردم خبرم نیست که هستم

□

ما مور میان بسته دوان بر در و دشتیم

□

چندانکه با سگان طبیعت چخیده‌ام

□

نهان خورد و پیدا بسر برد صوم

□

به هر حساب که هستم اسیر خویشتنم

□

عندی وان حسنت فی اعین الناس

□

فعلت به گشت گشته چندین صور نموده

□

که در خانه کمتر توان یافت صید

□

خطابت آید از پیشان که هرچ آن جستی آنی تو

□

در چشم آفتاب کشد خاک پای تو

□

پس به معنی فوق گردون آمدن

□

چو حاصل همین بود چیزی نبود

□

از مصلام به زنار کشی

□

تباه‌تر شکنی هر چه خوشتر آرایی

□

شد غرقه به بوی آشنایی

□

چو استاده‌ای دست افتاده‌گیر

□

گم گشتم و بال و پر نمی‌دانم

□

بهارگاه و خزان باشد و دی و مرداد

□

تا کی بود ز زلفت در دل فتاده تابی

□

که ناخوب کردی به رأی تباه

□

چاره‌ای کن راه آن میثاق زن

□

که پس از مرگ میسر نشود درمانش

□

گر یار چنین سرکش و خونخوار نبودی

□

که هم روز محشر بود داوری

□

ای همه تو هیچ چرا مانده‌ایم

□

ملخ به خوردن روزی هم او فرستادست

□

تا شوم از جان و دل هندوی تو

□

که عالم به زیر نگین آوری

□

من همچو کمان کجات جویم

□

مرا پیری خراباتی، جوابی داد مردانه

□

ز شوقش به خون روی خود می‌نگارم

□

تو آنی که در خرمن آتش زدی

□

به از تسلیم رویی می ندانم

□

چنین بلیغ ندانند سحر در بابل

□

خون شود جانم اگر در خون کشی

□

که جمعیتت باشد از روزگار

□

خویشتن را خاک این در داشتن

□

لعلک ای ملیحة ان ترودی

□

چند زنی بیش ازین طبل به زیر گلیم

□

نه صبر شنیدن، نه روی جواب

□

که فرو بست زبانم غم تو

□

درویش دست گیر و خردمند پروران

□

شب مخسب و شورشی در ما فکن

□

که یارد زد از امر معروف دم؟

□

دیده‌ی نیم‌خواب بیداران

□

بان لم تزل تبکی اسی و تألت

□

از طفل مزاجی همه انگشت مزیدیم

□

که با هستیش نام هستی برند

□

زان با تو پر زنم من کز تو خبر ندارم

□

نه همه مستمعی فهم کنند این اسرار

□

جانت را شایستگی یار ده

□

که پیکان او در سپرهای جفت

□

کج مکن چون زلف خود پیمان من

□

مرگ خوشتر که زندگانی تلخ

□

زیرا که جای عاشق جز دار می نبینم

□

نه مردی بود پیش مردان نشست

□

حیله چه گویم کنون و چاره چه سازم

□

حاجت برم که فعل گدایان خرمنست

□

گر تو ز در خودم برانی

□

به از فاسق پارسا پیرهن

□

من آن عطار دردی‌خوار مستم

□

که بار از طاقت مسکین فزونست

□

تا به جان در شدم به کار تو من

□

که هر ذره از ما به جایی برد

□

خون دل را به دیده راه کنم

□

پلنگان رها کرده خوی پلنگی

□

همه زان زلف پر شکن شکنی

□

که بر دوزخ نیستی بگذری

□

ز دل خوش بر نمک می‌زد کبابی

□

از آدمیی به که درو منفعتی نیست

□

هر تویی عشق دگر دارم ز تو

□

هنر خود بگوید نه صاحب هنر

□

ما را تو به راه آسیا دیدی

□

اگر به روز قیامت بود گرفتاری

□

می نیاید از دلم جز بوی تو

□

به یک دم نه مردی بود سوختن

□

درین خمخانه‌ی رندان بت از بتگر نمی‌دانم

□

ترکی که ازو بتر نباشد

□

یا نه خوش خوش داد این ایام ده

□

مسلمان ز جور زبانش نرست

□

چون در فنای عشقت ذوق بقا چشیدم

□

به بوی آنکه تمکینش کند شاه

□

وز دفتر عشق ما سطری دو سه بر خوانی

□

حکیمی، سخنگوی بسیاردان

□

تیر یک یک غمزه‌ی جادوی تو

□

یخایلنی ما بین جفنی و حاجبی

□

گر نمی‌سازم بتر می‌سوزدم

□

گناهم ز دادار داور بخواست

□

که به یک درد توبه بشکستم

□

وگرنه ما همان مشتی غباریم

□

چون عمر آمد به سر چه سازم

□

که طبعش بدو اندکی میل داشت

□

ره به عدم بر تو تا غبار نیابی

□

هر جا دلیست بسته‌ی مهر و هوای تست

□

این عجایب بین که چون بینا و نابینا شدم

□

که احسان کمندی است در گردنش

□

یا نصیبی یا نشانی داشتم

□

ابت المحاسن ان تعد و توصفا

□

تو از سیه گلیمی بویی از آن ندیدی

□

تو از گفت خود مانده‌ای در قفس

□

همه عالم و مافیها به نیم ارزن نمی‌دانم

□

چون می‌رود هر آینه بگذار تا رود

□

بانگ بر خیل بنی آدم زنم

□

به خانه در آوردش و خوان کشید

□

جان من است جانان، جان دلنواز دارم

□

بهتر ز دیده‌ای که نبیند خطای خویش

□

از سر کین چین در ابروی افکنی

□

که چون مقل نتوان شکستن به سنگ

□

بر من از مژگان سنان چندی کشی

□

سر ننهد به بندگی، بر خط پادشاییت

□

تا کنم یک دم فغانی بی‌تو من

□

چو داروی تلخت فرستد حکیم

□

بی نور رخت جهان نبینم

□

لا زال فی اهنی الحیوة و ارغد

□

رهزن شدند ما را مشتی حرام‌زاده

□

چه آن را که بر گردن آمد خراج

□

لایق من آن باشد کاختیار بگذارم

□

تو بهمیه وار الفت، به همین گیاه داری

□

چون خاک مقام بی‌صلاحی‌ایم

□

نیاورد خواهد بهای درست

□

نه کفرم ماند و نه ایمان کجایی

□

الا و منزله رحب لقصاد

□

صد ابلق تنگ بسته داری

□

که من بر خطا بودم او بر صواب

□

با دلشدگان راه مناجات گرفتیم

□

گردش دد و دام گشته انبوه

□

هست در هر قطره صد طوفان ز تو

□

نماند بجز نام نیکو و زشت

□

لاجرم نادان و دانا می‌روم

□

در رخنه دیر بت‌پرستان

□

کو نهد از بیم گامی سوی تو

□

ولیکن خزینه نه تنها مراست

□

نه ختن ماند و نه نیز نگار ختنی

□

خار که خلید دامنت را

□

سر سبزی خط تو گزیده

□

که شرمت ز بیگانگان است و خویش

□

چون غمزه‌ی غمگسار دارم

□

نامه نانبشته او خواند

□

او را ز جگر کباب داده

□

که نه صبر داری نه یارای ایست

□

وقت است که این پرده‌ی پندار بسوزم

□

کانچنان پیشه‌ور که در خور تست

□

در خرابات آی تا حاصل کنی معیار داری

□

پراگندگان را ز خاطر مهل

□

من سبک از بار گران گم شدم

□

وان نشاط سواریش داده

□

کز دست غمت پای ز سر باز ندانم

□

سرش خواست کردن چو جوزا دو نیم

□

من بدین عمر مختصر چکنم

□

پر زیور و عطر کرده آفاق

□

بیرون ز غم تو نیست کارم

□

تهی آی تا پر معنای شوی

□

زانکه با او باده کمتر می کشی

□

آن پرستش نه ماه دید و نه مهر

□

کز تف او عقل را تا منتها حیران کنیم

□

که اسفندیارش نجست از کمند

□

نه آنی که شعیبم را شبانی

□

حاضر شده‌ایم تند و سرکش

□

سر چند دارم آخر بر آستان نهاده

□

که عاجز شوی گر درآیی ز پای

□

خالی نبود یک نفس از جستجوی تو

□

در خورد هزار گریه بیش است

□

چون ز بحر چشم خود را دامن‌تر یافتم

□

فشاند سر دست بر کاینات

□

تو که جان منی بجای منی

□

هم خازن و هم خزینه پرداز

□

زار زیر علمت می‌میرم

□

به منزل رسید اول کاروان

□

بنشانده به ره نگاهبانان

□

چون مرده که جان به دو رسد باز

□

تا بگردند اهل دل در خون ز تو

□

بدان را تحمل، بد افزون کند

□

گو آن تو ای عاشق مجنون شده‌ی من

□

کان دعا در برآورد ز دهان

□

کرده‌ام جان کمر چه می‌طلبی

□

که ای سست پیمان سرکش درآی

□

فانی گردیم و جاودان باقی

□

تازه‌روئی گشاده پیشانی

□

گه مستمعان التحیاتیم

□

دل افگار و سربسته و روی ریش

□

با تو گر دستم دهد آن می‌بسم

□

آبی ز سرشک بر رخم ریز

□

گه بر سر کام کام داریم

□

ز فعل بدش هرچه دانی بگوی

□

تا بو که وجودت را از غیر بپالایی

□

در خواندن شعرها هوسناک

□

بینی که ز مرد زاده باشیم

□

به حسرت ببارید و گفت ای غلام

□

ولی ره نیست بهتر از زبونی

□

عاقلان جز چنین ندانندت

□

گرچه دلی است او را پی با حجاب برده

□

که اول سگ نفس خاموش کرد

□

اکنون چو سر زلفش، از دست بشد کارم

□

الا که برفت و دست برداشت

□

وقت نامد که خط اندر خط زنار کشیم

□

ندانی که من مرغ دامت نیم؟

□

هم نه اینی هم نه آن هم این هم آن

□

بنشست به سایه درختی

□

عمری به سر بگشتم و با آشیان شدم

□

نپاشند در هیچ دل تخم کین

□

از کعبه‌ی ظاهر ره خمار گرفتیم

□

کامد اجل از جهان ربودش

□

که به جان آمد ازین غصه تن ممتحنم

□

دگر جمع گشتند و هم رای و پشت

□

بو که یکدم بشنوی اسرار او

□

وافاق گرفته موج لشگر

□

اگرچه هر زمان افزونت جویم

□

که ای نیکبخت مبارک نهاد

□

بس گرد همه جهان برانم

□

در چشم عرب بلند پایه

□

بگذاشته دست از بد صد بار بتر کرده

□

که دد ز آدمی زاده‌ی بد به است

□

تا دل ز غمش به تاب بینی

□

گه آبله سود و گه ورم بست

□

این ننیوشم از این زبان که نداری

□

کز ایدر سگ آواز کرد، این منم

□

آرزوی حقه‌ی للی تو

□

بیرون بری از سپهر تارک

□

خون خوردن و خاموشی زین دلشدگان تا کی

□

که دشمن چنین گفت اندر نهان

□

جهان از وی پر و او در جهان نه

□

یگبارگیش جواب دادم

□

جوهری دل شو و گوهر ببین

□

ز قعر ثری بر ثریا رسند

□

همه از روی من فرو خوانی

□

گل نامه غم به دست گیرد

□

چه گویم چون درین معرض نه نطق و نه دهن دارم

□

سبک تر برد اشتر مست بار

□

تو ز غیرت جمال ننمایی

□

زنجیر برید و بند می‌سوخت

□

مدتی غمخواره‌ی هجران شدم

□

وگر گم کنی باز ماندم ز سیر

□

چون مرغ بسمل در رهت مست از خط نوخیز تو

□

در تو آرد نکو سرانجامی

□

زین شیوه ندیده‌ایم سودایی

□

نه وقتی که منشور گردد کتاب

□

عالمی را همچو شیدایی ببین

□

بی‌شرم کسی که شرم بادت

□

همان بهتر که دریایی بباشیم

□

ملخ بوستان خورده مردم ملخ

□

اینم به باد دادی و آنم بسوختی

□

اقبال بر او نظر نینداخت

□

قولی به زبان همی برآریم

□

که نتواند از خود براندن مگس؟

□

اگرچه جان معین می ندانم

□

انداختن کمندت این بود؟

□

خود هم تک برق آمد شبرنگ خیال تو

□

که باشد گنهکاری امیدوار؟

□

من دست و ترنج پیش او دارم

□

بردی همه آلتی تمامش

□

بر درگه او به عجز جان دادن

□

اگر خط درکشی جرم و خطا را

□

تو نیز درین میان فرو شو

□

چار بالش نه ولایت خاک

□

پیش روی تو پیشکاره کنم

□

چون شبان آنگه که گرگ افکنده باشد میش را

□

ما را چو زبون بینی در کار کنی حالی

□

غلغلی در فکن به آتش تیز

□

ز شوق جمله‌ی ذرات در سفر بینی

□

مرغ آبیست چه اندیشه کند طوفان را

□

نیست دشوار و من آسان یافتم

□

انداخته دید دامی از دور

□

بی مرقع گرد و با زنار شو

□

برنگیری، رنج بین و گنج یاب

□

خون می‌گرید ز شوق دانه

□

سرگشته چو بخت خویش می‌گشت

□

ما چو شمع از تف آن بگداختیم

□

که ناخوش کند آب استاده بوی

□

شوی در راه او بی اختیاری

□

در ده نه و لاف دهخدائی

□

طلسماتی که هر دم ما نهادیم

□

که ملکت برفتش به بازی ز دست

□

بی سر و پای می‌دویدستی

□

خود ماند و رفیق را تراشید

□

مرا ز چاه به ماه ار بر آوری تو توانی

□

که جان در سر کار او می‌کنی

□

ابجد خوانان این دبستان

□

گفته سخن خرابی خویش

□

هم دست خوش گرفته هم پایمال کرده

□

جوان دولتی سر برآرد ز مهد

□

از لعل تو یک شکر کند دین

□

غمگین پدر از حکایت او

□

چه نیک کنی چه بد سگالی

□

به خدمت بدین مرغزار اندرم

□

دارم ز تو صد منت کامشب بر ما آیی

□

آمد سوی آن عروس خاکی

□

از دست غم تو چون فغان دارم

□

که بیوفایی دوران اسمان بشناخت

□

با دلی پر خون به زیر خاک حیران می‌روم

□

نسبت یزدگرد با بهرام

□

بی زرق و بی نفاق یکی خرقه‌دار کو

□

که دلها ز ریشت بنالد همی؟

□

هر که دمی جلاب خورد از قدح جلال تو

□

چشم بیننده زو جواهر سنج

□

تو جفا کیش آمدی و من وفا کوش آمدم

□

عجب دارم ای مرد راه خدای

□

مگذار که یک نفس مرا باشم

□

مرگ خود دید زندگانی او

□

به جواهری که از دل به سر زبان فرستی

□

که افتی به سر وقت صاحبدلی

□

کاشکی یک تخم هرگز کشته‌ای

□

نکنم دعوی کهن دوزی

□

گرچه جفا کند بسی من ز وفاش نگذرم

□

چه سودت کند پنجه‌ی آهنی؟

□

تا بو که برون آیی بر رهگذرم بینی

□

به جنیبت براقت آوردم

□

پرده‌ی عاشقان خود مدران

□

تو را در نهان دشمن است این وزیر

□

نه دعوی مقام و مقامات می‌کنیم

□

اعضاش گرفته رنگ عنبر

□

کژ شمردن اشک خود افزون در افزون یافتم

□

اندر آن شب خواب بر صدر سرا

□

راه گم کرده‌ام به صحرایی

□

بینی به گزند خویش خارش

□

تو چه گوهری که در دل شده‌ای بدین نهانی

□

این عمر را نان فروش ای نانبا

□

به هر آتش که خود خواهی درآیی

□

وین نه پنهان که آشکارا بود

□

گاهی مستیم و گاه هشیاریم

□

پنج ساله قصه‌اش یاد آمدی

□

در صف مردان شدم آزاده‌ای

□

مجلس آراسته به تیغ و به جام

□

از ناوک تو سپر فکندم

□

آتشی در دین و دلشان بر فروخت

□

بر اوج فلک رسید دودم

□

می‌پسندم که هست جای پسند

□

رفعت رها کردم به ره از خویش بیرون آمدم

□

جاه خود ایثار جاه او کند

□

جان بده تا خط کشم در نام تو

□

بر سلیمان گشاد پرده راز

□

بر جمال خویشتن شیدا شده

□

زور بگذار و بزاری جو ذهب

□

چون جویمت که در جان بس بی نشان نشستی

□

خوش بود ماه آفتاب‌پرست

□

نه مبارک باشی و نه مقبلی

□

دور باشید و بترسید از خطر

□

خواه این کن و خواه آن تو دانی

□

خواست بوئی چو باد شبگیری

□

کای عاشق سرگردان تا چند ز رعنایی

□

تا نپیچد عاقبت از وی بسی

□

در دل بسی بکوبم تو ز دل به در نیایی

□

چون ز خسرو چنین شنید خطاب

□

در ششدر غرور دغل بازی و دغا

□

در هوا آویخته پا در رتم

□

تا کی تو تویی تویی و تویی

□

بانگ دزدی در آوریده به باغ

□

زنبور در سبوی نوا چون کند ادا

□

ناگهان گردد ز گوهر دورتر

□

طاعت و زاهدی خود، زیر میانه یافتم

□

شب نشین سپیده‌دم زاده

□

پوست بر من همچو زندان کرده‌ای

□

وقت ناهنگام ره جست او به شاه

□

آبی که می‌خورم ز تو با خون بدل شده

□

و آفرین مهر بر نهاده اوست

□

کین بلا از دور گردون می‌کشم

□

با ملایک از هنر در بافتند

□

کج روا در پیش سلطان باختن

□

در دلش تخم مهربانی کشت

□

قبله ز بتخانه‌ی او ساختیم

□

تا که اندر خونشان غرقه کند

□

از پی وصل و هجر خود سود و زیان کیستی

□

شست خالی و تیر پر می‌کرد

□

تن بزندان جان او کیوانیی

□

به نشاط می و نوای غنا

□

یاکه کنجد را بدان روغن کند

□

وز می خورده خرمی می‌کرد

□

تا نماند امتی زو خایبه

□

مردیی کان ز مردم آید کرد

□

گشته جاری عینشان زین هر دو عین

□

داستانی به دلنوازی او

□

با هر استسقا قرین جوع البقر

□

تاج بنهاد در میان دو شیر

□

تا به نمرود آمد اندر دور دور

□

مهره کو انداخت او بربایدش

□

خوش غنیمت دار نقد این زمان

□

وعده‌اش زر وعده‌ی تو طیبات

□

گفت منگر خوار در فردی مرد

□

پنج در در بحر و پنجی سوی بر

□

که در آن سرهاست نی پانصد هزار

□

اهل شرق و اهل غرب و ما ورا

□

دانش او محو نادانی شدی

□

یا بر آن پل کز خلل ویران بود

□

بودی آن در همتش نالایقی

□

بود و زان پس کس ندیدش رنگ بیش

□

در فلان دفتر نوشتست این قسم

□

کین چه باشد که زند بر عقل راه

□

قوم گفتندش ز دیناری دو دانگ

□

ان تبریزا مناخات الصدور

□

آب جو نسبت باشتر هست کم

□

به وهم از دل کتم عدم برآرد راز

□

کرد شیخ اسلام از کبر تمام

□

چند گویی هم‌چو زاغ پر نحوس

□

راست می‌فرمود آن بحر کرم

□

تا که من جامه بپوشیدم و بیرون رفتم

□

صدهزار احوال آمد هم‌چنین

□

به هم بر همی‌سود دست دریغ

□

کل اصباح لنا شان جدید

□

ور تو کفارتی نهی آنرا

□

صد هزاران سر نهاده بر شکم

□

یک درش دنیا و دیگر آخرت

□

بی گنه لعنت کنی ابلیس را

□

عالمی ناپسند احوالند

□

ور دهد ترکش کن و مه را بیار

□

نیست زر غبا وظیفه‌ی عاشقان

□

نفی کرد اما غبار وهم بد

□

کاه با اصطناع انصافش

□

اعتمادش بر هزاران موهبت

□

آب پنهانست و دولاب آشکار

□

صاحب سری عزیزی صد زبان

□

جهان ز خصم تو مخذول‌تر نیابد کس

□

حرمت و آب گدایان برده‌ای

□

به لشکرگهش برد و در خیمه دست

□

شیخ واقف گشت از اندیشه‌اش

□

آصف ار آن ملک را ضبط آنچنان کردی به رای

□

هم‌چو ترسا که شمارد با کشش

□

عقلی که می‌برد قدح دردیش ز دست

□

هین روان گردید بی رنج و عنا

□

چون رایت سلطان ضمیر تو بجنبد

□

گر بگویند آنچ می‌خواهد وزیر

□

رو و پشت برجهاش و سقف و پست

□

پیل‌بچگانند اندر راهتان

□

ای مرصع دوات و مصری کلک

□

گفت چون قدر جوی گردد به طول

□

میلها هم‌چون سگان خفته‌اند

□

جامه خوابش کرد و استاد اوفتاد

□

یک دم ار خالی شود حلقش که زهرش باد و مار

□

زیر دست و پای اسپان در غزا

□

تأمل کنان در خطا و صواب

□

آب و روغن نیست مر روپوش را

□

گرچه در پای تو افتم چه شود

□

ای رخ چون زهره‌ات شمس الضحی

□

ناگه سر مویی ز سر زلف تو در تاخت

□

گفت این پیمانه‌ی معنی بود

□

سوی فلک می‌شدم الحق نه زانک

□

زان تلطف هیچ صوفی خوش نشد

□

اسرحی یا ناقتی حول الریاض

□

وا مشورانید تا من رازتان

□

ور بر قضا روان شودی امر هیچ‌کس

□

که اشداء علی الکفار شد

□

از بشر بگرفت منطق یک به یک

□

خانه‌ی بی‌زینهار و جای تنگ

□

وگر داند که تشریف قبول خدمتت یابد

□

دختران را لعبت مرده دهند

□

به تاریکی از پی فراز آمدش

□

گفت خیرست این چه آشوبست و حال

□

ز عرض کردن و ناکردنش چنان که کنند

□

این همه مردن نه مرگ صورتست

□

گفتم که مگر کلی وصل تو بدانستم

□

شهرها نزدیک همدیگر بدست

□

لب گل گشته به شادی وصالت خندان

□

باده‌شان کم بود و گفتا ای غلام

□

در مدزد آن روی مه از شب روان

□

هر که بر گوید نشان از اشترم

□

آنکه در حفظ خدمت میمونش

□

قاصرات الطرف باشد ذوق جان

□

از خیال آن ره‌زن رسته شده

□

پس حقایق را که اصل اصلهاست

□

وزارت از سخن او چو جان باجسمست

□

چون برون‌شوشان نبودی در جواب

□

بزرگیش سر در تباهی نهاد

□

یا که پایش بر حریر و حله‌هاست

□

بدان بهانه که تا آستینش بوسه دهد

□

گفت آخر از خدا شرمی بدار

□

هست بال مرغ جان اثبات و پرش محو مطلق

□

من ازین چشمه زلالی خورده‌ام

□

همچو ضحاک ناگهان پیچم

□

تا که شیطان از سرش بیرون رود

□

آب بیرون را ببرند آن سپاه

□

ژغژغ دندان او دل می‌شکست

□

شو اولی‌الامر بخوان پس عدد آن بشناس

□

ممن ایمان اویم در نهان

□

نون ابرو صاد چشم و جیم گوش

□

کو اگر زهری خورد شهدی شود

□

از جیب کتان سنبلیی تو

□

گفت ای ایبک ترازو را بیار

□

ز سر تیزی آن آهنین دل که بود

□

گفت اکنون راست گفتی صادقی

□

صاحب و صدر جهانی و جهان زنده به تست

□

غم کند بیخ کژ پوسیده را

□

گه می‌خندم ولیک بر خویش

□

همچنان این قوت ابدال حق

□

مهر و حقه است ماه و سپهر

□

گر تو ترک این نجس خرقه کنی

□

مانده در کاروانسرا خرد و شگرف

□

حسها با حس تو گویند راز

□

سحاب از آب چشمش صحن می‌شست

□

چون کسم کردی اگر لابه کنم

□

لیک آمد عصمتی دامن‌کشان

□

ما صباح آییم پیش اوستا

□

باری چو درخت سست بیخی

□

بهر هر محنت چو خود را می‌کشند

□

ز فریاد و نالیدن و خفت و خیز

□

گفت آخر او ز من مسکین‌ترست

□

دانی که چو حال بنده این است

□

هر که را فتح و ظفر پیغام داد

□

وجود جاودان خواهی، ندانی

□

ذکر حق پاکست چون پاکی رسید

□

چون دگر روز بپرسد که فلان خواجه کجاست

□

دور گردونها ز موج عشق دان

□

پنج از آن چون حس به سوی رنگ و بو

□

باز بی الهام احمق کو ز جهل

□

ایا دست تو وارث دست حاتم

□

کرد ایثار وزیر آن شاه جود

□

هکذی یبلوهم بالساهره

□

ور بدانستند لحن همدگر

□

ای به قدر و رای چرخ و آفتاب

□

چشم موسی دست خود را دست دید

□

چو آید ز خلقش ملامت به گوش

□

غوره‌ای کو سنگ‌بست و خام ماند

□

بردی ز پری و آدمی هوش

□

این بهار نو ز بعد برگ‌ریز

□

سرو بودی کز چمن برخاستی

□

ناگهان دیدند سوی جاده‌ای

□

آسمانت شکارگاه مراد

□

چون سبب کردی کشیدی سوی خویش

□

بی‌نیازی از غم من ای امیر

□

تلخ از شیرین‌لبان خوش می‌شود

□

جز رحمت و انصاف تو هم‌خانه نیابند

□

اندر آ در جو سبو بر سنگ زن

□

گر چه آورد انفقوا را مطلق او

□

آن شغالان آمدند آنجا بجمع

□

داعی زایر صریر درت

□

پس ز زیر بوریا پر کن تو مشت

□

بتنها ندانست روی و رهی

□

یک شغالی پیش او شد کای فلان

□

روز بارت خاک‌بوسان ره دهند

□

در جهاد اکبر افکندم بدن

□

ناز او چون خوشم آید نکند

□

زنگ تو بر توت ای دیگ سیاه

□

نوبهار نظام عالم را

□

آن قیامت دیده بود و رستخیز

□

گرگ دریابد ولی را به بود

□

در خبر خیر الامور اوساطها

□

شاخهای دوحه‌ی انصاف در اقلیم تو

□

من بدان افراشتم چرخ سنی

□

نفی را اثبات می‌پنداشتیم

□

گر پذیرد چیز تو گویی گداست

□

که گشادن نمی‌توانم چشم

□

باش فارغ تو از آنها نیستی

□

ره کاروان شیر مردان زنند

□

گفت شاهنشاه کردم اختیار

□

بده زانکه کارم درین کوچ تنگ

□

ای ایاز شیر نر دیوکش

□

زآن روز که پرده‌ی تو جان دیدم

□

چون بدرد آمد دل درویش از آن

□

به فضل این قطعه برخوان تا که گردد

□

ناگهان به جهد کند ترک همه

□

آن دگر گفت ای گروه زرپرست

□

کاهلان و سایه‌خسپان را مگر

□

شهسوار سر اسری در شبی هفت آسمان

□

گر رود در سنگ سخت از کوششم

□

خویشتن را دید و دید خویشتن

□

چون بجد مشغول باشد آدمی

□

ز دامگاه عناصر چه فایده‌ست بگو

□

ساعتی بسیار چون بگریستند

□

بخندید کو ظن بیهوده برد

□

هرچه را گویی خطا بود آن نشان

□

ز حسب حال در این قطعه رمزکی بشنو

□

وقت خشم و وقت شهوت مرد کو

□

فروتر پایه‌ی تو عرش اعلاست

□

از عطای شاه شادی می‌کنند

□

که نه محرم شدم به شادی و غم

□

زانک جانشان آن خوشی را دیده بود

□

خلق می‌گفتند زاغ از مکر و کید

□

این دعا می‌خواهد او از عام و خاص

□

تا روز همی گفت که چون بود به یک روز

□

باز شب اندر تب افتد از فزع

□

یا مریض القلب عرج للعلاج

□

دل به دستم نیست همچون دید چشم

□

بلی از جاهدوا یکسر به دست تست این رشته

□

حرص کور و احمق و نادان کند

□

اگر سایه خود برفت از سرش

□

در چنان روی خبیث عاصیه

□

بر عقل و پاک دلی فضل من گواست

□

هر یکی را مخزنی مفتاح آن

□

زره چون در نمی‌پوشیم از زلف

□

گفت نیم گندم آن تنگ را

□

ابر عدل تو نایژه بگشاد

□

که ز دست من برون رفتست کار

□

تاجری بر در نهد لجم سیاه

□

گر نبودی در جهان نقدی روان

□

رازی که از زمانه نهان داشت آسمان

□

هرچه بینم اندرو غیر خدا

□

یا همی‌دانی و نازی می‌کنی

□

دانه‌ی دامش چنین مستی نمود

□

اسرار فلک مشرف وقوفت

□

که بخور که هم بدین ارزانیی

□

مگو تندرست است رنجوردار

□

چون حدیث امتحان رویی نمود

□

در حزم بادرنگی و در عزم با شتاب

□

آدمی را کس نگوید هین بپر

□

نیست مرا ز هیچکس، هیبت نیم جو ز من

□

گفت ای گشته ز جهل تن جدا

□

خامسا این محمد رازی

□

ماند مهمان عزیز و شوهرش

□

او وثاقم داد و تو چرخ و زمین

□

آن نه بازی بلک جانبازیست آن

□

لیک از این پس در میان دوستانت

□

از چنین عذر ای سلیم نانبیل

□

آن ز خدمت ناز مخدومی بیافت

□

بلک باغ ایثار راه ما کند

□

دیده در عزم تو قضا پیدا

□

جز که عفو تو کرا دارد سند

□

ز هجران طفلی که در خاک رفت

□

پس قضا را خواجه از مقضی بدان

□

فضله‌ی طبعم نسیج‌الوحد از این معنی شدست

□

هین چه راحت بود زان آواز زشت

□

چون نفست به نفخ جان بر گل آدم اوفتاد

□

تو بطی بر خشک و بر تر زنده‌ای

□

تدبیر نمد کن به نمد گر شو ازیراک

□

که بگفتم کین چنین کن یا چنان

□

ای سلیم گول واپس مانده هین

□

چون ترا رحمی نباشد در درون

□

تو ز من فارغ و دلم شب و روز

□

زیر بالشها و زیر شش نمد

□

گیر این دام دگر را ای لعین

□

تا ببینی جامعی‌ام را تمام

□

گوییا لا اله الا الله

□

گوش را بگرفت و گفت این باطلست

□

طمع بند و دفتر ز حکمت بشوی

□

تو بگو داده‌ی خدا بهتر بود

□

ز بهر آنکه ز تقدیر آگهی یابند

□

چون خدا می‌خواست از من صدق زفت

□

گر دل و جان تو را در بقا آرزوست

□

گفت حکمت را تو دانی کردگار

□

هم سبز خنگ چرخ کمین بارگیر اوست

□

چون ولیی آشکارا با تو گفت

□

چشم من پرست و سیرست و غنی

□

گر بخواب اندر سرت ببرید گاز

□

عذر مستی مگیر و بی‌خردی

□

من بگویم صحه نوشت کیست آن

□

هر که سوی خوان غیر تو رود

□

پس همه پستی و بالایی راه

□

نیستم بیگانه از اعمال و احکام نجوم

□

تا نه آید بر من این انجام بد

□

همی‌خندم از لطف یزدان پاک

□

ور بپرسی دیرتر حاصل شود

□

شک نیست که هرکه چیزکی دارد

□

پور آن بوجهل شد ممن عیان

□

در تو پیمان نیست صد عاشق بمرد

□

هر یکی تسبیح بر نوعی دگر

□

رو که دراین عهد ز می تلخ‌تر

□

از لعب بیرون نرفتی کودکی

□

آنچ حقست اقرب از حبل الورید

□

صبر کرد و بود چندی در حرج

□

بر خاطرش هر آینه این شعر بگذرد

□

فکرت از ماضی و مستقبل بود

□

گر ندانی تا نگویی راه نیست

□

روز اندر سیر بد شب در نماز

□

باد نامش درجان باقی وذاتش همچو نام

□

خاصه آن منفق که جان انفاق کرد

□

بدو گفت شیدای شوریده سر

□

بد چه می‌گویی تو خیر محض را

□

دی همین معنی مگر بر لفظ من خادم برفت

□

زان ضعیفم تا تو تابی آوری

□

در دم دل ز نقش سکه‌ی عشق

□

گفت آن الله تو لبیک ماست

□

چنان عالی نهاد آمد ز رفعت پایه‌ی قدرش

□

بر نشان پای آن سرگشته راند

□

پس جزای آنک دید او را معین

□

گفت دادم آه و پذرفتم نماز

□

آب دندان حریفی آوردی

□

خواهد آن رحمت بتابد بر همه

□

هر که در آتش همی رفت و شرر

□

نیست دون القلتین و حوض خرد

□

خضر و اسکندری به دانش و داد

□

از کدامین ره تعلق یافت او

□

ببند ای مسلمان به شکرانه دست

□

پس نماز هر چهاران شد تباه

□

دامن عرصه‌ایست جاه ترا

□

چون مرا سوی اجل عشق و هواست

□

گفتم آهی کنم از دست غمت

□

پاسبان و حارس در می‌شود

□

همه را دیده چشم صرف خرد

□

دیده این شاهان ز عامه خوف جان

□

چونک روحانی بود خود چون بود

□

اندکی اندر خیال افتد ازین

□

به کلی رنگ رویش فارغ آید

□

آنچ گندم کاشتندش و آنچ جو

□

مرد کم گوینده را فکرست زفت

□

گفت ای احمق برین بر دوختی

□

ساغرش پر باده‌ی رنگین چنان آید به چشم

□

مطلع تاریخ این سودا و سود

□

سواران پی در و مرجان شدند

□

گر ببینی میل خود سوی سما

□

در چنین گرما ز بختم هیچ سردی نی که نیست

□

قصد هر درویش می‌کن از گزاف

□

آن دم که عاشقان را نزد تو بار باشد

□

گفت آن یعقوب با اولاد خویش

□

فتنه گر اندیشه شود نگذرد

□

احمدا دیدی که قومی از ملوک

□

گرچه آسانت نمود آن سان سخن

□

ذکر موسی بند خاطرها شدست

□

مکرمت بانگ برگرفت از حبس

□

آن یکی را چون بخواهی کل تراست

□

مست آب و پیش روی اوست آن

□

خلق را خواند سوی درگاه خاص

□

بد مشو با من و مکن دل تنگ

□

گفت اینک یادم آمد ای رسول

□

مسلم کسی را بود روزه داشت

□

آن شکم خصم سبال او شده

□

پوشد اندر عرصه‌گاه هر خسوف

□

گفت آری موی ابرو شد کمان

□

دوش عشق تو درآمد نیم شب

□

این همی‌گفتی چو می‌رفتی براه

□

ای به قدر و رای چرخ و آفتاب

□

چندگاهش گام آهو در خورست

□

خود اجل مهلت ندادم تا که من

□

که برون آرند آن روز از پگاه

□

دی خانه فروش ستم آنرا که برانداخت

□

گفت پالانش فرو نه پیش پیش

□

هر که سازد زین جهان آب حیات

□

عصمت یا نار کونی باردا

□

عدل‌شان گویی خاصیت لاحول گرفت

□

این دو را پرچم به سوی شهر برد

□

چو گرگان پسندند بر هم گزند

□

نام تو از ترس پنهان می‌گوند

□

بر زبانم رفت کین درج سراسر نکته‌بین

□

روز شه در جست و جو بیگاه شد

□

مدتی می‌رفت چون دریا بدید

□

ور نتانی هان و هان آن ایزدیست

□

شبها که دشمن تو ز بیم تو نغنود

□

بی تامل او سخن گفتی چنان

□

چون شنید او هم عمر نان در کشید

□

آهنی بر سنگ زد زاد آتشی

□

همچنین باشد ارکند جودت

□

خون نپوشد گوهر تیغ مرا

□

نعل‌بندان را نمود آن خر که چیست

□

شکل کرباسی نموده ماهتاب

□

زحمتی آورده‌ام بار دگر

□

گفت ازین ره کو ره‌آوردی بیار

□

شبانگه چو نقدش نیامد به دست

□

بانگ درویشان و محتاجان بنوش

□

پاسبانش ز انبساط نسبت همسایگی

□

گفت والله از حسودی گفت این

□

گر سالها به پهلو می‌گردی اندرین ره

□

بلک می‌افتی ز لرزه‌ی دل به وهم

□

نیک پی آن بنده‌ات ای بندگانت نیک پی

□

گفت من تخم جفا می‌کاشتم

□

خواجه گفت ای پای‌مرد با نمک

□

بر قفای تو زدم آمد طراق

□

هرکه را در دل از هوای تو مهر

□

راز را اندر میان آور شها

□

ما نه مرغان هوا نه خانگی

□

تو بدان غره مشو کش ساختی

□

سپاس دار و بدان کین دویست دینارست

□

که لو انزلنا کتابا للجبل

□

به از من سخن گفت و دانا یکی است

□

در زن و فرزند من دستی زند

□

شیشه‌ی صبر من که بادا پر

□

هیچ کنجی بی دد و بی دام نیست

□

عیسی به مناجات به تسبیح خجل گشت

□

گفت کوری رنگ و حال من ببین

□

گهی به باخته‌ای این سپهر منحوسم

□

کو بکو او را منادیها زنید

□

جوش نطق از دل نشان دوستیست

□

زانک تو علت نداری در میان

□

دسته‌ای ده کاغذم فرموده‌ای زان روزها

□

یا غیاث المستغیثین اهدنا

□

عدل وضع نعمتی در موضعش

□

من ز سرگین می‌نجویم بوی مشک

□

عرش می‌گفت در احد تکبیر

□

خود گرفتی این عصا در دست راست

□

ولی هم ببخشایم ای نیکمرد

□

گر همه عالم بگویندش توی

□

گر تویی یوسف زمانه چرا

□

درد پشتم داد هم تا من ز خواب

□

در حبس کون بی تو پیوسته می‌تپم من

□

تا برون آرد زمین خاک‌رنگ

□

ز فوق قدرش گردون نماید اندر تحت

□

نفس تست آن مادر بد خاصیت

□

چشم بگشا قلعه را بنگر نکو

□

آن اگر سحرست ما را ده خبر

□

دارالضربی است کرد و گفت تو

□

تا علاج آن دهان تو کنیم

□

شمع چون در نار شد کلی فنا

□

گر بپوشی تو سلاح رستمان

□

آنی که گر آسمان کند دست

□

آن کز آدم رست و دست شیث چید

□

خور از کوه یک روز سر بر نزد

□

مهر پیوندند و من ویران کنم

□

عدل تو جهان را به سکون آمر

□

از خوشی که خورد داد او را دوم

□

بی نمکدان لبت در هر دو کون

□

تو قلاوزی و پیش‌آهنگ من

□

از آبهای دشمن تو اشک روشنست

□

که ببندیدم قوی وز ساز گاو

□

خدمت شیخی بزرگی قایدی

□

کای رسول حق برای محسنی

□

پیش پاسش قضا گشاده کمر

□

گفت شه آن دو چه‌اند این زلتست

□

تا سلیمان گفت که آن هدهد اگر

□

آن یکی بر پشت او بنهاد دست

□

باده‌ی نابم فرست ای آنکه دهر

□

آن یکی ماهی که بر پروین زند

□

کسی گرچه بد کرد هم بد نکرد

□

گفت یغفل عن ظعین قد غدا

□

رای او چون در انتظام شود

□

لیک بیگار تن پر استخوان

□

هرچند جان شیرین بردی به تلخی از من

□

در حدیث راست آرام دلست

□

مجموع این حساب همین هر دو حرف راست

□

خاک زن در دیده‌ی حس‌بین خویش

□

فجفجی در جمله‌ی دیوان فتاد

□

وان زر تو هم قراضه‌ی خرد مرد

□

پیش جاهش سر فلک در پیش

□

شب بخفت و دید او یک شیرمرد

□

این سلاح عجب من شد ای فتی

□

آن عوان بدرید جامه تیز رفت

□

پیش چوگان مرادت گوی گردون را قضا

□

خنجر و شمشیر شد ریحان من

□

چو راضی شد از بنده یزدان پاک

□

یا بتابستان بیا وقت ثمر

□

قهر او قهرمان شرع رسول

□

بر دو کوری رحم را دوتا کنید

□

فلک زان چنبری آمد که زلفش

□

گر نبودی لاف زشتت ای گدا

□

تو که صد سد سکندر کنی از گرد سپاه

□

بانگ می‌زد کای امیر آخر چرا

□

بر امید او بیامد آن غریب

□

می‌روم تا مجمع البحرین من

□

سالیست که دیده‌ی پر آبم

□

هر صباحی از خزینه رنگها

□

سر چنین کرد او که نه رو ای فلان

□

ربع قرآن هر که را محفوظ بود

□

بر سرش سایه فکن هین که در افواه افتاد

□

پرتوی بر قلب زد خالص ببین

□

گرم پای ایمان نلغزد ز جای

□

هیچ دندانی نخندد در جهان

□

بگو که جامه‌ی آسایش از کجا پوشم

□

مهربانی شد شکار شیرمرد

□

از آن شد کشتیم غرقاب و من با پاره‌ای تخته

□

دید شیشه در کف آن پیر پر

□

هرکه شد در طاعت آن داد دهرش زینهار

□

کز ضرورت هست مرداری مباح

□

دانشی دیگر ز نادانی ما

□

چونک جان باشد نیاید لوت کم

□

بنده گستاخیی نخواهد کرد

□

من نکردم امر تا سودی کنم

□

از منازل خفته بگذشتید و مست

□

سوی طاووسان اگر پیدا شوی

□

هیچ تدبیر نیست جز تسلیم

□

گور می‌گیرند یارانت به دشت

□

وگر خود پرستی شکم طبله کن

□

کین طلسم بسته‌ی مولیست این

□

مجد دین بوالحسن هست عقیم

□

گفت گفتم آه کن هو می‌کنی

□

چون در تو نمی‌توان رسیدن

□

چون ندید اندر دهل او فربهی

□

برون شدی و فرو برد سر چو نیلوفر

□

چون دو کس بر هم زند بی‌هیچ شک

□

برد هم جنسی پریانش چنان

□

لیک ازو فرعون‌تر آمد پدید

□

نبود شین اگر بود عاجز

□

هست معذوریش معذوری من

□

گر بیاید باز سلطانی ز راه

□

آن زنان با طفلکان بیرون شدند

□

همچو ریواج پروریده شدست

□

روز نیکو دیده‌ایم از روزگار

□

وگر عفتت را فریب است زیر

□

هر که را پرسید کردش ریش‌خند

□

زبده‌ی گوهر آن شاه که از گوشه‌ی تخت

□

گفت بر من تیغ تیز افراشتی

□

شیر گیران جمله غوغا کرده‌اند

□

عاشقی که آلوده شد در خیر و شر

□

وز قدر تو اندر حروف معجم

□

پس ملک گوید که آن روضه‌ی خضر

□

شکر او شکر خدا باشد یقین

□

آن ترش‌رویی مادر یا پدر

□

در چنین وقتی مرا چون بنده‌ی امر توام

□

گفت هی تو کیستی نام تو چیست

□

عمر و مرگ این هر دو با حق خوش بود

□

چون جمال احمدی در هر دو کون

□

باز در جزر می‌کند تاثیر

□

معرفتهای تو چون بانگ صفیر

□

نیوشنده شد زین سخن تنگدل

□

خنده‌ای زد زن که خه‌خه ریش بین

□

اینکه او پشت دست می‌خاید

□

این و صد چندین و چندین گرم و سرد

□

تا نگردی بی نشان از هر دو کون

□

چون خدا فرمود ره را راه من

□

گرچه در تالیف این ابیات نیست

□

تو گیاه و استخوان پیشش بریز

□

چون شود چشمه ز بیماری علیل

□

ضد ضد را بود و هستی کی دهد

□

عقل آغاز کار کم نکند

□

که بکاری بر نیاید گندمی

□

از حریصی کم دران روی قنوع

□

گفت ای زن یک سالت می‌کنم

□

بدعتی تو منه در این مدت

□

بیهشان را وا دهد حق هوشها

□

در ذکر حاتم کسی باز کرد

□

تو مبین قلابی این اختران

□

چون خدا این سه سگ گرسنه را حاشاکم

□

گفت لقمان سیدا پیش خدا

□

خاطر عطار ریخت گوهر معنی به نطق

□

خود چه باشد گر ببخشد آن جواد

□

نعش مسکین که دختران دارد

□

چونک قوت خر بشب لا حول بود

□

مبتلایان را بدی روزی عطا

□

گفتمی از لطف تو جزوی ز صد

□

کمترین بندگان از بندگان خاص تو

□

مهر ابله مهر خرس آمد یقین

□

نه تو اعطیناک کوثر خوانده‌ای

□

یا بیانی که بود نزدیکتر

□

چون گدایی چیز دیگر نیست جز خواهندگی

□

در زمان پیش آید آن دوزخ گلو

□

کریمی که آوردت از نیست هست

□

گفت اگر در جنگ کم بودت امید

□

فذلک چون تو کردی عزم جنبش

□

گفت حقشان گر شما روشن گرید

□

برخاست ز جان و دل عطار به صد منزل

□

سالها زو این دعا بسیار شد

□

کرده‌ام آنکه یاد آن امروز

□

گفت ما زاغیم همچون زاغ نه

□

من که در پیش من چه خاک و چه سیم

□

ظالمی را رحم آری از کرم

□

این زمان بیش از این نمی‌گویم

□

گفت روزی حاکمش ای وعده کژ

□

تا مرا بوبکر نام از شهرتان

□

حرص در پیری جهودان را مباد

□

عماد دولت و دین آنکه حصن دولت و دین

□

گفت صوفی را برو سوی وثاق

□

بسی تیر و دی ماه و اردیبهشت

□

خوابها بیزار شد از چشم من

□

آفرینش به چشم همت تو

□

آن یقین می‌گویدم خاموش کن

□

جان عطار مرغ دنیا نیست

□

کند شد هم او و هم بیل و تبر

□

عجب مدار که اندیشه‌مندیی دارم

□

مردی مردان ببندد در نفس

□

تا ز درج گهر گشاید قند

□

مدت ماهی چنینم تلخ‌کام

□

از چنگ خیال پر سماتی

□

تشنه گفت آبا مرا دو فایده‌ست

□

آکل و ماکول آمد آن گیاه

□

نه نیاز و نه جمالی بهر ناز

□

بقا باداش اندر عز و دولت با فلک همبر

□

دیده نابینا و دل چون آفتاب

□

کز این کم زنی بود ناپا کرو

□

گر طبیبی را رسد زین گون جنون

□

بالله از بس که این لیم ظفر

□

گفت با آنکس که ما را آفرید

□

مرو در راه او گر ناتوانی

□

جیفة اللیلست و بطال النهار

□

کز مادر خویش روز اول

□

جسم ما جوز و مویزست ای پسر

□

بر زمین بوسه داد و برد نماز

□

هست اباحت کز هوای آمد ضلال

□

زه تربیت بر کمانی نهادی

□

هم ز نساخی بر آمد هم ز دین

□

آن رخی که تاب او بد ماه‌وار

□

هم‌چو شاخی که ببری از درخت

□

وز بهر شراب لعل در پیش

□

شیخ کو ینظر بنور الله شد

□

بفرمود و بفروختندش به سیم

□

چون ز حد شد می‌ندانم از شگفت

□

پس از ده روز خود تاخیر کردم

□

تیشه را ز انبوهی شاخ درخت

□

عالم پر است از تو غایب منم ز غفلت

□

گر نیابی نبودت هرگز ملال

□

چیست کز تابش تو در نورند

□

گفت آن آتش ز آیات خداست

□

خواست تا از صدای گنبد خویش

□

باز او لاحول می‌کرد آتشین

□

طبل بدخواه تو در زیر گلیم حادثه است

□

گفت عیسی چون نخوردی خون مرد

□

پس مقلد نیز مانند کرست

□

گر دری بر بسته شد ده در گشاد

□

ناو او از درون و او معکوس

□

بدو گفت شاها انوشه بدی

□

خراب آنگه این خانه گردد تمام

□

لیک یک یک را خدا محسوس کرد

□

گوید طبیب بهتری امروز غم مخور

□

بزد نای رویین و رویینه خم

□

گنج‌های مخفی‌اند این طایفه

□

شهر را بگذاشت و آن سوی رای کرد

□

میزبان اول آنگهی خانه

□

چنین داد پاسخ که گر شهریار

□

گفت کایجان ما به جان تو شاد

□

شب در آن حجره نشست آن گرمدار

□

اگر آن نخواهم که از پیله باشد

□

پذیره‌ی فرامرز شد با سپاه

□

اطلب الدر اخی وسط الصدف

□

ضد ابراهیم گشت و خصم او

□

خوانم از نعمت تو بود و نهاد

□

ز ناخوردنش چشم تاریک شد

□

طمع آبروی توقر بریخت

□

بار خود بر کس منه بر خویش نه

□

تیر در حضرت تو مستوفی

□

کسی مرد ازین سان به گیتی ندید

□

هر دم ز زلف تو شکنی دیگرم رسد

□

این چنین آتش‌کشی اندر دلش

□

به شغل دیوان بر من تکبرت نرسد

□

گمانی نبردم که رستم ز راه

□

صدف این محیط کحلی رنگ

□

از زمینم بر کشید او بر سما

□

چون برآمد یک زمان آهسته آمد در سخن

□

بفرمود تا پیش دریا برند

□

ای عجب حسنی بود جز عکس آن

□

گفت خواجه مال را نبود ثبات

□

به کلامی که مهر ایمانست

□

بفرمود تا گرگسار نژند

□

چه پوشیده چشمی ببینی که راه

□

از که پنهان می‌کنی ای رشک‌ور

□

بدان خدای که خورشید آسمان را داد

□

پس پشت او خوار مایه سوار

□

چنان زار می‌بینمش دور از تو

□

که گرو این مرکب تازی من

□

در عرض جهان دور نباشد که ز مادر

□

چو دستان خبر یافت از رزمگاه

□

کورش آنگه ز هفت جوش نشست

□

آن گدا در رفت و دامن بر کشید

□

یزدان که گره‌گشای فضلش

□

تو دانی که بیداد کوشد همی

□

بعد از آن گفتش کای سالار حر

□

آن‌چنان مهتاب پیماید به سحر

□

نیست بر رای او غلط ممکن

□

گو سرفراز اژدهای دلیر

□

اگر پارسا باشد و خوش سخن

□

بل قضا حقست و جهد بنده حق

□

که چنان ظن برد او کانچ تو ترتیب کنی

□

به تیری که پیکانش الماس بود

□

چون سایه در آفتاب نرسد

□

گفت عقل هر که را نبود رسوخ

□

مشاعل فلکی را ز کارخانه‌ی صنع

□

نه خرگاه بودش نه پرده‌سرای

□

بر زمین ز آهن بلارک تیر

□

سوی شادروان دولت تاختند

□

آن شنیدستی که نهصد کس بباید پیشه‌ور

□

هزار اشتر از گنج دینار شاه

□

لیک بر من پر زیبا دشمنیست

□

چون بود آن چون که از چونی رهید

□

آنکه پیش گره ابروی باسش به مثل

□

گرانمایه دستان همی کند موی

□

کرا پای خاطر برآمد به سنگ

□

هم خمیری خمر طینه دری

□

آسمان گفتا چه می‌گویی که گوید در جهان

□

به دل گفت بهمن که این رستمست

□

از ننگ وجود خود بپرهیز

□

اندر آمد او ز خواب از بوی او

□

آ سمان از بهر تاج خسرو سیارگان

□

ز بند گران بردمش سوی تخت

□

اوست دارنده زمین و زمان

□

اشتراک لفظ دایم ره‌زنست

□

چشمه‌ی خورشید شو از اعتدال

□

اگر باز گردی نباشد شگفت

□

درد عسر افتاد و صافش یسر او

□

ور شود آن فاش هم غمگین مشو

□

گفت جو، گفتمش ندارم، گفت

□

کز انبوه دشمن نترسد به جنگ

□

ز مدهوشیم دیده آن شب نخفت

□

گفت واپس واپس ای خیره سرت

□

بنده را گرچه کمترین هنرست

□

پدرت آن جهانگیر لشکر فروز

□

برامید تو در پی عطار

□

آدمی دیده‌ست باقی گوشت و پوست

□

به بیوسی از جهان دانی که چون آید مرا

□

به مردی همی ز آسمان بگذرد

□

زاغ جز هندوی نسب نبود

□

تو مبین این واقعات روزگار

□

ز حفظ عدل تو مهتاب در ولایت تو

□

که لهراسپ بد پور اورند شاه

□

بس وصیتها بگفتی هر زمان

□

کو به نزد من همی‌ارزد دو کون

□

مر مرا در شبی که خدمت تو

□

که یارد گشادن بدین سان دو لب

□

ز سودا و آشفتگی بر قدش

□

که چرا می یاد آری زان دیار

□

دو نعمتست مرا کان ملوک را نبود

□

به خواهش گرفتند بیچارگان

□

تا بو که به دست آرم یک ذره وصال تو

□

گفت گفتی بشنو از چاکر جواب

□

فرزین بنهی به طرح رستم را

□

سرآرم من این نامه‌ی باستان

□

تاج زر در میان شیر سیاه

□

آن امیر از حال بنده بی‌خبر

□

ز جاه تو چه عجب کاختران کرانه کنند

□

چو از ابر بینم همی باد و نم

□

عاقلان را یک اشارت بس بود

□

در پی خورشید وحی آن مه دوان

□

من و ذره‌ای چند خاک زمینم

□

به گیتی بران سان که اکنون تویی

□

چو سلطان عنایت کند با بدان

□

عالم السرست پنهان دار کام

□

خورشید مروق ار ندیدی

□

بدرد جگرگاه دیو سپید

□

چون سر و سامان حجاب راهت آمد در رهت

□

زهد و تقوی را گزیدم دین و کیش

□

سر چو سرو از نشاط بفرازم

□

برآشفت ازان پور اسفندیار

□

من که از دهر بر گزیدمتان

□

گاو بشتابد ز بیم زخم سخت

□

از شرف در عرض من عرقی نهادستی چنانک

□

عقاب دلاور بران راه شیر

□

عاشقان لعبتان پر قذر

□

جانور فربه شود لیک از علف

□

ز دردمیدن عشقش دلم شکست آورد

□

ازین پس به منزل چه پیش آیدم

□

ریاضت کش از بهر نام و غرور

□

گفت لاغی خندمینی آن دغا

□

جان آن دارد که از فیض تو بر سقف و جدار

□

بسازید چیزی که باید خورش

□

چو دو عالم ز یک جوهر برآمد

□

باز او آن عشرها را با خدو

□

همه آتشی تو مطلق بر ما شد این محقق

□

یکی جام زرین به کف برگرفت

□

غنچه گل گشاد سرو بلند

□

بفکن از من حمل ناهموار را

□

بتان کاردان خوبان پرکار

□

ازان لشکر روم چندان بکشت

□

گفت یا رب زین شکال و گفت و گو

□

عامه را از عشق هم‌خوابه و طبق

□

شه صلاح الدین برآ زین شش جهت

□

همه نیکویی باد کردار ما

□

نزد تارک جنگجویی به خشت

□

چون ز ذات حق بعیدی وصف ذات

□

صبح کزین مشعل گیتی فروز

□

از ایدر چو فردا به منزل رسی

□

چون نبینم نظری روی تو من

□

گفت رو هین خیر بادت جان عم

□

زین جوش در دوار اگر صاف گشتیی

□

که آمد گو پیلتن با سپاه

□

دست کیوان شده ترازوسنج

□

چون نمی‌توانست کف بر خصم زد

□

بسا شاهان که دور از کسوت هوش

□

به سنگی که من جامه را برزنم

□

زان شکار و انبهی و باد و بود

□

علم و حکمت بهر راه و بی‌رهیست

□

سری که درد ندارد چراش می‌بندی

□

سزد گر برین بوم زابلستان

□

که یک لحظه صورت نبندد امان

□

از چه گریی دولتت شد ناگوار

□

نهالی از گلستان پیمبر

□

پشوتن بدو گفت کای نامدار

□

چه جای سنبل تاریک روی است

□

چونک بحر افکند کفها را به بر

□

راهی که فکر نیز نیارد در او شدن

□

در خانه را تنگ داراب بست

□

چون شب آمد نه شب که حجله ناز

□

آفتاب گنبد ازرق شود

□

به کبکی گر رسیدندی به دشتی

□

که گفتی که لشکر به دریا برد

□

عضو گردد مرده کز تن وا برید

□

دیگری را گفت رو ای بوالعلا

□

ای عقل جان بباز چرا جان به شیشه‌ای

□

تو چندین چه نازی به خون ریختن

□

نترسد که دورانش بندی کند

□

ازان پس یلان را به سه بهر کرد

□

رسم پیغام و خبر نیست ، مصیبت اینست

□

سپاهش برو خواندند آفرین

□

تو که‌ای در راه عشقش قطره‌ای

□

دو اشتر بدی زیر تابوت شاه

□

چو بی‌تو ناله برآرم ز چنگ هجر تو من

□

نشسته برش زال با درد و غم

□

شب چو منجوق برکشید بلند

□

جهان‌جوی را آن بد آمد به فال

□

چه شد گو باش گامی تا در کام

□

پذیرفتم از کردگار بلند

□

حل این اشکال کن گر آدمی

□

هم از راه تا خان رستم بران

□

هر چند سال‌ها ز چمن گل بچیده‌ایم

□

ببینیم تا رستم اکنون ز می

□

سگالند از او نیکمردان حذر

□

نپذرفت و نشنید اندرز او

□

بدین سان رو سیه مگذار ما را

□

گرفتند یکسر شمار سپهر

□

حسنت امروز همی بینم و صد چندان است

□

پس از آفرین گفت کز یک خدای

□

در یکی جسم طلسم آدمی اندر نهان

□

ازو جاودان کام گشتاسپ شاد

□

شاه ازو یک زمان نبودی دور

□

پر از غلغل و رعد شد کوهسار

□

نباشد غنچه تا یکچند دلتنگ

□

ز رنج و ز پروردن شیرخوار

□

خوش نیافتم از روزگار سفله دمی

□

همانا شنیدستی آواز سام

□

نکو ندیدم آن بار سخت تشنه بدم

□

فرامرز جز کین ما در جهان

□

به بخشندگی کوش کب روان

□

یکایک بویدش نماینده راه

□

از مدد طبع گهر سنج خویش

□

دگر گفت یزدان گوای منست

□

چیزی که ازو خبر نداری

□

چو از درد شاه اندرآمد ز پای

□

نه چشم گشته‌ای تو که بی‌آگهی ز خویش

□

پذیرفتم از کردگار جهان

□

عوام خلق به انگشت می‌نمایندم

□

یکی جام پر سرخ یاقوت کرد

□

برای خنده‌ی برق درخشان

□

وزان نامداران پاکیزه‌رای

□

بخندید دیوانه زان دیورائی

□

چنین گفت کای جوشن کارزار

□

چه کشیمش چه کشیمش تو بیا تا که کشیمش

□

خروشی برآمد ز هر پهلوی

□

بفرسودم از رقعه بر رقعه دوخت

□

همان خواهران را بیاری ز بند

□

شکل خوشی در نظرش نقش بست

□

برو نیز شادی سرآید همی

□

جمعی که بدین درد گرفتار نگشتند

□

عالمان بی عمل از غایت حرص و امل

□

شیشه دلی که داری بربا ز سنگ جانان

□

چو این گفته بشنید کاووس شاه

□

من صبر بیش ازین نتوانم ز روی او

□

آتشی نزد ماست خیز و بیار

□

چو نیلوفر از این سودای باطل

□

بدو گفت پیران که برخیز و رو

□

نه لحظه‌ای ز هجوم حوادث آسودی

□

مو و زرین شود ازو پران

□

صد غریو و بانگ اندر سقف گردون افکنیم

□

بگویش که کیخسرو آمد به زم

□

نه اندیشه از کس که رسوا شوی

□

بی وصل تو بود عاشقانت

□

از تهمت نقص و وصمت عیب

□

ورا هیچ خوبی نخواهد به دل

□

گفت ز خود فانی مطلق بباش

□

زان که مر آفتاب دولت را

□

چه ناله‌هاست نهان و چه زخم‌هاست دلم را

□

همی گفت رادا سرا موبدا

□

مگر درخت بهشتی بود که بار آرد

□

گر شکار خویش خواهی کرد جمله‌ی خلق را

□

ز باغ و راغ در کنجی خزیده

□

سخن هرچ بایست توحید نیست

□

تا بپرد، سوزدش ایام و خاکستر کند

□

عهده‌ی فتوای دین بی علم در گردن مگیر

□

ای شاه شاه و مفخر تبریز شمس دین

□

نژاد آنک باشد ز تخم پدر

□

ندانستی ای کودک خودپسند

□

در کوی آدمی نتوان جست راه دین

□

امروز ماتمی‌ست که زهرا گشاده موی

□

نبرد آگهی کس ز جنگ‌آوران

□

چه گویم از غم عهد جهان که تا که جهانست

□

بنشانده به خواری خرد عافیتی را

□

زهی تلخ مرگی چو بی‌تو زید جان

□

همه یک بدیگر نهادند روی

□

خلف دوده‌ی سلغر، شرف دولت و ملک

□

گر برون هفت چرخ و چار طبع‌ست این سخن

□

خموشی پاسبان اهل راز است

□

دو یاره ز یاقوت و طوقی به زر

□

گفت، بهار است و همه دوستان

□

یا برون آی همچو سیر از پوست

□

تو مسافری روان کن سفری بر آسمان کن

□

چو آید به ایران پی فرخش

□

رگت بر تن است ای پسندیده خوی

□

از سخنهای سنایی سیر کی گردند خود

□

در عالم هستی که ز هستی به در آییم

□

کنون بوم و بر جمله ویران شود

□

ای جزع تو شکر فروش ای لعل تو گوهر فروش

□

هر که در میدان عشق نیکوان گامی نهاد

□

زمستان هجر آمد و ترسم آنست

□

بهستی یزدان گواهی دهند

□

همه سرمایه‌ی سعدی سخن شیرین بود

□

ای یار ز چشم بد چه ترسی

□

چه فرهاد و چه شیرین این بهانه‌ست

□

چو پولاد زنگار خورده سپهر

□

روزیکه رسم و راه پرستاریم نبود

□

زاید همی هوا به لطافت ز سعی چرخ

□

ساکنان را ز چه در رقص آری

□

نجستند روز و شب آرام و خواب

□

تنور شکم دم بدم تافتن

□

روبه بازی مکن در صف عشاق از آنک

□

بر درت اطلس فلک پوشد

□

چنو رفت شد تاجدار اردشیر

□

چون خضر برون آی ازین سد نهادت

□

حقا که نه بر زندگی و دولت و دینست

□

نی غلط گفتم سرمست بدم زفت زدم

□

به یک هفته مجلس بیاراستند

□

به کدان روسپیدی، طمع بهشت بندی

□

گر بود مرا پری به فرمان

□

از این میل است هر جنبش که بینی

□

به خواری تنش را برآرم بدار

□

بگفت منزل مقصود آنچنان دور است

□

از دو بیرون نیست الا شربتی یا ضربتی

□

تو اگر حبیبی چه عجب حبیبی

□

یکی نامور شاه را تخت ساخت

□

وگرنه کی از دست جود آمدی؟

□

چه کردی بستدی آن دل کز آن دل

□

چو کینش سر ز جان مره برزد

□

ازو باد بر شهریار آفرین

□

تو بیا که جان عطار اگرت خوش آمد از وی

□

چون دو بیجاده گشاد از قبل خنده شود

□

گرگ ز بره دست بدارد

□

سخنهاش بشنید و نامه بخواند

□

تو در لهو و تماشایی کجا بر من ببخشایی

□

نیک خواهم عشق را گر چه مرا

□

تو مو بینی و مجنون پیچش مو

□

چنین تا به شهر بزرگان رسید

□

قدح از لاله بگیرد نرگس

□

کمر گیرد اجل آنرا که در شاهی و جباری

□

ماهتاب ار چه جهان گیرد تو در تبریز باش

□

بریشان رسی هیچ تندی مکن

□

وگر نقره اندوده باشد نحاس

□

گفت مستم خوانی و بر وعده‌ی من دل نهی

□

هر کجا آورد سپاه تو زور

□

برآشفت شیرین ز پیغام او

□

گفتم که دهان تو ببینم

□

شاهی و شادی جز او فرزند نادیده هنوز

□

چه شدم من تو بگو هم که چه دانم شده‌ای

□

ورا شیر کپی همی‌خواندند

□

تا نباید گشتم گرد در کس چون کلید

□

آنکه چون باشد هشیار به فرزند عزیز

□

صدف مادر نه و عمان پدر نه

□

برین گونه تا ماه بگذشت سی

□

آوخ که شدم هیزم و آتشگر گیتی

□

کار نه بطن حدث دارد و دارد حق محض

□

گر ز ما پنهان شوی وز هر دو عالم چه عجب

□

برفتند بیدار دل بندگان

□

کسان شهد نوشند و مرغ و بره

□

مهره بازی دارد اندر لب که همچون بلعجب

□

شه خیل رسل سلطان کونین

□

بر زاد فرخ یکی پیر بود

□

چندان که روم به نیستی در

□

همی تا میان عاشقی را ببستم

□

چرا نگیرم پایت که تاج سرهایی

□

به یارای خوان و به پیمای جام

□

کریم عزوجل غیب‌دان و مطلعست

□

آب رود نیل هر دو مرد را بر سنگ زد

□

اگر زین کیمیا بویی برد سنگ

□

چو شب کودک آمد گذشته سه پاس

□

جهان همچون درختست و تو بارش

□

زلف و خالت ز پی تربیت فتنه‌ی ما

□

بنمای صورتی را کان لوح درنگنجد

□

دگر گفت با شهریار بلند

□

توان پاک کردن ز زنگ آینه

□

بر دل و جان بنده حکم تراست

□

«زمین شوره سنبل بر نیارد

□

که خراد برزین بران خیره ماند

□

چون گام اول از خود جمله شدند فانی

□

میگون لب شیرینش بر ما ترشست آری

□

دینار و زر چه باشد انبار جان بیاور

□

چو آن نامه نزدیک خسرو رسید

□

رسد آدمی به جایی که بجز خدا نبیند

□

تا سنایی بر حدیث چرب تست

□

عنان بدهم به خود کامی هوس را

□

برفتند یکسر سوی بارگاه

□

سترده شد فروغ روی نسرین

□

آن گه فکرت همی از عقل تو یابد گه نظم

□

ای کوه قاف صبر و سکینه چه صابری

□

نخست آفرین کرد بر کردگار

□

کسان را زر و سیم و ملک است و رخت

□

ای همه ساله احسن الحسنی

□

از صحن خانه تا به لب بام از آن من

□

به بازار شو بهره‌یی گوشت خر

□

بی روی تو هر میی که خوردیم

□

ترکتازی کنیم و در شکنیم

□

ز شمس تبریز این جنس‌ها بخر بفروش

□

سرای سپنجست با راه و رو

□

تا دگر روزه با جهان آید

□

نرگس خونخوار تو پیوسته خون ریزد همی

□

بقای وصل خامی آورد بار

□

نشسته به یک شهر بی بر دو شاه

□

هیچ آگاه نیاسود درین ظلمت

□

آدمی در جمله تا از نفس پر باشد چو گوز

□

دی بامداد دامن جانم گرفت دل

□

مرا دخل و خرج ار برابر بدی

□

سحرگه میان بست و در باز کرد

□

در حسرت آن دیده‌ی چون دیده‌ی آهو

□

سوی صدر رسل جبریل رو کرد

□

بران شیر کپی چو نزدیک شد

□

عطار وصف عشقت چون در عبارت آرد

□

مرد در ظلمت ایام گهر یابد و کام

□

رهزنانند به هر گام یکی عشوه دهی

□

چنان بد که زاریش بشنید شاه

□

خبر آورد مبشر که ز بطنان عراق

□

همی کشف خردمندان کشف وار

□

اگر چه کوهکن از جام شیرین

□

نگر تا سیاوش از افراسیاب

□

در زیان این قبای نیلگون

□

دست خسرو گر نبوسیدست ابر بادپای

□

چو بر روی من دید آثار مجنون

□

چو یک ماه بگذشت بر تخت اوی

□

کرم کن چنان کت برآید زدست

□

آن کس که دیو بود چو آمد درین طریق

□

روز عیشی خواستم زاید چه دانستم که چرخ

□

نکرد اندرین داستانها نگاه

□

گر ندارم از وصال او نشان

□

بندگی درگه او را ز برای دل ما

□

چنانک گشت زلیخا جوان به همت یوسف

□

بیاراست بر خویشتن رنج نو

□

سعدی به مال و منصب دنیا نظر مکن

□

از پی عارض چون صبح ترا

□

دلی باید ز هر امید خالی

□

لب رستم از تشنگی شد چو خاک

□

در محضری که مفتی و حاکم شد

□

در فریب آباد گیتی چند باید داشت حرص

□

برو برو که چه کژ می‌روی به شیوه گری

□

ازان پس برفتند سیصد سوار

□

مگس پیش شوریده دل پر نزد

□

زاهدا خیز و در نماز آویز

□

چند شوم نخل صفت لیف پوش

□

ز بیگانه مردم بپردخت جای

□

چون ببست از هر دو عالم دیده را

□

همه لفظ او قوت جانست و بس

□

نی غوره‌ای بجوشی نی سرکه‌ای فروشی

□

پذیرفتم آن نامور گنج تو

□

حاجت موری و اندیشه‌ی کمتر حیوانی

□

از مهر تو چون نقطه‌ی خونست دلم زانک

□

چو من در عاشقی چون خاک پستم

□

نباشیم تا جاودان بد کنش

□

رنجبر بودن، ولی در کشتزار خویشتن

□

گه بیندازد از سمن بستر

□

چون از این ره هیچ گردی نیست بر نعلین تو

□

چوبشنید سرکش دلش تیره شد

□

جوینی که از سعی بازو خورم

□

اگر خواهی ارواح مرغان علوی

□

ولی آنجا که باشد دور گردون

□

چو بیژن نگه کرد و آن نامه دید

□

روزی دو سه گر از ما گشتی تو چنین تنها

□

ای از نعیم کرده لباس خود از نسیج

□

هین ز منی خیز کن با همه آمیز کن

□

ازان پس چنین گفت با رهنما

□

چو در محاورت آید دهان شیرینش

□

پرده از روی صلاح و زهد و عفت بردریم

□

از آن دولتسرا تا عرش اعظم

□

بیازردم از بهر آزارتان

□

دامن خلق خدای را چو بسوزی

□

کرا در خام خم ندهند چون گوش از پی آوا

□

بیا بیا و بیاموز بنده خود را

□

ببستند آیین به بی‌راه و راه

□

نرفته‌ست هرگز بر او ناصواب

□

زین گذشتست ای صنم در عشقبازی کار من

□

ادیب کاردان از وی برآشفت

□

یکایک همه کار او را بساخت

□

جان عطار تو خود می‌دانی

□

کای محمد رو طبیب حاذق و صادق تویی

□

بجز از روح بقایی بجز از خوب لقایی

□

کسی کو گنهکار خواند تو را

□

ندارد سعدیا دنیا وقاری

□

آهسته که عاشقان عشقیم

□

یکی جودی که بی‌منت دهد کام

□

ببرم سر خسرو بی‌هنر

□

نکوئی کن چو در بالا نشستی

□

منم خود کمتر از دانگی اگر بر سنجدم وزان

□

چنانک گفت طراریم دزد در پی توست

□

بکشتند و تاراج کردند مرز

□

نه هر بار خرما توان خورد و برد

□

دوش گفتم ورا که ای دل و جان

□

ز موج دمبدم در وقت توفان

□

فرستاد خسرو سوی مرز روم

□

عاشقان را جامه می‌گردد قبا

□

گرد عشق شه مگرد ار عافیت جویی همی

□

اگر نه پرده بدی ره روان پنهانی

□

بگفت آنک ما را چه آمد بروی

□

مدتی بالا گرفتی تا بلوغ

□

زشت باشد با چو من درمانده‌ای

□

برای آب می‌گردید در کوه

□

هر آنکس که دارد هش و رای و دین

□

با همه کار آگهی و زیر کی

□

عاشقی کو تاکنون بی‌زحمت لب هر زمان

□

حیوان سوار نبود جز بهر کار نبود

□

بیاورد پس گردیه گربکی

□

چو پنجاه سالت برون شد ز دست

□

با سرود و رود و جام باده و جانان بساز

□

ثبات عهد توگر عکس بر زمان فکند

□

همه پاسبانان بنام قباد

□

بوی بر مشک ختا از دم عطار هوا

□

این بام و سرای بی‌وفایان را

□

این هم بگو که گر رخ او آفتاب نیست

□

بدو گفت چندین چه مولی همی

□

درین گرداب بی‌پایان منه بار شکم بر دل

□

چو طالب باشم اندر راه معشوق

□

که دانستی که چندین نقش پر پیچ

□

بپرسید بسیارش از رنج راه

□

اهرمن را سخنان تو نترساند

□

جویبارش را به جای آب میدیدم شراب

□

فلکی به گرد خاکی شب و روز گشته گردان

□

ز مهر ورا از در بستن است

□

خبر شد به مدین پس از روز بیست

□

گر وصال او به جور از ما ستاند روزگار

□

به حرف ناخوشی کز هم شنیدند

□

چو شیرویه را سال شد بر دو هشت

□

دوش درآمد به جان سلطنت عشق و گفت

□

تا چو بستان نشوی پی سپر خلق ز حلم

□

خواجه جان شمس دین مفخر تبریزیان

□

مقاتوره چون شد به دشت نبرد

□

لاتک تغتر بمعمورة

□

میان خرد و روح دو زلفین و دو چشمت

□

سر مویی ز عشق او نمی‌کاست

□

مگر همرهان جوان یافتی

□

گه تدبیر، احوالی زبون داشت

□

اشک آن کز وی نیندیشد بجو

□

متزمن نظری داری و هرچ آید پیش

□

چو با ما به فرزند پیوسته شد

□

ملک را بود بر عدو دست، چیر

□

گر سر گشتی تو از من و خواهی که نگذرم

□

دارد کنون فروختنی آبروی و بس

□

به تنگی دل اندر قلون را بخواند

□

در بی نشانیم بنشاند و مرا بسوخت

□

نگر چه شوخ جهانیست زان که جفت از جفت

□

تویی جان این زمانه تو نشسته پربهانه

□

پرستندگان راهمه برکشیم

□

ای کمال نیک مردی بر تو ختم

□

اینست سخن که گفته آمد

□

چو می‌بینی ز فرهنگی که داری

□

زمین را ببوسید و بردش نماز

□

همین دم، فروزان و پاکت کنم

□

زحیر حد ثانی ورا بود منزل

□

نه آب منی بد، که شخص سنی شد؟!

□

همه مردم از شهر بیرون کنند

□

گروهی عمل دار عزلت نشین

□

عشق ما را ولایتی دادست

□

چه می‌داند کسی تا درد من چیست

□

به ماهوی گفت ای بد اندیش مرد

□

تا چند دوم به گرد عالم در

□

عالمان را از خلافست این همه طاق و جناغ

□

یک بار دردمیدی تا جان گرفت قالب

□

سپهدار یزدان پیروزگر

□

اباح دمی ثغر تبسم ضاحکا

□

مترس از کار نابوده مخور اندوه بیهوده

□

کسی کش خسرو و فرهاد باید

□

تو را گفته بد تخت زرین اوی

□

سپهر دید و بلندی و پرتو و پاکی

□

در میان غرور و وهم و خیال

□

در قرص مه نگه کن هر روز می‌گدازد

□

چو برسام چینی درفشش بدید

□

کز این پس به کنجی نشینم چو مور

□

هر چه عمرش بیش گردد بیش گرداند زمان

□

نظر چون بر رخش دوران گشاده

□

ازین نامور نامداران شهر

□

گل چگویم ز گلستان جهان

□

نه به کبرست حلم تو چو جبال

□

تیغ در دست درآ در سر میدان ابد

□

نشانی ز پیروز خسرو بجست

□

رنگ زیبایی و زشتی به حقیقت در غیب

□

رو کن شراب رنگ را وز سر بنه نیرنگ را

□

دل غم دیده‌ام می‌ساختی شاد

□

بفرمود تا تاج و آن گوشوار

□

آنکه خود را پاک میداند ز هر آلودگی

□

نگردد دامن ره‌رو به آب هفت دریا تر

□

به چرخ سینه برآیی هزار ماه نمایی

□

چو از تخمه‌ی شهریاران کسی

□

اگر دی نپیچیدمی گردنش

□

وان دیده به دست غیر بردوزد

□

او چمن آراست دگرها چمن

□

ماه از آسیب سقفش از پس از این

□

چون بگریزم ز یک غم تو

□

چه خبر داری از امام رییس

□

تو بر آن وصل خدایی تو بر آن روح بقایی

□

هجرت به جواب آن پدید آمد

□

چشم تدبیرم نمی‌بیند به تاریکی جهل

□

بی تو لرزان و طپان بر روی خاک

□

یکی را کرد مجنون مشوش

□

تختی که نه فرمان او فرازد

□

بخفتند مرغان باغ و قفس

□

موکب جان ستدن چون بزند لشکر عشق

□

ز ذوق خویش مگو با کسی که همدل نیست

□

ورنه حقا که گفتمی بر تو

□

بیابان نوردی چو کشتی برآب

□

در خرابات قلندر گر ترا ماواستی

□

یلان بستند صف در دور نخجیر

□

ور توانی که رهی بازدهی به باشد

□

لیک چون ذره در تو محو شود

□

زه‌ای واعظ صلب همچون کلیم

□

پاکبازند و مقامر که در این جا جمعند

□

همان به که این دردسر بازدارم

□

خردمند شاها رعیت پناها

□

ای چشم خوشت مرا چو دیده

□

اساسی کاینچنین آباد مانده‌ست

□

بوسه‌ای من بر کف پایت دهم

□

تو ندیدی مگر این دانه‌ی دانا کش

□

از سعادات جمال و جاه و اقبالش همی

□

به چنین رخ که تو داری چه کشی ناز سپیده

□

گر ز بهر تیر شه گلبن کند پیکان رواست

□

طریقت بجز خدمت خلق نیست

□

با رخ چون چشمه‌ی خورشید و زلف چون صلیب

□

بدارد افسر زرین شمع را محفوظ

□

از تراکم غبار موکب تو

□

غم می‌رسد به روی من از سوی آن نگار

□

تو چنان واله‌ی نانی ز حریصی که اگر

□

بازآمد آن سلیمان بر تخت پادشاهی

□

آخر شب هجر بگذرد بر من

□

طاعت آن نیست که بر خاک نهی پیشانی

□

فتنه بودی یاسمینت از برگ گل نشکفته بود

□

فروزان شمع بزم آرای عصمت

□

گویی که مرا چه کار با آن

□

آب دادیمت، فکندی جام آب

□

روی خوبش چو نگری فتنه‌ی جهانی بین ازو

□

به هر کجا که روی ماه بر تو می‌تابد

□

این عجب نیست بسی کز اثر لاله و خوید

□

اجل بگسلاندش طناب امل

□

پشتمان از غم کمان شد از قدش تیری کنیم

□

داد جوابش ز درون سرا

□

جان و دل چون هر دو همراه تواند

□

ای دلبر سیمین‌بر گفتی که نداری زر

□

آسمان‌گون قصبی بسته بر افراز قمر

□

ای که بر خوان فلک با ماه همکاسه شدی

□

رشته‌ی صحبت ما را پس از این

□

بس که خرابات شد، صومعه‌ی صوف پوش

□

از بلطمعی تا کی بوسی به رهی دادن

□

ز مو اندیشه را کردم قلم ساز

□

نفس نباتی ار به عزب‌خانه باز شد

□

بگرد ما گل زرد و سپید بسیارند

□

گر چه ناهموار بود از پیشکاران کار حکم

□

به گوش کفر چه گفتی که چشم و گوش ببست

□

ای آنکه جهت پایه‌ی جاه تو نیابد

□

به جای بزرگان دلیری مکن

□

خویشتن را گر همی بایدت کام

□

چه پرتو نور شمع صبحگاه است

□

ای در حرم جاه تو امنی که نیاید

□

خود را چو قلم ز عشق خطت

□

رنجش شکر بلاست از آن عافیت به عشق

□

ز آن طالب فلکند کز جوهر ملکند

□

در شجاعت به روز حرب و مصاف

□

نی تو را از کار گل امکان همت بیش نیست

□

جادوی فرعونیان در جنبش آمد باز و نیست

□

شکفت از گفته فرهاد آن ماه

□

روزم از عشقت چو شب تاریک بگذشتی اگر

□

مشو گر ره شناسی، پیرو آز

□

از خنده جهان‌سازی و از غمزه جهانسوز

□

تا چند شب پناه حریفان بد شود

□

استناد کنگره‌ش را ماه بادام نیم دست

□

ندانست ازان دانه بر خوردنش

□

زمانه بند شستت کی گشاید

□

برونش را برای تربیت روح

□

من از تو روی برگشتن ندانم

□

اشعار مپندار اگر چشم سرت هست، رازی است نهفته

□

کز گران سنگی گنجور سپهر آمد کوه

□

شربت صحت فرست هم ز شرابات خاص

□

گوهر تیغ ظفرپیشه‌ی این از فتح است

□

مکن به چشم ارادت نگاه در دنیا

□

که گهی از شرم‌تر گردم ز خشم آوردنش

□

چو صحبت با حبیب افتد نهانی

□

پای نظر پی کند بلندی قدرش

□

ز که رنجد دل فرسوده‌ی من

□

در بحر غمان غوطه خور از روی حقیقت

□

چو صید دام خودی پس چگونه صیادی

□

بر گردن اختیار احرار

□

جواهر به گنجینه داران سپار

□

از کشی و چالاکی پیران طریقت را

□

به نور مهر مه را ره نمودی

□

مضمر اندر سخنش هرچه قضا را مقدور

□

نقطه‌ی تو اگر به دایره رفت

□

نفس فرعونست و دین موسی و توبه چون عصا

□

ای دل خدا کسی را دانی چه سان فریبد

□

بی‌سنگ شدم ز فرقت آری

□

سنگ بدگوهر اگر کاسه‌ی زرین شکند

□

زلفت چو طوق گردن دیو لعین شدست

□

به زنجیر جنون چون گشت پا بست

□

چون فلک با انوری توسن نگشت

□

نه یکی حرف متینی است در اسنادش

□

قاضی‌القضاة غزنین عبدالودود آنک

□

تو که می ناله کنی گر نه پی طراری است

□

نمی‌دمد به مشامم نسیم سنبل عدل

□

بنازند فردا تواضع کنان

□

بشنو جانا تو از سنایی

□

بسی در چاره‌ی آن کار کوشید

□

عکس بزمش چو بر سپهر افتاد

□

از قدح باده دلم زنده کن

□

ای گلی کز گلبنت عالم همه گلزار شد

□

یا هجر لم تقل لی بالله ربنا

□

گویی بی‌من دل تو چونست

□

مکروه طلعتیست جهان فریبناک

□

چنگل گیراست اینک باز و باشه‌ی عشق را

□

ز داغ بی‌دلانش لاله محزون

□

دم و کلک تو در بیان و بنان

□

پروانه جز بشوق در آتش نمیگداخت

□

ببریده در آشیان تقدیس

□

انبان بوهریره وجود توست و بس

□

ابر بی‌کوس رعد می‌نرود

□

مجال سخن تا نیابی مگوی

□

عنبر از چنبر زلفت چو خرد یافته‌ام

□

یکی مصحف ز هم بگشوده چون گل

□

گویی که جز به جان و جان یار کس نباشم

□

جمله‌ی آزادگان روی زمین را

□

چو حورم نهان و چو هور آشکارا

□

هزار شاخ برهنه قرین حله گل شد

□

بر بوک و مرگ عمر گرامی مگذارید

□

بت استجهل الصباة علی الحب

□

ایا سنایی لولو ز دیدگانت مبار

□

اگر در ظرف ان می فرق باشد

□

به قدر هست چو گردون اگرچه در جهتست

□

کشتزار دل تو کوش که تا سبز شود

□

همچو آهو شو تو نیز از سنبل و سوسن بچر

□

گشت حاصل آرزوی دل نعم

□

ای سروری که حزم تو تسدید ملک را

□

برآورد سر سالخورد از نهفت

□

ای سنایی رنگ و بویی اندرین ره بیش نیست

□

ای پرده نشین گل بهاری

□

بهر نظام عالم سفلی به سوی او

□

جمله‌ی عالم به دریا اندرند

□

دوریان را به دیر خواهد برد

□

سارعوا فرمود پس مردانه رو

□

رو تو و قامت موذن که مرا زین مستی

□

دیوانه را که گویی، هشیار باش و عاقل

□

بنده سنایی ترا بندگی از جان کند

□

بباید آزمودش تا کدام است

□

طمع کی گربه در انبان فروشد

□

این روبهک به نیت طاوسی

□

ز خطرت دل و چشم وی اندرین دل و چشم

□

بعد از گداز کرد گهر صد هزار جوش

□

تیر چون تیر در هوای تو راست

□

دل تخم کاران بود رنج کش

□

ای شکل و دهان تو کم از نیست

□

گذشتند از طریق دوستداری

□

عجب نیست کز انوری بر کرانی

□

چون دل و جانم به کلی راز عشق تو گرفت

□

بر پلنگ ار بنهد دست ز روی شفقت

□

در دل عارف تو هر دو جهان یاوه شود

□

گویمش حال من از عشقت بپرس

□

چند آید این خیال و رود در سرای دل

□

رفتیم به یاد تو سوی خانه و بردیم

□

شما کزادگان شاخسارید

□

هرچه در گیتی برو نام عطا افتد کفش

□

بتندی گفت کای مسکین نادان

□

همه از حرص و شهوت من و تست

□

گر از آن در پرتوی بر دل زدی

□

کی به جان برکشم ز تو دندان

□

جهان آفرینت گشایش دهاد

□

چون موذن گفت یک الله اکبر کافرم

□

ترا از یار اگر باریست بر دل

□

مرا ز یاد مبر آن مبین که در رخ و چشم

□

اگرچه در جهان خورشید رویش

□

برنگ چون گل سوریست لیک نشناسم

□

آن دم که دم بزنم با تو ز خود بروم

□

عاقله‌ی آسمان که نزد وقوفش

□

یکی دعای تو گفتم یکی دعای عدوت

□

شوریده نمی‌خواندند زین بیش سنایی را

□

سخن کز سوز دل تابی ندارد

□

حرم کعبه‌ی ملکش چو بنا کرد قضا

□

تا کند جای برای تو فراخ

□

هر کجا جاه در آن جاه چهست

□

کیست دانه مسکین چو نوبهار آید

□

مشکلی کان کلیم حل نکند

□

خوشا وقت مجموع آن کس که اوست

□

عاشقان مست را وقت صبوح

□

چندین شکست کار من دلشکسته چیست

□

آتشی کز نعل یک رانت جهد

□

مردم چشم خودش خوانم از آنک

□

چون مفصل گشتی از احداث نفسانی به علم

□

سجده کردند ملایک تن آدم را زود

□

در یمین تو خامه‌ی آصف

□

بس اعتماد مکن بر دوام دولت دهر

□

بوس تو به صد هزار عالم

□

اشارت کرد تا گلگون کشیدند

□

ای از آن برتر که در طی زبان آید ثنات

□

ندوزد قبای تو این سفله درزی

□

گر چه خردست او جهان را بس عزیزست و بزرگ

□

در جهان غمگین نماندی گر تو را

□

فراقت هر زمان گوید که بگریز انوری رستی

□

به دوزخ برد مدبری را گناه

□

کسی کو عاشق تو بود بگو آخر که تا چکند

□

نماند در مقام خسته حالی

□

دل آنجا نهادم که عهدی بکردی

□

غرقه‌ی دریای عشقت گشته‌ام

□

به نور حکمت آب از حجر برون آرم

□

ای آفتاب جان در و دیوار تن بسوز

□

وانکه جز در موکب رایش نراند آفتاب

□

نه خود سریر سلیمان به باد رفتی و بس

□

ماه را مانی غلط کردم که مر خورشید را

□

شود از آفتاب عشق جانان

□

به دست ما چو از این حل و عقد چیزی نیست

□

نوبت بازی بصحرا و بدشت

□

چون طیلسان و منبر وقف از تو روی تافت

□

زیر درخت خرما انداز همچو مریم

□

این قدر التماس خود چه بود

□

غلامی شکستش سر و دست و پای

□

ز بهر سرخ رویی جان چه باشد گر به یک غمزه

□

به مکتب می‌رود کاری ز پیشش

□

گویی ار جز خدای دارم و تو

□

اکنون من بی قرار از آن روز

□

یکرنگ و با زبان دل من همچو آخرت

□

ای نفس مطمنه اندر صفات حق رو

□

چه گویی غم تو بدان سر درآرد

□

شگفت نیست دلم چون انار اگر بکفد

□

شمع با انوار جانانست و تو پروانه‌ای

□

که تاب شعله‌ی خور ساخت ما را

□

دل مرا گفت هم به از هیچت

□

فرصت از دست میرود، هشدار

□

گر چه بس نادره کاریستکه خون گردد مشک

□

تویی که جفت کنی هر یتیم را به مراد

□

گر لگدکوب صد جفا باشی

□

مغی را که با من سر و کار بود

□

یک دم خوش باش تا چه خواهی کرد

□

چراغم را نشانده صرصر آه

□

در هیچ کار بی‌تو فلک را مباد خوض

□

نتواند نمود صد دم صور

□

صبح بینی همه گریبان باز

□

همگی وبالم از تو به خدا بنالم از تو

□

چشم تو سحر حلالست و حرامست مرا

□

نه تو بازآمدی که بازآورد

□

چون در کنار آرم ترا از دست نگذارم ترا

□

هوای ابر و قطره قطره باران

□

باست ار سوی معادن نگرد

□

شمع خندید که بس تیره شدم

□

برگ اجل از شاخ امل پاک فرو ریخت

□

ز باغ عشق طلب کن عقیده شیرین

□

نزد تو اگر صورت این حال نهانست

□

تو را این قدر تا بمانی بس است

□

هر زمان مدعی را ز غرور دل خویش

□

بگو محنت کش بی‌خان ومانی

□

با دست زمانه در جهان حقا

□

منت خدای را که اگر بود و گر نبود

□

بی‌غم ز تو خواهنده و خرم به تو مجلس

□

همه شاخه‌ها شکفته ملکان قدح گرفته

□

از بن دندان بکشم جور تو

□

ای که بر پشت زمینی همه وقت آن تو نیست

□

اگر از غم دل مسکین عاشق را قرارستی

□

مسند عز ذات کامل او

□

گر بود شیشه‌ای نباشد بد

□

از آن سبب نشدی همعنان هشیاران

□

شنوای سخنان همه خلقم به حقیقت

□

زان سبب هر خلوتی سوراخ روزن را ببست

□

عشق را گویی فلان را خون بریز

□

چو شاخ برهنه برآریم دست

□

درد او دیده چو افسر بر سر درمان نهاد

□

ما نکبتییم ،گو چنین باش

□

ز جزع حاصل در حال شد روان پیدا

□

هوش به من باز کی آید که من

□

ای میر اسماعیل که مانند براهیم

□

این سر مخمور اندیشه پرست

□

زلف مرزنگوش را دور قبول

□

سعدی گردن کشم پیش سخن‌دانان ولیک

□

ای تو چو پری و من ز عشق تو

□

وحشی مرا به هیچ گلستان گذر نبود

□

بوسه در کار تو کنم چه شود

□

از برای سود، در دریای بی پایان علم

□

گفت گردد امتم هفتاد و سه فرقت بهم

□

دری که هیچ نبستی به روی ما دربند

□

در آرزوی سایه‌ی قد تو هر سحرگه

□

توان کرد با ناکسان بدرگی

□

کرد معزولم زمانه گاه دانایی و عقل

□

یکی آیینه بود از جوهر روح

□

دلم در دست تست آخر مرا نیز

□

چند ازین نام و ننگ و زهد و ز تزویر

□

تا داد لباس دگرش جوهر خورشید

□

رسید صورت روحانیی به مریم دل

□

انوری چون در سر کار تو شد

□

گل فرزند آدم خشت کردند

□

بوسه‌ی نوشین همی بخش از عقیق

□

برق را همچو کوه ساکن ساخت

□

بر اطراف گردون غبار سپاهت

□

ز جویبار، بمنقار خویش آب ربود

□

عقل با آن سراندازی به میدان رخش

□

آن ذره‌ای که گر قدمش بوسد آفتاب

□

جانم اندر بهار وصل بخر

□

عسل دادت از نحل و من از هوا

□

ازین یک نوع دلشادم که با عشق تو همزادم

□

خوش آن پاکیزه رو کنجا نهد رخت

□

از جان من ای عزیز چون جان

□

جان من دربند صد اندوه باد

□

ازین غرور تو تا کی ایا زبون قضا

□

چون منش الحاح کردم کفچه را زد بر سرم

□

میل اطفال نبات از پی قوت

□

این ملک خلل گیرد، گر خود ملک رومی

□

دیده‌ی حور بر آن خاک همی رشک برد

□

باش آماده فتراک ملامت وحشی

□

عدلش ار با زمین به خشم شود

□

چیزها دیده و نخواسته‌ام

□

گاه از ذل غریبی بار هر ناکس کشیم

□

ز بامداد بیاورد جام چون خورشید

□

از چهره آفتابی و از بوسه شکری

□

پسر گفتش آخر بزرگ دهی

□

از لب خویش و لب او در فراق و در وصال

□

حبذا طرح این بنای شگرف

□

روزگارست مایه‌ی همه کار

□

چون روی تو شعله‌ای برآورد

□

کرده وهمش عرصه‌ی گردون قدرت را مقام

□

به خدا جمال خود را چو در آینه ببینی

□

خدمت من بدو رسان و بگو

□

زمانه را چو شناسی که چیست عادت او

□

ز درد عشق خود رستم ز درد خویشتن بینی

□

به شکلی بند و خرسندی به نامی تابه کی وحشی

□

آن‌کس که از دو کون به یکباره دل بشست

□

دیگر ز نرد هستیم امید برد نیست

□

میوه خوردن عید طفلانست و اندر عید عشق

□

از اثر شمس دینست این تبش عشق تو

□

وز ادای روات شاعر او

□

تحکم کند سیر بر بوی گل

□

وز می خوش خسب گزین صبح سنایی

□

نسر فلک طایر دیوار او

□

جز صبر و بردباری رویی همی نبینم

□

در صف عشاق شد پیشه‌وری پیشه کرد

□

عاشقان در زیر گلبنهای پروین پاش باغ

□

تبریز شمس دین را خدمت رسان ز مستان

□

کجاست مجنون تا عرض داده دریابد

□

چنین خسرو کجا باشد در آفاق

□

چاک زد جان پدر دست صبا دامن گل

□

ز ضعف و قوت طالع بود و گرنه چرا

□

مفروش مرا چو کردم ای دلبر

□

صید بی پر بودن و از روزن بام قفس

□

فرش اگر سر برکشد تا عرش را زیر آورد

□

خنک آن دم که ز مستی سر زلف تو بشورد

□

خصایصی که هوای تراست در اقبال

□

یکی دست گیرم به چندی درم

□

شد به بد مردی و میخانه گزید

□

زین وحل از لطف برآور مرا

□

تو داری دل که خواهد داد دادم

□

عزم کردم وصل تو جانم بسوخت

□

زلف تو یقین عاقلان را

□

ماه تا ماهی از این ساقی جان سرمستند

□

هم سبز خنگ چرخ کمین بارگیر او

□

درآمد از در من بامداد و پنداری

□

بی‌نیاز ار داشتی خوشدل سنایی را کنون

□

در کدامین چشم جویم آن نگاه بردگی

□

اگر تصرف گردون به کام او نبود

□

گر بیائی در جوار ما دمی

□

سر حرف شهادت لا از آن معنی نهاد ایزد

□

زان رنگ روی و سیما اسرار توست پیدا

□

پادشاهی در نکویی چت زیان

□

به خردی درش زجر و تعلیم کن

□

شمشیرکشان چشم او را

□

افسری از زرش عصابه و ترک

□

سر بر خط عهد تو نهادیم

□

این همه خود بگذرد و جان و دل

□

صدهزاران شکن از زلف بر آن توده‌ی گل

□

به غیر خم فلک خم‌های صدرنگ است

□

روی خوب تو ترا پشتی قویست

□

معشر اللائمین من یضلل‌الله

□

جز برای تو نسازم من ز فرق خویش پای

□

کار ما و کار وحشی پیش تیغت چون یکیست

□

ای آیت حسن جمله در شانت

□

گفت، پیش کیست آن روشن نگین

□

گر نبودی به گه رنگ چنو کاه از ننگ

□

اجزای خویش دیدم اندر حضور خامش

□

در حساب انوری هرگز نبود

□

دگر دستها تا به مرفق بشوی

□

بسیار جفا هات رسیدست به رویم

□

تا به این مرتبه زین پیش نبود آه و فغان

□

گر عشق ز انوری درآموزی

□

تا دل پر خون من جسته ز وصلت نشان

□

گر یکی تقویم داری گو دو باش از بهر آنک

□

خسرو تبریزیی شمس حق و دین که او

□

نه برگ این ندارم هان خیر می چگویی

□

دل از محبت دنیا و آخرت خالی

□

آب رخ ما مبر ازیراک

□

تغافل رطل پر کرده‌ست وحشی ظرف می‌باید

□

گفتا بدو روزه غیبت آخر

□

نبخشودم، از من چو زنهار خواست

□

سپید و زرد می‌بینم دو آب اندر یکی بیضه

□

نه‌ای شاخ تر و پذیرای آب

□

جان من آزرم جوی بس که به تو درگریخت

□

تو بگریزی از پیش یک شعله خام

□

چون تو به آماج‌گاه تیر نهی بر کمان

□

چون صفیری بزند کبک دری در هزمان

□

پرواز کرد باز هوای ثنا و مدح

□

یک دانه ز دام عالم عشقت

□

حکیمان را به نور و سیر بر گردون به روز و شب

□

چه جنت چه دوزخ توی شاه برزخ

□

از جهان نومید گشتم چون ز تو غایب شدم

□

مدیح، شیوه‌ی درویش نیست تا گویم

□

با آتش عشق تو که یابد

□

گل گل از سنگ جنون گشت تن ما وحشی

□

آن روز که گنج حسن کردی

□

مشو چو وقت، که یک لحظه پایدار نماند

□

حسن و عشق از کفر و فسق آید به معنی پس بود

□

دستمزد شادمانی صبر توست

□

چند ازین گرچه برگ این دارم

□

نه گفت اندر او کار کردی نه چوب

□

اکنون که روی ما را از غم چو کاه کردی

□

گر گرد خوارکاری گردی تو نیز با ما

□

داغ طاعت بر سرین تا وحش و طیرت

□

شد آب روان ز چشمه‌ی چشم

□

ای دست فرو شسته ز آفرینش

□

بر بام عشق بی‌تن دیدم چو ماه روشن

□

آهو به سر سبزه مگر نافه بینداخت

□

موی گردد پس از سیاهی بور

□

جست نتواند دل از عشق تو هیچ

□

می وصل نیست وحشی به خمار هجر خو کن

□

رای تو گفت خرمن مه را که چیست آن

□

بگفت ای دوست، مهر از کینه بشناس

□

جانها همه خون گشته ز شوق تو که از تو

□

گفتمش این لاف‌ها از شمس تبریزیستت

□

تیغ زنگ از آب گیرد ملک نقصان از غرور

□

خداوندا بدان تشریف عزت

□

پدر بر خم خمرم وقف کردست

□

همچنان باز از خراسان آمدی بر پشت پیل

□

خجل ز رفعت قدر تو رفعت گردون

□

آویخته صد هزار دل هست

□

شد مگر حلقه‌ای از زلف تو و شاید از آنک

□

ز برای دعوت جان برسیده‌اند خوبان

□

ز باد صولت او خاک خواهد استعفا

□

خلیلی ما فی‌العشق مأمن داخل

□

عذر دوشینه خواستم امروز

□

این به رنگیست که عاشق بنماید ساعد

□

دامن از من درمکش تا هر دمت

□

دشواری حوادث هستی چو بنگری

□

در جزاء و در سزای کس تو مستعجل نه‌ای

□

عجزست و قدرتست و خدایی و بندگی

□

رستنی‌های تو بی‌سعی نما

□

اسیرش نخواهد رهایی زبند

□

تا گوش همی شنید نامت

□

تاک رز باشدمان شاسپرم

□

اشک حدثان هیات او شاخ بقم کرد

□

دیوانه نه‌ایم حاش‌لله

□

درین ره گر همی جویی یکی را

□

آفتابی که ز هر ذره طلوعی داری

□

باشند با جمال تو حاضر به وقت لهو

□

اگر نه وعده‌ی ممن به آخرت بودی

□

چون جمال یوسفی غایب شدست از پیش تو

□

من وحشیم و نغمه سرای چمن حسن

□

دارم ز غم هزار جگر خون و انوری را

□

جداگانه بهر سو رنگ و تابی

□

از تو و گردش چرخت چه هنر باشد پس

□

چون ضعیفی رو به فضل حق گریز

□

گردی از عشاق کشتن شادمان

□

گرت مملکت باید آراسته

□

نه هموارست راه عشق آنکس

□

نخستش پیکر از پولاد سودند

□

گه عذر و گه ملامت و گه ناز و گه نیاز

□

ماه سر درفکنده می‌گذرد

□

در دل ار شبهتیست اینجا خوان

□

بسوخت عشق تو خرمن نه جان بماند نه این تن

□

مست اگر بلبل شدست از خوردن مل پس چراست

□

باران فتنه بر در و دیوار کس نبود

□

ور کژدم زلفش گزدی مر جگرم را

□

مجو ز شعله فروز ستیزه خاتم مهر

□

دیدم از پنجره‌ی حجره‌ی نخاس او را

□

پدید آورد خاشاکی و خاری

□

آبشان در سبوی عاریتی

□

شمس تبریزی سر این دولت است

□

بنشست و ماجرای فراق از نخست روز

□

تو را می‌نگویم که عذرم پذیر

□

تا زنده شود مجلس ما از رخ و زلفت

□

به پای چشمه با گلهای شاداب

□

بر چهره دلیل شمع سوزان

□

گر تو جان داری چه کن بر کن به دندان پشت دست

□

چون که سرخ‌ست اصل عمر به دوست

□

گفتم که اسب مرده چنین راه کی برد

□

اساس ملکی کز بهر خدمتت ننهند

□

گاهی به صنع ماشطه، بر روی خوب روز

□

خرسند شوم چو گوییم یک ره

□

مرحبا ای ترک صید انداز وحشی در کمند

□

فخر وقت خویشتن دانم همی

□

دور کن از دامن اندیشه دست

□

دل زان تو شد چست به بر زان که درین دل

□

ای دل اگر دلی دل از آن یار درمدزد

□

کشته‌ی قهر ترا تقدیر ننماید نشور

□

در آیینه گر خویشتن دیدمی

□

بر دانه‌های گوهر او عاشقی مباز

□

بین که دیباباف رومی در میان کارگاه

□

در طالعم ز کس چو وفا نیست از تو ماند

□

گر زاهد زمانه ببیند جمال تو

□

از برای هفت گندم هشت جنت در مباز

□

ز کسی است ترس لابد که ز خود کسی نترسد

□

از عکس تیغ شعله بر آتش وبال کرد

□

مبینات لمن اضحی له بصر

□

ویران کنی آن دل که درو سازی منزل

□

هجر اینچنین نزدیک و تو در صحبت فارغ دلی

□

لبت دندانم از جا برکشیدست

□

ترسم آخر بگذرد بر جان من

□

در یمینش نهاده‌ی دعوی

□

بده آن دست به دستم مکشان دست که مستم

□

نقدیست نکتهاش که دارد عیار وحی

□

مکن با فرومایه مردم نشست

□

حالی یابم چو کنم یاد ازو

□

آن قمری فرخنده با قهقهه و خنده

□

باش تا جان برود در طلب جانانم

□

کردم محاسن خود دستار خوان راهت

□

کی فرو زد مر ترا قندیل دلداری چو تو

□

میان شب و روز فرقی نماند

□

هر گه که می‌گذری من در تو می‌نگرم

□

در چشم امل، معجزه‌ی آب حیاتی

□

خواجه دارد چار خواهر مختلف اندر وجود

□

کار خود بد کردم از عرض محبت پیش یار

□

دلی چون شمع می‌باید که بر جانم ببخشاید

□

بربود است ز دارا و ز اسکندر

□

پشت من پیش تو شاخ سمنی

□

چون مر تو را نیابد در جان و جا دلم

□

از عنبر و بنفشه تو بر سر آمدست

□

یقین بشنو از من که روز یقین

□

گه یار قدیم را برانی

□

هر زمان جوری کند بر من به نو معشوق من

□

پای گو بر سر و بر دیده ما نه چو بساط

□

که حکم کند بدین گواه و خط

□

صلح جدا کن ز جنگ زان که نه نیکو بود

□

ز شمس تبریز این جنس‌ها بخر بفروش

□

هر کجا صاحب حسنیست ثنا گفتم و وصفش

□

ماذا یقال ولا شبیه لحسنه

□

هر چه داری چو دل بباید باخت

□

نظمی به کامم اندر چون باده‌ی لطیف

□

ز بهر روشنی چشم کز رخش دورست

□

چون سیاهی شده بضاعت دهر را

□

سبلت خود پست کردی دولت مستیت از آن

□

میان بحر عسل بانگ می‌زند هر جان

□

روان تشنه برآساید از وجود فرات

□

چو دوران عمر از چهل درگذشت

□

روان و جانی و مهجور من ز جان و روان

□

غزل را چون به پایان برد فرهاد

□

خانه‌ای در کوی درویشان بگیر

□

بر امید وصل در صحرای دل

□

چونانک سنایی را زو قدر و سنا شد

□

طرب از تو باطرب شد عجب از تو بوالعجب شد

□

تو را ملامت رندان و عاشقان سعدی

□

کدام روز دگر جان به کار بازآید

□

باده با فرعون خوری از جام عشق موسوی

□

وحشی ازین عزا بدرآییم ، تا به کی

□

گلی چو روی تو گر در چمن به دست آید

□

خوی کردم با بد و نیک سپهر

□

چون آمده‌ای مرو ازیراک

□

بسکل ز بی‌اصولان مشنو فریب غولان

□

منطق سعدی شنید حاسد و حیران بماند

□

ببخشای کانان که مرد حقند

□

اگر پیراهن ماهم به مانند فلک آمد

□

سحاب او بسان دیدگان من

□

غمت چگونه بپوشم که دیده بر رویت

□

عاشقانی که وصل او طلبند

□

از سر شوخی و ناز برکشد او چشم تو

□

الله الله کز نثار آستین

□

چه نیکبخت کسانی که با تو هم سخنند

□

کسی آزار درویشان تواند جست، لا و الله

□

چون آن گوهر پاک از من جدا شد

□

از پی دفع و رفع هر منهی

□

چون دست قدرتم به تمنا نمی‌رسد

□

همگی بر در منند گدای

□

عیسی و خرش هر دو چو در مجلس مااند

□

که گر او نه آبست باغ از چه خندد

□

این عشق را زوال نباشد به حکم آنک

□

بر خوان عنکبوت که بریان مگس بود

□

بار خدمت را به کشتی سعادت در کشیم

□

بزد زانو به خدمت پیش شیرین

□

ای خردمند که گفتی نکنم چشم به خوبان

□

تو چو شمعی وین جهان و آن جهان

□

گر نبودی زخم تیغ و تیرت اندر راه دین

□

آنک از او گشت دنگ غم نخورد از خدنگ

□

عمریست تا به یاد تو شب روز می‌کنم

□

لولا یمن به رب العباد علی

□

پیداش جفا بودی و پنهانش لطافت

□

وحشی گرفتم آنکه تو از ننگ مدعی

□

خوی تو با دوستان تلخ سخن گفتنست

□

که آسان شمردید این رمز مشکل

□

واحدم خوانده‌ای گرم بیند

□

یکی به تک دم خرگوش برگرفت غلط

□

مرا به هیچ بدادی و من هنوز بر آنم

□

در آن مرز کاین پیر هشیار بود

□

زین توانگر پیشگان چیزی نیفزاید ترا

□

قمری در شد به حال، طوطی در شد به نطق

□

مکن تا توانی دل خلق ریش

□

چون نیست شدم مرا چه باک است

□

ندیده میوه‌ای از شاخ نیکوییت وز غم

□

نمای چهره زیبا تو شمس مفخر تبریز

□

ز چشم مست تو واجب کند که هشیاران

□

در بوستانسرای تو بعد از تو کی شود

□

ابری که همی برف ببارید ببرید

□

وحشی ز حرم در قدم دوست قدم نه

□

عشق و درویشی و انگشت نمایی و ملامت

□

مرا به پشت سرافکند حکم چرخ، ز خلق

□

تا دل عیسی مریم باشد اندر بند تو

□

کرد پیامی برگ به میوه

□

شبی خیال تو گفتم ببینم اندر خواب

□

چو عشق آمد از عقل دیگر مگوی

□

گیرم که سنایی از غمت مرد

□

ایا لهف نفسی که این عشق بامن

□

چو حاکم به فرمان داور بود

□

چون دل و جان پرده‌ی این راه بود

□

دل نازک به یکی طفل سپردم که نماند

□

آن جا نتان دویدن ای دوست بر قدم

□

نشان پیکر خوبت نمی‌توانم داد

□

هنوز کوس بشارت تمام نازده بود

□

با آب عنب به صومعه در شد

□

وحشی علاج این دل و طبع فسرده حال

□

هر گل و برگی که هست، یاد خدا می‌کند

□

ز عهد کودکی، آماده‌ی بزرگی شو

□

از برای پاکبازی چاک بر زن پیله را

□

تبریز شمس دین را از لطف لابه‌ای کن

□

کجاست خانه‌ی قاضی که در مقالت عشق

□

چو کاری برآید به لطف و خوشی

□

تا تو در حسن و ملاحت همچنان لیلی شدی

□

سم اسب در دشت مانند ماهی

□

کس نیست که دل سوی من آرد

□

صد مغز یقین دهندش آنگاه

□

ای دیده غذاساخته از بهر لقا را

□

خواجه تویی خویش من پیش من آ پیش من

□

بنده اگر به سر رود در طلبت کجا رسد

□

ادیرت کوس الموت حتی کانه

□

همچو سنگ آید مرا یاقوت سرخ

□

هزار بنده چو وحشی خرید و کرد آزاد

□

گر آزادم کنی ور بنده خوانی

□

تو یکی تابنده گوهر بوده‌ای

□

سایه‌ی گیسوش را دار غنیمت که دل

□

ملول و تیره شدی مر صفاش را چه گنه

□

شمشیر برآور که مرادم سر سعدیست

□

کسی را که بینی ز حق بر کران

□

چون وفا خوبتر بود که جفا

□

تو اوستادی و داناتری به صرف زمان

□

تو را که در نظر آمد جمال طلعت خویش

□

عشقش چو به ما نمود ما را

□

مسازید از برای نام و دام و کام چون غولان

□

شمس تبریزی که عالم از رخت

□

قدح چون دور ما باشد به هشیاران مجلس ده

□

که التفات کند عذر کاین زمان گویند

□

عاشقانت همی به جان بخرند

□

وحشی فراغت می‌کند کز دولت انبوه تو

□

میلت به چه ماند به خرامیدن طاووس

□

در پیش روی خلق بما جا دهند از انک

□

خبر بادیست پر پیمای اثر خاکیست دور از وی

□

به دست دلبر اگر عاشقی زبون باشد

□

گر دست دهد دولت آنم که سر خویش

□

که داند چو در بند حق نیستی

□

پاکبازان جهان چون سوخته‌ی نفس تواند

□

با سرمه‌دان زرین ماند خجسته راست

□

ذکر تو از زبان من فکر تو از جنان من

□

تا که سر رزمه‌ی جمال گشادی

□

حقیقتست که این مشت کاین حکایت ازوست

□

چه دولتی ز چه سودی چه آتشی و چه دودی

□

دستان به خون تازه بیچارگان خضاب

□

زنهار گفتمت قدم معصیت مرو

□

ورت ملک و ملک باید پای در تحقیق نه

□

سوی باغ آ که سبزه نو برخاست

□

مه گر چه به چشم خلق زیباست

□

بریخت خون من و نوبت تو نیز رسد

□

مرغ نالید به گلبن ز فنون

□

تو مجنون و لیلی به بیرون مباش

□

هنوز با همه بدعهدیت دعاگویم

□

منه بر جهان دل که بیگانه‌ای است

□

دل ببردی و قصد جان کردی

□

برجاس او به سربر، گه باز و گه فراز

□

نه چنان گناهکارم که به دشمنم سپاری

□

القصه چو پیر روی او دید

□

در آن دریا فگن خود را که موجش باشد از حکمت

□

هزار می‌نکند آنچ کرد دشنامش

□

وان که بیند برهنه اندامت

□

شاهی که عرض لشکر منصور اگر دهد

□

حیران شود او میان اصلاب

□

میدان سخن را به نظم و نثر

□

خیال لب و روی و خلاش بدیدم

□

در شیطان در ننگست، بر آن منشین

□

سیر ایشان خسته کرده پای سیاحان عرش

□

عشاق خارکش را گلزار می‌نمایی

□

مراد خسرو از شیرین کناری بود و آغوشی

□

نعم گفت و بر جست و برداشت گام

□

صفت خد و زلف معشوقم

□

چون دید ماهیان زمستان که در سفر

□

تو بی زیور محلایی و بی رخت

□

وهم ز تدبیر او آزر بت‌ساز گشت

□

چون تویی هرگز نبیند عالم فرزانه بین

□

عقل آمد با کلید آتشین آن جا ولیک

□

چه مخالفت بدیدی که مخالطت بریدی

□

وقتست به دندان لب مقصود گزیدن

□

سر فرو بردیم تا بر سروران سرور شدیم

□

چو وحشی از چمن وصل رستم اول وآخر

□

به دو چشم تو که گر بی تو برندم به بهشت

□

با چشم عقل گر نگهی سوی من کنی

□

ای همه نزهت و شادی و همه راحت و روح

□

نه دو قطره آب بودی که سفینه‌ای و نوحی

□

جای آنست اگر ببخشایی

□

جهان گرد کردم نخوردم برش

□

دلم افروخته بود از طرب و شادی و ناز

□

پیش کاین گیتی ما را بزند یا بخورد

□

می‌خرامید و زیر لب می‌گفت

□

آخر کار چون ز دست شدم

□

ایستاده زان یکی بر پای چون شمعی برنگ

□

آن نفس از ساقیان سستی و تقصیر نیست

□

نهال عشق ای دلبر به باغ دل ( ... )

□

یا حسرتی عند جمع الصالحین غدا

□

پیکار نیم از غمت ای ماه شب و روز

□

ز خون وحشی اگر منکری نگاه به من کن

□

سعدی خویش خوانیم پس به جفا برانیم

□

بر قطره‌ی سرشک یتیمان نظاره کن

□

از پی آن تا خر لنگ ترا پالان بود

□

بار که بگشاده شود از پی سرمایه بود

□

در حلقه‌ی صولجان زلفش

□

عرب را که در دجله باشد قعود

□

سرکشان سر بر خط فرمان من بنهند باش

□

از بهر آنکه زلف معقد نکو بود

□

مثل تو را به خون من ور بکشی به باطلم

□

کسی کو در غم عشقت فرو شد

□

تا بجنبید عدل او بگریخت

□

به مثال گربه هر یک به دهان گرفته کودک

□

نه هاونم که بنالم بکوفتی از یار

□

زمین دنیا، بستان زرع آخرتست

□

چون ز مار و مرغ و دیو و دد بمانی باک نیست

□

من صید دیگری نشوم وحشی توام

□

تا دوست در کنار نباشد به کام دل

□

تا بکی کودنی و مستی و خودرائی

□

من در آن صحرای خوش با دل همی گفتم چنین:

□

غافل بدم از آن که تو مجموع هستیی

□

نفس را بوی خوش چندین نباشد

□

فضیحت بود خوشه اندوختن

□

گویند بکوش تا به مستوری

□

سوسن، چون طوطی ز بسد منقار

□

دیوانگان نترسند از صولت قیامت

□

چون بدو وصف را طریق نبود

□

زود کند او خراب این فلک کوژ را

□

اگر جان بخواندم ترا راست گفتم

□

در سرو و مه چه گویی ای مجمع نکویی

□

رستمی باید که پیشانی کند با دیو نفس

□

گهی چهره بیارایی گهی طره بپیرایی

□

وحشی چه پرهیزی برو خود را بزن بر تیغ او

□

گر خود به جای مروحه شمشیر می‌زند

□

همین بس که از پا نیفتاده‌ای

□

در چمن روی تو غلتان غلتان رود

□

گر بباری تو چو باران کرم بر بامم

□

بدان تا یک نفس رویت ببینم

□

یکی بر در خلق رنج آزمای

□

هر زمان گویی همی چوگان من

□

ز شبهای سیه چندان نسوزم

□

بدین صفت که تویی دل چه جای خدمت توست

□

دوشم از پیشان خطاب آمد به جان

□

کنون ز فر تو پر کبوتر از گرمی

□

به کجا اسب دواند به کجا رخت کشاند

□

که تو شیرینتری از آن شیرین

□

سعدیا شطرنج ره مردان خلوت باختند

□

یک شهر ازو غریو دارند

□

وحشی از خون خوردن شب دوش نتوانست خاست

□

خرد با عشق می‌کوشد که وی را در کمند آرد

□

بفردا چه میافکنی کار امروز

□

چشم را نیست رتبتی بر جسم

□

قفل طلسم مشکل سهلت شود به حاصل

□

دیگر چه توقعست از ایام

□

مگس را تو چون فهم کردی خروش

□

دل به عشق زنده در تن مرد

□

بو نواس و بو حداد و بوملیک، ابن البشیر

□

جامه‌ای پهنتر از کارگه امکانی

□

بی رخ خود عالم همچون بهشت

□

گر عرض قایم نباشد نی ز جوهر در مکان

□

لا یغرنک سد هوس عن رایی

□

تویی یارا که خواب آلوده بر من تاختن کردی

□

کدام باد بهاری وزید در آفاق

□

ششدر کن و شهمات ببر جان و دل من

□

شکر خدا را که مرد به بیداری فراق

□

من نه مخیرم که چشم از تو به خویشتن کنم

□

تو بدین بی پری و خردی اگر روزی

□

خود گرفته هر کسی جویند صدر و منبرش

□

بی مه او جان چو چرخ زیر و زبر بود

□

در آن قضیه که با ما به صلح باشد دوست

□

سیه نامه تر زان مخنث مخواه

□

در تو که رسد به دستمزدی

□

برافتاد بر طرف دیوار و بام

□

ای دل اگر فراق او و آتش اشتیاق او

□

گر بر گویم غمی که دارم

□

منگر این حال غم و اندیشه کز روی خرد

□

می‌گویمت که چونی هرگز کسی بگوید

□

گر نوازی ور کشی فرمان تو راست

□

لاتلمنی فی غلام اودع القلب السقاما

□

گر نخواهی که در تو پیچد غم

□

گر فلک مرهم زنگار کنم کافی نیست

□

کس عیب نیارد گفت آن را که تو بپسندی

□

ایستادم در پس درها بسی

□

پس جمله بدانید که در عالم پاداش

□

حیله می‌کرد دلم تا ز غمش سر ببرد

□

هر چه خواهی کن که ما را با تو روی جنگ نیست

□

چو در دست تنگی نداری شکیب

□

تو دهی بوسه همی بر چنگ خویش

□

اندر شده چشم ما به خواب خوش

□

امثال تو از صحبت ما ننگ ندارند

□

هستی و نیستی ما بنماند

□

یک نو خط نوشاد میفتاد به صد قرن

□

چنگ اگر چه که ننالد دانند

□

شب غم‌های سعدی را مگر هنگام روز آمد

□

تا بدانی که به دل نقطه‌ی پابرجا بود

□

خواهی که خبر یابی از خود ز نگار خود

□

رسید و باز به اندک ترحمی وحشی

□

وان را روا بود که زند لاف مهر دوست

□

جهانرا سوگ بگرفت و شباویز

□

بر بام هفتمین فلک بر شوید اگر

□

چو شب به خلوت معراج تو مشرف شد

□

دلم از پختن سودای وصال تو بسوخت

□

قزل گفت چندین که گردیده‌ای

□

مر مر اگر کشته خواهی پس بکش یکبارگی

□

نبوی راضی گر زانکه امیرت خوانم

□

روزی آخر در میان مردم آی

□

گفتی که به زر گردد کار تو چو آب زر

□

گر گل نپذیرفتی زو نور تجلی کی

□

خواهم که از تو گویم وز جز تو دست شویم

□

او به فغان آمدست زین همه تعجیل ما

□

نیازمندی یاران نداردت سودی

□

بسیار جفا کشیدی آخر

□

هوای طبع تشویشات دارد خوش بیا وحشی

□

مرا گر تهی بود از آن قند دست

□

سوداگر در شاهوارستی

□

بر گاو برنهد رخت استاد ساحران را

□

گاه منم بر درت حلقه در می‌زنم

□

گر همین سوز رود با من مسکین در گور

□

گرت بار دیگر ببینم به تیغ

□

تا نیست نگردی چو سنایی ز علایق

□

ز هجرم داد عشق از گوشمالت

□

دم به دم در دلم آید که دم کفر زنم

□

چیست شبنم یک نم از دریاست ناآمیخته

□

بگذر از گفتار ما و من که لهوست و مجاز

□

ز عرش و کرسی و لوح قلم فزون باشد

□

چنان مشتاقم ای دلبر به دیدارت که از دوری

□

گر بسوزانی خداوندا جزای فعل ماست

□

بسترد و گفت چون که سنایی همه ز جهل

□

ندهی عشق به خود ره که چو فرصت یابد

□

زنهار نمی‌خواهم کز کشتن امانم ده

□

دل مسکینم از این غم بگداخت

□

بر تن و جان تو بادا آفرین از کردگار

□

مددهای جانت همه ز آسمانست

□

تفاوتی نکند گر ترش کنی ابرو

□

تو را نفس رعنا چو سرکش ستور

□

هزار شربت زهر ار ز دست او بخورم

□

هر روز دگر خوی و دگر عادت و کبرست

□

ریش فرهاد بهترک می‌بود

□

چون بی خبر بود مگس از پر جبرئیل

□

از دور شده قرار زیرا

□

زان همچو گلشنیم که داری تو صد بهار

□

چشمان دلبرت به نظر سحر می‌کنند

□

و آن کس که مشفقست و دلش مهربان ماست

□

لهو و هوس را همی عشق شمردند خلق

□

دگر روز سواری آمد و شد وقت آن وحشی

□

سعدی از جان می‌خورد سوگند و می‌گوید به دل

□

بدریا درافتادن و غوطه خوردن

□

هر که بهر ذات پاکت جست ماند اندر وصال

□

تا ز دارالملک دل برهم زند

□

مست بی خویشتن از خمر ظلومست و جهول

□

همه دعوی و فارغ از معنی

□

سنایی را خریدستی دل و جان

□

یک نیمه رخش زرد و دگر نیمه رخش سرخ

□

خوش آمد نیست سعدی را در این زندان جسمانی

□

ای اوفتاده از ره بگشای چشم و بنگر

□

شاید ار سلطان همی خواند نظامی مر ترا

□

برروی بر آسمان همچون مسیح

□

کنون دم درکش ای سعدی که کار از دست بیرون شد

□

دعای زنده‌دلانت بلا بگرداند

□

گر شوی جان جز هوای دوست رامسکن مشو

□

وحشی آن سلسله نو کرد که آیند ز نو

□

چاکر شده شه اخترانت

□

ره آزادگان، دگر راهی است

□

گر آب یابدی تنت از آب چشم من

□

شراب لعل رسیده‌ست نیست انگوری

□

نه کمال حسن باشد ترشی و روی شیرین

□

خداوندگاری که عبدی خرید

□

چون زر و طاعت عزیزی در دو عالم زان که تو

□

که تا نخل قدم بر بار دیده‌ست

□

ای صنم گر من بمیرم ناچشیده زان لبان

□

با سر زلف تو همه هیچ بود

□

گر نبودی بیان او که شدست

□

خیال فرع تو باشد که فرع فرع تو را شد

□

لعلش چو عقیق گوهرآگین

□

و لو لم یکن سمع المعانی لبعضنا

□

آن را که زندگیش به عشق‌ست مرگ نیست

□

بر اوج تختت کاندر او سیمرغ شهپر گم کند

□

اگر سری برود بی‌گناه در پایی

□

درسها میداد بی نطق و کلام

□

در زلفش از آن دو رخ چون لاله نشاطی

□

با یقین پاکشان بسرشته‌ای

□

دفع غم دل نمی‌توان کرد

□

بگفتا مبر نام من پیش دوست

□

گر هیچ ظفر یابیم ای مایه‌ی شادی

□

به ملک و مال اگر کس کام دیدی

□

رفتی و در رکابت دل رفت و صبر و دانش

□

به تنهاییت بگذارم که تا تو

□

چون تویی سود حقیقی دیگران سودای محض

□

احسنت ای پزیدن شاباش ای مزیدن

□

چه فتنه‌ست این که در چشمت به غارت می‌برد دل‌ها

□

از چوب خشک میوه و در نی شکر نهاد

□

در لوح خوانده‌ام که یکی لعنتی شود

□

پند عبث بلاست بلی زیرکانه عشق

□

چگونه جمع شود خاطرم که ( ... )

□

حرص، با رسوائیش همراه کرد

□

و آنچه در گوش شاه شعرت خواند

□

بهلم دگر نگویم که دریغ باشد ای جان

□

نرگس مست وی آزار دلم می‌طلبد

□

خویشتن را خیرخواهی خیرخواه خلق باش

□

شوریده سر دو زلف تو هست

□

بنشینیم همه عاشق و معشوق به هم

□

کس نماند که به دیدار تو واله نشود

□

زلف مگشای و کفر برمفشان

□

لیکن چو به دام خویش آوردت

□

گهی آفتابی بتابی جهان را

□

گر همه عمر بشکنم عهد تو پس درست شد

□

دگر چه بینی اگر روی ازو بگردانی

□

با ملاحت خود سراسر نقش کرد

□

وحشی هزار بادیه دورم ز کعبه کرد

□

سعدیا گفت به خوابم بینی

□

آهسته میوه‌ای بکن از شاخی و برو

□

دشت از تو کشید مفرش وشی

□

بی تو در صومعه بودن بجز از سودا نیست

□

سعدیا تسلیم فرمان شو که نیست

□

که حیف است از این جا فراتر شدن

□

یارت ای بت صدر دارد زان عزیزست و تو زان

□

شکفته لاله‌ی نعمان، بسان خوب‌رخساران

□

گفتم که دل از چنبر زلفت برهانم

□

ما کرده از مستی همی بر جام ساقی جان فدی

□

روی بر تافته زو خویش چو بیگانه

□

در میان بیخودی تبریز شمس الدین نمود

□

رویی که روز روشن اگر برکشد نقاب

□

دریغ آیدت هر دو عالم خریدن

□

در جهان برهان خوبی شد بت دلدار من

□

نمی‌گفتم مشو پروانه‌ی شمع رخش وحشی

□

سعدی اگر برآیدت پای به سنگ دم مزن

□

که بسوی چمنم خواهد برد

□

همانا سنگ مغناطیس گشته است

□

به دو چشم شوخ مستت که طرب بزاد از وی

□

هر که نشنیدست وقتی بوی عشق

□

که یارب بر این بنده بخشایشی

□

سالها مجنون طوافی کرد در کهسار دوست

□

کبک پوشیده به تن پیرهن خز کبود

□

رمقی بیش نماندست گرفتار غمت را

□

لا شو اگر عزم می‌کنی تو به بالا

□

ور چه گران سنگی، با بی‌خرد

□

ای باد شاخه‌ها را در رقص اندرآور

□

من خود آن بخت ندارم که به تو پیوندم

□

گر به رفعت سپهر و کیوانی

□

گرد سم سمندت بر گلشن سمایی

□

وحشی سخن نقص بتان بیهده گوییست

□

ز هر چه هست گزیرست و ناگزیر از دوست

□

چرا باید چنین خودکام بودن

□

امتی مر بوحنیفه و شافعی را، از رسول

□

یک قوم را به حیلت بستی به بند زرین

□

نه پنج روزه عمرست عشق روی تو ما را

□

اگر مشک خالص نداری مگوی

□

رو که در این راه تو تر دامنی

□

عذاب دوزخ، آنجا بود کجا تو نیی

□

دل بردی و تن زدی همین بود

□

سر دراندازم ز شادی همچو نون

□

از عامه خاص هست بسی بتر

□

دل اگر جنون آرد خردش تویی که رفتی

□

نمودی چند بار از خود که حافظ عهد و پیمانم

□

یکی بر تربتی فریاد می‌خواند

□

برهان آن نوشین لبت چون روز گرداند شبت

□

شبی چنانکه تو گویی نمونه ایست مگر

□

تو گمان مبر که سعدی، به تو برگزید یاری

□

گمرهان را رفیق ره بودن

□

ماه نو چون زورق زرین نگشتی هر مهی

□

کعبه ما کوی او قبله ما روی او

□

چون نیاید دود از آن خرمن که آتش می‌زنی

□

به لطفی که دیده‌ست پیل دمان

□

آنگهی چون نفی خود دیدی و گشتی بی‌ثبات

□

اسبی که صفیرش نزنی می‌نخورد آب

□

خواهم که بامدادی بیرون روی به صحرا

□

در یک قدم این جهان و آن نیز

□

او چو فرو هشت زیر پای تو را

□

به یکی کرم منکس بدهی دیبه و اطلس

□

هیچ شک می‌نکنم کهوی مشکین تتار

□

چون تو آسوده‌ای چه می‌دانی

□

لحظه‌ای گمشد ز خدمت هدهد اندر مملکت

□

وحشی اگر نه رشک زد دست نگار خویشتن

□

تا دل به مهرت داده‌ام در بحر فکر افتاده‌ام

□

فروغ آفتاب صبحگاهی

□

تو چون بتی گزیدی کز رنج و شر آن بت

□

بگفتم او را صدق که من ندیدستم

□

نه بی او عشق می‌خواهم نه با او

□

عظیم است پیش تو دریا به موج

□

بسا شیران عالم را که دادی

□

خوشا جام میا، خوشا صبوحا

□

تاب وغا نیاورد قوت هیچ صفدری

□

مفتاح هدایتم تو دادی

□

در این بند و زندان سلیمان بدین دو

□

به خدا خبر ندارم چو نماز می‌گزارم

□

وین پری پیکران حلقه به گوش

□

طارم اخضر از عکس چمن حمرا گشت

□

این هژده هزار عالم و آدم

□

نحل عمر و بنای دانش را

□

سخنی بگوی با من که چنان اسیر عشقم

□

ره تن را بزن، تا جان بماند

□

همی لافی که من هنگام برنائی چنین کردم

□

درون روزن دل چون فتاد شعله شمع

□

گر پیرهن به درکنم از شخص ناتوان

□

به چشم سیاست در او بنگریست

□

از جور تست اندر دعا دست سنایی بر هوا

□

به مدارا دل تو نرم کنم و آخر کار

□

چو تو را بدین شگرفی قدم صلاح باشد

□

خیز ای عطار و درد عشق جوی

□

گر نبائیمت از بهر چه زائی‌مان

□

از سر مستی پریر گفتم او را

□

ببری هوش و طاقت زن و مرد

□

در معنی منتظم در ریسمان صورتست

□

لب ز هم بردار یک دم تا هم اندر تیر ماه

□

موری بجد بندد میان بزم سلیمان جا کند

□

به مکتب ارچه فرستادیم نکو نامد

□

تو ز سرد و گرم گیتی بی خبر

□

گرنه چو یوسف شده است گل، چو زلیخا

□

آتش فتاد در نی و عالم گرفت دود

□

گر بخوانی پادشاهی ور برانی بنده‌ایم

□

تماشای ترکش چنان خوش فتاد

□

ای وای من ار من ز غم عشق بمیرم

□

بارد در خوشاب، از آستین سحاب

□

بیمار فراق به نباشد

□

چون دایره سرگردان چون نقطه قدم محکم

□

جستم من صحبتش ولیکن از این کار

□

نهال نیکی بنشان درخت گل را بفشان

□

اگر به حسن تو باشد طبیب در آفاق

□

وه که گر بر خون آن پاکان فرود آید مگس

□

دزد شبرو منم ای دلبر اندر غم تو

□

تو صدر جهانی و صدر حشمت

□

من گدای که باشم که دم زنم ز لبت

□

میبری هر جا که میخواهی مرا

□

دست رست نیست جز به خواب و خور ایراک

□

به دلم چه آذر آمد چو خیال تو درآمد

□

تا عشق سرآشوب تو همزانوی ما شد

□

چه خوش گفت فردوسی پاک زاد

□

ای آنکه همه برزگر دیو در اسلام

□

بدوان از بر خویش و بپران از کف خویش

□

روز من شب شود و شب روزم

□

چو پروانه دلم در وصل خود سوز

□

با اهل خویش گوهر دین تو روشن است

□

هله یک قوم بگریند و یکی قوم بخندند

□

من و غم ازین پس که دور از رخ تو

□

گنه نبود و عبادت نبود و بر سر خلق

□

نگار من چو شب از گرد مه درآلاید

□

علاج زخمهای ظاهری آید ز وحشی هم

□

عشق دانی چه گفت تقوا را

□

گر یک شبی ز چشم تو خود را نهان کنیم

□

شاه رومی چون هزیمت شد ز ما

□

رو رو ورق بگردان ای عشق بی‌نشان

□

روی هر صاحب جمالی را به مه خواندن خطاست

□

بخور هرچه آید ز دست حبیب

□

از لعل درفشانتان یک خنده و سپهری

□

خجسته را بجز از خردما ندارد گوش

□

چون انس گرفت و مهر پیوست

□

شیر چون می‌گریزد از آتش

□

خواهی که تیر دهر نیابد تو را

□

ای ناله چند ناله افزونتری ز ژاله

□

یک پشت زمین دشمن گر روی به من آرند

□

عیب تست ار چشم گوهر بین نداری ورنه ما

□

گر سنایی غمی‌ست بر دل تو

□

وحشی از بزم که این مایه‌ی خوشحالی یافت

□

گر از فتنه آید کسی در پناه

□

مرد رهی، خوش روش و حق پرست

□

پیری نهاد خنجر بر نایت

□

نرگست مست گشته جنیی یا فرشته

□

دمی دلداری و صاحب دلی کن

□

اگر سرفرازی به کیوان برست

□

گفتم که ترا بنده نباشد چو سنایی

□

چون یکی خیمه‌ی مرجان ز برش نافه‌ی مشک

□

چه شهرآشوبی ای دلبند خودرای

□

بتا تا چشم چون نرگس گشادی

□

نه همانا که بر این اشتر نوروزی

□

عارفان را نقد شربت می‌دهی

□

گر بر این چاه زنخدان تو ره بردی خضر

□

چو لشکری که به گوش آیدش ندای رحیل

□

خار من گردد از وصال تو گل

□

وحشی این مژگان خون پالا که گرد غم گرفت

□

ارزان شده است بوسه‌ی تو

□

تا دل از اندوه، گرد آلود گشت

□

تو پنهانی و پیدائی و دشواری و آسانی

□

کوه حلمی شمس تبریزی دو عالم تخت تو

□

ای روزگار عافیت شکرت نکردم لاجرم

□

بیا تا در این شیوه چالش کنیم

□

نقش خود را چینیان از جان همی خدمت کنند

□

بلبل شیرین زبان بر جوزبن راوی شود

□

هزار بادیه سهلست با وجود تو رفتن

□

مرا جانا از آن خویشتن خوان

□

حیران چرا شدی به نگار اندر؟

□

تا کند آن شمس تبریزی به حق

□

بوی گل بامداد نوروز

□

کیف السبیل الی‌الخیال برقدة

□

هر روز نپویی تو جز عشق نجویی تو

□

وحشی می منصور به جام است مخور هان

□

دوست بردارد به جرمی یا خطایی دل ز دوست

□

کجا با دزد بیرونی درافتیم

□

ترسی همی که ار تو نباشی ز لشکرش

□

قفلی است بر دهان من از رشک عاشقان

□

می‌کشندم که ترک عشق بگو

□

بر آسود درویش روشن نهاد

□

با هجر تو هر شب ز پی وصل تو گویم

□

گهی بلبل زند بر زیر و گه صلصل زند بر بم

□

گرت به گوشه چشمی نظر بود به اسیران

□

پیش رویت بلبل ار در پیش می‌آید شفیع

□

گوئی که «چرا روزگار جافی

□

از ذوق آتش دل وز سوزش خوش دل

□

سعدی به جفا دست امید از تو ندارد

□

چو روزگار همی بگذرد رو ای سعدی

□

خواهم که شکایت تو گویم

□

برو ای وحشی و بگذار صف آرایی صبر

□

گرفتم سرو آزادی نه از ماء مهین زادی

□

اگر که همچو منت، میل برتری باشد

□

گر به سر بر خاک خواهی کرد ناچار، ای پسر

□

دریغ دیده بختم به کحل خاک درش

□

بی تو در هر گوشه پایی در گلست

□

مبین دل فریبش چو حور بهشت

□

شدم مهجور و رنجور تو زیراک

□

تا ابر کند می را با باران ممزوج

□

تو آهوچشم نگذاری مرا از دست تا آن گه

□

گر دی به صومعه در، مرد خلیل بدم

□

گر شاه توی ببخش و مستان

□

برمکن تو دل خود از من ازیرا به جفا

□

بر هم نزند دست خزان بزم ریاحین

□

چندان بزنندش ای خداوند

□

ای نقش نگین تو «لعمرک»

□

وحشی آزردگیی داری و از من داری

□

نفسی بیا و بنشین سخنی بگوی و بشنو

□

نهی بر پای هر آزاده بندی

□

گهی ز سردی نجم زحل همی فسری

□

عشق یکتا دزد شب رو بود اندر سینه‌ها

□

بلعجب باشد از این خلق که رویت چو مه نو

□

ندارد کسی با تو ناگفته کار

□

تا آب رخم فراق تو ریخت

□

نرگس تازه میان مرغزار

□

ای برادر غم عشق آتش نمرود انگار

□

چون تو بیگانه وار زیسته‌ای

□

شاه را پیش جز از بخته‌ی پخته ننهی

□

غم چون تو را فشارد تا از خودت برآرد

□

تا گرفتار خم چوگانی

□

کمان ابرو ترکان به تیر غمزه‌ی جادو

□

چون فرد شدی زین همه احوال به تصدیق

□

گردون به تصرف مرادش

□

من این رندان و مستان دوست دارم

□

بخشت آسودن و بر خاک خفتن

□

وانکه نیابد طریق سوی چرائیت

□

میان جمع مرا چون قدح چه گردانی

□

ای باد صبح بستان پیغام وصل جانان

□

هر کسی را نام معشوقی که هست

□

دل بر غم روی او فگندیم

□

گردل من باز ببخشی به من

□

راه عشق تو درازست ولی سعدی وار

□

گر عاقل جهانی کس عاقلت نخواند

□

یکی گوهر آسمانی است مردم

□

هجده هزار عالم دو قسم بیش نیست

□

نازنینا رخ چه می‌پوشی ز من

□

لم تحتبس رکب بواد معطش

□

مار فقر و خار جهلت گر زره یکسو نهد

□

مجال گفت و گو تنگ است ، گو وحشی زبان در کش

□

دلا گر عاشقی دایم بر آن باش

□

عقل و علم و هوش را بایکدیگر آمیختن

□

آز تو نهنگ است همانا، که نپرسد

□

تو چو ماهی و عدو سوی تو گر تیر کشد

□

هرک این سر دست و ساعدت بیند

□

چرا دل بر این کاروانگه نهیم؟

□

آه غمازست اندر راه عشق و عاشقی

□

ز سالاری به شادیها همه ساله رسد مردم

□

حال درویش چنانست که خال تو سیاه

□

گر می وصلش به دریا درکشی

□

زر همی خواهی که پاشی می خوری با حوریان

□

هم گلشنش بدیدی صد گونه گل بچیدی

□

بسیار گذشتی که نکردی سوی ما چشم

□

سعدیا قدری ندارد طمطراق خواجگی

□

در ازل رفته‌ست تقدیری ز عشقت بر سرم

□

ساعتی کان ساعت ار سر بر زند تاج خروس

□

ای مدعی گر آن چه مرا شد تو را شود

□

نه گفتی کان حوادث را چه نامست

□

جوشن پیغمبری اسلام توست

□

دور از آبی تو چو روغن چو همه او نشوی

□

مردن اندر کوی عشق از زندگانی خوشترست

□

کنون کاوفتادت به غفلت ز دست

□

زان که غمازان من هستند هر سه پیش خلق

□

بنات النعش گرد او همی‌گشت

□

فراقم سخت می‌آید ولیکن صبر می‌باید

□

ز من چو شمع تا یک ذره باقی است

□

اژدهائی پیشه دارد روز و شب با عاقلان

□

گر یار راست کاری ور قول راست داری

□

تو به خواب خوش بیاسای و به عیش و کامرانی

□

ابیت والناس هجعی فی منازلهم

□

چندانکه جفا کنی روا دارم

□

وحشی رسوم راحت و آزار با هم است

□

بگوی مطرب یاران بیار زمزمه‌ای

□

بدر آی از تن خاکی و ببین آنگه

□

گرت نباید بد و بلا و خلل

□

چو فغان او شنیدم سوی عشق بنگریدم

□

بداندیش نادان که مطرود باد

□

بگفتا سر اینک به شمشیر تیز

□

مهر تو برآمیزد پاکی به گناه اندر

□

میراجل که کارش با کارزار باشد

□

گر ببینی گریه زارم ندانی فرق کرد

□

تویی و یکدم و آگاه نه‌ای

□

از طاعت خفته‌ای و بر بازی

□

هین دل خود را تمام در کف دلبر سپار

□

حدیث عشق تو پیدا نکردمی بر خلق

□

به حق کعبه و آن کس که کرد کعبه بنا

□

از سر لطف و ظریفی خوش بزی

□

وحشی مرض عشق کشد چاره گران را

□

ای باد بهار عنبرین بوی

□

جواب داد که یاران، رفیق نیم رهند

□

گر کله زد جاهلی با بخت بد

□

ملک بخشد مالک الملک از کرم

□

برو ای فقیه دانا به خدای بخش ما را

□

پریشان کن امروز گنجینه چست

□

گر چند نگونست درین پرده دل ما

□

آن خداوندیکه حکمش گر به مازل برنهی

□

مگر در آینه بینی و گر نه در آفاق

□

چون من به خودی نبود گشتم

□

به تیغ بهتری تو به بتری‌ی دگری است

□

درید چارق ایمان و کفر در طلبت

□

گفتم که نریزم آب رخ زین بیش

□

راوی روشندل از عبارت سعدی

□

آن روز مبادم من و آن روز مبادا

□

وحشی این پیمانه نستانی که زهر است این نه می

□

اول که گوی بردی من بودمی به دانش

□

قصه نراند ز بتان چمن

□

همچنین دانم نخواهد ماند برگشت زمان

□

آستین شه صلاح الدین بگیر

□

جانستانی دلربایی پس ز من جویی جدایی

□

ملک را چو گفت وی آمد به گوش

□

خاک پایت برم چو سرمه به کار

□

نافه‌ی مشکست هرچ آن بنگری در بوستان

□

گر سیاست می‌کند سلطان و قاضی حاکمند

□

هر آن کشتی که من بر خشک راندم

□

دایم به شکار در همی تازی

□

چون روز لالا دارد علالا

□

ما خود اندر قید فرمان توایم

□

پای در سلسله باید که همان لذت عشق

□

دو صد زنار دارم بر میان بسته به روم اندر

□

وحشی هزار ساله ره از یار سوی یار

□

وقتی کمند زلفت دیگر کمان ابرو

□

قناعت کن اگر در آرزوی گنج قارونی

□

جهان جای خلاف و رنج و شر است

□

ساقیم گر ندادی داروی فربهی

□

تو فارغی و عشقت بازیچه می‌نماید

□

گر این پادشاهان گردن فراز

□

نباشد کم از ناف آهو به بوی

□

وان بنفشه چون عدوی خواجه‌ی گیتی نگون

□

گرم جواز نباشد به بارگاه قبول

□

گر بسوزی بند بندم از جفا

□

ایشان ز تو جمله بی‌نیازند

□

همه را گوش بگیری شنوایی برسانی

□

نه مرا حسرت جاست و نه اندیشه مال

□

بخور مجلسش از ناله‌های دودآمیز

□

هر که روی او بدید از جان و دل درویش شد

□

وحشی نداشت پای گریز از کمند عشق

□

ای گلبن بوستان روحانی

□

سودمان عجب و طمع، دکه و سرمایه فساد

□

این جهان هم بدان سخن ماند

□

توریز بخت یارت به خدا که راست گویی

□

سعدی به روزگاران مهری نشسته در دل

□

عدو را به فرصت توان کند پوست

□

هر مرغ که زیرک‌تر هر مرد که عاقل‌تر

□

چرا نبیذ حرامست و هست سرکه حلال

□

دل خود دریغ نیست که از دست من برفت

□

خراباتی است پر رندان دعوی دار دردی کش

□

این خوان در ایوان چو نمودندت بندیش

□

هزار گنج گدای چنین عجب کانی

□

چنین جمال نشاید که هر نظر بیند

□

از مال و جاه و منصب و فرمان و تخت و بخت

□

تا درین داری به جز بر عشق دارایی مکن

□

وحشی نپسندند به پیمانه‌ی دشمن

□

بعد از تو هزار نوبت افسوس

□

چنان کن که جان را بود جامه‌ای

□

نیک نگه کن که حکیم علیم

□

عشق چو طاووس چون پرید شود دل

□

سخنی که با تو دارم به نسیم صبح گفتم

□

ز هستی در آفاق سعدی صفت

□

چون مرکب عاشقی به معنی

□

من از اول بهشتیوار بودم

□

الا ای باد شبگیری بگوی آن ماه مجلس را

□

جام جم پر آب خضر از دست عیسی چون خورند

□

ز چهرت بخوان آنچه یزدان نبشت

□

چون جان جان ندارد می‌دانک آن ندارد

□

ای بت صاحب دلان مشاهده بنمای

□

هر نعمتی که هست به عالم تو خورده دان

□

زر ز معدن سرخ روی آید برون

□

بیداد کیش من متنبه نمی‌شود

□

دو کونش یکی قطره در بحر علم

□

گفت سوداگر بطوطی، کای عزیز

□

پس تو به وقت حاضر نزدیک مرد دانا

□

حسن تدبیرک قد صاغ لنا

□

هزار جامه سپر ساختیم و هم بگذشت

□

حلالش بود رقص بر یاد دوست

□

از پی خدمت رکاب تو داد

□

من و تو غافلیم و ماه و خورشید

□

خدمتی لایقم از دست نیاید چه کنم

□

عشق آمد گفت خون تو بخواهم ریختن

□

گر تو تن خود را بشناسیی

□

گه پی فتنه گری چون می خم می‌جوشی

□

خبرت هست که خلقی ز غمت بی‌خبرند

□

خجسته روزی خرم کسی که باز کنند

□

دفتر ملک دو عالم را فرو شوییم پاک

□

خواهم از لطف تو باشد نگهی خاصه‌ی من

□

در روی تو گفتم سخنی چند بگویم

□

به یغما رفت گیتی را جوانی

□

چو خانه بماند و برفتند ایشان

□

چو روی زشت به آیینه گفت چونی تو

□

گرم از پیش برانی و به شوخی نروم

□

خنک هوشیاران فرخنده بخت

□

یاقوت بار کردی عشاق لاله رخ را

□

درست ناخریده و مشکست رایگان

□

من نه آنم که سست بازآیم

□

تو درد عشق خود چه شناسی که چون بود

□

این چیست که زنده کرد مر تن را

□

چو وحدتست عزبخانه یکی گویان

□

سعدی به هیچ معنی، چشم از تو برنگیرد

□

حاکمی بر زیردستان هر چه فرمایی رواست

□

من نیارم دیدن اندر تیره شب

□

از در همه کنار تهی کردی

□

هر لحظه راز دل جهدم بر سر زبان

□

در دامن تو، دیده جز آلودگی ندید

□

حذر دار از درخت جاهل ایراک

□

چشم بد گر چه که آن چشم من است

□

کدام سنگ دلست آن که عیب ما گوید

□

چو بیرون شد از کازرون یک دو میل

□

خلق پیغمبر کجا تا از بزرگان عرب

□

من در دگران زان نگرم تا به حقیقت

□

به فلک می‌رود آه سحر از سینه ما

□

نه چه حاجت به شراب تو که خود جان ز الست

□

کژدم که رنج و درد دهد مر تو را، ز تو

□

کمال جان چو بهایم ز خواب و خور مطلب

□

سعدیا تاج سعادت دگر از نو برسید

□

طوبی لمن جمع الدنیا و فرقها

□

ای ساقی سمنبر در ده تو باده‌ی تر

□

برم ز دستم چون سوزن آژده وشی

□

بیار ای لعبت ساقی بگو ای کودک مطرب

□

خرمن هستی خود کرد درو

□

ای در طلب پادشاهی، از من

□

رسول گفت چو اشتر شناس ممن را

□

چرخ شنید ناله‌ام گفت منال سعدیا

□

جان بیگانه ستاند ملک‌الموت به زجر

□

خویشتن را در میان نه بی‌منی در راه عشق

□

ای روان و جان من دایم ز تو با خرمی

□

گر چو چنگم بزنی پیش تو سر برنکنم

□

خاک پای تو شدم خون دلم پاک مریز

□

راهت بنمایم سوی دین گر تو نگیری

□

چو خوان برآیی و اخوان تو را قبول کنند

□

دلا گر دوستی داری به ناچار

□

دنیی آن قدر ندارد که بدو رشک برند

□

همه شادی من ز دیدن تست

□

وحشیم حیران او از دور و جان نزدیک لب

□

گویی چه شد کان سروبن با ما نمی‌گوید سخن

□

به چشم خیره‌ی ایام هر چه خیره شدم

□

درویش دون بود، همه دونانند

□

با همه شاهی چو تشنگان خماریم

□

کس ننالید در این عهد چو من در غم دوست

□

جهان آفرین گر نه یاری کند

□

احتیاط و حزم کردم در بلا و درد عشق

□

تو گویی به باغ اندرون روز برف

□

ای در دل ریش من مهرت چو روان در تن

□

لاجرم دادی تو یک یک ذره را

□

برآسوده ز جنبش‌ها و قال و قیل دهر ایدون

□

بازی شیران مصاف بازی روبه گریز

□

دانی از بهر چه معنی خاک پایت می‌نباشم

□

همچو زمین خواهد آسمان که بیفتد

□

گر چه دل ریش ما بر سر سودای اوست

□

کس مرا نشناسد و بیگانه رویم نزد خلق

□

حبذا آنکه از زکات لبت

□

از کار جان چرا زنی ای تیره روز تن

□

مویم چنین سپید ز گرد سپاه شد

□

به میان این ظریفان به سماع این حریفان

□

منم ای نگار و چشمی که در انتظار رویت

□

دل دوستان جمع بهتر که گنج

□

بی‌قرارست سنایی ز غم عشق تو جان

□

تا همی‌خندی، همی‌گریی و این بس نادر است

□

باور مکن که من دست از دامنت بدارم

□

تبدیل نداری که توان خواند جهانت

□

دین و دنیا هر دوان مر راست راست

□

چون برآید آفتاب روی او

□

گردنان را به سرانگشت قبولت ره نیست

□

الیس اصدر انعم من حریر؟

□

ای ز پرده زمانه آمده اینجا

□

بود وحشی که ز رخسار تو شد قافیه سنج

□

نه امید از دوستان دارم نه بیم از دشمنان

□

قصه‌ی تلخیش دراز مکن

□

چو ابدالان همیشه در رکوع است

□

شد پرده‌ام دریده تا پرده‌ها بسوزم

□

نه مرا طاقت غربت نه تو را خاطر قربت

□

به سندان دلی روی در هم مکش

□

هست خاص و عام نی نزدیک هر فرزانه‌ای

□

یا در خم من بادی یا در قدح من

□

چو پیش خاطرم آید خیال صورت خوبت

□

خورشید بلند را چه کم بیشی

□

ثریا همچو بگسسته جمیلی

□

گل و خار و باغ اگر چه اثری است ز آسمان‌ها

□

غرور نیکوان باشد نه چندان

□

چو نیک درنگری آنکه می‌کند فریاد

□

گر دی گفتیم خاصگانیم

□

بر نباتات اگر پرتو رایت افتد

□

سعدیا گر ز دل آتش به قلم درنزدی

□

بیفروز از فروغ خود، چمن را

□

ز خمی دانگ سنگی چاشنی بس

□

گفتم چو چرخ گردان والله که بی‌قرارم

□

اگر من از دل یک تو برآورم دم عشقی

□

چو اندر سری بینی آزار خلق

□

هر کجا چشمیست بینا بارگاه عشق تست

□

به هجران گر بر این سر کوه مانم

□

کسانی عیب ما بینند و گویند

□

یک‌دم که پای‌بسته‌ی صد گونه درد نیست

□

سخن زجمله‌ی حیوان به ما رسید، چنانک

□

سوی بتان کم نگر تا نشوی کوردل

□

تا همه شهر بیایند و ببینند که ما

□

تبعت الهوی حتی زللت عن الهدی

□

دست دست من بد از اول که در عشق آمدم

□

در سمج‌های حبس نشسته

□

ماه و خورشید و پری و آدمی اندر نظرت

□

چه حاصل، زیستن در خار و خاشاک

□

گوئی کز زیر خاک تیره برآمد

□

ای آنک تو شکار چنین دام گشته‌ای

□

تیغ به خفیه می‌خورم آه نهفته می‌کنم

□

خور و خواب تنها طریق ددست

□

در جزع تو هست عاشقان را

□

ابر گهرفشان را هر روز بیست بار

□

چندان بنشینم که برآید نفس صبح

□

جمله‌ی ترکان ز شوق ابروی و مژگان او

□

جهانا ز آزمون سنجاب و از کردار پولادی

□

وگر چو ابر تو حامل شدی از آن دریا

□

جور کشم بنده وار ور کشدم حاکمست

□

مرا که شکر و ثنای تو گفته‌ام همه عمر

□

زار می‌نالم ز درد عشق زار

□

چون فروزان نبود عرصه‌ی گلزار که هست

□

ایمن مشو که رویت آیینه‌ایست روشن

□

رسم و رهیش نیست، بجز حرص و خودسری

□

فردات تهی دست به کنجی بسپارند

□

خاک پای شمس تبریزی ببوس

□

گر نام تو بر سرم بگویند

□

گدایی که از پادشه خواست دخت

□

عشق تو چون پای بند خلق شد

□

چهارشنبه که روز بلاست باده بخور

□

گر جهان موجها زدی ز اغیار

□

یکدم بنشین که این دل مست

□

اگر چند هر پختنی خام باشد

□

چو وفا نبود در گل چو رهی نیست سوی کل

□

گر افتدت گذری بر وجود کشته عشق

□

پیری و جوانی پی هم چون شب و روزند

□

با عمارت چند سازی همچو رنج

□

وحشی این عشق بد افتاد عجب گر آخر

□

دمی در صحبت یاری ملک خوی پری پیکر

□

کنایتی است درین رنج روز خسته شدن

□

چه کردم چون نسازد طبع تو با من؟

□

به شهد جذبه من آب جفا بیامیزم

□

مرا که پیش تو اقرار بندگی کردم

□

به ناخن پری چهره می‌کند پوست

□

هر کسی مشغول در دنیا و دین

□

یکی را توتی شهد و شکر کرد

□

نه بوی مهر می‌شنویم از تو ای عجب

□

چون که نیست از عشق جانت را خبر

□

گرش بورزی به جای هیزم و گندم

□

کی روا دارد خورشید حق گرمی بخش

□

ز گفت و گوی عوام احتراز می‌کردم

□

هر که دانه نفشاند به زمستان در خاک

□

حلقه‌ی زلفش بدی چون عروةالوثقی مرا

□

وحشی رواج نیست سخن را ، زبان به بند

□

بر آستان وصالت نهاده سر سعدی

□

بکرد آن صید مسکین، ناله آغاز

□

بیدار کرد ما را بیداری

□

دکان قند طلب کن ز شمس تبریزی

□

همین تغیر بیرون دلیل عشق بسست

□

در آن قوم باقی نهادند تیغ

□

عشق جویی و عافیت طلبی

□

همه روز ویران کنی کار ما را

□

اگر با خوبرویان می‌نشینی

□

نیست یک ذره تو را پروای خویش

□

جانت برهنه است و تو این تار و پود

□

از نشاط صرف ناآمیخته

□

یا صلح متی یرجع نومی و قراری

□

به صورت زان گرفتاری که در معنی نمی‌بینی

□

مرا در عالم عشقش مپرس از شیب و از بالا

□

ز تو خوش نماست وحشی ره و رسم زهد و رندی

□

عیبت نمی‌کنم که خداوند امر و نهی

□

اگر فلاطن و سقراط، بوده‌اند بزرگ

□

در دست زمان سپید شد زاغت

□

ز خانه جانب گور و ز گور جانب دوست

□

گفتی به غمم بنشین یا از سر جان برخیز

□

مپندار اگر طاعتی کرده‌ای

□

جان و دین و دل فدا کردم بدو

□

خشم تو چون ماهی فرزند داوود نبی

□

گر تو در آیینه تأمل کنی

□

شکست توبه‌ی سنگینم آبگینه چنان خوش

□

افزون شونده‌ای نه همی بینم

□

به سمن بگفت سوسن به دو چشم راست روشن

□

باش تا خون ما همی‌ریزند

□

که نور عالم علوی، فرا هر روزنی تابد

□

گر شبی خود طوق گردد دست من در گردنش

□

چشم در راه جهانی که برون فرماید

□

گر به مثل دیرتر ز خواب بخیزد

□

بسخن گفتن من خرده گرفت

□

مگر که پیش تو سالار، کرد نتوانند

□

شهر ما پرفتنه و پرشور شد

□

دریغ نیست ز تو هر چه هست سعدی را

□

کسی را که با دوستی سرخوش است

□

گر دست تو نیست بر سر ما

□

چون می بدهی، نوش همی‌گوی و همی‌باش

□

بیار ای لعبت ساقی اگر تلخست و گر شیرین

□

سیمین‌بران بسته میان می کرده در جام کیان

□

عطاروار یک چند از کبر و ناز و گشی

□

آن زنان مصر اندر بیخودی

□

نه خلاف عهد کردم که حدیث جز تو گفتم

□

این خاک نیست گر به تأمل نظر کنی

□

همچو سنایی ز دو رویان عصر

□

بس ذوق که حاصل کند از زمزمه‌ی عشق

□

قصه به هر که می‌برم فایده‌ای نمی‌دهد

□

عشق آنست که در دل گنجد

□

مرا بس نه‌ای تو ازیرا حقیری

□

پوشیده‌ای چو حاج تو احرام نیلگون

□

در حسن بی‌نظیری در لطف بی نهایت

□

به پایی چو بینندگان راست رو

□

در بر تو با سماع بی خطران چون نجیب

□

گردی بر آبی بیخته، زر از ترنج انگیخته

□

سخن‌ها دارم از دست تو در دل

□

تو می‌گذری ز ناز بس فارغ

□

هرک آمده است زود برفته است بی‌درنگ

□

ز عجز خوردم سوگندها و گرم شدم

□

گر خداوند تعالی به گناهیت بگیرد

□

خبرت هست که مرغان سحر می‌گویند

□

تا نشوی در دین قلاش‌وار

□

کانجا به حضرت اندر دهگان دشمنم

□

بازآی کز صبوری و دوری بسوختیم

□

نور از کجا به روزن بیچارگان فتد

□

به صد سال اگر مدح گوید کسی

□

تو تاج شاه جهان را عزیزتر گهری

□

که طبعی نکونامی اندیش داشت

□

درویش تو در مصلحت خویش ندانی

□

گر تیر برویی زندم از سر شنگی

□

رو رو که بیکباره چونین نتوان بودن

□

مشغول تو را گر بگذارند به دوزخ

□

جهانی راز دارم مانده در دل

□

تو، ای عاقل، ار دینت باید همی

□

پوستها را رنگها، مغزها را ذوقها

□

صدف را که بینی ز دردانه پر

□

گرت هزار بدیع‌الجمال پیش آید

□

میغ روی خوب چون خورشید تو

□

کی کند باطل مرا دل گرمیی کز مهر اوست

□

خزاین پر از بهر لشکر بود

□

ایام بود چو شبروی چابک

□

ای کرده نهنگ دهر قصد تو

□

گر شاه شمس تبریز پنهان شود به استیز

□

چو صیتش در افواه دنیا فتاد

□

چنان در حصارش کشیدند تنگ

□

هر چند بی گاه و به گه کمتر کنی بر من نگه

□

رایگان مشکفروشی نکند هیچ کسی

□

هر گلی نو که در جهان آید

□

ناپدید از فرع شو، در هرچه پیوستی ببر

□

تا بدانی که تو باری و جهان تخم است

□

همه اجزای وجودت به تو گویند چه بودت

□

چند توان ای سلیم آب بر آتش زدن

□

لقد هلکت نفسی بتدلیة الهوی

□

ای ز آب روی خویش اندر دبیرستان عشق

□

وحشی به خود نکرد چنین خوار خویش را

□

گرم تو زهر دهی چون عسل بیاشامم

□

جمله را دیوانه نامیدم، چو بگشودند در

□

گر ایدونی و ایدون است حالت

□

مرغ پران واقفستی زین شکار

□

ملک را دل رفته آمد بجای

□

به است از دد انسان صاحب خرد

□

و آن شب که مرا بود به خلوت بر او بار

□

بر پر الفی کشید و نتوانست

□

ندانمت ز کجا آن سپر به دست آید

□

ای همچو یخ افسرده یک لحظه برم بنشین

□

بندیش که نابوده بوده گردد

□

ملکش شدی مهیا از عرش تا ثریا

□

افتاده در زبان خلایق حدیث من

□

این غول روی بسته‌ی کوته نظر فریب

□

این نیمه که عشقست از آن سو همه شادیست

□

وحشی سبب ناز و تغافل همه حسن است

□

هر که چنین روی دید جامه چو سعدی درید

□

خوش آن کسیکه چو گل، یک دو شب به گلشن عمر

□

گورگیرد شیر دشتی لیکن از بهر تو را

□

تا درآرد شمس تبریزی به چشم

□

سروبنی خاسته چون قامتت

□

تو را خود بماند سر از ننگ پیش

□

بر روی توام زنند احسنت

□

بدان خانه‌ی باستانی شدم

□

وصفت آن نیست که در وهم سخندان گنجد

□

هست این راه بی‌نهایت دور

□

کای نو شدگانی که می‌فزائید

□

آه که ندیدی هنوز بر سر میدان عشق

□

ور چو خورشیدت نبینم کاشکی همچون هلال

□

گر گوییم که سوزنی از سفله‌ای بخواه

□

بیداد مکن کز تو پسندیده نباشد

□

ای که طبیب وحشیی خوب علاج می‌کنی

□

زان چه در پای عزیزان افکنند

□

بر من مسکین جفا دارند ظن

□

گم ازین شد ره مانی که زیک گوهر

□

تو که قاف نه‌ای گر چو که از جا بروی

□

این نسیم خاک شیرازست یا مشک ختن

□

خداوند خرمن زیان می‌کند

□

در مقام وجود و منزل کشف

□

سخت پای و ضخم ران و راست دست و گرد سم

□

سر ما و آستان خدمت تو

□

بامدادی که تیغ زد خورشید

□

ور او را کان و زر بی‌کران است

□

خنک آن دمی که مالد کف شاه پر و بالش

□

کند برگ پژمرده و بیخ سست

□

سکون در آتش سوزنده گفتم

□

دوستار عشق گشتی دشمن جانان مشو

□

وحشی نیاز و عجز تواش داشت بر وفا

□

تا زنده همیشه چون سواری

□

گر مرا ماری کند زهر افکنم

□

ور تو بسگالی که با این حسن و خوبی مر ترا

□

هان ای فقیر روز فقیری گله مکن

□

لیکن آنگه که گهرت از تو شود بیرون

□

چو دیدم که بیچارگی می‌خرد

□

عالمی را دارویی جز چشم را

□

حاسدم گوید ببردی دوستانم را ز من

□

گر دانشت به مال به دست آمد

□

چون سوسن ده زبان درین سر

□

گر نتوانید گفت مذهب شیران نر

□

فاسد سودای تو مست تماشای تو

□

تو را من همه راستی داده‌ام

□

به خال مشکین بر خد احمرش گویی

□

هست آب زندگانی در لب شیرین تو

□

وحشی از تست که ما نیز به بیرون دریم

□

نگاه کن که: در این خیمه‌ی چهارستون

□

زر به از جانست پیش ابلهان

□

گر دگر همچون سنایی صید زارم هست نیست

□

هم زمستان جهان را میوه‌ای

□

فضل و خرد و مال گرد ناید

□

سخن چین کند تازه جنگ قدیم

□

آنچه بت‌گر کرد و جادو دید جانا باطل است

□

کامکاری کو چو خشم خویشتن راند به روم

□

بشنو به گوش دل سخن دانا

□

خواست از لعل تو عطار به عمری شکری

□

جان و دل کردم فدای خاکپایش بهر آنک

□

خاوند بوستان را اول بجوی ای خر

□

چو با من دشمن من دوستی جست

□

و جلباب عهدی لایرث جدیده

□

گر جامه کنم پاره و گر بذل کنم دل

□

به زخم خنجر بیداد او خو کرده‌ام وحشی

□

ضبط و درک و حافظی و یادداشت

□

پس در حمام را بستند سخت

□

عقل تا کو هست او را شرع نپذیرد ز عز

□

چون تو کنی جفا ز کی ترساندت کسی

□

هم‌چو کم عقلی که از عقل تباه

□

برآشفت کای پای بند ضلال

□

دورم از تو تا به روزی چشم و دل

□

لطف و سالوس جهان خوش لقمه‌ایست

□

این سخن در گوش خورشید ار شدی

□

دوش درآمد به جان دمدمه‌ی عشق او

□

ز رنج و زحمت عالم به جام می در آویزم

□

به صورت ز خاکی و زین خاک پاکی

□

می‌رود که آنجای بوی آب هست

□

درون مردمی چون ملک نیک محضر

□

تو بدان منگر که من عقد نشاط خویش را

□

ساده دل وحشی که می‌داند ترا احوال چیست

□

تو بدان فخر آوری کز ترس و بند

□

رحمت تو وآن دم گیرای تو

□

مشتاق تو از شوقت در کوی تو سرگردان

□

ما همه تاریکی و الله نور

□

رنج یک جزوی ز تن رنج همه‌ست

□

چشمه‌ی حیوان به تاریکی درست

□

از باده چنان مرا بیازرد

□

خود کدامین خوش که او ناخوش نشد

□

تو سزایی در همان رنج و بلا

□

مرغ این اسرار را در حوصله

□

از طریق خاصیت بگریزد از آهن پری

□

یک وفا می‌آر و می‌بر صد هزار

□

تا بود کز لطف آن وعده‌ی حسن

□

شنیدم کان مخالف طبع بدخوی

□

اکنون که تو تشنه‌ی بلایی

□

با چنین مذهب و آیین که تراست

□

تا نشوید خلطهاات از دوا

□

بد گمان بردیم و کن ما را حلال

□

بنده‌ی نیکوان لاله رخیم

□

هوش را برباید، عمر را افزاید

□

ره نداند نه کثیر و نه قلیل

□

در آن حال پیش آمدم دوستی

□

چون بخسبم ز فراق تو مرا

□

بلک دفعش می‌کند از شش جهات

□

اسپ یاغی چون ببیند اسپ ما

□

یک شکن از زلف تو وقت سحر کشف گشت

□

گاه در خاک خرابات به جان باز نهاد

□

موسی عصا بگیرد تا یار خویش سازد

□

چون برای خود کنی آن طاس پر

□

خلق از جزای خیر تو کردن مقصرند

□

نگارینا تو با چشم غزالی

□

ز شور این نمکینان جز این نیاید کار

□

مصطفی می‌دید احوال شبش

□

در کشاکشهای تکلیف و خطر

□

ز دعوی گر کله داری سنایی را کلاهی نه

□

صد هزاران گره جمع شده بر دل ما

□

گفت عکاشه صفر بگذشت و رفت

□

گرت چو چنگ به بر درکشد زمانه‌ی دون

□

گر شب وصلت نماید مر شب معراج را

□

انبیا را در درون هم نغمه‌هاست

□

خاطر تو هم ز ما در خیر و شر

□

نام و ننگ ما در اقصای جهان

□

چون ز خصمان خویشتن داری کنی

□

اگر چه سیل بنالد ز راه ناهموار

□

اذن ممن وحی ما را واعیست

□

چاهست و راه و دیده‌ی بینا و آفتاب

□

نه مطرب را شناسم از موذن

□

حرمت من گر نداری حرمت عشقم بدار

□

صیقل عقلت بدان دادست حق

□

دختران خسروان را زین طریق

□

ای حسن خوش تو کرده کاسد

□

مهلتم ده خوش به خوش از سر مرو

□

مرگ پیش از مرگ امنست ای فتی

□

تنها نه من به قید تو درمانده‌ام اسیر

□

خواجه‌ی ما غلطی کردست این راه مگر

□

ور تو گویی جزو پیوسته‌ی کلست

□

در درون سینه نفاثات اوست

□

برون نه پای جان از پیکر خاک

□

جان ما کن ز لحن داوودی

□

صنعت نماید، چیزی بزاید

□

هم ز اول تو دهی میل دعا

□

دع استنقاص من طال احترامه

□

همه شب زار گریم تا سحرگاه

□

راه تقریب حکایت ندهی وحشی را

□

سنگ وآهن مولد ایجاد نار

□

ای عجب مرده‌ست یا زنده که او

□

مست باش ای پسر که مستان را

□

نه کمتری تو ز پروانه و حبیب از شمع

□

که چه جای مژده است ای خیره‌سر

□

بگذار هر چه داری و بگذر که هیچ نیست

□

بر عشوه ز من رفت به تعریض نکالات

□

محو می‌باید نه نحو اینجا بدان

□

بر برادر بی‌گناهی می‌زنی

□

همان بهتر که در عشقش چو عطار

□

بس نادره کرداری وین نادره‌ای بس

□

به جای جان تو نشین که هزار چون جانی

□

از پی سوراخ بینی رست گل

□

کس را بقای دائم و عهد قدیم نیست

□

برخاست اختیار و تصرف ز فعل ما

□

چشم وحشی عرصه‌ای باید که در جولان ناز

□

جزو عقل این از آن عقل کلست

□

من بمردم یک ره و باز آمدم

□

نیابی خار و خاشاکی در این ره چون به فراشی

□

بیامدیم دگربار سوی آن چمنی

□

عالمم من لکی اندر فن خویش

□

خرم تنی که جان بدهد در وفای یار

□

با یکدگر کنند همی کبر هر گروه

□

گر سلیمان را چنین مرغی بدی

□

مهر زاد و بوم بر جانشان تند

□

زین راه چو یک قدم نشان نیست

□

چاکر از غم دل ز مهرت برگرفت از بهر آنک

□

و اگر گرفته جانی که نه روزن است و نی در

□

دست خایی بعد از آن تو کای دریغ

□

چنان کز خواندنش فرخ شود رای

□

ترا کردم مسلم کوثر و خلد

□

چه بودی گر به قدر آرزو جان داشتی وحشی

□

گاه می‌دیدی لباست سوخته

□

زانک باقی‌خوار شیر ایشان بدند

□

لعبت چین خواندم او را و بد خواندم نه نیک

□

در شکم ماهیی حجره یونس کنی

□

بس کن ای موسی بگو وعده‌ی سوم

□

پادشاهی و گدایی بر ما یکسانست

□

پس زلف برافشاند و جهان کفر پراکند

□

نسبتی باید مرا یا حیلتی

□

شه که او از حرص قصد هر حرام

□

یا نی سبکم بکن ز هستی

□

چند خواهد گفت ما را نوش نوش

□

چون دل از خانه وهم حدثان بیرون شد

□

هم‌چو آن مرد مفلسف روز مرگ

□

اینست حال تن که تو بینی به زیر خاک

□

جز هوا نسپرم آنگه که هوای تو کنم

□

گو خسک ریشه در آن دیده فرو بر که چو یار

□

منصب تعلیم نوع شهوتست

□

قطب آن باشد که گرد خود تند

□

نه آن عجب که شنیدم که صبر نوش گدازد

□

بهر بردن بدو از هیبت مردن بمدو

□

زود درمان کن که می‌لرزد دلم

□

چو پاک آفریدت بهش باش و پاک

□

چون دولت عاشقی در آمد

□

در محاق ار ماه نو گردد دوتا

□

وهم مر فرعون عالم‌سوز را

□

رهبان طواف دیر همی کرد ناگهان

□

من عشق تو کردم آشکارا

□

تو خود عزیز یاری پیوسته در کناری

□

من همی‌بینم جهان را پر نعیم

□

دعای صالح و صادق رقیب جان تو باد

□

آن روز گریخت از سنایی

□

چو قصد رفتن آن کوی کرد وحشی گفت

□

تا چو بجهند از چنین خواب این رده

□

گفت بسپارش به من تو روز چند

□

این همه تر دامنان را خشک بادا دست و پا

□

سخنم به هوشیاری نمکی ندارد ای جان

□

آنچ بر دستست اینست آن سخن

□

طلب کردم از پیش و پس چوب و سنگ

□

با آتش عشق سوزناکش

□

عاشق آیینه باشد روی خوب

□

آن بد عاریتی باشد که او

□

وامروز درین حادثه دانی به چه مانم

□

گر قتل سناییت گناهست

□

مخدوم شمس دین که شهنشاه بینشی

□

تا بدانی پیش حق تمییز هست

□

تو با ما روز و شب در خلوت و ما

□

اندرین عالم غریبی، زان همی گردی ملول

□

وحشی سخنان تو عجب سینه گداز است

□

چون بگیری شه‌رهی که ذوالجلال

□

مرغزاری سبز مانند جنان

□

بدعت و الحاد و کفر از فر تو گمنام شد

□

بی زحمت سنان و سپر بهر مخلصان

□

که ز شادی خواست هم فانی شدن

□

یکی پاسخش داد شیرین و خوش

□

چون خطت طغرای شاهنشاه یافت

□

تا ابد هرچه بود او پیش پیش

□

نقش ظاهر بهر نقش غایبست

□

از همه فارغم که در دو جهان

□

یک بار برانداز نقاب از رخ رنگین

□

آن مراعات تو او را در غلط‌ها افکند

□

گفت لیکن مر مرا حق ملک داد

□

برین چه می‌گذرد دل منه که دجله بسی

□

از قرینان نکوتری چون ماه

□

وحشی نشین به خلوت خفاش کافتات

□

گرچه او محو حقست و بی‌سرست

□

از پی هر آدمی او نسکلد

□

دستها بر سر چو عقرب روز و شب از بهر آنک

□

در گمانی ز معاد خود و از مبدا خود

□

گفت دیدم اندرین بحث عمیق

□

تو ما را همی چاه کندی به راه

□

برآی از خاور طاعات عارف

□

ای زن ار طماع می‌بینی مرا

□

صورت آمد چون لباس و چون عصا

□

چون تو هستی هر زمان در خورد تو

□

سنایی تا سما گردان بود هست

□

دل و جان کی باشد دو جهان چه باشد

□

حد من این بود کردم من لیم

□

به عمر خویش کسی کامی از توبرنگرفت

□

از مزارعشان برآمد قحط و مرگ

□

یکی طومار در دست و در او احوال من وحشی

□

می‌زد او دو دست را بر رو و سر

□

گر فسونی یاد داری از مسیح

□

حق به حکمت حرصشان دادست جد

□

هر گریه خنده جوید و امروز خنده‌ها

□

نیست همتا زال را زین ساحران

□

کس از خاص لشکر نمانده‌ست و عام

□

چونک آمد پای تو اندر میان

□

صد هزاران شیر بود او در تنی

□

مه جمادست و بود شرقش جماد

□

چو خط بنوشت گویی نقطه‌ی لعل

□

پس به دست خویش گیری تیشه‌ای

□

کعبه جان‌ها روی ملیحش

□

نه کمی در شهوت و طمث و بعال

□

هذی خلال الزاکیات وصفته

□

شرح تو غبنست با اهل جهان

□

ز وحشی بر در او بدترم بلک از سگ کویم

□

زانک این تن شد مقام چار خو

□

باش در روزه شکیبا و مصر

□

ما درین دهلیز قاضی قضا

□

برای چنین جام عالم بها

□

روزه گوید کرد تقوی از حلال

□

به نومیدی آنگه بگردیدمی

□

چون شوم آلوده باز آنجا روم

□

گفت پیش آ ای خری کو خود خرید

□

زن مکرر کرد که آن با برطله

□

جان از آن بر لب آمد است مرا

□

باز آرد زان طرف دامن کشان

□

چه شود محمد! که شبی نخسبی؟!

□

این نشان زر نماند بر محک

□

هست نام‌آوری ز کشور روم

□

پس بجنبانم من آن رگ را بقهر

□

گردون ذخیره سازد گرد سم سمندش

□

قاصدا سایل شدی در کاشفی

□

آسمان شو ابر شو باران ببار

□

رخم از رنج زرد همچو ترنج

□

ای ساقی شه هین الله الله

□

لقمان روزگارش خوانم چه گفت گفت

□

وقتی اگر برانیم، بنده‌ی دوزخم بکن

□

گفت ربی و ربک الله گوی

□

کرده‌ام بخت جوان را نام پیر

□

قدرت برون بماند چون بنای کن فکان

□

گل دل گردد چو پشت گردد رو

□

درو به حکم روان کرده هفت سیاره

□

گر شد سبویی داریم جویی

□

ملک را حزم تو دفع چشم بد

□

انجم صفت دگر گرفته

□

اسبی که عنان‌کش تو باشد

□

با پادشاه من بگو وحشی که چون دور از تو شد

□

سخنش را مزاج سحر حلال

□

خصاه من بدرگ نبودم زشت‌اسم

□

ملک را حبل متین جز دامن جاهت نبود

□

سرمه بود آن کز چشم جداست

□

فضاله‌ی سخطش نیش گشته بر کژدم

□

چون از سر قصه‌های در پاش

□

بهانه‌ی سفر و عزم رفتن آوردی

□

یا علی از جمله‌ی طاعات راه

□

زیرا که تا برآرم از اندیشه یک نفس

□

سزد که هندی تو نام نرگس است از آنک

□

سپهر فتح ابوالفتح طاهر آنکه سپهر

□

مثال دنب ز پس مانده‌ای ز سرمستان

□

همه اطراف خانه لمعه‌ی برق

□

تا چنان شد بزرگی بهرام

□

وز پی آنکه مزاجش نکند فاسد خون

□

ز باران بهار حسن آبی بر گلستان زن

□

چو رای روشن او باشد آفتاب سپهر

□

گر نداری از نفاق و بد امان

□

با عزم تو دهر در مسالک

□

آن عصای موسی اژدرها بخورد

□

معتدل عالمی که در تو طیور

□

مشغول شوی به شادمانی

□

گرگ با میش تعدی نکند در صحرا

□

ترک خواب غفلت خرگوش کن

□

کار می‌ساز که بی‌می نتوان رفت به باغ

□

تا پادشاه جمله‌ی خوبان شده‌ای تو

□

گر نبودی ز عشق نقش نگینت

□

خاموش شدم شرحش تو بگو

□

در زمین دولتت چون طول و عرض آسمان

□

همه هستی طفیل و او مقصود

□

بر تخت چو عرش سبای او

□

بجز فساد مجو وحشی از طبیعت دهر

□

رای او دامن ار بیفشاند

□

چون نمرد از نکس آن جان‌سیر مرد

□

حقیقت مردم چشم وجودی

□

دل را بروم، ملک تو کنم

□

به کوهسار و بیابانی اندر آوردیم

□

عدنی بود در درافشانی

□

پس در ملامت آمد کین چیست می‌کنی

□

ای که یک دیدارتان دیدارها

□

خانه‌ای ایمن‌تر از بیت حرام

□

هر کسی گوید که این دردت ز چیست

□

زانکه اقبال خویش را دیدم

□

به تو نالم تو گوییم که تو را دور کرده‌ام

□

به صد لطیفه به بالین من فراز آمد

□

پیرایه گر پرند پوشان

□

مضطر نشوی ز بستن نعل

□

بی لطفیی به حال تو دیدم که سوختم

□

فلک را قدر تو والا ذعالی

□

در گدایی لفظ نادر ناورم

□

نی نبودست که پوشیده نباشد بر وی

□

چو درآمد خیال تو مه نو تیره شد بگفت

□

گفتیی مهرهای سیمابیست

□

لیلی به من آورید حالی

□

ای مجد دین و صاحب ایام و صدر شرق

□

شه چو حوضی دان حشم چون لوله‌ها

□

عدلش ار چیره شود بر عالم

□

نه او را کفر دامن‌گیر و نه دین

□

به گام عقل مساحت کند محیط فلک

□

تا همه باد گشت آبستن

□

دولتی دارد طفل و خردی دارد پیر

□

چون من ز پی عذاب و رنجم

□

نه سالش در انتقام درشت

□

دست بر هم سودنی دارد کزو خون می‌چکد

□

زیبد ار رمز دو از سر هوای دل خویش

□

بهر خرگیری بر آوردند دست

□

به چرخ بر به تعجب همی سفر کردم

□

شرط‌ها را ز عاشقان برگیر

□

عتابش بر زمین بارد صواعق

□

خویشان همه در نیاز با او

□

نبود در همه عالم کسی مرا مونس

□

پس گدایان آیت جود حقند

□

آب چشمم زآتش هجران چنان رنگین شدست

□

نان خشکم بود و گر به تکلف بزیم

□

آزاد مراتب یقینت

□

رو به میدان عشق سجده کنان

□

خارج از ظل رایت تو نماند

□

کرد از آن شیر آتشین بیشه

□

حرم حرمت تو شاید بود

□

خدایا فرصت یک حرف پند آمیز می‌خواهم

□

بی‌تو رفتست ورنه در زنبور

□

خود تو می‌خوانی نه من ای مقتدی

□

انتظارم مده بده ز کرم

□

زهی سعادت آن تشنگان که بوی برند

□

کند روانی حکم تو باد را حیران

□

از کار شدی چه کارت افتاد

□

چشمه‌ی تیغ تو هم پر آب و هم پر آتش است

□

صورتش بر خاک و جان بر لامکان

□

از من آید که به نقص تو زبان بگشایم

□

غم درد دل عطار امروز

□

وگر اختر تو نبودی نگشتی

□

ره به آب حیات می‌نبرند

□

راضی نشد بدان که پیاده شوم ازو

□

تا غسل سفر کنم بدان آب

□

چرخ با جود تو ایمن ز نیاز

□

رقیب عزت خود گو مبر که بردر عشق

□

نه با عمارت عدلش خرابی از مستی

□

آن سگ اصحاب خوش بد سیرتش

□

با چنین فر و زیب و حسن و جمال

□

سجود کردم و مستغفرانه نالیدم

□

نیست با عرض و طول همت او

□

از پره دشت سوی آن سنگ

□

آنکه آمد روز باسش رایض ایام تند

□

عقل خود زین فکرها آگاه نیست

□

وان جوادست کز سخا بشکست

□

ز راه افتاد و روی آورد در کفر

□

ز شکل بربط و از دسته‌ی او

□

بشکستم هزار چنگ طرب

□

در هوای تو عیش خوش مدغم

□

فصل آخر نصیحت آموزی

□

به وقت آنکه به برج شرف رسد خورشید

□

به کاخ همتت اطباق افلاک

□

کو فریدون گو بیا نظاره کن اندر جهان

□

عاشق می باشد آن جان بعید

□

سخن من ز پس پشت منه از پی آنک

□

هر سحر مر ترا ندا آید

□

ناپذیرفته رتبتش هرگز

□

شد پیر زنی ز دور پیدا

□

آکه با جودش سبکساری نیاید ز انتظار

□

روح همچون صالح و تن ناقه است

□

ثانی سایه‌ی یزدان که به عالی عتبه‌اش

□

قرب سلطان جوی و پروانه مجوی

□

عقد تو عین عقیدت بود خواهد روز و شب

□

طوق گردن تویی و حلقه گوش

□

رایض اقبال تو کردست و بس

□

پشت مالیده‌ای چو شوشه زر

□

هم جور کرده دست ز آوازه‌ی تو کوته

□

وحشی آنکس را که خونی چند رفت از راه چشم

□

از آن بیم کز کافریهای گردون

□

سنتی بنهاد و اسباب و طرق

□

داعی زایران درت بصریر

□

هر کی کورست عشق می‌سازد

□

زهره چو گوی سیمین‌بر چرخ و بر درش

□

روشنی پیش اهل بینائی

□

هزاران پیکر جنی و انسی

□

ای خداوند این خم و کوزه‌ی مرا

□

کلک ترا که عاقله‌ی نسل آدمست

□

چشم من از گریستن تیره شدی اگر مرا

□

در عرصه‌ی ممالک پیش نفاذ امرت

□

نشان‌های کژت داد این جهان چو غول

□

می‌گفت بی‌بساط همایون چگونه‌ای

□

در سایه آن درخت عالی

□

صدر امم امام طریقت جمال دین

□

خیز و دامن برفشان وحشی که کار دهر نیست

□

بگشایی گه سال و جواب

□

هیچ مرده نیست پر حسرت ز مرگ

□

یارب ز دست گردون چه سحرها برآمد

□

در سایه خدایی خسپند نیکبختان

□

همه در دزدی و سیه کاری

□

بنگر از هرچه آفرید خدای

□

یا عالمی ز لطف برآورد کردگار

□

ای خنک آن مرد کز خود رسته شد

□

از بلبلان مدام پر از ساز زیر و بم

□

نیستم مرد ریا و زرق و فن

□

بر قدح‌های آسمان زنار

□

ای خواجه خشم بنشان سر را دگر مپیچان

□

گفت رهبان که عبید از پی سالوس مرو

□

با او ز خوشی و مهربانی

□

خود فلک شقه‌ی دیبای تن کعبه شود

□

وحشی از من زین سرود غم بسی خواهد شنید

□

شگفت نیست اگر شعر من نمی‌دانند

□

مکر شیطانست تعجیل و شتاب

□

رزق جستن به حیله شیطانی است

□

چونک قویتر دردمد آن نی

□

هرکجا فیروز بختی شهریاری صفدری

□

کاین نامه زمن که بی‌قرارم