| عقل در دست این نفایه گروه | چون نکو بنگری گرفتار است | |
| گاو خاموش نزد مرد خرد | به از آن ژاژخای صد بار است | |
| گرگ درنده گرچه کشتنی است | بهتر از مردم ستمگار است | |
| از بد گرگ رستن آسان است | وز ستمگاره سخت دشوار است | |
| گرگ مال و ضیاع تو نخورد | گرگ صعب تو میر و بندار است | |
| نزد هر کس به قدر و قیمت اوی | مر خرد را محل و مقدار است | |
| هم بر آن سان که بار بر دو درخت | بر یکی میوه بر یکی خار است | |
| همچنان کز نم هوا به بهار | شوره گلزار و باغ گلزار است | |
| دزد اگر عقل را به دزدی برد | لاجرم چون عقاب بر دار است | |
| تو به پیش خرد ازان خواری | که خرد پیشت، ای پسر، خوار است | |
| مر خرد را به علم یاری ده | که خرد علم را خریدار است | |
| نیک و بد زان برو پدید آید | که خرد چون سپید طومار است | |
| از بدان بد شود ز نیکان نیک | داند این مایه هر که هشیار است | |
| عقل نیکی پذیر اگر در تو | بد شود بر تو زین سخن عار است | |
| مخورانش مگر که علم و هنر | هم از اکنون که زار و نا هار است | |
| اندرو پود علم و نیکی باف | کو مرین هر دو پود را تار است | |
| طاعت و علم راه جنت اوست | جهل و عصیانت رهبر نار است | |
| خوی نیکو و داد را بلفنج | کین دو سیرت ز خوی احرار است | |
| خوی نیکو و داد در امت | اثر مصطفای مختار است | |
| بر ره راستان و نیکان رو | که جهان پر خسان و اشرار است |