| چون نیابد به گه گرسنگی کبک و تذرو | چه کند گر نخورد مرد ز مردار کباب؟ | |
| جز که بر آروزی ناله‌ی زیر و بم چنگ | کس نیارامد بر بی‌مزه آواز رباب | |
| پر شود معده‌ی تو، چون نبود میده، ز کشک | خوش کند مغز تو را، چون نبود مشک، سحاب | |
| ای خردمند چه تازی سپس سفله جهان | همچو تشنه سپس خشک و فریبنده سراب؟ | |
| گر عذاب آن بود ای خواجه کزو رنجه شوی | چون نرنجی ز جهان؟ گر نه جهان است عذاب؟ | |
| سربسر رنج و عذاب است جهان گر بهشی | مطلب رنج و عذابش چو مقری به حساب | |
| طلب رنج سوی مرد خردمند خطاست | مشمر گرت خرد هست خطا را به صواب | |
| تو چو خرگوش چه مشغول شده‌ستی به گیا | نه به سر برت عقاب است و به گرد تو کلاب؟ | |
| پند کی گیرد فرزند تو، ای خواجه، ز تو | چو رباب است به دست اندر و بر سرت خضاب؟ | |
| چون سزاوار عتابی به تن خویش تو خود | کی رسد از تو به همسایه و فرزند عتاب؟ | |
| چون نخواهی تو ز من پند مرا پند مده | بسته انگار مرا با تو بدین کار حساب | |
| در خور قول نکو باید کردنت عمل | تو ز گفتار عقابی و به کردار ذباب | |
| قول چون روی برد زیر نقاب، ای بخرد | به عمل باید از این روی گشادنت نقاب | |
| سیم و سیماب به دیدار تو از دور یکی است | به عمل گشت جدا نقره‌ی سیم از سیماب | |
| قول را نیست ثوابی چو عمل نیست برو | ایزد از بهر عمل کرد تو را وعده ثواب | |
| عملت کو؟ به عمل فخر کن ایرا که خدای | با تو از بهر عمل کرد به آیات خطاب | |
| گرچه صعب است عمل، از قبل بوی بهشت | جمله آسان شود، ای پور پدر، بر تو صعاب | |
| چون نباشدت عمل راه نیابی سوی علم | نکند مرد سواری چو نباشدش رکاب | |
| جز به علمی نرهد مردم از این بند عظیم | کان نهفته است به تنزیل درون زیر حجاب | |
| چون ندانی ره تاویل به علمش نرسی | ورچه یکیست میان من و تو حکم کتاب |