| چو طفل روز رفت از مکتب خاک | سواد شب نمود از لوح افلاک | |
| معلم بر در دستور جا کرد | حدیث خود به خاصانش ادا کرد | |
| به دستور از معلم حال گفتند | یکایک صورت احوال گفتند | |
| معلم را به سوی خویشتن خواند | به تعظیم تمامش پیش بنشاند | |
| چو از هر در سخنها گفته گردید | از و احوال مکتب باز پرسید | |
| که چونی با جفای بنده زاده | به درس تیزفهمی چون فتاده | |
| به مکتب می‌رود کاری ز پیشش | بود سعیی به کار وبار خویشش | |
| چه سر خط می‌نویسد مشق او چیست | چو بحثی می‌کند هم بحث او کیست | |
| دلش میل چه علمی بیش دارد | چه مبحث این زمان در پیش دارد | |
| ادیب افکند سر چون خامه در پیش | بسی پیچید همچون نامه بر خویش | |
| پس آنگه بر زمین زد افسر خویش | به خون آغشته بنمودش سر خویش | |
| که داد از دست فرزند شما ، داد | مرا بیداد او خون خورد فریاد | |
| از آن روزی که این مخدوم زاده | به مکتب خانه من پا نهاده | |
| دلم را از غم آزادی نبوده | بسی غم بوده و شادی نبوده | |
| به مکتبخانه‌ام بر کودکی بود | که او زیرکتر از هر زیرکی بود | |
| کنون تا او به این مکتب رسیده | به همدرسی ایشان آرمیده | |
| یکی ز آنها به حال خود نمانده | به پهلوی خود ایشان را نشانده | |
| بلی تفسیر این حرف اندکی نیست | که صحبت را اثر باشد شکی نیست | |
| به مکتب صبحدم چون گشت حاضر | بود در راه مکتب خانه ناظر | |
| که چون منظور سوی مکتب آید | به او آهنگ دمسازی نماید |