| نه پای آنکه از کره‌ی خاک بگذرم | نه دست آنکه پرده‌ی افلاک بر درم | |
| بی آب و دانه در قفسی تنگ مانده‌ام | پرها زنم چو زین قفس تنگ بر پرم | |
| زان چرخ چنبری رسن و دلو ساخته است | تا سر در آرد از رسن خود به چنبرم | |
| سیرم ز روز و شب که درین حبس پر بلا | روزی به صد زحیر همی با شب آورم | |
| از بسکه همچو نقطه‌ی موهوم شد دلم | سرگشته‌تر ز دایره بی‌پای و بی‌سرم | |
| تا عالم مجاز نهادم به زیر پای | همچو سراب شد همه عالم سراسرم | |
| تا روح و نفس هر دو به هم بازمانده‌اند | گاهی فرشته‌طبعم و گه دیوپیکرم | |
| بر کل کاینات سلیمان وقتمی | گر دیو نفس یک نفسستی مسخرم | |
| معلوم شد مرا که منم تا که زنده‌ام | مجبور در صفت که به صورت مخیرم | |
| کاری است بس عجایب و پوشیده کار حق | عمری است تا به فکرت این کار اندرم | |
| بر پی شوم بسی و چو گم کرده‌اند پی | از سر پی اوفتادم از آن پی نمی‌برم | |
| از عشوه‌های خلق به حلقم رسید جان | نه عشوه می‌فروشم و نه عشوه می‌خرم | |
| هر بی‌خبر برادر خویشم لقب نهد | آری چو یوسفم من و ایشان برادرم | |
| دل شد سیاه و موی سپید از غرور خلق | چند از سپید کاری خلق سیه گرم | |
| بی وزن مانده‌ام چو ندارم چه سود سنگ | لیکن ز سنگ و هنگ درین کفه چون زرم | |
| مشتی کلوخ سنگ ندارند لاجرم | چون کفه مانده بی زر و چون ذره برترم | |
| بر من مزوری کند از هر سخن حسود | بیمار اوست چند نماید مزورم | |
| نی نی چو شکر هست شکایت چرا کنم | گر خلق یار نیست خدا هست یاورم | |
| چون من بساط شکر کنون گستریده‌ام | از گفته‌ی حسود شکایت چه گسترم | |
| چون مس بود وجود عدو کیمیای اوست | یک ذره آفتاب ضمیر منورم |