| چون گرانیها اساس راحتست | تلخها هم پیشوای نعمتست | |
| حفت الجنه بمکروهاتنا | حفت النیران من شهواتنا | |
| تخم مایه‌ی آتشت شاخ ترست | سوخته‌ی آتش قرین کوثرست | |
| هر که در زندان قرین محنتیست | آن جزای لقمه‌ای و شهوتیست | |
| هر که در قصری قرین دولتیست | آن جزای کارزار و محنتیست | |
| هر که را دیدی بزر و سیم فرد | دانک اندر کسب کردن صبر کرد | |
| بی سبب بیند چو دیده شد گذار | تو که در حسی سبب را گوش دار | |
| آنک بیرون از طبایع جان اوست | منصب خرق سببها آن اوست | |
| بی سبب بیند نه از آب و گیا | چشم چشمه‌ی معجزات انبیا | |
| این سبب همچون طبیب است و علیل | این سبب همچون چراغست و فتیل | |
| شب چراغت را فتیل نو بتاب | پاک دان زینها چراغ آفتاب | |
| رو تو کهگل ساز بهر سقف خان | سقف گردون را ز کهگل پاک دان | |
| اه که چون دلدار ما غمسوز شد | خلوت شب در گذشت و روز شد | |
| جز بشب جلوه نباشد ماه را | جز بدرد دل مجو دلخواه را | |
| ترک عیسی کرده خر پروده‌ای | لاجرم چون خر برون پرده‌ای | |
| طالع عیسیست علم و معرفت | طالع خر نیست ای تو خر صفت | |
| ناله‌ی خر بشنوی رحم آیدت | پس ندانی خر خری فرمایدت | |
| رحم بر عیسی کن و بر خر مکن | طبع را بر عقل خود سرور مکن | |
| طبع را هل تا بگرید زار زار | تو ازو بستان و وام جان گزار | |
| سالها خر بنده بودی بس بود | زانک خربنده ز خر واپس بود |