| قصه‌ی رنجور و رنجوری بخواند | بعد از آن در پیش رنجورش نشاند | |
| رنگ روی و نبض و قاروره بدید | هم علاماتش هم اسبابش شنید | |
| گفت هر دارو که ایشان کرده‌اند | آن عمارت نیست ویران کرده‌اند | |
| بی‌خبر بودند از حال درون | استعیذ الله مما یفترون | |
| دید رنج و کشف شد بروی نهفت | لیک پنهان کرد وبا سلطان نگفت | |
| رنجش از صفرا و از سودا نبود | بوی هر هیزم پدید آید ز دود | |
| دید از زاریش کو زار دلست | تن خوشست و او گرفتار دلست | |
| عاشقی پیداست از زاری دل | نیست بیماری چو بیماری دل | |
| علت عاشق ز علتها جداست | عشق اصطرلاب اسرار خداست | |
| عاشقی گر زین سر و گر زان سرست | عاقبت ما را بدان سر رهبرست | |
| هرچه گویم عشق را شرح و بیان | چون به عشق آیم خجل باشم از آن | |
| گرچه تفسیر زبان روشنگرست | لیک عشق بی‌زبان روشنترست | |
| چون قلم اندر نوشتن می‌شتافت | چون به عشق آمد قلم بر خود شکافت | |
| عقل در شرحش چو خر در گل بخفت | شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت | |
| آفتاب آمد دلیل آفتاب | گر دلیلت باید از وی رو متاب | |
| از وی ار سایه نشانی می‌دهد | شمس هر دم نور جانی می‌دهد | |
| سایه خواب آرد ترا همچون سمر | چون برآید شمس انشق القمر | |
| خود غریبی در جهان چون شمس نیست | شمس جان باقی کش امس نیست | |
| شمس در خارج اگر چه هست فرد | می‌توان هم مثل او تصویر کرد | |
| شمس جان کو خارج آمد از اثیر | نبودش در ذهن و در خارج نظیر |