قسمت هفدهم

خارج و داخل توی هر دو وطن آن تو

□

اگر برون دهم از دل محبتی که مراست

□

نباشد جز با بتان مرا اقراری

□

اسرار همی‌گویم و اسرار ندانم

□

پس سر کوی تو را پرشور و شر خواهیم کرد

□

تا بر سر من سایه‌ی کج کرده کلاهی است

□

کای دل مسکین، چرا اندر چنین تاب و تبی؟!

□

نادیده هیچ دیده و نشنیده هیچ گوش

□

سر بنه و دراز شو پیش درخت اتقوا

□

زین سبب صاحبدلان جویای دیوان تواند

□

تا نفسی داری و نفسی بکوش

□

زودتر می پیر گردد مرد شاب

□

بگسسته شد ز خیمه‌ی پیغمبران، طناب

□

نفسی از نفس بازپسین خوش‌تر نیست

□

هردم می‌رسیدشان بار و خفیر از درم »

□

که من دیروز خسرو بودم و امروز فرهادم

□

میان عاشقان آثار برگو

□

که شاخش بگذرد از جمله افلاک

□

کسی که او متعلق نشد بقلابی

□

موجب حبس کی بود وام قمار ای صنم

□

هست جان او، بر تن آریدش

□

تا بدانند که سنگین‌تر از این باری نیست

□

کانکس که بنگ خورد، دهد مغز او دوار

□

مگر ز مستی زهد ریا به هوش آمد

□

که دمم آتشین نشد ز دم پاسبان تو

□

بگو کی بود یا خود کو مرکب

□

باید که ز مرگش نبود هیچ مخافت

□

گردون چو گو به حجله‌ی طارم برآورم

□

شوق پیدا غم نهان من است

□

تا در جگرم خار جگرجوش تو افتاد

□

از توبه دگر مجو کیایی

□

مناسب نیست در دشت دل مردم چریدنها

□

ولیک نغمه بلبل خوش است در گلشن

□

ز بس گوهر برون آوردم و ارزان خرید از من

□

رخ نهاده پیش اسب او و شهمات آمده

□

حبس از کجا من از کجا مال که را دزدیده‌ام

□

فلک دانش بی‌اختر شد

□

آن فیض که از خنجر جلاد من آمد

□

میذن چاکوس کالی تو یالی

□

به تیر غمزه صیدش کرد چشم آن کمان ابرو

□

پیش شاه عشق و لشکرهای او

□

زین‌سان که از بهار در و بام تازه شد

□

همچنان هیچ نگفتیم که صد چندینست

□

مریخ همچو دیده‌ی شیر نر؟

□

این اشارت به جان خرید از شیخ

□

تیغ جفا به گردن من از قفا نهاد

□

ذوالبهجة والید الکریم

□

صد نشان از آشنائی بیش در سیمای او

□

در پختن این شیران تا مغز پزان گشته

□

سرحلقه‌ی رندان خرابات جهانیم

□

که گدا گر بکشندش نکند ترک گدائی

□

وگر نی رغم شب کوران عیان همچون قمر باشم

□

حرکت را به عاشقان بگذار

□

خسته شو تا ببری لذت درمانی چند

□

و یا دمعة العین ما ترکدی؟

□

از غم سبک برآمد و رطل گران گرفت

□

که حریف او شدستم که در ستم ببست او

□

از آن گشتی تو مسجود ملایک

□

که همه عمر نه مشتاق لقای تو بود

□

خویش را فی‌المثل ار مرغ بپر گردانم

□

حکم او را به دل فلک منقاد

□

خط آزادی مرغان گرفتار آرند

□

بین الحرفاء و المغانی

□

ای چشم پر در این همه عرض خزانه چیست

□

کوی خرابات را تو چه کلیدی بگو

□

کرده آسوده از اراده مرا

□

نام من محو کن و نامه بیارم برسان

□

خدمت ما را برسان بی‌درنگ

□

این همه ناخوش کلام و تلخی گفتار

□

زیرا که یکی را ز دو عالم طلبیدند

□

از دوری رهست این، یا خود ز خیره‌رایی؟! »

□

عنبرافشان به تماشای ریاحین آمد

□

از دخل او چون نخل شو وز نخل او آونگ شو

□

برگ صائب بیشتر از بار می‌ماند به جا

□

که گر بیفکنیم کس به هیچ نستاند

□

پس از آن دم اناالحق ز جهانیان برآید

□

هر روز دعا گوی توام من همه ساله

□

مژده‌ی سرو و گل و سوسن و نسرین آرند

□

من مرده چرا باشم؟ چون جان ودلم زندست

□

ز ترکان سمن ساعد نگاری کرده‌ام پیدا

□

نه سترپوش دلانه که دیدن است عیان

□

در باغ روزگار خجالت کشیده‌ایم

□

بر من ای دلبر بی مهر و وفا چیست بگو

□

یک لحظه چو پیروزه یک لحظه چو پیروزم

□

جان برد تحفه‌ی جانان عاشق

□

که خون بی گنهان را به هیچ نشمارند

□

بازش ز دم خوشت نواده

□

کندم قصد دل ریش به آزار دگر

□

ای بی‌خبر از چاشنی جان جریده

□

هر که این‌جا بیشتر در دل تمنا بشکند

□

چون آدمی طمع نکند در سماحتش

□

ورای این چه توان گفت ماورای ورا

□

که کردی بدین گونه زر گستری

□

کز درختش دیگران گل های رنگین می‌برند

□

ماه دراعه‌ی خود چاک برای تو زند

□

چنان سوزم که جز بوی وفایت ناید از دودم

□

ز لا کی رست بگو عاشق بلادیده

□

در آخر هم شود مانند اول

□

روح قدسی را چه داند اهرمن

□

این پرده بزن که یار دیدم

□

وی عقل قوی! خموده شو درسر

□

زخمی که پر دلان به صف جنگ می‌خورند

□

من اگر حرف کژم تو قلمی

□

بلکه از یرغوی دیوان نیز هم

□

زهی لطف و زهی احسان و دارو

□

وحشت شمشیر دارد رهزن از عریانیم

□

خونی که فروشدست با شیر

□

نبات از شکرستان می برآرد

□

کز پیش تو چون ابر بهاران همه رفتند

□

مگر آن سلسله جعد معنبر گیرند

□

ای جان مرا مستی، وی درد مرا دارو

□

شد نفس‌گیر ز غم خوش نفس گیرا داشت

□

خلعت و تشریف و مکافات من

□

در تنور آتشین ز اندیشه‌ی نان نیستم

□

قامتش بین برده دست از نارون در خوش خرامی

□

هر چه پروانه بود بسپارم

□

ساخته گاهی به برد سوخته گاهی ز حر

□

آهی که عاشقان به سحرگاه می‌کشند

□

که هریک را ذقن‌بر، طرفه چاهی

□

کز وی و جام می‌ام نیست به کس پروایی

□

هم جمله عقل گشته هم عقل باده داده

□

بگویی در زمان استغفرالله

□

که شب وصال کوتاه و سخن دراز باشد

□

تو نفس با او ز هجران می زنی

□

ز اشتیاق حبیب در میدان

□

کی مشام خلق را مشکین و مشک افشان کند

□

لقلب بعد شرب المنکرات؟!

□

کرده حسنت بر زمین و آسمان عرض سپاه

□

هزاران شمع بر بالا به امر او است سیاره

□

می‌چکید آتش ز چشم گریه آلودم چو شمع

□

بر آن کو یافت درمان میبرم رشگ

□

و لا تفجر و لا تهجر و الا تبتس تندم

□

مثل خورشید دان تو نور حبیب

□

تا به پیمانه‌ی ما ساقی دوران چه کند

□

سودای دگر دارد مخمور خدایی

□

بلیل مظلم و الله هادی

□

که نفور است نسیمش ز کف سیم شماره

□

رخصت دیدار دادی، طاقت دیدار ده

□

کز وی هزار سوز مرا در جگر فتاد

□

زین میان چون تیر پرتابم ببر

□

هم اینجا، هم آنجا و هرجا که بود

□

نجوم المعالی تستقیم و ترجع

□

نی رقص ماند ازان و نه زین نیز شیونی »

□

راست برقامت او خلعت سالی و مهی

□

فلا تعرض بذا عنی وجد بالعفو و الغفران

□

بار کسی نمی‌شوم و بار می‌کشم

□

بر گوی این ترانه هذا نصیب لیلی

□

که از این جور و جفا بیزارم

□

قدی است ناخمیده و جعدی است نابسود

□

مرا در میان بلا می‌گذارد

□

وی سرو از قعر زمین، خوش آب کوثر می‌کشی

□

که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را

□

هم مشکی و هم عنبر از مات سلام الله

□

دلم گشوده ز گفتار می‌شود، چه کنم

□

الا به کسی گویی کو را المی باشد

□

نیست از هستی خویشم خبری

□

وز ورع شهوتش فروماند

□

مهل که دامنم از خون دیده که ماند

□

یا مسکرالعقول، یا هادم‌الوقار

□

از خس و خاشاک پل بر روی جیحون بسته‌اند

□

راه سپاهان برگو برگو

□

در اشک و آه شد صرف، یکسر وجود ما را

□

چون جام می نام لبش یاقوت جاندار آمده

□

چنین آیینه روشن خریدم

□

زیرا به خانه‌ی گیتی، مهمان ماحضرم من

□

چه کنم با دلی که پر خون است

□

نی بسته‌ی منازل و پالان و استرند

□

که قدر گوهر یک دانه جوهری داند

□

از کبر و ناموس و حیا هم در خلاء پا کوفته

□

بیدرد را خیال که مخمور باده‌ایم

□

که دگر نه عشق خورشید و نه مهر ماه دارم

□

بر جایگه فسرده بسی ره بریده‌ام

□

وز زبان بنفشه و سوسن

□

عاشق آن است که این نکته مسلم دارد

□

ازین نان و ازین شربا نمانی

□

ز دهر می‌کند امسال غالبا بی‌خم

□

از دل خویش میوه برچیدن

□

صائب تو درین عالم خاکی چه خزیدی؟

□

که شبها شد که محتاجم بخوابی

□

سر نگر کاندر لگن می آیدم

□

سوی دیر مغان کشید عنان

□

کار ایشان آفرین بر قوت بازوی دوست

□

فیک وارتج لسان العرب العرباء

□

تو را که گفت که این زال ترک دستان گفت

□

چندین چراغ و مشعله بر برج و بر باروی او

□

تا پای به دامن نکشیدند عزیزان

□

تو گر ترش بنشینی قضا چه غم دارد

□

وقت اگر آمد دم از تریاق زن

□

لوح محفوظ عشق می‌خوانم

□

بیرون کسی نرفت که در شهر بند تست

□

دو جهان از تو زنده شد چه دلاویز مشربی!

□

سر زلفت که شد بر بستن زنار من باعث

□

نه سر خواهیم و نی سامان و می‌رو

□

راه سخن به هرزه درایان نمی‌دهیم

□

پشت بر آتش مذاب مکن

□

صد کاسه بریزیدم صد کوزه دراشکستم

□

خیمه‌ی اجلال بیرون زد به عزم ارتحال

□

ندانم این چه متاع و چگونه بازار است

□

زیرا کمال آمد، دیگر نماند خامی

□

می‌برد در عزت از رغم تو بر گردون مرا

□

ور گل کند صد دلبری ای جان تو چیزی دیگری

□

به امر «فاستقم» می‌داشت قامت

□

چون تو پسندی سعادتست و سلامت

□

وانگه ازین دو پرده برون پرده‌در زیند

□

غافل از هر نام و ننگی بودمی

□

کز دو نفس بیش نیست اول و انجام صبح

□

لسانی و قلبی عنه لیس بزائل

□

تشریف استغنا مکن بر قد من کوته دگر

□

کی برسیدی از عدم جز که به کهربای تو

□

شنو پس خویشتن را نیک بشناس

□

شغل جهان کجا و ما ما ز کجا و مشغله

□

آن سو که کشد آن کس ناچار چنان رانم

□

مفتتح در مضاجع ایشان

□

بس تن مزن که عطسه سبک درگذشتنی است

□

شش جهت وادییست بس درگو

□

یادگاری که در این گنبد دوار بماند

□

ما را به قضا چه می‌فریبی تو

□

لب ز حرف تلخ شستم، غوطه در شکر زدم

□

تا بر آن دامن عصمت ننشیند گردم

□

درگذر زین هر دو در زنهار او

□

پاسخ پنج بچه‌ی مکتب ؟

□

تا بر سر من شور تمنای تو افتاد

□

کارواح در آ، ناحیه مانند، مجدد

□

سلمان جابری که خداوندگار اوست

□

تا ز جست و جو روم در جوی تو

□

از چه دایم در کشاکش چون کمان افتاده‌ایم؟

□

در دین وفاداران کفرست شکیبائی

□

فلسفه برخواند قضا داد جدایی به فنم

□

بلعجب هنگامه بین در محشر کبرای او

□

کان روی و مو زهر سحر و شام خوش‌تر است

□

خوب شود، رسته شود از بدی

□

به سر رسید امید و طلب به سر نرسید

□

رونق آفتاب‌ها از مه بی‌زوال تو

□

اندیشه‌ی سر شمع سحر هیچ ندارد

□

جور مزدور می‌برد استاد

□

هم از خشکی هم از دریا هم از گوهر فرو ماندم

□

زبون چون کبوتر به چنگ عقاب

□

مجلس اصحاب قال مجلس شور و شر است

□

ترجیع کن گرین بنوشی

□

بگذرد از خون خود گر بگذری بر خاک او

□

وز خانه عاریت برون جه

□

بیابد علم و رای و فهم و تدبیر

□

دست من گیر و چو بادم بخراسان برسان

□

و روحنا کما تری فی درجات و دول

□

شده سرخوش به نغمه‌ی قوال

□

انگشت کسی کارگشای دگری نیست

□

کیف تجوز و ترجی، تعرض عنی لملالی

□

رضای ایزد و انعام پادشاهت بس

□

یقین را از گمان گویم زهی رو

□

ولی کردی به نادانی فراموش

□

مرده‌ای بینی که با دنیا دگربار آمدست

□

واحسرتا ز عشق تو حاصل بمانده

□

نقب‌ها کردن پدید از خار تر در خاره سنگ

□

تا نگویند که سودای بتان دردسر است

□

برجاک ما یرجی و یذوب بالبواری

□

هم خود شوی ز جانب من عذرخواه خود

□

تو این نه‌ای و آن نه‌ای با این و آن آمیختی

□

زان تیغ حذر کن که به خون تر شده باشد

□

چو خورشید در قرطه‌ی آسمانی

□

همچو خورشیدپرستان به سحر بر بامم

□

کار مجنون مشوشی باشد

□

گر چشم تو بر کشته‌ی خونین‌کفن افتاد

□

لیک آستان درش لازم بود درگاه را

□

خوش باش که ظالم نبرد راه به منزل

□

می‌رسدم خلعت و اعزاز نو

□

به لبهای میگون شبیخون زنیم

□

اگر می‌بنددم ور می‌گشاید

□

ره به سر می‌نشد قلم برسید

□

دو خارش چون دو رمح آهنین دم

□

آفاق را کشید به زیر نگین مرا

□

سرور از آنی تو، که تو سروری

□

گمان به حوصله صورت آفرین دارم

□

او بوسه دهد بر ساغر من

□

یک چند هم به مصلحت عشق کار کن

□

اگر پیوسته چون چشم بتان در طاق محرابی

□

زشتش کنی نغزش کنی بردری از مرگ و سقم

□

سوی این بوستان زنگاری

□

سینه‌ای نیست که آماجگه تیرش نیست

□

در گوش کن این پند من، ای گوشه گزیده

□

طبع چون آب و غزل‌های روان ما را بس

□

ای جان تو ز هیچ کس نزاده

□

در زخم می‌نمایم، چون تیغ جوهر خویش

□

چندان که بازبیند دیدار آشنا را

□

کز عشق به سینه آتشینیم

□

راحت مخلوق جست و رحمت خالق

□

ترسم خدا نکرده، پشیمان کند تو را

□

پیش لب نوش تو حلقه بگوش است قند

□

ز هر طرف سوی میدان به سر دویده چو گویت

□

چو مرا درد فزون شد بده آن درد مغانه

□

چون جرس آوازه‌ای در کاروان داریم ما

□

میکشد دهر به زنجیر قضا و قدرم

□

خیره شده هر دیده نادان هم و دانا هم

□

برد از جا به جا و حال به حال

□

چون تن بی‌جان از او تنها بماند

□

شد همه آب و زخم آثار نیست

□

که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماند

□

زهی دریغ و ندم لا اله الا الله

□

روز ما را دیدی، از شبهای تار ما مپرس

□

نقشی که آن نمی‌رود از دل نشان توست

□

باز بر آریم شکم ای غلام

□

موکشان سوی جلوه‌گاه عیان

□

مدهش توبه، کز مصادره جست

□

خواهم دعا کردن ترا ای دوست تا وقت دعا

□

گل ز شاخ آهسته بیرون آر و بر شمشاد ریز

□

کز کون و مکان هیچ نبینی تو نشانه

□

نتیجه هست فرزند، ای برادر

□

بشکست قدر شعر چو للی جوهری

□

همه عقل و همه علم و همه فرهنگ شویم

□

به هرچه برگذری، اندهی کند بدرود

□

در صفاتش خلل نشاید یافت

□

ترجیع هدیه آرم باشد کزان بجوشی

□

خالی مباد عرصه این بزمگاه از او

□

وگر عقار نداری از او عقار بجو

□

ای خداوند یکی یار جفا کارش ده

□

اگر چه طایفه‌ای زهد را سپر گیرند

□

کان زمان در چشم ما چون آمدی

□

به چنگ یکی لعبتی خوش لقا

□

غم خورم، غم، که کار بازی نیست

□

صد چو او را پس ازین خسته و مهجور کنیم

□

در نرد دوستی که مساویست کوه و کاه

□

من که در این شاه رهم بر ره هموارم از او

□

ز «بی یسمع و بی یبصر» نشان یافت

□

اگر جانان دلش خواهد چه باشد ترک جان کردن

□

تا نداند دهان سلام علیک

□

سوخته، چون ز شمع، پروانه

□

که حواس تنت به بند آید

□

صورت گرگی بر اهل هوا

□

بیداد لطیفان همه لطف است و کرامت

□

زان نرمی و زان لطف به سنجاب رسیده

□

زیر بار غم ایام خمیدن به بود

□

وز ذوق تو مدهوشم در وصف تو حیرانم

□

پسته و عناب شکر بارم اینک می‌رسد

□

اگر فریسه‌ی کبر است یا شکار ریاست

□

پهلوی سیمین‌بران کردن نشست

□

کم تباکا علی اخوانی

□

که کشته‌ی تو ازین بیش خون‌بها دارد

□

حدیث خرکمان گویم زهی رو

□

از خاک چو نی گر چه کمربسته دمیدیم

□

اشکم ببین ز لعل تو نایب مناب می

□

آمیخته همچو شهد و شیریم

□

وین چنین تحفه‌ها بپردازم

□

راه حی بنی سلیم گرفت

□

حیلة اعدائک فی‌المکمن

□

دانی کجاست جای تو خوارزم یا خجند

□

وین طرفه که آن بی‌چون اندر دل بنهفته

□

که نبود فربهی مانند آماس

□

چند شاید به صبر پنهان داشت

□

گفت شکست آورید ما به شکست آمدیم

□

به هم بر بسته از گل دسته‌ی دهقان این بستان

□

وز غم ایام بی‌اندیشه دید

□

بود کانجا بود دلبر، سعادت را کی می‌داند؟!

□

مگر از قضا مددی شود که به محتشم قدری رسد

□

تا سرکه نفروشی دگر پیشه کنی حلواگری

□

که او را صد جواهر در گلیم است

□

زند زبانه چو شمع آتش دلم ز دهن

□

من در پی ماه تو چو سیاره دوانم

□

لحظه‌ای دیرتر شدی مایل

□

راه بالات مینماید راست

□

قرار غم الحق دهد بی‌قراری

□

یا سخن دانسته گو ای مرد عاقل یا خموش

□

ز احوال جهان سیرم ز احوال فلان برگو

□

گر از هستی تن وجان تو پاک است

□

با او نتوان گفت وجود دگری بود

□

وقت بیماری شکرباری بود

□

باز خواهم بر سر این داستان آرم تو را

□

کمتر از صد به اندکی سال‌ام

□

سرمه کشد به لطف و کرم توتیای او

□

امروز نیست بر من مست ای صنم گرفت

□

وگر به خار رسد پا به کندنش منشین

□

وز آنجا باز بر عالم گذر کرد

□

ترک کونین کن ار حضرت مولی طلبی

□

بجه ز رق جهانی به جرعه‌های رقیق

□

بشر را اشتیاق هند بس است

□

بر من از خامشی نگیرد خشم

□

نه ز شیره است این می به خدا، و نی مویزی

□

در بزم خواجه پرده ز کارت برافکنم

□

باقی این را بودمی بی‌خویشتن گویان شده

□

هر جا که می‌رویم به کاشانه‌ی خودیم

□

بنگردم که صبغه اللهم

□

کامروز به عشق اندر هندوی تو می‌بینم

□

رفت در خاک نجف و ز هر غمش آسوده جان

□

پر هنر کرده کیسه‌ی مردی

□

چو تو فارغی ز گندم، چه کنی در آسیابی؟!

□

که آتش از دهنم سر برآرد از اعراض

□

کت بنده کمینم وآنگه تو ناز کرده

□

ز هر دو جانبش قعر جحیم است

□

نیرزد گرد نعلین گدائی

□

بزن تو زخمه آهسته که تا برنسکلد تارم

□

سر دشمن چو گوی از ضرب چوگان

□

حاضر او بس، که بیحضوری تو

□

یارب زد وقودا سبحان من یرانی

□

نان حلال شیخ ز آب حرام ما

□

کجاست دخل سلیمان و مکسب موران

□

نعل بیتابی در آتش جویبار زندگی

□

چه مجلسست کز او های و هو نمی‌آید

□

نیک و بد آنجایگه معذور شد

□

خویشتن را طلب، مگر یابی

□

همه دیدی، نمیشوی نالان

□

مژده‌ای مست که من آب تو و نان توم

□

این گنه بنده می‌کنم یا تو

□

به قصد خون جانبازان و صدیقان بغریده

□

ولی از دیدنش می گردد استغنا فراموشم

□

هر ذره ز خاک من مسکین که ببوئی

□

گه از آن دف نعره و فریاد زیر و بم خوریم

□

مگر از بلایی رفاهی برآید

□

از توکل عظیم دور افتد

□

خاک افتاد به شب چون شد ازو باد جدا

□

که دارد در سر زلف تو مسکن

□

خاک سیه بر سر این باقیان

□

که هر یک آیتی هستند باهر

□

من چشم بر تو و همگان گوش بر منند

□

هر دم از انسی نو و دردی نوش دندانه‌ای

□

کرده حسن عروس فکر نگار

□

گر نخواند خطی، از آن چه خطر؟

□

ازین منزلم من، تو زان منزلی

□

زنند تیر که در سنگ خاره کارگر آید

□

که مرده زنده شود زان و وارهد ز کفن

□

گریبانی به دست خود دریدن

□

نه دل من که دل خلق جهانی ببری

□

که گمان داشت که ما زان علل فاسده‌ایم

□

بدانسان آسمان را لرزه بر تن رعشه بر اعضا

□

روز و شب شعر می‌بری به بیاض

□

بر خاک او سر می‌نهم، هم سر بود زان متهم

□

دریادلی بجوی دلیری سرآمدی

□

فی مسکننا و نعم مسکن

□

فرو خوان آیت «تبلی السرائر»

□

به دوستی که شکایت به هیچ دوست نبردم

□

در پهلوی پهلوان ما باش

□

رفت و جوی خون روان از دیده‌ی پیر و جوان

□

جز به ثنایش نتوان کرد صرف

□

حسن در ما ننماید چو به زیر گردیم

□

سگ تصرف آن دلبرم که برده ز جایت

□

اگر چه جامه دراز است هست قد کوتاه

□

چون غنچه تا به کنج دل خود خزیده‌ایم

□

اگر آگه شدی از حسن رخ گلروئی

□

تو شب و روز مهیا چو فلک جازم و حازم

□

آشکارا و از نهان جستن

□

تا کند علم خویشتن در گور

□

کای عاشقان و کم زنان، اینک سعادت در کمین

□

کجا بود به فروغ ستاره پروایی

□

شمار ریگ هر جایی ز عشقش هست آواره

□

دستی نفشاندیم و سبکبار نگشتیم

□

نمی‌دهیم و به شوخی همی‌برند از پیش

□

در آن عزمم که در چشمت نشانم

□

که دل و جان به حسن او نگذاشت

□

جای نادیده چون نهی پایی؟

□

کزان سنگ خارا کشیدش برون

□

شوی ز کرده پشیمان به هم توانی بست

□

رو به من آورید هین ها الذین آمنوا

□

تلخی به حریفان نچشاندیم و گذشتیم

□

نباشد صورتی را این معانی

□

زود بگو رباعیی پیش درآ بگیر دف

□

گلی که از نفسش طبع دهر مشکین بود

□

از وکیلان بد تباه شود

□

که من رفتنی‌ام تو سالار نو

□

که مگو حال دل سوخته با خامی چند

□

که بخندد لب دشمن ز کر و فر زنانه

□

که شد فسرده دل صائب از سخن بی‌تو

□

حالا به عشق روی او روزی به پایان می‌برم

□

زانکه با هستی خود می‌نتوان آنجا شد

□

تشکر به نور بصر می‌فرستم

□

کم فتد قانون حکم او درست

□

که او را به خوبی ستاید رسول

□

خوش زود شد جهانگیر زین سان تنک سپاهی

□

هر لحظه‌ای شکلی دگر از رب اعلا آمده

□

به ذوق صحبت یار یگانه بیرون آی

□

مو بر وجود من چو سر نشتر آمده

□

نه گرمیم ای حریفان و نه سردیم

□

به تن و جان خویش کی نگرد؟

□

بدر لا اله الا الله

□

همه نام ایرج بد اندر نهفت

□

قول و غزل به ساز و نوا می‌فرستمت

□

بازگشا تو خوش قبا آن کمر از میان تو

□

ز راه چشم چو شبنم بود چریدن من

□

شکری ده از لب یاقوت فام

□

این به دست من برآید گر تو فرمانی دهی

□

حضرت صاحب زمین و زمان

□

تو بدان، آنچنانکه میدانی

□

بهر موی بر تازه رنگی دگر

□

خنده زد کاین خود نخواهد شد ولی آن می‌شود

□

خواهی که کنی شکار برگو

□

گر چه در ظلمت نهان چون آب حیوان مانده‌ام

□

از دوا روی بتاب و الم از دست مده

□

کیسه برم کاسه برم زانک دورو همچو زرم

□

الی بلدة فیها جیبی ثاویا

□

کیست؟ خلوت‌نشین دل با خلق

□

به سر بر ترا افسر و زیر گنج

□

که ز بند غم ایام نجاتم دادند

□

در خزان بین تاب تابستان نو

□

برو از بهر او چشم دگر جوی

□

شب سودای سعدی را مگر فردا نمی‌باشد

□

کز زلف تو یک موی نشان می نتوان کرد

□

تا جز سوی این ره سوی دیگر نگراید

□

که نگردد ازین لقب مفهوم

□

در نام جستن به گردان سپرد

□

ز دوستان چو رسد نامه‌ای به حضرت تو

□

همی‌کشند نهان نور از بصیرت او

□

هر چند ساقیی و شرابی ندید کس

□

تو نور جنانی و حور جنانی

□

چو گل بی‌حلق و بی‌لب می چشیدم

□

اندر آن مرغزار شد پیدا

□

دست او باشد از خیانت دور

□

بتازی تو اروند را دجله خوان

□

بجز از خاک درش با که بود بازارم

□

چون رستی از این حطام برگو

□

بر امید گوهر نایاب و از خود می‌رود

□

بر باد شد آن چه رفت هیهات

□

جام جم از دست جانان می‌خورم

□

باده‌ی عشاق ناچشیده و مست

□

متفق گشته سر او با جهر

□

پدر بر پدر بر همی داشت یاد

□

ذوقی از طبع سخنگوی تو دارم که مپرس

□

گردن اسب شاه را ننگ بود ز زنگله

□

صائب خمیرمایه‌ی بتخانه‌ایم ما

□

ورای عاشقی فتوی نیابی

□

برای دید این لذت کز او شهوت شود حامل

□

اندر سرم شکست خمارم را

□

بهر کاری همی شدند شتاب

□

درین کار موبد زدش داستان

□

تخم محبت است که در دل بکارمت

□

یکی ساغر از آن خمار از این سو

□

چو دانستی برو خود را برانداز

□

زهی حیات نکونام و رفتنی به شهادت

□

که کوی عاشقان پیشان ندارد

□

هر نظر او به روی دیگر دید

□

خم شود از بار هر دو، گردنت

□

برو روشنی اندر آورده روی

□

که آرد بر سر نطقم بلائی

□

بگو در گوش من ای دل چه می‌تازی به سوی او

□

هر که صائب محو آن شیرین شمایل ماند، ماند

□

شب رحیل که گفتیم ترک جان گرامی

□

اگر خونش بریزم من ز خون او بحل باشم

□

همه کام او برآید اگر از درش درآیی

□

پیش او پشت بر زمین باشد»

□

یکی نامور پاک خوالیگرم

□

سیه چشمان کشمیری و ترکان سمرقندی

□

با آفتاب معرفت در سایه شاه آمده

□

یکی چو صائب آتش‌زبان نمی‌باشد

□

گر تو قدم می‌نهی تا بنهم چشم راست

□

گر به صد زاری نوایی می زنی

□

که: بمانی تو در زمانه مقیم

□

جز به دل در طریق دین نروند

□

نهادند یکسر به ضحاک روی

□

به نیم نکهتی از عنبرین گیاه تو گردم

□

چستند در این ره و چه کاره

□

ما در سواد عالم، چون شعر انتخابیم

□

از وصل مژده‌ای بمن ممتحن رسان

□

خاموش کن خاموش کن زین باده نوش ای بوالکرم

□

چنگ خدا محو کند نام جنگ»

□

در دو عالم بود نشانه‌ی خیر

□

ازان ژرف دریا نیامدش باک

□

که رفت موسم و حافظ هنوز می‌نچشید

□

بی‌نخوت و ناموسی این دم دل ما را جو

□

وز او هر گوشه‌ای میخانه‌ای شد

□

کور نداند که چه بیند بصیر

□

نمک بده ز لبت کز دلم کباب درآمد

□

چون بلبل و گل به باغ ما هم

□

کین خمارش به از خمار شکن

□

سرت گردد آشفته از داوری

□

بود بی سامان سری بر تن همان گیرم نبود

□

ملک و شراب داری ز شراب جان عطا ده

□

که پیشتر ز تو مردان چها گذاشته‌اند

□

که چو رفتی نتوانی که دگر باز آئی

□

دیدم یکی یوسف رخی گفتم به غفلت ذابکم

□

طوری به باد رفت کز آن اخگری نماند

□

گردد از این و آن فسادپذیر

□

سه دختر گزین از نژاد مهان

□

زین در نتواند که برد باد غبارم

□

بوسه‌ای یا کنار پوشیده

□

که شد با نقطه‌ی وحدت مقابل

□

سودی به مساکین رسد آخر چه زیانت

□

یارب چه دروغ است این با ما نکنی دانم

□

که در وی با نیش خرم زید با عمر جاویدان

□

به خدایی که قادرست و غفور

□

کریمی بدو یافته زیب و فر

□

چون نباشم کز کف آن زلف پریشان می‌رود

□

که یک دم صبر کن ای تیزگام

□

صائب به گلشنی که شد آواز ما بلند

□

هر دم از مجلس ما روی بکاشانه مکن

□

به نور مطلق بر مصطفی سلام علیک

□

اهل گیتی تن‌اند و ما عصبیم

□

کز کتاب و ز سنت افتد دور

□

ز آلودگی پس بپالودشان

□

که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست

□

گر چه کردم من بیان از سلسله

□

چرا گشتند یک ره نیک بنگر

□

سر این دارم اگر طالع آنم باشد

□

چون توبه نمی‌سازی دل با دگری سازد

□

تیز روتر ز سیر برق از رعد

□

ترک این سفره و نواله دهد

□

به نزد سخن سنج فرخ مهان

□

سیل اشگ من ز ماهی تا به مه خواهد شدن

□

دور مبادا سایه جانان

□

از لب برون نرفته به غماز می‌رسد

□

دمبدم لعل پاره‌ی جگری

□

تا بر این نطع ز فرزین تو فرزانه شویم

□

به هر طرف کشیده تارهای او

□

این چه رفتن بود؟ بمیر، مرو

□

دگر پاکدامن به نام ارنواز

□

عیسی دمی کجاست که احیای ما کند

□

صد جای آسمان را تو دیدیی دریده

□

درآمد همچو رند لاابالی

□

مرغی لبقتر از من باید هم آشیانت

□

از بهر یک ترک ادب از سجدگاه آویخته

□

لقب جسم تو جهول نهاد

□

بر دلش صد زخم رنج و غم رسید

□

ازین طبع سنگ آتش آمد فراز

□

نگه او اثر عفو گناهست امشب

□

چون چنگ شده تن‌ها هم پشت به خم کرده

□

عرض سوی عدم بالذات ساعی است

□

برطرف جبهه یا خم آن ابروی دوتاه

□

رقصان همی‌رویم به اصل و نهال گل

□

ای هر جایی کجات جویم

□

به کدامش زبان ستایی تو؟

□

بخفتم شبی لب پر از آفرین

□

وز نام چه پرسی که مرا ننگ ز نام است

□

سیر شد کون و مکان از طوی تو

□

به عقل خویش این را زان جدا کن

□

اجلم می‌کشد و درد فراقش سبب‌ست

□

همه کون و مکان را لامکان دید

□

هاتف به چه رو می‌کندم باز ملامت

□

«لی مع‌اللله وقت» از آن دلست

□

بود تا بود هم بدین یک نهاد

□

ذوق شیرینی تواند بردن از طبع مگس

□

تو خود به تنهایی خود صد کاروانی می‌روی

□

به مانندی کند تعبیر معنی

□

که تن ضعیف نهاد است و عمر بی‌بنیاد

□

رو که کلیدی نبود در مدنگ

□

از اندیشه‌اش شومتر، پیشه‌اش

□

میل معنی به عشق باشد و بس

□

کمر بر میان بست و بگشاد دست

□

که گویی نبوده‌ست خود آشنایی

□

بالاتر از کیوان شوی بیرون شوی زین مزبله

□

نماند در جهان یک نفس ممن

□

مغنی را بگو تا کم سراید

□

فی‌الجمله نه اینم و نه آنم من

□

شد زبون شیری چو او در چنگ این روباه آه

□

خالی از پرده نمایی روی خویش

□

دلش گردد از کرده‌ی خویش ریش

□

کز باده‌ی وصلت شدم راضی به یک پیمانه هم

□

تو نیز با من بی‌دل ز جام و ساغر گو

□

دل من روی او در خط او دید

□

خواجو از آن دو نرگس مخمور مستشان

□

یا رب که چه لاله زار داریم

□

دری از عالم صفا عشاق

□

در درون اندیشه‌ای می‌کرد نیک

□

نیایش کنان رفت و بردش نماز

□

خیزد از صحرای ایذج نافه مشک ختن

□

همچو زنان خیره سر حجره به حجره شو به شو

□

به من پوشیده شد این راز مشکل

□

مگر آن کس که به شهر آید و غافل برود

□

در سراپرده‌ی معظم عشق

□

اندر این بیغوله جان می‌آمدی بر سر مرا

□

زین فضولان راهزن بگریز

□

فراوان بدو اندرون داستان

□

جز جامه که کرد ازان بدن حظ

□

به پیشم باده خوکرد من نه

□

نگنجد در مقام «لی مع الله»

□

سرو بر جای فرو ماند ز بی‌اندامی

□

کای دل بالا بپر بنگر بالای عشق

□

از لطف، می ز جام همی خواستی پرید

□

تا دهم شرح عشق دیرینه

□

برید و به رشتن نهادند روی

□

و ای یاد توام مونس در گوشه تنهایی

□

ای بر سر ما غمت دویده

□

جهانی معنی اندر لفظ اندک

□

مجموع اگر نشستم و خرسند اگر شدم

□

برتر از هفت آسمان گفتن

□

برسانی بیار در محمل

□

نور او را یکی ندید از صد

□

همه عنبر و زعفران سوختند

□

چون بی‌خودان به نعره‌ی مستانه جویمت

□

هست ز آفتاب جان قوت جست و جوی او

□

شبی به ذوق مناجات کردگار مخسب

□

باده صاف خور ار زانکه صفا می‌طلبی

□

ماییم به حسن لطف ماییم

□

ز مدح غیرت ماه تمام خواهم کرد

□

روشنش دار روی و می‌بین فاش

□

نشاید زدن جز به فرمانش گام

□

بود آیا که فلک زین دو سه کاری بکند

□

دید ملک دیده گریان من

□

دیدها دریای گوهربار باشد صبحدم

□

من چنان زار بگریم که به باران ماند

□

خوش خوش از آن میانه مرا در میان کشید

□

یا طارق اللیل جن انت ام غول

□

همه زرقست و شید قاف به قاف

□

بکشت و به سرشان برآهیخت پوست

□

که نقد وصل دامن دامنم در دامنست امشب

□

بهار جان که بدادی سزای صد بهمن

□

آهن از تاب او به جوش آید

□

بخت خواب آلود را بیدار نتوانست کرد

□

خواهم که ز آب خود چون خاک کنی پستم

□

سگ کویش بر آدمی بگزید

□

دیده روشن کند کراماتش

□

همان را گزیند که بیند همی

□

که جان حافظ دلخسته زنده شد به دمت

□

می‌دهدشان فر نو شعشعه گوهر او

□

چه طرف از لعل من بربندی آخر؟

□

گر تو بالای عظامش گذری وهی رمیم

□

ز یک‌یک سنگ گورستان دریغا

□

رفت محمدعلی نوجوان

□

گر چراغی درآوری یاریست

□

چه دانیم راز جهان آفرین

□

این خسروی و سلطنت بی زوال بین

□

در گوش فتنه دردمد هر لحظه‌ای مکاریی

□

جنبش او را چو بی‌قرار کند

□

گفتم از آنکه هستم سرگشته‌ئی هوائی

□

جان را ز تو گوشمال خواهیم

□

چرا روز و شب حلقه بر در زنیم؟

□

تافت یکسر به سوی بحر، عنان

□

که از کار گیتی بی‌اندوه بود

□

با این گدا حکایت آن پادشا بگو

□

کو است اصل فتنه‌های تو به تو

□

و زان پس پیش گیرم کار دیگر

□

همین قدر که ببوسند خاک پایی را

□

من بی تو دریده پیرهن باز

□

بازی کودکان همی خوانند

□

ملک دنیا به کاردان بگذار

□

به دست یکی بنده بر کشته شد

□

تن بی‌قبا که به روی سر بی‌کلاه دارم

□

فان الجسم کالاعمی و ان الحس عکازه

□

خرج آن جمله از خراج یتیم؟

□

بنور شمع جهانتاب می‌کند بازی

□

کز اول گفت بی‌گفتار بودیم

□

ز مدح شاه چو سر خوش شدم چه جای نبیدم

□

صبر بر وی کی بود امکان مرد؟

□

کسی کش ز جنگ آوری بهر بود

□

خرم آن روز که حافظ ره بغداد کند

□

چه باده‌هاست از او مال مال در دیده

□

تیر آن شست بر نشانه‌ی تست

□

صبرم از دوست مفرمای که من نتوانم

□

بس هویدایی از آنی بس نهان

□

پرواز بلند کی توانی؟»

□

جز به جان فرزند را پیوند نیست

□

ز هرگونه گردن برافراخته

□

مانند خرقه پوشان دامان خرقه شوئی

□

بگشای چشم و بنگر پران شده چو ژاله

□

بزن و دست ظلم کن کوتاه

□

بتش نشانی بر آتش نشانی

□

چشم‌های خیره را در روی او تابان کنیم

□

کار ایران با خداست

□

آنکه عیب و هجا تواند دید

□

همی مشک با می برآمیختند

□

که طاعت من بی‌دل نمی‌شود مقبول

□

ببر انکار از او و دم اقرارش ده

□

خود را نگاه دار، که بر قلب می‌زنی

□

چون می‌روی اندر طلبت جامه درانند

□

بنمای رخ از دل خرابم

□

شعله فکن در قفس، ای آه آتشین!

□

تا نگردی ز پا و سر فانی

□

بباید بر شاه رفت آوری

□

کمر بستم به سختی ترک آن نازک میان کردم

□

بنمود به هر طورت الطاف احد خنده

□

زانکه ناقوس را زبان بسته

□

لطفی بکن و کار مرا به بتری کن

□

اندر پس پرده راد باشیم

□

محض لطف است و عین اخلاص است

□

گاه ناچیز و گاه هست شوی

□

یکی زر تابوتش اندر کنار

□

تا فخر دین عبدالصمد باشد که غمخواری کند

□

ای جفا و جور تو به ز لطف دیگران

□

که چو ماء العسل بلیسی دوغ

□

خار بردارم اگر دست به خرما نرسد

□

قصه چه کنی بدین درازی

□

از گردش قرنها پس افکند

□

چون فرشته نه چاشت خورده نه شام

□

تو گفتی مگر ایرجستی به جای

□

هزارم سوزن الماس در پیراهن است امشب

□

طوبی لکم طوبی لکم طیبوا کراما و اشربوا

□

ابر زمستان گذشت و باد بهاری

□

و انفاس عیسی از دم رهبان طلب کنی

□

ما رخت و قماشات بر افلاک کشیدیم

□

از سر سوز عشق با او گفت:

□

به نظرهای خاص پیوسته

□

بدیدند هول نشیب از فراز

□

یک ساعتم بگنجان در سایه عنایت

□

به سوی کهربا آید یقین کاه

□

وین تر و خشک و گرم و سرد از چیست؟

□

که تندرست ملامت کند چو من بخروشم

□

بر من امروز به اقبال غمت آسان شد

□

کمترین جنبش تزلزل در زمین و آسمان

□

عارف خویش بین نکو نبود

□

که گیتی جوان گشت ازآن یکسره

□

برق عالم سوز دارد صد خطر از خار و خس

□

بر طلعت خورشید و مه و زهره فزود او

□

نور او عکس بر تو اندازد

□

من جان به باد بر دهم آن لحظه چون حباب

□

به هنگامه بتان آرم ز رقصش مغتنم باشم

□

یکی کامران و یکی خر چران

□

سوزن او تعلق و پندار

□

فرسته فرستاد زی شاه چین

□

کام دشوار به دست آوری از خودکامی

□

با تو شود ساکن نعم السکن

□

شاخ طوبی خطاب « طوبی لک»

□

یار ما غایبست و در نظرست

□

در پرده‌ی حسن دلنوازان

□

که دست درفشانت عار دارد از زرافشانی

□

دیدن عجز از آنکه شکر خداست

□

بدریدش از هول گفتی جگر

□

ز ایشان به غمزه‌ی تو نشان آورد کسی

□

تو مر هر نقش را مپرست و خود بپرست اندیشه

□

اوست آبی که زرع ازو خیزد

□

در سر کارخانه‌ی یزدان نمیرسیم

□

در دلالت عین برهانت کنم

□

امتناع از قیاس اوهام است

□

ساخته گلزار، مصلای من؟»

□

کش از مهر بهره نبود اندکی

□

چه جای محتسب و شحنه پادشه دانست

□

نی بود و نی بیاید چون من در این زمانه

□

زرد شد بعد از آن و تخم افگند

□

دلش از دست ببردند و به زنار برفت

□

لیکن ایشان در صفت از هر دو عالم برترند

□

پشت شاهین ترازو خمد از بار نقود

□

شد به هم آمیخته شیر و شکر

□

لعل شکرخند شکرخای تو

□

چون فشاند با دگرد از موی عنبر بوی او

□

بر جای اسب لاغری هر سو بیابی گله‌ای

□

تا مگر پرده را براندازی

□

زاه سحرم نگر نشسته

□

نه دم و دام ستانم هله ای بخت جوانم

□

گشت از من نهفته کلفت ناک

□

تخت را در زیر پای ناکسان!

□

یا بیخ مرا برکن، یا خاک مرا زر کن

□

کیست که تن چو جام می جمله دهن نمی‌کند

□

آن ساحر و آن گره گشا کو

□

در هوای تو ماه قندیلی

□

جز سر عشق هر چه بگویی بطالتست

□

نه مهی است آنجایگاه و نه کهی

□

فروزان شمسه‌ی ایوان شاهی

□

چونکه خرسند شد به خرده‌ی خود

□

برگ سبزی است که از باغ محبت چیدم

□

کاین حدیث تازه است و آن کهن افسانه ایست

□

که فارغ است سر زلف حور از شانه

□

تا نباید به دست رفتن و دوش

□

نیک نام آنکو ببدنامی برآید نام او

□

گهی میزان بی‌سنگم گهی هم سنگ و میزانم

□

سرشک ابر از جیحون گذشته

□

طفل موالید به خواب عدم

□

ما پنبه نهاده‌ایم در گوش

□

ور نه مستوری و مستی همه کس نتوانند

□

بود ساقی و مطرب و ساغر او

□

آسیابان بر آب بلیان کوه

□

هر کجا خیمه زنی اهل دل آن جا آیند

□

قدری فوت شد از بهر قضا می‌آید

□

خدایگان خواقین نامدار آمد

□

چشم این از مردمک پر نور شد

□

چه احتیاج که بر آتش افکنند سپندی

□

که تو فردای قیامت نگرانش باشی

□

یگانه باش و بجز قصد آن یگانه مکن

□

یقین شناس که: بر قتل خود شتاب کنی

□

به زور رستم تقدیر و زخم دست قضا

□

به جان تو مده بیش انتظارم

□

بلا حول آواره دیو رجیم

□

ماند نامش کتابه‌ی افلاک

□

تا تو چه سرنگون زان ذقن آورده‌ای

□

اگر نه همدم مرغان صبح خوان بودی

□

الا که صوفی گوید آن پیش آر آن را ساعتی

□

تن را به غربت افکن و دور از دیار دار

□

که شرط نیست که با زورمند بستیزند

□

طاق و ایوان به چه تا گنبد دوار کنی

□

اگر از سعی تو این مرده‌ی من زنده شود

□

در سخن آید اثر آن پدید

□

کز اشتیاق دانه ندیدیم دام او

□

منکر جاه جم وحشمت دارا گشتم

□

باغی درآیی کاندر او نبود خزان را غارتی

□

که بود پای‌بند دستاری

□

که با شکردهنان خوش بود سال و جواب

□

همچو سرهنگ قضاییم که لشکر شکنیم

□

در دفتر عنایت نواب نامدار

□

ور سلوکست سر گذشته‌ی تست

□

ارغوانی رنگ ما را زعفرانی می‌کند

□

درد عاشق نشود به به مداوای حکیم

□

ما را همه مهر بر دهان نه

□

تا مرا رخ به سایه و سوییست

□

از دست این چندین ستم یارب مرا فریاد رس

□

جمله را گور گاهواره کند

□

غلام شاه ابراهیم غازی

□

پرورش میکند به مایه‌ی شرع

□

گر تو محو صورتی، من مات صورت آفرینم

□

افتد به فکر او که چرا همنشین ماست

□

ز آنک قرارش ندهد جنبش موج مددی

□

تو هیچ سوز نداری، مگر نه صاحب دردی؟

□

نظر کن در خم گیسوی ترکان

□

چون رقم محو تو و اثبات توام

□

بیعش کند به یک دو سه پولی که در خور است

□

بر وی از شرح حالشان رقمی‌ست

□

نیست مرا جرات سال و جوابی

□

که با این درد اگر دربند درمانند درمانند

□

جاهش به چه کار آید با جاه و جلال تو

□

به عروج و به باز گشتن تو

□

ریسمان در پای حاجت نیست دست آموز را

□

هرگز به مرکب و به عنان باز ننگریم

□

قدسیان را ملجاء و کروبیان را ملتجاست

□

خشم گیرد به چاهت اندازد

□

حلال کرد به ما بر حرام کرده‌ی رب

□

شوی چو گرم چه با جان این گیاه کنی

□

زیرا که عشق دارد صد حاسد و عدو

□

چه این دوران زیرین و چه نزدیکان بالایی

□

خوش گفتگوئی خوش ماجرائی

□

بیابد حال خویش اندر بیانم

□

او به مفتاح تیغ تیز گشود

□

شد مه و خورشید را منزل هلال

□

گفتا ز چشم کافر سحر آفرین من

□

گوشه گیران را ز آسایش طمع باید برید

□

در شهر ما نگذاشتی یک عاقلی فرزانه‌ای

□

خون شود در تن از حرارت هضم

□

من خود به رغبت در کمند افتاده‌ام تا می‌برد

□

آن است تورا در دو جهان مونس و معبود

□

حیدر دل با ذل عطاکوش

□

کار ما گریه و نیاز بود

□

بر نخواهم داشت دست از آستینت

□

زبان گر دست پیدا دار و آهنگ نصیحت هم

□

تعویذ کن بلی را بر جان حاملم نه

□

نیست باب نجات جز دانش

□

نه چون قضاة زمان، قاضی به صدق و صفا

□

ز تعجیل دلم رست و ز تأخیر بجستم

□

در به روی خیربندان بر رخش بستند در

□

وز نصیحت حل شود هر مشکلی

□

تا به کام دل بگیریم روزگاری

□

که لبت حیات ما بود و نداشتی دوامی

□

که سر سرنوشتت را فروخوانم به جان تو

□

به کسی از تو رافتی نرسد

□

طاقت پیکان نداری سخت چون جوشن مباش

□

دل ز بار این و آن افشانده‌ایم

□

بر خرد بچه ماند به ماهتاب و کتان

□

زان بدین اعتبار شد خلوت

□

خانه‌ی شهری بسوخت جلوه‌ی جانانه‌ام

□

که نیائی و تقاضای تو نتوان کردن

□

زنم لبیک و می‌آیم بدان کعبه لقای تو

□

قصاب کوی به ز تو داند بهای دل

□

خورده هر جامی ز دست ساقی شوقت جمی

□

شرحی کن شرحی کن بر وفق میعادم

□

الا ای به خلق آیت رستگاری

□

گوی مه بود و سلامان آفتاب

□

روی چو مهش گفت که ما صبح امیدیم

□

غزلی وسوسه فرماتر ازین می‌باید

□

چون برف گدازان شو خود را تو ز خود می‌شو

□

که می‌ترسم که: خود طاقت نیاری

□

می‌بینم و هر دو بی‌ثباتست

□

چو چوگانش به خدمت بر سر آورد

□

شهباز همتم نکند پستی اختیار

□

واحدی، لیک مجمع اضداد

□

دوستان را هی به دل خون پیاپی می‌کنی

□

طمع مدار که دیگر کمر توانی بست

□

پروا نباشدم به نظر در خصال تو

□

وآن کس که شراب را مزیده

□

که هم روزی شهید آید به تیغ کافران غازی

□

ز عشق ذوق زخم او سر مرهم نمی‌دارم

□

آن ظالم سیه دل خون‌خوار را بکش

□

نیست جز لا اله الا الله

□

گر بر حدیث واعظ می‌کردم اعتمادی

□

مرو به صومعه کان جا سیاه کارانند

□

لب عشاق جهان خاک تو را لیسیده

□

بولهلب در زبانه‌ی سخطم

□

خلاف همت من کز توام تو می‌باید

□

گر به خوبی گل بهاری تو

□

که سیری نیست ابر دست او را از درم باری

□

قدر خود را مهل، بزن گامی

□

هزار نفع پی این ضرر توان کردن

□

دست ز کار می‌رود حلقه کش رکاب را

□

چون به بام شه روی ای پاسبان بی‌من مرو

□

حاصل رنج خود بپاش و بپوش

□

روضه‌ی خلد بیدلان نیست بجز لقای تو

□

آنچ کرد اندر دل و جان‌های مشتاقان صیام

□

صعوه با باز است یار و گرگ با میش است رام

□

فیض بالا را حکیم آمد لقب

□

بر کام خود رسیدم اما ز خاکساری

□

هر که غارتگری باد خزانی دانست

□

ببین ز خویش و هزاران چو خویش وارسته

□

باز دان از هزار آن صد را

□

اگر بالین نباشد آستان هست

□

سیر شدی ز خود مگر خون تو جوش می‌زند

□

بریده بر قد او خلعت بزرگی و شان

□

بل فنایی که ما و من برود

□

گلی که بلبل مسکین کشید زحمت خارش

□

که از دیر التفاتیهای آن ناوک فکن میرم

□

ز هر چیزی که می‌ترسی مجیر است او مجیر است او

□

ضرورتست که روراست میروی به جحیم

□

خون جگر فرو چکد گر بفشاریم کفن

□

زود بگو رباعیی پیش درآ بگیر دف

□

ز جذبه‌ی فرد میان هزار یکه جوان

□

جان او بر فلک سوار نشد

□

که غیرت مه تابان و سرو آزادی

□

بهتر ز طاعتی که به روی و ریا کنند

□

پس عمر ما بی‌حد بود ما را نباشد غایتی

□

یار او کرده نور ایمان را

□

ندانی آب کدامست و آبگینه کدام

□

کار من دلخسته نیاز است چگویم

□

همچو احسان دگر یاران چرا هر ساله نیست

□

نبرد دیو فتنه در چاهت

□

مجمر نکرده ز آتش خود با سپند خویش

□

تا به آن مرتبه تاخیر به ساحل برود

□

کی بود بنده که گوید به تو سلطان تو مرو

□

جان گرامی بود، مرنجانش

□

بیدلان انده خورند اما نه چندین

□

اگر چه در کف آن شیر زاریم

□

پیر و برنا را به کام اژدها خواهم کشید

□

جمله را یک جا فراهم آورید

□

طرفه دامی به ره گبر و مسلمان شده‌ای

□

کمینه ذره خاک در تو بودی کاج

□

اکنون بزنیم او را داری من و داری تو

□

تا ترا بیند و شود بتو شاد

□

عجب نباشد اگر مست تیغ زن بکشد

□

عطار کجا افتد یک ذره سزاوارش

□

بماند در دهن انگشت تیشه‌ی فرهاد

□

چهره بی‌عشوه شاهد و دلبند

□

شد کمال بندگی سرمایه‌ی چندین ملالم

□

یک شمع چون در انجمن پرتو به جمهور افکند

□

کنار از اشک پر کن تو چو از شه برکناری تو

□

جهد کن تا سبق بری به سلام

□

زرم ز چهره و سیم مذابم از دیده

□

بسرشته و بر رسته سغراق الستیم

□

وام تاجر در میان و مال دیوان بر کنار

□

به که داری خانه‌ی او را تهی

□

گفت سهل است ار شبی بوسی لب نوشین من

□

هیچ راهی نیست کان را نیست پایان غم مخور

□

بی‌دست و بی‌پای آمده چون ماه خوش خرمن شده

□

چه موجبست که خدمت نمیکنی به نیاز؟

□

با همه آتش زبانی در تو گیراییم نیست

□

صورت محض است صنم چون کنم

□

لیک نرنجی که نیست غیر جهان آفرین

□

رفتی آن صورت به سر حد عدم

□

تا خود برفت از یاد من کیفیت نالیدنم

□

قدری دل پرآتش و چشم پر آب را

□

تنی تن کجا ماند میان جان و جانانه

□

جهد آن کن تا: مگر نامت بماند جاودانی

□

که در تابند ازو آشفته حالان

□

به تو افتاد محبت تو شدی جان و روانم

□

که برده ریشه فرو در زمین کاشانم

□

بازت از خاک زنده داند کرد

□

نه طالب جنت شو نه مایل رضوان باش

□

یا رب ببینم آن را در گردنت حمایل

□

ماندم به جهان من مشکل تو

□

یا چه چیزی که هیچ رنگت نیست؟

□

شب هجرم چه می‌پرسی که روز وصل حیرانم

□

هر گره مشکل‌گشایی یافتم

□

نصرت او را علی موسی جعفر ضمان

□

شرف نفس؟ خلق خوب نهاد

□

کردی فتاده دیدم دنبال کاروانی

□

به دو اقلیم دل از سحر روان ساخته است

□

هر کی آن دارد دریافت که آنیم همه

□

ور مدبرست، رنج زیادت چه می‌بری؟

□

به ناز خویش و نیاز من شکسته چه نازی

□

شوم صیاد مرغان دام گیرم

□

که خاک پای او تاج سر هفت آسمان آمد

□

باغ شود بر دل نظاره داغ

□

تا با تو نیامیزم کی شاد شود کامم

□

بازآید و از کلبه احزان به درآیی

□

همچون جوزا بنشین بنشین

□

بی‌تو تاریک نشستم، تو چراغ که شدی؟

□

طاق ابروی تو بی شائبه وسمه و سیم

□

سر زنم دایم و تو در بسته

□

نوید آور نوید و شادی آورد

□

مرغ سحرخیز و فغان در فغان

□

ماه رویان همه را پرده‌نشین باید کرد

□

قاصدی را کز اشارت می‌فرستم سوی او

□

تا که بیفزاید صفرای من

□

خانه سازی، به داد کوش نخست

□

خنده بر عقیق یمن مزن

□

و فی وجودک دنیاه باطل و محال

□

شاهبازی تو و بدخواه سیه بخت غراب

□

از بن هر موی تراود برون

□

پس چرا قاتل به فکر خون بهای من نبود

□

عهد با پیمانه بندم شرط با ساغر کنم

□

چون عدل بهار آمد سرسبز شود دانه

□

دلیران این چنین بتها شکستند

□

وین آتش دل نه جای آبست

□

خورشید سایه‌ای را گر در نظر نیامد

□

در تن دهر سقیم او کرد عیسی‌وار جان

□

کی ز درویش آید این کردار؟

□

تو درآوری به دامم تو درافکنی به شستم

□

من چو واقف گشتم آن خاموش گردیدن چه بود

□

ز آنک در این بیع و شری این ندهی آن نبری

□

سگ به از زن، که او سترگ بود

□

که تا از آن بت بیدادگر بخواهم داد

□

وز نظر من نگر تا تو ببینی جمال

□

که کار به این مشکلی کردی آسان

□

بر ره افگندنت ز زشتی توست!»

□

ما خاک گشته‌ایم و نیاید صدای ما

□

عیش خوش در بوته هجران کنند

□

که عشقی به ز صد قنطار برجه

□

صنع او آفتاب سازد و ماه

□

وان که هوادار توست بازنگردد به تیر

□

صد شمع ز روی یار درگیرم

□

ماهی عجب رسید به پابوس آفتاب

□

اضطراری‌ست نام آن، دریاب!

□

من که در روضه‌ی دل تازه نهالی دارم

□

اظهار کردن غم پنهان چه احتیاج

□

خمار نرگس مخمور تو نسازیده

□

حدیث بوده و نابوده گفتن

□

او به دیگر کس دهد چیزی دگر

□

هر که نه عاشق ریشش برکن

□

با در گردون اساس او مساس

□

چون به پرسش رسد فرومانی

□

این خداوند جاودانه زیاد

□

صدف سینه حافظ بود آرامگهش

□

گفتم نکو نگر که چنینم به جان تو

□

گشت اجزاش روشن و بسته

□

خصم آن حریف نیست که تیرش خطا رود

□

جان تو بر شمع سرافشان کند

□

نشان ز فرش چنین و خبر ز عرش چنان

□

بر زمین بگذرد، بدوزندش

□

زان که همه در جمال یوسف عیسی دمند

□

کشور دانائی صد نکته دان برهم زند

□

تو ببین در چشم مستان لطف‌های عام او

□

وندرو نقش کل رقم کردم

□

هم بلطف عام او امید باشد عام را

□

خور او نور بود چونش به نان بفریبم

□

این نبات مفت بود از زهر قاتل تلخ‌تر

□

آدمی از سه اسم بیرون نیست:

□

بکردار عبیر بیخته بر صفحه‌ی مینا

□

ز رند و عاشق و مجنون کسی نیافت صلاح

□

که فزون است ز ایام و ز اعوام بگو

□

ور کمر یافت، خود اسیر شود

□

چون تأمل کند این صورت انگشت نما را

□

دردا که درین صد غم غمخوار نمی‌بینم

□

شود از موج خون دشمنان شبدیز او گلگون

□

پای او هم ز بند بگشادند

□

چه خوشه‌ها که نیندوخت عقد پروینش

□

که ز زیر لب برآن بت ندمیده‌ام هنوزش

□

یک تو شدم از توی خوش تو

□

رخ نپوشد، کفن بپوشانش

□

که جهان یکدم و آندم بجز از این دم نیست

□

پرخون شده صحرا و ره ره گشته خون آشام دل

□

هر دو را تا به انقراض زمان

□

در نهان آدمی شناس شده

□

کش سینه سپر نکرده باشم

□

که من با لعل خاموشش نهانی صد سخن دارم

□

صدق گو گر گریبانش پس پشت است بدریده

□

بس شگرفی، که چشم بد ز تو دور

□

خویشتن گو به در حجره بیاویز چو خیش

□

مرا جدا نفکندی ز غمگسار دریغ

□

که ز آصف صفتی عز سلیمان دارد

□

تا که باقیست شب چه روز بود؟

□

اگر چه آفت کالای صبر و تاب منی

□

می‌بست یار چون به میان از شتاب تیغ

□

کز بهر خاکی چرخ را سقا و چاکر ساختی

□

در کف چوب و مار و موش افتد

□

مرا این در ازل بر سر نوشتست

□

غنیمت دار آن دم را که در تن تن تنن باشم

□

گاو زمین ز جای رود از هراس آن

□

صورت زیبات تماشا کنی

□

دل شهری ز پی ملتمسی می‌آید

□

که چون به شعشعه‌ی مهر خاوران گیرد

□

ز اندیشه بگذر چون قضا پیشانه شو پیشانه شو

□

گر پس اندیشیست، اینک گفتم از پیش، ای جوان

□

نظری کن ای توانگر که به دیدنت فقیرم

□

هر ذره اگر شود زبانی

□

به سامع نکته‌ای می‌کرد اعلام

□

بایدت در جهان چو نوح سفر

□

خواهم زیان خویش و نخواهم زیان او

□

هم خود فکنم ناوک هم خود سپرت گردم

□

یک دم نمی‌یابد امان از عشق و استسقای تو

□

کنند او را چو مروارید در گوش

□

گوئیا بیهوش دارو در شراب انداختست

□

تنگ دلی مکن بتا درمشکن تو گوهرم

□

آلهی بود تاجری را بقا

□

بهر چه با مرده شوم همنشین؟

□

مهر از تو برنگیرم گر می‌کشی به کینم

□

گفت آن زمان که مشتری و مه قران کنند

□

دل را به خرده گیری سوزیش همچو خرده

□

خاک آن خانه و آن خانه خدا باش، ای دل

□

چون زهره و یارا نبود چاره مداراست

□

تافته را نیز متاب ای غلام

□

در دم رساندش به فلک آفتاب‌وار

□

بسته کافوری عمامه بر سرش

□

تو که در بادیه با مرکب لنگ آمده‌ای

□

دام رهم کند دگر جعد عبیر سای را

□

سوی عیاران رند و صد دغا آموخته

□

که اساس ولایتست و ظفر

□

پشه‌ای با باد نتوانست زیست

□

نماند حیله حال و نه التفات به قال

□

امجد و اشجع به کمال و توان

□

رو طلاقش بده، که مهرت نیست

□

فیروز شود روزم، فرخنده شود فالم

□

حافظ این قصه دراز است به قرآن که مپرس

□

تا چند همچون فاخته جوینده و کوکو شوی

□

که روزی قصه‌ی خود بر تو خوانم

□

در کوی عشق خوشتر و بر آستان دوست

□

صعب است که بعد از من ماتم نکنی دانم

□

ببر ارمغانی به نواب خانی

□

بکشیدم که می‌شوم لاغر!»

□

گریختند حریفان سفله از کویش

□

که تیغ می‌دهد این ترک بی‌محابا را

□

خون دل یاقوت وار از عکس آن برخاسته

□

بیشه و کوه و راه اشتر و خر

□

بشهر خویشم اگر آشنا بود غم نیست

□

گو میان مشک و عنبر مجمری را یافتم

□

پرورده‌ی کنار رسول خدا حسین

□

از دلت این بیخ هوس کنده‌گیر!

□

در پای گل نشستن، وان گه گلی نچیدن

□

فما تطیب نفسی و ما استطاب منامی

□

که اندر دین همی‌تابد اگر از اهل دینی تو

□

بار دیگر بما گذاری کن

□

که در محبت رویش هزار جامه قباست

□

که تورا شمع جهان می‌یابم

□

ظلم را بر ملک عیش ترک و تازی ترکنار

□

کیسه‌تهی مانده ز لعل و زرست

□

من که تن داده‌ام از چرخ به هر آزاری

□

رفته است شعور تو ز اشعار تو پیداست

□

پس از آن بانگ می‌زنی که ز مردار یاد کن

□

شد چهره‌ی زرد من در نیل و بقم رفته

□

کند ابروی تو سرداری مستان پیوست

□

کی گرد دیگ گردم آخر نه کفچلیزم

□

از عقاب و صعوه خیزد بانک و زنهار از عقاب

□

نی ز شما طاقت تنهایی‌ام»

□

دست پرورده‌ی دارای صف آرای منی

□

مظهرش آینه طلعت درویشان است

□

چشم دل پرک زن انوار تو انوار تو

□

گفت : از چگونه بگذر، تا دیده برگماری

□

اگر بازآمدی بخت بلندم

□

خستگی عشق را هیچ دوا ساختن

□

وعده کردی به این فقیر نژند

□

بافتی زنجیره‌ای از مشک تر

□

خسته دلی در قفای قافله باشد

□

که آنچه در نظرم بود محتمل کردی

□

بر هر مسی که برزد زر شد به ارجعوا

□

ز وفا راه در فتوت برد

□

کانست که دلها همه سرگشته‌ی آنست

□

و آنک ز جوی حسن او آب سوی جگر برم

□

سراغ یوسف من کن ز بنده و آزاد

□

درش از احترام باز کنند

□

فرق نتواند نمود از طایر بستانیم

□

قدسیان گویی که شعر حافظ از بر می‌کنند

□

دید مرا که بی‌توام گفت مرا که وای تو

□

روز نومیدی تویی یارم، خداوندا، ببخش

□

حلال باشد خونی که دوستان ریزند

□

چون صفوت دین دارد گو درد قلندر کش

□

دردیدند یاران گریبان جان

□

نیست، ز آن عشق، نقش هستی بست

□

همت پیر خرابات کند تعمیرم

□

که جهان کنم فدایت که یگانه جهانی

□

فاعجبوا من مسکر مستکثر الرای الرزین

□

از محبت تمام بی‌بهرند

□

در میان حکمت یونانیان

□

کف به کف یار دهم در کنف غار روم

□

روح قدس گر زند از بیضه سر

□

غنچه‌وش لب به بسته از ناله

□

به جز بی وفایی و نامهربانی

□

خاطر مجموع ما زلف پریشان شما

□

صد جان و دل فزود رخ جان فزای تو

□

گر ایشان را به آب خود بخوانی

□

صد دل به زیر طره طرار بنگرید

□

تا که برآید ز تو حاجت دو جهان من

□

همچو افراخته تیغ علی عمرانی

□

خوابت از چشم خون‌فشان بر بود،

□

درد همه خستگان دوا کردی

□

فلک این نوع که بر رغم من محزون است

□

زمانی کودک و گه شیرخواره

□

کند از دیده خواب غفلت دور

□

برتر از چرخ برین منزل و ماوای منست

□

ای مستی هر جزوم ای داروی هر دردم

□

که تو از من ببری روزی سی نان خواره

□

نیست از بیست و هشت حرف بدر

□

آماده‌ی ملامت یک شهر دشمنم

□

بود میل دل من سوی فرخ

□

بهر گرو پیش سقا خرقه و دستار بده

□

بی‌چه و چون و خواب و خورد بود

□

گو من به فلان زمین اسیرم

□

وز بلندی دست در اسرار کرد

□

خصمت اگر کند سپر از قبه‌ی قمر

□

همچو گنجش رها مکن در کنج

□

چون جام به چنگ آری با یاد لب جم زن

□

از در و بام سرای تو دروغ

□

همه آتش سمن و برگ و گیاه هیچ مگو

□

چه توان کرد چون تو خود کردی؟

□

می‌ندانم پای از سر، سر ز پای

□

بی‌تخت و کلاه کیقبادم

□

هرچه طبع مبدعش می‌آفریند در کلام

□

گر چه طاعت بود، گنه شمرند

□

هرگز نکند شیر قوی پنجه به آهو

□

اگر معاشر مایی بنوش نیش غمی

□

ز آتش روی چو تو شیرین ذقن

□

چون تواند دلت که خشم کند؟

□

که بود پیش دوست مقدارش

□

آخر ز هر دو عالم خود را ببین که چندی

□

بستان از من این بلای سیاه

□

پخته را یک نفس تمام بود

□

بیچاره مجرمی که جدایی است کیفرش

□

پیش رقیبان همچو غریبان نیست بدادم جز به مدارا

□

وگر نه دوزخ خوشتر شود ز صدر جنان

□

ز بند هر غمی آزاد می‌باش

□

مفارقت کند از تن روان خطیبانرا

□

می دمد در دل ما زانک چو نای انبانیم

□

زخم کهن جراحت در التیام تو

□

خاک شو، تا به آستان برسی

□

شادی از گلشن صحرای به من

□

بلبل به نواسازی حافظ به غزل گویی

□

وظیفه بیفزا دو چندان سه چندان

□

وگر مهرم روانت را بسوزد

□

ور روی بگردانی در دامنت آویزد

□

زنده‌ی یادگار نام تو اند

□

ز زلف مشگمویان هم برد بیرون پریشانی

□

گر چه رامند، لیک تند شوند

□

سر کرده‌ی مصیبت و سر خیل ماتمم

□

سر مجنون نباشد بر سرش ناچار می‌آید

□

که او ز اشارت ابرو رسد به دنباله

□

سفر کجا کنی، ار قصه‌ی زیان شنوی؟

□

عهد نشکستیم و از ما برشکست

□

جای آن هست اگر می نروم

□

همه مدرک همه زیرک همه قابل همه مقبل

□

که با من بیگناه این کینه داری

□

آتش ز سرم شعله کشیده‌ست و خموشم

□

ز گنج خانه شده خیمه بر خراب زده

□

از نهیب قهرمان آمیخته

□

وین عمارت به عدل باشد و داد

□

به زیر هر خم مویت دلی پراکندست

□

طوطی گرفت غاشیه‌ی دلنواز تو

□

ره امید به دستش دهد گشایش کام

□

عزم این مر مخالفان را بند

□

ساقی فکند کاش به دریای شرابم

□

کرد از سپاه دغدغه تاراج ایمنی

□

ماه مرا سجده کنان سرمست هر فراره‌ای

□

که جز ندامت و بی‌حاصلی نشد حاصل

□

دل جمعی پریشان می‌توان یافت

□

از آن مرمر دو صد گوهر بگیریم

□

یک فرد را به معدلت او نیافرید

□

که این چون گنج شد یا آن چو مارست؟

□

تا از این پیشه چه پیش آید و این شیشه چه زاید

□

قومی دگر حواله به تقدیر می‌کنند

□

ای از عدمی ما را در چرخ درآورده

□

ز کین خنجر گرفتی، یاد می‌دار

□

سخن بگفتی و قیمت برفت لل را

□

بحر در تو نور کار اینجا بود

□

از کمال احتجابش خواند ناموس زمان

□

گر چه با او سخا کنی و کرم

□

افتادگان دام تو فارغ ز گلشنند

□

تا به شمشیر اجل فارغ ز بار سر شوم

□

کز آن آهن ببافیده‌ست جوشن

□

کز بهر یک قراضه دندان چو گاز داری

□

دل شکسته برآن زلف پرشکن چه خوشست

□

باش در کوره روم در کانم

□

رشته‌ی مهرت رجال‌الله را حبل‌المتقین

□

که قایم شد برین معنی دلایل

□

سر سودای تو دارد دل سودازده‌ام

□

مشکل توان نشستن در این چنین دیاری

□

رسته چو سبزه از زمین سروقدان باغ هو

□

سیرت این به سیر آن بسته

□

یا جان بدهم تا بدهی تیر امان را

□

زیرا که تو را چون الف افتاد میانی

□

دستمزد نکو فرستادی

□

شب چو بیگه شود بخوابانش

□

این ظلم سر نمی‌زند از هیچ کافری

□

باید که سجده‌ی تو کند هر که آدم است

□

تیر بلا از تو رسد هم تو بلا را سپری

□

از منی من چو بر آمد دمار

□

چه التفات بود حضرت سلاطین را

□

در سایه آن شسته و دروای دمشقیم

□

سبط جعفر اشرف ذریه موسی‌الرضا

□

گزیده میوه‌ی باغ الهی

□

همچون شتر به دست ندیدم زمام خویش

□

که سالکان درش محرمان پادشهند

□

درم بزند سری نکند که سر نبرد کس از سر او

□

به مسما ازین دو اسم رسی

□

از یاد برفت سرو بستانم

□

تا جز تو کسی محرم اسرار نماند

□

که غیر وعده نخواهد به قرض خواهان داد

□

من از جان هم نمیترسم، دگر چیست؟

□

اگر قبول کند خاک آن سر کویم

□

که در رهت دل امیدوار بسیار است

□

همچنین به خون چکان دل در نهان بگریسته

□

بدر آوردنش ببر رنجی

□

عاشق باختیار پذیرد گزند را

□

چو قبه قبه شود جوی و حوض و آب زلال

□

وای ازان مفتی احکام رسول

□

پند استاد ناشنیده همه

□

هر سری کز دم شمشیر تو افتاده نبود

□

ما به امید غمت خاطر شادی طلبیم

□

هله تا از سعادتت برهد اوی او ز او

□

من دلش میکنم فدا، جان نیز

□

یک بارش از سر کرم ای دوست دست گیر

□

تو مرا در عشق تر دامن نهی

□

قابل خسروی و خاقانی

□

خلق حشوند، جمله بارز اوست

□

دست غیب آید برون از آستین تازه‌ای

□

که کارم از تو به زاری و اضطراب کشید

□

فلک‌ها را بدرد آه روزه

□

صورتی نحس و جامه‌ای پاره

□

قرب سالی از پی این کار شد

□

چند یعقوب دل آشفته به کنعان داریم

□

ز حیرت دیده‌ی افلاک خیره

□

مرغ آن بام و شمع این بومست

□

در نظر گاهی چنان گاهی چنین شد

□

که گرد عارض خوبان خوش است گردیدن

□

همه دل گشته و فارغ شده از فرج و گلو

□

مرا نادیده خود زان دست بودی

□

که بر من بیش از او بار گرانست

□

اگرش خال تو محک نبود

□

غصه به تاراج رفت قصه به پایان رسید

□

ازین بهتر نظر می‌کن به حالم

□

چو به زهر خو گرفتم چه طمع ز انگبینم

□

لیک چون رفته فروپای تو در گل چه علاج

□

مال یتیمان بمخور دست به فریاد مده

□

کو شود تشنه و نداند گفت

□

زانکه در هر طرفش ناله و بانگ جرسیست

□

قصد شاخ تازه و تر می کنم

□

زانجا که شوخ طبعی آن نکته‌پرور است

□

از زیر دستت خاسته، صد چون جنید و چون سری

□

که صاحب دهن تنگ و لعل نوشینی

□

باد و هر چیزی که باشد زین قبیل

□

زو باغ زنده گشته و در کار آمده

□

کرد بر من سرای را چون گور

□

یا به قعر اندربرد ما بر کران آسوده‌ایم

□

گوی صفت بی سر و پا مانده‌ایم

□

کلک عاجل را ز فکرم بر زبان

□

زن از پیش او بازگشت و ببرد

□

تا خلایق همه دانند که بی‌تقصیرم

□

که از بیرون در این خانه گر بگشاد نگشاید

□

هر دم بدو گوید دلم داری چو بنده چاکری

□

به نه حجره‌ی آسمان تاخته

□

پای بندانرا ز شست نیکوان باشد گشاد

□

چو پیش آهنگ چون تو نور باشم

□

رخش به آرامگه حور عین

□

برفتند با گرزهای گران

□

تو پنداری کزین اندیشه رستم

□

مگر رسیم به گنجی در این خراب آباد

□

هر چند هر دو خاک یکی رنگ بد عمو

□

مگردانم از درگهت ناامید

□

هم چاره آن که سر بنهی زیر بام دوست

□

گه چهره‌ی آفتاب سودم

□

نه همین آب و دانه می‌خواهم

□

دلیران و گردان خنجرگزار

□

به خار سر کن و فارغ ز سیر بستان باش

□

فردا که گردد این نم از سرگذشته آبی

□

خود صد جهان جان جان شد در عوض بنیاد از او

□

صافی او شد که مایه شرفست

□

آبروی قدح و رونق خمار برفت

□

ماه رخان قندلبان سیم ساق

□

وان آصفی که می‌کندش چرخ احترام

□

به پیش سپهبد خرامید تفت

□

به غیر من که شب و روز با غم تو قرینم

□

رخصت خبث نداد ار نه حکایت‌ها بود

□

بی‌گه شد زود بیا خانه خمار تو کو

□

گهرهای روشن‌تر از آفتاب

□

حیفست که طوطی و زغن هم قفسانند

□

چه کوهی و چه کاهی چون پای‌بست باشی

□

کز دل آمد بر زبان بادا زبان ما سیاه

□

کله یافتی چند پویی براه

□

تا گذاری به سر گوشه‌نشینان کردی

□

که این رطل گران در پی خمار بی‌کران دارد

□

هذا بقاء فی البقا هذا نعیم سرمد

□

ز چشم جهان روشنی بود دور

□

می‌ندانی این که آتش گاه کیست

□

اشارت کرد سوی تو کز انفاسش چشیدستم

□

ازین شیرین‌تر آبی هم چشاند

□

سر تاجداران و پشت مهان

□

بام تو زیر پر بود هر سو که می‌پریدم

□

کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی

□

چه کنم من عذار گل که ندارد عذار تو

□

چو بالین گوران به گوران نگار

□

من مست از او چنان که نخواهم شراب را

□

تدبیر کنم وجهی گر هیچ زرم نبود

□

به آب خضر مبدل شود تراب سراب

□

بدین راه دشوار با باد و گرد

□

مستان تو آسوده هم از ننگ و هم از نام

□

آفتاب عالم آرا از غبار آمد برون

□

وی خدا را بی‌زبان پنداشته

□

تا قیامت برو بخفتد مست

□

من ندارم تاب، دست از من بدار

□

نفسی لست ابالی نفسی نفع و ضریم

□

چون تیغ خویش را کند آن سرور امتحان

□

چه در شب چه در هور گیتی فروز

□

زخم دل عشاق ز مشک ختن تو

□

وآنچه در مسجدم امروز کم است آن جا بود

□

بوالحزن شادان شده با بوالحسن پا کوفته

□

شکوه سکندر بدو گشت باز

□

با گمان افتم و گر خود به یقین می‌گذرد

□

چنین لب خشک و تر دامن از آنم

□

حکمت او چون برد بیرون علل را از علیل

□

فگنده برو سایه پر همای

□

کسی تا درد نشناسد نمی‌داند دوای من

□

صلاح نیست که گویم خریده است به چندش

□

تا او بگیرد صیدها ای صید مست شست او

□

کرد بر تشنگان گل افشانی

□

ز پیش می‌روی اما نمی‌روی از یاد

□

تا که بترسانمش از ستم و از وبال

□

غلام حلقه به گوش فدائی خان است

□

جز از من کسی را نخوانند گرد

□

عجب این است که در دایره‌ی امکانی

□

آنجا که باز همت او سازد آشیان

□

ولیکن با طهوران خانه خانه

□

نه سعیی نمود آنکه آن گنج یافت

□

که مه را بر زمین بینند و مه بر آسمان باشد

□

کوکبه‌ی زلف تو تأثثیر کرد

□

باز در عهد تو اسیر حمام

□

بر و یال فربه میانش نزار

□

کسی صبور ندیدم در این بلا جز تو

□

برهم خورد اگر دو جهان باک از آن مدار

□

ای چو صبا بالطفی نی چو صبا خیره دوی

□

که نارد چنان هیچ بازیگری

□

پرهیز کجا چشم توان داشتن از مست

□

چو اندیشه بی‌شکوت و گفتار بگردیم

□

کز شرف قبله‌ی قبایل شد

□

به پاس اندرون نیز بیدار باش

□

که به خاطر هوس آن لب شیرین داری

□

که سهل باشد اگر یار مهربان داری

□

جان شد گرو ای کاشکی گشتی دو صد چندان گرو

□

آب تا بیش جست کمتر یافت

□

دگر به شرم درافتادم از محقر خویش

□

که سبک روح‌تر از آنی تو

□

نصرتش شاخ است و فتحش برگ و اقبالش ثمر

□

دم چرخ بر ما همی بشمرد

□

دردا که یکی همت مردانه نکردی

□

ز ما سوا نشد و ماسوای من مجروح

□

در مجلس سرمستان باشور و شر آیی تو

□

بری حاجت از هر چه آید به کار

□

افکنده است چون سر زلفت سپر بر آب

□

ما از تو چریم ما چه دانیم

□

از محرم تا محرم می‌کشید

□

سزد گر جفا بیند از روزگار

□

هم نکته طرازم من و هم قافیه گویم

□

چون که تقدیر چنین است چه تدبیر کنم

□

من سرخ و سپید ای جان تو زرد و سیه چرده

□

سر جودره بر سر زین فکند

□

جرم همه کس بخشی از کس نبود باکت

□

من چشمه‌ی دل به بحر پیوستم

□

این دو مصراع سزد از بنده

□

سپاه و سپهبد پذیره شدند

□

هم با تو می‌کشم می، هم با تو می‌نشینم

□

که اینجا کلک خود در جنبش آرد

□

خون همه را در ساغر من

□

به سختی و آهن دلی چون جهان

□

خاک بر فرقش که این کس مرد نیست

□

که در این مقام عشرت من از آن جمع فردم

□

شدی باز در پیکر مرغ بسمل

□

برنجیدت این خسروانی دو پای

□

وز عارض گلگونش در دامن نسرینم

□

خزانه‌ای به کف آور ز گنج قارون بیش

□

چه باشد گر کم آید خشک نانه

□

بیفتاد الانی به یک تیر او

□

روی تو بینم که ملک روی زمینست

□

جز در درون سینه نیابی سفینه‌ای

□

که مبادا بمیرم از شادی

□

تو گفتی که خورشید شد ناپدید

□

وه که خمر عجبی بود و خمار عجبی

□

دل رفت ز جا گویا داری خبر از جائی

□

تا توانیم فهم آن کردن

□

ز ما یادگاری که ماند توی

□

بشکر خنده بگشاید دهان را

□

که این شهره عقاقیر ز فردوس کشیدیم

□

بلیغ لفظ و معانی رس و بدیع بیان

□

همش زور باشد هم آیین و فر

□

خاطر آسوده نگشتیم از این دربه دری

□

که رای پیر از بخت جوان به

□

در دست طوی پا آبله کن

□

ز دهلیز دوزخ برون آمده

□

هیچ مخلوق ندانم که در او حیران نیست

□

کان که از خود محو، از ما شد پدید

□

همه ذخایر بحر و همه دفاین کان

□

دل آگنده و کینه ساز آمدم

□

ما رهیان را شب و روز این دعاست

□

ز بهر چهره‌ی گلگون برای چشم سیاه

□

تا مرد شود عنینه من

□

همانا که عالم همان عالمست

□

دل بیمار مرا در غم تیمار بسوخت

□

که عیسی شکرها دارد ز مریم

□

اقلیم سخن به حیرتی داد

□

جهانی سراسر برآمد به جوش

□

شب روشن گذر از سینه‌ی سوزان من کردی

□

دستم اندر دامن ساقی سیمین ساق بود

□

غیرت الا شده بر مغز لالا کوفته

□

نمانم در آن بوم گردنکشی

□

که می‌نیایدت از حسن وصف در اوهام

□

روی از روی تو نگردانم

□

باد ز هر گوشه‌ای هم خبری می‌کشد

□

خروشان و جوشان و پیلان دمان

□

به همین مایه که نادیده خریدار شدیم

□

همت فرس زین می‌کند من می‌روم تنها برون

□

خلعت نهاده بهر او تا برکشد او قامتی

□

تولا بدو مرده و زنده را

□

حلقه‌ی سنبل مشکین تو عطارانرا

□

نور شود جمله روح عقل شود بی‌عقال

□

سینه‌ی ما را چرا چندین حجامت می‌کنند

□

ز گردان و از رستم سرفراز

□

بی راهبر به کوی محبت قدم مزن

□

به شیوه نظر از نادران دوران باش

□

نیکولقا آنگه شود کید لقای آشتی

□

بجز مغز کوبی ندانست چیز

□

ز آمدن رفتن پری وارش

□

بگو تا خویش سرگردان ندارد

□

دلبرم را چون بری دیدی ز من، خوارم مدار

□

پیمبر زنی بود سیندخت نام

□

دوستان را نتوان کشت بدین آسانی

□

به لب مجال سخن غمزه سخنگویش

□

کز تابش روح الامین چون چرخ شد روی زمین

□

چو آن خوبتر گفتی آن خوبتر

□

گفت این سر سبک امروز ز دستی دگرست

□

کاین حرم عشق بود ای حیوان نیست اغل

□

طرفه نبود گر به میکائیل سرغوتم برند

□

دگر دست گژدهم جنگی به پای

□

که به پیرامن شمع این همه پروانه نبود

□

دیار نیست جز رخت اندر دیار حسن

□

راست گویم نور یزدان آمده

□

پر افکند سیمرغ در کوه قاف

□

ور ببندی سر به در بر می‌زند

□

گر به وصلیش بی نیاز کنی

□

سجودکرد، که هوش از سر امام ببرد

□

دو اسپ گرانمایه و تیزتاز

□

نوش داروی دل خسته معین کردم

□

بر سر خود بیختی خاکستر بی‌غیرتی

□

باری بیا خوبی نگر باشد که با ما خو کنی

□

دیده باشندت ترا با حالها

□

که ترا قصه‌ی درازست و مرا پروا نیست

□

من شدم از دست و حیران می روم

□

سر زلفش برآشوبد، دهان تنگ دربندد

□

چگویید و با من چه پیمان کنید

□

با هر قضیه خوش دل با هر بلیه شادم

□

خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود

□

چون می‌نبیند اصل را ای کاشکی اعماستی

□

وین بشر با دو مخالف در عذاب

□

عشق باز اکنون که یار از دست رفت

□

کز دل و جان عاشق زار توام

□

که گرش نیم شبی راه دهم سیل براند

□

برآمد ز هر دو سپه دار و رو

□

هرچه داده‌ست بدو، در خور او، وز در اوست

□

سر کیوان به چوب حاجیان بارگه بشکن

□

اندر دریای بی‌کناره

□

امتحان حق کند ای گیج گول

□

گفت از من حاجتی خواه‌ای خلیل

□

چو ترسا جفت گویم گر ز جفت و فرد می دانم

□

که بی‌رویت نمی‌خواهد بقا را

□

همه خون شدی دشت چون رود آب

□

که در خاطر خیال آن پری رخساره می‌کردم

□

حسود گو کرم آصفی ببین و بمیر

□

عقل نماند بنده را در غم و امتحان تو

□

عکس لطف آن برین آب و گلست

□

اگر حلال نباشد حرام برگیرم

□

که عدد را قفا نمی‌دانم

□

طلب کن سدره‌ای، کش منتها نیست

□

ز دست چپش لشکر آمد پدید

□

آن هم از طالع برگشته گره شد به گلوی

□

دل شوق گرم دارد ارنی ز لن ترانی

□

ده مرده شکر خوردی بگذار یکی مرده

□

حلیه‌ی آن جان طلب کان بر سماست

□

میان لاغر او در کنار کم ز کمست

□

فرهنگ ده هزار فرهنگ

□

او نیز برون آمد نادان، ز که پرسیمت؟

□

کشیدندش از جای پیش نهنگ

□

که ز من دل شده این انده و اندیشه مراست

□

هوا گرفت زمانی ولی به خاک نشست

□

و اغتنم الفرض و خل السنن

□

که سمن‌زار رضا آشفته است

□

چندین چه داری در غمان مر عاشق مشتاق را

□

گفت خلوتخانه‌ی جانان نمود

□

ورنه چون موی تو این کار نمی‌گشت دراز

□

دل ما پر امید و ترس است و باک

□

که غیرت خدمت رندان نکرده‌ایم ثوابی

□

سر گران لب پر گله گل رد عرق نرگس به خواب

□

به از این خیر نباشد بجز این کار مرو

□

بود بر مضمون دلها او امیر

□

زانکه باب عاشقی با بی خوشست

□

که در تسلیم ما چون مردگانیم

□

ز کفر و دین می‌صافی، بیامیز و بهم در کش

□

ز مهراب دادش فراوان درود

□

ز شستی خورده‌ام پیکان که جان می‌رقصد از تیرش

□

تو را در حال مشتاقان نظر باد

□

کز جهت توست همه جنگ من

□

بعد فردا شد خرف رسوای خلق

□

چو کار از دست بیرون شد چه سود از دادن پندم

□

که چون بادی به عالم بر وزیدیم

□

آن سست وفا بود که از دام بجستت

□

کجا خاک و آبست گنج منست

□

تا تازه بهارت را آسیب خزان آید

□

گرچه بر عصمت ما هر دو جهانند گواه

□

ذکر جفا بس است هی شکر کن از وفا بگو

□

گفت تاجا چیست آخر کژ مغژ

□

یک لحظه تن بزن که بخسبد که خسته است

□

چونک شود هیزم او چک چک نبود ز لاف

□

کانچه بر راه صوابند خطا نیز کنند

□

منوچهر سرتاسر آن کین کشید

□

که به یک جلوه آن صورت تصویر شدم

□

بخشش آموزی جهان افروز چون حاجی قوام

□

کاندر آن عمرت غم امسال و یاد پار کو

□

هم کند بر من سرایت علتش

□

مه را لب و دندان شکربار نباشد

□

کز میان تو هر زمان گفتم

□

تو سلطانی، ز لطف خود نظر می‌کن به کار ما

□

برآمد ز آرام و از خورد و خواب

□

گل به سر خواهی زدن از گلبن بستان عشق

□

که خوش دارد او شیوه‌ی شیونم را

□

ستاده گیر به انصاف و داده گیر غرامت

□

گاه لنگان آیس و گاهی بتاز

□

اگر چه مهر تو در آسمان نمی‌گنجد

□

زان دام مقبلان را از کفر می رهانم

□

گوش بر ره، چشم بر در، تا که فرمان کی رسد؟

□

بمانند با فره‌ی موبدان

□

آتش بزن این بیشه سوزنده‌ی شیران باش

□

یار شیرین سخن نادره گفتار من است

□

کز نسیمش دلم از بند غم آزاد کند

□

گشت آزاد و بر آن دیوار رفت

□

بل چو قضا آید اختیار نماند

□

صد مشعله در سپاه افکنده

□

دم از محبت او می‌زنی، بسوز و بساز

□

چنین گفت کای گرد زرین کمر

□

آفرینهای خواجه داری یاد

□

که سر در کلبه‌ی من زد کله بر آسمان سائی

□

دل در خیال و چشم به راه از فراق یار

□

پیش چشم بسته کش کوته‌تگیست

□

و افتاده من دلشده از دیده بغرقاب

□

اگر در بسته باشد رفتم از بام

□

عقل این سخن شنید و برمن پیام داد:

□

به تیمار اغریرث آغشته بود

□

باید قدم فروغی از این گلستان کشید

□

که بر هیچ کسش حاجت تفسیر نبود

□

بگو: چون اوحدی داری وفاداری، که خود داند

□

طفل را آنجا ندیدم وای دل

□

ملخ آن قدر ندارد که بگیرد بازش

□

آن خون از آن نهاد به روی و به دیده باز

□

تا نهد سر در جهان از دست دل

□

یکی نو جهان پهلوان را بدید

□

خدا نکرده گر امشب خطا رود تیرم

□

نام او سلطان دل را نقش خاتم هم چنان

□

هرگز روا مدار که: بر کافری کنند

□

واتخذنا الحبل من اخلاقهم

□

هر که شد همقدح باده گساران الست

□

پرنقش چرا مثال چینیم

□

هر که شد چون اوحدی فرمان برت

□

همم بخت نیکی و هم بخردیست

□

یک روز نبودم که نبودی به گمانم

□

حلقه بندگی زلف تو در گوشش باد

□

بسوزم، که از بهر جانت نباشد

□

یاتی الموت تموتوا بالفتن

□

چه جای زمزمه عندلیب و سجع حمام

□

زره زلف چند پیوندی

□

جانم چو زنگی در طرب، زان باده‌ی چون زنگ شد

□

زمان تا زمان آورد کاستی

□

که آب دیده ز شادی رسید تا کمرم

□

این دل ویران که هست ملک سلیمان عشق

□

به طیره گفت که: اوحدی، دراز مکش

□

آن حسن نام و حسن خلق و ضمیر

□

گر چه کارم بی می و میخانه می باشد خراب

□

چون سنگم و چون آهن در سینه شرر دارم

□

بانگ زن آن دلیل را، تا صفت نجف کند

□

سرانجام نوذر گرفتار شد

□

به خون دلیر نشد دلبر سپاهی من

□

همان رسید کز آتش به برگ کاه رسید

□

مگر این صید سراسیمه، که لاغر زده بود

□

تو چو سگ چونی بزرقی کورگیر

□

تا گلت در پا بریزد و ارغوان بر سر ببارد

□

نه به یک دردی همه معذور باش

□

دل می‌رود پیاده، ازان اوفتاد باز

□

ز خوشاب بگشاد عناب را

□

پنبه‌ی غفلت برون آور ز گوش

□

خوش آن یاری که از وی این قدر امداد می‌آید

□

دست بگیر و به میانش مبر

□

منزل جانهای بالایی شوی

□

تا از ارپای بر آتش بسوز

□

از همه خلق بریدم به تو برچفسیدم

□

اندکی کمتر، که بسیارم همی باید گریست

□

ولیکن همه موی بودش سپید

□

لیکن ز سر لبت هیچم نشد خبری

□

که همچو گل همه آیین رنگ و بو داری

□

بهر مویش خریداری برآید

□

هست در گلخن میان بوستان

□

یرسم المنظور قتلی ارتضی فیما امر

□

از آتش معرفت بسوزانیم

□

چنین زنده به بوی آنم اینجا

□

که بد ژرف بین و فزاینده رای

□

خون گریه کند چشم تو بر حال تباهم

□

در انجمن نصیحت موری چه حاجت است

□

رختی به دکان نمی‌توان برد

□

با بهشتی در حدیث و در مقال

□

او درون شد بیش و کم این بود بس

□

چو جوهرها بیاری اندر این دل

□

تا ازو ذره‌ای بجا باشد

□

نخواهد شدن رام با هر کسی

□

نیکو ز بزم رفتی و نیکوتر آمدی

□

این کرامت همره شهباز و شاهین کرده‌اند

□

گر زانکه باز گوید فردا، ز من نباشد

□

دیده‌ام آثار لطفت ای کریم

□

به بوی دوستان ماند نه بوی بوستان دارد

□

در دو عالم زین قبل افسانه‌اند

□

و آن دل، که غم تو خورد، جانست

□

چه زاید جز از شیر شرزه به جنگ

□

راز عشاق چرا بر سر بازار بود

□

که بند کرد در آن زلف عنبرین ما را

□

ستم‌هایی، که دیدم از فراق یار،بنویسد

□

تا زنم با دشمنان هر بار لاف

□

وز وصال دوست می‌نازد به نقد

□

دو جهان به هم برآید سر شور و شر ندارم

□

همه نه ممن و نه نیز کافر

□

به خواب و به آرام بودش نیاز

□

دست مرا نمی‌رسد نوبت میوه‌چیدنی

□

آن مهر بر که افکنم آن دل کجا برم

□

ای پریچهره، نگویی: به چه عاقل کنمش؟

□

آتش قهرش دمی حمال تست

□

چاره من دعاست می‌خوانم

□

کز سود کردن تو نبود مرا زیانی

□

ورنه که خواست کردن درویش را رعایت؟

□

همه راز دل پیش ایشان براند

□

آفاق را گرفته‌ای از خم به خم کمند

□

می‌کند لطف ولی لطف غضب مانندی

□

زین پس طواف ما و در می‌فروش باز

□

لحن هر مرغی بدادستت سبق

□

که هست روز و شب اوراد من دعای شما

□

من سوی تاج و کمر می نروم

□

کس این شیوه فریاد و زاری نداند

□

بتابد ز دیهیم او بخردی

□

برو از دیده وامق نظر در حسن عذرا کن

□

یا رب این قلب شناسی ز که آموخته بود

□

در عهد تو بی‌نیازم آورد

□

تا که در آب سیه خوردند غوط

□

خیالت از در و بامم به عنف درگیرد

□

بر خطش سر نهاده می‌آید

□

پیاله چشم مست باده‌خوار است

□

ز آهنش ساعد ز آهن کلاه

□

حسن تو بی‌حد، عشق من افزون

□

چراغ خویش روشن کن که اینجا باد می‌آید

□

ولی رخ تو کجا التفات مال کند؟

□

راه نتوانند دیدن ره‌روان

□

کان جگر خسته‌ی دل سوخته حالش چونست

□

ولیکن هست از این مستان یکی هشیار پنهانک

□

باز دانست دلم کو به چه کار آمده بود؟

□

چه بر سام و بر زال زر همچنین

□

بر چشم خود فرشته کشد خاک راه تو

□

ذاک دعوای و ها انت و تلک الایام

□

در شهر عاشقان خود پایان نبود شب را

□

وآن دگر از پوششش می‌کرد کم

□

گر نه اجل فرارسد زین همه وارهانمش

□

مرتد دین باشی ار تو محرم آن دم نباشی

□

کشیدی از کفم دست و کفایندی چو مارم دل

□

فرستد همی ماه کابلستان

□

که من ز چشم حریف افکن تو مدهوشم

□

هر سخنی که زد رقم دست به دست می‌رود

□

همچو آوازه‌ی سعدی که ز شیراز آید

□

یا لقب غازی نهی بهر نسب

□

گر ز روی امتحان معبود تو

□

چو آفتاب جهان بی‌حشم زهی اقبال

□

به ازین هیچ کار نتوان یافت

□

برآید یکی تیغ تیز از نیام

□

ما در این گمان کانچه می‌کند، آسمان گردنده می‌کند

□

یا رب دعای خسته دلان مستجاب کن

□

گریزان شوی چون خدنگی برآید

□

تاج شاهان را ز تاج هدهدان

□

پادشاهان به غلط یاد گدا نیز کنند

□

بر تنم چون چنگ هر رگ در فغان می‌افکند

□

اوحدی نیزت غلامست، ای پسر

□

به سیندخت بگشاد لب بر سخن

□

خون دلم از دیده شد روانه

□

بگذر ز چاره‌ام که گذشتست کار ازان

□

غرور حسن که: باشد بر اوحدی گذرت

□

خلق کی بینند غیر ریش و دلق

□

مهره‌ی مهر برافشاند و دغا کرد و برفت

□

در خنب می غرقم کند گر قصد هشیاری کنم

□

خر بسی خر در خلاب انداختست

□

به رخ چون بهار و به رفتن تذرو

□

کامیاب از لب جان پرور جانان نشوی

□

طایر فکرش به دام اشتیاق افتاده بود

□

عزیزی گویدم رحمت بر او باد

□

ناگرفته مر ورا بگرفته دان

□

ماه نو هر که ببیند به همه کس بنماید

□

از پی درمان شدم ای جان من

□

چو مظلومان بخاهم داد هیلا

□

به زدگاه بر پیش کوه اسپروز

□

با وجودی که مرد صد سیهیم

□

ز نکته پروری گوشه‌های ابرویش

□

دست خودم بود که بوسیده‌ام

□

بر کمان کم زن که از بازوست تیر

□

بنده دارد این متاع آن جایگاه

□

چرا ای یوسف خوبان در این چاهی نمی‌دانم

□

کین تنور چون پر شد سنگ هیزمست اینجا

□

که گفتی زمین را بسوزد بدم

□

که وصال تو چو تویی دست دهد بر چو منی

□

که لبش جرعه کش خسرو شیرین من است

□

پرده از روی بر انداخت که: بارست امشب

□

نه از خراش خار و آسیب حجر

□

بیشتر زین چه حکایت بکند غمازم

□

شرح از تو عاجز است و بیان از تو بی خبر

□

کندر آن حضرت نباشد بار ما

□

بگفت آنچ دانست و دید و شنید

□

من از گریه فرهاد روی زمینم

□

گیرم ز ابردست طبیبان دوا چکد

□

دل خسته‌ای که امروز اندر عذابت افتد

□

گرد پای حوض گشتن جاودان

□

که هر که هست درین روزگار یار خودست

□

اگر من جان دهم یا جان ستانم

□

ترسد از آنکه راز ندارد نگاه دل؟

□

بیامد برش چون هژبر دمان

□

تا شد خم ابروی تو محراب سجودم

□

که بر این چشمه همان آب روان است که بود

□

اوحدی را همچو خاک ره مکن خوار، ای پسر

□

دیده از جان جنبشی واندک اثر

□

شمع می‌بینم که اشکش می‌رود بر روی زرد

□

تا روز حشر باز ستاند ز تو جزای

□

آرزوی خویش در کنار نگیرد

□

گشاید بی‌آزار گیهان خدیو

□

کز غمزه کار خنجر و شمشیر می‌کنند

□

به بین بر لشگر غم می‌کنم آخر ظفر یا نه

□

بت پرستم من، که دادم دل بلات

□

ها انا ادعوک کی تسعی الی

□

از وصال شمع شرحی باز گفت

□

و اندر آتش همچو روغن می روم

□

همه از تو شکر گویم، که تویی شکارم امشب

□

چو تندر خروشید و افشاند دم

□

که هم آیین و هم آیینه صاحب نظری

□

حبذا دجله بغداد و می ریحانی

□

تو نیز پرسشی بکن به بیش و کمی مرا

□

آب هم او را شراب ناب گشت

□

من نخواهم کرد دیگر تکیه بر پندار خویش

□

رسته‌ام از جهان فانی باز

□

مرده‌ی ما خود نیرزد شیونش

□

برون برد آنجا ببد روز هشت

□

هرگز به سیر نقش و نگارم نیامدی

□

این کهن ویرانه گویا لایق تعمیر نیست

□

که با درد عشقت قرینیم باز

□

خویشتن را اندکی باید شناخت

□

هیچ مهر خواجو نیست ماه نیمروزی را

□

بدان آرد که گویندت که مردک

□

روی در لوح الف لامم کند

□

که سالار بد بر سپاه پشنگ

□

بینم گنه خویش و نبینم گنه تو

□

از حلقه وصل تو برون باد

□

مصقله‌ای کرد و به جانان سپرد

□

که ترا زنده کند وان زنده کو

□

گر چه از صاحب دلی خیزد به شیدایی کشد

□

اندر دو جهان همدم عطار نبودی

□

وز پی هجران به یک دگر برساند

□

سراپرده‌ی شاه زابل نبود

□

کنون ز طره‌ی او زیر چنگ شاهین باش

□

از سبک دستی آن شعبده پرداز مرا

□

لطفی بکن، به دوست رسان این خروش را

□

زانک در حرص و هوا آغشته‌ایم

□

هیچ کس این درد را درمان ندید

□

عدل‌ها جمله غلامان چنین ظلم و ستم

□

شاه را بر بندگان بهتر ز انعامی نباشد

□

گفت نور غیب را یزدان چراغ

□

بالله ار بود دعا را اثری بهتر از این

□

یک بیت از این قصیده به از صد رساله بود

□

دل برباید، مگر دیده بدوزد لبیب

□

تا طلب یابی ازین یار وفا

□

که سعدی ناپدیدست از حقارت

□

شما یک عاشق صادق چنین بیدار بنمایید

□

فسح نصاری گشته گم در عید بسیار شما

□

گفتم از گردن برون انداختم

□

گشت از ره بیداد ولیکن به درنگم

□

شعله‌ی آتش سوزنده به کاهی نکند

□

گفتن چه سود؟ چونکه نباشد سخن نیوش

□

تا نیندازد شما را او بشست

□

مردم دیده دست ازو شستست

□

یا نور شو یا دور شو بر ما مکن چندین ستم

□

گذشت عمر چو تیری که از کمانی رفت

□

سوی زندانش ز علیین کشید

□

بی تو ریزد همه دم گوهر اشکم به کنار

□

بر لب جوی طرب جوی و به کف ساغر گیر

□

تا چون خبرت گوید، عین خبر او باشد

□

از دوار چرخ بگرفتیم ما

□

اندیشه جان و بیم سر نیست

□

می خورم وز ستمت می‌میرم

□

پای روش داشت، چون در پی فرمان نرفت؟

□

هر کجا کشتیست آب آنجا رود

□

تیزهوش آن که در این پرده نه بشنید و نه دید

□

ای دل وحشی که این صیاد وحشی‌گیر نیست

□

آخر به روز عشق صبوری کجا بود؟

□

چیست بر ما بنده فرمانیم ما

□

بنه پیش او رخ که شاهی خوشست

□

که از دردی آب و گل من بی‌دل در این پستم

□

تن آشفته دل ز جان برداشت

□

این چنین کن گر کنی تدبیر و عزم

□

یا غم ایام را یک باره از بنیان بکن

□

کز غمش عجب بینم حال پیر کنعانی

□

بر آستان تو ممکن نمی‌شود گذر ما

□

که بود زاغی ز من افزون به فن

□

راضیم گر بی خطایی می‌زند

□

دو کون به یک زمان بسوزد

□

و گرنه دل ننهد بر وصال ما امروز

□

ابلهی آوردت اینجا یا اجل

□

از خود خبرش نیست نه از کیف و نه از کم

□

از محتشم که یک نفسش خواب و خورد نیست

□

تا باز پرسمش خبری از مقال دوست

□

دختر او چرب و شیرین‌تر بود

□

حیرتم در قلم قدرت بیچون خداست

□

تو چو لطف شیشه گیری قدح و شراب گویم

□

دلهای گریزنده در آن چاه بگیرید

□

سر بنه شکرانه ده ای کامیار

□

مو به مو با خبر از عالم سودای توام

□

فغان که وقت مروت چه تنگ حوصله بود

□

ازان دلدار حاصل شد

□

چون مذکر نیست ایابش چون بود

□

سر زلف تو ندانم به چه یارا بگرفت

□

بلکه بدان بنگری که زر بربایی

□

رحم کن بر ما، که مسکینیم و دل‌تنگ، ای پسر

□

ماش گردانیم گرد چشمها

□

کاین نشه را شنیده‌ام اما ندیده‌ام

□

شهباز پرور آمده در آشیان حسن

□

ستم، که نرگس مست تو در ولایت کرد

□

کو سپس رفتست بس فرسنگها

□

لاله را دل بر گل و نسرین بسوخت

□

دو دستک می زنم کز جان بسستم

□

یا سینه‌ای، کزان سر زلف به خم نسوخت؟

□

چون بجد جویی بیاید آن بدست

□

هر کاو نشد نشانه‌ی تیر بلای تو

□

یا رب چه گداهمت و بیگانه نهادیم

□

در چه بندد دل خویش؟ از تو اگر باز آید

□

پس دوان شد تا بسازد کار را

□

نماند جز سر زلف تو هیچ پابندم

□

آن داغ سیه بر دل خون خوار نهادند

□

جهت سر تو بگرفتم و سودا بنماند

□

خویشتن را بر ندانم می‌زنند

□

که سر زلف دراز تو کند پامالش

□

بوی پیراهنی از مصر به کنعان برسان

□

زلف کمند افگنش قصد کمینم کند

□

گویی بوبکرست و این هم مثل او

□

هیچ با رویم نیاری ای اله

□

من از این بی‌خبری سوی خبر می نروم

□

به چنین روی نکو دیده مکن باز، ای دل

□

مرد زندانی ز فکر حبس جست

□

من بنده‌ی خطاب تو با صد هزار گوش

□

لیکن به جان و دل ز مقیمان حضرتم

□

که اندازه‌ی بحر و کان برنگیرد

□

کز گزافه دل نمی‌جوید پناه

□

اینست که بی‌وفا و بدخوست

□

نه جان نژند گشتی نه دل اسیر بودی

□

عشق تو، راستی، دل ما را نکو گرفت

□

تا چو نحلی گشت ریق او حیات

□

من خوشم با ناامیدی تا تویی امیدگاهم

□

خوشم کز سگ یار باری ندارم

□

گر چه سوز سخنم در در و دیوار گرفت

□

چونک جانداران بدید از پیش و پس

□

ای عزیزان هر که مرد او را ز کرمان چاره نیست

□

دلم حیران کز ایشانم عجب یا خود من ایشانم

□

به روزش مرنجان و رازش بپوش

□

این چه می‌گویم مگر هستم بخواب

□

آه ار نگیردم غم او در تباه خویش

□

افسوس که آن گنج روان رهگذری بود

□

داد ازان دلدار بستانم، نشد

□

زشت گرداند لطیفان را به چشم

□

داند شکر که دفع مگس بادبیزنست

□

از غمم هر که حال من داند

□

غیر از جگر سوخته توفیر چه باشد؟

□

این زمان در ره در آ چالاک و چست

□

که قیامت مثل از قامت دل‌جوی تو بود

□

نبود در عدم آوازه‌ی وجود هنوز

□

مرا از پاسبانان چه؟ که بیدار خراباتم

□

در دعا و شکر کفها بر فراشت

□

ای شه ملک اصطفا وی لقب تو مصطفی

□

رو خدمت آن مه کن مردانه یکی سالک

□

آن روز که من جویم شهریش بها باشد

□

آتشی بود و چو هیزم شد تلف

□

گاه چون دوشیزگان اندر زر و زیور شود

□

که ما دیدیم و محکم جاهلی بود

□

از کشش چون نیست سودی، پس مکوش

□

از حوادث تو بشو این دوست را

□

تا وجودم هست خواهم کند نقشت در ضمیر

□

گر نیم من به غمت شاد از تو

□

تا در اندازم به پایت هر چه هست

□

خون ما را می‌کند خوار و مباح

□

غوطه در بحر بزن گوهر گم گشته بجوی

□

خیمه با محتشم از لاف برابر زده است

□

هرگز آن نامه نخوانی، که درو نام منست

□

عقل و حس را سوی بی‌سو ره کجاست

□

خیز و باز آی علی‌رغم بداموز امشب

□

ز دست این به دست آن بدین دستان همی‌گردم

□

چون توان از عشق ببریدن با کراهم دگر؟

□

سوی من آرید با فرمان مر

□

تا بدانند خلایق که چه آیین دارم

□

ز سنبل و سمنش ساز طوق و یاره کنم

□

بر سر راه تو چون خاک شوم پست امروز

□

چون انار از ذوق می‌بشکافتم

□

از ما چرا بیگانه‌ای ما نیز هم بد نیستیم

□

آنچه از رویت به روی دوستداران می‌رسد

□

همه تحصیل که کردیم فراموش آید

□

من ز ادب دارم شکسته‌شاخیی

□

کاشفته دلی در خم گیسوی تو دارم

□

کتاب عاشقان را یادگاریهای من بینی

□

که سر در پایت اندازیم،اگر باشد سر جنگت

□

که برون آب و گل بس ملکهاست

□

گر زلیخا بر تو اندازد نظر

□

حرف‌ها شستیم و اندر ابجدیم

□

آن روز که در کیسه او زر بنماند

□

ما نمی‌خواهیم اسباب و فراغ

□

کز چشم سیه فتنه‌ی صاحب نظرستی

□

کان کس که گفت قصه ما هم ز ما شنید

□

غم بی‌فایده چندین، که جهان چندان نیست

□

بر فزاید بر طراز آفتاب

□

حق علیمست که لبیک زنان اندازم

□

در چنین بادیه نتوان رفتن

□

گر پای خسته گردد رفتن بسر کن، ای دل

□

چون بود آدم که در غیب او صفیست

□

ابر بهاری را نگر، باد خزانی را ببین

□

کی در مملکت امن و امان بگشاید

□

بر ما عجب نباشد اگر پیرهن قباست

□

بی‌تو و بی‌بادبیزن سر نکرد

□

خواب خوشتر آیدت تو خوش بخفت

□

تا درافتی در میانه لا نسلم لا نسلم

□

گفت که: می‌آورند چند قطاری دگر

□

کودک آن طبلک بزد در حفظ بر

□

برخیز تا هزار قیامت به پا کنی

□

نستدن جام می از جانان گران جانی بود

□

چون همه طومار ما اسم و مسمای اوست

□

پیشت آید هر طرف گرگ قوی

□

همه وقتی غم آن تا چه کند با غم دوست

□

چهره‌ی خورشید چون ز زیر برآورد

□

سر بنهادند زیرکان به بلادت

□

پیش بی‌دولت بگردد او ز راه

□

معنبر طرات شام غریبان

□

نیست جز بر چشم مردم مشت خاکستر زدن

□

زان روز بوی غالیه دارد صبا هنوز

□

پیش پاشان می‌نهد هر روز بند

□

سایه پرورد سهی سرو خرامان تو باد

□

من خازن چرخ لاژوردم

□

آن رخ چو پرده براندازد

□

اندکی پیش آ ببین در گرد مرد

□

گشاده باشد چندین حصار و آمده شاد

□

تو که چون حافظ شبخیز غلامی داری

□

تا گرفتار نگردی به هوا چون ذرات

□

وز پی من رفت بر هفتم فلک

□

زان که گر شمشیر بر فرقم نهی آزار نیست

□

اندرین واقعه بر دار کشی

□

گر مسخر می‌کنیم، از این و آن اندیشه نیست

□

هم برینجا خواجه گویان زینهار

□

تو در میان بت کج کلاه من باشی

□

خاطر نشان خود که تو را در خیال نیست

□

کز ضرب تیر عشق برو صد شکست نیست

□

جای آن بو نیست این سوراخ زیر

□

مور در صدر امیری آمدی

□

چه چاره چون به حکم آن شبانیم

□

این پرده بین، که بار فراق تو ساز کرد

□

هم ذکی داند که او بد بی‌هنر

□

آهنگ خون مردم صاحب نظر کنی

□

بس طرفه حریفیست کش اکنون به سر افتاد

□

چو بر صحیفه‌ی مینا ز زر تخته نقوش

□

می‌کنم او را به جان و دل عروس

□

مرگ آمدنیست دیر و زودم

□

هر دمی کان ز تو بر می‌آید

□

کم نشد مهر من از دوری و افزود، بیا

□

لیک کو خود آن شکست عاشقان

□

که ازو زر ساو گشت گیا

□

نالیدن طایر شب آهنگ

□

هر کجا می‌آیم آن صورت مقابل می‌رود

□

از حسد میرد چو بیند برگ او

□

تو پنداری درای کاروانیست

□

چون رنج و بلا بینی در رخ مفکن چینک

□

سیلاب ازین دو دیده‌ی همچون ارس مرا

□

ریش خود بر کنده یک یک لخت لخت

□

این مست دل سیه را من هوشیار کردم

□

گردنان را بی‌خطر سر می‌برید

□

تازه خواهی کرد با من عهد انبازی دگر

□

من ازیشان زخم و ضربت خوردمی

□

ماجرای عشق از اول تا به پایان گفته‌اند

□

چشم جان خویش بینا چون کنی

□

سخن اوحدی عجب تر بود

□

در چه سودند انبیا و اولیا

□

که به صد روح مکرم ندهم

□

کرد آشتی چنان که مرا هم خبر نکرد

□

گوشه‌ای گیر، که بسیار دویدی، ای دل

□

صبح آمد شمع او بیچاره شد

□

من نه دوزخ دانم اینجا نه بهشت

□

یا بیا یا بده تو داد تعال

□

شکر کند زخم را، دل که شکار تو شد

□

یک دعا املاک بردندی بکین

□

چون رند نظرباز شدی حادثه بین باش

□

کنون که لاله برافروخت آتش نمرود

□

چون ماه آسمانی، ای آسمان زمینت

□

زانک تخمست و برویاند خداش

□

که در ایام گل از باغچه غوغا نرود

□

یک شکرم ده که خموش توام

□

با سر زلف دلستانت خوش

□

خوش همی‌خوانند ز آزادی قصص

□

با همه ذوق ساکنم، با همه شوق خامشم

□

به آن بیگانه خو هم گفته حرف آشنا از من

□

که هیچ بار نگفتی: دل که بود؟ که خستم

□

عاقلان کی جان کشیدندیش پیش

□

ممنم کافر شمرد و کافرم ترسا گرفت

□

من گرگ را یوسف کنم من زهر را شکر کنم

□

آن کس که واقفست او بر غیب و بر شهادت

□

از چه بسته گشت بر تو پیش و پس

□

جمال حور نجویی، وصال سدره نخواهی

□

به اختیار که از اختیار بیرون است

□

در چشم شکار ما نمی‌آید

□

از لباس و از دخان و از غبار

□

گفتم از دوست نشاید که به خود پردازم

□

بس برهنه این چنین زان می‌زیم

□

نداد آن و دشنامها داد نیز

□

روزی من بود کشتم نک جواب

□

فغان شامگه و گریه سحرگاهش

□

خیال طرفه غزال دگر نکرده هنوز

□

به حق رو آور و ترک نسب کن

□

دست من بر بسته بود از دست تو

□

آری غریب نیست مگر کم گرفته است

□

پیش جمع تو نشاید که پریشان میرم

□

حاجتش بود، به آوازه‌ی انعام برفت

□

سر به سجده بر زمینها می‌زدند

□

که نرفته‌ست چرا جان گرامی ز تنم

□

تو کار خود مده از دست و می به ساغر کن

□

دیگر به داغ هجر خود ما را نرنجاند مگر

□

دید و می‌بیند هویدا و خفا

□

از همه عالم نهان و بر همه پیدا

□

تو چه دانی چون نه‌ای دانای عشق

□

که چند نوبتم این ناوک از جگر بگذشت

□

که نظاره کردمی اندر رحم

□

تا ندهم جان به تمنای تو

□

کاول قدم درین ره کوی مجاز باشد

□

ور نگویم، عاشقی خود میکند اظهار خویش

□

چونک جاهل شاه حکم مر شود

□

وین تن خاکی ز چشم افتاده چون لنگر در آب

□

تافته از ماه غیب پرتو نور کمال

□

سهل گیرد کار برخمار ما

□

کو بود چون صبح کاذب آفلی

□

یک شهر جگر خسته‌ی آن نرگس بیمار

□

جامع علم و عمل جان جهان شاه شجاع

□

کین نه کوهیست که سوراخ کند فرهادش

□

در خلل ناید ز آفات زمین

□

بیا که چشم و دهان تو مست و میگونست

□

گفتیم مگر که کیمیا گشتیم

□

بده، ای محتشم حسن، به درویش زکات

□

می‌دوید از جهل خود بالا و پست

□

که ز فرمانبریش بر همه فرمان دارم

□

خار در پا رفته راه تمنای تو من

□

چو نوبتش به من آید کمان و تیر شود

□

کاندرون پشک زادند از سبق

□

بالاش نگویم که بلای دل و دینست

□

ز صیدم چون نبد شادی شدم من صید و وارستم

□

بس نبود این درد و رنج عشق هر باری که هست؟

□

رب ادنی درخور این ابلهان

□

چون گوش جگرسوختگان بر اثر راک

□

کار ما با رخ ساقی و لب جام افتاد

□

بعد ازین حال ندانست که انکارم کرد

□

گفت فرعونش بگو تو کیستی

□

که به جانان نرسم تا نرسد کار به جانم

□

بیرون ز دو کون این و آن باش

□

چون نامه بدو نموده باشد؟

□

که چه می‌گویند آن اهل کرم

□

چنگ بکوب و نی بزن، بوسه ببخش و می چشنان

□

یکی شراب خورد دیگری رود از هوش

□

خواجه بهر مشتری جوهر به بازار آورد

□

هفت اندامت شکایت می‌کند

□

چنین که زلف تو بر آفتاب می‌گردد

□

در آن آتش چو خورشیدی جهانی را بیارایم

□

باشد که بعد ازین برهیم از ضلال خویش

□

بس بمالید اندرین دستارخوان

□

هر چه به من داده‌ای وام ادا کرده‌ای

□

خوشا کسی که در این راه بی‌حجاب رود

□

بر قامت هر بدن نباشد

□

در صف آ ای قلب و اکنون لاف زن

□

تا در دو جهان شوی به یک رنگ

□

بر آرزوی رویت راه سحر گرفته

□

این دل آشفته سرگردان تراز گوی شماست

□

مرگ و رنجوری و علت پاگشا

□

ساغر به کف و سبو به دوشم

□

ز گوشه‌ها نظری گر نه در کمین دارد

□

دست از طمع بدار و به فغفور می‌نگر

□

زر نسوزد زانک نقد کان بود

□

درس بی‌کاران غفلت گفته‌ام

□

مرحله‌های نه فلک هست یقین دو گام دل

□

تشنه‌ام، خود را در اندازم به آب

□

که سقط شد اسپ او جای دگر

□

کان حلقه‌های گیسو، شد حلقه‌های گوشم

□

با خاک آستانه این در به سر بریم

□

دیوانه ساز بر خود یاران عاقلم را

□

هر طرف غولیست کشتیبان شده

□

تا خون دل مجنون از دیده نپالاید

□

چون مرغ به پر نخواهم آمد

□

خوارم نتوان کرد که افتاده و پستم

□

کودکان این ماجرا را واصف‌اند

□

کتش خرمن پروانه‌ی بی‌پروائی

□

به دل از مصر جمالش خبر معشوقی

□

راه هوست به بال ما نیست

□

آن سخن را او به فن طرحی نهد

□

هم برون از هرسه این نیکو بود

□

تو هر آنچ پیشم آری چه کنم که برنتابم

□

من بعد کام باشد، کان جمله گام بود

□

گفت آن خنده نبودم از نبرد

□

که گول زاهد مردم فریب را نخورم

□

همچو حافظ بنوش باده ناب

□

من چنانم کز خیالم باز نشناسد عسس

□

علم بود و دانش و ارشاد سود

□

مرد ره عشق نیست کش غم ننگست و نام

□

زان صد هزار حیرت اندر نظر نموده

□

ز خان و مان خود آواره گشته

□

که همی‌ترسند از تخت و کلاه

□

بی واسطه‌ی رنج به گنجی نرسیدم

□

دل عاشقان خوان یغماست گوئی

□

پیش آن رخ عجب ار گوش به پندش باشد!

□

نه گل آنجا ماند نه جان و دلش

□

کاب او دمبدم از رهگذر ما می‌ریخت

□

تو منکر می‌شوی لیکن هزاران ترجمان اینک

□

در پرده‌های تیز فغان در کشیده‌اند

□

پاسخ خصم و بکن دفع عدو

□

خواهش خامی، خیال باطلی

□

وفای عهد من از خاطرت به درنرود

□

چو دیدی جور آن دلدار دیگر

□

دست گیر ای دست تو دست خدا

□

بر من آسانتر بود کسیب مویی بر تنش

□

سر مردان کامل در کنب بود

□

اوحدی را در دل مسکین خدنگی دیگرست

□

بس پذیرفتی تو چون نقد درست

□

مگر به کیش تو خون ریختن ثوابستی

□

که در عالم به دشمن دوستی خود را علم کردی

□

مستست و نمی‌داند، هشیار کنش، یارب

□

حمله بینی بعد از آن اندر زحام

□

کز کمان نرم زخمش سخت باشد تیر ما

□

کز مذلت سوی اعزاز آمدیم

□

با دیگری مگوی، که ما را به فال نیست

□

که صواب او شود در دل درست

□

درد از خدا بخواه و خواص از دوا ببین

□

که زیر خرقه نه زنار داشت پنهانی

□

هنوز هیچ کسی را تمام باور نیست

□

زود کایشان ریش خود بر می‌کنند

□

آتش که به زیر دیگ سوداست

□

در میان این و آن درمانده حیران چون کنم

□

هر خانه را که جز هوس او بنی کند

□

که من از خوفی نیارم پای کم

□

تو که معجزات عیسی همه در کلام داری

□

انداخته سایه‌ی الهی

□

گرش دین و دنیا زیان شود

□

لشکر اندیشه را رایت شکست

□

اما نظر بطلعت منظور خوشترست

□

گفت بسی کرد او گرد عذارم طواف

□

ناله‌ی بلبل مگر نیست به دندان گل؟

□

زیر لب طعنه‌زنان بر کار شاه

□

یا ناله را بگو گذر از سنگ خاره کن

□

غرقه گشتند و نگشتند به آب آلوده

□

بنشین، که روز فتنه به از احتزاز نیست

□

ملک گیرم یا بپردازم بدن

□

تا نگیرم در قیامت دامنت

□

دلی دیگر ز یغما می‌درآرد

□

بسیار سنگ طعنه که بر جام جم بزد

□

کی تواند آب و گل صفوت خرید

□

فریاد اگر به محشر دامن کشد ز دستم

□

جنبش این تیر چه پرزور کمانیست

□

رستم جان گشت زبون، ای خرد زال، بیا

□

بی لب و دندان ولی را ناله‌هاست

□

سخت فارغ بود ایاز و برقرار

□

کز ذوق آن گنه را بسیار توبه کردم

□

ذره‌ای در هوس او به هوایی برسید

□

پای‌کوبان جان برافشانم برو

□

تا نجستم ز کمند خرد دوراندیش

□

گو جام زر به حافظ شب زنده دار بخش

□

هرگز،مگرآن نغمه که پشتی و پناهیست

□

گفت می‌بینی جعاشیش عرب

□

نظر به روی تو شاید که بردوام کنند

□

در صحبت خود ندیم غولم

□

به شربت عرق بید کز شکر بچکد

□

یاد ناورد او ز حقهای نخست

□

قابل تربیت مهر درخشان نشود

□

به لطف عام‌سازی سرخ‌رو در سلک اغیارم

□

همی دانم که: درمانم تویی بس

□

هستی‌اش در هست او روپوش شد

□

زمانی از تو خالی نیست تا هست

□

بسوزا هستیم گر بی‌تو هستم

□

به نیاز من نباشد، که برت چو خاک پستم

□

وین دعا را هم ز تو آموختیم

□

آگاه نیی کز پس هر بوسه کناریست

□

بکش دشواری منزل به یاد عهد آسانی

□

گوش بر مرحمت و چشم به دیدارم هست

□

ننگرد عقلش مگر در نادرات

□

مثل من دیگر نبینی بلبل خوشگوی را

□

تا بود هر دم گرفتاری دگر

□

کهربا را چه تفاخر که پی کاه شود

□

زان رسن قومی درون چه شدند

□

مستند به حدی که شراب از تو نخواهند

□

اگر بیند به تنگم کار بر من تنگ‌تر گیرد

□

کشتی بر آوریم به ساحل یکی شود

□

چونک بد یعقوب می‌بویید بو

□

بدو چشم آب فشاندست و بمژگان رفتست

□

گویی به دعای او شد چون تو شهی یارم

□

کی شنود عاشق دردی پرست؟

□

ورنه مرگ اینجا کمین بگشایدت

□

ذکر تو بر زبان من، مخفی و آشکار هم

□

غافل مشو که کار تو از ناله می‌رود

□

زهی! از جست و جوی من، که چون آسوده‌ای دیگر!

□

مثنوی هشتاد تا کاغذ شود

□

که ترک هر دو جهان گفته‌اند و درویشند

□

که سلطان جهان‌افروز دارالملک جانی تو

□

گو: همی کن، من بدین افسانه نتوانم نشست

□

که زمانی جانت آزاد از تنست

□

گیسوی گره گیرش همواره به تاب اولی

□

اهلیت سلطانی صد انجمنستش

□

ور زانکه بدانستی، این راز مکن پیدا

□

پس تو ناصح را مثم می‌کنی

□

اگر چنانکه ندانی بپرس چوگان را

□

ار آن ترک خطایی من چه دانم

□

کاهل حدیث عرض سخن میدهند و طول

□

چون کند تن را سقیم و هالکی

□

که در سرای مغانم نمی‌دهند پناه

□

چشم عنایتی به من دردنوش کن

□

بر گرفتم ازان جمال نقاب

□

میر سنقر را زمانی چشم داشت

□

آهنگ شب دراز دیجور

□

تقدیر چنین بود و قضا نیست به دستم

□

خواهید که بازش بدرم هیچ مپرسید

□

گفت بجهم در پناه ایزدی

□

که مه نو بکشد بر سر خورشید کمان

□

دیده که جوینده بود عشوه‌ی ممتاز را

□

که هر جایی که این حاضر بود ناچار خوش باشد

□

در جهان جز مردم دیده‌فزا

□

برفشانیم جان بجان شما

□

از شاهد و از برده بلغار رهیدیم

□

که چو من بدرد دوری همه ساله زار بادا

□

العجل ای حشربینان سارعوا

□

شهری متحیرند ما هم

□

گر بدین فضل و هنر نام کرامات بریم

□

وفایی که جستیم باری نکرد

□

صد زمین و چرخ آوردی برون

□

چندان که تو می‌دری ندیدم

□

در تو نگاه کردن در نور ماهتابی

□

اندک اینست که می‌بینی و بسیار اینجاست

□

عقل او پرید در بستان راز

□

زان که دیری است که هم صحبت هشیارانم

□

وقت جورت شادمانم گاه لطف اندر هلاک

□

که او خراب شود گر بدین نشان بچکد

□

ناسزایم را تو ده حسن الجزا

□

گاه گاهی نام خواجو بر زبان می‌آمدت

□

من تشنه بدم نمی‌غنودم

□

گویی نسیم در حرم او چه می‌کند؟

□

که دوانند اولیا آن سو سمند

□

با دوست هر ستم که تو بیداد گر کنی

□

مقبول طبع مردم صاحب نظر شود

□

کامروز زمانه نوبت ماست

□

می‌فتد در خانه‌ام از معدنم

□

یا چه غم داری از این درد که بر جان تو نیست

□

شد محو اگر چه نامور بود

□

وآنکه از جانی بترسد نیست مرد

□

تا بود ممکن که گردانی اسیر

□

که وقت رفتن او جان نمی‌رود ز تنش

□

چو سر از خاک برداری نبینی جز لقای من

□

بی روی او مکن، که نمازیست بی‌حضور

□

در ربود آن موزه را زان نیک‌خو

□

همچو باد صبا جهان بگرفت

□

ای درونت خاص خاص و ای برونت عام عام

□

خاک در تو گشت و بدان آستان رسید

□

تا رهانم عاشقان را از ممات

□

آنجا که همه سود بجویند زیان باد

□

طمع مهر و وفا زین پسران می‌داری

□

بی‌گنه زنجیر بر پای چنار انداختند

□

تا ز رحمت گردد اهل امتحان

□

گر بکشد بنده‌ایم ور بنوازد غلام

□

روز محشر گلستان خواهد بدن

□

پراکنده باشد به تعبیر عشق

□

خمرش از تبدیل یزدان خل شود

□

چشم و سرمست غرور ای صنم

□

در جنون بس که سر سلسله‌ی جنبانی داشت

□

این چنین جان دادنی ارزان نبود

□

خایفان را ترس بردارم به حلم

□

روشنت گردد که چون خون خورده‌اند

□

کمین نقشش منم درهای و هویم

□

من نتوانم نهاد سر، مگر آنجا که پاست

□

تا که شد ملعون حق تا یوم دین

□

پنداشتم که مست تو هشیار می‌شود

□

نسیم گلشن جان در مشام ما افتد

□

الا کسی که پایش در دام عشق باشد

□

لیک آن جمله سه خام پخته‌خوار

□

برو ای خواجه که این درد به درمان نرود

□

گرم گردون حیران می بسوزد

□

هم به پایان برد می‌باید سر این رشته را

□

درهم آید خرد گردد در نورد

□

گر اشتیاقی ترا مو به مو شماره کنم

□

زور اثر قوت بازوی تو دارد

□

جام آفتاب رخ شود و باده زهره وش

□

عاشقان را هست بی سرمایه سود

□

غبار هستی فرهاد کوهکن بنشست

□

تو مرا نیز از او پرس که گوید چه کسستم

□

عاشقان را کام دل جستن خطاست

□

آن رسول حق و نور روح را

□

زان که خوش صورت و خوش سیرت و خوش سیمایی

□

جمال دولت محمود را به زلف ایاز

□

روزی اگر ببینمش اندر کنار، مست

□

می‌نمایی دار و گیر و امتحان

□

چه جوانی تو که از دست ببردی دل پیر

□

تا کی دانم مگر نمی‌دانم

□

تا گرانی چند گویندم که: مردی فاضلست

□

گر به ریگی گوید او کاریم ما

□

عقل پنداشت که از کرده پشیمان شده‌ایم

□

ز محتشم که غلام درم خریده‌ی اوست

□

گرنه کرامت بود، دیو و سلیمان یکیست

□

مر مرا گشته به صد گونه دلیل

□

نسیم یوسف مصری که آرد پیر کنعانرا

□

ما کی به فرمان خودیم تا این کنیم و آن کنیم

□

این خود چه طلسم و چه نگارست؟ ببینید

□

کامدند ایشان ز ایوان بلند

□

دیدم قیامتم را از قد خوش قیامی

□

هر کسی پنج روز نوبت اوست

□

به دست بر قدحی پر ز باده باید رفت

□

غرقه‌ای اندر سفر یا ناجیی

□

گو میایید که ما صید فلان گردیدیم

□

چون تو دانی که مهربان توام

□

سکونت مجوی از مجانین عشق

□

قوت ارواحست و ارزاق نبیست

□

در کار گریه‌ای که نیامد به کار من

□

اگر یک لحظه گردون خوی آن بیدادگر گیرد

□

هر دم حکایتی به زبانی همی کند؟

□

بسته بودی در میان زرین کمر

□

هر سحر پیرهن غنچه قباست

□

نوبهارت وانماید آنچ من کاریده‌ام

□

وقت آنست که بی‌عین و اثر خواهد شد

□

غرقه‌ی آن نور باشد دایما

□

تا نرسیده بر نشان تیر دعای عاشقان

□

طالب چشمه خورشید درخشان نشود

□

کنون وقت آمد انعام و احسان و تفضل را

□

فقر و خواریش افتخارست و علوست

□

روزی طبیب بر سر بیمار بگذرد

□

خاصه که پیش اندر است راه درازم

□

مرغی نمی‌دانم که او این جا نریزد بال را

□

جرعه جرعه خون خورم همچون زمین

□

در هوس بوی تو، شهری خونین جگر

□

چه مرغی کز نسیم صبح دم بر آشیان لرزد

□

زر خالصست و باک نمی‌دارد از محک

□

همچو تیرانداز اشکسته کمان

□

خموش باش که این لحظه وقت پند تو نیست

□

به من بنگر که من اسرار گشتم

□

از دل من شاخ پر گزند بر آرد

□

باشد از سودا که رو ادهم بود

□

یا هم آغوش صبا یا هم نشین شانه باش

□

حوالتش به لب یار دلنواز کنید

□

کز حدیث پوشیده زود دردسر خیزد

□

کاندر آن کار ار رسد مرگت خوشست

□

پیش وجودت نتوان گفت هست

□

آن نیکویی که با دل او دلنواز کرد

□

هر که باشد شیرگیر آسان بگیرد یوز را

□

که شود کور و کر از تو مستوی

□

دیده‌ی یاقوت فشانت دهند

□

به باده تا به ابد ازخمار مستی دوشم

□

بر اهل معنی کمالی نداشت

□

می‌نماییمت مگرد از عقل و داد

□

که از بلبل عجب دارم اگر برگ و نوا دارد

□

هر روز پیغامی دهد این عشق چون پیغامبرم

□

که اندر کشور خوبان جفا بر بی‌درم باشد

□

هر چه چیزی بود چیزی از تو یافت

□

گریه‌ی مینا نگر، خندیدن ساغر ببین

□

تا در آب و آتش عشقت گدازانم چو شمع

□

بچه پرسی که از کجا گوید؟

□

کافر ار گشتم دگر ره بگروم

□

تا نگویی که مرا طاقت تنهایی هست

□

دل چو خون شد من چه بردارم ز تو

□

باد برجست و در نثار آمد

□

گوهرت پیداست حاجت نیست این

□

یعنی که در این معنی خلقی به گمان داری

□

آویخته مرغی ز طنابیست معلق

□

دلم بیرون نخواهد شد، که در جانست قلابش

□

کرد دست فضل یزدان روشنم

□

که با لب تو دلم را محبتی جانیست

□

خیمه‌ها بر ساحل اعظم زنیم

□

قصه‌ی من با رخش بیرون ز دل‌پرداز چیست؟

□

می‌ربایی این قدر را از سگان

□

در خیل غلامانت یک روز حسابم کن

□

گناه باغ چه باشد چو این گیاه نرست

□

بخواهد ماند جاویدان سواد رق منشورش

□

المش چون شفا بنگراید

□

معشوقه ملول و ما گرفتار

□

که سلطانی مقام بنده نبود

□

که این فتوحم از آن باده‌ی مغانه نمود

□

تا کلهیت آید از این هفت برد

□

کز قهر دشمنش را در قعر چاه کردم

□

گداخت جان ز غم آنگه نوید جانان داد

□

تا ننالم به خدایی ،که سمیعست و بصیر

□

کارها چون به کارساز رسد

□

این روشنست کز نظر ناتمام اوست

□

نکوگو را و بدگو را نمی‌دانم نمی‌دانم

□

از عشق تو کمترین نشانست

□

چاره‌ی چند مستمند کنند

□

گهی سپه برد از باختر سوی خاور

□

بنگر این شوخی که چون با خلق صنعت می‌کنم

□

در زمستان خود نمی‌جوشید رز

□

همه غث و سمین دولت و دین

□

گر چه بیش از صبر درمانیش نیست

□

کین بدادم ز بیم آن از تو

□

دفع ندانست کرد تیغ قضا را

□

فغفور همی حمل فرستدش به درگاه

□

روز گشت از در نشاط و طرب

□

باغ دولت سبز گردید از بهار بی‌خزان

□

کان دگر خانها دو در دارد

□

کی به کفار تست حاجتمند

□

گر به درویشی رسد بوئی ز سر جوش شما

□

من کی شکار دامم من کی اسیر شستم

□

که بار افتاده‌ای این جا ز زیر بار برخیزد

□

واثقم زیرا که با من هم بدین گنبد دری

□

تسخیر می‌توان کرد شهری به یک اشاره

□

روزی کرشمه‌ای کن ای یار برگزیده

□

دشمن خویشتن پسندانست

□

حاصل روزگار هیچ نسخت

□

از سلحداران خار آزرده‌اند

□

غرق دریای آتشین دیدم

□

پند بی‌فایده در دل نکند کار مرا

□

با ثبات دولتت کردی پناه

□

بالا گرفت کارم در منتهای پستی

□

ز کویت وانگیرم پا اگر تیغم زنی برسر

□

فتنه در آمد ز خواب، عربده بیدار شد

□

گرد کره‌ی زمین روانست

□

باز بیند چمن و طرف گلستان درخواب

□

چو لطف عاریت را واستانم

□

جان دهیم از برای شاهد شنگ

□

ولیک من نه حریفان خواب خرگوشم

□

تا بهار سنبل ریحان و نسرینش تویی

□

از شاه نذر خیر و ز توفیق یاوری

□

برقعی بر روی ماه انداختند

□

کبک و بط و تیهو و سمانه

□

هم در آیینه توان دید مگر همتایت

□

در ز چشم درفشان بگشاده‌ای

□

کغشته شد به آب محبت خمیر ما

□

همچو روز و شب جهال متاع رستست

□

دل شهری همه بر آتش سودا فکنی

□

گیرد اگر به فرض تو را در بر آفتاب

□

باین خرقه در زن، که زنار ماست

□

خویشتن را شریک ملک شمرد

□

چه زمزمه‌ست مگر بانک زخمه عودست

□

پس چه شد کار جزا را که تقاضا نکنم

□

گویی مگر به سیم کشیدند بابها

□

آز هم در زمان ز فاقه برست

□

هم در ثنای او همه رندان پاک‌باز

□

به یک شکر ز تو دلخسته‌ای بیاساید

□

ترا فرمان قرایی، مرا فرمان عشق آمد

□

فرو شوید ز روی شب سیاهی

□

نمی‌باید دل درمندگان خست

□

جز بر سر آب خس نمی‌آید

□

عاشق همه پارسا نباشد

□

از ماست و ما از آن نژادیم

□

که به جان در طلب قامت دل‌جوی توام

□

بستند از محاکمه‌ی فرمان دهان دهان

□

آنکه یادم هر به ماهی می‌کند

□

بنده را این مهم که در پیشست

□

ما را خلاف توبه و پرهیز خوشترست

□

گشته خاشاک رقصان موج در زیر و در بم

□

زیرا که روشنایی من در فنای اوست

□

زافرینش بود فراز ترک

□

دست او می‌گیرد و بر دست هجران می‌دهد

□

چو لاله داغ هوایی که بر جگر دارد

□

سواد طره‌ی مشکین به قتل این تن لاغر

□

سایه‌ی برگ درختان ترا فر همای

□

که میان دوستان این همه ماجرا نباشد

□

پس چه سنجند هیچ این دگران

□

چرخ را چون که اختیار این بود

□

فتنه بی‌عدل کزین پیش جانسوزی کرد

□

که با دو ابروی پیوسته‌ی تو پیوستم

□

صاحب قصرش به حکم باج ز قیصرستان

□

با دل من که چو گویم: بنشین برخیزد

□

خضرای دمن می‌چه‌کند مهر گیاهی

□

دل شکسته‌ی خواجو در اضطراب افتاد

□

که نهان باشد جان من جانم

□

که خرابات عشق در پهلوست

□

که کلاهی ببایدش زد و برد

□

میل خلاصی نکرد مرغ گرفتار من

□

چنین عزیز نگینی به دست اهرمنی

□

پنجه سهلست که با دست توانایی کرد

□

وین چو رایت نبود نورافزای

□

صلح فراموش کند ماجرا

□

تو را هم می‌بباید از میان شد

□

قد تو دل را نهاد لوح الف در بغل

□

که حایلست مرا جاه بی‌کرانه‌ی تو

□

عهد که بسته‌ام به او یک سر موی نشکنم

□

اگر برکشد آن ستمکار تیغ

□

هنوز چاره‌ی چون من هزار دانی کرد

□

هر آن لطیفه که از روزگار پنهانست

□

مرا که باد بدستست و دل برفت از دست

□

چاره نبود ز سر خر چو در این پالیزیم

□

با کسی گرچه نگفتیم که: مهمانی هست

□

آسمان پای سپر گشته زمین دست‌گرای

□

پس چرا بر چهره چندین پیچ و تابش می‌دهند

□

وز بنده بندگی برسان شیخ جام را

□

کامشبم بگرفت و تا فردا ببرد

□

ای به هر نیکویی ارزانی

□

کان کافر اعدا می‌کشد وین سنگ دل احباب را

□

نرم می‌رو خار می‌خور بار می‌کشی بر صواب

□

هم آتشی زده باشند کش دخانی هست

□

حریفانی چو بختت جمله برنا

□

گر تو را عاشق کند شمع مزار خویشتن

□

به گوش بنده‌ی خاصت صدای آن برسان

□

چشمیست ز اشتیاقت و پنجاه کاسه نم

□

همانا ناورد با من بهانه

□

چون بمعنی بنگری جز منزل احباب نیست

□

تو آنی کز برای پا همی‌زد او رگ اکحل

□

به ازین کشف نشاید که کنم صورت حال

□

چو چوژه پای به گل درنباشد آخر شین

□

طلوع صبح محشر شام هجران است پنداری

□

توانند از جمال یوسفی قطع نظر کردن

□

خوبرویانند، لیکن خویش کام

□

که به تدبیر برون برد خرابی از می

□

طوطی شکر شکست که شیرین کلام شد

□

از آرزوش روی به خاک‌اندرون بسود

□

این قدر بس که نظر باز نگیری ز غلام

□

هم در آن پرده هم بر آن آهنگ

□

محفلی نیست که برخیزی و محشر نکنی

□

اینست که بسته کارم از وی

□

در قدمت می‌نهم سر که برافراشتم

□

گر خمیر نان او خود جمله از صابون کنند

□

کز زخم گوشمال فغان میکند رباب

□

هر نفسی کوزه خود بر در ساقی شکنم

□

عقل به اندیشها گذاره ندانست

□

در ثبات عمر تو بی‌روز محشر یافته

□

که رخنه در دل خوبان نکرد ناوک آهش

□

کردم یقین به یک سخن آخر گمان خود

□

درمان چو نیست گویی: دردم چه میفزاید؟

□

با مزاج تو ناتوانی باد

□

نی نی دلارامش مخوان کز دل ببرد آرام را

□

سالکان را الصلایی می‌زنیم

□

بر ورود خبر و حکم روان تو بود

□

زیر ران مبارزان تازی

□

آه که آن هم نشد حاصل دوران دل

□

خردسالی کندش ضبط برای عینک

□

که مرغش در آمد چو ماهی بشست

□

مصلحت دید علی وان فتنها چون خوابنید

□

تاب در سینه‌ی پر مهر زلیخا افتاد

□

تا ابد گام زنان جانب خورشید ازل

□

درین جوال که بینی از آن هزارانند

□

گر کند در سایه‌ی چترت نگاه

□

آن که مشکل می‌پسندد کار آسانم تویی

□

کمر به بندگی‌اش بسته چرخ مینایی

□

ما را مراد روی تو از هر جهان که هست

□

مشت کلپتره و بیهوده به هم درخاید

□

گرت آسودگی باید برو عاشق شو ای عاقل

□

از شرابی همچو آن بیگانه خوش

□

و آن نیز خیال بود و پندار

□

گر ندیدستی بخواه از ساقیانش ساغری

□

گر سر امید خود را بر جنابت دیدمی

□

تشریف خاص شمسه گردون مکان رسید

□

ور نیز نویسم سخن خود، که رساند؟

□

آری نرسد ملک به هر گمشده جویی

□

شاهد حال من آن نرگس رعناست که نیست

□

نه آن مستی که شب آیی ز ترس خلق چون کزدم

□

شمع داند حدیث گرم و گداز

□

قهر او ژالهای طوفانی

□

شمع افروخته را رو به شبستان باید

□

اثر شعله‌ی آهش نگرید

□

از در وصلی درآی، تا ندوم دربدر

□

آرایش باغ ارم گرفته

□

وز قتل خطا چه غم خورد مست

□

پیران راه‌بین را بر دارها کشیده

□

کجا در دین خود گمراه گشتی

□

به زینی و یک خیمه باز آمدست

□

جم سرانجام نمی‌جست اگر جام نبود

□

دم زده آئینه‌ی ما از کمال اشتباه

□

وانگه فراق یار شوخ شنگ را

□

دهد دهر بر احتشام تو فتوی

□

که خادمی تو در شان عنبرآمده است

□

ز خزینه‌های دل‌ها زر و نقره برگزیدم

□

خیال خلوت و نور کرامات

□

نگر تا خویشتن را کمتر از عالم نپنداری

□

جان شیرین به فدای لب شیرین کارش

□

این لطف زبانی هم مخصوص رقیبان به

□

که چون ز پای در آیم دگر به دست نیفتم

□

دولت و فتنه در قیام و قعود

□

نادر آن جا کسی گذار کند

□

کس نگشت آگاه تا چون این و آن آید پدید

□

کار جان سهلست، می‌ترسم سزاوارش نباشد

□

چون سایه‌ی شمعست به کوتاهی

□

آه اگر چشم بپوشد ز حال سیهش

□

به طرف باغچه خر گه ز لطف آب و هوا

□

ترا بر پادشاهان نیز جباری پدید آید

□

این که این هفت پاسبان دارند

□

جادوئی مست خفته در محراب

□

وین جا همه سرگشته‌تر از مهره نردیم

□

ورنه هم از کناری بفریفتی به مالت

□

در هجر تو راه کهکشانست

□

هوش نیاییم از این شراب که مستیم

□

بیا حافظ که تا خود را به ملکی دیگر اندازیم

□

دور ازین در چون توان کردن به آسانی مرا؟

□

با چنین فر و بها دلها ز غم پرداخته

□

چون دوست دشمنست شکایت کجا بریم

□

از پس و پیش اگر نگاه کنم

□

ورنه رخش، هر چه کرد بس بسزا کرده بود

□

به قدم در نهاد من بفزای

□

از طره‌ی شب آسا تابنده منظرش بین

□

شد لقبش محتشم مرغ غزل خوان خان

□

من ترک بگفتم که عسل را مگسانند

□

زهی قضا و قدر لا اله الا الله

□

هرگزت روزی زغفلت سر ز فرمان تافتست ؟

□

ز تنگنای خرد تاخت سوی عرصه قل

□

گفتا که: دام من نه که زلفست و دانه خال؟

□

از بس که زنی قرعه و گیری به ادا فال

□

وز نور تو کی بود که در نار نبودم

□

گفتا خموش حافظ کاین غصه هم سر آید

□

درون شد باغ را سرو روان داد

□

زهی زمانه‌ی دون لا اله الا الله

□

نه گوش فهم بماند نه هوش استفهام

□

از بن و بیخش بکند قوت و غوغای عشق

□

در همه هستی ز نار چهره او نار زن

□

لایق اینجا السکوتست السکوت

□

که زیر تیغ تغافل نشانده یک چندم

□

صحت گران رکاب و تکسر سبک عنان

□

جمالت در پناه ناآزموده

□

زانکه او جز به عدل نگراید

□

یاقوت روح پرور شیرین بدر بخست

□

دهل خویش چو پرچم به سر نیزه ببستم

□

سنگ‌ها باجان شده با لعل گوید ما و من

□

آخر از نقش الهی تا به نقش آزری

□

تو که نقد جان ندادی ز غمش چگونه رستی

□

به لفظ اندک و معنی بسیار

□

سعادت یار و دولت کار سازت

□

چون باد به وقت عفو بشتابی

□

دردش نکند جفای بواب

□

آب زن در آتش سوزان من

□

پشت ما را به خرابات مکن

□

بدین دو دام همین مرغ صید کرد و بجست

□

این گریه که دور از لب خندان تو کردم

□

که مرغ روح من خسته را شود صیاد

□

ز موبد خواست رسم باج برسم

□

پشت زمین چون تو به واجب سپرد

□

بسی رنگ من خرده بر زر گرفت

□

یک خانه می مغانه دیدم

□

از طمع چند آفرین گفتم

□

عید را تهنیت کنند به گاه

□

که برآورده بسی شور ز هر شیدایی

□

چرا که حال نکو در قفای فال نکوست

□

چو نیلوفر سپر افکند بر آب

□

چون جواهر به گردش احوال

□

مبند و گر تو ببندی خدای بگشاید

□

گرچه من بر ناشتا خواهم رسید

□

قصه غریب آمد و گوینده هم

□

افکند هزار بی‌نوایی

□

تاجوران را کمین غلام گرفتم

□

کشتی ساغر به دریای شراب افکنده‌ایم

□

کزو شیرین‌تری دوران نبیند

□

حاجتم را زبان همی دادست

□

گفت این دم موسم افسانه نیست

□

تعلقیست نهانی میان موش و پلنگ

□

بیرون ز هر دو قرن قرانی خریده‌ام

□

گر بدان آریم که گویم پر

□

جایی نمی‌روی که گلستان نمی‌کنی

□

که جلوه نظر و شیوه کرم دارد

□

بنفشه در خمار و سرخ گل مست

□

آسمان را گر اجازت یابد از پیغام تو

□

تا بگیرد جامه‌ات بوی گلاب

□

زان دو جادوی راهزن شکنی

□

کار تو راست در جهان ای بگزیده کار من

□

نه بهر من ز برای خدای را زنهار

□

بیرون ز کوی او نگذاریم پای خویش

□

کاسباب قوت است شکست سپاه او

□

چو گل صد جای پیراهن دریده

□

مرغ چربست و آشیانی پست

□

در هر طرف که می‌شنوم ماجرای اوست

□

نمی‌بینی که مخمورم که بر خمار می گردم

□

کو به استهزای آدم شد سیه روی قران

□

هیچ شیطان ستم نیز دم شیطانی

□

یا به دامان صبا مشک تر انداخته‌ای

□

کاین گوشه پر از زمزمه چنگ و رباب است

□

یک آماج از بساط پیشکه دور

□

به کلک بر بد و نیک فلک ببندد راه

□

که گرم تیغ زنی بنده بازوی توام

□

مرگ تیغ از قراب می‌آرد

□

زنم گاهیش بر سنگی بجوشد چشمه حیوان

□

وانکه رحمت آورد کار شماست

□

تا دگر پا نگذارم به سر کوی وفا

□

طایر روح مرا از قفس تن اخراج

□

در آن جنبش صلاح آرام خود دید

□

که هیزم نیست چون آتش برآشفت

□

خواست شد از دست حالی رایگانش

□

من نه از جایم کجا را از کجا بشناختم

□

ز کان فضل تو تریاق بی‌کران داریم

□

با نامه‌ی شفا و نسیم نجات باد

□

هر لحظه پر زند به هوای نشیمنش

□

که می با دیگری خورده‌ست و با من سر گران دارد

□

چمن گاهیست گردش بیشه‌ای تنگ

□

نه شاعر و شعر هست مفقود

□

هم گلی دیدست سعدی تا چو بلبل می‌خروشد

□

ترسم ز جواب «لن ترانی»

□

کورموشی چو ندارد نظر بگزیدن

□

زین مطول‌تر ولیکن زین مطول‌تر نشد

□

تا نماند مدعی بر مدعای خویشتن

□

اقتضای قضا چنان باشد

□

قوی‌تر گشت روز از روزگارش

□

اطفال در آن عهد که ابهام مکیده

□

بستر خواب من از لاله و ریحان همه شب

□

زانک چون زر در حرمدان توییم

□

آن خسرو زنگی را کرد حشری بر چین

□

اینت محنت که با تو افتادست

□

عشق سر تا به سر عذاب و عناست

□

و اندر ره معذرت به خاک افتادم

□

هوا در غالیه سودن صدف‌وار

□

قلمش فتنه‌بند و قلعه‌گشای

□

صبا به شهر درآورد بوی پیرهنش

□

ایمن نبود ز مکر جانش

□

معنی والضحی بیاموزم

□

گهی به غاری اندر خزیده چون مارم

□

ایمن ز هر گزندی و فارغ ز هر غمی

□

جان من و جان تو و جان عشق

□

به چشم افسای همت حقه بازند

□

ور همی باور نداری رنجه شو من حاضرم

□

در ملت مطیعان عصیان چه کار دارد

□

اگر خواهی مثال آن بگوییم

□

چه کوه و بحر از احبار می بین

□

بند کمر از میان جوزا

□

از پرده برگفتن عجز و نیاز من

□

تا با تو سنگ دل چه کند سوز و ساز من

□

سیاهانی چو زنگی عشرت‌انگیز

□

رای عالیت را کلام اللیل

□

در روی تو چون روی در آیینه پدیدست

□

من این ناخوانده‌ام در هیچ بابی

□

هین بفرما که ما بنده و اشکاریم

□

آمد اندر زمانه روزی مند

□

که هم چاه ذقن داری و هم مشکین رسن داری

□

کز هجر مرد عاشق زار حزین تو

□

به مشکوی پرستاران سپارم

□

شیر با گاو اگر برآویزد

□

در دل تو یک طلب گردد هزار

□

اندر هوا و سیل و که و جوی ای صنم

□

زهی مهمانی بی‌آب و بی‌نان

□

نان نبوید نیز اگر بر نان کنم

□

دیگران قید جهان گذرانند هنوز

□

دور نبود گر نشیند خسته و مسکین غریب

□

که باشد هر بهاری را نهایت

□

بانگ جزد از تف خورشید چو نفخ صورست

□

زهی خجالت مردم چرا به سر ندویدم

□

می‌نمایم خویشتن را بد گهر

□

ای غلام همچنان چاووش من

□

آنرا که تو بازیی بیاموزی

□

دام البته به از دامن گل‌زار بود

□

در بطن روزگار بدر توامان کند

□

مرا چون نقش خود نیکو کند حال

□

احسان آنست و سخت آسانست

□

سر انگشتت بخون جان مشتاقان خضاب

□

هر شاخ گوید لاحرج کز صبر دربار آمدم

□

چشم بند است این عجب یا امتحان عاشقان

□

همه دیوان شعرم اوصافست

□

بنده‌ی آن سرو سیمین ساق سیم اندام باش

□

من از پیر مغان منت پذیرم

□

هوائی معتدل چون مهر فرزند

□

از تو روا ندارد هم تو روا مدار

□

اگر شاهدان بر ثریا روند

□

بس دل که چو ذره در هوا دیدی

□

والله که نمی‌دانم جای دگر افتادن

□

شیر با طوق طاعتش روباه

□

کسودگی ز ممن و ترسا گرفته‌ای

□

در خزان زد به مشام دل من بوی بهار

□

فرامش کرده خواهد خویشتن را

□

زخمه و نغمه‌ی رباب منست

□

در میان بحر بی دردانه نتوانم نشست

□

من می روم چو ماهی آن سو که برد شستم

□

سنجق نصرالله و اسپاه شاه ماست این

□

چه عجب ناقد اسرار قضا و قدری

□

گر دل به سر آید چه خلل در بصر آید

□

آه اگر عاطفت شاه نگیرد دستم

□

پس آنگه صیقلی را کارفرمای

□

تا ز عدل شاملت معیار و میزان یافته

□

از ذوق اندرونش پروای در نباشد

□

می‌خند خوش و همه دهن باش

□

صد هزاران هزار چندانیم

□

چونان که جز آنچنان نشاید

□

چه منت ها که دارد یوسف من بر خریدارش

□

حور وپری جمال تو بیند اگر به خواب

□

ز بحر دیده پر گوهر کنارش

□

محملی بست مرا کرد چو شاهی بر گاه

□

کز وجودم هر سر موئی زبانی ذاکرست

□

که نهی چهره سرخت نفسی بر رخ زردم

□

من خوش صدا چو چنگ ز آسیب ناخنم

□

وین مثل برخوان که جحی خر نداشت

□

گر رخ هم چون قمری داشتی

□

بر بوی زلف یار پریشانیت نکوست

□

بمیرد زندگانی باز یابد

□

به عطا نام تو در افواهست

□

نشنیدیم عشق و صبر انباز

□

اندک ز دست دادم بسیار می نبینم

□

وی عقل ما سرمست شو وی چشم ما دولت ببین

□

اشتری از تحمل کونین

□

افسانه‌ای ز لعل شکرخای او بود

□

نوید قتل به جان‌های بی‌قرار مده

□

به طالع تاجداری تخت‌گیری

□

چون که واوی که نه مقروست کنی زو نقصان

□

ترک مستوری بده گر عیش مستان بایدت

□

ز اقرار چو تو کوری بیزارم و بیزارم

□

چون خلق یار من شود کان می نگنجد در دهن

□

هر زمان زیر دست رای آرد

□

هدف تیر بلا خواهم دید

□

به دو جام دگر آشفته شود دستارش

□

نبودی یک زمان بی‌جام و نخجیر

□

نسخه‌ای بس بی‌نظیر و شیوه‌ای بس بانظام

□

ور با تو بود دوزخ در سلسله آویزم

□

کانک ازین هر دو برون شد او عزیز جاودان شد

□

کز شراب تو ندانند از زمین تا آسمان

□

ز تشنگی به غایت نه خشکم و نه ترم

□

زلفین چلیپا را با چهره قرینش بین

□

ماه تابانی چو طالع می‌شوی از طرف بام

□

مقام افتاد روزی چندش آنجا

□

مطبخش را دیگ شو گردد اثیر مطبخی

□

چون دوی برخاست توحیدت بتافت

□

اگر بودی شما را پای محکم

□

درآی در بر ما ما دوای هر دردیم

□

شیر بی‌طوق طاعتش روباه

□

ز کوی دوست رفتن، چشم حسرت بر قفا کردن

□

که صد جمشید و کیخسرو غلام کمترین دارد

□

به رسم مجرمان غلطید بر خاک

□

دوروزه منزل و آرامگه چه خوب و چه زشت

□

هیچ دل نیست که دنبال نظر می‌نرود

□

که ز دین بار نیابیم مگر بار کشیم

□

گفت مترس کمدی در حرم امان من

□

پیش قلمت هر ز بر نداند

□

التفاتی به آب حیوانش

□

افراخت سر به سجده‌ی آن خاک کو مرا

□

فرو خورد آن تغابن را و تن زد

□

وگرنه غوطه دادستی جهان را موج رسوایی

□

که دلم مهر تودر عهد ازل ورزیدست

□

در خرابات فنا عاقله ایجادیم

□

که تا دست از تبرک بر تو مالم

□

همه دو دست به هم برنهاده چون کوزه

□

کز پی چاره بر غیر به ناچار شدیم

□

بی طاق ابروی تو نماز مرا جواز

□

زمانه کرد لعبت بازی آغاز

□

زان بنگریزم که آدم را برون کرد از بهشت

□

چون نباشند که من عاشق دیدار تو باشم

□

بدو گفتم که کم زن بیشتر زد

□

که در عشقت همی‌سوزند حوران

□

بی‌شبانروز آسیابان رو

□

یک جا همه مستجاب دیدم

□

کان شوخ تماشا دوست سر برکند از بامی

□

چگونه سنگ می‌برد به پولاد

□

گازر حادثات را شاید

□

زانک دار از روی معنی رایت منصور ماست

□

استاره روز آمد و آثار بدیدیم

□

زان راهب پرحاصل یک بوسه تقاضا کن

□

بو که چون مردان مسلم گرددت ملک سکوت

□

آخر ای شیرین شمایل می‌کشی زین زود و دیرم

□

پای از گلیم خویش چرا بیشتر کشیم

□

یکی را گرد گل سنبل دمیده

□

اجل معتمد هر مه رساند

□

سحر نخواهد خرید غمزه جادوی دوست

□

یکی راه و یکی رهرو یکی رهبر نمی‌دانم

□

در زمین محبوس بود اشکوفه‌های بوستان

□

صعب کاریست این عیال گران

□

مگر که حاجب قصر جلال خاقانی

□

تا محتشم افرازد رایات سخن رانی

□

برایشان کرد نقش خوب را زشت

□

به هرچه روی نهی ناصر تو یزدان باد

□

که بر گرد نام تو گردیده است

□

پس بیان چشمه حیوان کنم

□

مده به دیو تو خاتم مزن تو ملک به هم

□

تا بخواهم زنابکاری خویش

□

تا شور حریفان را در بزم به پا بینی

□

که زیب بخت و سزاوار ملک و تاج سری

□

که هر صف زیر خود بینند زنهار

□

ز سایه‌ی علم و شعله‌ی سنانش زاد

□

زین گلبنان هنوز مگر گل نچیده‌اند

□

در جنب نه آسمان نهادم

□

گفتم خاموش که خر بود به ره لنگر من

□

عیش تلخم همی بیازارد

□

کار خود کرد بخت مقبل من

□

کشید ناله بافغان فغان رسید به جائی

□

دهد ما را سعادت چشم بد دور

□

هست شرک خفی و فحش شنیع

□

عجب مدار که آن عین آن حیوانست

□

که همچون عقل کلی ذوفنونم

□

چون هنر در کمیت خواهد افزاییدن

□

کز درزه رسیده‌ای به دسته

□

ایمن ز بلای ناگهانم

□

به یادگار نسیم صبا نگه دارد

□

سخن را بهره داد از رنگ و از بوی

□

گردن از کاج در ندزدیده

□

هر که ندارد دواب نفس پرستست

□

چون درآید وقت تن در دام ده

□

بخورم یا که ببخشم تو بگو ای شه شیرین

□

در کسوت جبه و عمامه

□

نمی‌پرسی ز احوالم نمی‌کوشی به درمانم

□

شکسته در کله چرخ بیضه‌ی بیضا

□

به روغن نرم کرد آهن ز پولاد

□

بس که با نفس جفا کردم و با عقل ستم

□

بر گدا گر رحمت آرد نبود از سلطان غریب

□

موقوف اشارت بهارم

□

چشم بگشا هر دمی همراز بین همراز بین

□

کاخر چه می‌کنی و کجایی چه می‌خوری

□

در نهایت قدرت عجز و انکسارم بین

□

اگر در وقت جان دادن تو باشی شمع بالینم

□

تواند بیستون را بیستون کرد

□

در جماد و در نبات آنگاه در ما بر سری

□

روی ترش گر کنی تلخ تو شیرین گوار

□

قراری گیر و دم درکش زمین‌وار

□

ولی سودا نمی‌تاند ز کاسه سر نگون رفتن

□

به هر موسم از بس عطاها که دادی

□

که هیچ معجزه باطل نکرد سحر مبینش

□

با علیخان میرزا آن عالم آرای دگر

□

که در ملک سخن صاحبقرانی

□

چو عین شعر به آخر بری بیاموزی

□

می‌دوید از هر سوی میدان چو گوی

□

چونک حجاب دل شود زود قفاش می زنم

□

ای مه غیب آن جهان در تبریز شمس دین

□

آنرا که تو بازیی درآموزی

□

حکایت شب تاریک و روز روشن من

□

تا خواب خوش که را برد اندر کنار دوست

□

که باد افراه را چون دارد او پای

□

انوری باش می‌چه‌گویی هی

□

ما بر این در گدای یک نظریم

□

کان کمان هم هست بر بازوی تو

□

ناگهان سر برزنی از باغ و ایوان همچنین

□

کانچه عالی رای ملک‌آرای معنی پرورست

□

گو از میان مکش تیغ کز کف سپر فکندیم

□

یابد به آفتاب جهانتاب اتصال

□

گران شد هر سری از خواب دوشین

□

گویی که صورت غم و تیمار و دردمی

□

وانگبینم سخت‌تر از زهر کشت

□

شیخ نیم پیش نیم امر تو را بنده شدم

□

مرغان که معودند با آن

□

مباد آنکه اندر جهان تو بمانی

□

که جز این قسمتم از عالم تقدیر نبود

□

در دست آز از پی فصد تو نشتر است

□

بشورانید از آن شاه عجم را

□

گوید قضا تمام شد اکنون طناب خواه

□

چندان که زنده‌ام سر من و آستان دوست

□

چون نشان نیست از میانش چون نشان برداشتند

□

هر نقش را به خود کش وز خویش جانور کن

□

از اول سالش ار برانی

□

تویی چون ساقی مجلس چه تقوایی چه آیینی

□

که بختش را ز تاج و تخت کسری عار می‌آید

□

سکندر داشت آیینه تو آیین

□

در زمان دراعه‌ی کحلی ز سر بیرون کند

□

روی ننماید ترا گردی درو

□

به بهار سر برآرد که من آن قمرعذارم

□

اندر کنار بختم و آن خوش کنار با من

□

کز گرانی چو کوه بعلوسیست

□

سپه غمزه خونخوار نداری، داری

□

گفتمش: والله حالی لایطاق

□

بگفت اندازم این سر زیر پایش

□

در بزم صدر عالم رسم سه‌شنبهی

□

بینم که دست من چو کمر در میان توست

□

کافور نه کافری رباحی‌ایم

□

پر از در شاهوار خندان

□

هست روی از غمت به خون شویان

□

مهر خموشی زدند بر لب قایل

□

هزار گونه ثمر سر بر آورد ز حجر

□

که یک دانه غله صد بیشتر کرد

□

رخ سیاه مه از نور آفتاب سفید

□

تا نگنجد هیچ کل در پوست تو

□

هزار کعبه جان را بگرد تست طواف

□

ما نه چو رنجورکان عاشق آن بالشیم

□

آن نه نان خوردن بود دانی چه باشد مدبری

□

کنون به بند جنون مستحق پند شدم

□

نه از او کیفیتی حاصل، نه حال

□

فرو شوید ز هندوستان سیاهی

□

پشت ابهام از رکوع آن جست

□

نه چون بقای شکوفست و عشقبازی بلبل

□

همی هستم چنان کز عشق هستم

□

ور نه قصد گنبد خضرا مکن

□

ملک و دین را نظیر همچو تو شاه

□

حیف بر آن جان که داغ شوق نهشتی

□

دیدن اندر وی تواند چشم عقل دوربین

□

توانم بر زمین انداخت آخر

□

اختصاص خلقته بیدی

□

کمند زلف تو خورشید را شکار گرفت

□

اگر بودی شما را پای محکم

□

شب دراز ز دود و فغان بسیارم

□

مرا به جای عمل عملهای یونانیست

□

که داد کشتگان را می‌دهد بعد از ستم کردن

□

کاورد رو سوی آن بی‌نام شهر

□

که من یک دل گرفتم کار در پیش

□

برهمه عالم زبر دستی و جباری کند

□

از دست خود بده که ز جلاب خوشترست

□

در معرض این خطر چه سازم

□

سر من در سر این عالم غداره مکن

□

کاندر زمانه طبع چهار و جهت ششست

□

تا بنگری در آینه روی نکوی خویش

□

من که بی‌تاب و توانم دل و جان می‌بازم

□

که بندم نقش چین را در تو خوش باش

□

تا نه زنت غتفره گیرد نه پور

□

اشک شنگرفی چشمست که بر نامه چکیدست

□

نه از آن عید بخندم نه از این عود برندم

□

فراغت دارد از ساقی و از خوان

□

تن زن آنگاه کاسه‌ی یوزم

□

خون بدل آب بقا کرده‌ام

□

لاجرم، از پای تا سر نور شد

□

اگر خود گربه باشد دل در و بند

□

به لطف آینه‌ی جرم ماه بزدودست

□

ور بی تو بامداد کنم روز محشرست

□

که تو آنی که من گدای توام

□

نخله خلد نبتت وسط ریاض و ارم

□

سپاهت از گل قهر آفتاب اندوده

□

مستعد باش که توفان بلا می‌آید

□

گر نه تیغ تو در میان باشد

□

به پیش زخم سنگینم سبک باش

□

چهار آستانست و نه آسمانه

□

در جان می پرست تو کردست اثر شراب

□

روید گل زرد ای جان از خاک سر گورم

□

زنده شد و چابک شد برداشت سر از بالین

□

با صبح قدر خاسته از روی پگاهی

□

به هر تارش گرفتاری، به هر مویش پریشانی

□

نه عبادت کرد عابد، شب، نه خواب

□

پرستاران او را داشت رنجور

□

خدمت این لازمست از بهر جاه و برتری

□

خصم آنم که میان من و تیغت سپرست

□

می‌کشی تا بر من مجنون کشی

□

وی صورتت در چشم من همچون عقیق اندر یمن

□

شکر کن کاندر همه جایی خدایت یاورست

□

زان که خود را بارها گم کرده‌ام در جستجویش

□

کزو چه زلف بتان خاطرم پریشان است

□

ز شیری و جهانگیری چه سودش

□

چون تویی را ثنا تواند گفت؟

□

تا عنان دل شیدا بشد از چنگ مرا

□

ما در بر معشوق ز انده در امانیم

□

ملکان را تب لرز است و حریر است نهالین

□

گردی که مایه و مددش خاک راه اوست

□

لیکن گویم که چون تو دلبر نشود»

□

زد به هر بندم هزار آتشکده

□

زمانه داغ یعقوبی نهادش

□

نسیمی بدزدم به نیسان فرستم

□

تا نسبتم کنند که خدمتگزار اوست

□

دل من برد و تیرباران کرد

□

پیشتر آ تا بزند بر تو هوای دل من

□

همیشه پناهش به یزدان بود

□

اسبان سبکبار و ستوران گرانبار

□

به سیرت عقل اول یا به صورت یوسف ثانی

□

شهنشه زین دومی سرمست گشته

□

می‌آید بوی آشنایی

□

دست آنکس گیر کو از پای در خواهد فتاد

□

حیات گیرد و مشک آکند چو آهو سنگ

□

خوارزم نبیند و دهستان

□

کش ازیشان وا ستانی وا خری

□

جان پی غم هم دوان زانک غمش می‌کشد

□

از برای خدمت خود آفرید

□

لطف گنج است و گنج آن بوم دارد

□

غم جان تو خورده‌ست او چرا در جانش ننشانی

□

ما را مقام بر سر این کوی خوشترست

□

رفتم به خاک تاریک از هر دو خر پیاده

□

بوده ما را از عزیزی با دو دیده مقترن

□

که ای مهر و مهت سنگ ترازو

□

وقت شد ای مردگان حشر مجدد رسید

□

شوی به منعی بکری زمان زمان ملهم

□

به صید آیند بر رسم غلامان

□

وی از تو جهان زنده چون یافتمت باری

□

گفت ازین بگذر که اینها هیچ درویشانه نیست

□

آن رفتن راهوار عاشق

□

بی‌زحمت جگر تو ببین خون چه کاره‌ایم

□

کو طمع آنجا که آن نعمت بود

□

زان موج بیرون از جهت این شش جهت جنبان شود

□

هرچه باشد، خود به غارت می‌برند

□

نه از چشم بد بلکه از چشم خود

□

مانند زلیخا شده در عشق جوانی

□

سرپنجه صبر ناتوانست

□

به جز عفو تو عذرخواهی ندارم

□

ز تو است ای معلا همه کار و بار مستان

□

نهانش سد هزاران زهر در نوش

□

تا بیند کان طراز آمد

□

محتشم را بهر این دولت دعا خوان یافتند

□

خدائی جدا کدخدائی جداست

□

در میان وسوسه او نفس علت خوان تویی

□

بر مسند سلاطین دربان چه کار دارد

□

هله گرمی تو بیفزا چه کنی جهد مقل

□

چون شکر در گداز از آن شیرم

□

ورنه خود باطل بدی بعث رسل

□

صبر و قرار و توبه و آرام می‌رود

□

ترک شد آئین رب العالمین

□

همان خطبه خوان باز بر منبرش

□

بر دیده و چشم خود بمالی

□

که ترک دوست بگویم تصوریست محال

□

زنده در زیر کفن باید شدن

□

ز بند ما نیارد برجهیدن

□

تو پا می‌بینی و من پر تاووس

□

چه ز جامه کن گریزد چو کسی قبا ندارد

□

برخیز و می بیار که برخیزد این حجاب

□

وز آنجا خرد چشم بربسته بود

□

به دست بوالعجب آیینه داری

□

پای کوبان دست می‌زد در جنون

□

که در دنیا بهشت و حور خواهم

□

که دیدم غیر او تا من سکون یابم در این مسکن

□

چون سیه گشتی اگر نور از تو بود

□

فرخ شوی از مقدمش کالصبر مفتاح الفرج

□

منم که طبع من از خرمی بود ترسان

□

به فرمان من کرد ملک سخن

□

تاج شهان همی‌بری ملک ایاز می‌کنی

□

دلی چه باشد و جانی چه در حساب آید

□

تا نمیرد ز خود نشان نرسد

□

و آن را که گوید آمین هم دوستکام گردان

□

عزیزان را عزیزی او دهد او

□

در دو عالم عاقبت او خاصه ایزد شود

□

تاج سر جمیع سلاطین روزگار

□

آتش سودای تو آب حیات

□

نی به گنه همی‌زنی نی به پسند می‌دهی

□

هیچ می‌دانی کز آنساعت دلم در بند اوست

□

پس بدانک هر دمی ما می رویم

□

خواهی چنین گم شو چنان در نفی خود دان کار من

□

تا چو بینی روی خود یادم کنی

□

در رسن کرد سر خود ز رسن می‌نرود

□

آنکه داده خرمن دینت به باد

□

ره آورد عرش او فرستادمان

□

قبله‌ها گردد یکی گر تو شب افروزی کنی

□

مدعی در گفت و گوی و عاشق اندر جست و جوست

□

چشم بر راه بیقرار تو من

□

چو مات شاه شدم جمله لعب را بردم

□

زدی بر نیستی نیرنگ هستی

□

پرهات بروییده پرهات مبارک باد

□

هست خوش خاصه کز افراط مکرر بازند

□

سه دوری در آن خط گرفتار شد

□

تو از بی‌چونی و در چون نگنجی

□

که تلخ از آن لب شیرین مقابل شکرست

□

تن گفت خاک و جان گفت سرگشته همچو بادم

□

فلک که کره تند است ماش رام کنیم

□

دانک بهر خویش چاهی می‌کنی

□

بی خطی گر پیشم آید ماه رخساری چه شد

□

از فروع و اصول، کرده شعار

□

خضر درین چشمه سبو بشکند

□

از هر دو فراق وارهانی

□

گو برو با جفای خار بساز

□

در سخن آمد به حرف ابر گهرپاش شد

□

بحریان را هله این باشد معهوده و فن

□

مگر شیرین لبی را درخورآید

□

که هرک از گفت خامش شد عوض گفت ابد بیند

□

که آب گردد و بر روی آسمان بدود

□

گرد جهان دست برآورد چست

□

که روشنتر از این نبود نشانی

□

جانم آمد بلب شراب کجاست

□

زهی شهری که من بنیاد کردم

□

از گل سرخ پر شود بی‌چمنی کنار جان

□

نور چشم و دل شد و بیند بلند

□

ولیک از دام او پرواش نبود

□

رفته باشی در جهنم، سرنگون

□

دگر گوهری سر برآرد ز سنگ

□

در مکتب درویشان خود ابجد و حطی نی

□

جفاست گر مژه بر هم زنم ز پیکانش

□

کز بی خبری یابی آن چیز که جویانی

□

وعده‌ها اندر سر رندان مکن

□

چو زلف خود پریشان و مشوش

□

از وفا رست جفا هم به وفایی برسد

□

افزوده بر ممالک صد ملک دیگرت باد

□

بهر مرکزی مایه‌ای می گذاشت

□

ز درد خم‌های خسروانی

□

کی کمال صرصرش آید بدست

□

ما بوم نه‌ایم ار چه در این بوم رسیدیم

□

در زبان نامده‌ست آن که منم

□

او چنان شعله بر آن خرمن گماشت

□

زیرا دعای نوح به شب مستجاب شد

□

ختم کاشف، از سرشت خوب و زشت

□

گر تو برانی به که روی آوریم

□

گر چه سر خم بسته است از کهگل پنداری

□

بهره ندارد ز عیش هر که نه حیران اوست

□

که یک همدم تو را همدم نماند

□

تو زخمه زنی من تن تننم

□

چو چشمش نیست سر کوبد به دیوار

□

آن آهو را کنون شکارید

□

دهند دست معیشت به هم رمض و اصم

□

جهان کان گوهر شد او گوهرست

□

دفعم بمده به شیوه‌ها نی

□

که پیش اهل دل خاتم حجابست

□

از این جهان جدایی بدان جهان وصال

□

شمع کشی دیده کنی در نظر و منظر من

□

مرده گشت و زندگی از وی بجست

□

در سجده دوست کوست مسجود

□

نفعی ندهد به تو اسطرلاب

□

معلق چو دودیست بر اوج کوه

□

دلا می‌سوز دلبر را سپندی

□

که شبیت خون بریزد که در او قمر نباشد

□

کار هر نازکی و رعنایی

□

کو آسمان کو ریسمان کو جان کو دنیای دون

□

گذرهای خوش و می‌های بیغش

□

بگویم هر چه من گویم شهی دارم که بستاند

□

که هرچندش به جوشانی شود صلبیتش کمتر

□

غسل ده این منبر از آلودگان

□

که نبود شرط در جمعی شکر خوردن به تنهایی

□

چون فکندی بر همش در هم شکن

□

بی‌زبان هیهای دل هیهای دل

□

که من نماز شما را لطیف ارکانم

□

در سیاست پوستش از سر کشید

□

نیمی دگر چرنده شد و زان همی‌چرید

□

که می‌خواندشان، مصطفی قرةالعین

□

نیست عجب زادن گوهر ز سنگ

□

که ای خورشید خوب اسرار چونی

□

توان خرید و نشاید خرید اسیر از دوست

□

منصور ز شوقت به سر دار برآمد

□

می جهاند تیرهای بی‌کمان ای عاشقان

□

نه بر هرکس که آید در گشایند

□

تو ماه و ما استاره‌ای استاره با مه یار شد

□

که ازین شغل خسیس‌اند عزیزان همه خوار

□

یکی نیمه‌تر گشت و یک نیمه خشک

□

بدرقه باشد کرمم بر تو نباشد خطری

□

بوسید آستانه و خدمت رساند و رفت

□

نزد خم ای جان عمم که منم خالوی خم

□

از آن چشم کرشمه وزان لب شکرافشان

□

که مرض آمد به لیلی اندکی

□

باغ ارم سقر شدی بی‌تو به سر نمی‌شود

□

به هر کجا که روی، ذکر من بود در کار

□

درو صورت خویش بشناختم

□

این شهید روح را هر لحظه خوشتر داشتی

□

ور هست در مجاورت یار محرمست

□

من نعره‌زنان کجات جویم

□

خیمه توست آخر ای سلطان مکن

□

بفرماید شهنشه فکر ما چیست

□

کارغنون را زهره جان ساز کرد

□

وقف ترازوی اوست سنگ ترازو شکن

□

جهان از طبیعت نوائی گرفت

□

که بشناسد سواری از غباری

□

در جهان کس نیست کو خون منش در خورد نیست

□

نفسی زین دو برونم که بر آن بام بلندم

□

که تویی آفتاب و مهتابم

□

وز شما چاره و ره ارشاد خواست

□

تا سر تجلی ازل جمله بیان کرد

□

همواره نه این دلو را طنابست

□

خود دو جهان حلقه تسلیم اوست

□

نداری پای آن خر را شکالی

□

مفتکر توام چنان کز همه خلق غافلم

□

در دوم توی هست عین مجاز

□

از این مرغان نیکو پر برون کن

□

صدف را غیر بادی زو به کف نیست

□

که او خورشید اسرارست و علام الغیوب آمد

□

چشم نمناک که از غیر درو نیست غبار

□

همان چون ددان بر کشیدن غریو

□

هوا را زیر پا آرد شکافد کره ناری

□

چو بر قمر سر چوگان عنبری بشکست

□

که ز تیر خرکمان نگریختم

□

به گناه چون که ما نظر حقارتی کن

□

قدس دیگر یافت از تقدیس او

□

کان چرخ که شد دوتا چه دارد

□

تا کند ظاهر، عیارش بر محک

□

شیر خطا گفتم شیر افکنی

□

رو ترک فلانی گو تا بیست فلان بینی

□

زاری به فلک نمی‌رسانم

□

چه سود چون ز مکرش یک‌دم امان ندیدی

□

به پیش خلق هویدا میان روز صیام

□

فکنده بر لب جو خشت سیمین

□

خطر باشد که عمری دست خاید

□

کز آهوئی چو تو با صد هوس رمیدم و رفتم

□

نگارنده‌ای بودشان از نخست

□

همچو کباب قوتی همچو شراب شاده‌ای

□

هم چنان با خود نشین با خود به هم

□

صد فضل دارد این بر آن کان جا هوا این جا منم

□

تا که افروخته ماند ابدا اخگر من

□

خویشتن را مخلصی انگیختند

□

تو مپندار که روزی همه بازار تو دارد

□

ببین تا بدست که دادی عنانرا

□

چه از جنس یونان چه از جنس روم

□

برآوردم یکی شکلی که بیرون از گمانستی

□

از جگری همچو تنور ای صنم

□

از دشنه‌ی چشم آن پریوش

□

تا که بگوییم تویی حاضر و مستفید من

□

از آن شد طعمه‌ی باز شکاری

□

بر همه پاینده باد سایه رب العباد

□

به غیر بانگ اجابت بگوش جان مرساد

□

پدید آمد از برق او ماه و مهر

□

زان سوش روان کرده آن فاتح ابوابی

□

بی‌بها بنده زر خریده‌ی تست

□

در نقب زنی مگر که مورم

□

ای مالک یوم الدین‌هاده چه به درویشان

□

صورت قصه شنو اکنون تمام

□

تا جان نشود جادو جایی بنیاساید

□

در حضرت مصطفی رسیدیم

□

طراز سخن بست بر نام شاه

□

شانه عقلم ز فرقش یاوه کرده شانگی

□

که ما را در میان سریست مکتوم

□

غور چنین غار آشکار نیابی

□

چند چو سایه دوی در پی این دیگران

□

چو خرما خام باشد نیست شیرین

□

در غار دل بتابد با یار غار ماند

□

مرا صحیفه‌ی حالات خویش مد نظر

□

گلشکرش خاک سر کوی تست

□

نه بستان و گلستانی نه کان شکر و قندی

□

از حیا آب کند گوهر عمانی را

□

چون تیر تو اندازی پس من چه سپر گیرم

□

سینه سیه یافت مگر دایه شب را دل من

□

دود او ظاهر شود پایان کار

□

بی مهره تو جانم کی نرد دغا داند

□

آنکه خود را زین مرض آزاد ساخت

□

به سرسبزی آنک تو داری کلاه

□

که پیدا نیست دریا را کناری

□

با همه عیاری از کمند نجستیم

□

زاهد پشمینه پوش ساکن خمار شد

□

که از کمال کرم دستگیر اغیارم

□

و را در وحدت می گفتگو نیست

□

آن سکته حیرانی بر گفت مزید آمد

□

بر دوزخ افکند گذراند ازدش زتاب

□

جز تو که یارد که اناالحق زند

□

فتد بی‌اختیارش اختفایی

□

جهد کن تا حاصل آید این صفت

□

نیابد سر لطف ما مگر آن جان که بگزیدم

□

کز ذوق عشق از سر و دستار فارغیم

□

زنده گشته هم عرب زو هم عجم

□

ور رهزن دین بود کنون قدوه دین شد

□

وام تو چون باز دهد؟ بینواست

□

موی شکافی ز سخن تیزتر

□

کاین قافله رفت تو به خوابی

□

بر من مده که خویشتن اقرار می‌کنم

□

یک پر بنماند ارچه به صد پر بپریدیم

□

مقعد صدق بررود صادق حق گزار من

□

که خود را برد و بر آهن ربا دوخت

□

هلا بر غاسل و مغسول می‌خند

□

این لطف هنوز لطف عام است

□

قالبش از قلب سبکتر شده

□

که هست اندر رخش پیدا فر و انوار سبحانی

□

وز سر کوی تو آهنگ سفر بود مرا

□

چو تو پیدا شوی از اهل دینم

□

در جهل او صد معرفت در خامشی گویا چو ظن

□

مرء مخفی لدی طی‌اللسان

□

برگذشت از نه فلک بر لامکان باشنده شد

□

مکر و حیله، بهر تسخیر عوام

□

سایه‌ای از پرده پیغمبریست

□

بشتاب که از فضلش در منزل اجلالی

□

به هر جفا که توانی که سنگ زیرینم

□

جز خون جگر مرا چه بگشاید

□

زفت کن پیل عیش را خرطوم

□

کجا کز عشق حرف تازه‌ای نیست

□

اقبال آن جانی که او بی‌مثل و بی‌اشباه شد

□

واهمه صد بار بیش گفت بگو الامان

□

روز برآرنده روزی خوران

□

کز درون بحر دانش صافیی نی درده‌ای

□

ریح الصبا سارت الی نجد و قلبی قد صبا

□

منصور تو را گوید بر دار سلام علیک

□

می جان نوش و از آن پس همه را میدان بین

□

از هنر وز دانش و از کار خود

□

چون برشکنی طراق خیزد

□

می‌نهم پریشانی بر سر پریشانی

□

نشسته بر سریر پادشاهی

□

هم عاشق و معشوقی هم ناصر و منصوری

□

روا داری که من بلبل چو بوتیمار بنشینم

□

تا در آشامم که مستم این زمان

□

یک ده چه زند میان طوفان

□

سریر جاه بخشد سربلندی

□

خضر و الیاسی شد و هرگز نمرد

□

چو ریخت در دو نفس شد برش ریاض آرا

□

کز جذر اصم زبان گشاید

□

جای هر عاشق ورای گنبد خضراستی

□

مگر حال پریشانم شنیدست

□

چون سوی موج خون روی در خون بود خوان کرم

□

زانک این سنت ز نااهلان بود ناچار من

□

بهر بخشش از بر شه آمده

□

نقبی بزد از نصرت و نقاب درآمد

□

این خودآرایی و این تن پروری

□

بدین زودی مکش لختی بدارم

□

نیابی از فلانی و فلانی

□

تو بر کناری و ما اوفتاده در غرقاب

□

نه بوی همی خرند و نه رنگ

□

مقصود ناطقان همه اصغای خامشان

□

نگه را گرم جولان می‌توان ساخت

□

بر چنان نور چه پوشیده شود

□

با او همه‌وقت همعنان باد

□

امان باشد؟ که فردا باز کوشیم

□

اگر دانستیی پیشت همه هستی عدم بودی

□

یا صنوبر یا بلای خلق یا بالای دوست

□

مگر تو راهبانی من چه دانم

□

چون جنت است رفتن چون کوثر است مردن

□

پاک دار این آب را از هر نجس

□

ماهت اندر بر سیمینش به رحمت بفشرد

□

اجمال افزود مفصل آن

□

بگرداگرد آن مهد ایستاده

□

فقیر ذوالفقاری تو از آن خنجر چه غم داری

□

که من مستی و مستوری ندانم

□

رخش کبرت را عنان چندی کشی

□

امید نامسلم را رها کن

□

به سر افکنده خسرو فکر یغماش

□

گر خرد شدست این دل زان زلف شکن دارد

□

ز آفات زمان بادا نگهدار

□

ریزم که حریف نازنین است

□

گر پشتی او نبود پشت همه بشکستی

□

پرده سوزی به پرده سازی نیست

□

من ز شرم جان پاکت همچو عمان می برم

□

در گردنم درافکن و سرمست می‌کشان

□

صد هزاران زخم دارد جان ما

□

قیامت می‌شود ظاهر چو در اظهار می‌آید

□

وز غم نه افتاب برآید دگر نه ماه

□

فساد طالعش را می‌شناسم

□

که می‌دانم که بس بی‌دست و پایی

□

ما تماشاکنان بستانیم

□

هزار آه ز شوق رخ نکوش بر آورد

□

دیده‌ای شو گرت روپوشی نماند گو ممان

□

نبینی کاصل گل از آب و خاک است

□

تیر زهرآلود را بر جان احمق می‌زند

□

چون عشق را کمال برون آرد از قصور

□

وز پی خلفی چو شمع بی‌نور

□

جهان در پای اسب او غباری

□

کم گیر پشه‌ئی ز همای آشیان ما

□

بپرد کبوتر دل سوی اولین مطارم

□

طمس البدر هلالا خضع القلب و اسلم

□

وا ندارد کارش از کار دگر

□

در فعل کند تیغی در ذات سپر سازد

□

به که بسنجی کم و بسیار را

□

چو طرفه گو سخن سربسته دارد

□

گر نکند وصال تو بار دگر بهانه‌ای

□

به قامت تو و گر سر بر آسمان سایند

□

سر فدا باید کردن تو ولی آن نکنی

□

پس از این نشاط و مستی ز صراحی ابد کن

□

که دارد کار شیرین شکر ریز

□

کم جو وفا از این‌ها چون بی‌وفات کردند

□

سالک راه تو گشت آخر به استصواب دل

□

فرزند خصال خویشتن باش

□

اگر بودی مسلمانی مذن بر مناره ستی

□

بخون لعل کند بر بیاض دیده سواد

□

با یار خود آمیختم زیرا درون پرده‌ام

□

وز چون تو شهی گردد هر خاطرم آبستان

□

کز ستمها گوش حس باشد نجس

□

نه شاهد بر سر بیمار باشد

□

نوشیروان و هرمز و دارا را

□

با روح چو روح سازگارست

□

تو بدری از کجا گیرنده باشی

□

روی درهم کشد مخوانش مرد

□

گر زلف او مرا سر مویی امان دهد

□

سرا که بی‌ستون شد نه پست گشت ویران

□

چه می‌گویی در این اندیشه دستور

□

چه دانی تو که درد او چه دستان و قدم دارد

□

پاسبان ملک و ملت پادشاه انس و جان

□

به نامحرم نگویند آنچه بینند

□

کامروز حلال است ورا رازگشایی

□

زیرا که ناپسند تو کس را پسند نیست

□

نه آن مستی که شب آیی ز شرم خلق چون کزدم

□

از من او دیوانه تر شد در جمالش مفتتن

□

جان فرعونان بماند اندر ضلال

□

پیش از آن دم که زمانی به زمانی نرسد

□

قاطع وصل کلمان حق است

□

به اقصی الغایت اقصی رسیده

□

تا ز بس پنهانی از پنهان شدن پنهان شدی

□

گاه چون مجمره‌ام دود به سر بر می‌شد

□

عاشقی دیوانه در روی افکنی

□

حشر گردی در قیامت با سگان

□

نهال آرزویش بارور شد

□

همان عشقم اگر مرگم بساید

□

هر یک نفس ز فرقت او مرگ دیگرم

□

جسم ملک است و جان ملک است

□

ز تبریز نکوآیین به قدرت‌های ربانی

□

طاقست ابروی تو و با ماه گشته جفت

□

صاف و تابنده و خوش چون در مکنون باشیم

□

دم درکش و باش مرد الکن

□

زخم بر ناقه بود بر ذات نیست

□

تا زمین سبز شد و باسر و باسامان شد

□

جمله مهتابند و دین تو، کتان

□

که باور کردنش آمد محالم

□

بخت بداد خاک را تابش زر جعفری

□

کدمی بر فرش دیبا می‌رود

□

بی عکس رخت به جام ظن برد

□

هر حرکت که تو کنی هست در آن لطف دفین

□

سرآرم با گلی بی‌زخم خاری

□

خاک را عنبر کند او سنگ را لل کند

□

هر دمی در پیش شه، سجده رود

□

ترش روئی به شیرین در اثر کرد

□

ز کف بگذر اگر اهل صفایی

□

زانک رسمست که برجامه فشانند گلاب

□

همچو ماه چارده می تاختیم

□

باقی قماشت کو ای دلق کشان من

□

ماه را زان زخمه رسوا می‌کنند

□

آن سر و پای همه بی‌سر و پا می‌رود

□

آید ز صدا: کجاست دلدار؟

□

که باداش آن جهان پاداش ازین بیش

□

تو سرمه دیده یقینی

□

دلت نسوزد که بیچاره بار من دارد

□

تا برین فیروزه‌گون طارم زنم

□

اهرمن گر ملک بستد اهرمن بد اهرمن

□

پرش ساعت به ساعت خسته تر بود

□

در جهان جز جگر بنده نمکسود نکرد

□

در علف خوردن نمی‌گشتی تباه

□

پیدا نه خلیفه نهفته

□

داندی خورشید بی‌گز کز مهان بیش آمدی

□

شب همه مهتاب پیماید ز سوز

□

تو شاد گل ما شاد تو کی شکر این احسان کنیم

□

از هوای تو بند بشکستیم

□

موج آن ملکش فرو می‌بست دم

□

چو سنگ آسیا جانم بر آن پیغام می‌گردد

□

از قعر جان ماتمیان آه پرشرار

□

کجا گنجد بهشتی در گیاهی

□

ز سر خضر چون موسی شوی در فقر هارونی

□

شب بگذشت از حساب روز برفت از شمار

□

شرح آن لب بر زبان جان رود

□

کوه احد جنبان شود برپرد از محراک من

□

حلی بربسته ز انواع نوادر

□

امان یابند از موجی کز این بحر سعید آید

□

کاش بودی این دل سرگشته در فرمان من

□

از آن گستاخ روئیها خجل شد

□

صد برگ فشان از آن عصا دیدی

□

مرو از راه که آن خون دل فرهادست

□

یک بار دگر ببین نیازم

□

می رقصم در آتش مانند سپند ای جان

□

زهره‌اش بدرید و لرزید و بمرد

□

اگر از شعله بسوزد نه که حلوای تو دارد

□

نیست امید که همواره نفس بر گردد

□

همه در در کلاه و حلقه در گوش

□

چون سنبله شد دانه در این روز خرابی

□

کو را خبر ز مشغله عندلیب نیست

□

گرم خوانی ورم رانی تو دانی

□

همه حقیقت گردد اگر مجاز کنم

□

همی‌کردند بودن را شماری

□

هر چه از کان گهر گوید بهتان باشد

□

هر یکی دارد ز ذات خود صفات

□

کنم گر گوش داری بر تو روشن

□

نام کسی گو که از او چون گل تر خوش دهنی

□

چون منظر مینو کنی این چنبر مینا

□

ور نه به بازارم چه کار وی را طلبکار آمدم

□

از جذب نور ایمان در جان کافرش زن

□

مال شه بر یاغیان او بذل کرد

□

هر ناله‌ای دارد یقین زان دو لب چون قند قند

□

الهی به حق نقی و به عسکر

□

دارنده پاس دیر بی‌پاس

□

نزایی و نزایی و نزایی

□

و گر خود ره به زیر پای پیلست

□

وی عجب نیست مرغ و دانه پدید

□

گر چه گنجی درنگنجی در جهان

□

مرا هم در شکنج دام کاریست

□

هر نقش که اندیشی در دل به تو بنماید

□

بهر دین، یک ذره ننمودی شتاب

□

خجل کردی مرا از مردمی‌ها

□

بی‌عیب خرد جان را از جمله معیوبی

□

دامن کوه پر عقیق مذاب

□

در زفتی فارس نگر نی بارگیر لاغرم

□

در مقام عشق بینی پیر را برنا شدن

□

او برین در نیست نقش پرده‌ایست

□

از این شیره بسی مل می‌توان کرد

□

زانکه یک کار سزاوار نداشت

□

قدر خان بنده و قصر غلامت

□

قناعت بر یکی تفاح تا کی

□

که محالست که حاصل کنم این درمان را

□

یک کوزه‌ی آب زندگانی

□

وگر باشد شبه تابان کجا دردانگی کردن

□

در او هر جانور از نیک و بد جمع

□

تا چه خوش است این دل من کو کندش منظر خود

□

حد بی‌حد باز بی‌حد را سزاست

□

که یاقوت تو بیرون آمد از سنگ

□

که این دم رستخیز سحرهایی

□

تا درین حضرت دروگر گشت نوح

□

چیست یعنی من ز سر خوش نیستم

□

مقعد صدق اندرآ خدمت آن ستانه کن

□

تو مزن لاف ای غم و رنج روان

□

سبک روح کند راح اگر سست و گرانید

□

بس معانی کز دهانت بوده دور

□

به شیریت در سرایت کرد خوابش

□

بشتاب چه می مولی آخر دل ما خستی

□

چنان بگرید سعدی که آب تا کمر آید

□

زانکه در کار تو جان در بسته‌ام

□

پیش نشستی به لطف کای چلپی کیمسن

□

که عشق تازه گردد دیر بنیاد

□

خیز با ما جان بابا روز شد

□

جسم و جان باشند عقل و شرع و نقل

□

شفیع آرم بتو بی خوابیم را

□

چو وا شد جانب توحید جان را این چنین بابی

□

هست همچون صورت آن تخته هیچ

□

که من از جانب مغرب مه انوار برآرم

□

تمام گوهر هستی خویش بنمایم

□

در دلش ظلمت زبانش شعشعی

□

منبت آن شهره نوبهار نه این بود

□

به ز خارف عالم حس، مغرور؟

□

که چندین خرمی در ما اثر کرد

□

که خماری است جهان را ز می و بزم نباتی

□

از مراد یک نفس چندین مناز

□

ذره‌ای هستی است هر جایی

□

گاه میش لقب نهم گاه لقب خمار من

□

وز آن یک دم نصیبش یک نظر بود

□

شکر کز آن گشت باز تا به مقام اوفتاد

□

به هدایت مهدی دین‌پرور

□

دهد پروانه‌ای را قلب داری

□

حیف است کز این روح تو محروم بمانی

□

هیچ ناظر را نمی‌بینم که او منظور نیست

□

اگر من فاشم و بیداد کردم

□

در ما گریز زود که ما برج آهنیم

□

معده‌اش نعره زنان هل من مزید

□

سگ ما بانگ زند تا که شبان برخیزد

□

عنهم، فی‌العشق روایات

□

به صد فرصت نشد یک نکته بر کار

□

زان خنده چه بربندد ای مه تو که را مانی

□

یک نفس ننمایدت این حال روی

□

همچو سایه ز پس دوانم کرد

□

در آن رموز نگنجیده نظم حرف و کلام

□

که در دستت کمند زیرکی نیست

□

در عربده ویران شده دستار درآمد

□

ای مجرم عاصی نامه سیاه

□

که نفرین داده باشد ملک بر باد

□

کز آن یابند مردان خوشگواری

□

ز ایمان در گذر کایمان حجابست

□

چرا خربنده باشم من براقی زیر زین دارم

□

دست بازی نگر آن سان که کند شوهر و زن

□

نیست گنجایی دو من را در سرا

□

حسن و جمال آن مه نیکولقا ببرد

□

سیر کردن در وجود خویشتن

□

به صد گونه کشد عیب کسان پیش

□

سر ز فلک برون کند گوید خوش ولایتی

□

تن زد آن سرگشته‌ی فرسوده زود

□

زانکه گشتم چون کمانی بی‌تو من

□

بازگویی صفت عشق به روزان و شبان

□

که چون شیرین به هامون بارگی تاخت

□

بر گرد میان من دو دست کمر سازد

□

بی باکی این دست، داستانست

□

که نتوان کرد با یک دل دو مستی

□

ز تو باشد که آب آسیایی

□

مستی که گشت بیخبر از باده‌ی الست

□

زانک گر ز آتش برآیم همچو زر من بفسرم

□

پیش چراغم می کشی تا وا شود چشمان من

□

نه از آن که جو چو زر جوهر شدست

□

گر بر فرعون مار باشد

□

هست در گلخن، میان بوستان

□

که بس رونق ندارد کام از تو

□

ما را به قضا چه می‌فریبی

□

جز چنین گلگونه اینجا روی نیست

□

نه گرفتار ننگ و نام بود

□

وز ذوق نمی‌گنجد در کون و مکان ای جان

□

به بیرون بر زند عشق از درون سر

□

کی ما و من فلان دین باشد

□

ساز عبرت رهنمای سیر خود

□

چو اندام کباب از آتش تیز

□

هم فربه عشقم من هم لاغر حیرانی

□

دایما روح القدس مبهوت بود

□

برون آرد تو را لطفش از این تاریک غار ای دل

□

با دست اشارتم کرد که عزم سوی ما کن

□

هر نفس خواهد که میرد پیش تو

□

ز هر همسایه‌ای درهم نگردد

□

مدعای تو از آن، حاصل نشد

□

کلاه کیقبادی کژ نهاده

□

شود دروازه عشرت از آن می‌روی در بازی

□

تو اگر تیغش زنی جهل است جهل

□

سزای درد این مسکین یکی مسکن نمی‌دانم

□

با چنان پرها چه غم باشد تو را از آب و طین

□

به زنجیر از جنون آمد به گفتار

□

کو به ناگه وصف آن دو نرگس جادو کند

□

بر پیشباز مرگ فرستادت

□

ز محرومی و سیری هر دو مردند

□

من نرسم لیک بدان هم تو رسانم که تویی

□

خون خلقی می‌خورد از نا مسلمانی که هست

□

ای مادر و پدر تو جز تو نسب ندیدم

□

درمانده گشت دل که چه گوید کدام کن

□

هر یکی آبی دهد خوش ذوقناک

□

تا هر دل سودایی در خود شرهی یابد

□

واجب و مفترض بود نه مباح

□

نهادن منتی بر قصر شیرین

□

لرزان نبدی گر ز بقا مقتبسستی

□

کی توانی کرد حل اسرار عشق

□

گویند به جان فزایی آمد

□

وگر خداصفتی دانک کدخدات منم

□

نگردد پخته از وی هیچ خامی

□

شیرگیرش که بود تا که زیان تو بود

□

زان به هر یک صدق، تشبیه حق است

□

کس در نزند به سیم و زر چنگ

□

دست تو گرفته‌ست او هر جا که بگشتستی

□

اوست دایم بی‌نظیر وناگزیر

□

این عجب بیدار چونت یافتم

□

در تیره خاک حرص مغرس نمی‌کنیم

□

مر مرا کشتی چه صورت می‌زنی

□

آن شهان کز بهر دیدار آمدند

□

آن کاخ همایون زرنگار است

□

از باد بروت خود بمیرد

□

فاوقد بیننا نارا یطفی نوره ناری

□

تا چو اویی را تواند داشت دوست

□

اندر ره دین شیوه‌ی کفار گرفتیم

□

یا خار در گل یاوه شد یا جمله گل شد خار من

□

چراغی زو به غایت روشنی دور

□

کان وسوسه در دلت نیاید

□

قم والق النار فیها بالنغم

□

دانای برونی و درونی

□

تو خشکی قدر باران را چه دانی

□

زانکه ماوای جاودانه ماست

□

بر ما بزن که ما ز شعاعش منوریم

□

لاحول بود چاره و انگشت گزیدن

□

هر دمی در وی خیالی زایدت

□

نخروشد نترنگد چه کند

□

پیوند علم و جان سخن کاه و کهرباست

□

افغان ز دو نازنین برآمد

□

سر ازل بگویدش بی‌سخن و عبارتی

□

منجوق و لوای عز والاست

□

زانچه بنگاشت در ازل نقاش

□

کلیدی را بیاموزد کلیدان را فریبیدن

□

قرار این داد شیرین شکر خند

□

درده می رواقی زین مختصر چه آید

□

کس بهره از زمانه بجز یک زمان نداشت

□

کاقبال رفیق و بخت یار است

□

غذای گوش‌ها گشته به هر زخمی و هر تاری

□

روشن بگو که چشمه‌ی آب روان کجاست

□

گر چه زارم ز غمش همچو هلال عیدم

□

به هر سو غیر این سرمای بهمن

□

در دل و جان روید از وی سبزه‌زار

□

وین دردی درد آبدست آمد

□

در مقایل، خویش را دانسته شیء

□

دم‌الاخوین او خون سیاوش

□

آبی دهدت صافی زان بحر که دررفتی

□

ریش خود دستارخوان راه کرد

□

شدم چون ذره سرگردان کجایی

□

دود برآمد ز دل سوخته شد کاه من

□

به داغ کهنه و نوگشته پنهان

□

زانک مرا به هر نفس لطف تو همنشین کند

□

اگر این سفره میهمانی داشت

□

نخفتی هیچ شب ز اندوه و تیمار

□

پروانه او سینه دل‌های فلاحی

□

گوئی لب تو هم شکر اندر دهان نهاد

□

چه غم که خراب شد دکانم

□

کو طوق و کو آویزه‌ات ای در شکافی سرنگون

□

ور بود زنده ز دریا کی رهد

□

گه از صله گه از سیلیش رندد

□

چه بود بهره‌ات از کیسه‌ی طراری چند

□

دریغا کاین غرور از عشق دور است

□

تو بگویی که بروید پی تو آنچ بکاری

□

وعده کرد و سیم و زر بسیار داد

□

من بیچاره آخر جان ندارم

□

پادشاهم چرا شبان گردم

□

که تا گشتند این روحانیان رام

□

می‌جو سوار را به نظر در میان گرد

□

ترا نیز چون خود تن آسان کنند

□

بخوبی عالمت منشور داده

□

هم قبله از او گشتی هم کعبه رخش خستی

□

چون بیفشاند دست از خاک من

□

ما باده خاکیت چشانیم

□

گر نه قلبی بنما وقت ضرر خندیدن

□

کی کنی توبه ازین توبه بگو

□

هر قطره‌ای به قهرش مانند تیر باشد

□

از بهر طفل روح دبستان نمی‌شود

□

ندیدم جز خماری خشک در سر

□

دفع هر ضدی به ضدی دفع ناری کوثری

□

جانش در یک دم به صد سر پی فتاد

□

کی تواند گشت هم‌بازوی تو

□

بر ما بهشت را چو سقر می‌کنی مکن

□

که این صورت تقاضا می‌کند دور

□

من دنه مسکیه نفاح

□

رهبر نشدت به طریق هدا

□

به ترکی داده رختم را به تارج

□

گه لب بگزیدی و گهی دست خلیدی

□

ز مخموری تو گوئی ناتوانست

□

دامن دامن ز گل بچینیم

□

بر گبر کشته تو چه غزا می‌کنی مکن

□

از همه کار جهان بی کار ماند

□

وی از تو دل صاحب نظر مستان سلامت می‌کنند

□

رجلها، مرفوعة للفاعلین

□

کواکب را شده در پایها خار

□

که بی‌مه شب بود دلگیر و تاری

□

با چو صدیقیش هرگز کین بود

□

نگین مسین تو زنگار دارد

□

آن به عین ذات من تو کرده‌ای ای ممتحن

□

تو لب می‌بینی و دندان که چونست

□

کان کس که طلب دارد او کان ذهب بیند

□

من از هر کار بهتر دیدم این بازارگانی را

□

نه زین بیچاره‌تر یابی حریفی

□

وی شیر ز مرغزار می‌آیی

□

بوئی از طره فرستاده که این باد بهارست

□

سرمست نبیذ احمر آییم

□

او نیز می پرسد که کو آن دزد او خود در میان

□

عقل کل بر نفس چون غلی شود

□

پس جان ز چه عاشق دعا شد

□

خاصه، تشریح و ریاضی و نجوم

□

نثار اشک بین یک پیل بالا

□

اگر زان بی‌نشان گویم نشانی

□

می‌روم هر جای چون هر جاییی

□

تا برون آیم ازین زندان ز تو

□

در میان جان ما دامن کشان

□

گو کس روانه کن که در نوحه گر زند

□

امروز در این لشکر جرار برآمد

□

گوشی به حرف واعظ پرگو نمی‌کند

□

چون عشق آمد چه جای پند است

□

از چشم ویش ندیده استی

□

صنع بین گردد، بسی رازش دهند

□

کو آب حیات آمد در قالب همچون خم

□

وقت آن شد که به یعقوب رسد پیراهن

□

که بود از عکس دمشان نفخ صور

□

هنگام کباب و بابزن گردد

□

در کار ما بهائی کرد استخاره صد بار

□

تکلف کردنی باشد مجازی

□

تو هم حلوا و هم صهبا چرایی

□

که بی‌شکی برود حالی از شکر روزه

□

که یکسانت بود اقرار و انکار

□

به پیش نفس تیرانداز زنهار این سپر مفکن

□

نشود کنده طوبی از صر صر

□

زاهدان در کار هشیار آمدند

□

تو به ما خصمی کن و نیکی نگر

□

لاحول ازو به هر حوالی

□

نه با داوود می‌زد که صدایی

□

بیگانه شو ز خویش چو یار آشنای تست

□

در فنا و در بقا نشکیفتم

□

ور تو ادیم طایفی هست سهیل در یمن

□

اختلاط جانها در صلح و جنگ

□

گر نبود طفل چرا بسته گهواره شود

□

مگوی نور تجلی فسون و طراریست

□

تهمت این واقعه بر من نهند

□

کی گنجد در طاسی شش گوشه انسانی

□

چون مگس در خانه‌ی آن عنکبوت

□

بر تخت نشست با گدایی

□

ای یوسف خوبان بجز از روی تو دیدن

□

کجاست سلخ صفر همچو غره‌ی شوال

□

آن را که ز هجر با ره آمد

□

که محنت کدام است و راحت کدام

□

عربده با پیرزنی چون کند

□

صدق قدمی باشد چون تو قدم افشردی

□

قصه‌ی عشق من و حسن ترا آخر نیست

□

ربما تلقون ضیفا تعرفوا لیل الرحال

□

فرما تو پردگی را کز پرده‌ها عبر کن

□

هر کجا رو کرد وجه الله بود

□

جان بیابد دو سه بی‌جان چه شود

□

ز گفتار تو خود آری نباشد

□

تا بخواهد یک شفاعت گر مرا

□

چو مه رویان نوآیین به گرد مجلس سامی

□

امت خود را رهاکن با اله

□

عالمی ماهتاب چگشاید

□

یکی دریای دیگر پرگهر بین

□

نرگس باغ که سازد یرقانش بیمار

□

اینک سپاه وصل به زنهار می‌رسد

□

بسی نامداران لشکر تباه

□

با تن تنها که حریفی کند

□

زارتر از مور بود ز آنک ندارد سندی

□

در بتکده کی راه دهد پیر مغانت

□

شش دانگ آن گهم که بیرون ز پنج و چارم

□

بر این درخت سعادت که آشیان کردیم

□

دست او در کارها دست خداست

□

صاف اگر جمع شود تیره پریشان چه شود

□

جان برد، که سوی جان گذر داشت

□

لاله سیراب تو زردی گرفت

□

که شاگرد در اویی چو او عیارسیمایی

□

گر خوشی جویی ز خون و اشک خون خور و اشک بار

□

وی همچو گل ضعیف درین دور کم‌بقا

□

گر بشد جان جان جان دارم

□

من گرفتم سحر شد آخر نه باطل می‌شود

□

که دور عشق هنجاری ندارد

□

که کند از زمین آهنین کوه را

□

آتش دل چون دل آتش فروخت

□

چون تو به حسن لم یزل بر سر مرد و زن رسی

□

پیش خواجو درش از روضه رضوان بابیست

□

بی‌تو کجا روم من ای از تو ناگزیرم

□

من مذهب ابرویش بخریدم و دادم جان

□

گفت ای شاه جهان از حال گرگ

□

چو به دریا نگرد از همه آبش گهر آید

□

گر همه بوذرست و سلمانست

□

روبه از آن دوخت مگر پوستین

□

در لباس آتشی نور و ضیا می‌ریختی

□

از آن شد حلقه وش مانند خاتم

□

زان دو لب شکرفشان، هین بشتاب ای پسر

□

زانک در این هر دو صدف گوهرم

□

که آب میل کند بیشتر به سوی مغاک

□

آن تریی که اندر او آب غبار می‌کند

□

نه یکبار و دوبارست و سه بارست

□

کو در آتش یافت سرو و یاسمین

□

چون خو کردی که ژاژ می‌خایی

□

بدینسان کز پیت اشکم روانست

□

ما را ز عقل برد و سجود اندرآمدیم

□

که بوی پیرهن یوسفی بیافت مشام

□

غالب آید پست گردد این جهان

□

در حال گذارید و در آن بحر روان شد

□

که گر تیغ دشمن بدرد زمین

□

مرغ علف خواره دام تواند

□

که برجوشد بدان بحر عطایی

□

سازگارش کرد، کارش ساز داد

□

پس تو ز غفلت چو گل، زر منمای و مخند

□

اندر این چرخ ز زیر و زبران

□

در دیده‌ی بدخواه خار کرده

□

خواهم که دست موسی در آستین نباشد

□

من این ندانم و دانم به کارهای تو ماند

□

گوش ما را گفت تو هش می‌کند

□

بی ظلمت ما مها تو مایی

□

دست کوته کن ازو زانکه پریشان گوئیست

□

تا در غلط نیفتی گر شور چون پنیرم

□

وقدی من عذل العواذل لام

□

کی بود از عاشقان ذوالمنن

□

که او سرمست عشق آن همای نام ور باشد

□

بگردید زین لشکر چینیان

□

چرخ میان بسته کمین میزند

□

مخوان ای دل مرا کافر اگر گویم که تو اویی

□

ازچه سربریدنش فرمود شاه

□

تا ز جام جمت کنی مستم

□

که من عدو قدح‌های زهربار توام

□

زانکه به هرمویه باید شد سراپایش دهان

□

نوطلب باشد که همچون طفلکان کوکو کند

□

چنین دانم که هم عاری نباشد

□

یابی اندر دید او کل غرض

□

دلارام جهان پرور بر آن عهد و وفایستی

□

بسته یا بگشاده‌ای دریافتی

□

من نکته مشکل جهانم

□

فارغ از دنیا و عقبی آخر و اولی است آن

□

بو گزیند بعد از آن که دید رو

□

در جستن او گردون بس زیر و زبر آمد

□

عجم را چنین بود آیین و داد

□

تا که ابر و بحر جود آموخته

□

بنگر مجلس عالی که تویی مجلس عالی

□

عذاب خلد را تأخیر داده

□

هرجا که حجابی است به یکبار بسوزم

□

گوشه بس بوالعجب زان سوی هفت آسمان

□

چه کمال است یا که نقصان است

□

در عین حیات خود صد مرگ و اجل دارد

□

معزول شده ز جلوه خالش

□

یک تنه بر لشگر آتش زند

□

از ده جهت آب و گل پرستی

□

که پندارم شراب لاله رنگست

□

گفتا که در درونه باغ و بهار دارم

□

دود برآمد از دلم دانه بسوخت و کاه من

□

آمدنشان از عدم باشد بلی

□

بپرس از شاه کشمیرم کسی را کشنا باشد

□

کی تو شهریاری و گیهان تراست

□

نام که بردی که ستودی ترا

□

گر از جاهش ببردی بو ز حسرت کرده خون ریزی

□

بی‌خود ز خودیم و از خداییم

□

گر جان تو به حضرت جانان نمی‌رسد

□

ور بنشیند پس او است مغبون

□

دهر بس نیت که از طبع غزلخوانم کشد

□

ماه رویان سماوات مرا دامادند

□

آسمان را درو محال مجاز

□

سوخت خود را آتش ایشان چو خس

□

کو را چو نثار زر از این خاک بچیدی

□

هرجا که توئی گلشن و بستان من آنجاست

□

به چه دل غم خورم آخر دل غمخوار ندارم

□

پنهان ز چشم بد هله تا بی‌نشان رویم

□

زهره‌هاشان آب گردد در زمان

□

عکس آن ماهست در دریای چرخ

□

چون الف راست در میان شهاب

□

ساخته خویش دو شربت خورند

□

برخاستی از دیده در دلکده بنشستی

□

سالها با سوختن در ساختند

□

غیر بینی می‌کنی اکنون سر اغیار داری

□

بمفریبان تو ایشان را به کابین

□

کسی کز بزم او بیرون رود چون شادمان آید

□

هم ز بستان سوی بستان می‌رسند

□

همه تاج شاهانش آمد به مشت

□

خونبهای خویش را خلعت شناخت

□

کی می‌غرد به موج از بی‌کناری

□

هست حال ما همه زین بیش نه

□

از احمد جز احد نخواهم

□

گو شکم فلک بدر بوک بزاید این جنین

□

کو بود از علم و خوبی تا بسر

□

زیرا که جنون هزار تا بود

□

برین سان پرستید باید خدای

□

گفته ایشانش جواب و بی‌خبر

□

که پنداری که هست او اژدهایی

□

بردند به تاراج همه سیم و زر من

□

اهل حالی چو واصلان خاموش

□

وان شب که تویی ماه حرام است غنودن

□

در پس پرده‌ها نهان‌باشد

□

کو روح و جهان چو قالب آمد

□

روزگار از میان بخواهد برد

□

تیغ حقم هم بدستوری برم

□

ای ماه بگو که از کجایی

□

کین غنیمت را به درویشان رسان

□

ور نه پاره‌ست دلم پاره کن از ساطورم

□

بی‌جان جان انگیز او ای جان من رو جان مکن

□

در رخ خورشید افتد صد کسوف

□

و هر مرغی ز نی شکر نگیرد

□

کز تو با دیگری نپردازم

□

پیش او یک گشت کز صورت برست

□

تو طفل سر خوانی نی پیر پری خوانی

□

نیست با او هیچ کارم والسلام

□

هر ذره شود چو صد ستاره

□

بر مغزها دویده صهبا که همچنین کن

□

از ته پای پیل بی آزار

□

کفر او را جمله نور دین کند

□

نومیدترست امیدوارست

□

با چو منی مرغ زبانی مکن

□

ز پیچ جعد خود داده به ترسایان چلیپایی

□

زانکه نگیرد کنار مردم دریا ز آب

□

روشنتر از این برهان برهان خراباتم

□

جهنده‌ست این جهان بنگر جهانش کن جهانش کن

□

کل یوم هو فی شان ای پسر

□

در دام خدا افتد وز بخت نظر یابد

□

جهنده یکی بور آگنده خو

□

از خجلان درگذر و درگذار

□

چون رخت نمی‌ماند در غارت او باری

□

رخش سوی لشگر خود راند باز

□

تا رگم در عشق روزافزون جهد

□

ببریم از گل تر چند سخن سوی سمن

□

بر زبر چتر سایه گستر گل

□

نار ترش خواهد ولی آن به که نار مز خورد

□

در دیار یار دیاری نماند

□

آتش در زن به نمک سودها

□

شیشه گران شیشه شکن مانده از شیشه گری

□

که به هنگام سخن چون تو شکر خائی نیست

□

تا ز عین مرگ من خرم شدم

□

بر بره گرگ را چه شبان می‌کنی مکن

□

در بغل همیان دوان در جست و جو

□

هر سزایی به سزا می‌آید

□

ازین هیچ طوفان همی برنیاید

□

ملک بر آن تازه ملک تازه گشت

□

ساقیا گر نه می سرتیز دندانیستی

□

دست و پایی می‌زنیم از اضطراب

□

من ز دل با جان شیدا می‌روم

□

همچو آدم زاده‌ای بی‌مرد و زن

□

وی پخته ناشده به خرد خام کم درای

□

تا به بهارت نرسد او شجری می‌نشود

□

الحق این نقدم توانگر می‌کند

□

دل به تبرک به وفا برگرفت

□

با هر مژه و ابرو کی تیر و کمانستی

□

جان هر زنده دلی زنده بجانانه‌ی ماست

□

ولی من از غلیظی‌های هایم

□

کاندرآ اندر نوا عشق و هوا را تازه کن

□

خواجه را مالست و مالش عیب‌پوش

□

مرود هیچ کسی دید بی‌درخت مرود

□

بکشتند و برین شهری گواهست

□

لیک بیرون آمدن دستور نیست

□

سزای جمله کردستی و داد حسن دادستی

□

در جهان این پایگاهم بس بود

□

هر زمانی رونق افزون می‌کند

□

که آن را نی گریبان است و نی تیریز و نی دامن

□

بخت سر گشته‌ام از خواب نگردد بیدار

□

چو لب نوش وفا جمله شکر می‌کارید

□

ترتیب سواد نامه برداشت

□

شد وزیر اتباع عیسی را پناه

□

طرب چون خوشه‌ها کردی و چون خرمن بخندیدی

□

از آستان حضرتعالی حمایتیست

□

ما ذره عجب نیست که خیره نگر آییم

□

طینی باشد میانه طین

□

فایده شد کل کل خالی چراست

□

که گفت نیز نتانی که آن فلان بگریزد

□

آری شبه در شاهوار ارزد

□

پای ز انباری او بازکش

□

پرگریه و غم باشد بی‌دولت خندانی

□

دو اسبه گر بتازد عقل و ادراک

□

هر زمان بر روی او شادی دیگرسان کنیم

□

زانک در وحدت نباشد نقش‌های مرد و زن

□

پاشید نمک، جان خراشیده‌ی ما را

□

ز استون رحمت او دولت منعش آمد

□

دیده که بود که روی آن یابد

□

دستکش عشق نه ما خورده‌ایم؟

□

صد عذر بخواهد لبش از خوب عذاری

□

خاطر بگلستان من بی برگ و نوا را

□

مات شدم ز عشق تو لیک از او زیاده‌ام

□

هست حیات ابد جوییش از جان مدام

□

با چنان در یتیم انباز نیست

□

کاین به دفترهای عشق اندر ازل مسطور بود

□

زین کار چنین به سر نخواهد شد

□

آب را چون یافت خود کوزه شکست

□

بده حالی تو باری خمر نابی

□

وز خیالات تو بی‌زارست او

□

تا بو که حلولیی کند حال

□

گر بروم به سوی جان باد شکسته پای من

□

سپهر شوکت و حشمت جهان جاه و جلال

□

در بر کشدت شیرین بی‌واسطه بنوازد

□

مقصود تویی سخن بهانه‌ست

□

نفس بتگر چشمه‌ای بر آب راه

□

وقت سخن تو خامشی در خمشی تو ناطقی

□

سر بدید او زانکه بود او در کمین

□

ستر الله علینا چه علالای تو دارم

□

ولیکن زحمتش کم ده مکن آزار شمس الدین

□

چون رهند از آب و گلها شاددل

□

زیر لحاف ازل نیک نهان آمدند

□

معنی اندر بیان نمی‌گنجد

□

که به دست خویش خوبانشان کشند

□

به کی مانند کنندت که به مخلوق نمانی

□

حب و بغضم نیست درخورد شما

□

یارب طمعی چه خام داریم

□

آید به خیال اندر اندیشه سرگردان

□

طاعت همه بی‌معصیت کنی

□

اقرار چو کاسد شود انکار کی دارد

□

شد روز دلم شب چو نسیم سحر آمد

□

غبغب سیمین چو ترنجی به کش

□

اگر بر عاشقان طوفان فرستی

□

که رسد در شب هجران تو فریاد مرا

□

هیچ مگو کز فرج است اینک گرفتار شدم

□

هرک کرد این تن خراب می میش بانی است آن

□

لیک ممن بود نامش در الست

□

ور نه ز آسیب اجل چون همه مردار شدند

□

که ترا از شمار نشمارد

□

بهر کردن نیست شرح عجز ماست

□

به فلک رسد کلاهت که سر همه سرانی

□

گفت آن کیستند این خیل حور

□

چون زنان پیش دیگران آمد

□

یا لیت قومی یعلمون که با کیانم همنشین

□

وگرنه پوست از بهر چه رفت از پنجه مرجان

□

به کی ماند به کی ماند به کی ماند به کی ماند

□

در فرقت تو دلی حزین دارد

□

کس نفسی عاقبت اندیش نه

□

درنرود به گوش ما چون هذیان کافری

□

من آدمیش نگویم که نقش دیوارست

□

بازش سوی باغ و گلستان بردم

□

صحت این ضمیر بیمارم

□

پیش تو این نامها چون ابجدست

□

گر در دو دست موسی یک چوب مار شد

□

تا دلم آن را طریقی بنگرد

□

پس ز شهوت ریزد او با دیو آب

□

معاذالله که آزار یکی موری روا داری

□

گر به دنیا در گدایی بودمی

□

کی کنم با خاک و خون معجون ز تو

□

کان طوطیان سر می کشند از دام این گفتار من

□

ماهش همه روزه در عنان است

□

نماید در مکان لیکن حقیقت بی‌مکان باشد

□

چه گویم گویمش آری نیاید

□

در بسپیدی نه چو دندان اوست

□

نماند ناز و تندی او شود همراز و هم رامی

□

چیست چندین گریه، بنشین شادکام

□

همسایه گریست از فغانم

□

با خوی تند آن مه زنهار سر به سر کن

□

مرده شو چون من که تا یابی خلاص

□

چو این اقبال جاویدان درآمد

□

تازه بر سمع بزرگان خراسان بگذرد

□

تا دل درویش در آن بند بود

□

چو نی کم شد سر دیگر نخاری

□

این زمان از تو برنجد جان او

□

چون با تو به هم دست و کمر می‌نتوان کرد

□

نه چو لک لک ز حرص مار خوریم

□

خشک از نهیب عدلش اندر هوا بماند

□

ای هر که لنگست اسب او لنگان ز میدان می‌رود

□

رونق بازار جهانی ببرد

□

تا نگردد گرد آن قصر مشید

□

تا شده یاران و ما دیوانه دیوانگی

□

سوگند راستش بقد دلربای تست

□

که از مستی مبادا تیر سوی خویش اندازم

□

در گور گل اندوده رو کم ترکوا برخوان

□

زنده‌شان کرد از بهار و داد برگ

□

پر شود شهر و بیابان چه شود

□

رویم از این سخن به عرق تر نمی‌شود

□

قابلی مقبول گرداند ترا

□

روان باشید همچون مه به سوی برج مسعودی

□

کان زمان می‌خواند بت را زارزار

□

هندو بچه‌ای را به شبیخون شده‌ی من

□

زان سان که تو اقرار کنی که سبب است آن

□

می‌شود بر دست من از بخت وارون آبله

□

کاین مه بر او غبار آمد

□

تا قبولت پایه بر تر می‌کشد

□

کم زن و کم زن که کم از یکزنی

□

فانا مسنا ضر فلا ترضی باضراری

□

در خم زلف تو هر چین زنگباری دیگرست

□

جهان پرعید شد والله اعلم

□

می‌برندت تا به حضرت کشکشان

□

عاشق او هم وجود و هم عدم

□

یکی شتر کم گیری از این قطار چه باشد

□

قسمت سرای نوح به طوفان نمی‌رسد

□

سخت کم‌یابست رو آن را بجو

□

پیداست در این حمله و چالیش و دلیری

□

سر به راه آرید و پا اندرنهید

□

شد تو را شایسته هرگز یا نشد

□

مباش بی دو سر تو چو جیم باش چو جیم

□

از مخزن فیضت مگر دامن پر از گوهر کنم

□

تو کی دیدی زین خموشان کو به جان گویا نبود

□

شستم به سلامت و روانی

□

جهد جز وهمی مپندار ای عیار

□

زین پس زان رو به روی پوشی

□

چون سکندر مانده‌ای بی‌راه بر

□

بگفت دل که کجایست تا کجا ای دل

□

بخشایش و حفظ خدا حفظ خدا پیوسته در درگاه تو درگاه تو

□

گوشها را حق بفرمود انصتوا

□

در عشق چو چشم پیشوایید

□

وانجا سخنت ازین چه برخیزد

□

هرکه تهی کیسه‌تر آسوده‌تر

□

که جان جان جمله میوه‌هایی

□

گرده از دستش شد و در ره فتاد

□

زیرا که تو در خودی خود طاقی

□

تا بر عقیقت برزند یک زر ز زرافشان من

□

سد احتیاج هست و تمنا نمی‌کنند

□

خویش را زود به یک بار بدین کار دهید

□

خود هر دو نواله استخوان آمد

□

کاین بدهد حالی بستاند آن

□

ای آنک امان دو جهان را تو امینی

□

دل خسته زنده دارد بنسیم بوستانت

□

اگر نه قطره برآمیختی به خون جگر

□

گوییم اینک برآ بر طارم بالای من

□

دل قوی‌تر بوده‌ام از دیگران

□

آب ز دیده روان بر رخ زردت چو رود

□

گرچه بازیهای شیرین می‌کند

□

ساعدش از هفت فلک یاره‌دار

□

تو ده نان چون دکان‌ها را ببستی

□

اگر بینم کسی نهمار دارم

□

آفتاب از فلک گردان برد

□

ذاتی است بی‌جهات و حیاتی است بی‌حنین

□

خم ابروی تواش گر نکند طغرایی

□

آن ماه در این میان چه می‌شد

□

بر در، به عیادتش رسیده

□

هم جگر خویش به دندان گرفت

□

تویی سلطان سلطانان ز بوالفنجر چه اندیشی

□

روا بود به جدائی ز در مران ما را

□

عشق دارد نام و القابی دگر

□

وانگه بگفتم هین بیا ای یار گل رخسار من

□

شد عیال الله و حق نعم المعیل

□

چون یوسف چاهی که او از چاه سوی جاه شد

□

آن کش فتنه‌کش آفت‌کوش

□

تو وجود مطلقی فانی‌نما

□

گر صبح رخت جلوه در شام کنی حالی

□

گلخنی گو ریزه‌ای می‌پاش خوش

□

چون یک آتش هست سوزان می‌بسم

□

اندر هوا به بالا می‌کرد رقص و جولان

□

آخر پرسش محشر رسد آن روز به شام

□

عمر را بی‌حد و غایت می‌کند

□

که پی در پیم در قفا می‌نیاید

□

دید در خواب او که پیری رو نمود

□

وی یوسف افتاده با اهل عما چونی

□

گفت خاموش ای گدا برهیچ کی باشد زکوة

□

گر چه او تازه‌ست و خندان هم کنون پژمرده گیر

□

خموش کردم و مردم تمام گشت کلام

□

گه ز روی نقل و گه از روی لاف

□

کز آهن و سنگی علم نور برآمد

□

آب چشمم آشکارا می‌کند

□

کین خلل در گندمست از مکر موش

□

بشنوی از شش جهت کای خوش لقا شاد آمدی

□

گوی ما افتد مگر تا کوه قاف

□

خیزم از مسجد برون کن، کز می دوشینه مستم

□

مگر کان آفتاب از خود برآید سوی این هامون

□

بی‌باک با سپهر چخیده

□

رو جانب مهمان رو کز راه بعید آمد

□

بر چشم من اگر نشدی بسته راه خواب

□

خانه سودا شده پرداخته

□

ز حاسد وز حسد جاوید رستی

□

روی زیبا بنما یک نظر از وجه زکوة

□

گر یکی خواهی که گردد جمله را در هم فشار

□

نای عراق با دهل شرح دهد ثنای من

□

زود روی از روی او بر تافتم

□

غم و درد سینه سوزان ز تو دلنواز گردد

□

کامروز چنان که گویدم هستم

□

کین همه اسرار درین پرده هست

□

وین صدف وجود را بخش صفای گوهری

□

بسته‌ای بند خودم بگذارد او

□

که چنین بی دل و بی صبر ز حب الوطنم

□

به عشق دل به دهان سگ شکار روم

□

دریای بی‌کران را فرزندی

□

امیر گوی و چوگانم چو دل میدان من باشد

□

از دست تو پشت دست می‌خاید

□

وقت به ترک همگی گفتن است

□

فی مرج قلوبنا جواری

□

چون ماه عقرب زلف من برسر نهد بنطاق را

□

در جهان کهنه نوبنیاد باش

□

خوش نیست قلاوزی زحیران

□

مر مرا گوید خمش کن مرگ و جسک

□

آگاه نبد کان در دریای دگر دارد

□

کار این دارد که اکنون در خراسان می‌رود

□

سیر جان پا در دل دریا نهاد

□

تا سر نبود پای کجا یابد پایی

□

پس سرای خوش شدن پیش آیدت

□

چو غسل سازی از خون ناب برخیزد

□

چونک پاهای آهنین دارم

□

آبی از بهر چه بر ناصیه مالد سندل

□

شب ما روز ایشانست که بی‌اغیار می‌ماند

□

رنگ چندین به کار می‌نشود

□

مست نه‌ای پای درین گل مزن

□

آخر نه خر کوری بر گرد چه می‌گردی

□

تا محمد کو و آدم، درنگر

□

آمد و گوشم گزید گفت هلا ای عیار

□

بزن سیلی و رویم را قفا کن

□

قواره‌ی حریر، ز بیجاده‌گون حریر

□

تا ببینی بر رخ من صد هزار آثار خود

□

ای جان جهان که جان برآید

□

نام احمد داشتندی مستهان

□

به سایه آن درخت اندر بخسپی و بیاسایی

□

در عتاب آمد برای کافری

□

عطار را بسوخت دل از آرزوی تو

□

در آتشی که آهن گردد از او چو سوزن

□

دعوی عشق کند کوته و غوغا ببرد

□

به یکی دست دگر پرچم کافر گیرند

□

باز آی که خانه گشت خالی

□

مسجدی و کوی خرابات کی

□

و آن سجده کنان گشته که بس روح فزایی

□

عشق چه بود سر این کن آشکار

□

مگر که بر تو نهد پای خالق جبار

□

نقد خود را سره کن عیب ترازوی مکن

□

از در خسرو شاهنشه دنیا نشود

□

اصحاب خانه‌ها را فتح کلید باید

□

در کار او فروشد و هم کار می‌نماید

□

آرزوی عمر به جان درشکست

□

به هر دم خون و بلغم جان نگشتی

□

آفت این ملک دیدم آشکار

□

تا چگونه سرخ رویش می‌کند

□

آن کو کشیدت این چنین آن سو کشاند کش کشان

□

زر برون ریز ز خارا گل برون آید ز خار

□

آشکارا شود این دل چو زبان برخیزد

□

تو گفتی که همچون ستونست راست

□

تا تو رخ خویش ببینی مگر

□

نگشتی مطمن اماره گشتی

□

پروانه‌ی دلسوخته چون سوخته بالست

□

گمان مبر که سر سایه هما دارد

□

به بام آسمان‌ها رخت بردن

□

نصرتش همزانو و اقبال همروی سرای

□

گه ماده و گه نر نی کان شیوه زغن دارد

□

که دست‌برد طمع چند بارها دارم

□

ورنه نکردی ز من این جستجوی

□

به دست هر یکی ساغر چه شیرین است بی‌خویشی

□

قول پیغامبر نکردستی قبول

□

ما کی ز مقام رسم و عاداتیم

□

والله که صد چندان من بگذشته از بسیار من

□

مظهر فیض ازل ماصدق لطف الاه

□

یکی مستی خوش آمیزی که وصلش جاودان باشد

□

با من از اینها مکن که مست و خرابم

□

مرد احول گردد از میلان و خشم

□

اگر تو محتسب در احتسابی

□

کی بود دو اصل جز پیچ این همه

□

شوند زنده ذرایر مثال نفخه صور

□

اندر آن موج خطر او خفته استان نازنین

□

هم قدرخان در بلاساغون و هم خان در طراز

□

لطف خود را نوح ثانی می‌کند

□

بشکست در دل و درآمد

□

یک دو روزک جهد کن باقی بخند

□

نیابد گرد ایشان را به معنی مه به سیاری

□

بس بود اینم که در دروان رسم

□

سر یک مویی از انسان ندیدم

□

کس نجوید راه صحرا را دهان

□

نیست گر دامان پر گل ، چشم پرخاریم هست

□

بیزارم از آن زشتی کو سیم و درم دارد

□

کین قدر نیز هم نمی‌یارم

□

شیربها خواهد از او بامداد

□

جان خران به بوی آن برنزدی چرا خوری

□

حال گیسوی کژت راست نمی‌گوید باد

□

که باغ می‌نشود از دم بهاری سیر

□

چیست اگر زیرکی لاغ دلاویز من

□

به شیرین داد مسکینی که می‌ساز

□

بنگر که راه کهکشان از سنبله پرکاه شد

□

رو که شیرین همی کنی کارم

□

تابستان برگ زمستان خورد

□

ولیک از جان ندیدم من غباری

□

جای خود لامکان همی‌یابم

□

شده‌ام نوحه‌گر چه می‌طلبی

□

ظلمت شب عدم شود در رخ ماه راه بین

□

همچنان در ره امید دو چشمم چار است

□

زیرا که نه مست از فسادند

□

اگر هیچ باقی است بر روزگارم

□

پیش عیسی و دمش افسوس بود

□

گه باده جان گیرد گه طره مشکینی

□

بنمای رخ که دیدن رویت بهای ماست

□

هر لوح جدا ز لوح دیگر

□

تو کی باشی مر مرا سلطان من سلطان من

□

هر کسی انگشت خود یک ره کند در زولفین

□

در مجلس خام دیگر آمد

□

پای در پیش و پای بازپسم

□

نیست نایب جز تو در دین خدا

□

منم جان همه عالم تو چون از جان بپرهیزی

□

با تو سخن گو روز و شب از صد زبان سبحانه

□

جان پیش خط سبز تو بر سر چو قلم شد

□

که صورت‌های عشق تو درونت زنده شد می بین

□

تو این مبین که عنان بر عنان شبدیز است

□

که بام و خانه و بنده به جملگی همه او شد

□

چه کنم در کیایی آن دارم

□

خلق را تو بر میاور از نماز

□

بیفزا چون به شیرینی تو فردی

□

زانکه از گم گشته‌ی خود بوی برد

□

تو مرا خفته شمر حاضر و بیدار مگیر

□

وای دلم وای دلم وا دلم

□

چون درازی در کنار کوتهی

□

شب را به تیغ صبح گهردار می‌کشد

□

پس مرا این بس که باری می‌کشم

□

قد ردی کلا لن لم ینته

□

ای ماه بگو که کی برآیی

□

بازدادن را ندانم شیوه‌ای

□

از هستی خویش ساده باشیم

□

ای خاک بر شرم و حیا هنگام پیشانی است این

□

ز خجلت کس نبیند بعد ازین خورشید تابان را

□

درون خاک چون سیماب رفتند

□

تاج عهد تو بر سر جانم

□

چرخ همان ظالم گردن زنست

□

ای دیو اگر نیست تو در کار چرایی

□

نیستی گویی که هستی یا نه‌ای

□

با چرخه و دلو و چاه کم کوش

□

جانی که تو را نبود بر قعر جهنم زن

□

کند روایت در مدح خواجه ابو العباس

□

چگونه می‌شود انگور گر کفش نفشارد

□

شب من در افسانه گفتن گذشت

□

کافتاب نعمتم شد زیر میغ

□

سوی دل ما آی اگر مرد کبابی

□

دم نیارد زد دمی بی‌یار خویش

□

زان همچو زرت نهیم در گاز

□

که یک یک را نمی‌ماند خمش کن

□

بقای جاودانی را ضمان باد

□

مانند آفتابی نور جلال گیرد

□

پذیره نیامد مر او را کسی

□

تا ز سرهای بریده پشته شد

□

او باد شمال و تو غباری

□

زان سبب پیوسته او را تکیه بر پهلوی تست

□

که هر کسی بخورد بای خود ز خوان کبار

□

تاوان بهار را ز بهمن

□

هر آینه تو مر او را نگیری و نگزی

□

کو تو را بر آسمان بر می‌کشد یا می‌کشد

□

بسان تگرگ بهاران درست

□

گفت به رخش آن تک دینت کجاست

□

و اگر شیر و پلنگی تو هم از حلقه مایی

□

کو چه گوید با شما ای جمله سست

□

از نوح بلا مگریز گر عاشق دریایی

□

ز موج بحر بی‌پایان نبرد بادبان دین

□

می‌زند ناخن بهم از باد در گلزار گل

□

خر جانب او ران که تو را هیچ نراند

□

رو تافتی از بهشتی خویش

□

آدمی با حذر عاقل کسیست

□

یا رب که چه گردد جان چون جامه بگردانی

□

بو سعیدا زود باشد آن هنوز

□

زاد یکی همچو قیر وان دگری همچو قار

□

برو ای قلتبان و ریش می کن

□

از بر سر بر چون پرعقاب

□

پرده زیر و عراقی و سپاهان چه کند

□

چنین گفت آن موبد راست کیش

□

وعظ ایشان خیره گشتندی بجان

□

بعد از آن غرقاب کی باشد تو را خودراییی

□

دیو بگریزد به تگ از بیم او

□

کز آرزوی لبت شور در شکر دیدم

□

قصه ماست آن همه حق خدا که همچنین

□

سرو را در حرم باغ شود میل خرام

□

تا شعاع می جان بر رخ و سیما بزند

□

بی‌رمه مرسوم شبان خوشترست

□

صد کنم و باز نگویم یکی

□

چاه و رسن زلفت والله که به از جاهی

□

دل را به مهره داد و ز ارقم خبر نداشت

□

وگر چه راه زن عقل مرد و زن باشد

□

با شیرگیر مست مگو ترک پند کن

□

که کار عاشقان را نیست حاصل

□

تا فسون می‌خواند عشق و بر دل او می‌دمید

□

نیابم همی اندرین هیچ راه

□

برد سوی قعر هندستان بر آب

□

همه رویش در آن رعنا تو دیدی

□

شرح ده کین زرد رویت از چه خاست

□

هین بباران ز چشم ما باران

□

پریده تاج و حله شان زین افتنان زین افتنان

□

یعنی که آمده‌ست گل دولتم ببار

□

پرورش این چنین بود کز بر شاه ما رسد

□

یکی تاج زرینش بر سر نهد

□

مغز نیکو را ز غیرت غیب‌پوش

□

ز نصرت‌های یزدانی بر آن افرنگ هنگستی

□

کام دل یکتای تو ز آن زلف دوتا چیست

□

تا باز به پیش آمد اکسیرگر اشهر

□

بر لب دریا به ترس چند روم گام گام

□

برآورده برون چون آتش از سنگ

□

این قدرش فهم نی کو به قدر می‌رود

□

که دمی روزگار می‌ندهد

□

تا نبیند تیر دورانداز را

□

وز وی به کرم روزی تفسیر نکردی

□

یا خموش و ترک این اندیشه گیر

□

نفس شعله‌فشان خواهم زد

□

هیچ دیدی تو صفی چون صف اشکسته من

□

جان من دوستیت خوار نداشت

□

روزی دو سه بسته زمینند

□

دایه بی‌شیر و طفل بیمارست

□

هر خسی را بر سر و رو می‌نهد

□

باده خاص درفکن خاصبک خدا تویی

□

خلد را نه نام باشد نه نشان

□

صنعت آن زرگری رو به سوی کان خویش

□

چو عشق هیچ نخسبد ز عشق گیرانم

□

دهید از کوهکن کام دلم را

□

از نور کبریایی چون مستنیر باشد

□

بهتر از درد تو درمانی دگر

□

آن چه میراثست اورثنا الکتاب

□

خماری را به رحمت سر بخاری

□

بی خود ز خودیم و از خداییم

□

چرا هم‌صحبت این نفس دونی

□

صاف شده مکان‌ها زان مه بی‌مکان من

□

کی با سرشت زیبق و گوگرد احمر است

□

از طاعت و خیر ساز اولاد

□

ببستند و آذر برافروختند

□

دایمست و کم نگردد از زمین

□

همان جان فریدون شو که بودی

□

در محنت و غم گرچه که دنیا گذرانست

□

در دل و جان‌ها فکند پرورش نور خویش

□

با زحل مریخ گوید خنجر بران من

□

زعفران قیمت فزون از لاله‌ی حمرا کند

□

چون چرخ شدم گردان یعنی بنمی ارزد

□

زان روی بسته داردم از فرق تا قدم

□

مرد آخربین مبارک بنده‌ایست

□

خیره مشو در این خبر هان که قرابه نشکنی

□

یا بمیرم یا بسوزم در رهش

□

آنچه می‌رفتت کنون کم می‌رود

□

کابتدای عشق رسوایی و بدنامی است آن

□

طبع تو چو قدر تو معرا

□

بحر چه موج زد گهر بر در ما چه می‌کند

□

خنده‌ی شیرین چو شکر می‌زند

□

صد هزاران منتش بر خود نهم

□

کز دل دودلی خیزد گه گرمی و گه سردی

□

دلق و تسبیح ترا خرقه و زنار مرا

□

ای دزد کفن به شب چو نباش

□

عشق شمس الدین کند مر جانت را چون یاسمن

□

که چون خسرو شکرخایم به دندان

□

شکری زان لب چون لعل بدخشان آرند

□

برون جست روشن چو تیر از کمان

□

گفت ملک بر تو جنایت نهاد

□

کی شب بودش در پی یا زحمت بی‌گاهی

□

بس عجب باشد اگر گردد تباه

□

نیست عشقش در خور هر منزلی

□

پیش چراغم می کشی تا وا شود چشمان من

□

به دور معدلت آثار پادشاه جهان

□

زانک تن پرورد رسوا می‌رود

□

من روز همی شمردم این را

□

ور نیابد می‌کند با لب ترش

□

چه دارد با کمال تو بجز ریشی و دستاری

□

عشق ار چه پیش اهل حقیقت مجاز نیست

□

کاندر دل‌ها چه دارد آثار

□

بس است دولت عشق تو منصب و جاهم

□

بر در بوالحسن بن علی بن موسی

□

زیرا که در ویرانه‌ها خورشید رخشان می‌رسد

□

هجرانت ز بام و در درآید

□

آن مگس را بخت گرداند همای

□

هیهای شنیدم من و هیهات افندی

□

لاجرم موسیچه‌ی بر کوه طور

□

تا چنین دولتی کرا بخشد

□

این بده‌ست از ازل یاسه پیشین من

□

تصالح ار طلبی در میانه‌ی اضداد

□

به نور یک نظر عشق هر چهار چه می‌شد

□

از طعنه چه می‌زنی سنانم؟

□

کز تو ندارند یکی نان دریغ

□

تو رحمت کن خدایا ای افندی

□

از آن چو شاخ گلش می‌برند دست بدست

□

بیار باده و نقل و نبات و نی بنواز

□

وگر یکی بده‌ام زین وصال صد گردم

□

ز مدت پیش نتوان برد هرگز

□

فرش عقل و عاقلی از بهر لله طی کنید

□

الحق هستی تو خود از آنها

□

می‌کشد با لشکر و جمع ثقیل

□

به سوی قاف قربت پر که سیمرغی و عنقایی

□

دست کوته کن ازین رد و قبول

□

که به زین کوی کویی می ندانم

□

که ارزد هر دمش صد چین و ماچین

□

جزو به جزوش ببین اعظم اسما طلب

□

وین احولان خس را دوچار می‌نماید

□

مجنون رمیده خار بر دوش

□

صحبت خاکی به غنیمت شمرد

□

برون زد لطف از چشمش ز هر سو شد به دیداری

□

بخون جان مشتاقان خضابست

□

اسیر کشته ز غازی چه خونبها خواهد

□

زانک سوی تو می رود این سخن روان من

□

لاله، چو اندر کسوف گوشه‌ی فرقد

□

هر کی بیند شکنش توبه دیگر نکند

□

اینت سودا و هوس آری نهد

□

تنگدلی چیست درین دلخوشی

□

کی دید ز دست سگ سخایی

□

من به خشکی چون توانم یافت کام

□

پیوسته چرا چنین به سر شد

□

عار است هستی تو وین عار تا به گردن

□

بر لطف نهان تو گمانی که مرا هست

□

گر همه شبهه‌ست او آن شبهه را برهان کند

□

گاه از مژه رفت خاک پایش

□

جوهر تو ز آن عرض آمیختند

□

تو همه لطف و عطایی تو به ایثار فریبی

□

شمع اگر فاش شود سر دلش بیم سرست

□

وز قفص بیرون به هر دم گردنم این الفرار

□

مست بخندید و گفت دل که نمی‌دانیم

□

زان دل به تو سپردم تا حق من گزاری

□

کان شاه غیور می‌خرامد

□

هرکه ورا دلبر بدخوی نیست

□

زان بیکی جای ندارد قرار

□

اگر خود این زمان عرش مجیدی

□

کانجا جهان است محو جهاندار آمده

□

دیر است که ما در انتظاریم

□

که امشب همچو چتر آمد نهان در چتر شب سلطان

□

که بی او نمی‌خواهم این زندگانی

□

کز وی کلوخ و سنگ تو جنبنده می شود

□

ترتیب کفر وایمان آیین کیش و مذهب

□

لیک کس را دید جان دستور نیست

□

که نشناسد خزان را از بهاری

□

عالم آمد بسر کویت و جاهل بگذشت

□

سر از گور برآورد ز تو مرده پیرار

□

جاروب ز لا بستان فراشی اشیاء کن

□

نخواهم شدن من ز خوابش مفیقا

□

زان که ز گفت و گوی ما گرد و غبار می‌رسد

□

بوسید و گرفت در کنارش

□

نیست بیماری چو بیماری دل

□

بگفتش سرمه ساز این را برای نور بینایی

□

کی تغیر آرد از آلایشی

□

گنج وحدت در بن چاهت دهند

□

رها کن ناز و آن خوهای پیشین

□

اختری فارغ از فتور و بال

□

ذرات این جان ریزه‌ها مستهلک جانانه شد

□

از موذن کو، برآمد آواز

□

قصد جان‌ها کند آن سخت دل سخته کمان

□

بیار ای اشک و بر وی زن بگو ایلا اغا پوسی

□

روی گل بین که نشان گل روئی دارد

□

که شما چون کدوی رنگینید

□

یا صغیر السن یا رطب البدن

□

مرا بر سر بارکش کرده کهلی

□

تا چند صلا گویی هنگام نماز آمد

□

آن مایه‌ی حسن و دلبری را

□

مست گردند زاهدان اندر هری و طالقان

□

ببر هر دم سر این شمع فراشانه‌ای ساقی

□

وقت مرگ خود بداند آشکار

□

وگر باطن بود مویی عیان نه

□

پر کن از عیش گوش پر کن از می شکم

□

دست زمانه برکندش پوست چون پیاز

□

از وفاها بر امید او رمید

□

کی داند حال دردمندان؟!

□

آنک بر ترک طرازی کرد ناز راستین

□

ز چشم و گوش و فهم و وهم اگر خواهی تو برهانی

□

کانچه در دستست حالی نیم جانی بیش نیست

□

کرد سفر به خواب خوش راه سفر بگیرمش

□

چون دم توست جان نی بی‌نی ما فغان مکن

□

می‌خوش آید خاصه اندرمهرگان بر بانگ چنگ

□

در بحر جوید او را غواص کشنا شد

□

هر زمانت گوهرافشان می‌کنم

□

در این بازارگه چه جای مستان

□

دلا می سوز دلبر را سپندی

□

تیری به نشان راست بنشان

□

پشه‌ای پیل را به بر نکشد

□

سنگ زنانیم و دمار آمدیم

□

که آن افسر سزاوار سرافراز جهان باشد

□

چه همای ماند و عنقا که برابرم نیامد

□

امیر عشق را بر من براتست

□

همچنان خواهی مکن تو همچنین و همچنین

□

گر یار سفر خواهی نک یار سفر باری

□

همه گویند مگر علت سوداست ترا

□

نسیم یوسف ما را ز کرته خوار مگیر

□

خشم مکن تو خویش را مسخره جهان مکن

□

کدام است آنکه بربندیم بر دوست

□

در جمع سبک روحان هم بولهبی باشد

□

چون وعده‌ی سفلگان، جگر سوز

□

باده گیرای او وانگه کسی با خویشتن

□

وی تاج همه جان‌ها دربند قبا چونی

□

که از خاکی تورا نبود غبارت

□

در بند هزار خون بها باشم

□

و اندرآ اندر صف انا لنحن الصافون

□

ز احکام قضای آسمانی گشته زندانی

□

تو دیگران را مست کن تا او تو را دیگر دهد

□

زین بتر صد هزار بار کند

□

ما همه بنده و گدای توییم

□

یا رب چه کسی یا رب اعجوبه ربانی

□

روزی مردان میدانت نبود

□

زان پس که بر آرد سر کور وی نپوشاند

□

می‌بایدت چو گردون بر قطب خود تنیدن

□

این بدین معروف گردد، آن بدان شاهر شود

□

خاطر به سوی سبلت و دستار مدارید

□

چون کارت به جهد برنمی‌آید

□

تا مفرح شود آن را که بود دیده جان

□

بشو بهر چنین جان جان سپاری

□

و او از آن حیرت کند در خون نشست

□

از ابر چشم عادت طوفان گرفته‌ام

□

گاه مرا دزد گیر گو که منم پاسبان

□

شاخ گل در دیده می‌آید چو میل آتشین

□

یکی گوید که دیر آمد یکی گوید که زود آمد

□

در این جهان چو نیابی در آن تواند بود

□

تا خانه آب و گل پریدن

□

ای دو صد چندانک دعوی کرده‌ای بنموده‌ای

□

بمعنی با تو ما را اتصالست

□

بر دل بی‌دلم چه خار نهاد

□

گوهر عقل و بصر از شه بیدار بین

□

صدهزاران شکر یزدان را که رستیم از فراق

□

نمی‌دانی که صبر من غلاف ذوالفقار آمد

□

تا به گوش دلم فرو خواند

□

نک رخ آن گلستان گلشن و گلزار من

□

که ماهی می‌درخشد اندر آبی

□

با لمعه‌ی برق حسن یکتا

□

تن چو در جوش است چون یابد نشان

□

رو بمگردان که آن شیوه شاهی است آن

□

یارب که بر خوری ز درخت جوانیت

□

که شکر رشک برد ز آنچ مرا می‌آید

□

لشکر عشقت به هر کشور گذشت

□

هر طرفی یوسفی زنده به بازار من

□

همی‌گو نام شمس الدین اگر جایی تو درمانی

□

تقوی و ورع خطاست مستی وطرب صواب

□

ز هجر عربده کن آن خمار بازآید

□

وان سخنان چون زرش حلقه گوشوار من

□

اکنونت باید خز و بز گردآوری و اوعیه

□

در عالم آب و گل به ارشاد

□

مخمور تا به صبح سفید از نماز شام

□

خدمت خالق تبار کنیم

□

چرا تو سوی این هجران صد چون من نمی‌آیی

□

دل خوشی یک نقطه کس ندهدنشان

□

ز راه چشم گریان برفشاند

□

از حریصی دزد گشتی جمله عالم مرد و زن

□

هر چه دل می‌خواست با اغیار می‌بایست کرد

□

حدیث رستم دستان چه دانند

□

خون از رخ تو که می‌کند پاک؟

□

اشکسته می‌شوم نگهم دار ای معین

□

فاش و عیان به دست او بر مثل کمانمی

□

دراعه ابیت ببالای مصطفی

□

ولی ز خوبی حق این نشان حجاب کند

□

روی من چون لاله زار و تن چو ورد و یاسمین

□

آنکه گفت «السیف اصدق» آنکه گفت« ابلی الهوی»

□

آن سو که سنگ‌ها را اوصاف گوهر آمد

□

آرزوی روی تو جانم ببرد

□

چه قدر خورد تواند مگس از شکرشان

□

چو ما را بر همه عالم گزیدی

□

دوستکانی چون خوری با پهلوان

□

سزد گر همچو بوقلمونت جویم

□

مست جاوید شاه تبریزیم

□

به دست خوف و رجا حبیب انسی و جانی

□

غلط خود غم ز ناگویا گریزد

□

کین دل شده را جنایتی باید

□

که نه بر مهره‌ی گردن بودش پیشانی

□

افتاده در این سودا چون مردم صفرایی

□

کز پرده‌سرا زمزمه‌ی پرده‌سرا خاست

□

گر ندیدی عشق را کارش نگر

□

زان سوی اجل چنان بمانی

□

چون اهل شیعه بر سر اصحاب نینوی

□

زانک ایشان کور مادرزاد را ره بین کنند

□

که معشوق از دو گیتی بی‌نیازست

□

حدیث اسب نیاید برون ز گوش سپاهی

□

ای دل ز شبان چه می‌گریزی

□

سنگ را خون کرد و بی‌تأخیر کرد

□

تا بود در کار خود حیران بود

□

آتش حرص چرا در دل و جان بنشانی

□

کجا یک شکوفه است بر عرعری

□

آخر بنگر زمان کی دارد

□

گر سر آرد توان نمی‌آرد

□

کند سرکشان را نگونسار و بی سر

□

وز چنگ و رباب او وز شیوه خماری

□

چه کمانست که پیوسته کشد ابرویت

□

ای سر زلفین تو شامی دگر

□

ز حیرت هر دو را برنامد آواز

□

به شوخی بوسه‌ای زد بر لب جام

□

آنچ در هفتم زمین چون گنج‌ها گنجور بود

□

کز وصل تو در جهان نشانست

□

رهی در مغز خارا باز کرده

□

باز به شهر عشق رو ای تو فکنده در دهی

□

نباشد قطره‌ای در جنب آن دریای روحانی

□

پس خرقه بر آتش نه زین مدعیان تا کی

□

غریبی را به غربت خانه‌ی خاک

□

آنچه اندوخته باشیم به یغما ببرد

□

غلام خفتن اویم که هیچ خفته نماند

□

که دارد نگه میسره ومیمنه

□

سلیمان وار خاتم را به بلقیس

□

که بستان را کنی زندان نخسبی

□

گفتا خمش این کوی خرابات مغانست

□

مقامی کاندر و هستم من امروز

□

چو مه بنشست در شبگون عماری

□

که بر او بر ثمر از لل شهوار بود

□

والله که بسی منت بر لوح و قلم دارد

□

ز ایرانیانیم خسته نهان

□

بخواب اندر جلاب و شیر چبود

□

لقمه کند دو کون را آنک تواش دهان دهی

□

کز در ما دور باشد هر گدا

□

کار خود چون آب زر خواهیم کرد

□

رفیقش هم بران جان کندن خویش

□

اندر گلو گره شد خوانند گوهرش

□

منگر تو در زبانم که لب و زبان نماند

□

ببرم سرخویش در پیش شاه

□

آنکه نگه می‌کند آنم نه بس

□

گهی شاهی کند گاهی رسولی

□

من خطی دارم به عبرانی زبان

□

پر شد و بشکافت که هل من مزید

□

بیدارترین شب نشینان

□

گلنار روی خویش مورد کند همی

□

گر سخن وفا کند گویم کاین وفا بود

□

بیامد بر قیصر نامدار

□

غم خوب «دول رانی خضر خان»

□

گداز آهنان است او به آهن داده تلبینی

□

صد هزاران دام دیگر گون نهد

□

تا آتش اندر آب بینی

□

مخالف هم ولیک از دیده‌ی خویش

□

که آن را امید سحرگه نبود

□

نور لاهوتی ز رحمت بسته‌ها را می‌گشاد

□

زتخت پدرگشته نا شادمان

□

لوح و قلم سر هدایت نبشت

□

پیران طریقت بپذیرند جوانی

□

وآئینه‌ی جمال خلافت لقای ماست

□

گر تو قلندردلی نیست قلندر بشر

□

به پشت باد سرو نازنین رست

□

گاهیش وصل و صلح و گهی جنگ و صد بود

□

از مشرق چرخ ننگ دارد

□

همی‌راند شادان دل وراه جوی

□

چو سایه زیر پای سرو آزاد

□

کردیش تو باز این جهانی

□

بی‌خود ز خودیم و از خداییم

□

زمرد را ز مرجان می بر آورد

□

عقل زبون است، خرامند نگون

□

شیخ صنعان که دلش را بت ترسا ببرد

□

زهره نماند زهره را تا پرده خرم زند

□

از آهن زمین بود وز گرد میغ

□

کمر بندم بر آئین غلامان

□

بجوشید آب خوش از جان ناری

□

در خم عقربش نگر زهره‌ی شب نقاب را

□

چشم بد را از جمالم دار دور

□

در سلسله‌ی بتی گرفتار

□

که شادم ز اجتماع و احتراقت

□

تا منکر این عشرت بی‌باده طرب بیند

□

به جنگ اندر آیم بکردار گرد

□

که دریا زو بود یک آبگینه

□

عدم را کرده سودایی که سبحان الذی اسری

□

عقل و جان برباد دادی زان محال

□

سر بگردانم از مسلمانی

□

دلش پنهان و عهدی داشت مستور

□

گو به سوراخ نشین شب پره ، کوته کن بال

□

ره پنهان به دلبر می‌توان کرد

□

بیامد به نزدیک او رهنمای

□

بر مادر لیلی این خبر فاش

□

نه ترسایی است آن جا نه جهودی

□

که کار سنبل هندوی او سیه کاریست

□

نثار تیر بر او لذیذتر ز نثار

□

جان ز برای دگری می‌سپرد

□

نامه گه باز کند، گه شکند بر شکنا

□

در وی کجا رسد به دو صد سال گام عید

□

که خیره دهد خویشتن رابباد

□

زانچه خضر در لب الیاس ریخت

□

چون مسیح از نور مریم روح در گهواره‌ای

□

یارب آنجاییم گردان تا از اینجا بگذرم

□

نرد کونین برده باید شد

□

خون چو به تن سرد شود گل بود

□

زینت افسر کنندش خسروان تاجدار

□

شدیم جمله پیاده چو او سواره رسید

□

ندیدند گفتی مرا جزبه راه

□

که جان از دیده شد مهمان رویت

□

صدمرده همی‌خندم بی‌خنده دندانی

□

کی به گل نسبت کند رامین جمال ویس را

□

لیک در مدتی مدید کنند

□

چو افتاده است می سازم به ناکام

□

خوی ملک پیلتن شیر شکارست

□

وز سوی بحر چنین موج گمان می‌آید

□

هنرمند باید تن شهریار

□

وان به ری و چین عذابیست عجب

□

هستی و چه خوش هستی در وحدت یکتایی

□

بی‌خود ز خودیم و از خداییم

□

سحر عطار سخن گستر ببین

□

تاب نیاورد چو آن روی دید

□

با حمله‌ی زمانه‌ی توسن چگونه‌ای

□

بی خبرند از این کز او بی‌خبری چه می‌شود

□

نهان دارم از لشکر آواز خویش

□

آب دهن بر رخ شیر خدای

□

وز عشق پدر دیدش زیبا و مطرایی

□

صاحب خرد آنست که او مست و خرابست

□

اشارت کرد آن پیرم که در اسرار جوییدش

□

صدور حکم را مصادر بود

□

گرفت ارتفاع سطرلابها

□

میی آمد میی آمد که دفع هر خمار آمد

□

که گرد ودلیر وجهانجوی بود

□

شد همه سیل و رمه را در ربود

□

تو دو صد یوسف جان را ز دل و عقل بریدی

□

در کرامات و مقامات قوی

□

زلف تو در نیم زمان می‌کند

□

بنوشی شربتی و دست شوئی

□

ببین ربط نوروز با عید قربان

□

آمد میر شکار صید شکاران رسید

□

ز یاقوت وز جامه‌ی زرنگار

□

وزو پای مراد افگار بودش

□

از هوس دهان تو تا لب کی گزیده‌ای

□

گونه ذره‌مان نه سایه والسلام

□

شیشه مشکن مست میدان را مکش

□

ندیدم هیچ نقشی زان عجبتر

□

در حرکات آمده‌ست شاخک شاهسپرم

□

بر فانیی نتافت که آن را بقا نکرد

□

همان اندیان جهانجوی را

□

کشیده با رگه بر سبزه‌ی نو

□

به هر سویی درختی جویباری

□

کام و ناکام آن توانی کرد و بس

□

طاق افتادیم از ابروی تو

□

غم یافته مرگ را بهانه

□

گر هیچ گونه برگذرد داد من

□

باستیز عدو می خور که هنگام ستیز آمد

□

غمی گشت زان تیز بازار اوی

□

همی جستند راز عشق بازان

□

که از بوهای می خمار گشتی

□

هست از دریای فضلت شب نمی

□

کتش به خواب اندرزند وین پرده گوید تا سحر

□

گنه بر بخت و تهمت بر زمانست

□

مکن ای دوست که کیفر بری و درمانی

□

ز خراج و عشر و سخره ابدا محرر آمد

□

بیامد ز دیباش بیرون کشید

□

مزاجش هر چه باشد بازدانیم

□

یا شیر ز پستان سیه دیو مکیدی

□

چو کاری رفت مرد کار گردد

□

در آرزوی مویش از جان کنار گیرد

□

چو بینی روز تا شب در حضورم

□

بعکس گشت خواصی که زعفران دارد

□

آخر نه به روی آن پری بود

□

به لوئل بر از خون نقط برزدی

□

چنان بدری ز غم گشته هلالی

□

ای آمده بهر ما به پستی

□

برای روشنی چشم اشکبار آرد

□

جمع خاتونان نازک ساق رعنا را چه کار

□

آراست به جبه و عمامه

□

دوند زی تو همه کس، تو زی کسی ندوی

□

چون تویی را هر که گربه دید او بهتان نهاد

□

زنی یافتی شیفته پر ز نور

□

به صد شادی بساط ماتم آراست

□

نه به دوستان نیازی نه ز دشمن انتقامی

□

خواستند از ما برون از بایزید

□

امروز طمع از بد و از نیک بریده است

□

کای ز دمم جان تو بی آگهی

□

برودت از دم بدخواه شاه عرش جناب

□

تو شمع این سر را بهل تا باز شمعت سر زند

□

برین نیشتر کام شیر آژدن

□

کاجل زانسو امل زینسو کشانست

□

که بی‌او بسته‌ای و بی‌کلیدی

□

صد قیامت آشکارا آمدی

□

برای مصلحتی راست در دل نجار

□

می‌رفت سخن ز هر شماری

□

واندر شکم حامله مشتی پسرانست

□

که آن گوهر در این دریا کجا شد

□

بشهر تو آید زمان تا زمان

□

خاک چمن غالیه‌ی‌تر شود

□

نبود از عقل و فرهنگ و عیاری

□

کودکی را می‌فرستد با چراغ

□

بر خاک درت افتد در خون جگر خیزد

□

رها کن سرخ گل را برد باد

□

زمانه موضع پاکان رقم کرد

□

کشف چیزی به حجابش نبود جز مردود

□

همی‌خواهم اندر نهان آفرین

□

در هر دو هنر تمام دستی

□

گاه خود از کبیرها چشم فراز می‌کنی

□

که نیستش بجز از پسته‌ی تو مرهم هیچ

□

خیال یار به اکراه اختیارآمیز

□

گفت آنچه سر از شمار بر کرد

□

از کف سیم بناگوشی با کف خضیب

□

که عاشق همچو نی آمد و عشق او چو نار آمد

□

بفرمود تا پیش او شد دبیر

□

شبها ز ششم شکارگه گشت

□

چون عشق بزد آتش در پرده ستاری

□

رهنمای اصفیا و اولیا

□

هست چو ندهی به کس چنان که نداری

□

که آید روی در روی و روا رو

□

دعویم بر همه عیان باشد

□

ممنی را ناگهان در حلقه کافر کشد

□

ستم دیدگان را تن آسان کنیم

□

وز بی هنران، عنان بگردان

□

در آتش عشق او هر چشمه حیوانی

□

به چشمش هر گلی مانند خاریست

□

خونش بریزیم چو آمد کلید

□

که پایان شب غم ناپدید است

□

او با سرور باشد، او با یسار باشد

□

تا جان پر از رحمت تا حشر بیاساید

□

به فرمود تا زیجهای کهن

□

نداری شرم از این ایمان بی درد

□

نمی‌دانی کز این با دست یاری

□

مرغ جان را خاک در دنبال کرد

□

ما دو عالم در میان خواهیم کرد

□

بهتر زد و صد سبوی پر درد

□

کسی که بخت عدویت در آیدش به ضمیر

□

غم نیست اگر خشکست دریای تو می‌آید

□

و دیگر کشیدن سر از پادشا

□

چه شاهان را کلاه افگندم این جا

□

لیک او دریای علمی حاکمی فرزانه‌ای

□

وین خود چه شمایل شمالست

□

دل ما صدپرست و پرانتر

□

شد، از روی خضر خان، دیده خالی

□

نهاده بر طبقها بر ز زر ساو ساغرها

□

زیرا فسردگان را هم خواب وارهاند

□

جهان شد ز دیدار خورشید زرد

□

و افگند به تارک از زمین خاک

□

چو از تو کم نشد یک مو نمی‌دانم چه می‌مویی

□

ز آتش غیرت دلم گردد کباب

□

گفت ای ز سر عجبی در خویش نظر کرده

□

نظر بر لشکر دهلی نهاده

□

یا گلستان ارم یا روضه‌ی دارالقرار

□

که آن چه کرد و کجا رفت و این ز وسوسه چون شد

□

درم خواستیمی ز هر مهتری

□

بر ارم سر بروم از زیر پایت

□

ز درون باغ بخندد چو رسد جان بهاری

□

رایگانم گر بیامرزی سزاست

□

عاشقان را بلا شکار بود

□

کاثر نیز از پریشانی دهد بس

□

چو تلخ باده خوری راحتت فزاید خود

□

این زادن ثانیست بزایید بزایید

□

بفرمود تا رفت لشکر بدر

□

زبانی داده و جانی ربوده

□

در او هوش است و بی‌هوشی زهی بی‌هوش هشیاری

□

گرد عالم سرنگونش درکشم

□

رند و قلندری شدم، زهد فسانه‌یافتم

□

اقرار کنیم ما عجز خود را

□

روز ندامت چه ، که روز قیامت است

□

که گلرخیش به کف گیرد و بینبوید

□

سخن گوی و داننده ویادگیر

□

کز شکر تو دل تهی ندارم

□

مست تو را چه کم بود تجربه یا کفایتی

□

زانک لعل جان فزایش میبرد آب حیات

□

که پنداشت کو کیمیایی ندارد

□

همائی را مکش در چنگل زاغ

□

آن که آن زلف خم غالیه سای تو کند

□

چون ز ملک بود دل باز بدیشان رسید

□

یکی نامداری ز تخت مهان

□

برگ ز تنبول نگر بابت خور

□

درون خاک مردم خوار رفتی

□

نیستم غایب زمانی از تو من

□

بر خلق ز زهد چند نالی

□

ز هر حرفی به سینه دشنه‌ای خورد

□

هیأت اشجار یابد قوت نشو و نما

□

کزر مثال بتگرم از بیم و از امید

□

از ایران نکردم سران نشست

□

موکل کرده بر هر غمزه خوابی

□

ز جانی کو بود محتاج نانی

□

برمن بعشوه گوشه‌ی بادام نیم خواب

□

فزایش که بخشد رخ جان فزایش

□

هر شیر قفار ما ندارد

□

وان هر سه شرابست و ربابست و کبابست

□

نیل جنبش، زلزله آرام یافت

□

ز قیصر بود بر مسیحا ستم

□

سردا جماعتی که حدیث هنر کنند

□

تو ساکن خانه الوفی

□

خون دل در جگر نافه‌ی تاتار افتد

□

پس تو ز شرح حال خود، ننگ مدار ای پسر

□

غم آتشیست نه در جا مگو کجا که نشاید

□

دود بر آرند از این تیره روز

□

از غیبت و دروغ فروبند استوار

□

همی‌برد با خویشتن زر و سیم

□

زیرا شب ما سحر ندارد

□

ور از چاهی ببینندش شود آن چاه ایوانی

□

بچشم من که برد آب دجله‌ی بغداد

□

آخر چه سپاه آید از مور

□

چو در آب حیاتید چرا خشک و نژندید

□

وان دگر مشکی که دارد رنگ در شاهوار

□

چند گریی، نیزمگری بیش ازین

□

سپاهش همه سست و ناهار بود

□

آتش اندر هست زن و اندر تن هستی نژاد

□

وز کف جام بخش او از کف خود برستییی

□

مهر رخ دوست بی زوالست

□

خشت بالین، خاک بستر داشتن

□

تا پاره‌های خاک تو لعل و گهر دهد

□

به ساحل می‌دواند کشتی خور

□

یک زمان انصاف ره بینان نگر

□

چه هرمز چه کسری فرخ نژاد

□

نام شیرین تو هر گمشده را درمان باد

□

تا گریزی از وثاق و یا که حیلاتی کنی

□

بلبل بزن نوا ساقی بده شراب

□

منبت هر دست و پا عشق بود در صور

□

آن را که به ما نظر ندارد

□

با لشکری گران و سپاهی گزافه کار

□

علم باید جست ازینجا تا به چین

□

نه بر آرزو یافت گیتی برفت

□

این مهره‌ات را بشکند والله تمامت می‌کند

□

از آنگه که نمودی مهربانی

□

«یک سر موی ترا هردو جهان نیم بهاست »

□

جان پیش تو بر میان کمر کردم

□

عالم بدوست شیرین قاصد ترش نماید

□

وطن در قاف تنهایی گزینیم

□

کهنه و نو رفت واو هم نیزشد

□

بپرسید و خراد برزینه را

□

که جدا نیند اگر چه که جدا جدا درآمد

□

مستان مرا مفکن در نوحه و در زاری

□

وز قند حقه ساخته کاین تنگ شکرست

□

شب روی پیشه گرفت از هوسش عقرب وار

□

ناشناسا شه جان بر سر لشکر آید

□

که تا من از ره حکمت بدادی داد آفاقش

□

امتش در عهد او شد بیشتر

□

که از خوردنی چیست کاید بدست

□

ز عین اسم آدم عین بین شد

□

نکند به کشتی جان جز باده بادبانی

□

زانکه او در کوی دانش کدخدائی بیش نیست

□

شبنمی در زیر دریایی ببین

□

بی گوش تو جان زبان ندارد

□

گویا نشد دچار کس از من زبون ترت

□

وان مهر به دست عشق همزاد

□

توانگر شد و رزمگه برکشید

□

تبریز همه عالم زو نور نو افشاند

□

چون ز پی سیاهه‌ای روی چو زعفران کنی

□

کوتاه کن ای خواجه که آن قصه درازست

□

ندارد غیر عاشق اندر آن پوز

□

بیخودم من می‌ندانم فتنه آن پیر بود

□

گشته سر هر برگ از آن قطره گهربار

□

خاک روبی کن اگر نان بایدت

□

بی‌پا و رکیب رخش تازیم

□

که بی‌دریا خود او خرم نگردد

□

چون سوخت منی‌ها را پس طعنه گه لن نی

□

باد هرمی که می‌خوری نوشت

□

فنا گشتن از خود چه تیمار باشد

□

طالبان را چشم بگشاینده باد

□

وگرنه هست از بارت خبردار

□

بی‌خود ز خودیم و از خداییم

□

چون خلش می‌کرد مانند سنان

□

چون بنده آید در دعا او در نهان آمین کند

□

چو ما خاکیم و تو آبی برویان هر چه رویانی

□

اشک ما راند بقطره دم بدم گلگون برآب

□

گر چه بود نیشکر نبود الا ترش

□

بگوید چون نبردی بو نصیبت انتظار آمد

□

مهت با مهر تر از اختر آید

□

در ره حرمت بهمت باش نیز

□

آن لطف کرد و مومیائی داد

□

چو خون که در تن آهوست مشک بو گردد

□

نمی‌ماند می اندر خم نهانی

□

درد ار چنانک یار فرستد دوای ماست

□

در عشق جمال چون تو جانان

□

که ره از دعوت ما گردد بر عقل بدید

□

از که پرسم سخن یار سفر کرده خویش

□

اصل او هم ذره‌ای باشد درست

□

که ز فرزندان شجر نم می‌کشید

□

به هندستان آب و گل به امر شهریار آمد

□

نی ما و نه من کردم ای مفرد یکتایی

□

کی خضر یاد بد آب چشمه‌ی حیوان آرد

□

عاشق شده بر شیوه و بر کار دگر بر

□

نی در فزایش آمد و نی رست از رکود

□

باده خور، لاله سپر، صید شکر، چوگان باز

□

این همه طاعت بکردی روز و شب

□

افتادن برگ هست معذور

□

مثل ماه و ستاره همه شب سیارند

□

هزاران درد زه ارزد ز عشق یوسف آبستی

□

دادیم دل سوخته بر باد ز دستت

□

پس غم این تنگ جای استخوانی کی خورد

□

اگر رشته نمی‌گنجد از آن باشد که سر دارد

□

دهی تا در عوض آهی ستانی

□

تا دلش را نسخه‌ی عالم مقرر گویمی

□

گوییا شرقی و غربی با ویست

□

کوزه چه کند آن کس کو جوی روان دارد

□

با سایه صورت همایی

□

که من به ساغر و پیمانه گشته‌ام منصوب

□

دل شریف که او داغ انبیا دارد

□

رخ بدو آرید و خود را جمله مات شه کنید

□

سیاه و لفجن و تاریک و رنجور

□

در محفل قدسیان طربناک

□

تا جانش هست می‌کند کار

□

گر زین سپس نباشی از ما جدا چه باشد

□

بروید زو درخت بامعانی

□

نوای قمری و بانگ هزار بسیارست

□

پیدا نیامدی و نهانم بسوختی

□

آخر نه به روی آن پری بود

□

مرگ خالی نموده ترکش خویش

□

که تو برتر ز نه طالق بنفشی

□

می‌شدند از سو به سو خوش بی‌قرار

□

وز طعنه چرا ترسم چون او سپرم آمد

□

آن کز تو بنوشید یکی شربت کاری

□

طره را بند نه که طراریست

□

ما درآمد سایه وار و شد برون آن مای یار

□

بر او شیرین چو مهر مادری شد

□

چون نکهت دلخواهان، بوی سمن و سنبل

□

کاولین چیزی دهند آنجا جگر

□

با او ز تلطف آنچه دانی

□

شمس حق و دین شده بر همه بختی مزید

□

شکافد بحر تا در وی برانی

□

که قیامت ز قامتت برخاست

□

عزیزان همدرد را کن درود

□

که می مستی او اظهار دارد

□

به دوران دعوی پیغمبری کرد

□

هیچ تاوان نیست هرچ او می‌کند

□

تا چه تشویش و بلا حادث شدست

□

هر کو شنود ارکض او پای وفا کوبد

□

تا ز لوح غیب دادش هر دمی خط خوانیی

□

هنوزت رخ برای شیخ و شابست

□

زانک کمند سکر می می‌کشدم ز پیش و پس

□

اندازه لب نیست این این لطف عامت می‌کند

□

زیرا که کرد فاخته بر سرو مذنی

□

ژنده‌ای بر دوختی زان روز باز

□

با دگر کارهاش کار نبود

□

وان که ز غور زاده بد هم سوی غور می‌رود

□

فارغ از هست و عدم مر هر دو را آراستی

□

خسرو انجم که شاهی روشنست

□

پرده از پیش بر دریدستی

□

بی نفور این دو نفر آمیختند

□

برون از خوابگاه‌ام هانی

□

باز رستی این دل خودرای من

□

حق او لا شک به حق ملحق بود

□

سر ندارد جملگی دستار شد

□

مست به بزم لامکان خورده شراب ممنی

□

حبذا دعد که در چنگ رباب افتادست

□

ثانی اثنین برو در غار باش

□

عشق من و تو کران ندارد

□

ظلام اندر ظلام اندر ظلامست

□

او بدم دست بریده کرد راست

□

در جهان چون ارم گرامی شد

□

ما را به این فریب او تا بیشه می‌دواند

□

چرا همچون مه تابان بر این عالم نمی‌گردی

□

چو روی دلستان در گلستان هیچ

□

ز بهر کین زره پوشیده دارد

□

چون عشق با ملولی کشتی و لنگر آمد

□

از و درمان درد خویش جویم

□

نان برای گرسنه باید مدام

□

بی‌اشارت لب نیارستم گشود

□

کو بگوید همه اسرار گرش بفشارند

□

چون صافی و آبگون نگشتی

□

تا بروز حشر بر کوه و کمر باید نوشت

□

نیستشان جز حفظ حق حصنی دگر

□

شحنه کی باشد بگو چون شه و سلطان رسید

□

حقا که به چشمم ز همه خوبتر آیی

□

با مریدانم ز جان برخاسته

□

سام دستی و نام او سمنار

□

به غیر خانه وسواس جای کور و کر چه بود

□

نی عیش بود نه شادمانی

□

کانکه سرعشق را عالم نباشد جاهلست

□

از آن شراب دل آشوب قطره‌ای بچشانی

□

بر عشق گرمدار به بازار می‌رود

□

غافل از آن زهر که در نیش داشت

□

دل شدش از دادن دشنام تنگ

□

گاوجویان مرد را با شاخ سخت

□

کشته احد از لحد نترسد

□

که سلطان قوی دستی و هش بخشی و هشیاری

□

آتش ز دل سوخته‌اش در کفن افتد

□

دانی که مستان را بود در حال مستی خیر و شر

□

چون جام شریف می‌سپارد

□

سیه موزگان و سمن چادران

□

جان من زان یافت این عالی مقام

□

دیدی سوی او به سرد مهری

□

هزار صورت زیبا برای ما سازد

□

ز عکس تو در آن سینه نماید کین و بدرایی

□

بخیه بر روی کار می‌افتد

□

رویش بنگر که گفت مپرستش

□

از آن پیاز دم ناف آهوان نرسد

□

مخزن سد گنج چه، سد سد هزار

□

هم نجس هم مختصر آمد به تو

□

روز بشناسم من او را بی‌گمان

□

کسی که درد ندارد بدو دوا مدهید

□

در صورت خاک آسمانی

□

دود در آسمان نمی‌افتد

□

نزدیک نمود راه و هموار

□

گهیش جهل به پستی که هر چه بادا باد

□

رنگ رخ تو بادا بر پیرهن من

□

ریش خود می‌کند مرد و می‌گریست

□

گه گنج بری و گاه بکری

□

ز چاه یوسف جان را چرا فغان باشد

□

با دلبر خوب پرمعانی

□

چون دهان تو بی نشان گردد

□

همه جایی همه جایی بباشیم

□

همه زنند به معنی ببین زنان چه زنند

□

تا تو نیاری به درخانه رخت

□

تو زیان خویش را برخاسته

□

لب لب جو سر برآرد یاسمین

□

چو ز آب و گل گذری تا دگر چه‌هات کنند

□

گر عاشق تیر آن کمانی

□

شکنج زلف مشک افشان ندارد

□

هزاران خواجه می‌زیبد اسیر و بند دیدارش

□

نقش درختان شگرف صورت میوه نژند

□

چنانچون چشم شاهین از نشیمن

□

گر دیو نفس یک نفسستی مسخرم

□

صافی او بود و دیگران همه درد

□

وین دگر جان سوی مادون می‌رود

□

کی کرد سلام زندگانی

□

کرد اشارت بسر زلف سیه کاین دارد

□

کردم همه نیک و بد فراموش

□

چو دام عشق ببیند فتد دگر نپرد

□

بر قد گلبن نشود جامه چست

□

عاشقان را لحظه‌ای با جان چه کار

□

صید نزدیک و تو دور انداخته

□

زان جهت بی این جهاتم می‌دهد

□

حق شعاع روی تو کو کندم نهاریی

□

از ملک درون جانم عزم سفری دارد

□

تو تا برون نروی از میان چه کار بود

□

این نهانم آتش است و آشکارم آه و دود

□

خراب شد تن وی از بکای او

□

بر گوی به ساکنان محرم

□

دیوانه چو دیو باد می‌گشت

□

تا سخن‌ها همه از جان مطهر گیرند

□

به پر عشق تو پران برهیده ز زحیری

□

دل تنگیم از دوری آن تنگ دهن خاست

□

می‌طلبم باز که وامت کنم

□

ور نی چو نان خاید فتی کی وقت نان گویی بود

□

ز عالم برد بیرون گوی جان‌ها

□

در دهم هر ساعت آوازی دگر

□

چغز آبی کی شکار زاغ بود

□

مندیش که آن سه تا چه دارد

□

تا باشدت از خدا ثوابی

□

وان آفتاب یا رخ زیبای مهوشست

□

زهی وجود لطیف و ظریف کو دارد

□

که خیال شب و شب هم ز سحر بگریزد

□

بگریی بی‌دیدگان و باز خندی بی‌دهن

□

بلک خفته این هم آشفته‌اند

□

او را به سزای او رسانم

□

آید بسر بام تو از راه وقاحت

□

آمد به کرانه چند خسبی

□

که بر تو آتش دوزخ همی‌کنند انبار

□

تو هم مردی شو و این مایه بگذار

□

زانک دشنام که محبوب دهد عین دعاست

□

شرف الدین علی آن بی بدل عالم رفت

□

جنگ ریشاریش کن مردانه‌وار

□

راز یعنی فهم کن ز آواز من

□

چه توان کرد که فریاد رسم فریادست

□

چاره نبود از این نشانی

□

تحفه دادی قصر فردوسش ز غیب

□

چونک یکی گوش نیاورده‌اند

□

نبشت دفتر حسن ترا خط تو شروح

□

زیر بارت گردن هر ممن و هر ممنه

□

اندر اندازم، کنم تا شب مقام

□

پیچید چو مار زخم خورده

□

ولیک برخی آزاده‌ئی که خاموشست

□

سر اندر بزم سلطان کن ببین سودای سر باری

□

کاتش اندر آن سگ گمراه زد

□

هر ساعت از آن دوم به هر جایی

□

اگر نسیم سحر خواب پاسبان آرد

□

مکن اینها که اینها خوشنما نیست

□

نان همه بر خوان تو می‌خورده‌ام

□

گفت تو سی خشت چون بر داشتی

□

ره تسلیم گرفتم چو بدیدم که قضاست

□

چون آب ز ناودان گذشتی

□

مه تو و مه ریسمانت ای پیرزن

□

که بر او رحم کند او به گمان و پندار

□

ای دریغ ار دیدمی یک شب بخواب

□

با جان و سر سلطان سوگندش همی‌ده

□

نیست جز تلخی مرگم کار نیز

□

سختیش رسد نه این چنین سخت

□

تا که جان دارم مرا اینست کار

□

بی آب سفینه‌ها برانی

□

بی‌پرو بی‌بال، عاجز مانده باز

□

هیچ بیرون شوم نمی‌باید

□

سر پنجه‌ی شیر ژیان طاقت نباشد رنگ را

□

دفع درد سر مکن گو بخت سندل سای من

□

موج برمی‌خیزد از رد و قبول

□

زانک بی‌دریا ندارند انس جان

□

که در فراق رخت زندگی عذاب منست

□

برگوی تو هجو یا ثنایی

□

چه کم شود چه زیادت ز قطره‌ی باران

□

جز به معشوق لامکان نبرد

□

دریاب که موسم زکوتست

□

سپید سیم چه با سکه و چه بی‌سکه

□

اشک می‌بارند و تو در معصیت

□

در دیده به جای سرمه میل است

□

بهره‌ی از عمر ناپرداخته

□

جز او کی بود مونس در نیم شب تاری

□

ز آلا و ز نعما بر گذشته

□

شد گنگ زبان او در وصف کمال تو

□

بی‌خودی عین خدایی باشدم

□

وز آن زهرش ندادی سود پازهر

□

رو رو که جهان شدت مسلم

□

لیکش آن فرهنگ و کید و مکر نیست

□

گه ز غم بر روی و تارک می‌زدی

□

گر خوار نظر کنی نیاری

□

دولت آمد خفته‌ئی برخیز و در بگشای زود

□

سبز و شکفته کند جان تو را چون شجر

□

گوید این حور چرا خیمه برون زد ز بهشت

□

یا یکسره پیوستن، یا یکسره بیزاری

□

که می‌زند سر زلف تو حلقه بردل

□

بنموده سپهر در یک اورنگ

□

حیف باشد که برندش بجهان دست بدست

□

چون پای بر او نهی فشاری

□

دلی که بسته‌ی گیسوی دلگشای تو نبود

□

که چون خورشید سر تا پای تو دایم نظر دارد

□

سر نبرد مرده را جز جاهلی

□

در صفت خر سخن آغاز کرد

□

نیستانرا بین که ترک ملک هستی کرده‌اند

□

بلبلی گل دید کی ماند خمش

□

کند جمال تو تقریر فالق الاصباح

□

ای سری و سروری‌ها خاک پای بیخودی

□

کنون فتنه برخاستست از نشستش

□

شاباش زهی جمال شاباش

□

چشم من عیب آن زمان آورد هم

□

تن به می‌اندر دهیم، کاری صعب اوفتاد

□

از چه رو کشته شمشیر جفا می‌خواهند

□

زنجیر بر هزار مجنون

□

هیچ نتوان گفت در پنجاه سال

□

بینند طریق‌ها ضیا نی

□

لطف او عامست و عشق او نصیب خاص و عام

□

مبر جز هیچ آنجا هیچ تا برهی به دشواری

□

خروش دردل نالنده‌ی رباب انداخت

□

گوزم به تو و به دولت تو

□

بب دیده گوهر نثار می‌شویند

□

با فقیهان فقیر مشتغل

□

راستی را دل من نیز بغایت بشکست

□

در خیبر شکستی تو به بازوی مسلمانی

□

ببین که سوختگان غم تو در چه دمند

□

کز دل ما ببرد صبر و قرار

□

هر نقش که صورتگر ارژنگ نگارد

□

از بی‌قلمی و یا ز بی‌حبری

□

لیکن این طرفه که پیوسته بباید پوشید

□

گرچه ناقص بود نظر بی نور

□

عاشقانرا دل بیاد چهره‌ی دلبر خوشست

□

الا که وجود مرتضایی

□

چو بلبلان چمن در هوای گلزارند

□

راست که بنمود روی عمر به پایان رسید

□

دل پر درد مرا ناگزر از بیماریست

□

از درش گوش هوشمندان پر

□

همچو ساغر برآید از غم خم

□

ای عجیب خوردی ز حلوا و خبیص

□

چکنم کز تو مرا یک سر مو حاصل نیست

□

در بتگه نفس نقش مانی

□

چون قامتت بدید بر او فرض شد نماز

□

در تبریز همچو دین اوست نهان و مشتهر

□

عجب گر زعنبرغباریش نیست

□

گذرگاه او تنگ چون چنبری

□

لب جانبخش تو اعجاز مسیحا بنمود

□

وان شخص به بند گشته خرسند

□

اگر غبار حریفان ز رهگذر منست

□

وجد القلب مناه و کلوا منه کرامی

□

کار او را بین که چون زیر و زبر بگذاشتند

□

ز فرعونی تمامت خاکساری

□

گر چه ز آب دیده پایم درگلست

□

نظیر از مادر ایام نامش

□

آخرم مژده‌ئی از وصل دلارام دهید

□

بسکلند و هر یکی جایی روند

□

باری ز دل چگونه توانی شدن بدر

□

به خدا که مشک بویی به خدا که این چنینی

□

که باز آمد علی رغم زمان گل

□

که مصر و نیشکرها داری امروز

□

آستانش هر شبی تا روز بالین کرده‌اند

□

سه دیگر مخلص اخطل، چهارم مقطع اعشی

□

از رخ زرد بسوی همدان آوردیم

□

وانگه به کجا به خون فروشی

□

نوای زیر و بامی برنیاید

□

چه کشانی چه کشانی به مطارات همایی

□

بسرمستان بازاری بگوئید

□

یک نفس این راه به پایان نبرد

□

ای بسا دل که کشانت ز قفا می‌آرد

□

چو شمعم در رگ جان پیچ و تابی

□

وین شب هجر تو گوئی که سحر می‌نشود

□

در خنوری و نبشته نام او

□

کو بماند ز گل و طرف گلستان محروم

□

که بکاهم و فزایم ز حراک سایه بانی

□

نتواند که رخم بیند و صفرا نکند

□

غیر این گلستان‌ها باغ و گلزار دیگر

□

و آنهمه پیمان و شرط و عهد و میثاقش نگر

□

آن فریدون فر کیخسرو دل رستم براز

□

هر که در دایره‌ی عشق نهادست قدم

□

خال بر خال از سر بن تا سم

□

ولی دیوانه سر می‌گردم از بند

□

پی این قرار برگو دل بی‌قرار باری

□

که باده آتش تیزست و پختگان در جوش

□

که تا همه شکم خاک سیم و زر بینی

□

که هیچکس نکند قصد آهوان حرم

□

نشد پیدا صفایی در میانه

□

فرض عینست که چون خضر بظلمات آیند

□

به ز صد جیحون شیرین از برون

□

هر کرا می‌نگرم هم ز هوا می نالد

□

ز چه روش ماه گویی تو مگر بصر نداری

□

چون نیک بدیدم آن شمن بود

□

دو صد نبات بریزد ز لفظ شکربار

□

بمن خسته نصیب از شکر او چه رسد

□

کوه کوب و سهل بر و شخ نورد و راهجوی

□

نسبت قد تو با سرو روان نتوان کرد

□

رخساره نموده شهسواری

□

آمد شبی که آنرا هرگز سحر نباشد

□

به از این نباشد ای جان که تو دل بدو سپاری

□

دوری گمان مبر که بود مانع وصال

□

زان سر زلف پریشان می‌دهد

□

چو انقطاع نباشد چه احتیاج رسول

□

گشودی کام مشتی ناتوان را

□

دل روی تو بی نقاب خواهد

□

وز دلش دیو آن سخن از یاد برد

□

چو سوسن جمله گویای خموشند

□

می‌کشد زنجیر مهرش بی‌مدد زنجیرکی

□

کزو دود گناهی برنیاید

□

ایا حیاه فدومی فقد اتاک خلود

□

تا من دلشده را بی سر و بی پا نکند

□

چو برخیزد آمد شد کاروانی

□

سر آبی چنین آخر سرابی هم نمی‌ارزد

□

پاکیزه و خوش چو حوض کوثر

□

یک زمان از سر خون ما در گذر

□

پذیره نیامد مر او را کسی

□

چنانکه گاه لطایف بعهد خویش نظیرم

□

کز بوی سر زلفش عطار کنی حالی

□

سرو خرامان برد قامت او را نماز

□

به سلک اهل تحقیقم وطن ساز

□

مشک چین خواندیم و اکنون از خطا باز آمدیم

□

تا کند یوسف بناکامش نظر

□

شرحش از سنبل هندوی شما می‌شنوم

□

نشسته چو شیر ژیان پرستیز

□

چو در قید تو افتادم ز بند خویشتن رستم

□

چرا من جمله جانستم ز عشق جسم فرسایش

□

لیک برحال دلم جیم سر زلف تو دال

□

رفیق او کند بسیار دانی

□

او را بمی روح فزا در طیران آر

□

بخت ابن‌سلام کرده نامش

□

خبر یوسف گمگشته بکنعان نبرد

□

نشاید که این بر دل آسان کنید

□

بلبل خوشخوان شده دستان نواز

□

کمال دل کسی داند که مردی راه‌بین باشد

□

چون سر بشد از دست ز دستار میندیش

□

همیشه در گمانش اینچنین بود

□

بصفت راست نیاید که چها می‌شنوم

□

نیم اسپم در رباید بی حقی

□

چرا بلبل گل خندان نخواهد

□

چنین گفت آن موبد راست کیش

□

فضلی که جز عقیله نباشد بود فضول

□

ببرد دمدمه حکم حق ز جانش قرار

□

بنزد عشق آسان می‌نهندش

□

آمده بر قصر فلک نردبان

□

زاهدی را بخرابات مغان در فکند

□

در چاره‌گری زبان کشیدند

□

بنواز راه خار کن چون گل ببستان می‌رسد

□

یکی تاج زرینش بر سر نهد

□

رفت از قفای محمل و ما را خبرنکرد

□

عالم تجرید را عطار شو

□

لیکن همه کس محرم این راز نیاید

□

چو بحثی می‌کند هم بحث او کیست

□

هم بقدر خویش داند هر کسی مقدار خویش

□

شهر تبریزست و کوی گلستان

□

در پای تو هرکس که سرانداز نیاید

□

ببستند و آذر برافروختند

□

کاین زمان بر بوی آن زلف پریشان آمدیم

□

بخت به از رخت بود المراد

□

پیوسته دلش چون خم ابروی تو باشد

□

شود آیین اطلس بخشش عام

□

تن بیمار را رنجست تیمار

□

پای کوبی بس است بر خر لنگ

□

کان سهی سرو روان از سر پا بنشیند

□

ورا هرک مهتر بود کهترست

□

عنبرت تکیه کرده بر کافور

□

بر پر سوی آشیانه شو باز

□

کز آتش سودایت با خویش نپردازم

□

تا بوی میی هست در این میکده مستیم

□

که ز جان دست بخون دل ساغر شستم

□

نان از آن تست نان از تش رسید

□

چرا که کفر نماید کرم بنزد بخیل

□

که کند از زمین آهنین کوه را

□

بسراید سحری برطرف گلزارش

□

گه چنگ گرفتی تو به تقریع زفر بر

□

یا برو با غم زمانه بساز

□

در او وارستگان صف صف نشسته

□

گرد رخسار تو دوران چه کند گر نکند

□

نه فلک را به چار میخ برآر

□

هر مه به امر کن فیکون حلقه‌ی ملال

□

ازان پس تو باشی ورا هم نبرد

□

بتکده و میکده بیت الحرام

□

برای یک دل دانا نهادیم

□

که یکساعت ز خویشم وا رهاند

□

که از دستش سر شرک است پامال

□

چه دود دل که برخیزد چو او در خانه بنشیند

□

وام بی‌حد از عطایش توخته

□

لیکن بری ز ملکت و فارغ ز لشکرند

□

به بایستگی هم به شایستگی

□

گر می‌کشی بدور میفکن شکار خویش

□

می‌چشان و می‌کشان خوش می‌کشانی شاد باش

□

بگیا نکهت انفاس ریاحین دادند

□

مرغی که مقیم شاخسار است

□

هیچ قدرش نبود با ید بیضای کلیم

□

دوری طلبیدی از جوانی

□

با یار چنان گوی که اغیار نداند

□

که دستور باشد مرا شهریار

□

که راه بادیه مستسقیان بب زلال

□

ندانم که هرگز شود آشکارم

□

بکاه برگ ره کهکشان نمی‌ارزد

□

هست رطب نیز گهی بار او

□

ز من بپرس که از آفتاب می‌شنوم

□

لیک لطف عام تو زان برترست

□

با این همه از چنبر زلف تو نجستم

□

دلم گشت پر درد و رخساره زرد

□

درای راه نوردان کاروان تو باشم

□

دهان از پرده دریدن فرودوز

□

کیست کاین فتنه برخاسته را بنشاند

□

ز پاسش دیده‌ی حکمت غنوده

□

ز بستگان ارادت الم دریغ مدار

□

دندان طمع ز وصل بر کند

□

دل دیوانه ندیدیم که عاقل می‌شد

□

ترا رای و راه دبیری کجاست

□

تا قیامت همچنان جاهل بماند

□

تا لب خشک عاشقان تر شود از زلال تو

□

جان ضعیف هست بجانان که می‌برد

□

اندر او عکس مهر زورق زر

□

ولی بجان عزیز ار دهند رو بخرش

□

هم ز جنسیت شود یزدان‌پرست

□

چگونه آتش سوزان به نی بپوشاند

□

سیه‌شان شده جامه و زرد روی

□

حدیث روی تو ناهید با قمر می‌کرد

□

بر ما ز همه کسان فزونتر

□

که ناز ما بنیازست و نازش تو بناز

□

به کنج بی‌کسی رنجور مانده

□

مرا بمنزل طاوس رغبتیست عظیم

□

زنده لیک از وجود تست حیات

□

شود چو زلف سیاه تو روز من شب تار

□

عجم را چنین بود آیین و داد

□

نرگست بیند و سرمست به گلزار

□

هر دم از نوعی دگر می‌سوزدم

□

منزلگه من خاک سر کوی تو نبود

□

در او حرف بهشت افسانه‌ای بود

□

به نوک تیر برد چین از ابروی فغفور

□

قبحشان را باز دان از فرشان

□

کشته‌ی معرکه را بار دگر جان دادند

□

برفتند گردان ز نخچیرگاه

□

گر در غمت از هر دو جهان دست نشستم

□

چشم بختش خفته بادا تا الی یوم المعاد

□

چنان برد دل مردم که گرگ گرسنه میش

□

که از او در چنین تماشایی

□

که از فسرده دلان راز دل نهان نکند

□

خواندند نسیب دردناکش

□

نه از صبح آگهی دارم نه از شام

□

برینسان پرستید باید خدای

□

صدای ناله‌اش از کوهسار می‌شنوم

□

گاه با آن سوختن می‌ساختیم

□

رخسار تو مهر انور چشم

□

ای ننگ سر در این ره و ای عار آگهی

□

مست آن نرگس مخمور دلازار توایم

□

مست را آرزوی خواب کند

□

توانائی چشم ساحرش در ناتوانی بود

□

وگر کینه‌جویست و ارجاسپیست

□

محققست که برآفتاب بنویسند

□

که سبو کش دو سه فرسنگ بیار

□

معلوم می‌شود که چه سوداست در سرش

□

کاندر کدام سبزه و صحرا چریده‌ای

□

مست و مدهوش سر از خاک برآرد بنشور

□

نقش دیوار آن عماری بود

□

کون ومکان گشت و مکانش ندید

□

که تو شهریاری و گیهان تراست

□

ولیکن از بر من جان به ناتوانی برد

□

دورم از رویت ز دست افتاده‌ام

□

چون سر ز دست رفت ز دستار غم مخور

□

بر شاه عذرت این بس که خوشی و خوش عذاری

□

گرفت پیش ره اشکم که لات حین مناص

□

خار مانده به یادگار از گل

□

گرت بجانب خواجو نظر نمی‌باشد

□

ازان به که ناساز خوانی نهی

□

شمع بزم افروز بین از آتش ما در گداز

□

نبینی آتش دل را و خانه‌ها پردود

□

چون یوسف گم گشته به کنعان نرسیدیم

□

که لطیف خویی، و شه شهیری

□

آن نار سینه آمد و این ناردان چشم

□

رویی نه که روی از آن بپیچد

□

حذر از محنت کرمان نکند چون نکند

□

همی جست مرد جوان زو رها

□

لیک بر گرد مرکبت نرسید

□

در دیر مقیمی شد دین داد به ترسایی

□

رخت سودا بدم سرد سحر گرد آورد

□

در بحر فتد یابد گهری

□

چشم دریا دل من شور برآورد که سال

□

نه به طشت تهی به طشت و به تیغ

□

اگر گلی بدمد صد هزار خار برآید

□

همه تاج شاهانش آمد به مشت

□

دردی درد بدست آر و دوا باز گذار

□

ان داوود قدروا فی السرد

□

اشک خونینش روان بر روی دفتر می‌چکد

□

هم وارهد ز مطرب وز پرده حجازی

□

دل در کمند زلف دلاویز دلبرش

□

تا کی رسدش چهار گوشه

□

گره زلف تو بگشادم و زنار ببستم

□

بگردید زین لشکر چینیان

□

بلعل بر کمر کوهسار بنویسد

□

سودای رخ تو رخت بربستش

□

زو در گذر که ما ز جهان در گذشته‌ایم

□

رحمی بکن بر آن کش در شور و شر کشیدی

□

گوئیا در خواب می‌بینم که یاری داشتم

□

بود لیکن پدر شده ز میان

□

کایا ز حریم حرم ما چه برآید

□

نیابم همی اندرین هیچ راه

□

جامی بهمه مملکت جم نفروشم

□

زانک هر خار گل نیارد بار

□

مطرب از بهر چه آهنگ تو با مست امروز

□

چه آتشین طلبی و چه آهنین پایی

□

ما را بگرد کوه و بیابان بر آورد

□

کز ما دو رقم یکی بس افتد

□

هم با تو اگر زانکه پیام تو گزاریم

□

از ایدر ترا روی برگشتن است

□

زمانه پرده‌ی فرهاد کوهکن بدرد

□

خال تو بس است قرةالعین

□

ای عزیزان هرگز از خونخواری این خواری که دید

□

این خبر فهم کن ار همنفس آن رازی

□

که در نشیمن سیمرغ آشیانه کند

□

واختر فرخ آفرین خوانت

□

گر ز شور لب شیرین ز شکر باز آمد

□

تو گفتی برآویخت با شید ماه

□

گودگر باد صبا را بگلستان مگذار

□

چو عقل اندک داری برو مگو بسیار

□

شرف طاق تابخانه‌ی بام

□

ز نبات بشنو که نبات خویی

□

که شد بملک مراد و مرید باز آمد

□

کردیش کنون تمام دشمن

□

دیده‌ی باز را به خار بدوز

□

گذر کرد بر وی که او بود مه

□

بی زلف تو سر در سر سودا نتوان کرد

□

بکشم زود وزین بیش مرا رنجه مدار

□

که همچو شام بود تیره بامداد وداع

□

آیتی از بلای پنهانی

□

روح را هارون راه پور عمران یافتم

□

خواست افسانه‌ای نشاط‌انگیز

□

تو نیز ای شب مکن بر من تطاول

□

زمانه بزیر کف پای تست

□

بر یاد چشم مست تو ساغر گرفته‌ایم

□

در بن زنبیل خود هم بطلب ای فقیر

□

برنیاید چو برآید دم صبح آوازش

□

کی با تو حیله کند حیله را تو بنیادی

□

گه از شه مهره شه ماری نیرزد

□

کافکند نام زشت بر صد کس

□

نباید داد شیرینی برنجور

□

بسان تگرگ بهاران درست

□

که چنان مست ببردند ز مجلس دوشم

□

خورشید بر کمینه عزم زوال کرده

□

ما را ز در دیر به زنار برآرید

□

دل بشد و من بشدم بر سری

□

بهوش باز نیایم مگر بروز نشور

□

تاج و تخت آستان درگاهت

□

از عکس جام باده‌ی گلفام ما بود

□

که چندان نبد بر زمین بر گیاه

□

دوری نبود گر بشب تار بنالد

□

که بس دل در رسن بستست آن هندو ز بهتانش

□

مرهم بجز از یار دلازار نداریم

□

چون نهان از جمله خلقان می‌روی

□

اخترم در شب فراق سزا کرد

□

بیتی به هزار درد می‌خواند

□

از سیاهی برون توان آورد

□

سوی بلخ بامی کشیدش درفش

□

ناوک آه من از هفت سپر در گذرد

□

تو به من نیز آخر ای جان درنگر

□

می‌فرستد چشم من بر خاک درگاهش درود

□

که بگشت گرد عالم نه ز راه پر و پایی

□

ز دست لاله عذاران عنبرین اصداغ

□

کاید از پر دلی و عیاری

□

شک نیست که بس فتنه ز مستان بدر آید

□

مگر من که هستم جهاندار و بس

□

بخون لعل بباید نوشت بر کهسار

□

قبول و خلعت خود را به سوی نفس قابل کش

□

سلطان ز کبر و سلطنت در هر گدائی ننگرد

□

تا به گوش تو فروخوانم ای بینایی

□

وز پرده‌ی دل آید دستان دلستانم

□

در زیر درختی از مغیلان

□

هیچ بوئی می‌بری کامشب چه سودا کرده‌ایم

□

جهان یکسره پیش تو چون کهان

□

ببوستان مرو و جیب شاخسار مکش

□

پرده‌ی درد است که بنواختیم

□

یا طره را بندی بنه تا ترک طراری کند

□

رباب می‌زن و می‌گرد مست گرد خرابی

□

مانند باد برسر صحرا پدید شد

□

لطفش از جرعه‌ریز باده تست

□

هر چه برخسته دلان درشب هجران گذرد

□

به کوه و در و دشت خیمه زدند

□

دلم ببند کمندت مقیدست و تو غافل

□

سجده کنان و دم زنان بهر امید هر نفس

□

ز رنج خاطر درویش دلفگار چه غم

□

گر شوی ذره و چون کوه گران نستیزی

□

آنقدر نوش کن از باده که رایت باشد

□

ماتم زدگانه برخروشید

□

وگرنه گر تو توئی کی رسی بفریادم

□

نهادند زیر گل‌افشان درخت

□

با کس بنمی ماند و کس با تو نماند

□

که آسان است بر تو بردن دل

□

بحکم آنکه روان می‌رود درین بازار

□

کز این جان ظاهر شود جان نهانی

□

حرام باد مرا و را وصال بیت حرام

□

تا کند لعل بر طبرزد جفت

□

پیش لب لعل تو ازو مغز برآریم

□

زبانه برآرد به چرخ کبود

□

که به کفر سر زلفت نبود ایمانش

□

که او را نیست آن دیدار دیگر

□

ز مهر روی تو چون موم در گداز آید

□

که چشم جادوی او زد گره به سحاری

□

که هندواست و بیک موی بشکند میثاق

□

خون از تن آهوان بریزد

□

زان همچو سایه روی بدیوار کرده‌ایم

□

جهاندار دانش ترا داد و بس

□

چون فراق آنمه تابان تحمل می‌کند

□

چه می‌خواهی تو از من می ندانم

□

چون بغفلت عمر بگذشت این زمان حسرت چه سود

□

چنین من از آنم که تو آن چنانی

□

قدسیان در عالم بالا زدند

□

خواست کز خاطرش فشاند گرد

□

بیحاصلیست در غم عشق تو حاصلم

□

بدان خاره بر خار می‌سوختند

□

دامنش پر نافه‌ی تاتار می‌یابم هنوز

□

عجایب‌های زیبا داری امروز

□

شمع خاور ز دل سوخته بر می‌کردم

□

کز فرج باشد ورا دندانه‌ای

□

در وی نگرد شاه جهان از سرالطاف

□

در هاضمه تندرستی آرد

□

از غم هجران بی پایان من یاد آورید

□

به سر افسر و بادپایی به زیر

□

نکند کرکسان چرخ شکار

□

خواجه گر پاک و گر پلید آید

□

روی نتابد نفسی زان روی دلارا دل

□

گوید طرب بیفزا آخر حریف کاسی

□

می‌کند فریاد و خون از چشم ساغر می‌رود

□

رفت بر تخت شاه خوب خصال

□

جز چشم تواش نبود تعبیر

□

بسی نامداران لشکر تباه

□

جام خواجو همه پرخون جگر می‌کردم

□

در حضور خضر بود آن طور سینا دور دور

□

آری حدیث دوست کلامی بود قدیم

□

تن‌ها به توست زنده تو تنها چگونه‌ای

□

کدام یار که همدم بود برون از جام

□

تیرها گر دو شد نشانه یکیست

□

بجز از ناله شبگیر که دمساز آید

□

مرا بر زمین نیز یاری بود

□

ز خاک کوی تو صبرش محال خواهد بود

□

من چنین شوریده دل سر در بیابان می‌روم

□

که شمع خرد شمعدانی نیرزد

□

درزن تو دست‌ها و در این ره چه شسته‌ای

□

که عزیزان جهانند خریدارانش

□

خواند بر تاج و بر سریر بلند

□

چون درین معرکه از بهر غزا آمده‌ایم

□

فروزنده‌ی گردش روزگار

□

و آئینه رخسار تو زنگار بگیرد

□

هلا مبارک در قعر چاه می‌پایید

□

با پرتو خورشید سها را نشناسند

□

تو چرا پرده مردم بدری

□

برآر شور ز یاقوت شاهدان شکرریز

□

آفرین ز آفریدگار بلند

□

ناله دلهای داد خواه برآمد

□

تو گفتی که همچو ستونست راست

□

برامید آنکه شعر سوزناکم تر شود

□

در طشت سر بریده چو یحیی نهاده‌اند

□

که هر که ره زند از کاروان نیندیشد

□

ذکر هر ذکر و یاد یاد تویی

□

شد دل خسته سرگشته‌ی من حلقه بگوش

□

بسر خویش عالم هنری

□

زانکه عمری طوطی شکر ستانت بوده‌ام

□

مشو تیز با گردش آسمان

□

بشکر خنده شکر ریخته از چشمه‌ی نوش

□

اگر چه زیر لحافید و هیچ می‌نپرید

□

لیکن نکند در دل سنگین تو تاثیر

□

سهیل جان چو برآید ز سوی رکن یمانی

□

بی شکر شیرین چه کند ملکت پرویز

□

عیب باشد که هست با دگران

□

که برون ز بی نشانی ندهد کسی نشانش

□

سپارم ترا کشور و تاج و تخت

□

بر گو غزل ترانه ازین بیشتر میار

□

گم شد جهان ز چشمم تا در جهان نشستی

□

خوشا نشیمن طاوس و کوه ابراهیم

□

انگار کین نبودت تا چند مهر کاری

□

مرغ وحشی از هوای دانه می‌افتد به دام

□

آتشی باید از برای کباب

□

عجب نبود گرش خون می‌دواند

□

خداوند جیش و نگهدار گاه

□

ویندم از پیمان غم پیمانه می‌گرداندم

□

بدرید گریبان خود از عشق دگربار

□

در شب تیره مرا پرتو مهتاب چه سود

□

تو یوسفی هلا تا جز با پدر نخسپی

□

خوش باش که از سوز دلت جان بفزاید

□

سخن است آن دگر همه باد است

□

هر کس که نویسد ز قلم خون بچکاند

□

که گر تیغ دشمن بدرد زمین

□

نشانم از در میخانه پرسید

□

آبی چو گلابش ز صفا در دهن آورد

□

زانکه در چشم تو سریست که مستان دانند

□

چنین بتی بپرست ای صنم چو بپرستی

□

الا که درو هر سخنی تنگ بگیرد

□

گرمی اندام زمهریر شکست

□

گر تو بتیغش زنی غریب نباشد

□

نبودی به روم اندرون سربسر

□

برآید از سر کلکم هزار ناله‌ی زیر

□

خورم چرا نخورم بنده هم گلو دارد

□

گمان مبر که غم از ننگ و نام خواهد بود

□

نه قراضه جویی آخر همه کان و کیمیایی

□

در باب آب دیده روان می‌کند سبق

□

دخل دولت بدو کند تسلیم

□

که دفع آتش سوزان بب باید کرد

□

جهنده یکی بود آگنده خو

□

غاب فی طول العنا اذغیب عن عینی المنام

□

ز تو مانده‌اند حیران که به هیچ می نمانی

□

زیرا که مثلت صورت نبندم

□

داد بستانیم از هر دد بلی

□

عاشق که تحمل نبود تیغ و سنانش

□

همان ولایت کیخسروست و تور و قباد

□

مائیم که طاوس گلستان جنانیم

□

کاین دهر همی گوید هموار و مستر

□

نگویم نیستم هستم بلی هم این و هم آنم

□

از ملک تاج و کمر را چه خبر

□

چشم صاحبنظران چشمه‌ی سیماب شود

□

که کلاهت ببرند ار چه که سیمین کمری

□

عیب نبود زانکه نبود گنج در ویران عزیز

□

خداوند رایت شد و طبل و کوس

□

او را به سراپرده‌ی سلطان که رساند

□

نیاید بیش یک لقمه خراب و خاک و عمرانش

□

چون نی بقصد بی سر و پایان کمر مبند

□

هر تیر که از کمان برآمد

□

اول سخنم بر سر طومار نویسند

□

صد هزاران ساله ره را کرده طی

□

که بوستان وجودم نماند آب روانش

□

چو بازگشت به بستان بریخت برگ بهار

□

کانکه شد ساکن دریا بگهر باز نماند

□

چون ننهی بر خر خود بار خویش؟

□

چون بلبل باغ سخنم نغمه سراید

□

و السعد هو الراقی یا خایف لا تحذر

□

برخاک درگه تو نهد روی اعتذار

□

هر چه کند روح پاک تن بکند هم تنی

□

یا چه کبکیم که در چنگل باز آمده‌ایم

□

بگفتا به خسرو بگو ای غلام

□

روان من ز سر هر چه هست برخیزد

□

یکی هپیون یکی عنبر یکی شکر یکی علقم

□

اگردل ز جان وجهان برنگیرد

□

ای زلف تو مشک راستینم

□

که زر و سیم ز طرار بباید پوشید

□

چه خیک‌ها دریدی چه شیشه‌ها شکستی

□

چون اشک من بیا و ره کاروان بگیر

□

چه تفاوت کند آن را که تو مولا و نصیری

□

وصال کعبه چه حاجت بود بقطع منازل

□

که بسته است چشم دل این مهره بازش

□

نباشند واقف بر اطوار عشق

□

اندر آن مرغزار خواهد بود

□

روز و شب بهر چه سوزند که دربارانند

□

عقول و جان بشر را بدن شمردندی

□

هردم از بار دگر خسته‌ترت یافته‌ام

□

چو بیچارگان دست زاری برآر

□

گو بزن زانکه مبرا ز جهان آمده‌ایم

□

مدهوش چرا مانده‌ای ای مدبر بی‌هوش؟

□

باور مکن که او بدوروئیست متهم

□

پنبه‌ی پندار برآور ز گوش

□

همه تن جمله زبانند ولی خاموشند

□

به عذر آنک به نقشی بکرد نظاری

□

ورت ز من نکند باور از ثریا پرس

□

ز بی‌نیاز بخواه آنچه بایدت به نیاز

□

پای من و حلقه‌ی زنجیر عشق

□

بهتر و برتر از تو سوی قبور؟

□

آنچنان تدبیر کردم وینچنین تقدیر بود

□

گر یزیدست بایزید آید

□

خواب آن نرگس پرخواب کرا می‌آید

□

از لبش آخر دوا آموختی

□

شیرین تر از دهانت تنگ شکر نباشد

□

ناگهش روزی بباشد فتح باب

□

ورد ما جز دعا نخواهد بود

□

هرگز نشود پاک ز آب زمزم

□

صبحدم نغمه‌ی مرغان خوش الحان کم گیر

□

آن به که درین وادی رفته اثرم بینی

□

گهی که وصف میان تو در میان آید

□

چون نور و ماهتاب است این مهتدی و هادی

□

لیکن از سوز دل آتش در کباب افکنده‌ایم

□

ایقن بانک محشور لمیعاد

□

چه اوفتاده که از من کنار می‌گیرد

□

نیست‌شان خنجر برنده مگر آرزوم

□

بقول مدعیان ترک جان نشاید کرد

□

وان باده در پیمانه کن تا هر دو گردد بی‌خطر

□

نگذارد که من سوخته دل دم بزنم

□

رو جمله سود باش که فرخ تجارتی

□

در آن زمان که گل قالبم بود دیوار

□

نهادند حالی سرش در شکم

□

همچو عیسی پس از آن دعوی اعجاز کنیم

□

بینی وین زیب و جمال و بهاش

□

تو مپندار که از ناله‌ی زار اندیشد

□

آه از این حاصل که حاصل کرده‌ام

□

با دوستان محرمش این داستان بماند

□

ز همه جدام کردی مده از خودم جدایی

□

و اهل دلرا غم سودای تو پیرامن دل

□

که دشنام از لب لعلت به شیرین‌تر دعا ماند

□

اگر چه مست کی اندیشه از خمار کند

□

یار بد عار بود دایم بر یارش

□

از تذرو خسته حال چنگل شاهین بپرس

□

به بینا چه بخشید و بینا چه می‌شد

□

جام گیرید و ز عشرتگه جم یاد کنید

□

گر گم شدی خیال تو جان و جهانیی

□

از پریشانی که هستم در قفا افتاده‌ام

□

که فریادم از علتی دور نیست

□

بچکید آب حیات از لب و ترشد سخنش

□

از سوی سرو، زشت و سیاه است به دنبال

□

این شام صبح گردد و این شب سحر شود

□

مردانه در امتحان فرو شو

□

گفتم کزو باز آیم از باز آمدن باز آمدم

□

وآنگه از خورشید بین شاهنشهی

□

گر جز این ره مذهبی دیگر نگیرد گو مگیر

□

نخواستم که به قدر من اندر افزایی

□

روی نتابد ز سیل غرقه‌ی طوفان عشق

□

از عقل شود مراد تو حاصل

□

که پیش صورت او صورتند بر دیوار

□

این جمله روا مدار برخیز

□

هیچکس نیست که یکبار بگوید مزنش

□

ز آنک در خلقت جان بر مثل کاریزی

□

که همه خلق جهانم ز کمندت نجهانند

□

شود روشن آیینه‌ی دل به آه

□

که سیل خون دلش در کمر نمی‌آید

□

خشم یک سو فگن بیار دلیل

□

اگر کوهست و گر دریا بیایم

□

دل چرا شوریده و شیدا شود

□

جامی بده که توبه بیکبار بشکنم

□

همه این شده‌ست کارم هله تا تو شاد باشی

□

از سوز سینه آتش دل در کفن زند

□

گر بر فلک رسد نرسد در عطای تو

□

در سینه‌ی من آتش هجران تو تا چند

□

چون سنگ بگیر دامن حق

□

ورق چهره پر ز ژاله کنیم

□

خیز تا ما کنیم نیز دوار

□

خون شد امروز و سر از چشمه‌ی چشمش برکرد

□

چگونه در غم وا می‌کشی به بیداری

□

پیش یاقوت تو آب ساغر صهبا برند

□

از آن سنگدل دست گیرد به سیم

□

وز اهرمن مجو صفت عرش ازین سپس

□

خوردنش همه قار است رفتنش به منقار

□

بر گرد آن عقیق چو شکر نوشته‌اند

□

وارهان و دردی خمار ده

□

که هر کس ره نرفتست آن نداند

□

روشنی یابد از آن منظر بلی

□

سبزه بینم ز لب چشمه که برمی‌روید

□

پارسایان را ظلی به سر آمد ممدود

□

بایوان کیوان فرستاده‌ام

□

که هم دروغ زن است این جهان و هم درغل

□

گوئی که بر نیابت قیصر نشانده‌اند

□

چه غمست مه را که قبا نباشد

□

جان با لب لعلش بمراعات درآمد

□

ما همه نعره زنان زنگله همچون جرسی

□

روانم از چه کنعان برون نمی‌آید

□

کسی در قفای ملک جز ایاز

□

گر بزرگی بگذر این راه و بترک خرده گیر

□

گرچه خوب است جوانیت گران است بهاش

□

شکری از لب شیرین نگار آوردند

□

تا چند خویشتن را در عز و ناز دارم

□

من موی کسی تا بکمرگاه ندیدم

□

که پشتدار تو باشد میان هر وادی

□

چگونه ز آب سخن دفتر تو تر نشود

□

و ان لم یکن طوفان عینی ینوبها

□

مقیم عالم دیوانگی شوای عاقل

□

وز گاو گنه چه بود و از خر؟

□

صدمه‌ی صیت شه دادگرم یاد آمد

□

آن نرگس پرخمار خون ریز

□

جان اویس بلبل بستان راز بود

□

سیه دود را تو بدادی سمایی

□

چو درد از تو دارم دوا از که جویم

□

ازان می‌نگنجد در آن کین کس

□

خیز و دفع خمار من ز خم آر

□

از بیتهاش گلشن و ایوان کنم

□

بجز خیال نیابد نشانی از بدنم

□

از دینداران و بت‌پرستان

□

زانکه در هر گوشه از وی ناتوانی یافتیم

□

تا تو رخ خود پرچین نکنی

□

خیال خال تو خالی نمی‌شود ز مخائل

□

ترنج و دست به یک‌بار می‌برد سکین

□

گر چه بی زر ز میانت نتوان جست کنار

□

مار شود در سر مخمور، مار

□

برخسرو عقلست بصد مرتبه فائق

□

چون نیست معجزه او مشهر مشهر

□

بار ما شیشه و شب تار و همه ره خرسنگ

□

هزار ماه منور ز آستین بفشانی

□

تا کنون جز راه مهرت نسپرم

□

سحرگه پرستاری از خیمه گفت

□

جامه‌ی موج در براندازد

□

زین خانه‌ی پرنگار معمور

□

قرآن چه کنم حفظ چو مصحف بدریدم

□

مخور غم که زر خشک و تر می‌ستاند

□

قصه‌ی مشتاق را چه حاجت تقریر

□

این نیست از ستیری این نیست از ستوری

□

باد بود هر چه از بهار بگوید

□

که بختت جوان باد و جاهت مجدد

□

اندک خور و از مستی بسیار مترس ای دل

□

فتنه بر دهر و دهر بر تو به جنگ

□

همه دانند که تعظیم بشر کم نشود

□

مرا دو دست گرفته به آن مقام برید

□

توبه از خورد و خواب خواهم کرد

□

نیست مهت مغربی و مشرقی

□

گر چه کس باز نداند سر موئی ز تنم

□

ز پیران مردم شناس قدیم

□

یادم از پسته آن تنگ دهن می‌آید

□

که بی‌سخن من و تو هردو نقش دیواریم

□

یا دل آن خسرو خوبان خلخ سنگ بود

□

در حضرت حق چه مرد اسراریم

□

که گره می‌کنند زلف عروس

□

فالجسم جامده و الروح فی السفری

□

وجهم به از این چبود کز چهره برانگیزد

□

بر فراق بهار وقت خزان

□

کانکه شد ساکن جنت ز سقر نندیشد

□

با جبه‌ی سقلاطون با شعر مطیر

□

زاری کنان ز خاک درت زار می‌رویم

□

نامش نعوذبالله والله که نیست یارش

□

کاخر چو مرا بیند برمن نظر اندازد

□

اکنون نعوذبالله چون پرخمار گشتی

□

در هوای شکر حلوا گرش پالوده‌ام

□

که ننگ است ناپاک رفتن به خاک

□

ز چهره بر گل روی قدح گلاب زنند

□

مر مرا از مکر شیطان رجیم

□

گر نسیم نکهت عنبر باشد گو مباش

□

زان همه حسرت است در دستم

□

ز جام می ندهد جرعه‌ئی به ملکت جم

□

خیال یار مرا دیده‌ای نکو یاری

□

بسی تو مهر بریدی که از تو من نبریدم

□

تو را نیز ار بیندازد چه دانی

□

برقول بد اندیش کجا گوش توان کرد

□

داده تبر در طلب سوزنم

□

و اکنون چه غم که سنجق سلطان رسید باز

□

که از چنین سفری گشت خاک معدن زر

□

زبانی ز نی بر تراشیده‌ام

□

شاد شو ار پرغمی زنده شو ار مرده‌ای

□

کجا به ترک می لعل خوشگوار بگوید

□

مرا بین که از پای تا سر بسوخت

□

روی ترا بجز تو حجابی نیافتیم

□

از تن پیر در این گنبد گردانم

□

سکه مهر ترا بر در می‌باید زد

□

درین ره گر بورزی پارسایی

□

در جویبار چشم من آب روان نبود

□

تا کی بهار دوزد دیباج اخضری

□

براستان که به چشمم چنان نمی‌آید

□

تا به جایی نه که با حکم ازل بستیزیم

□

دل نبرد هر که دلنواز نباشد

□

کور و گمره بر طریق این و آنند، ای رسول

□

حمله آرند و راه خواب زنند

□

صد آفتاب و فلک را بر او حسد باشد

□

دوستکامی راز جم دوستکانی یافتیم

□

که تو تیری بزنی یا به کمان ترسانی

□

شمع دلسوخته از آتش خویشش چه خبر

□

بترس از خدای و مترس از امیر

□

بیش از این چند بگو صبر کند مسکینک

□

نجستم سپاه و کلاه و سریر

□

گفت خواجو کی جراحت را بود درمان نمک

□

باز کی با آشیان یکسان بود

□

با ساغر می منکر مستان نتوان بود

□

کز آن طبیب ندارد گریز بیماری

□

می‌خروشد دل من گومه مطرب بخروش

□

و غن شعری تطیب وقت جلاسی

□

مفکنیدش ز نظر چون به نظر باز آمد

□

پس حرامی محض اگر بودی حلال

□

کیست که مرغ دلش از دام برآمد

□

قبله هر فارس مه وش بود

□

حال زلف تو پراکنده چرا می‌گوید

□

تا تو سوار پایی تا تو به دست شستی

□

ترک ظلمت کن و سرچشمه‌ی حیوان درباز

□

بلرزیدی از باد هیبت چو بید؟

□

گمان مبر که ز خاکم بجز غبار رساند

□

حاصل صفت چه چیز؟ مردم عاقل

□

که بر صحیفه‌ی لیل و نهار خواهد ماند

□

تا شدم بی صبر و بی آرام تو

□

که هیچ هستی ازو در میان نمی‌بینم

□

تو بکش هم تو زنده کن مکن ای دوست کردنی

□

که کنج میکده صاحبدلان مقام کنند

□

نشانش بر همه بیننده ظاهر

□

جان بدادیم و تمنای دم او کردیم

□

ز هر هایهائی چو اشتر مرم

□

بر آستان دیر مغان آرمیده‌اند

□

گوهر عشق اشک دان اطلس خون جگر

□

واللائم کالنائم فی الساحل یغفل

□

تا نشکند سبوی امیدم ز آفتی

□

چکند خاص با تقلب عام

□

وگرنه بخواهم ز پروردگار

□

ز آتش دل سر فدا کردند و پای افشرده‌اند

□

ور نی بستاند به کام و ناکام

□

هندوی تو قلب لشکر دل

□

در دل او پند خلقان خار شد

□

ورنی من مجنونش دیوانه نمی‌بینم

□

چون آمدش ز ایزد اکبر اشارتی

□

هر زمان توقیع قدر کبریائی یافتیم

□

و علی‌الخضرة منثور و رند و خزامی

□

گر زانکه نظر کنی بسویم

□

مشکن حمایتش که بزرگ است حمایتش

□

زانکه بالای تو صد سرو خرامان ارزد

□

بی‌پر باشد همیشه پرواز

□

در مجلس ما بی می نوشین نتوان بود

□

که ز دام سخن درین شستی

□

ما را بسوخت مطربه‌ی پرده‌ساز باز

□

قومی هوای عقی و، ما را هوای تست

□

کاتش چو زیادت شود از سر برود جوش

□

پاک فرو شست بوی و گونه‌ی سنبل

□

از سیاهی رخ متاب و زاب حیوان درگذر

□

پیش قدمی صد آستانه

□

که گنج معرفتند ار چه بیدل و دینند

□

وز پختگی خرما تو پختگی پذیری

□

زمزمه‌ی نغمه‌ی رباب برآمد

□

به خانه باز رود اسب بی‌خداوندش

□

از دل پر مهر بر ایوان کیوانت برم

□

گر چه پوشیده بماند گر جهل از گر بتر

□

از سر بازار اگر بیزار نبود گو مباش

□

صرفه او برد زانک در کان شد

□

گر بود گوشه‌ی ابروی کژت محرابم

□

چشمه چشمه سوی دریاهاستی

□

صید را این همه در قید رها نتوان کرد

□

مرا حکمت و معرفت گشت بیش

□

ما ترا داریم و بس لیکن ترا یاران بسند

□

خطری مرد را جدا ز حقیر

□

که از سیاست ترک ختا نمی‌ترسد

□

از روی چنان ماهی من توبه ندانم کرد

□

وی ز گیسوی تو در حلقه‌ی سودا سنبل

□

بدل نگردد هیزم به شعله شرری

□

دمبدم باده چون زنگ برون می‌آید

□

بسا پیاده که آنجا سوار خواهد بود

□

من به پهلو ز پیش تا به سپاهان بروم

□

تا چو چوگانت بکرد این فلک چوگان باز

□

از خانه برآئید که همخانه‌ی مائید

□

چو خصم آمد به سوسن خنجر انداز

□

زلالی آتشی زان آب معقود

□

چوب رد بر سرش آمد که برو اهرمنی

□

که همانش که بود خواجه همان می‌ارزد

□

نماند، به بسیار از این کمترم

□

چونک او آمد شود کارت نکو

□

زین پس نکند صید به احتیالم

□

مخلص است از مکر دیو و حیله‌اش

□

کوکب کفش از ستاره کنم

□

که همی رانند اینجا ای فتی

□

تو کسی به هش نیابی که سلامشان رسانی

□

منفذش چون باز باشد سوی یم

□

اتشمت اعدائی و انتم اخلتی؟

□

گفت او زفت و وفای او نحیف

□

سحرگاه تازان سوی لاله‌زار

□

می‌چرم ایقاظ نی بل هم رقود

□

تا لوت خورند اولیا سیر

□

سجده کردی که خدای من توی

□

وی سر تو در رسنی وی دل تو در وطنی

□

مثل مثل خویشتن را کی کند

□

تو با دوست بنشین به آرام دل

□

که چو روبه سوی دنبه می‌روی

□

روز چون شیر همی ریزد و شب‌های چو قیر

□

تا سگی چندی نباشد طعمه‌خوار

□

چون بتافت آن نقطه محو کرد پندارم

□

با رجا و خوف باشند و حذیر

□

ز توست مستی بالغ که زفت سغراقی

□

مکر نفس و فتنه‌ی دیو لعین

□

فارس میدان و صید و کارزار

□

وا ندانستی تو سرگین را ز عود

□

از تو فزون به ملک و به مال و به جاه و زور

□

تو مبین این قحط و خوف و ارتعاش

□

سر او از طبع کارافزا مپرس

□

بهر صید این معانی بازگشت

□

شادند ای بنفشه از غم چرا خمیدی

□

چون یقین شد الولد سر ابیه

□

که سر بر کنار پدر داشتم

□

بخل بگذارید اگر آل منید

□

مدانش نه آتش نه آب زلال

□

لیک بندیش ای زن اندیشه‌مند

□

بر اهل دین به کفر مباحات می‌کنیم

□

چون خسی آمد بر چشم رسول

□

که منم کز نفسی سازم عیسی نفسی

□

هر دو عالم را روا داری خراب

□

مردم افکن‌تر ازین غول بیابانی نیست

□

غرقه دست اندر حشایش می‌زدم

□

بد به چه گوید همی خلیفت و خانم؟

□

روی جمله دلبران روپوش اوست

□

چون ندانند جفت را از فرد

□

بر عرب اینها سرند و بر حبش

□

چه حکمتست که نزدیک را فغان داری

□

گرچه از باد هوس سرگشته‌ای

□

برایشان تفرج کنان مرد و زن

□

جنس تو مهمانم آمد صد هزار

□

به چشم خردمند ازیرا خطیرم

□

راز اندر گوش منکر راز نیست

□

هر که درین راه جاه و مال نماید

□

کوه را کی در رباید تند باد

□

که جز آن شراب نپرستی

□

از خدا می‌خواست بی‌کسب و کلال

□

به سعی آیینه‌ی گیتی‌نما و جام جم گردد

□

در هوای بحر جان دربار بود

□

میخواره‌وار از پس هیهایها شدم

□

کسب و دکان مرا برهم زده

□

که آمد دور وصل و لطف و ایثار

□

از سلام علیکشان کم جو امان

□

کمر چرا طلبی چونک از میان رفتی

□

زخمهای روح‌فرسا خورده‌ام

□

به عنفش کشان می‌برد لطف دوست

□

آفتاب چرخ را بس راههاست

□

در طلب خواب و خور جز این تن خوشخوار

□

ای شه پیروزجنگ و دزگشا

□

دیده‌ی یعقوب نابینا شده

□

با تبر نوری بر آر ار صادقی

□

مست ملاقات لقا می‌روی

□

عشق باشد کان طرف بر سر دود

□

هر که دردی نکشد لایق مرهم نشود؟

□

شه برو بگریست زار و نوحه کرد

□

در دام خویش آرد سرش

□

آن طرف کان نور بی‌اندازه تافت

□

همی‌جنگند و می‌لنگند ناچار

□

هر کجا پستیست آب آنجا دود

□

طوطی با صد سر و منقارمی

□

که به بیهوده کنی این عزم راه

□

که خون در دل افتاده خندد چو نار

□

ور گیا خواهد یقین آهو رگست

□

خشکی و درد سر کند از روغنش

□

که خمش ورنه کشیمت بی‌دریغ

□

کرد روی زرد ما از اشک تر

□

من نیم ای سگ مگس زحمت میار

□

چو جوله‌ست نداند طریق جنگ و سواری

□

فیصل آن هر دو آمد آتشش

□

چندین به دست دیو زبونی چرا کنیم

□

کور می‌جویی تو در کوچه بکید

□

زیرا که خوش آید سخن نغز به تکرار

□

تا مصالح حاصل آید در تبع

□

من کیم غمخوارگی را یافتم من آن خویش

□

ذکر او کردیم بهر راستان

□

ز مشرق به مغرب به یک دم رسانی

□

نزد من نزدیک شد صبح طرب

□

مرکب از این چار طبع است مرد

□

از عدم ما را نه او بر داشتست

□

فکرتم را ندامت است ندیم

□

تا نیاید نقرست اندر دو پا

□

یک لحظه نماند آرمیده

□

بت‌پرستش گفت و ضد ماش خواند

□

از سر به وقت عرض نهادند لمتری

□

که آدمید و خویش بینیدش دمی

□

وز بانگ مرغ در چمن افتاده غلغلی

□

پاره گشتی و دلش پر خون شدی

□

هرچند زمکر او بجستم

□

هست با گردنده گرداننده‌ای

□

دگرباره بیفتی یاد می‌دار

□

گنج می‌پندار اندر هر وجود

□

بیفروز شمعی چرا مغاسی

□

چون تو در بستی تو کن هم فتح باب

□

چرا ریزی از بهر برف آبروی؟

□

چون قتیل از گاو موسی ای ثقات

□

نشود هر کجا روی ز تو باز

□

فتنه و تشویش در می‌افکنی

□

اگر قیام کند در سکندری رسدش

□

کو بود مر تشنگان را چون رباب

□

گفتا چو وقت آید تو نیز هم نپوشی

□

گفت رختش چیست هان ای موتمن

□

ما گرفتار و الامان برسد

□

نیست بی پامزد و بی دق الحصیر

□

که پر نقش چین شد میان و کنارش

□

لیک جای گنج را نشناختی

□

پس این جهان مرده زنده‌ست از آن جهانش

□

ظل مولانا ابد پاینده باد

□

هم تو بجو مرا و به احسان خویش جوی

□

مکر و تزویری گرفته کینست حال

□

و گر شرمسار آب حسرت ببار

□

قرض ندهد هیچ کس او را تسو

□

در زیر رز خزان شده با کوزه‌ی عصیر

□

این تردد کی بود بی‌اختیار

□

نقش دل چو سنگ تو کالنقش فی‌الحجر

□

نیست لایق از تو دیده دوختن

□

چون ز بانگ پاسبان بگریختی

□

که شود رخ زرد از یک زخم خار

□

غالب آنست که فرداش نبیند دیدار

□

حیله‌ها و مکرها بادست باد

□

حسنت زعروس عرش زیور

□

چونک صیدش موش باشد شد حقیر

□

می‌سراید عندلیب از باغ و کبک از کوهسار

□

این حسودی من از مهرش به است

□

بکرد حامله دل را رسول رهگذری

□

گر تو یک ذره ازیشان آگهی

□

نه یارا که مست اندر آرد به دوش

□

واصرف الس الذی خط القلم

□

باورت ناید که من آن ناصرم

□

وا ستانم بهر رهن مبتدا

□

هجر را بر صورت زنگی پدید

□

دردها بخشید حق از لطف خویش

□

تا زین سپس زنخ نزند از منوری

□

ترک مردم کرد و سرگین‌گیر شد

□

که آفتاب فلک را ضرورتست زوال

□

جمله دریا گوهر گویاستی

□

بیچاره و مانده در حصارم

□

دامن پاک رسول بی‌ندید

□

ز بعد پانزده روزش تو خوار و زار نگر

□

دیده پیش از کان صحیح و زیف را

□

نشسته‌ایم چو جانی اگر کشی و بداری

□

صادق الوعدانه آن دلدار او

□

وگرنه تو هم چشم پوشیده‌ای

□

تا شدی تو سست در اشکار من

□

سود حلالستت و مایه حرام

□

چیست این غم بر که این ماتم فتاد

□

به غریبی به سحر باد سحر می‌آرد

□

سیرمان در ده تو از آب حمیم

□

خاصه که چشم بر آن چهره فرخنده زنی

□

کز خودش خواهم که هم پنهان کنم

□

لم یستطع جلدا فی حر دیماس

□

چون گشاید آن نبیند ای عجب

□

پرهیز کن از دهان تنین

□

تا علیها بر سر مطرب رسید

□

از جهان جز ملال ننماید

□

بی مه و خورشید نورش بازغست

□

فاعل نبوی مفتعل آیی

□

بر زند بر دل ز پیران صفی

□

که آمیزگاری بپوشد عیوب

□

لاجرم ذاالنون در زندان بود

□

وعده‌ی چیزی که نباشد چنان

□

هیچ گردد مستحیلی وصف حال

□

وصل تو کی بدو رسد چون به سزا نمی‌رسد

□

تا چه شیرین خربزه‌ست این بنگرم

□

از شیوه ویم من مست شراب جامی

□

صحبت او عین رهبانیتست

□

از هم بیوفتند ثریا و فرقدان

□

چشم آخربین گشاد اندر سبق

□

آنجا که بود علم بسوزد پر و بالش

□

گر رود پس پس رود تا مکتنف

□

بنشاند آن فارس جان را سپس زینش

□

خود مسلمان ناشده کافر شدی

□

چه نهانی و عجب این که در این غوغایی

□

گرد خوانش جمله چونها چون سگان

□

تپانچه زنان بر سر و روی و دوش

□

بگذراند مر ترا از نه طبق

□

مشکل و مبهم را نارد زوال

□

غیرت آن خورشید صدتو را رسد

□

بر خاره خار خورد و به صحرا دراوفتاد

□

سندیان را اصطلاح سند مدح

□

کی دیدست ساقی بدین مشفقی؟!

□

که بر آرد نفس من اشکال و دق

□

سرور آفاق شمس‌الدین حسین

□

هم ز گام دیگران پیدا بود

□

به تقدیر ایزد تعالی وجل

□

پیش ایشان شمع دین افروختند

□

لایق حلوا شکر لایق سرکا کبر

□

کین چنین نوشی همی ارزد به نیش

□

در بندگی نیاید و نه در پیمبری

□

مات شو در صبح ای شمع طراز

□

چو وقت فراخی کنی معده تنگ

□

تیغ زن یکبارگی خونم بریز

□

او شناسد ز سیم پاک نحاس

□

ورد خود کن دم به دم لاتقنطوا

□

زمانی نور می‌انگیخت از نار

□

علمشان را علت اندر گور کرد

□

وین چار مرغ هست از این باغ عنصری

□

که بدست او نهی حکم و عنان

□

عیبش مکن که درد دلی باشد آه را

□

کارد بر حلقش نیارد کرد کار

□

وگر چند یک چندگاه ایدریم

□

جامه‌ها را برد هم آن دزد تفت

□

وی قصر اجتبا را بانی و چیز دیگر

□

هر دمی قصد عزیزی می‌کنی

□

مراقب ذهبی دشمن مساکینی

□

ترک غافل خوش مضاحک می‌مزد

□

که در روی نیکان شوی شرمسار

□

صحبت ناجنس گورست و لحد

□

سوی خردمند هست مایه و قانون

□

ذوق گریه بین که هست آن کان قند

□

آهی که برکشید بخار بخور یافت

□

هوی هوی می‌خوران از شادیست

□

خواه تقدیر و خواه شیطانی

□

جانور فربه شود از حلق و نوش

□

در خرمن ما زد که چو گندم بطپیدیم

□

این شنودی دور شو رفتم روان

□

پاک و پاکیزه ز تعطیل و ز تشبیه چو سیم

□

پنج و شش می‌دید و اصل پنج نه

□

چو مرغ را نبود سر دو پر چه سود کند

□

تو فقیهی وین شریف نامدار

□

از چنین موجی به ساحل کی رسی

□

تا که در هر کوزه چه بود آن نگر

□

ز خود بازگیری و هم خود خوری؟

□

تا به دعوی لاف دید ماه زد

□

این است همیشه سلب خوب خزانیش

□

نه تبش آن قحبه را نه سوز و آه

□

سرگذشت و داستانی داشتم

□

من ببینم عرش را با عرشیان

□

که تا میان من و تو نماند این دگری

□

ناسزایی را بپرسی در غمی

□

سنگ اجل بشکندش چون سفال

□

لاجرم زان گام در کامی رسید

□

که چه آورد به آخر به سر بیژن؟

□

تا درین ویرانه خود فارغ کنم

□

غم را چو عدوی خود درآویز

□

در دو عالم دل به تو در بسته‌ایم

□

در قلزمی که خشک نیابند و نی تری

□

عشرها افتادی از رو بر زمین

□

که روی ملوک و سلاطین در اوست؟

□

بر چیم بیدار کردی راست گو

□

بزاده‌است نه هیچ بیش و نه کمتر

□

للسری قدوه و للطاغی رجوم

□

تا بیخ ز انگبین برآری

□

که نداند چاشنی این و آن

□

کشتی چو نشکنی تو نه کشتی که لنگری

□

آن طرف از بهر کاری می‌برفت

□

شاه گردنکش دشمن کش عاجز بخشای

□

تا قیامت تازه بادا نام تو

□

بی‌بوی خوش چه عنبر و چه سرگین

□

تا که صحت را بیابد فتح باب

□

که درپرید به مژده ز شه کبوتر عید

□

گر نگردم زود پیش آید ندم

□

خراب و مست رهیده ز ناز مستوری

□

پیش تختت صف زده چون نجم و ماه

□

ز غوغای خلقش به حق راه نیست

□

لوت آوردند و شمع افروختند

□

زین جر و جوی کوفتن و راه بی‌نظام

□

از برای رشک این احمق‌کده

□

من ز تاثیر دل او بی دل و شیدا شدم

□

که خریدی آب حیوان و شفا

□

همچو مه از سیم خرمن کرده‌ای

□

گفت آن را مشنو ای مفتون دیو

□

که فیض رحمت حق بر روان هشیارش

□

نزد دانا خویشتن را کن گرو

□

پریدن و شتاب همی بینم

□

بحر افکندست در بحرانتان

□

شرق تا مغرب گرفته از قطار

□

کو مرا بیدار گرداند بخیر

□

همه رخت خود فروشان خوششان همی‌فشاری

□

از فوات جمله حسهای تنی

□

چو خون در رگانند و جان در جسد

□

بل زبانه‌ی هر ترازو بوده‌ای

□

بر ماتم لاله چرخ اعظم

□

در ده ما باش سه ماه و چهار

□

که همه زیر زمین تا به زبر تاجور است

□

تا نشیند در حضور اولیا

□

در اسرار عشقش چو ابر سحابی

□

سرنگون آید خدا آنگاه حرب

□

که دست و پا بزند هر که در میان ماند

□

وین یکی گرگی و یا خر با جرس

□

سوی ما و نورهاشان چون پیام

□

کو کجا بگزید و مسکن‌گاه ساخت

□

هزار صف ز امیر و ز حاجب و دستور

□

ناز نازان ربنا احییتنا

□

لیک تو ای روح پاک نادره‌تر عاشقی

□

با فروغ و شعله‌ی بس ناخوشی

□

که خوانم گنه پیش عفوش عظیم

□

الله الله پا منه از حد بیش

□

مرا از علم و دین تخت است و ایوان

□

شیخ کی بود کیمیای بی‌کران

□

لب برهم دوخت و خشک لب کرد

□

خلق شد بر وی برحمت یک‌دله

□

یکی به طمع در آهو یکی به آزادی

□

گر دروغست آن تو با اعراب ساز

□

نتواند برآمدن ز وحل

□

زاده‌ی آتش توی رو روسیاه

□

جز صبر ندارم و، ندارم

□

یک طبیبی داروی او ساختی

□

پشت بنفشه کی دوتا می‌کند

□

رسته‌اید از شهوت و از چاک‌ران

□

سخنی به درد گویی که همو کند دوایی

□

در دهان هر یکی دری شگرف

□

که ای یار جان پرور دلفروز

□

چونک رفتی مکه هم دیده شود

□

تا ز علم و راستی ننهیش زین

□

دینت پنهان می‌شود زیر زمین

□

با جگر پر نمک انگشت به دندان دارد

□

تلخ را خود نهی حاجت کی شود

□

تو از آن ذوالجلالی تو ز پرتو خدایی

□

نیست مخفی بر وی اسرار جهان

□

چون با دگری باید، پرداخت به ناکامی

□

حرص میری و خلافت کی کند

□

چو بغدادیان را صناعات الوان

□

عقل می‌گفت از درون لا تفرحوا

□

چو سگ همیشه مقام او میان کو دارد

□

بر شما شد باغ و بستان و درخت

□

که صد جا به فریاد جانم رسیدی

□

لیک مادر هست طالب در کمین

□

تو را کشتی آورد و ما را خدای

□

تا سوی رنج جگر ره یافتم

□

گه صحبت تو مرا دشمن اصحاب کنی

□

جسم ما از جان بیاموزید سیر

□

گرچه راهت بسی خطر دارد

□

در خور آید کار را جز دفع زنگ

□

چونشان در قید نان افکنده‌ای

□

درس می‌خواندند با صد اندهان

□

مع ذکرالحبیب روض نعیم

□

مرغ غره کشنایی آمدست

□

رو که توی بر صواب ملک خطا یافتی

□

گفت طاوس نر چون مشتری

□

عذر او پیش عشق لنگ آمد

□

جز که بر نیشی نکوبد نیش را

□

خری شوی به صفت راه کهکشان گیری

□

آرزوی جمله‌تان را می‌دهم

□

بفرمای تا استخوانش دهند

□

زان قلم بس سرنگون گردد علم

□

برگشادم صد در از دیوانگی

□

در بیابانی اسیر صرصریست

□

در چنین ره‌ای سلیم‌القلب چه جای سر است

□

راست گو با من مگو بر عکس و ضد

□

مگریز از او که بر تو بود کان بود خری

□

من همی‌ترسم ز غرقاب ای رفیق

□

فیغرنی کحل العیون غرورا

□

هم تو بر خوان نام را بر استخوان

□

به سوی گنج نهانی چه آفتی چه بلایی

□

قد تولاه و احصی عددا

□

صبوح روح چو دیدی ز صبح و شام مترس

□

صید خود ناخورده رفته از جهان

□

مباش ایمن کان فتنه است و طراری

□

هر که نمرودیست گو می‌ترس از آن

□

به در آی تا ببینی طیران آدمیت

□

گفت عجل لا تماطل دیننا

□

و آن کو دود به آبی در نار می‌کشانی

□

وز دو دیده اشک خونین می‌فشرد

□

بازی خیال در میان بود

□

از قضیه تازه و راز کهن

□

مشتری گفت تو او سیر نه از بسیاری

□

که درین غم بر تو منکر می‌شدند

□

الم یره یوما فیوضح لی عذری

□

عقل او موشی شود شهوت چو شیر

□

اننی انصح بالصمت علی الاخفا

□

نوحه می‌کن هیچ منشین از حنین

□

چون ز چونی دم زند آن کس که شد بی‌چون خویش

□

می‌زند بر پشت دیگر بنده خوش

□

بنده‌ای و کمینه هندویی

□

هر که بی سر بود ازین شه برد سر

□

براحت دهم روح را پرورش

□

اندکی زان قد سروت هم بدزد

□

که پازهر و درمان غم‌ها تویی

□

نه مماتش چون ممات او بود

□

برتو شو ازین دعوی گر سوخته‌ی مایی

□

نیم شب آمد به زاهد نیم‌مست

□

خیر کثیرست آنک باده ز کوثر کشی

□

هم به خشکی هم به دریا پا نهی

□

منه بر هم که برگیرندش از هم

□

تا فدای او کنم امروز جان

□

به ثنا و حمد داور بگرفته خوش نوایی

□

شد رسول و خواند بر هر دو فسون

□

حاجت لاحول نیست دیو مسلمان رسید

□

که خرامیدند جیش غزوکوش

□

هم جنتی و دوزخ و هم حوض کوثری

□

ریش خندت می‌کند زین هر خسی

□

تا به خیال در بود، پیری و پارساییت

□

هست پندت دل‌پذیر و مغتنم

□

هم برق تو رساند او را به لامکانی

□

خوار گردی ضحکه‌ی غوغا شوی

□

جان بداد و روی جانان کس ندید

□

پس خلیفه طیره گشت و تندخو

□

که او خراب کند عالمی به پیغامی

□

دو خورد یا سه خورد هست اوسط آن

□

لا، من هداه الله فهو المهتدی

□

ز اشتیاق روی تو جوشد چنان

□

تا ز عنایت گل خندان شوی

□

بر سر هر ژاژخا و مرزشان

□

پوشیده نصیحت تو طرار

□

آرزو می‌بود او را ممنی

□

ز چنگ هجر تو گیرند چنگ‌ها زاری

□

پاک خوردندش فرو شستند دست

□

جوارح به دل، دل به دانش عزیز

□

اندر آن صف تیغ چون خواهد کشید

□

از تن بی‌عقل کی بیاید کاری

□

شب گریزد چون بر افروزد ضیا

□

از ننگ وجود نامداران

□

که بود قوادکان را عبرتی

□

تا در اخلاق او به پیوندی

□

شد تمام از صنعت داود آن

□

که هیچش دوست بر بالین نباشد

□

با هزاران رستم و طبل و علم

□

رفتم از دست و بگفتم که چه شیرین نظری

□

بر دروغ و صدق ما واقف شوید

□

او هست در حقایق فانی و چیز دیگر

□

کودکان را تیغ چوبین بهترست

□

تا شوم از سعی تو پاک ز تردامنی

□

تا ز روح و از ملک بگذشته‌اند

□

رطلی گرانش در ده، تا بیخبر بباشد

□

که ندارند آب جان جاودان

□

که بس عزیر عزیزست دل در آن خواری

□

ورنی گویی در تکبر مولعست

□

می‌شود کشف در نشیب و فراز

□

عفو او را عفو داند از اله

□

کسی کو گوهرش نبود بهایی

□

جهل او شد مایه‌ی انکار او

□

نگویمت که به عدل از ملوک مختاری

□

هر یکی از ما فدای سیرتیست

□

بپر گزاف پر و بال را چه می‌سوزی

□

فاذا جاء الشتا انکر ذا

□

به سنگ بربزنید و تمام برهانید

□

سرگذشت نیک و بد تا نیم شب

□

تسلیم توست جان‌ها ای جان و دل تو دانی

□

بر قرائت من حریصم همچو جان

□

که خود بوده باشد به بندی اسیر

□

تا بریزد بر سرت احسان و جود

□

نداند که تو حاضر هر گمانی

□

خیر باشد اوستا احوال تو

□

در خون جان خویشتنم زین قبل شده

□

جز ز عکس نخله‌ی بیرون نبود

□

که زیر چرخه گردون تنا چو گاو خراسی

□

وین توهم مایه تخییلهاست

□

و ان هلک المغصوب فی ید غاصب

□

از برای این شکم‌خواران عام

□

آواز و رقص و جنبش و رفتار ما تویی

□

در شقاوت نحس ملحد باشد او

□

چو ماه روزه به پایان رسید عید شود

□

نسبتست اغلب سخنها ای امین

□

تا ننهد خواجه سر در خطر جانیی

□

نه ازین رو که نزاع و خبث ماست

□

راه نبرد از ظلام، ماه ندید از غبار

□

عانه‌ی من گشته باشد این چنین

□

هر سو کشی به عشرت بسیار می‌کشی

□

پس یقین گردد ترا لا ریب فیه

□

شیر از انگشت رحمان خورده‌ام

□

لیک نفس زنده آن جانب گریخت

□

با شمس حق تبریز در وقت عشقبازی

□

تن‌درستی چون بخیزی نی سقیم

□

کجا با این همه شغلت، بود پروای درویشان

□

رنگ و بو مپرست مانند زنان

□

که شهد صاف ننوشد ز تیره ایامی

□

که بنگذاری توما را در فنا

□

دشمنت را هزار لشکر گیر

□

از وفور عفو تست ای عفولان

□

بلبلان را مست و گویا می‌کنی

□

جذب ما بود و گشاد این پای تو

□

نه هر بار شاطر زند بر هدف

□

تا ز خاص و عام یابد جان خلاص

□

ظاهر او چون بهشت باطن او دوزخی

□

میوه‌ی او مایه‌ی آب حیات

□

من حیران بی خبر چکنم

□

مرده را چون در کشد اندر کنار

□

خاص آسوده است و هم عامی

□

هر که را پا نیست کن دلسوزیی

□

آهی و سرشکی و غباری و دخانی

□

پیش هر محروم باشد چون خیال

□

اگر ظاهر کند گوهر آدمی

□

شدق او بگرفت باز او شد عصا

□

عشق را بنگر که قبله کاروانست ای پسر

□

او چه ترسد از شکست و کارزار

□

ماه غریب از چو من غریب شماری

□

گفت شاباش ای حکیم اهل و حر

□

که بشاند صندوق دل را کلید

□

کی فدای روح گشتی نامیات

□

می‌زند جان معلق با می رایگانی

□

پر جلوه بر سر و رویت زدند

□

قضا کانجا رسید اندک قدر شد

□

هم‌چو جو اندر روش کش بند نی

□

هم محو لطف او شو چون شادمان شوی

□

آن دروغ از راست می‌گیرد فروغ

□

از اهل کرم هدر نباشد

□

گفت شه شه شه شه ای شاه گزین

□

که تا ز عشق نمایم تمام خوش کامی

□

نه موکل بر سرش نه آهنی

□

کی سیر گردد جان من در جان من جوع البقر

□

غصب کردند از من او را زود نیز

□

تو صحرای سبزی و جان‌ها چرایی

□

چون نشد گوید خدایا در مبند

□

که بخشنده روزی فرستد ز غیب

□

آن شفاعت هم تو خود را کرده‌ای

□

چه کار دارد قهر خدا در این مأوی

□

که ز مشغولی بشد زیشان خبر

□

من غمت را مرحبایی می‌کنم

□

سالها اینست کار آن بقر

□

ذره‌ها آیند در جولان بلی

□

منفرد از مرد و زن نه از دوی

□

که خویشتن زده‌ایم آبگینه بر سندان

□

پس بگفت آن مرد کای محتال زن

□

به تشنگان آبی ده به غوره دوشابی ده

□

در فر و سیمای تو پیداست این

□

مرد را ساز ساز باید کرد

□

می‌دهدشان از دلایل پرورش

□

کو ندارد صفت هشیاری

□

بنده و بسته‌میان ومجملم

□

به فریاد و زاری فغان داشتی

□

وآن عنایت قهر گشت و خرد و مرد

□

دل را چه لذتی تو و جان را چه مفرشی

□

ذاک او امضی و اسری حقبا

□

چنان بود که پس تیر در، کمان فکند

□

در میان مصر جان صد مصر هست

□

دو هزار بی‌قراری تو چنین شکر چرایی

□

تا بیفتادم ز تعجیل و شتاب

□

کنار خانه‌ی زین بهره‌مند و ما مهجور

□

وین حجاب ظرفها هم‌چون خیام

□

که مهر و ماه نیابند اندر او اثری

□

سوی میدان غافل از دستان و قهر

□

تا ببینی کار دست و تا ببینی دست کار

□

لعب کودک بود پیشت اینت مرد

□

که درونه گنج دارد تو چه مکر او خریدی

□

دم بدم یا لیت قوم یعلمون

□

چو طبل از تهیگاه خالی خروش

□

هر چه خوردست این زمین رسوا شود

□

بیا که جان و جهانی برو که سلطانی

□

می عجب داری ز کار ما هنوز

□

مردی تمام پاک رو و اختیار کو

□

آنچنان وافی شدست و پاسبان

□

سینه سینا بود فرش چنین سینه‌ای

□

کی شود پوشیده راز چپ و راست

□

مردی درست باشی اگر نفس بشکنی

□

در عوض حقا که بهتر آورد

□

تا نقش بند آن را اندر عیان بیابی

□

راه آبم را مگر زد ره‌زنی

□

کای فتنه جادویان ای سحر حلالت خوش

□

تو مکن آنک نداری آن سند

□

به سوی او نروی و پی جوشن گیری

□

کور باطن در نجاسات سرست

□

دل قوی دار که بنیاد بقا محکم ازوست

□

بار دیگر کی بر تو آمدی

□

آفتابی تو که بر قرص قمر می‌خندی

□

همچو خویشان سوی در بشتافتند

□

با زلف تو کی رسد شمارم

□

نه بدان میلستم و نه مشتهاست

□

که خاک تبریز از وی بیافت بیداری

□

بس بهانه کرد با دیو مرید

□

که عاقل از پی یک نوش صد بهانه کند

□

عذر آرد خویش را مضطر کند

□

وز بوسلیک و مایه بنمای دلگشایی

□

سر بچه در کرد و آن را می‌ستود

□

زین هر دو چیست بهتر در منهج مسس

□

نیست یکسان پیش من عدل و ستم

□

بی خطر ایمن مطاری دیده‌ای

□

در حساب و در مناجات آمده

□

گو غم مخور که ملک ابد خونبهای اوست

□

عقل کی چنگی زند بر نقش چنگ

□

آن است منتهای خردهای منتهی

□

اندکی آن وهم افزون شد بدین

□

عاشق جانی دگر شد چون کنم

□

آن یکی را بهر کشتن تو بگیر

□

عمر بود بار همچنانک تو دیدی

□

خویشتن بر کیمیایی بر زنیم

□

عید آنکه بر رسیدنت آذین کنند و زیب

□

کی نهد بر کس حرج رب الفرج

□

در بعد زفت باشد لیکن چنان هنر نی

□

نور موسی نقد تست ای مرد نیک

□

صورت اقبال بدو رو نمود

□

بدیدم بدین سان گرامی پسر

□

به روی خوب تو بی‌آینه تماشایی

□

کفر دارد کرد غیری اختیار

□

تو خود را به گفتار ناقص مکن

□

ابوالقاسم آن فر دیهیم و گاه

□

گهیش بندد زانو به بند عقلانی

□

این بخورد آن را به توفیق خدا

□

بو که بر ترک کلاهت نرسدش

□

صد از تاج وز نامدار افسران

□

زر ساز مس ما را تو جان کیمیایی

□

عاقلش چندان زند که لا تقل

□

و ترکن ما تخفی الصدور مکشفا

□

جز از کین ندارم به مغز اندرون

□

گویم که ای خدای چه سان است آن یکی

□

از عثار و اوفتادن وا رهم

□

کابله شدن بیرزد حسن و جمال و جاهش

□

ز پیکان نبود ایچ پیدا برش

□

که به هر چه که درافتم بنماید رسنی

□

گو سپه گرد آر و صد حیلت بساز

□

در آغوش این مرد و بر وی بتاخت

□

همان تاج و تخت از تو زیبا شدست

□

بگریست صهبا کامشب نخسپی

□

های هوی عاشقانه می‌زدند

□

مانند قلم به سر دوانم

□

که جوید ازین نامور کارزار

□

اگر چه خانه غیبی تو غیب دان باشی

□

خانه از همخانه صحرا می‌شود

□

بلند بانگ چه سود و میان تهی چو درای؟

□

جهان شد پرآواز پرخاشجوی

□

ناله برداشته چون حنجره ابلیسی

□

در شکم‌خواران تو صاحب‌دل بجو

□

گشت یک یک موی بر من دیده ور

□

گرفتار بر دست اسفندیار

□

محو شو اندر لام افندی

□

از قفاگاه تو ای فخر کیا

□

نه دیوانه‌ای تیغ بر خود مزن

□

همی این بدان آن بدین بنگرید

□

چرا هوای یکی روی و یک غبب نکنی

□

تا بجنبد سوی ما رحم کرام

□

در بر خورشید چنان گم شدم

□

بکند از بن این خسروانی درخت

□

به داس دهر همان بدروی که می‌کاری

□

هر که عیبی گفت آن بر خود خرید

□

ور به مغرب رسی به جلابی

□

کمندی به فتراک و گرزی به دست

□

مثال کشت که گوید به آسمان چونی

□

وهم و اندیشه مرا پر کرد نیک

□

فریاد که ایمان شد اندر سر تو کافر

□

چو تنها تنی بود بی‌یار و جفت

□

ولیکن در سخن اینست جاری

□

لطف گشت و نور شد هر نار او

□

مرا نیز با جمله گردن بزن

□

دو دیده پر از آب و دل پر ز درد

□

دو هزار بیش چاکر چو یمن چو شام داری

□

جان طاق او نگردد جفتشان

□

از دست دوست باده به ساغر گرفته‌ایم

□

توی آفریننده‌ی ماه و تیر

□

من چون درخت بخت خسان بی‌اصولمی

□

حق شه شطرنج و ما ماتیم مات

□

بلبلان را ز چمن ناله و غوغا برخاست

□

مرا زان سخن دل پرآزار بود

□

گشت مردود رد ربانی

□

تا ز لاف این خلق را حسرت دهی

□

خود پیش حسنت احسان چه باشد

□

تن رستم و رخش جنگی بخست

□

بهر تو حوا نمود نیز حوایی

□

و آن جماد اندر عبادت اوستاد

□

بشورید حال و بگردید رنگ

□

ندید اندرو هیچ آیین و فر

□

تو چه باشی شکسته دیواری

□

مشنو آن را کان زیان دارد زیان

□

چون تورا از خویش بستد والسلام

□

نه از نامداران پیشی شنید

□

در عشق گشته محرم با شاهدی به سودی

□

تا بدانی کین بخواهد شد یقین

□

بهای مهلت یک روزه زندگانی نیست

□

شد از گرد خورشید تابان سیاه

□

و آن پیچش از تو یابد رهایی

□

بر تن موسی نکرد آتش اثر

□

چو مرغ شب بیاید نبودش بار

□

کمر بر میان بست و بگشاد دست

□

به چه ماند این دو فانی به جلالت معانی

□

فهم آن می‌کرد هر جا می‌شنید

□

برهنه من و گربه را پوستین

□

که شمشیر تیزم جهان‌بخش بود

□

این چنین در بست از مکاره‌ای

□

کرد ما را دست تقدیرش اسیر

□

کین چنین بازی فراوان کرده‌ای

□

تو گفتی بریشان جهان تنگ بود

□

مروزیی اوفتاد در ره با رازیی

□

جمع شد تا کور شد ز اسرارها

□

مدامع فی‌المیزاب تسکب فی‌الحجر

□

مگر کم کند کینه و کارزار

□

تو چرا همچو دل اندر خفقان می‌لرزی

□

می‌نبینی حال من در احتراق

□

نشسته تا که چه آید ز چرخ روزی چند

□

گهی فر و زیب و گهی در نشیب

□

عشق تو دیگر و تو خود دگری

□

دیو می‌میزد شتابان نا شتاب

□

نه زنگی به گرما به گردد سپید

□

نخست از کجا راندی کاروان

□

تا ز درس تو برد فایده دانشمندی

□

مسجد ایشانش پر سرگین نمود

□

چنین دانم که راتب می‌نماید

□

چهارم چو بفروخت گیتی فروز

□

آن راز را نهان کن چون رازدار مایی

□

در تن مردم پدید آید مرض

□

گوییا آب حیاتش به جگر بازآمد

□

به بار آمد آن خسروانی درخت

□

در دوزخی و جنت و کوثر گرفته‌ای

□

که ندانستم خدا بر من گواه

□

دغل میار تو ساقی مده از این و از آنش

□

نیارست گفتن کس او را درشت

□

کشانه شو سوی من گر چه لنگ تخمینی

□

شاه می‌خواند شما را زان مکان

□

یکی را به خون خوردنش بر گماشت

□

پر از کینه و رزمخواه آمدست

□

چرا چو حیز و محنث نه‌ای نظر نکنی

□

در مقام احتمال و در شکیم

□

درد خور اینجا که دیر موضع نظاره نیست

□

گل از باد و باران بجنبد همی

□

در دماغ او کند صفرا بلی

□

رو دعا می‌خواه ز اخوان صفا

□

والعالمون حیاری دون احصائه

□

نگیریم دست بدی را به دست

□

چند خود را ازان جدا داری؟!

□

نیست ممکن جز ز سلطانی شگرف

□

خندان دلست پیش دگر کس چو نوبهار

□

نهنگی به چنگ اژدهایی به زیر

□

گاه شوی بت شکن گاه کنی آزری

□

از خزانه‌ی حق و دریای کرم

□

شکم بنده نادر پرستد خدای

□

که ماهی برآرد ز دریا به دم

□

کافرم گر صبر دارم اندکی

□

که گشایی زانوی ایشان برای

□

سر زلف تو را چوبک‌زن آورد

□

نباشد بجز فره ایزدی

□

اگر تو شیخ شیوخی وگر مریدستی

□

کافر و ملحد همه مخلص شدند

□

چو باد صبح که در گردش آورد ریحان

□

نیازش به رنج تن خویش بود

□

که ز گفتست این گرفتاری

□

تا بجویم زر خود را در غبار

□

مرکبم را تو لنگ و لاغر گیر

□

سرافراز و جنگاور و شادکام

□

که خراج از ده ویران دلم بستده‌ای

□

بس کسان گفتند ای صاحب‌فلاح

□

گوسفندان دگر خیره درو می‌نگرند

□

همی یابی از اختر نیک بر

□

مهمانیی بکردش باکار و باکیایی

□

دست از حسرت به رخها بر زده

□

از حلقه‌ی زلف تو گذر نیست

□

هرآنچت بپرسم سخن راست گوی

□

تا ببینی مر مرا معدوم شی

□

هر طرف رانید شکل مستعد

□

تا بر زمین مشرق و مغرب کند سخا

□

چنین تندرست آید و با سپاه

□

در حرم لطف خدا بوده‌ای

□

تا شود درویش فارغ از نماز

□

چونک بنده بر آستان آمد

□

شود داغ دل پیش اسفندیار

□

و کیف یصرع صقر بصوله الخرب

□

که خدا هر رنج را درمان نهاد

□

در پیش دشمنان نتوان گفت حال دوست

□

بدو گفت کای ترک ناسازگار

□

شب شما را روز شد، نیست شبها را شبی

□

سرانشان به خنجر ببرند پست

□

قطره‌بین باشد مسلمان کی شود

□

ز سنبل عتاب و ز گلنار زیب

□

ای چرخ حق گزار ز آفات ایمنی

□

که هرگز نخوانم برو آفرین

□

یعیدها بعد یبس مربعا خضلا

□

ز کیخسرو اندر جهان زنده بود

□

که از ورای فلک زهره قوانینی

□

همی رفت با او ز بیم گزند

□

چون تو محمودی نیامد همچو من دیگر ایاز

□

که یک نامور با دگر کین نجست

□

گور از این شهر به به بسیاری

□

که کردی پدر بر پشین آفرین

□

منازل شناسان گم کرده پی

□

بدان شد که تا نیست گردد به چاه

□

گر ز آنک ریش گاوی ور شیر هوشمندی

□

که کشتی بکردی بروبر گذار

□

صلصل قصیده نظم کند بر چنار

□

به زشتی برد نام پالیزبان

□

نوحه کردی بر هنر بگریستی

□

که سازند با هرکسی کارزار

□

بر آستان جلالش نماند جای قدم

□

کزین جادو اندازه باید گرفت

□

نیست بخیلی خوی افندی

□

بیارای گفتار و چربی فزای

□

که طلبکار بدین خو نزند کف به خبر بر

□

کجا بود در پادشاهی کسش

□

آیینه‌ای عظیم منور گرفته‌ای

□

زبان پرسخن دل پر از کین و زهر

□

ازان کز تو ترسد خطا در گذار

□

زبان شاه گوی و روان شاه‌جوی

□

نور خواهی زین سرا بر بام آی

□

ستودش فراوان و بردش نماز

□

تا دل ز تو یادگار دارم

□

بکوشی و آرایشی نو کنی

□

شه صلاح الدین که تو صدمرده‌ای

□

یکی باد سرد از جگر برکشید

□

گویند ازو هنوز که بودست عادلی

□

نهفته بدو اندرون کودکی

□

شاهد همو بس، کم ده گوایی

□

سر تاج شاهی به ماهی رسید

□

تخت و بخت و گنج و عالم را به من بخشیده گیر

□

کنی خواهران را ز ترکان رها

□

ور نه قدح شکستم گر لحظه‌ای بپایی

□

به تخت گرانمایگان بر نشاند

□

که باید که بر عود سوزش نهی

□

نه شاهان شوند از تو زین پس به بیم

□

چو با دل جنوبی غبارات رفتی

□

ببارید چندی ز مژگان سرشک

□

که بدیدست در شهوارت

□

که پیروز باشید همواره شاد

□

آن کش بها نباشد چونش بها کنی

□

همای آمد از دور و بردش نماز

□

که از دور عمرت بشد رایگانی

□

به هر جای پیراهن بخت باش

□

چون مرغزی و رازی چون مغربی و طوسی

□

که از چنگ او کس نیابد رها

□

دماغ و گوش چه باشد به پیش نفخه صور

□

آن درخت آبنوس این صورت هندوستان

□

نبض دلم می‌جهید در کف قاروره‌ای

□

کاوقات او هزینه‌ی مرهم شد

□

چمیدن درخت جوان را سزد

□

بر دو گروهی خلق ماه نو آمد حکم

□

چون مخنث اگر از خوب ختن بگریزی

□

یک شهر چو خاقانی شیدای تو اولی‌تر

□

نه توبه چون کنم که کنون کامران شدم

□

رخ را وضو به اشک مصفا برآورم

□

همی‌دهد به کرم یار اینت ارزانی

□

چرا غزال قناعت نمی‌کنی تسخیر

□

که خانگیش برآورده‌ام نه بازاری

□

دستی به شاخ لهو به صد فن درآورم

□

جان نگنجد، تا تو ندهیش گنجایی

□

صید را شیر عرین بایستی

□

سخاوت و کرم آن مگر خدا گوید

□

بگذشته ز آتشین پل این طاق آب فام

□

زانک درختش داشت نزاری

□

نگین خلافت در انگشت او

□

نه انصاف باشد که سختی برد

□

فرزانه خفته و سگ دیوانه پاسبان

□

مه برآید برهی از ره و همراه غوی

□

نشنوی پیدا ز من باری نهان چون نشنوی

□

یوسفی بر سر بازار کجاست

□

که پروای موسی و بلعم ندارم

□

به جان او که بگویی چرا در آشوبی

□

باشد که به خوارزمش دریا به در اندازد

□

قیر در انگشتری ماند چو برخیزد نگین

□

میان دیده‌ی همت خیال پندارم

□

تیغ خورشید رخش خفیه شده در خودی

□

تاوان بده ز لعل که گوهر شکسته‌ای

□

که اوست پشت مطیعان و اوستشان مسند

□

از حسد خاک سرمه زای صفاهان

□

تو چو کوه پای داری چه غم ار کمر نداری

□

کجائی تو کز بادت ابرش فتاده است

□

که صراف دانا نگیرد به چیز

□

کوبیم کوس بر در ایوان صبح‌گاه

□

و اندر جهان پیر جوانی نهاده‌ای

□

برده‌ای بالله و حقا که بری

□

عاقبت باز در نیاز آیند

□

قد و رخسار فلک‌سان چکنم؟

□

به هر دو دست و دهان او مرا چو سرنایی

□

چون ندانم زدن آن در ندهد بار مرا

□

تا فرش خاک بر سر آب استوار کرد

□

هرکس از بهر کف او زمزم افشان آمده

□

که مشک پر نشود بی‌وجود سقایی

□

یا ز سلطان ناتوان بشنو

□

که جزا از سپس نمی‌آید

□

ز آنکه مرا دیده شد الماس دان

□

صد تاج را به ریشه دستار بشکنی

□

چو طشتی پر از اخگر تابناک

□

که بنشست و برخاست بختش به جنگ

□

کاین گل از خار مغیلان به خراسان یابم

□

تا سوی بهرام عشق مرکب لاغر کشی

□

به عیار نیک مردان کمی ار دریغ داری

□

از خودی خویش به کلی برست

□

کز دور دولتش به دانش خری ندارم

□

هشت جنت ز یکی روح فزایی عجبی

□

بر گوشه‌ی دام باز بستیم

□

شهر بند هواست بگشاده

□

ابلیس هم به پیرو مصحف خطابشان

□

نابمرده در جنان آید همی

□

خاقانی وار بر نیامد

□

خسروان را هله به جان بخرید

□

از خوشه‌ی سپهر زکات سر سخاش

□

به عشق گفت من و گفتنم درآوردی

□

ز رندان وقت آشنایی طلب کن

□

چو گفته شود یابد او بر تو دست

□

بر جبهت بوستان مبینام

□

تیری بدان شگرفی در لاغری شکاری

□

در ملک سخن خدایگانی

□

تسلیم شو و ز دار مندیش

□

زند مجوس خواند و مصحف ببر درش

□

زنده کن هر بدن مرده‌ای

□

این ز برگ گل و آن، از سمنت

□

لربات الاساور والعقود

□

گه چو جمال یقین، گه چو خیال گمان

□

بدین آب هر رهگذر را ببندی

□

شهیدوار به خونابه در نمی‌گردد

□

گفتم ای دوست غیر تو اگرم هست جان و سر

□

حاصل الا زیان نمی‌یابم

□

تا نپوشد رخ خورشید ز ما دیواری

□

زو دم خاقانی آب خضر به زاده

□

ولیکن به دستش پشیزی نبود

□

بتکده را شرط نیست بیت حرم داشتن

□

این نعل بازگونه هموار می‌کشانی

□

من دل سفال کردم ریحان چرا ندارم

□

نوای تهنیت بزم عاشقان امشب

□

گردون نثار ساخته صد تخت گوهرش

□

بی پر نپرد مرغ هوایی

□

بار گل خوردنی نیابی

□

فاصیبه منها ادق و اضعفا

□

بشکن صفراتی او ز آن لب چون ناردان

□

آخر چرا تو مسکین اندر پی فسونی

□

وز پی برداشتن قد خم نکرد

□

تو راست جمله ولایت تو راست جمله مراد

□

از حله‌ها جزیره و از مکه معبرش

□

تو ساقی کریمی و بی‌صرفه و غنی

□

سنجر چه حکم راند خاقان چه کار دارد

□

میان خلق به رندی و لاابالی فاش

□

تا کی ز بر سمات جویم

□

همچو آتش ز تاب بیدادی

□

کای دل به جهان اینکه مرا بود که را بود

□

ذره را با فلک انباز کند

□

آتش من مگذارد بر شکرستان او

□

دل امسال پار بایستی

□

بهر یک شب که در کمین باشم

□

هائما فی محاجر البید قفرا

□

کاشنا دل رازداری داشتم

□

خورند آب حیات تو را ز بالایی

□

دل تو باغ بهشت است جوی باده بیار

□

کیش به رقص درآورد نور گوهر عیش

□

از شر فسانه گوی شروان

□

چون دهد عشق آب حیوانی

□

که بیش از چشم و ابرویی ندارد

□

که پر شد به سیل بهاران غدیر

□

افراخته آستین معلم

□

ز عطای سلطان قدح عطایی

□

با تو زان لاف زدن گوی ز میدان نبرد

□

این چنین صد کافری دین من است

□

کز باد کس امید ندارد وفای خاک

□

گلشن و سبزه زار بایستی

□

آسمان زان تیغ بران سازد از بهر قضا

□

که سر ببازی اگر پیشتر نهی پایی

□

ور بچربم بر جهان زیبد که والا گوهرم

□

مه را سیاه گفتم چون محرم نقابی

□

سرخ زنبوران خون آشام خویش

□

یا بشنو قصه آن ترک و کرد

□

که از زحمت توتیا می‌گریزم

□

زانوم را نماند زانویی

□

آسمان زین رشک جانم سوخته است

□

عجب دارم از کار این بقعه من

□

محرم کحل مسیحا دیده‌ام

□

هیچ کسی را به کسی نشمری

□

زان راحت‌ها که روح را باید

□

این قدر تحفه چرا نپذیرد

□

خورشید طشت خون و مه عید نشترش

□

کرد یکی شیوه‌ای شیوه او برتری

□

قصه‌ها پیش داور اندازیم

□

اسیر بند بلای برادران در چاه؟

□

کف موسی و آب خضر بینی در گریبانش

□

حی و نهانند کنون چون پری

□

دل خاقانی آن کند که بود حکم و رای تو

□

که درآ در آتش ما بجه از جهان آتش

□

چون رطل طرب کشی دمادم

□

ساقی دریا صفت مشفقی

□

مار از آن کس که ما را فسای است

□

که روزی پس از مرگ دشمن بزیست

□

هست کف شهریار گوهر دریا یمین

□

یار شیرین عذار بایستی

□

بو که به دیوان عشق نام برآید مرا

□

که در کعبه کند بت را مراعات

□

خاطر خاقانی است سحر حلال آفرین

□

گر نبدی یاد تو من یادمی

□

زین هست و نیست موئی طوفان چه خواست گوئی

□

در حال ما چو فکر کند بدگمان شود

□

چون قوس قزح به رنگ الوان

□

ده قدحی، چه کم شود از خم فضل ایزدی؟

□

از شحنه نترسم من وز دار نیندیشم

□

بر تک دریای غفلت مرده ریگی تو هنوز

□

گاه سیمین نان و گه زرین نمکدان آمده

□

که مستم، ره نمی‌دانم، بدان معشوق زیبایی

□

او از من و من زو جدا، این حال بوقلمون نگر

□

مبادا که تنها به دوزخ رود

□

رنگ خود بگذار، بویی هم نخواهی یافتن

□

روحی، و عمادی، و عتادی، و عتیدی

□

جز خاک در سلطان افسر نکنی دانم

□

لاجرم هر هفت را هفتاد کشور یافتم

□

فاخته الحمد خواند گفت که جاوید مان

□

در دل آن بحر چو ماهیستی

□

هر چند کمان به چپ کشیدم

□

آن تأمل که تو در زلف و بناگوش کنی

□

همچو گل‌گونه بقائی هم ندارد جوهرم

□

ثور و اسد آمد در آشتی

□

سال‌ها هست که در آرزوی خویشتنم

□

صلای بینش و دانش ز بخت بیدارش

□

از بس که تف رسد ز نفس‌های بیمرش

□

تازگی سرو و گل و سوسنی

□

دارم سر پای تو به آن جان که تو داری

□

که جرم آمد از بندگان در وجود

□

جان را سگ آستان ببینم

□

سبکتر رو، چرا در مول مولی؟

□

تیمم گاه عیسی قعر دریا

□

ای در درون پرده‌ی جان از که جویمت

□

ز آن پای و دم به رنگ حنا شد معصفرش

□

مده از دست جام ارغوانی

□

و اینک چو دامن تو همه تن زر آیمت

□

بر سرو قامتی که به حسرت جوان برفت

□

پیل بالا طوطی شکرفشان آورده‌ام

□

که هم تو در ضلالت رهنمونی

□

نقب از برون مجوی که دزد اندرون در است

□

جانب شادی داد نویدش

□

نقش الف لام میم در دل یعنی الم

□

یا معتمدی و یا شفایی

□

گفت دل بلبل است در کف گل مبتلا

□

ز توبیخ و تهدید استاد به

□

شب روز عید کرد مرا ماه اسمرش

□

زهی می‌زهی می‌زهی خوشگواری

□

که همه شهر حدیث تو و ماست

□

بیخود شد و از دین و کرامات برآمد

□

ما زر و سر در پای تو، خاقانی آسا ریخته

□

مهلکتر از فراق وبایی بدیده‌ای

□

کان تیغ به صد تاج سر جم نفروشم

□

به زور دست طبیعت شکسته گیر به شست

□

کز احد و بوقبیس باید غضبان او

□

چون به تنور آمدی جز که ز آذر مپرس

□

باری دل تو یگانه بایستی

□

ز حیرت که نخلی چنین کس نبست

□

به هندوی گهری چون پرند چین براق

□

چه دهان چون صدفی پر گوهر است

□

محروم چون ماند ای عجب خاقانی از تریاک تو

□

قطره‌ای کز ابر لطفم در دهان افکنده‌ای

□

کز فیض بهاء دین کشد نم

□

خسرو و صاحب قرانست ای پسر

□

کنون ناجسته دربارم چنان آمد که من خواهم

□

همین است و ختمش به نام خدای

□

جلاب هر طبیبی بی‌نشتری ندارم

□

کان روی نهان دریغم آید

□

کز زیستنم بی‌تو بسیار چنین خوش‌تر

□

چو پر کنند غلامان شاه، خانه‌ی زین را

□

طیره منشین و طره مفشان

□

که کی گوید اینک روزه شکند ز قند و شکر

□

در خورد آب و افتاب از پی ساز گازری

□

پسر چنگی و نایی آورده پیش

□

چو دل خرسند شد گو خاک خور تن

□

تا ابد گر هست گویی در خم چوگان توست

□

گر زین نحوس خانه‌ی شروان بجستمی

□

و غایة جهد المستهام صیاح

□

حامله‌ای ز آب خشک آتش تر در شکم

□

ور نه کجا رسد کس در حد و در شمارش

□

نمی‌پرسد که ای طوطی شکر بار من چونی؟

□

که مال منصب دنیا به هیچ نشمارند

□

خر چو کژ افتاده است کژ نه پالان او

□

گاه چشمم بدو گلاب دهد

□

سنگ به چشمه‌ی خرد درفکنم، دریغ من

□

صد جامه‌ی حریر به دولت دریده گیر

□

من کیمیای جان ندهم در بهای نان

□

که چند چند خبر کردمت به لیل و نهار

□

خود بی‌مصاف جانا با او توان برآمد

□

نباشد چو قیراطی از دسترنج

□

حلقه به گوش او نکند گوش پند او

□

کاین حله مر ترا برساند به نام و نان

□

بر اسکندر آن بنده‌ی حق شناس

□

سعد ابوبکر سعد زنگی مودود

□

زیر دامن پوشم اژدرهای جان فرسای من

□

پخته و سرخ رو چو نانم کرد

□

مثل او سحرآفرین جستیم نیست

□

نه بارش رها کردو نه بارگیر

□

لب خواستم گزیدن ترسیدم از ملالش

□

هر چه کون است و مکان در بازد

□

عارض سیمین تو این رخ زرین سلب

□

جهانی پرآشوب و تشویش و تنگی

□

با بانگ نوش نوش چشیدم به صبح‌گاه

□

منال از نیست و اندر هست منگر

□

ز خون حلق تو خاکی نگشته لعل قبا

□

به عزت نشاندند پیر ذلیل

□

گل‌گونه‌ای چگونه کند زال را جوان

□

بدین گونه مایل به جور و جفایی

□

کمال سخن از همه بهترست

□

بریده باد سرش همچو زر و نقره به گاز

□

نیم نان و آب مهران رود و بس

□

چو نربودست سیلابت تو آب از مشک سقا خور

□

کانفاس عیسی از دم ارقم نیافت کس

□

بضاعت نهاده زر اندوخته

□

چون شکسته شد مدارا برنتابد بیش از این

□

جام نابرده به لب آب ز سر می‌گذرد

□

جز غلام خسرو ایران مشو

□

که این بتها نه خود را می‌پرستند

□

مشکین کبوتری ز فلک نامه آورش

□

در رقص شاخ بید و دو دستک زنان چنار

□

تا پشت من خمیده شود همچو چنبری

□

که بر سفره‌ی دیگران داشت گوش

□

خاتم جم خواه به تاوان آن

□

سهی سرو آزاده‌ی بوستانی

□

از کدام انجمنت یارم جست

□

مگر کز هر چه هست اندر جهان مهجور بنشینی

□

از حوت دندان بستده، بر خاک غبرا ریخته

□

دین من شد عشق رویت مفخر دین یاد دار

□

که بر خاک عراق این بار بی‌دل نگذرم باری

□

به کشتن چه گنجشک پیشش چه مرد

□

بیند هزار صورت جان پرور آینه

□

که زمان تا به زمان برخیزد

□

من به تو جان دادن آئین آورم

□

بهشت بود که در باز کرد بر رویم

□

کاینک سر شروان‌شهان ایوان نو پرداخته

□

که هر چه بند کند او تو را براندازش

□

خسته‌ی هر ناحفاظ بسته‌ی هر ناسزا

□

نباید به نادیدن روی یار

□

این کرده منقل را مقر، آن جام را جا داشته

□

مرد سراپرده‌ی اسرار نیست

□

زخم آمده است حاصل و مرهم نیامده است

□

چه پیری عابد زاهد، چه رند مست دیوانه

□

در سلسله شد دجله، چون سلسله شد پیچان

□

عشق چون آتشی عظیم شرار

□

زهر زراق مفتعل چه خوری

□

گهی ماکیان در چه انداختی

□

عمری به میگون لب مرا سرمست و شیدا داشته

□

هر موی بر تن او گویای بی سخن شد

□

که خون دیده بر وی رهگذر کرد

□

وزان پدر که تو فرزند پرهنر زادی

□

اینک هوا سیمین هبا زیبق مجزا داشته

□

دست تو در زهر و گویی کو شکر

□

پخته رنگی سوخته خرمن کجاست

□

به آواز مرغی بنالد فقیر

□

در آب غرقه گرد و ز ماهی امان مخواه

□

باغهای پرنگار از داغگاه شهریار

□

همه تن به شکرانه‌اش شو زبان!

□

نور نتابد مگر جمال محمد

□

تاز گل آید برون گوهر رخشان او

□

امان یابی چو برخوانی براتش

□

ما و غم عشق و تنگ‌دستی

□

همان ناتوان ماند و معروف و بس

□

عزلت من کرده به عزت ضمان

□

چار طاقت خلد رضوان بسته‌اند

□

کنون ز پیش رانده‌ای، تو دانی و خدای تو

□

ورت ز دست نیاید، چو سرو باش آزاد

□

گردون ز پستان کرم شیر مصفا ریخته

□

آمدم خاموش گویان ای پسر

□

چه بگویم که چها آمده‌ای

□

که عارف ندارد ز در یوزه ننگ

□

تا کی در راه نفس باغ ارم ساختن

□

عالم عشقش مثال قلزم است

□

نگوئی آخر این فتوی که دادت

□

گردان شاهنامه و خانان و قیصران

□

که چون قاف شد جز عنایی نبینم

□

توام خراب کنی هم تو باشیم معمار

□

او را به هر صف که بجوئی نظیر نیست

□

که خود را نکو روی پنداشتم

□

خسرو اقلیم بخش، رستم توران ستان

□

بفروخت جهان بر من زیرا که خریدارم

□

کرد آنچه خواست آدم خاکی بهانه بود

□

وگر چنین نکنی از تو بازماند هان

□

خاقانیا مترس که جان تو جان ماست

□

ما همه چنگیم و دل ما چو تار

□

باک غوغاکی برم چون خاص سلطان آمدم

□

نمایان به هم چون مه نو ز دور

□

روز هنر غضنفر لشکر شکن نیند

□

نکند لحظه‌ای فراموشت

□

خجل باشم که این خلعت نه بر بالای او دارم

□

این هم خلاف معرفت و رای روشنست

□

بر زمانه هر زمان خواهم فشاند

□

وای بر آن زاهد پرهیزکار

□

قفای عقل زن گر مرد راحی

□

به یک ناله شهری به هم بر زنند

□

تن ابر زنجیر رهبان نماید

□

که آن ره جز پریشانم نیامد

□

دلت را خرقه ز ایشان تازه گردان

□

فدای پایش اگر قاطعست وگر واصل

□

صد هزاران شکفه با خضر آمیخته‌اند

□

یقین شود که نهان در سلاحدار بود

□

از خرابی محنت آباد است باز

□

که یک چند بیچاره در تب گداخت

□

در بلورین قدحی لعل تر آمیخته‌اند

□

بلی، کس نگوید سخن بی دهن

□

آنکه مقبول اهل عالم نیست

□

زمانه مادری بی‌مهر و دونست

□

کوه را ناله‌ی تب لرزه چو دریا شنوند

□

تو راست جمله ولایت تو راست جمله مراد

□

کاندر او تا اوست خصل بی‌دغائی برنخاست

□

که شامم سپیده دمیدن گرفت

□

کس راستی از زمان ندیده است

□

این نیست ور بود نظرش در بصر مسوز

□

من آب شدم آب ز روغن چه نویسد

□

ما راضییم هرچه بود رای رای تست

□

گردون در او مرکب گیتی در او مصور

□

و آخر ز بهر سه نان تا کی خوری سنانش

□

خود به خود قصد سوختن کردی

□

که بشکستند شیطان و هوا را

□

برق می سوخت کشته‌ی تیمار

□

بدان مطلوب خود عور و تهی دست

□

چشم جادوخیز و عنبر موی تو

□

که شادروان عزت را بشاید

□

داور دین پناه می‌گوید

□

که نیست باده تبریز را خمار خمار

□

کز هیچ سینه بوی رضایی نیافتم

□

چو ابروی زندانیان روز عید

□

ابر خونبار از آسمان برخاست

□

وآتش ز جان پر تفش در پیرهن افتاده شد

□

حقا که من دریغ زبان تو می‌خورم

□

بنا بر چار دیوار ابد بست

□

نکهت باد سحر قیمت عود قمار

□

نه آن که صورت نو نو عیان نمی‌آید

□

آتش انگیز نگارا که تویی

□

وگر تیغ بر سر نهد سر نهی

□

وجه جز لطف لم‌یزل منهید

□

ز سستی پای من چون پای بیمار

□

ز تخت جم و ملک او بهره‌مند»

□

قلم شمشیر شد دستش قلم کرد

□

غسلش دهند و پوشند از حله‌ی مزعفر

□

گرو کن زود بستان وام دیگر

□

سر برنهم و ز سر نیندیشم

□

که از بهر مردم به طاعت درست

□

به زرنیخ تصویر بستان نماید

□

سنگ بر دل در خماری مانده‌ام

□

بردمد از بن هر موی گل و ریحانم

□

برون از بارگه می‌رفت و می‌گفت

□

تا دل زنگ پذیر آینه سیما بینند

□

ز کشتی و ز دریابار فارغ

□

مردمی کن نام خاقانی به پایان درفکن

□

گرش پای عصمت بخیزد ز جای

□

ابر در افشان و خورشید زر افشان دیده‌اند

□

جمله ز حساب یار بیرون است

□

تو بر زلفش زدن چون یاری ای باد

□

سماعش مغز را معمور دارد

□

ابر و باد آنک نمک‌ها پیش خوان افشانده‌اند

□

هله تا تو رو نیاری سوی پشت دار دیگر

□

کاین هوا گون قفسش نشناسد

□

ببین تا پادشه یا پاسبانند

□

از سر رنج و حزن خیز و برآور دمار

□

کاخر من دلشکسته جان دارم

□

تا به تو ناگهان فرو ناید

□

نه پای‌بند یکی کز غمش بگریی زار

□

این زرکش مغرق و آن زرنگار کرد

□

که از این‌ها بگذر چیز دگر می‌رسدش

□

صلح فرمای تو زر بایستی

□

که در جنگها بوده باشد بسی

□

لخلخه از صبح و دستنبو ز اختر ساختند

□

همچو کشتیهای سیمین بر سر دریا روان

□

کم زن همه عالم را پس گو کم خاقانی

□

که نماند این تقرب، که به پادشاه داری

□

بند هر خوشه که آن بافته‌تر بگشایید

□

الاذن لیس یلقن حادیک کیف ینعش

□

نیارند بر درد و غم بست راه

□

سر بنه بر بام دولت نردبانی گو مباش

□

سگ دوید آن قرص از او بربود و آنک رفت راست

□

مرا این بس که من در سینه سر سرفکن دارم

□

یارب آن چشمه‌ی نوش آب‌خورم بایستی

□

در چه فکند غمزه‌ی خوبان به ساحری

□

زمهریری ز لب ابله‌ور بگشایید

□

با تنگ‌های لعل خریدن گرفت باز

□

کامد شد فراق تو کمتر نمی‌شود

□

شکیبایی از روی یارش نبود

□

نه مراست روزگاری که ز بد بتر نیاید

□

هر فلک سرگشته‌ای در کوی اوست

□

این کناپائی از فلک تیزگرد خاست

□

و سیل دموعی بانتثار الکواکب

□

دل طلاق گمان نخواهد داد

□

مرغزی و رازی و رومی و کرد

□

کز پی تن منت جان برنتابد هر دلی

□

که ضایع شود تخم در شوره بوم

□

تا پیشگاه قصر شرف وان تازه کرد

□

هم از آذر هم از آزر میندیش

□

که این خوش حدیثی است بر دفتر افکن

□

به یاد دار که این پندم از پدر یادست

□

موی و ابریشم بهمچون عود و شکر ساختند

□

پس تو را از کیمیاهای جهان ننگست و عار

□

تا سر به کله داری بر افسرت افشانم

□

که ارباب معنی به ملکی درند

□

آن کعبتین به رقعه‌ی مینا برافکند

□

من کنم آن ساعتت در جان نشست

□

عمر سبک پای گشت، بخت گران خواب شد

□

سر به علیین برآرم گر تو گویی سر برآر

□

بر لب خشک ساغر اندازد

□

بگفت باقی گفتم بهل که وام بود

□

تعویذ کرده‌ام ز من آن دیو ازین گریخت

□

یک کاسه شوربا و دو تا نانت آرزوست

□

بر سر زنار ساغر طیلسان افشانده‌اند

□

آنگاه به دین درآی یکبار

□

بسته‌ی ششدر آمدم دریاب

□

که سگ پاس دارد چو نان تو خورد

□

کز آب، سگ گزیده، شیر سیه ز آذر

□

شراب لعل بگردان و پرده‌ای مگذار

□

برساز روزگار نه بس زخمه‌ی خوش است

□

کرم پیشه‌ی شاه مردان علی است

□

بر شمر از دست باد سیم و زر بیشمار

□

پای او در دهان مار افتاد

□

نطع هوس برافشان پندار شاه ماتی

□

عنان باز نتوان گرفت از نشیب

□

هر چه خون جگر است آن به جگر بازدهید

□

و العشق قرن غالب فینا و سلطان الظفر

□

صد دجله خون که دیده به پالود می‌بریم

□

نزد این عیب آن کند که خسیست

□

آمد و اقبال نامه زیر پر آورد

□

پس چرا صد چشمه چون کوثر رسید

□

خاقانی از تحیر پرسان که تو کجائی

□

دل درمندان برآور زبند

□

سایه نیفتد از من بر چشم هیچ جانور

□

شد طعمه طوطی شکر وان زاغ را چیزی دگر

□

ببین در فروغش عمل‌های روز!

□

ز طعن زبان آوران رسته بود

□

شوق شاهش آتش و شروانش مجمر ساختند

□

بی شک به تو دانست تو را هر که بدان است

□

کز وفا تا تو توئی حرفی به دیوانت نبود

□

که جان دارد و جان شیرین خوش است

□

به که در خواب نوش می‌بشود

□

خسیس آن کو نگشت از بیش و کم سیر

□

گرچه ز وصلت او را دولت نداد برخی

□

مده خرمن نیک نامی به باد

□

بهمن کسری فش و قباد فر آورد

□

تا تو می‌باشی عنایت نبودش

□

کز میان زنار نگسستی هنوز

□

که مملوک را بر خداوندگار

□

داری بهشت هشتم و ادریس میربار

□

تا بگوید خردی کوست ز ما خوشگوتر

□

آبم ببرد دهر کز او نان نیافتم

□

که نامردیش آب مردان بریخت

□

پیل بالا سر و زر اندازد

□

به چشم عاشق از می تابه می عمری دراز آید

□

چو او گل گلشن آرائی نمی‌بینم، نمی‌بینم

□

چو در خانه‌ی زید باشی به کار

□

در کجا در وادی تجرید امکان دیده‌اند

□

همصفت دلبر و جانان شود

□

قاصد به تو هر زمان فرستیم

□

ز روی زمین بیخ عمرش بکن

□

خسرو امت پناه، اتسز مهدی شعار

□

لشکریان باغ را، خیمه‌ی نسترن نگر

□

نشاید ز کس بر سر آن نزاع

□

چه حاجت؟ محک خود بگوید که چیست

□

گر به مسمار در ندوخته‌اند

□

تا وارهد ز خانه و مان و ز بام و در

□

زان به می با عالم پاکش برابر ساختیم

□

نشاید چو بی دست و پایان نشست

□

پس شکر خواهد این عجب خبر است

□

لامکان او را نشانی دیگر است

□

باد شادی قفاش هم نزده است

□

چرا از در حق شوم زردروی؟

□

شعر ارچه کیمیاست ازو زر نکوتر است

□

که به باغ جمال تو نظرم باغبان شود

□

طوق غبب سمن بران را

□

که دعوی خجالت بود بی گواه

□

لرزنده و نالنده‌تر از تیر به پرتاب

□

فتوحی بس پسندیده درآمد

□

کرم پیله کند چنان خلوت

□

که روز نوا برگ سختی بنه

□

ارزن زرینش از مسام برآمد

□

بنده شمس ملت و دینید

□

او بدان آینه معجب چه خوش است

□

برهنه توانی زدن دست و پا

□

ثیباتند حاسد ابکار

□

به سرباری کنون باری فتادست

□

یک یک نگر که بهر دوا می‌فرستمت

□

من از گور سر بر نگیرم ز خشت

□

هم وفای دوستان خواهم گزید

□

صفا نگر تو به رویش از آن غبار سفر

□

که عمر کاهی اگرچه نشاط دل بفزایی

□

که با ما مسافر در آن ربع بود

□

نپذیری و بس کنی پیکار

□

هر نفست روی نمود ای غلام

□

چون پسته بین گشاده دهان در برابرت

□

ورش خاک باشی نداند سپاس

□

سوسن کان دید ساخت نیزه‌ی جوشن گذار

□

مستسقیان خاک از این فیض کرده کاغ

□

پیرایه ز عدل‌پروری ساخت

□

کادمی را تن بلرزد چون ببیند ریش را

□

صف موری چه کار زار کند

□

گفتا نه‌ای واقف که مرا نیشکری نیست

□

پس نهان از خاکیان در خون ایمان آمدن

□

درخت مقل نه خرما دهد نه شفتالود

□

نان سپید او مه، نان ریزهاش اختر

□

چو بخت یار نباشد دعا چه سود کند

□

بس مفرح کز لب و خالش کنم

□

نکردی خود از کبر در وی نگاه

□

به سوی مشرب احسان شدنم نگذارند

□

هم او در دیده‌ی خود روشن آمد

□

هر لحظه فرو خزیده خواهم

□

نشینند با یکدگر دوستان

□

هر چند بارگیر قضا تیزتاب شد

□

کفر آید بر او جانب ایمان کشدش

□

او خود به نیم جو نکند آرزوی من

□

ز بدبختیش در نیامد به دوش

□

از گلو عقد گوهر افشانده است

□

برون نی از تو و همسایه‌ی توست

□

عید جان را خون قربانی بخواه

□

چو افتاد، هم دست و پایی بزن

□

هارون آستانه‌ی گردون مکان اوست

□

پرده‌ای باشد ز غیرت در نظر

□

اندیک درنماندت این کسوت از بها

□

سعدی مگر به سایه‌ی لطف خدا رود

□

بخت را ناخته به چشم در است

□

چون دلی پر دشمنی داری هنوز

□

که این گدای تو را داغ پادشاه نهم

□

پیش اندام تو هیچ اندام نیست

□

درگه عشرین ز جنگ هر دو معاف است

□

رهید از دامگاه و دار و گیرش

□

الحق غم تو حرام روزی است

□

وزان بار غم بر دل این نهند؟

□

همچون بره که چشم به مرغی برافکند

□

زین کس آگه نبود، تا گه بام

□

تا تو کجائی امشب و مهمان کیستی

□

چه خصلت ز من ناپسند آمدت؟

□

رخت بر گاو ثری خواهم داشت

□

آن ستورست که در آب و گیا اولیتر

□

یارب مراد یارب ما را به ما رسان

□

عارف عاشق شوریده‌ی سرگردان را

□

بر سر دندانه‌های تاج گریان دیده‌اند

□

در کشاکش پیش عطارم کشد

□

تو کیمیائی و او مرد جستجوی تو نه

□

که شفقت نیاید ز فرزند و زن

□

قلم بر هستی خود میکشیدم

□

بر چاه زنخدانش آبی بچریم آخر

□

مرا عناب‌وار از روی خون آلوده چین خیزد

□

که برگرد و ناپاکی از من مجوی

□

از روی فخر کنگره‌هایت سپهر سای

□

در هوای نفس مستی و گرانی باشدت

□

تا داغ به نام او کدام است

□

ورنه از بهر گذشتن مکن آبادانش

□

گوی در میدان این ایوان مینا در زده

□

بخش امروزینه کو ای هر دمی بخشنده تر

□

زر بر سفله خدای دوم است

□

بر خون که دلارام بریزد دیتی نیست

□

که در هوای خراسان یکی کنم پرواز

□

دایم چنانکه باشد در کار می‌نماید

□

زنجیرها گسسته وز یکدگر بریده

□

از این سهل تر مطلبی پیش گیر

□

غنچه بگشاد نافه‌های تتار

□

به درد آمد چشمش ز گریه و فریاد

□

رو که شد اهل سخن تمام شکسته

□

نبینند ره رفتگان را اثر

□

دو زلفش کاروان مشگ تاتار

□

بر هر هزار سالی یک مرد راه‌بین است

□

آن دل که نماند ازو کجا ماند

□

که مر فتنه‌ی خفته را گفت خیز

□

که آسمان لقبش پادشاه و سلطان کرد

□

تا مددی یابد از یار یار

□

کار سخنان هزار کانی است

□

که بسیار بیند عجب هر که زیست

□

چو گلزار ارم بستان سرائی

□

پر زدم بسیار تا بی جان شدم

□

کی جهان را به خسی داشتمی

□

سحر دیده بر کرد وعالم بدید

□

از بس که خواستم ز در هر گدای قرض

□

که می‌گردد در این عشق آسمانش

□

آری که هم قضای بلا باد بر قضا

□

که صعبم فرومانده، فریاد رس

□

یکی برهمن دانا در او گرفته مقام

□

ای که با حلم گران تو گران کوه چو کاه

□

مرا از من جدا کرده اشارت‌های پنهانش

□

گرت ایمان درستست به روز موعود

□

که دو دیده به دوده انبارد

□

بوسه‌های نهان مبارک باد

□

از تظلم خاک هم بر آسمان خواهم فشاند

□

که در دور آخر به جامی رسید

□

فتاده ماه و خور بر خاک کویت

□

حالی به سراندازی دستار در اندازد

□

نه بس کورا به محنت ممتحن ساخت

□

به دست آرد از معرفت توشه‌ای

□

چون رعد در جهان فتد آوازم

□

مثال احمد مرسل میان گبر و جهود

□

معلوم کن ورا که تو خود ز آن کیستی

□

که از قطره سیلاب دیدم بسی

□

به ریگ تافته بر، قطره‌های بارانند

□

چون همی بینی بدین زاری مرا

□

از جای برده‌ای دل او باز جا فرست

□

که مسکین تر از سگ ندیدم کسی

□

گرفته دست شراب و گشاده دست کریم

□

چون زهر مار کوهیی بنهفته در معجون خوش

□

فردا همه کارها دگر گردد

□

به از الف رکعت به هر منزلی

□

غلام عشق شو کازاد گشتی

□

کی مرا در جهان غم آن بود

□

که آن بی‌عقل را بینید چون با باد می‌کوشد

□

دگر باره نادر شود مستقیم

□

مشتری داعی ثناخوانی

□

نه رنگ و بوی جهان را رها توانی کرد

□

آهوان در طراز می‌غلطم

□

بگذار تا بیفتد و بیند سزای خوایش

□

از سایه‌ی مبارک مخدوم نامدار

□

زانکه سماع غمت در همگان در گرفت

□

چو من مرغی از بابزندر نماند

□

کاین باد بارنامه نه چیزیست در دماغ

□

ملک و خزانه و پسرش در میان گرفت

□

تا سرو و گل بخندد در موسم عجوز

□

امیران را شبستان تازه کردی

□

گوش جان باید که معلومش کند اسرار دل

□

مسکین اسیر سلسله‌ی مشگبار اوست

□

گر به میدان لاشه تازد رخش رستم کی شود

□

برخوان مسیح نان شکستم

□

زانکه من دم درکشیدم تا به دانایی زدم

□

نسیم کز طرف جویبار میید

□

رازی که خاک داشت کنون گشت آشکار

□

که درد سر او نظر برنتابد

□

همچنان امید می‌دارم به رحمن رحیم

□

دست هوا میکند مشگ تتاری نثار

□

پیش یوز امیر شیر شکر

□

زان که تا در گنبدی با مردگانی هم وطا

□

کمتر از عیشی یک امشب کاندرین کاشانه‌ایم

□

کزوی به روز معرکه بحر اضطراب کرد

□

چرا کند شکرقند جست و جوی ترش

□

دعوت نرسد پیمبران را

□

حیفست دریغا که در صلح بهشتیم

□

بدان امید که در پای شه نثار کند

□

نیست امید که این راه به پایان آید

□

راست چون بحر نهنگ انداز در نخجیر جا

□

که مصقل نگیرد چو زنگار خورد

□

نشیند یک زمان روزی به جائی

□

همه در عشق همدگر میرند

□

با این غم روزگار کور است

□

نشاید اصم خواندنت زین سپس

□

تا به کی غصه‌ی زمانه خوریم

□

لاجرم در بند دام از دانه‌ای است

□

خداوندیی کن به چاکر نوازی

□

که دیگر نشاید چنو یافتن

□

نافه‌های تتار خواهد بود

□

ماه و خورشید که دیدست در اعضای بشر

□

چون ز آحاد رسد در عشرات

□

بمیرد، دهند آن زر و سیم باز

□

از گرد راه بازوی معجز نمای تو

□

بی عطر سر زلفش عطار نخواهم شد

□

نه سکبای هر ابرویی ندارم

□

سپید از سیه فرق کردم چوفجر

□

منت میگویم آن دیگر تو دانی

□

نوبت تست ای صنم دور توست ای قمر

□

رخسار چو کهربای زردم

□

که از تقصیر خدمت شرمساریم

□

بر او زین قصه رمزی برگشادند

□

خونشان گشت به نزدیک خردمند حلال

□

در کاهش جان من فزوده

□

بشارت خداوند شیراز را

□

تن را نداشت باید متعب

□

عجب روزی برآرم سر از این غار

□

خط بر خط مزور این سوزیان کشد

□

به مردانگی خاک پای توام

□

دوای درد بی‌درمان عشقم

□

که درجت در مکنون می‌نماید

□

عشق و سلامت بهم شمار ندارد

□

که من باز دارم ز فتراک دست

□

که از غم دیده‌ی پر خوناب کردش

□

هر یکی دانه را هزار کند

□

چند مردان روزگار کشی

□

چو خواهی که بختت بود یارمند

□

که تیغ مهر زراندود زرفشان کردند

□

تشنه‌ی جام جهان افزای توست

□

سیارها نیلوفرش بر افتاب انداخته

□

ز کردار شاهان بیداد و داد

□

تا عدل پادشاه جهان گشت آشکار

□

جلوه کن ای ماه رو چند کنی روی پوش

□

ناله‌ی فریاد خوان خواهد شکست

□

وگر کشته بر خاک افگنده خوار

□

به نوک نشتر سر تیز خار بگشایند

□

چند کنی روز گذر ای غلام

□

من شکیبم، دل و جان نشکیبد

□

اگر پندگیری به نیکی گرای

□

مقر جاه و جلالست و منبع افضال

□

ای ذره به نقد نسیه بفروش

□

زان که ترسنده از ملال توایم

□

فرستاده آمد به نزدیک شاه

□

ستارگان ز برای من اضطراب کنند

□

دود از مغز جادوان برخاست

□

اندر دل مخالف دین شد بنفشه کار

□

بود زنده نام تو تا جاودان

□

سر فرود آرم و در او نگرم

□

در چرخ دلم یابد برج حملی دیگر

□

هر گوش ماهیی شود آگاه زیر اب

□

خردمند و بادانش و پارسا

□

مرا پیرانه پندی داد مشهور

□

مانده است گرو به درد دستارم

□

نرگس با طشت زرد کرد به مجلس شتاب

□

بکاهد به گفتار خود آب‌روی

□

اقبال بنده‌ایست که از خاندان ماست

□

که ویران می‌شود سینه از آن جولان و کر و فر

□

لطفی بکن ای نگار برچین

□

نشستنگه شاه بهرام گور

□

بگداخت همه مغز استخوانم

□

آنکه روی و زلف جانان بازیافت

□

حدی است هر بیداد را این حد هجران تا کجا؟

□

ازان خسروی فر و بالای برز

□

چه آب لطف که بر روی ارغوان آورد

□

جاء نصرالله آمد ابشروا جاء البشیر

□

گوئی که همی آتش با آب درآمیزی

□

دو خرم نهان شاد و آرامجوی

□

مر مرا خانه‌یی و دربانیست

□

سوز عشق و درد دین می‌بایدش

□

پل همه بر من گدا شکنی

□

سر ماه نو را بیاراست گاه

□

ز ما هر یک به اقلیمی فتادند

□

وز لطف بنده را نبرد بر سماع دروغ

□

جرعه شده خاک بوس خاک ز جرعه خراب

□

چو خواهی که تاج از تو گیرد فروغ

□

درونم مهر و سودای تو ورزد

□

گرچه دل می‌سوزدم اما خوش است

□

حجله برانداخت صبح حجره بپرداخت خواب

□

به ویژه خداوند دیهیم و تخت

□

در هیچ باغ و هیچ چمن نیست

□

نان بر دکان نهاده و خباز ما ستیر

□

حضرت خاقان شناس مقصد حسن المب

□

گذر کرد بر سوی دریای شهر

□

لشگری از رهروان غیب دیدم در گذار

□

بر دل خود سخت گران بوده‌ام

□

پرچم شب یافت رنگ رایت صبح انتصاب

□

بیفزود نزدیک شه پایگاه

□

که نزد عقل مرا رتبت و شرف به کجاست؟

□

ور کسی نشنود این را انما انت نذیر

□

از دریچه‌ی گوش می‌بیند شعاعات شما

□

به رزم آمدست او ز من سور بر

□

شب از فراق وصل در آتش کنم مقیل

□

بازجستی مرا زمان به زمان

□

رخت او بر آستان نتوان نهاد

□

بخندید چون گور شد شادمان

□

عیارش در وفا می‌آزمودم

□

عاقبت آن جمله بدو می‌رسد

□

نقش امید از رخ مراد بشویم

□

همه کشور روم لشگر گرفت

□

ز دست حادثه جز دف نمیکند آواز

□

اکنون من و پشت دست و دیوار

□

کرده چو اعرابیان بر در کعبه مب

□

پدید آمد آن چادر لاژورد

□

کور بختست که اندیشه‌ی فردا دارد

□

بعد فراق دراز خفیه بپیوست دوش

□

بر دست تو آفرین نویسد

□

که با گوهر و دادگر بود شاه

□

چون چشم باز کرد و نظر در جهان فکند

□

در این تفکر گم گشته‌ام میان دو راه

□

قصاص خون همی خواهم چه جای زینهار است این

□

نظاره به پیش سپاه آمدند

□

هرگز جهان ملک چو تو قهرمان نداشت

□

که بهار کرمش بازنبخشید صدش

□

بانگی بده خراب در ده

□

نشسته پراگنده مردان مه

□

جرم خور تابنده چون قندیل ترساکرده‌اند

□

هرگزش نه سر نه پایان یافتم

□

در جمله‌ی آفتاب گردش

□

تن پیل وارت به کردار غرو

□

حکایتی است که با غنچه در میان دارد

□

فدات جانم هر جا که هست بنوازش

□

زهی به کلک زحل سر چو مشتری وهاب

□

بر مهتران سخت ناخوش بود

□

چکاوک نعره‌ی مستانه میزد

□

این بود همه نهمت سلطان معظم

□

که شد نام و ننگی که من داشتم

□

یکی رهنمون پیش پر کیمیا

□

به پیش آب روان جلوه میکند شمشاد

□

به عور گفتم درجه به جو برون آرش

□

از جام دوم کم کن نیمی که تمام است آن

□

پیش مردم آزور بشمرد

□

اوی امان مه دل با مه و هاران

□

از ذره بزرگتر ندارد

□

مهر مهر مهربانی می‌کنم

□

ترا بودن ایدر بی‌اندازه شد

□

سپهر بخشش دریا نوال کوه وقار

□

پیش حسن ولی انعامش

□

ماننده‌ی حلقه بر در آرم

□

که ای نامداران برنا و پیر

□

نیرنگ و سحر خاطر و طبعم چو اژدها

□

چینی از زلف تو به چین افتاد

□

هر سو که شدم راه به سوی تو ندیدم

□

کزین آرزوها دلم را هواست

□

تا مو به مو بگوید و یک یک بیان کند

□

می‌گشاید خدا شما را گوش

□

تا گویدت فرشته‌ی وحدت که مرحبا

□

بیامد بسی مرد بیداد و شوم

□

بر این دیبای ششتر نقش بربست

□

آتش غیرت آب کارم برد

□

می‌دان که وبال برنتابد

□

یکی چاره‌ی دیگر انداختم

□

دماغ آشفتگان آشفته گویند

□

هیچ بود قاعده حلوا ترش

□

تا مرا زنبور خانه در روان انگیختی

□

چو جان را نبودش خرد رهنمون

□

بسی در وصل جان پرورده با من

□

بر کف پای تو سر بایست نیست

□

ای مرد کیمیا چه؟ که سیمرغ‌وار هم

□

ز روم و ز آویزش آید گزند

□

زمان در حکم و اقبالم قرین بود

□

چو کشد بوی مشک از نافش

□

چشم خاقانی به خاقانی نیارد باز دید

□

هنوز از جهان نارسیده به کام

□

کرده ستم زمانه آزارم

□

کز تف او آتش از بالای کیوان بگذرد

□

که نیشتر خوری ار بیشتر خوری حلوا

□

که گنج درم بهر دیگر کس است

□

سرو گردد گر از آنحضرت نظر یابد گیاه

□

کنار درکشمش همچنین میان سماع

□

آب رخم هم به آب گریه‌ی زارم ببرد

□

پدر بر پسر بر همی راه جست

□

درونت گر هوای عشق ورزد

□

می را کنون آمده‌ست هنگام

□

سال نو گشت آخر آن مرسوم نتوان تازه کرد

□

برادرش خوانیم باشد گناه

□

این جهان را بزمت از کیخسرو و جم یادگار

□

فی ظل سخایک المخیر

□

دم مسیح بر مردگان فرستادی

□

که با تو سخن دارم اندر نهفت

□

اساس جاهش مانند قطب پا بر جای

□

زر کند بدرود و زنگاری شود

□

آخرین صف ز گدایان تو جز آدم نیست

□

برآن دشت بی‌آب لشکر کشید

□

بگرفت قضای بد گریبانم

□

بهر گشاد دیده را در دیده افکار کش

□

در ششدر اوفتاد که مهره گذر نداشت

□

روانم همی از خرد برخورد

□

بار گوهر طلبد هرکه به دریا برسد

□

زو نیابی ذره‌ای کان در محلی انور است

□

که در چشم‌اش آن را بیاراسته‌ست

□

که از شاه‌زاد به فخر آمدند

□

بکمتر زان قناعت کن که داری

□

ساغر خردم سبوست من چه کنم کفجلیز

□

در گوش جهان بگوی شستیم

□

مگر قیصر آن ناجوانمرد مرد

□

زنجیر همی آب را نهاد

□

بر سر دریا چه گردی همچو خس

□

کز بهر تو صبوح دوصد کیسه زرگشاد

□

به نزد برادر به ایران زمین

□

ز قدر و رتبت سر بر ستارگان ساید

□

به پیش چشم دگر کس مستر و مغمود

□

یا گرش قربان کنی زلف تو باشد بابزن

□

سواری سرافراز و روشن‌روان

□

به هر چمن که رسی غنچه‌های او خندان

□

تا ابد هرگز مزن دم بی‌طلب

□

بخشود نیم بالله وقت است اگرم بخشی

□

نه بر تاجدار و نه بر موبدان

□

به کارت ناید این فریاد و زاری

□

که من حکایت نادر همه کنم آغاز

□

ای پاسبان تو برو، خاقانیا تو درا

□

دل شاه ز اندیشه پردخته گشت

□

سمجی چنین نهفته و بندی چنین گران،

□

تا به ابد آن قدر قضا نتوان کرد

□

خیر برون از خط شروان طلب

□

نه با آسمان جست کس نام و ننگ

□

نکرد یارم از بیم دشمنان شیون

□

جمله آن خانه یک از یک بتر

□

اما دریغ چیست که در خواب دیده‌ام

□

که بستیم ما بندگی را میان

□

نادیده یک شکوفه هنوز از بهار من

□

کو به حسن و جمال شیرین است

□

چون خسرو اخستان را در مالک الرقابی

□

جهان را به نام تو بادا نیاز

□

کز رحمت آفرید خداوند ذات تو

□

در برش زین پس نیاید دلبرش

□

هنگام جدل سخن فروبست

□

نه خسرو گریزد نه کهتر نژاد

□

عروج جاهش بیرون ز دستگاه گمان

□

صد توبه به یک گناه برگیرد

□

چون یار نیست ممکن سوداش یار من چه

□

فتادستم از دین او در گمان

□

نه جز شما به جهان یار و آشنا دارد

□

رو تو را با گفت و با غوغا چه کار

□

که دل به توبه شکستن بهانه باز آورد

□

به هر نیکی ناسزاوارتر

□

گر بگیرم به کف گل و شمشاد

□

جگر به که سوزم به جای سپندت

□

چو در طویله‌ی بد گوهران بپیوستی

□

بنان دست بگشاد و لب را ببست

□

که روی عجز به درگاه کردگار آرد

□

ستیزا را ستیزیدن میاموز

□

صدای کوس الهی به پنج نوبه‌ی لا

□

هشیوار و جوینده راه آمدند

□

کسی که پشت نماید مگر گمان باشد

□

نک سخن ناگفته حالی گنگ و مدهوش آمدم

□

تا به یاد روی سلطان در کشم هر صبح‌دم

□

سپاهش همه چون رمه بی‌شبان

□

به کوی مهربانی آشنائی

□

به خدمتی که شما از پی ثواب کنید

□

در مهر تر نگوئی عنوان چگونه باشد

□

همی یافت خواهنده چندان کباب

□

به بط و سرعت، کیوان همی نمود و قمر

□

بر در میدان گریان و خروشان هموار

□

از سرم یک زمان برانگیزد

□

نیارد کس آن بر توبر یاد کرد

□

برآخر دست در گنجی کشیدی

□

وا مگیریدش ز حرص خویشتن

□

دیدم آن در درد بی‌درمان بماند

□

که دانا نبودند و دانش‌پذیر

□

بنه گامی مگر در دامش آری

□

با درد دلم دریغ ضم شد

□

بس نماند که تاجور گردد

□

بدیشان نماید سواری و زور

□

تا روز همی بر آسمان بندم

□

فیض شادی نه از مریدان بل ز شیخ

□

ناخنان را به می خضاب دهید

□

دل شیر ماده بدوبر بسوخت

□

خاک کاشانه‌ی اوی‌ام همه عمر»

□

پدیدتر ز علم در میان صف سوار

□

هان نعل بهات جان نهاده

□

از ایدر سوی چشمه‌ی سو شود

□

نکهت‌اش عطر دماغ تو شود

□

در چنان حضرت همی‌شد عمرجو

□

ترسم آوخ که زوالش برسد

□

پرستنده و پای‌کاران اوی

□

ز زنگاری مشبک‌ها فروزان

□

خون به سر بالا گرفت و چشم او پیمانه شد

□

بو که خاقانی به سرباری رسد

□

جهان پیش او چون یکی بیشه شد

□

در طلب مرحله پیمای شدند

□

عالمش می‌راند از خود جرم چیست

□

خاقانی از شکوفه امید بهی مدار

□

زمین را بدیشان ببخشیم راست

□

منع‌اش از طعمه نه آیین تو بود

□

به یادگار دو زلفش مرا بگیر و بدار

□

ز من چه ننگ رسیدت که نام بازگرفتی

□

نگر تا چه بینی نهاده بیار

□

در جوابش نزد اصلا نفسی

□

تو به جد در صید خلقانی هنوز

□

کز عمر گذشته یادگاری

□

خردمند و بیداردل موبدان

□

که یک‌سان باشد آنجا یار و اغیار

□

انکار نمی‌کند ز اقرار

□

افسر خاقان چین نعل سمند تو باد

□

همی نام بردیش پیداوسی

□

به طاعت‌گیر پیران ریاکار

□

او در آتش یافت می‌شد در زمان

□

کاشنا زان میان به کس نرسد

□

شود نزد او گاه و تاج ارجمند

□

کارش نه چو کار دیگران ساخت

□

لاجرم خود را نمی‌یابیم جفت

□

نظاره کن ز دور که حالش کجا رسد

□

پذیره شدندش همه مرد و زن

□

زلال رحمتی بر تشنگان ریز!

□

وقت پیری ناخوش و اصلع شده

□

راست چو صبح پسین از همه خوشدم تریم

□

خرد نیز نزدیک دانا شناس

□

نسوزد کس بدین سان بی‌کسی را»

□

نه دگر سوزنده نه گریان بود

□

از دست کس آب چون ستانم

□

جهان گشت یکسر پر از گفت‌وگوی

□

که برباید دل و دین خردمند

□

بر فزودی ز اختیارم کر و فر

□

دو چشم نرگسین را خونابه بار کرده

□

به فرمان تو در جهان زنده‌ام

□

مگوی این خواب را زنهار! با کس!

□

راه تو نادانی و ناخواسته است

□

گریه و دیده را زناشوئی

□

نگهبان گنج کهان و مهان

□

از چشمزد زمانه مستور

□

پوست لاغر شد چو کامل گشت و نغز

□

بخت درهای آسمان بگشاد

□

پرستش کنی جز ترا ناسزاست

□

تنش داده به بستر خرمن گل

□

درگذر از بود و از نابود خویش

□

از کیسه‌ی عمر می‌گزارم

□

همان هر یکی گوهر آگین بدی

□

رو درین معبد غبرا کردند

□

آتش صورت به مومی پایدار

□

غمی را پنبه چون نتوان نهادن

□

گزاینده‌ی کژی و کاستی

□

به ملامت دل یاران مشکن!

□

کانجا که اصل کار بود جان پدید نیست

□

ز ظلمات ظلمش جهان پاک کرد

□

به دلش اندر افتاد زان جام شور

□

دلش مفتون عبرانی غلامی

□

بادروا التعلیم لا تستنکفوا

□

کو چاشنی کام به کامت نرسانید

□

چه بینید این را چه دانید راه

□

به پیرافشانی اکنون شغل گیرم

□

دمار از خلق سرگردان برآید

□

گویای زبان بریده باشم

□

فشرده به هرجای بر پای تو

□

وز طلعت یار پرده بگشای!

□

نه خراج استانم و نه هم فسون

□

در ره صورت یکی است مردم و مردم گیا

□

نباید که داند کس از انجمن

□

سوی تدبیر کارش کردی آهنگ

□

آن را که به عز و جاه روی است

□

زلف تو شیفته‌ی خویشتن است

□

که چون تو ز تخم بزرگان مباد

□

که بدو چشم دلم ناظر بود

□

تا مسبح گردم آن را مو به مو

□

چون خسیسان به صفر بازمگیر

□

هم‌اندر زمان آتشش سخت گشت

□

ولی می‌بود ازو یوسف گریزان

□

هر بهاری در غم لیلیش مجنون یافتم

□

که از یاران تو را یاری نیاید

□

پی کوه خارا ز بن برکنی

□

بنده‌ای پیر شد، آزادش کن!

□

دید که اینجا هر دمی میناگریست

□

نه هنگام اندیشه‌ها کردنست

□

دگر نیمه مهمان بجوید ز راه

□

از آن خرم درخت سدره مانند

□

عمر شد، چند کنی ناز امشب

□

بپردخت و بنشست با رهنمای

□

کز ایدر گذشتن مرا نیست روی

□

نروید لاله‌ای خالی ز داغی

□

که نباشد جز بلا را منبعی

□

بیامد کز آموختن شد ستوه

□

نه پرورده داند نه پروردگار

□

یکی را، شب شده هنگامه‌افروز

□

مغز ظلمت از تحسر نار شد

□

چه داریم ازین گنبد لاژورد

□

خوش نگردد گر بگیری در عسل

□

رخنه‌بند صف همکاران شد

□

ناله کنم زانکه ناتوان نشکیبد

□

که برداشتند آلت کارزار

□

وآن خیال چون صدف دیوار او

□

بر عالم راز پرتو افکن

□

از قوت عشق بردراند

□

به جان و سر شهریار سترگ

□

چشم بد را لا کند زیر لگد

□

رسیده جانش از اندوه بر لب

□

بخور دانه که غم خوردن فسانه است

□

ترا داد یزدان جهان بزرگ

□

حد خود را دان که نبود زین گزیر

□

که این سرو امشب‌ات بادا هم آغوش!

□

با قلندر دردی آشام ای غلام

□

جوانی که دارد به گفتار گوش

□

هم‌چو هیزم‌پاره‌ها و تن‌زده

□

با جمع ستارگان یکی ماه

□

یک نفس در دو کون نتوان یافت

□

که دارد ورا چون تن و جان خویش

□

رغبتی باید کزان تابی تو رو

□

نظر لطف به عشاق فکن

□

که کار از غم به جان خواهد رسیدش

□

بدانی که با ما ترا نیست تاو

□

هیچ کس از سر او مخبر نشد

□

پی به بیغوله‌ی نابود برد

□

چون رو نو زدی آن ماه و دگر کردی ساز

□

بر آیین خوبان خسروپرست

□

می‌کشانم بهر تقویت بدن

□

به منزلگاه صد بدره رساندند

□

چون غمزه‌ی تو عربده‌ساز است چه تدبیر

□

همه رنج با او شود در نهان

□

کی ز اشارت بس کند حوت از زلال

□

که شد دل‌ها ز فیض صبح شادان

□

تا مرا دست بدارد به حضر

□

چه دادست ما را بدین تیره خاک

□

هستش امسال آفت رنج و خمار

□

شدی همراز با پیراهن او

□

آن را که غم چنان دهان بود

□

سرانشان ز باد اندر آمد به گرد

□

کی تواند جز خیال و نیست دید

□

که خورشید تو رسته است از کسوف،

□

تا کی از ننگ سرافرازی مرا

□

ز مژگان تو گفتی سر خامه کرد

□

وز اسیری سبط صد سهراب شد

□

ز عطرم نامه را عنبرفشان کن!

□

در مطلقی گرفته‌ی اسرار می‌روند

□

که بینا به دیده ندیدی سرش

□

نیست حق ماکول و آکل لحم و پوست

□

برزند خواستی از جان تو سر

□

بهشتی در میان باشد بهاری بر کران باشد

□

فروهشته از چرخ دلوی به چاه

□

برگ خود عرضه مکن ای کم ز کاه

□

کشیده قوس مشکین گوش تا گوش

□

روشنی یک ذره از روی تو بس

□

ز خنجر همی یافت خورشید تف

□

دادش و بس جامه‌ی ابریشمین

□

نومید به راه خویش رو کرد

□

شیرخوار از لعل پر للی توست

□

وگر کرده از خشت پخته بنا

□

خویش را بیند مردی ممتلی

□

چنین بی‌صبر و بی‌سامان چه داری؟

□

هیچ نه شرح و نه بیان دیده‌ام

□

منم رهنمای و منم دلگشای

□

هیچ دانی راه آن میدان کجاست

□

زود پیوند دل از خود گسلان

□

با تیر و کمان چشم تو در پیشگه افتاد

□

ازان سو براندند گردان چو گرگ

□

پس برو افسوس دارد صد عدو

□

نامه‌شوی تو سحات کرم است

□

ره جوی به زلف دلستانش

□

بیاراستی کاخ و ایوان اوی

□

از ورای پنج و شش تا پنج و شش

□

شد بر ساقش گشاده خلخال

□

سست ازآن گشت عنانی که توراست

□

کزین بگذری باد ماند به دست

□

وز بلیسی چهره‌ی خوب سجود

□

چشم از نظر و زبان ز گفتار

□

دولت نبود تو را ازین بیش

□

همان بر سر کشور افسر شوی

□

که چه کردند از حسد آن ابلهان

□

به نوعی ناله و فریاد برداشت

□

او را اجل برون برد از بند و چاه تو

□

چو شیری که ارغنده گردد به صید

□

یک عذاب سخت بیرون از حساب

□

کودک آساست، بر آورده خروش

□

با جانب چشم تر نهادم

□

نبودی به خورد اندرون بیش و کم

□

یا ز ناموس احترازی می‌کنی

□

کم شو نمک جراحت دل!

□

تا زین قفس فنا برون جست

□

به سر بر نهادند ز آهن کلاه

□

افکند مر بنده را از چشم شاه

□

بجز از حرف ندامت رقمی

□

آخر من از عدم به شبیخون نیامدم

□

ز مهرک فراوان سخنها براند

□

بر تو خون گشتست و ناخوش ای علیل

□

و آن فنا را به وی ارزانی دار!

□

در حضور او دمی می‌بایدت

□

تو گفتی که اندر زمین شاه نیست

□

در حدیقه‌ی ذکر و سیبستان شوم

□

وز ناز فکند چین در ابرو

□

خونی کردم که آن نکردم

□

نبد نامداران بدان رزمگاه

□

هست بر حلمش دیت بر عاقله

□

کرده ز چستی به سر کوه جای

□

ور هست نه ماتم و نه سور است

□

دلی پر ز اندیشه‌های دراز

□

تو مگو که نیستش جز این قدر

□

چو چشمش بر غلام افتاد بشناخت

□

بس تاب که در قمر فکندم

□

سپاه ترا برنتابد زمین

□

چند حرفی از وفا واگفتمی

□

ز نو رنجی که داری از که داری؟»

□

دامان گل به دشت همی‌گسترد بهار

□

بیفزاید اندر تنت خون و مغز

□

اشتر اندر سبزه ناپیدا شود

□

عقل را گرمی هنگامه به اوست

□

صد باره درون خود زدودم

□

که دانش پژوهست و فریادرس

□

هست پیدا نعره‌ی شیر و کپی

□

به که از توبه کنی چاره‌ی خویش

□

زین دلارامتر نباشد یار

□

ابا بدره و برده و تاج و گاه

□

که به خواجه این زمان خواهد رسید

□

بلکه نقد دو جهان باختن است

□

پرواز چون نمایم چون هیچ پر ندارم

□

بیاورد آهنگران را نهان

□

زانک موسی می‌بداند که تهیست

□

شد لباس ملکی، شیطانی؟»

□

زان بی خبر است جان که جان چیست

□

که ای شاه نیک اختر و دادگر

□

آب اندر ابر و دریا فطرتیست

□

به همراهی‌ش ما را سرفرازی؟»

□

افسوس که پرده در ندارم

□

سر گاه او چوب تابوت گشت

□

دزد گوهر نیز هم رسوا نشد

□

بهر وزارت ره مسند گرفت

□

بسوزد دلق و زنارم فرستد

□

که آن را ببیند به دیده درست

□

پای بسته پر شکسته بنده‌ای

□

چو غنچه شد فرو در خود زمانی

□

بر فرق باد خاکم گر این هوس ندارم

□

نیایش بران کو ترا پیش خواند

□

نشکنم تا جان شدن از تن جدا

□

که یک مو بار خود بر وی ببندم؟

□

نماز بام زره کرده بودمی بسیار

□

جز آنکس که گوید که هستم همال

□

گر غلام خاص و بنده گشتی‌اش

□

کنم طبع آزمایی با خیالش

□

پس من ز درد عشقت با که نفس برآرم

□

به دانندگی نام کرده بلند

□

در میان آخر سلطانش بست

□

عزیزی بر عزیزی بادت افزون!

□

ظن مبر کاینجا سر یک موی نامحرم رواست

□

دلت شد به فرزند خود بر گواه

□

قاصدا چیزی نگفت آن ارجمند

□

گرفت از راه یوسف تنگنایی

□

که تویی که آفتابی و منم که ذره‌وارم

□

سپه را همه بدره و تاج داد

□

چون نگردد گرد چشمه‌ی آب شور

□

به «نوح» افتاد دین را پاسبانی

□

گنگ شو از ما سوی الله گر زبان می‌بایدت

□

ز راه بیابان تن آزاد کرد

□

تا ببیند خلق ظاهر کبت را

□

ور رود کج، ز هدف بر طرف است

□

ولیکن زور یک شبنم ندارم

□

چو آیی چنین در دم اژدها

□

هست سوی ظلم و عدوان جاذبی

□

که با اهلش نه بر کیش وفا زیست؟

□

در حجاب سخت خذلان اوفتاد

□

که گلنار چون راه و آیین نگاه

□

گاه قدرت خارق سنت شود

□

به سر نابهره دیداری‌م افتاد!

□

چو تو کشی راضیم بهانه ندارم

□

چرا خاک را برگزیدی نهال

□

کو یکی ملاح کشتی هم‌چو نوح

□

پیوند امید بگسل از وی!

□

انگشت نمای شد هلالت

□

به آگاهی شاه کردند فخر

□

بین که خون‌آلود می‌گویم سخن

□

که با آن هزاران هزار اندکی است

□

خاصه در تاریکنایی پی برم

□

به مینو رساناد یزدان تنش

□

سرنگون خود را در افکندم ز کوه

□

آینه کن لیک ز زانوی خویش

□

با خط سرسبز او چشمه‌ی حیوان خوش است

□

گره زد برو چند و ببسود دست

□

عفو فرمایند یاران زان خطا

□

ز آن دوک ز مشک رشته‌ریسی!

□

در لالایی درج لولویش

□

که ویران شود زین سپس مرز روم

□

آن چو بیضه تابع آید این چو فرخ

□

کفه سازنده‌ی آن از مه و مهر!

□

درمان تو درد بی‌کران یافت

□

که کس را به گیتی نبودست نیز

□

ضعف تو ظاهر شد و آب تو ریخت

□

به جانان کرد عرض صورت حال

□

اگر بر دل کنی ناگاه در باز

□

نخست آفرین بر جهاندار کرد

□

حامل عرشی و قبله‌ی دادها

□

دل عاشق سرود شوق‌پرداز

□

می می‌جان جام جام‌اولیا

□

ز بهر پسر پهن بگشاد گوش

□

هیچ ملحد را مباد این نفس نحس

□

حور مقصورات فی‌الخیام

□

همچو کوری میان دود بود

□

چو پرورده بودی نیازردییی

□

کار پیشش بازگونه گشته بود

□

ولی از عاشقی بیگانه رفتند

□

مطلوب حرم‌سرای من کیست

□

بران ژرف دریا شود ناپدید

□

تا سقطها بشنوم از خاص و عام

□

مانده‌ای از همه محروم به هیچ

□

اینجا چو تو نه‌ای تو ز شادی و غم مپرس

□

به جایی که بد نامور مهتری

□

گرچه استحقاق داری صد چنین

□

گل از باد سحر نشکفته چون ماند؟»

□

کنون بگسترد از حله باغ شادروان

□

وزان رومیان پنج دانا ببرد

□

کرد بر تو علم لوح کل پدید

□

فرود آمد ز رخش تیز رفتار

□

عالمی انقلاب بنماید

□

ز فرهنگ وز دانش آن جوان

□

نیستم در صف طاعت بین بین

□

بادی بوزید و پرده برداشت

□

سرخ بیجاده چو تعویذ اندر آویزد زبر

□

خداوند پیروز و به روزگار

□

هدیه‌ها را می‌دهد در انتظار

□

گامی به زمین او نهادی،

□

دایما در درد بی درمان بماند

□

همان ژنده پیلان گردن فراز

□

عقل گوید نیک بین که آن نیست آب

□

تا بو که بیابم آن در پاک»

□

فریاد برخاست از جهان کای رند درد آشام ما

□

بفرمود کز کس نریزند خون

□

گرد بر گرد تو شب گرد آمده

□

مگر خوناب خون ناب می‌ریخت

□

پای منبر نهاده بر سر دار

□

ز چیزی که شایسته‌تر برگزید

□

دوستی خور بود آن ای فتا

□

یکی مهر سلیمانی در انگشت

□

جای کمر بستن کردم ز تن

□

نسازند با پند آموزگار

□

در میان دولت و عیش و گشاد

□

بگشاد و، بر او شکنجه بشکست

□

یک کارم از هزار میسر نمی‌شود

□

نباید به گیتی مرا رهنمای

□

چون نداند جان تن خود ای صنم

□

دهم مثنوی را لباس نوی

□

کو در ره سودای تو با دامن تر نیست

□

جهانگیر را روز برگشته شد

□

برج زندان را بهی بود و الیف

□

طلب کن، ولیکن به هنجار کن!

□

هر دم از پرده برون برگی دگر می‌آورد

□

نه آرام گیرد به روز بیسچ

□

نامه‌ی خود خواند اندر حق یار

□

وز این بند امید گشادی نماند

□

زهره را تا حشر گردانیم مست

□

دلش گشت زان پیر پر بیم و باک

□

التجافی منک عن دار الغرور

□

ز جان خموشان برآمد خروش

□

تا در میان آتش بستان تازه بینی

□

دل ما پر از رنج و دردست و خون

□

نفس کافر توبه‌اش را می‌درید

□

به روی تو چشم رضا باز باد!

□

کس نگوید که داده باز ستان

□

فروزان شده زو همه بوم و راغ

□

رو بتابم ز آمر سر و علن

□

پی آنچه نبود به آن‌ات نیاز

□

وی خاک اصفهان حسد توتیای ری

□

که دریا و هامون بدیدند راه

□

اندک‌اندک ابر وا گشتن گرفت

□

که بودی روز و شب پیش زلیخا

□

صد گونه ز هم از آن کمان است

□

گشاده‌دل و بی‌نیاز آمدند

□

هر که خواهد گوهر مکنون بده

□

چون کوه بلند، پر شکوهان

□

از پی مشرفی نمی‌شاید

□

چو اسفندیار آنک بودم نیا

□

زانک در قربت ز جمله پیش بود

□

فتح ابواب مطالب جویی

□

خود جان ز چه بسته‌ی جهان است

□

کسی برنگردد ز پیمان تو

□

مر خری را بهر من صیاد شو

□

واندر حقشان گمان بد برد

□

ملخ سر بر سر زانوست خون آلوده بارانی

□

نبینم همی آشکار و نهان

□

از لیمی سیم و زر پنهان کند

□

وز گمان هنرش باز رهان!

□

تو را یک ذره گر در خلق روی است

□

بود آشکارای او چون نهان

□

صاحب خر را به جای خر برند

□

گفت کای پیر خرف گشته، خموش!

□

کورا ز میان فرو گذارد

□

به دشت اندرون سر شبان را بدید

□

پیش آتش مر وحل را چه محل

□

برداشت خطاب غایبانه

□

همه جان‌ها چو صف‌های طیور است

□

تن بی‌سران بد همه دشت کین

□

لیک آتش را قشورت هیزمست

□

پر از آب لطافت جویباری

□

که زر زیف و آب سیم سره است

□

سر مرد خسته به ران بر نهاد

□

پیش شه رفتند با تیغ و کفن

□

که رنجش بود راحت دیگری

□

مانده در خم ز گاه آدم باز

□

بران درگه او را فرستاد دوست

□

از ما نصیبشان رضی الله عنهم است

□

سوی زندان فرستم این جوان را

□

دل عطار ناتوان بشکست

□

بپویند ما نیز فخر آورید

□

به زیر تیشه شدم خامه و بنانش را

□

دردم بنگر، دوای من کن!

□

چه وقت گریه و چه جای پند است

□

که پیروزگر شد ز کشتن ستوه

□

کاین ناخنه به دیده‌ی ایام ما برست

□

تن فروده به زنا شوهری‌ام

□

یکی زیر شاخ سرو، یکی بر سر چنار

□

ترنگیدن زنگ و هندی درای

□

که آب و دانه‌ی سیمرغ جم تواند داد

□

تسکین ده بیدلان غمناک

□

از آنکه لذت عاشق ورای لذات است

□

پراندیشه شدشان دل و روی زرد

□

کز ز آب الطاف و هم ز آتش لهیبش یافتم

□

بس خار که در دلم شکسته‌ست

□

لطف کن وز وسع من افزون میا

□

خدای جهان را نیایش کنیم

□

بسان بند دواتی که پیش دیده‌ی اوست

□

که مرا رشته‌ی طاقت بگسیخت

□

تا بهار گوزگانان پیش من بگشود بار

□

بجز خاک تیره نیابی نشست

□

شد باز هفت دوزخ و در حال درگذشت

□

بهر کاری ز میان غایب شد

□

صد قلب برشکسته در هر صف قتالت

□

به رنج اندرون گرد کردیم گنج

□

طوفان نوح نیز هم آدینه بوده بود

□

پسندیدن داد راه منست

□

در بن صندوق سینه کنج خزانه است

□

خود و نامداران ابا ترجمان

□

لباس جان سیه از رنگ و دل کبود برآمد

□

فرستاده‌ی بابک پهلوان

□

تا خوش بود بر آن دل زنهارخوار او

□

شیر شادروان و شیر مرغزارت

□

چون سوی برج خوشه رفت از سر برج آذری

□

جز در کنف امان ندارد

□

گاه گوید که بوی تو نه تمام

□

کی گوهر آن شاهوار باشد

□

گو ز مه کرده است و گوز از اختران انگیخته

□

هر نکته از کلامش دینار جعفریست

□

کز عشق تو عین بی‌قراری است

□

ساکنان خاک را انعام بی‌حد می‌رود

□

خندق آن جهان کرانه‌ی اوست

□

دان که روز مرگ ایشان هم نگردد سوگوار

□

هیچش آمد هرچه بیرون تو یافت

□

هم سرکشی و بزرگواری

□

ز چرخ سدابی گشایم فقاعی

□

ز غداری به هر راهی بگسترده ترا دامی

□

دوست با ما، ما فتاده در طلب

□

که اقتضای قضاهای گندب خضراست

□

از آتش گردون سیه چون داغ قصار آمده

□

حلقه‌ی حضرت الاه کند

□

مثال سایه‌ای در آفتاب است

□

انروی را گذری بایستی

□

آن‌قدر هم ز قدرت او خواست یاوری

□

بر دلدل دولت به دلالی دگر آمد

□

صد گنج طلسم مشکل از ما

□

نام همه در شمار می‌بینم

□

من جان به صدق، مورچه‌ی خوان شناسمش

□

همچون زبان قفل گه معنی الکنند

□

دل اصحاب ذوق غمخور ماست

□

که این معنی به گوش اندر گذاری

□

به پایانش زوال روزگار است

□

کانعم الله صباح ای پسرا

□

چون لعل توام به جان امان داد

□

موج فوجت چو موج جیحون باد

□

از بهر خواص جان کعبه

□

هشت جنت زیر پر و هفت دوزخ زیر بال

□

کزو ناز است و از عاشق نفیر است

□

تا بدان دامن ز جیب آسمان برتر کشد

□

مسکین تن نالانش به مویی شده مانند

□

سخنش باطلست و لایق نیست

□

آخر چکنی جانا گر بر جگرت افتد

□

سایه گر بر آسمانی افکنی

□

با هیچ طرب چون مل هم‌زاد نخواهی شد

□

صدهزاران اختر ازین دیده روان بر قمرش

□

گفتا: سرشک بر نتوان چید ز آبدان

□

مردم گیاه شد که نه مردست و نه زنست

□

که از شمایلش آبستن است باد شمال

□

با کف موسی کرا دست دهد جادویی

□

سرکه را باز در شراب انداخت

□

یک چند کم آورد چه دریا و چه کان را

□

ز عکس خنجر مریخ فام او زیبد

□

وگر شخص تو اندر جنگ زور زال زر دارد

□

کین نه کار ما و نه کار شماست

□

عدل او بر زمانه دست گشاد

□

نانت ز چه شیرین و تو چون تلخ ابائی

□

صورتی کایزد برای عشقبازی آفرید

□

چون باد، گرت بر من خاکی گذر افتد

□

بود در دفتر او از همه وزنی اشعار

□

تا به نی بو که تب او ببرند

□

بیواسطه اگر چه نپاید بر آب نار

□

ننهاد قدم کسی که سر داشت

□

بی‌تو ز حد طاقت من بار انتظار

□

همان شیوه‌ی باستان عنصری

□

بی روی تو ای نگار یک دم

□

نقد در جان و در دل افتادست

□

کبک را در مخلب شاهین و منقار عقاب

□

پشتی چه راست دارد و روئی چه نازنین

□

ناکسان را ز ره آه چه آگاه کنید

□

باده‌خواران گلپرست شمن

□

زینست که ناخن پلنگست

□

جعفر دین به صادقی، حیدر کین به صفدری

□

چند باشی زین محالات ای پسر

□

که دم اندر هوای خود شمردست

□

پوست سوی اوست مغز از سوی تو

□

از این جا کس انصاف یابی نبیند

□

آن که او را عیار خواهد کرد

□

هر دو عالم دست‌های سایل است

□

امید عیان کند وفا را

□

سر نشو و نمو نمی‌دارد

□

چین زلف آشفت بر گلنار یار

□

بیدلان عشق را فرهنگ نیست

□

از جمالش جاودان این نه فلک مسرور باد

□

بیخ و بن از باغ اختیار برافکند

□

با عمر در عدل ظالم را برابر کرده‌اند

□

اینهمه نعمت سلطان جهان وینهمه ساز

□

کفش نهان خانهاء غث وسمین را

□

تا چند ز خانه جان مادر

□

با همه بازیست و با جان هم؟

□

خود را ز بلای تو امان می‌نتوان داد

□

به طبع نیست در این عصر ملک غمخور جود

□

طرب را چو گل در چمن کشتمی

□

من فتنه بر آن تافته و تافته گر بر

□

گهی فرشته طلب، گه بمانده دیو پرست

□

تعریف خویش کرد که خاشاک راه تست

□

زین خاکدان به بام جهان بر علم زند

□

زر آزر را دگر کن منجنیق انداخته

□

به رخ بهار و بهارش چو روضه‌ی رضوان

□

زیبدش ملک نامور دارد

□

خورشید چشم شب پره را میل از آن کشید

□

مشک گر چند کسادست چنین ارزان نیست

□

لیک دریا گشت و آن باران که یافت

□

زان می که رزش مادر و لهوش پسر آمد

□

وگر ندیدی دفن البنات شو بنگر

□

ما همیشه ز شوق نازانیم

□

من در غم دل دست شسته از جان

□

ساحتش تیغ آبدار گرفت

□

دری بدزد ازین صدف آسمان شناه

□

حسنت ز عروس عرش زیور

□

وگر ریزد جز اینت خون‌بها نیست

□

هرچه در دامن فلک گهرست

□

تا زجان کم کردمی در اشک خون افزودمی

□

ز جانانست او گویای جانان

□

مادران را ز بچگان هجران

□

خجلت چوب موسی آن دگرست

□

که بود دوست هم سرا با من

□

فتنه را رقص‌کنان در قفس جان آرند

□

عاشقان را دلیل‌آموز است

□

رخ رخشنده‌ی مه بیند مرد نظار

□

به پیش راعنا گویان رعنا

□

بر نار و نورت که دارد درنگی

□

بنده گردد بی سخن جان و جهانت

□

چرخ بلند با همه رفعت قصیر باد

□

فحلی کند چو گور خرک گرد مادرک

□

چشم خوب نرگس اندر دیده‌بانی آمدست

□

بی سر و بن می‌رود زین سان که هست

□

پیشه خاییدن لگام تو باد

□

در طبق‌های آسمان بینی

□

به بهای قدح می دهد و خوار دهد

□

یقین می‌دان که نه این و نه آن است

□

که پنداری زبان حرص لالست

□

من مرغ‌وار ز آب به پروار می‌روم

□

پرده‌ی غفلت مپوش و تخم بی‌فضلی مکار

□

به خطا در خطرت می‌افتد

□

بر عطیت او ملک دهر مختصرست

□

گر صبر او صد لشکر است الا به مژگان نشکند

□

عقدهای نو که از در سخن پیوسته‌ام

□

ماه بختم در محاق افتاده است

□

از ملکان کیست آنکه حبل متین است

□

هر که زی او خلعتی از تخت سلطان آورد

□

با نفس جنگجوی ره کارزار گیر

□

ناچار مرا میر برد باز به غزنین

□

بی‌تو طوفان برنخواهد آمدن

□

آب چندان ز رگ چشم چه زائید همه

□

گه زلیخا گی نبی گه یوسف کنعان کنیم

□

عشق بر دست من نگار نهاد

□

بر مساکین طرح باید کرد اموال زکات

□

خانه‌ی بالاش ماوی دادی احسنت ای ملک

□

سر آورده بر خاک و در دست بادم

□

زرد از آن شد که یک جواب نداشت

□

راه تحصیل آن رهین تو باد

□

عوض یک خراب می‌نرسد

□

هر کرا بر جان و دل عشق زلیخایی بود

□

کفر و ایمانش نماند و ممن و کافر بسوخت

□

رسمیست در جهان که جهانی مجددست

□

این سود بدان زیان همی گیر

□

که همچون کوس جای خورد بیرون شکم سازد

□

چون سواران خسرو اندر جنگ

□

نسخه‌ی اول ازو شانه‌ی ایام گرفت

□

زلزله‌ی گنجه باز تاختن آورد

□

تا سر زلفش نگیرد زود ازو سر بر گرفت

□

زانکه من تا خودم کمالم نیست

□

در شان ملک خوب ادا کرد روزگار

□

مرا این را فرشته است و ارواح چاکر

□

ز راه دیده که یارد قبول کرد هواش

□

نبینی جز به میخانه ازین پس اهل تقوی را

□

جام شاهان کاسهای یوز باد

□

گاهی نسیج آتش و گه پرنیان اب

□

افگندن سایه را هماییم

□

در گذشته ز فرق آب بس است

□

خود مگو برگ نیوشیدن این حال کراست

□

شربت نو جگر نواز فرست

□

پای بر سر نهیم دایره‌وار

□

کان شکر لب تلخ گفتار آمدست

□

همه زیر نگین خاتم باد

□

ریاست‌دار دین آباد عز الدین بوعمران

□

کاین خوبی دیر بر ندارد

□

در پیش خواجه گفت باید سخن

□

من چگویم چون لغتها از حروف معجمست

□

خوش بخندد ناظرانش بر او

□

من سبک پای ندیدم که گران دارد سر

□

در گردن تو هزار دام است

□

نسرین چرخ را جگر جدی مسته باد

□

برای رشم فروشیت کو زبان دانی

□

نفی استغفار باشد عین استغفار تو

□

که شاخ وصل بی باران به بار است

□

چکه شعاع از مه و رنگ از گل و بوی از عودست

□

همچون سروش مرگ ز صور پسین گریخت

□

نه ذات من چنان باشد نه اوصافی چنان دارد

□

با غم هجران او دوزخ سرابستان ماست

□

سنگ زیرین آسیا بودن

□

دلق هزار میخ ز سر برکشیده‌اند

□

نیابد عاشق از معشوق حاجات

□

کاندرو جای خویش ساخت گهر

□

خایفست از خسوف و رنجورست

□

در لب خم کرده و زخم ضیمران انگیخته

□

شاه دولتشاه دولتشاه باد

□

چه گفت؟ گفت: که ای در وفا نبوده تمام

□

بینی این گنبد فیروه که چون بلعجبست

□

گوشم خزینه خانه‌ی گوهر نگار توست

□

نیستی جز هلاک تن نبود

□

جز فضیل‌ابن‌عهد محکم در نیافت

□

آن رخنه را به تیغ و به رای التیام کرد

□

ز مار مهره و وز مهره مار می‌سازد

□

ای بسا درویش دل ریشا که او مذکور بود

□

از پی پیر قدم در پی عطار نهاد

□

انوری را از میان تعیین مکن

□

وقت سیل سخا گریخته‌ام

□

کمترین کس بایدم پنداشتن

□

هر قطره‌ای ز چشمم صد طوفان

□

به پیش قدر تو مدروس گنبد خضرا

□

سلجق عهد از بهین گوهر بزاد

□

تا ببیند ازو ولیت ثمر

□

عطار سر نهاده در گلخنی چه سنجد

□

کز عشوه تو در جوال اویی

□

که در افزای عمرت امروز است

□

زهی جاه و زهی چاه زهی بند و زهی بار

□

گر به تو دل دهم ز تو نرهم

□

ای درد و داغ عشق ترا ما به جان خریده

□

هیچ نهنگ بحرکش نیست سزای صبح‌دم

□

از میوه و مرغ و جوز بنوازم

□

همه پنهانیش عین عیان است

□

زندگانی در آن جهان باشد

□

گر زمین را چشم بودی بر زمن بگریستی

□

طبع تو طریق مختصر دارد

□

چشمت چگونه جست به یک غمزه خواب بست

□

که زد بی‌نیازی علم گرد بامت

□

در دم اژدها فرستادی

□

گر تو سلطان نه‌ای سفیر مباش

□

که تنت را جز این طهارت نیست

□

عمری به باد دادی ودادی چنانک دادی

□

ماهی‌آسا هیچ آب از آبدان کس مخور

□

واصل هر گونه‌ی کراماتی

□

کنون هم او ز خلق و خلق ازو رست

□

هر کرا نفس نباتی جانست

□

به که در خواب نوش می بشود

□

از چنین حادثه‌ها مردان گردند سمر

□

ور نه تا اکنون بودی شده ده باره تباه

□

چون طبع لطیف و شعر تر داری

□

بر زن نیک، تا به بد چه رسد

□

زی سر معنی باز شو شکل حروف انگار کم

□

نه کار توست کار مغز جان است

□

سر چه بر انوری گران داری

□

لیکن آن را مسبب است خدا

□

سست پای از سهم تیغش دشمنان سخت سر

□

خاک کوی فلک‌نمای تو است

□

با طینت مطهر او در خور اوفتاد

□

صرفه بران را ازین عیار چه خیزد

□

گر نهنگ عشق تو بخرامد از دریای قار

□

خروشنده چون عاشق از ناتوانی

□

شاید ار تضمین کنم کان هست تضمینی صواب

□

آه به چین به است که سنبل چرا کند

□

بداده هر صفتی را هزار حسن و جمال

□

هر کسی مرد این بیابان نیست

□

که الحق چنین خوب خویی نداری

□

نیستی است آنچه حاصل تک و تاز است

□

در هوای عشقش اکنون کفچه بر گردم همی

□

وقت ره غزو آید و هنگام تکاپوی

□

تویی مرهم تو هم مرهم نداری

□

در مجلس شاه اخستان لعل و زرش بار آمده

□

زمانه گوید خیز و نماز شام رسید

□

که مسعود باد اخترش جاودانی

□

آنرا به غنیمتی شماری

□

حاشا که جانم آن طلبد یا من آن کنم

□

پادشه امروز گشتی در جهان آواز کن

□

که آنجا غیر جانان درنگنجد

□

سر دندان سپید کن باری

□

آن سپاه هندوان بدرود باد

□

که ملک جل ذکره به کرم

□

گفتا: یکی به جان بخر از من یکی به تن

□

شاخیست که بارش همه مضمون ضمیرست

□

صوفیی دان که کار آب کند

□

تا عاشق چشم و توتیاییم

□

ما مرغکان گرسنه‌ایم و تو خرمنی

□

که روزگار مرا بنده‌ی تو می‌خواند

□

دار ضرب شاه ز آن بیاع جان انگیخته

□

از خلاف ابلیس در رفت از بهشت اندر سقر

□

اندرین دعوی پدیدار آمدست

□

تا بی‌سببی مرا تو نگذاری

□

نوبت غم زن که غمگسار تو گم شد

□

چند روزست در ولایت تو

□

چون سایه در رکابت چون ذره در هوایت

□

چرخ را گفته بود کز ره برد

□

حنظل و آنگه خوشی؟ احوال و آنگه یکی؟

□

خیز تا عشق تو سرمایه‌ی عصیان نشود

□

چون کس نرسد به یک گناهت

□

به جای در و گهر در دل صدف خون باد

□

در چاردار ملک چه ناورد کرده‌اند

□

هین که وقت «جاعل اللیل» آمد از بیداد تو

□

از توام ای رند هرجایی بس است

□

کز وی نهان و دور چو جان و جهان نباشی

□

خاصه که چون بقا و عز خاص شه مظفری

□

خاک را عنبر نسیم و باد را مشکین به خار

□

سوی مدح خدایگان برخاست

□

که اگر بر خریت بارستی

□

چون شاهدان ز خون عدو پرحنا شود

□

با غرامت همنشین و با ملامت یار باش

□

کین زمان در درد دردی خوار ماست

□

گردی که مایه و مددش خاک راه اوست

□

چون گوهری بر افسر سلطان نو نشست

□

کین چون دم آخر به هنر بی‌بدل آمد

□

چاه، ماروت بابل افتادست

□

بر سر خلقش چه رسوا می‌کنی

□

ابر نیسان شوم انشاء الله

□

با خیال خاک کویت کارها

□

سر خود در کنارم اوفتادست

□

که ازو چار فصل مهجورست

□

وصل با حوران خوش‌تر به خجند

□

آتش اندر زد به جان شهریاران عجم

□

لاجرم در دیده طوفان خوشتر است

□

تو کار خویش می‌کن ای جان و روشنایی

□

دولت نصیب خواهر مریم مکان شده

□

یک باره بلی گفتن صد باره بلا کردن

□

مرده دل زاد است اگر از مریم است

□

از گرد چرا رنگ دهد آب روان را

□

چشم خلاص داشت سفینه‌ش وفا نکرد

□

چست می‌باشی تا خدمت سلطان نشود

□

پرده‌ی هستی تو ره بر تو بست

□

بوی خطشان گلستان و رنگ رخشان لاله‌زار

□

این نه بس باشد برهان اسد

□

صد لباسات عجب دانی زهی کافر بچه

□

می‌ده که سرم ز می گران است

□

شیر شکاری بسی آهوی لاغر شکست

□

صبح سه گردد ار به کف جام صبوحی آوری

□

از جگر ده نقل چون قومی ترا بر خوان بود

□

حالی خجل بماند داند که نه چنان است

□

از چهره‌ی سخا و سخن کاروان رسید

□

کی کنم؟ کب خدای است مرا

□

هر زمان برگ و نوایی الغیاث ای دوستان

□

بر پشتی روی تو دل افروز جهان است

□

همراه دوم گشت حدوث تو قدم را

□

یا بر جگر ریش به مهمان من آئی

□

خون همی گریند بهر او جهانی روزه‌دار

□

وز شوق ذوق ملک عدم نیستی به هست

□

که بدان گوی نطق بربودی

□

شریف وعده که فرموده‌ای دوم بار است

□

در سلسله‌های کامرانی

□

زانکه از جان تا به جانان تو ره دشوار نیست

□

دهد عتاب و نوازش نشان خوف و رجا

□

شو گهری دان که ز خورشید زاد

□

وی درر پاش بی‌نهیب نهنگ

□

بیش ازین طاقت هجران تو نیست

□

در ذمت احرار چو صوم است و صلوتست

□

آفاق، خواجگان و خسان دارند

□

ای ما به تن کمان تو با ما کمین مکن

□

چندین بلا و رنج ز دردم بدر گذشت

□

آشوب خلایق از جوانب

□

تو را توتیا رایگان می‌دهد

□

شکر آنرا دیده بر روی زمین باید نهاد

□

هر که ز جانم نخواند هیچ جوابی نیافت

□

یکی به مرو همی گفت عیسی آمد هین

□

گرچه امروز وفا در عدم است

□

با آنهمه هوشیاری بی هوش نهادستی

□

روی سوی آشیان خواهم نهاد

□

در نه اقلیم فلک تا روز هر شب سور باد

□

راد مردی برفت باز عدم

□

بلبل خوش نغمه گه شهر و دو گه عنقا زند

□

که زین بیش تیمار می‌برنتابد

□

وامیخته است لفظ تو با شکر آفتاب

□

ز مه طوق بر اسب شب‌رنگ بسته

□

سنگ در سیم دل تست پس اندر بر تو

□

ز هجرت یک سخن زان برنتابد

□

از سهم او کنند حذر ماه و آفتاب

□

چرخ زیر رکاب من رانده است

□

بسان مرد رسن تاب باز پی سپرم

□

ندارد جام و در ساغر نگنجد

□

وی وصل دلربای تو چون دولت شباب

□

مایه‌ی فسق چو عصفور مقیم

□

غارت عقل و دل و جان را هلا آواز ده

□

وانگه در آشیانت خود یک زمان نگنجد

□

گفتا اگر ندانی کم‌دان روزگار

□

روزی از من بگذرد، روزی ز شاه

□

برگ توتست که گشتست به تدریج اطلس

□

کان آه درین دهان نمی‌گنجد

□

ورنه دایم باشدی در ورد ورد

□

تضمینش کن در این دو سه منظوم گوهری

□

حقا که بود به از جنانم

□

جان می‌دهد و چو مار می‌پیچد

□

گه بذله‌ای از آن که عنانش فرو گذار

□

از آن پای بند بلا می‌گریزم

□

سپاه فقر بی‌ترتیب پس آمد شدن گیرد

□

آن آینه غرق کبریا گردد

□

درهم نیامدی خط پرگار روزگار

□

که با شام برمی‌زند چاشتش

□

درین مردوده‌ی ویران نیابم کام جان ای جان

□

در دیده‌ی دل چو دود گردد

□

در شرع از طریق تهاون کمین کنند

□

پروانه شود زآتش بیزار به صبح اندر

□

قمریان چون مقریان در نوبت افزایی شدند

□

گر کنم چاره بیشتر گردد

□

به جای در و گهر در دل صدف خون باد

□

لیک خورشید مرا مرد و دگر کس را نی

□

حقا که چو نارست به هنگام کفیدن

□

بکل از خاکیان بیگانه گردد

□

به اعتدال هوا داده جان مانی را

□

گرچه بد بود در آن، مولد پست

□

دیده‌ی دوزخ ز رشک غیبتش پر نم بود

□

که تا جان فانی جانان نگردد

□

ور متفق شوند جهانی به دشمنی

□

نرگس چاک جامه‌ای، لاله‌ی خاک بستری

□

عشق را نزد فعل رایت نیست

□

در جنب چنان دری بر در سخن خندد

□

حیف باشد بعد از او بر دیگری

□

عطسه‌ی عنبرین دهد مغز چمانه از تری

□

بار او «یاسین» و شاخش سر به «اوادنی» زند

□

ز گفتار این و ز گفتار آن

□

سروی سمن اندام و بتی حورسرشتی

□

ورای خرد ده کیائی نیابی

□

پس جز به نیستی نسب تو خطا شود

□

در غم تو حیله و حذر که پسندد

□

بر خویشتن تو ز ما صد بار فتنه‌تری

□

در شرق رنگین شهپرش، در غرب منقار آمده

□

در پرده‌ی اسرار خدایی گذری نیست

□

در پس یک عقیق ناسفته است

□

ورم ز دست ملامت به جان بگردانی

□

از ارسطو که بود خاص وزیر

□

شاخ عز رویدم آنگه که بلای تو کشم

□

نیست شو در راه آن دلخواه نیست

□

آنک دهانت چون عقیق از بس که خونم می‌خوری

□

نارنج به سنگستان مسپار نگه دارش

□

هرگز اندر ره دین گمره و حیران نشود

□

خلق عالم جمله نامحرم به است

□

که در دست دشمن گذارد تو را

□

زآنکه دو نقدش به یک عیار نیابی

□

غیرت سوی گوش آمده کی گوش تو منیوش

□

نافه‌ی عطار را بوی شنیده است صبح

□

به لطف مژده‌ای از وصل آن نگار بیار

□

ماه نو بنگرند و خه نکنند

□

از نامیه هر شاخ و گیا رای نما کرد

□

که باغ تیره شد و زرد روی و بی دیدار

□

کوس غارت می‌زند در ملک تقوا روی تو

□

زعفران سود و حنوط شخص یاران تازه کرد

□

هر دیده که در فراق بیناست

□

آن برد سبق که بی نشان رفت

□

می‌نداند که گرم سر برود دست نشویم

□

رستم دستان کارزار بماناد

□

هست امروز به بند سخنان تو اسیر

□

هر زمانی در نظر نیکوتر است

□

تا مگر سایه بر من افکندی

□

هر طراز شکر کرائی فرست

□

دلسوزتر از عشق من و تو سمری نیست

□

از ناله دلم چو ارغنون گشت

□

تن درده و چشم در قضا کن

□

سی شب از من به چه تاویل جدائید همه

□

بحرست جود او که مر او را کنار نیست

□

جز نسیم باد مدح و خاک پای شهریار

□

که طبع او همه نیش و تو سر به سر نوشی

□

نراد فلک اگر زند دم

□

تا دل نکند بر تو نثار ای پسر خوش

□

معنی مکرمت نشد مفهوم

□

یا شبی روز کنی چون من و روزی به شب آری

□

بر بساط وزیر شرب مدام

□

سنایی نیم بوعلی سیمجورم

□

از نثار تو شده یاقوت پاش و درفشان

□

منم در آتش و از حال من تو درتابی

□

چو بت‌رویان چین زیبا و دلبر

□

دل از امید دیدارش میان مرغزارستی

□

چون به آتش در حشیش و چون به آب اندر نمک

□

زنهار اگر تو روی به رویی دگر کنی

□

از گوش صبح اشهب تا نعل شام ادهم

□

یا چو ابلیس شو حریف نواز

□

در نطقت همه وحی منزل

□

که به کشتن برویم از نظرت یا نرویم

□

در یکی فرمان میان امر و نهیت التیام

□

غاشیه کش چرخ پیر بخت جوان ترا

□

سفر مکن که شود بر دلم جهان چو سقر

□

قیاس کردم و ز اندیشه‌ها و راست هنوز

□

روشن شود چو اختر طبع منورم

□

پایمال مسجد و میخانه گردی چو حصیر

□

با سگ کوی تو این زهره و یارای مقال

□

عزیز من که شبی یا هزار سالست این

□

کنار سبزه کند باد مسکن عنبر

□

مرا ناگاه عشق تو بر آتش خوابنید ای جان

□

زین بیش می تو گفتی هستی به کنه طارم

□

انا المجنون لا اعبا باحراق و اغراق

□

جرعه‌ی جام ما ز خون فراق

□

غزنی از فخر تو بر چرخ برآرد اورنگ

□

از آنکه راه نباشد خسوف را به هلال

□

یکی دست از این مرد صوفی بدار

□

همه هم ثابتند و هم سیار

□

مردمک دیده‌ها منتظر گام تست

□

حاجب بارگاه او بهرام

□

به اعزاز دین آب عزی ببرد

□

شحنه‌ی نفس نباتیش درآرد به عمل

□

از دو عالم چهار خواهد کرد

□

نپسندند که او مست بود ما هشیار

□

در همه شهر دلی نیست که دیگر بربایی

□

به پشتی حرم حرمتش ز سایه و نور

□

وانگهی گویی خروش و ناله‌ی چون زیر چیست

□

کند سهم تو سور زهره ماتم

□

ره پارسایان امیدست و بیم

□

رزق ذریت آدم را کف تو کفیل

□

همچو لقمان به لقمه‌ای خرسند

□

مزاج مرگ را کردست محرور

□

هم با دل بی‌قرار گویم

□

دهنم خشک و دیده طوفان‌بار

□

لولوست همیشه بر رخانم

□

چه که در پنجه‌ی شیر و چه که در مخلب باز

□

می‌روی و مقابلی غایب و در تصوری

□

که در کس به سلامی مثلا کردم باز

□

تا نمانی منقطع در اوسط ظل و ضلال

□

مجاوری نبد از اهل آن دیار و دمن

□

کند هرآینه جور و جفا و کبر و منی

□

وان به تدبیر این سپرده زمام

□

هر قضایی که بود خود ز قضاست

□

زانکه در عشرت نباشد زو گزیر

□

نخواهم دستت از دامن گسستن

□

نی از فراق بارگهش اشک و شیونم

□

در شهر یکی ذات گرانجان و سبکبار

□

یا در شراب خفته‌ای از شام تا سحر

□

که شهد محض بود چون تو بر دهان آری

□

جو اول دهد به علیین

□

آن شهر کزو خاستی آباد همی باد

□

خنگ تو به سایه رخش رستم

□

ره نیست تو پیرامن من حلقه کشیده

□

زیراین ورطه تاب حادثه‌سوز

□

گه ز عشق خانمان چون عاشقان پژمان شویم

□

گرگ را صلح دهد با اغنام

□

یاری نباشد این که تو با یار می‌کنی

□

مطیعان تو بیداران گردون

□

پس مهار اشتر کشیدن در بیابان شرط نیست

□

ز غفلت تو فغان و ز عادت تو نفیر

□

صاحب هنر نگیرد بر بی هنر بهانه

□

کرده شاگردان دیوانت عطارد را دبیر

□

ترا طمع که در انگشت تو کند خاتم

□

چونان که دیده سرخ کند شرزه‌ی ژیان

□

ولیکن با که می‌گویی که نتواند پذیرفتن

□

کمینه گلشن و گلخن چو جنتست و جحیم

□

دل همی گوید گر او سادست ما هم ساده‌ایم

□

هرآنچه جست ز اقبال یافت جز که نظیر

□

بدان خاک مشکین به چه درفتادم

□

مسکن درد همان به که نباشد مسکین

□

طمع آن دارند کز وی سوسن و عنبر برند

□

ادراک منهزم شود و عقل مبتذل

□

نشاید گفت جز ضحاک جادو

□

هرکجا عزمش دهد فرمان قضا فرمان‌پذیر

□

جادویی داند مگر کز جزع من عبهر کند

□

ابلقش اکنون همی خاید لگام

□

به کام دوستان و رغم دشمن

□

همه حوالی عدلش مبشرست و نذیر

□

پودیست میان تو سوی و هم کم از تار

□

گرگ را آشتی دهد با میش

□

به چه جرم دیگر از من سر انتقام داری

□

به پیش رای مصیبش زبان حجت لال

□

از ستاره شده آراسته سیاره‌ی دوست

□

پرورد دایه‌ی شرف اندر کنار ملک

□

نخسبد که واماندگان از پسند

□

گهی زناله‌ی من پر جزع شدی کشور

□

ملحد اهل هوا از وی شود مقهور و خوار

□

در جهان رسم رزق را مقدور

□

بیشتر زین نکند صابری و مشتاقی

□

میان آب چنین خاک توده‌ی معلق

□

دلی بستان چرا بیکار باید

□

نه نهان و نه آشکار جهان

□

بی مقالات سعدی انجمنی

□

تو مگو نیز من ندارم عین

□

پیدا بود که لاشه‌ی ما تا کجا کشد

□

چو پاره پاره درو خامهای ریگ روان

□

عجبست اگر نگردد که بگردد آسیابی

□

به خاطر اندرست آید به خاطر

□

به کفر زلف تست اکنون همه ایمان جان ای جان

□

یک سموم است از خلاف تو شر

□

می‌میرد و همچنان دعاگوست

□

زان چنین ثابت اساس آمد جبال

□

عیسی مریم برفت و موسی عمران بماند

□

حدثان را قفا کند ز جبین

□

یا عاذلی نباها ذرنی و ما الاقی

□

شد جوان بار دگر در نوبت طغرل تکین

□

نکشد غم غربت شبانی

□

ماه نو از ساغر طغرل تکین

□

به درویش و مسکین و محتاج داد

□

ابر نیسان شود هوای عقیم

□

با الف سان قدی به اندامش

□

ور کوثر است جرعه‌ی جام شراب تو

□

زیرا که تو عزیزتر از چشم در سری

□

هر کو کند مطالعه لوح گمان تو

□

میر داد اینجاست خاموش ای پسر

□

گنج نادیده اندرو تضمین

□

من روی ندارم مگر آن جا که تو داری

□

بر فلک جبرئیل و میکائیل

□

برداشت از آنجا سپه عارضه محمل

□

بی‌ورزش انصاف آب و طین

□

چو در دل مهر تو کشتم مبارک (باد پیوندم)

□

زایر سده‌ی همایونم

□

این عقل دراز قد احمق را

□

عامل از عجز همی طرح کند بر ایتام

□

با گل از دست باغبان گفتن

□

بر گوشه‌ی آسمان زنی سم

□

چشم زخم نیستی در هستی ما در رسان

□

مددخواه جاه تو شهری مسلمان

□

بوستان‌ها رست از آن تخمم که در دل کاشتی

□

نام تو زبان آفرینش

□

وان کیست که نیست در جوال تو

□

درگهت قبله‌ی صغیر و کبیر

□

نترسم دیگر از باران که افتادم به دریایی

□

خلاف تو خاکستر آفرینش

□

هر کرا حجت بود حاجت بخواه اینک کرم

□

همچنان کز کیمیا ترکیب زر یابد نحاس

□

نه برج من که همه عالم آشیان داری

□

راند در این زمانه همی بر زبان تو

□

گر دیده‌ی شوخش نه جگر خوار منستی

□

وقت آنست که راند سوی ایران لشکر

□

پس چه فرق از ناطقی تا جامدی

□

هم در آن پرده و در آن آهنگ

□

من یکی معتمد و واحد و قیوم بمانم

□

حصنها ساخت روزگار حصین

□

که زایل شود نعمت ناسپاس

□

زهی طاها زهی یاسین بنامیزد بنامیزد

□

فتنه می‌جویی نقابی برفکن

□

دیر زی ای وقت بخشش نرم جوهر چون حریر

□

فرهاد چنین کشته‌ست آن شوخ به شیرینی

□

دیریست بتا که تو چنینی

□

تنها در این مدینه که در هر مدینه‌ای

□

این نه آن بابست کنجا بی خبر یابند بار

□

که بازآید به جوی رفته آبی

□

آگه نشویم زان که چندیم

□

کیست که برکند یکی زمزمه قلندری

□

زان که غمزه‌ی یار یک دم بی‌گشاد تیر نیست

□

که گرفتار دو مارست بدین ضحاکی

□

هر کرا وصل تو باشد هر چه باید جمله هست

□

چاره پای بستگان نیست بجز فروتنی

□

آب میگون شد گوئی که عقارستی

□

در گوش آن ملول بگوی این قدر سخن

□

زیر یک چین از دو زلفش صدهزار ار تنگ چین

□

بیمست که برخیزد از حسن تو غوغایی

□

درمانده بدین بند و شادمانه؟

□

که همچون بلبلم دیوانه کردی

□

چون باده همه جان شد تا باد چنین باد

□

ور نه به هیچ به نشود دردمند او

□

روی چو گلنارت چون قار کن

□

چنان کشد که شتر را مهار دربینی

□

تا بر سرش نهم به عزیزی چو نام دوست

□

که ارباب معنی به کاغذ برند

□

از تیغ حیدر آمد بر اهل بدر و صفین

□

باغبان بیند و گوید که تو سرو چمنی

□

گهی گویم که ای مطرب غزل‌هات

□

سر ندیدم کز گریبان وفا برداشتی

□

دلت معده ساز و دهن گوش کن

□

کیوان شده پاسبان هندوی

□

حور یا روح که باشد که کفوی تو بود

□

که در عالم نمی‌داند کسی احوال فردا را

□

این جنین ناید، پورا، و نه آن جنین

□

که رحمت رسد ز آسمان برین

□

ببینند مردم که چون بی قرارم

□

چون تو را بیند بدین خوش منظری

□

پر بارم و تو چون شکسته نالی

□

با پریشانی از آن بر سر حال خویشم

□

بوسه‌های سرنگون بر پایش از ادراک زد

□

چه کنند از این لطافت که تو پادشاه داری

□

این زشت ریسمان را بر دوک مرگ رشتی

□

کبروی دوستان در پیش دشمن می‌بری

□

پر کرده ز در و درم و دانه دهان را

□

به اخلاق پاکیزه درویش باش

□

نه چشم باز من شخصی نه جان خفته ریائی

□

به ز تقوا ببایدت سپری

□

تا به دست آیی به تدبیر ای پسر

□

کجا تواند رفتن کمند در گردن

□

دختران آسمان را انجمن

□

که بی حد و مر بود گنج و سپاه

□

از جزع دانه کردی از مشک دام گردان

□

گر بر آن سنبل زلف و گل رخسار آیی

□

دست نبایدت با زمانه پسودن

□

صورت کس خوب نیست پیش تصاویر او

□

کسی کو ره بدین بازار دارد

□

ازان ز آتش دل چون دخان پریشانم

□

ور نه این پرده بهشتستی نه پر حوراستی

□

معلوم شد که عقل ندارد کفایتی

□

ای یار چنان دان که به خمارم خمار

□

دشوار برآید که محقر ثمنست آن

□

گر حکم کرد باید بی‌پاره

□

در دست مفلسی چو ببینند گوهری

□

پس چو ابراهیم پیغمبر قدم در نار زن

□

زانکه چون عارض او نیست گلی بستان را

□

گر ندانی ره نشگفت که خونخواری

□

که ترک عشق نگفتی سزای خود دیدی

□

تا چو تیر غمزه سازی بر سنایی هم زنی

□

پیش بالای تو باری چو بباید مردن

□

خونی ز خون ز بهر چه می‌شوئی؟

□

هر وقت یادش آید تو دم به دم به یادی

□

ما از آن بر پارسایان پارسایی یافتیم

□

محامد تو چه گویم که ماورای صفاتی

□

گرت یکی دانا هادیستی

□

بیا سهلست اگر داری به خط خواجه فرمانی

□

پیش استاد لغت دعوی زبان‌دانی مکن

□

حیران وجود خود بمانی

□

کی نگرد سوی تو کنون چگلی؟

□

هر نشیبی را فراز و هر فرازی را نشیب

□

چون خوک و چو خرس شد سمینه

□

هیچت افتد که چو مردم به سخن بازآیی

□

که بگرفتیت دستی وقت بی‌چیزی و بی‌نازی

□

به خلاف سرو بستان که ندارد اعتدالی

□

توتیای حور و چتر شاه سقلاطون شود

□

تا نکنم به هیچ کس گوشه چشم خاطری

□

چه چیزی تو که نه رستی و نه رستی؟

□

گر به انصاف با میان آیی

□

بار آن بر میان چه خواهی کرد

□

تا با که درافکنی به میدان

□

در این پیدا و آسان فضل دانا نیست بر نادان

□

جدا شود به لحد بند بندم از ترکیب

□

گوی برباییم و لبیک اندرین عالم زنیم

□

که بی شراب گمان می‌برد که مخموری

□

اندر جهان به رشته به چندین گره

□

پای بند هوای نفسانی

□

عاشق نشوی اگر توانی

□

نفس ما قربان توست و رخت ما یغمای تو

□

که درونی نشود هرگز بیرونی؟

□

نکو نباشد با عشق زهد ورزیدن

□

تا سوخته راه ملامات نگردی

□

غم او مخور کو غم خود خورد

□

سخت کند بر تو در به تنبه و فانه

□

زرگری بود و سیم پالایی

□

منشور حسن و تمکین از خلعت خدایی

□

کاندر ازلم حرز تو بستند به بازوی

□

مصطفی بر گردن و اندر کنار، ای ناصبی

□

پیش خصم ایستاده چون سپری

□

از خشک و تری و گرم و سردی

□

تا در اقبالت شوم نیک اختری

□

تو چون کاهلی سر به سر نیز عاری

□

حوالیه من کل فج عمیق

□

لیک عاشق را حزین نکنند

□

بباید بودنت سرگشته چون گوی

□

به رنده‌ی روز و سوهان شبم دایم همی رندی

□

گوی از آن به نتوان در خم چوگان دیدن

□

تو نه آخر کمتر از پروانه‌ای در کار باش

□

تری فی البحر اصداف اللالی

□

سیم نثارت کند درست و شگاله

□

که من بهشت بدیدم به راستی و درستی

□

از پس آن پرده وصالست و بس

□

بس خانه که سوختست و دکان

□

جانت عریان است و تو برگرد تن کرباس تن

□

چون پای فراق در میانست

□

دارند به فرق سر ازو دست

□

که حیران باز می‌مانم چه داند گفت حیرانی

□

چون نشکنی و پست نپیرائی؟

□

که گر تلخست شیرینست از آن لب هر چه فرمایی

□

تا روز قضا نباشی از دوران

□

دل به تو دادی که تو شیرینتری

□

زین گرد گرد گنبد زنگاری

□

هیچ افتدت که بر سر افتاده بگذری

□

بر بد و نیک او بهانه منه

□

گر جوهری به از جان ممکن بود تو آنی

□

هرچند که بر فلک چو بهرامی

□

نه عجب که زنده گردم به نسیم صبحگاهی

□

چو مهش چهره و زیرش چو هلالی غبغب

□

خوشتر و خوبتر اندر نظرم می‌آیی

□

چرا هرگز نیاز؟ از بی‌نیازی

□

ای دریغا که چون سرابی بود

□

گوی هم می دان که در میدان تراست

□

ما خود نمی‌نماییم از غایت حقیری

□

با مردمان خس به مثل با سگان سکون

□

عارفان و سماع و هایاهوی

□

توبه‌ی او بشکند لبهای تو

□

بت خود اینست از ( ... )

□

رشوت حاکم جز در شب و پنهان ندهی

□

بگویند آشنایان و غریبان

□

برگ بی‌برگی نداری لاف درویشی مزن

□

سعدی چه بود در خم چوگان تو گویی

□

معدن و الفنج‌گاه توشه‌ی مائی

□

چشم سیه تو راست هندو

□

کی بود جایز که گویی دم قلندوار زن

□

گو نگه بسیار در آیینه روشن مکن

□

بچه نکوهی آن را کزو رسته‌ای؟

□

چندان که قیاس می‌کنم جانی

□

یا چو تو دلبر به زیبایی که دید

□

همه دست‌ها بخایند چو نیشکر به دندان

□

گر تو خاکستر به نام آل او بر سر کنی

□

برو سعدی که خدمت را نشایی

□

از ناله‌ی او جهان پر از جوش

□

که چو قبله ایت باشد به از آن که خود پرستی

□

در این گل بیندیش تا چون عجینی

□

هزار صید به یک تاختن بیندازی

□

فرود آید ز گردون و برآید از گریبانش

□

گوی مسکین را چه تاوانست چوگان را به گوی

□

نیست مگر خواب و خور ایدری

□

نی چه گویم چون ندارد قصه‌ی هجران نهایت

□

هرک آیتی نخست بخواند «ز هل اتی»

□

هزار صید به یک تاختن بیندازی

□

تخم بزه و، بار بدو، برگ وبالی

□

به سرپنجگی پنجه برتافتی

□

خاکروبی کردن آن کس را که داند کیمیا

□

آخر نه بر دو دیده من به که خاک راه

□

شاهی نبود بود گدائی

□

ببخش و مگیر ای جوانمرد من

□

در طریقت هر دو را از خود مبرا کردنست

□

دربند خوبرویان خوشتر که رستگاری

□

گاه یار توست و گه دشمن چو تیغ هندوی

□

تو در جمع آمدی ناگاه و مجموعان پراکندی

□

هیچ بیگانه‌ی مرایی را

□

باقی نمی‌توان گفت الا به غمگساران

□

در بند همی چون کنی سواری؟

□

و اکنون در انتظارش روزی به قدر سالی

□

من بر تو نگزینم بدل جز تو نخواهم هیچ‌کس

□

گر دل موافقت نکند کای زبان بگوی

□

دست بکش از دروغ و مفتعلی

□

اگر نخواهدت ای نفس خیره می‌پویی

□

تو از آن در سایه ماندستی که اندر خانه‌ای

□

شهر بگرفتی به صحرا می‌روی

□

با باز زمانه چون کنی بازی

□

چاره صبرست که هم دردی و هم درمانی

□

آن دو چشم جادوی رعنای تو

□

که عاقبت بکند رنگ روی غمازی

□

نه خواب و قرار و نه خور و مسکن

□

هرگز نرود ز زعفران زردی

□

راند پسر مریم خر را به خلاب اندر

□

به هیچ کار نیاید گرش تو نپسندی

□

ترسم که پر ز گرد بماندش میثره

□

پدر بی گمان خشم گیرد بسی

□

دیده در خورشید و اختر مانده‌ام

□

که آفتاب جهان تاب بر سر علمی

□

نشنود کسی مهی بر این سان

□

بگو خوابش نمی‌گیرد به شب از دست عیاران

□

چونان که تو بشکستی ما نیز شکستیم

□

لیکنش با تو میسر نشود رفتاری

□

خوانده نشود خطی ز طوماری

□

سر و تن به حمامش از گرد راه

□

روح‌الامین نوازد در مجلست ملاهی

□

ور نه که برد هیهات از ما به تو پیغامی

□

از بخار گند می طبلی پر از هپیون کنی؟

□

که پیرایه‌ی سلطنت خانه‌ای

□

به نیم ذره نیاید به روی من برگرد

□

که پیر داند مقدار روزگار جوانی

□

برف بارد هم بر آن شاهسپرغم مرغزی

□

ما توبه بخواهیم شکستن به درستی

□

با سر زلف تو بودی دهر تاری ای پسر

□

که من از پای درآیم چو تو اندازی به

□

حرفها را نبات با حیوان

□

زبان درکش که منظورت ندارد حد زیبایی

□

گاه گویا گه خموشی گه نشستی گه روان

□

کم نگردد شورش طبع سخن شیرین من

□

کی تواند دید هرگز با کله؟

□

تا غمت پیش نیاید غم مردم نخوری

□

یارب آن درجش نکوتر بود یا آن کوکبش

□

که برگردند روز تیرباران

□

کرده است به پای، خسروانی

□

نمی شاید از یکدگرشان شناخت

□

شکر ایزد را که من سوارم

□

بر سر راهت بیفتم تا کنی بر من گذاری

□

بیخ درختان و ساق کشتت کرمان

□

تو چنین سرکش و بیچاره کش از خیل کدامی

□

یک روز حدیث بنده بنیوش

□

برو ای فقیه و با ما مفروش پارسایی

□

به کار خویش در جلد و خیاره

□

بکن هر آن چه بشاید نه هر چه بتوانی

□

رو که همان احمد پارینه‌ای

□

چون نروم که بیخودم شوق همی‌برد کشان

□

جل و عنان دریده و بگسسته؟

□

عیبت آنست که بی مهرتر از فاخته‌ای

□

زان هژده قلب شد بهای تو

□

سعدی بیچاره بود بلبل خوشگوی من

□

مشغول به شطرنج و به نرد و شش و پنجی

□

که عیب گیرد و گوید چرا به فرق نپویی

□

از من ببرد دل و قرارم

□

که افتد که در پایش افتی بسی

□

ترک و تازی و عراقی و خراسانی

□

خود را نمی‌شناسم جز دوستی گناهی

□

درباختیم صد الف از بهر لام عشق

□

که تا تن در لحد باشد و گر خود استخوانستی

□

مگر رنج تن و ناخوش بخاری؟

□

بشور زلف که در هر خمی دلی داری

□

هزار دریا پالونه‌وار می‌بیزد

□

جای دگر نمی‌رود هر که گرفت مونسی

□

که زان بهی دگری را نیاوری تبهی

□

نه عاشقی که حذر می‌کنی ز رسوایی

□

هم شفاعت جوی را کش، هم شفاعت خواه را

□

و گرت به هر چه عقبی بخرند رایگانی

□

دامن دنیا بکشی واستین؟

□

الا به کرم پیش نهد لطف تو گامی

□

چو اندر مجلس آیی زلف بر دوش

□

به ملک روی زمین می‌دهد زهی مغبون

□

ای گشته بر این گوی تو را پشت چو چوگان!

□

هنگامه توست و محفل من

□

زین روی به یکدگر سریدیم

□

یا مهر خویشتن ز دل ما به دربری

□

بر گه چه نشینی چو اهل کاهی؟

□

خوشتر ز پادشاهی در حضرتت غلامی

□

با آنکه دلم نخواست خوشتر زد

□

از دل سنگش هزار آه برآید

□

بشتاب و بپرهیز و رو از دار گذر هین

□

زنگی بچگان ز ماه زاده

□

تا بیاراست چو روی تو رخ روشن گل

□

کدامش فضیلت بود بر دواب؟

□

از فعل بد تو نیز سر خویش را دمی

□

خداوند جاه و زر و مال بود

□

چرا بی‌قیمتم چون خار داری

□

مشتاق گل بسازد با خوی باغبانان

□

به فعل چونکه ندارند هیچ هم جنسی

□

که سعدی توبه کرد از پارسایی

□

ای شوخک بی‌شرمک آخر چه وبالست این

□

حدیست حسن را و تو از حد گذشته‌ای

□

یابد هگرز دهر ظفر بر حصار من؟

□

تا بشنوی از هر بن موییم جوابی

□

دشمنان دوست را جز حنظل قاتل مباش

□

دریغا آن لب شیرین اگر شیرین جوابستی

□

از ناکسیش باشد و مجنونی

□

جهان از پی خویشتن گرد کرد

□

بس کن اکنون دست اندر رحمت جبار زن

□

ولیکن نپندارمش محکم است

□

بدین خرمن اندر نه کاه و نه دانه

□

هر ورقی دفتریست، معرفت کردگار

□

او را به مراد او رسانید

□

یکی نیک محضر، دگر زشت نام

□

هرچند دیر مانی میرنده همچو مائی

□

عمرم زوال یافت کمالی نیافته

□

هم نقش ترا بر دل و جان تو نگارد

□

بنشینی و مرا بر سر آتش بنشانی

□

گوهر و زری به مشک و شکر معجون

□

ساقی مجلس بیار آن قدح بی هشی

□

تا توانی سر کش و عیار باش

□

چو بلبلی که بماند میان گلزاری

□

چو حورانند گرد زشت زالی

□

گر ندیدی سحر بابل در نگارستان چین

□

تا سنایی ترا غلام بود

□

وگر نه زه آورده بودم به گوش

□

نهان رسید ز ما زی نبی به کوه حری

□

که هر بامدادش بود شوهری

□

دست جور و بلا ز دامن من

□

این بود که با دوست به سر برد وفایی

□

مانا که تو پور دخت عمرانی

□

به ختایی کنند یا ختنی

□

سرمه‌ی چشم خاص و عام ایزد

□

تو را گر خاطر مهرست و گر کین

□

چو از پستان مادر شیرخواری

□

ولی چه سود که جانب نگه نمی‌داری

□

زین نیست ترا خبر هماناک

□

با همه درد دل آسایش جانش باشی

□

چنین مسلط و سالار و قهرمان شده‌ای

□

چاره همین بیش نیست سوختن و ساختن

□

چون جزعتان بجنبد هر یوسفی و چاهی

□

کاش پنهان از رقیبان در حجابت دیدمی

□

بپرهیز،ای برادر،زین لعینه

□

چون بخندد شکوفه سحری

□

رحم کن بر عاشق زار ای پسر

□

همه جای ترسست و تیمار و باک

□

اسفندیار و بهمن و شاپور و اردوان

□

پرستیدن دادگر پیشه کن

□

آن دل که شدست مبتلای تو

□

دریغ آن کیی برز و بالای شاه

□

اگر نوفتادت طمع در چنه

□

خردمندش از مردمان نشمرد

□

که دارد ز گلبرگ سوری گذر

□

به خاک اندر آمد ز تخت بلند

□

خفته دو چشم باز و خرد رفته

□

همورد او در جهان مرد کیست

□

از عقل بشسته تخته‌ها پاک

□

تو در پادشاهیش گردن فراز

□

نقاب سبز تو دانی گشاد هر سحری

□

ازین کودک شوم بی‌فرهی

□

چون کان همه خاطرش گهر نیست

□

فرستاده‌ای چست بگرفت راه

□

چو بیرون زو دگر کس نیست با من

□

نیاید به بن هرگز این گفت و گوی

□

تا نیارندم خط و طغرای تو

□

سپه شد پراگنده چون تار و پود

□

تا چند بوی تو بی گنه چاهی؟

□

که از سم اسپان زمین شد چو کوه

□

یک ره از ابر وفا بر من ببار

□

چو زنگی برانگیخت ز انگشت گرد

□

خطر تخم به بار است سوی دهقان

□

که کس را دل و مغز پیران مباد

□

گر همی دل ربود نتوانم

□

کند کشور تور زیر و زبر

□

جهانا، برین که‌ت بگفتم نشانی

□

بکوشی و پیچی ز رنجش بسی

□

کازرده‌ی جور روزگاریم

□

ز تیمار بر ما جهان گشت تنگ

□

اگر تو نیستی بی‌من دگرگون

□

برادرش را او به مستی بکشت

□

سرپوش زمانه در سر آریم

□

تو را باید اندر جهان تخت عاج

□

زین سوش سیه، سپید دیگر سو

□

ز گردان بیگانه و خویش او

□

چون کند نامرد را کافور مرد

□

پدیدار کرد اندرو خوب و زشت

□

نظامی نگیرد مگر بی‌نظامی

□

که اکنون به گیتی توی تاجور

□

رنج و عنای مستان اکنون کشید باید

□

که اکنون ز مردی چه داری بیاد

□

تو نه همه این تن چون جوشنی

□

سخن گفت با او زا ندازه بیش

□

زخم مار و بیم دشمن از بن دندان کشد

□

سپه یک ز دیگر نه برگاشت روی

□

نشنید کس که نو شد خلقانی

□

سپاهی بران سان رده برکشید

□

عشقبازی با خیال ترک خرگاهی کند

□

که داند همه داستان کهن

□

بنازم بدین هر چهار علی

□

مگر بشکنی پشت بدخواه ما

□

جان و دلمان ببر تراست حلالا

□

که هرکس که دارند اختر نگاه

□

همچو کرکس در هوا هفتاد در هفتاد را

□

ز تن جامه‌ی شاه بیرون کنند

□

گفتم یگانه من بوم و او یگانه بود

□

پر آژنگ رخ پر ز دشنام لب

□

دانه دادن شرط باشد مرغ نو آموز را

□

همی از تو بیند گناه سپاه

□

ز دیده و دل بالین و بستر آتش و آب

□

به جیحون یکی راه دیگر گرفت

□

رطل می‌باید دمادم مست بیگه خیز را

□

ببریم کردار آهرمنی

□

در دل تو غم دوتایی نیست

□

به نزد بزرگان روشن روان

□

تاریک شود وقت شام‌گاهان

□

بران موبدان خلعت افگند نیز

□

یک ناوک و صد جهان حصاری

□

همه نامداران جنگاوران

□

زین بیهده اندیشه‌ی بگسسته فساری

□

درم بد کسی را که بودی به کار

□

تن زده آن ماه را فارغ و خاموش بین

□

که آن تخت پرمایه آزاد بود

□

زنده با جود دست او احسان

□

مرا مگر بهتر بدی از تگرگ

□

تا فردا چون بود سرانجام

□

چو بر آتش مهر بریان شدند

□

بر چنین آواز و رنگ و بوی مانده مفتتن

□

بریزد مباداش بالا وبر

□

حور باشد هر که او پرورده‌ی رضوان بود

□

ز ایران سوی شهر دشمن شدند

□

جان باز که صعبست پس از وصل جدایی

□

نخواهم که بروی رسد باد شهر

□

روباه کند او را روباه خرابات

□

همه بندگان راببرند سر

□

فردوس فدای هر بیابان

□

خداوند شمشیر و تاج بلند

□

بر او گر سایه‌ای بینی بدان کان سایه من باشم

□

گل تر به خوردن گرفت اسپ و مرد

□

چون تاج خم گرفت قد دوستان تو

□

درم کرد و دینار چندی نثار

□

برگذر زین چار و نوبت پنج کن

□

جوانی که چون او ز مادر نزاد

□

در زمین باشد بسی به زان که باشد بر زمین

□

تو گفتی به باغ اندرون راه نیست

□

چون سین سلامت ز پی خواجه روانست

□

به دیبای چین اندرون بسته تنگ

□

دل عاقل ز زخمش خون زنار تیز نرم آهن

□

ز تخم بزرگان کسی را ندید

□

باری بشنو سلام عاشق

□

همی‌رفت از گردیه بیش و کم

□

چون دل خواجه بیاراست چمن

□

برآورد بوم تو را بر سماک

□

کار من با او کنون از دین و از دنیا گذشت

□

چه داری بیاد اندرین داستان

□

از مشرق روح‌القدس دمیده

□

تبه شد بر شاه بازار من

□

وقتی که جان غارت کنی چون صوفیان در ده صلات

□

نشاننده شاه بر پیش گاه

□

چنان کز علت اولا قوی شد جوهر ثانی

□

زمانی به منزل چمد گر چرد

□

غلام و چاکر و دربان جانان

□

ز سر نام پرویز بیرون کنم

□

شدمی هم در آن زمان ثنوی

□

صفتهای ایوان خسرو کنم

□

بست همچون مهره بر بازوی تو

□

اگر ماه دارد دو زلف سیاه

□

خوشا خاموش گویا و خوشا پیدای پنهانی

□

یکی بنده در می برآمیخت زهر

□

که من تسبیح و سجاده ز دست و دوش بنهادم

□

به زر اندرون چند گونه گهر

□

ولیکن گاه معنی شان گوا کو

□

ز لشکر بسی نامور برگزید

□

عاشقان را باز در ره دانه هست و دام نیست

□

از آرام او هرکسی کام یافت

□

گر بهشت و دوزخ از کسب‌ست «مما یکسبون»

□

ز هر گونه‌یی خویش و پیوند بود

□

از گردن خود بفگنمی گر سرمی من

□

بدین تاجور مهتر نیک نام

□

من بنده‌ی آن روزم ایکاش چنانستی

□

به پنجم شکست اندر آمد به گاه

□

از زبان عاجزی یکدم یک استغفار کن

□

که از تاج دارند از اختر سپاس

□

این بلعجبی بین که برآورده نهالت

□

بخم کمند از بر زین نشست

□

خود سود دگر دارد سودای ضمیری

□

بگیرد کم و بیش چیزی بدست

□

از گریبان کاست کردی آنچه در دامن زدی

□

همه شهر روم از کران تا کران

□

شو چهره‌ی خویشتن همی بین

□

پر از خون روانش به خسرو سپرد

□

من چو حج گولان به زیر ناودان چون خوانمت

□

که با تاج بر تخت شاید نشاند

□

چون نیست نصیب او هر روز ضیایی

□

ز بن برکنم تخم ساسانیان

□

صدر سرای آن تست گر به حرم ننگری

□

ز گفتن زبانها ببستند بس

□

پس کنون بی روی خوبت کامرانی چون کنم

□

نیاید که کشور شود زو تباه

□

آب چون زلف تو پر پیچ و شکن

□

دو گوهر بود در یک انگشتری

□

پس از نور الوهیت به الله آی ز الا

□

بدان تا شود نامور پر هنر

□

نیز هر ساعتمان شربت هجران مخوران

□

سرانجام خاکست بالین تو

□

من همه ساله دل آزرده‌ی گفتار توام

□

چنین گفت کای از کیان یادگار

□

آن سلسلهای شبه گوان را شبهی کو

□

از نوک مژگان گه گهی آن پرسش پنهان کجا؟

□

در وفا و عهد تو چندین ازو تقصیر چیست

□

ندارد دلی کش نباشد نهان

□

تا به ابد مانده گیر غاشیه بر دوش او

□

مگر که خسرو بیچاره دردمند آنجا

□

کانچه حورالعین جنت داشت صد چندان تراست

□

وز برای سور گلبن یاد فروردین مکن

□

کار به سستی و حقارت مکن

□

چون ز چاهش برکشیدی قیمتش ارزان مکن

□

در خم زلف از برای عاشقان قندیل را

□

زشت باشد چشم را در نقش آزر داشتن

□

همچو ابدالان گذر بر آب کرد

□

از لذت تیغ تو از آن کشته فغانی

□

وز آتش دل آهی چون رشته‌ی مرجانها

□

کافران را همی مسلمان کرد

□

پس بدین قیمت مر او را یک جهان جان بر منست

□

مهره‌ی مهر کند نامه‌ی کین تو سیاه

□

تن در دادم برو جفا کن

□

از پس شعر جز پشیمانی

□

روز هر سو به گلخنی دگریم

□

تا به کف آرد مگر چشم چو آهوی او

□

سایه‌ی تو عشق ماست میدودت پیش و پس

□

خاصه در حربگاه بدر و حنین

□

که تو عبد منی پیش آر حاجات

□

جای انصافست اگر باشد نظام او را لقب

□

که به بتخانه نیابیم همی جای نشست

□

که سروری را صدرست و قایدی را کان

□

ره نداند جو به پستان طفل خرد اندر قماط

□

همچو عناب در آویخته اندر عنبی

□

می‌کند مر خاک را از باد عدل تو جدا

□

نشین بر تخت بلقیسی و چتر از پر عنقا کن

□

کو آب گره بندد مانند حباب و حب

□

آدمی از آدم آرد حور از خلد برین

□

این دلق پاره پاره و تسبیح نیم ما

□

وینهمه میلت مدام سوی می و ولوله

□

و احمد مرسل خدای آباد را بس پادشا

□

وی به شرف کوی تو روضه‌ی رضوان تن

□

در بندگی آنجا که آن عامه مه ماست

□

چون سبک‌سر تر شوی لاحول کن خناس را

□

چو برج قمر پر شعاع و ضیاست

□

کاولین نعم‌البدل شد آخرین بش‌القرین

□

همان وعظ بر جان او اژدهاست

□

غر چه را در مهرگان بل تا دو باشد پوستین

□

گر چه اندر سقر اندر ارمست

□

وی همچو خرد به نیکنامی

□

پای روح‌الله ازین بر دوخت نعلین هوا

□

تا جهانی را ببینی پیش خود چون من خرم

□

اندیشه‌ی مردم ریایی

□

و آن دیگر برکشیده بر سر از تن پیرهن

□

شکر افشان علیک عین‌الله

□

کافری از جور دین بر خود بدرد پیرهن

□

ای به بی هوشی همه هوش شما

□

حرفشان را هست سرگردان زبان اندر دهن

□

عقل و هوش خویشتن یک دم به مستی در کشیم

□

مطرب بزم تو شاید زهره‌ی بربط سرای

□

همی جویم به جان آثار جانان

□

پدید آید به رزم اندر ز چوب خشک صد ثعبان

□

به دوزخ از چه عصیان رفت بلعم

□

چون سر زخمه مخلب شاهین

□

من یاری این و آن نخواهم

□

بی زبان خوش سخنور تو

□

ز غمزه‌ی تو فزاید جهان کتاب مغازی

□

ز بهر چه دم طاووس رنگین شد چو بوقلمون

□

قاید هر یک وبال و سایق هر یک وبا

□

اصل دیوانگی و شر باشد

□

هر کرا کفر چون هدایت نیست

□

دستشان چون عمر او وقت قضا کوتاه کو

□

پاک دامن‌تر ز تو قاضی ندید اندر قضا

□

کردند مکافات به رنجی که کشیدیم

□

صد هزاران قطره از چشم سنایی نیست هست

□

دارو اینجاست ای تن رنجور

□

ما جمله توایم ای پسر خوب و تو مایی

□

آن را همی ز حرص چرا تاج سر کنید

□

راهی که در وصل نکویان همه جان بود

□

کرد گرد پای مستان جهان بالین ما

□

شاید که بر امید تو این مایه توانیم

□

جغد را بوم خراب از طبع دون شد مستکن

□

که جان ز تن به ره دیده ارتحال کند

□

که گرد باد همی پر کاه نرباید

□

با همه کس پلاس و با ما هم؟

□

صدهزاران ره وانگه خطر صدر رهی

□

چو جوزا همت از تیغ کمر کن

□

زنهار تا نخوانی الاهش الله الله

□

گشت هنگامه بر آن دو کس گروه

□

از مردن او گور بپوشید چنانی

□

پس بنوشند از جزا هم حسرتی

□

دو نوان نرگس برطرف دو گلبرگ طری

□

تا ببیند جنس خود را آن غلام

□

شاید ار باشی تو مانند پری در دلبری

□

حل سحر او به پای عامه نیست

□

که هست خصم ستم ناوک سحرگاهی

□

یا نثار گوهر و دینار ریز

□

که گشود آن مژده‌ی عکاشه باب

□

برگشاید قفل کفر صد منم

□

پس بداند سر میل و جست و جو

□

کز ذکاوت راندیم اسپ از گزاف

□

گفت عکاشه ببرد از مژده بر

□

خلعت پاکم دهد بار دگر

□

پر شود ناطق شود او درکلام

□

ساکنم وز روی فعل اندر تگم

□

بوده‌ای گردی کمینه‌ی بندگان

□

کس زند آن درزی علامه را

□

جفت خواهم پور خود را خوب کیش

□

بر خیالی از حقی مهجور شد

□

مست می‌گردد ضمیر و هوش من

□

تا نیفتد زان فضیحت در چهی

□

قشر و عکس آن بود خورشید روز

□

گر صبی و گر جوان و گر شیوخ

□

وز دم شادی بمیرد اینت لاغ

□

دو جهانی خالص از خصم و عدو

□

از ضعیفی رای آن توبه‌شکن

□

هست قاهر بر تن او و شعله‌زن

□

زهر اندر جان او می‌آکنند

□

وآن هوا را کرده‌ای دو دست باز

□

گنج رفت و خانه و دستم تهی

□

روح چون آبست واین اجسام جو

□

که ترا آن فضل و آن مقدار هست

□

وز تحری طالبان قبله را

□

گه سر خود را به دندان دده

□

هم نماند جان بماند نیک‌نام

□

فعل و قول ما شهودست و بیان

□

ز انک چشم وهم شد محجوب فقد

□

می‌کند ابلیس را حق افتقاد

□

که گشاد آن را و این را سخت بست

□

پیش چشمم چون بهشتست این زمین

□

این فواید را به مقدار نظر

□

چون نظر افتادش اندر منتها

□

کوری تو کرد سرهنگی خروج

□

پیش ضعفم بد نماینده‌ست نیک

□

نک برآرم من ز سحر او دمار

□

گر نمی‌خواهی که نوشی زان فطیر

□

که طفیلی در تبع به جهد ز غم

□

بی ز تقلیب خدا باشد جماد

□

نیست در خور بینی این مطلوب را

□

میری عاریتی خواهد شکست

□

لاجرم اندر زمان توبه نمود

□

که سرت گشت و خرف گشتی تو سخت

□

هیچ هیچی که نیاید در بیان

□

هر برونی را نباشد آن مجال

□

مانع صد خرمن این یک دانه را

□

کی فرستادی خدا چندین رسول

□

می‌دهد پس چون بدزدد ز اهل کیش

□

فارغست از شرح و تعریف آفتاب

□

سر ببر زین چار مرغ شوم بد

□

شد روان و رحم کرد آن مهترش

□

دیو بی‌شکی که همسایه‌ش شود

□

سوف تنجو ان تحملت الفطام

□

گرد شمعی پرزنان اندر جهان

□

بر نجوم آن دیگری بنهاده سم

□

که دریدن شد قبادوزی ما

□

نسخ می‌کن ای ادیب خوش‌نویس

□

راه داری زین ممات اندر معاش

□

از بی‌وفا وفا به غنیمت شمار ازانک

□

تو تازی بدین جنگ بر پیشدست

□

داده نقاش باد شبگیری

□

مجلس نجم القضاة و قاری و حالش ببین

□

تو اگر ز مستی دل ما بخستی

□

به پیش آمد این ناپسندیده کار

□

سبق رحمت‌راست و او از رحمتست

□

کار او اینست و کار من همین

□

بد به تن خویش چو خود کرده‌ای

□

چنین گفت روشن دل پارسی

□

یارب مگیر بنده‌ی مسکین و دست گیر

□

هدفشان گر پذیرفتی نشان زان تیرها بر دل

□

قارون مثال دلوی در قعر چه فروشد

□

ز جنی سخن گفت وز آدمی

□

جهانی است عشقت چنان پر عجایب

□

که مرا این علم آمد زان طرف

□

جز به راه سخن چه دانم من

□

نبودم من آگه که پرویز شاه

□

از سر تیغتان به وقت گزند

□

هست پیدا از میان سینه‌ی آزادگان

□

شکر هشتی و شکایت می‌کنی

□

که کسهای بهرام یل را ببین

□

از پس آیینه عقل کل را

□

آب روح شاه اگر شیرین بود

□

چون خویشتنت کند خرد باقی

□

نبینم من آن بدکنش راز دور

□

چو چنگ از خجالت سر خوبروی

□

تاج ملوک را سر تختست جایگاه

□

بگفتمش گل بی‌خار و صبح بی‌شامی

□

همی‌گفت الایا ردا خسروا

□

از سر خوشه ناگهش داس شکست در گلو

□

ور گشادی عقد او را عقلها

□

آن نه مال است که چو دادیش از تو بشود

□

بدیدی که فرجام این کار چیست

□

بانوی چین ز چهره چین بگشاد

□

خواجه اسعد که عطای ملکش

□

حدیث آتش گویم ز شمس تبریزی

□

چوبشنید دستش به دندان بکند

□

قلب اعیانست و اکسیری محیط

□

لابه‌ات را هیچ نتوانم شکست

□

این جهان آب روان است برو خیره مخسپ

□

ز بایسته‌تر کار پیشی مرا

□

نه این نقش دل می‌رباید ز دست

□

چون آبی و چون سیب ازین صد تنه حوری

□

رخ لاله برفروزان و رمان ز چشم نرگس

□

به مرو اندرون رزم کردم سه روز

□

ماه خواهد که بماند به کلاه سیهت

□

پس رجال از نقل عالم شادمان

□

جائی درو چو منظره عالی کنم

□

به خوبی سخن گوی و بنوازشان

□

خواستش با هزار خواسته بیش

□

جانیست سنایی را در دیده سنان او

□

از چشم عاشقانت شب خواب شد رمیده

□

کزیشان شد آباد روی زمین

□

ناز کردن خوشتر آید از شکر

□

خانه‌ی اجرت گرفتی و کری

□

نپوشد جز بدو عالم ز خز و تو ز پیراهن

□

یکی نامه برسان ارژنگ چین

□

شنید این سخن پیر فرخ نهاد

□

خواهید تا شوید پذیرای در لطف

□

از خود تهی شدی و ز اسرار پر شدی

□

ببردند پیروز راپیش اوی

□

هوا را دست بربستم، خرد را پای بشکستم

□

سایه‌ی شاخ دگر ای نیکبخت

□

وز حق جز از حق نزاده‌است و نزاید

□

مر او را بریگ فرب دربیافت

□

خواست تا سازد از غنا سازی

□

بی زلف تو جانی ندیده دینی

□

فریب و عشوه تو تلقین کنی دو عالم را

□

به پیروز خسرو سپردم سپاه

□

بس جوال زر کشیدندش به راه

□

بوک از تاثیر جوی انگبین

□

در باغ پدید آمد مینوی خداوند

□

کنون تا یکی شهریاری پدید

□

رفت باید تا به کام دل رسند

□

زیر لعلست لاله را سیهی

□

ز آن بلا جان‌های ما مرهاد

□

بدو گفت رامشگری بر درست

□

چون میان تو سخن گفت فرید

□

ور نباشد طفل را گوش رشد

□

بر خویشتن ار تو بپوشی آن را

□

هر آنکس کزان بتری یافت بهر

□

یاسج شه که خون گوران ریخت

□

برستی گر ترا بر سر جان خود وقوف افتد

□

مه نور و تاب خود را از جا به جا کشاند

□

بخراد برزین چنین گفت شاه

□

هر که سوی راست شد و آب زلال

□

گر هوا را بند بنهاده شود

□

یکی چون مرغ پرنده ولیک پرش اندیشه

□

خروشی بر آمد به کردار رعد

□

قوت روان شیفتگان التفات تو

□

یوسف کنعان تن را می‌خری امروز تو

□

گوش‌ها که حلقه در گوش وی است

□

برآن گونه برگاشتمشان ز رزم

□

گر در ره عراقت دردی گذشت بر دل

□

دوربینانند و بس خفته‌روان

□

چرخ گردان بسی برآورده‌است

□

نشستند با روی کرده دژم

□

از بسی لعل ریخت با در

□

از این شعار برون آی تا سوی دلها

□

همه ز جام تو مستند هر یکی ز شرابی

□

چو خورشید شیرین به پیش اندرون

□

برخلاف موم شمع جسم کان

□

ور رود بی‌تو سفر او دوردست

□

یک چندگاه داشت مرا زیر بند خویش

□

ز هند و ز سقلاب و چین و خزر

□

مرا بار غم بر دل ریش نیست

□

سراسر جمله عالم پر یتیمست

□

سرمست و پای کوبان با جمع ماه رویان

□

گزاینده‌ی هرکه جوید بدی

□

جان داد دل که روزی در کوت جای یابد

□

که چرا این اطلس بگزیده را

□

وین که چو گل روی بشوید به شب

□

حسین قتیب است از آزادگان

□

می‌زدند آن دو شیر کینه سگال

□

عشق تو همچون فلک خرمن شادی بداد

□

بدر هر شب در روش لاغرتر است

□

سوی نانبا شد سبک باغبان

□

پس کلوا از بهر دام شهوتست

□

هم‌چو مرهم ساکن و بس کارکن

□

ور ندانی تو یار قابیلی

□

پلنگان و شیران آموخته

□

کنون باید این مرغ را پای بست

□

کرد شعر جمیل تو جمله

□

میان دو جان مانده بودیم حیران

□

در هیزم و گندم و گوسفند

□

چون پوست فکند و ز دهان مهره برآورد

□

در هزار آتش شدن زین خوشترست

□

با مردم هشیار فصیح است اگر چند

□

بیاری ماهوی گر من سپاه

□

من و بهتر ز من هزار کنیز

□

احمد مرسل نشسته کی روا دارد خرد

□

ز زمان و ز مکان بازرهی گر تو ز خود

□

چو سالار شاه این سخنهای نغز

□

در دباغی گر خلق پوشید مرد

□

هم‌چنانک ایاک نعبد در حنین

□

آن نار نگر چو حلق سهراب

□

نییم اندرین کار همداستان

□

تو کهن به ناوک بدوزی و تیر

□

جان نیز به شکرانه به نزد تو فرستم

□

زیرا برادرانت دارند قصد جانت

□

چو برخیزد آواز طبل رحیل

□

فلک آبستن است این سر را

□

هم سال از علم خیزد هم جواب

□

مرغی که چو در دست تو جنبید ببیند

□

سزاوار شاهی سپاهست و گنج

□

نازنین سر نتافت از رایش

□

از پی چشم زخم بر در جود

□

از غم دلبر در برش افتی

□

بدو گفت ز ایدر فراوان سپاه

□

هان کدامست آن عذاب این معتمد

□

مادح خورشید مداح خودست

□

جهان، خدای جهان را مثل چوبستانی است

□

درم داد مر جهن را سی‌هزار

□

چو خدمت پسندیده آرم بجای

□

زاد آزادی طلب کن چون محمد مردوار

□

وقتی که دررمیدی تو سوی شمس تبریز

□

همان نیز پور سیاوش چه کرد

□

تا بقا شد کبوتر حرمش

□

در سر آید هر زمان چون اسپ لنگ

□

تو بی‌هنری چرا عزیزی؟

□

میندیش زین پس برین سان پیام

□

آهوی ترک چشم هندو زاد

□

در روز و شب چرخ چو زلف و رخ او کو

□

همگی امیدی شکری سپیدی

□

بشد پرده دار گرامی دوان

□

گفت چون ندهی بدان سگ نان و زاد

□

زآنک چون مرده بود تن بی‌لهب

□

پیر پدر پار تو خواهد شدن

□

ازین دو یکی را همی‌بشکنی

□

نه بیان فضل کردم که نصیحت تو گفتم

□

در هوس هجر او دوزخیانند خلق

□

ای آفتاب از تو خجل در چه مشرقی

□

بدانست رستم شمار سپهر

□

ابروی او جز کمان چرخ نیست

□

باز در تن شعله ابراهیم‌وار

□

با تشنگی و گرسنگی دارد محنت

□

از آزرم گیتی بی‌آزرم گشت

□

وان دعاها که دولت افزاید

□

هر که یکشب ز بر زن بود از روی مراد

□

تیز همی‌کرد خیالش نظر

□

چو دانسته شد آتشی بر فروخت

□

صد سخن می‌گفت زان درد کهن

□

لیک حکمت بود و امر آسمان

□

من نگویم تو قدیم و محدثی

□

بدرگاه بردند چندی صلیب

□

غلامی است در خیلم ای نیکبخت

□

کار همه عیاران از سوز وصالت

□

گر آن بدی که تو اندیشه کرده‌ای ز زحیر

□

چو بشنید خاقان پر اندیشه شد

□

سپهر قدرا هرکس که بر کشیده‌ی توست

□

ز اختلاط خلق یابد اعتلال

□

دشمن از تو همی گریزد و تو

□

کمان را بمالید وبر زه نهاد

□

تاج را سربلندی از سر تست

□

بر گریبان پر از ماه تو شاخ

□

دمی قراضه دین را بگیر و زیر زبان نه

□

مگر هرکسی برکند مرز خویش

□

جرم آنک زیور عاریه بست

□

گه نگون اندر میان آبریز

□

مدار دست گزافه به پیش این سفله

□

بدست یکی سعد وقاص نام

□

هنوز از بت آلوده رویش به خاک

□

ای چو خورشید مهان را به سخای تو امید

□

به حشر غره مشو این نگر ای مه کز بیم

□

دلت را به تیمار چندین مبند

□

چون چنین بود پس چرا گفتم

□

در میان این دو مرگ او زنده است

□

اندر طلب وام تازیان است

□

هرآنکس که او داشت آزار و خشم

□

شاه اگر جای آن پسند کند

□

خواهی که رها گردی ازین بیم مرا خوان

□

چه سرها که داند چه درها فشاند

□

ز ماهوی سوری دلش گشت شاد

□

لاجرم سرگشته گشتیم از ضلال

□

لطف او عاقل کند مر نیل را

□

زین دیو چو جاهلان نترسم

□

همان تاج با او بد و مهر شاه

□

پیاده بسر تا در بارگاه

□

قبله اگر چه بسی‌ست از پی احرام دل

□

برو دلا به سعادت به سوی عالم دل

□

دو لب سرخ و بینی چو تیغ قلم

□

آفاق را از جرم‌خور هم قرص و هم آتش نگر

□

من به سوی جمع هنگامه شدم

□

از ره دین که به جان است نگشته‌ستم

□

تو نان جو و ارزن و پوستین

□

برف کافوری از گریوه کوه

□

تا بینندت به خوبی داستان از تو زنند

□

بس کنم کاین قصه‌ای بی‌منتهاست

□

بشد آسیابان دو دیده پر آب

□

بنگر این هر سه ز خامی رسته را

□

جان چنین افعال و اقوالی نمود

□

ای بسی مالیده مردان را به قهر

□

فروهشته از گوش او گوشوار

□

اگر بر وجودم نشستی مگس

□

بر سر خوان هر یک اندر سور

□

برشکن از باده‌های بیخودان

□

چو شب چادر قیرگون کرد نو

□

میر یوسف پسر ناصر دین

□

چون بدین لطف آن کریمت باز خواند

□

بی‌گمان چون بر وصی و اولاد او دشمن شدند

□

نگه کن که شهری بزرگست ری

□

آنکه مه بود ازان سه فرزندش

□

آتش دوزخ نسوزد بنده را بی‌حجتی

□

نور بود او نار نماید

□

همی‌داشت موبد مر او را نگاه

□

لعب معکوسست و فرزین‌بند سخت

□

از چه در دهلیز قاضی ای گواه

□

سلیمان نیم، همچو دیوان ز من

□

توی یک تن و دشمنان صد هزار

□

بدر کردی از بارگه حاجبش

□

توبه مشکن مرا که شیطانی

□

ای دل از خویش و از اندیشه تهی شو زیرا

□

چو نزدیک درگاه خاقان رسید

□

ای در قمار چرخ مسخر به دست خون

□

شاخه‌ها رقصان شده چون تایبان

□

ناقص محتاج را کمال که بخشد

□

زین پیش با تو هر زمان می‌بودمی از هم‌دمان

□

طریق اهل نظر خامشی و حیرانیست

□

تا همی رقص کند در چمن عشرت و عیش

□

براند مر پدرت را کشان کشان ز بهشت

□

بخورد و یکی هفته زان پس بزیست

□

توبه کن بیزار شو از هر عدو

□

هم‌چو بازیهای شطرنج ای پسر

□

پیغمبر است پیش رو خلق یکسره

□

سر مایه‌ی مرد سنگ و خرد

□

چه خوش گفت بهلول فرخنده خوی

□

چو موسی گوسفندان را یکی ره سوی صحرا بر

□

روح یکی دان و تن گشته عدد صد هزار

□

با تیغ جهادش نمود کاری

□

همه در جام بماندیم مدام

□

گفت رو هر که غم دین برگزید

□

مخور خام کاتش نه دور است سخت

□

تو کعبه‌ی آمالی و ز قافله‌ی شکر

□

شنیده‌ایم که با جمله دوستی پیوست

□

قد چون سرو که دیدست که روید به چمن

□

طلعتکم بدورنا، بهجتنا و نورنا

□

فضله‌ی مجلس ایشان چو به یغما دادند

□

که فنا شد عاشق و معشوق نیز

□

سوی جنس آید سبک زان ناودان

□

باز گرد از بدو بر نیک فراز آر سرت

□

صاحبقران شرع به جایی توان شدن

□

مگر از تنعم شکیبا شوی

□

شاهد حال یکی حالی و آن دیگری

□

خاموش کنم، طبلک نزنم

□

دید آسمان که غره‌ی هر ماه چتر اوست

□

گر دست و پاش چون سگک کهف بشکنی

□

کافران را درد و ممن را بشیر

□

گاه از در میر جلیل گوید

□

تادست تو گشاده شد اندر مکاتبت

□

سر امید فرود آر و روی عجز بمال

□

جبرییل ار نام تو در دل نیاوردی به یاد

□

چون رسیدی به شه صلاح الدین

□

ای ز شرم جاه تو سرگشته اوج اندر فلک

□

گفت یا رب بیش ازین خواهم مدد

□

بیشتر زان ملک که اکنون داشتی

□

بشویدش عارض به لولوی تر

□

چون دست حوادث در این هر دو فروبست

□

بکن خرقه نام و ناموس و زرق

□

مرحبا ای مهتری کز بیم نیغت در جهان

□

آنی که دیده‌ای تو دلا آسمانیی

□

بعد از قبای قدر تو ترکیب کرده‌اند

□

چو جانان و چو جان با هم نشینند

□

از غروری سر کشیدیم از رجال

□

من همی دانم اگر چند تو را نیست خبر

□

از جوش نشو دیگ نما تا فرو نشست

□

المنةلله که هوای خوش نوروز

□

عیسی اینجاست ای هوای عفن

□

جهان مثال تن بی‌سرست بی‌آن شاه

□

کیست آخر کو نخواهد کز پی تشریف تو

□

دیده منزلها ز اصل و از اساس

□

این چنین می‌گفت تا افتاد طشت

□

آزاد شد از گناه گردنت

□

ترا چه در میان غم انوری راست

□

ندیدم به مردانگی چون تو کس

□

با همه شاهنشهی عقل معظم را رهی

□

ور نتانی بگریز آ بر شه شمس الدین

□

گرد جیشت که متصل مددست

□

دهر پیر بوالفضول است ام صبیان یافته

□

من همی‌بینم بهر دشت و مکان

□

زیرا که به دوستی‌ی رسولت

□

ای ترا رام بوده هر توسن

□

سلطان روم و روس به منت دهد خراج

□

آن دل که به خدمت تو پیوست

□

بر مغز من برآی که چون می مفرحی

□

زبان کلک تو ناطق به پاسخ تقدیر

□

چون سبد در آب و نوری بر زجاج

□

چونک بر گردد ازو آن ساجدش

□

نیستی مردم تو بل خر مردمی، زیرا که من

□

هلاک گشت عقات امل ز گرسنگی

□

کشد مرد پرخواره بار شکم

□

هیچ بیرونت نیست کار این جهان از نیک و بد

□

ز جفای مستان، نروی ز دستان

□

در سر داری مگر که هرگز

□

بگفت این و یکی دردی به من داد

□

چونک اصلی بود جرم آن بلیس

□

ای متغافل به کار خویش نگه کن

□

منت خدای را که به هم باز یک نفس

□

چو همسریش نبینم به ناقصی ندهم

□

ز شرعست این نه از تنتان درون جانتان روشن

□

بس کن که بند عقل شدست این زبان تو

□

در جهان مصلحت با احتساب عدل تو

□

گفت او با خود که آن طعمه‌ی توست

□

گفت ای جان و جهان خدمت کنم

□

سرمایه‌ی مال مرد حکیم

□

یک‌دم دو سخن به هم بگوییم

□

که سگ با همه زشت نامی چو مرد

□

ار چه نیارد برون همچو سنایی دگر

□

فجد بالراح لی شکرا، ولا تبق لنا فکرا

□

کرده در دلو برین منطقه و هیات آسان

□

ولی دل از سر سرسام غم به فرقت او

□

گر بود مشک و گلابی بو برم

□

ازان پس که این سفله را آزمودم

□

تا چهره‌ی آرزو نبینم

□

دری دیگر نمی‌دانم که روی از تو بگردانم

□

هما و جغد را آخر چه علت بود در خلقت

□

خنک تو را و خنک جمله همرهان تو را

□

حظ موفور است الحق این عمارت را ز حسن

□

آکل و ماکول کی ایمن بود

□

چون فرود آمد بر آمد شوهرش

□

گر طمعی نیستم به خون و به مردار

□

هرچه من بنده زین سخن گویم

□

نیامد بر این در کسی عذر خواه

□

بر برهنه چو سیر کرد از رحم

□

چو تبدیل اشیا ترا بد میسر

□

بر من مشکن بیش که من توبه شکستم

□

گر مرا بخت مساعد بود از دولت میر

□

کین همه اعجاز و کوشیدن چراست

□

هر چ او گران بخرد ارزان شود

□

هرچه در زیر چرخ داناییست

□

مرا ملامت دیوانگی و سرشغبی

□

ای چو عیسی همیشه روح‌القدس

□

به مثل خواب هزاران طریق و چاره‌استت

□

بزم او را زمانه یاد آورد

□

گفتن آن کو حجابش می‌شود

□

قوم گفتند ای امیر افزون مگو

□

یک چند میان جمع دیوان

□

بر ریاحین به جملگی ملکست

□

زمانی بپیچید و درمان ندید

□

خانه خریدی و ملک باغ نهادی اساس

□

تو شمس مفخر تبریز به خواجگی چو نشینی

□

چو لطفش آید پتیاره‌ی زمانه هباست

□

از گدائی چون من و میری چو تو

□

آنچ عین لطف باشد بر عوام

□

آچار خدای است مزه و بوی خوش و رنگ

□

با یاران این کنند احسنت

□

تیغ مبارزان نکند در دیار خصم

□

روزنی بود از برای روز رویت بر دلم

□

زین برج‌ها بگذر چون همپر ملکی

□

وانجا که از احاطت علمش مثل زنند

□

چون بدانی حد خود زین حدگریز

□

یک زمان از وی عنایت بر کند

□

رنج بی‌مال بهره‌ی تو رسید

□

چتوان گفتن نه اولین داغست

□

مکن خیره بر زیر دستان ستم

□

تا ببینی دشمنانت را به طوع و اختیار

□

تره فروش کویش این عقل را نگیرد

□

گرهی کان قضا بنگشاید

□

تا نیاید سر جانم بر زبان

□

عقل جزوی هم‌چو برقست و درخش

□

نیست جز آن روی که دل زین خسیس

□

سال ار می‌کند او می‌کند بس

□

رقت جلامید الصخور لشدتی

□

گمرهان پست همت را ز تیر «لا الاه»

□

لابه کنی، باده دهی رایگان

□

دور زمان داند آنکه وقت تمسک

□

در تفحص اندر افتاد او به جد

□

نعره‌ها زد خلق جمع آمد برو

□

شاد گشتم بدانکه کردی حج

□

که تواند که به اندیشه درآرد به جهان

□

ببرد از پری چهره‌ی زشت خوی

□

قاصد حلم تو از روحانیان دارد نژاد

□

به ذات پاک خدایی که کارساز همه‌ست

□

کشی و چابکیش دیدم و با خود گفتم

□

مگو کاسمان می‌دهد روزیم

□

دختری خواهم ز نسل صالحی

□

گفتی که خلق نیست چو من نیز در جهان

□

وین گوهری که واسطه‌ی عقد دهر اوست

□

همه را ملک مجازست بزرگی و امیری

□

ما را همه مقصود به بخشایش حق بود

□

همه دل‌ها چو در اندیشه توست

□

ور مشتری جوی ز هوای تو کم کند

□

تو ببند آن چشم و خود تسلیم کن

□

نک منم سرهنگ هنگت بشکنم

□

درم خواهی از گلبانش گذر کن

□

نامش از سکه چو بر آینه‌ی چرخ افتاد

□

یکی زین چو بر دیگری یافت دست

□

ای دوست چو سودی نکند گوهر ما را

□

گفتمش ای شمس دین مفخر تبریز آه

□

در براهین ریت ایزد

□

گفتم: که جان طلب کنی از من به بوسه‌ای

□

ان فی‌الجوع طعام وافر

□

تن که تو را خوار کرد چون که نگوئیش

□

خصم را در گنبد گردان قرار

□

متابع توام ای دوست گر نداری ننگ

□

آتش می درزد اندر عالم زهد و صلاح

□

تو چه می داده‌ای به دل که چپ و راست می‌فتد

□

آسمان گفت گر منم چو نگینش

□

هم‌چو طفلم یا چو مست اندر فتن

□

آب تتماجش نگیرد طبع باز

□

مادر دیوان یکی فریشته بوده است

□

ابجد نعمت تو حاصل زان دبیرستان شود

□

گر چه بی‌فرمانی از حد رفت و تقصیر از حساب

□

گر هوا را چون سکندر سد همی سازی چه سود

□

ای آنک جبرئیل ز تو راه گم کند

□

چون موج ستم اوج کند کشتی نوحست

□

وین فلک گرچه بد عمل داری است

□

گر بطراری کند پس دو گواه

□

گر دانا پرسد که «چرا خاک چو شد سنگ

□

چشم بد دور باد ازو که ز لطف

□

مفرح نامه‌ی دلهاش خوانند

□

چون طبایع سر فرازی چون شرایع دلفروز

□

سوسن به غنچه گوید هر چند بسته چشمی

□

هرچه رفتست از عطیتهای ایشان تاکنون

□

تا که مرداری در آید در میان

□

بازشان زنده کن از نوعی دگر

□

پیر شدت بر غم و سختی و رنج

□

ای انوریت گشته فراموش یاد بادت

□

در آن روز کز فعل پرسند و قول

□

یکی او ببرد ازین خادم

□

نیست پروای دو عالم عشق را

□

در همه نامهات نامستی

□

عین عینت چون به غیب الغیب در پوشیده‌اند

□

خویشتن بر آتشی برمی‌زنند

□

ز هر هفتی از جمله‌ی این سه هفتان

□

زهی فتنه و عافیت را همیشه

□

شمس دین، سایه‌ی اسلام، جمال الافاق

□

چو ایزد و ملک و خواجه نیکخواه تواند

□

چشمه بجوشد ز تو چون ارس از خاره‌ای

□

حق و باطل را که پیدا کرد و پنهان

□

این کسی داند که روزی زنده بود

□

این روشها مختلف بیند برون

□

خیره نکرده‌است دلم را چنین

□

مرگ را دایم از سیاست او

□

ازان ره به جایی نیاورده‌اند

□

ستوده‌ی همه کس مهتری جوانمردی

□

آنگه فقیر بودی بس خرقه‌ها ربودی

□

دامن از چرخ برکشید سخن

□

تو بر جگری دست نیالائی و حقا

□

در خور هر فکر بسته بر عدم

□

تهی رفت خواهی چنانک آمدی

□

باز در پرده‌ی الوان بلبل

□

اکاد اطیرفی الجو اشتیاقا

□

از بس اندیشه‌ی زلفینش به غم در پوشید

□

ما را اشارتی است ز تبریز و شمس دین

□

آن ملجا ملوک و سلاطین که شخص را

□

نعمت حق را به جان و عقل ده

□

روح خواهی جبه بشکاف ای پسر

□

گرم و خشک و سرد و تر چون راست شد

□

کجا بماند که اقبال تو به دست قبول

□

کسی را که پیری درآرد ز پای

□

«این» و «آن» باشد اشارت سوی اجسام کثیف

□

زین فرقت و غریبی طبعم ملول شد

□

ایا سخای تو توجیه رزق را قانون

□

کعبه‌ی جانان اگرت آرزوست

□

تا که عدل ما قدم بیرون نهد

□

خوب سخن چیست تو را؟ سود عمر

□

جان به دلال وصل تو دادم

□

کواکب را به قدرت کارفرمای

□

بر سپهر تو چه تنگی کرده باشد آفتاب

□

مجمع روح تویی جان به تو خواهد آمد

□

گرنه از عشق نگینت بودی

□

آمدش آواز هاتف در زمان

□

آن یکی می‌گیر و آن می‌هل ز دام

□

بر مفرش پیروزه به شب شاه حبش را

□

خوش خوش ز نظر گشت نهان، راز دل ابر

□

غم جمله خور در هوای یکی

□

قرآن نه درو و او الوالامر

□

ستاره‌هاست همه عقل‌ها و دانش‌ها

□

گر برگردم نه انوری باشم

□

تا کی از پرز کسان روزی خوری همچون چراغ

□

پس در آتش افکنی این دانه را

□

ور همی ایمنی‌ات آرزوآید ز عذاب

□

محمود صفدری که ز لطف و ز عنف او

□

سرش برتافتم تا عافیت یافت

□

کی شناسد قیمت و مقدار در بی معرفت

□

به گرد خانه دل مرا غم همی‌گردد

□

هجر را گویی که کار انوری

□

تا بماند بر شما کشت و ثمار

□

میوه زین است یکی تلخ و دگر شیرین

□

به زنجیر عنصر ببستندمان

□

انصاف اگر گواه دوام است لاجرم

□

شنیدم که بگریست دانای وخش

□

عقل غریزتی را روح‌القدس نخواند

□

پشه نیز باده خورده سر و ریش یاوه کرده

□

تشنه را زان هوا نمی‌سازد

□

چشم دارم که نگردد تبه آن دل که بر او

□

چهره و جامه‌ی نکو زیب و جمال مرد نیست

□

داد من بی‌گمان بر آیدمی

□

باده خور چون لاله و گل زانکه اندر کوه و دشت

□

ذی دلال سلب القلب اذا قال کلاما

□

بیجادت چشم بی‌دلان را

□

ای دل چو در وطنی یاد آر صحبت ما

□

محنت رود چو مدت عنف از زمانه رفت

□

بر مکن آن پر خلد آرای را

□

حقیقت چیست؟ عمر و علم مردم

□

چون دگرگون شد همه احوال من

□

صبا تعرض زل بنفشه کرد شبی

□

هوی و هوس را نماند ستیز

□

آفت آینه آهست شما از سر عجز

□

در آفرینش عالم چو حکمت اظهارست

□

با تو نیارد گشاد مهر فلک مهر کان

□

از ریزش اشک خون کوفه شدی از طوفان

□

فردا به عصا همیت باید رفت

□

همچو بیژن به سیه چاه درون مانی

□

از بهر وجود تو که سرمایه‌ی اشیاست

□

عالم و عابد و صوفی همه طفلان رهند

□

زان بی‌سرند همچو گریبان که از طمع

□

عقل ما برده‌ای ولیک این بار

□

هر مستویی ز وصل مغلوب

□

که چه باز آورد افسانه‌ی کهن

□

مرا چون چشم دل زی خلق، چشم سر به سوی شب

□

پس من به زیر پر دو مرغ اندر

□

این همان سکنه و صحراست که گفتی ز سموم

□

گرش بر فریدون بدی تاختن

□

خسرو سیارگان تا روی بر بالا نهاد

□

رو خویش درانداز چو گوی، ارچه زنندت

□

ای خسروی که واسطه‌ی عقد روزگار

□

گر حلالست حلالیست کز آن نیست گزیر

□

ز دین حکمت آموز و بقراط را

□

دنیا عروس‌وار بیاراید

□

غوطه توان داد روز عرض ضمیرش

□

نبودست تا بوده دوران گیتی

□

حسن و خلق و لطف و ملح آمد اصول جوهرش

□

چو استارگان اندر این برج خاک

□

اگر نه واسطه‌ی عقد عالم او بودی

□

از خدا غیر خدا را خواستن

□

چون از فساد باز کشی دستت

□

یار بد خار توست، ای پسر، از یارت

□

چو در ولایت طبعیم ازو گریزی نیست

□

مپندار کو در چنان مجلسی

□

گاه آن آمد که این معشوقه بدمست از نخست

□

آن جا بپر دوست که روید ز بوی دوست

□

اندر آن مدت که بودستم ز دیدار تو فرد

□

خاک قدمت به عرض مصحف

□

دوش نامد چشمم از فکرت فراز

□

هم بر قدمت حدوث شاهد

□

مشتری را از شرف دولت‌سرای طالعش

□

تا وقت صبر بود کردیم

□

گاه خط دمیده را بر جان

□

برادر و پدر و مادر تو عشاقند

□

گر نایب سپهر نشد زلف تو چرا

□

وان قد صف در نازان چون سنان

□

بوحنیفه و شافعی را بر حسین و بر حسن

□

در سور جهان شدم ولیکن

□

باز و کبکت بی‌تحرک در شتاب

□

هوی و هوس خرمنش سوخته

□

مرد آسیب فلک یابد کاندر دو صفت

□

حال ما بنگر ببر پیغام ما

□

چشم زمانه کس به هنر مثل تو ندید

□

دهان و میان زان ندارد بتم

□

نابوده که بوده شود نپاید

□

به آب‌روی اگر بی‌نان بمانم

□

من واله و خجل به تحیر فرو شده

□

هل یطفن الصبر نار جوانحی

□

نیست نقصانی ز نا آورده طاعت‌های خلق

□

هم شکار و هم شکاری گیر را

□

در خانه‌ی فراق تنم را مکن اسیر

□

وآنک چون سگ ز اصل کهدانی بود

□

به دون قوت بس کن ز دنیای دون

□

جز غدر ناید زین جهان

□

ور از مراد تویی باز پس نهد گردون

□

اگر سرنهد بر خطت سروری

□

صدهزاران دل و جان بینی درمانده بدو

□

از هیبت قدر بنهادند رو به جبر

□

ره این است، روی از طریقت متاب

□

به می ماند که می فسق است ز اول

□

ور به در ترک شوی زان سپس

□

بده پند و خاموش یک چند روزی

□

من آن حدیث که گفتم نگاه دار و ببر

□

و امروز خارهای مغیلان کشیده تیغ

□

گر به سما بهشت نهانست تا به حشر

□

تو آن صدر و بدری که در بر و بحری

□

باری به حکم کرم بر حال ما بنگر

□

ای عشق چست معتمد مستی سلامت می‌کند

□

آلوده به خون کلاه و طوقش

□

این زبان‌های خدای‌اند، ای پسر

□

سر ارادت سعدی گمان مبر هرگز

□

چرا اهل دعوی بدین نگروند

□

اگر تو فی‌المثل ماهی و از گردون سپر داری

□

ز جام شربت شافی شدم به عشق تو لافی

□

هم اگر عمر بود دامن کامی به کف آید

□

گشت هویدا چو روز بر دل عطار از آنک

□

لعنت کنم بر آن بت کز امت محمد

□

جان و تن تو دو گوهر آمد

□

به تربیت به چمن گفتم ای نسیم صبا

□

ببات این دهر دون را تیر اری پشت

□

از گریبان زمین گر صبح او سر بر زند

□

ایا دلی که تو حامل شدی از آن خسرو

□

خواهی که دل به کس ندهی دیده‌ها بدوز

□

چنانش کرد که در شهرها نمی‌گنجید

□

ز دانا نیست پنهان جان چنانک از چشم بینائی

□

مرا بر سر عمامه‌ی خز ادکن

□

نگارینا به شمشیرت چه حاجت

□

بهایم به روی اندر افتاده خوار

□

طلعت زیبا نداری لاف مه رویی مزن

□

درتاب شاه و مفخر تبریز شمس دین

□

سعدی نرسد به یار هرگز

□

جهان به پرچم و طاس و رماح او نازد

□

زن بدخو را مانی که مرا با تو

□

یکی باز جوید نهفته ز پیدا

□

من از تو سیر نگردم که صاحب استسقا

□

تکاپوی حرم تا کی، خیال از طبع بیرون کن

□

گوهری کو چو خود کند به مثال

□

کی ببینی چشم تیرانداز را

□

قلاب تو در کس نفکندی که نبردی

□

چنانک بر سر دوزخ قدم نهد خالق

□

فعل علی و محمد ار نکنی

□

هر روز روزگار نویدی دگر دهدت

□

قلم به یاد تو در می‌چکاند از دستم

□

بسختی بکشت این نمد بسترم

□

از برای حرص سیم و طمع در مال یتیم

□

سر باز از کله و پاش از این کنده غمی است

□

تا من سماع می‌شنوم پند نشنوم

□

ای دل، بر من باش یک زمانک

□

گر خبرستیت که تو کیستی

□

زمانه حامل هجرست و لابد

□

مگر شمس فلک باشد بدین فرخنده دیداری

□

یا واعدالعفو عما اخطأوا و نسوا

□

ای پسر پای درین بهر مزن زان که ترا

□

شراب سخن بخش رقاص کن

□

گفتی که دیر و زود به حالت نظر کنم

□

خموش آینه منمای در ولایت زنگ

□

جان را به علم پوش چو پوشیدی

□

چه عود از آتش غم جان گدازی

□

طبیعت شود مرد را بخردی

□

چه نیکو زده‌ست این مثل پیر ده

□

دیوانه بسی دارد در هر شکن و پیچ

□

تا شوم سرخ رو در این دعوی

□

نه از لات و عزی برآورد گرد

□

آخر به کف آمد تن نالانش دگربار

□

بلکه مصنوعی تمام است این به قول منطقی

□

ور خواجه‌ی اعظم قدحی کهتر خواهد

□

سلام من برسان ای صبا به یار و بگو

□

گفتم انده مبر که بازآید

□

طوبی و سدره به باغ تو و پس مشتی خس

□

بی براق عشق و سعی جبرئیل

□

جان بدهند و در زمان زنده شوند عاشقان

□

جان به سعادت بکشد نفس را

□

ای جسته دی ز دستت فردا به دست تو نه

□

نسخه هر گل که رقمها در اوست

□

در آن دهن که تو داری سخن نمی‌گنجد

□

ساقی بیار جامی، مطرب بگوی چیزی

□

منم بنده‌ی عشق تا زنده باشم

□

آن چهره چو آتش در زیر زلف دلکش

□

که خلقی بدو روی دارند و پشت

□

ای دل ره یار گیر کین راه

□

دزدی است آشکاره که نستاند

□

در او رضوان به منت گشته مزدور

□

و گر به خنده درآیی چه جای مرهم ریش

□

آنچه دیدی بر قرار خود نماند

□

به باغ بندگی باید چو سوسن سرو آزادی

□

زینهار تا نلافد هر عاشق از گزاف

□

قیاس آنست سعدی کز کمندش

□

استیزه گرست و لاابالیست

□

تا که چو گل بر بدیدت آن چگلی

□

چه لنگر کوه را دارد زمین گیر

□

با دست بلورین تو پنجه نتوان کرد

□

چه بودی که پایم در این کار گل

□

جعد ژولیده و پرورده ز سیکی لاله

□

از بانگ طاس ماه بگرفته می‌گشاید

□

گفته بودم چو بیایی غم دل با تو بگویم

□

ازین شقه بر قد همت چه برم

□

ز چون و چند بیرونی ازیرا عقل نشناسد

□

بانگ جوشیدن می باشدمان

□

سعدی تو نیارامی و کوته نکنی دست

□

به تیر غمزه اگر صید دل کنی چه عجب

□

بهر خدمت چرخ بر درگاه او

□

گر خطا گفتم و مقلوب و پراکنده مگیر

□

شکایت پیش از این حالت به نزدیکان و غمخواران

□

شمس تبریزی تو خورشیدی و از تو چاره نیست

□

نو شده‌ای،نو شده کهن شود آخر

□

گوهر اسرار الاهی در او

□

دران چاه جانم خوش افتاد لیکن

□

از دست دوست هر چه ستانی شکر بود

□

هر که از وی بود ترسان او بدو نزدیک شد

□

بده بده هله ای جان ساقیان جهان

□

دل پادشاهان شود بارکش

□

مست از آنم چنین که در بر خویش

□

چرا برنبندی ز دانش ازاری؟

□

تو مرا مانی و من هم مر ترا مانم همی

□

از دو بیرون نه یا دلت سنگیست

□

سعدی حدیث مستی و فریاد عاشقی

□

فرو شستم ز لوح خویش نقش چونی و سانی

□

دی لطف‌ها بکرد خیال تو گفتمش

□

گله از تو حاش لله نکنند و خود نباشد

□

بی‌ادبی هم نکوست کان سبب جنگ اوست

□

عالم دجال توست و تو به دروغش

□

چه در بیرون در ماندی دورن آی

□

سعدی بدو چشم تو که دارد

□

بسا زرومندا که افتاد سخت

□

کوفی و قریشی طبیعت را

□

دنیا چو قنطره‌ست گذر کن چو پا شکست

□

چند از حدیث آنان خیزید ای جوانان

□

مرا به زادن دختر چه خرمی زاید

□

بیدار شو ز خواب کز این سخت بند

□

گر پیمبر زنده بودی، بر زبان جبرئیل

□

چندان که جهد بود دویدیم در طلب

□

لو کشف التربة عن بدرهم

□

منی انداز باش چون مردان

□

کاروان غیب می‌آید به عین

□

برو ای گدای مسکین و دری دگر طلب کن

□

بدانک موسی فرعون کش در این شهرست

□

گر فزونی نپذیرد جز کاهنده

□

بر کف او نیش فرو برد مار

□

فتادند در وی ملامت کنان

□

کم آواز هرگز نبینی خجل

□

به ساحت قدمش نگذرد قیام فهوم

□

ای خرد ار بحریی دم مزن و دم بخور

□

سعدی از عقبی و دنیا روی در دیوار کرد

□

کوی تو جایگاه فتنه شده‌ست

□

همه احوال دنیائی چنان ماهی است در دریا

□

شقایقهای عشق‌انگیز، پیشاپیش طاووسان

□

خون دل عاشقان مشتاق

□

چنان به لطف همی پرورد که مروارید

□

چو باز در شب تاری خوشت بباید خفت

□

انگشتری لعلت بر نقد عرضه فرما

□

چه کند بنده‌ای که از دل و جان

□

نه که بوی جگر پخته ز من می‌آید

□

جان را به آتش خرد و طاعت

□

خرد چون بر من مجنون بخندد

□

غریبی سخت محبوب اوفتاده‌ست

□

تبسم کنان گفت ای تیز هوش

□

هر دو را با مراد دولت و عز

□

قیامت‌ست همه راز و ماجراها فاش

□

اگر چه نیست آرامم هنوزت عا(شق خامم)

□

نه تحقیق گفت و نه وعظ و نه زهد

□

باز قوی شد به باغ دخترکش را

□

چنگ بازانست گویی شاخک شاهسپرم

□

من نمی‌یارم از جفای رقیب

□

گر عاقل و هشیاری، وز دل خبری داری

□

غاشیه‌ی تمکین او بر دوش دارند آن کسانک

□

بگفتم خمش کن چو تو مست عشقی

□

قدم ز خانه چو بیرون نهی به عزت نه

□

وان هم از ماه غیب دزدیدند

□

به من بر گذر داد ایزد تو را

□

بادا سپاه روز تو یارب که هیچ یار

□

گر به خدمت قایمی خواهی منم

□

همه شب در این گفت و گو بود شمع

□

از وفاق استاد بر صحرای نورانی ملک

□

ز تو است ابر گریان ز تو است برق خندان

□

تو خواهی خشم بر ما گیر و خواهی چشم بر ما کن

□

داغگاه شهریار اکنون چنان خرم بود

□

روز و شب بیخ ما همی برد

□

برداشت تاجهای همه تارک سمن

□

باد اگر بر من اوفتد ببرد

□

تا نگویی اناالذی یسعی

□

تا ز خود بشنود نه از من و تو

□

جماعتی که بدیشانست میل آن آهو

□

اگر شکر کردی بر این ملک و مال

□

اندر تن من گر رگی هشیار یابی بردرش

□

گر شیر قوی‌تر است از تو

□

پلنگ افتاده سر گردان و مضطر

□

شعرش چو آب در همه عالم چنان شده

□

چون صدف پروردم اندر سینه در معرفت

□

آراسته‌ی تیر اجل بود مرا جان

□

چه سوی گنج کشیدش ز جمله خلق بریدش

□

آه من باد به گوش تو رساند هرگز

□

گوساله گرچه بهر خلاف خدای بود

□

گرنه می می‌خوردی نرگس‌تر از جوی

□

چه دعا کردی جانا، که چنین خوب شدی

□

سعدی اگر جزع کنی ور نکنی چه فایده

□

سپهر تاج کیانی ز تارکش برداشت

□

لابه‌ی هر خاصه منگر بند دل بر طبع نه

□

وگر تو خود سرطانی چو پهلوی شیری

□

عشق و دوام عافیت مختلفند سعدیا

□

چو شرمسارم از احسان شمس تبریزی

□

ناید ز چوب کژ ستون، گر تو راستی

□

طرح آن اختراع طبع سلیم

□

هلاک خویشتن می‌خواهد آن مور

□

مطرب یاران بگوی، این غزل دلپذیر

□

راه مخلوقان گیری و نیندیشی هیچ

□

بر لب تو لب نهاد زان شکرین لب شدی

□

عیب مسکینی مکن افتان و خیزان در پیت

□

زان سیه گردد قیامت آفتاب

□

نه در خورد در است گل، پس توزین تن

□

آفرین بر مرکبی کو بشنود در نیمه شب

□

عارض به مثل چو برگ نسرین

□

کز بهاء طلعتش چون آفتاب

□

در بلا چندی بماند صابر و شاکر شود

□

صد حیله گر تراشی و صد شهر اگر روی

□

ز نیکبختی سعدیست پای بند غمت

□

بی‌می از شمس الحق تبریز مست گفتنم

□

هرچه کان را ببری تو همی از حق خدای

□

بر سپاهی که با تو کرده جدل

□

او خود مگر به لطف خداوندیی کند

□

چو بازآمدم زان تغیر به هوش

□

خاک پای بوذرش از یک جهان نوذر بهست

□

یا ز بن خم جهان همچو درد

□

چو این کاخ دولت بپرداختم

□

آتشین حراقه برده گرمی از حراق چرخ

□

هم مقصر باشی ای دل گر به مدح مصطفی

□

ابر زیر و بم شعر اعشی قیس

□

من دست نخواهم برد الا به سر زلفت

□

ملک ویران نشود خانه‌ی خیر آبادان

□

پست همت بود آن دیده هنوز از ره عشق

□

زبون و دستخوش و عشوه می خوریم ای عشق

□

به یکی لطیفه گفتی ببرم هزار دل را

□

بگرد دیگ این دنیا چو کفلیز ار همی‌گردی

□

راست رجائی و نغز کار ولیکن

□

ز روی آب او عالی حصاری

□

وصفی چنان که لایق حسنت نمی‌رود

□

گرت رفت از اندازه بیرون بدی

□

آنکه هستندهم افراشته‌ی فضل تو اند

□

این همه ترس و نفاق و دودلی باری چیست

□

سخن شیرین همی گویی به رغم دشمنان سعدی

□

هر که یک دم شمرد در شادی

□

از عدل خداوند بیابی چو بیائی

□

لشکرگذار باشد دشمن شکار باشد

□

جان و خاطر با تو دارم روز و شب

□

بسا امیر که آنجا اسیر خواهد شد

□

درد دو عالم همی نگنجی از آنک

□

خوک دنیاست صید این خامان

□

من بر از شاخ امیدت نتوانم خوردن

□

از این خمار مرا نیست غم اگر روزی

□

مغفر پیغمبری اندر سقر

□

از ره بیداد زدندش بسی

□

به حکم نظر در به افتاد خویش

□

که من دست قدرت ندارم به هیچ

□

همره جان و خرد باش سوی عالم قدس

□

به ستیزه در این حرم ای صبر

□

کمال شوق ندارند عاشقان صبور

□

چو پیک خواجه به دار الخلافه باز رسد

□

فخری مکن بدانکه تو میده و بره‌خوری

□

مرغ اندر آبگیر و بر او قطره‌های آب

□

سعدیا دیده نگه داشتن از صورت خوب

□

گر انگبین دهدت روزگار غره مباش

□

از آن اسرار پوشیده که عاشق دارد اندر دل

□

موسی خاک رو را ره می‌دهی به عزت

□

دلم به وعده‌ی وصل ار چه خوش کند سعدی

□

دور قمر عمرها ناقص و کوته بود

□

دارا برفت مفلس و زین عالم

□

مرد ز بیرون در آواز داد

□

بفرمود تا مهتران خدم

□

اگر نه زبان قصه برداشتی

□

گر تو خواهی نفس خود را مستمند خود کنی

□

مست برآیی ز خود دست بخایی ز خود

□

در من منگر تا دگران چشم ندارند

□

چون ز جانان این سخن بشنید جان

□

خواهی که تماشاکنی به نزهت

□

مسعود ملک آنکه به جنب هنر او

□

سعدی شیرین زبان این همه شور از کجا

□

چندان برفت خون ز چراحت به راستی

□

در طریقت کجا روا باشد

□

اگر مه سیه شد همو صیقلست

□

دوست دارم که کست دوست ندارد جز من

□

کفشگر گر خشم گیرد چاره شد

□

بازی رسنی نه معتمد باشد

□

بسان رحل مصحف برکفم نه

□

من کم نمی‌کنم سر مویی ز مهر دوست

□

زغن گفت ازان دانه دیدن چه سود

□

معنی سه بار گفتن بوحنیفه را چراغ

□

دلی بیابد تا این سخن تمام کنم

□

هر که دیدست نگارین من اندر همه عمر

□

خار است همه عالم و تو آبله بر چشمی

□

سایه‌ی توست این جهان دایم دوان در پیش تو

□

باد همچون دزد گردد هر طرف دیباربای

□

بصدق و ارادت میان بسته‌دار

□

وگرچه این همه هستی، نصیحت اولیتر

□

هست تا نفس نفیست باعث تعلیم دیو

□

گر قصب وار نپیچم دل خود در غم تو

□

گر صلح کنی لطیف باشد

□

می‌گرید بی‌خبر ولیکن

□

خوش بخندی بر سرود مطرب و آواز رود

□

کشیدش پیش پیک حق تعالا

□

اخاف منک و ارجوا و استغیث و ادنو

□

بسیار سعدی از همه عالم بدوخت چشم

□

بر دوش فکن غاشیه‌ی مهر درین کوی

□

ای دل تو کل کونی بیرون ز هر دو کون

□

گر در غمت بمیرم شادی به روزگارت

□

در راه تو هرکس به گمانی قدمی زد

□

هرمز و خسرو تهی رفتند از اینجا، ای پسر،

□

دادگر شاهی کز دانش و دریافتگی

□

در خداوندی چه نقصان آیدش

□

مخور غمی که به فردا چگونه خواهد بود

□

چو شار و چو شیرم به لاف و به دعوی

□

ز تف عشق تو سوزی است در دل آتش کند

□

سر می‌نهند پیش خطت عارفان پارس

□

اما ز قضاست مات من مات

□

آن سخن خود نه چیز و حرفش چیز

□

شک آوردند گمراهان حاسد

□

که نه امشب آن سماعست که دف خلاص یابد

□

که ای زنده چون هست امکان گفت

□

بنگ و افیون شود از بوی تو سرمایه‌ی عقل

□

دست و دهان را چو بشویی ز حرص

□

زمان رفته بازآید ولیکن صبر می‌باید

□

اگر سال‌ها دل در داد کوبد

□

یا باز شه است یا تو بازی

□

آن رئیس رسای عرب و آن عجم

□

عقل باید که با صلابت عشق

□

جان سختش به پیش لب دیدم

□

لیک بر چارسوی غیرت عشق

□

خلعت نو پوش بر زمین و زمانه

□

گر چه تو بهتری و من از همه خلق کمتری

□

کیست یوسف جان شاه شمس تبریزی

□

با عمل مر علم دین را راست دار

□

ماتمی گشتند اجزای وجودم دور نیست

□

مشقت نیرزد جهان داشتن

□

چو رد می‌نگردد خدنگ قضا

□

روی پر آژنگشان از اشک خون هست آن چنانک

□

خداوند خداوندان اسرار

□

به اختیارندارد سر سفر سعدی

□

چون به یک مویت ندارم دست رس

□

به سعد زهره و نحس زحل نگر که که داد

□

بدان شب که معشوق من مرتحل شد

□

خودپرستان نظر به شخص کنند

□

اسیرالهوی ان شت فاصرخ شکایة

□

جوشها در سینه‌ی عشاق نیز از مهر تو

□

وگر ز چنبر گردون برون کشی سر و گردن

□

نشاط زاهد از انواع طاعتست و ورع

□

منکر شه کور زاد بی‌خبر و کور باد

□

بهنه جویان و جزین هیچ بهانه نه

□

کاین خر صرصر تک آهو نهاد

□

عشق از دل سعدی به ملامت نتوان برد

□

آنکه پای از سر نخوت ننهادی بر خاک

□

که دیده روزی با نور روی او پیوست

□

خمش که خلق ندانند بانگ را ز صدا

□

من از تو دست نخواهم به بی‌وفایی داشت

□

دست بهشت صدر او، دست قدر به خدمتش

□

چو خلق این است و حال این، تو نیابی

□

طوطی به حدیث و قصه اندر شد

□

ما سراپای تو را ای سروتن چون جان خویش

□

و ان کان بلوائی و ذلی بامرکم

□

کرده علمت فلک نمونه‌ی جهل

□

هست مرا همچو نی وام کمر بستنی

□

زان که آیینه‌ای بدین خوبی

□

زمانه با تو نسازد تو سازوارش کن

□

به سند انداخت گاهم گه به مغرب

□

غایت عمق اندر او نایاب

□

گرت کسی بپرستد ملامتش نکنم من

□

سراسر شکم شد ملخ لاجرم

□

از فراق شهر بلخ اندر عراق از چشم و دل

□

به چه عذر آید چه روپوش دارد

□

دلا گر عاشقی می‌سوز و می‌ساز

□

راست که عطار داد حسن و جمال تو شرح

□

اندر حصار من نرسد دست روزگار

□

شبی پای طاووس در بر کشیده

□

ندیدم چنین گنج و ملک و سریر

□

فریدون را سرآمد پادشاهی

□

سوسن و عنبر کجا آید به دست ار روضه‌ای

□

دل خراب چو منظرگه اله بود

□

گویند صبور باش سعدی

□

نه پوستین بود آن خرس بود اندر جو

□

ازان تهی‌تر دستی مدان که پر نشود

□

به راه جستجو کردی روانشان

□

آن چه از نرگس مخمور تو در چشم منست

□

که تا هست حاتم در ایام من

□

یا چون عمر به دره جهان را قرار ده

□

هر چاره گر که هست نه سرمایه دار توست

□

به گوشت گر رسانم ناله زار

□

از سین سحر نکته‌ی بکر آفرین منم

□

از مردمی به صورت جسمی مکن بسند

□

فاخته راست بکردار یکی لعبگرست

□

گمان از تشنگی بردم که دریا تا کمر باشد

□

و ربما بلغت نفس بجودتها

□

چون مصفا گشتی از اوصاف نفسانی ترا

□

به من نگر که در این بزم کمترین عامم

□

وصال توست اگر دل را مرادی هست و مطلوبی

□

ملالت نفزایید دلم را هوس دوست

□

بنداز تبرزین، چو طبرزد بشنو پند

□

سر افسانه‌ی غم باز کردم

□

شمشیر که می‌زند سپر باش

□

به سر وقتشان خلق کی ره برند

□

نزد من قبله دوست عقل و هواست

□

بکشش در حمایتت کامروز

□

چون به هر وجهی بخواهد رفت جان از دست ما

□

از خوان فلک دل مطلب گر جگرت خورد

□

سوی تو جان ماهی و تنت آبگیر

□

پس آنگه گفت با فرهاد مسکین

□

گرت جان در قدم ریزم هنوزت عذر می‌خواهم

□

این طلعت خجسته که با تست غم مدار

□

ز کردگار نترسی و پس خراب کنی

□

تو خویش درد گمان برده‌ای و درمانی

□

گر یار با جوانان خواهد نشست و رندان

□

شبی به طنز بگفتم دلا به مه بنگر

□

ز ما اینجا همی کنجاره ماند

□

سر شرک از دم شمشیر او پست

□

سعدیا شور عشق می‌گوید

□

چمد تا جوان است و سر سبز خوید

□

سفر نکردمی از بهر بیشی و پیشی

□

شاهان کشند بنده بد را به انتقام

□

بر دیده من برو که مخدومی

□

خدایگان سپهر آستان نکو داند

□

تاچند در این گوی بخواهد نگرستن

□

بوالعلاء و بوالعباس و بوسلیک و بوالمثل

□

دل نه جای تست آخر چون کنم

□

ز دست دوست به نالیدن آمدی سعدی

□

هم بر قدمت حدوث شاهد

□

رنگ تو داری، که زرنگ جهان

□

سعدیا با ساعد سیمین نشاید پنجه کرد

□

در بهشتی که هر زمان بکریست

□

بر شکن دام سنایی ز آن دو تا بادام از آنک

□

تجارت کردنش سازد بهانه

□

در این کوش تا با تو ماند مقیم

□

ملک را یکی عطسه آمد ز دود

□

معنی اندر سیهی حرف خطت هست چنانک

□

جاء ربک و الملائک چون رسید

□

حیفست از آن دهن که تو داری جواب تلخ

□

شخوده روی برون آمدم ز خانه به کوی

□

مردم چو پذیرای دانش آمد

□

خور باز مجمری بفروزد برآسمان

□

ز لطف لفظ شکربار گفته سعدی

□

تو پارسایی و رندی به هم کنی سعدی

□

هرکس از دعوی عمیدند و خطیرند و بزرگ

□

می‌گو تو هرچه خواهی، فرمان‌روا و شاهی

□

صبری که بود مایه سعدی دگر نماند

□

به سوزنی که دهان‌ها بدوخت در رمضان

□

جان تو چون بفگند این جوشنت

□

کای تازه بهار عالم افروز

□

ای که گفتی دل بشوی از مهر یار مهربان

□

به خصمان بندی فرستاد مرد

□

گر شاخ به یک جان نسبی دارد با ما

□

خموشم ولیکن روا نیست جانا

□

تو را چو سعدی اگر بنده‌ای بود چه شود

□

آز من تشنه‌ی سخای تو شد

□

دو وحی خوب نمودم ضمیر بینا را

□

ز تمثالی که در این کوه بستی

□

چو زمام بخت و دولت نه به دست جهد باشد

□

خاک شیراز همیشه گل خوشبوی دهد

□

جرم قمر از فر تو در دادن دارو

□

چرا بسته باشی چو در مجلسی

□

جهان سوز و بی‌رحمت و خیره‌کش

□

سلام و خدمت کردم بگفتیم چونی

□

هرچه که دارد همی به خلق ببخشد

□

با وجود آنکه حسرت ره ندارد در بهشت

□

در هوای زلف بستت در فریب چشم مستت

□

بیاموز پرورده را دسترنج

□

تو صاحب سر کاری شو که هرچت آرزو باشد

□

محال جوی و محالم بدین گناه مرا

□

تو معذور داری به انعام خویش

□

از تن تو کی شود این نفس سگ سیرت برون

□

پدرت و برادرت و فرزند مادر

□

آن زاغ در آسابر همچون حبشی کاذر

□

ایام را به ماهی یک شب هلال باشد

□

انثر الدمع حین انظم شعری

□

راست خواهی به پیش او مه را

□

خدیو مفخر تبریز شمس دین به حق

□

ز اول وفا نمودی چندان که دل ربودی

□

یا همچو گور کافران پرمحنت و زخم گران

□

فرزند توست خلق و مر ایشان را

□

نه همرازی که گویم راز با او

□

در سراپای تو حیران مانده‌ام

□

چو آتش برآورد بیچاره دود

□

هر که از درگاه عونت یافت توقیع قبول

□

نی غلطم سر بیار تا ببری صد هزار

□

دیگری نیست که مهر تو در او شاید بست

□

شب کوته که صبح زود دمد

□

چو مستوفی شد اکنون، زان بخواهد

□

بوستان‌افروز پیش ضیمران

□

نگه‌دار یارب به چشم خودش

□

چنان بود در عهد اول که دیدی

□

منبر و اسرار تو هردم تمام و مطلع

□

اندر این شهر قحط خورشیدست

□

تو را که دیده ز خواب و خمار باز نباشد

□

دوزخ گفتش که مرا جان ببخش

□

وگر چند از تو سختی بینم و محنت

□

دل خورشید لرزد بر سر خاک

□

سروی چو در سماعی بدری چو در حدیثی

□

که جمهور در سایه‌ی همتش

□

از جهان نفس بگریزید تا در کوی عقل

□

گفت مخور غم که زرد و خشک نماند

□

ای ذره تو در مقابل خورشید

□

دل مستم چو مرغ نیم بسمل

□

وان را که بی‌بصارت یافه همی در آید

□

بده بوسی از آن لعل چو قندم

□

گر قدم بر چشم من خواهی نهاد

□

گوید فلان شراب طلب کن که سود تست

□

مرد آن بود که در ره پاکی چو عاشقان

□

روز و شب ای برادر مست و بی‌خویش خوشتر

□

گر تیغ زند به دست سیمین

□

سوی چنان روم و چنان شام رو

□

چو تو سیصد هزاران آزموده است

□

حصار ملک رای محکم او

□

گر رفته باشم زین جهان بازآیدم رفته روان

□

به بی رغبتی شهوت انگیختن

□

ملک طبعم و سیاره و نه سیاره‌ی طبعم

□

آبی که محو کل شد او نیز کل شود

□

مرا چه بندگی از دست و پای برخیزد

□

از پای پیل حادثه‌وار است و دست برد

□

ترسا پسر خدای گفت او را

□

گلم بی‌بلبلی خندان نگردد

□

تو مشک بوی سیه چشم را که دریابد

□

چنان مکابره دل می‌برد که پنداری

□

در لطف لبان تو لطیفی‌ست ستمکش

□

به روز حشر که عریان کنند زشتان را

□

چنان از خمر و زمر و نای و ناقوس

□

از دل بی‌دلم قرار مجوی

□

زمین و نعمت او را خدای خوان تو کرد

□

که بی‌هم یک نفس دم بر نیارند

□

درست شد که به یک دل دو دوست نتوان داشت

□

زنی گفت بازی کنان شوی را

□

از غایت آزادگی و فر بزرگیت

□

تشنه آن شربتی خسته آن ضربتی

□

وگر خویش راضی نباشد ز خویش

□

تو مرد ره چه دانی زیرا که مرد ره را

□

مرا تا صبح بشکافد دل شب

□

باغبان این شجر از جای بجنباند سخت

□

می‌نماید که سر عربده دارد چشمت

□

انشاتنا بلطفک یا صانع الوجود

□

آتش جانان گریبان‌گیر جان آمد از آنک

□

گشت سوار فرس غیب، جان

□

چو بر آستان ملک سر نهاد

□

تن چو ز آب منیست آب به پستی رود

□

خوش کن از یک بوسه‌ی شیرین‌تر از آب حیات

□

بود بر آن غیرت بام سپهر

□

ای باد صبح دشمن سعدی مراد یافت

□

قدم زنند بزرگان دین و دم نزنند

□

رادمری کنی به در نبری

□

چو روح من بفزوده‌ست شمس تبریزی

□

بندگان را نبود جز غم آزادی و من

□

ساختی کاخ سلیمان جای بانوی سبا

□

چو سرد گوی شوی باغ زرد روی شود

□

چو فرهاد این سخنها کرد از او گوش

□

چه جرم رفت که با ما سخن نمی‌گویی

□

شب فراق نمی‌باید از فلک نالید

□

برداشت پرده‌های تشابه ز بهر ما

□

هر شیشه که شکستم بر تو توکلستم

□

خلق را بر ناله من رحمت آمد چند بار

□

بیامد بر درم اقبال نازان

□

گه همچو یکی پر آتش اژدرها

□

دلش میل چه علمی بیش دارد

□

تا خود برون پرده حکایت کجا رسد

□

بپرسید از او عارفی در نهفت

□

همره درد تو باد دولت بی‌دولتی

□

بگیر چنگ و تنتن دل از جدایی برکن

□

مجلس ما دگر امروز به بستان ماند

□

ز بس کز فراق تو هر شب بگریم

□

این حکم خدای است رفته بر ما

□

به خسرو هر چه خواهی گفت میگوی

□

گر چه شب مشتاقان تاریک بود اما

□

دل ای رفیق درین کاروانسرای مبند

□

زان قبل امروز مشک آلود گشت

□

زاغ را مشتاق سرگین می‌کنی

□

سعدی غرض از حقه تن آیت حقست

□

گر چه بسی برد ز شوهر عروس

□

چشم خرد باز کن ببین به شگفتی

□

محبت هرگز از یکسر نباشد

□

هر چه در وصف تو گویند به نیکویی هست

□

سخن دیوبندی است در چاه دل

□

سوزنی را پای بند راه عیسی ساختند

□

از این‌ها گذشتم مبر سایه از ما

□

زندگانی صرف کردن در طلب حیفی نباشد

□

حلقه‌ی آن بریشمی کز بر چنگ برکشند

□

چاه این جسد گران تاریک است

□

گویی: اندر دل پنهانت همی‌دارم دوست

□

طمع مدار که از دامنت بدارم دست

□

دجله خونابست ازین پس گر نهد سر در نشیب

□

چنین دانم طریق عاشقی را

□

تبریز در محقق از شمس ملت و حق

□

تو نظیر من ببینی و بدیل من بگیری

□

ای تو پاک از نقش‌ها وز روی تو

□

از بهر چه دادند تو را عقل، چه گوئی؟

□

خوش آن صحبت که در آغاز یاریست

□

غم عشق اگر بکوشم که ز دوستان بپوشم

□

که مدهوش این ناتوان پیکرند

□

ای سنایی در فراقش صابری را پیشه گیر

□

چو بدان لطیف خنده همه را بکرده بنده

□

گلبرگ عیش من به چه امید بشکفد

□

آسیا پر خون بران از خون چشم

□

میر بر تخت در ایوانش فرود آرد

□

اگر قوام زمانه برآفتاب بود

□

تو که گفته‌ای تأمل نکنم جمال خوبان

□

سپاس بار خدایی که شکر نعمت او

□

گر براندازی نقاب از روی روح افزای خود

□

بویی است در دم تو ز تبریز لاجرم

□

آفت مجلس و میدان و هلاک زن و مردی

□

اسیر درد و حسرت را بده پیغام لاتأسوا

□

مفگن چو گوسفند تن خویش را به جر

□

به فرمان نظر منظور و ناظر

□

پرده داری بر آستانه عشق

□

هم این جا کنم دست خواهش دراز

□

ایزدش پیرایه چون زر کرد ازین کاتش بدید

□

که نسر طایر بگذشت از هوس آن سو

□

هر که می‌بیندم از جور غمت می‌گوید

□

گرچه به سیر مشک شناسند لیک مرد

□

چو این پنج روزم همی بس نباشی

□

جرعه برخاک همی‌ریزیم از جام شراب

□

دلی دو دست نگیرد دو مهر دل نپذیرد

□

اجزای خاک مرده، به تأثیر آفتاب

□

ای جان من و دو دیده بر من

□

جان و روان خیز روان کن، با شه شاهان سیران کن

□

چنین گویند سعدی را که دردی هست پنهانی

□

بگفتم پیر را بالله تویی اسرار گفت آری

□

زین سوی پرش بدان همی گردی

□

وه که من از خارکشی سوختم

□

نه پیش از تو گردن کشان داشتند

□

ز روی عداوت به بازوی زور

□

جان همی بارید هر ساعت ز سر تا پای او

□

شاها ز بهر جان‌ها زهره فرست مطرب

□

ای ماه سروقامت شکرانه سلامت

□

هر که زلفش دید کافر شد به حکم

□

ای رس بجز از بهر تو نگردد

□

نه نقل بود ما را، نی دفتر و نی نرد

□

چو بت به کعبه نگونسار بر زمین افتد

□

و ان سجع القمری صبحا اهمنی

□

به نزدیک سناییست ز عشق تو و غیرت

□

چون سگ کهف آی در غار وفا

□

ترک عمل بگفتم ایمن شدم ز عزلت

□

خوش سحری که روی او باشد آفتاب ما

□

یک خیل خوگ‌وار درافتاده

□

چو مه با خور بود نقصان پذیر است

□

گر دری از خلق ببندم به روی

□

سحرگه مجال نمازش نبود

□

بنمای به من کسی که او چون من

□

ای جان آشنا که در آن بحر می‌روی

□

گذشت بر من از آسیب عشقت آن چه گذشت

□

چرخ بدی می‌کند سزای حزن اوست

□

وانچ او خلق شود چه بود؟ محدث

□

الا کجاست جمل بادپای من

□

زان عین که دیدی اثری بیش نمانده‌ست

□

همین حاصلت باشد از عمر باقی

□

پرهیزم از بدگوی تو زان کمتر آیم سوی تو

□

تو یقینی و عیان بر ظن و تقلید بخند

□

مرده اگر یاد او کند به دل خاک

□

مر بلا را چنان به جان بخرند

□

آتش عشق سنایی تیز کن ای ساقیا

□

شمشیر بداده‌ام به زهر آب

□

سخن دراز کشیدیم و همچنان باقیست

□

چو دارند گنج از سپاهی دریغ

□

در عشق تو مردوار کوشیم

□

از تو دوگاه خواهند تو چارگاه برگو

□

سوار نگون بخت بی راه رو

□

این جهان فانی است گر آن هم بود

□

ازیرا که پشتم ز منت به شکر

□

شاخ گل از باد کرده گردن چون چنگ

□

وقت بهارست خیز، تا به تماشا رویم

□

ور به مردی ز باد درگذری

□

روح باطن گر چو یوسف گم شدست از پیش ما

□

سخن تو گو که مرا از حلاوت لب تو

□

اگر دانی که تا هستم نظر با جز تو پیوستم

□

جگر چو آلت رحمست رحم از او خیزد

□

بنمای به زیرکان دیوانه

□

ز هر بادی مکش از جای خود پا

□

چرا دردت نچیند جان سعدی

□

ز سیماش وحشت فراز آمدی

□

خواجه از مستی شبی بر پای چاکر بوسه داد

□

من این بگفتم و از آسمان ندا آمد

□

گر سرش داری چو سعدی سر بنه مردانه وار

□

موی تو چون لعاب گوزنان شده سپید

□

ای سنایی گر هوای خوبرویان می‌کنی

□

تا می نزنی بر ز میش، بچه نزاید

□

نکویی کن امسال چون ده تو راست

□

بوی آلودگی از خرقه‌ی صوفی آمد

□

ایمنی از چشم بد زان کز صفا بینندگان

□

تسلیم مس بباید تا کیمیا بیابد

□

بگفت ار کشی ور شکافی سرم

□

شکار را به دو صد ناز می‌برد این شیر

□

بسوی تمامی رود بودنی‌ها

□

منکران گویند خود هست این قدیم

□

پسر را همی‌گفت کای شادبهر

□

پدر زار و گریان همه شب نخفت

□

کیم من که از نوش وصل تو گویم

□

هیهای عاشقان همه از بوی گلشنی است

□

مست می عشق را عیب مکن سعدیا

□

میر ابو احمد آنکه حشر نمود

□

آنکه بیرون خرابات به قطمیر و نقیر

□

ور همی‌چفته کند قد مرا گو چفته کن

□

من در پناه لطف تو خواهم گریختن

□

بکت جدر المستنصریة ندبة

□

گر یکی بوسه خواهم از تو دهی؟

□

در غمت بوالحسنان مذهب و دین گم کردند

□

حدیث سعدی در عشق او چو بیهده‌ست

□

رستمان امروز اندر خون خود غلطان شدند

□

در شادی عشق او همیشه

□

گاه بانگ زیر را قبله کنی

□

بدو گفتم: ای یار پاکیزه خوی

□

کس از من نداند در این شیوه به

□

گفتم دل سنایی از کفر آگهست

□

قومی ز خویشان گشته پریشان

□

گر بمیرد عجب ار شخص و دگر زنده نباشد

□

مظلومم از زمانه و محرومم از فلک

□

بر زن زمانی کبر را بر طاق نه کبر و ریا

□

بزرگ بار خدایی که ایزد متعال

□

نگهبان مرعی بخندید و گفت:

□

ز خلق گوی لطافت تو برده‌ای امروز

□

اندر این مجلس به ما شادی و غمگینی ز خصم

□

گر چشم درد نیست تو را چشم باز کن

□

گرت چو من غم عشقی زمانه پیش آرد

□

شمس تبریزی تویی سلطان من

□

تا چند به چالاکی ما را به قبول و رد

□

نیست سوزن را سر رشته‌ی دوتا

□

خون در دل آزرده نهان چند بماند

□

برد هر کسی بار در خورد زور

□

تو گر هستی چو بلعم در عبادت

□

این هیولی پدر صورت‌هاست

□

یکی تشنه را تاکند تازه حلق

□

خلق عالم در رهت سر باختند

□

تا چو شیر اورخ به خون دارد من از بهر غذاش

□

پس از نماز دگر روزگار آدینه

□

سر نیارستی کشید از دست افغانم فلک

□

انی امر لایبالی کلما عذلوا

□

دیده‌ی روشن جز از من در همه عالم که داد

□

در دل عشاق فخر و ملک دو عالم

□

ای که بی دوست به سر می‌نتوانی که بری

□

غم تو بر سفرم زیر زیر می‌خندد

□

هر کرا عشق نیست در دل و جان

□

گر تو ینبوع الهی بودیی

□

چنین گفت هومان به پیران شیر

□

خور و ماه و پروین برای تواند

□

گر چه ناهموار بود از پیشکاران کار حکم

□

گلست قوت تو همچون زنان آبستن

□

خروشان به سر بر پراگند خاک

□

بی‌قبول هوات قالب عقل

□

خواهی که تا چو حلقه بمانیم بر درت

□

بخل کش، داد ده و شیرکش و زهره شکاف

□

بترس از خدا و میازار کس

□

ولابد من حی الحبیب زیارة

□

عارم این بس که بوم پیش‌رو دشمن تو

□

شب وجود تو را در کمین چنان ماهیست

□

برفتند با مویه ایرانیان

□

چون گشت شکار شیر جانی

□

تا چند چهار میخ داری

□

آینه بیرون کشید او از بغل

□

به دریای قلزم به جوش آرد آب

□

نه بیگانه تیمار خوردش نه دوست

□

پیش کز بالا درآید ارسلان سلطان روز

□

دهان گشادم یعنی ببین که لب خشکم

□

بنش ژرف و پهناش کوتاه بود

□

رفتم ز جهان برون در اندوهت

□

نظاره بسیست آن دو رخ را

□

بتان را پیش بنشاندی به هم با عاشقان یکجا

□

هیونان کفک افگن بادپای

□

انشا برحمته من حبة شجرا

□

یک روز نپرسی از ظریفی

□

نظر خدای خواهم که تو را به من رساند

□

چو نزدیک دژ شد همی برنشست

□

خلقان برقند و یار خورشید

□

یاد آیدت آن آمدن ما به سر کوی

□

از خدا بویی نه او را نه اثر

□

بیک دم زدن رستی از جان و تن

□

گناه آید از بنده‌ی خاکسار

□

گویی برهنه پایان بر من حسد برند

□

پی مراد چه پویی به عالمی که درو

□

چو این داستان سربسر بشنوی

□

کوس کوبی است این ... کوبی

□

جیحون شده چشم من از آن زلف سمن سا

□

بپوشیده در زیر چادر همه

□

اگر خاک بودیش پروردگار

□

تا چه شکلی تو در آیینه همان خواهی دید

□

برد دل و گوش و هوش بهر جواز لبت

□

نحس تربیع عناصر بگرفتش رحمی

□

ازین هر سه گوهر بود مایه‌دار

□

برای خیالی شده چون خیالی

□

مرا هفتم درک با او بدان دارالقرارستی

□

گندمی را زیر خاک انداختند

□

چنان گشت باغ و لب جویبار

□

فشاندش قضا بر سر از فاقه خاک

□

جز دعای تو نمی‌گویند شیران در زئیر

□

شمس تبریزی به پیش چشم تو

□

ز دستور و گنجور و از تاج و تخت

□

گفتم: به آب دیده‌ی من روی تازه کن

□

دل خسته چه قیمت دارد ای دوست

□

گویی که شنبلید همه شب زریر کوفت

□

هم آنگه برندش به ایران سپاه

□

لازال فی نعم والحق ناصره

□

از عشوه‌ی عشق تو اگر مست شدم مست

□

گفتمش از کمینه بازی تو

□

لب نوشینش بهم کرده بر نظم بقاش

□

اندر این عید برو گاو فلک قربان کن

□

آفرین بادا بر آن رویی که گر بیند پری

□

گفت چون در عشق ما گشتی گرو

□

گلنای بهی شدم ز تیمار

□

کرا نمی‌کند این پنجروزه دولت و ملک

□

اکنون که ز باغ زاغ کم شد

□

قفی یا ناقتی هذا مناخ

□

سنایی وار در عالم ز بهر آبروی خود

□

سایه‌ی خویش هم نهان خواهم

□

یارب شب کس مباد هرگز

□

مدار دل متفکر به فتنه‌ی ایام

□

فرعون که بود که با کمالت

□

که سعدی از حق شیراز روز و شب می‌گفت

□

لعل پاش و در فشانیم از دو دریا و دو کان

□

جنگ است نیمم با نیم دیگر

□

گل افشان شد همی چشمم ز نعل سم یک رانت

□

سوزش خورشید عشق صبر بود صبر کن

□

کاشکی یک دم گذارندی مرا

□

این همه غمها که اندر سینه‌هاست

□

ای بدا مرد که امروز منم

□

چو خواهنده محروم گشت از دری

□

هم ز چشمت وز دلت کز چشم و دل

□

گهی گشاید زانوش بهر رقص جعل

□

ای بوقلمون کیش و دینم

□

فتنه‌ای کان نشسته بود تمام

□

یاری که نسوزد نه بسازد ز لب او

□

بلبل نگوید این زمان، لحن و سرود تازیان

□

بسیار گذر کرد در آفاق سنایی

□

دو خصلت‌اند نگهبان ملک و یاور دین

□

همی داد ندهد زمانه مهان را

□

بر خاک من امانت حق گر نتافتی

□

با چشم سرم گفته تراییم تو منگر

□

خمش خمش که سخن آفرین معنی بخش

□

پیش تا سفله زمانه بر فراقم کم زند

□

چون رفیقی وسوسه‌ی بدخواه را

□

ای چو جان و دلم به هر وصلت

□

چرا سرکشی زان که گر سرکشد

□

طبع سناییت را توسنی اندر سرست

□

پس به خراط خویش را بسپار

□

صد سجده‌ی شکر از دل و از جان به تو آرد

□

نزد رئس چون الف کوفی آمدم

□

از بس که ببارید به آب اندر لولو

□

زین جهانداران و شاهان و خداوندان ملک

□

گمنام کرد ما را یک جام باده‌ی تو

□

ولیک در همه کاشانه هیچ بوی نبرد

□

گر همی خواهی که باشی پادشا و پارسا

□

عشق عجب غازییست زنده شود زو شهید

□

چون مسلم زمزم و خانی ترا شد زان سپس

□

جهان سایه توست روش از تو دارد

□

بینا مباد چشم من ار سوی چشم من

□

چون رسولان از پی پیوستنند

□

مستی و عشق حقیقی را به هشیاری شمر

□

نگه کرد سلطان عالی محل

□

کسی کو الف نیست با آل تو

□

آدم و حوا نبود بهر قدومت

□

گر زان که شوی ز نصرت حق

□

کز صید باز آمده‌ست خسرو

□

صحرا مشو که عیب نهانست در جهان

□

خوش بود بر هر سماعی می، ولیکن مهرگان

□

ای شده ماه تمام از غایت حسن و جمال

□

به هم برآمده آب از نهیب باد بهاری

□

ز ازهار فضلش همین خطه را

□

به لطف جان بهاری تو و سرسبزی باغ

□

حقا که خوشست نوش کردن

□

نی پدر و مادرت یک دمه‌ای عشق باخت

□

قبله‌ی جایست همه سوی تو چون کعبه از آن

□

گفت چون دید منت ز خود نبرد

□

زلف پر چین ز بهر فتنه‌ی خلق

□

سیاه اندرون باشد و سنگدل

□

اینست نصیحت سنایی

□

بریانه‌های فاخر سنبوسه‌های نادر

□

ورنه برو و بنگر از دیده‌ی روحانی

□

گر من از خرمن عمرم شده بر باد چو کاه

□

گهی باده کشیده تا به مستی

□

دارد خجسته غالیه دانی ز سندروس

□

بنده گر خوبست گر زشت آن تست

□

هل یقنعن من الحبیب بنظرة

□

تا عزم جفا درست کرد او

□

ای بلبل سحرگه ما را بپرس گه گه

□

لا والله اگر من این کنم هرگز

□

دیدست که گر نوش کند آب جهان را

□

گه گه آید بر من طنز کنان آن رعنا

□

هر که او در پیش این شیر نهان

□

دیوی که بر آن کفر همی داشت مر او را

□

تو را تیره شب کی نماید دراز

□

بخردان بر زمانه دل ننهند

□

ای عارفی که از سر معروف واقفی

□

عقل و جان را همچو شمع و مشعله کرد آنگهی

□

خفته‌ای کز وصل تو گوید سخن

□

امروز که در کفم نبیدست

□

باد علمدار شد، ابر علم شد سیاه

□

چون بود یار زشت پر معنی

□

همه هستند سرگردان چو پرگار

□

نیک‌ست که آینه نداری

□

نگر به سبزقبایان باغ کمده‌اند

□

شعر تو روحانیان گر بشنوند از روی صدق

□

بده صحت به بیماران عالم

□

با این همه که کبر نکوهیده عادتست

□

تو برو در سایه‌ی عاقل گریز

□

تو برای ما به گرد دام ما گردی ولیک

□

کسی گیرد آرام دل در کنار

□

قیل و قال و دانش و تیمار پندار رهند

□

به سوی بحر رو ای ماهی و مکش خود را

□

مر سنایی را کنون تا جاودان

□

روی من کاهی است خاکین کاش از خون گل شدی

□

هر چند نصیحت سنایی

□

آویخته چون ریشه‌ی دستارچه‌ی سبز

□

زین بیش نخواهم که کنی یاد سنایی

□

بپاش تخم عبادت حبیب من زان پیش

□

دریغم آنکه به فصل بهار و لاله و گل

□

اشکلفیس چلپی، انپا پیسوایلادو

□

تو سودی و دیگران زیانند

□

بر امید داد و ایثار بهار

□

گه سرور و گه غرور و گه حیات و گه ممات

□

موجهای صلح بر هم می‌زند

□

خوشخوتر از تو خویی روح‌القدس ندیدست

□

بلی، گفت سالار و فرماندهم

□

چون نخوردم باده‌ی وصلت چو گل

□

آن کو در آتش افتد راهش دهی به آبی

□

ای راحت تو همه فنای ما

□

ای خسرو غازی پدر شاه کجایی

□

درد عشق از مرد عاشق پرس از عاقل مپرس

□

با تو ندهد دل که جفایی کنم از پیش

□

رو به گله باز شو ایرا هنوز

□

میان خواب و بیداری توانی فرق کرد آنگه

□

به هر که مردم چشمم نگه کند جز از او

□

لیک عنایات حق هست طبق بر طبق

□

با نقش تو گفته نقش بندت

□

چراست خار سلحدار و ابر روی ترش

□

اینست سخن که گفته آمد

□

نشنود نغمه‌ی پری را آدمی

□

کانکس که مر او را نبود جلوه‌گر از عشق

□

زر اندودگان را به آتش برند

□

نگر تا کی مرا از داغ هجران

□

کی بود کز وجود بازرهم

□

پرسی: چو منی دلبر بینی تو به عالم در

□

خود بهین سلطانی او دارد که سلطان قدر

□

تا سنایی چو دید گوید ای مه

□

زبان و اقحوان و ارغوان و ضیمران نو

□

چون تو به جمال بی مثالی

□

ز هرچه هست گزیرست ناگزیر از دوست

□

دانه‌ی در، در بن دریای الا الله درست

□

تبریز شمس دینی گر داردش امینی

□

ای جان جهان مکن به جای من

□

باد کم پران مزن لاف خوشی

□

از دام دل شکرتان هر دانه‌ای و شهری

□

تا زنید آن کیمیاهای نظر

□

در تاب دو زلفش از بلاها

□

مریدان به قوت ز طفلان کمند

□

پس بجویم من ترا و عاقبت

□

دلا معنی بی‌قراری بگویم

□

یا نه چون عمر که در اسلام بعد از مصطفا

□

خسرو پر دل ستوده هنر

□

گوشه گشتست بسان حکمت

□

آزاده رفیقان منا من چو بمیرم

□

عجب نیست گر ما قوی دل شدیم

□

شاید اگر آفتاب و ماه نتابند

□

کودکی کان را به معنی در خم چوگان زلف

□

من پیر منبلانم بر خویش زخم رانم

□

آنکو «لمن الملک» زند هم حسد آید

□

از گلشن روی تو شدم مست

□

در خاک بسیط چون سنایی

□

پس ز دفع این جهان و آن جهان

□

نشست ما اگر کوهست و او چون ماه بر گردون

□

شنیدم که شبها ز خدمت نخفت

□

روح‌القدس ندارددر خوبی و لطافت

□

کفر و ایمان چه می‌خور چو سگان قی می‌کن

□

بهره‌ی ما دیده‌ای ناله و فریاد ازو

□

سوزن امید من به دست قضا بود

□

هر زمان گویم به شیرینی و پاکی در جهان

□

حاسدم گوید چراباشی تو در درگاه شاه

□

سالی برفت ناگه روزی دو عید دیدم

□

بسیار کس برو بگذشتست روزگار

□

ز درد فرقت آن ابر حسن و شمع سرای

□

کیست خورشید بگو شمس حق تبریزی

□

از خون جگر سیل وز دل پاره درو خاک

□

کجا خواجه جهان باشد کسی کو بند جان باشد

□

جز خنده‌ی تو که داشت در دهر

□

تا شود زین کوزه منفذ سوی بحر

□

گفتند مالکان که نکردی تو سجده‌ای

□

کم آواز را باشد آوازه تیز

□

تو همه بادی و ما را با تو صلح

□

خامش مده نشانی گر چه ز هر بیانی

□

برهمن را چو پرسی ایزد کیست

□

ای عجب با جمله‌ی آهن به هم آن صورت است

□

گویی که مگر سینه‌ی پر آتش دارد

□

تا توانی شهریارا روز امروزین مکن

□

گر زهر هلاهل از تو یابم

□

ای آنکه خانه در ره سیلاب می‌کنی

□

سنایی خوانم آن ساعت که فانی گشتم از سنت

□

جز به چوگان او مغلطان سر

□

هر روز بهشتی نو ما را بدهی زان لب

□

انظر الی اهل الردی کم عاینوا نور الهدی

□

کافرم چون چشم شوخت گر دهم

□

گرد خود چون کرم پیله بر متن

□

هر روز دل آید که مگر نیک شود یار

□

آن که جان بخشید و روزی داد و چندین لطف کرد

□

بر در دیوار خود ایمن مباش

□

ای خواجه صدر عالی تا تو در این حوالی

□

ز مستی باز کرده بند کرته

□

خاقانیا نفس که زنی خوش زن

□

راه و صفت عشق ز اغیار یگانه‌ست

□

چشم خجسته را مژه زرد و میان سیاه

□

ز راه دین توان آمد به صحرای نیاز ار نی

□

منازل سلمی شوقتنی کابة

□

هم قضای آسمانی از تو در هجرم فکند

□

ای دل ساده من داد ز کی می‌خواهی

□

همی گفت ای سنایی توبه ننیوش

□

از این سبب همه شر طریق حق خیرست

□

از همه خوبان عالم گوی بردی شاد باش

□

گر زنی بر نازنین‌تر از خودت

□

می کشان و مقامران دغا

□

گر بشنوی نصیحت وگر نشنوی، به صدق

□

باز ار بکشتی عاجزی بنمای از لب معجزی

□

روان شد اشک ز چشم من و گواهی داد

□

ترسم آن آرام دل با من نگردد رام از آنک

□

در ز چشمم طلب که هر اشکی

□

در جمله همیشه با سنایی

□

مرغ دل‌انگیز گشت، باد سمنبیز گشت

□

در راه رضای تو قربان شده جان، و آن گه

□

نگویمت به تکلف فلان دولت و دین

□

هر که بگذارد صراط آید به درگاه بهشت

□

همه کس بیند رخساره مه را از دور

□

در نهاد تست با تو دشمن معشوق تو

□

شمس تبریزی برفت اما شعاع روی او

□

هستی دریای حسن از پی او همچنان

□

گر بیان معنوی کافی شدی

□

سبزه کو پذرفت نقش تیغ تیزش لاجرم

□

به حق پارسایان کز در خویش

□

در بر و بحر نیست یکی صنعت از سخا

□

روزن ار واقف شدی از دود مرگ

□

ما خازن نیک و بد حقیم ز ما نیست

□

این طرفه بین که دست برادر فشانده تخم

□

چون نباشی خاک درگاه سرایی را که هست

□

گشادم در او به افسونگری

□

پیش کاست همی برد سجده

□

صد گنج شایگان به بهای جوی هنر

□

بی جان بادا هرآنکه گوید

□

ای دل طپان چرایی چون برگ هر دمی

□

خود حدیث عاشقی بگذار و انصافم بده

□

عشق خوش و تازه رو طالب او تازه تر

□

به خدای ار تو به دین و خردم قصد کنی

□

چون بمردی تو ز اوصاف بشر

□

چو موی و روی تو بیند خرد چگوید گوید

□

گر به دوزخ در بمانم خاکساری گو بسوز

□

تو خود از خویش کی رسی به خدای

□

جمله بهانه‌هاست که عشق است هر چه هست

□

ستاره بر من مسکین بگرید

□

چه گفت نرگس؟ گفت: ای ز چشم دلبر دور

□

زان فرستادیمت اینجا تا ز روی عاطفت

□

هر زمان ز افراط عدل او چنان گردد کزو

□

صد چو او در عاشقیها باشدی

□

ملوک روی زمین بر سواد منشورت

□

مرد عشق ار صد هزاران دل دهد یک دم به دوست

□

بس کن آن کس کو سری پنهان کند

□

آنجا که تویی من نتوانم که نباشم

□

پس بگوید که مرا مکنت چندین سیم است

□

همه شب فاخته تا روز همی گرید زار

□

در هوای عشق حق رقصان شوند

□

کمال حال ز عشاق خویش نقص کند

□

بگفتا تخته بر کندن چه حاجت

□

گر ز آتش عشق تو چو شمع از ره تحقیق

□

به روز جلوه ملایک تو را سجود کنند

□

کس به دعوی به دوستی نرسد

□

مگس‌ران کردن از شهپر طاوس

□

از آن آغاز آغاز دگر گیر

□

گور ساق و شیر زهره، یوز تاز و غرم تک

□

به من نامشفقند آباء علوی

□

نه اکنونست بر ما جور ایام

□

چو از پادشاهی ندید ایچ بهر

□

پرویزن است عالم ما همچو آرد در وی

□

خاقانیا نشیمن شروان نه جای توست

□

من چه گفتم کجا بماند دلی

□

به زن گفت اگر هیچ باد هوا

□

کفر و ایمان عاشق آن کبریا

□

خیز خاقانی از نشیمن خاک

□

به یک خرده مپسند بر وی جفا

□

چو جنگ آمدی نورسیده جوان

□

کله شاهان سکه ماهان

□

میل در چشم امل کش تا نبیند در جهان

□

هزاران روز بس تنها و بی کس

□

چه داری بدین مرز بی‌ارز رای

□

بگفت از اجتماع و احتراقم

□

حال شب‌های هجر خاقانی

□

ولی چون بندگیمان گوشه گیر است

□

نکردند یاد این ازان آن ازین

□

در سینه کز مخیله تصویر می‌رود

□

به دو مخمور عروس حبشیت

□

ای جهان را شاد کرده وی زمین را جمله گنج

□

پذیره شدش با سپاهی گران

□

روح قالب را کنون همره شدست

□

بردی دل خاقانی از آن سان که تو دانی

□

کلید در دوزخ است آن نماز

□

که آن نامه‌ی شاه گیهان رسید

□

مستی از آن دید و داد شادی از آن بخت شاد

□

سوی تو شفیع خواهم که برم برای وصلی

□

الحق چو صوفیی است مجرد حسام او

□

که شیر ژیانست هنگام رزم

□

کجا نبیذست آنجا بود جوانمردی

□

دلم زنهاری است آنجا، در آن کوش

□

طربت و بعد القول فی فم منشد

□

ز اسکندر راد پیروزگر

□

جان پاکی، میان خاک سیاه

□

جوری که ز غمزه‌ی تو دیدیم

□

سقف مینا گر چه بس عالیست پیش چشم تو

□

فرستاده را پیش بنشاختند

□

امتحان کن فقر را روزی دو تو

□

کلید همه دار ملک سلاطین

□

به خردان مفرمای کار درشت

□

ابا خویشتن خادمان بر براه

□

سجود کرد تو را آفتاب وقت غروب

□

غول بر خویشتن از خضر نهد نام چه سود

□

مزن بانگ بر من که این است جرمم

□

خردمندی و پیش‌بینی کنی

□

گماریده‌ست زنبوران به من بر

□

خاقانیم نه والله سیمرغ نیست هستم

□

ز شرع خود نبوت را نوی داد

□

ز پیروزی و بخت وز فرهی

□

تلختر جام ای جان، صعبتر دام ای جان

□

در سینه‌ی آتشین طلب دل

□

خمش آن شیر شیران نور معنیست

□

به گیتی ممانید جز نام نیک

□

گفت شیطان که بما اغویتنی

□

از شرم آنکه نیست ره آورد به ز جان

□

چو در وی نگیرد عدو داندت

□

چه بینید گفت ای سران سپاه

□

تو چو نقشی نرهی از کف نقاش مکوش

□

وام بستانم دهم خواهنده را

□

محمد نطق و نعمان لفظ و احمد رای و مالک دم

□

چهارم قدح کاندرو ریزی آب

□

یکی پیلستگین منبر مجره

□

ز شیر فلک، قوت پنجه یافت

□

من از ناخفتن شب مست مانده

□

شب تیره کرد از جهاندار یاد

□

در دی شهوت چند بماند

□

دامن کعبه گرفتم دم من درنگرفت

□

وگر نخفتی و از حال دوش آگاهی

□

ازان دل گرفتند ایرانیان

□

در نبی انذار اهل غفلتست

□

جرعه برچیند آفتاب از خاک

□

سعدی درین جهان که تویی ذره‌وار باش

□

چو گفتار گوینده بشنید شاه

□

از غزل و شعر و بیت توبه دهی طبع را

□

هوایش چو آه ستمدیده گرم

□

مبارزی که به مردی و چیره‌دستی و رنگ

□

کنون گر بسازی و پیمان کنی

□

من دشمنیت جانا، بر دوستی انگارم

□

شرح این حال پیش دوست کنیم

□

چو نقش از طالع سلطان نماید

□

به پیش سپاه آوریدند پیل

□

او نیستها را دادست هستی

□

نایافتن کام دلت کام دل توست

□

صد هزاران دانه انگور از حجاب پوست شد

□

دوان شد به میدان شاه اردشیر

□

تو مخوانم جفت کمتر زن بغل

□

صبح امید منی طاب علیک الصبوح

□

بهشت برین ملک و مأوای ماست

□

چنین داد پاسخ که من بنده‌ام

□

همیشه مشک بچفسیده بر تن سقا

□

پر آبله شد لبم ز بس تف

□

برسد گوئی از پس وعده

□

چو آن ماه‌رخ روی شاپور دید

□

چو آمد یار خوش بر روی اوباش

□

شاد باش از حسن خود کز وصف تو سحر حلال

□

امید هر کسی به نیازی و حاجتی است

□

چنین داد پاسخ کزین هر دو هست

□

هوس نشسته که فردا چنین کنیم و چنان

□

بر سر همت بلا فخر از ازل دارم کلاه

□

که منکر گفت سنایی خود همینست

□

اگر دیده‌بان دود بیند به روز

□

دست ناقص دست شیطانست و دیو

□

محرم نزاد دوران ور زاد کشت خیره

□

بباید هوس کردن از سر به در

□

نجوید همی جنگ تو فور هند

□

دو چشم کشته شنیدم که سوی جان نگرد

□

گویمت کامروز جانم رفت زودش برزنی

□

صفتش در زمانه ممتاز است

□

ترا خواهم اندر جهان نیکوی

□

صبوح از دست آن ساقی صبوحست

□

گر مرا پرسی و چیزی به تو آواز دهد

□

کل من یدعی المحبة فیکم

□

سکندر به دیدار او گشت شاد

□

هین خمش کن کژ مرو فرزین نه‌ای

□

گفتم کامروز کیست تازه سخن در جهان

□

در سایه‌ات ای درخت طوبی

□

بفرمود تا گرد بگداختند

□

من که فرعونم ز خلق ای وای من

□

ز فیض دولت بیدار دیده می‌خواهم

□

چو برگشته بختی در افتد به بند

□

بداند شمار سپهر بلند

□

گهی ز رایت سبزش لطیف و سرسبزی

□

الصبوح الصبوح می‌گفتم

□

هر هشت حرف افضل ساوی است نزد من

□

چنان کن که از پیش تو بیطقون

□

گر زانکه جرم کردم، کاین دل به تو سپردم

□

گفت که خاقانیا روی تو زرفام نیست

□

آواز رود و بربط و نای و سرود و چنگ

□

هرانکس که بد زنده زان رزمگاه

□

تبریز جان فزودی چون شمس حق نمودی

□

بین که در باغ جهان خاقانی

□

در میان خارها چون خارپشت

□

به زنار و شماس و روح‌القدس

□

کاش جانت کش روان من فدا

□

استخوانی طلبد جان همای

□

به بازو توانا نباشد سپاه

□

ندارد نیاید به بالین من

□

دلخوشی گاهی و گاهی تنگ دل

□

آوخ همه نقب بر خراب آمد

□

چون نرسد دست من به جز به فغانی

□

برهنه به جنگ اندر آمد حبش

□

تو شاه بزرگی و ما همچو لشکر

□

خاک در تو رساند آخر

□

تا کی آخر چو بنفشه سر غفلت در پیش

□

سکندر پس لشکر بدگمان

□

شمس تبریز از این خوف و رجا بازرهان

□

چه عذر آرم که بگشایم زبان بسته چون بلبل

□

ز افشارش مرگ آن رخ تو گردد چون زر

□

چو ابری بدی تند و بارش تگرگ

□

آنک بد نزدیک ما نامش منی

□

خائیده‌ی دهان جهانم چو نیشکر

□

تو را هرچه مشغول دارد ز دوست

□

یکی گفت زان فیلسوفان به شاه

□

طالب جمله وی است و لقبش مطلوبی

□

در غمزه‌ی جادوی او نیرنگ رنگارنگ بین

□

آواز الغریق به گردون رسید از آنک

□

به دوریش بخشیم بسیار چیز

□

وزیر از گنج عصمت شد گهر سنج

□

کنت تعاف نظرة من لحظات مقلتی

□

به خد اطلس اگر وقتی التفات کنی

□

ز خورشید تابان وز گرد و خاک

□

گر چه که ماهی نمود لیک خود او بحر بود

□

لب خنده زنان زهر سر تیغ کنم نوش

□

پس گردن ز چه رو می‌خاری

□

خدای جهان را نباشد نیاز

□

خود قوی‌تر می‌شود خمر کهن

□

بنده خاقانی اگر کرد گناه

□

نگه کرد کای دلبر پیچ پیچ

□

بدوزی به روز جوانی کفن

□

بنمای جان را قولنجیان را

□

جم صفتان ز خوان من ریزه چنند، پس چرا

□

در غم هر دم که نبود در حضور

□

شوی بر تن خویشتن کامگار

□

بده گرمی دل افسرده‌ام را

□

ز من این هنر بس که جان کاستم

□

مردی گمان مبر که به پنجه است و زور کتف

□

بپرسید ازیشان که ایدر شگفت

□

گه کلیدست گفت و گه قفلست

□

گر به مستی دست یابی بر فلک

□

شمس حق و دین بتاب بر من و تبریزیان

□

یکی بنده را گفت شاه اردشیر

□

چون تو در قرآن حق بگریختی

□

یتیم وار در این تیم ضایع است دلت

□

بفرمود و ترتیب کردند خوان

□

چنان شد که دینار بر سر به تشت

□

خار سیهی بد سوختنی

□

من کیم کز شکر و پسته‌ی تو

□

در فلان تاریخ دیدم کز جهان

□

حکیمان رومی شدند انجمن

□

هر آن صورت که فرمودیش نیرنگ

□

از لگد حادثات سخت شکسته دلم

□

اگر به پای بپویی وگر به سر بروی

□

هرانکس که بودند ز ایرانیان

□

ضلال العشق یا صاحی حلالی

□

جهان گفتی سفالی دان که خاقانی است ریحانش

□

برو مگوی جنون را ز کوره معقولات

□

زمین هفت کشور سراسر تراست

□

چون برو بنشست زین اندوه گرد

□

در خراسان نیست مانندش چنانک

□

سر از مغز و دست از درم کن تهی

□

چو آن کرم را گشت صندوق تنگ

□

کرمکی در درخت پیدا شد

□

اهل دردی مجوی خاقانی

□

خروشم چون خروش رعد بهمن

□

چو آگاهی آمد به فغفور ازین

□

مگر هم از درون بانگی برآید

□

گفتی چرا کشی سر زلف معنبرم

□

اشک می‌بارید هر یک هم‌چو میغ

□

نرفتی سخن گفتن از خواب و خورد

□

لتغدوا روحک فی کل یوم

□

در جامه‌ی کبود فلک بنگر و بدان

□

خار بیگانه را ز دل برکن

□

هرانگه که زین تیرگی بگذرم

□

حق قدم بر وی نهد از لامکان

□

عار چون داری ز خاقانی که فخر

□

نگویم تواند رسیدن به دوست

□

بر کید بودند کین جام کرد

□

جمله یاران ز عشق زنده شدند

□

نگذاری اگر چنین که هستم

□

سر مریخ کفتاب شکافت

□

پس چشمه‌در تیره گردد جهان

□

ز شوق وصل جانان جست از خواب

□

خاقانی است و چند هزار آرزوی دل

□

زین گنه کامد از آن نیکوخصال

□

دگر آنک دارند آواز نرم

□

دیده را عبرت نیست زین پرده

□

بر او باد کز حد خود نگذرد

□

گر ندیدی عشق رنگ آمیز را

□

خداوند بخشنده و دادگر

□

قطره‌ای از دجله‌ی خوبی اوست

□

خاقانی جان افشان بر خاک در جانان

□

وگر دست قدرت نداری، بگوی

□

همان نیز بزم آمدت رزم کید

□

وز جهت قوت دگر طوطیان

□

شب را ز برای زنده ماندن

□

جو کشی و نیم جو همچون ترازوی دو سر

□

کجا آن بزرگان با تاج و تخت

□

ز گوهرها که بوده آسمان را

□

کار خاقانی هم به بتر است

□

کودک بیمارم و از ضعف خود

□

به راه اندرون نیز آژیر بود

□

می‌کندت لابه و دریوزه جان

□

بر مردم اعتماد نمانده است در جهان

□

دل ز تن زاد لیک شاه تنست

□

شما را همان رنج پیشست و ناز

□

هوشیاری آفتاب و حرص یخ

□

هست سالی دو روز شادی خلق

□

پسر کو میان قلندر نشست

□

نیابد کسی چاره از چنگ مرگ

□

بس! که برد سر و پی این زبان

□

همه ماهی تن و آورده به کف جام صدف

□

ای در یتیم چون یتیمان

□

پر از درد برگشت ز آوردگاه

□

درین فانی دیار خشک قلزم

□

شام‌گه زین سرنه عاشق، کستان بوسی شدم

□

ما چو واقف گشته‌ایم از چون و چند

□

چو جنگ آیدش پیش جنگ آورد

□

مست قبول آمد قلب و سلیم

□

به شروان شاخ اخستان تیمن

□

دست چنین چنین کند لطف که من چنان دهم

□

ز چیز که ما را بدو تاب نیست

□

من پشیمان گشتم این گفتن چه بود

□

خاقانیا حدیث فلک در زمین به است

□

هر کجا بینی این چنین کس را

□

یکی پور قیدافه داماد بود

□

خیالات اتتکم کالخیول

□

سفالت این جهان ریحان او عمر

□

می به عطار ده به سرخی لعل

□

میان دو لشکر دو پرتاب ماند

□

تو شبهای سیه دیدی چه دانی

□

بر دست تو چو تیر تو لرزم ز چشم بد

□

گفت یک خاصیتم در بازو است

□

ببردند هرگونه گستردنی

□

زان روی که جان و جان فزایی

□

مانا که مردمی به عدم بازرفت از آنک

□

ندای فاعتبروا بشنوید اولوالابصار

□

سوی ژرف دریا همی راندند

□

روح صالح قابل آزار نیست

□

جان خاقانی تو داری اینت صید

□

دل اندر دلارام دنیا مبند

□

فتاده فروغ ستاره در آب

□

دل همی گوید « برو من از کجا، تو از کجا!

□

تیشه در بیشه‌ی بلا بردی

□

آن نه سیل است چیست طوفان است

□

ببردند سیصد شتروار بار

□

ز ناکامی چه می‌نالی در این کاخ

□

آبم برفت و گر شنود سنگ آه من

□

جادوی کردست جادو آفرین

□

همه دشمنان کام دل یافتند

□

سبق‌الجود وجودی قدما

□

آتش غم در دل تابان خاقانی زدی

□

الروح غد اسکری من قهوتنا الکبری

□

همانست ایران که بود از نخست

□

هر که را باشد ز یزدان کار و بار

□

همی بود دایم به فرهنگ و رای

□

با دیگران بگوی که ظالم به چه فتاد

□

دگر گفت کای مهتر هندوان

□

شاه سخن‌ور آمد، موج سخن درآمد

□

عشق خاص کس است خاقانی

□

مردی که بدین صفت رسیده است

□

نویسم یکی نامه‌ی دلپسند

□

همین میل آمد و با کاه پیوست

□

این هم ز عجایب خواص است

□

آب این دریا که هایل بقعه‌ایست

□

نباید که از کارداران من

□

اینکر خدی دموعی و قد

□

زاده‌ی خاطر بیار کز دل شب زاد صبح

□

به چاه آن ذقن بنگر مترس ای دل ز افتادن

□

بدو گفت مزدورت آید به کار

□

گفت آوه بی بهانه چون روم

□

چون بر ملک مشرق عید گهر افشانی

□

راستی کردند و فرمودند مردان خدای

□

نگه کرد تا خسته گوینده هست

□

از تو چرا نور نگیرم؟! که تو

□

ز آیین ماتم عنان تافتند

□

به جنت طبق‌های نقل تو شاها

□

چو تنگ اندر آمد یکی خانه دید

□

تمنای درونی شاد می‌داشت

□

کوه سیمینی و هم سنگ توام

□

فر فردوسیست این پالیز را

□

بفرمود کو را به بیرون برند

□

صلح درآ، این قدر آخر بدانک

□

گفتمش ای صبح دل سکه‌ی کارم مبر

□

آنک در او عقل و وهم می‌نرسد از قصور

□

به گستاخی از باره آمد فرود

□

اندرونی کاندرونها مست ازوست

□

ماه در کشتی و کشتی ز بر دجله روان

□

به سعی ماشطه اصلاح زشت نتوان کرد

□

که ما زنده اندر زمان توایم

□

تو ای شمس تبریز در شرح نایی

□

بر عرش بد نوشته که ملعون شود کسی

□

تا تویی عطار زیر بار عشق

□

بدید اردوان و پسند آمدش

□

خواص عشق بسیار است، بسیار

□

در تخت نرد خاکی اسیر مششدرم

□

ورنه کی اندر فتادی او به دام

□

دگر هرک از تخم دارا بدند

□

از گلستان عشقش خاری در این جگر شد

□

آن پیکر روحانی بنمای به خاقانی

□

چه حاجتیست گلو باده خدایی را

□

پدر را نبد بر پسر جای مهر

□

گفت آخر شیر فرمودی مرا

□

تن نماند منت جان چون بری خاقانیا

□

سعدیا گر باده‌ی صافیت باید باز گو

□

یکی گفت با کید کای شهریار

□

تو خاک آن جفا شده‌ای وین گزاف نیست

□

چون زخم رسد به طشت بخروشد

□

زبان بران زمانه به گشتن‌اند، مگوی

□

ازان کوه با ناله آمد فرود

□

از آن گه آب ریزد گاه آتش

□

وصف خدایگان خوان گر مرد معجزاتی

□

شکر می‌کن مر خدا را در نعم

□

چو آمد به نزدیک دارا فراز

□

چو او مرز گیرد بشمشیر تیز

□

قصد در خسرو کن تا چشم سعادت را

□

همی‌چرد همه اجزای جان به روض صفات

□

مثل او سلطان نیابد در جهان وین بحث را

□

خود ز بیم این دم بی‌منتها

□

نامه ننویسد به تو خاقانی و عذر است

□

مگر رنج سرما بر او بس نبود

□

بدین فروزان رویان نگه کنم که همی

□

به حق آن دو لعل قندبارش

□

کردم هزار یارب و در تو اثر نکرد

□

بی صبر و قرار جان عطار

□

از راستی چو تیر بود بیتم

□

گلش گفت ار درین قولت فروغ است

□

من که خاقانیم به دست عنا

□

قاطع الاسباب و لشکرهای مرگ

□

دهانش در حقیقت کمتر از هیچ

□

کند در حال گل را زر دهد در حال تن را سر

□

او را نظیر هست به خوبی در این جهان

□

کم کن این ناله که کس واقف نیست

□

مجوی از عهد گردون استواری

□

کز طمع عیبش نبیند طامعی

□

پریشان می‌شوی حال دل عاشق چه می‌پرسی

□

به غفلت بدادی ز دست آب پاک

□

ز خاکش عنبر تر رشک برده

□

فدایم آن کبوتر را که بر بام تو می‌پرد

□

من بودم و او و صفت حال من و او

□

گر جهان حصن‌های دوشیزه

□

روز هر کس که روزنش بیند

□

همه عالم فروغ عشق گیرد

□

در این میدان جانبازان اگر انصاف می‌خواهی

□

هم به پشت آن کریم او وام کرد

□

همیشه شاد و دولتیار باشی

□

چون تو در بلخی روان شو سوی بغداد ای پدر

□

اگر گنج حکمت همی بایدت

□

خامش که اشارت ز شه عشق چنین است

□

قضا شکوه قدرقدرتی که فرمانش

□

گفت تایید خدا بد ای مهان

□

شادمان آن دل از هوای بتی

□

من از حاتم آن اسب تازی نهاد

□

حدیث عشق انجامی ندارد

□

بیا ای جام عشق شمس تبریز

□

در مصر انتظار چو یوسف بمانده‌ام

□

در جام جهان نمای ما ریز

□

سرو و سوسن ز عطف باد سحر

□

که آن گوهر که در خورد شهان بود

□

دیده هم از آن توست بگذار

□

زین قدح‌های صور کم‌باش مست

□

مجاهزان فلک صدهزار عقد گهر

□

گر ز لعل شمس تبریزی بیابی مایه‌ای

□

خاک مجلس بود خاقانی به بوی جرعه‌ای

□

وقت آمد که سبزپوشان نیز

□

خورشید آسمان وزارت عمید ملک

□

اندرین ره می‌تراش و می‌خراش

□

اسکندر وقت کز حسامش

□

همه وقت بردار مشک و سبوی

□

کنون چو غنچه و گل هرکجا که زنده‌دلیست

□

شمس الحق تبریزی آن جا که تو پیروزی

□

سنبلش لرزد و گل خوی گیرد

□

صبح شد از وداع شب با دم سرد و خون دل

□

سلطان اویس شاه جهاندار تاج‌بخش

□

چو فرهاد آرزو را در درون کشت

□

مرا ز تو همه عمر است ماتم همه روزه

□

چونک یوسف سوی او می‌ننگرید

□

همانا زود دشمن کام گردد

□

ای جان عنادیده خامش که عنایت‌ها

□

رای ملک صبح خیز، بخت عدو روز خسب

□

ایا صبا به خدا و به حق نان و نمک

□

همه شب گرد منزلگاه یارم

□

آن گشادیشان کز آدم رو نمود

□

عذر من دانید کاینجا پای بست مادرم

□

مرا بوسه گفتا به تصحیف ده

□

بنالم ایرا بر من فلک همی کند آنک

□

از جوشش می کهگل شد بر سر خم رقصان

□

حلقه‌ی عشق را شوی نقطه

□

ممکن نبود که هیچ مخلوقی

□

چو بشنید این سخن خورشید خوبان

□

چو شیرینی ترا شد کارفرمای

□

خورشید چو کعبتین همه چشم

□

ای بسا کاریز پنهان هم‌چنین

□

در دولت و سعادت صاحب

□

بیا ای شمس تبریزی که بر دست این سخن بیزی

□

هستی خاقانی است غارت عشق ای دریغ

□

چون از این لاشه خر فرود آید

□

کنم دلدادگان را دلنوازی

□

رنگ رو از حال دل دارد نشان

□

ور کسی را با تو یکدم دست بود

□

راه ادب اینست که سعدی به تو آموخت

□

کدامین غمزه زد بر جان او تیر

□

او حاکم دل‌ها و روان‌هاست در این شهر

□

خاقانی‌ایم سوخته‌ی عشق وامقی

□

گوهری بود او که گردونش به نادانی شکست

□

میان باغ خجالت کشند لاله و گل

□

تو نیز ای در خمار از باده‌ی عشق

□

تو عمر گمشده‌ی من به بوسه باز آور

□

گفت چون فرمود آن شاه مطاع

□

چو استاد طبیعت داد سازش

□

آفتابا پیش تو هر ذره‌ای کو شکر کرد

□

زلف تو کمند توسنان است

□

چست شو و مرد باش حق دهدت صد قماش

□

در چنین عهد عدل آشفته

□

عاشق آن وهم اگر صادق بود

□

کمترین هندوی او خاقانی است

□

سیه چال و مرد اندر او بسته پای

□

از سپاهش پیاده ای بهرام

□

اگر دوران دلیل آرد در آن قال

□

گر سایه‌ی دوستی ببینم

□

درختان را همه پوشش پرند و پرنیان باشد

□

پست می‌بینم از همه کیهان

□

جهان آشوب ماه برقع انداز

□

چون به صد تیر بخستی دل خاقانی را

□

چون ببینی بر لب جو سبزه مست

□

نشگفت که چون فاخته بنالم

□

غلام بیخودی ز آنم که اندر بیخودی آنم

□

اهل گفتم هست چون دیدم که خاقانی نیافت

□

بین که لو لاک ما خلقت چه گفت

□

که در دل آتش سودا میفروز

□

تو مگو آن مدح را من کی خورم

□

از پیل کم نه‌ای که چو مرگش فرا رسد

□

که گر آفتاب است یک ذره نیست

□

مرا جادوی چشمت برده از راه

□

خیز دلا کشان کشان رو سوی بزم بی‌نشان

□

هان چشم من است ساقی و اشکم

□

به سم کوه پیکران در رزم

□

نه جز به لطف تو کان در بیان نمیگنجد

□

ز سرما آب را حال تباهی

□

من و گوشه‌ای کمتر از گوش ماهی

□

او همت زان سو حواله می‌کند

□

زنور رای تو گر مقتبس شود مه و مهر

□

و آنک می‌گوید تویی زین گفت ترسان می‌شود

□

تیغ بنفشه گونش برد شاخ شر چنانک

□

خموش باش و مگو ریگ را شمار مکن

□

گر مرا چشمه‌یی است هر چشمی

□

بل مکان و لامکان در حکم او

□

از دیده جرعه دان کنم از رخ نمک‌ستان

□

مگس وارش از پیش شکر بجور

□

به ناکامی شدیم از یکدگر دور

□

به کوه قاف شمس الدین تبریز

□

تا تازه کند نامش در بارگه شاهی

□

جان ناپدید آمد و در آرزوی جان

□

جمله از روشندلی چون روح نورانی سلب

□

محبت تیر خود را کارگر کرد

□

حکیمان که در لشکر خویش داشت

□

روز دیگر بر تهی‌دستان عام

□

خدایگانا از جنس بندگان چو خدای

□

یک شاه شکرریزی شمس الحق تبریزی

□

ای کاش آتشی ز کنار اندر آمدی

□

به پیش عاشقان صف صف برآورده به حاجب کف

□

ز شوق بلبل شوریده دل به گل میگفت

□

دانه باشی مرغکانت بر چنند

□

زنگی‌آسا به معنی می و جام

□

مستی از من پرس و شور عاشقی

□

لل و در چو خط و چو لفظش

□

جهانی هیچ و ما هیچان خیال و خواب ما پیچان

□

غم دل مخور کو غم تو ندارد

□

احمقی بود سیاهی در دل

□

به زیر دست وی اندر خجسته دیداری

□

بدین هنجار روزی چند گشتند

□

خاقانی را چه خیزد از وصلت

□

چند کس هم‌چون فدایی تاختند

□

بر مغز من ای سپهر هر ساعت

□

تو شمس الدین تبریز ار ملولی

□

بر سر آتش غمت چو سپند

□

چند پرسی شمس تبریزی کی بود

□

بت من جلوه‌کنان گر به چمن درگذرد

□

غیرت حق بر مثل گندم بود

□

به کامت ز تنگی سخن در نگنجد

□

حکایت به شهر اندر افتاد و جوش

□

کنون باز آمدم زان سرکشیدن

□

در حال نهانی شد پنهان چو معانی شد

□

نو باری اشک خون می‌بار خاقانی در این انده

□

از عمد سر چاه زنخدان بنپوشید

□

از چشم او فسانه‌ی رنجوریم شنو

□

ز بس غم شد بر آن مرغ غم آهنگ

□

شبانگه آفتاب آوردی از رخ

□

ماهی بریان ز آسیب خضر

□

ز درد انده و هجران گذشت بر من دوش

□

از شمس الدین رسی به منزل

□

از مژه در آتشین آبم که دل

□

بهل این تا بیار خویش رویم

□

اگر چه چشمه‌ی خورشید روشن است و بلند

□

زانچ گفتم من ز فهم سنگ و چوب

□

نفس عیسی جست خواهی راه کن سوی فلک

□

در ازل بود که پیمان محبت بستند

□

اگرچه از پی عز است پای باز به بند

□

ظهور و اختفای ماه جانی

□

دلی کز جنس برکندی نگهدار

□

ز تبریز چون سوی ارمن بیایم

□

به سرو نسبت آزادی و سرافرازی

□

بر او نو گشت ایام جوانی

□

ستم بد این که تو کردی به جان خاقانی

□

آن سخا و رحم هم تو دادیش

□

ندارم باک اگر دل گرددت خون

□

نیابی دل جز از جبار عالم

□

به وفا جمع را چو صابون باش

□

پا به مردی فشردی سر سلامت ببردی

□

تا ابد کامروا باشد که خصمت گر خود

□

فعل باران بهاری با درخت

□

در این عالم که آب روی من رفت

□

کسی گوی دولت ز دنیا برد

□

امروز یاد خواهم کردن ز حسب حال

□

ز هر سویی که گردیدم نشانه تیر او دیدم

□

این کرم جستن خاقانی چیست

□

هرگز نرسد به ذروه‌ی عرش

□

ز آب صافی او غبطه میخورد کوثر

□

مبادا آنکه او کس را کند خوار

□

من سگ اویم و نالم به سحر

□

در فلان طاقیش مدفون کرده‌ام

□

پیش از آن کافلاک را از انجم آیین بسته‌اند

□

خورشید و قمر گاهی شب افتد در چاهی

□

گر دهر حرونیی نموده است

□

ز تلخی و ترشی رو به سوی شیرینی

□

چون مور و پشه‌ام به ضعیفی چرا کشد

□

تو که جزوی کار تو با فایده‌ست

□

ای خوش بتو ایام ما بر دفتر تو نام ما

□

تو در روی سنگی شدی شرمناک

□

درم فشانی بر فرق سبزه‌ها کاریست

□

گرفتی باغ و برها را همی‌خور آن شکرها را

□

تشنه‌ی عشق را به جستن آب

□

دوستی کم کن و چون خواهی کرد

□

مدبری که جهان را به تیغ اوست نظام

□

وگر دست هوس باشد درازش

□

خاقانی را از آن خود دان

□

بیست بار آن گاو تازد گرد مرج

□

نسیم از جیب و دامان مشکریزان

□

از رشک تو من دهان ببستم

□

نقش الحجر است بر دلت جور

□

من همچو گلبنانم او همچو باغبانم

□

در این حصار خفتن من هست بر حصیر

□

گفت می‌شاید که من در اشتیاق

□

ژاله بر آن جمع ریخت روغن طلق از هوا

□

چون مرغ برین کنگره تا کی بتوان خواند

□

گر خواجه تربیت نکند نزد پادشا

□

اگر از عید قربان سرافرازان بدانندی

□

همه تن چشم و سوی تو نگران

□

قیر شد گرد رخت غالیه گون

□

زهی بلند جنابی که حشمت خورشید

□

به جام و شیشه کی پابست گردد

□

حلی چون آفتاب و حله چون صبح از برافکنده

□

یا عدوی قاهری در قصد ماست

□

کنون وقت است اگر کوتاه گیرم

□

گفت جانم کز عنایت‌های مخدوم زمان

□

و آنکه جای تو گرفت است آنجا

□

قیمت روی چو زر چیست بگو لعل یار

□

امروز به غم فزونترم از دی

□

زانک تاریکست و هر سو پنبه‌زار

□

چون ترنجی به صبح ساخته نارنج زر

□

نپندارم این کام حاصل کنی

□

تو آن در عشق رویم داستانی

□

همی‌رست از غبار نعل اسبش

□

وحشیان از حرمت دستش سوی پیکان او

□

جهان به خدمت او چون قلم سجود کند

□

مطربان بزم جان بخشت به هر آوازه‌ای

□

میان جمعشان ژولیده مویی

□

زکات دست تو توفیر سورة الانفال

□

چغز گفتا این سزای آن کسی

□

ز طالع خرم و دلشاد بودم

□

دامی که در او عنقا بی‌پر شود و بی‌پا

□

به سزا گوهری است خاقانی

□

چونک تراشیده شده‌ست او تمام

□

لاله‌ی خوش جلوه را عنبرتر در میان

□

قطره‌ای کو در هوا شد یا که ریخت

□

چون دل خود را به غم سپارم ازین روی

□

بترس از گناهان خویش این نفس

□

سریر سلطنت بی داوری نیست

□

ور ز آنک ز غیرت ره این گفت ببندید

□

روزی دارد سیاه چونانک

□

برابر دو رخ او بداشتم می سرخ

□

جلال دنیی و دین شیر حمله شاه جهان

□

بگفتندش که ما صنعت شناسیم

□

حق تو خاقانیا کعبه تواند شناخت

□

نه نبی فرمود جود و محمده

□

خورشید ملک و سایه‌ی یزدان جمال دین

□

تو را پرهیز فرمودم طبیبم

□

خاقانی اینک مرد تو مرغ بلاپرورد تو

□

شیخ هندو به خانقاه آمد

□

زمانه بربود از من هر آنچه بود مرا

□

تا به گوش ابر آن گویا چه خواند

□

خاقانی اگر بیهده گفت از سرمستی

□

بر آن مرد کندست دندان یوز

□

این چرخ چنین است، بی‌خلاف

□

روزه مریم مرا خوان مسیحیت نوا

□

هجر بر سر موکل است مرا

□

چه نشینم به وباخانه‌ی ری

□

میزند خورشید از رای جهانگیر تو لاف

□

بیان فرمود شاه مصر مسکن

□

ای بسا اشک و سرشکا، کز رکاب و زین خویش

□

جمله عالم را نشان داده به صبر

□

از من همی هراسند آنان که سال‌ها

□

اگر خالی شوی از خویش چون نی

□

بی‌لام سر زلفت نون است قد چاکر

□

شمس تبریز نردبانی ساخت

□

گر بحر گردد او نبود تا به کعب من

□

ابجد و هوز چه فاش است و پدید

□

پیوند دین طلب که مهین دایه‌ی تو اوست

□

سبق برد رهرو که برخاست زود

□

مانا که پیش خواست ترا کردگار از آنک

□

فروپوشید لطف او نهانی کرده چشمش را

□

چه بینی از عروسان بربری ناز

□

از چنین باده و چنین مجلس

□

ای هیبت تو چون هزبر حربی

□

چودر دل آتشی دارم نهانی

□

اسیر طبع مخالف مدار جان و خرد

□

چون قفس را بشکند شاه خرد

□

یا سوز و گریه‌ای که بهم برزد آن بنا

□

شمس تبریزی به چاهی رفته‌ای چون یوسفی

□

یادخاقانی اگر کم نکند

□

تا ذوق جفاش دید جانم

□

مگر که بخت بلندش ز خواب برخیزد

□

ور در آن حوض آب شورست و پلید

□

نای است بی‌زبان به لبش جان فرودمند

□

چو بادند پنهان و چالاک پوی

□

به زخم گرز گران خورد کن سر اعدا

□

به سوی آسمان جان خرامان گشته آن مستان

□

بر موی بند نامه‌ات طوفات گریست چشمم

□

انده گسار من شد و انده به من گذاشت

□

بار انده مرا شکست آری

□

اگر توتی زبان می‌بست در کام

□

دلیل که از غم غربت چو دیر بود خراب

□

می‌نجوید لطف عام تو سند

□

زخمش چه معجزیست که سرها به باد داد

□

شمس الحق تبریزی در لخلخه آمیزی

□

سالها شد تا دل جان‌پاش ازرق‌پوش من

□

بس که نسیمی به دل اندردمید

□

شاها من آنکسم که شب و روز کرده‌ام

□

گرد گورستان دوانه شد بسی

□

از زن صفتی به آب مردی

□

دست در دامن مردان زن و اندیشه مدار

□

بدان منزل که شیرین جانم آنجاست

□

خداوندی است شمس الدین تبریز

□

سنگ به قرابه‌ی خویشان فکن

□

تیربارانی که چشمت می‌کند

□

بگو میگوید آن سرگشته‌ی تو

□

که ای چون زلف خوبان دلارا

□

خاقانی را زیاد خواندی

□

چون نباشد ز باز گفت گزیر

□

وز عجز دو گوش تا سپیده دم

□

دلم کف کرد کاین نقش سخن شد

□

گوئی که بر جنیبت وهم از ره خیال

□

مسعود از اوست نحسی فردوس از او است حبسی

□

چو خار و گل زگل و خار روی و غمزه‌ی دوست

□

کودک اول چون بزاید شیرنوش

□

خاقانی را در آتش عشق

□

به رفق از چنان سهمگن جایگاه

□

غمی خوردی و غمخواری گرفتی

□

ای لعل تو از کدام کانی

□

خروش شهپر جبریل و صور اسرافیل

□

واینک پی موافقت صف صوفیان

□

وآن کشتی رونده‌تر از بادبان چرخ

□

به خاصان گفت مگذارید زنهار

□

هر خار که گلبن طمع داشت

□

گفت بر شاه و شاهزاده درود

□

مرا چون خرد بند تکلیف سازد

□

بیاید شمس تبریزی بگیرد دست آن جان را

□

با لشکر هجر تو همه سال

□

این ترشی در چه و زندان بود

□

وقت طرب است و روز عشرت

□

پس بتاویل این بود کانفاس پاک

□

دوستکانی کان به مهر خاص سلطان آورند

□

کسی گفتش این راه را وین مقام

□

قندیل دیر چرخ فرو میرد آن زمان

□

گر خیر و شرت باشد ور کر و فرت باشد

□

گفتی خاقانیا کز غم تو بی‌غمیم

□

عشق را باز تازه باید کرد

□

جان را کنم غلامش عغنبر به داغ فرمان

□

چو روزی چند شد القصه زین حال

□

گوئی که ز غم مجوش و مخروش

□

آسودگی آنگهی پذیرد

□

غوغا کنیم یک تنه چون رستم و دریم

□

جراحت راست دارو حسن یوسف

□

کرده‌ام توبه ز می خوردن لیک

□

پوست سخنست اینچ گفتم

□

چرخ به هرسان که هست زاده‌ی شمشیر اوست

□

مر عرب را فخر غزوست و عطا

□

خاقانی اسیر دیگران نیست

□

به همت مدد کن که شمشیر و تیر

□

آبی است بد گوار و ز یخ بسته طاق پل

□

همی‌پیچی به صد گون چشم ما را

□

اول، غسلی بکن زین سوی نیل عدم

□

آن مهره دیده‌ای تو که در ششدر اوفتاد

□

این پیر زن ز دانه‌ی دل می‌دهد سپند

□

چو احمد را تجلی رهنمون شد

□

هم نام تو خالق الکلام است

□

گفت ای پسر این چه ترک تازیست

□

عیدا که روم را بود از پایگاه او

□

صیاد جهان فشاند شه دانه

□

وز کوی کس آب چون توان خواست

□

هلا ای ساربان اشتر بخوابان

□

نی نی بجای خویش نسیبی همی کند

□

ای زبان تو بس زیانی بر وری

□

های خاقانی میدان هواست

□

دست حاجت که بری پیش خداوندی بر

□

یک دانه‌ی آفتاب بی‌تو

□

اجزای درختان را چون میوه کند دارا

□

گر با سر تیغ افتد کار سر خاقانی

□

این سازها که ساخت بهار از پی که ساخت

□

گفتی شب مریم است یک شبه ماهش مسیح

□

که تا انجام کار آن شوخ طناز

□

چه سود از ناله کاندر چشم بختت

□

کانان که ز غرقگه گریزند

□

وز بر ایوان ماه بارگهی بود خوب

□

عشق شمس الدین تبریزی که عید اکبر است

□

طبعت که کیمیای زر روزگار از اوست

□

بجنبان گوشه زنجیر خود را

□

همه تلقینش آیاتی که خاموشی است تاویلش

□

بی‌سلاح این مرد خفته بر زمین

□

مهر چون در خوشه یک مه ساخت خرمن روشنان

□

سراینده خود می‌نگردد خموش

□

از نسیم انس بی‌بهره است سروستان دل

□

آن سنبله از خاک برآورد سر و گفت

□

جفت مقوس او چون جفت طاق ابرو

□

حسب رزق از خدای دارم و بس

□

برده از آن سوی عدم رخت و بخت

□

فضایی دید و خوش آب و هوایی

□

صبح گلفام شد ارواح طلب تا نگرند

□

و آخرین دور کاسمان راند

□

بخت اگر آسمانی است چرا

□

او کان عقیق آمد و سرمایه کان‌ها

□

چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق

□

بولهب را دیدم آن جا دست می‌خایید سخت

□

گرد چار ارکان او بین هفت طوق و شش جهت

□

دو قطعه بر کره‌ی خاک هر دو از یک جنس

□

خورده یک دریای بصره تا خط بغداد جام

□

بر آنان که شد سر حق آشکار

□

هر شب قبای مشرقی صبح را فلک

□

به حق بحر کف تو گهر باشرف تو

□

بار مشک است و زعفران در جام

□

عطار در این مقام چون است

□

تا که تو از نیک و بد همچو شب آبستنی

□

کسی کاو را تو لیلی کرده‌ای نام

□

دریا کشان کوه جگر باده‌ای به کف

□

عطسه‌ای ده ز کلک نافه گشای

□

مه روزه دار بود همانا از آن شده است

□

چون سر زید بشکند چاره عمرو می‌کنی

□

چرخ اطلس سزدش جامه‌ی عیدی که در او

□

ای گنج مغفرت را وی بحر مرحمت را

□

تف علم تو در دم صبح

□

هیچ یابی که چرا عنبر تر کرده به مشک

□

نصرة الاسلام گیتی پهلوان کاجرام چرخ

□

مزن تا توانی بر ابرو گره

□

اجزات چون به پای شب و روز سوده شد

□

نتانم بد کم از باده ز ینبوع طرب زاده

□

امتش دین فزای می‌خواند

□

از غبن آن جهان که چو آن هشت خلد بود

□

از آن خیال من امروز خلوتی جستم

□

ز طرف خشک رودش خنجر خار

□

هر زری کز خاک بیزی یافتم

□

هم کشته تشنه آب یابد

□

چون سر به سر دو زانو آرم

□

ایزد گفت عشق را گر نبدی جمال تو

□

غصه‌ای بر سر دلم بنشست

□

چو زور و زهره نباشد سلاح و اسب چه سود

□

باختم با پاکبازان عالم خاکی به خاک

□

هست با این سوزش ماتم همان شور عشور

□

دل و دین فداش کردم به کرشمه گفت نی‌نی

□

نه گرد اندر آن بقعه دیدم نه خاک

□

دود دلم گر به فلک برشود

□

حسن ز دلبران طلب درد ز عاشقان طلب

□

بنده با افکندگی مشاطه‌ی جاه شه است

□

به زاری مرغ گفتا ای عزیزان

□

هفت مردان که منم هشتم ایشان به وفا

□

چو دید از دور شیرین عاشق نو

□

گر بدی مه بر زمین مرده از بهر حنوط

□

تا یافت ورا به کنج کوهی

□

طوفانم از تنور برآمد چه سود از آنک

□

درآید در تن تو نور آن ماه

□

گویی جنابتش بود از لعبتان دیده

□

چه عجب که جاهل ز دلست غافل

□

لاجرم اینک برای دیده‌ی خورشید

□

رخش سیاه که از بهر چرک دنیایی

□

نامرادی مراد خاصان است

□

چو خواهی که در قدر والا رسی

□

با لذت طعنه‌ی تو دل را

□

چون نیست دواپذیر این درد

□

برقع زرین صبح چرخ برانداخت و کرد

□

خاقانی عید آمد و خاقان به یمن خود

□

رسته‌ی دندان از در سلطان به دست خاصگان

□

سحر خیزی بسی کردم چو خورشید

□

به دامان شب پاره‌ای در فزاید

□

دستبردش همه جهان دیده

□

هرگز از هیچ اندهم انده نبود

□

شود شب‌های تاریک فراق آن صنم روشن

□

چون ارقم از درون همه زهرند و از برون

□

شرق و مغرب چیست اندر لامکان

□

زیر خاک آساید آن کز تخم ماست

□

بحث سود و زیان و کون و فساد

□

کف در آن ساغر معلق زن چو طفل غازیان

□

مروت نبینم رهایی ز بند

□

جبریل خاطب عرفات است روز حج

□

وگر این آسیا جوید سکونت

□

نم و دم تیره کنند آینه، این آینه بین

□

کنون چو مست غلامان سبز پوشیده

□

گه‌گه به زبان اشک آواز ده ایوان را

□

اینکه وحشی را زدی بر دار کم لطفی نبود

□

خاصه که مهر سپهر گوشه‌ی خوشه گذاشت

□

هر غم زده‌ای که شعر او خواند

□

من کیم خواه از یمن خواه از عرب

□

در جستن او با او همره شده و می‌جو

□

سکه‌ی روی به ناخن بخراشید چو زر

□

چنان نشسته بر آن تخت او که پنداری

□

آتش غم پیل را درد برارد چنانک

□

گر شود آمر ، آمر نهیش

□

و آنگه ز ماه و زهره کلاه و لباچه را

□

مباد آن روز کز درگاه لطفت

□

عجب مدار که از روح نامیه زین پس

□

سیه کاری مکن با باز چون زاغ

□

در بر بلبله فواق افتد

□

آقچه‌ی زر گر هزار سال بماند

□

دست آهنگر مرا در ما ضحاکی کشید

□

خصم بیهوده گردگو می‌کرد

□

گیتی اهل وفا نخواهد شد

□

مرده گور بود در نخچیر

□

عید مسیح رویش و عود الصلیب زلف

□

چو من تازی همی‌گویم به گوشم پارسی گوید

□

ما طفل وار سر زده و مرده مادریم

□

بیا به بحر ملاحت به سوی کان وصال

□

روز نو است و فخر دین بر آسمان مجلس نشین

□

تا کشد بیخبر هزاران را

□

شاهدان از پی نقل دل و جان از خط و لب

□

سیم دغل خجالت و بدنامی آورد

□

خسرو اقلیم گیر سرور دیهیم بخش

□

آنک به هر دمی نهان شعله زند به روح بر

□

خاقانی آمد از جان چون حلقه بر در تو

□

این حله نیست بافته از جنس حله‌ها

□

در گشاده دیده‌ام خرگاه ترکان فلک

□

در راه سیر کوکب اقبال تو سپهر

□

تیر باران بلا پیش و پس است

□

روز اول که صبح بهرامی

□

دیلم تازی میان اوست، من از چشم و سر

□

از جان شریف خود وز حال لطیف خود

□

یا جنابی است چنان پاک و من آلوده جبین

□

هجرک روحی فداک زلزلنی فی هواک

□

گاه از سگ ابترم به فریاد

□

امروز پست گشت مرا همت بلند

□

گر ز یک انگشتری خاصه‌ی جمشید

□

که حق بینند و حق گویند و حق جویند و حق باشد

□

نی سگ اصحاب کهفم نی خر عیسی ولیک

□

همراه خسان گر نبدی طبع خسیست

□

فلک را یهودانه بر کتف ازرق

□

بخت کیان مانک است سعد فلک مانکی است

□

چون آب آسیا سر من در نشیب باد

□

کی بود گمانم کز این جهان

□

خون رزان ریختن وز پی کین خواستن

□

بگذران از سماک چرخ سمند

□

قبله‌ی خاقانی است قله‌ی می تا شود

□

سوزیده ز نورش حجب سبع سماوات

□

عقل او گوهر ار زجان دارد

□

حسن حوران شمس دین و باغ رضوان شمس دین

□

ای گمشده آهوی ختائی

□

چند باشم به غم و غصه‌ی ایام صبور

□

نامه‌ی اقبال بر گشادم و دیدم

□

لاف مردی زنی و زن باشی

□

دهر سپید دست سیه کاسه‌ای است صعب

□

سر توست چون چراغی بگرفته شش فتیله

□

شهر بندان بلاگر حشر از صبر کنند

□

گر من سجلی کنم درین کار

□

دل چو فرو کوفت پای بر سر نطع وجود

□

بنشاند روزگارم و اندر نشاند

□

ای دایگان عالم دیدی کز اهل شروان

□

شد چو برج حمل جهان آرای

□

ببین هر شام‌گاهی نسر طائر

□

از جا نبرد چیزی آن را که تو جا دادی

□

خواب آشفته دیده بودم دوش

□

ور پای ندارد هم سر بندد و سر بنهد

□

خورشید خاک شد ز پی جرعه یافتن

□

در عرصه‌ی کام رخش عزمش

□

عنصر نوشین روان عهد به عالم

□

سر به خدمت می‌نهادم چون بدیدم نیک باز

□

از گرد جیش خسرو وز خون وحش صحرا

□

شمس الحق تبریزی من باز چرا گردم

□

می‌خواهد آسمان که رسد بر زمین سرش

□

زیر دو نان نشین که شیر فلک

□

به پیش کس از بهر یک خنده‌ی خوش

□

بود مزدور دست با ذلش خورشید از این معنی

□

رخ نمک زار شد از اشک و ببست از تف آه

□

درکشیده به جای زناری

□

خون چو خاقانی ریخته‌ی لعل توست

□

تو آبی ما مثال کشت تشنه

□

از پشت شکسته‌ی وفا به

□

بر عاشق بری چون سیم بگشا

□

خاقانی آن اوست غلام درم خرید

□

به غایتی‌ست عطایش که خواهد از اشجار

□

شور و غوغا شعار زنبور است

□

گشادند از درون جان در تحقیق سعدی را

□

عهد کهن تازه کن کو سخنان تازه کرد

□

وگر این گندم هستی سبکتر آرد می‌گشتی

□

قحط سخا ز کشور امید برگرفت

□

مرغی عجبی که می‌نگنجد

□

دوش که بود از قیاس شکل شب از ماه نو

□

از رکاب زر بکش پا در گذرگاه سلوک

□

از پشت کوه چادر احرام برکشد

□

از در افتادن شکاری خام

□

در لب تو هست ز کوثر اثر

□

ای بحر محیط سخت می‌جوشی

□

کبک مهرم کز قفس بیرون شوم

□

خار که سرتیز ره عاشق است

□

منقار بر قنینه و پر بر قدح بماند

□

نه که سد شکر سد هزاران شکر

□

سرو ز بالای سر پنجه‌ی شیران نمود

□

نه در ابتدا بودی آب منی؟

□

از سرشک خون حشر کردی مکن خاقانیا

□

خورشید چه غم دارد ار خشم کند گازر

□

زآن می گلگون که بید سوخته پرورد

□

داور امت جلال الدین، خلیفه‌ی ذو الجلال

□

خاقانی را به کوی عشقت

□

اندوه، بوته‌ی تو نهاده

□

من ز بی‌کاری ارچه در کارم

□

زن می‌شد در شتاب کردن

□

رنگ سپیدی بر زمین، از سونش دندانش بین

□

چو رخ روز ببیند ز بن گوش بمیرد

□

گر آتش درشت عذابی است بر نبات

□

گر چه خزان کرد جفاها بسی

□

صورت نمای شد رخ خاقانی از سرشک

□

دشت پیمایی بسیار کند چون وحشی

□

ساقی آن عنبرین کمند امروز

□

وگر قیمتی گوهری غم مدار

□

منقل مربع کعبه‌سان، آشفته در وی رومیان

□

خنک آن دم که شب هجر بگوید که شبت خوش

□

دیر گاهی است تا لباس کرم

□

بر گرد رزمگاه تو گر باد بگذرد

□

در مسجدند و ساخته چون مهد کودکان

□

بهار و هرکسی با لاله رخساری به گلزاری

□

استخوان پیش‌کش کنم غم را

□

بود بهرام روز و شب به شکار

□

در حال خاقانی نگر، بیمار آن خندان شکر

□

تو آن شمسی که نور تو محیط نورها گشته‌ست

□

خورشید کرد میل زمین بوس او ازآنک

□

هشتیم غزل که نوبت توست

□

زین پس و شاقان چمن نو خط شوند و غمزه زن

□

وحشیم طوطیم اندر پس آیینه‌ی بخت

□

صبح‌دم رانده ز منزل تشنگان ناشتا

□

تو مسافری و دنیا، سر آب کاروانی

□

در وداع روزه گلگون می کشیده تا ز خاک

□

ز عشق گفت تو با خود بجنگم

□

گرم است دمم چون نفس کوره‌ی آهن

□

مسکین عدو که فال می‌زد به روز تنگ

□

ابجد سودا بشوی بر در خاقانی آی

□

ور شود روز بداندیش تو شب را نایب

□

رانده ز آنجا تا به خاک حله و آب فرات

□

یعنی ز من کلید در سنگ

□

هر زمان از هاتفی آواز می‌آید تو را

□

بیا ای عقل کل با من که بردابرد او بینی

□

زعفران گرچه بیخ در آب است

□

سال کردم از خار کاین سلاح تو چیست

□

ز آن پیش کاین عروس برهنه علم شود

□

پنجه‌ی تاک ز سرمای سحر می‌لرزد

□

افتاب از غرب گفتی بازگشت از بهر حاج

□

شد آن ابر ناخوش ز بالای باغ

□

مصباح امم امام اکمل

□

اگر این آسمان عاشق نبودی

□

دست کفچه مکن به پیش فلک

□

بسیجیده چون کار هر نیکخو

□

بنموده اخترتان هنر، بخشیده افسرتان ظفر

□

زنهار چون به غزنین بگذشتی

□

خاطر از شوب غرض، خالی کن!

□

جز در غم تو قدم نداریم

□

خاقانی غریبم، در تنگنای شروان

□

چنان چون میوه‌های خام از آن پخته شود شیرین

□

چو یعقوب این سخن بشنید از ایشان

□

کنار ذره چو پر شد ز پرتو خورشید

□

رخش به هرای زر بردن در پیش دیو

□

مرگ در قلزم قهرش اگر افتد به مثل

□

وگر بر مفلسی عشرت شدی تلخ

□

زهی جو فروشان گندم نمای

□

پل آبگون فلک باد رخنه

□

در پای غمش چه دیدی ای جان

□

برگرفتند تک و پوی نیاز

□

مشتری ساختی از جرم زحل

□

زر آب دیدی می‌نگر، می‌برده کار آب زر

□

در ضابطه مسائل نحو

□

بساط خرمی افکنده بودی

□

کرده فلک از فلک سواری

□

دل گوهر بقاست به دست جهان مده

□

کو همت شاهانه نه زان دایه دولت

□

چون نعل ستور راه‌پیمای

□

مذللست قطوف بهشت بر احمد

□

فلک افعی زمرد سلب است

□

ساعتی الحق چه ساعت ساعت سعدی کزو

□

ماشطه‌ی خامه چو آراستش

□

نخواهد تو را زنده این خودپرست

□

انیس خلوت شب‌زنده‌داران

□

در چشمه سوزن تو خواهی که رود اشتر

□

کرد آن نکته مکرر دو سه بار

□

هر زمان از نقش گوناگون همه روی زمین

□

برآمد از دلش بی‌خواست فریاد

□

لن‌ترانی همه را دیده‌ی امید بدوخت

□

خیلش گذران به هر کناره

□

لیلی که بخوبی آیتی بود

□

ز سر تا پا فرود آیم چو مویش

□

ز صوم و از صلات و از مناسک

□

کای دلبر بی‌وفا چه کردی؟

□

تو شیری و ما انبان حیله

□

ناداده نصیب از آن طعام‌اش

□

شدست دیده‌ی وحشی شکوفه دار و هنوز

□

ز رویت پرتوی بر عالم افکن!

□

شخصی و چه شخص پاره نور

□

با هر که نه قیس، خنده‌آمیز

□

ای عقل برو مشاطگی می‌کن

□

ز بالین سنبلش در هم شکسته

□

به انتظار اشارات تو که هان فردا

□

درگذر از گنه و از دگران!

□

وحشی چه کرده‌ای تو که خاصان بزم او

□

دهم از دل برون راز نهان را

□

آن باد که در پسند کوشی

□

به برکرده لباس شهریاری

□

مرا چشمک زد آن دربان که تو او را نمی‌دانی

□

به هم آمیخته خورشید و سایه

□

ان کان عیشا قد هجر و اختل عقلی من سهر

□

مرا در برج عصمت آفتابی‌ست

□

شراب لعلی رنگ رخت در ساغر اول

□

کهن مثنوی‌های پیران کار

□

گفتند به اتفاق یک سر

□

جز آینه کس ندیده رویش

□

حسن تو پای درنهد یوسف مصر سر نهد

□

با دلی دستخوش خوف و رجا

□

بحر صفت شد به نطق خاطر عطار ازو

□

به کوه ار رخ نمایی آشکارا،

□

به شکر نوبهار فیض عامت

□

یکی حرف سعادت نقش بسته

□

مانده نشدی ز غم کشیدن؟

□

زلیخا رخ بر آن فرخ‌لقا داشت

□

روز جمعه کی بود روزی که در جمع توییم

□

به آن مقصود جان و دل خطابش

□

بگویمت که چرا خاک حور و ولدان زاد

□

بینشی ده، که تو را بشناسد

□

بر زمین افتاد طفل غنچه گویا از درخت

□

پیش وی با همه بی‌باکی خویش

□

بیتی دو سه زارزار برخواند

□

همان‌دم تازه شاخی بردمیدی

□

از آن نوری که حرف آن جا نگنجد

□

سائلی گفت که: «در روز نبرد

□

نور پرورده‌ی کشف است دلم

□

کنیزان این نشانی‌ها چو دیدند

□

تیغ مردانگیت زنگ نزد

□

زانکه دورست درین دیر کهن

□

پیرامن آب سبزه رسته

□

طره‌اش پرده‌کش شاهد دین

□

بسیار ره است تا به جایی

□

ز ناگه زین خیالش خواب بربود

□

سایه افکندست عشقش همچو دامی بر زمین

□

بر آن افزود دولتمند دیگر

□

در پس پنجره‌ی باغ به رقص آمده گل

□

کز خیمه هوای گشت کردند

□

در بر گیرم نه جای ناز است

□

یکی در زلف مشکین حلقه افکند

□

نه صداعی نه خماری نه غمت ماند نه زاری

□

عجب‌تر کن غلام از وی نفورست

□

دانی که چه خواهم من دلسوخته از تو

□

قفل حکمت نه گنجینه‌ی دل

□

گل طراوت دارد اما گو به بلبل خوش ترا

□

چون فنا شد به بقایش برسان!

□

چون عاشق را کسی بکارد

□

سپهر خرد را تویی آفتاب

□

شد صافی بی‌دردی عقلی که توش بردی

□

کلاه لعل بر سر کج نهاده

□

ای دل ار آب کوثرت باید

□

درزند آتش هستی تابی

□

این فیض کامل از نظری می‌کند ظهور

□

نخست از من به خوابی دل ربودی

□

زانروی که روی کار نشناخت

□

مسلسل گیسویش چون شانه کردی

□

تو هنوز ناپدیدی ز جمال خود چه دیدی

□

ناگاه نمود زیر کوهی

□

نوبر صبح یک دم است، اینت شگرف اگر دهی

□

بی‌خود به زمین فتاد تا دیر

□

وحشی تو بده جان که نیاید به عیادت

□

سوگند به هر غریب مهجور

□

کان پیرزن بلا رسیده

□

چنگ با عقل ره جنگ زده

□

خمش باشم بدان شرطی که بدهی می خموشانه

□

خلق از تو و قیس آنچه گویند

□

باده غمگینان خورند و ما ز می خوش دلتریم

□

خار بر پشت، زنی زین سان گام

□

امیر باذل و عادل که رشک بذل و عدل او

□

گفتا که: از این طلب بیارام!

□

روزی که نواله بی‌مگس بود

□

گفتمش: «یک‌دل و یک‌روست به تو

□

ای عشق ببخشای بر این خاک که دانی

□

خواهم که کند به سویت آهنگ

□

چون وصالش دانه‌ای بر دام بست

□

گر چو کوهی‌ست گناه تو، عظیم

□

هست این همه ذخیره‌ی دولت که مینهم

□

چون از نفس خزان، درختان

□

جهد کن کز نباتی و کانی

□

گر نبودی سخن تازه‌رقم

□

من جان سیر اژدرها پرستم

□

عشق نه دلق بقا دوختن است

□

گفت به آتش هوا دود نه درخورد توست

□

دامن از نفس و هوا در چینی

□

آینه‌ای پیش نه از دل صافی گهر

□

گفت کاین هر دو صفت عاریت‌اند

□

لیلی ز پدر بدین حکایت

□

ولی آن ساز تیز آهنگ‌تر شد

□

بسی طبل اجل پیشین شنیدی

□

عمر او بیشتر از هفتادست

□

هم توانیش به تبریز نشاند

□

سخن را خود سرانجامی نمانده‌ست

□

که اهل عربده را نیست حد آن که کشند

□

وز آن پس داد فرمان تا شبانان

□

هم سیم خدا و هم قوی پشت

□

به رسم دادخواهان داد برداشت

□

تو حسن خود اگر دیدی که افزونتر ز خورشیدی

□

بر آن شد کز غم آن سرو چالاک

□

حق گفت افضل آنست کش ظن به من نکوتر

□

میفکن به کار رعیت گره!

□

پر از ستاره شود از گهر سپهر نهم

□

به توفان فنا چون غرقه شد نوح

□

چون مرد پدر ترا بقا باد

□

نه آنست این که من در خواب دیدم

□

بنمایمت سپردن دل اگر دلم بخواهد

□

راست رو! راست، که سرور باشی!

□

چو گبر نفس بیند در نهادم

□

متاعی است دنیا، پی این متاع

□

پیش پیش افسری چنین وز پی

□

گه پی ساده‌دلی سازی جا

□

هفت پیکر در او نگاشته خوب

□

که رویت آتشی در من فکنده‌ست

□

خاموش کنون که در خموشی

□

ز قرب مقدمش چون شه خبر یافت

□

قبله روی او چو پیدا شد

□

می‌زن رقمی به لوح انصاف!

□

ببین گردش دور و طور زمان را

□

عین ممکن به براهین خرد

□

پیری و ضعیفی و زبونی

□

هوس را عرصه‌ی میدان گشاده

□

سخت است بلی پندت اما نگذارندت

□

وین نیز مقررست و معلوم

□

خواب آشفته دیده بودم دوش

□

بگفتا: «جز عزیزم کس ندیده‌ست

□

دندان زنی به کسر وقار تو زد عدو

□

آمد آن زمزمه در گوش وزیر

□

زانگونه که بود پای بفشرد

□

کوه اگر بر تو کشد تیغ به جنگ

□

در زیر درخت تو نشینیم

□

تویی کز تو کس را نباشد گزیر

□

چون صدف ما دهان گشادستیم

□

چو بود از تاب دل، سوزان تب او

□

بگذر از بیت الحزن اکنون که در اطراف باغ

□

نه نامی ماند از ایشان نی نشانی

□

ای جهان را ز هیچ سازنده

□

به هر کوی‌اش به عجز و نامرادی

□

ای شاه شکرخنده‌ای شادی هر زنده

□

نظر در آبش از دل غم بشوید

□

موی چون در می‌نگنجد کرده‌ای سررشته گم

□

در پرده بدید آفتابی

□

سخن ز لب نتوانست راه برد به گوش

□

از کشمکش نفس رهاندش

□

حجت مملکت به قول و به قهر

□

به مردار جویی چو کرکس مباش!

□

به ملاقات نشان ده ز خیالات امان ده

□

ارسطو چو زین قصه آگاه شد،

□

گر ندانی کرد آن سو زیرزیرک می‌نگر

□

که: «شاها! سر و سرور ما تویی!

□

شیرینی فراغ کند تلخ در مذاق

□

دوم کینه‌ورزی که از خلق زشت

□

بر نجد شدی ز تیر وجدی

□

به کار خویش بی‌اندیشگی کرد؟

□

قدم تا فرق پر دارید از این می

□

نبیند یکی حال، یزدان شناس

□

پیشت از جان عود و ز دل عود سوزی کرده بود

□

که روز تو در نیک و بد چون گذشت

□

وحشی از رهزن ایام چه اندیشه کنیم

□

وز آن پس به تایید عز و جلال

□

بر وفق چنین خلاف کاری

□

سه ماهه کودکی بر دوش خود داشت

□

بربند دهان زیرا دریا خمشی خواهد

□

مباد این خواب را اخوان بدانند،

□

پای تو درد گیرد افسون جان بر او خوان

□

تا ز عیب و هنر خود آزاد

□

با چنین درد که وحشی به دعا می‌طلبد

□

شد روز دگر به خلوت راز

□

وان در که بد از وفا پرستی

□

چون میخ‌ام اگر رسد به سر سنگ

□

جام همچون شمع را بر آتش می برفروز

□

حیفم آمد که از آن گنج نهان

□

عطار مست عشقی از عشق چند لافی

□

مهرت ای رابعه‌ی مصر جمال

□

گرنه هم لطف تو باشد سپر جان عدو

□

زلیخا را ازین معنی خبر شد

□

مجنون به شفاعت اسب را راند

□

لیلی که مراد جان من اوست

□

بی‌دل و جان سخنوری شیوه گاو سامری

□

دیباچه‌ی نامه چون رقم زد،

□

بخت بقا یافت قبا گو برو

□

بگفتا: «من ز خود حیرانم امروز

□

ز هم نگسلد عهد شادی و عشرت

□

قوم چون خوان نوالش خوردند

□

گر پدر دعوی خدائی کرد

□

خواهم به ستایش تو بودن

□

موسی عشق تو مرا گفت که لامساس شو

□

ای ماه بیرون از افق ای ما تو را امشب قنق

□

زاده‌ی بهرام گور کور که ار شد

□

هند و تنها نه در آن ره شده گم

□

باشد ترا ز دوست یکایک تهی کنار

□

دل خواجو نگر که چون زده است

□

هم او را کنون چون یکی بنده‌ام

□

چو در آغوشم آمد سرو گل روی

□

هم بر لب دوست مست گشتیم

□

ای عشق خداوندی شمس الحق تبریزی

□

من اتاه الی الخلود اتی

□

مرد شبان زان سخن آمد ستوه

□

من از جور این کوژپشت کبود

□

پادشاهان جهان هیچ شنیدی خواجو

□

همی‌تاخت تا آذر آبادگان

□

چو قمری را دهی بی جفت پرواز

□

ور او یک لطف بنمودی گشادی چشم جان‌ها را

□

دل کباب و خون دیده پیشکش پیشش برم

□

بر تن تو تا کی بندم کمر

□

فلک شادی بدو ران و زمان داد

□

آصف جمجاه عبدالله دریا دل که هست

□

گر مرا گویند ای گم کرده راه

□

که زیبا بود بخشش و بخت را

□

که در چین بود از ارمن نقشبندی

□

نه نفسی رهزنی کردی نه آوازه فنا بودی

□

شمس تبریزی اگر من از جنون عشق تو

□

گویی که نیست از مه غیبم بجز دریغ

□

سخن گر خود همه سحر مبین است

□

می‌پسندی که جامه چون من

□

اگرت پیرهن صبر قبا شد خواجو

□

ز بس غارت و جنگ و آویختن

□

یک شاخ که میوه‌ای دهد تر

□

پدید آید تو را ناگه وجودی

□

هر جانوری کز اصل آبست

□

گر چو جمشید جمع خاصان را

□

با تو نه سخن رفیع سازیم

□

دلا اگر طلبی سایه‌ی همای شرف

□

تو درو گم گرد، توحید این بود

□

بفرمود تا پیش او شد دبیر

□

چو او شد زان وفاداری سرافراز

□

مرا تا کی مها چون ارمغانی

□

شاهدان چمن ار پار قیامت کردند

□

چو برگیری تو رسم شب ز عالم

□

گرش نظم وگر نثر باید نگاشت

□

یکی بودم و داند ایزد همی

□

می خامش بخاک بر ریزید

□

بانگشت بشمر کنون تا دوماه

□

ز اهل تکلف نتوان یافت سود

□

چه نکو طریق باشد که خدا رفیق باشد

□

برو چون مه پی خورشید می‌کاه

□

چون درد تو یافت زیر هر درد

□

هم زحمت عاشقی کشیده

□

علی سپهر معالی که در معارج شأن

□

گفتمش دور از تو خواجو را که باشد همنفس

□

بجایی که موسیل بود ارمنی

□

نبود از کین دران فرخنده ایام

□

تا فضل و مقامات و کرامات تو دیدم

□

آنک دانست یقین مادر گل‌ها خارست

□

داد زکاتی آب حیاتی

□

پیش یکی برد که این را بگیر

□

محیط و مرکز گوی زمین شود همه نور

□

خواجو نظر ببعد مسافت مکن که نیست

□

زدست یکی بدکنش بنده‌یی

□

برآمد همچو مه در شامل دیجور

□

نداند عطسه را زان لاغ دیگر

□

جان ادیم و تو سهیلی و هوای تو یمن

□

در چنین تنگنای دار الضرب

□

حبل و رید تو فگنده بلند

□

وحشی اظهار وفا کردست خون او مریز

□

آینه‌ی سپهر را مهر رخ تو صیقلی

□

ازان بد که کردارهای کهن

□

ما در ز نهیب شرم اغیار

□

ادر کأسا عهدناه فانا ما جحدناه

□

گر تو سری قدم شوم ور تو کفی علم شوم

□

ز شمس مفخر تبریز باده گشت وظیفه

□

او شده زان سوی به نظاره غرق

□

گر جان گذاشت خالی نخل رسیده‌ی او

□

چون ببدنامی برآمد نام خواجو در جهان

□

همی‌گفت هرکس که خسرو کجاست

□

مرد سیاستگر شمشیر گیر

□

مرغ زیرک به پای آویخت

□

شمس الحق تبریز چو بگشاد پر عشق

□

پس چو عطار از جهت بیرون شویم

□

ولی ترسم که وا ماند ز پرواز

□

به هر زهری که ره می‌برده سودا

□

چشمه‌ی آب حیاتی که خضر تشنه‌ی اوست

□

یلان سینه را گفت برقلبگاه

□

سخت به پیچید به خشم اژدها

□

یا برهان ز فکرتم یا برسان به فطرتم

□

جدایی را چرا می‌آزمایی

□

چون طره بیفشانی مشک افتد در پایت

□

هر کس از آن سکه که در کان اوست

□

خفته در وی فارغ از آسیب و ایمن از گزند

□

چشم خواجو چو سر حقه‌ی گوهر بگشود

□

نیاطوس را داد و بنوشت عهد

□

ابر بگرید به رخ بوستان

□

ای دلدل آن میدان چونی تو در این زندان

□

رسیدند رسیدند رسولان نهانی

□

از خاص و عام ری همه انصاف دیده‌ام

□

اگر صد سال گردانند دولاب

□

شاخ گلی کجاست بدین پاک دامنی

□

وقت افطار بجز خون جگر خواجو را

□

چوبیدار گردید یکسر ز خواب

□

بسی بگریست شیرین بر غریبیش

□

بلی گو نی مگو ای صورت عشق

□

گفتا که فراغتیست ما را

□

گر نروید ز خاک هیچ انگور

□

نگه می‌کرد ماه از گوشه‌ی چشم

□

وزان سوی دیگر گو اسفندیار

□

چشمم که در هوای رخت بازگشته است

□

چو مهتر برانگونه برنامه دید

□

چو خواندی تشنه‌ی را بر چشمه‌ساری

□

به لطف از آب حیوان درگذشتی

□

کی بماند زان هوا اشکال حسی برقرار

□

دریغا دریغا که آگه نبودم

□

یاران به تأسف از چنان یار

□

اگر بند بر پای اسفندیار

□

سایه از خورشید می‌جوید وصال

□

هم آنگه برآمد یکی تیره ابر

□

لب شهر و دو مطرب زخمه درود

□

تا ماه نهم صبر کن ای دل تو در این خون

□

جانم اگر صافیست دردی لطف توست

□

در رخ آن آفتاب هر دو کون

□

همی کردند یک یک را فراهم

□

درفش و سرلشکر و جای خویش

□

چو ریحان او دسته می‌بست خواجو

□

که بگریستی بر مسیحا بزار

□

چو تلخی می‌کند بخت نژندم

□

می‌نال که ناله مرهم آمد

□

چون بوی وی رسد به خماران بود چنانک

□

سفره‌ی مائده پرداز همه است

□

ز سودای کهن با رغبت نو

□

که چون پور با سهم و مهتر شود

□

دیگران را وعده‌ی فردا بود

□

سبک شهریار اندر آمد دمان

□

فرستادی به سوی من نهانی

□

با سینه ناشسته چه سود ز رو شستن

□

از بیم ملک جمله فلک رخنه و در شد

□

درآمد آتش عشق و بسوخت هر چه جز اوست

□

هر جعبه چو تیر خود برانداخت

□

ببایدت کردن ز اختر شمار

□

دلش سستی کند چون از نهالی

□

زبرجدت برگست و چرمت بنفش

□

چه زرها خاک شد بر استانم

□

هان ای دل پرسنده که دلدار کجای است

□

گر چاه بلا بود که بد محبس یوسف

□

مقام عاشق و معشوق از دو کون برون است

□

بزرگ امید گفتش کز همه باب

□

سبک خنجر اندر دهانش نهاد

□

هرچ گفتم از میان خود چه سود

□

سوم دور بودن ز چیز کسان

□

زین لابه گری چو باز پرداخت

□

خمش کن همچو ماهی شو در این دریای خوش دررو

□

چو نقدت دست داد از نقل بس کن

□

در ازل جان‌های صدیقان نثار روی تو

□

دل از سودای شیرین در غم افگند

□

طلب کرد از اسپ‌دار پدر

□

چه سروست آنکه بر بامست لیکن

□

ز گستردنیها و دیبای روم

□

نخست از گشت کرد آهنگ نخجیر

□

اگر چه شیرگیری ترک او کن

□

تن را بدیدی جان نگر گوهر بدیدی کان نگر

□

پادشاه تازه و تر و جوان

□

روزی پدرش به پرده در گفت:

□

به جای آوریدند فرمان تو

□

چو روی دوستان باغست و بستان

□

سخن گفتن من بایرانیان

□

بگو تا درکشم دست از عنانت

□

یکی چشمه عجب بینی که نزدیکش چو بنشینی

□

این بانگ طراق چوب ما را

□

درون کعبه شب یک نماز صد باشد

□

پری پیکر دران عاشق نوازی

□

بدین نامه گر چند بشتافتی

□

حدیث جعدش ار در روز نتوان

□

ببردند مردان اخترشناس

□

درین میمون سواد خضر خانی

□

نهان از عالم ار نی عالمستی

□

شمس الحق تبریزی شاه همه شیرانست

□

چون ابروی توست چون کمانی

□

چو بر عاشق اشارت تیغ خون است

□

چو بنهاد گشتاسپ گوش اندر آن

□

از آن با درد می‌سازم که دل را

□

بیامد گوی با دلی پر ز راز

□

رسیدند بنیاد کاران دانا

□

مخدوم خداوندی شمس الحق تبریز

□

دل آواره اگر از کرمت بازآید

□

به هر طرف نگری صورت مرا بینی

□

چو نتوان یک بها داد این نگین را

□

بگشتند هر دو سوار هژیر

□

عیب خواجو نتوان کرد اگرش جان عزیز

□

بیاموخت آیین شاهنشهان

□

مسند ز سپهر بر ترش باد

□

خمش کن گفت هشیاریت آرد

□

همه چون نقش دیواریم و جنبان می‌شویم آن دم

□

هر بن مویت غمی و ناله کنان است

□

اشارت کرد تا فرمان گزاران

□

همی داردش تا شود چیره دست

□

چشم چون نرگس اگر بر هم زدی

□

ستون بزرگیست آهستگی

□

زو شده پرورده به فردوس درون

□

کز او در آینه ساعت به ساعت

□

ناله خلق از شماست آن شما از کجاست

□

بزن از عشق گردنم بجوی مر مرا مخر

□

دولب هم انگبین هم باده در دست

□

برآمد برین میهمانی دو سال

□

هر که احوال دل غرقه بداند خواجو

□

چنین گفت کز آهنست آن سوار

□

بلا بیش از شمردن دیده جانش

□

چون نیست شوی تمام در می

□

تو از آن روز که زادی هدف نعمت و دادی

□

سراینده همه مرغان به صد لحن

□

من عمل خویش کنم بنده وار

□

چنین گفت موبد که این نیک بخت

□

چشم من تا نمی‌فتد پر اشک

□

بدان تا تواز روم با کام خویش

□

وزان پاسخ قیاس خویش گیریم

□

چو نان خواهان گهی اندر سالی

□

ز درد او دهان تلخست هر دریا که می‌بینی

□

کلوخ و سنگ چه داند بهار جز اثری

□

به پایان شو که من زین بی قراری

□

ورا دید با دیدگان پر ز خون

□

نیمه مست از خیمه بیرون آید و گوید که هی

□

بیامد یکی مرد پیروزبخت

□

گریان به زمین فتاد بی تاب

□

عشق منی و عشق را صورت شکل کی بود

□

سوار عشق شو وز ره میندیش

□

دل خاقانی ازین درد درون پوست بسوخت

□

همه روزم بهر سوئی دل و هوش

□

بدادش از آزادگان ده هزار

□

آدم آخر کو و ذریات کو

□

چنین گفت داننده خواهر بدوی

□

درو سنگی تراشیده چو سندان

□

منم خاک و چو خاکی باد یابد

□

نورها گر چه همه نور حقند

□

بس کن ایرا که شمع این گفتار

□

ز تیر اندازی زنبورک از دور

□

ز هیشوی بشنید گشتاسپ گفت

□

پیش خواجو که نشانش ز عدم می‌دادند

□

همی شاه خوانند بهرام را

□

چو بشنید این سخن فرهاد دل تنگ

□

هرگز نکند ما را عالم به جوال اندر

□

رخت برد و بخت داد آنگه چه بخت

□

دلا، کی آید او در جست و جویت

□

چنان نزدیک تو گشتم ز حد پیش

□

ابا یار خود خیره سر نام خواست

□

صوفی دیگر که بودش هم نفس

□

یکی نامه بنوشت بر پهلوی

□

زبانهاشان چو نوک نیزه در طعن

□

بر چشمه دل گر نه پری خانه حسن است

□

ز شمس تبریز ار چه قرضه ایست وجود

□

گاه یکی نغمه تر می‌نواز

□

خضرا زپی آن نهادمت نام

□

اگر ترک باشد ببرم سرش

□

نعیم روضه‌ی رضوان بذوق آن نرسد

□

بدو گفت هر مزد ای پرخرد

□

کاین طفل مبارک اختر خوب

□

ای جان و جهان چرا چنینی

□

هر حیاتی که ز نان رست همان نان طلبد

□

خاقانی از تحکم شمشیر حادثات

□

بهر دامن که در خواهی زدن چنگ

□

یکی نامه بود از گه باستان

□

دلم از شوق چشم سرمستت

□

سکوبا بدو گفت کای نامدار

□

ز آنجا چو نمود بیشتر جهد

□

در چشم تو ریخت کحل پندار

□

تبریز ز برج تو گر تابد شمس الدین

□

ز هجران خداوند شمس تبریز

□

خار در پا شد چنین دشواریاب

□

بدو گفت گشتاسپ کین غم چراست

□

خواجو اگر عاشقی از همه آزاد باش

□

بدست چپش نامدار ارمنی

□

گوهر پیشین بنه تا کندت میر ده

□

بگو راز مرا تا بازآید

□

منم مستی و اصل من می عشق

□

پا بر سر درویشان از کبر منه یارا

□

رخنه کن ملک سرافکنده به

□

سپهدارشان دیده‌بان برگزید

□

کمترین بنده درگاه تو گفتم خواجوست

□

چو بهرام بشنید زو این سخن

□

صد شبان چون من سپرده گوسفند خود به گرگ

□

ور ز آنک نیایی بکشیمت به سوی خویش

□

رستم و حمزه فکنده تیغ و اسپر پیش او

□

روح را عمریست صابون می‌زنی

□

پرتو دانش زده بر خاک و طین

□

بجنبید گشتاسپ از پیش صف

□

پروانه‌ی روی خویشتن شد

□

یلان سینه و گرد ایزد گشسپ

□

ایها الساقی ادر کأس الحمیا نصفه

□

در رزم تویی فارس بر بام تویی حارس

□

هست صواب صواب گر چه خطایی کند

□

تا که خاقانی بلبل سخن است

□

در دو جهان عیب و هنر بسته‌اند

□

ز آز و فزونی به یکسو شویم

□

صد هزاران پشه در لشگر فتاد

□

چو بندوی دید آن بزد پشت دست

□

چون اولین و آخرین در حشر جمع آید یقین

□

به بد و نیک زمانه نجهد عشق ز خانه

□

هین خمش باش که گنجیست غم یار ولیک

□

که نور من شرح الله صدره شمعیست

□

گوش ما هوشست چون گویا توی

□

گر ایدونک پیروز گردم به جنگ

□

چه خیزد ار بنشانی چو خاک شد خواجو

□

همی‌بود همواره با من درشت

□

تا که بهتان‌ها نهد آن مظلم تاریک دل

□

از غمزه جادواش شمس الحق تبریزی

□

پای به گل بوده‌ام زانک دودل بوده‌ام

□

نگارا روز روز ماست امروز

□

هر دو درین باره نه پسباره‌اید

□

نیایش همی کرد خورشید را

□

ز باد حال تو می‌پرسم و چو می‌بینم

□

چو بهرام برتخت سیمین نشست

□

گه آب نیل صافی را به دشمن خون نمودم من

□

ورا حلمی که خاک آن برنتابد

□

شحنه شد آن دزد من ببست دو دستم

□

مرغ دل تو اگر عاشق این آتشست

□

طفل تا گیرا و تا پویا نبود

□

بگفت این و برساخت در حال کار

□

باغ را رونقی از سرو روان افزودند

□

فرستاد بیدار کارآگهان

□

مست منی و پست من عاشق و می پرست من

□

گلیم موسی و هارون به از مال و زر قارون

□

بعثر ما فی القبور حصل ما فی الصدور

□

دل و دیده بر دست بنهادمی

□

مرگ می‌دیدم گه زادن ز تو

□

کنون کاین سپاه عدو گشت پست

□

در رهش خواجو بب دیده و خون جگر

□

بخراد برزین وشاپور شیر

□

شمعی تو برافروزی شمس الحق تبریزی

□

یکی شه بین تو بس حاضر به جمله روح‌ها ناظر

□

می‌خندد این گردون بر سبلت آن مفتون

□

لطفش همی‌شمارم دل با دم شمرده

□

تا که درین پایه قوی‌دل‌ترست

□

نگردیم یک تن ازین جنگ باز

□

کرا به جان جهان دسترس بود هیهات

□

ای به زلفت هزار دل در بند

□

چو بی‌میلی کند آن خدمت مه

□

در بردن جان‌ها و در آزردن جان‌ها

□

چو عارف را و عاشق را به هر ساعت بود عیدی

□

سر خسروان افسر تاجداران

□

بر در خرگه‌ی سگان ترکمان

□

یکی بود مهتر کتایون به نام

□

حال خواجو ز سر کوی خرابات بپرس

□

ره و رسم بازارگانی چه دانی

□

به طیبت گفتم این نکته مرنجید

□

رو تو در بیمارخانه عاشقی تا بنگری

□

رهی دورست و جان من پیاده

□

شکر از لبان عیسی که بود حیات موتی

□

در مثالی بسته گفتی رای را

□

بدادندش آن نامه‌ی شهریار

□

مفارقت نکنم دیگر از حریم حرم

□

گزیدم صد ره انگشت تحیر چون ز محرومی

□

ای لبانت شکر گیسوانت عنبر

□

همان اقبال و دولت بین که دیدی

□

هله چون دوست به دستی همه جا جای نشستی

□

آن شمع یهودی فش بس زرد و سیه‌دل شد

□

شیشه یک بود و به چشمش دو نمود

□

چو من با تو خرسند باشم به بخت

□

در آرزوی روی تو خواجو چو بیدلان

□

زان ره نبری به در مقصود

□

خرمن گل بود و شد از مرگ شاخ زعفران

□

نه دست من گرفتی عهد کردی

□

من به شهادت نشدم ممن آن شاهد جان

□

عشق را از کس مپرس از عشق پرس

□

روز دیگر وقت دیوان و لقا

□

بفرمود لهراسپ تا مهتران

□

چون خاک درش مقام خواجوست

□

دستباری است اندکی آسان

□

در چهره مخدومی شمس الحق تبریزی

□

وقت لقای یوسفان مست بدند کف بران

□

شمس تبریز تو سلطان همه خوبانی

□

خواجه‌ی رئیس فخر بزرگان روزگار

□

زی پدرش رفت وخبردار کرد

□

گر ایدونک دانی که من کردم این

□

کژ مرو تا چو کمان پی نکنندت خواجو

□

می‌پرستد گوییا او شاه را

□

طاقتم طاق شد ز جفتی خویش

□

به یک ساغر نگردم مست تو ساقی بیشتر گردان

□

می‌بین که چون در می‌دمد در هر گلی در هر دلی

□

بدان طرف که دهان را گشادمی بشکاف

□

آنک بودست امه الهاویه

□

چو لشکر بدیدند گشتاسپ را

□

خواجو گدای درگه ارباب فقر باش

□

دید فرمان تو در خاموشی لعل تو دل

□

شمس الحق تبریزی از دور زمان برتر

□

یا تبریز شمس دین گر چه شدی تو همنشین

□

دهان چو بستی از این سوی آن طرف بگشا

□

کاشکارا چو روز می‌بینی

□

عقل مسیحاست ازو سر مکش

□

ز ارجاسپ سالار گردان چین

□

گر بخفتی یک دم آن بی‌خواب و خور

□

هر که با دشمن نشیند، در ز من

□

این امان هر دو عالم وین پناه هر دو کون

□

چو آبی ساکن و خفته و چون موجی برآشفته

□

چو عنکبوت زدود لعاب اندیشه

□

رو به کتاب تعلم گرد علم فقه گرد

□

چون قلم از باد بد دفتر ز آب

□

کنون اندر آمد میانه زریر

□

خواجو اگر بعین حقیقت نظر کنی

□

نمی‌شد محتشم گر دوست امشب هم زبان من

□

دل آر خسته به خار جفا و گل بستان

□

خامش که زبان همه زیان است

□

روز را منکر مشو لا لا مگو

□

مرغ دل چون واقف اسرار گشت

□

یکدو نفس خوش زن و جانی بگیر

□

ز بهر جهانگیر شاه کیان

□

آن چه می‌بود که تا ساقی از آن می‌پیمود

□

ظلمت تن طی نمودن، بعد از آن

□

ای شاه هر چه مردند رندان سلام کردند

□

نمی‌تانم سخن گفتن به هشیاری خرابم کن

□

بر فرعونان که نیل خون گشت

□

دل چون تنور پر شد که ز سوز چند گوید

□

گرچه ز فرمان تو بگذشته‌ام

□

تو باشی بدین بد مرا دستگیر

□

خواجو از دور زمان آنچه ترا پیش آمد

□

شوم چو محتشم از مقبلان راه خدا

□

در برت آن چنان کشم کز بر و برگ وارهی

□

بشنو ز زبان سبز هر برگ

□

هین خمش دل پنهانست چو رگ زیر زبان

□

بس بی‌خبر است ز اندکی عمر

□

چون به صورت بنگری چشم تو دوست

□

یکی نامور بود قالوس نام

□

من نکردم سوی او آن دم نگاه

□

جمله سعیت، بهر دنیای دنی است

□

گر جام تو بشکستم مستم صنما مستم

□

دیوانه شده شب‌ها آلوده شده لب‌ها

□

امشب شب قدر آمد خامش شو و خدمت کن

□

از بعد ماجرای صفا صوفیان عشق

□

علت عاشق ز علتها جداست

□

کی نامور تاج زرینش داد

□

قلم چو شرح دهد وصف گلستان جمالت

□

برون آتا فشاند محتشم نقد دل و جان را

□

کهربای تو را شوم کاهی

□

همی‌ترسم که تا آن رحمت آید

□

نرگسان مست شمس الدین تبریزی که هست

□

آن را که گرفت عشق تو نیست

□

شاه آن خون از پی شهوت نکرد

□

به کوه سقیلا یکی اژدهاست

□

گر نسیم سحر قطع مسافت نکند

□

صحبت نیکانت ارنبود نصیب

□

چونک راه ایمن شد از داد بهاران آمدند

□

تو صلاح دل و دینی تو در این لطف چنینی

□

بکن توبه ز گفتار ار چه توبه

□

قناعت بین که نرست و سبک رو

□

موی به مویت ز حبش تا طراز

□

بشد آفتاب از جهان ناپدید

□

کاروان گر به سفر می‌رود از منزل دوست

□

زان خط نو خیز بر خیل سلیمان خرد

□

وگر ز کف تو شد ملک و لشکرت بگریخت

□

ساقی درده صلا که چون تو

□

یک حمله دیگر به سلیمان بگراییم

□

برنیاورد کام تا خوردند

□

چون تو همائی شرف کار باش

□

اگر من نخواهم همی باژ روم

□

تاری از زلف تو افتاد به چین وز غیرت

□

همواره دید و تیره نگشت، این چه دیده‌ایست

□

شمس تبریز سخن‌های تو می بخشد چشم

□

زان خنده و زان گفتن و زان شیوه شیرین

□

گر شمس فروشد به غروب او نه فنا شد

□

چون زلیخا ز غم شدم من پیر

□

آنچه بر این مائده خرگهیست

□

شود تا سر بیشه‌ی فاسقون

□

سرنهادیم بر پایت از دست دل

□

چنان به تنگ من از سرخوشی درآمد تنگ

□

این دمی چندی که زد جان تو در سوز و نیاز

□

گریزان شو به علیین دلا یعنی صلاح الدین

□

هین صبوحست بده می که همه مخموریم

□

عطار شد چو مویی بی روی همچو روزت

□

رطل زنان دخل ولایت برند

□

بدو گفت پورا بدین روزگار

□

نیست مردم را نصیبی جز خیال

□

عمرت از پنجه گذشت و یک سجود

□

تو بخور چه بود بخشش هله که دور تو آمد

□

در اقلیم عدم ز آحاد بودی

□

مزن سیلی چنانک گیج گردم

□

معذورم دار اگر بگفتم

□

مست نوازی چو گل بوستان

□

همی کشت هر مهتری بارگی

□

گشت خواجو هدف ناوک عشقش لیکن

□

نیست پر آسان به دعوی محتشم با طبع تو

□

از خانه صنع می پریدم

□

بیا ای جام عشق شمس تبریز

□

همچو هفت استاره یک نور آمدند

□

خاقانیا به ماتم عم خون گری نه اشک

□

گفت به زر کار خود آراستم

□

پرستش بهی برکنم زین جهان

□

تا آن نگار سیمبر در وی وطن سازد مگر

□

یک دمک، بنشست بر بالین من

□

اگر پاکی و ناپاکی مرو زین خانه‌ای زاکی

□

شمس الحق تبریزی از حسن و دلاویزی

□

خامش کن و در خمش تماشا کن

□

بیار رطل گران تا خمش کنم پی آن

□

حادثه چرخ کمین برگشاد

□

که پاسخ کنم جادو ارجاسپ را

□

مکن اندیشه‌ی فردا و قدح نوش امروز

□

عنان همرهی از دست محتشم چو کشید

□

ما وصف دو جنس مرغ گفتیم

□

ای که می‌جویی مثال شمس تبریزی تو هم

□

شیر حق شاه صلاح الدینست

□

کفر است قلاوز ره عشق

□

آتشست این بانگ نای و نیست باد

□

هر دم ز تو زیب و فر از ما دل و جان و سر

□

گر تو برگیری ازین جوهر بسی

□

زان مثلث، هر آنکه زد جامی

□

صد چو هاروت و چو ماروت ز سحرش بسته‌ست

□

اگر با شمس تبریزی نشینی

□

سجده کنم به هر نفس از پی شکر آنک حق

□

چو یک سواره مه را سپر دو نیم شود

□

دین و دل را کل بدو بسپرد خلق

□

بگفتش کور اگر آن را که من دیدم تو می‌دیدی

□

برو خواجو که آواز درائی

□

محتشم نیست در بنی آدم

□

ای ناطقه معربد از گفت سیر گشتم

□

خداوندی شمس الدین تبریز

□

خموش اگر سر گنجینه ضمیرستت

□

بگذر ازین آبگون پلی که فلک راست

□

ناصح دین گشته آن کافر وزیر

□

ز سبو فغان برآمد که ز تف می‌شکستم

□

گفتمش کام دل خسته خواجو لب تست

□

مرحبا،ای طوطی شکر شکن!

□

میوه خامی مقیم شاخ باش

□

اگر خسبی نخسبد جز که چشمت

□

رخسارها چون گل لابد ز گلشنیست

□

حق چو شراب ازلی دردهد

□

گه شده او سبزه و من جوی آب

□

به رکوع سایه منگر به قیام سایه منگر

□

حال خواجو که پریشان تر ازو ممکن نیست

□

آن که ز خاصان او طاقت نازی نداشت

□

نور فلک شمس دین مفخر تبریز ما

□

تو را هر جان همی‌جوید که تا پای تو را بوسد

□

چون گل رویم بیرون با جامه‌های گلگون

□

باغ و راغ و کوه و دشت گوزگانان سربسر

□

چونک تخم نسل را در شوره ریخت

□

بفروز آتشی را که در او نشان بسوزد

□

بخت خواجو همچو چشم مست تو

□

ای مسجد از اسف تو بر اصحاب در ببیند

□

تو گویی این کجا باشد همان جا

□

اگر خواهی که حق گویم به من ده ساغر مردی

□

برون کشندت از این تن چنان که پنبه ز پوست

□

موم و آتش چو گشت همسایه

□

علمهای اهل حس شد پوزبند

□

صفاتت ای مه روشن عجایب خاصیت دارد

□

اسب اگر بر سر خواجو بدواند رسدش

□

توبه چون محتشم از می مدهیدم زینهار

□

گویم کان لطف تو کو بنده خود را تو بجو

□

از این دیگ جهان رفتی چو حلوا

□

اگر عالم شکر گیرد دلش نالان چو نی باشد

□

سپید است دستار لیکن مذهب

□

قابل امر ویی قایل شوی

□

گشتم جمله شهرها نیست شکر مگر تو را

□

سالکان پخته و مردان مرد

□

گرچه گنه تو ز عد بیش است

□

گفتم که ملیحی تو مانا که مسیحی تو

□

این گفته و بسته شد دهانم

□

ای در رخ تو زلزله روز قیامت

□

به یاد بحر مست از وهم کشتی

□

خون روان شد همچو سیل از چپ و راست

□

بهل تا بحر گوید قصه خویش

□

تو در خواب خوش نوشین و من در حسرت خوابی

□

دید که می‌میرم از تغافل چشمش

□

چو مه توبه درآمد مه توبه شکن آمد

□

مخدومی شمس حق تبریز

□

چون بجهی از غضبش دامن حلمش بکشی

□

تا دل عطار عالم کم گرفت

□

آن ز دو گهواره برانگیخته

□

شمس الحق تبریزی پالود مرا هجرت

□

ز لعل او شکری التماس می‌کردم

□

منصب دنیاست، ای صاحب فنون!

□

گر یکی عیبی بگویم قصد من عیب من است

□

به تأویلات تو او درنگنجد

□

دل خسان چو بسوزد چه بوی بد آید

□

که اگر بتان چنین‌اند ز شه تو خوشه چینند

□

چون گذشت آن مجلس و خوان کرم

□

از تبریز و شمس دین رمز و کنایت است این

□

مبر آبم اگر گشتم چو ماهی صید این دریا

□

جهان ز فتنه‌ی چشمت پرست ز انخم زلف

□

به غیر آن جلال و عز که او دیگر نشد هرگز

□

شمس تبریزی تناقض چیست در احوال دل

□

تا چند رمز گویی رمزت تحیر آرد

□

در درس دعوت از پی هارونی درش

□

آن امیران در شفاعت آمدند

□

برون از خطه چرخ کبودش

□

مدتی شد که ز دل نام و نشان نشنیدم

□

خوشتر شوی بفضل زلعلی که در زمی است

□

فلک را تا نگوید امر ما بس

□

جانی چو تو باشد این جهان را

□

از جفاها یاد ماور ای حریف باوفا

□

بنه نامم غلام دردنوشان

□

تا که عجز خود بینیم اندر آن

□

ز هر قطره یکی جانی همی‌رست

□

رفتی و بجان آمدم از درد دل ریش

□

که در اندیشه‌ی این بود که از جیب غرور

□

چو دانه‌ای که بمیرد هزار خوشه شود

□

تهمت دزد برنهم هر کی دهد نشان تو

□

ساقیا تو جمله را یک رنگ کن

□

زین عجب تر کار نبود در جهان

□

محتشمی درد سری می‌پذیر

□

زیرا که یکی نیمم نی بود شکر گشتم

□

خواجو چنین که اشک تو بینم ز تاب مهر

□

ای بسا بدطینت و نیکوخصال

□

چونک شکارش نشوم خواجه یقین دان که سگم

□

ز پلیدی و ز خونی تو کنی صورت شخصی

□

چو من خود را نمی‌یابم سخن را از کجا یابم

□

شکسته قرن نگر صد هزار ذوالقرنین

□

منبع حکمت شود حکمت‌طلب

□

گر نام سفر گویم بشکن تو دهانم را

□

خاک کرمان باز خواجو را بدین جانب فکند

□

به غیر دیدنش از طاقتم ازو نگذاشت

□

حکم به هم درشکست هست قضا در خطر

□

تو برهان را چه خواهی کرد که غرق عالم حسی

□

ور سواره سوی میدان آیی

□

شحنه‌ی شرع است منشور بقاش

□

گرچه یکی کرم بریش گرست

□

آن کسی را باش کو در گاه رنج و خرمی

□

چون ز لعلت سخن کند خواجو

□

تو در این اوطان، غریبی ای پسر!

□

ور فقیری کوس تم الفقر فهو الله بزن

□

چرا بستی تو خواب من برای نیکویی کردن

□

آن میر مه رو را بگو وان چشم جادو را بگو

□

آهوی چشم خونی آن شیر یوسفان

□

ریخته رنجور یکی طاس خون

□

شمس تبریزی فروکن سر از این قصر بلند

□

نه بحالم نظری می‌کنی ای نرگس چشم

□

از بهر خود کردن به مهر آزار خود چندین مده

□

بکشان تو گوش شیران چو شتر قطارشان کن

□

تو اندر باغ‌ها دیدی که گیرد

□

بدران پرده‌ها را زانک عاشق

□

آسمان می‌کند زمین بوست

□

جان دریغم نیست از عیسی ولیک

□

گهی زانوت بربندم چو اشتر تا فروخسپی

□

بحقیقت نه مجازست بمعنی دیدن

□

گرد خانه، کتابهای سره

□

عارفانی که نهانند در آن قلزم نور

□

بگیر این بو و می‌رو تا خرابات

□

ساقی جان بیا که دل بی‌تو شدست مشتغل

□

خانه خود بازرود هر یکی

□

کم نخواهد گشت دریا زین کرم

□

ای باز کلاه از سر و روی تو برون شد

□

خادمه‌ی پرده‌سرا عود سوز

□

مرنجان محتشم را کو سگ توست

□

چو مغز روح از آن باده‌ها به جوش آید

□

پیش تو است این دم او می‌نبری ز یار بو

□

سیمرغ هوای ما ز قاف آید

□

ولیکن به نه شهر اگر خانه سازی

□

اسپ خود را یاوه داند وز ستیز

□

مغفل وار پنداری تو عاشق را ولیکن او

□

تااز آن حکمت نگردی فرد تو

□

تو قدر من نشناسی، مرا به کم مفروش

□

تن را تو مشتی کاه دان در زیر او دریای جان

□

گاه گدای راه را همت شاه می‌دهی

□

آن کو مثل هدهد بی‌تاج نبد هرگز

□

خیال دوست بیاورد سوی من جامی

□

گردن عقل از هنر آزاد نیست

□

پرسید یکی که عاشقی چیست

□

خواجو اگرت سر برود در سر این کار

□

دو روزی گر ز هجرم غنچه‌سان دلتنگ کرد آن گل

□

لاف زدم که هست او همدم و یار غار من

□

چو خاتونان مصری ای شفق تو

□

نک طوطیان عشق گشادند پر و بال

□

دل چه باشد کجا امیر بود

□

ما همه شیران ولی شیر علم

□

در رنگ رخم عشقش چون عکس جمالش دید

□

ای حریفان بشتابید که مسکین خواجو

□

منم که صبح من از شام هجر تیره‌تر است

□

نور چشم عاشقان آخر تویی

□

به پیر هندوی بگذشت لطفش

□

نه چنان گوهر مرده که نداند گهر خود

□

شمس الحق تبریزی در آینه صافت

□

شه طبیبان جمع کرد از چپ و راست

□

همه خلق در کشاکش تو خراب و مست و دلخوش

□

خواجو ز سفر عزم وطن کرد ولیکن

□

در بحر هوس کشتی ما محتشم از عشق

□

گفتم منم در دام تو چون گم شوم بی‌جام تو

□

به صد دستان به کار توست این باد

□

به ترازو کم از آنیم که مه با ما نیست

□

رفت قنینه در فواق، از چه ز امتلای خون

□

مستهان و خوار گشتند از فتن

□

فزایش از کجا باشد بهارا چون نمی‌باری

□

گر باستی، همچو سنگ افسرده‌ای

□

دار عقبی، کان ز دنیا برتر است

□

گفتم اندر زبان چو درنامد

□

ای روح چه می‌ترسی روحی نه تن و نفسی

□

به جان جمله جان‌ها که هر کش آن جان نیست

□

کرد پی دزدی انبان ترک

□

بدگمانی کردن و حرص‌آوری

□

این وهم من است شرح تو نیست

□

ز من چه دید که هردم که آید از کویت

□

بسوخت محتشم اول که از سپاه فراق

□

حاصل تو ز من دل برنکنی

□

دامن دانش گرفته زیر دندان‌ها ولیک

□

چونک از طفلی برون شد چشم دانش برگشاد

□

چون رخ معشوق را نه شبه و نه مثل است

□

دوزخ گوگرد شد این تیره دشت

□

تو جویایی و ناجویا چو مقناطیس ای مولا

□

چون نماندت هیچ، مندیش از کفن

□

خوردن مال شهان، با زرق و شید

□

صلا که فاتحه قفل‌های بسته منم

□

که آب زندگانی گفت ما را

□

بی دولت مخدومی شمس الحق تبریز

□

سر کتیم لفظه سیف جسیم لحظه

□

در طبق مجمر مجلس فروز

□

چه اندیشه که می‌کردی و ناگاه

□

اگر صاحبدلی خواجو چه نالی

□

چون محتشم بسی ز ندامت بسر زدم

□

چون ز جست و جوی دل نومید گشتم آمدم

□

دست که یافت مشربی ماند ز حرص و مکسبی

□

خود او پیدا و پنهانست جهان نقش است و او جانست

□

پی گم کنان سی شب دوان، از چشم قرایان نهان

□

پیشتر از خواندن آن دیو رای

□

وز رخ یوسفانه‌اش عقل شدی ز خانه‌اش

□

ندانم آنکه ز چشمت نمی‌رود خواجو

□

گفت عابد: کیستی، احوال چیست؟

□

گر بشد انگشتری انگشت او انگشتری است

□

تو بر این شمع چه گردی چو از آن شهد بخوردی

□

دخترانم چو شکر سرتاسر شیرینند

□

مرا چو مست کنی آنگهی تماشا کن

□

جز من و تو هر که در این طاعتند

□

چو فرشتگان گردون به تو تشنه‌اند و عاشق

□

ننوشت ماجرای دل و دیده‌ام دبیر

□

پای گریز محتشم از دور بسته است

□

از رخ آن یوسف شد قعر چاه

□

قلم آن جا نهد دستش که کم بیند در او حرفی

□

خورشید به هر برجی مسعود و بهی باشد

□

ما را ره کشمیر همی‌آرزو آید

□

صحبت گیتی که تمنا کند

□

نگنجد در خرد وصفش که او را جمع ضدین است

□

چنین که مرغ دلم در غمش هوا بگرفت

□

بگذشت مه و سال وین عجب نیست

□

هزار شیشه شکستند و روزه شان نشکست

□

تن را تو مبر سوی شمس الحق تبریزی

□

چنان گریزد از تو که گر نویسی نقشش

□

چاهش خوش و زندانش وان ساقی و مستانش

□

بد محالی جست کو دنیا بجست

□

ای سوسن صدزبان فروخوان

□

چون ز خویش و آشنا بیگانه شد باشد غریب

□

رخش تا یافت تغییر از نگاهم هرکه در مجلس

□

تو را که دزد گرفتم سپردمت به عوان

□

که خورشیدش لقب تاش است شمس الدین تبریزی

□

خار عالم در ره عاشق نهاد

□

چند کنی زینهار بر در ایام

□

پیر چو زان روضه مینو گذشت

□

مددی که نیم مستم بده آن قدح به دستم

□

از وجودم خود نکردم هیچ سود

□

خانه‌ی دل ما را از کرم، عمارت کن!

□

از یکی دستان او خورشید و مه را خفته کن

□

مست آنچ کند در می از می‌بود آن به روی

□

شاد آن دل روشنی که بیند

□

اجزای زمین را بین بر روی زمین رقصان

□

هر یکی را کرد او یک‌یک عزیز

□

آن ساغر پنهانی خواهم که بگردانی

□

وانکس که چو خواجو بخرد موی شکافد

□

نطق که شمع لگن زندگی است

□

من خمش کردم و در جوی تو افکندم خویش

□

شراب عشق جوشانتر شرابی است

□

زیرا گل سعادت بی‌روی تو نروید

□

دندان تو گرچه آب دندانست

□

دست من بشکسته بودی آن زمان

□

خمش کن ای دل دریا از این جوش و کف اندازی

□

آن ختائی بچه چون از برخواجو برمید

□

خانه‌ی جان هرچه توانی بساز

□

تن ما دو قطره خون بد که نظیف و آدمی شد

□

چو او آب است و تو جویی چرا خود را نمی‌جویی

□

چه داند لطف زهره زهره رفته

□

بگو القاب شمس الدین تبریز

□

بیل نداری گل صحرا مخار

□

ماییم ز عشق شمس تبریز

□

دلم جز روی و موی گلعذاران

□

شد سر گران ز گلشن خاکم روان بلی

□

آمد به تو آوازم واقف شدی از رازم

□

تا هست از او به یاد نارند

□

چشم آلوده مکن از خد و خال

□

چون مه کاست شب از شب بترم پیش شما

□

بیش رو آهستگیی پیشه کن

□

خامش کردم بکن تو شاهی

□

گر تفاوت باشدت از دست شاه

□

صبح چون شد، زان مقام دلپذیر

□

تا جان باسعادت غلطان همی‌رود

□

بر بام نشسته پادشاهی

□

در غزلم جبر و قدر هست از این دو بگذر

□

باقی غزل مگو که حیفست

□

صد هزاران دفتر اشعار بود

□

پاکی چشمت نباشد جز شه تبریزیان

□

گدای کوی تو بودن ز ملک روی زمین به

□

دشتی که سازد محتشم گرم از سموم آه خود

□

بجو باده گلگون از آن دلبر موزون

□

اندیشه مکن الا از خالق اندیشه

□

ملکانید و ملک زاده ز آغاز و سرشت

□

مرا از جان گریز است ار بگویم

□

هردم از این باغ بری میرسد

□

رخ بر رخ ما نهاد آن شه

□

گر بسوزی همچو خاکستر مرا

□

ظاهر و باطن، یکی باید، یکی

□

نیست در عالم ز هجران تلختر

□

اگرت بیند آتش همگی آب شود خوش

□

ز لوح عشق نبشتیم این غزل‌ها را

□

گر نصیبی به من دهی گویم

□

موش تا انبار ما حفره زدست

□

تا که نثار کرده‌ای از گل وصل بر سرم

□

آه از دل خواجو که کسی در غم هجرش

□

من و مشق سکون اندر پس زانوی غم زین پس

□

صخره موسی گر از او چشمه روان گشت چو جو

□

چو سوسن صد زبان داری زبان درکش از این زاری

□

هله خاموش که بی‌گفت از این می همگان را

□

زانکه ز شادیی که او دور فتاد اگر رسد

□

گفت ای شه مژده حاجاتت رواست

□

مزن پهلو به آن نوری که مانی تا ابد کوری

□

رحمتی کن که ز شور شکرت خواجو را

□

گفت با او رندکی، کای نیک زن

□

آن زمانی که نام تو شنوم

□

بگریز به نور شمس تبریز

□

مه از پی چوگان تو خود را چو گویی ساخته

□

چو دیدم کاس و طاس او شدستم

□

کاین ده ویران بگذاری به ما

□

ای یوسف عشق رو نمودی

□

باد صبح از من خاکی اگرش گردی نیست

□

نهادم محتشم بنیاد صبر اما چه دانستم

□

مرگ آینه‌ست و حسنت در آینه درآمد

□

تخضر بمائها غصون

□

جان چه کار آید اگر پیش تو قربان نشود

□

که بداند که دور از رویت

□

از کف این خاک به افسونگری

□

همه جان در شکر دارند از وصل

□

بنشان شمع جگر سوخته را گر چه کسی

□

تا نزند راهروی را بپای

□

سحر کرده‌ست تو را دیو همی‌خوان قل اعوذ

□

چنین بودی در اشکمگاه دنیا

□

چو در کشتی نوحی مست خفته

□

جسم خاک از شمس تبریزی چو کلی کیمیاست

□

بر منادی‌گاه کن این کار تو

□

در باغ صفا زیر درختی به نگاری

□

وه که خواجو بگه نطق چه شیرین سخنست

□

داد دقت داده تا آورده جنبش در قلم

□

آتش در آب گشته نهان وقت جوش آب

□

تو که یوسف زمانی چه میان هندوانی

□

زنده شدند بار دگر کشتگان دی

□

زلف توراست از در دربند تا ختن

□

به که بجوید دل پرهیزناک

□

خاموش ثنا و لابه کم کن

□

هر دمی روی از من مسکین بتابی از چه روی

□

جستیم هزار گونه تدبیر

□

به سماع و طوی بنشین به میان کوی بنشین

□

به برج عاشقان شه میان صادقان ره

□

خنک کسی که چو بو برد بوی او را برد

□

یا لمع المشرق مثلک لم یخلق

□

خازن کوهند مگو رازشان

□

خوش بود ظاهر شدن بر دشمنان بر تخت ملک

□

در صومعه چون خواجو تا چند فرود آیم

□

خوابم گرفت محتشم از گفته‌های تو

□

بس که مرا دام شعر از دغلی بند کرد

□

ای آحادی الوف را باش

□

منم مصر و شکرخانه چو یوسف در برم گیرم

□

گفتم که ز من جان بستان یک شکرم ده

□

جنبش این مهد که محراب تست

□

کاین غمزه مست خونی تو

□

همچو خواجو کس نمی‌بینم که او

□

ور بود مقصود تو ای حق پرست

□

گفتا ویران مقام گنج است

□

ای عاجز خویش رو به تبریز

□

جانب تبریز در شمس حقم دیده‌اند

□

خورشید ما مقیم حمل در بهار جان

□

هر کجا آب روان سبزه بود

□

حسن شمس الدین تبریزی برافکندی نقاب

□

صبا گر بگذری روزی بکویش

□

هست آن سوار از تو عنان تاب محتشم

□

گر غران و ملحدان مر آب و نان را می خورند

□

در آینه شمس حق و دین شه تبریز

□

چو آبی را بجنبانی میان نور عکس او

□

تا کی ای عطار از خارا دلی

□

خلق پنهان زشتشان و خوبشان

□

نفسی روی به مغرب نفسی روی به مشرق

□

چون نبیند بر تو زخم چوب هیچ

□

این جویبار خرد که می‌بینی

□

باده ده و نهان بده از ره عقل و جان بده

□

مثل قراضه جویان شب و روز خاک بیزی

□

ای هوشمند گوشی کو را کشید دستش

□

شمس تبریز مرا عشق تو سرمست کند

□

چونک عمر اندر ره خشکی گذشت

□

چو شنیدم این بگفتم تو عجبتری و یا او

□

نتواند که ز هجر تو ننالد خواجو

□

محتشم حرص تو ظاهر شده در دیدن او

□

بگیر ای شیرزاده خوی شیران

□

مه و مهر یار ما شد به امید تو خدا شد

□

سبزه دمیده ز آب بر دل و جان خراب

□

بس مرده که زنده کرد در حال

□

همت از آنجا که نظر کرده بود

□

سر خنبی که ببستی به کرم بازگشایی

□

بچشم کرم سوی خواجو نگر

□

از بهر فریب خلق، دامی است

□

از خری بود آن نبد ز خرد

□

دیده در وقتی که شد حیران و دنگ

□

از خوبی آن قرار جان‌ها

□

رفیق گشته دو چشمش میان خوف و رجا

□

بر تو جوان گونه پیری چراست

□

زین دکان رفتن چه کانشان رو نمود

□

صبر در کرمان بسی کردیم خواجو وز وطن

□

درین ره محتشم گر نقد قلبی رفته از دستم

□

بی‌حضورت سماع نیست حلال

□

جان گرگان و سگان هر یک جداست

□

دلم به خشم نظر می‌کند که کوته کن هین

□

هزار بازی شیرین سپهر بازیگر

□

آن مگس نبود کش این عبرت بود

□

آن یکی گفت ار چنانست آن ندید

□

گرچه بگسسته‌ئی دل از خواجو

□

طبع را افسردگی بخشد مدام

□

شمس الحق تبریزی هر کس که ز تو پرسد

□

جسم او هم‌چون چراغی بر زمین

□

آتش عشق و جنون چون بزند بر ناموس

□

مگو چنین تو چه دانی بلادریست نهان

□

وان دو سه تن کرده ز بیم و امید

□

ای که عقلت بر عطارد دق کند

□

عقل باور نکند کان شه خوبان خواجو

□

چو شدی به غیر یاران همه رازهای پنهان

□

بگیر ملک دو عالم که مالک الملکیم

□

کی ازین جا بوی خلد آید ترا

□

غم‌هاش همه شادی بندش همه آزادی

□

خسرو گیتی مسعود که مسعود شود

□

با سلیمان یک بیک وا می‌نمود

□

تا کنون از بهر یک گاو این لعین

□

کرد رندی مست از یک دردیش

□

لقمه کید از طریق مشتبه

□

چو تویی شادی و عیدم چه نکوبخت و سعیدم

□

چون ز چشم خویش و خلقان دور شد

□

در میان مجرم و حق چون رسول

□

از بند و ز غرقه بازرستند

□

صابریی کان نه به او بود کرد

□

سوی کثبان آمدند آن طالبان

□

باز خواجو که مرا کوفته خاطر می‌داشت

□

ابرست در تراوش و صبح است در طلوع

□

گر غلام شمس تبریزی شدی

□

در ثنای او یکی شعری دراز

□

بنگر که ز گلزار چه گلزار بخندید

□

ز فیض نقطه‌ی نام تو همچو دریایی

□

شد نیاز طالبان ار بنگری

□

چون زمین وچون جنین خون‌خواره‌ام

□

چون بخندیدی لبش، آب حیات

□

الهی الهی، به مهدی هادی

□

میر مست و خواجه مست و روح مست و جسم مست

□

گر نبودی عکس آن سرو سرور

□

تو گاو فربه حرصت به روزه قربان کن

□

سادگی را ببرد گر چه سخن نقش خوشست

□

صد سبو را بشکند یکپاره سنگ

□

کارد از اشتاب کردی زیر خاک

□

چو انفاس عبیر افشان خواجو

□

محتشم بس که در آن کوی به پهلو گردید

□

تو ماه آسمانی و ما شبیم تاری

□

وین بشر هم ز امتحان قسمت شدند

□

ور ز خوان کرم و نعمت تو

□

بی یاد تو عطار اگر جان به لب آرد

□

پشه‌ای نمرود را با نیم پر

□

گر چنین بودی گدایان ضریر

□

جهان اگر چه مرا برقرار خود نگذاشت

□

کاین بنده‌ی مجرم عاصی را

□

خرمن من گر بسوخت باک ندارم خوشم

□

ما رمیت اذ رمیت ابتلاست

□

این مجابات مجیر است در آن قطعه که گفت

□

سفر سفر چو چنان یار غار در سفرست

□

روز دگر نیکترش آزمود

□

دیده‌ها را گرد او روشن کند

□

جان بشکرانه ده ایدل که کنون خواجو را

□

به بزم وصل قدم چون نهم که عصمت او

□

جامی که تفش می زند بر آسمان بی‌سند

□

گر تن سیمین‌تنان کردت شکار

□

همه دامن تو گیرد دل و این قدر نداند

□

گر من چون مور را دست به مویت رسید

□

روزی از این مصر زلیخا پناه

□

دوزخست آن خانه کان بی روزنست

□

بر تو بفروشد جهان پیچ‌پیچ

□

چرخ بر گرد تو دانی که چسان می‌گردد

□

سرو چه ماند به خسی زر به چه ماند به مسی

□

گفت دیگر بر گذشته غم مخور

□

آب ماییم به هر جا که بگردد چرخی

□

چه عجب گر ز مستیت خرف و سرگران شوم

□

ای شده اندر سفر با صد رضا

□

انبیا گفتند در دل علتیست

□

با تو همراهم و ز غیر ملول

□

در جهانگیر بست حسنت بی‌امان گوئی که هست

□

لباس فکرت و اندیشه‌ها برون انداز

□

هم‌چنان مرد و شکم بالا فکند

□

در عشق پدید شد سپاهی

□

ز گمرهی به ره آیم چو باز پردازم

□

کوه به آهستگی آمد به جای

□

گر بگویی تا ندانم من کیم

□

دست‌گیری نیست کار تو، برو

□

چون بهائی، صدهزاران درد دارم جانگداز

□

چو بنده شمس تبریزی نباشد

□

هم‌چنانک آن شخص از نقصان کشت

□

این غزل کوتاه کردم باقی این در دل است

□

سیمرغ جان و مفخر تبریز شمس دین

□

قالب این خشت در آتش فکن

□

مرغ را اندر قفص زان سبزه‌زار

□

زبور عشق تو خواجو برآن ادا خواند

□

اگر نه جاذبه‌ی عاشقی بدی که رساندی

□

مرا و قوم مرا عاقبت شود محمود

□

گر نبودی حبس دنیا را مناص

□

القاب صلاح الدین بر لوح چو پیدا شد

□

دیدیم که ما نه ز آب و خاکیم

□

چونکه تو برخیزی ازین کارگاه

□

می‌نبینی غیر این لیک ای تو ننگ

□

من نبردم بوی و این حسرت مرا

□

سنبل و گل، بهر روییدن دمید

□

چونک خیال خوب او خانه گرفت در دلت

□

شمع نه تا پیشوای خود کند

□

آن رایت سرخ کز نهیبش

□

مو نباشد عکس مو باشد در آب

□

رو که توئی شیفته روزگار

□

تا رهاند پاش را از زخم مار

□

گوش کن نغمه خواجو که شکر می‌شکند

□

محتشم رسوا شد از عشق و سری بیرون نکرد

□

چشم خود را شسته عارف بیست سال

□

این تمنی هم ز بی‌عقلی اوست

□

در عشق دو عالم را من زیر و زبر کردم

□

گاه گفتی بیا و رود بزن

□

عروس مرا پیش پیکر شناس

□

صد هزاران شهر را خشم شهان

□

خط زرنگاریت بر صفحه‌ی ماه

□

چون تصور کردش آنکو المعی است

□

چشم شدی غیب بین گر نظر شمس دین

□

دیگ را گر باز ماند امشب دهن

□

چون موسی رخ زردش توبه مکن از دردش

□

رهید از بند شحنه حرص و آزی

□

برانداختی کردم از رای چست

□

موش کی ترسد ز شیران مصاف

□

ترک این راه کن که نبود راست

□

حاجیان خلوت دل با خیال او مرا

□

ابر چون دید که در زیر تتق خوبانند

□

عقل چون شحنه‌ست چون سلطان رسید

□

آن آهوی مفتونش چون تازه شود خونش

□

عطار از غم تو زحمت کشید عمری

□

عقل شده شیفته روی تو

□

کرد فضل عشق انسان را فضول

□

جان فشانان که چو شمع از سر سر برخیزند

□

جان پرستاری تن کرد همی

□

شکار درک نیم من ورای ادارکم

□

هر که با دشمن نشیند در زمن

□

تا عشق زید زیند ایشان

□

عقل رباست و دلربا در تبریز شمس دین

□

گام به گام او چو تحرک نمود

□

آن شه شطرنج دل را مات کرد

□

گاهی ز ماه نو کند ابروی زال زر

□

بس است این صله نظم محتشم که رسید

□

شمس تبریزی به عشقت هر کی او پستی گزید

□

جان پاکان طلب طلب و جوق جوق

□

سالی دو عید کردن کار عوام باشد

□

عطار اگرچه یافت به عین یقین تورا

□

چرخ ز شیران چنین بیشه‌ای

□

عقل ازین غالب شدن کی گشت شاد

□

چشم خواجو بین که گوید هردم از دریا دلی

□

ترک ما، برعکس باشد کار او

□

بیار باده خامی که خالی است وطن

□

گور چه از صید غیر دوست دور

□

ببین آن‌ها که سیمین بر گزیدند

□

تو رستم دل و جانی و سرور مردان

□

یکی بخش از او آتش روشن است

□

دستهای مصطفی بر رو نهاد

□

گو برو آرام چو کام دل خواجو

□

خواهی که دامنت رهد از چنگ محتشم

□

شمس تبریزی مرا دوش همی‌گفت خموش

□

لیس من مستقذر مستنقه

□

نهیم دست دهان بر که نازکست معانی

□

وین ملک که گشت ملک عطار

□

بر همه شاهان ز پی این جمال

□

اولیا را خواب ملکست ای فلان

□

خواجو ز پا درآمد و هیچش بدست نیست

□

آنچه می‌گویم، همه تقریب دان

□

کفر من است و دین من دیده نوربین من

□

مرغ جبری را زبان جبر گو

□

بانگ انانستعین ما شنید

□

کرده دکان‌ها همه حلواییان

□

دید از آن مایه که در همتست

□

ور منجم گویدت کامروز هیچ

□

خواجو چو کرده‌ئی سبق خون دل روان

□

بسوز محتشم از آفتاب نقد و بساز

□

از دولت دیدار تو وز نعمت بسیار تو

□

قهر او را ضد لطفش کم شمر

□

اگر با نقش گرمابه شود یک لحظه همخوابه

□

بسا آتش که چون اینجا رسیدست

□

خواجه مساح و مسیحش غلام

□

وای کو گستاخ پایی می‌نهد

□

هرکه چون خواجو صف آرای سپاه بیخودیست

□

پیر گفتش: کای جوان نامدار

□

پنهان ز همه عالم گرمابه زده هر دم

□

که نمی‌ماند به ما گرچه ز ماست

□

زنگی شب ببرد چو طرار عقل ما

□

چون که در جان منی شسته به چشمان منی

□

این چه زبان وین چه زبان را نیست

□

ای بسا معشوق کاید ناشناخت

□

بدین طبقچه‌ی سیم این دو قرص عالمتاب

□

تا چند محتشم بود ای شاه محتشم

□

گر اژدهاست بر ره عشقی است چون زمرد

□

هر زمرد را نماید گندنا

□

شهر تبریز ار خبر داری بگو آن عهد را

□

عاقبت چون شمع رویش شعله زد

□

دیگر جا که پنهان نبود از خرد

□

الصلا ای لطف‌بینان افرحوا

□

پاک کن از آه صحن جان من

□

یا مغنی قم فان العمر ضاع

□

گر همی‌خواهی که جبریلت شود بنده برو

□

گر بگویم از جمادات جهان

□

آن یکی خاکی که چون مهتاب بر وی تافتیم

□

در موسم عجوز چو در باغ جان روی

□

چو گوهر نهادست و گوهر نژاد

□

خلق هم اندر ملامت آمدند

□

فراق نامه خواجو کسی که برخواند

□

وصال اگر طلبد محتشم بس این که بر آن کو

□

کو آن فضولی‌های تو کو آن ملولی‌های تو

□

حرف درویشان و نکته‌ی عارفان

□

تا نعره عاشقان برآید

□

گر گدایی را رسد بویی ازین

□

آری از آنجا که دل سنگ بود

□

مر مرا محروم کردن زین مراد

□

هرک در دریای وحدت گم نشد

□

طوبی لفقیر رافقهم

□

چو لونالون می داند شکنجه کردن آن قاهر

□

مال و منصب ناکسی که آرد به دست

□

چون در ماجرا زنم خانه شرع وا شود

□

بس کن و پرده دگر زن تا نگردد کس ملول

□

شهی که آنچه در دور ایام اوست

□

بارها در دام حرص افتاده‌ای

□

گهی کز آتش دل آه می‌زند خواجو

□

محتشم پیک نظر گرنه سبک پاست چرا

□

جز عشق خداوندی شمس الحق تبریز

□

پس همی منگید با خود زیر لب

□

آن رشته نور غیب باقیست

□

نفس، گرگ بد رگ است و سگ پرست

□

ز لطفی که سر جوش آنجمله بود

□

عاقلان اشکسته‌اش از اضطرار

□

خواجو ار درظلمت شب باده نوشد گو بنوش

□

از ناله‌ی نی قصه‌ای فراگیر

□

خاموش کن که دوست مجیب است بی‌سال

□

این جهان و اهل او بی‌حاصل‌اند

□

به چه روز وصل دلبر همه خاک می‌شود زر

□

شاخی که میوه داشت همی‌نازد از نشاط

□

به بالای دودی چنین هولناک

□

هین برو کوتاه کن این قیل و قال

□

خواجو که درین واقعه بیچاره فرو ماند

□

مس بود اکسیر را قابل نه آهن محتشم

□

گرفت خواب گریبان تو بپر سوی غیب

□

آن مقلد چون نداند جز دلیل

□

ای مانده زیر شش جهت هم غم بخور هم غم مخور

□

راست ناید نام و ننگ و عاشقی

□

ز تری یکی نیمه جنبش پذیر

□

او ز خشم آمد گریبانش گرفت

□

موج خون دل فرهاد چو می‌زد بر کوه

□

وز سی به چهل، چو شدی واصل

□

الفاظ خاموشان تو بشنوده بی‌هوشان تو

□

هین بیا این سو بر آوازم شتاب

□

سر مکش از چنین سری کید تاج از آن سرش

□

گرفته طبله حلوا و بنده را جویان

□

رفتی اگر نامدی آرام تو

□

باز بانگی بر زند بر تو ز مکر

□

میان اهل طریقت نماز جایز نیست

□

دو چشم محتشم آماجگاه تیر پی در پی

□

چو شمس الدین جان آمد ز تبریز

□

خضر وقتی غوث هر کشتی توی

□

رخ و سیمای تو زان رونق و نوری گیرد

□

در وصف تو فرید که از چاکران توست

□

دگرگونه دیدم در آن سبز باغ

□

ما همه کوران اصلی بوده‌ایم

□

شاه را خدمت نکرد این جایگاه

□

تا کی ز شفاش، شفا طلبی

□

گر تو میر اجلی از اجل آموز کنون

□

گرد جو و گرد آب و بانگ آب

□

زندانی مرگند همه خلق یقین دان

□

ستایشت به حقیقت ستایش خویش است

□

خانه غولند بپردازشان

□

آنک معصوم آمد و پاک از غلط

□

تا در عقب پیر خرابات نرفتم

□

ملک سخن که تیز زبانان گذاشتند

□

ای خضر راستین گوهر دریاست این

□

چون درو آثار مستی شد پدید

□

عرضه گری رها کن ای خواجه خویش لا کن

□

هزار بار به نامرده طوطی جانت

□

بفرمود تا فیلسوفان همه

□

عشق پنهان کرده بود او را اسیر

□

چو بر درت گذرم گوئیم که خواجو باز

□

الهی به سجاد، آن معدن علم

□

گفتم صلای ماجرا ما را نمی‌پرسی چرا

□

ای مسافر با مسافر رای زن

□

خاک دهان خشک را رعد بشارت دهد

□

آسیا آب را چو منتظر است

□

چو گشت آن سه دوری ز مرکز عیان

□

ای دل ترسنده از نار و عذاب

□

نام جگر سوختگان چیست ننگ

□

دمی بر محتشم پیما می دیدار ای ساقی

□

ما که باشیم که گوییم مکن

□

گر بگویند این لقبها در مدیح

□

زانشان ز فلک گسیل کردند

□

گر نبودی راه از من در حجاب

□

چنین زد مثل مرد گوهر شناس

□

آدمی را اندک اندک آن همام

□

چون بنوک خامه خواجو شرح مشتاقی دهد

□

نور عقلانی، فزون از شمس دان

□

آنچ داده‌ست شمس تبریزی

□

گر زر و گر خاک ما را بردنیست

□

جان و دل هر دو فدای شکرستان تو باد

□

چشم گشا شش جهت شعشعه نور بین

□

نگارنده دانم که هست از درون

□

گفت تیری جست از شست ای پسر

□

بگذر از خویش که بی قطع مسالک خواجو

□

محتشم بینی ار غزال مرا

□

رو به میان روشنی چند تتار و ارمنی

□

گفتش ای فرزند تو انده مدار

□

روح ریحی می‌ستاند راح روحی می‌دهد

□

طالب آن باشد که جانش هر نفس

□

کسی را که خواند خرد کارساز

□

اسپ را بفروخت و جست او از زیان

□

خواجو اگرش تیغ زنی روی نپیچد

□

امتیاز آدمی از گاو و خر

□

بصر در دیده بفزاید اگر در دیده ره یابد

□

گر پدید آید به دعوی زینهار

□

چرب و شیرین ده ز حکمت روح را

□

میوه تلخ و ترش خام طمع بود ولی

□

که شاها درین چاه تمثال پوش

□

دست کی جنبد به ایثار و عمل

□

چو از میان تو یک موی در کنار نبینم

□

رقیب بار سکون بر در تو گو بگشا

□

ای مایه هر گفت و گو ای دشمن و ای دوست رو

□

هست این بالا مقام مصطفی

□

یا رب ار صبر نیابد ز تو دل ز آتش عشق

□

تن زن ای عطار و جان پروانه وار

□

نیرزد به خاک سر کوی او

□

پایشان از همدگر چون باز کرد

□

در رهت خواجو بتلخی جان شیرین داد و رفت

□

غیر ممکن، کی ز ممکن کرد فرق

□

چون عقیق یمنی لب دلبر خندید

□

در سه روزه ره بدین احوالها

□

از صفات باخودی بیرون شوید ای عاشقان

□

همه را آب عشق بر جگر است

□

تو امروز بر خلق فرماندهی

□

یا چو چشمه‌ی سوزنی راهم بدی

□

خواجو که می‌آید که جان قربان راهش می‌شود

□

فضای دیده پرخون محتشم ز خیالت

□

منکر ز برای چشم زخمت

□

دید جانداران پنهان هم‌چو جان

□

غم مرد و گریه رفت بقای من و تو باد

□

خام گفتی سخن، ولیکن تو

□

به سیلاب در گنج پرداختن

□

زانک عادت کرده بود آن پاک‌جیب

□

خواجو از جان خسته دل برداشت

□

هندوی نفس راست غل دو شاخ

□

اندر این شب می‌نماید صورتی

□

بانگ گردشهای چرخست این که خلق

□

در قالب خلق شمس تبریز

□

ز انکارت بروید پرده‌هایی

□

ز ماهیتی کز بخار او فتاد

□

پس سلیمان گفت ای انصاف‌جو

□

دل چو رویش دید و جانرا در نباخت

□

باشد وظیفه‌ی من از چشم نیم بازش

□

ناگاه بدید زان سوی محو

□

خانه‌ی تنگی مقام یک تنی

□

جمله گلست این ره گر ظاهرش چو خارست

□

چون تو در نقطه کشته باشی تخم

□

دل ز تو چون گلشکر توبه خورد

□

مثل نبود آن مثال آن بود

□

چون تو در خاطر خواجو بزدی کوس نزول

□

بین چه حکمتهاست در دور سپهر

□

هین مخلص این را تو بفرما به تمامی

□

گر نداری سنگ و سنگت از گلست

□

چو شمس مفخر تبریز زد آتشی به درختی

□

اگر با ممنان گویم همه کافر شوند آن دم

□

مهره کش رشته باریک عقل

□

تیغ حرمت می‌ندارد پیر را

□

چو عندلیب گلستان فقر شد خواجو

□

به غیر عهد نهان نیستی ازو دیدم

□

سپر باید در این خشکی چو در دریا رسی آنگه

□

کرم کو زادست در سرگین ابد

□

چه نگری در دیو مردم این نگر کو دم به دم

□

تا گشادی بر دل عطار دست

□

اول اندیشه پسین شمار

□

بهر گستاخی شوخ غره‌ای

□

گر جوی دادم، دو جو اکنون دهم

□

دی جغد به ویرانه‌ای بخندید

□

فرمان تو راست مطلق با جمع در میان نه

□

چند گاهی او بپوشاند که تا

□

مرا برید و خون آمد غزل پرخون برون آمد

□

بر قفای تو چو باشد اثر سیلی دوست

□

پیش و پسی بست صفت کبریا

□

خود چه شد گر غالب آمد چند بار

□

هر چند شکستی دل خواجو بدرستی

□

محتشم یا گریه را رخصت مده یا صبر کن

□

به خرج کردن این نقد عمر مبتشریم

□

صد کس از گرگین همه گرگین شوند

□

خامش کن و پنهان کن بازار نکو کردی

□

هر لحظه سرم نهند در پیش

□

به پاسخ گفت کین در سفتنی نیست

□

قسمتی کردست هر یک را رهی

□

کمال شوق ز خواجو نگر که دیده‌ی او

□

بهل صباغ گیتی را که در یک خم زند آخر

□

آن دم کفتاب او روزی و نور می دهد

□

گفتم ار چیزی نباشد در بهشت

□

از میل مرد و زن خون جوشید وان منی شد

□

مسیح را چو ندیدی فسون او بشنو

□

دو لشگر روبرو خنجر کشیدند

□

در لب و کفش خدا شکر تو دید

□

خرد داند که گر خواجو رهائی یابد از قیدش

□

خوش آن که سوی وطن بی‌کمان توجه ما

□

بی‌هوش شو چو موسی و همچون عصا خموش

□

تا زبانم چون ترا نامی نهد

□

آن الم را بر کرم‌ها فضل داد

□

گشت مستهلک درین دریا دو کون

□

ملک زاده در آن ده خانه‌ای خواست

□

چاره‌ها کردیم و اینجا چاره نیست

□

ز خانه هیچ نخیزد سفر گزین خواجو

□

داری سفر به پیش و همی بینم

□

زین مذهب کژ مستم بس کردم و لب بستم

□

آن نظرها که به دانه می‌کند

□

چون اول خط نقطه بد و آخر نقطه

□

از لوح خاک ساده دهد صد هزار نقش

□

نیامد شیشه‌ای از سنگ در دست

□

بود اول مونس غم انتظار

□

جهان بحال کسی ملتفت شود خواجو

□

محتشم اول عشق است چنین گرم مجوش

□

چو جان ما ز نفخت است فیه من روحی

□

عقل کل را گفت مازاغ البصر

□

ز صف نگریخت شاهنشه ولی خود و زره پرده‌ست

□

باری بنشین گزاف کم‌گوی

□

گهی از پای میافتاد چون مست

□

کان فلان کس کشت کرد و بر نداشت

□

شمس و قمر که لولوی دریای اخضرند

□

همه را زنده می‌نشاید گفت

□

بحر در جوش از این آتش تیز

□

جنبش باد نفس کاندر لبست

□

زان دلیرست که با شیر ژیان رو کردست

□

گرمی خود را دگر جا خرج کردی ای جوان

□

سرش در بر گرفت از مهربانی

□

هر کجا دلبر بود خود همنشین

□

یوسف مصری ما را چو ببازار برند

□

گرد آن منظر بگردان یک رهم ای سیل اشک

□

گر قدحی بیشتر از من خوری

□

تخته‌بندست آن که تختش خوانده‌ای

□

برو ای تن پریشان تو وان دل پشیمان

□

من روا دارم که کام من برآید

□

چو غالب شد هوای دلستانش

□

تو بپرس از هر که خواهی این خبر

□

بچشم عیب در خواج می‌بینید

□

زین کوچگاه، دولت جاوید هر که خواست

□

چو شیشه زان شده‌ام تا که جام شه باشم

□

عقل جزوی عقل استخراج نیست

□

هر جا که بینی شاهدی چون آینه پیشش نشین

□

دیدن تو به صد چو جان ارزان

□

کشید از خاک تختی بر ثریا

□

پاره‌دوزم پاره در موضع نهم

□

مشنو که پریشانی و بیماری خواجو

□

گفتم از عشقت به زاری محتشم دامن کیشد

□

چون آمد پیراهن خوش بوی تو یوسف

□

یک پسر دارد که اندر شهر نیست

□

چو پاره پاره درآمد به لطف آن دلبر

□

آهو چینی چو گیاهی خورد

□

چو مریم روزه مریم نگه داشت

□

آزمودم مرگ من در زندگیست

□

اگر چه رنج تو با دست در غمش خواجو

□

جامه‌ی عقل ز بس در گرو حرص بماند

□

ز تو آن گلرخان را ننگ آید

□

پس فقیهش بانگ برزد کای پسر

□

میانه گیرد آهو میانه دل شیری

□

گویند آن کسی که بود در سرشت خاک

□

ز مشک افشانی باد طربناک

□

آدمی حیوان نباتی و جماد

□

غلام همت صاحبدلان جانبازم

□

محتشم در عشق رفت آن صبر و سامانی که بود

□

گفت ترایم ولیک هر که بگوید ز من

□

وآن دگر نبضش که تا چون می‌جهد

□

هر جان که در این روش بلنگد

□

دوای جان مجوی و تن فرو ده

□

دوم چون مرکبت را پی بریدند

□

چون کنار کودکی پر از سفال

□

گر نه خواجوست که دور از رخ تست

□

فروغی گرت هست ظلمت شود

□

خرمن من اگر بشد غم نخورم چه غم خورم

□

کردمی از زخم آن جانب پناه

□

بینی تو و دیگران نبینند

□

زان نگشت او بگرد پایه حوض

□

کند هر هفته بر قصرش سلامی

□

عاقلی گفتش مزن طبلک که او

□

ز شوق لعل تو هر لحظه مردم چشمم

□

حیف کز دنیا برون شد محتشم وز هیچ جا

□

گلشن چو آدم مستضر هم نوحه گر هم منتظر

□

تا که من باشم وجود من بود

□

تن آدمی کمان و نفس و سخن چو تیرش

□

تو در دل و من به گرد عالم در

□

چو شب زلف سیاه افکند بر دوش

□

ای بسا عالم ز دانش بی‌نصیب

□

فغان از جمع چون بنشست برخاست

□

اسم اعظم، چون که کس نشناسدش

□

چو مرا می بدهی هیچ مجو شرط ادب

□

استخوانت را بخاید چون شکر

□

چه جای آفتابی کز پرتو جمالش

□

باد به بیشه درفکن در سر سرو و بید زن

□

صبوری کرد روزی چند در کار

□

نغمه‌ی اجزای آن صافی‌جسد

□

ز آهم آتش نمرود بفسرد آندم

□

ز بتان تو را گزیدم که شه بتان حسنی

□

اگر خواهی که بگریزی ز شاه شمس تبریزی

□

زانک جنت را نه ز آلت بسته‌اند

□

مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن

□

عرقی کرد عارض چو گلت

□

ز گریه بلبله وز ناله بلبل

□

چون حقت داد آن ریاضت شکر کن

□

ز شور بختی خواجوست اینکه چون فرهاد

□

همت کن و به کاری ازین نیکتر گرای

□

بنوشته خطی بر رخت حق جددوا ایمانکم

□

نه که هر مغلوب شه مرحوم بود

□

آنک از باده جان گوش و سرش گرم نشد

□

باد به بیشه درفکن بر سر هر درخت زن

□

از آنجا سوی موقان سر بدر کرد

□

گر تو میخی ساختی شمشیر را

□

قلم در کش چو بینی نام خواجو

□

هان محتشم درین راه سر نه که سالکان را

□

خالی شده‌ست و ساده نه چشم برگشاده

□

پس ز من زایید در معنی پدر

□

کفی آمد کفی آمد که دریا در از او یابد

□

چون دلم پیش خود هدف دیدی

□

سخن کان از سر اندیشه ناید

□

مر رسن را نیست جرمی ای عنود

□

وگر مرغ سلیمانرا بجای خود نمی‌بینم

□

تا کودکی یتیم همی بیند

□

بیار آنک پس مرگ من هم از خاکم

□

مغربی را مشرقی کرده خدای

□

آن سو که خشک ماهی شد پیش خضر زنده

□

دهان ببسته‌ام از راز چون جنین غمم

□

بر آمد تند شیری بیشه پرورد

□

وان یکی گفتی که شب قفلی نهید

□

مگر برید صبا اشتیاق نامه‌ی خواجو

□

چون شانه بر کاکل زدی رگهای جان محتشم

□

وآنگه از پهلوی او وز پشت او

□

بلک جمله‌ی ماهیان در موجها

□

آمد ز گرد راه تو این عید و مژده داد

□

هرکه او شاه‌باز این سر نیست

□

پدر در خسروی دیده تمامش

□

جان ناکرده به جانان تاختن

□

تو شاه کشور حسنی و حاجبت ابرو

□

نوگلی پژمرده از گلبن بخاک افتاد و گفت

□

و آنک او بوسید دستش خود چه گویم بهر او

□

ور نبینی روش بویش را بگیر

□

در عشق خدیو شمس تبریز

□

ور بجهد نیم سوز فحم بود او هنوز

□

گر این آشفته را تدبیر سازیم

□

گر بگویی چون ندانم کان قمر

□

اگر ز خط تو چون موی سر بگردانم

□

ای می که به جوشم از تو چون خم

□

قبای اطلس معنی که برقش کفرسوز آمد

□

وقت لافستت محک چون غایبست

□

جهان شش جهت را گر دری نیست

□

آنجا که بزرگی تو باشد

□

مرا باید به چشم آتش برافروخت؟

□

باز کافر خورد شربت از صدید

□

خواجو کنار دجله‌ی بغداد جنتست

□

آسیای تو شد افلاک و همی ترسم

□

ایوب را آمد نظر یعقوب را آمد پسر

□

کافران قلب‌اند و پاکان هم‌چو زر

□

چشم اقبال به اقبال شما مخمورست

□

خود دل دهدت که برنهی بار

□

که شاها بیش ازینم رنج منمای

□

گفت آری گفت آن شه نیستی

□

سرشک دیده‌ی خواجو که آب دجله برد

□

محتشم را یک نظر باقیست در چشم و لبت

□

بلبل این بشنید از او و با گل صدبرگ گفت

□

باشد آن فهرست دامی عامه را

□

از تبریز شمس دین راست شود دل و نظر

□

ما غم رز چرا خوریم همی

□

به هر خوردی که خسرو دستگه داشت

□

لیک مستی شیرگیری وز گمان

□

اگر مراد نبخشد بدوستان خواجو

□

با همه آلودگی، قدرت نکاست

□

پس در کف صنع نقش بندت

□

گفت من عقلم رسول ذوالجلال

□

آن گل شیرین لقا شکر کند از خدا

□

ای بند تو دلگشای عاشق

□

مگر زان سنگ و آهن روزگاری

□

قطره با قلزم چو استیزه کند

□

در ورطه‌ی خون فتاده ما را

□

دی سوال بوسه‌ای زان شوخ کردم گفت نیست

□

در روز زاهدی و به شب زاهدان کشی

□

کین نه بر جایست هین از جا مشو

□

سغراق معانی را بر معده خالی زن

□

خویشتن را در میان قبض و بسط و صحو سکر

□

به هر گوشه مهیا کرده جائی

□

بر سر و رویش گلابی می‌زدند

□

خواجو بترک نام نکو گفت و ننگ داشت

□

بهائی، دل از آرزوها بشو

□

بر سر گور بدن بین روح‌ها رقصان شده

□

در سخای آن شه و سلطان جود

□

بگو غزل که به صد قرن خلق این خوانند

□

هر یک مشهور بخواهندگی

□

چو دیدند آن شکرفان روی شیرین

□

ترک این چشمه بگویید و روید

□

بیا و پرده برافکن که هست خواجو را

□

اگر ای روز قیامت به جهان آرندت

□

از شوق تو باغ و راغ در جوش

□

گفت اگر صد ره کنی تو راست من

□

به سوار روح بنگر منگر به گرد قالب

□

نی چه می‌گویم فلک گویی است بس

□

توانگر چون سوی درویش دیدی

□

پس چو یعرف گفت چون جای دگر

□

گفتمش بتخانه ما را مسجدست

□

زرق و ریاست زهد بهائی، وگرنه او

□

آن می باقی بود اول که جان زاید از او

□

آن خدا را می‌رسد کو امتحان

□

شمس تبریزیست تابان از ورای هفت چرخ

□

زبان را پردگی می‌دار چون دل

□

وگرنه من به حق جان جانان

□

آب کم جو تشنگی آور بدست

□

سرشک دیده‌ی خواجو چنین که می‌بینم

□

محتشم دارد بتی بی‌رحم کاندر کیش اوست

□

ای جان پیش از جان‌ها وی کان پیش از کان‌ها

□

چه سازیم چون سازگاران شدند

□

زیر فلک اطلس هشیار نماند کس

□

تا گهرهای حقیقت فاش کردم در جهان

□

دگر باره چو شیرین دیده بر کرد

□

بر جهید و بانگ بر زد کای کیا

□

اهل دل گویند خواجو از سر جان برمخیز

□

از موطن اصل، نیاری یاد

□

باغ جهان سوخته باغ دل افروخته

□

برآورد از افکندنش کام خویش

□

سرخوشان و سرکشان را عشق او بند و گشاست

□

چو کف جود و سخاوت به لطف بگشاید

□

در آن بخشش که رحمت عام کردند

□

گر نگشتی هیزم او مثمر بدی

□

بشوی گرد ز خاطر که دیدگان هر دم

□

به پیش بخشش او محتشم چه بنماید

□

گفت بلی به گل نگر چون ببرد قضا سرش

□

چو ماسوره‌ی هندباری به رنگ

□

تو خدمت جانان کنی سر را چرا پنهان کنی

□

بوده‌ام بی تو به‌صد سوز امروز

□

کزین کودک جهانداری نیاید

□

باد چون بشنید آمد تیز تیز

□

هر که بینی بجان بود قائم

□

اگر که در دل شب خون نمیکند گردون

□

پای ملخ که جان است چون مور پیش او بر

□

سخن بین چه عالیست بالای او

□

جز این چرخ و زمین در جان عجب چرخیست و بازاری

□

شکر که موسی برست از همه فرعونیان

□

کسی کو با کسی بدساز گردد

□

گر چنان گند آزتان ننگیختی

□

این چه طریقست که خواجو در آن

□

ز محرم بودن بزمش ملاف ای مدعی کانجا

□

ای جان جان مست من ای جسته دوش از دست من

□

یکی سلسله بسته بر پای او

□

گر تو خاری همچو خار اندر طلب سرتیز باش

□

یک شکر از لعل تو اگر بربایم

□

نبینم روی او گر باز بینم

□

از مقامات تبتل تا فنا

□

از پسته تنگت ندهد یکسر مو شرح

□

زد آفتاب چرخ که از دولت سریع

□

رفتند جهان داران خون خواره و عیاران

□

کمند افکنم در سر ژنده پیل

□

اگر چه لطف شمس الدین تبریزی گذر دارد

□

زان همی‌جنباند سر او سست سست

□

ز بیم سکه و نیروی شمشیر

□

بال نه و گرد عالم می‌پرند

□

بی فکر ذکر گویم بی‌لهجه نغمه آرم

□

تا می‌کنیم محتشم از لعل او سخن

□

آن زمان از شکر و حلوا چنان گردم که من

□

مبارز طلب کرد چون پیل مست

□

گر هند وگر ترک بزادیت دوم بار

□

به دین ما درآ گر مرد کفری

□

سحرگه آن سهی سروان سرمست

□

این مثال آورد قارون از لجاج

□

مرد این ره باش تا بگشایدت

□

همتش چون به بذل پردازد

□

ساقی جان خوبرو باده دهد سبو سبو

□

ورای همه بوده‌ای بود او

□

خموش کن که هجا را به خود کشد دل نادان

□

آنکه هر لحظه بزخم تو زند زخمی

□

صبا برقع گشاده مادگان را

□

وقت تنگ و می‌رود آب فراخ

□

خواجو مدام جرعه‌ی مستان عشق نوش

□

محتشم گر تو کنی ترک سخن صد کان را

□

چو بر براق سعادت کنون سوار شدم

□

ز فریاد خرمهره و گاو دم

□

آن جا که شمس دینم پیدا شود به تبریز

□

بگذر ز راه دعوی در جمع اهل معنی

□

پس از پنجاه چله در چهل سال

□

این زمین و آسمان بس فراخ

□

بروز حشر چو بوی تو بشنود خواجو

□

چو گردم مایل لعلش دلم از زهر چشم او

□

هر سو از او خروشی او ساکن و خموشی

□

الانی سواری فرنجه به نام

□

از شاه صلاح الدین چون دیده شود حق بین

□

از نظر پنهانی، از دل نیستی

□

ندیدند آنچه تو دیدی ز ایام

□

چون به غیر مردم دیده‌ش ندید

□

گر خون چکد ز گفته‌ی خواجو عجب مدار

□

ستاده محتشم از دور بهر عرض نیاز

□

اندر کشاکش‌های او نوش است ناخوش‌های او

□

در آن روضه خوب کن جای ما

□

کوری چشم بد تو ز چشمم نهان مشو

□

یوسف پسر ناصر دین آن سر و مهتر

□

بگفتا گر کند چشم تو را ریش

□

من چو صبح صادقم از نور رب

□

میان مشک و خطت فرق نیست یک سر موی

□

سگ آن دلیرم که وقت غضب

□

مگر هم لطف شمس الدین تبریزیت برهاند

□

هفت موبد بخواند موبد زاد

□

ز ماه و زهره می‌پرسم همه شب

□

چو زخم کارگر آمد، چه سر، چه سینه، چه پای

□

حریفان از نشستن مست گشتند

□

رحمتش بر قهر از آن سابق شدست

□

ای خوشا در مجلس روحانیان گاه صبوح

□

در دیده‌ی محتشم خیالت

□

از دمم بوی باغ می آید

□

داد فرمان که تخت بار زنند

□

زود از این چاه تن دست بزن در رسن

□

ای دل عطار خیز نیستیی برگزین

□

کلنگی می‌زند چون شیر جنگی

□

یک ازیشان را ندیدم در مقام

□

در غریبی شکسته شد خواجو

□

تو را بازار گرم و من زرشک نو خریداران

□

کی نور وام خواهد خورشید از سپهر

□

آن برادر به جور جان برده

□

نه ز مردود گریزی نه ز مقبول خلاص

□

خسک در خانه‌ی گل جست راحت

□

به قصر آمد چو دریائی پر از جوش

□

گویی از توبه بسازم خانه‌ای

□

غریض لجه‌ی دریای عشق شد خواجو

□

او می‌شود سوار و دل محتشم طپان

□

جغد است قلاوز و همه راه

□

دید دودی چو اژدهای سیاه

□

منمای تو نقد شمس تبریز

□

بیشتر میل تو جانا به جفاست

□

نگیرم در شدن یک لحظه آرام

□

چون در افکندش بجست و جوی کار

□

همچو زلفت کار خواجو روز و شب آشفته بود

□

چرخ کجرو از جفا برگشت و زیر گشتنش

□

گویی مرا برجه بگو گویم چه گویم پیش تو

□

سرم بر سرم زانو آورده جای

□

چون صوفیان گرسنه در مطبخ خرد

□

گه تبه کردی، گهی آراستی

□

چو مشک نافه در نشو گیاهی

□

لیک موقوفست بر قربان گاو

□

من ز شادی بیخود از خلوتسرا جستم برون

□

نگردد محتشم تا عالمی از خون من محزون

□

همی‌زاید ز دف و کف یک آواز

□

سرشت مرا که آفریدی ز خاک

□

وان جان غریب در تظلم

□

ور بگویم من که تو بردی دلم

□

یکی مرغول عنبر بسته بر گوش

□

این قیاس ناقصان بر کار رب

□

چو خواجو چراغ دلش مرده بود

□

گدای کوچه و سلطان شهر را از عدل

□

تو بگو دارد دهان تنگ یار

□

برون جسته زین کنده چاربند

□

شیرش نخواهد آهو آهوی اوست یاهو

□

نمودن رهروان خرد را راه

□

به عشق گربه گر خود چیرباشی

□

هی چه می‌گویی غلام من کجاست

□

گرت از ابر گهربار حیا می‌باشد

□

گر کنی قصد قتالی و نیالائی تیغ

□

عشق ز توست همچو جان عقل ز توست لوح خوان

□

در ذهب دادنش به سائل خویش

□

گه آن بود گه این بود پایان تو تمکین بود

□

گر ز ماهی طلب کنی سی روز

□

جهان چشم جهان بینش ترا داد

□

واروم آنجا بیفتم پیش او

□

میکرد در کرشمه به ابرو اشارتی

□

از وصف جلوه قد شیرین تحرکت

□

جز بر آن که لبت داد لب خود مگشا

□

زمین زنده‌دار آسمان زنده کن

□

چون فاتحه دهدمان گاهی فتوح و گه گه

□

اشک خونین مرا دید و همی

□

ز بیم وی که جور از دور بر دست

□

در حقیقت خالق آثار اوست

□

چه کند گر نکند شرح جمالت خواجو

□

بهر زه لب مگشا پیش کس که نگشائی

□

اندرخور گفتار من منگر به سوی یار من

□

نخست آنچنان کردم آغاز او

□

خاموش که مشکلات جان را

□

تا که فتاده ز تو در دل عطار شور

□

بت فرمانبرش فرمان پذیرفت

□

غیر حق جان نبی را یار نیست

□

ایکه خواجو ز سر زلف تو شد سودائی

□

وانکه چو شد دهر را واسطه‌ی دفع شر

□

سیلم سوی دریا روم روحم سوی بالا روم

□

کند هر چه خواهد بر او حکم نیست

□

همه کوزه‌ها بیارید همه خنب‌ها بشویید

□

میشناسیم حقیقت ز مجاز

□

نسیمی خوشتر از باد بهشتی

□

گفت ای سنقر چرا نایی برون

□

چو جز دلبر نمی‌بینم کسی را

□

گوش سازد محتشم چشم اشارت فهم را

□

پروانه زان زند خود بر آتش موقد

□

سیاهی ده خال عباسیان

□

اگر خواهی که عین جمع باشی

□

گر بسوزیم بند بند چو شمع

□

که تا گیتیست گیتی بنده بادت

□

نه سحابش ره زند خود نه غروب

□

گفتم ز پیش تیر تو خواجو کجا جهد

□

خورشید اگر صعود کند صدهزار قرن

□

چون بپوشد جعد تو روی تو را ره گم کنم

□

مرا و تو را مایه باید نخست

□

دلم ز عالم بی‌چون خیالت از دل از آن سو

□

زمانه سوخت ترا پاک و هیچ دم نزدی

□

نیت چون نیک باشد پادشا را

□

هر که گوید کو گوا گفتش گواست

□

طوطی شکر شکن شده در باغ عارضش

□

جنبش گوشه ابروی تو در پهلوی غیر

□

در چشم ما نگر اثر بیخودی ببین

□

تو آوردی از لطف جوهر پدید

□

گلشن هر ضمیری از رخش پرگل آید

□

کشتی عمرم به غرقاب اوفتاد

□

همه در گرد شیرین حلقه بستند

□

سگ کلیچه کوفتی در زیر پا

□

دل خواجو که چو وامق ز جهان فارد گشت

□

سخن به طول رسید ای صبا تو مختصری

□

به آفتاب نگر پادشاه یک روزه‌ست

□

چنین گفت اغریرث هوشمند

□

دل ز ما بربود حسن دلربا

□

ببر زین گوهر و زر، دامنی چند

□

یکی گفت از ختن خیزد نکوئی

□

گفت می‌بینی تو گفتا که بلی

□

آب برآتش خواجو زن و ما را مگذار

□

محتشم را گر نمی‌دانستی از نامحرمان

□

باز چو بینیم رخ عاشقان

□

ز گرد اندر آمد درفش سیاه

□

شمس تبریزی تو دانی حالت مستان خویش

□

دستور زاده‌ی شاه ایران زمین

□

تو گنجی سر به مهری نابسوده

□

نه گدایانند کز هر خدمتی

□

در هوای گل روی تو بود خواجو را

□

بلقیس کامکار پریخان که حکم او

□

آن خیال سرو رفت و جان به خانه بازگشت

□

فرود آمد از باره سام سوار

□

بفرمودند گل‌ها را که بنمایید دل‌ها را

□

بباید دلبری زیبا گزیدن

□

ملک حیران شده کان روی گلرنگ

□

شد نشان صدق ایمان ای جوان

□

دعا و زاری خواجو و آه نیم شبانش

□

مفتی عشقم اردهد رخصت سجده‌ی بتی

□

گر آن مه را نمی‌بینی ببینی

□

همه پشت پیلان به رنگین درفش

□

یکی دریاست در عالم نهانی

□

گفتی که مرا بدان و بشناس

□

آن یوسف هفت بزم و نه مهد

□

نیست حاجت شهره گشتن در گزند

□

ره مده در خانقه خواجو کسی را کاین نفس

□

همیشه تیشه همی سازد از هلال سپهر

□

اندر شکرستان تو از زهر ایمنیم

□

مرا رفت باید بدین چاره زود

□

امروز سلیمانم کانگشتریم دادی

□

بروزی دگران چون طمع توانم کرد

□

چو بر فردا نماند امیدواری

□

مرده‌اند ایشان و پوسیده‌ی فنا

□

از زلف تو زنار ببستیم و چو خواجو

□

عقل کی می‌گفت کاید مهر پرور کودکی

□

خواهی که به هر ساعت عیسی نوی زاید

□

از ایشان شبیخون و از ماکمین

□

از زمزمه یوسف یعقوب به رقص آمد

□

صد هزاران زن به نامردی بمرد

□

محتاج‌تر از صدف به فرزند

□

دوزخ از فرقت چنان سوزان شدست

□

ایکه خواجو را ز تاب آتش غم سوختی

□

نصرت ز پی عساکر او

□

چو دیدی روی او در دل بروید

□

کنون تاجت آوردم ای شاه و تخت

□

بی سر شوی و سامان از کبر و حرص خالی

□

روغن بچراغ جان ز علم افزای

□

بدین مرهم جراحت بست نتوان

□

یکی لشکر از کوه تا کوه مرد

□

چون درین مرحله خواجو اثر از گنج نیافت

□

که ز محتشم رساند به مه من این غزل را

□

اگر میان زمستان بهار نو خواهی

□

بیاورد لشکر سوی خوار ری

□

تو وقف کنی خود را بر وقف یکی مرده

□

عطار بی نشان شد از خویشتن بکلی

□

من ار عشقت بر آورده فغانی

□

کمین‌گاه را جای شایسته دید

□

بی سر و سامان درآ خواجو اگر داری سری

□

از بهر زیب دادن اورنگ خسروی

□

ای تبریز از هوس شمس دین

□

سدیگر که گفتی که آن سی سوار

□

گر به کف خاک بگیرند زر سرخ شود

□

چند کنم خانه درین نارون

□

دولت‌طلبی سبب نگه‌دار

□

هم آن گنج و هم لشکر نامدار

□

تشنه می‌میرم چو خواجو برلب دریا و لیک

□

در فقر چون عزیزی و خواری مساویند

□

لاله زار و چمن ار چه که همه ملک وی است

□

ز تخم فریدون بجستند چند

□

ببین کان لکلک گویا برآمد بر سر منبر

□

خویش را مست وار درفکند

□

نموده انبیا را قبله خویش

□

به فر تو گفتا همه بهتریست

□

شاه گفتا لایق لات این بود

□

محتشم اکنون که یاران طرح شعر افکنده‌اند

□

وان عطارد صدر گیرد که منم صدرالصدور

□

سپهبد کزان گونه آوا شنید

□

بگریز سوی عشق و بپرهیز از آن بتی

□

چو بنگری، همه سر رشته‌ها بدست قضاست

□

یکی روز از خمار تلخ شد تیز

□

چنین است رسم سرای کهن

□

می فروشان عقیق لب او خواجو را

□

ای شاه گداپرور من محتشمم آخر

□

بار کردند اشتران بگریز

□

سراپرده‌ی نوذر شهریار

□

زان مه که نواخت مشتری را

□

چون فرید از هرچه باشد مفلست

□

سری کو نزل دربان را نشاید

□

وزان پس دوان دست کرده به کش

□

چون شود در راه او آتش پدید

□

گرفتم این که چنین است اگرچه نیست چنین

□

خانه هر فرشته‌ام سینه کبود گشته‌ام

□

یکی بزمگاهست گفتی به جای

□

تا نطفه نطفه بود و نشد محو از منی

□

از آن فارغ ز رنج انقیادیم

□

نکو گفت این سخن دهقان به نمرود

□

که بیداردل شاه توران سپاه

□

کسی که قصه‌ی منصور بشنود خواجو

□

حدیث نیک دهد یار محتشم دیگر

□

اندرون بحر عشقش جامه جان زحمت است

□

چنین گفت مر شاه را زال زر

□

هر چه بالا رود ار کهنه بود نو گردد

□

چشمه نوشش که چشم سوز نیست

□

ولی چون بخت پیروزی نبودش

□

بترسید بیدادگر شهریار

□

جان بیجمال جانان پیوند جان نجوید

□

صید بردارنده این صید گه از تاب او

□

یک شبی تا روز دف را تو بزن بر نام او

□

سرت افسر از خاک جوید همی

□

چراغست این دل بیدار به زیر دامنش می‌دار

□

گر اینند با عقل و رایان گیتی

□

به گلگون بر کشید آن تنگدل تنگ

□

یکی پر ز آتش یکی پرخرد

□

خسرو آنست که چون ملک وصالت دریافت

□

محتشم بشنو و در عذر جفاها مشنو

□

از تبریز شمس دین تا که فشاند آستین

□

زمین را ببوسید و کرد آفرین

□

نشسته جان که به یک سو کند ظفر این را

□

روی چون مه زآستین گنج وصل

□

بسی چینی نورد نابریده

□

بدو روی ننمود هرگز پشنگ

□

دلم چون مار مپیچد ز مهرم سرمپیچ

□

منشین ز سوز محتشم ایمن که بر فلک

□

فرمان یار خود کنم خاموش باشم تن زنم

□

یکی چاره باید کنون ساختن

□

دویدم پیش و گفتم باده خوردی

□

بجز ریزش سیل از کوهسار

□

سه پایه بر فلک زد زین خرابی

□

خود و نامداران هزار و دویست

□

خواجو نگر که رسته‌ی پروین ز تاب مهر

□

راست گویم به هوس می‌گوید

□

چو قل هو الله مجموع غرق تنزیهم

□

به دشت آوریدندش از خیمه خوار

□

چو تاج مفخر تبریز شمس دین آمد

□

یا کواکبهای سیم از بهر آتش روز جنگ

□

حرفم ز تبش چنان فروزد

□

سپاهی و شهری همه یکسرند

□

غریب نبود اگر یار آشنا خواجو

□

من به این زنده که از پیر خرد می‌شنوم

□

ز مردم آن به کار آید کی زنده می شود در تو

□

ترا مژده از دخت مهراب و زال

□

چنین برمستیزید ز دولت مگریزید

□

تکیه بر اختر فیروز مکن چندین

□

سپاس او را کن ار صاحب سپاسی

□

سرانجام نوذر ز قلب سپاه

□

تو اگر مهرگسستی و شکستی دل خواجو

□

چه نقصان محتشم گر دل رود بر باد ازین شادی

□

نه آن حکمت که مایه گفت و گوی است

□

هم از شاه یابند دیهیم و تخت

□

رونده‌ای که سوی بی‌سوییش ره دادی

□

جان او در جان تو گم گشت و دل از دست رفت

□

مگر باز سپید آمد فرا دست

□

ز من خواست پیمان و دادم زمان

□

گرقدم پیش نهی در صف عشقش خواجو

□

فرماندهی که تمشیتش جسم مرده را

□

کار من آن کت زنم کار تو افغان گری

□

به بخشایش امید و ترس از گناه

□

آن که ز نار زاده بد همچو بلیس نار شد

□

عارفان، از بهر افزودن بجان

□

دو یار نازنین در خواب رفته

□

یکی زان به کردار دریای قار

□

خواجو چه عجب باشد ارش کس نشناسد

□

با غم که جان در آرزوی خیر باد اوست

□

ربابی چشم بربسته رباب و زخمه بر دسته

□

بران هم که کرد آفریدون نخست

□

ماه از غمت دو نیم شد رخساره‌ها چون سیم شد

□

زلف مشکین به روی بر پوشید

□

سهی سرو آن زمان شد در چمن سست

□

همش برز باشد همش شاخ و یال

□

خواجو کسی که مالک ملک قناعتست

□

تا محتشم بر اسب فصاحت نهاد زین

□

عیاروار کم نه تو دام و حیله کم کن

□

نشست از بر باره‌ی تیزرو

□

مگر درد فراق و جور هجران

□

چنان در بند سختم بسته صیاد

□

نه تنها خاک تو خاقان چین است

□

به نزدیک رودابه آمد چو باد

□

چون مغان از تو بصد پایه فرا پیشترند

□

پیدا شد از فروغ رخت بر کدام دشت

□

میان صورت‌ها این حسد بود ناچار

□

شب تار جوینده‌ی کین منم

□

تا ببیند ناگهانی گلرخی

□

در غار غم تو جان ما را

□

ز گنج و گوهر و منسوج و دیبا

□

پسر چون ز مادر بران گونه زاد

□

خواجو از شوق رخت بسکه کند سیل فشانی

□

این رحیق چه قدح بود که بر لب چو رسید

□

گر عزم سفر داری بر مرکب معنی رو

□

ز پیکان تیرآتشی برفروخت

□

نفس کل و هر چه زاد از نفس کل

□

غبارت چشم را تاریکی آموخت

□

نباشد عاشقی جز کار آنکس

□

گسی کردمش با دلی شادمان

□

خواجو چنین که چشمه‌ی خونبار چشم تست

□

هنوز چون مگس و مور ز آدمی و پری

□

داد آن است که آن گمشده را بازدهی

□

به قلب اندرون قارن رزم‌زن

□

ای شمس حق تبریز دل پیش آفتابت

□

شود در گلخن دوزخ طلب کاری چو عطارت

□

ز صندوق و خزینه چند خروار

□

به نزد پری چهرگان رفت زال

□

گر کسی گفت که شعرش گهر ناسفتست

□

اگر به هیچ نمی‌ارزم از زبون کشیم

□

شیر مست شهد تو گشت و بگفت

□

به ناکام باید به دشمن سپرد

□

به لطف خویش مستش کن خوش جام الستش کن

□

در دل هر آنچه از تو نهفتم، شکستگی است

□

نفیرش گرچه هر دم تیزتر بود

□

همه روی آهن گرفته به زر

□

گو بگویند که در دیر مغان خواجو را

□

به وصف ساده رخان محتشم کتابی ساخت

□

شاه تبریزی کریمی روح بخشی کاملی

□

چنان بد که یک روز ازو رفت هوش

□

عمری پی زید و عمرو بردی

□

صد هزاران قرن باید خورد خون

□

ای هرچه رمیده وارمیده

□

نبد کوه پیدا ز ریگ و ز شخ

□

یاد باد آنکه چو خواجو ز لب و دندانت

□

صد هزاران شیوه دارد آن پری در دلبری

□

کار دلم به جان رسد کارد به استخوان رسد

□

که ایرانیان مردمی ریمنند

□

اندر بهار وحی خدا درس عام گفت

□

خواهی اگر راه راست: راه نکوئی

□

مجنون غریب دل شکسته

□

کمانی به بازو در افگند سخت

□

مکن تکرار فقه و بحث معقول

□

محتشم شد مانعم قرب رقیب از بزم او

□

بیامیز اندکی ای کان رحمت

□

یکی کره از پس به بالای او

□

بنمود ز لامکان جمالی

□

کانجا که وجود دم به دم نیست

□

از آن نقطه که خطش مختلف بود

□

جهان پهلوان پورش افراسیاب

□

گفت اکنون من ندانم کیستم

□

فردا چه شود یارب کان شوخ به بزم آمد

□

دست مست خم او گر خار کارد در زمین

□

به جایی که پنهان شود آفتاب

□

قدحه و الموریاتش نیست الا سوز صبر

□

ز تیر آموز اکنون راستکاری

□

بسا آیینه کاندر دست شاهان

□

که چون رفتی امروز و چون آمدی

□

آنکه مرغ دلش از حسرت گل پر می‌زد

□

نقد قلب محتشم در بوته‌ی عشق بتان

□

ای جان پیش از جان‌ها وی کان پیش از کان‌ها

□

اگر تاب گیرد سوی مادرش

□

بی کلیدیست که چون حلقه ز در بیرونند

□

چون آب نقش می‌نپذیرد قلم بسوز

□

ازین پس سر ز پایت برندارم

□

بفرمود تا نوذر آمدش پیش

□

هرک مست عالم عرفان بود

□

در بزم از فرشته عجب نبود ار خورد

□

بند برید جوی دل آب سمن روا نشد

□

گنهکار و افگندگان تواند

□

دل مثل اولیاست استن جسم جهان

□

نور نور بودی، نار پندارت بکشت

□

ز لعل این سنگها بیرون میفکن

□

تهمتن چو از خواب بیدار شد

□

چوچشم خواجوی دلخسته گاه گوهر افشانی

□

از آن آتش زبان دیگر چه داری محتشم در دل

□

در بیخودی تو خود را می‌جوی تا بیابی

□

دل بخردان داشت و مغز ردان

□

مانند خیال تو ندیدم

□

چو شد فانی دلت در راه معشوق

□

نباشد پادشاهی را گزندی

□

نبینید کز کاخ کابل خدای

□

بخواب نرگس مست تو ناتوان دیدم

□

جه جا حریم در پادشاه‌زاده‌ی اعظم

□

تو را زلفی است به از مشک و عنبر

□

فریدونش هنگام رفتن بدید

□

صدق نگر بی‌نفاق وصل نگر بی‌فراق

□

دل و دین تو ربودند و ندانستی

□

قلم ز انگشت رفته باربد را

□

همی تاخت اندر فراز و نشیب

□

گر چه ز سر تا قدم در شب حیرت بسوخت

□

ای باغبان چو باغ ز مرغان تهی کنی

□

گه بربا همچون گرگ بره درویش را

□

برو زر و گوهر برافشاندند

□

ز شیردانه عارف بجوشد آن شیره

□

دل پراکنده روی از جام جم در آینه

□

عشق آمد و کرد خانه خالی

□

من که بوم داعی مدحت طراز؟

□

آب حیوانست یا گفتار خواجو یا شکر

□

در ثنایت محتشم توفیق یابد گر بود

□

همچو تو جغدی کجا باغ ارم را سزد

□

روان گشت از پی پیل و خزائن

□

کلوخ و سنگ چه داند بهار را چه اثر

□

یک جای وصله در همه‌ی جامه‌ام نماید

□

ز بد فعلی که دارد در سر خویش

□

شاه ز بندی که به پایش فگند

□

ز خانه خیمه برون زن که اهل دل خواجو

□

بگو ای محتشم با ناصح خود بین که بی حاصل

□

ناله ز هجر و زوال خاست ز ذوق وصال

□

گرچه جهانگیر شد و تاجدار

□

غریو در ملکوت و فرشتگان افتاد

□

غم مخور عطار چندین از برای جسم خود

□

چو مستی مرد را بر سر زند دود

□

به تب لرزه شده خور زان تب نرم

□

ریحان گلشن جان عقلست و نزد جانان

□

چنان به خلق به آهستگی بزی که زند

□

باقی این را هم تو بگویی

□

ازین سو یافت فرصت عاشق مست

□

زان نرگس مست شیرگیرش

□

رست چون موی سیه، موی سپید

□

نهاده غاشیه‌اش خورشید بر دوش

□

حامل خون کرد غم مادرم

□

برکناری برو چو چنگ بساز

□

نماند محتشم از دوستان دلی که نشد

□

مکن قرار تو بی‌او چو کاسه بر سر آب

□

گر از خالی جمالت گشت خالی

□

زد پرتو ساقییت بر ابر

□

چو پایم نیست با چوگان زلفت

□

تو از عشق من و من بی نیازی

□

خون شد دل خسرو ز نگهداشتن راز

□

بگذر ای زاهد که جز راه ملامت نسپرد

□

وه چه نامست این که می‌بارد ازو فتح و ظفر

□

لحاف گوش چپستش فراش گوش راست

□

نمک بخش دهن‌های شکر خند

□

هزار لیلی و مجنون ز بهر ما برساخت

□

کودکان گریه میکنند و مرا

□

اگر شد ترکم از خرگه نهانی

□

گر برسانند، مثل ، برگدای

□

در میکده گر زهد فروشم چو تو خواجو

□

زان لب که می‌فشاند بر سایل آب حیوان

□

گل‌های سرخ و زرد بین آشوب و بردابرد بین

□

صفت مسجد جامع که چنان ست درو

□

ز بند او نرهد کس به شید یا به جنون

□

هر کس به عید خویش کند شادی

□

نه بتوان دل ز کارت بر گرفتن

□

چو بود است اعتقادی در نهادش

□

گر چه باشد در ره جانانه جسم و جان حجاب

□

و گر رسد اثری از صلابتت به نبات

□

باغ و بهار را بگو لاف خوشی چه می زنی

□

شرک نه در مملکتش دست سای

□

چو مرغ در قفصم بهر شمس تبریزی

□

نه تپیدن هست و نه تاب و تبی

□

ای قائل افصح القبایل

□

چنین خواندم در آن دیباچه‌ی راز

□

از سر کوی تو خواجو بگلستان نرود

□

کند آغاز ناخوش داستانی

□

میفکن وعده مستان به فردا

□

دل من می‌جهد هر لحظه از جای

□

خموش کن که سخن را وطن دمشق دلست

□

عطار وجود خود برون نه

□

راضی شده از بزرگواریت

□

به شادی با عروس خویش بنشست

□

تا چو خواجو عالم رندی مسخر کرده‌ایم

□

به هر جا می‌نهد پا بر زمین در گوش اقبالش

□

هر لحظه لاله گوید با گل که ای عجب

□

جعفر آن باشد که طیار ازفلک بیرون پرد

□

آن جا حسنی نقاب بگشود

□

بذره گفت فروزنده مهر، کاین رمزیست

□

تا کی نفس تهی گزینم

□

خاص کن آن را که خرد هست پیش

□

چو بر زمانه بهر حال اعتمادی نیست

□

ز انتظار تو غلط وعده‌ام از بیم و امید

□

اندر این آویختن کمتر کراماتی که هست

□

از در تعظیم فتاده به هند

□

نیمیش شد خورنده و نیمیش خوردنی

□

بس آه که عاشقانت کردند

□

چو بر من گنج قارون میفشاندی

□

به گوش محرمی کرد این گره باز

□

ز بی زریست که آب رخم رود بر باد

□

از هر مژه محتشم ای گوهر سیراب

□

مسکین پدرش بمانده در بند

□

بی مه رخسار و شب زلف او

□

ای گفته که مردم این چه مردیست

□

خنده کنان گفت که ای بیخبر

□

بر جمله جهان فشانم این نوش

□

داد به شهزاده و کردش روان

□

گفتم که قلم شرح دهد قصه خواجو

□

ز آه ما به گمانی فتاده بود امشب

□

دیوانه صفت شده به هر کوی

□

هر جا که لعلش در خنده آید

□

یا چون پسر ادهم راند به سوی آهو

□

ترسم که هیچ عاشق پیشان ره نبیند

□

بهرام نژاد و مشتری چهر

□

نان تنگ صاف بران گونه بود

□

با تو خواجو را برون از عشق چیزی دیگرست

□

ز بس که مست می جهل بود می‌پنداشت

□

پری روئی که در دل خانه کرده

□

خدایا آن گزیده بنده‌ی خاص

□

از برای آنک خوبان را نجویی در شکست

□

گاهم انگشتانه میکوبد بسر

□

چه می‌خوردی که رویت چون بهارست

□

صورت آن تخته که بد بی‌بها

□

همچو خواجو با بد و نیک کسم کاری نبود

□

هنوز محتشم آن ماه نارسیده ز راه

□

اگر بر کف ندانم ریخت آبی

□

برون شد دوئی از سر ترک وهندو

□

پرستیدن مهرگان دین اوست

□

برو عطار و ترک این سخن گیر

□

فتاده پاسبان را چوبک از دست

□

ز هر سو خاسته غلغل بران سان

□

ورش بمصر چو یوسف عزیز می‌دارند

□

عجب نبود که گویم سایه‌ی خورشید افتاده

□

نهادیم برسر تو را تاج زر

□

تو به کرم ، عیب من عیب کوش

□

چنین بخششی کان جهانجوی کرد

□

خواندنی نیست نه تقویم و نه طومارش

□

که یزدان تو را زندگانی دهاد

□

چنانم ده می پی در پی عشق

□

بسکه خواندم لاتذر بر خویش و گشتم نوحه گر

□

دل میل دارد کز هوس دردیگی اندازد مرا

□

چو بنشست می خوردن آراستی

□

سی مه یک روزه فگنده به گوش

□

هم آنگه میان کیانی ببست

□

گفتم که قرار چیست گفتی

□

یکی چند بنشست با رای‌زن

□

فرو مانده به سودا مبتلائی

□

دریغ از خیالت که شب تا بروز

□

روز هیجا همای تیر تو را

□

سپارید گنجم به بهرامشاه

□

جوی که شد مست خوش و آبدار

□

پدر بد ترا و مرا نیک شوی

□

بیا زین ره، بقصر پادشاهی

□

بپرسید نیکی کرا درخورست

□

کسی کاو مملکت را بد سگال است

□

چون فاش شد این لحظه ز ما سر انا الحق

□

اگر این است ساقی محتشم گو پشت زهدم را

□

که او را یکی پاک دستور بود

□

ز گلهای خراسان گونه گونه

□

دل من چو نور اندر آن تیره شب

□

دور از روی همچو خورشیدت

□

برسم بزرگان نیایش گرفت

□

دولرانی خجسته دختر کرن

□

دل این سوخته بربود و بدربان گوید

□

به مجلس کرم از ساقی طلب کن جام

□

خردمند هم نیز جاوید نیست

□

مرغ که در بادیه خون ریز شد

□

سه خواهر ز یک مادر و یک پدر

□

تو بباغ آمدی و ما رفتیم

□

به جای کسی گر تو نیکی کنی

□

ناله همی کرد که ای جان من

□

طوطیان با طبع خواجو گاه نطق

□

پی عذر قدومت محتشم تا دم آخر

□

تهی دست بی‌رود و گل می خورد

□

فرق میان دولبت کی توان

□

نخواهم همی خویشتن را کلاه

□

عطار تا بیان مقامات عشق کرد

□

به گیتی سخن پرسم از تو یکی

□

نگار خویش راز آن چشم خون زای

□

پیش طوفان سرشکم ز حیا آب شود

□

تا نطق محتشم را ممکن بود تکلیم

□

هنرمند جمهور فرهنگ جوی

□

از زبر و زیر برون برد ذات

□

چو بر جست و آمدش هنگام شوی

□

در دام بسته شبرو چرخت سخت

□

نمانم که ویران شود گوشه‌یی

□

درونش را در آن غمهای جانی

□

یافته از تو نضرت و خضرت

□

چنان می‌آید از دل آه سرد محتشم سوزان

□

هرانگه که شد پادشا کژ گوی

□

گهی همخوان مسکینان به قوتی

□

که هست این سزاوار شاهنشهی

□

پر شد از دوست هر دو کون ولیک

□

نخستین به پندش توانگر کنم

□

هر همه دانند که چندین گهر

□

بازا بغربت از می و مستی که نزد عقل

□

شکیب را چو نیامد ز پس نوید امیدی

□

برهنه شد از جامه بازوی او

□

تشنه دو دریا بهم آورده میل

□

دو فرزند من کز دو دوش جهان

□

ببرد آنهمه بار جفا که تا روزی

□

هر آنکس که اندیشه‌ی بد کند

□

سیه چتر از شب معراج بازش

□

برقعه‌ئی دل ما شاد کن که در غم تو

□

از دغدغه‌ی ایمن شو کز پاکی عشق تو

□

ورا نامور خواندی نوش‌زاد

□

برا گرد دلم کز جستجو یت

□

سراسر جهان پیش او خوار بود

□

عطار خاک ره شو زیرا که اندرین راه

□

گروهی که بایست کردند گرد

□

معلا حضرتی دیدم فلک سای

□

خواندش محمود و گفتش ای گدا

□

و گر اراده کند فصل را مبه این نوع

□

چنین گفت کای شاه دانش‌پذیر

□

خلق کشان در پنه‌ی سایه رخت

□

اگر نامدی این سخن از خدای

□

سربلندی خواستن در عین پستی، ذره‌وار

□

بیامد به درگاه او هفت شاه

□

تا ز دل کم هنر و طبع سست

□

منکه با زلف چو چوگان تو گوئی نزدم

□

من بعد روی محتشم از هیچ رومباد

□

به پیمان سپارم سپاهی تو را

□

چو غنچه سر به گریبان کشیده‌ام صائب

□

شده انجمن بر سرش بخردان

□

در خط شدم ز لعل لبت تا دهان تو

□

شمس حق نیک نام شد تبریزت مقام

□

تن او را به سیخ گردانند

□

لاجرم چون مختلف افتاد سیر

□

نظیر این هوا ظاهر شود اما به شرط آن

□

ایهاالناس، اوحدی وار الوداعی می‌زنم

□

دل ما شود صائب آن روز باز

□

جهاندار پیش جهان آفرین

□

من از بازان خاص پادشاهم

□

تو اگر چه سخت مستی برسان قدح به چستی

□

زمره‌ای روح مطلقش گفتند

□

بجز مطاوعت و انقیاد سلطان نیست

□

چو بیداد آید از وی محتشم دل را بشارت ده

□

او گر ندهد داد دل اوحدی امشب

□

همان دانه برون آید دگر بار

□

همه یال اسپان پر از مشک و می

□

همچو عطار در محیط وجود

□

بال و پری که او تو را برد و اسیر دام کرد

□

طالب و مطلوب و طلب شد یکی

□

دلم از چنگ می‌رود بیرون

□

اثری مانده ز هر داغ وزین داغ عجب

□

نامه‌ی درد دل و قصه‌ی اندوه فراقم

□

روا باشد انا الحق از درختی

□

که من شهر علمم علیم در ست

□

تو قلم بر حکم داور میبری

□

چو شستن گیرد او خود را رباید آب جو او را

□

ز درد محنت و اندوه و خواری

□

از خود گذشته‌ایم و چو خواجو ز کاینات

□

بهر نادیدن آن رو گه و بی‌گه ناصح

□

مرا معامله با آن دهان تنگ چه سود؟

□

از گفته‌ی مولانا، مدهوش شدم صائب

□

به ایوان ضحاک بردندشان

□

از بلا هر کسی گریزان است

□

بر هر کی زد این برهان جان یابد و سیصد جان

□

چو برگشتم در آمد مهرت از پی

□

برخاک آستان تو خواجو ز درد عشق

□

دعای دیر اثر پیک آه می‌طلبد

□

اوحدی، از یار هر جایی چه نالی بیش ازین؟

□

حدیث «کنت کنزا» را فرو خوان

□

دگر منزل آن شاه آزادمرد

□

ز غفلت، زیر بار عجب رفتیم

□

ز اشارات عالیت ز بشارات شافیت

□

فراقی کامشبم دل می‌خراشد

□

دل خواجو که اسیرست نگاهش می‌دار

□

محتشم بر آستان یار شد یکسان به خاک

□

اوحدی، گر کژ روی انکار دشمن لازمست

□

صائب گرفته‌ایم کناری ز مردمان

□

چو بشنید ضحاک بنواختش

□

عطار اگر پیاده شوی از دو کون تو

□

گر در ره او مردم هم زنده بدو گردم

□

کند آن راه بسته او را کسف

□

چون به هر معنی که بینی تکیه بر ایام نیست

□

پیش رخش گر عقیق دم زند از رنگ خویش

□

گر بخت یار می‌شود از کس مدد مخواه

□

عناصر باد و آب و آتش و خاک

□

به شاهی برو آفرین خواندند

□

گریه‌ها کردم و چون ابر بهار

□

تو آفتابی و جز تو چو سایه تابع توست

□

باغ خود را نچیده گل بیوه

□

خوشا آن بزم روحانی که هر دم

□

ماه رخ آن صنم مه چه رایان حسن

□

اوحدی، گر نکند یار ز ما یاد، مرنج

□

فلک بیهوده صائب سعی در اخفای من دارد

□

که پرورده‌ی بت پرستان بدند

□

چو زرین درختی همه برگ و بارش

□

بس کن از این شرح و خمش کن که تا

□

خلق محتاج و دیدها بازست

□

مسلمانان چه زلفست آن که خواجو

□

پا نه ای بت به سرا پرده‌ی چشمم ز کرم

□

نار آن سینه و سیب زنخ و غنچه‌ی لب

□

بر سر گنج است پای من چو دیوار یتیم

□

نگه کن سرانجام خود را ببین

□

بس سقف شد خراب و نگشت آسمان خراب

□

ای صدف چون آمدی در بحر ما غمگین مباش

□

به خود آنجا کسی نداند رفت

□

خواجو چو رخ جام بخونابه فرو شست

□

از آهنست سقف فلک گویا که نیست

□

گر گفته‌اند: نیست مرا با تو دوستی

□

صائب ترا ز سردی دوران خزان مباد

□

پری و پلنگ انجمن کرد و شیر

□

چه می‌گویم چه مرد این حدیثم

□

بگشای شمس مفخر تبریز این گره

□

قصر سازی و جمع مال کنی

□

ببخش بر من مسکین که از خداوندان

□

زمان زمان به سرم از وساوس بشری

□

راز شبهات بکس چون بتوان گفت؟ که ما

□

ز طول و عرض و از عمق است اجسام

□

برفت او و این نامه ناگفته ماند

□

گر چراغت را نبخشیده‌است گردون روشنی

□

باریک کند گردن ایمن کند از مردن

□

به چه چیز این زمین قرار گرفت؟

□

از آن خواجو بیاقوتش کند میل

□

در وصال اسباب جمع و محتشم محروم از او

□

به بوی جام یکرنگی، چو شد دور از تو دلتنگی

□

در بزم اهل حال، لب از حرف بسته‌ایم

□

بزرگان برو گوهر افشاندند

□

چو در دریا فتاد آن خشک نانه

□

من لب ببستم در غم نشستم

□

می چنانت کند به نادانی

□

بنوک ناوک آه سحرگهی خواجو

□

اما خوشم که اخگر خس پوش دل ز غیب

□

اوحدی را چند گویی: بی سر و سامان چراست؟

□

بیش ازین مپسند صائب را به زندان خرد

□

به فرمان شاه این سه فرزند من

□

غبار گشت ز باد غرور، خرمن دل

□

تویی شکر تویی حنظل تویی اندیشه مبدل

□

نقشبندان کن به کنده گری

□

چون من از پای در افتادم و از دست شدم

□

چو محتشم به نخستین خدنگ او افتاد

□

ز دست زلف تو دل باز می‌توان آورد

□

گوش تا گوش زمین از گفتگوی من پرست

□

که دشمن اگر چه بود خوار و خرد

□

چون قطره دریا کش زبون اشک وی از دریا فزون

□

تا به کعبه وصال تو برسند

□

نور او در تنت فرشته شود

□

مکن ملامت خاجو که از گل صد برگ

□

ترنج دافع صفراست وین عجب که نبرد

□

اوحدی، ترا از چه نان نمی‌فروشد کس؟

□

در دل ما آرزوی دولت بیدار نیست

□

به تابوت زر اندرون پرنیان

□

همه دیدنیها و دانستنیها

□

خاموش وصف بحر و در کم گوی در دریای او

□

آب روی تو آب پشتت و بس

□

خسروان در آرزوی شکرش فرهادوار

□

محتشم این همه از گریه نگردد رسوا

□

اوحدی، با تو گر ایام به کینست مترس

□

بود از هر تنی پیش تو جانی

□

همه در هوای فریدون بدند

□

دل عطار خون گشت و حق اوست

□

زان می که از او سینه صافی است چو آیینه

□

کردی کلاه کژ، که : کمر بسته‌ام به سیم

□

تا نپنداری که خواجو با رخ زردست و بس

□

وقت فرس تاختن میفکند بر زمین

□

اوحدی چون که از آن خرمن گل دورافتاد

□

ندارد هیچ جوهر بی‌عرض عین

□

پراگنده در دست هر موبدی

□

اگر دیده لختی گراید بخواب

□

الا ای مو سیه پوشی به هنگام طرب وآنگه

□

تا گر او ز اختلاف گردد سست

□

آید همه شب زلف سیاه تو بخوابم

□

گفتمش مرغ دلم راست به پا رشته‌ی دراز

□

اوحدی، از من بدار دست ملامت

□

به هر جزوی ز کل کان نیست گردد

□

به کوشش ازو کرد پوشش به رای

□

دردا که چنان بزرگواری

□

ز انبوهی نباشد جان سوزن

□

بر سر او ز نیک نامی تاج

□

چون شکستی، پاک در هم سوز تو

□

به بازارش سه در برد از من ایام

□

دوری مگزین، که اوحدی را

□

به شکر این که داری شیشه‌ها پر باده‌ی وحدت

□

وزان پس یکی چاره‌ای ساختن

□

اگر دست و بازو نکوشد، شما را

□

ای توبه برگشاده بی‌شمس حق تبریز

□

بر درت بی‌ادب زدم انگشت

□

ز ایام اگر چه تیره بود روز عمر ما

□

از تو دارد محتشم دیگر شکایتها بلی

□

جز غمش، ای اوحدی، بر دل و برجان منه

□

هر آنچ آن گردد اندر حشر پیدا

□

به فر کیی نرم کرد آهنا

□

یقین می‌دان که جان در پیش جانان

□

احرقه شراره ثم اتی نهاره

□

زیر این قبه‌های خرگاهی

□

دل خواجو بجان رسید و مرا

□

محتشم ازبهر بتان قتل تو

□

صحن لشکر گاهشان چرخ و نجوم

□

که محسوسات از آن عالم چو سایه است

□

برو آفرین کرد کای شهریار

□

برگرفتی زادمی، چون دیو روی

□

چشم بر ره داشت پوینده قراضه می‌بچید

□

از آنت نیست با من مهربانی

□

کسی که سرور جادوگران بود پیوست

□

مگشای لب به عرض تمنا چو محتشم

□

کای اوحدی، به گرد چنین آرزو مگرد

□

مرا سرمای زهد خشک چند افسرده دل دارد؟

□

هشیوار دیوانه خواند ورا

□

ولیکن چون تو یار غمگنانی

□

چون دیده خدای را ببیند

□

اوحدی با کسی نمی‌گوید

□

خیز خواجو که نزد مشاقان

□

شاه عادل شاه اسمعیل کز به دو ازل

□

ای دل، تو روز وصل همین نوحه می‌کنی

□

نبودش سایه کان دارد سیاهی

□

چو روباه و قاقم چو سنجاب نرم

□

تو شدی دمساز با پیوند و دوست

□

هر کی بدان گمان برد از کف مرگ جان برد

□

مکن با زلف پستم ترکتازی

□

اشک خواجو دامن دریا از آن گیرد که ما

□

چو محتشم به گدائی فتادم از تو ولی

□

حکایت من و زلف تو کی تمام شود؟

□

عیار آن لب شیرین و ساعد سیمین

□

یکی بانگ برزد بخواب اندرون

□

تا بوی مشک زلفت پر مشک کرد جانم

□

فیشتم اهل العشق من ترباته

□

روز اگر با عمرو و با زیدست رازی خلق را

□

ز یم حاصل نگردد گوهر عشق

□

جمرات از دمه بر قله منقل زرماد

□

حدیث درد من، ای مدعی، نه امروزست

□

مانع سیر و دور شد صائب

□

ستودن نداند کس او را چو هست

□

بهر بی توشه ساز و برگ دادم

□

زان مه چون اخترم زان گل تازه و ترم

□

دوستی از پی تراش کنند

□

روا بود که بود باغ را درین موسم

□

ناصح ما نمی‌کند منع خود زا رخش بلی

□

از من مپیچ روی، که عیبی نداشتند

□

تو در خوابی و این دیدن خیال است

□

فرانک بدو گفت کای پاک دین

□

عطار چو بی نشان شد از عشق

□

چون برون رفتی ز گل زود آمدی در باغ دل

□

این خود گویی، ولی به خلوت

□

قامت خواجوست یا قوس قزح یا برج قوس

□

هر اندیشه که می‌پوشی درون خلوت سینه

□

گرت خزینه‌ی محمود نیست درست طمع

□

رسد آنگه اجل از حضرت پاک

□

کیومرث شد بر جهان کدخدای

□

چو فردا شود، دیگرت کس نبوید

□

بجه از دام و دانه‌ها و از این مات خانه‌ها

□

ز پیش خورد غم خوردنت خدای و تو دایم

□

باز آی که بی روی تو ای یار سمن بوی

□

جز بهر پیشکاری حسنت جهان نداد

□

می‌خانه هست، از آن چه تفاوت که زاهدان

□

این جواب آن که می‌گوید نظیری در غزل

□

فرستاد نزد برادر پیام

□

همچو شمعی در فراقت هر شبی

□

در افق چرخ زدی شعله‌ها

□

تا بگردد خورش گوارنده

□

از درون خود مشو بیرون دمی

□

چو از حیرت گذر یابد صفات آن را که دریابد

□

ای اوحدی، از عشق ندیدم که گشودی

□

هر چند ز پیوند شود نخل برومند

□

ز گنج گهر تاج زر خواستند

□

عمر، دهقان شد و قضا غربال

□

دامن تو دل گرفت دامن دل تن گرفت

□

عافیت خواهی؟ از جهان بگریز

□

خواجو اگر زلف کژش بینی که برخاک اوفتد

□

محتشم باز به عنوان وفا مشهور است

□

دیرش زمین بوسد به حد، رهبان از وجوید مدد

□

فریاد که سوهان سبکدست حوادث

□

پدید آمد این گنبد تیزرو

□

هست در هر دو جهان تا به ابد

□

نور سحر بریخته زنگیکان گریخته

□

به شهادت که شد در اسلام

□

خواجو مگر بزخم فراقت شود قتیل

□

اگر چه شیرگیری تو دلا می‌ترس از آن آهو

□

ما خود آن زخم که بر سینه‌ی مجروح آمد

□

ز اهل دانش و ارباب معنی

□

جهانجوی را نام ضحاک بود

□

چو پای هست، چرا باز مانده‌ای از راه

□

بجز از روی عجز و فقر و تسلیم

□

خون نظارگی بپالودی

□

چو راغ را شود از لاله شقه خون آلود

□

نشد کاری به جنبش کلک فکر محتشم یعنی

□

اوحدی ار بنده‌ی روی تو نیست

□

گر چه در دنیا مرا بی‌اختیار آورده‌اند

□

چون بسوزی پر شود چرخ از بخور

□

به گوش آواز هر مرغی لطیف وطبعساز آید

□

بر دار دنیا ای فتی گر ایمنی برخیز تا

□

هر که این آب خورد باقی ماند

□

خواجو به شبگیر از هوا هر دم نوائی میزند

□

ز شمس الدین تبریزی منم قاصد به خون ریزی

□

آن صنم قریش کو؟ مایه‌ی کام و عیش کو؟

□

ولی ترتیب مذکور از چه و چون

□

دریای کیسه بسته تلخ و ترش نشسته

□

سبزه بهر جای که روید، خوش است

□

حار العقول به عاشقیه تحیرا

□

چون برآید برین سخن چندی

□

زان سنبل عنبر شکن خواجو چو می‌راند سخن

□

براند ز کوی خودش گر بداند

□

گویند: کاوحدی، ز غم او چنین بسوز

□

نشاه‌ی می می‌دهد صائب حدیث تلخ ما

□

مفخر تبریز توی شمس دین

□

فارش از سر هر مویی صد گونه سخن گفته

□

خمش کن خمش کن که در خامشی است

□

روا مدار که: از بهر پهلوی بریان

□

مخوان براه رشاد ای فقیه و وعظ مگوی

□

ماییم چو کشت ای جان سرسبز در این میدان

□

ای اوحدی، عیبش مکن، گر دل پریشانی کند

□

من تو برتر از جان و تن آمد

□

تا چند وعده باشد وین سر به سجده باشد

□

جز حقیقت، هر آنچه میگوئیم

□

بربوده گشتند آن طرف چون آهن از آهن ربا

□

مال تبریز خرج خوان تو نیست

□

هر شبی دفتر نویسان ورق پرداز شام

□

باد سرگشته به راه غمت آن سست قدم

□

به نام خویش کردم ختم و پایان

□

هر جا نبود شرم، به تاراج رود حسن

□

کاسا اداری عقل السکاری

□

دوش وصلت نیم شب در خواب خوش

□

تا ز بسیاری شراب ابلیس چون آدم شده

□

به وصفت کند ازینم من که: میدانم نه آنی تو

□

خواجو بزیر جامه نهان چون کند سرشک

□

که جان‌ها را بهار آورد و ما را روی یار آورد

□

ازین بیچارگی شرحی دهد در نامه، کان دلبر

□

ز هستی تا بود باقی بر او شین

□

شاخ ار چه نظر به بیخ دارد

□

چو آتش دود کرد و شعله سر داد

□

مریخیم و جز خون نبود

□

منکسر گشته قلب و یار شده

□

بروزگار توان یافت کام دل خواجو

□

محتشم پروانه آن شمع گشتی وای تو

□

ز بهر تخت اگر شاهی نشانم

□

دل آمد علم را مانند یک ظرف

□

از سوی تبریز تافت شمس حق و گفتمش

□

با تو می‌باید به کام دل مرا

□

کیست آن مه خداوند شمس تبریز

□

این عمارت به عدل شاید کرد

□

نیست برجای خویش مرغ سلیمان

□

چه باشد حال تن کز جان جدا شد

□

گرمی کند به خلوت ما آن پری گذر

□

پس از عنصر بود جرم سه مولود

□

جمال و حسن تو گنج است و خوی بد چون مار

□

فروزنده چنان کز چرخ، انجم

□

خامش که مرغ گفت من پرد سبک سوی چمن

□

کانکه با شوهری دگر بوده است

□

چون میان دجله خواجو را کجا بودی کنار

□

ای گل برهی مرو که خاری

□

بر سینه‌ی اوحدی ز عشقت

□

به باریکی و تیزی موی و شمشیر

□

سقی الله ارضا شمس دین یدوسها

□

لیک چون تو بنگری در راه عشق

□

این شکرخانه همیشه باز باد

□

خویشتن را نمی‌شناسی قدر

□

پیر گشتی بجوانی و همانی خواجو

□

هزاران مشعله برشد همه مسجد منور شد

□

هر سخنی کاوحدی گفت درآمد به دل

□

جهان را دید امر اعتباری

□

خامش سخن چه باید آن جا که عشق آید

□

تا لحظه‌ایست، تا که دمیدست نوگلی

□

تو نیز دل کبابی درمان ز درد یابی

□

پیش رخ بسته‌ای، ز قاف به قاف

□

اگرنه با تو نشینم مرا ز عشق چه باقی

□

قانع نشد به نیم نگاه تو محتشم

□

اوحدی خواهی که چون عیسی به خورشیدی رسی

□

نیم من دانه‌ای صائب بساط آفرینش را

□

ای جان چار عنصر عالم جمال تو

□

هست ز مال این جهان نقد فرید نیم جان

□

چون صبر بود از شه شمس الحق تبریز

□

دهانم را تو باشی میر ازین پس

□

چون تو نه اینی نه آن، ای بی‌فروغ

□

بیا ای هم دل محرم بگیر این باده خرم

□

خاطر ما را به گفتاری بجوی

□

از آتش زر خالص برفروزد

□

پیشش چو چراغپایه می‌ایست

□

چه غم ار همدم من نیست کسی

□

هر آینه کو بیند شمس الحق تبریزی

□

دل ریشم به مهرت مبتلا شد

□

ز شکر تو مرا صبر به که شیرینی

□

آتش فتد به گلزار گر همچو نرگس یار

□

صاف بد آمیخته با درد می

□

دگر باره به وفق عالم خاص

□

دزدیده چشم مگشا بر هر بت از خیانت

□

گرچه عاشق خود در اینجا در میان است

□

ای شه فارغ از آن باشد در لشکرت

□

لذت حلوای ایمان کی فرو آید به حلقت؟

□

ز زلفت موبمو خواجو نشانداد

□

رها کن این سخن‌ها را بزن مطرب یکی پرده

□

اوحدی را از جهان چشم سلامت بود، لیک

□

کلام حق بدان گشته است منزل

□

شمس تبریزی چو جمع و شمع‌ها پروانه‌اش

□

پیش من خوردند مردم نان گرم

□

چو شاه دست به پشت و سرش فرومالد

□

در مکش خط به نام نزدیکان

□

دل بجور تو نهادم چو روا می‌داری

□

دهد غماز را دشنام پیش محتشم یعنی

□

جانا، کجا نشیند بی‌صحبت تو یک دم؟

□

تویی تو نسخه‌ی نقش الهی

□

کرم دامن پر از زر کرد و آورد

□

جهد کن تا آن سمن را بر نیازاری به گرد

□

چه کنم عمر مرده را تن و جان فسرده را

□

ز خط خواجه‌ی خود سر نمی‌توان برداشت

□

روی ز خواجو مپوش ورنه برآرد خروش

□

چون زر شد رنگ ما از سینه سیمینش

□

پای‌دار، ار بگیردت غم عشق

□

چه شک داری در آن کین چون خیال است

□

عشقی حصانی نحو المعانی

□

از آن، زمانه بما ایستادگی آموخت

□

از اختران آسمان از ثابت و از سایره

□

ای خواجه، ملک را که به دست تو داده‌اند

□

دانی که چرا نام تو در نامه نیارم

□

خود را به عمد به هرچه می‌افکنی به خواب

□

اگر بر آسمان باشی بزیر آرم چو مهتابت

□

بر آر یوسف جان را ز چاه تیره‌ی تن

□

ای صبا تو برو بگو از من

□

در قلندر چند قرائی کنی

□

گر تو بدوی ور تو بپری

□

رزق بر اهل خانه تنگ مکن

□

چو مرغی زیرک آمد جان خواجو

□

ای دل قرار تو چه شد وان کار و بار تو چه شد

□

مبین، ای اوحدی، غیر از خدا هیچ

□

دو چشم فلسفی چون بود احول

□

شمس تبریز جام عشق از تو

□

پرگار زمانه بر تو میگردد

□

گفتم ز کجایی تو تسخر زد و گفت ای جان

□

دیده آب معلقت خواند

□

درین میان که گرفتار عشق شد خواجو

□

ز چشم اگرچه فکندی فتاده خود را

□

اوحدی گر ز تو رنجی بکشد باکی نیست

□

دعای صدرنشینان نمی‌رسد صائب

□

بر درخت تن اگر باد خوشش می‌نوزد

□

چون دل عطار از زاری بسوخت

□

صد حلقه زرین بین در گوش جهان اکنون

□

عدل و عمر دراز هم زادند

□

اگر از کوی تو خواجو بملامت نرود

□

بشارت ده بشارت ده به محبوسان جسمانی

□

ای نو رسیده سبزه، که آبت ز سر گذشت

□

اگر هست این دل ما عکس آن خال

□

چون لب اقبال دولت تو گزیدی باک نیست

□

نیستید آگه ازین زخم، از آنک

□

گفت برانم پس از این من مگسان را ز شکر

□

به نبات حسن برومندی

□

مگو که شیفته بر گلبنی شدی خواجو

□

مگر ندیده‌ای اندر صف نظار گیانم

□

گر اوحدی به هوش نیاید شگفت نیست

□

ز غمزه می‌دهد هستی به غارت

□

عاشقان را وقت شورش ابله و شپشپ مبین

□

در بر عطار بلندی ندید

□

خیالش چون چنین باشد جمالش بین که چون باشد

□

تا چو رغبت کنی جهان دیدن

□

زانک با حق نذر دارم از نخست

□

عجب بختی که رو بنمود ناگاهان هزاران شکر

□

روانم ز جور لبت چون نسوزد؟

□

بی‌شرابی نیست صائب را حجاب از بیخودی

□

ای که تو مفلس شدی سنگ به دل برزدی

□

چون شانه، عیب خلق مکن موبمو عیان

□

خوبان جهان از پی او جیب دریده

□

زن بد را قلم به دست مده

□

از دود آه ماست که ابرآشکار گشت

□

پراکنده عشقی که دانم به طعنش

□

شیوه‌ی شوخان شنگ، عربده‌ی رنگ رنگ

□

شد از افعال کثرت بی‌نهایت

□

گرم شود روی آب از تپش آفتاب

□

دل عطار مرغی دانه چین است

□

چو می‌گوید بگو حاجت دهد گوشی بدین امت

□

ننشیند، سفر کند ز برت

□

در دلت مهر از چه رو جویم چو می‌دانم که چیست

□

استاد خدا آمد بی‌واسطه صوفی را

□

چون دید که: شمع جمع عشقم

□

به شهرستان نیکویی علم زد

□

او ماه بی‌خسوف‌ست خورشید بی‌کسوفست

□

جمله دلها ماند پیش او گرو

□

اندک اندک ز کوه سنگ کشند

□

حجره‌ی دل را سیاه کرده ز ظلمت

□

بروی خوب وی آنکس نظر کند خواجو

□

چه جای دوست کس با دشمن خود این کند هرگز

□

مگو از تلخ و شور، ای مطرب، امروز

□

ز مشرق تا به مغرب‌همچو دولاب

□

سهل گیرش تا به سهلی وارهی

□

تو چون ذره شو آنجا زانکه آنجا

□

چون ز درخت لطف او بال و پری برویدت

□

مگذر از فرمان خالق، رحم کن برخلق او

□

خواجو ز بحر عشق کران چون توان گرفت

□

این چرخ و زمین خیمه کس دید چنین خیمه

□

ریاضت اوحدی می‌برد

□

چو دام فتنه می‌شد چنبر او

□

زان شاهد خانگی نشان کو

□

چو کبوتر بچه پرواز مکن فارغ

□

شکر است در اول صفم شمشیر هندی در کفم

□

شود آخر فقیه و دانشمند

□

خواجو چو درین کار نداری سر انکار

□

بر محتشم گدا ببخشای

□

پرسش زاری من هیچ نفرمود، ولی

□

مگر رخسار او سبع المثانی است

□

تو که از شر اعادی به دو صد چاه فتادی

□

در چنین ره گر نداری توشه بر عمیا مرو

□

دور و نزدیک و ضیاع و شهر و اقلیم و سواد

□

سقف و دیوار و چادر و پرده

□

خواجو سخن یار چه گوئی بر اغیار

□

گر زخم خوری بر رو رو زخم دگر می‌جو

□

بر گرفت از لبش به زور و بزر

□

شرابی را طلب بی‌ساغر و جام

□

نمی‌گویم که در تقدیر شه بود

□

نه ز گلچین حوادث خبری است

□

سخن با عشق می‌گویم که او شیر و من آهویم

□

هر کسی را که این صفت ازلیست

□

داریم کناری ز میان تو چو خواجو

□

آن خال ببین بر آن زنخدان

□

به دیدنی ز تو راضی شدیم و غمزه‌ی تو

□

ترا میان طلبی از کنار دارد دور

□

نگذارد اشتیاق کریمان که آب خوش

□

بی خیال و صورت وهم و قیاس

□

خامش و دیگر مخوان بس بود این نزل و خوان

□

جای نخجیر و رودخانه‌ی آب

□

در بسیط جهان کنون خواجو

□

حق ندارد خاصگان را در کمون

□

دیدم که: دل اوحدی این جا بگرو بود

□

نارسایی داردم از سنگ طفلان بی نصیب

□

نور الله زمانا حازنا الوصل امانا

□

نان فیل آماده هر شام و سحر

□

تو قفل دل را باز کن قصد خزینه راز کن

□

اندر آید سرت به گفت و بگوی

□

پیش روی تو چه حاجت که بود شمع بپای

□

تا آمدم به سجده‌ی سلمان جابری

□

شراب بیخودی در سر گرفته

□

چو نور او ملک را پر بسوزد

□

هر چند طلسم این جهانی

□

عطار تا که نهاد در راه فقر قدم

□

نه مرا وعده کرده‌ای نه که سوگند خورده‌ای

□

چو هر یک را زلیخایی شمردم

□

نگشاد چشم دولت خواجو بهیچ روی

□

فلسفه گفتش بسی و او خموش

□

اوحدی خوار گرفت از غم و من می‌گفتم:

□

نخواهد در صف محشر شهیدی خون‌بهایش را

□

رانیم بالش شه و رانی به زخم مار

□

شنیدن ز هر سفله، حرف درشتی

□

مسجد اقصاست دلم جنت مأواست دلم

□

آنکه مغزست و این دگرها پوست

□

چگونه خواب برد ساکنان هودج را

□

بیتی شنو ز محتشم ای بت که بهتراست

□

بدو نام قربان من کرده باشی

□

خجلت عشق به حدی است که در مجلس دوست

□

نیم دلی را به چه آرد که او

□

تا روی دلفروز تو عطار بدیده است

□

رموز لیس و فی جبتی بدانسته

□

چون چرخ بسی گشته من در پی کام دل

□

ای دل نگفتمت که مریز آبروی خویش

□

ز تیه خوش موسی و ز مایده عیسی

□

یکی ممن دگر را کافر او کرد

□

من به دعا کرده‌ام مدعیان را هلاک

□

جنبش این جمله عصاها ز توست

□

خرمن نکرده توده کسی موسم درو

□

شور خرابات ما نور مناجات ما

□

چون نیاموختی بمن پیشه

□

گفتم آتش در دلم زد روی آتش رنگ تو

□

دیوان منگار محتشم زود

□

دوست حاضر شده ناخوانده و دشمن غایب

□

هر که آمد بر سر سودای بازار علی

□

چون جوی روان و ساجدت کرد

□

عطار تویی و نیم جانی

□

سیه کاری و تلخی را رها کن

□

گفتم : ز کار غیبی ما را یکی خبر کن

□

نرگسش خون دلم خورده که این جام صبوحست

□

چه نقشیست چه نقشیست در این تابه دل‌ها

□

هر کرا بر سر ازین درد بلایی نرسید

□

دلش هنوز نیامد به پرسش دل من

□

ای که میرخوان به غراقان روحانی شدی

□

ز بازوی خود، خواه برگ و نوا

□

آن شه صلاح دین است کو پایدار بادا

□

زو چو آن بشنوی برون ایی

□

خواجو ز یار اگر طلب کام دل کنند

□

محتشم تا خسروان را مجلس آراید به شعر

□

گر مدعی سماع حدیثت نمی‌کند

□

گر گشایند بتان دفتر مکاری را

□

دلی که نیست نشد روی در مکان دارد

□

گر بسوزم زآتش عشقت رواست

□

خیمه جان را ستون از نور پاک

□

شاید ار حال خود بگردانی

□

باید که نشان در میخانه بپرسی

□

میش مشغولست در مرعای خویش

□

من قدر سگ ندارم، پیش تو، خرم آن کس

□

گر به تو دل داده‌ام هیچ ملامت کن

□

درده میی ز بالا در لا اله الا

□

به نرد زندگانی مهره‌های وقت و فرصت را

□

تو از آن بار نداری که سبکسار چو بیدی

□

باشد او از جهات نیز بدر

□

نرگسش گوید که فرض عین باشد قتل تو

□

طرز سخن محتشم از غیر مجوئید

□

من الف وصلم و جز نام وصل

□

منع زاری مکن فروغی را

□

من اگر پیدا نگویم بی‌صفت پیداست آن

□

لاجرم شد ز رشک او جاوید

□

ز خاک تیره کاهلتر نباشی

□

گر نگه داشتیش، گنج بری

□

خواجو اگر بقا طلبی از فنا مترس

□

جان‌های چو عیسی به سوی چرخ برانند

□

گر کنم رندی، روا باشد، که در سن شباب

□

ز کویش به جای دگر می‌رود دل

□

به حق آن سرای دولت بخش

□

برویم از میان و دم نزنیم

□

زهی سلطان زهی نجده سری بخشد به یک سجده

□

حدیث پیر ریایی ز عارفی بررس

□

اگر بکنیت خواجو رسی قلم درکش

□

ای ره محتشم از تو زده لعل تو و گفت

□

بسی آفرین بر من و اوحدی

□

چسان متاع دل و دین مردمان نبری

□

سلم الله علیک ای همه ایام تو خوش

□

جان چو در جانان فرو شد جمله جانان ماند و بس

□

کو لذت آب و گل و کو آب حیاتی

□

دل ز تضعیف این به برگ و نوا

□

هر دم از کوچگه ندا خیزد

□

اصبع ملدوغ بر در دفع شر

□

لب او چو باز پرسد دل عاشقان خود را

□

ای که پرسی سر گذشتم، پایم اندر گل فروشد

□

مژده از بخششی که نتوان یافت

□

همه دیدند که افتاده ز پای

□

اگر تجلی یوسف برهنه خوبتر است

□

جایش این به که جای خوابی هست

□

چو عود هر که ز عشاق دم زند خواجو

□

چگونه دست بدارد ز دامنت عاشق

□

اوحدی، با یار گندم گون اگر

□

مجلس‌آرای عالم معنی

□

نکند رحمت مطلق به بلا جان تو ویران

□

عطار با مستان خوش صافی دل است و دردکش

□

هم چرخ قوس تیر او هم آب در تدبیر او

□

از عمارت نظر مدار دریغ

□

خواجو چو نام لعل لبت راند بر زبان

□

تو آن مردی که او بر خر نشسته است

□

تا که ننشیند زمانی آتشم

□

تا فروغی غزل‌سرای تو شد

□

چه قبله کرده‌ای این گفت و گو را

□

بدین شکفتگی امروز چند غره شویم

□

دل بشکفتی خیلی و گفتی

□

چون ازین سایه بازگشت آن نور

□

خواجو برو که قافله کوس رحیل زد

□

از آن مه محتشم غیرت مرا محروم کرد آخر

□

دل به صبا دادم و نبرد سلامی

□

بگشا به خنده غنچه میگون خویش را

□

به روز وصل اگر عقل ماندت گوید

□

عطار ضعیف را ازین سر

□

جان عاشق نواله‌ها می‌پیچ

□

چو سر گردان بدیدی اوحدی را

□

من بغیرتو اگر کافرم انکار مکن

□

چنان پیر و چنان عالم فنا به

□

طالب وصلی، که بردبار نباشد

□

دیده تا چشم فروغی جلوه‌ی رخسار دوست

□

والله که شهر بی‌تو مرا حبس می‌شود

□

هر کجا دیوست، آنجا نور یزدانی شدن

□

شد قلعه دارش عقل کل آن شاه بی‌طبل و دهل

□

مردم و مرد بوده‌اند ایشان

□

هر گه که در برابر خواجو گذر کنی

□

تزلزل بر درد دامان صحرای قیامت را

□

دل‌منه، ای اوحدی، زانکه به شهر کسان

□

چشم از دو کون پوشم گر اوفتد به دستم

□

این همه بازیچه گردد چون رسیدی در کسی

□

ای دوست به عطار نظر کن که ندارم

□

اصحاب کبر و نفس کی باشند لایق شاه را

□

برای آن همی دادی غرورم

□

هر که را این درد دل در هم سرشت

□

دلا در بزم شاهنشاه دررو

□

اوحدی را بنده کردی نام، ازین ننگی ندارد

□

یا لبانش را ز لب هم‌چون شکر خواهم مکید

□

عرصه دل بی‌کران گم شده در وی جهان

□

نهاد از دست، مرد کارگر کار

□

اندر ظلمات است خضر در طلب آب

□

بخوردی انگبین در تب نهانی

□

گر چه خواجو شد مقیم خانقاه اما مدام

□

هر خیمه که از وسوسه زد خانه‌ی سیاهی

□

پیش ازین سنگی ز راه خویش اگر بر می‌گرفت

□

نسرین رخ و بنفشه خطت

□

ترک خویش و ترک خویشان می‌کنیم

□

ای دل سوخته در درد بسوز

□

چه جای باغ و راغ و گل چه جای نقل و جام مل

□

گذری کن بطور این اسرار

□

چو چشم مست ترا عین فتنه می‌بینم

□

رها کن صدر و ناموس و تکبر

□

دانم که: از شکست دل من خجل شود

□

گناهکار تر از من کسی فروغی نیست

□

سایه جسم لطیفش جان ما را جان‌هاست

□

من یکی آئینه‌ام کاندر من این دیوانگان

□

عجب گردد دل و رایش ز بی‌باکی ببخشایش

□

تو خوبی، ترک باید کرد زشتی

□

چون فغان دل خواجو بفلک بر می‌شد

□

حال دل رسید از من گفتمش قلبی اذک

□

معشوقه به زر نرم شود، گر تو نداری

□

آن چه با جان فروغی کرد حسن روی دوست

□

شمس تبریز اگر نیست مقیم اندر چشم

□

پیر از سر بی خویشی، می بستد و بیخود شد

□

خشک لبند عالمی از لمع سراب تو

□

وجیه دین و دولت شاه یوسف

□

اگر بکوی خرابات می‌کنی مسکن

□

صد عنایت کردم و صد رابطه

□

نام دوا مبر بر عاشق، که مرگ به

□

شرط یک‌رنگی نباشد شکوه زان زلف دو تا

□

دیده نادیده ما بوسه دیده زان بتان

□

ز بحر عشق، موج فتنه پیداست

□

چو خورشید جمالت بر زمین تافت

□

هر یکی باد کرده در بوقی

□

کامت از دار می‌شود حاصل

□

ره دشمنیست گر این که فراق می‌کند سر

□

گوشی نمیکنی تو بدین جانب، ای نگار

□

هر کجا تازه کنند اهل هوس بزم نشاط

□

ذکرست کمند وصل محبوب

□

چگونه شرح آن گویم که جانم

□

خاک را هایی و هویی کی بدی

□

به یکی زان میانه عشق آورد

□

ز استانم ز چه بیرون فکنی چون خواجو

□

گر افلاک نباشد به خدا باک نباشد

□

دلی یافت خط نجات از بلا

□

یا خیر خاضبة النجوم بکورها

□

یکی نفس که دل یار ما ز ما برمید

□

رفته ز چین و ختن و هند و روم

□

در دل خاک از کجا های بدی و هو بدی

□

بگزارد به وقت پنج نماز

□

طوطی شکر شکن وقتی که آید در سخن

□

اگر همرنگ مائی محتشم در بزم عشق او

□

به خواب شب مگر آن روی را توان دیدن

□

یک خاطر آشفته نشد جمع فروغی

□

فظل غریق العشق روحا مجسما

□

گر برانند از دو عالم باک نیست

□

چون نیست دواپذیر این دردم

□

من شکایت کنم ولی به نیاز

□

گر چه در مذهب ما کعبه و بتخانه یکیست

□

راست چو شقه علمت رقص کنانم ز هوا

□

دل اوحدی تو داری، چو نمی‌دهی بیاری

□

ارباب هوس گرد لب نوش تو جمعند

□

هر کجا ویران بود آن جا امید گنج هست

□

بهر یک مشت آرد، بر سر خلق

□

زهر از آن دست کریمش بنوش

□

کف او را دو کون یکشبه خرج

□

آن به که زبان در کشم از وصف جمالت

□

گر جان رود از تن نرود محتشم از جا

□

نتوان ز تو روی در کشیدن

□

از شعله‌ی آه تو فلک سوخت فروغی

□

این لوت را اگر جان بدهیم رایگانست

□

در ره ما هر که را سایه‌ی او پیش اوست

□

چو تو جمعیت جمعی تو در این جمع چو شمعی

□

نفسی که می‌تواند با عرشیان نشستن

□

اگر در دفتری وقتی بیابی

□

همی‌خواند که فرزندان بیایید

□

دوش با درد تو گقتم که: محابا کن، گفت:

□

مگر ز چشم تو دم به گلستان نرگس

□

اندر تبریز بد فلانی

□

نگاهبانی ملک تن است پیشه‌ی چشم

□

زان ناله و زان اشک که خشک و تر عشق است

□

خواجگی بندگیست خالق را

□

چند زنی طعنه که خواجو در غم عشق افتاد

□

تیز نگاهی به بزم پرده برافکند و کرد

□

تا رضای او نباشد، اوحدی

□

شدستم غرق دریایی که هرگز

□

صلا زدند همه عاشقان طالب را

□

چون سر عطار گوی راه شد

□

از بهر چنین مشکل تبریز شده حاصل

□

بوذر وکیل خرج تو، سلمان رسیل درج تو

□

حق تعالی گفتش ای جاسوس راه

□

آن گداز عاشقان باشد نمو

□

هر غمی را چاره‌ای کردم به فرهنگی،ولی

□

گر چو مینا خون بگریم بر من از حیرت مخند

□

نظاره گو مباش در این راه و منتظر

□

سوختم اینهمه از محنت و باز

□

از شعله آن بیشه تابان شده اندیشه

□

بیاراسته چار پیل سپید

□

تا وقت سحرنگر که خواجو

□

خسروا حافظ درگاه نشین فاتحه خواند

□

زین جهان اوحدی ار رخت بقا دربندد

□

قصه‌ی یوسف افتاده به چه دانی چیست

□

صد جا چو قلم میان ببسته

□

بر عمر من اجل چو سحرگاه شام خورد

□

بر روزن تو چرا نپرد

□

نشست از بر چشمه فرخنده‌پی

□

داد ایاز آن قوم را حالی جواب

□

چراغک‌هاست کتش را جدا کرد

□

به عشق سرزنش و منع دل کفایت نیست

□

ای دریغا که به دامان تو دستم نرسید

□

بر روی چون زر من ای بخت بوسه می‌ده

□

برفت از روی رونق بوستان را

□

حاجیان راه جان خسته نگردند از نشاط

□

ز گرد سپه پیل شد ناپدید

□

گر سگ کوی تو بر خاک من آواز دهد

□

گفتی که حافظا دل سرگشته‌ات کجاست

□

چون به کمان غمش دست کشیدن برم

□

بر پای شود روز جزا محشر دیگر

□

می منم خود که نمی‌گنجم در خم جهان

□

دگر هرگز نشان او ندیدم

□

به مجلس تو اگر دوش بیخودی کردم

□

به بیشه یکی خوب رخ یافتند

□

خواجو از عشق تو تا منصب لالائی یافت

□

زین رو هزاران کاروان بشکسته شد از ره روان

□

تو سرمایه بسیار گردان، که دل را

□

زخم درونم چگونه چاره پذیرد

□

بیابم آن شکرستان بی‌نهایت را

□

آهنی سنگین، دمش را کنده بود

□

هر دو جهان مهمان تو بنشسته گرد خوان تو

□

بدانگه تو پیروز باشی مگر

□

خطی که مردم چشمم سواد کرد چو آب

□

بیار می که به فتوی حافظ از دل پاک

□

بهل، تا روم بر سر عشق من

□

بلبل از شاخ گل افتد به زمین از مستی

□

ور شوی از سوز چو خاکستری

□

بی شک دل تو از آن چنان دود

□

می‌راند سوی شهر تبریز

□

ببوسید گرسیوز از دور خاک

□

عاقبت مجنون چو زیر پوست شد

□

دهان بربند و بگشا روزن دل

□

چون اوحدی ار خواهی کردن سفر علوی

□

تا صبا دم زده از طره مشک‌افشانش

□

خدای پهلوی هر درد دارویی بنهاد

□

ز خرمن فلک، ایدوست خوشه‌ای نبری

□

خلعت نو بین که به هر گوشه‌اش

□

برون کرد ببر بیان از برش

□

آه که شمع دلم بمرد چو خواجو

□

کی کند سوی دل خسته حافظ نظری

□

اوحدی، گر خلق تا قافت بکلی رد کنند

□

در غلامی‌ات ما را فر سلطنت دادند

□

تا مسجد و بتکده نماند

□

همچو عطار مست و جان بر دست

□

شمس الحق تبریز چه آتش که برافروخت

□

بر و کتف و یالش همانند من

□

ترا ای بلبل خوش نغمه باگل

□

زو شنیده بود آواز از برون

□

ای اوحدی، غم او برخود مگیر آسان

□

هر کجا کز عشق او عشاق ذکری سر کنند

□

خورشید و هزار همچو خورشید

□

فتاد پایه، چنین خانه را چه تعمیری است

□

برآید از دل و از جان الست شه شنود

□

چنین گفت رایش به من تازه کن

□

ای بهشتی پیکر از فردوس می‌آئی مگر

□

پاک کن چهره حافظ به سر زلف ز اشک

□

ز عشقش توبه بشکستم بگیر ای اوحدی، دستم

□

هر که جز مهر تو اندوخت هوس بود، هوس

□

ماییم ز نیک و بد رهیده

□

ترکانه و چست هندوی زلفت

□

بیار قد درازی که تا فروبریم

□

کنون تا سمنگان نشان پی است

□

شیخ گفتا کار من سخت اوفتاد

□

بر سر کوی تو دلم زار نزار خفت دی

□

اوحدی گفت: آن پری در عشق ما

□

جز ندامت ثمری عشق ندارد آری

□

به نظربخش نظر کن ز میش بلبله تر کن

□

مردم همیشه نقش خوش ما ستوده‌اند

□

زیر است نوای غم و اندرخور شادی بم

□

بکند و چو ژوپین به کف برگرفت

□

ز قیل و قال گذر کن که در چمن زین پس

□

حدیث مدرسه و خانقه مگوی که باز

□

امشب چنان گریسته‌ام کاشک چشم من

□

تو خود چه متاعی که به بازار محبت

□

نوحست و امان غرقگانست

□

تا کی از غصه و غم غصه و غم ای عطار

□

شه باز را گوید که من زان بسته‌ام دو چشم تو

□

فرستاده شد نزد هاماوران

□

خواجو از چشمه‌ی نوشت چو حکایت گوید

□

شما را اسب تازی باد بی‌حد

□

گر خوب شود کاری، از طلعت خود گیری

□

کرد با جان فروغی رخ تابنده‌ی دوست

□

جان من از شیر تو شد شیرگیر

□

مرا بخیره نخوانند کرم ابریشم

□

ای خاک پای نازت سرهای نازنینان

□

همی بود تا یک زمان شهریار

□

چو خواجو گر اهل دلی جان برافشان

□

مرغ زیرک نزند در چمنش پرده سرای

□

چو جام بیخودی نوشم، بسان اوحدی جوشم

□

من به بزمی باده می‌نوشم که مستانش مدام

□

پیر و جوان کو خورد آب حیات

□

چون ز عشقت سخن رود جایی

□

این دم فروبندم دهن زیرا به خویشم مرتهن

□

چو در جوشن افراسیابش بدید

□

خواجو که رفت در سر جور و جفای تو

□

بوبکر و عمر به جان گزیدند

□

اوحدی گر به سخن دست فصیحان بربست

□

خون همه در مستی خوردی به زبر دستی

□

مفخر جان شمس دین عقل به تبریز یافت

□

چون ریشه‌ی من کنده شد از باغ و بخشکید

□

ای جان صد باغ و چمن تشریف ده سوی وطن

□

بدو گفت کاووس کز انجمن

□

تا شد از نرگس میگون تو خواجو سرمست

□

حافظ اگر قدم زنی در ره خاندان به صدق

□

بید با قامت رعنای چنان شرط آنست

□

روز مرا تیره ساخت جعد معنبر

□

آشنایان اگر ز ما گشتند

□

کم نه‌ای از قلم ازو آموز

□

گر او کمر کهی بگیرد

□

ز بس گونه‌گونه سنان و درفش

□

بچه رو کناره گیری ز میان ما که خواجو

□

ور تو ز جهان ما نهانی

□

اوحدی امسال اگر آهنگ رفتن می‌کند

□

نازنده درآمد ز در آن شوخ فروغی

□

از آن باغ و ریاض بی‌نهایت

□

بدین خردیم، آسمان درشت

□

بیا بیا و خلاصم ده از بیا و برو

□

که گفتی مرا چند خسپی مپای

□

کسی حال شبم داند که چون من روز گرداند

□

کس در جهان ندارد یک بنده همچو حافظ

□

چو اوحدی نشدش دل به هیچ نوع درست

□

جان پاکش به باغ قدس رسید

□

نه خاکست این زمین طشتیست پرخون

□

تا غم عشق تو هست در همه عالم

□

از آن جان که روان شد سوی جانان

□

همه شهر و برزن یکایک بدوی

□

با خیالت دوش می‌گفتم که مردم از غمت

□

در فلان کوی و فلان موضع دفین

□

چه دلداری؟ که از هجران دل ما را بیازردی

□

چون باز شود پنجه‌ی شاهین محبت

□

بشتاب که چشم ذره ذره

□

در گلستان هنر چون نخل بودن بارور

□

به ناگه جست از لفظم که آن شه کیست شمس الدین

□

ز لشکر هرانکس که بد جنگ‌ساز

□

غرض آنستکه در کیش تو قربان گردیم

□

آب حیوانش ز منقار بلاغت می‌چکد

□

گر به قولت گوش میدارد، بنال

□

الحق سزد که تربیت خسرو عجم

□

این خواجه را چاره مجو بندش منه پندش مگو

□

پاک کن از ما دل ما زانکه ما

□

فربه شد عشق و زفت و لمتر

□

که گردان کدامند و جنگ‌آوران

□

مرغان چمن‌باز چو من عاشق و مستند

□

آنچ بر تو خواه آن باشد پسند

□

کرامات تو اندر حق پرستی است

□

من از وجود تو غافل نی‌ام در آن غوغا

□

ساقیا باده یکی کن چند باشد عربده

□

بلای راه تو بس دیده‌ایم، به که دگر

□

پستان وفا کی کرد سیه

□

به پیش سپاه اندرون پیلتن

□

مرا مگوی که پرهیز کن ز میکده خواجو

□

نی من تنها کشم تطاول زلفت

□

منشین تشنه، اوحدی، که ترا

□

یکی رخ تو شباهت به ماه تابان داد

□

رهد ماهی جان تو از این حوض

□

نبات آنجا چه وزن آرد ولیکن

□

خوشا مشکا که می‌بیزی به راه شمس تبریزی

□

ز تخم کیم وز کدامین گهر

□

شیرمردانرا اگر آهو شکارست این عجب

□

خلقی نشسته گوش ما مست و خوش و بی‌هوش ما

□

در خلوت وصالش روزی که بار یابی

□

شب ما تا به قیامت نشود روز، که هست

□

هر صباحی عید داریم از تو خاصه این صبوح

□

تو چنان بیخودی از خود که نمیدانی

□

تیز نگر مست مرا همدل و هم دست مرا

□

همی گفت زال اینت کاری شگفت

□

چون نافه‌ی تاتار دلم خون شود از غم

□

ای قصر دل افروز که منزلگه انسی

□

ای اوحدی، آن نام طلب دار، که او را

□

رخشنده آفتاب فروغی فرو رود

□

سیف حق گشتست شمس الدین ما در دست حق

□

گوهر عطار یافت قدر و بلندی ز عشق

□

ای دلنواز و دلبری کاندرنگنجی در بری

□

بدید از بد و نیک آزار او

□

یک زمان خواجو حضور دوستان فرصت شمار

□

ای طبیعی فوق طبع این ملک بین

□

گفتمش: آن دل که من پیش تو دارم، بده

□

تا ننوازی مرا به گوشه‌ی چشمی

□

طیور نعره ارنی همی‌زنند چرا

□

با منش هیچ حیله در نگرفت

□

چو ندیده‌ست نشانه نبود اسپر و تیرش

□

خود از جای برخاست کاووس کی

□

شیرین اگر بخرگه خسرو کند مقام

□

راه عشق ار چه کمینگاه کمانداران است

□

مسافری و غریبی به این دیار نیامد

□

تشنه لب کشت مرا شاهد شیرین کاری

□

هر دو ده یعنی دو کون از بوی تو رونق گرفت

□

سر زلفت که جان ها دخل دارد

□

جاء اوان وصلنا یلحقنا باصلنا

□

چو گردآورد مردم کینه جوی

□

جان فدای تو اگر قتل منت در خور دست

□

جسم ظاهر عاقبت خود رفتنیست

□

ای اوحدی، ار دریا گردی، مکن این شورش

□

آنجا که فروغ مه من یافت فروغی

□

تصویرهای ناخوش و اندیشه رکیک

□

پهلوان اما بکنج خانه‌ایم

□

ز آدمی چو بدزدی به کم قناعت کن

□

کهن گشته این داستانها ز من

□

برو غلام صنوبر قدان شو ای خواجو

□

بده کشتی می تا خوش برانیم

□

به بام شاخ برآید گل از سراچه‌ی باغ

□

تشنه است خاک او ز سرچشمه‌ی جگر

□

به جای دارو او خاک می‌زند در چشم

□

لیک چون هر لحظه جانی نیست نو

□

خوش به میان صف درآ تنگ میا و دلگشا

□

سزای تو دیدی که یزدان چه کرد

□

امروز که مرغان چمن در طیرانند

□

بعد از آن گوید اگر دانستمی

□

پنهان بر اوحدی زده‌ای تیر چشم مست

□

ای که به عشق او زدی خنده به چاک سینه‌ام

□

آن چنان صورت که شرحش می‌کنم

□

صفای باغ هستی، نیک کاریست

□

خواهی که شود قبول عذرت

□

فرود آمد از تخت و شد پیش اوی

□

اگر کوزه خالی شد از باده حالی

□

ترسم که روز حشر عنان بر عنان رود

□

یک ذره مهر او به دل آسمان رسید

□

نوروز همایون شد و روز می گلگون

□

باده چو از عقل برد رنگ ندارد رواست

□

عالمی عیش با اجل هیچ است

□

تا نظری به جان کنی جان مرا چو کان کنی

□

چو آتش پراگنده شد پیلتن

□

چشم میگونش نگر سرمست و خواجو در خمار

□

جزو جزو آبستن از شاه بهار

□

و آن سودها که نفس هوس پیشه جمع داشت

□

گر بر خرابی بگذری سویش به خواری ننگری

□

دستار مرا گرو نهادی

□

هنر و فضل در سپهر وجود

□

بدن تنهاخور آمد روح مثر

□

بیامی یکی مرد پرخاشجوی

□

خلاف حکم تو خواجو کجا تواند کرد

□

ز چنگ زهره شنیدم که صبحدم می‌گفت

□

آشکارا آب چشم اوحدی دیدی که رفت

□

دوش از وجد فروغی به کلیسا می‌گفت

□

نک نقد شد قیامت اینک یکی علامت

□

در میان حلقه با زنجیر زلف

□

بس شادی در شادی کان را تو به جان دادی

□

چو آواز او رعد غرنده نیست

□

ایکه خواجو نتواند که نیارد یادت

□

دل چو کبوتری اگر می‌بپرد ز بام تو

□

عجب که یاد نکردی ز اوحدی و نگفتی

□

منت خدای راکه برندم خیال عشق

□

تو شوی از دست بینی عیش خود را بر کنار

□

خندید مرغ و گفت که با این فروغ و رنگ

□

چون عقل کل صاحب عمل جوشان چو دریای عسل

□

چو سهراب را دید بر تخت بزم

□

گر از وصال تو خواجو امید برگیرد

□

بر دلم گرد ستم‌هاست خدایا مپسند

□

بی‌لب جان پرور و روی جهان افروز تو

□

این صورت زیبا که تو از پرده نمودی

□

آه روحی من هوی صدر کبیر فائق

□

ندارم به روی تو چشم تعهد

□

لب بستم ای بت شکرلب

□

تویی از همه بد به ایران پناه

□

تو نیاری تاب این، کنجی گزین

□

تا جنگ کنند و راست آرند

□

کردم اندیشه که آن روز کجا دانم رفت؟

□

هیچ نصیب من نشد از دهنش فروغیا

□

پس برآرد نیش خونی کز سرش خون می‌چکد

□

بما، هماره شکر داده‌اند، نوبت چاشت

□

در خواب شو ز عالم وز شش جهت گریز

□

بیامد بگفت آنچ دید و شنید

□

باد بر خاک عراق از دیده‌ی خواجو درود

□

محیط شمس کشد سوی خویش در خوشاب

□

اوحدی در کشد از دست تو دامن روزی

□

مرغ دلم از باغ به تنگ است فروغی

□

گر نه جسمستی تو را من گفتمی بهر مثال

□

کارم از دست شد و کار مرا

□

هر نقش چون اسپر بود در دست صورتگر بود

□

به دشمن دهی هر زمان جای خویش

□

برون ز جان هیچ تحفه‌ئی خواجو

□

گفت اگر از مکر ناید در کلام

□

اوحدی، گر قبله‌ی اقبال خواهی سجده کن

□

ز هر طرف به تظلم نیازمندی چند

□

دشمن من دید که با دوستم

□

همچو شبنم، در گلستان وجود

□

یخدان چه داند ای جان خورشید و تابشش را

□

چنان دان که دادست و بیداد نیست

□

غم دل بخامه گفتم که بیان کنم ولیکن

□

بشارت بر به کوی می فروشان

□

اوحدی را خون همی ریزی، که دورش میکنی

□

اول ز آستان توام راند پاسبان

□

زخم پذیر و پیش رو چون سپر شجاعتی

□

عجب آن است کین دریا اگرچه جمله آب آمد

□

پیمبر را چو پرده کرده در پیش

□

ترا بی‌بهانه به چنگ آورند

□

خواجو که خاک پای گدایان کوی تست

□

می‌مال پنهان گوش جان می‌نه بهانه بر کسان

□

گر چه عیسی دمی نمود او نیز

□

خورشید را ز عنبر افکنده‌ای به چنبر

□

دم به دم بحر دل و امت او در خوش و نوش

□

چه پهلوان و چه سالک، چه زاهد و چه فقیه

□

استغفرالله ای خرد صوفی بدو کی ره برد

□

ز سر ماهرویان گسسته کمند

□

نقاش چو در نقش دلارای تو بیند

□

می‌ای دارم چو جان صافی و صوفی می‌کند عیبش

□

یاری که اصل کار منست، ار به من رسد

□

دل به زنار سر زلف بتان خواهم بست

□

چو بدین گهر رسیدی رسدت که از کرامت

□

صد هزاران جان فروشد هر نفس

□

ای آفتاب آن جهان در ذره‌ای چونی نهان

□

یکی خانه کرد اندر البرز کوه

□

در میانی یا برونی از میان

□

فکری بدست افعال‌ها خاکی بدست این مال‌ها

□

گر چه ز خوب چهری، چون اختر سپهری

□

پنجه در چنبر آن زلف دوتا باید زد

□

کن دنفا مقتربا ممتثلا مضطربا

□

چنان خوشند گل و ارغوان که پنداری

□

یا رب مرا پیش از اجل فارغ کن از علم و عمل

□

مرا دل پر از رای و دیدار تست

□

خواجو چه کنی ناله و فریاد جگر سوز

□

چرا حافظ چو می‌ترسیدی از هجر

□

از همه گنجی سعید وز همه رنجی بعید

□

عین مقصود ز چشم تو کسی خواهد یافت

□

دلتنگ خوشم که در فراخی

□

چو مرغ همتش زان دانه بد دور

□

ای دل چو بیاسودی در خواب کجا بودی

□

به جایی کجا نام او بد نوند

□

که آن چه در غم هجر تو می‌کشد خواجو

□

این سو کشان سوی خوشان وان سو کشان با ناخوشان

□

چو محتسب پی رندان رود ز بهر ملامت

□

به امیدی که به خاک سر کوی تو رسد

□

ای غم پرخار رو در دل غمخوار رو

□

مرا هم بود، روزی رنگ و بوئی

□

خمش ای ناطقه بسیارگویم

□

به گردان لشکر سپهدار گفت

□

راستی را سرو بالائی خوشی

□

صبر کن حافظ به سختی روز و شب

□

بر من این جا تو اگر عرضه کنی هشت بهشت

□

بذات درع ذوی الدروع سنت

□

دانه‌ای بیچاره بودم زیر خاک

□

از پرده چو آفتاب رویت

□

من این به طیبت گفتم وگر نه خاک توام

□

فرو ماند اسپ و دلاور ز کار

□

آنکو هنری دارد از عیب نیندیشد

□

گر به خلوت آیی ای سرو سهی

□

نبود اوحدی را توقع ز تو

□

جمال او همه روز آفتاب اجلال است

□

چون عصای موسی بود آن وصل اکنون مار شد

□

خود بین چنان شدی که ندیدی مرا بچشم

□

بیگانه شدیم بهر این کار

□

چنین گفت با لشکر سرفراز

□

تا از آن هندوی زنجیری کافر چه کشد

□

سحر کرشمه چشمت به خواب می‌دیدم

□

ای اوحدی، از خوشی کناری کن

□

آه سوزان را فروغی اندکی آهسته تر

□

یاقوت زکات دوست ما راست

□

اگر آهنگ خون ریزی ندارد

□

ملک الموت به صد ناز ستاند جانی

□

شنیدی که دشمن به ایران چه کرد

□

چه درمان خواجو ار در درد میری

□

الی البحر توجهنا و من عذب تفکهنا

□

آهنین پنجه اگر کوه ز جا برگیرد

□

با همه ناخوشی عشق فروغی خوش بود

□

آن جا که او نباشد این جان و این بدن

□

فتاد از پای و کرد از عجز فریاد

□

چونک زخم او است نبود چاره‌ای

□

نشاید نگه کردن اسان بدوی

□

بی جاذبه‌ئی قطع منازل که تواند

□

حافظ مکن ملامت رندان که در ازل

□

ای اوحدی، گر خاک شد زین غم تنت، صبری، که او

□

آن معجزه کز لعل تو دیده‌ست فروغی

□

جهت گوهر فایق به تک بحر حقایق

□

ولی ترسم که در خون سرشکم

□

سقیا لهذا المفتتح القوم غرقی فی الفرح

□

نکردند یاد بر و بوم و رست

□

در حضرت سلطان چمن چون همه بادست

□

اسحاق شو در نحر ما خاموش شو در بحر ما

□

من که بر اقرار عشق خود گرفتم صد گواه

□

هر کس که به شیرین‌دهنی دل نسپارد

□

نیست شو نیست از خودی زیرا

□

از ان بسوختن ما دلت نمیسوزد

□

الی نور هو الله تری فی ض لقیاه

□

بپیچید زانپس یکی آه کرد

□

بلبل ز بام و زیر تو با نغمه‌های زیر

□

چگونه دعوی وصلت کنم به جان که شده‌ست

□

مرده بودم، به سخن‌های تو گشتم زنده

□

دل من تاب سر زلف تو دارد آری

□

یار ما عشق است و هر کس در جهان یاری گزید

□

عطار جام دولت ایشان به کف گرفت

□

سایه وی است و نور او جمع وی است و دور او

□

سخن هرچه پرسم همه راست گوی

□

در کنج صوامع مطلب منزل خواجو

□

افروخته نوری انگیخته شوری

□

چند شب چون دیگران نالیدم از هجرش، کنون

□

عشق او را مرد صاحب درد باید شک مکن

□

به عذار جسم منگر که بپوسد و بریزد

□

دوده نمیسود به گوش و به دم

□

ما اکثر ما قد خفض العیش به هجر

□

چو از گرگساران بیامد سپاه

□

از پرده‌ی تدبیر برون آی چو خواجو

□

در چاه ذقن چو حافظ ای جان

□

در آن دلی که تو داری اثر نخواهد کرد

□

باغبانان اگر آن عارض رنگین بینند

□

همه عالم چو تنند و تو سر و جان همه

□

کی رسم در گرد وصل تو که تا می‌بنگرم

□

به سوی باغ وحدت رو کز او شادی همی‌روید

□

تهمتن بیامد به سر بر کلاه

□

کجا سزای شما خدمتی توانم کرد

□

ای بر درت خیل و حشم بیرون خرام ای محتشم

□

گر قدمی مینهد بر سر بیمار عشق

□

این تویی یا مشتری یا زهره یا مه یا پری

□

خاموش و مجو تو شهرت خود

□

صد جور دیدم از سگ و دربان به درگهت

□

آن دم که دهان خندد در خنده جان بنگر

□

زمانی برآمد چو آمد به هوش

□

ناچار چو شد بنده‌ی فرمان تو خواجو

□

حافظ از جور تو حاشا که بگرداند روی

□

دانم که: به وصف من رقیبش

□

چون شاد نباشم که دل غمزده‌ام را

□

با همه بیگانه‌ای و با غمش

□

دل عطار بر دلت مثلی

□

در روی صلاح دین تو بنگر

□

چنین داد پاسخ که تهمینه‌ام

□

طالبان را صبر می‌باید بسی

□

گرچه می‌نالد به جان یا مستجار

□

به دست خویش بگشودم بلای بسته را، آری

□

فروغی از کف من برده آفتابی دل

□

گشت بیمار و زبان تو گرفت

□

ز گرفتاری من، عبرت گیر

□

گفتم آخر به نشانی که به دربان گفتی

□

نبیره جهاندار سام سوار

□

بملک روی زمین کی نظر کند خواجو

□

ای عاشق گدا چو لب روح بخش یار

□

نزدیک بار اگر ندهندت مجال قرب

□

با وجود تو لب و چشم نظربازان را

□

دهل برگیر و در بازار می‌رو

□

چون کرشمه کنی به نرگس مست

□

تکیه گه تو حق شد نه عصا

□

بسی فتنها که گشت پدید از جمال تو

□

آن یار نازنین اگرت تیغ می‌زند

□

خواهی که ز معده و لب هر خام گریزی

□

ز راز عاشقی دورند و رمز عاشقی غافل

□

فارغ فروغی از غم روی تو کی شود

□

شمس تبریزی جوانم کرد باز

□

پیش دیوان مبر اندوه دل و مگری

□

راقی جان در می‌دمد چون پور مریم رقیه‌ای

□

ز آه اوحدی او را چو آگاهی دهم گوید:

□

خیز و یک ره علم از چرخ برون زن خواجو

□

رموز مستی و رندی ز من بشنو نه از واعظ

□

ترکان گل ز راوق شبنم شراب صرف

□

اختر برج نحوست طالع منحوس من

□

از تو چو انداخت خدا رنج کار

□

شادی وصلت چو بر بالای توست

□

باری این دم رسته‌ام با تو درپیوسته‌ام

□

سر دل اوحدی چه دانی؟

□

نکهت انفاس خلدست این نسیم مشگ بیز

□

شاهی که چو رخ نمود مه را

□

خرامنده قدی چنان دلنواز

□

دوش گشودی به چهره زلف شب آسا

□

چند بر بوک و مگر مهره فروگردانی

□

بکان اندر، تو بخشی لعل را فام

□

کنون درهای گردون برگشادند

□

بهاری چنین باد و شش ساله ماهی

□

کام دل خواجو بسانی نمی‌آید بدست

□

درده به یاد حاتم طی جام یک منی

□

وقت این دمست اگر ز دم غول می‌رهیم

□

تا دم زدم از معجزه‌ی پیر خرابات

□

گفتم که ناتوانم و رنجورم از فراق

□

گفتی که جفا کردم در حق تو ای عطار

□

جوش برآورد و روان کرد آب

□

برخویش بندی نام من، گردی به گرد دام من

□

اگر شورم کنی ورتلخ گوئی

□

کو دیده‌ها درخورد تو تا دررسد در گرد تو

□

یارب، مساز منزل او جز کنار من

□

خراش سینه‌ی صاحب‌دلان فزون‌تر شد

□

نورهای شمس تبریزی چو تافت

□

هرگز درون مطبخ ما هیزمی نسوخت

□

جواهر جمله ساکن بد همه همچون اماکن بد

□

مکن شکسته و خوارش، به دست کس مسپارش

□

خواهد که کند منزل بر خاک درش خواجو

□

حافظ غم دل با که بگویم که در این دور

□

ای اوحدی، مقیم سر کوی یار باش

□

فروغی فارغ است از ماه گردون

□

فتوح اندر فتوح اندر فتوحی

□

از یک اصل است جمله پیدا

□

خاموش که خاموشی فخری من و فخری تو

□

ندانمت که چه افیون فگنده‌ای درمی

□

چون بگویند اهل جنت حال خویش

□

هوش برفت گو برو جایزه گو بشو گرو

□

اوحدی، راهش به پای لاشه‌ی لنگ تو نیست

□

یکی ز جمع پراکندگان عشق منم

□

اگر بازار خالی شد تو بنگر

□

چه شدی دوست برین دشمن بیرحمت

□

یا پر بگشاد و در هوا رفت

□

نه چشم و سر بپیچیدی، ز من حالم بپرسیدی

□

کنون چه فایده خواجو ز درس معقولات

□

من چه گویم که تو را نازکی طبع لطیف

□

بر دو رویم سال و مه این اشک خون رفتن روان

□

گاه کافر کندم گاه مسلمان چه کنم

□

چون لب لعلش صلایی می‌دهد

□

من چه‌گویم چون درین دریا دو عالم محو شد

□

خاموش باش و لا مگو جز آن که حق بخشد مجو

□

گویی: دلیل چیست که خود شربتی نساخت؟

□

در ازل درد تو چون شد گام زن

□

این دانه‌های نازنین محبوس مانده در زمین

□

باشد سخنم حلقه به گوش همه دلها

□

به جز از اشک فروغی که ز چشم تو فتاد

□

گر نه شمس الدین تبریزی قباد جان‌ها است

□

هزار مرتبه دریای چرخ، طوفان کرد

□

شمس الحق تبریزی ای مایه بینایی

□

اوحدی، از مکان او مگذر و آستان او

□

ساقی غمت بجای باده

□

کنون به آب می لعل خرقه می‌شویم

□

یک شربت آب وصل فرو کن به حلق دل

□

چو نتوان در بر جانان میان بندگی بستن

□

اگر کان شکر خواهی همان جاست

□

هر درختی چو نوش لب صمنیست

□

چو نامه نویسم سوی دوستان

□

چون همه را داده‌ای خلعت وصل، ای پسر

□

چرا وصل تو برخواجو حرامست

□

عمرها بر طبل عشقت ای صنم

□

دست صبا غنچه را بار دهد بر شجر

□

این است اگر صعوبت عشق تو، رهروان

□

عاشق جور یار شو عاشق مهر یار نی

□

بدان بیمایگی، گردن برافراشت

□

خامش کنم خامش کنم تا عشق گوید شرح خود

□

اندر جهان حوالت هر کس به جانبیست

□

خاک روبان درت دم بدم از چشمه‌ی چشم

□

غزلیات عراقیست سرود حافظ

□

ای اوحدی، ز هر چه کنی کار عشق به

□

گر فروغی نرود از سر کویت چه کند

□

در عاشقی نگر که رخش بوسه گاه او است

□

زان راز که سر جان عطار است

□

اندیشه و فرهنگ‌ها دارد ز عشقت رنگ‌ها

□

از عشق تو چون اوحدی امروز جهانی

□

دردی کش ازین سپس وندیشه مکن ز کس

□

هیچ مترس ز آتشم زانک من آبم و خوشم

□

چو آسانت نشد دشوار، بنشین

□

آشفته خاطر کرده‌ام جمعیت عشاق را

□

عمر ابد پیش من هست زمان وصال

□

پرستشگاه ماه و اختر، اینجاست

□

اگر کفر و گنه باشد وگر دیو سیه باشد

□

نخواهی مرد آن بودن که: گردی گرد عشق او

□

من بشعر افسانه بودم لیکن این ساعت بسحر

□

سرود مجلست اکنون فلک به رقص آرد

□

اوحدی دست به وصلش نرسانید آسان

□

من با تو به هر زمین نشستم

□

مریم جان را مخاض برد به نخل و ریاض

□

گفته بودی کاخرت یاری دهم

□

ای اشک چو رفتی از در چشم

□

مکن حکایت آن زر شمار دنیا دوست

□

خواجو چو نیست زانکه ستم می کند شکیب

□

می‌آید و می‌آید آن کس که همی‌باید

□

دلبر ز آه و ناله‌ی من هیچ غم نداشت

□

نقد جان در عوض بوسه بتان نگرفتند

□

آن دم موسی ز دل برون کرد

□

از تو میخواهم که با من خو کنی

□

در پیش شمس خسرو تبریز ای فلک

□

ز چین زلف تو چون اوحدی حدیثی گفت

□

چون بخنجر ز درت باز نگردد خواجو

□

چند پوید به هوای تو ز هر سو حافظ

□

زین لا و لم به عالم توحید راه تو

□

ای که بی‌جرم خوری خون فروغی هر روز

□

ماه همچون عاشقان اندر پیش

□

عطار این تفصیل‌دان وین قصه بی تأویل‌دان

□

ز آنک کف از خشک بود لایق دریا نبود

□

در غم او،اوحدی، فریاد کن

□

گفت آن باشد که صد عالم متاع

□

ای دل قلاش مکن فتنه و پرخاش مکن

□

اگر خرده‌ای از گل آمد پدید

□

ملکی که در تصرف شاهان نیامده

□

مهمان دیگر آمد دیکی دگر به کف کن

□

نوبت کار است، اهل کار باش

□

دکتر شنیدم از تو و خاموش ماندم

□

گیرم که اوحدی سگ تست، ای انیس دل

□

خواهی که در آئینه رخت خوب نماید

□

گر پیر مغان مرشد من شد چه تفاوت

□

ای آنکه کردی رخ به جنگ اوحدی

□

زلف گره‌گشای تو پیوند من برید

□

ایها الساقی ادر کاس البقا من حبه

□

دهن چو غالیه دانی و سی ستاره‌ی خرد

□

کی باشد آن زمانی کان ابر را برانی

□

گشت قربان غمت اوحدی و می‌گوید:

□

هر کرا شوق حرم باشد از آن نندیشد

□

عالم چو کوه طور دان ما همچو موسی طالبان

□

درین راه اوحدی را رهبری نیست

□

صحبت نوشین لبان دل مردگان را زنده کرد

□

تا سر هر نهالی از قعر بر سر آید

□

همچو مریم حامله نور خدایی گشته‌ایم

□

وای آن کس کو در این ره بی‌نشان تو رود

□

اوحدی را مکن از خیل محبان تو بیرون

□

کنون چون شد به رندی نام ما فاش

□

به خنده گفت که حافظ غلام طبع توام

□

به بوی آنکه گلی چون رخش به دست آرد

□

خبر از حال اسیران محبت می‌داد

□

با ساقیان ابر بگوید که برجهید

□

خاک سگان کوی تو عطار تا ابد

□

از عشق زبان روید جان را مثل سوسن

□

ای اوحدی، گر خون شود دل در غم او، گو: بشو

□

گفت چون بر دست من شد کشته یار

□

ای تن پرست بوالحزن در تن مپیچ و جان مکن

□

هر که دانست حکایت نتوانست از وی

□

شبی افتاد به بزم تو فروغی را راه

□

اگر چه اشتر غم هست گرگین

□

بالا همه باغ آمد و پستی همگی گنج

□

شمس تبریز تو را عشق شناسد نه خرد

□

گر زند بر جگرم چشم تو هر دم تیری

□

خواجو ستم و جور و جفا در دل خوبان

□

اگر چه رسم خوبان تندخوییست

□

گفتم که: بر دلم نکند جور و هم بکرد

□

بی خبر شو اگر از دوست خبر می‌خواهی

□

بازآمده ز حج و دل آن جا شده مقیم

□

همه حکایت مطبوع درد عطار است

□

ای قطره گر آگه شوی با سیل‌ها همره شوی

□

محبت تو همی ورزم، ای پری، مگذار

□

گفتم که چو خواجو نبرم جان ز فراقت

□

ای تو دوا و چاره‌ام نور دل صدپاره‌ام

□

گر محتسب شهرم تعزیر کند، شاید

□

اول نظر دریدیم پیراهن صبوری

□

چو سنگ آب شود آب سنگ پس می‌دان

□

وحدت عشقست این جا نیست دو

□

نهاده هر دو قدم شاد در سرای بقا

□

چون اوحدی از قامت او درد همی چین

□

کند شکایت هجر تو یک بیک خواجو

□

گر به هر موی سری بر تن حافظ باشد

□

از آسمان عشق تو قرآن فارسی

□

امید که بر خیل غمش دست بیاید

□

تو وفا را مجو در این زندان

□

عزیزان جهان را بین به یک راه

□

یا رب که چون می‌بینمش ای بنده جان و دینمش

□

همه روز روشن اوحدی شب تیره شد ز فراق تو

□

خواجو از عشق تو چون از سرهستی بگذشت

□

ای فتنه هر روحی کیسه بر هر جوحی

□

با اوحدی این دیده‌ی‌تر بیش ندیدیم

□

فلک یدور منه هلال سرجه

□

مفتی عقل کل به فتوی دهد جواب

□

یا رحمونا منه صبونا

□

لیک تو آب حیاتی همه خلقان ماهی

□

مرنجانید، هشیاران، من مست پریشان را

□

خواجو خرد که واضع قانون حکمتست

□

چون لطف نهان تو پیداست که باغیر است

□

تو به دیگران کنی میل، چو من چگونه باشی؟

□

کاری که غمش با دل من کرد فروغی

□

به گرد خویش برآید دلم که جرمم چیست

□

هوا خرم از نسیم، زمین خرم از لباس

□

بیا ای شمس تبریزی که در رفعت سلیمانی

□

اوحدی را میشناسم،طالع خود دیده‌ام

□

خواجو بجز از بندگی حضرت سلطان

□

هر دم رسولی می‌رسد جان را گریبان می‌کشد

□

دلت بر اوحدی هرگز نمی‌سوزد به دلداری

□

تا سر زلف تو شد پسند فروغی

□

در نور یار صورت خوبان همی‌نمود

□

گفتم شیشه مرا بر سر سنگ می زنی

□

بنویس برات این مزد مرا

□

از بخت به مقصود رسد اوحدی این بار

□

هیچکس همدم ما نیست بجز نی و او نیز

□

بخیل بوی خدا نشنود بیا حافظ

□

گر از این کار زیانم برسد، باکی نیست

□

شبی بی روی آن مه روز کردن

□

چشم نرگس نشناسد ز غمش کاندر باغ

□

وصل تو درون پاک خواهد

□

ز خام و پخته تهی گشت جان من باری

□

اکنون که به شیدایی چون اوحدی از غفلت

□

خوش بیا برطرف دیده‌ی خواجو بنشین

□

تن را سلامت‌ها ز تو جان را قیامت‌ها ز تو

□

به درد اوحدی دلشاد گشتم

□

ندانم این دل صدپاره را چه چاره کنم

□

می‌کشم از مصر شکر سوی روم

□

خمش کن تا به ابرو و به غمزه

□

این چنین گوید خداوند شمس تبریزی بنام

□

ما را مکن به رفتن بازار سرزنش

□

منکر خاجو مشو که هر که بمستی

□

سر پیوند تو تنها نه دل حافظ راست

□

صد پی بر آتش ستمت سوخت اوحدی

□

آخر خم ابروی تو خون همه را ریخت

□

سوی پری رخی که بر آن چشم‌ها نشست

□

چون نیستی از زمین توان برد

□

دل ما چون دل مرغ است ز اندیشه برون

□

از جستن نهانت چون اوحدی زبون شد

□

خواجو چو نام عاشقان ننگست پیش اهل دل

□

بر خارپشت هر بلا خود را مزن تو هم هلا

□

قولی بزن از طریق عشاق

□

بر روی صبح از ژاله خوی، خوی سرد بین بر روی وی

□

داد خداوند دین شمس حق‌ست این ببین

□

چون ببستم دهان سلامت شد

□

تو آفت مرغانی زان دانه که می‌دانی

□

دایم بسان پسته، خندان و دل شکسته

□

کجا ز دست دهم جام می چو می‌دانم

□

فیض روح القدس ار باز مدد فرماید

□

کرا پروای باغ امروز؟ بی‌دیدار روی او

□

فرش طرب بگستر چون باد نوبهاری

□

سیلت چو دررباید دانی که در رهش

□

تا من سگ تو شدم نماندست

□

گفتم این چیست بگو زیر و زبر خواهم شد

□

خدا کرد اوحدی را دل به عشق اندر ازل شیدا

□

آخر الامر از میان آن سپاه

□

عارفان از دو جهان کاهل‌ترند

□

ندید او از بت الا خلق ظاهر

□

فروغی آن که به من توبه می‌دهد از عشق

□

دلم با خویشتن آمد شکایت را رها کردم

□

مهر غیر تو بود در دل من مهر ضلال

□

به عشق آنک فرشت گوهر آمد

□

به بوستان مبر، ای اوحدی، مرا ز بر او

□

گفتی که خواجو در درد میرد

□

ولی تو تا لب معشوق و جام می خواهی

□

در دماغ بید گویی هم خلافی دیده‌اند

□

تیره شد روز فروغی به ره مهر مهی

□

میری مطلب که میر مجلس

□

می‌نبینی دهانش اگر بینی

□

خاک که خاکی نهلد سوسن و نسرین نشود

□

ای اوحدی، اندیشه مکن ز آتش دوزخ

□

بر سر کوی تو خواجو ز سگی کمتر نیست

□

سیل سیاه شب برد هر جا که عقلست و خرد

□

ای که بستی دسته‌ی‌گل از رخش

□

من که از سلطنت امکان گذشتن دارم

□

نرگس در ماجرا چشمک زد سبزه را

□

می کشانند سوی میمنه ما را به طناب

□

دست بر رگ‌های مستان نه دلا تا پی بری

□

به هر حکمی که فرمایی، مکن تقصیر، کز خوبان

□

سراندازی سرافرازم تهی دستی جهان بازم

□

هر چه هست از قامت ناساز بی اندام ماست

□

اوحدی را شبی ببینی تو

□

آیینه رو نگارا از بی‌بصر حذر کن

□

گر نهی پرگار بر تن تا بدانی حد ما

□

می فرو افتد درین حیرت زهم

□

ور تنور تو بود گرم و دعای تو قبول

□

اگر بضاعت مزجاة اوحدی نکنی رد

□

خورشید آتشین رخ گیتی فروز چرخ

□

بحر جان‌افزا و بحر پر حرج

□

چه سود چاه زنخدان سرنگون که تراست؟

□

حلقه‌ی زلف تو را دست صبا نگرفته است

□

آن پرده از نمد نبود از حسد بود

□

چو زانوی شتر تو گشاده شد ز عقال

□

ریش تو را سخت گرفته‌ست غم

□

از آن حشمت که می‌بینم نخواهد هیچ کم گشتن

□

چون شما را هست دلبر در برو دل برقرار

□

فلک غلامی حافظ کنون به طوع کند

□

این دوستان نگر که: نگفتند:اوحدی

□

من بی رخش فروغی آفاق را ندیدم

□

طریق عشق همه مستی آمد و پستی

□

در ده ای عطار تن در نیستی

□

سر می‌نهم و چون سر ننهد

□

گه نام و لقب جویم، تا در بن چاه افتم

□

چه آبروی بود بر در تو خواجو را

□

مدتی دندان‌کنان این می‌کشید

□

من و اوحدی در ازل خورده‌ایم

□

نه همین فتنه‌ی چشم تو فروغی تنهاست

□

مثال گویی اندر میان صد چوگان

□

پیش شمس الدین تبریزی شاه

□

ای شمس دین مفخر تبریز جان ماست

□

اوحدی، چون جان بر آمد، پر جگر خواری مکن

□

هر که خواهد که برد سر بسلامت خواجو

□

من و سفینه حافظ که جز در این دریا

□

از فراق اندیشه‌ای می‌کرد دل

□

بهر دریاکشان بزم صبوح

□

خاک بی‌آتش بننماید گهر

□

مرگ در پیش و حساب از پس و دوزخ در راه

□

ز عشق شمس تبریزی ز بیداری و شبخیزی

□

خواهی که زین چه هستم دیوانه‌تر نگردم

□

تو بده دستی در آن ساعت درست

□

زهی ابر گهربیزی ز شمس الدین تبریزی

□

گرد عاشق شدن و عشق نگردد دیگر

□

بس که بر ناله‌ی دل گوش ندادی آخر

□

نگر به عیسی مریم که از دوام سفر

□

گفتا عزیز مصر گر تو عاشقی بخشیدمت

□

از اختران در سنگ و گل تأثیرها درریختی

□

دل آهنین را دوایی ده از می

□

خواجو چکنی ناله که پیش گل صد برگ

□

زبانت درکش ای حافظ زمانی

□

من بلبلم ز درد بنالم، علی‌الخصوص

□

وانگذارم به هیچ کس دل خود را

□

این گریه ابر و خنده خاک

□

جواب دادم و گفتم درخت همچو منست

□

پرجفایانی که ایشان با همه کافردلی

□

دوش مینالیدم از جور رقیبت باز گفتم:

□

خواجو ار در بزم خوبان از می یاقوت رنگ

□

تو صدقه کن ای محتشم بر دل که دیدت ای صنم

□

ای اوحدی، چو رویش دیدی بلا همی‌کش

□

به یک نگاه ز رحمت بکش فروغی را

□

فرحعنا بیسار و ربی ذات قرار

□

در حضرت شمس الحق تبریز ببارم

□

ای ماه سیمین منطقه با عشق داری سابقه

□

گرگ اجل یکایک ازین گله می‌برد

□

لطیفه‌ئیکه رود در بیان ناله‌ی خواجو

□

سخنی بی‌غرض از بنده مخلص بشنو

□

مار را ز غم تو اوحدی وار

□

گر تو در بتکده با زلف چو زنار آیی

□

به جبر جمله اضداد را مقابله کرد

□

چون دل عطار شد دریای عشق

□

گر چه در این جهانم فتوی نداد جانم

□

هستیت یقین شد اوحدی را

□

بسکه خواجو سیل می‌بارد ز چشم

□

چون شود پر مطربش بنهد ز دست

□

از چشم اوحدی من خفتن طمع ندارم

□

من و خون دلی که مقسوم است

□

گل شکفته بگویم که از چه می‌خندد

□

نیم بر پشت پالانی که در میدان سپس مانم

□

خمش کن بشنو ای ناطق غم معشوق با عاشق

□

چنان با آتش عشقت دلم آمیزشی دارد

□

مجلسیانرا ز جام باده‌ی نوشین

□

حافظ گمشده را با غمت ای یار عزیز

□

ور نیست دسترس، سر دستار پاره کن

□

جان بر لبم آمد پی نظاره فروغی

□

آن عدم نامی که هستی موج‌ها دارد از او

□

چون کسی را بر میانت دست نیست

□

قفلی بود میل و هوا بنهاده بر دل‌های ما

□

به دستان اوحدی را کرد چشمت پیر می‌بینم

□

دم از جهان چه زنی همدمی طلب خواجو

□

این جاست شراب لایزالی

□

میان من و او حجاب اوحدیست

□

گر جرعه‌ای بریزد بر خاک لعل ساقی

□

طرب که از تو نباشد بیات می‌گردد

□

بدیدم حسن را سرمست می گفت

□

انهار باده سو به سو در هر چمن پنجاه جو

□

ازین سودا که می‌ورزد نخواهد شد دلم خالی

□

بر سر میدان عشقش جهان برافشان مردوار

□

من این مراد ببینم به خود که نیم شبی

□

این طرز که از کارگه کون در آمد

□

تو به ابرو کرده‌ای تسخیر دلها گر مدام

□

کور شو امروز که موسی رسید

□

از نرگس توست نیست از می

□

بجوشان بجوشان شرابی ز سینه

□

اوحدی شربتی از آن بچشید

□

هر چه کرده جمله تاوان آمده

□

جان غریب اندر جهان مشتاق شهر لامکان

□

دف هر زمان چو نی سرانگشت می‌گزد

□

بر سر کوی تو از حال دل آگاه نیم

□

عشق از خواب یک سالی کرد

□

پنبه در گوش کند کوبنده

□

مسلمانان مسلمانان چه چاره‌ست

□

عمر و مال اندر سر کار عمارت کرده‌ای

□

هر چند که تاج سر سلطان سپهریم

□

شعر حافظ همه بیت الغزل معرفت است

□

هر دم به دل سختم، تاراج کند رختم

□

گر تو در مجلس فردوس نباشی ساقی

□

بس که هر مستمعی را هوس و سودایی است

□

تا قوت عشق تو بدیدم

□

شمس تبریزی که عالم اندک اندک بود

□

بر لوح لوای دل ننگاشم الا «هو»

□

گر آب دیده ز سر برگذشت خواجو را

□

سر چرا بندم چو درد سر نماند

□

گر این خلق هر کس به دینی روند

□

زنهار مزن دست به دامان گروهی

□

چون درستی و تمامی شاه تبریزی بدید

□

هر کس گهری گرفت از کان

□

گفتمش ای رسول جان ای سبب نزول جان

□

خواجه ترا چون ز غلامان شمرد

□

در دیده‌ی خواجو رخ دلجوی تو نوریست

□

روزگاریست که دل چهره مقصود ندید

□

با او چو گفتم درد دل، گفت: اوحدی، این شیوه تو

□

تو آن مشنو که مرغ شوم خواهد جای ویران را

□

عجب آن شعر اطلس پوش جعدش

□

کی تواند دید نور آفتاب

□

همه آتش گل گویا شد و با ما می‌گفت

□

اوحدی وار در آیینه‌ی دل

□

بساز بزم صبوحی کنون که خواجو را

□

فرعون و شدادی شده خیکی پر از بادی شده

□

ازو به نیابی معاملی

□

سواد زلف تو مجموعه‌ی شب و روز است

□

خماری داشتم من در ارادت

□

تا که رگی در تن من جنبد من سوی وطن

□

خالی کنی سر از هوس گردی تو زنده بی‌نفس

□

به فکر او چنان پیوست جان من ، که ذکر او

□

شکر تو بی نهایت و فضل تو بی قیاس

□

شیر در بادیه عشق تو روباه شود

□

رندی و عاشقی، از خلق چه پوشانی حال؟

□

گرنه کاشانه‌ی دل خلوت خاص غم تست

□

مبر وظیفه رحمت که در فنا افتم

□

قطره را در بحر ریزی بحر از آن

□

گر خانه و دکان ز هوای تو شد خراب

□

منت پار آشنا بودم، عجب کامسال خود روزی

□

وگر حکایت دل با تو شرح باید داد

□

چون ز مادر بسکلیدم طفل را

□

عشقبازان در بهشتند،اوحدی

□

غلام خاک در خواجه‌ی خراباتم

□

ز هر گیاه و ز هر برگ رویدی نرگس

□

هر چند به تلبیسم در صورت قسیسم

□

زبونم یا زبونم تو گرفتی

□

غیر از حدیث دوست چو گویم حکایتی

□

باش تا در هوس لعل لبت خواجو را

□

میان گریه می‌خندم که چون شمع اندر این مجلس

□

چه غم از جبرییل دارد دل؟

□

هر کسی بر خوان هستی خورده نانش را بسی

□

همچون حریر نرم شود سنگلاخ راه

□

عطار چو کناره گرفت از میان ما

□

تشنه دیرینه منم گرم دل و سینه منم

□

ترا از مستی و عشق من آگاهی بود وقتی

□

خواجو ز تو کی ثبات جوید

□

جویی عجایب کاندرون گه آب رانی گاه خون

□

اگر مهدی به عهد او فرود آید، نپندارم

□

کمر به کشتن من نازنین نگاری بست

□

مثال دست بریده ز کار خویش بماند

□

جان‌ها بر بام تن صف صف زدند

□

آن چنان شاهی نگر کز لطف او

□

چون دل اوحدی زبون تو شد

□

برگ خواجو اگر از لطف بسازی چه شود

□

ماه کنعانی من مسند مصر آن تو شد

□

به قتل من چرا دادند یارانم چنین رخصت؟

□

هر کسی قبله‌ای از بهر پرستش دارد

□

خارم ز تو گل گشته و اجزا همه کل گشته

□

این جهان راه است و ما راهی و مرکب خوی ماست

□

آن رخ چون ماه به برقع مپوش

□

کار تو پیمان شکن نیست به جز سرکشی

□

برنخیزد در جهان خرمی

□

گوید کان لطف تو کو ای همه خوبی

□

سختی ازان دید، اوحدی، که به اول

□

من و از کوی تو رفتن به سلامت، هیهات

□

گفتست مصطفی که ز زن مشورت مگیر

□

رنگرزم ز من بود هر رخ زعفرانیی

□

چونک صلاح دل و دین مجلس دل را شد امین

□

به قول اوحدی از دست داده‌ام دل، اگر نه

□

دیده بنگر که فرو خواند روان سر دلم

□

چون گل از نکهت او جامه قبا کن حافظ

□

در درون پرده‌ای با دشمنان من به کام

□

آن که در جمع خرابات نشینان ننشست

□

گر طالب خری تو در این آخرجهان

□

گر زانکه اثر بودی در روی زمین کس را

□

مکن ار چه شدی چنین چو خزان دانه در زمین

□

اگر تو قصد تن و جان اوحدی داری

□

چه بود گر به نمی نامه دلم تازه کنی

□

بربند لب همچون صدف مستی میا در پیش صف

□

گل رعنا به خانه باز رسید

□

روز مرا تیره ساخت ماه فروزنده‌ای

□

به جو چه گویم کای جو مرو چه جنگ کنم

□

هم خونم و هم شیرم هم طفلم و هم پیرم

□

آمد بهار ای دوستان خیزید سوی بوستان

□

چو دیدی اوحدی را تو به علم عاشقی دانا

□

خلاص جستم ازو طیره گشت و گفت که خواجو

□

صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ

□

اوحدی از بند هر دو کون برآید

□

حال ما بی‌رخ آن ماه کسی می‌داند

□

ایشان چو ما ز اول خفاش بوده‌اند

□

این جهان نیست با تو عمر دراز

□

چو خرد غرق باده شد در دولت گشاده شد

□

گر راستست، هر چه طلب می‌کنم تویی

□

خواجو بلب تو آرزومند

□

رقصی کنید ای عارفان چرخی زنید ای منصفان

□

گر بپالودن خون دل من داری میل

□

تا دامن قیامت، از سرو ناله خیزد

□

گرو کردی به می دستار و جبه

□

هنر خویش بپوشم ز همه تا نخرندم

□

ندا زد در عدم حق کای ریاحین

□

زانکه روایت گری، گر نروی راه او

□

تا خبر یافته‌ئی زان بت مهوش خواجو

□

ور چو حافظ ز بیابان نبرم ره بیرون

□

میان این خریداران به دور عنبر زلفش

□

از تن عقل پنج یک برگیر

□

بر این بساط خرد را اگر خرد بودی

□

با خیل گران‌جانان بنشسته‌ای و یکدم

□

مشک‌ها باید چه جای اشک‌ها در هجر تو

□

لاف « بلی» زدیم وز روز الست باز

□

سلام و خدمت خواجو بدان دیار برد

□

تو بدنامی عاشق را منه با خواری دونان

□

صبر فرمودی و فرمان تو مقدورم نیست

□

هر دل که شد به گوشه‌ی چشم وی آشنا

□

ای دیده کرم ز شمس تبریز

□

سوی شمع شمس تبریزی به بیشه شیر جان

□

هله ای دل که ز من دیده تو تیزتر است

□

صد قصه نبشت اوحدی از دست غم او

□

چرا سنبل لاله پوش تو یکدم

□

رنگ تزویر پیش ما نبود

□

گرچه به حکم صروف، بر ورق این حروف

□

مرغ دل در سینه‌ام امشب فروغی می‌تپد

□

خشم یاران فرع باشد اصلشان عشق نوست

□

فنامان به دندان مرگ اندر است

□

چو یوسف ملک مصر عشق گیرد

□

بسان اوحدی این جا بنه در نیستی گردن

□

خواجو اگر ز چشم تو خواب ببرد گو ببر

□

ای شب آشفته برو وی غم ناگفته برو

□

از غل و بند مجنون دیگر سخن نگفتی

□

من بودم و ناله‌ی فروغی

□

گر خزان غارتی مر باغ را بی‌برگ کرد

□

هین که فزود شور من هم تو بخوان زبور من

□

ای صنم خفته ستان در چمن و لاله ستان

□

نشوی در پی آزار دل من یک روز

□

خواجو اگر چنانکه جهانگیریت هواست

□

مجو درستی عهد از جهان سست نهاد

□

نه به مال کسی بریم آشوب

□

بیرون نرود رنج خمار از سر مردم

□

نه از نبیذ لذیذش شکوفه‌ها و خمار

□

گفتم که در بسته مرا چند نمایی

□

خاموش سخن می‌ران زان خوش دم بی‌پایان

□

با چنان گل چه غم از خار؟ که بر هم نزنم

□

گهی کز خاک خواجو بردمد خار

□

در گردش و شیوه‌های مستان

□

گناه داشتم، اما چو پیش دوست شدم

□

جان نثار مقدمش کردم، بلی

□

زان سوی لوح وجود مکتب عشاق بود

□

ای دل نه اندر ماجرا می گفت آن دلبر تو را

□

جان را اگر نبینی در دلبران نگر

□

چشم ترا به کشتن ما تیغ بر کمر

□

نرگس چو شوخ دیدگی از سر نمینهد

□

نام حافظ رقم نیک پذیرفت ولی

□

اوحدی، اقبال می‌جویی، رخش را قبله ساز

□

تا سرزده خورشید جهان‌تاب ز مشرق

□

پاره‌های آن در بشکسته سبز و تازه شد

□

مسپار به دهر سفله دل زیرا

□

سجده کند چین چو گشاید دو چشم

□

در گوش خواجه، دیدم، جز زر نرفت هیچ

□

تو کریم مطلقی ای کردگار

□

امروز مهمان توام مست و پریشان توام

□

دل در غارت گرفت، ترک عمارت گرفت

□

جور خوبان جفا پیشه فروغی را کشت

□

ای عارف عاشق این غزل گو

□

مانند ترازو و گزم من که به بازار

□

در گور مار نیست تو پرمار سله‌ای

□

برافکن، ای پدر، از مهر آن برادر دل

□

چو چشم مست تو خواجو به حشر یاد کند

□

که روزی رهروی در سرزمینی

□

گاهی تنم چو رعد بنالد ز هجر پر

□

دانی که چیست نیر اعظم فروغیا

□

گفتمش از ما ببر زحمت اخبار ما

□

نظری کن دلم مسوز که هست

□

خامش کرده جملگان ناطق غیب بی‌زبان

□

از ستمت خلاص دل نیست، که هر کجا روم

□

از راه طنز گفت که خواجو چرا برفت

□

من چه دارم غیر آن صندوق که آن

□

چون گواه انگشت بر حرفش نهاد

□

می به قدح در چنانک شیرین در مهد زر

□

بترس از آن شب سخت عظیم بی‌زنهار

□

مرا گردون همی‌گوید که چون مه بر سرت دارم

□

ان فاتکم لا تفعلوا و استفتشوه و اعقلوا

□

ترا بر اوحدی چون دل نسوزد چاره آن دانم

□

گهی که از لب لعلت سخن کند خواجو

□

شهنشاه مظفر فر شجاع ملک و دین منصور

□

ناگزیرست که با خولی تو درسازد دل

□

خضر العلوم کلیم میقات التقی

□

نیست شو و واره از این گفت و گوی

□

جهان به آستی اندر نهفته دارد زهر

□

گر چه که بیدادی کند بر عاشقان آن غمزه‌ها

□

عارت آید از شوخی با کسی وفا کردن

□

دست از فلک سفله فرو شوی چو خواجو

□

گل‌های پار از آسمان نعره زنان در گلستان

□

ز بیراهی که من هستم به راهم هر که پیش آید

□

ز آب آتش زده کز دیده رود سوی دهان

□

زید خندان بمیرد نیز خندان

□

همه شاهان غلامان را به خرسندی ثنا گفته

□

ماهتابش می‌زند بر کوریت

□

چون اوحدی از دستش دریای بلا درکش

□

میان او بکنارت کجا رسد خواجو

□

به چشم خلق عزیز جهان شود حافظ

□

عقل بینداخت قلم، شخص هنر ساخت به غم

□

فغان که شد سر کویی گذر فروغی را

□

چه کبکان و بازان ستان می‌پرند

□

ای همه بر هیچ ز تو چون بود

□

روی و چشم شمس تبریزی گل و نسرین بکاشت

□

ز بهر بوسه در آورده بودمش به کنار

□

شهره شهرست مه در راه‌پیمائی ولیک

□

عید آمد و عید آمد یاری که رمید آمد

□

اوحدی، هرچه غیر او بینی

□

برخیز تا به پای شود روز رستخیز

□

جمله مهمانند در عالم ولیک

□

گر کسی قصه کند بارکشی مجنونی

□

خامش رها کن بلبلی در گلشن آی و درنگر

□

قابل معلوم بهل، پارس مرو، روم بهل

□

چو دم ز نافه‌ی زلف تو می‌زند خواجو

□

حافظ عروس طبع مرا جلوه آرزوست

□

اوحدی از درد دوری تو بنالید

□

تاجداران از سریر و گاه دارند اعتبار

□

که نگزارد این وام را جز فقیر

□

چون نخواهی که‌ت ز دیگر کس جگر خسته شود

□

خامش کن و خامش کن دررو به حریم دل

□

اوحدی در دوستی با آنکه جانب‌دار تست

□

قطره‌ئی بخش ز دریای شفاعت ما را

□

باب گه روزن شدی گاه شعاع

□

گفتی که: ترا دوا صبوریست

□

میان جمع پریشان شاهدی شده‌ام

□

ای سیمبر به من نظری کن زکات حسن

□

در شهر شما چه یار جویم

□

بنا کرده‌ست شمس الدین تبریز

□

گفتم: آن سیب زنخدان تو خواهم که ببویم

□

مستان خرابش بدر دیر کشیدند

□

شد رهزن سلامت زلف تو وین عجب نیست

□

رغبت بوس و تمنای کنار

□

پرستش صنمی می‌کنم فروغی سان

□

شمس تبریزی برآمد در دلم بزمی نهاد

□

یا مگر آه دل رستم دستان این دم

□

گر صفتی در دل من کژ شود آن را تو بکن

□

دوشم به فلک رسید ناله

□

قوس قزح نموده که ابروی دلکشست

□

دست فشانم چو شجر چرخ زنان همچو قمر

□

چند نالیدم و آن بت خود نگفت:

□

من ار محبوب خود را می‌پرستم، دم مزن واعظ

□

آنک از این قبله گدایی کند

□

گوساله زرین را آن قوم پرستیده

□

دفعم جویی فردا گویی

□

تا از دگری گویم، درویشم و او سلطان

□

خواجو این منزل ویرانه به اندازه‌ی تست

□

خزینه دل حافظ به زلف و خال مده

□

به بحر نیستی هر کو فرو شد

□

هر کس که دم از حور زند عین قصور است

□

به ثنا لابه کردمش گفتم ای جان جان فزا

□

به آب علم باید شست گرد عیب و غش از دل

□

درد درد شمس تبریزی مرا

□

وقتی ز اوحدی اثری بود پیش ما

□

صوفی چو صافی درد مغان بنوش

□

اندرون زهر تریاق آن حفی

□

نگار چهره بپوشی ز اوحدی، لیکن

□

تا چشم بند مردم صاحب نظر شدی

□

دلا دلا به سررشته شو مثل بشنو

□

در حبس تن غرقم به خون وز اشک چشم هر حرون

□

مرد چو گوهری بود قیمت خویش خود کند

□

تا که دیگ وصال پخته شود

□

بدین صفت که توئی آب زندگانی را

□

باده نوش از جام عالم بین که بر اورنگ جم

□

ماه تا روی ترا دید و برو دل بنهاد

□

در غم آن نوش لب افسانه‌ی عالم شدم

□

خده نار یطفی نارنا

□

عطار اگر بر اصلی اصلا ز خود فنا شو

□

همچو خروس باش نر وقت شناس و پیش رو

□

اوحدی صفت با او هر چه گفتی آن بشنو

□

خواجو چکند بیتو که کام دل محمود

□

وعده دهد به یار خود گل دهد از کنار خود

□

خار و گل با همند، می‌دیدم

□

سیمرغ کوه قاف حقیقت کنون منم

□

چو پر یابی به سوی دام حق پر

□

توبه ما جان عمو توبه ماهیست ز جو

□

چون به غریبی بروی فرجه کنی پخته شوی

□

گر اوحدی سکونی دارد، صبور باشد

□

غم مخور خواجو که از غم خواب را بینی بخواب

□

هنگام تنگدستی در عیش کوش و مستی

□

از لب دیگری حدیث مگوی

□

حرفی از مرهم یاقوت لبش می‌گفتم

□

بس کن و کم گوی سخن کم نویس

□

در تو همی پیری ناید پدید

□

زین همه خاموش کنم صبر و صبر نوش کنم

□

اوحدی، دل مده به غمزه‌ی او

□

چو مستان حرم خواجو جمال کعبه یاد آرد

□

نور مسبب بود و هر چه سبب سایه او

□

در دل من سوز عشق شعله زن آمد و لیک

□

کیفیت پیمانه گر این است فروغی

□

طرفه قفال کز انفاس کند قفل و کلید

□

گفتمش هر چه بسوزی تو ز من

□

جام طرب عام شده عقل و سرانجام شده

□

چشمت ز فتنه بین که: به پیش من آورد

□

به اشک و چهره‌ی خواجو کی التفات کند

□

حافظ سخن بگوی که بر صفحه جهان

□

چشم مرا از لبت نیست گزیری که، هست

□

هم شیفته‌ی حسن تو صد واله بی دل

□

جمع گشته سایه الطاف با خورشید فضل

□

گر تو دنیا همه زندان دیدی

□

بنشسته حس نفس خس نزدیک کاسه چون مگس

□

مدار از اوحدی امید دین‌داری و مستوری

□

روا مدار که سلطان ندیده هیچ گناه

□

باغ پر از نعمت من گلبن بازینت من

□

دل که جاییش به درد آمده باشد داند

□

فذورتها للجود و الباس منجم

□

گوش‌ها گشته‌اند محرم غیب

□

تو میر شکار بی‌نظیری

□

نفی شدی در طلب وصل من

□

در نظر اوحدی ز راه حقیقت

□

همچو صبح ار صادقی خواجو مشو خالی ز مهر

□

آن که انگشت تعرض هیچ گه برمن نداشت

□

به عیب من مکن آهنگ و جیب و دامن من بین:

□

فروغی را بجز مردن علاجی نیست دور از او

□

هین بستان از من تبلیغ کن

□

مرد دانسته به جان علم و خرد را بخرد

□

تخم وفاها کاشتم نقشی عجب بنگاشتم

□

نشاند تخم وفای تو اوحدی در دل

□

پیش آن نرگس بیمار بمیرد خواجو

□

شمس الحق تبریزی ای مشرق تو جان‌ها

□

زنهار!که تا دست طمع باز نگیری

□

گر چلیپا داشتی آواز درد

□

آمین او آنست کو اندر دعا ذوقش دهد

□

وان روز که سر برزنی از شرق چو خورشید

□

آن خد احمر ار بنمایی دمی دگر

□

اگر، ای اوحدی، تو هم دل خود را تو دوستی؟

□

ریحانیان گلشن روی تو برسمن

□

ساقی مگر وظیفه حافظ زیاده داد

□

اوحدی، گر حال دل پوشیده‌ای از خلق شهر

□

گر پس از مرگ قدم بر سر خاکم بنهی

□

هر کس که بی‌مراد شد او چون مرید توست

□

مویی ز میان تو کسی می بنداند

□

تجلی ربه نی کم ز کوهی

□

از سر گردن کشی دوش ز دم بر فلک

□

تو از آن برتری بزیبائی

□

این مه ز کجا آمد وین روی چه رویست

□

گر سود کنم مرنج، کخر

□

سپهر سفله نهاد از ره ستم تا کی

□

به بانگ او همه دل‌ها به یک مهم آیند

□

ای نور دیده و دین گفتی به عقل بنشین

□

پای من از باد روانتر شود

□

گر فرو مانم نگردم زیر دست

□

ماجرائی که اشک می‌راند

□

بسوخت حافظ و ترسم که شرح قصه او

□

تا قیامت هر که گوید سرعشق

□

کس کان لعل و عارض دید گفتا

□

چون باشد آن درخت که برگش تو داده‌ای

□

هر که نداند که کدام است مرد

□

پس فکر چو بحر آمد حکمت مثل ماهی

□

گر داشتی دلم به زر و سیم دسترس

□

هر که آرد شرح آب چشم خواجو در قلم

□

در قلم آورد حافظ قصه لعل لبش

□

با اوحدی غم او هر دم

□

گر بدان درگاه عالی گام من خواهد رسید

□

جوز بشکست و بمانده مغز روح

□

بهر آن دو نرگس مخمور او

□

فاغتنم السکر و زمزم لنا

□

از اوحدی دل و دین بردند و عقل و دانش

□

خواجو از شوق لب لعل تو هنگام صبوح

□

این نقطه سیاه که آمد مدار نور

□

اگر اوحدی را ز وصل رخ خود

□

گر آن شیرین دهن لب را به شکر خنده بگشاید

□

کو امرا کو وزرا کو مهان

□

بار ندهی لیک قسم عاشقان

□

هر سحری چو ابر دی بارم اشک بر درت

□

اوحدی گر چه در غمش یکتاست

□

هرک او رفت از میان اینک فنا

□

دموعی بعدکم لا تحقروها

□

گوش دلم تا شنید نام ترا کافرم

□

خط سبز از رخ زیبای تو سر زد افسوس

□

کسی که شب به خرابات قاب قوسینست

□

ماهییم و ساقی ما نیست جز دریای عشق

□

خاتم حسن و جمالی هله ای یوسف دهر

□

مکن، اوحدی، طلبم، که غایبم از زمین

□

سالک مجذوب دلم در سلوک

□

ما آبروی فقر و قناعت نمی‌بریم

□

ز اوحدی گل رخسار خود نهفته چه داری؟

□

میگساری که لب و چشم تو بیند، داند

□

ز چشم بند ویست آنک زورقی بینی

□

حورا توی ار نکو و با شرمی

□

هیچ در این دو مرحله شکر تو نیست بی‌گله

□

اوحدی وار اگر آن زلف دو تا بگذارد

□

گفتم که ره برد به سرا پرده‌ی تو گفت

□

خوشم آمد که سحر خسرو خاور می‌گفت

□

چو چشم اوحدی زان گوهر افشان شد

□

عشق نیرنگی به کار آورده کز هرگوشه‌ای

□

نیست شو ای برف و همه خاک شو

□

صفت مفخر تبریز نگویم به تمامت

□

دیدم صعب منزلی درهم و سخت مشکلی

□

بر بساط آرزو چون اوحدی

□

اگر از خویشتنم چند ز درد دل خویش

□

بنیاد هستی تو چو زیر و زبر شود

□

ندارد اوحدی با من سر رفتن ز کوی تو

□

برغم غیر مکش دم به دم فروغی را

□

آن ملک مفخر چوگان و گوی

□

هر روز احتراز تو بیش است سوی من

□

صحبت ابرار و هم اشرار کان جا زحمت است

□

حدیث تلخ اگر گفتی نرنجید اوحدی را دل

□

به بازار او نقد قلبم درست

□

رموز مصلحت ملک خسروان دانند

□

ره پیش آن خوانم بده، آبم مبر، نانم بده

□

دفتر فروغی شد پر ز عنبر سارا

□

بر رخ دف چند طپانچه بزن

□

آن نهنگیم که دریا بر ما یک قدح است

□

گفت: کو کاغذ و دوات و قلم؟

□

با اوحدی امروز یکی باش، که مردم

□

آتشی در دل خواجوست که از شعله‌ی اوست

□

حافظ خام طمع شرمی از این قصه بدار

□

هر چه آرند به بازار دو کون، از نیکی

□

کارم به جان رسیده‌ست از ناصبوری دل

□

خسرو جان شمس دین مفخر تبریزیان

□

در بند مدارا کن و دربند میان را

□

بنت شاه اولیا موسی ابن‌جعفر فاطمه

□

گفتی: خلاص یابد، هر زر که خالص آید

□

من باغم دل ساخته و سوخته در تب

□

من از جان بنده سلطان اویسم

□

سر در سر کار عشق کردیم

□

شهی به خون اسیران عشق فرمان داد

□

کار تو این باشد ای آفتاب

□

زمستان و تموز احوال جسم است

□

تا به گوشم حکایت تو رسید

□

تو در مراغه فارغ و صوفی به نوبهار

□

گرتو صد سال کنی ناله و زاری خواجو

□

حافظ اندیشه کن از نازکی خاطر یار

□

اوحدی کامروز هجران تو دید

□

مکن تشبیه زلفش را به سنبل

□

بکش آب را از این گل که تو جان آفتابی

□

باده ناخورده از من بیدل

□

کلک هاتف از پی تاریخ آن

□

ای اوحدی، از دست او سودت نمی‌دارد فغان

□

زینسان که به غم خوردن خواجو شده‌ئی شاد

□

حافظ از باد خزان در چمن دهر مرنج

□

گفتم به فال‌گیری: فالی ببین از آن رخ

□

حالت لب تشنه را خضر خبردار نیست

□

گر چه حلواها خوری شیرین نگردد جان تو

□

ندا آمد ز عشق ای جان سفر کن

□

صد شکن اندر دو زلف داری و باشد

□

چو خواجه را اجل از ملک پنبه خواهد کرد

□

سایه‌ی شهپر سیمرغ چو بر ما افتاد

□

حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود

□

چو اوحدی ز خلایق بریده‌اند امید

□

مست هشیار ندیده‌ست کسی جز چشمت

□

بس کن ار چه که اراجیف بشیر وصل است

□

بشکفت لاله چون رخ معشوقان

□

چه شد کاطفال باغ و نوجوانان چمن جمله

□

از هر دو گیتی اوحدی چون عاشق‌زار تو شد

□

همچو نرگس بگشا چشم و ببین کاندر خاک

□

من پیر سال و ماه نیم یار بی‌وفاست

□

پندار که: صد نامه و قاصد بفرستم

□

چون ز جعد پر گره آن ترک می‌سازد زره

□

عازر وقتم به دمت ای مسیح

□

بفرما صبر یاران را به پندی حرص داران را

□

گه سرود نغز دلارا ساز

□

ندارم آستین زر، که در پایت کنم، لیکن

□

هر جور که برما کند آن یار جفا کار

□

ای مجلسیان سوز دل حافظ مسکین

□

اوحدی از عشق تو دیوانه شد

□

سزای من که دمی خرم از وصال شدم

□

من گم شدم از خرمن آن ماه چو کیله

□

ای ساقی امشب از سر این جمع برمخیز

□

سرو ز قدش خجل گل ز رخش منفعل

□

اگر غافل نشد جان تو از عشق

□

دوش خواجو چو حریفان همه در خواب شدند

□

با محتشم رفیقی طرح رقابت افکند

□

صنما، قبله‌ی منی به درست

□

هر تن که سر کشید ز فرمان شهریار

□

فاش مکن فاش تو اسرار عرش

□

بسوزانم ز عشق تو خیال هر دو عالم را

□

رنگین کند به باده کنون دامن سپید

□

در غمش از دیگری هیچ معونت مجوی

□

گر بخمخانه‌ی آن مغبچه‌ات راه بود

□

خسروا پیرانه سر حافظ جوانی می‌کند

□

گر مسلمانی، نگه کن در گرفتاران به رحمت

□

من از آن روز که بیچاره‌ی عشق تو شدم

□

می‌کشم مستانه بارت بی‌خبر

□

گر بیابند ز تقلید حصاری به جهالت

□

گفت شحنه که: باشد آن سالوس

□

ای اوحدی، تو خاک سر کوی دوست باش

□

باز صورت نتوان بست که نقاش ازل

□

ای ملک العرش مرادش بده

□

ازین جهان چو همی باید، اوحدی، رفتن

□

کارخانه‌ی مانی در زمانه گم گردد

□

خلق بخفتند ولی عاشقان

□

در رخ آینه عشق ز خود دم نزنیم

□

دوست آنجا نظر چو بر ما کرد

□

روی به نقلی مکن، چو طفل به خرما

□

ور در ایوان سلاطین ره قربت باشد

□

ز وصف حسن تو حافظ چگونه نطق زند

□

گر نجات از عشق جویی، اوحدی

□

در دور او نبرده فلک نام ظلم را

□

ز دست او علف و آب‌های خوش خوردست

□

کسی در آب حیوان تشنه میرد

□

من کیم، تا زنم ز عشق تو لاف؟

□

در وصف تو دیوانی از شعر چو پر کرد او

□

آنکه خواجو ازو پریشانست

□

ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس

□

چو این نقدت به دست افتد، مکن در گفتنش چاره

□

بس که دارد نسبتی با گردش چشمان دوست

□

چیست نشانی آنک هست جهانی دگر

□

من ننگ نمی‌دارم مجنونم و می دانی

□

هر بامداد، باد برآید نرم

□

در غصه اوحدی را موقوف چند داری؟

□

شعر شورانگیز خواجو را که بردست آب قند

□

ای دوست به پرسیدن حافظ قدمی نه

□

گر چه به نقدی که هست سود نکردم به دست

□

گفتم از دست که شد زار دل اهل نظر

□

بریدستی مرا از خویش و پیوند

□

چه باید پند؟ چون گردون گردان

□

بچین از شاخسار و جیب و دامن پرکن و بنشین

□

گو: آزمایش را ببر گردی ز خاک اوحدی

□

یوسف مصر مرا چاه زنخ

□

ترک ما سوی کس نمی‌نگرد

□

ای اوحدی، از لاشه‌ی لنگ تو چه خیزد؟

□

بازیچه‌ی آن بت شکر لب شد

□

خامش نخواهد خورد خود این راح‌های روح را

□

زهی سلام که دارد ز نور دنب دراز

□

گر علتیت نیست، چرا در زمان بری

□

مرا گویی: صبوری ورز و ترکم کن، حکایت بین

□

چون عزم راه کردم بنمود زلف و عارض

□

دم از سیر این دیر دیرینه زن

□

گوش داری گفتهای اوحدی

□

نشود صدرنشین در می‌خانه‌ی عشق

□

با همه بشنو که بباید شنود

□

تو دل عطار را سوخته‌ی خویش‌دار

□

تیر دینش چو بر نشانه زدند

□

زقه‌ی یک مرغ بود، طعمه‌ی یک مور گشت

□

چنین که طره‌ی او را شکسته می‌بینی

□

چو زر عزیز وجود است نظم من آری

□

گفتم که: بوسه‌ای دوسه بر من حلال کن

□

هر بوستان که می‌رود اشک روان من

□

گفتا چراست خالی گفتم ز بیم رهزن

□

با خلق بگو برای روپوش

□

فروهشته ز گردن یال دلکش

□

دست او ساقی و لب مطرب و رخ معشوقه

□

خواجو به کام دوستان سوی وطن باز آمدی

□

چون آب روی لاله و گل فیض حسن توست

□

از تنور دل ما دود برآید، بدو چشم

□

کس در عقبش قوت رفتار ندارد

□

تو باخبر نشوی گر کنم بسی فریاد

□

بر این گنج و گوهر یکی نیک بنگر

□

کنون چه دانم گفتن ز کامرانی خویش

□

گفته‌ای: اوحدی کدام سگست؟

□

هنوزت ماه در اوج جمالست

□

هزار حیله برانگیخت حافظ از سر فکر

□

با او موافقت مکن اندر خلاف عقل

□

هزار بار به خون گر کشی فروغی را

□

گرد فلک گردد هر اختری

□

اصل و نهال گل عرق لطف مصطفاست

□

خواب خواهم من از خدا به دعا

□

گر به دیار خویشتن یار طلب کند مرا

□

قاضی ار گوید که خواجو چون درین کار اوفتاد

□

گر از این دست زند مطرب مجلس ره عشق

□

دعوی عشق تو کرد سیف و به تو جان بداد

□

گاهی از حضرت معشوق نگاهی بکند

□

خلق چو مرغابیان زاده ز دریای جان

□

ور یکی نی و صد هزار است این

□

حاولت املی کتابا کی اشیر بما

□

چو بلای اوحدی را ز سر تو دور کردم

□

برون از اشک از چشمم نیابد

□

حافظ اسرار الهی کس نمی‌داند خموش

□

چو عاشقان همه احوال خویش عرض کنند

□

جستم از خیل عرب واقعه‌ی مجنون را

□

هر کی عقد و حل احوال دل خویش بدید

□

شمس تبریز چو در باغ صفا رو بنمود

□

منهدم بود چنان کش گفتی

□

سر «نعم» در دهان ز روز نخستین

□

خواجو ز عشق روی مگردان که در هوا

□

دیگر مکن نصیحت حافظ که ره نیافت

□

چون گل جهان گرفتی ای جان و ناشکفته

□

سر غم عشق را در دل اندوهناک

□

گر واقفی بر شرب ما وز ساقی شیرین لقا

□

با لشکر زمانه و با تیغ تیز دهر

□

تا بدو خادمی پیام آورد

□

هیچ دانی سر من بر سر کوی تو چنین

□

ترک جانان گیر خواجو یا برو جان برفشان

□

به هیچ ورد دگر نیست حاجت ای حافظ

□

از ثنای امرا نیک نگهدار زبان

□

به چه افتاد وقتی یوسف دل

□

بگیر و پاره کن این شعر را چو شعر کهن

□

راز مگو پیش خران ای مسیح

□

از جمالش نمی‌شکیبد دل

□

ببر ز من طمع طوع و بندگی، که هنوز

□

از شمع بپرسید حدیث دل خواجو

□

ساقی بیار آبی از چشمه خرابات

□

دامن به دست چون من بی‌طالعی کی افتد

□

می فروش از لب تو وام گرفت

□

به دست عشق درافتاده‌ایم تا چه کند

□

عطار مرد عشقی فانی شو از دو عالم

□

تا ز جان با غم تو پیوستیم

□

گر نخواهی که: گم شوی از خود

□

هر چه در باب لب لعل تو گوید خواجو

□

دانی مراد حافظ از این درد و غصه چیست

□

سیف فرغانی از تو به که نالد چون هیچ

□

اکنون که تر و خشک جهان قسمت برق است

□

منم کبوتر او گر براندم سر نی

□

بنگر در شمس دین خسرو تبریزیان

□

دیده‌ای کان جمال دیده بود

□

طاقت تیر غمش نیاورد

□

خواجو از پرده‌ی عشاق چو برداشت نوا

□

مسندفروز دولت کان شکوه و شوکت

□

به رغم زمستان ممسک به هر سو

□

تا طره‌ی طرارت زد دست به طراری

□

باده پرستان همه در عشرتند

□

هر که به شمع خرد ندید رهت

□

تو گفتی کز نهان اهریمن زشت

□

منصوروار در همه باغی شکوفه را

□

کنون ورع نتوان بست صورت از خواجو

□

دریاست مجلس او دریاب وقت و در یاب

□

در وی که شفا نیافت رنجور

□

فروغی از شرف خاک آستانه‌ی دوست

□

دیویست در اسرار تو کز وی نگون شد کار تو

□

چو شمعی ام که بی‌گفتن نمایم نقش هر چیزی

□

لاله بریده روی خود از جهل و کودکی

□

لاف یکتایی زدم چندان، که زیر بار عجب

□

بیدلی گر سر بشیدائی برآرد گو برآر

□

نام حافظ گر برآید بر زبان کلک دوست

□

چاره‌ی کارها بجستم و دید

□

گفتم مگر ز باده به دامن نشانمش

□

نسخ الهموم و لیس ذاک لغفله

□

صبح رخ او پدید آمد

□

زد سراپرده‌ی جلال برون

□

بر سر خوان لبش، پیش حسودان ما

□

باز ناید تا ابد خواجو به هوش

□

به خاک پای تو سوگند و نور دیده حافظ

□

تلخی عیشم از این است و نمی‌یارم گفت

□

تو به هر جا که روی سنبل پر چین بر دوش

□

گویند اصل آدمی خاکست و خاکی می‌شود

□

خاموش ز قال چند لافی

□

از آن دلگشا نام کردش خرد

□

با اوحدی طریق جدایی گرفته‌ای

□

چون بقیامت برم حسرت رخسار دوست

□

گفت حافظ من و تو محرم این راز نه‌ایم

□

تا برهاند مرا ز انده من سالهاست

□

در کوی کسی عشق فکنده‌ست به چاهم

□

خامش کنم فرمان کنم وین شمع را پنهان کنم

□

در این بام گردان و بوم ساکن

□

آب حیوان که خضر در ظلماتش می‌جست

□

تا از کنارم آن گهر شب‌چراغ رفت

□

خواجو که شد از غمت خیالی

□

چندان بمان که خرقه ازرق کند قبول

□

هفت عضوم ز غم عشق تو خون می‌گریند

□

هر کجا می‌روم از گوشه‌ی چشم سیهت

□

نی قوس ماند نی قزح نی باده ماند نی قدح

□

چوب خشک جسم ما را کو به مانند عصاست

□

سرو ازین غصه به بر جامه درید

□

مجوی اوحدی را تو ز من کندر آن ساعت

□

ای بسا برگ شقایق که دمادم در باغ

□

بازگویم نه در این واقعه حافظ تنهاست

□

فکند بی سببی در تنور پیرزنم

□

هیچکس ره به میان تو ز موی تو نبرد

□

در چاه شب غافل مشو در دلو گردون دست زن

□

تا دل عطار را درد و دوا شد یکی

□

در زمان نزد شیخش آوردند

□

کنون ز نیمه ره او نیز باز می‌گردد

□

گفتم کمند زلف تو معذورم ار کشم

□

بر برگ گل به خون شقایق نوشته‌اند

□

تو، بدلجوئی خود مغروری

□

فریاد که داد از ستمش می‌نتوان زد

□

نشان عشق شد این دل ز شمس تبریزی

□

شکر است که تریاق تو با ماست اگر چه

□

هیچ داند که حال ما چون است؟

□

گر اوحدی ز سرزنش عام خسته شد

□

بامدادان چون برآمد ماه بی مهرم ببام

□

این حدیثم چه خوش آمد که سحرگه می‌گفت

□

هراس نیست مرا هیچگه ز حمله‌ی گرگ

□

یک باره نظر بست ز سرچشمه‌ی کوثر

□

چونک ببارد مرا یاوه ندارد مرا

□

چو نرم گویم با تو مرا درشت مگو

□

این مراتب به ذات ایشان نیست

□

گر ندانی رفتن خود را یقین

□

ایکه فرمائی که خواجو عشق را پوشیده دار

□

محتسب داند که حافظ عاشق است

□

دانم یقین که ماه رخی قاتل من است

□

پیداست ز نالیدن دل سوز فروغی

□

آن سواران تیزاندیشه

□

گر چه دورو همچو زرم مهر تو دارد نظرم

□

رخ تو خسته جان تواند دید

□

چو بر سفینه‌ی دل‌نقش صورت تو نبشتم

□

خواجو بیا که نیم شب از بهر جرعه‌ئی

□

به قد و چهره هر آن کس که شاه خوبان شد

□

روز و شب چون دیگ جوشان ناله کرد

□

مردم به دور نرگس مستش فروغیا

□

بر آتش از او فسون بخوانیم

□

درین حیرت همی بودیم عمری

□

من نجویم بجز هوای دل تو

□

این قلب و این لسان و سکوت و کلام چه؟

□

در رخ شمعی خواجو چو نظر کرد طبیب

□

ز شوق روی تو حافظ نوشت حرفی چند

□

همی خورد جگرم را چو گوشت تا افتاد

□

جنبشی کرد صنوبر که قیامت برخاست

□

ای خانه را گشته گرو تو سایه پروردی برو

□

جان بشر به ناحق دعویش اختیار است

□

هیچ چشمی ندیده در خوابش

□

بر پایشان نهم ز وفا بوسه بعد ازین

□

عمر عزیز چون بهوس صرف کرده‌ئی

□

مزن ز چون و چرا دم که بنده مقبل

□

چو شمع فلک نور از آن روی تافت

□

عافیت خواهی زمین بوس در می‌خانه باش

□

شمس تبریز روز نقد است

□

آینده ز ما هرگز پاینده نگردد

□

مرغ بسمل صفت، زنم پر و بال

□

اصحاب ضلال از بت و از خشت چه بینند؟

□

خواجو اگر چه روضه‌ی خلدست بوستان

□

داشتم دلقی و صد عیب مرا می‌پوشید

□

روز، سائل بود و شب بیمار دار

□

من به جنون خوش دلم زان که پری پیکران

□

حیران شده بستان که چه برگ و چه شکوفه‌ست

□

زمانی می چرم این جا زمانی می چرند از من

□

امر شیخش چو آن چنان آمد

□

گویی طبیب خفته‌ی ما را خبر نبود:

□

آخر ای پیک همایون که پیام آوردی

□

آیا در این خیال که دارد گدای شهر

□

کند عاشق اندر دو عالم مقام

□

با آن که هیچ ناله به گوشت نمی‌رسد

□

گر چه کف‌های ترازو شد برابر وقت وزن

□

زآنجا که درآمدیم از اول

□

با مهر اوست جنت و با حب او نعیم

□

بسان اوحدی هر دم میان خاک و خون غم

□

طلب از یار بجز یار نمی‌باید کرد

□

ز مهربانی جانان طمع مبر حافظ

□

دل نیاید بتنگ از غم عشق

□

جمعی اسیر آن سر زلفین تاب دار

□

من جفاگر بی‌وفا جستم که هم جامم شود

□

درس رئیسان خوشی بی‌هشی است و خمشی

□

شده مردم به شیخ در، نگران

□

فصلی از آن کتاب به دست آور، ای حکیم

□

بگو خواجو به دانا قصه‌ی عشق

□

حافظ قلم شاه جهان مقسم رزق است

□

آرایش عروس جمالش مکن که نیست

□

گاه می‌دهد جام می به جم، گاه می‌زند پشت پا به غم

□

خورشید را کسوفی مه را بود خسوفی

□

جسد مردمی، ای خواجه، درختی عجب است

□

با لبت، کو حیات شد جان را

□

چو اوحدی ز جهان دست حرص کن کوته

□

کسی که وصف لب و عارض کند خواجو

□

چون گریزم محتشم گر آن بت زنجیر موی

□

ز حق بیزاری، ار باشد سوی خلق التفات تو

□

هر جا که برآید ز غمت ناله‌ی عشاق

□

تجود بوصل مشرق باهر نری

□

چو گلستان جنانم طربستان جهانم

□

منبر، آنجا که بود، باز استاد

□

با دل چو گفتم: ای دل ، کاری کنیم زین پس

□

ایا کوی تو منزلگاه خواجو

□

کوته نکند بحث سر زلف تو حافظ

□

از خویشتن دفاع کن، ارزانکه زنده‌ای

□

گر بدری پرده‌ی تن را ز هم

□

براح الروح روحی! قرعینا

□

دل در سر زلف دلربای تو

□

از کید مادر دنیا، غار غمم شده مأوا

□

نهایت ندارد بیابان عشق

□

خواجو چه عجب باشد اگر شیر دلاور

□

غزل گفتی و در سفتی بیا و خوش بخوان حافظ

□

کردم به سخن خود را مانند به عشاقت

□

به ملک مهر و وفا کام خشک و چشم‌تر است

□

گفت کلیم: « زاب من غم نخورم که من درم»

□

خواه گو لاحول خواهی خود مگو

□

دل عاشق چو جرم مه صافی

□

با اوحدی ار حیلت روباه کند خصم

□

همچو خواجو بنام میخواران

□

حافظ ز دیده دانه اشکی همی‌فشان

□

غمش با هر دلی پیوند نکند

□

پی به سر منزل مقصود فروغی نبرد

□

یا من یلمنی، مالک و مالی

□

ای خردمند، پس گمان تو چیست

□

به حقیقت مرید عشق بود

□

ای در خطر فگنده دلم را تو از خطا

□

خواجو از قول مغنی نشکیبد ز آنروی

□

آن کو تو را به سنگ دلی کرد رهنمون

□

چو در برگ از خزان زردی فزاید

□

بر محک شب سپیدی شد پدید

□

کد کردن از گدا نبود شرط عاقلی

□

در عشق شمس تبریز سلطان تاجدارم

□

گاه ز تف سموم گرم چنان مرز و بوم

□

نامم رواست، گر چو خضر، جاودان بود

□

ز سرچشمه‌ی پارگین قطره‌ئی

□

فراق و وصل چه باشد رضای دوست طلب

□

گر چه عدل و دین نمی‌دانی ولی می‌دان که هست

□

بهر شراب‌خواره‌ی بستان معرفت

□

یا قلب کفاک لا تطول

□

چون روی چو آفتاب بنمودی

□

چون ز دنیا شد و در خلد برین

□

فراق دوستان با جانم آن کرد

□

خواجو اگر چه بیش نخیزد ز دست تو

□

حافظ از شوق رخ مهر فروغ تو بسوخت

□

هنوز بی‌خبرند از اساس نشو و نما

□

طوبی و سدره گر به قیامت به من دهند

□

بازآمد و بازآمد، آن دلبر زیبا خد

□

ما چو سیلیم و تو دریا ز تو دور افتادیم

□

در کلام خدای می‌خوانی

□

چون بر توان گشت از رخش؟ و آنگاه خود ناساخته

□

فراق نامه‌ی خواجو و شرح قصه‌ی شوق

□

ساقیا می ده که رندی‌های حافظ فهم کرد

□

شب قدرست و روز عید هر ساعت مه و خور را

□

به عشق از من مجو نام و نشانی

□

برین معنی نمی‌افتی، چو در هر سایه می‌خفتی

□

الفنج‌گه دانش این سرای است

□

به گاه جوانی همی داشتی

□

با اوحدی آن قوت غالب که تو دیدی

□

همچو خواجو ز خاک میخانه

□

ساقی بیا که هاتف غیبم به مژده گفت

□

رو بر سر کوی او بنشین و به دست خود

□

خورشید فتاد از نظر پاک فروغی

□

از درد به صاف آییم وز صاف به قاف آییم

□

هر نقش با نقشی دگر چون شیر بودی و شکر

□

ای نفس بزرگ! خرد شو در تن

□

مبر ستیزه، چو من کام دل ز لعل تو جویم

□

خواجو از چشمه‌ی نوش تو چو راند سخنی

□

چو دل در زلف تو بسته‌ست حافظ

□

مرده شناس دل را کز عشق نیست جانی

□

یک شب قدم ز چاه طبیعت برون گذار

□

آفتابی نی که سوزد روی را

□

ای دل سوخته گر مرد رهی

□

هر بامداد خانه شود پر

□

درآویزند با من هر شبی سرمست و فرصت نه

□

خواجو تو مپندار که بی سیم زمانی

□

تورانشه خجسته که در من یزید فضل

□

گر با چنین میانی از مو کمر کنندت

□

گر ره وادی مقصود فروغی این است

□

ملایک بین بزاییده ز دیوان

□

درده شراب رهبان ای همدم مسیحان

□

از تیغ کوه تا لب دریا کشیده‌اند

□

عامیان در شغل و جستی، زاهدان در کبر و هستی

□

در هواداری اگر کار تو بالا گیرد

□

در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم

□

رنگ از عارض گلگون تو گیرد لاله

□

کشتی زر هم کنون آمد پدید

□

بدران جوال و سر را برون کن

□

با هر کس ازو بهره است بی‌شک

□

باز گوید به ماه فروردین

□

از جور او شکایت چندین مکن، که این جا

□

عهدیست که آشفتگی خاطر خواجو

□

بارم ده از کرم سوی خود تا به سوز دل

□

گدای کوی توام کی بود چو من درویش

□

امدح بغداد ثم احبسها

□

زهی شاهی، لطیفی، بی‌نظیری

□

در حضرت فرد صمد دل کی رود سوی عدد

□

چشم بد دور، خلوتی دیدم

□

سازیست بزرگ این تن و ما کوشش بسیار

□

از بهر نرد درد غم عشق دلبران

□

چه ساز بود که در پرده می‌زد آن مطرب

□

هر که یک روز در رکاب تو رفت

□

داد آگهی ز خاصیت آب زندگی

□

مددها برج خاکی را، عطاها برج آبی را

□

هرچه اینجا ذره ذره می‌کنی

□

قضا را در آن سال از آن خوب شخم

□

شیرین‌تری ز عمر و من اندر فراق تو

□

گیسوی تو گر سرکشد او را چه توان گفت

□

میخواره و سرگشته و رندیم و نظرباز

□

گو مکن وقف هیچ جا گر چه

□

صاحب نظری را که به چشم توفتد چشم

□

اندر قفص ار دانه و آبست فراوان

□

چو گویم شب نخسپم او بگوید

□

نه مرید شیخ و شابی گشتمی

□

ز لعل تو یک بوسه در کار کن

□

از خرمن سودای تو سرمایه‌ی خواجو

□

وصال دولت بیدار ترسمت ندهند

□

خادمانی که در آن پرده‌ی عزت باشند

□

تا بوی او به ما نرساند ز تاب زلف

□

این قفل تو کرده‌ی برین دل

□

تو با هوش و رای از نکو محضران چون

□

عقل با هاتف پی تاریخ سال رحلتش

□

بلندی که میجویی آنروز یابی

□

بر سر کوی تو چون خواجو اگر خاک شوم

□

مرا گر تو بگذاری ای نفس طامع

□

انصاف بده که چون بود سیف

□

زان نمی‌آرد فروغی بوسه‌اش را در خیال

□

تبریز نحقتنی و الا

□

اگر چه همچو اشتر کژنهادیم

□

نیست بی‌روی تو عراقی را

□

ز اوحدی دل سر زلف تو ببر دست و کنون

□

چو وصل و هجر حجابست پیش اهل سلوک

□

گوشه گیران انتظار جلوه خوش می‌کنند

□

ای عشق بس که کردی با عقل تنگ خویی

□

داند چگونه جان فروغی به لب رسید

□

تن خفت درین گلخن جان رفت دران گلشن

□

ذره در سایه نباشد تا نباشی تو در آن دم

□

بخت بد بین که با چنین حالی

□

کار عشق تو بلاییست نبینی آخر؟

□

شرح خمریات خواجو جز در دردی فروش

□

حافظا گر نروی از در او هم روزی

□

دلبرا چند خوهم دولت وصلت به دعا

□

گفت از خون فروغی دامنی آلوده کن

□

ایا حزن قلبی اما تنجلی؟

□

زان حمله‌های صف شکن سرکوفته دیوان تن

□

رحلت او خون دمادم ریخت از چشم فلک

□

دل اوحدی شکستن، ز میانه دور جستن

□

عیب خواجو نتوان کرد که در مجلس ما

□

به درد عشق بساز و خموش کن حافظ

□

بپرسید این منظر جانفزا چیست

□

بهر دوباره زادن جانت ز امهات

□

ناخن همی زنند و ، رخ خود همی درند

□

خداوند ار نیامد زو گناهی

□

جز هاتف بی‌نوا در آن کوی

□

از کرامات ار بپری در هوا

□

چو زهره دید رخ زرد و اشک خواجو گفت

□

جان‌ها ز دام زلف چو بر خاک می‌فشاند

□

زین خرقه بود فضیحت من

□

به یاد کاکل پرتاب و زلف پر چینش

□

بهر چاهی ازان چهها درافتم

□

نیست او تاجر و سوداگر بازار جهان

□

جان فرهاد، اگر چه شیرین بود

□

به هیچ کار نیایی چو ناتوان گردی

□

همچو خواجو تا شود شمع فلک پروانه‌ات

□

حافظ لب لعلش چو مرا جان عزیز است

□

من از این در نروم ز آنک گروهی عشاق

□

یارب از هیچ غمی خاطرت آزرده مباد

□

ای مه که تو همامی، گه زار و گه تمامی

□

گر بربایی هزار دل تو به روزی

□

دم به تحسینشان بجنباندی

□

بس که چون چنگ به ناکام به نالم ز غم تو

□

تو گنج لطفی و دانم کزین بتنگ آئی

□

با چشم پرنیرنگ او حافظ مکن آهنگ او

□

گفتمش کی بود آن بار؟ معین کن! گفت:

□

خم ابروی کسی خون مرا ریخت به خاک

□

ای روح، راح این تنی، وی شرع، مفتاح منی

□

از باغ هر آنچ جمع کردیم

□

کلک نقاش خوی معنی جوی

□

اگر شعر گویی در آن غمزه زیبد

□

عارفان تا که بجز روی تو در غیر نبینند

□

این راه را نهایت صورت کجا توان بست

□

تا گریبان تو از دست اجل بستانند

□

در کوی خرابات رسیدم به مقامی

□

از لیلی خود مجنون شده‌ام

□

پندی به مزه چو قند بشنو

□

قضا خیمه‌ی دولتش چون فراخت

□

هر روز رنج ما ز فراقت بتر شود

□

روی از تو نپیچم وگر از شست تو آید

□

بلندمرتبه شاهی که نه رواق سپهر

□

ای خوب‌تر ز لیلی هرگز مده چو مجنون

□

تا نهادم گام در کویت روا شد کام من

□

توبه اگر اژدهای نر بود

□

چون گشاید لعل را او تا نثار در کند

□

دفتر از هجر تو بی‌شیرازه است

□

چو ماه از عقده‌ی زلفش مگر دارد خسوف آن رخ؟

□

خواجو کدام سلطنت از ملک هر دو کون

□

دستخوش جفا مکن آب رخم که فیض ابر

□

چون خاک سر کویت آهنگ هوا کرده

□

قد فوضت خیم المکارم بیننا

□

یا محیطا بروحه‌الدنیا

□

از بر خود خلعت خاصم فرست

□

چون که توی تو شد بدل به صفا

□

بلبان شکرین خودم از دور بپرس

□

بید طبری را کند از امر تو بلبل

□

گر به نزهتگه ارواح برد بوی تو باد

□

داد بهر یک، هنر و پرتوی

□

ز سوز ناله‌ی مرغ چمن توان دانست

□

رها کن عربده، خو کن حلیمی

□

خورشید حمل کی بود ای گرمی تو بی‌حد

□

تا تو از خویشتن برون نایی

□

اوحدی گر کشته شد عمر تو باد

□

ترک نقش و نگار کن که شوی

□

تیر عاشق کش ندانم بر دل حافظ که زد

□

نخوهم دیدن خود آرزویم دیدن تست

□

چشم بد دور که در چشمه‌ی نوش ساقی

□

از آفتاب، آب و گل ما چو دل شدست

□

داناست کسی که رو از این جادو

□

روزگار رفته را بر گردن افکندن کمند

□

گر جهان پر نقش باشد در دل ما جز یکی

□

دو چشم آهوی شیرافکنش نگر خواجو

□

حال ما در فرقت جانان و ابرام رقیب

□

سخنی در هلاک من می‌گفت

□

جان او موج خیز علم و یقین

□

بدرون صبر آمد فرج، و ره گشایش

□

چو یار ذوفنون من زند پرده جنون من

□

هر که بد شد فعال او «قدمات»

□

مسلمان، اوحدی، آن روز بودی

□

نهاده‌ام سر پر شور دائما بر کف

□

بگشای تیر مژگان و بریز خون حافظ

□

گرم گل فرستد ز فردوس رضوان

□

تا تو جز چوب و در ندانی دید

□

غلب الفرد علی‌الشفع بلی واتحدا

□

شادمانیم نباشد که مرا

□

چون گل خندان، پگاه، روی فرو شوی

□

پیش نگار بسته سرانگشت بر خضابت

□

ناقدش گفت این نشان نیست ای عزیز

□

خلاص حافظ از آن زلف تابدار مباد

□

مرا بلای تو از محنت جهان برهاند

□

با هم از فکر جهان بودند دور

□

حیث ما حاول‌الثری، فمه جانب‌السما

□

در من ز کجا رسد گمان‌ها

□

یکی است شاد به سیم و یکی است شاد به زر

□

بس تیرغم که در دل ما را رسید، لیکن

□

یا رب آن خسرو خوبان جهان آگه بود

□

گوهر معرفت آموز که با خود ببری

□

لاله بر دامن سبزه است بدان سان گویی

□

گاه می‌خواهی از مداد، امداد

□

این دو خانه‌ست دو منزل به یقین ملک ویست

□

زیرا بدین دوجسم طبیعی تمام شد

□

روح‌ها داد روح را زان راح

□

گل گر به رغم سنبل بر خال دل نبندد

□

تا به چشمت همه پاکیزه نماید خواجو

□

حافظ این گوهر منظوم که از طبع انگیخت

□

روی تو را نگویم مه ز آنکه هست رویت

□

علم جویان عامل ایشانند

□

کار امروز را مگو فردا

□

ساغر می خیال تو بر کف من نهاد دی

□

شب چنان تیره شد که وام گرفت

□

بیدار باش یک دم و آگاه یک نفس

□

همچو خواجو ای ، بسا شبها که از شوریدگی

□

پیراهنی که آید از او بوی یوسفم

□

در زیر پا نهند ترا رهروان ولیک

□

ناله‌ی جانسوز بر گردون کشید

□

و تتوب من ذنوبی و تجاسری علیه

□

چون رخت پیدا شد از بی طاقتی

□

طوطی بذله گوی گلشن دهر

□

این نامه پراگنده از آنست که بی‌تو

□

باده در ساغر فکن خواجو که بر یاد لبش

□

چو در گلزار اقبالش خرامانم بحمدالله

□

ای بهر نان و جامه ز دین بینوا شده

□

گرچه بار رحیل ازین جا بست

□

پیش تو امانت شعیبم

□

اخضر شده میدان و بغلطیم چو گویی

□

اتفاقی عجب: عراقی و وصل!

□

حالم از قاصدان نمی‌شنوی

□

تسبیح بیفکندم و ناقوس گرفتم

□

من که دارم در گدایی گنج سلطانی به دست

□

مدتی شد که به من روی همی ننمایی

□

متوکل سبب یکی بیند

□

عریان شده‌ی بر لب این جوی، پی غسل

□

ایشان که به فرمان خدا از پدر و جد

□

کلماتی است از مخارج اصل

□

بید، که بالا گرفت منصب او در چمن

□

بس که ما در ریگ رو غم ریختیم

□

سر مکش حافظ ز آه نیم شب

□

از هوایی کید از خاک درت

□

خفته در خانه‌ام سه چار یتیم

□

ز بلای گندم آمد پدر بزرگت اینجا

□

بی‌صورت با هزار صورت

□

نشان سیرت شاعر ز شعر شاعر جوی

□

این جام را جلی ده و خود را درو ببین

□

پیش خواجو هر دو عالم کاه برگی بیش نیست

□

گفتم دعای دولت او ورد حافظ است

□

درکه گریزد ز تو؟ که در همه عالم

□

نیست آنکو سری به راه کشد

□

یکی نیم جهان خندان، یکی نیم جهان گریان

□

آنجا که حسن رویت بوی نمک نموده

□

همچو پروانه ز اشتیاق رخش

□

بر رخ چون سپرش تیر نظر گر نفگندی

□

قایم مطلق تویی اما به ذات

□

امید هست که زودت به بخت نیک ببینم

□

سیف اگر ز بهر تو مال فدا کند، مرا

□

گذرم بر سر دو راه آمد

□

جمله جهان لایتجزی بدست

□

تدخل ارواحهم تسکر اشباحهم

□

بود مقری بر اوجش با سروش چرخ هم نغمه

□

پیش تو بادیست سرد آه دل اوحدی

□

چگونه در ره مستی قدم نهد خواجو

□

از کران تا به کران لشکر ظلم است ولی

□

گر بخوانی شعر من از حالت صاحب دلان

□

رنج او چون هبا توان کردن

□

قلت الا بدلنا سلما

□

علم جان جان توست ای هوشیار

□

یکی بسته شکلی به رخ بلعجب

□

بوی پیراهنت آورد مرا باز پدید

□

بیش ازین ناوک بیداد مزن برخواجو

□

غلام همت آنم که باشد

□

به شرار تو، چه آب افشاند

□

چون شد از زهد گردنت باریک

□

ای نظرت معدن هر کیمیا

□

ز خون بود غذا اول و آخر شد خون شیر

□

در بیابان، به فصل تابستان

□

عکس طاس و نور تشتش تا به چشم من درآمد

□

از در خیمه برون آمد و ساغر پر کرد

□

دور دار از خاک و خون دامن چو بر ما بگذری

□

ترش چو غوره نشیند شکر ز تنگ دلی

□

تربیت چیست؟ آنکه بی گه و گاه

□

آستانش چشم من شد جان من چون کاه گشت

□

وقت بهار خواهم در نور شمع رویت

□

چند ازین اشتغال بی‌حاصل؟

□

به قول زشت بد گویان نگردد گفته‌ی من بد

□

کار یاقوت تو تا باده فروشی باشد

□

فی الجمله اعتماد مکن بر ثبات دهر

□

بادی که در زمانه بسی شمعها بکشت

□

نه بدان آورندت اینها پیش

□

پیسه رسنست این شب و این روز، حذر کن

□

چو جوشد سنگ او هفتاد چشمه

□

از دم من شد گریزان دوزخ رشک و حسد

□

مکنید عیب چندین، اگرش نگاه کردم

□

خواجو دگر بدام غمت پای بند شد

□

بر در مدرسه تا چند نشینی حافظ

□

او زیور عروس جمال خود است و نیست

□

این دل و جان آهنین که تراست

□

درم رفیقان از برون دارم حریفان درون

□

در دام جهان جهان همیشه

□

مگر از میان بلا گرمگاهی

□

ازان لب اوحدی گر بوسه‌ای بستد شبی پنهان

□

می‌نیارد خواند از خیلم کسی

□

جناب عشق بلند است همتی حافظ

□

در فراق تو سیف فرغانی

□

گر نه راه تقرب او رفتی

□

پیشتر آ پیشتر، تا بدهم جان وسر

□

شمس تبریز شهنشاه همه مردان است

□

مرغ روحش زین قفس آمد به پرواز و نهاد

□

تا تو بستی بار تبریز، ای پسر

□

خواجو بسحر سرمکش از مرغ صراحی

□

مبوس جز لب ساقی و جام می حافظ

□

در صف گلها، بدید او ناگهان

□

همچو ترسا مباش سرگردان

□

از غرضی چون پنهان شد ز چشم

□

چون به یک قطره دلت قانع ببود

□

این صفت‌ها، که سیرت سلف است

□

کی به دشنام و جفا دور توان کردنم از تو؟

□

چه نصیحت کنی ای غافل نادان که مرا

□

نمی‌دهند اجازت مرا به سیر و سفر

□

صفحه‌ی روی ز انظار، نهان میدارم

□

یا در افتد به وعظ و دقاقی

□

تاکنون شحنه‌ی بد او دزدی او بنماییم

□

مجموع همه است شمس تبریز

□

به صبح جبین منیرت سلامی

□

در نامه‌ی ترکیب که داری نظری کن

□

در هوای تو چون پرد خواجو

□

قلب اندوده حافظ بر او خرج نشد

□

سیف از گریه خاک را تر کرد

□

شاعری گرچه دلپذیرم نیست

□

سخته کمانیست، پس این کمین

□

گر ندیدی عرش را و حاملان عرش را

□

سرور سروران روی زمین

□

درین رفتن به همراهی مرا او دست میگیرد

□

ایکه از چشم تو در هر طرفی بیماریست

□

گریه حافظ چه سنجد پیش استغنای عشق

□

آب روی تو ببیند در رخت از روشنی

□

لیک ثنایش ز بیان برترست

□

آن نقدهای قلب که بنهاده‌ی به پیش

□

چونک بی‌من باغ حال خود بدید

□

اندرونی که درد او دارد

□

حال امروز بپرسیم ز داننده به نقد

□

از بنده زر چه خواهی زآنرو که عاشقانرا

□

گر در خیال چرخ فتد عکس تیغ او

□

از خون جگر کسی به جز سیف

□

چه قدر باشد این قضای تو؟ باش

□

سبحان من یرانی سبحان من رعانی

□

خواهم که مست باشی در ماهتاب خفته

□

بودم در این سخن که ناگاه

□

به دشنام و جفا، جانا، میزار اوحدی را دل

□

طمع مدار که خواجو ز یار برگردد

□

یاد باد آن که به اصلاح شما می‌شد راست

□

حرم بر عاشقان تنگ است از یاران غار تو

□

ظلم را بندد به جای عدل، کار

□

یقین آنجاست آن جانان، امیر چشمه‌ی حیوان

□

شربت از کوزه نروید بود از جای دگر

□

مرکب حسن را سوار شده

□

مرا پرسی که: در گیتی چه بازی؟ نیک دانی تو

□

فصل بهاران نه ممکنست خموشی

□

به وصل دوست گرت دست می‌دهد یک دم

□

دل جان به تحفه پیش تو می‌برد سیف گفت

□

در گذار تو هر هوس دامیست

□

با ازین خاک به شب نیز نمی‌دارد دست

□

بر مکش ناچخ و بر سرت مگردانش

□

به خسروان، سخن ناز اگر فروخت، رواست

□

از پای دلم اوحدی ار دست بدارد

□

نام خواجو برآن خسرو خوبان که برد

□

شک نیست محتشم که به این جرم می‌کنند

□

اگر در گلشن آیی، سرو آزاد

□

دل مخوان، ای پسر، که دول بود

□

بحر بر کف که گرفتست؟ تو باری برگیر

□

مرا مخمور می داری نه از بخل

□

یاران موافق را آزرده نسازد

□

ازین آرزو، تا که من زنده‌ام

□

صد بار ترا گفتم کامروز که چون خواجو

□

در شب قدر ار صبوحی کرده‌ام عیبم مکن

□

فقرم چو گشت دوست، شنیدم ز دوستان

□

در صفاتش چو از صفا نگری

□

دولت قلاوزی شده، اندر ره درهم زده

□

چون نیامد از وجودم هیچ جمعیت پدید

□

بس زار ناله کردم و پاسخ داد

□

پولی ازان اگر بدهی رد کنند باز

□

من میان بحر بی پایان غریق

□

شبی می‌گفت چشم کس ندیده‌ست

□

دلم چون جای عشق تست او را

□

جهد کن! تا هر خطا و هر خلل

□

ز اندیشه و خیال فرو روب سینه را

□

هر لحظه بخروشانترم برجسته و جوشانترم

□

قفوا عنده مستانسین و بلغوا

□

زین گلخن و ویرانه برنجیم، نسیمی

□

خواجو ز داغ و درد جدائی بجان رسید

□

به عزم توبه نهادم قدح ز کف صد بار

□

راز گفتم ولی کسی نشنید

□

در تماشای خودم بی‌خود کنی

□

من از نهایت بیداد دوست می‌ترسم

□

آن مقدر که برانده‌است چنین بر سرما

□

پی تاریخ سال آن رقم زد خامه‌ی هاتف

□

ای اوحدی، از بی‌ادبیها که ببینی

□

سعدی از این چشمه حیوان که خورد

□

دیدی آن قهقهه کبک خرامان حافظ

□

گر همه جان است اندر وی نباشد زندگی

□

گر مددگار من شود توفیق

□

مستی من تازه نیست از لب میگون او

□

گلزار اگر همه بریزد

□

قول ما حجت است در هر کار

□

شگفت نیست جهان کز تو یادگار بماند

□

چون یاد کند خواجو یاقوت گهر بارش

□

حافظ ار میل به ابروی تو دارد شاید

□

تو، مال خلق خدا را نکرده‌ای تاراج

□

بی‌زن و بی‌شریک و فرزندست

□

حاصلم هیچ نگردید به غیر از افسوس

□

عطار کز جهانش جانی است عاشق تو

□

چون که خدا چنگ چنین ساز کرد

□

دوشم چو می‌گفتی که: تو در غم نمانی، اوحدی

□

آتش او هر زمان جان دگر بخشد ترا

□

نمی‌کنم گله‌ای لیک ابر رحمت دوست

□

درین صحیفه به جز حرف عشق بی‌معنی است

□

خلق او بوی مشک ناب دهد

□

معاشران همه در بزم پسته می‌شکنند

□

به جان گفتم که چون غنچه چرا چهره نهان کردی

□

باش تا خود سوی ری تازد ز آذربایجان

□

دشمن من خاک بر سر کرد، تا در کوی خویش

□

در گلستان غم عشق تو از خوناب چشم

□

زبان کلک تو حافظ چه شکر آن گوید

□

بیچارگان چو هیچ ندارند نزد دوست

□

چون به دریا رسید، کرد آرام

□

در دلم هیچ کسی دست نیابد به بدی

□

اگر هیربد بد بود بد مکن

□

در غمت هر نفس عراقی را

□

ای گل، برای وصف تو در باغ روزگار

□

قبای خوشتر از این در بدن تواند بود

□

هر که این عشرت نخواهد خوشدلی بر وی تباه

□

تا کی کند چو گاوان در ما زبان درازی

□

مدح دونان به نغز گفتاری

□

گفتم آهنگ جنون دارد دلم، خندید و گفت

□

گر زهر جهان نهند بر ما

□

گو: عراقی در آرزوی رخت

□

بر اوحدی مگویید دگر حکایت من

□

چو بیان می‌کند از عشق حدیثی خواجو

□

ز کنج صومعه حافظ مجوی گوهر عشق

□

سوی فردوس باغی را نزیبد میوه آوردن

□

آنچه گفتیم حال دانا بود

□

تا دست من به خاتم لعلت رسیده‌است

□

زهی عطار کز بحر معانی چون مدد داری

□

چو خیل مور گرد پاره‌ی شکر

□

بسان اوحدی، دور از تو، بیمست

□

هر که را نوبتی زدند این تیر

□

مرو به خواب که حافظ به بارگاه قبول

□

زنگی شب چراغ ماه به دست

□

هر کرا این متاع در بارست

□

تو و زلف مشک بارت من و چشم اشک بارم

□

رقص کنان در خضر لطف تو

□

دست طبیعت! گل عمر مرا مچین

□

گر به قاضی می‌برند آنرا که مستی می‌کند

□

هر که او دل بدست سلطان داد

□

خموش حافظ و از جور یار ناله مکن

□

نه آگه بود از رسم شبانی

□

تا به هر رشته‌ای در آویزی

□

منتهای مطلبم صورت نمی‌بندد فروغی

□

چند ناگاهان به چاه اندر فتاد

□

هر در که باز بود، سپهر از جفا ببست

□

رخت فردا کشیده بر در دی

□

گمان برند که در باغ عشق سعدی را

□

منصور بن مظفر غازیست حرز من

□

حدیث گنج معانی همی کند با تو

□

گر بدان ملک آرزوست رجوع

□

طرح توی فروغی می‌ریختم، اگر بود

□

بدهش از آن رحیقی که شود خوشی عشیقی

□

دوستان رفتند از این کشور، رقیبان! همتی

□

از حلقه‌ای، که می‌شنوی بوی فتنه‌ای

□

پیرهن پاره کنم تا تو ببینی از مهر

□

سر عاشق که نه خاک در معشوق بود

□

سر عشقم چو بر زبان آمد

□

چند گردی چو آب و چون آذر

□

جیب فروغی درید تا تو به گل‌زار حسن

□

چون قاعده‌ی وجود بر هیچ است

□

مم اجتراء ک و الحراس ایقاظ

□

مگر که فایض رحمت کند به خلق نظر

□

گر نظری کنی کند کشته صبر من ورق

□

لعل تو که هست جان حافظ

□

نیست بازی کار حق، خود را مباز

□

چاره‌ی آن کار نتوانست هیچ

□

عاشق نمی‌کشد قدم از رهگذار دوست

□

در لمع قرص او صورت شه شمس دین

□

که پیچد بره را بر پای، حبل کفه‌ی میزان

□

آبرویم نیست اندر جمع خاصان را، ولی

□

گر بتیغش بزنی روی نپیچد خواجو

□

آن شاه تندحمله که خورشید شیرگیر

□

دل تلخکام هجر است او را به جای باده

□

چه شوی بسته‌ی خر و سوزن؟

□

در دایره‌ی عشق تو تا پای نهادم

□

گشتن حال تو و گشتن چرخ و شب و روز

□

ضیاء السلطنه خاتون روزگار که گوید

□

کناره گیر ز معشوقه‌ای، که روز و شبش

□

می‌زد به شمشیر جفا می‌رفت و می‌گفت از قفا

□

خود را بکش ای بلبل از این رشک که گل را

□

گفت: می بسیار خوردی، زان چنین بخود شدی

□

که مبادا گر چشم طعم وصال

□

کشور چین و ختا را زلف و مژگانت گرفت

□

به پیش پیر میخانه بمیرم

□

درون دلش عقده‌ای زهردار

□

کار تو با شکستگان یا ستمست، یا جفا

□

مطربان از گفته‌ی خواجو سرودی می‌زدند

□

ما باده زیر خرقه نه امروز می‌خوریم

□

چو از تو سیف فرغانی سخن راند

□

هم دلست آنکه گفت: سبحانی

□

هر دو عالم را به یک نظاره کشتی

□

عطار اگر دگر ره در راه دین درآیی

□

بر نودمیده خوید بخوردم یکی شراب

□

از اوحدی بگردان بیداد شحنه‌ی غم

□

وان سرو که گویند به بالای تو باشد

□

ز باده خوردن پنهان ملول شد حافظ

□

سیف فرغانی در کار جزا چشم مدار

□

عقل شمعست اندرین خانه

□

کمان کشیده ز ابرو به روی من صنمی

□

چه کنم ذکر که من ذکر توام

□

آن چنان در دلی، که پندارم

□

گر چرخ گردان داشتی در دل ز مهرت ذره‌ای

□

کاه اگر کوه شود سر بفلک بر نزند

□

دی عزیزی گفت حافظ می‌خورد پنهان شراب

□

عاشقان مرغ و هوا عشق و جهان هست قفس

□

چون گره نافه گشاید نسیم

□

هر لحظه به زخمم نمکی ریخت دهانش

□

برسایش ما را ز جنبش آمد،

□

بر اندام او سوده ریحان و سنبل

□

گویند: وصف عشق او، تا چند گویی؟ اوحدی

□

پروانه ز عشق بر خطر بود

□

پیش زاهد از رندی دم مزن که نتوان گفت

□

تو ای بیچاره آنگه نان خوری سیر

□

سر او زان قفای لعنت خورد

□

اگر که دور شد از آفتاب ماه رواست

□

ای خواجه من جام میم چون سینه را غمگین کنم

□

زد بسی در ولیک سود نداشت

□

دیدن خوبان اگر جرم و گناهست، ای صنم

□

مکن اندیشه که خواجو نکند یاد لبت

□

بخواه جام صبوحی به یاد آصف عهد

□

خاک کویت همه، گل گشت ز آب چشمم

□

در بدنها رطوبتیست لطیف

□

تا گره بگشاید از کارم فروغی

□

تا در رسد این می تو ای عطار

□

ز نیت خودت آگاه ساز تا من هم

□

زان تخم وفا بهره چه معنی که ندیدیم

□

سعدیا نامت به رندی در جهان افسانه شد

□

عاقبت شیراز و تبریز و عراق

□

وصل تو دولتی‌ست، تا که برد؟

□

خویش را زین غرور باز آور

□

گر تاجر وفایی دکان به هرزه مگشا

□

هر ذره هر پره می جوید می گوید

□

یوسف افتاد ار به چاه آخر ز چاه آمد برون

□

بر حالت تو رقت قندیل و سوز شمع

□

تا بگوهر چشم خواجو را مرصع کرده‌ام

□

رفته گیر از برم وز آتش و آب دل و چشم

□

رویت بدان جمال مرا روزگار برد

□

منطق طوطی خطر جان اوست

□

گفتم کجاست مسکن دلهای بی قرار

□

باغ ماننده‌ی گردون شود ایدون که‌ش

□

گفت: ای پادشاه دین، فریاد!

□

ز آیینه عجب دارم آرام نمودن

□

سعدی چمن آن روز به تاراج خزان داد

□

حجاب دیده ادراک شد شعاع جمال

□

در دل و چشمم ز حسن و لطف خویش

□

بود ز بیشه به لب آبگیر

□

در عالم زیبایی تو خواجه‌ی معروفی

□

در تن مرد مجاهد در ره مقصود دل

□

نیست سوی حقیقت الله

□

چون اوحدی از وصل به شاهی برسم زود

□

فرهاد صفت خواجو دور از لب شیرینت

□

ز بیخودی طلب یار می‌کند حافظ

□

اگر با من نشینی عیب نبود

□

دل نادان ز کار سست آید

□

یک سر مو نگرفتند مجانین آرام

□

چون هرچه جز او هست درین راه حجاب است

□

در دل اندیشه‌ی مراد ازو

□

پرورده‌ی عشقم من ، بسیار همی باید

□

آه سعدی جگر گوشه نشینان خون کرد

□

زیر شمشیر غمش رقص کنان باید رفت

□

کس به تو ره نمی‌برد، هم تو

□

تا چنین زنده‌ای تو در خوابی

□

خواهی که فلک گردد گرد خم چوگانت

□

چو در شطرنج شد قایم بریزد نرد شش پنجی

□

از این طرز بیهوده یکسو شویم

□

نخواهد بود تحصیلی مرا بی‌روز وصل تو

□

بجرعه آب رخ خاکیان بباد دهند

□

به نام طره‌ی دلبند خویش خیری کن

□

میان عاشق و معشوق بعد ازین کاری‌ست

□

قربت خود کجا دهد شاهت؟

□

به قاتلی سر و کارم فتاد در مستی

□

شاد کی باشد در این زندان تاری هوشمند

□

ختم بود بر تو دلربایی، چونانک

□

کجا به اوحدی امید در توانم بست؟

□

اگر حلاوت مستی بدانی ای هشیار

□

سیاه نامه‌تر از خود کسی نمی‌بینم

□

اگر که قاضی و مفتی شوند، سفله و دزد

□

به ز ابدال بوده باشی تو

□

دادیم جان ولیکن آسودگی ندیدیم

□

دعاهایی که آن در لب نیاید

□

در خرابیهاست، چون چشم بتان، تعمیر من

□

گفتا: بخواهم کشتنت روزی، چو گفتم: خون بها؟

□

خیز خواجو که چو افلاس شود دامن گیر

□

گفت حافظ لغز و نکته به یاران مفروش

□

اگر چه دیده‌ی مردم بماند خیره در رویت

□

می‌توان یک زخم خورد از تیغ تیز

□

ای آن که زیر تیغش امید رحم داری

□

دعوی صبر چون کنم که مرا

□

شاعری منقطع کند نورت

□

تو که امروز چو کژدم همه را نیش زنی

□

سعدی نه حریف غم او بود ولیکن

□

خیال چنبر زلفش فریبت می‌دهد حافظ

□

ز من، فردا دگر نام و نشان نیست

□

چند ازین نیستی و این هستی؟

□

همچو طاووس چو سرمست خرامی در باغ

□

من چو از دریای عمان قطره‌ام

□

نشنیدی که ایزد وهاب

□

از آن خویشی کند با تو دل بیخود که در پرده

□

تا خرقه بخون دل پیمانه نشوئی

□

سرمست در قبای زرافشان چو بگذری

□

گسست و ندانست این رشته چیست

□

هر چه دانسته‌ای ز پیش کسان

□

گل بخندد ز یاد این بر سنگ

□

به صابون دین شوی مر جانت را

□

ای مشت زمین! بر آسمان شو

□

روز سربازی عنان پیچیده‌ای

□

دلا اگر چه که تلخست بیخ صبر ولی

□

قدر وقت ار نشناسد دل و کاری نکند

□

کمر ز زر کنی از سیمهای محتاجان

□

چشمشان ناگهان فتاد بر آن

□

نصیب من ز تو هر روز تیر دلدوز است

□

خمش کردم که در فکرت نگنجد

□

نهنگ صبح لب بگشود و دزدیدند سر، پیشش

□

وه! که روز اوحدی بی‌روی دوست

□

از آن زمان که چو خواجو عنان دل بتو دادم

□

کیسه سیم و زرت پاک بباید پرداخت

□

چشم بگشا ببین که نامده‌ای

□

حاصل از فرزند گردد کام مرد

□

ز زلف و چشم تو معلوم می‌توان کردن

□

نیستان را قوت هستی می‌دهیم

□

تا کی کشد عراقی مسکین جفای تو؟

□

دیروز مست از بیخودی، گفتا: بیایم، گلمدی

□

اگر خلاف تو بودست در دلم همه عمر

□

این سرکشی که کنگره کاخ وصل راست

□

مصحف آیات خوبیی و به اخلاص

□

بدر آ، ای حکیم فرزانه

□

کنون وجود فروغی به هیچ کار نیاید

□

حکیمان خبیریم که قاروره نگیریم

□

چون ساخته‌ی دردم در حلقه نیارامم

□

بسان اوحدی خواری به راه عشق این خوبان

□

با چشم در نثار باردوی ایلخان

□

محتشم کوه ستم راست ستون

□

سیف فرغانی چو حلقه بسته‌دار

□

اهل زرق و نقاق هم پشتند

□

همه میکشان محفل ز می شبانه سرخوش

□

هر که بچه‌ی مار بد را روز روزان خور دهد

□

به دردی قانعم از تو، به دشنامی شدم راضی

□

نمیخواهم که بنمایم به جایی حال خود ورنه

□

شب تا سحر می‌نغنوم و اندرز کس می‌نشنوم

□

ملکت عاشقی و گنج طرب

□

نابینا همچو چشم نرگس

□

همچو مور و ملخ ز هر طرفی

□

گفتم از مکر فلک با تو سخن ها دارم

□

ور درد و رنج داری در من نظر کن از وی

□

که دید جام که کار شراب ناب کند؟

□

چون گویمت که: کام روا کن مرا ز لب

□

رفت در خنده و شیرین لبک از هم بگشود

□

غزل سرایی ناهید صرفه‌ای نبرد

□

پنهان، بهر فراز که بینی نشیبهاست

□

گاه لافی زنی ز سربازی

□

چه شرم ها که نکرد آفتاب از رویش

□

از هوای نفس شومت در حجابی مانده‌ای

□

نشین با خویشتن، برخیز و در فتراک عشق آویز

□

دل بختییست بسته بر مهد کبریا

□

من بعد از این نه زهد فروشم نه معرفت

□

همچو صبحم یک نفس باقیست با دیدار تو

□

سیف فرغانی هر روز بیاید بر تو

□

گو بدر بر تن نکو رفتار

□

گر نه در راه تو گم کرد فروغی دل را

□

تبریز عهد کردم که چو شمس دین بیاید

□

هان! عراقی، غم مخور، کز بهر تو

□

سایه و آفتاب را با هم

□

رفتن دیر مغان خواجو بهنگام صبوح

□

به خنده گفت که حافظ خدای را مپسند

□

نه ماست مانده ز آزت بخانه‌ی زارع

□

ترک این عدت و عدد کرده

□

در عهد شه کلام فروغی بها گرفت

□

گویدت نرم نرم همی ک «این چه جای توست»

□

و آن سزای آفرین، کز حمد او زنده است جان

□

صورت حال‌اش چو نمودند باز

□

گر تو برانی کسم شفیع نباشد

□

کسی هم بوده زین سان محتشم کز شوکت خوبی

□

تا سخن از پی تو می‌گویم

□

ملک، ملک توست، بستان ملک خویش!

□

روزی اگر ببینم خود را بر آستانت

□

یا من هو فی قلبی یسبی ادبی یسبی

□

چو روی حق نبینی دیده بر دوز

□

کرده دوری ز راه معنی، دور

□

ای دل مباش طیره که جانم ز تیرگی

□

حافظ غبار فقر و قناعت ز رخ مشوی

□

بر برق رخشنده آتش فروزم

□

ناصحان پیغمبران‌اند از نخست

□

چو دودین آتشی، کبش به روی اندر زنی ناگه

□

به گرد بلبل روحم قرار چون گیرد

□

ز غم زمانه ما را برهان ز می زمانی

□

لا نهنگی‌ست کاینات آشام

□

زکات لعل لبت را بسی طلبکارند

□

گرچه جای دیگرم در بندگی چون محتشم

□

مرغ سعادت به شام چون نگرفتی

□

گر حریفی، شبی به روز آور

□

حسابت ای شب هجران به سر نمی‌آید

□

زان چنین در فرحم کز قدحت سرمستم

□

نیست عجب اگر شود زنده عراقی از لبت

□

روز صلحت به دست مدح دهد

□

مرا نصیحت دانا به عقل باز نیارد

□

به زخم ناوک او چون شوم شهید کنید

□

غم تو در دل چون چشم میم من پنهان

□

نیست درویشی این، که زندقه است

□

تو را به مستیم ای شیخ هوشمند چه کار

□

پیچیده به مسکین تن من در به شب و روز

□

در ازل چون خطبه‌ی او والضحی املا کند

□

جام جم را ز عکس او ده شرم

□

تا به گریبان نرسد دست مرگ

□

منم مرغی که چون بر آشیانم سنگ زد غیرت

□

عشق تو ما را بخواهد کشت، آه

□

تحفه‌ای افزون ز لقای تو چیست؟

□

جز پیر مغان نمی‌شناسم

□

چو بر گورم بخواهی بوسه دادن

□

گر ز نام من همی ننگ آیدت

□

نبرد زو نظر به سر و به جهر

□

خاک درت شدیم چو خواجو بحکم آنک

□

ای فتنه می‌انگیزی از رفتار او گرد بلا

□

میان آتش شوقند و آب دیده هنوز

□

خواست که در آینه‌های دگر

□

زاده عبدالله فرزانه فروغی که به بحر

□

در راه انتظارت جان‌ها ز اشتیاقت

□

خرم دل آن کسی، که او را

□

روز دیگر بر همین دستور بود

□

سعدی تو مرغ زیرکی خوبت به دام آورده‌ام

□

یا مبر نام غزالان محتشم یا همچو من

□

به پای شوق کنم رقص و سر بیفشانم

□

ز اهل دل هر که آن رقم خواند،

□

چون گرد حرم گشتی با خانه خدا بنشین

□

ای که میش خورده‌ای از چه تو پژمرده‌ای

□

گرچه دل خون شود از تیمارش

□

چون ز هر عیب‌اش سلامت یافتند

□

گفتم کرانه بگیرم از آشوب عشق او

□

حافظ به پیش چشم تو خواهد سپرد جان

□

آشنای تو را سزد زین باغ

□

ور دهدش جلوه به هر زیوری

□

چه کامی از لب شیرین رسید خسرو را

□

آهو و نخچیر و گوزن چران

□

مگذار که خسته دل عراقی

□

هر چه داری ببخش و، نام برآر

□

مرغان قفس را المی باشد و شوقی

□

بت چینی عدوی دین و دل‌هاست

□

عراقی از دل و جان آن زمان امید پرید

□

جمع شد ز آن پشته‌ها کوهی بلند

□

گاهی نگه به جانب دل می‌کند به ناز

□

پژمرده شود هزار دولت

□

هیچ کس دیدی که خواهد در دمی صدبار مرگ؟

□

آری، آن کس را که دولت یار شد

□

بیا ای دبیر ار نداری مداد

□

گر خاطر شریفت رنجیده شد ز حافظ

□

از پی حسن بهین همه اجزا شد روی

□

آنکه چشم تو دید، جسمی بود

□

آسایشی ز کوشش در عاشقی ندیدیم

□

چند پوشی دلق دام زرق را

□

اگر کسی به شکایت بود ز دلبر خویش

□

تا نمیری بدین چهار از خود

□

اگر برهنه نباشی که شخص بنمایی

□

نه این زمان دل حافظ در آتش هوس است

□

در سخن جمع کنم در معانی پس ازین

□

همه یکرنگ و هیچ رنگی نه

□

ز خرج عید فروغی مرا گزندی نیست

□

همچو کوهی می نمایم لیک من

□

این قطره‌ی خون تا یافت از خاک درش بویی

□

شکر تن خدمت و تحمل و صبر

□

نمی‌رود سخنی در میان او خواجو

□

ز جیب خرقه حافظ چه طرف بتوان بست

□

دست ایشان ز ملک کوته کن

□

شد روان، از بادبان پر ساخته

□

موی تو زد حلقه بر میانت و نگذاشت

□

بی‌بال در نشیمن سفلی گشاده پر

□

ور بر آنی که خون ما ریزی

□

شوی از ما و من به کلی صاف

□

سعدیا بعد از تحمل چاره نیست

□

فحبک راحتی فی کل حین

□

مرا از تابش هر روزه، بگداخت

□

هست بی‌پیوندی جسم‌اش مراد

□

مستی ما همه این است که در مجلس دوست

□

به تو گر جان دهم باشد تجارت

□

در جهان گر خوشی کم است مرا

□

چون حدث در قدیم پیوندد

□

کس متصور نمی‌شود که چو خواجو

□

حافظ چه شد ار عاشق و رند است و نظرباز

□

شیاطین گرفتند روی زمین

□

گرد وزر و پی وبال نگشت

□

راز من از پرده آخر شد فروغی آشکار

□

درین منزل فروماندیم جمله

□

بیمار پرسش از تو نیاید، به درد گو:

□

تا چون بیند دور ازو بیگانه را

□

همه را دیده به رویت نگرانست ولیک

□

خوشا آن دم کز استغنای مستی

□

در دور ما از آتش بیداد ظالمان

□

همت عارف چو گردد زورمند

□

کی توان نام تو را برد فروغی در عشق

□

آن چه خال است بر آن رخ که اگر جلوه کند

□

شاید اگر هوای او می‌کشدم، که در رهش

□

زین سه هم با تو نقل باید کرد

□

خیز خواجو ببین که سرمستان

□

چون باده باز بر سر خم رفت کف زنان

□

وی مصقله‌ی غم تو داده

□

اولی و تو را بدایت نی

□

دوشم به صد کرشمه بتی بی گناه کشت

□

مکر تو ای روزگار پیدا شد

□

آتش رخسار خوبت گر بسوزاند مرا

□

در قیامت، کزین ستوده طلسم

□

دیدم همه دلبران آفاق

□

رتبت دانش حافظ به فلک برشده بود

□

تیر نظرت ز کوری دل

□

کاشف اسرار و معانی همه

□

بی بهره منم وگر نه از یاری

□

خمش کن کز سخن چینی همیشه غرق تلوینی

□

زمانا کنت لا ارضی بوصل

□

طاعت خود ز چشم خلق بپوش

□

ز نوبهار چه پرسد نشان روی تو خواجو

□

به فتراک ار همی‌بندی خدا را زود صیدم کن

□

تا همچو نیم دهان نهی بر لب

□

چار میخ از برای تن بودست

□

دوش با زلف بلند تو فروغی می‌گفت

□

عطار ز دست رفت و تو با او

□

تا گفتمت که: کام عراقی ز لب بده

□

تا بدان زنجیره‌ی داناپسند

□

دیریست که سعدی به دل از عشق تو می‌گفت

□

دل حافظ که به دیدار تو خوگر شده بود

□

تا روح که متصل به جسم است

□

اگرش چشم تیزبین بودی

□

حسرت برم از خسرو و فرهاد که در عشق

□

در هوس خیال او همچو خیال گشته‌ام

□

زان شعله که از روی بتان حسن برافروخت

□

کودکی و جوانی و پیری

□

تا بود در چشمم آن لب خواب چون آید مرا

□

مزاج دهر تبه شد در این بلا حافظ

□

تویی غازی که صد چون من مسلمان

□

سود سر، ایوان تو را بر سپهر

□

چنین ساقی ز خویشم بی خبر ساخت

□

موسی به قول عام چهل رش بود

□

تا مگر بینم دمی رنگ رخت

□

تا به جایی رسید کو نه غذا

□

سعدی جفا نبرده چه دانی تو قدر یار

□

و گر گوید نمی‌خواهم چو حافظ عاشق مفلس

□

خانه‌ها لانه‌ی روباه شد از ویرانی

□

هر که در توبه پایدار آمد

□

آه اگر خواجه‌ی من بنده‌نوازی نکند

□

مانند درد دیده‌ای بر دیده برچفسیده‌ای

□

به نوعی زندگانی کن که راحت یابی از مردن

□

مکن آزار خلق و گور ببین

□

تا بچوگان سعادت ببری گوی مراد

□

حدیث آرزومندی که در این نامه ثبت افتاد

□

در صومعه تو دانی می‌کوش تا توانی

□

همدمی مرده، دهد مردگی

□

شنیدن توان نغمه‌ی ارغنون را

□

پیری بشنید و جان به حق داد

□

از لب و دندان تو در حیرتم

□

مرد دادش طلاق و شد بی‌جفت

□

دریغا عیش اگر مرگش نبودی

□

زاهد چو از نماز تو کاری نمی‌رود

□

ز افغان سیف ای جان شبها میان کویت

□

تافت سوی من عنان، خندان و شاد

□

واقف از داغ دل لاله نخواهد بودن

□

گم کنم خویش در اوصاف ملک

□

نیابم در جهان یاری، نبینم غیر غم‌خواری

□

حسن نه آنست که ماند نهان

□

تا لب گور لب ما و لب جام شراب

□

به بوی زلف و رخت می‌روند و می‌آیند

□

به سر شد روزگارم بی‌رخ تو

□

تجربه نگرفت ز دست نخست

□

همه فدای تو کردند جان شیرین را

□

مشرق ز نور صبح سحرگاهان

□

بر سر خوان لبت، خود بی‌جگر

□

بر سر هر سنگ زده قهقهه

□

مثال راکب دریاست حال کشته عشق

□

ازین خوش‌تر چه باشد کز تو چون پرسند کی بی‌غم

□

عراقی ار دل و جان آن زمان امید برید

□

نیست به تو همقدمی، حد کس

□

تا قدم زد در جهان آفرینش

□

هست صلاح دل و دین صورت آن ترک یقین

□

خواهی که بیابی دل گم کرده، عراقی؟

□

این حروفند و بس منازل ماه

□

به قصد جان گدا هر چه می‌توان بکنید

□

دشمن به قصد حافظ اگر دم زند چه باک

□

به هجر دور نیم از تو زآنکه هر نفسم

□

در صف مردان روی شمشیر زن،

□

تا جوان گردی فروغی در جهان پیرانه‌سر

□

گفتی که مرا میان جان جوی

□

کرمت نیز نگفت از سر لطف

□

باشد از اختیار قدرت دور

□

بلای عشق تو بنیاد زهد و بیخ ورع

□

دل طعنه‌ی تو بدید بخرید

□

خواستم تا ز خواب برخیزم

□

قالبی از سر نیاز و یقین

□

هر تشنه را که لعل تو آب حیات داد

□

مکن ای شمس تبریزی چنین تندی چنین تیزی

□

بی روی تو هر رخی که دیدم

□

به ادب گشته مستقیم احوال

□

ز بحر عشق اگرت دست می‌دهد خواجو

□

با تو به دلم، دگر نگنجد

□

بکاست آنکه سبکسار شد، ز قیمت خویش

□

تو که هنگامه دانی و بازی

□

هر چه معشوق کند عین عنایت بود اما

□

گر کسی خویشتن خویش به چه در فگند

□

بنمای به من دلی فراهم

□

دل پر از درد و روی در وادی

□

مرا مگوی که سعدی طریق عشق رها کن

□

درفش و سرلشکر و جای خویش

□

به نزد تو زر سلطان سفال رنگین است

□

کور و در دست او عصایی نه

□

پا به گل مانده ز بالای تو طوبی آری

□

زهی لطف خیال او که چون در پاش افتادم

□

خرد گفتا: به پیران سر چه گردی گرد میخانه؟

□

بست هجرش کمر به کینه تو را

□

چو بی تو خون دلست اینک می‌خورد خواجو

□

کامد ز درون در نفیری

□

چه گردنان که کله زیر پایت اندازند

□

چه تواند چونی تهی مغزی؟

□

نصیب خضر خدا کرد آب حیوان را

□

با چنین حالتی عجب که مراست

□

جان عراقی از جهان گشت ملول و بس حزین

□

گفت خواه از کمال دین مسعود

□

دوستان عیب مگیرید و ملامت مکنید

□

ساقیا در ده آن میی که ازو

□

گر کسی ماه ندیده‌ست که خندید آن است

□

وانکه معصوم هست دست گناه

□

مرا که شیر نکردی شکار در میدان

□

یار ما جان و خداوند قضا و قدر است

□

من چو شادم از غم و تیمار تو

□

می‌ساز به اختیار من بنده

□

بود پیرسته خواجو مست و مخمور

□

گر جور کنی و گر کنی ناز

□

هر که را عشق تو بیمار کند جانش را

□

درگاه تو باب اعظم عدلست

□

مگر ای زلف ز حال دلم آگه شده‌ای

□

کنون تیرگلبن عقیق و زمرد

□

مجلس آراستند صبح دمی

□

وانکه از چتر دولتش آموخت

□

آرزو می‌کندم شمع صفت پیش وجودت

□

غافل که همیشه بی‌خبر زیست،

□

ای مناصب از تو عالی چون مراتب از علوم

□

وگرنه مردمک چشم من چه خواهد آن

□

از سیل سرشکت خانه‌ای نیست

□

چه عالم‌هاست در هر تار مویت

□

کردمی بر سر کویت گهرافشانی‌ها

□

گوییا تا آسمان را رسم دوران آمده است

□

ترک دشنام ده این لحظه که مسکین خواجو

□

نگردیم یک تن ازین جنگ باز

□

از چنین داد و ستد سود چه باشد چو به من

□

مانده از سیلی جاهت سر چرخ اندر پیش

□

چگونه شاد نباشد دلم به گوشه نشینی

□

دردا که داد چون گل عطار دل به بادش

□

چه به که پیش سگان درش فشانی جان

□

این قبله نشانه‌ی زمین باد

□

سعدیا کشتی از این موج به در نتوان برد

□

کنون کاین سپاه عدو گشت پست

□

دامن دلهای ما پر خار انده کرد باز

□

ساقی و شراب و شاهد خوب

□

هم نشینان تو از بوی ریاحین مستند

□

اگر من جنس ایشانم وگر من غیر ایشانم

□

به آب دیده عراقی وضو همی سازد

□

هان بر طبق عرض نهم حاصل این ذکر

□

چهره‌ی ازرق خواجو چو ز می خمری شد

□

می‌خواند قصیده‌های دل سوز

□

فرخ آن شاخک نورسته که در باغ وجود

□

فلکش گفت بربروت مخند

□

بر منظر ساقی نظر از شرم نکردم

□

چو از برج حمل خورشید اشارت کرد زی صحرا

□

به تیر غمزه چرا خسته می‌کنی دل‌ها؟

□

با بزرگان مستفیدم با فرودستان مفید

□

گفت سعدی خیال خیره مبند

□

که چون پور با سهم و مهتر شود

□

دهانت معدن للست با همه تنگی

□

مرا زبون نتواند گرفت روبه‌وار

□

خدا را زاهدا بر چین بساط خودنمایی را

□

ز جبین زعفرانی کر و فر لاله گویم

□

ندانم تا چه خواهد فتنه انگیخت؟

□

کرده تاریخ رسم او منسوخ

□

برخیز و باده نوش که مستان صبح خیز

□

آنچنان شوخی که گر گویند کیست

□

هر جا حدیث تست ز ما هم حکایتی است

□

دست فرسوده خزان ناشده طوبی کردار

□

فروغی از رخ آن مه گرت فروغ دهند

□

گر نسازی ز ناز با عطار

□

هرکسی را هست کامی در جهان

□

وانکه دست از چرا و چون بکشید

□

به جان و سر که نگردانم از وصال تو روی

□

کی نامور تاج زرینش داد

□

شد ز نیروی من غبار و برفت

□

صبح را رای تو گر پرده‌ی کتمان بدرد

□

گفتمش در ره جانانه چو باید کردن

□

سعد شمس الدین تبریزی بتافت

□

پیش ازین بی‌تو جهان چون بود در کتم عدم؟

□

ز اتصال کواکب وز امتزاج طباع

□

هر لحظه که خاموش شود ماه مغنی

□

پس محمل ناقه جست در بست

□

بخنده گفت، میان من و تو فرق بسی است

□

ز امن تودر پای فتنه است بندی

□

بیستون تاب دم تیشه‌ی فرهاد نداشت

□

و گر زین صورت هیچیز حرف و صوت می‌خواهی

□

زاهدی را کز می و معشوق رنگی نیست نیست

□

مزین کرده مجلس‌مان نگاری

□

هرگز اگر راه به معنی برد

□

گران آنکس برآید بر تو کو را

□

گر چه فغان می‌نکنم آشکار

□

عمر بر ناگریز تفرقه کن

□

تا سر آنان چو گیا بدروی

□

موج دریای حقایق که زند بر که قاف

□

چون دل من در سر زلف تو شد

□

که چو از حد ببری فاش کنم

□

کفر و دین یکسان شمر خواجو که در لوح بیان

□

وان سعادت وجود تست که نیست

□

میان مجلس مستان اگر تو در کنار آیی

□

ای تصاویر سخا را قلمت

□

گر به حقیقت نه ای تو عمر فروغی

□

اندر صف دین حضور چون یابیم

□

اسم جان پرور او چون به جهان یاد کنند

□

گویدش خواجه‌ی ما رفت کنون ده روزست

□

پیش تو مردن از آن به که پس از من گویند

□

بدین نامه گر چند بشتافتی

□

با نور چشم فهم تو پنهان لطیفه ای‌ست

□

دو روزک نیز در صحن چمن آی

□

گر بر سر خاک من بنشینی و برخیزی

□

بخور بی‌رطل و بی‌کوزه میی کو بشکند روزه

□

آن لحظه از عراقی، باشد که وارهیم

□

پایه‌ی تخت ترا هنگام بوسیدن خرد

□

شمع مجلس نشست خیز ندیم

□

نیایش همی کرد خورشید را

□

دور کن از من قضای هجر خود

□

حاش لله گر بماند یک مه دیگر به مرو

□

گشته ویران خانه‌ام از سیل عشق خانه کن

□

منبر عالمان گرفته‌ستند

□

شعشعه‌ی روی او کرد جهان مستنیر

□

اگرچه بط و همایم کند کرامت تو

□

گر گله از ماست شکایت بگوی

□

در میان آتش دل گرچه هر شب تا به روز

□

ساقی آن میکده به جام شرابی

□

دوستان از تواتر کرمت

□

گر آسمان به کام تو گردد فروغیا

□

آن دم که به چاه آمد یوسف خبرش آمد

□

وگر لطف خیال تو باشد

□

بدخواه تو خود را به بزرگی چو تو داند

□

بگذار که شکرت ببوسم

□

همی داردش تا شود چیره دست

□

در بهای وصل اگر جان میخوهی

□

بار بزرگیت زمین کی کشد

□

فروغی گر نه چشمت دیده آن گلبرگ رنگین را

□

چه می‌گویم نه‌ای تو مرد این اسرار دین‌پرور

□

درین وادی فرو شد کاروان‌ها

□

آنکه زندان پاس او دارد

□

سعدیا چاره ثباتست و مدارا و تحمل

□

بدادش از آزادگان ده هزار

□

جنت پر انگبین و شیر و می

□

معلوم شد از عارضه‌ی تو که کسی نیست

□

این است اگر جلوه معشوق فروغی

□

صبر کن این یک دو روز با همه فر و فروز

□

مکش چو دشمنم، ای دوست ز انتظار، بیا

□

به باد قهر ببرد ز سنگ خاره سکون

□

به چمن خرام خواجو دم صبح و ناله می‌کن

□

هر باد که از بهارش آمد

□

در سخن ار گرم گشت سیف از آن گشت

□

بر امید آنکه از روی قبول

□

تو در حسن لیلای خرگه نشینی

□

گر بر تو سلام خوش کند روزی

□

من نیز اگر نگنجم در حضرتت، عجب نیست

□

تیغ بینی زمرد و مرد از تیغ

□

ای پیک نامه بر که خبر می‌بری به دوست

□

با که خواهد کرد از گیتی وفا

□

هر کجا راهی است، ما پیموده‌ایم

□

گه قطر زمین از ثبات رزمت

□

تا سر زلف تو شد سلسله‌جنبان جنون

□

رو ترش کرد آن مبرسم تا ز شکل او بترسم

□

زان شعله که از روی بتان حسن تو افروخت

□

نرد زیب از کبک و تیهو برده پس بی‌اختیار

□

خواجو دهن قرابه بگشای

□

تا کی گویی چو انوری مرغ

□

آنچنان رو، که غافلت نکشند

□

ابناء زمین را بجز او نیست خداوند

□

گفتم که بنالم از جفایت

□

هر شبی چون شمع بی‌صبح رخت

□

ای دل، منگر سوی عراقی

□

وصف احسان تو چو من نکند

□

چون بست محمل بر هیون از شهر شد ناگه برون

□

اگر فارغ بود سنگین دل تو

□

در پیش صولجان قضای تو همچو گوی

□

از نقاب عدم چو رخ بنمود

□

مهتر محتشمانست به حشمت نه به زاد

□

چو چرخ اندر زبان‌ها اوفتادیم

□

چون تو را، جز تو، نمی‌بیند کسی

□

ای تا به ابد شب تمنیت

□

خواجوی مسکین بر لب شیرین

□

سیری نکند مرا ز جورت

□

بسان ذره‌ی بی‌تاب بودیم

□

منزل ار در خور قدوم تو نیست

□

هر کجا قامت تو بنشیند

□

چند گفتی و بر رباب زدی

□

هم بر در دوست باشد ار باشد

□

اگرچه در غم هجرت به نوک ناخن اشک

□

روز آنست که مردم ره صحرا گیرند

□

کز بهر خدای را کرایی؟

□

اندرین ره، گرگها حیران شدند

□

آن شنیدستی که روزی کلکت از روی عتاب

□

تو قبله‌ی عشاق رخت کعبه‌ی مقصود

□

زین دمدمه از خرم بیفکند

□

عشقش به زیان برد صلاح و ورع ما

□

خاک چو از عزم من آگاه شد

□

زان لعل آتشین قدحی نوش کن که هست

□

لبت را گو که تدبیر دیت کن

□

از چشم طائران شکاری، نهان شوید

□

قصه با او بگوی تات برین

□

همه تدبیر من این است که دیوانه شوم

□

دام مشکین می‌نهی عطار را

□

ای طرفه‌تر که دایم تو با منی و من باز

□

دشمنت دشمن خودست چنان

□

پنجه با ساعد سیمین نه به عقل افکندم

□

گفتم آخر جان به از زر گفت نه

□

بنزد اهل خرد، سستی و سبکساریست

□

مرا گفت از چهار انگشت مردم

□

در خانه‌ی دل جز تو کسی را ننشاندم

□

که آن خورشید بر گردون ز عشق او همی‌سوزد

□

همی گفتم که: ناگاهی، بمیرم در غم عشقت

□

روزم سیهست از آنکه چشمم

□

خواجو اگرت دست دهد دولت وصلش

□

بگشتند هر دو سوار هژیر

□

ز سوز عشق رخ زرد و اشک رنگینم

□

در اوصاف تو عاجز گشته‌ام یارب کجا یابم

□

بس جامه‌ی طاقت که بر اندام فروغی

□

اصل جنبش چرا نگوئی چیست؟

□

نغمات صدای ایوانش

□

به ملاقات بزم صاحب عصر

□

گر بمیرد طالبی دربند دوست

□

به زین غم کار دوستان خور

□

دلم روشن نگردد بی رخ او

□

ز حسن یوسف آرایش به مصر چرخ چارم در

□

در آن مجمع که بسرایند ذکر از جعد حورالعین

□

بود اندیشه چون بیشه در او صد گرگ و یک میشه

□

در صومعه چند زهد ورزیم؟

□

در دعوی حسن خود سخن‌گوی

□

بگذر از بخت جوان و دامن پیران بگیر

□

نشگفت که در زمین تویی چون تو

□

همت اندر طلب مقدم دار

□

که ندانی خبر همی داری

□

نظر به جانب شاهان نمی‌کنی ز تکبر

□

تیره شد روز من چرا نکنم

□

بی‌رخ یار ناخوش است حیات

□

راه حکمت رو که در معنی این جنس از علوم

□

گفتم که به گوشه‌ای چو سنگی

□

در هیچ مجلس نبود تا چو انوری

□

تا زر شعر من از سکه‌ی تو نام گرفت

□

گر کسی گوید ما صد همه سنجر نامیم

□

ایمن دلی از دست ستم کاری صیاد

□

گفت که با بال و پری من پر و بالت ندهم

□

باز کی یابم دل گم گشته را؟

□

من نگویم که جامه در دندان

□

چون دید که از دست شدم گفت که خواجو

□

خون شد دلم از غمت چه می‌گویم

□

اگر چه در خورت نبود غزلهای رهی لیکن

□

ای به جایی که از علو بفکند

□

هر انجمن که جلوه‌ی فردوس دیده‌ای

□

جانت شش ماه پر ز مهر خزان است

□

عشق رویش چو پرده برگیرد

□

پاسشان حبس زمین است و درو قارون‌وار

□

عهد ما با تو نه عهدی که تغیر بپذیرد

□

مبند ای انوری در کار او دل

□

همیشه فتنه‌ی خوبان بود در شهر و کوی ما

□

که چون به کعبه‌ی رسی هیچ یاد من نکنی

□

شادم از آن فروغیا کز اثر محبتی

□

تو چو من اگر بجویی به شمار خاک یابی

□

گر طلبد بوسه، عراقی مرنج،

□

خیز پیرا که راه ما غلط است

□

چون درین راه از در بتخانه می‌یابی گشاد

□

طلب کرد از اسپ‌دار پدر

□

ور نقطه‌ی سر از الف تن جدا شود

□

روزی که رجم دیو کنی بر سپهر فتح

□

فارغ شدم از فکر پراکنده فروغی

□

هر گه که شود روشن بر تو که تویی جمله

□

فلک پیشم زمین بوسد، چو من خاک درت بوسم

□

هست مستغنی ز شرح از بهر آنک

□

جور رقیب و سرزنش اهل روزگار

□

گشته خم طره‌ی چو شمشاد

□

از آن زمان که چو فرهاد بر تو عاشق شد

□

آرام زمین بر در حزم تو نشسته

□

رهزن آدم شد آن خال سیاه

□

تویی معبود در کعبه و کنشتم

□

تا دهی بوسه بر کف پایش

□

چو حل و عقد قلمش آسمان بدید چه گفت

□

گر ز می نبود شکیبم یک نفس عیبم مکن

□

زان سکه که مرد پر هنر داشت

□

چو تهی گشت، پر نشد دیگر

□

زانکه چون اندیشه کردم از بباضش چاره نیست

□

کنار مزرع سبز فلک یکباره تر می‌شد

□

به ملک ترک چرا غره‌اید؟ یاد کنید

□

ناگاه ز رخسار شبی پرده برانداخت

□

گهی چو باد به هر جایگاه پویانم

□

عشقش حرام بادا بر یار سروبالا

□

در بهار زمانه برگی نیست

□

غلام‌وار همی کن ایاز را خدمت

□

خرقه‌ی صوفیانه‌ی ارزق

□

زان رو به خدمت تو کمر بسته آفتاب

□

گفتم که وقت توبه‌ست شوریده‌ای مرا گفت

□

ساقی، مدار چشم امیدم در انتظار

□

رای اعلای ترا کشف شود حالت بلخ

□

هر که او را قدمی بود چو خواجو را دید

□

جمله در اندیشه سازی کار وصل

□

گفت، زیبائی گل را مستای

□

عزم دارم کان به روزی چند بنویسم که نیست

□

خواجه‌ی سید ستوده هنر

□

خاطر عطار سودا می‌پزد

□

این همه هست، خود نمی‌دانیم

□

تو جهان را کیستی تا بی‌معونت کار تو

□

آن چه رفتارست و قامت وان چه گفتار و قیامت

□

روی چو زرست انوری را بس

□

جسم تو ز آن سان سبک شود که تو گویی

□

رایت از هرچه نام هستی یافت

□

صبر محال است ز رویت که نیست

□

اگر نه صید یاری تو بگو چون بی‌قراری تو

□

ز آرزوی قرب تو مرغان قدسی هر نفس

□

چندان که مروتست در دادن

□

گر گنهکارم که عمری صرف کردم در غمت

□

یک تسلیست وان تسلی آنک

□

طبیعت «عنصری» عقلم «لبیبی»

□

تا به پایان رسد زمانه‌ی پیر

□

سزد فروغی اگر کج کلاه من گوید

□

جز به دست تو نگیرد ملک کس دیو، ای شگفت

□

روی زیبای تو، ای دوست، به کام دل خویش

□

گر وجود تو نبودی در حساب

□

سهل باشد صعوبت ظلمات

□

یکباره سپر بر انوری مفکن

□

اگر چه اهل خرابات را ز من ننگی است

□

دست او سایه بر جهان افکند

□

بالای تو هر کجا نشیند

□

همچو فرزند که اندر بر مادر میرد

□

چه شناسی که می و نقل بهم

□

منهیان ربع مسکون زاب روی عدل تو

□

ز من بشنو نوای نغمه‌ی عشق

□

بساز انوری با بلا کز حوادث

□

نیست گل را، فرصت بیم و امید

□

در هوای اصابت رایش

□

چون خنده زند ساقی صهباخور و خوش‌دل زی

□

کسی کاندر نمکسار اوفتد گم گردد اندر وی

□

فی‌الجمله برآورد سر از جیب بزودی

□

وز سراپرده‌ی آن شاه کز انگشت نفاذ

□

سخن بگوی که بیگانه پیش ما کس نیست

□

زینسان که مانده‌اند کرا کار ازو برآید

□

بدان که هست تو را با دهان من نسبت

□

آنکه از رای روشنش بگزارد

□

بیا همراه من یک روز بر مصر سر کویش

□

هیچ طبیبی ندهد بی‌مرضی حب و دوا

□

گر بر درت نیایم، شاید که باز پرسند:

□

گفت ساکت شو و هشدار و به تعجیل براند

□

همچوخواجو گرم از گنج نصیبی ندهند

□

بدو گفت پورا بدین روزگار

□

اگرچه تو هستی درین خاکدان

□

او چه داند که در آن شیوه چه خون باید خورد

□

در عین خسرویم مملوک خویش بخوان

□

گر قابل فرمانی دانا شوی ورنی

□

در دیر می‌زدم من، که یکی ز در در آمد

□

زانکه باشد که درمزاج فلک

□

رقیب انگشت می‌خاید که سعدی چشم بر هم نه

□

بم سه تا در عمل آورده چنانک

□

چو عندلیب مرا صد هزار دستان است

□

انوری این همه مزیح ز چیست

□

زان خریدار سیه چشم غزالانم من

□

دیدم همه عالم را نقش در گرمابه

□

ای یار، مبر ز من به یک بار

□

ز تف چو ظاهر تفاح زرد گشت رخم

□

چنان مرغ دلم در قیدت افتاد

□

از بند تو چگونه بود روی جستنم

□

به نسیمی که بر دهانت وزد

□

تا ز تاریخها شود معلوم

□

گفتی دهنم کام کسی هیچ نداده‌ست

□

چون سپر بفکندم و بگریختم

□

گر ساقی عشق‌از خم درد

□

شادمان زی ای قدر قدرت خداوندی که هست

□

من از کجا و نصیحت کنان بیهده گوی

□

گویم اینک از اینت می‌گویم

□

بر سر قطب صلاح کار نمی‌گشت

□

مسمار سه ملک برکشیدیم

□

کاری که او کرد با من فروغی

□

بدان بسیار پیچید این سر من

□

مپرس از کفر و ایمان بی‌دلی را

□

رشک دستش سحاب نیسان را

□

کسی که تیر جفا می‌زند برین دل ریش

□

تو مرا گویی کشیدی درد و غم

□

از کسی، دیگر نیامد پیشکش

□

بر سده‌ی تو کاسمان به رغبت

□

به غیر دادن جان چاره‌ای نخواهم جست

□

مر دود آتشش را جز مکر و شر شرر نیست

□

هزار بار بگفتی نکو کنم کارت

□

تو آنی کز جفا و جور گردون

□

این که سرش در کمند جان به دهانش رسید

□

با چنین ملک در ولایت عشق

□

گر نهم امروز، این فرصت ز دست

□

تا گرش در حساب کون و فساد

□

گفتمش مهر فروغی به تو روز افزون است

□

به لب جوی چه گردی بجه از جوی چو مردی

□

ذره‌های هوای غرفه‌ی او

□

ای به حق بخت تو حی لاینام

□

آن سر زلف قمرسای شب آسا را بین

□

وزان سوی دیگر گو اسفندیار

□

مرغ دل عاشق است آن که چو قصدش کنی

□

که به ترویج این خطم هرگز

□

تا جلوه‌ی تو دید فروغی به چشم دل

□

نه ز تو بگریختم از بیم سنگ

□

آرزوی دل بیمار منی

□

اگر کرامت و دلسوزیی کنی چه عجب

□

نخواهم بی تو یک دم زندگانی

□

دل به فرمانت به ترک جان بگفت

□

شبنمی گر میچکد، بر روی ماست

□

ای پادشا سکندر ثانی و خضر تو

□

ریخت بر چهره جعد ریحان را

□

بلا را از خوشی نشناسم ایرا

□

طالعم بین که: در چنین غم‌ها

□

آب چون آتشم فرست که باد

□

قوت جان از خون دل ساز و ز عالم گوشه گیر

□

در من یزید وصلش جانی جوی نیرزد

□

مست بدم گر سپاه حسن حشر کرد

□

لطفش به رسالت اجل گفت

□

عشق چندی به دلم خیمه به خرسندی زد

□

اگر فرمان او کردی و خوردی خاک شد خامش

□

خواهی چو صبح سر ز گریبان برآوری

□

انوری لاف زدن سیرت مردان نبود

□

چون متصور شود در دل ما نقش دوست

□

اهل شو در عشق تا چون انوریت

□

ز گلشن بر کنندت، خواه ناخواه

□

کدام دولت باشد چو بندگی شهی

□

قمری باغ او منم تا بشناسیم ببین

□

چون بهارم از بهار شمس تبریزی خدیو

□

به عراق ار نرسد باز عراقی چه عجب!

□

خاطر وقادش اندر نسبت آب سخن

□

همچو خاک ره اگر خوار کنی خواجو را

□

با دهر مساز انوری کاری

□

لوح ما از قلم دوست نه آن نقش گرفت

□

ای سلامت به صحبتت عطشان

□

من که واله شدم از دیدن آن صورت خوب

□

از دست فتادیم نه دیده نه چشیده

□

آن دل که به بوی تو همی زیست

□

طوفان منازعت مینگیز

□

بس که در خاک می‌طپند چو گوی

□

بی‌رنگ رخ تو چون برد حسن

□

از بهر جمال وصل خود باز

□

نظر صائب ترا گوید

□

از سر خون خود آن روز گذشتم در عشق

□

دست برم هر نفسی سوی گریبان بتی

□

عراقی از پی تو دربه در همی گردد

□

حیدر کرار حرب عمرو عنتر چون شکست

□

حال رنگ رخ خواجو چه دهم شرح که از دوست

□

بشد آفتاب از جهان ناپدید

□

در گوش نکردم از جوانی

□

او را بطلب بگو چه کردی

□

افتد دلت ای ناصح چون سایه به دنبالش

□

دنیا به جملگی همه امروز است

□

اگر نام تو گویم ور نگویم

□

چه بد خدمتی کردم آخر که اکنون

□

سرو برفت و بوستان از نظرم به جملگی

□

انوری از خوی بد تست خوار

□

دل چو مست می محبت شد

□

از محمد وز عمر شد کفر باطل دین قوی

□

زیر شمشیر تو امروز فروغی می‌گفت

□

ای سال چه سالی تو که از طالع خوبت

□

هر آن غم، کز فراقش بر من آید

□

نفس را باز کن از شهوت نفسانی خوی

□

پیش خواجو قدحی باده به از ملکت کی

□

هیچ‌کس را ز ساکنان زمین

□

به دست دل قدم صدق سیف بر سر کویت

□

می‌ساز به اختیار من بنده

□

اندوه نمی‌ماند در عشق فروغی را

□

نا آزموده گفتی هستم چنان که باید

□

تا سیر نیارد دید نظارگی رویش

□

خود کند هیچ‌کس که دیده بود

□

چو بلبل آمدمت تا چو گل ثنا گویم

□

سودای جگر به نامه می‌ریخت

□

بسیار تنم بجان بکوشید

□

در چنین دولت و من یکتن قانع به کفاف

□

در گلستانی که گیرد دست هر پیری جوانی

□

نی نی چو چوگانیم ما در دست شه گردان شده

□

تا کرد نسیم سحر آفاق معطر

□

از خواجگان شهر چو یاری نیافتم

□

تخفیف کن از دورم ساقی دو سه پیمانه

□

زان تا ز تو برنیایدم کام

□

از عراقی دوش پرسیدم که: چون است حال تو؟

□

گرنه این بودی روا بودی که در تشریف تو

□

نزنی سایه بر آن زلف مسلسل گه رقص

□

کسی که جوی روان است ده به باغش در

□

همه عالم شود مستغرق انوار او آن دم

□

آنگه به شهور نی به ایام

□

آن که هرگز بر آستانه عشق

□

برآمد برین میهمانی دو سال

□

روزها صیاد، ناهارم گذاشت

□

عقل الحق از آن شریفترست

□

تنها در انتظارم هلاکم نساختی

□

صیقل گر سینه امر کن بود

□

آویختم اندر سر آن زلف پریشان

□

ز عدل شاملش اندر مقام حیز خاک

□

گنجینه‌ی حسنید که در عقل نگنجید

□

این همه هست و تو نه با انوری

□

بیفشاند آستین بر هردو عالم

□

ز رایش چاه یوسف بی‌اثر بود

□

نگار ساده اگر پیکرت به خون بکشد

□

نفی تهمت را چو جام لعل تو

□

تا عراقی نشنود اسرار ما

□

آن جنت نعیم اگر در جهان بود

□

از برای آنکه تا پرده‌ش ندرد باد مهر

□

بر تو احوال انوری پیداست

□

در سایه مجو دل عراقی

□

ای که مستور عدت کف تست

□

ترسم که پس از کوشش بسیار فروغی

□

گر چه پرخارم سر تا به قدم

□

ای کرده به کام دشمنانم

□

خدای ناصر دین را بزرگ اجرای داد

□

مگر ز درد دلم بسته شد رهش ور نی

□

قرارهای مرا با تو رنگ و بویی نیست

□

از غمزه‌ی روی او گه مستم و گه هشیار

□

به شهوتی که براندی همی چه پنداری

□

اشک صاحب نظران این همه پامال مکن

□

کار خدائی چنانکه بسته‌ی بند است

□

ور زانکه به سوی گل برم دست

□

چون عنان قلم روان کردی

□

تو در عالم نمی‌گنجی ز خوبی

□

زان بی ادبی که بیش کردم

□

شگفت نیست که در بند زلف توست دلم

□

هست مصر جامع هستی از آن خارج نیافت

□

گاه بر سان یکی یاقوتگون گوهرشود

□

چون به تخت آید سلیمان بقا

□

مرا گفتند: حالی چیست؟ گفتم:

□

که در مفارقت بازگاه چون فلکت

□

اگر از کعبه بمیخانه کشندت خواجو

□

تیر غمزه‌ت را بگو آهسته‌تر

□

گل رنگ رخ تو دارد ، ارنه

□

وی ز عدل تو در نواحی دهر

□

یا چو خضر از روی بینش پای در ظلمت گذار

□

گر نشوی آشنای او تو درین غار

□

عراقی، دامن غم گیر و خوش باش

□

تا جهان باشد از تو نازان باد

□

سعدی به دام عشق تو در پای بند ماند

□

ای روز و شب چو دهر در آزار انوری

□

جز حسن و جمال تو نبیند

□

بده ار پخته شد و گر نی نی

□

برگشته بخت آن که به خونش نیفکند

□

زمین چون زن فلک چو شو خورد فرزند چون گربه

□

همه بیداد بر من از عراقی است

□

لب نائیت می‌سراید نای

□

تا گشت گرفتار سر زلف تو خواجو

□

یار پای اندر میان ننهد ولیک

□

وصل چو تو پادشه کی به گدایی رسد؟

□

من بنده به عادتی که رفتست

□

کی توان منع جوانان کردن از قید محبت

□

دوستی خوار گشته را مطلب

□

صورتت چون شد حجاب راه تو

□

همه ناز و کرشمه و کبرست

□

به دوستی که ز دست تو ضربت شمشیر

□

آن دل که شدش به عشق پامال

□

اندر آنجا که قضا حمله کند

□

بو که گریبانت بگیرد خرد

□

زلف کوتاه تو از شوق همین گشت بلند

□

من آب آب و باغ باغم ای جان

□

با عراقی گر عتابی می‌کنی

□

شاد و دولت یار بادی تا به سعی آ فتاب

□

خواجو نبرد ره به سراپرده‌ی وصلت

□

به پوز شکری گفت کای کدخدای

□

ما زبونیم و شوخ جامه و پست

□

دو گشته خانه‌ی خورشید کی به روز مصاف

□

عاشقان را به سر کوی تو نه راه و نه رسم

□

مرغ دل آواره‌ی دیرینه بود

□

بخشای ز لطف بر عراقی

□

جاه تو که در دائره‌ی دور نگنجد

□

ما ترک جان از اول این کار گفته‌ایم

□

او شهاب و دل و تنش ز اخیار

□

پلنگ طبعی و من بر درت چو سگ خوارم

□

بار دیگر گفت کای صاحب‌قران راضی مباش

□

زان باده دوش چشم تو پیموده خلق را

□

گفتم اگر بسوزی جان مرا سزایم

□

سعادت دو جهان است دیدن رویت

□

زانچنان بیتها که کس را نیست

□

منکر خواجو مشو که اهل نظر را

□

مرغابی از آرزوی آبی

□

گر چه گویند خلق سلمان را

□

در حزم ره راست‌روی مهری

□

گر بر ندارم از سر زلف تو دست شوق

□

وگر کریم شود آرزوت نام و لقب

□

هیچ بینم باز در حلق عراقی ناگهان

□

چه فرمایی از صدمت سنگ و آهن

□

برگ تر خشک می‌شود به زمان

□

کنون اندر آمد میانه زریر

□

نظر کردم به تو خوبان بیفتادند از چشمم

□

سایه بر کار این سخن مفکن

□

نازد به خیل غمزه بت نازنین من

□

در سایه‌ات تا آمدم چون آفتابم بر فلک

□

سعد چرخ ولا، فرشته صفت

□

انصاف اگر گواه دوام است لاجرم

□

از آن سیاه شد آن زلف مشکبار که هست

□

روزت دانم که شب نشانست

□

از پی مالی که امسالت مگر حاصل شود

□

آن محمد بود از نسل براهیم خلیل

□

شربت وصلم ندادی تا نخوردم زهر هجران

□

شد از طوفان چشمم غرقه کشتی

□

برای صدرنشینان درگهم، رضوان

□

براتی گر شود راجع چه باشد

□

هنوز قصه هجران و داستان فراق

□

چون تن خاکدانت بر سر آب جانت

□

گر من شکسته گشتم از عشق تو چه نقصان

□

در گوشه‌ای که کس نبد آگه ز حال ما

□

ماه نو کاسته از گوشه‌ی گردون سر زد

□

خط ایزد را نفرساید هگرز

□

بس لایق و در خوری تو ما را

□

سخن آن به که بعد حمد خدای

□

تو خود با ما نپردازی و بی روی تو هر ساعت

□

تا ز زهدان جهان همچو جنینت نبرم

□

شب سیاه است و چشم من تاریک

□

آرزو می‌پزیم چتوان کرد

□

پیوسته بود منزل من گوشه محراب

□

دل چو برکندم ز تریاک یقین

□

اگر چه چشم عراقی به هر بتی نگرد

□

هر چند شمار کار فردا

□

که در ضمیر من آید ز هر که در عالم

□

بر هفت فلک بگذر افسون زحل مشنو

□

ز در شکستن و خم گشتنم نیاید عار

□

انوری بر بساط گیتی کیست

□

از مرادت بگذر تا به مرادت برسی

□

نشد بی‌قدر و قیمت سوی مردم

□

بر چهار فلک چگویم روم؟

□

دل در غم انتظار خون شد

□

غنچه گوئی شاهد گلروی سوسن بوی ماست

□

چون عشق چنین دو روی دارد

□

بسی شد، بر فراز شاخساران

□

آن خانه فروش کیسه پرداز

□

آن چنان دست جنون گشت گریبان گیرم

□

یک قطره‌ی درد اگر بنوشی

□

درین دریا فگن خود را مگر دری به دست آری

□

ابا هر یکی تیغ‌زن صد غلام

□

ما را از درد عشق تو با کس حدیث نیست

□

چرخی است کز آن چرخ چو یک برق بتابد

□

هوس نرگس شیر افگن تو در کویت

□

جهاندار پرخشم و پرتاب بود

□

فروغی را به درد عشق کشتی

□

شعری چو سیم خود شد، یا خود شد

□

از سر خشم گفت چشم تو: دور

□

نگهدار ایران نیران توی

□

از گفته‌ی خواجو شنوم رایحه‌ی عشق

□

تو را و عقل تو را عشق و خارخار چراست

□

صیدی ازنخچیر بندی بود در قید قبول

□

به زمزم بدو گفت برگوی راست

□

تا دیده‌ات آن زلف بناگوش ندیده‌ست

□

چو آن گلشن که می‌جویم نخواهد یافت هرگز کس

□

لب خود بر لب من می‌نهادی

□

شب و روز بودی به مهد اندرون

□

عوام عیب کنندم که عاشقی همه عمر

□

به ضمیر همچو گلخن سگ مرده درفکندم

□

اما نداده‌ام من زار از دو سال پیش

□

کجا کرگ و آن نامور اژدها

□

می رفت فروغی ز سر کویت و می‌گفت

□

چون مرا پیری ز روز و شب رسید

□

کینه بگذار و دلنوازی کن

□

نماند به فردا از امروز چیز

□

پیش چشم آهوان جان داده‌ئی

□

خمش ار فانی راهی که فنا خامشی آرد

□

در اختر شعاع درج عصمت

□

برفتند نعمان و منذر بهم

□

سودای جانان را ببین، سود دل و جان را نگر

□

ذره ذره در زمین و آسمان

□

رویش به کدام چشم بینیم؟

□

شب و روز یکسر همی تاختند

□

آزرده‌ام از فراق چونانک

□

نمی‌دانی که سیمرغم که گرد قاف می پرم

□

دور از بوستان مصطفوی

□

وگر چند بخشی ز گنج سخن

□

خبر ندارد کامسال شهریار جهان

□

ازین بر سودی و زان بر زیانی

□

سر کوشان عرفات است و سراشان کعبه

□

خروش آمد از راه اروندرود

□

بگذرد هر نفس آن عمر گرامی از من

□

در این پایان در این ساران چو گم گشتند هشیاران

□

خدای عالمش از چشم بد نگهدارد

□

وزان سوی آتش همه دختران

□

دانی که چیست حاصل انجام عاشقی

□

جان خود از اندیشه‌ی تو محو گشت

□

نزد زلف دلربایش تحفه، دل خواهیم برد

□

همی از تو من خانه خواهم سپنج

□

توبه را تلخ می‌کند در حلق

□

زان چنین مست است و دلخوش جان ما

□

گر بود پرتوی ز تربیتش

□

بزد تیر بر پشت آن گور نر

□

چو نیست قسمت من عافیت همان بهتر

□

چون این و آن شدند و جهان ماند، مر تو را

□

عراقی، در رخ خوبان جمال یار خود می‌بین

□

بیاراست ایوان شاهنشهی

□

کوی تو شد قبله‌ی جان روی به بطحا چه نهی

□

نی خمش کن در عدم رو در عدم ناچیز شو

□

تو نیز ای دل چو ابر نوبهاری

□

ابا بدره و برده و باژ روم

□

رهبری کرد به کوی تو و برد از راهم

□

چون خواست کشید پای از خط

□

در کوی تو جان سپرد دگر بار

□

بگویش که با تو ز یک گوهرم

□

طبع خرسند نمی‌باشد و بس می‌نکند

□

هله بنشین تو بجنبان سر و می‌گوی بلی

□

ورنه مانند برق خرمن‌سوز

□

دل من همی بر تو بریان شود

□

خاتمی داد به من لعل کسی

□

خجلت و عیب تن خویش غم جهل کشد

□

در گلستان می‌گذشتم صبحدم

□

کسی را کجا پر ز آهو بود

□

مغلغلة الی مغناک منی

□

دهان ببند که تا دل دهانه بگشاید

□

بر خلق واجبست که در مدح او کنند

□

جهاندارمان تا جهان آفرید

□

گر زلف و خطش بینی معلوم شود بر تو

□

افلاک در میان کشدت خوش‌خوش از کنار

□

چون نبود او را معین خانه‌ای

□

سخن هرچ گویی تو پاسخ دهیم

□

فریاد می‌دارد رقیب از دست مشتاقان او

□

شمس الحق است رازم تبریز شد نیازم

□

چو او ساغر مرگ بر لب نهاد

□

اگر دانشی مرد راند سخن

□

شاید که شکاری ز کناری به در آید

□

چون بنمود ناگهم، آینه‌ی وجود روی

□

ز عشق تو عراقی را دمی هست

□

ز بخشش هرانکس که جوید سپاس

□

بزیر پای تو خواجو اگر چه مور بمیرد

□

وگر از لطف درآیی که بر این هم بفزایی

□

تا عیارت پرسبک بیرون نیامد از هجا

□

بسی دست شاهان ز بیداد و آز

□

ببند دست فلک را، به ریز خون ملک را

□

گم شدم در جست و جویت روز و شب

□

مرا یاری است، گر خونم بریزد

□

نیاورد بازارگان آنچ گفت

□

به هیچ کار نیایم گرم تو نپسندی

□

آب حیات ما کم از آن آب بحر نیست

□

دی به ارسال جعبه‌ای نارم

□

بی‌آزاری و راستی بایدت

□

گر گیا زرد گشت باک مدار

□

من به استقبال او جان بر کف از بهر نثار

□

مرا از درگه پاکان براندند

□

بکوشید تا رنجها کم کنید

□

بوی عبیرست یا نسیم بهاران

□

من نگویم شرح او خامش کنم

□

گر قنترش کنند به حیلت ز سر برون

□

به ایران زمین آنچ بد شارستان

□

رواست گر همه عمرش به انتظار سرآید

□

هین که سپیده دمید گرد رخت همچو برف

□

گر فتد بر خاک تیره پرتو عکس رخت

□

فرستاده‌یی جست بارای و شرم

□

دیگر نتوانستم از فتنه حذر کردن

□

شب بود و همه قافله محبوس رباطی

□

اینک مرقد انور که صندوق فلک

□

همان تاج ایران بدو در سپرد

□

من که نخجیر کمندم همه شیران بودند

□

صد هزاران هزار قرن گذشت

□

وصالت تا ز غم خونم نریزد

□

بدو گفت فرزانه کای شهریار

□

مراد خواجو ازو اتصال روحانیست

□

ولیک آنگه که جزو آید به کلش

□

به آن کبریا و شکوه و جلالت

□

ز یزدان همی خواستم تاکنون

□

دیر کشیدی ز میان بس که تیغ

□

گرچه جان موج می‌زند از تو

□

شد عار همه جهان عراقی

□

می لعل پیش آور ای روزبه

□

حاجت عقل اندرو گشت روا ای عجب

□

رسید این عشق تا پای شما را

□

الهی تا ابد آن نیک فرجام

□

عنان را بپیچید بهرام گور

□

ای کرده قدت بر پا هم فتنه و هم غوغا

□

عطار درین راه قدم زن چه زنی دم

□

معلوم کنی که اوست موجود

□

کجا بود بر قیصران ارجمند

□

چشم خواجو چو سر درج گهر بگشاید

□

هله خاموش بیارام عروسی داریم

□

غارت آرام ز عالم نمود

□

چنین گفت پس شاه با اردشیر

□

مملوک به عجز و خواجه مغرور

□

اندر نهاد بوالعجبت هفت دوزخ است

□

عراقی، دامن او گیر و خوش باش

□

ازان پس چو آگاهی آمد به شاه

□

بنده خویشتنم خوان که به شاهی برسم

□

تا بی‌دم خود زنم دمی خوش

□

مطاع الحکم سلطانی که طبعش گر بفرماید

□

ز قیصر یکی که برادرش بود

□

فریاد که از دست گریبان تو ما راست

□

ز بس کاندر خم چوگان محنت گوی گشتم من

□

جان من در شکر آب و شکر اندر خط شد

□

به نزد بزرگان ایرانیان

□

اگر عشقت بریزد خون خواجو

□

سر خنب چون گشادی برسان وظیفه‌ها را

□

با آن کزین سکون قوی لنگرم ز کوه

□

از ایران یکی مرد بیگانه‌ام

□

که داری سر مسلمانی

□

دل همی بیند که در هر ذره‌ای رویی است او را

□

ز عمر ما دوسه دم ماند باقی

□

سراپرده زد راد بهرامشاه

□

گر بار دگر دامن کامی به کف آرم

□

خامش کن لب ببند بی‌دهنی خای قند

□

رایض امروز بر دستش ز روی اقتدار

□

فرستمش فردا بر اژدها

□

داد از صف عشاق جگرخسته برآمد

□

جمله‌ی ذرات ازو بر کنار

□

کس را درین میانه چون و چرا نزیبد

□

تو از چرخ گردان مدان این ستم

□

روز خواجو قیامتست که هست

□

آخر نه سلیمان هم بشنید غم موری

□

حدت طبعش شود بالفرض اگر کافور کار

□

بدو گفت بهرام پاکیزه‌رای

□

جان فروغی نرسد بر مراد

□

تا که هستم سخنم از تو و از شیوه‌ی توست

□

نگشت مست بجز غمزه‌ی خوش ساقی

□

هنر بهتر از گفتن نابکار

□

به جان دوست که در اعتقاد سعدی نیست

□

سر سودای تو دارم سر اندیشه نخارم

□

نهد به سجده‌ی او هفت عضو خود به زمین

□

روانت خرد باد و دستور شرم

□

تا جوابی نرسد پا نکشم از در دوست

□

چون پاک شد از دو کون کلی

□

عراقی را ز غم جان بر لب آمد

□

شترمرغ دیدند جایی گله

□

میانش در ضمیر خرده بینان

□

چون بیایی زهی گشاد و مراد

□

مهر هر صبح از شعاع خود شود جاروب بند

□

ز ترکان هرانکس که بد پیش رو

□

مرده اگر ندیده‌ای زنده جاودان شود

□

جانا به خدا بخش دلم را که گزیده است

□

ز دار ضرب توام سکه بر وجود زده

□

که این تاج بر شاه فرخنده باد

□

عاقبت سر به بیابان بنهد چون سعدی

□

ای سردهان ای سردهان بگشاده‌ام زان سر دهان

□

ز بس نفاست ذاتی که خلق کاشان راست

□

همی جنگ شیران که فرمایدت

□

من به جگر تشنگی ثانی اسکندرم

□

منم و غم تو دایم که کسی که در غم تو

□

عالم بسوزد از سبحات جلال من

□

همه پند من سربسر یادگیر

□

چون آبگون قدح ز می آتش نقاب شد

□

چو کودکان هله تا چند ما به عالم خاک

□

رسیده حسن سکوتش به آنکه آموزند

□

که بردی به خروار تا خان خویش

□

خوشا به حال شهیدی که در صف محشر

□

شبانی را کجا آن قدر باشد

□

چون عراقی سر نهاده در برت

□

تو از ما یکی باش و شاهی گزین

□

کدام آلاله می‌بویم که مغزم عنبرآگین شد

□

این هجو منست ای تن وان میر منم هم من

□

به صد فرمانبری مسند بر خاصان او خاقان

□

بیاورد پس مشکهای ادیم

□

تا ناامید گشتم، امید من برآمد

□

عمرم گذشت در بچه طبعی و من هنوز

□

دل سرگشته‌ی حیران ما را

□

ز نادان و دانا زدی داستان

□

ز مستان او هوشمندی مجوی

□

تو گویی که بی‌دست و شیشه که دید

□

شیر مصافی که به هیجا در آب

□

بگویید و هم زو سخن بشنوید

□

به سر زلف تو دستی به جنون خواهم زد

□

چون دهم شرحت همی گم بودگی است

□

از آن لب، کز درصد آفرین است

□

چو نان خورده شد مجلس آراستند

□

لعبت شیرین اگر ترش ننشیند

□

خوانده‌ای انا الیه راجعون

□

جنبش دریای خیالات من

□

نبیند همی دشمن از هیچ روی

□

کوشش بی جا مکن در راه وصل

□

آب نجوییم ز خضر ای پسر

□

نچیده یک گل از بستان شادی

□

به صلاب کردند ز اختر نگاه

□

گل را چه غم ز زاری بلبل که در چمن

□

جهان داند که تا من شاه اویم

□

مرا آب و زمینی هست در کاشان که مال آن

□

فراز آورد لشکر و بوق و کوس

□

دیدی دلا که بر سر کوی پریوشان

□

هستی ما و هستی تو دویی است

□

ساقی مجلس تو فیض قدم

□

چو یک سال نزدیک طایر بماند

□

چون دور عارض تو برانداخت رسم عقل

□

زنار گسستیم بر قیصر رومی

□

ازین هر که زاید بود جد وی

□

چنین داد شاپور پاسخ بدوی

□

نظری به حال من کن چو قدح به دست گیری

□

عطار پر به سوی فلک همچو جبرئیل

□

گر یار نساخت، ای عراقی،

□

همان ماده آهنگ بهرام کرد

□

چون دم عیسی ندیدی گفته‌ی خواجو چه خوانی

□

بزن ای مطرب قانون هوس لیلی و مجنون

□

بادی از جنبش شهبال تو می‌باید و بس

□

ز گور و ز غرم و ز آهو جهان

□

آهی روان به کشور بلقیس کرده‌ام

□

بس جان که بسوختند مشتاقان

□

سگ کویت عراقی را نگوید

□

بفرمود تا موبد موبدان

□

گر فراقت نکشد جان به وصلت بدهم

□

در آتش آبی تعبیه در آب آتش تعبیه

□

قوام ضابطه شش جهت محمدخان

□

که از نزد پیروز بهرامشاه

□

از هر طرف دویدم همچون صبا فروغی

□

چو باز افتادی از ره ره ز سر گیر

□

و عل لعل لطیفی نار قلبی

□

همه لشکر از شاه دارند شرم

□

ز شوق آن لب چون ناردان کنم هر دم

□

روی از آن سو کن کز این سو گفت و گو را راه نیست

□

مزارعان جهان با جهان جو و کاه

□

بشد پاک‌دل تا به خان جهود

□

ای من رهی آن رخ گلگون، که تو گویی

□

نیست پنهان آفتاب لایزال

□

روی بنما، که جان نثار کنم

□

جهان را بدارم به رای و به داد

□

کجا توانمت انکار دوستی کردن

□

زیر و زبر عشقم شمس الحق تبریز است

□

مادر دهر چو زادش به بزرگی و بهی

□

چنین گفت کاین کار من در نهان

□

باوجود تو دگر هیچ نباید ما را

□

که سر نهاد روزی بر پای درد عشقت

□

وآنکه از دست خود خلاص نیافت

□

به ایران چو آگاهی آمد ز روم

□

کدام وقت ز احوال ما بپرسیدی

□

تبریز و شمس دین شد سبب فروغ اختر

□

قضا رایات عدل تازه افراخت

□

به کوه و بیابان بی‌راه رفت

□

این پسته که او دارد خندان ز قدح خوش تر

□

رحم کن زین بیش زنجیرم مکش

□

آنجا که رود حدیث وصلت

□

چو آمد به آرامگاه از نخست

□

تو از ما فارغ و ما با تو همراه

□

رو رو که صاحب دولتی جان حیات و عشرتی

□

بود دهر پیر را طبع زلیخا کاین چنین

□

دلیری ز هشیار بودن بود

□

دوش با آن مه تابنده فروغی می‌گفت

□

رسته دندانت در بازار حسن

□

تا کی دلم، ای عزیز چون جان

□

همان زیر ترکش کمان مهره داشت

□

همچو خواجو بنده‌ی هندوی او گشتم ولیک

□

زخم تیغ و تیر من منصور شد

□

به روی کشور ما تنگ از آن که منصب اوست

□

وگر شاه با داد و فرخ پیست

□

گفتم فروغی از پی مژگان او مرو

□

شرح عشق او بگویم با تو راست

□

عراقی در چنین خوابی همی بیند چنان رویی

□

سپارم بدو گاه و تاج و سپاه

□

هر کو نظری دارد با یار کمان ابرو

□

دام شهم شمس دین صید به تبریز کرد

□

پایه‌ی عونت آن ستوده ستون

□

که دانست هرگز که شاپور شاه

□

ای بت دل پسند من، هر سرت موت بند من

□

تا کی خفتی که کاروان رفت

□

این است زندگانی، باقی همه حکایت

□

چو خورشید بر باختر گشت زرد

□

چو آب دیده ز سر بگذشت خواجو را

□

پی هر خایف و ایمن کنمی شرح ولیکن

□

چه مقصود بودت که یک دودمان را

□

ز پیش بزرگان بیازید دست

□

دمی به چشم من آن سرو قد نهشت قدم

□

بی خبر مانده‌ام ز مستی عشق

□

فرستاد بحری که غواص طبع

□

خداوند کیوان و گردان سپهر

□

من از این دلق مرقع به درآیم روزی

□

اشکال گنده پیر ز اشکال شاهدان

□

آن که از عین شرف نقطه‌ی نوک قلمش

□

جوانمرد را جام گستاخ کرد

□

من ندیدم ز رخ خوب تو فرخنده‌تری

□

تو صاحب نفسی ای غافل میان خاک خون می خور

□

با خیال دوست همدم می‌شوم

□

ستیره بود مرد را پیش رو

□

همچو خواجو برو ای بلبل و با خار بساز

□

من مور توام تویی سلیمان

□

جوانبخت جهان صاحب کز استعداد دانائی

□

به ایران مرا کار زین بهترست

□

همه از حیرت ما واله و حیرت زده‌اند

□

عطار چو فارغ است از نام

□

باشد که رسد به گوش جانم

□

تو با این فریبنده مرد دلیر

□

خرم تن او که چون روانش

□

سردی از سایه بود شمس بود روشن و گرم

□

سزد گر بیش ازین فلک از جای برخیزد

□

بیاسود چون گشت گیتی سیاه

□

هر چند تو به قتل فروغی مخیری

□

برو عطار دم درکش که جانان

□

چو افتادی، عراقی، رو مگردان

□

سراسر ببندید دست از هوا

□

گر نبودی شب من چون سر زلف تو دراز

□

آویختم اندیشه را کاندیشه هشیاری کند

□

بیان هرکه حرف آغاز می‌کرد

□

بدان مرغزار اندرون راند شاه

□

ز کارنامه‌ی او گر دو داستان خوانی

□

گر در آن شب صبحدم ما را بود خلوت بسوز

□

تو را تا در درون صد خار خار است

□

مرا گاهی کمان سازی گهی تیر

□

آخر نگهی به سوی ما کن

□

راست چو پروانه به سودای شمع

□

نزدیک شد کزو به جهان شاهنامه‌ها

□

یا محبا قم تنادم فالمحب لا ینام

□

از مسجد و خرابات نشنیدم و ندیدم

□

ناقوس هوا بشکن گر زانکه نه گبری تو

□

ز انتظار چو ساغر دلم پر از خون شد

□

به آبگینه این دل نظر کن از سر لطف

□

گر ذوق شکر تو سکندر بیافتی

□

هر دوعالم انگبین صرف بود

□

تا ز تیغ بیم گردد زهره‌ی بیگانه چاک

□

ای شمس تبریزی نظر در کل عالم کی کنی

□

کسی که دوش بدان در به خاکساری رفت

□

ما را ز عبادت و ز مسجد چه

□

بی‌روی تو هر گلی که دیدم

□

بجز چیزی که دادی من چه دارم

□

سعدی شیرین سخن در راه عشق

□

جان فرید از بلی مست می الست شد

□

سمی محمد که یکتاست اسمش

□

مشتاق تو را گوید بی‌طمع سلام از جان

□

از کمند تو فروغی به سلامت بجهد

□

دلا تو چیستی هستی تو یا نه

□

باده حدیث جانان، باقی همه حکایت

□

بخور بی‌رطل و بی‌کوزه میی کو نشکند روزه

□

بر کفم نه گر چه خون جان ماست

□

چون نیست ز یاقوتت هم قوت و هم قوتم

□

ور التفات تقویت پشه‌ای کند

□

رو نمود از سوی تبریز آفتاب

□

مهجورم از وصال تو در عین اتصال

□

عجب سری که یک یک ذره آن است

□

مده ز دست به یک بارگی عراقی را

□

گلستان‌ها و ریحان‌ها شقایق‌های گوناگون

□

بازگویم نه که دوران حیات این همه نیست

□

عالم صغری به صورت عالم کبری به اصل

□

وام چون از حد گذشت و راه سودا بسته گشت

□

زفتی عاشق را بدان از زفتی معشوق او

□

روز و شبی که مایه‌ی چندین عقوبت است

□

در ره او چون دویی را راه نیست

□

از رخش کافتاب، ذره‌ی اوست

□

یک بار دگر مرا فسون خوان

□

دل دردمند خواجو به خدنگ غمزه خستن

□

در پای فتاده‌ام چو زلفت

□

سخن کوته چو آورد آن سبک گام

□

من ز افسونی چو ماری سر نهادم بر خطش

□

چند ز آهوی چین، دم زنی ای هم نشین

□

گر چه حلال است تو را خون من

□

گوش جان‌ها پر گهر در حضرتت

□

تا سوی تبریز جان جانب شمس الزمان

□

بیا و گر همه بد کرده‌ای که نیکت باد

□

یقین می‌دان که چشم جان چنان است

□

به رسم الخط او را چه کردم حساب

□

تو ز تاتار هراسی که خدا را نشناسی

□

ترسم که بر خسرو داد از تو برم آخر

□

چون ز تو جان نفی و تن اثبات یافت

□

جان داد دل که روزی کوی تو جای یابد

□

ای سبزپوشان چون خضر ای غیب‌ها گویان به سر

□

حور و جنت بهر دینداران بود خواجو ولیک

□

گرچه نتوان کرد بیان سر زلفت

□

هست نازش بر نیاز پادشاهان دور نیست

□

ما ز نور رخ خورشید چو اجرا داریم

□

گر ندیدی شاخسار خشک هنگام بهار

□

نه که نه ما بابت درد توییم

□

تا راز دل ما نکند فاش عراقی

□

خمش کن کینه زنگار گیرد

□

بهای روی تو بازار ماه و خور بشکست

□

آنچه از خلق نهان می‌جستم

□

از صدر زین هزار سوار افکند به خاک

□

چشم می بندم به هر دم تا به دیر

□

هر نفس از جدایی‌ات می‌رسدم عقوبتی

□

هیچ درمان مرا مکن هرگز

□

چون از لب تو نیافتم کام

□

چرا از ماه وامانم نه عقرب کوفت بر پایم

□

گر نسیم سنبلت برخاک خواجو بگذرد

□

عطار اگر سایه صفت گم شود از خود

□

هنوز از کنه ذاتش نیست و هم آگاه و می‌گوید

□

ای عشق بی‌تناهی وی مظهر الهی

□

هر لحظه جهان دارد از حسن تو آشوبی

□

خوابت نبرد شبی به سالی

□

بنما، که در انتظار رویت

□

بس گرم و سرد شد دل از این باده چون تنور

□

سر من دار که چشم از همگان دردوزم

□

چون لاف وصال تو می‌زنم من

□

به جلوه‌گاه جوانان پارسا چه رسی

□

معشوق درختی است که ما از بر اوییم

□

یا گل نورسته شو یا بلبل شوریده‌حال

□

گر طالب دلداری از کون و مکان بگذر

□

بر بوی آن که بوی تو دارد نسیم گل

□

چه قبه قبه کز آن قبه‌ها برون آیند

□

منزلگه خواجو و سر کوی تو هیهات

□

با چنان مشکل‌گشایی حل نشد

□

نه یک سرو تن فردی که سوی حاتم طی

□

اگر چشم و دلم غیر تو بیند

□

دیدی دلا که آخر با صدهزار کوشش

□

جان عطار آرزومند است

□

صبح وصل او نشد روشن هنوز

□

زان رطل گران دلم سبک شد

□

پیش از این خاطر من خانه پرمشغله بود

□

تا من صفت لب تو کردم

□

داده‌ام داد خسروی در شعر

□

گوییم ز رشک شمس تبریز

□

بلعجبی نگر که من با همه لاف عاشقی

□

گفته بدی خون تو به درد بریزم

□

وصل خوش تو حرام تا چند ؟

□

خود باد حجاب را رباید

□

ظاهرا چون طیبتی در طینت موجود نیست

□

دلت که گلشن تحقیق بود ای عطار

□

نژاد زد میان نظم گوئی تیغ زد

□

وان گاه دهان تو بشوییم

□

وان کس که نباشد به جهانداری او شاد

□

گاه جان را در تک و پویی نگر

□

جان فرستم تحفه نزد یار و نپذیرد ز من

□

تو روز و شب دو مرکب دان یکی اشهب یکی ادهم

□

ز دوست هر که تو بینی مراد خود خواهد

□

از بس که ز دریای دلم موج گهر خاست

□

باد پروازش کند گوی زمین را بی‌سکون

□

شمس تبریزی که انوار از تو تافت

□

بدین طمع که یکی بر نشانه بنشیند

□

وان جان که به انصاف به ارزد ز جهانی

□

بر خاک درش چرا ننالم ؟

□

مطربا این پرده گو بهر خدا

□

گفتمش کز می لعل تو چنین بی‌خبرم

□

چون چشم باز کرد و دل خویش را بدید

□

ازرق بود به قول خدا دشمن رسول

□

خوش بود سیمتنی کو بنداند که کییم

□

تا بت و زنار من چهره و گیسوی توست

□

دلم را راه جوی عشق کردم

□

سر بر آر از جیب وحدت، تا ببینی آشکار

□

خود پی ببرده‌ای تو که رگ دار نیستم

□

گر پند می‌خواهی بده ور بند می‌خواهی بنه

□

گاهگاهی گویدم هستم یقین من زان تو

□

به بزم ازو متنزل سران افسر بخش

□

از ذوق آتش شه تبریز شمس دین

□

زندگی بهر فروغی در محبت مشکل است

□

عطار شکسته را برون بر

□

عقل ار همه بنگارد، نقشت به خیال آرد،

□

از لذتی که هست نظر را ز قدس او

□

بینوایان بین برین در گنج قارون ریخته

□

این همه کارها به جای آرند

□

خلف میرزا محمد خان

□

راهی پر از بلاست ولی عشق پیشواست

□

خوش دلم در غم او با همه ویرانی دل

□

از خویش پرستیدن در صومعه بنشسته

□

درد ما را نیست درمان در جهان

□

قصاب ده اگر چه که ما را بکشت زار

□

مرا در خاک راه دوست بگذار

□

بلبل سوخته را در جگر آب است که نیست

□

حبذا صاحب رایت که به همراهی شاه

□

ما لاف می زنیم و تو انکار می کنی

□

تیغ ابروی تو را این همه پرداخته‌اند

□

همچون عطار عشق او را

□

خرمن هستی به باد بی‌نیازی در دهیم

□

رو مطلب تو محال نیست زبان را مجال

□

دوش می‌گفتم حدیث تیره شب با طره‌هات

□

چو شد عطار لالای در او

□

به من لطف دی و امروزت آخر

□

بگذر از این عناصر ما را خداست ناصر

□

یکی گذشته به صد نامرادی از در او

□

یکدم بساز با دل عطار و بیش ازین

□

در میکده و گلشن، می‌نوش می روشن

□

گر رفت زر و سیمم با سینه سیمینم

□

همت سعدی به عشق میل نکردی ولی

□

قطره‌ی بحرت اگر در دل فتاد

□

صندوق نار دوش فرستاد بهر من

□

سست کردم تنگ هستی را تمام

□

هر گلی را به شاخ گلبن بر

□

نی که بنمودیم صد سحر حلال

□

جانم در دل می‌زد، گفتا که: برو این دم

□

گفتم چو بیایید دو صد در بگشایید

□

چون حدیث از لب جانبخش تو گوید خواجو

□

آنچه یافت از یاری عطار یافت

□

در سجود آستانش چرخ را

□

مگو که را اگر آرد صدایی

□

هر که می‌بوسد لب ساقی به حکم می فروش

□

دام تن در راه معنی سوختن

□

گل سوی فاخته اشارت کرد:

□

باده آمد که مرا بیهده بر باد دهد

□

دنیا و دین و صبر و عقل از من برفت اندر غمش

□

چون پدید آمد رخت از زیر زلف

□

زبان حال بگوشم چو خواند آیه‌ی یاس

□

شمس الحق تبریزی ما بیضه مرغ تو

□

از لعل و چشمت آخر دیدی که شد فروغی

□

آن می که تو می‌خوری حرام است

□

در غم هجر تو تنها نه منم، کز یاران

□

گشتم مقیم بزم او چون لطف دیدم عزم او

□

سفر کرد خواجو ز درد جدائی

□

عطار مرا حجاب راه است

□

بر نیک و بدش نگه نکردی

□

چرخ بگردید بسی تا که چنین چرخ زدم

□

همه کاشانه پر از عنبر سارا نشود

□

جهان پر آفتاب است و تو سایه

□

نشان عشق می‌جویی، عراقی

□

پراکنده بخواهم گفت امروز

□

سعدی ز دست دوست شکایت کجا بری

□

گفتم آخر قصر سلطان جان ماست

□

بحر تواند زدن لاف عطا با کفت

□

هله دربان عوان خو مدهم راه و سقط گو

□

جز با محب او نتوان گشتن آشنا

□

شیر دوشم هزار دریا بیش

□

مرا با توست پیمانی، تو با من کرده‌ای عهدی

□

اگر ناگاه مردی پیش افتد

□

خیز خواجو که گل از غنچه برون می‌آید

□

سوسن چو زبان داشت فروشد به خموشی

□

سپهر کوکبه مرشد قلی جهان جلال

□

چون مشتریی نبود نقدم را

□

زان فکندستی به محشر وعده‌ی دیدار خویش

□

به باد بر زبر خاک گنجه چند کنی

□

از راحت این جهان ندارم

□

یکی سوزی است سازنده عتاب شمس تبریزی

□

آن چنان سخت نیاید سر من گر برود

□

چو طوطی خط تو بر دهانت

□

ای دل غریب صورتی آخر شد آشکار

□

حرص غالب بود و زر چون جان شده

□

نمی‌گردد زمانی خاطرم جمع از پریشانی

□

ز چندینی عجایب حصه‌ی تو

□

هر چه خواهی آن زمان یابی ازو

□

زان نماید چند سیب آن باغبان

□

ز من مپرس که خواجو چگونه صید فتادی

□

ور رغبت توست سوی ایمان

□

بر زد سنان تیره‌ی غیرت سر از زمین

□

می نه آیدشان ز تو بوی بشر

□

آخر ای آتش سوزان فروغی تا چند

□

زین واقعه‌ای که کس نشان ندهد

□

نیارد جستن از بند کمندش هیچ چالاکی

□

چون جهانی شبهت و اشکال‌جوست

□

اگر دانی که دنیا غم نیرزد

□

هر دوعالم یک صدف دان وین گروه

□

هر که در باب تو خواند فضلی از فصل کلام

□

امر حق جانست و من آن را تبع

□

آن که می‌گرید به یاد لعل خندانت منم

□

نه یار جمال می‌نماید

□

آن سرعت دور نقطه دایم

□

فکر و اندیشه‌ست مثل ناودان

□

بترک جان بگو خواجو گرت جانانه می‌باید

□

لعل شکر فروش تو بخشیده یک شکر

□

واندرین ماتم سرا گل‌بانگ او

□

رفت پیش عارفی آن زشت‌کار

□

میان معرکه تا کی دلم ربوده به افسون

□

همچو عطار از جهان بردیم دست

□

روشنایی ده رفت، افسوس!

□

چونک هوشش رفت و پایش بر گشاد

□

خطا گفتم به نادانی که جوری می‌کند عذرا

□

ور به دریاها درآشامی شراب

□

گر زند بانگ بر جهان غضب

□

خاص دلاکش بد و محرم نصوح

□

رشته‌ی عقلم گسیخت بر سر سودای عشق

□

در میان شراب‌خانه‌ی عشق

□

سر زلف بتان به رقص درآر

□

یاریت در تو فزاید نه اندرو

□

وصف لعلت کرده ساقی وز هوای شکرت

□

نامم ز تو زان شده است عطار

□

گر پناه محرمان گردی نباشد هیچ جا

□

بعد آن محنت کرا بار دگر

□

رشته‌ی صبر مرا از هم گسستی دست عشق

□

امید ما همه آن است در ره تو که یک‌دم

□

کام دل خسته‌ی عراقی

□

هم نجنبید و نجنبانید سر

□

به خوابش مگر دیده‌ای سعدیا

□

در صفاتش ز بحر جان فرید

□

بس که می‌باید از تن تو شرف

□

خر ز هر سو مرکب تازی بدید

□

اگر چه قابل بزم حضورت نیستم اما

□

فی‌الجمله چه گویم و چه جویم

□

وطن گاه دل خود را بجز روی تو نگزینم

□

گفت من پنداشتم بر جاست زور

□

خواجو بب دیده گر از خود نشست دست

□

لیکن لب عذرخواه پیش آرد

□

افاضل پناهی که در سایه‌ی او

□

عالم وهم و خیال طمع و بیم

□

دل خواهد و دل داند و دل شاد بپاید

□

گرچه فرید در جهان هست فصیح‌تر کسی

□

ز چهره پرده برانداز، تا سر اندازی

□

از ره سر صد هزاران دگر

□

آن چه در غیبتت ای دوست به من می‌گذرد

□

ماه رویا هنوز یک موی است

□

رفیع مرتبه خان میرزا که پس خرد

□

هر طرف در وی یکی چشمه‌ی روان

□

کشت مرا حسرت آن ناتوان

□

دل را شده پریشان حالی و روزگاری

□

کاشکار و نهان همه ماییم

□

مست و بی‌خود نفس ما زان حلم بود

□

گلندامی طلب خواجو که در خلوتگه رامین

□

عطار اگرچه نعره‌ی عشق تو می‌زند

□

از پاکی گوهر آن یگانه

□

بت شکستی گیرم ابراهیم‌وار

□

جان از جدایی او تسلیم کن فروغی

□

چو به سر کشی در آیی همه سروران دین را

□

عراقی نیک می‌خواهد که فخر عالمی باشد

□

سنت و عادت نهاده با مزه

□

دستگاهی نه که در پای تو ریزم چون خاک

□

از بس که بسوختم درین تاب

□

حضرت میرزا محمد خان

□

موت را از غیب می‌کرد او کدی

□

دمادم تلخ می‌گوید دعا گویان دولت را

□

از ابلهیم غصه کند کز کمال جهل

□

بر خرمن حیات عدو برگ ریز باد

□

خاک را مشغول کرد او در سخن

□

از دل گمگشته‌ی خواجو نشانی باز ده

□

طاقت چو نداشتم شدم غرقه

□

موکب پر کوکبه با دو جهان دبدبه

□

خاک را من خوار کردم یک سری

□

رازم همه افشا شد از آن عمره‌ی عمار

□

نیایی ذره‌ای در دست هرگز

□

هزار ملک سلیمان دهد به باد فنا

□

رو ید الله فوق ایدیهم تو باش

□

یکی سر بر کنار یار و خواب صبح مستولی

□

صبح رخت تا ز جیب حسن برآمد

□

و گربها بود آنرا بها پدید نباشد

□

معدن رحم اله آمد ملک

□

اگرت هوای تاج است به بوس خاک پایش

□

تا تو بی حاصل نگردی از دو کون

□

بعد از هزار سال که خاکم شود غبار

□

گفت امیرا بنده فرمانم خموش

□

بنده‌ی عشقیم و محو دوست فروغی

□

بسته‌ی پستی مباش ای مرغ عرش

□

بنشین که هزار فتنه برخاست

□

خانه آن تست هر چت میل هست

□

خسته‌ی تیر نگاهش با هزار اصرار شو

□

دل عطار مرغ دانه‌ی توست

□

گفتم آخر باز گو کاین ناله‌ی زارت ز چیست

□

تا ملایک را معلم آمدی

□

دست در زلف رسای تو کسی خواهد زد

□

اوفتادم ز پای دستم گیر

□

آخر ای مطرب از این پرده عشاق بگرد

□

در تگ آب ار ببینی صورتی

□

دیوانه‌ای که می‌کشدش تار موی دوست

□

گهی گویی که تن زن صبر کن صبر

□

مرا مگوی چه گوئی هر آن سخن که تو خواهی

□

گفت آخر امر فرمود او به حلم

□

گر چنین ترک ز توران سوی ایران آید

□

بسی گوهر دهد دریام هر دم

□

هر که را با ماه رویی سرخوشست

□

عرش معدن گاه داد و معدلت

□

از سر کوی تو حیف است فروغی برود

□

تا کی ای عطار از ننگ وجود تو مرا

□

مکن عبید ز مستی کرانه فصل بهار

□

زین مقام ماتم و ننگین مناخ

□

در جهان سخت‌تر ز آتش عشق

□

سنگ بر بام فلک زن به صبوح

□

مرا رضای تو باید نه زندگانی خویش

□

انتظار نان ندارد مرد سیر

□

خورشید در کمند تو گردن نهاده است

□

تا کی گردی به گرد هرکس

□

دفتر شعر چه بینی دل خواجو بنگر

□

نیست شاه شهر ما بیهوده گیر

□

نه همین کشته‌ی عشق تو فروغی تنهاست

□

عطار مگر که خام افتاد

□

هم بود شوری در این سر بی خلاف

□

چون شکستش تا که زندانی برست

□

تا شد فروغی آن رخ رخشنده آشکار

□

گر ازین شاخ گل وصل طمع می‌داریم

□

همچو خواجو سر و سامان من از دست برفت

□

موسی جان سینه را سینا کند

□

رشته عمر بلندم سر به کوتاهی نهاد

□

خود چو در ره فتوح دید بسی

□

سخن خویش به بیگانه نمی‌یارم گفت

□

صبح حشر کوچکست ای مستجیر

□

کامی از ماهوشان هیچ فروغی مطلب

□

تا در ره تو مویی هستیم بود باقی

□

من خسته چون ز عالم دل ریش در تو بستم

□

آنک گل را شاهد و خوش‌بو کند

□

دست خالی نتوان رفت به خاک در دوست

□

بوسی ندهی جانا تا جان نستانی تو

□

آب شوق از چشم سعدی می‌رود بر دست و خط

□

پس به جد جستن گرفتند از گزاف

□

فارغ نشد فروغی از آن شمع خانه‌سوز

□

برو عطار مسکین خاک ره شو

□

خواجو بپرده سوزی نای رباب خسته

□

مرغ چون بر آب شوری می‌تند

□

کمان داری ندیدم در کمین گاه نظر چون تو

□

چون بگریزی تو ز عطار از آنک

□

هر ساعتی این فتنه نوخاسته از جای

□

هر زمان خواند ترا تا خرگهی

□

تا کی فروغی از غم او جان نمی‌دهی

□

وام داری بوسه‌ای و از تو من

□

کجا همچون تو درویشی بوصل شه رسد خواجو

□

گر خری یابی به گرد مرغزار

□

ستوده ناصردین شه نصیر دولت و دین

□

زلف تو اسلام برافکنده بود

□

پای رفتن نماند سعدی را

□

قصه‌ی یونس درازست و عریض

□

از پس آتش زدن خاکسترم برباد داد

□

گو بد کنید در حق ما خلق زانکه ما

□

یا منیة المتیم صل عاشقیک وارحم

□

چون ندارد جان جاوید او شقیست

□

روزی دل فروغی مسکین شکسته‌ای

□

زلف شبرنگت چو بر گلگون سواری می‌کند

□

مرد و زن گر به جفا کردن من برخیزند

□

می‌نماید او وفا و عشق و جوش

□

وجودم در حقیقت زنده‌ی جاوید خواهد شد

□

گوی تو که آب خضر بوده است

□

در حقیقت پیر کنعان چون ز یوسف دور نیست

□

کوه می‌داند به قدر خویشتن

□

عشق آن شمع چو پروانه فروغی را سوخت

□

عطار ز مدعی بپرهیز

□

سعدی اندازه ندارد که چه شیرین سخنی

□

ور که خود را دوست دارد ای بجان

□

ای شه سوار حسن فروغی اسیر تست

□

پاره‌ای چوب است آن عودی که می‌گویی خوش است

□

چون بوصلت نیست خواجو دسترس

□

او کجا بود اندر آن دوری که من

□

تا زیب بناگوش تو شد طره‌ی مشکین

□

به زیر خرقه‌ی تزویر زنار مغان تا کی

□

گر کند روی به ما یا نکند حکم او راست

□

کوزه‌ی چوبین که در وی آب جوست

□

تا از آن طرف بناگوش چراغ افروزیم

□

دیگر به وقت روزه‌گشادن مخور حرام

□

حیفست تو در بادیه وز بیم حرامی

□

بسته شد پایم در آن دم از نهیب

□

راز همه کرد افشا، ننموده رخ زیبا

□

چشم دل آخر زمانی باز کن

□

شهری اگر به قصد من جمع شوند و متفق

□

خواجه در خانه‌ست و خلوت این زمان

□

اثر از دیر و حرم ندیدم هر چند

□

سزد که کرکس مردار خوار خوانندت

□

همچون عبید ما را در یوزه عار ناید

□

آن خسان که در کژیها مانده‌اند

□

دل های شکسته را ز وصلش

□

چو از حد می‌بشد گستاخی خلق

□

عقلی تمام باید تا دل قرار گیرد

□

از خجالت جمله انگشتان گزان

□

از ساز مرا خیمه چو کاشانه‌ی مانی

□

زنده دل آن کس است که در عشق و آه سرد

□

ز خواجو سیم و زر داری تمنا

□

خود قدری نیست این قدر که جهان است

□

وقتیکه عاشقان و جوانان به هم

□

عقل چون پسته دهن مانده مگر از هم باز

□

من آب زندگانی بعد از تو می‌نخواهم

□

ای دل سرگشته تا کی باشدت

□

خواجگان بینم برداشته از پیش دوات

□

آنکه بر چرخ فلک سود سر خویش ز کبر

□

گفتی به صبر کار میسر شود عبید

□

خرمن من چو سوخت زان دریا

□

می‌دهد جان فروغی از سر شوق

□

کز امید وصل و از بیم فراق

□

خوشست اندر سر دیوانه سودا

□

بر سر نفس نهم پای که در حالت رقص

□

سر تسلیم نهادیم به زانوی رضا

□

گر بر فکنی نقاب از روی

□

سر موئی نتوان جست کنار از سر کویت

□

دلم از طره چون زیر و زبر کرد

□

هم قطره فروریختی از چشمه‌ی چشمم

□

هرگز دیدی که رند گلخن

□

به کشتن آمده بود آن که مدعی پنداشت

□

چه دانم چون نه فانی‌ام نه باقی

□

من طایر آزاده‌ام در دام خاک افتاده‌ام

□

من سرگشته عمر خام طمع

□

حیف باشد چون تو شهبازی که عالم صید تست

□

چون زنم در هوای تو پر و بال

□

برخواستیم از سر کویت ز دست چرخ

□

هرچند که پر دردی کی محرم ما گردی

□

جان در قدم تو ریخت سعدی

□

گفتمش جام جام به دستم بود

□

اگر در روضه‌ی رضوان خرامی، حور می‌گوید

□

عطار عاشق از تو زین بیش صبر نکند

□

بخاک پای تو کانرا بجان و دل خواهد

□

تورا در نو شدن جامه که آرد

□

هر گه رقم نمودم اوصاف تار مویش

□

در غم تو چون کم از یک ذره‌ام

□

بر می‌نیاید از دل تنگم نفس تمام

□

مشک را چون بوی نقصان می‌پذیرد از جگر

□

بدین امید که مرهم نهد به زخم درونم

□

عطار به صبر تن فرو ده

□

چو در وفای تو خواجو برون رود ز جهان

□

چندان که به غور ره نگه کرد

□

بر فلک توسن اقبال نتازی، تازی

□

در صفات حسن خود عطار را

□

آخر ز هلاک ما چه خیزد

□

هیچکس را در آفرینش حق

□

می به کوی خماران هر چه بود نوشیدم

□

اندر صف مجاهده یک تن ز سروران

□

تو خون خواجو اگر می‌خوری غریب نباشد

□

این سخن ها همچو تیر راست‌رو

□

در افتاده‌ست مرغ دل به چین زلف مشکینت

□

چون در اصل کار راه و رهبر و رهرو یکی است

□

صافی چو بشد به دور سعدی

□

دیوانه شد ز عشق و برآشفت در زمان

□

با قهر و لطف معشوق در عاشقی فروغی

□

ناوک هجر تو را به جز دل عطار

□

عار دارند اسیران تو از آزادی

□

همای همتم از غیرت تو

□

پخته شدم تا ز جام صاف محبت

□

چون اثر او نماند محو شد اجزای او

□

من از این بند نخواهم به درآمد همه عمر

□

بیار باده و زلفت گره مزن به ستیزه

□

بیرون چگونه می‌رود از کین مهوشان

□

بس شب که در اشتیاق رویت

□

چرم دایم درین مرز و درین کشت

□

چون بماندم به هجر روزی چند

□

دل بشکسته را بستم به تار زلف ترسایی

□

در پای فراق تو شوم پامال

□

حال سعدی تو ندانی که تو را دردی نیست

□

ورای دولت وصل تو هیچ دولت نیست

□

از زره زلف گره‌گیر دوست

□

هر که صد دریا ندارد حوصله

□

زلفت بخواب بینم و خواهم که هر شبی

□

آنکه بیرون شد ازین هر دو نهان و آشکارا

□

تخم محبت بری نداد فروغی

□

گر گویندت که کافری چیست

□

سعدیا عمر گران مایه به پایان آمد

□

به رویم نگه کن که بر درد عشقت

□

چون جم مرا فروغی از اهرمن چه پروا

□

از وجود فرید سیر شدم

□

چاره‌ی خواجو اگر زور و زرست

□

گفتم آخر شکست چشمت عهد

□

مگر به دامن محشر مرا به دوش آرند

□

گه دل گه جان خروش می‌کرد

□

عمرها پرهیز می‌کردم ز عشق

□

تا کسی روی او نداند باز

□

من جان به زیر تیغ تو آسان نمی‌دهم

□

روی صحرا چو همه پرتو خورشید گرفت

□

چون تشنه کو نظر کند از دور در زلال

□

اگر خواهی که دریایی شوی تو

□

من که امروز از غم دیدار او مردم به سختی

□

ساقی محبتش به هر گام

□

هر که را کنج اختیار آمد تو دست از وی بدار

□

ره چنین است و پیش هر قدمی

□

در پرده‌ی محبت جبریل ره ندارد

□

ای جان جهان هر که درین ره قدمی زد

□

نگفتی بارها خواجو که سر در پایش اندازم

□

سخن چگونه نیوشم برو که خاطر عطار

□

من نه کنون پا نهاده‌ام به خرابات

□

دم گردون خورد آن کس که هرشب

□

برود جان مستمند از تن

□

الحق ز معاملان خط او

□

«دوری تو کرد زار و رنجور مرا

□

اگرچه آینه نقش تو دارد

□

خواهی که رسانی بفلک رایت منصور

□

ابروی چون کمانش که آن غمزه تیر اوست

□

مگر اندیشه‌ام از روی خطا رفت که باز

□

وصف یک یک عضو او کردم ولیکن برکنار

□

بی حسرت از جهان نرود هیچ کس به در

□

هر که ز دین گشته بود چون رخ خوب تو دید

□

خواجو بپرده سازی دست از رباب برده

□

راهی است دراز و عمر کوتاه

□

به خدا و به سراپای تو کز دوستیت

□

سیمرغ ز بیم دام زلفت

□

گفتم ار شکرانه می‌خواهی به جان استاده‌ام

□

سرفرازی و خواجگی نخرد

□

زین امیران ملاحت که تو بینی بر کس

□

گفته‌ای در بند با من تا به جان

□

چو در سخن ید بیضا نموده‌ئی خواجو

□

می‌نماید بسی خیال ولیک

□

دردی از حسرت دیدار تو دارم که طبیب

□

یکتایی ماه شق شد از رشک

□

ان للمغرم فی‌النشوة صحوا رفقا

□

تو چه دانی که در نهاد کثیف

□

سعدی که داد وصف همه نیکوان به داد

□

گر کند یک جلوه خورشید رخش

□

خواجو دل خسته را بزنجیر

□

شمع چه می‌کنیم ما، نور رخ تو شمع بس

□

دردی نبوده را چه تفاوت کند که من

□

نماند در همه عالم به یک جو

□

گفتمش کاشانه جانانه در کوی دلست

□

رو که این رهروان چو تشنه شدند

□

با من هزار نوبت اگر دشمنی کنی

□

خونم به مریز از آنکه بس زود

□

عبید وار هر آنکس که هست در عالم

□

جانان چو گنج زیر طلسم جهان نهاد

□

از در خویشم مران کاین نه طریق وفاست

□

چون رگ عشق تو دارم خون بیار

□

چو شمعم گر سراندازند صدبار

□

از درش عطار را بویی رسید

□

مکن که روز جمالت سر آید ار سعدی

□

بده عطار را یک بوسه بی زر

□

چنگ از آنروی نوازندش و در بر گیرند

□

مرد عشقی خموش باش و خراب

□

بسی بگفت خداوند عقل و نشنیدم

□

اینجا که منم حلول نبود

□

گر وطن بر چشمه‌ی آب روانت آرزوست

□

چون ذره کسی که پیشتر رفت

□

چه حاجتست به شمشیر قتل عاشق را

□

لمعه‌ای لعل خوشاب لب او

□

سرک اندر سرک عشق تو کردم لیکن

□

بی توشه‌ی خون جگرم گر نخوری تو

□

بلای عشق عظیمست لاابالی را

□

نه این عالم نه آن عالم گذارد

□

جز ناله و سایه‌ام درین راه

□

گر چو عطارم که آبم می‌برد از دیده خوابم

□

گر بنوازی به لطف ور بگدازی به قهر

□

که آن چنان حدثی تا که تو نگریی خون

□

از غم چنان برست دل ما که بعد از این

□

هرچه از تو رسد به جان پذیرم

□

سر که نه در راه عزیزان رود

□

بیچار دلم صعوه‌ی خرد است چه چاره

□

انده دنیا بگذار ای عبید

□

چو راهی بی نهایت می‌نماید

□

قدمی که برگرفتی به وفا و عهد یاران

□

از سر صدق و صفا صبح صفت

□

شاه اویس آن خسرو دریا دلی

□

چون نزند چشم خوشت تیر چرخ

□

مکنید دردمندان گله از شب جدایی

□

عطار کی تواند شرح غم تو دادن

□

چو خواجو بدست ار جام خور آئین

□

با کمان فلک به هیچ سبیل

□

روز دیوان جزا دست من و دامن تو

□

چون سپیدی تفرقه است اندر رهش

□

در چمن هر کوچو من سرمست و حیران آمده

□

گر دلم می‌دهد غمش را جای

□

خوش بود ناله دلسوختگان از سر درد

□

گرچه ز چشم خاست مرا عشق تو چو اشک

□

هست یاقوت تو چون گفته‌ی خواجو شیرین

□

چند گویی کین چنین و آن چنان

□

کم از مطالعه‌ای بوستان سلطان را

□

ز سبزه هیچ شیرینی نیاید

□

درش خواجو بهر بابی که خواهی

□

خون مخور عطار را کز شوق تو

□

اندرون با تو چنان انس گرفتست مرا

□

با جنون عشق تو خواهیم ساخت

□

خواجو از آستان تو کی برود که رفته است

□

چون ببازی تو جمله تو بر تو

□

بشیر بود مگر شور عشق سعدی را

□

چون زندگی ز مردگی خویش یافتند

□

چون شدی شمع سراپرده‌ی مستان خواجو

□

هر که دنیا خرید ای عطار

□

رها کن تا بیفتد ناتوانی

□

از دست بشد مرا دل و جان

□

دل که بر خاک درت گم کرده‌ام

□

درخت بتر بودن از بن بکن

□

ساربان آهسته ران کرام جان در محملست

□

چون اصل همه جمال تو دیدم

□

دوش خواجو چون عذارت دید گفت اندر چمن

□

ای دل عطار دم مزن که درین دیر

□

دستی ز غمت بر دل پایی ز پیت در گل

□

رازی که دلم نهفته می‌داشت

□

رود هم عاقبت بر باد شادروان اقبالت

□

نی نی که نقاب بر نمی‌دارد

□

چنان ارادت و شوقست در میان دو دوست

□

گرچه همه چیزها بدیدم

□

در نامه اگر شرح دهم قصه شوقت

□

اگر از تو جان عطار اثر کمال یابد

□

چندان که جفا خواهی می‌کن که نمی‌گردد

□

گرچه دردم گذشت از اندازه

□

ز دست چشم خون افشان ز سر بگذشت سیلابم

□

راست که سلطان عشق خیمه برون زد ز جان

□

گفتیم عشق را به صبوری دوا کنیم

□

چرخ چو از خویش نیامد به سر

□

هم مردم چشمست که از روی ترحم

□

بار گران عادت و رسم اوفکنده‌اند

□

گویی جمال دوست که بیند چنان که اوست

□

هر زمانی عالمی سرگشته را

□

تحیتی که ازو ملک دل شود معمور

□

گردون خرفی است بس زبون گیر

□

سعدی دگربار از وطن عزم سفر کردی چرا

□

اول به زیر پای سگان خاک گشته‌اند

□

گفتمش آخر بچشم لطف در خواجو نگر

□

چون نماند پندارم من بماندم بی من

□

صد سفره دشمن بنهد طالب مقصود

□

لاله چو شهیدان همه آغشته به خون شد

□

شد ز سودای تو موئی تن خواجو و آن موی

□

چو خاک توام آخر خونم به چه می‌ریزی

□

من از کمند تو اول چو وحش می‌برمیدم

□

چو صاحب دلی اهل این سر ندیدم

□

هر آن نماز که کردی بکنج صومعه خواجو

□

این زمان عطار و یک نصفی شراب

□

ناله بلبل به مستی خوشترست

□

عطار به تحفه گر فرستد جان

□

اعلیت کل یوم عند الصباح نورا

□

گیرم که زبان نگاه دارم

□

سعدیا در قفای دوست مرو

□

در پس پرده شد و گفت مرا از سر خشم

□

خوشا بفصل بهاران فتاده وقت صبوح

□

همه ذرات جهان را رخ تو

□

که شعر اندر چنین مجلس نگنجد

□

عیار از رخ زرد عطار دارد

□

برآتش لعل آبدارت

□

کردم شکری طلب ز تنگش

□

هر که را برگ بی مرادی نیست

□

کارم فتاد و از من تو فارغی به غایت

□

آنکس چه داند حال ضعیفان

□

خلق را رحمت همی آمد بر او

□

نه ملک پادشا را در چشم خوبرویان

□

تا قدم از سر گرفتم در رهش

□

دمبدم از فرقت تو دیده‌ی خواجو

□

چو گل اندر هوای روی خوبت

□

چرا بر خاک این منزل نگریم تا بگیرد گل

□

رحمش آمد شربت وصلم بداد

□

هر چند جهانی ز سلاطین زمانه

□

قصه‌ی جانم چو کس می‌نشنود

□

بیا که در قدمت اوفتم و گر بکشی

□

تو جوابش ده که پیش آفتاب

□

چو نور روی تو پرتو برآسمان فکند

□

گر تو درین راه خاک راه نگردی

□

با غمزه خوبان که چو شمشیر کشیدست

□

سکندری چه بود با لب چو آب حیات

□

از سرشکم پای در گل می‌رود

□

تو تو نه‌ای چند نشینی به خود

□

چون نرود در پی صاحب کمند

□

گر شود عطار خاکت آفتاب

□

خواجو ار زانکه بهر موی زبانی گردد

□

غم خود مخور تا تو را ذره ذره

□

عجب از طبع هوسناک منت می‌آید

□

عطار بدین کوی سراسیمه همی گشت

□

کی برد ره به سراپرده‌ی قربت خواجو

□

هرگاه که این خیال برخاست

□

شکر به دست ترش روی خادمم مفرست

□

لیک دل پرغصه رفتم زیر خاک

□

خواجو ترا که گفت که در فصل نوبهار

□

آن روش کز هرچه گویم برتر است

□

کمال حسن وجودت به وصف راست نیاید

□

بشست از جان و از دل دست جاوید

□

دمبدم در گوشه‌های باغ گوید باغبان

□

بوی جگر سوخته خواهی ز دم من

□

طمع وصل تو می‌دارم و اندیشه هجر

□

چو بوقلمون به هر دم رنگ دیگر

□

خیز خواجو چون ز زهد و توبه کارت مشکلست

□

گرچه هر لحظه صد جهان یابی

□

زهی اندک وفای سست پیمان

□

عشق نبود آن که بنویسد قلم

□

کدام ابر شنیدی بگوهر افشانی

□

بحر شغبناک چو گشت آشکار

□

با شکایت‌ها که دارم از زمستان فراق

□

ترک عطار گفتم و بی او

□

ظاهر آنست که ضایع گذرد عمر عزیز

□

در فرح زانم که همچون غنچه من

□

از هجرت ای چون ماه و خور کردی مرا بی‌خواب و خور

□

تا کسی نشکست کلی قلب نفس

□

حیات چیست بقائی فنا درو مضمر

□

جمله در راهت فرو رفته به خاک

□

مکمن قرآن به جز صدر مکین الدین مدان

□

عشق در وصل تو عطار را

□

از پا در آمدیم و ندیدم حاصلی

□

نه در صف درویشی شایسته‌ی آن ماهم

□

به جمال تو که دیدار ز من بازمگیر

□

ای یار گزیده، دل که باشد

□

قصد خواجو چه نمائی و نترسی ز خدا

□

صد بیابان را که خشکی از لب خشکم گرفت

□

شبان آهسته می‌نالم مگر دردم نهان ماند

□

در ره عشق تو جان می‌بازم

□

مکن ملامت خواجو بعشقبازی و مستی

□

در عجب مانده‌ام تا گل‌تر را به دریغ

□

ای آشنای کوی محبت صبور باش

□

آخر چو فرو ماندم ترسا بچه را خواندم

□

چو خواجو خواهم که جان برو فشانم

□

دل می‌خواهی ز بی دلی تو

□

تو را که گفت که حلوا دهم به دست رقیب

□

تا نگردد قطره و دریا یکی

□

جان خواجو به آتش بار

□

عطار تویی چو ماه و خورشید

□

گر خون تازه می‌رود از ریش اهل دل

□

ساقیا در ده شرابی آشکار

□

تاجداری نیست الا بر در خوبان گدائی

□

از آن سر رشته گم کردم که رویت

□

سعدی به جفا ترک محبت نتوان گفت

□

بسی هندوست زلف کافرش را

□

ترا سرو روان گفتن روا نیست

□

عجب برجی است درج دلستانت

□

بوسه دهم بنده وار بر قدمت ور سرم

□

عطار چون از تو شد سبک دل

□

حال خواجو از سرشک چشم خونبارش بپرس

□

چون رسی در خلد گوید نفس خلد

□

عزم دارم کز دلت بیرون کنم

□

چون جان و تن درین ره دو بند صعب آمد

□

ضعف خواجو بین و با آن دلبر لاغر میان

□

چون دهان او نهان شد آشکار

□

بیار ساقی دریای مشرق و مغرب

□

گه آیی و گاه بازگردی

□

بینم نشسته سروی در ایوان

□

قطره چون دریاست دریا قطره هم

□

سعدیا گر بوسه بر دستش نمی‌یاری نهاد

□

اگر بر گویم ای عطار آن غم

□

من چو برون از تو دستگیر ندارم

□

چو آن حلاج برکش پنبه از گوش

□

او را خود التفات نبودش به صید من

□

دهانت ای عجب سی در مکنون

□

دل خواجو همه در زلف بتان آویزد

□

هر که بی پیری ازینجا دم زند

□

بر من مگیر اگر شدم آشفته دل ز عشق

□

خیز و دمی به وقت گل، باده بده که عمر شد

□

متاب روی ز خواجو که زلف هندویت

□

می‌زنی دم از پی معنی ولیک

□

سعدی ز کمند خوبرویان

□

گوشه‌نشین باش که چوگان چرخ

□

وحشی از قید تو نگریزد و خواجو ز کمندت

□

ور صوفی صافی دل رویش به خیال آرد

□

بیزاری دوستان دمساز

□

اگر از سر این گنجت خبر باید به خاکم رو

□

بیا که خون دل از سر گذشت خواجو را

□

در کار اگر تمامی در نه قدم درین ره

□

گر جان طلبد حبیب عشاق

□

لیک جان زان سبب ندادم من

□

خواجو اگر چو تیغ نباشی زبان دراز

□

چون به جان فانی شدم در راه او

□

خاک پایش خواستم شد بازگفتم زینهار

□

ماند عطار کنون چشم به ره گوش به در

□

یک ره از ایوان برون فرمای خواجو را ببین

□

سایه هرگز در آفتاب رسد

□

اگرم چو عود سوزی تن من فدای جانت

□

سرفرازی کو سر زلف تو دید

□

بگردان جام و در چرخ آر سر مستان مهوش را

□

بحر جهان بس عجب آمد مرا

□

به یک نفس که برآمیخت یار با اغیار

□

در عشق تو کار خویش هر روز

□

دور خرابیست و گل خیز عبید و عیش کن

□

آه سرد از نفس خام آید پدید

□

طعنه بر حیرت سعدی نه به انصاف زدی

□

چند شمار زر و زینت کنی

□

شکر غلام پاسخش میمون جمال فرخش

□

بر در او گر نداری حرمتی

□

ای که دلداری اگر جان منت می‌باید

□

دی ساکن کنج صومعه بودم

□

جز میانش بر بدن یک موی نیست

□

شمع‌های عشق از سودای دوست

□

من خود از کید عدو باک ندارم لیکن

□

کسی کو اندرین ره دانه‌ای یافت

□

چرا باید که خواجو از تو یکروز

□

چون آه جگرسوز ز عطار برآمد

□

ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا

□

گفتم به بر من آی تا یکدم

□

تغنی الحمامة فی جنح لیل

□

آتشی در هستی تاریک زن

□

آن در دورسته در حدیث آمد

□

هر دم از سر گیر چو شمع و بسوز

□

از لعل روان بخشت خواجو چو سخن راند

□

دین هفتاد ساله داد به باد

□

طریق ما سر عجزست و آستان رضا

□

در همه عمر از فلک معجون دردی خواستم

□

کسی کش چشم آهوئی به روباهی بدام آرد

□

عاشق ره شو که کار مرد عشق

□

گنجیست درج در عقیقین آن پسر

□

جهان عطار را داد و برون شد

□

خون خواجوست بتاریخته بر خاک درت

□

گرچه کس نیست چو تو موی میان

□

بر جور و بی مرادی و درویشی و هلاک

□

عطار را به وعده دل می‌دهد ولیکن

□

گر چه آن خسرو خوبان ندهد داد کسی

□

می خورد تا شد نعره‌زن پس نعره زد بی ما و من

□

میانت را و مویت را اگر صد ره بپیمایی

□

گفتی که تو را شکر زیان دارد

□

اگر خواهی که خود را بر سر آری

□

بس جان عظیم را که این درد

□

سعدیا گر به جان خطاب کند

□

گفتی که چگونه‌ای تو بی‌من

□

همچون خضر ز تیرگی نفس در گذر

□

نفسی دارم که از جهالت

□

بی‌حاصلست یارا اوقات زندگانی

□

فرو شد روز من یک شب برم آی

□

سزد کاردوان رخ نهد پیش اسبت

□

درگذشتم از سر هر دو جهان

□

بر حدیث من و حسن تو نیفزاید کس

□

عطار ز عشق او فنا شو

□

یغرد فی‌المغارید المغنی

□

خورشید که تیغ می‌زند در میغ

□

به آخر دوستی نتوان بریدن

□

خون خوردن جاودانه بی تو

□

آه اگر داد دل خسته‌ی خواجو ندهد

□

چون مجاز افتاده‌ام نادر بود

□

نمی‌توانم بی او نشست یک ساعت

□

خوش خوشم جان می‌دهد تا لاجرم

□

دود سینه خواجو ز سوز دل

□

هر فریادی که عاشقان کردند

□

اسیر بند بلا را چه جای سرزنشست

□

چند گویی که تو خود زر داری

□

بی چشم نیم خواب و بنا گوش چون خورت

□

تا بو که پای باز نگیرد ز خاک خود

□

گر آوازم دهی من خفته در گور

□

عطار را چگونه رسانم به کام دل

□

لب شیرین تو خواجو چو بدندان بگرفت

□

دم عیسی است تورا وین عجب است

□

ستمگرا دل سعدی بسوخت در طلبت

□

مدتی در سیر آمد نور و نار

□

چو طفلان گر بنقشی باز مانی

□

فانی و باقیم و هیچ و همه

□

در خواب نمی‌روم که بی دوست

□

ور کسی را با تو یک دم دست داد

□

محب دوست نیندیشد از جفای رقیبان

□

صافی چه خواهم از کف ساقی چرخ از آنک

□

سعدیا در پای جانان گر به خدمت سر نهی

□

علم در علم است این دریای ژرف

□

حلقه‌ی سلسله‌ی طره میفکن در پای

□

مشکلی را که حل نشد هرگز

□

سعدیا دیگر قلم پولاد دار

□

هر چیز کان تو فهم کنی آن همه تویی

□

گر چه سزای خدمتت بندگی نکرده‌ام

□

همچو عطار در فنا می‌سوز

□

شیرینی دختران طبعت

□

شعله را ز انبوهی هیزم چه غم

□

روزم از شب نمی‌شود روشن

□

شنیدم که دستان جادوپرست

□

رنج‌ها بردیم و آسایش نبود اندر جهان

□

چونک در سبزه ببینی دنبه‌ها

□

بنوش جام می‌ای جان نازنین عبید

□

تو شاهی پدر من ترا بنده‌ام

□

از روی شما صبر نه صبرست که زهرست

□

خلق گفتندش که در بگشوده‌ایم

□

بگیر دامن یاری و هرچه خواهی کن

□

برین سان همی از پی تاج و گاه

□

ضرورتست که روزی بسوزد این اوراق

□

بگذران از جان ما س القضا

□

بجام باده صافی بشوی جامه‌ی صوفی

□

سپهبد همی گرد لشکر بگشت

□

تو سر به صحبت سعدی درآوری هیهات

□

زانک او کف دید و دریا را ندید

□

چند گوئی سخن از خال سیاهش خواجو

□

خداوند ایران و نیران و هند

□

کاش بیرون نیامدی سلطان

□

این قیاسات و تحری روز ابر

□

خیز خواجو که در این گوشه نوا نتوان یافت

□

سر هفته را زو خرد دور شد

□

در طالع من نیست که نزدیک تو باشم

□

این رجا و خوف در پرده بود

□

گر دست دهد آن مه بی مهر و وفا را

□

نگفتی که ایدر نیابی تو آب

□

مده به دست فراقم پس از وصال چو چنگ

□

هر که دعوی آردش اینجا بفن

□

ای عبید ار غافلی از عشق انکارش مکن

□

بیامد ز دیده مر او را بدید

□

سعدی دگر به گوشه وحدت نمی‌رود

□

آن جماع طفل چه بود بازیی

□

گفتا بگو که خواجو در چشم ما چه بیند

□

چو خودکامه جنگی بدید آن درنگ

□

عشق تو گفته بود هان سعدی و آرزوی من

□

از پدر وز مادر این بشنیده‌ای

□

عجب ز مردم بحرین دیده‌ات خواجو

□

زواره فرامرز چو بیهشان

□

گر همه عمر ندادست کسی دل به خیال

□

خانه‌ی دیوست دلهای همه

□

یکباره بقصد خون خواجو

□

بر رخش ازان تیرها گشت سست

□

چون تو گلی کس ندید در چمن روزگار

□

از جنون خود را ولی چون پرده ساخت

□

تو چشمی و چشم از جفای تو چشمه

□

تو بودی به نیک و بد اندر میان

□

معلم گو ادب کم کن که من ناجنس شاگردم

□

بشنو اکنون صورت افسانه را

□

روزیکه با منست من آنروز چون عبید

□

بگفتند با زال سام سوار

□

سعدیا گر نکند یاد تو آن ماه مرنج

□

پس چه باشد مکه و شام و عراق

□

خواجو که هست بر در میخانه خاک راه

□

ببردش به جایی که بودش کنام

□

کاش اندک مایه نرمی در خطابش دیدمی

□

از تو تهدید و وعیدی می‌رسید

□

در این مضیق تفکر ز هاتف غیبی

□

بترسم که با او یل اسفندیار

□

عاشق صادق به زخم دوست نمیرد

□

بعد از آن ما را به صحرایی کلان

□

نام عبید کی رود از یاد اهل دل

□

همی آتش افروزد از کام اوی

□

در این سماع همه ساقیان شاهدروی

□

پای او را آزمودستیم ما

□

مفتاح ملک و ضامن ارزاق مرد و زن

□

همه زیر خفتان و خود اندرون

□

پرتو نور سرادقات جلالش

□

گفت عیسی یا رب این اسرار چیست

□

باد بهار و مقدم نوروز و بوی گل

□

چنین گفت با موبدان و ردان

□

برو سعدی که کوی وصل جانان

□

گر خورد سوگند هم باور مکن

□

صفای صبح دل عاشقان به دست آرد

□

برافشاند آن گوهر شاهوار

□

گرت باری گذر باشد نگه با جانب ما کن

□

تا ز زخم لخت گاوی خوش شوم

□

گوئی بیابم جائی طبیبی

□

گریزان بشد فیلقوس و سپاه

□

سعدیا کنگره وصل بلندست و هر آنک

□

بگذرد این صیت از بصره و تبوک

□

خجسته طلعت و فیروز بخت و فرخ فال