| این باز سیه پیسه نگر بی‌پر و چنگال | کو هیچ نه آرام همی یابد و نه هال | |
| بی آنکه ببینش تو خوش خوش برباید | گاهی زن و فرزند گهی جان و گهی مال | |
| چون بر تو همی تیز کند چنگ پس او را | جوینده چرائی تو به دندان و به چنگال؟ | |
| پر تو و بال تو جوانی و جمال است | وین باز نخواهد بجز این پر و جز این بال | |
| گه منظر و قد صنمی را شکند پست | گه منظر و کاخ ملکی را کند اطلال | |
| احوال دگر گردد ازو بر من و بر تو | هموار و، نخواهد شدن او را دگر احوال | |
| پرهیز که زو پیری غل است و مر او را | نه گردن و دست است و نه قید است و نه اغلال | |
| ماننده‌ی ماری است که نیمیش سپید است | از سوی سرو، زشت و سیاه است به دنبال | |
| با مردم هشیار فصیح است اگر چند | گنگ است سوی بی‌خرد و بی‌سخن و لال | |
| روز و مه و سالش نکند پست ازیراک | پاینده بدو پست شده روز و مه و سال | |
| ای خواجه، از این باز وزین مار حذر کن | زیرا الف پشت تو زینهاست شده دال | |
| بنگر که بدل کرد به امروز تو را دی | مر پار تو را باز همو کرد به امسال | |
| دیدی که نه عم بودی و نه خال کسی را | او کرد تو را عم و همو کرد تو را خال | |
| بنگر که کجا خواهدت این باز همی برد | دیوانه مباش آب مپیمای به غربال | |
| مالیده شدی در طلب مال چو تسمه | تا کی زنی اندر طلب مال کنون فال؟ | |
| اکنون که نیامدت به کف مال و شدت عمر | ای بی‌خرد این دست بر آن دست همی مال | |
| زینجای چو چیپال تهی‌دست برون رفت | محمود که چندان بستد مال ز چیپال | |
| آن جاه و جلالت که به مالت بود امروز | آن سوی خردمند نه جاه است و نه اجلال | |
| جاهی و جمالی که به صندوق درون است | جاهی و جمالی است گران سنگ و پرآخال | |
| جاهت به خرد باید و اجلال به دانش | تا هیچ نبایدت نه صندوق و نه حمال |