| گنبد پیروزه‌گون پر ز مشاعل | چند بگشته است گرد این کره‌ی گل؟ | |
| علت جنبش چه بود از اول بودش؟ | چیست درین قول اهل علم اوایل؟ | |
| کیست مر این قبه را محرک اول؟ | چیست از این کار کرد شهره به حاصل؟ | |
| از پس بی‌فعلی آنکه فعل ازو بود | از چه قبل گشت باز صانع و فاعل؟ | |
| جز که به حاجت نجنبد آنکه بجنبد | وین نشود بر عقول مبهم و مشکل | |
| حال ز بی‌فعل اگر به فعل بگردد | آن ازلی حال بود محدث و زایل | |
| هرکه مر او را بر این مقام بگیری | گرچه سوار است عاجز آید و راجل | |
| علت جنبش چه چیز ؟ حاجت ناقص | حاصل صفت چه چیز؟ مردم عاقل | |
| ناقص محتاج را کمال که بخشد | جز گهری بی‌نیاز و ساکن و کامل؟ | |
| بار درخت جهان چه آمد؟ مردم | بار درختان ز تخمهاست دلایل | |
| بار چو فرزند و، تخم او پدر اوست | از جو جو زایدو از پلپل پلپل | |
| تو که بر تخم عالمی که مر او را | برگ سخن گفتن است و بار فضایل | |
| صانع مصنوع را تو باشی فرزند | پس چو پدر شو کریم و عادل و فاضل | |
| قول مسیح آنکه گفت «زی پدر خویش | می‌شوم» این رمز بود نزد افاضل | |
| عاقل داند که او چه گفت ولیکن | رهبان گمراه گشت و هرقل جاهل | |
| هرکه نداند که این لطیف سخن گوی | از چه قبل بسته شد چنین به سلاسل | |
| بند بدید است بسته چون نه بدید است | بند همی بیند از عروق و مفاصل | |
| غافل ساهی است از شناختن خویش | تا بتوانی مجوی صحبت غافل | |
| از پس دانش قدم نهاد نیارد | باز شود پیش یک درم به دو منزل | |
| ای زپس مال در بمانده شب و روز | نیستی الا که سایه‌ای متمول |