| ای خوانده بسی علم و جهان گشته سراسر، | تو بر زمی و از برت این چرخ مدور | |
| این چرخ مدور چه خطر دارد زی تو | چون بهره‌ی خود یافتی از دانش مضمر؟ | |
| تا کی تو به تن بر خوری از نعمت دنیا؟ | یک چند به جان از نعم دانش برخور | |
| بی سود بود هر چه خورد مردم در خواب | بیدار شناسد مزه‌ی منفعت و ضر | |
| خفته چه خبر دارد از چرخ و کواکب؟ | دادار چه رانده است بر این گوی مغبر؟ | |
| این خاک سیه بیند و آن دایره‌ی سبز | گه روشن و گه تیره گهی خشک و گهی تر | |
| نعمت همه آن داند کز خاک بر آید | با خاک همان خاک نکو آید و درخور | |
| با صورت نیکو که بیامیزد با او | با جبه‌ی سقلاطون با شعر مطیر | |
| با تشنگی و گرسنگی دارد محنت | سیری شمرد خیر و همه گرسنگی شر | |
| بیدار شو از خواب خوش، ای خفته چهل سال، | بنگر که ز یارانت نماندند کس ایدر | |
| از خواب و خور انباز تو گشته است بهائم | آمیزش تو بیشتر است انده کمتر | |
| چیزی که ستورانت بدان با تو شریکند | منت ننهد بر تو بدان ایزد داور | |
| نعمت نبود آنکه ستوران بخورندش | نه ملک بود آنکه به دست آرد قیصر | |
| گر ملک به دست آری و نعمت بشناسی | مرد خرد آنگاه جدا داندت از خر | |
| بندیش که شد ملک سلیمان و سلیمان | چونان که سکندر شد با ملک سکندر | |
| امروز چه فرق است از این ملک بدان ملک؟ | این مرده و آن مرده و املاک مبتر | |
| بگذشته چه اندوه و چه شادی بر دانا | نا آمده اندوه و گذشته است برابر | |
| اندیشه کن از حال براهیم و ز قربان | وان عزم براهیم که برد ز پسر سر | |
| گر کردی این عزم کسی ز آزر فکرت | نفرین کندی هر کس بر آزر بتگر | |
| گر مست نه ای منشین با مستان یکجا | اندیشه کن از حال خود امروز نکوتر |