| اصل نفع و ضر و مایه‌ی خوب و زشت و خیر و شر | نیست سوی مرد دانا در دو عالم جز بشر | |
| اصل شر است این حشر کز بوالبشر زاد و فساد | جز فساد و شر هرگز کی بود کار حشر؟ | |
| خیر و شر آن جهان از بهر او شد ساخته | زانک ازو آید به ایمان و به عصیان خیر و شر | |
| ای برادر، چشم من زینها و زین عالم همی | لشکری انبوه بیند بر رهی پر جوی و جر | |
| جز شکسته بسته بیرون چون تواند شد چو بود | مرد مست و چشم کور و پای لنگ و راه تر؟ | |
| گر نه‌ای مست از ره مستان و شر و شورشان | دورتر شو تا بسر درناید اسپت، ای پسر | |
| گر نخواهی رنج گر از گرگنان پرهیز کن | جهل گر است ای پسر پرهیز کن زین زشت‌گر | |
| جهل را گرچه بپوشی خویشتن رسوا کند | گر چه پوشیده بماند گر جهل از گر بتر | |
| نیستی مردم تو بل خر مردمی، زیرا که من | صورت مردم همی بینم تو را و فعل خر | |
| جز کم آزاری نباشد مردمی، گر مردمی | چون بیازاری مرا؟ یا نیستی مردم مگر؟ | |
| گرگ درنده ندرد در بیابان گرگ را | گر همی دعوی کنی در مردمی مردم مدر | |
| نفع و ضر و خیر و شر از کارهای مردم است | پس تو چون بی‌نفع و خیری بل همه شری و ضر؟ | |
| تن به جر گیرد همی مر جانت را در جر کشد | جان به جر اندر بماند چونش گیرد تن به جر | |
| پیش جان تو سپر کرده‌است یزدان تنت را | تو چرا جان را همی داری به پیش تن سپر؟ | |
| خواب و خور کار تن تیره است، تو مر جانت را | چون کنی رنجه چو گاو و خر ز بهر خواب و خور؟ | |
| مردمان از تو بخندند، ای برادر، بی گمان | چون پلاس ژنده را سازی زدیبا آستر | |
| گر شکر خوردی پریرو، دی یکی نان جوین | همبر است امروز ناچار آن جوین با آن شکر | |
| داد تن دادی، بده جان را به دانش داد او | یافت از تو تن بطر در کار جانت کن نظر | |
| جانت آزادی نیابد جز به علم از بندگی | گر بدین برهانت باید، شو به دین اندر نگر | |
| مردم دانا مسلمان است، نفروشدش کس | مردم نادان اگر خواهی ز نخاسان بخر |