| تن به جان یابد خطر زیرا که تن زنده بدوست | جان به دانش زنده ماند زان بدون یابد خطر | |
| جان مردم را دو قوت بینم از علم و عمل | چون درختی که‌ش عمل برگ است و از علم است بر | |
| جانت را دانش نگه دارد زدوزخ همچنانک | بر نگه دارد درختان را از آتش وز تبر | |
| گر نتابی سر ز دانش از تو تابد آفتاب | وز سعادت، ای پسر، بر آسمان سایدت سر | |
| مر تو را بر آسمان باید شدن، زیرا خدای | می نخواند جز تو را نزدیک خویش از جانور | |
| بر فلک بی‌پا و پر دانی که نتوانی شدن | پس چرا بر ناوری از دین و دانش پای و پر؟ | |
| از حریصی‌ی کار دنیا می‌نپردازی همی | خانه بس تنگ است و تاری می‌نبینی راه در | |
| خاک را بر زر گزیده‌ستی چو نادانان ازانک | خاک پیش توست و زر را می نیابی جز خبر | |
| همچو کرم سرکه‌ای ناگه زشیرین انگبین | با خرد چون کرم چون گشتی به بیهوشی سمر؟ | |
| بس ترش و تنگ جای است این ازیرا مر تو را | خم سرکه است این جهان، بنگر به عقل، ای بی‌بصر | |
| جانت را اندر تن خاکی به دانش زر کن | چون همی ناید برون هرگز مگر کز خاک زر | |
| همچنان کاندر جهان آتش نسوزد زر همی | زر جانت را نسوزد آتش سوزان سقر | |
| ره گذار است این جهان ما را، بدو دل در مبند | دل نبندد هوشیار اندر سرای ره‌گذر | |
| زیر پای روزگار اندر بماندم شصت سال | تا به زیر پای بسپردم سر، این مردم سپر | |
| دست و پایم خشک بسته است این جهان بی دست و پای | زیب و فرم پاک برده‌است اینچنین بی زیب و فر | |
| نیستم با چرخ گردان هیچ نسبت جز بدانک | همچو خود بینم همی او را مقیم اندر سفر | |
| کار من گفتار خوب و، رای علم و طاعت است | کار این دولاب گشتن گاه زیر و گه زبر | |
| نیستم فرزند او زیرا که من زو بهترم | جانور فرزند ناید هرگز از بی‌جان پدر | |
| نیست جز دولاب گردون چون به گشتن‌های خویش | آب ریزد بر زمین می تا بروید زو شجر | |
| وانگهی پیداست چون زو فایده جمله توراست | کاین ز بهر تو همی گردد چنین بی‌حد و مر |