| هر که جان خفته را از خواب جهل آوا کند | خویشتن را گرچه دون است، ای پسر، والا کند | |
| هر کسی که‌ش خار نادانی به دل در خست نیش | گر بکوشد زود خار خویش را خرما کند | |
| علم چون گرماست نادانی چو سرما از قیاس | هر که از سرما گریزد قصد زی گرما کند | |
| مرد را سودای دانش در دل و در سر شود | چونش ننگ و عار نادانی به دل صفرا کند | |
| خون رسوائی است نادانی، برون بایدش کرد | از رگ دل پیش از انک او مر تو را رسوا کند | |
| غدر و مکر و جهل هرسه منکر اعدای تو اند | زود باید مرد را کو قصد این اعدا کند | |
| تو به قهر دشمنان بهتر که خود مبدا کنی | پیش از آن کان بدنیت بر قهر تو مبدا کند | |
| جز بدی نارد درخت جهل چیزی برگ و بار | برکنش زود از دلت زان پیش کو بالا کند | |
| هر که بچه‌ی مار بد را روز روزان خور دهد | زود بر جان عزیز خویش اژدرها کند | |
| هر که جان بدکنش را سیرت نیکی دهد | زشت را نیکو کند بل دیو را حورا کند | |
| نام نیکو را بگستر شو به فعل خویش نیک | تات گوید «ای نکو فعل» آنکه ت او آوا کند | |
| مایه‌ی هر نیکی و اصل نکوئی راستی است | راستی هرجا که باشد نیکوی پیدا کند | |
| چون به نقطه‌ی اعتدالی راست گردد روز و شب | روزگار این عالم فرتوت را برنا کند | |
| نرگس و گل را که نابینا شوند از جور دی | عدل پرور دین نگر تا چون همی بینا کند | |
| ابر بارنده ز بر چون دیده‌ی عروه شود | چون به زیرش گل رخان چون عارض عفرا کند | |
| راستی کن تا به دل چون چشم سر بینا شوی | راستی در دل تو را چشمی دگر انشا کند | |
| گرمی و سردی تو را هر دو مثال است ز ستم | زان همی هر یک جهان را زین دو نازیبا کند | |
| مر ستم گر را نبینی کایزد عادل همی | گاه وعده آتش سوزان و گه سرما کند | |
| جانت را باتن به پروردن قرین راست‌دار | نیست عادل هر که رغبت زی تن تنها کند | |
| علم نان جان توست و نان تو را علم تن است | علم مر جان را چو تن را جان همی دروا کند |