| چو آن زرین قلم از خانه‌ی زر | کشید از سیم مدبر لوح اخضر | |
| سرای چرخ خالی شد ز کوکب | چو آخرهای روز از طفل مکتب | |
| به مکتبخانه حاضر گشت ناظر | به راه خانه‌ی منظور ناظر | |
| ز حد بگذشت و منظورش نیامد | دوای جان رنجورش نیامد | |
| زبان از درس و لب از گفتگو بست | ز بی‌صبری ز جای خویش بر جست | |
| ز مکتب هر زمان بیرون دویدی | فغان از درد محرومی کشیدی | |
| ادیب کاردان از وی برآشفت | به او از غایت آشفتگی گفت | |
| که اینها لایق وضع شما نیست | مکن اینها که اینها خوشنما نیست | |
| ز هر بادی مکش از جای خود پا | بود خس کو به هر بادی شد از جا | |
| ندارد چون وقاری باد صرصر | بود پیوسته او را خاک بر سر | |
| نگردد غرق کشتی وقت توفان | چو با لنگر بود بر روی عمان | |
| مکن بی لنگری زنهار ازین پس | چو زر باشد سبک نستاندش کس | |
| نداری انفعال این کارها چیست | نبودی این چنین هرگز ترا چیست | |
| چنین گیرند آیین خرد یاد | خردمندی چنین است آفرین باد | |
| چنین یارب کسی بی درد باشد | ز غیرت اینقدرها فرد باشد | |
| ز غیرت آتشی در ناظر افتاد | ز دامن لوح زد بر فرق استاد | |
| نهاد از دامن ارشاد تخته | زد آخر بر سر استاد تخته | |
| وز آنجا شد پریشان سوی منزل | رخی چون کاه و کوه درد بر دل | |
| در این گلشن که چون غم نیست هرگز | جفایی بیش از آن دم نیست هرگز | |
| که از جانانه باید دور گشتن | ز درد دوریش رنجور گشتن |