در نصیحت

خاقانیا به دولت ایام دل منه		کایام هفته‌ای است خود آن هفته نیز نیست
روز و شب است سیم سیاه و زر سپید		بیرون ازین دو عمر تو را یک پشیز نیست
چرخ است خوشه‌ای به زکاتش مدار چشم		کان صاع کو دهد دو کری یک قفیز نیست
چون در زمانه چیز نداری خرد چه سود		کن را که چیز نیست خرد هیچ چیز نیست
بر خوشی حیات مشو غره کسمان		سیاف پیشه‌ای‌ست که او را تمیز نیست
آن، بز نگر که در پی طفلی همی رود		بهر مویزکی که جز آنش عزیز نیست
روزی به دست طفل شود کشته بی‌گمان		چون بنگری گلو بر بز جز مویز نیست

□

خاقانیا چو آب رخت رفت در سال		مستان نوال کس که وبال آشنای اوست
بر خستگی دل مطلب مرهم قبول		نه دل نه مرهمی که جراحت فزای اوست
آن را که بشکنند نوازش کنند باز		یعنی که چون شکست نوازش دوای اوست
پنداری آن شتر که بکشتند، گردنش		پر زر از آن کنند خون‌بهای اوست
گیرم که کان زر شود آن گردن شتر		او را ز زر چه سود که سودش بقای اوست

زیان تو در سود دانستن است		توان تو در ناتوانستن است
ندانم سپر ساز خاقانیا		که نادانی اکسیر دانستن است