| گرچه پیکان غم جگر دوزست | درع صبر از برای این روزست | |
| عهد خود با خدای محکم‌دار | دل ز دیگر علاقه بی‌غم دار | |
| چون تو عهد خدای نشکستی | عهده بر من کز این و آن رستی | |
| گوهر نیک را ز عقد مریز | وآنکه بد گوهرست ازو بگریز | |
| بدگهر با کسی وفا نکند | اصل بد در خطا خطا نکند | |
| اصل بد با تو چون شود معطی | آن نخواندی که اصل لایخطی | |
| کژدم از راه آنکه بدگهرست | ماندنش عیب و کشتنش هنرست | |
| هنرآموز کز هنرمندی | در گشائی کنی نه در بندی | |
| هرکه ز آموختن ندارد ننگ | در برآرد ز آب و لعل از سنگ | |
| وانکه دانش نباشدش روزی | ننگ دارد ز دانش‌آموزی | |
| ای بسا تیز طبع کاهل کوش | که شد از کاهلی سفال فروش | |
| وای بسا کور دل که از تعلیم | گشت قاضی‌القضات هفت اقلیم | |
| نیم خورد سگان صید سگال | جز به تعلیم علم نیست حلال | |
| سگ به دانش چو راست رشته شود | آدمی شاید ار فرشته شود | |
| خویشتن را چو خضر بازشناس | تا خوری آب زندگانی به قیاس | |
| آب حیوان نه آب حیوانست | جان با عقل و عقل با جانست | |
| جان چراغست و عقل روغن او | عقل جانست و جان ما تن او | |
| عقل با جان عطیه احدیست | جان با عقل زنده ابدیست | |
| حاصل این دو جز یکی نبود | کان دو داری در این شکی نبود | |
| تا از ین دو به آن یکی نرسی | هیچکس را مگو که هیچ کسی |